SORTE STRNIH ŽITA
INSTITUT ZA RATARSTVO I POVRTARSTVO, NOVI SAD
NOVOSADSKE SORTE STRNIH ŽITA-PRINOS I KVALITET Visok prinos i odličan tehnološki kvalitet zrna, stabilnost i adaptabilnost u različitim agroekološkim uslovima, prepoznatljive su odlike NS sorti strnih žita. Od osnivanja Poljoprivredne ogledne i kontrolne stanice 1938. g. od koje je nastao današnji Institut, kontinuirano se razvija program rada na oplemenjivanju, agrotehnici i proizvodnji semena strnih žita, koji se u početku zasnivao na introdukovanom a potom i na sopstvenom oplemenjivačkom materijalu. Osnovu naučnoistraživačke delatnosti čini oplemenjivački rad, čiji je osnovni cilj stvaranje sorti strnih žita (pšenica, ječam, tritikale, durum pšenica, ovas i raž) visokog prinosa i unapređenih parametara kvaliteta, pogodnih za ishranu ljudi i stoke, primenom klasične i moderne biotehnologije. Rekombinacijama i implementiranjem poželjnih gena, novosadske sorte poseduju visok nivo tolerantnosti na abiotičke (suša, visoke i niske temperature, itd.) i biotičke stresne faktore (prevalentne bolesti i štetočine). Sve sorte imaju definisanu agrotehniku i prilagođene su namenskoj i prerađivačkoj industriji, uz poštovanje evropskih i svetskih standarda zaštite prirodne sredine. Do sada je u Odeljenju stvoreno 458 sorti ozimih i jarih strnina: 276 sorti ozime i 31 sorta jare hlebne pšenice; 63 sorte ozimog i 39 sorti jarog ječma; 18 sorti ozimog tritikalea; 10 sorti ozimog i 10 sorti jarog ovsa; 2 sorte jare i 4 sorte ozime durum pšenice; 5 sorti ozime raži i po jedna sorta spelte i kompaktum pšenice. Ostvareni rezultati vredni su pažnje i van granica naše zemlje. U 17 zemalja Evrope, Male Azije i Severne Amerike registrovano je 67 sorti strnih žita. U Odeljenju za strna žita od 44 zaposlenih, 7 doktora nauka, 4 magistra-mastera i još 6 visoko obrazovanih kadrova, bave se različitim istraživanjima sa ciljem primene nauke u praksi i unapređenja poljoprivredne proizvodnje. Odeljenje za Strna žita Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
S leva na desno (stoje): dipl. inž.- master Vladimir Aćin, agrotehnika; dipl. inž. Branko Gajičić, agrotehnika; dr Bojan Jocković, oplemenjivanje; dipl. inž. Zoran Jovićević, semenarstvo; dipl. inž. Slaviša Štatkić, dorada semena; dipl. inž. Nenad Kovačević, semenarstvo; mr Mirjana Lalošević, fitopatologija; dr Zoran Jerković, fitopatologija, dipl. biol. - master Milan Mirosavljević, oplemenjivanje. S leva na desno (sede): dr Vesna Župunski, fitopatologija; dr Sonja Tančić Živanov, fitopatologija; mr Branka Orbović, fitopatologija; prof. dr Srbislav Denčić, oplemenjivanje; dr Radivoje Jevtić fitopatologija-Rukovodilac odeljenja; dr Novica Mladenov, oplemenjivanje; dipl. biol. Vojislava Momčilović, oplemenjivanje; dipl. inž. Tanja Dražić, semenarstvo.
NAUČNO STRUČNI TIM ODELJENJA ZA STRNA ŽITA (RIMSKI ŠANČEVI, 23.09.2016.)
SIMONIDA OZIMA PŠENICA
ADAPTABILNA, ODLIČAN KVALITET NAJPROŠIRENIJA SORTA U SRBIJI PRIZNATA U EU
SIMONIDA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 90-95 cm Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 42-47 g Hektolitarska masa: 83-87 kg Sadržaj proteina: 12-14%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 30-32% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): A2 Broj padanja: 250-300 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalna setva 5-25. oktobra Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u lošim uslovima 4-5 t/ha u dobrim uslovima 6-8 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
u odličnim uslovima preko 10 t/ha
NS 40S
OZIMA PÅ ENICA IZUZETNO VISOKI I STABILNI PRINOSI PRIZNATA U EU
NS 40S
OZIMA PŠENICA BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: vrlo dobra Visina stabla: 80-85 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Tolerantnost na žutu rđu: odlična Otpornost na poleganje: vrlo dobra
Otpornost na niske temperature
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 35-40 g Hektolitarska masa: 78-82 kg
Otpornost na poleganje
Sadržaj proteina: 11-13% Otpornost na bolesti
Sadržaj vlažnog glutena: 24-30% Kvalitetna klasa (Farinogram): B1-B2 Broj padanja: 300-320 sec
Potencijal za prinos
Kvalitet
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Optimalna setva 10-30. oktobra Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u lošim uslovima 4-6 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
u dobrim uslovima 7-9 t/ha u odličnim uslovima preko 10 t/ha
ZVEZDANA OZIMA PŠENICA
PRINOSNA, OTPORNA NA POLEGANJE ODLIČAN KVALITET PRIZNATA U EU
ZVEZDANA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: vrlo dobra Visina stabla: 75-83 cm Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na pepelnicu: dobra Otpornost na poleganje: odlična
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 42-46 g Hektolitarska masa: 80-84 kg Sadržaj proteina: 12-14%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 30-34% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): A1-A2 Broj padanja: 280-350 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalni rok setve 5-20. oktobra Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u dobrim uslovima 7-9 t/ha u odličnim uslovima preko 10 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
NS ILINA OZIMA PÅ ENICA
IZUZETNO VISOKI I STABILNI PRINOSI PRIZNATA U EU
NS ILINA
OZIMA PŠENICA BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična, izdržava i -17°C bez snega Visina stabla: 85-95 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Tolerantnost na žutu rđu: odlična Otpornost na poleganje: dobra Otpornost na niske temperature
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 40-43 g
Otpornost na poleganje
Hektolitarska masa: 80-84 kg Otpornost na bolesti
Sadržaj proteina: 12-14% Sadržaj vlažnog glutena: 25-30% Kvalitetna klasa (Farinogram): B1
Potencijal za prinos
Broj padanja: 270-350 sec
Kvalitet
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Tolerantna na kasnije rokove setve Dobro reaguje na veće doze azota u prihrani
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u lošim uslovima 4-5 t/ha u dobrim uslovima 6-8 t/ha u odličnim uslovima preko 10 t/ha
NS FUTURA OZIMA PŠENICA
ADAPTABILNA VISOKOPRINOSNA SORTA ODLIČNOG KVALITETA PRIZNATA U EU
NS FUTURA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična, izdržava i -17°C bez snega Visina stabla: 85-95 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
Otpornost na niske temperature
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 43-46 g Hektolitarska masa: 82-86 kg
Otpornost na poleganje
Sadržaj proteina: 12-14% Otpornost na bolesti
Sadržaj vlažnog glutena: 27-33% Kvalitetna klasa (Farinogram): A2 Broj padanja: 260-380 sec
Potencijal za prinos
Kvalitet
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Tolerantna na kasnije rokove setve Dobro reaguje na veće doze azota u prihrani Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha):
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
u lošim uslovima 4-5 t/ha u dobrim uslovima 6-8 t/ha u odličnim uslovima preko 10 t/ha
POBEDA OZIMA PŠENICA
VISOKA ADAPTABILNOST, ODLIČAN KVALITET PRIZNATA U EU
POBEDA
OZIMA PŠENICA BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 90-100 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 40-45 g Hektolitarska masa: 80-87 kg Sadržaj proteina: 12-13%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 28-33% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): A1-A2 Broj padanja: 300-340 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Optimalni rok setve 5-20. oktobra Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u lošim uslovima 4-5 t/ha u dobrim uslovima 6-7 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
u odličnim uslovima preko 9 t/ha
RENESANSA OZIMA PŠENICA
STABILAN PRINOS, ODLIČAN KVALITET PRIZNATA U EU
RENESANSA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: vrlo dobra Visina stabla: 85-90 cm Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 40-45 g Hektolitarska masa: 80-87 kg Sadržaj proteina: 12-15%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 28-31% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): A2 Broj padanja: 220-260 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalni rok setve 5-25. oktobra Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u lošim uslovima 4-5 t/ha u dobrim uslovima 6-7 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
u odličnim uslovima preko 9 t/ha
RAPSODIJA OZIMA PŠENICA
ADAPTABILNA, ODLIČAN KVALITET TOLERANTNA NA SUŠU PRIZNATA U EU, RUSIJI, UKRAJNI I UZBEKISTANU
RAPSODIJA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 85-92 cm Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 43-44 g Hektolitarska masa: 82-86 kg
Otpornost na poleganje
Sadržaj proteina: 12,5-13,0% Sadržaj vlažnog glutena: 26-30% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): A2 Broj padanja: 300-350 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Tolerantna na kasnije rokove setve Izuzetno adaptabilna sorta Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u lošim uslovima 4-5 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
u dobrim uslovima 6-8 t/ha u odličnim uslovima preko 9 t/ha
NS OBALA OZIMA PŠENICA
IZUZETNO ADAPTABILNA POSEBNO U LOŠIM USLOVIMA SREDINE
NS OBALA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: dobra Visina stabla: 90-98 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na žutu rđu: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 40-43 g Hektolitarska masa: 76-82 kg Sadržaj proteina: 12-14%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 26-30% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa: B1 Broj padanja: 280-360 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalni rok setve 5-20. oktobra Poseduje izuzetno visok potencijal za prinos zrna U odličnim uslovima može ostvarivati i
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
prinose preko 10 t/ha
NS MILA OZIMA PŠENICA
ADAPTABILNA ODLIČNA TOLERANTNOST NA BOLESTI
NS MILA
OZIMA PŠENICA BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 90-95 cm Vreme stasavanja: srednje kasna Otpornost na pepelnicu: odlična Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 40-44 g Hektolitarska masa: 80-83 kg Sadržaj proteina: 12-13%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 29-31% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): B1-B2 Broj padanja: 280-340 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Optimalna setva 10-30. oktobra Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u lošim uslovima 4-5 t/ha u dobrim uslovima 7-9 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
u odličnim uslovima preko 10 t/ha
NS AZRA OZIMA PŠENICA
IZUZETNO ADAPTABILNA, POSEBNO U USLOVIMA SUŠE
NS AZRA
OZIMA PŠENICA BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: dobra Visina stabla: 85-95 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na žutu rđu: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 42-46 g Hektolitarska masa: 80-85 kg Sadržaj proteina: 11,5-13,0%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 25-28% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa: B1–B2 Broj padanja: 320-350 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalni rok setve 5-25. oktobra Poseduje izuzetno visok potencijal za prinos zrna U odličnim uslovima može ostvarivati i
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
prinose preko 10 t/ha
NS JAVORKA OZIMA PÅ ENICA
VISOK I STABILAN PRINOS
NS JAVORKA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 85-90 cm Vreme stasavanja: srednje kasna Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: vrlo dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 43-46 g Hektolitarska masa: 80-83 kg Sadržaj proteina: 12-13%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 28-31% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): B1-B2 Broj padanja: 300-350 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Optimalna setva 5-30. oktobra Potencijal prinosa u proizvodnji (t/ha): u dobrim uslovima 7-9 t/ha u odličnim uslovima preko 10 t/ha
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
NS MATUŠKA OZIMA PŠENICA
VEOMA POGODNA ZA SEMENARSTVO HOMOGENA I OTPORNA NA POLEGANJE
NS MATUŠKA OZIMA PŠENICA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 76-86 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: odlična
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 40-46 g Hektolitarska masa: 76-84 kg Sadržaj proteina: 11,5-13,5%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 25-30% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa: B1 Broj padanja: 290-370 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalni rok setve 5-20. oktobra Poseduje izuzetno visok potencijal za prinos zrna U odličnim uslovima može ostvarivati i
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
prinose preko 10 t/ha
NATAŠA
OZIMO-JARA PŠENICA (FAKULTATIVNA)
ADAPTABILNA, ZA KASNIJE ROKOVE SETVE PRIZNATA U EU, RUSIJI I UKRAJINI
NATAŠA
OZIMO-JARA PŠENICA (FAKULTATIVNA) BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: dobra Visina stabla: 70-85 cm Vreme stasavanja: rana sorta Otpornost na pepelnicu: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 37-40 g Hektolitarska masa: 79-81 kg Sadržaj proteina: 12-14%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 27-30% Otpornost na bolesti
Kvalitetna klasa (Farinogram): B1 Broj padanja: 270-290 sec
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA
Potencijal za prinos
Kvalitet
Optimalna gustina setve 600 kl. zrna/m2 Može se sejati od oktobra do početka marta Veoma adaptabilna i može se sejati na svim geografskim širinama gde
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
uspeva jara pšenica U jesenjoj setvi može ostvariti prinose preko 8 t/ha, a u prolećnoj setvi preko 6 t/ha
NIRVANA SPELTA
KORISTI SE ZA SPRAVLJANJE SPECIJALNOG HLEBA POGODNA ZA ORGANSKU PROIZVODNJU
NIRVANA SPELTA
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 120-140 cm Vreme stasavanja: kasna sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 34-36 g Otpornost na niske temperature
Hektolitarska masa: 74-77 kg Sadržaj proteina: 14-16% Broj padanja: 320-360 sec
Otpornost na poleganje Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2
Potencijal za prinos
Optimalna setva 5-25. oktobra U odličnim uslovima može ostvariti i Kvalitet
prinose preko 7 t/ha Zrno ima visok sadržaj proteina i esencijalnih aminokiselina Brašno se koristi kao poboljšivač kvaliteta i ukusa hleba i drugih peciva
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
ODISEJ
OZIMI TRITIKALE DOBAR PRINOS I U MANJE POVOLJNIM USLOVIMA GAJENJA PRIZNATA U EU
ODISEJ
OZIMI TRITIKALE BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 100-110 cm Vreme stasavanja: veoma rana sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: odlična
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 47-49 g Hektolitarska masa: 75-79 kg Sadržaj proteina: 12-14%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 21-26% Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalna setva 10-25. oktobra
Potencijal za prinos
Kvalitet
NAMENA Može se koristiti na različite načine kao: stočna hrana (ispaša, silaža, zrno), sirovina za dobijanje bioetanola, sirovina za dobijanje slada u industriji
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
piva i u mešavini sa pšenicom za spravljanje hleba
NS PAUN OZIMI TRITIKALE
PRINOSNA I ADAPTABILNA SORTA
NS PAUN
OZIMI TRITIKALE BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 90-100 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: odlična
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 46-48 g Hektolitarska masa: 73-78 kg Sadržaj proteina: 12-15%
Otpornost na poleganje
Sadržaj vlažnog glutena: 20-25% Otpornost na bolesti
Potencijal za prinos
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Optimalna gustina setve: 550 kl. zrna/m2 Optimalni rok setve: 5-20. oktobra
Kvalitet
Može se koristiti za ishranu stoke, za dobijanje obnovljivih izvora energije i u prehrambenoj industriji
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
NONIUS OZIMI JEČAM
ADAPTABILNA, NAJPROŠIRENIJA SORTA STOČNOG JEČMA
NONIUS
OZIMI JEČAM BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 85-90 cm Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA Masa 1000 zrna: 44-47 g Otpornost na niske temperature
Otpornost na poleganje
Hektolitarska masa: 76-78 kg Sadržaj proteina: 13-14%
AGROTEHNIKA Otpornost na bolesti
Optimalna gustina setve 350 kl. zrna/m2 Optimalna setva 5-15. oktobra Preporučuje se za gajenje na svim tipovima zemljišta
Potencijal za prinos
NAMENA Kvalitet
Sorta namenjena isključivo za ishranu stoke
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
RUDNIK OZIMI JEÄŒAM
KVALITENO ZRNO ZA ISHRANU STOKE
RUDNIK
OZIMI JEČAM BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: vrlo dobra Visina stabla: 90-95 cm Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 40-45 g Hektolitarska masa: 74-77 kg Sadržaj proteina: 12-14%
Otpornost na poleganje Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Optimalna gustina setve 350 kl. zrna/m2 Optimalna setva 5-15. oktobra
Potencijal za prinos
Podnosi plodnija zemljišta na kojima Kvalitet
ostvaruje visoke prinose i dobar kvalitet zrna za ishranu stoke
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
NOVOSADSKI 565 OZIMI JEČAM
PRINOSNA SORTA ZA DVOSTRUKU NAMENU PIVSKI I STOČNI JEČAM PRIZNATA U EU
NOVOSADSKI 565 OZIMI JEČAM
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: dobra Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: odlična
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 48-50 g Otpornost na niske temperature
Hektolitarska masa: 75-79 kg Sadržaj proteina: 10,5-12,5% Udeo zrna I klase: >90%
Otpornost na poleganje
Sadržaj finog ekstrakta u sladu: 79-81% Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA Optimalna gustina setve 350 kl. zrna/m2 Optimalna setva 5-15. oktobra
Potencijal za prinos
Dobar kvalitet ostvaruje uz primenu Kvalitet
odgovarajuće tehnologije proizvodnje
NAMENA Sorta namenjena za proizvodnju slada i stočne hrane ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
NS JADAR OZIMI OVAS
ADAPTABILNA BILJNA VLAKNA ZA STOÄŒNU ISHRANU
NS JADAR OZIMI OVAS
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 110-120 cm Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 29-31 g Hektolitarska masa: 56-58 kg Sadržaj proteina: 14-15%
Otpornost na poleganje
Sadržaj masti: 6-8% Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2 Optimalna setva 1-15. oktobra
Potencijal za prinos
NAMENA Kvalitet
Uglavnom se upotrebljava za proizvodnju stočne hrane, prvenstveno za konje Najkvalitetnija slama od svih strnih žita za ishranu životinja
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
NS SAVO OZIMA RAŽ
VISOKA NUTRITIVNA VREDNOST
NS SAVO OZIMA RAŽ
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Otpornost na zimu: odlična Visina stabla: 125-130 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: vrlo dobra
OSOBINE ZRNA Masa 1000 zrna: 28-30 g Otpornost na niske temperature
Hektolitarska masa: 75-80 kg Sadržaj proteina: 10-11% Zrno je bogato ugljenim hidratima,
Otpornost na poleganje
biljnim vlaknima, mineralnim Otpornost na bolesti
materijama i vitaminima
AGROTEHNIKA Optimalna gustina setve 500 kl. zrna/m2
Potencijal za prinos
zbog dužeg perioda jarovizacije u odnosu Kvalitet
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
na ostala strna žita, preporučuje se setva u u ranijim rokovima, 20.09. - 5.10.
NS MARKO JARI JEÄŒAM
ADAPTABILNA, VISOK KVALTET SLADA
NS MARKO JARI JEČAM
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Vreme stasavanja: srednje rana sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: odlična
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 44-47 g Otpornost na niske temperature
Hektolitarska masa: 70-75 kg Sadržaj proteina: 10,0-11,5% Udeo zrna I klase: >90%
Otpornost na poleganje
Sadržaj finog ekstrakta u sladu: 78-81% Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Optimalna setva 20.02.-10.03.
Potencijal za prinos
Visoke prinose i kvalitet ostvaruje u Kvalitet
različitim uslovima proizvodnje
NAMENA Sorta namenjena za proizvodnju slada i za združenu setvu sa graškom ili grahoricom ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
GOLIJAT JARI JEČAM (GOLOZRNI)
ZRNO BOGATO β-GLUKANIMA
GOLIJAT JARI JEČAM
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Vreme stasavanja: kasna sorta Otpornost na poleganje: dobra Otpornost na pepelnicu: dobra Otpornost na lisnu rđu: dobra Otpornost na mrežastu pegavost: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Otpornost na niske temperature
Masa 1000 zrna: 35-37 g Hektolitarska masa: 78-81 kg Sadržaj proteina: 12-14%
Otpornost na poleganje Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Zahteva ranu setvu i zemljišta umerene
Potencijal za prinos
plodnosti Tehnologiju proizvodnje treba prilagoditi Kvalitet
zrnu bez plevica Pogodan za ljudsku ishranu - pekarsku industriju, pahuljice i sl.
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
DUNAV JARI OVAS
ADAPTABILNOST, BILJNA VLAKNA ZA STOÄŒNU ISHRANU
DUNAV JARI OVAS
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Vreme stasavanja: srednje rana sorta Visina stabla: 90-100 cm Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 30-35 g Otpornost na niske temperature
Hektolitarska masa: 55-58 kg Sadržaj proteina: 15-16% Sadržaj masti: 4-5%
Otpornost na poleganje Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA Optimalna gustina setve 550 kl. zrna/m2 Setva odmah nakon topljenja snega
Potencijal za prinos
(kraj februara) Kvalitet
NAMENA Uglavnom se upotrebljava za proizvodnju stočne hrane, prvenstveno za konje Namenjen i za združen usev sa graškom ili grahoricom
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
NS SEDEF JARI OVAS (GOLOZRNI)
DOBRA NUTRITIVNA VREDNOST ZRNA I VISOK SADRŽAJ BILJNIH VLAKANA
NS SEDEF JARI OVAS
BIOLOŠKO-PRODUKTIVNE OSOBINE Visina stabla: 90-100 cm Vreme stasavanja: srednje kasna sorta Otpornost na bolesti: vrlo dobra Otpornost na poleganje: dobra
OSOBINE ZRNA I TEHNOLOŠKI KVALITET Masa 1000 zrna: 30-35 g Otpornost na niske temperature
Hektolitarska masa: 65-70 kg Sadržaj proteina: 15-20% Sadržaj masti : 7-9%
Otpornost na poleganje Otpornost na bolesti
AGROTEHNIKA I PRINOS ZRNA Optimalna gustina setve 600 kl. zrna/m2
Potencijal za prinos
Setva odmah nakon topljenja snega (kraj februara) Kvalitet
Zrno bez plevica uslovljava specifičnu tehnologiju proizvodnje i skladištenja Predstavlja kvalitenu hranu za ljude, stoku i ptice
ODLIČNA VRLO DOBRA DOBRA
Prinos (t/ha)
0
2
4
6
8
10
12
14
0
Domaće sorte i populacije Bankut 1205
do 1957
I
Sorte: italijanske ruske i francuske NS sorte: Bačka Panonija C. Zvezda Brkulja-4
1957-1971
II
Sava Biserka Drina Partizanka Nov. Banatka Sremica Nov. rana 1 Nov. rana 2 Fruškogorka
1972-1977
III
Žitnica Zvezda Somborka Jugoslavija Balkan Posavka 2 Duga Košava Mačvanka 2 Rodna Jednota
1978-1988
IV
Nov. rana 5 Pobeda Evropa 90 Danica Milica Proteinka Košuta Stotka Dejana Eva Slavija Rana niska Prima Lasta Evropa Francuska Italija Nevesinjka Venera
1989-1998
Proizvodni potencijal NS sorti pšenice za prinos
V
Renesansa Pesma Kremna Galija Zlatka Sonja Jarebica Bajka Sreća Gracija NS - durum
1999-2003
VI
Simonida NS 40S Zvezdana Rapsodija Ljiljana Dragana Arija Rusija NS Ilina NS Futura
2004-2016
VII
NS Mila NS Obala NS Azra NS Javorka NS Matuška NS Ubavka NS Brazda NS Doroteja NS Efrosinia NS Kala NS Breza NS Maša NS Nafora NS Vlajna
2017
Tehnološke grupe prema mlinarsko-pekarskim svojstvima
1. Sadržaj proteina (%) 2. Sedimentaciona vrednost 3. Izbrašnjavanje 4. Prinos hleba 5. Zapremina hleba 6. Ocena hleba
HLEBNE
NS Mila NS Javorka Evropa 90 Galija Prva Tera Zlatka
POBOLJŠIVAČI
Rapsodija NS Obala NS Azra NS rana 5 Dragana Jugoslavija Arija
II
Pobeda NS Futura Ljiljana Pesma Rana niska Partizanka Proteinka
11,5 30 62 138 450 4,0
I
Simonida Zvezdana Renesansa Rusija Danica Balkan Rodna
12,5 38 65 139 500 5,0
OSNOVNE SORTE
III
Lasta NS 40S Jarebica NS Ilina NS Matuška Francuska Nataša
10,5 18 58 136 400 2,0
Tehnologija gajenja (agrotehnika) ima ulogu da omogući nesmetani rast i razviće gajenim biljkama, kao i da umanji negativne uticaje klimatskih činilaca na biljke. U najvažnije agrotehničke mere spadaju:
03
01
PLODORED (Predusev)
Za strna žita odgovarajući predusevi (osim strnih žita) su svi oni čije se ubiranje završava najkasnije tokom treće dekade septembra meseca.
02
OSNOVNO ĐUBRENJE
Izbor sorte zavisi od vremenskih i zemljišnih uslova.
04
IZBOR SORTE
Izvodi se pre osnovne obrade zemljišta. Celokupna količina fosfora, kalijuma i 1/3 azota se unose pod osnovnu obradu. Količine đubriva određuju se isključivo na osnovu kontrole plodnosti zemljišta.
OSNOVNA OBRADA I PREDSETVENA PRIPREMA ZEMLJIŠTA
Oranje (na dubini 20-25 cm) radi se isključivo nakon osnovnog đubrenja u cilju njihovog unošenja na dubinu oranja. U sušnijim regionima i na parcelama sa manjom količinom žetvenih ostataka prednost dati tanjiračama, razrivačima i drugim oruđima. Predsetvena priprema radi se u dva prohoda. Prva priprema je nakon oranja, a druga neposredno pred setvu, na dubini od 6 do 8 cm, kako bi se omogućila setva na dubinu od 4-5 cm.
Strna žita je neophodno zasejati u optimalnom roku, preporučenom gustinom setve, na optimalnu i ujednačenu dubinu (4-5 cm), deklarisanim semenom.
05
SETVA
06
09
MERE NEGE U JESEN
Valjanje posle setve (naročito u sušnim godinama), navodnjavanje ukoliko postoje uslovi, suzbijanje štetnih insekata i glodara posle nicanja.
07
PRIHRANJIVANJE
Žetva strnih žita treba da počne kada vlaga padne ispod 20% uz obavezno dosušivanje.
ŽETVA
07
OSNOVNO ĐUBRENJE
Tokom februara i marta meseca, azotnim đubrivima. Količina đubriva se određuje na osnovu N-min testa.
Valjanje glatkim valjcima, suzbijanje glodara, korova, bolesti i štetnih insekata, uz korišćenje regulatora rasta (kada je potrebno) i navodnjavanje.
08
PROLEĆNE MERE NEGE I ZAŠTITA USEVA
31-33
39
61-65
T1
T2
T3 -
39-49
30-32
JeÄ?am
21
25
T0
29
30
31
T1
T0 - Nije definisana kao fenofaza
PĹĄenica
Vreme primene
32
37
39
49
T2
Optimalne fenofaze za primenu fungicida
51
59
61-69 71-92
T3
Sortne specifičnosti u tehnologiji gajenja novosadskih sorti strnih žita Sorta
Vreme setve
Br. klijavih zrna/m2
Setvena norma (kg/ha)
Vreme stasavanja
Simonida
5-25. X
500-550
220-240
srednje rana
NS 40S
10-30. X
500-550
190-210
srednje kasna
Zvezdana
5-20. X
500-550
230-250
srednje rana
NS Ilina
10-30. X
500-550
210-230
srednje kasna
NS Futura
10-30. X
450-500
210-230
srednje kasna
Pobeda
5-20. X
450-500
200-220
srednje kasna
Renesansa
5-25. X
500-550
220-240
srednje rana
Rapsodija
10-30. X
500-550
230-250
srednje rana
NS Obala
5-20. X
500-550
210-230
srednje kasna
NS Mila
10-30. X
480-520
210-230
srednje kasna
NS Azra
5-25. X
500-550
230-250
srednje kasna
NS Javorka
5-30. X
500-550
240-260
srednje kasna
NS Matuška
5-20. X
500-550
220-240
srednje kasna
Nataša
5. X - 10. III
600-700
240-270
rana
Nirvana
5-25. X
500-550
180-200
kasna
Odisej
10-25. X
450-550
220-260
veoma rana
NS Paun
5-20. X
500-550
230-250
srednje kasna
Nonius
5-15. X
300-350
140-160
srednje rana
Rudnik
5-15. X
300-350
135-150
srednje rana
Novosadski 565
5-15. X
350-400
180-200
srednje rana
NS Jadar
1-15. X
450-500
150-170
srednje rana
NS Savo
20. IX - 05. X
400-500
130-150
srednje kasna
NS Marko
20. II - 10. III
500-600
240-270
srednje rana
Golijat
20. II - 10. III
550-600
200-220
kasna
Dunav
20. II - 10. III
500-600
160-190
srednje rana
NS Sedef
20. II - 10. III
500-600
160-190
srednje kasna
Izračunavanje optimalne setvene norme vrši se po sledećoj formuli:
SN=
MHZ x BKZ KL
GDE JE: SN – setvena norma (kg/ha) MHZ – masa 1000 zrna (g)
BKZ – broj klijavih zrna po m 2 KL – klijavost (%)
Regionalna mapa promotera NS Semena u Srbiji 1. Robert Nemeš – severna Bačka i severni Banat: tel. 064 870 6006 2. Slobodanka Ljumović – zapadna Bačka: tel. 064 820 5756 3. Siniša Jakovljev – centralna Bačka: tel. 064 820 5755
1 2
3
6
4. Vlada Paripović – južna Bačka: tel. 064 870 6047 5. Vasa Stojšin – centralni Banat: tel. 064 870 6001
5
4
8 7
9
6. Branislav Živanović – Srem: tel. 064 870 6061 7. Željko Hristov – južni Banat i Stig: tel. 064 870 6032 8. Ljubomir Todić – južni Banat: tel. 064 870 6147 9. Mladen Ignjatović – Mačva: tel. 064 820 5752
10
12
11
10. Milutin Đokić – zapadna Srbija i Šumadija: tel. 064 820 5774 11. Miljan Gvozdenović – centralna Srbija i Šumadija: tel. 064 870 6045 12. Vladimir Rajković – istočna Srbija: tel. 064 820 5769
13 14
13. Vlada Mitrović – južna Srbija: tel. 064 870 6044 14. Dragan Tomić – južna Srbija: tel. 064 870 6143
Skladišno-distributivni centar tel. 021 4898 280; 4898 289; fax. 021 4898 299 BESPLATAN INFO BROJ tel. 0800 000021
Promoteri NS Semena u Bosni i Hercegovini
Promoter NS Semena u Sloveniji
Lolo Marčeta – Banja Luka: tel. 00387 65 867 775
Miloš Fišakov – tel. 00386 41 669 176
Amir Džajić – Bihać: tel. 00387 61 744 209 Mladen Bijelić – Bijeljina: tel. 00387 55 355 231, 00387 66 365 978
Glavni i odgovorni urednik dr Radivoje Jevtić U izradi kataloga učestvovali su: prof. dr Srbislav Denčić dr Novica Mladenov Vojislava Momčilović, dipl. biol. dr Vesna Župunski Milan Mirosavljević, dipl. biol.- master Vladimir Aćin, dipl. inž.- master Tanja Dražić, dipl. inž. Branko Gajičić, dipl. inž. dr Bojan Jocković Nenad Kovačević, dipl. inž. dr Sonja Tančić Živanov Slaviša Štatkić, dipl. inž. Izdavač Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad Za izdavača prof. dr Jan Turan Dizajn i tehničko uređenje Slavko Simin i služba marketinga Instituta za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad Fotografije: fotografije klasova i zrna: Goran Mulić fotografije iz polja: dr Radivoje Jevtić ( EFIAP ) Korice: Slavko Simin i dr Radivoje Jevtić ( EFIAP ) Godina 2016. Napomena: *Zabranjeno je svako korišćenje bilo kog dela kataloga bez saglasnosti autora.
INSTITUT ZA RATARSTVO I POVRTARSTVO Maksima Gorkog 30 21000 Novi Sad, Srbija tel.: (021) 4898 100 (centrala) fax: (021) 6621 212 e-mail: institut@ifvcns.ns.ac.rs
www.nsseme.com