2. BURSA SU SEMPEZYUMU
22 – 24 MART 2010
SUYUN FİYATININ BELİRLENMESİNDE GEÇMİŞTEN GELEN ÖRNEKLER Fatma ŞENSOY
fatmasensoy@yahoo.com
Kanuni Sultan Süleyman'ın İstanbul sularıyla ilgili Vakfiyesi'nin serlevhası
İstanbul’da İnşaat İşçilerinin Günlük ücretleri (Akçe/gün) Düz İşçi
Yıl
Irgad
Vasıf İşçi
Neccar
Taşcı
Lağımcı
1555
5
10,46
11,46
11,20
1797
99.9
157,6
152,8
95,3
1827
362
1001
490
990
1902
880
2134
İstanbul’da gıda fiyatları endeksleri Yıl
Gıda Endeksi
1469
1,00
1555
1,46
1554
1,85
1792
30,0
1827
85,9
1869
287,7
1901
254,9
İstanbul’da temel gıda mallarının fiyatları(birim başına akçe) Yıl
Pirinç Sade Zeytin yağ yağı
1469
Bal Şeker Un (okka) 4,2 25,0
5,8
6,5
1555
5,2
26,1
25,7
17,24 6,5
4,5
1796
63,0
347
45
456,0 120
71,4
1827
179
564
66
313
147
17,0
Yıl 1469 1555 1569 1797 1827 1869 1901 1902
Tüketici fiyatları endeksi 1,00 1,50 1,86 28,71 73,05 247,83 195,72 197,37
Akçenin gümüş içeriyi 0,86 0,66 0,61 0,0492 0,0193 0,00833 0,00833 0,00833
Yıl
Sabun (saray okka)
Çivi (saray okka)
1555
6,3
5
• I.SUYUN ÖNEMİ • A. KAYIT ALTINA ALINMIŞ SU • B. VAKIF SU SİSTEMİ • II. SU KITLIĞI VE BULUNAN ÇARELER • III. SU SIKINTISINA EŞDEĞER DÖNEMLERDEKİ FİYAT VE ÜCRETLER • IV. GÜNÜMÜZ SU BİRİM FİYATLARI VE ASGARİ ÜCRET • V.SONUÇ YERİNE
Valide Bendi Kitabesi
•
Meâb ü melcânı kevnin, mülûkun mâbihi-l fahrı * Savâb endîşi şâhânın, cihânın zıll-ı Yezdân’ı Meârib menheli âmâl, cû-yi cûd-i yenbû’î * Muhît-i ma’delet Sultân Selîm Hân-ı cihân-bânî Hurûş-i bahr-i cûşâ cûş u feyzâ feyz-i eltâfı * Eder serşâr havz-ı Nîl-kâm ü mâye cûyânı Eb u ceddine rahmetler o kulzüm-şevketin şimdi * Zemânında suyuna girdi devlet buldu sâmânı Serâpâ zihni hayra olduğuyçün mâ gibi mâil * Zehî pür-âb ü tâb ü revnak-efzâ oldu ezmânı Hele hakk eyledi ser çeşmesi ashâb-ı hayrâtın * Cenâb-ı vâlidesi Mihrişâh Sultân-ı zîşânı O umm-ül mûmininin hep zülâl-meşreb-i sâfı * Revândır sûbesû icrâ-yı âsâra, hırâmânı Ser-i dest-i atâyâ-rîzi, zer-mizâb-ı re’fetdir * Ki ânın cedvel-i sîmîni iğna etdi devrânı Bu demde cûşiş-i selsâl ü cârî himmet-i pâki * Azîm bend yapdı deryâ kıldı seyl ü cûyibârânı Su gibi genc mâlâmâl mâlı dökdü, bezl etdi * Zehî bir mecma’-ı mâ kıldı inşâ, ol kerem-kânı Revân-âb-ı beka buldu, cihâna tâze cân verdi * Azîz olsun su mânend ol hayât ü rûh-i insânı Za’îf zencîr-i mevc, âciz olunca zabtdan mâyı * Müessis, bende çekdi etdiğiyçün böyle tuğyânı Hoşâ zî-bende bend ü dil-küşâ sedd-i sedîd elhak * Ulüvv-i tâkı, pest etdi sümüvv-i çarh-ı gerdânı Edüp hedm sedd-i İskender halîc açmak değil san’at * Hüner bir böyle sed çekmekde pîş-i bahre âsânî Halâvetde çağında bir içim sudan eazz oldu * Bu hoş bend-i bülend ü dilpesend-i kand-efşânı İki bend-i kadîm olmuşdu, za’f-ı mâyeden evvel * Şeker âb sûretinde, birbirine yokdu dermânı
Valide Bendi
Baş Havuz
Kırkçeşme Mahallesi
• Üzerinden Kırkçeşme Suyolu'nun ana galerisinin geçtiği bir başka kemer, Cebeciköy'deki Güzelce Kemeri. Tepe uzunluğu 165 metreyi bulan kemerin tabandan yukarıya çıktıkça daralan tarzı, Sinan'ın diğer su kemerlerinden çok farklı.
• Mimar Sinan'ın, Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle yaptığı Kırkçeşme Suyolu'nun bu en önemli yapısı, inşası sırasında 20 Eylül 1563'teki sel felaketinde büyük oranda zarar görür. Sinan'ın tamamen ve farklı bir tasarımla yeniden ayaklandırdığı kemer, günümüzdeki pek çok meslektaşı tarafından ölümsüz mimarın en önemli üç eserinden biri kabul ediliyor. Bugün Alibeyköy Barajı üzerinde kalan Mağlova Kemeri'nin 258 metrelik tepe kısmı (solda), hâlâ kullanımda olan suyolunun ana galerisini taşıyor.
• Teşekkürler..