Tijdschrift voor
Lichamelijke Opvoeding
Vakblad voor gekwaliďŹ ceerden in de LO & Sport, trainers en jeugdsportbegeleiders
Met o.a. Zit sport nog steeds op de reservebank Kwaliteit van de Lichamelijke Opvoeding
BVLO
VLAAMSE OVERHEID
Trimestrieel tijdschrift nr. 2 - 2012 - april - mei - juni - Aevering 234 - Erkenningsnummer: P409677 - Afgiftekantoor Gent X
Woord vooraf
BVLO In dit nummer
Beste lezer De laatste maanden en weken is er enorm veel te doen over het onderwijslandschap.
Theorie
Het middelbaar onderwijs zoals we dat nu kennen zal grondig veranderen. ASO, TSO, BSO en KSO zullen verdwijnen zodat de vooroordelen over technisch onderwijs van tafel geveegd kunnen worden. Maar de hervorming is nog niet voor volgend schooljaar, volgens minister Smet kan het nog twaalf jaar duren vooraleer leerlingen echt in het nieuwe systeem les zullen krijgen. Hij maakt zich sterk dat het Vlaams Parlement voor de zomer nog een visienota zal goedkeuren, het daaruit volgende decreet zou hij voor het einde van deze legislatuur in 2014 willen laten goedkeuren. Daarna moet dat nieuwe systeem nog geïmplementeerd worden.
Meer LO op school? Het kan! ...................................................................4
Er komt ook een nieuwe omkadering voor het basisonderwijs. Met dit nieuwe decreet wordt het aantal onderwijzende personeelsleden in het Vlaamse basisonderwijs, aanzienlijk uitgebreid. Vanaf 1 september 2012 komen maar liefst 1300 VTE leerkrachten bij, goed voor een investering van € 52,7 miljoen. MAAR: De ontkleuring van de lestijden voor bewegingsleer in het kleuteronderwijs en het lager onderwijs is een element in dit decreet waarvoor o.a. de Bond voor Lichamelijke Opvoeding aan de alarmbel trekt. Als de gekleurde uren verdwijnen en scholen opnieuw autonoom kunnen beslissen over de invulling van de uren ‘bewegingsopvoeding’, is dit op zijn minst gevaarlijk. De ontkleuring mag er niet toe leiden dat de bewegingsopvoeding opnieuw door de kleuterjuf moet worden gegeven. Ook in het lager onderwijs moeten er garanties komen dat de beschikbare lestijden hun oorspronkelijke doel blijven dienen. Meer nog, we moeten nagaan in welke mate het systeem van het kleuteronderwijs kan worden uitgebreid naar het lager onderwijs. In tijden waar de minister van Sport geld uittrekt voor een waardevol project “Multimove voor kinderen”, bouwt men binnen het onderwijs de zekerheden voor kwaliteitsvol bewegingsonderwijs af. De BVLO vindt dat dit niet kan, en interpelleerde de minister van Onderwijs hierover.
De kwaliteit van lichamelijke opvoeding in het secundair onderwijs ....................................................................................... 17
Ook het eindeloopbaandebat en de oplossingen die men zal bieden om de ouder wordende leraar wat te ontlasten blijft de BVLO met argusogen volgen. De BVLO organiseerde trouwens op 2 mei een debat over de lasten en lusten van de leerkracht LO. U krijgt verder in dit tijdschrift een beknopt verslag, meer uitgebreide informatie, o.m. over de overgangsmaatregelen voor diegenen die net de boot missen en niet op TBS kunnen gaan, is gepubliceerd op de BVLO-website. Veel leesgenot De redactie
Het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is een vakblad voor gevormden in de LO, trainers en jeugdsportbegeleiders. Het verschijnt trimestrieel: 5 maart, 5 juni, 5 september en 5 december. Een abonnement op het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is inbegrepen in het lidmaatschap van de BVLO. Alle individuele leden van de Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw krijgen het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding toegstuurd. Maar een BVLO-lidmaatschap is meer dan dat! Kijk voor alle mogelijke formules en voordelen op onze site: www.bvlo > LO & Sport > Lidmaatschap of bel de ledentelefoon 09- 218 91 23 (kantooruren). NIEUW: het BVLO-lidmaatschap sluit je af voor 12 maanden of de volle 365 dagen. Alle info en online lid worden: www.bvlo.be
Woord Vooraf
3
.............................................................................................................
SUCCESVOLLE STERRENLOOP VAN VRIJE BUSO-SCHOOL DE STER TIELT
DIMITRI IDE & SOPHIE VAN AELST
Zit sport nog steeds op de reservebank? PAUL DE KNOP & HEBE SCHAILLEE
7
.....................................
Ethisch (en medisch) verantwoord sporten in Vlaamse jeugdsportclubs: een stand van zaken ........................................... 12 JAN SEGHERS, JEROEN SCHEERDER, FILIP BOEN, ERIK THIBAUT & JEROEN MEGANCK
EEN STERKTE-ZWAKTEANALYSE OP BASIS VAN DE SCHOOLDOORLICHTINGEN IN DE PERIODE 2001-2009
REGINALD LEPER
Olympische helden in het Sportimonium .................................... 22 SPORTIMONIUM Kleuters staan niet stil................................................................................. 23 BVLO & SPORTSTARS VZW ZETTEN IN OP BEWEGINGSLESSEN VOOR KLEUTERS
BVLO VZW – MIEKE TERMONT
De 26e Zomer Universiade van Shenzen, China ........... 26 JAN BOUTMANS BVLO-Activiteiten.................................................................................................. 29 Bond voor Lichamelijke Opvoeding - voorstelling........ 30 BVLO-Partners .......................................................................................................... 31
Praktijk Voetbalspelvormen STEVEN DE JAEGHER VOETBAL 079-082 Laat ze (niet) vallen! VALPREVENTIE IN HET BEWEGINGSONDERWIJS
JACKIE CARDINAELS - YOS LOTENS VEILIGHEID 119-122
Uitnodigende zwemactiviteiten ERIC PARDON - ERNST HART ZWEMMEN 135-138
Publiciteit: Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw Tel. 09 218 91 20 - Fax 09 229 31 20 - email: info@bvlo.be Copyright: Het overnemen van artikels en foto's is zonder schriftelijke toestemming van de redactieraad niet toegelaten. Iedere auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn/haar artikel. Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.
Verantwoordelijke uitgever: E. De Boever Waterkluiskaai 16, 9040 Sint-Amandsberg/Gent
Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
De redactieraad bestaat uit: Kristine De Martelaer, Eric De Boever, Sophie Van Aelst en wordt bijgestaan door een ruime adviesgroep en een reviewpanel.
drukkerij New Goff - Kaleweg 5 - 9030 Mariakerke(Gent) Tel 09 216 73 73 - fax 09 216 73 74 - info@newgoff.be
Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw - BONDSHUIS BVLO - Waterkluiskaai 16 - 9040 Sint-Amandsberg/Gent
Bond voor Lichamelijke Opvoeding
Bankrekening BVLO: IBAN BE51 4469 7200 0162 BIC: KREDBEBB - Tel. (09) 218 91 20 - Fax (09) 229 31 20 - e-mail: info@bvlo.be - Openingsuren: 9 tot 13 uur & 14 tot uur nr. 217/ 2012
3
BV
Meer LO op school? Het kan
Succesvolle Sterrenloop van VRIJE
BUSO-SCHOOL DE STER TIELT De uitdaging: 5 kilometer lopen op 6 mei 2012
4
Inleiding
Een sportief idee
April 2012 was een kletsnatte maand, met bovendien veel wind en temperaturen die nauwelijks boven de 10° Celsius uitkwamen. Toch was april dé maand waarin de leerlingen van de Vrije BUSO-school De Ster in Tielt het hardst moesten trainen om 5 kilometer te lopen. Want op 6 mei was het ‘judgement day’: de Let’s Go Sterrenloop in de centrumstraten van Tielt.
“In de aanloop naar de Olympische Spelen van Londen kwam ik op het idee om onze leerlingen ook een sportief duwtje in de rug te geven”, begint meester Dimitri zijn verhaal. “Al snel kreeg dit concreet vorm en werkten we een ‘sterrenloop’ uit, een uitdagende project voor alle leerlingen van de school. We pakten dit redelijk direct aan en startten met een officiële take-off op maandag 13 februari.”
Hoe de meisjes en jongens het er uiteindelijk vanaf brachten, kom je straks te weten, maar minstens even belangrijk is het proces dat eraan vooraf ging. En hiervoor trok ondergetekende naar de betrokkenen zelf. Op een kille dinsdagnamiddag in de druilerige regen sprak ik met initiatiefnemer Dimitri Ide af aan de atletiekpiste van Tielt, waar de laatste jaren een training zouden afwerken van 2 x 15 minuten lopen.
In de aula van de Katho verzamelden ze alle leerlingen om hen te overtuigen de uitdaging aan te gaan om effectief 5 km te lopen op zondag 6 mei. Om hen zover te krijgen heeft de school op geen enkele inspanning gekeken: ze maakten een filmpje met bekende en minder bekende personen die de leerlingen aanmoedigden en Tielts volksfiguur Rik Schrauwen mocht in
zijn gekende stijl de leerlingen over de streep trekken. “Ze waren zodanig verrast en overdonderd dat ze bijna allemaal intekenden”, lacht meester Dimitri. Elke leerling die het contract afsloot, kreeg een uniek Let’s Go Tshirt en dan kon de opbouw echt beginnen.
Trainen, trainen, trainen Elke leerling kreeg een 7-weken-programma op school. Het was de bedoeling dat er naast de lessen Lichamelijke Opvoeding op school ook thuis geoefend werd natuurlijk. Een eerste generale repetitie vond plaats in de week voor de paasvakantie. Met z’n allen trokken de leerlingen naar de atletiekpiste en probeerden ze 20 minuten te lopen. Aan de hand van deze resultaten kregen ze een nieuw oefenprogramma om dan de resterende vijf weken optimaal te blijven trainen. Als extra stimulans ontving elke leerling al een persoonlijke motivator, nl. een siliconen armbandje met opdruk
BVLO
Voetbalspelvormen
steVen de JaeGHer, Provinciaal Coördinator Oost-Vlaanderen VOETBALFEDERATIE VLAANDEREN www.voetbalfederatievlaanderen.be
OPWARMING – DRIBBELVAARDIGHEID
ORGANISATIE
o 4 vierkanten (10m – 10m): 1, 2, 3 en 4 o Afstand van 15m tussen de vierkanten o Elke leerling 1 bal
BESCHRIJVING o Gelijk aantal leerlingen verdelen over de vierkanten o Basisvorm: leerlingen dribbelen door elkaar zonder tegen elkaar aan te lopen (hoofd recht) en voeren daarbij verschillende basisvaardigheden uit: • Leiden binnenkant rechts • Leiden binnenkant links
• • • • •
Leiden buitenkant rechts Leiden buitenkant links Bal tussen beide voeten tikken Op signaal voet op de bal Bal afschermen en de bal van de tegenstander proberen weg te tikken (FUN) • Bal omhoog gooien en controleren • Bal onder de voetzool meetrekken • … o Variant 1: door elkaar dribbelen en op signaal met de bal aan de voet naar een ander vierkant dribbelen. Hier moeten frontale aanrijdingen vermeden worden. 3 mogelijkheden: • 1 – 2 en 3 – 4: horizontale pijlen • 1 – 3 en 2 – 4: verticale pijlen • 1 – 4 en 2 – 3: diagonale pijlen o Variant 2: idem variant 1 maar doorlopen naar een ander vierkant zonder bal. Opwarmingsoefeningen: • Dijen heffen • Dij – dij – loop – loop • Ritmisch: dij – dij – klap – klap • Hielen zitvlak • … o Variant 3: estafettespel. 4 ploegen tegen elkaar: leerling 1 dribbelt met de bal aan de voet richting een andere groep en keert zo vlug mogelijk terug. Wanneer hij/zij terug is in het vierkant mag leerling 2 vertrekken. Zo dribbelt elke leerling heen en terug. Ploeg die het eerst met iedereen heen en terug is, wint.
DOEL o Cardiovasculair opwarmen o Balbeheersing o Leiden – dribbelen (bal kortbij met beide voeten en kin omhoog) & FUN
Voetbal 079
1.
Bond voor Lichamelijke Opvoeding 1 juni 2012