ORDU
m
BiR
25 KURUŞ
ww w.o tu
ken
de
rgi .co
SAyı
'* ,i
.
''8;::
~ ',.
;-' "
16 Kasım 1951 *
••
«Eşit
adaletin
h iik üm sürdüğü
h ii.: va tandaslar .'
-:
eliyeın!»'
'iSMETİNÖNÜ'
. ,~,
,'#,"
-'l~)'H,
Orkıın ailesi adına İmtiyaz sahibi \'C mes'ul Müdürü: İSMET
ABONE :
TThWl'ÜRR
P, K, 1818 Galata - Istanbuı
Haftalık
Cuma' Günleri
16 Kasım 1951
Dergi
Türkçü
6
Yıllık Ayl:k Yurt dil! ı
10 lira 5 lira
Yıllık
15 lira
Çıkar
59. Sayı
BUGÜNKÜ DÜNY.A 'NizAMI VE .
TÜR Yazan:
K LÜ HOCAOOLl:.l
S. ERTÜRK rnek emelini güderek faaliyet göstermektedir, İnsaniyetçi görünmesine rağmen Rusçu, barışçı görünrnesine rağmen kundakçı olan bu kızıl faaliyet batıda Alman, doğuda Japon kalelerinin yıkılmasından sonra, daha da yayılarak Ortaavrupa'dan Büyük Okyarıus'a kadar oları sahayı kaplamış: birbirinden ayrı bu kadar kavms hükmeden bir imparatorluk kurarak demokrasi dünyası ile karşı karşıya gelmiş durumdadır, Rusya'nın bu yayıhşı, Çin de dahil olduğu halde, birçok devletlerin komünistleşmesine veya Rusya idaresine geçerek Ruslar için insan ve malzeme kaynağı haline gelme. sirıe sebep olmuştur, Bütün olup bitenlere - bakılarak Rusların artık tatmin olunmuş bulunduklarını ve ge, nişle.me emellerinden vazgeçeceklerini sanmak, en ha; fif tabiriyl safdillik olur, Tarihi emelleri ve Ideolojisi bakımından nihai h-edefi malum bulunan Rusya şimdi. lik bütün Arap alemini ve Hindistanı netice i tibarıyla bütün Asyayı tehdit etmekte ve yolu üzerinde bulunan devletierden başka İngiliz - Amerikan rnenf a at lartyla catışrmş bulunmaktadu
de
Bugünkü dünya nizarnı büyük karışıklıklar arifesin. de bir , duralama devresi geçirmektedir, Bu nizamın yarmina hükmetmek ıstiyenler Demokrasiler ve Komünistler olmak ÜZEre iki büyük guruba ayrılmış durumdadırlar Bu iki büyük cepheyi teşkil eden milletlerin vuruşması, kaçınılması imkansız bir hiidise olarak insanlığı karşılamak üzeredir Yaklaşan muazzarr badirenin arifesinde, selamete ulaşmak isteyen millet_ lerin en son imkanlarını kullanarakhazırlıklı bulun.maları zaruridir, Aksi halde,iyi haz n-lanmıyan millet. ler için, muk addcr ukıbct birçok insarıi ha k lai-ırn kaybe tmek olacaktır
K
m
'
rgi .co
" ~- -.....
ww w.o tu
ken
Adeta üçüncüsüne hazırlık mahiyetinde olan İkinci, Dünya Savaşı her bakımdanortacıa bulunan nasvonal, sosyalizmi sindirmiş, geriye asıl .kutupla n birakrnıstır Bu barışmaz düşmanlaı-ın vuruşruas ı her halde', dünyanın rengini tayin edecek, üç ihtimali ,neticeden birine doğru esaslı bir gelişme kaydedilecektir Türklü, gün yaşaması, Moskof blokunun kesin mağlübiye tivlc kabil olduğundan ya ıınlci dürıvanın k ız ıla boyarunak tehlikesinden kurtulması - ilk önce _ mil le t irniz i n ist cğidir Değişmez bi r g2r<;'CğC dayanan haya t i istcğinden ötürü Demokrasi cephesinde Komunizme kars: vaziyetinı a lrnış bulunan Türkiyemn girdiği drıva uğıuna bütün imkanlarını kullanması ve diğer devletterin de müşterek gayenin gerçekleşmesi için Tü rkiyeyi her bakımdan desteklemesi bir zarurct tir Ancak.' yak. laşan tehlikeye karşı insanlığı, korumak ve selamete kavuşturmak yolunda müsbe t işler başaracak olan Türk'ler, sadece _ Dünya Türklüğünün birinci müsta, kil devletini kurmuş' bulunan - Türkiye Türkleri değildir, Herhalde vukuu muhtemel bir Üçüncü 'DÜnya Savaşında - bugün önemli bir kısmı Rusya'da Esir bulunan _ diğer Türklerin de faaliyetleri görülecektir, Topyekün Türk unsurunun. Üçüncü Dünya Savaşı ka, zamlmasında ve gelecekteki dünya' n izammm kurul. l11as~nc1anasıl bir rol oynıyabileceğini anhvabi lmek için,bugünkü dünya nizamı ve bu nizam içinde Ti'ırk unsurunun durumunu gözden geçir'mc liyiz Tarihi temelleri \~C sebepleri herkesee bilinen Moskol emperyalizmi, muhayyel «Komünist Dünya İh tilalinin bayraktarlığını yapa r göründüğü için eskisine, yani Çarlık devrindekine nisbetle çok daha tehlikeli hal alarak ve bütün dünya yı kaplıyacak şekilde genişle_
Moskofların bu yayı liş: karşısında, menfa atla ıı ha lel, dar olan veya komünizm ve dolayısıyla Moskof tehli, kesiyle derece derece karşılaşmış bulunan dünya mi L Jetleri, BirleşmişMilletler bayrağı altında toplanmaya başlamışlardır. Doğu ve batıya doğru alabildiğine genisliverı kızıl dalganın güneye doğru ilerlemesini durduran Türkiye kalesinin sahibi olan Tüıkler Birleşmiş Milletlerin bayrağı 'altına koşanların başında gelmektedir, İkinci Dünya Savaşında bütün dünyanın takdirini toplıyan kahramanlıklarına şahit olduğumuz Kazanlı, Kirımh, Türkistanh, Azerbaycanlı birçok Türkler de Birleşmiş Milletler davasına hizmet etmişlerdir, Doğu Türkistanlı Türkler ise Çinli kızıllara karşı lıaHı savuşmaktadırlar, Bugün pek çoğu Moskof zulrnü altında zorla Rus emelleri uğrunda çahştu-ılmak ta bu, Iuriduğu için Komünizm kefesindebir ağırlık teşkil etmekte olan Türklerin imldinbulduı,;:ı'arı takdirek Birleşmış Milletler kefesinin ağır basmasını sağlıyan bir kuvvet olabilecekleri Demir Perde gerisinden sız. makta olan haberlerden anlasilmaktadır ' , Bilhassa Kore'de Türk askerinin savaş kabiliyetinir. üstünlüğü görüldüiden sonra; Orta Doğuda bütün Tür-klük ülernlnln biricik müstakil devleti olan Tiukiye kalesinin varlığı sayesinde, bıHLIl1 Orta Doğu \'C
ORKUN
Dünyanın selameti bakimmdan bütün mi lle tle rio elbirliği ile kurmayı düşünebilecekleı-i Türk kalesinin vi.icut bulabilmesi için hiç şüphe yol, ki evve la Moskof imparatorluğunun yıkılması, Rusların kendi milli hu, dutları içine itilmesi zaruridir. Rusyanın milli hudut. . ları içine Itilrnesi işi ise bugün emperyalizmi reddeden ve bütün insanlar için hak ve hürryet is tiyerı Birleşmis Milletler davasına uygun olduğu gibi; .dünvanm rnüs, takbel emniyeti için liızurnludur da. Zira Ruslar bu ].;;1. dar geniş kayrıakl arla oeslendlkleri müddetçe dünya icin tehlike teşkil etmekte devanı edeceklerdir. Birleşmiş Milletler davasına karşı aldıkları menfi durum malüm olan ve Birleşmiş Milletlel'incandan bağlı bulunduğu yüksek ilkeleri ayaklar altına almaktan zerı-eceçekinmediğini birçok Iiillerivle göstermiş bulunan Rusların; milyonlarca masum bağcı dese deşe keskin. leşmiş olup ucundan kızıl kanım- damlatarak dünyanın . başında Demokles'in kılıcı gibi sallanip durmasina müsaade edildiği müddetçe, insanlığın saadet ve huzur içinde yaşamasına imkan olmadığını artık anlamıyan kalma mışt ır Bu keyfivet Rusya tai-aLndan 6.11. bi li nri iı; içindir ki: Ruslar artık hummalı bir faaliyetle Uçünciı Dünya Savaşına girmek için hazırlıklara başlamışlar. dır, Hazırlanma için bizim safımızda yer almış bulunan mille tlerirı de artık bütün imkanlarını zor luyarak ha. rekete geçmeleri en tabii iştir.
altında tuttuğu topraklar üzerinde yaşamak bedbantlığına uğramış insan sürülerini, Rus menfaatları uğrunda, köle gibi harcayar-ak calıştrrmakta ve bu küt, leler arasında her şeye rağmen doğabilen milliyetçilik cereyanına karşı amansız bir mücadele açmış bulun. maktadır, . Rusların dünya hakimiyeti kurmak yolunda sarfettikleri gayretler yakından takip olunduğu takdirde; sadece müdafaa için kolaylık sağlanmakla kahnrnaz, aynı zamanda dünyanınkanına susamış bulunan Mos. kof imparatorluğunun yıkılrnası için tatbik edilmesi gerekli olan programın ana hatları çizilmiş olur. cü Dünya Savaşı arifesinde Rusların başka milletlere tatbik ettikleri veya etmek için çalıştıklarıusulleri, Birleşmiş Milletler safında bulunan milletler aynıyla n,US İmpara torluğuna karşı tatbik edebilirler; bu sayede Rus cephesinin kağşaması, gelecekteki s~vaşa Rusyanın bir takım gaileler ortasında bocalamış bir şekilde girmesi sağlanabilir. Rusların insanları kendi devletleri aleyhine kışkır tmalarına karşılık olarak; Birleşmiş :rvıilletler davasının öncüsü olan devletler için, Rus aslından geldiği halde komünizmin tatbikatından bezip mevcut nizama düSman kesilmiş rnllyonlarla işbirliği yollarını aramak, Ruslar tarafından is tila ya uğramış memleketler aha. lisini gayrete getirmek, Rusyadaki azınlıklar davasını "le ~1r.j,:'.1,cr. .abii hak tu. Bu hak k.rı kullan.lması su· yesinde Rusya zayıfhyacak Birleşmis Milletler yeni esaslara göre kurulan Almanya ve ·Japonyayı da aı-a. lar ına alarak Rusya emperyalizmine karşı hakim bir cephe teşkil edeceklerdir.
m
Üçün-
ww w.o tu
ken
de
L
husustyle Arap aleminin komünist.leşrnekten ve Moskof boyunduruğu altına girmekten kurtulduğu kanaatı yaygın hale gelmiştir. Hatta .bu kanaatin neticesi ola. rak İran, Pakistan, Hindistan, Afganistan, Çin, Kore ve Marıçurya ile Rusların münasebetini kesrnek için Orta Doğuda olduğu gibi Orta Asyada da bir Türk ka. lesi kurmanın lüzumu fikri ileri sürülmeyo başlanmış. tır. Bu fikir bütündünya milletlerinin menf aatma ~y. gurı düştüğü, değişmez bir hakikate istinat ettiği vf istikbali gören bir telakkiy., bağlı bulunduğu için sür'atle yayılmaya ve Birleşmiş Milletler tarafından benimsenmeye elverişlidir. Cidden bir taraftan İslav yayıhşına, diğer 'taraftan istikbaldevukuu muhtemel olan Japon ve Alman yayılişlarma, hatta komünizm mikrobu için kültür teşkil edebilme ihtimalleri gösteren Sarı Tehlikeye karşı Orta Doğuda ve Asyada muvazeneyi ·kurabilmek ve koruyabilmek için bugün Türklerin yaşadıkları yerlerde kuvvetli bir devletin veya federasyonun bulunması zaruridir. Bu zarurc t bir taraftan dünya sulhü, diğer taraftan Kornünizrne karŞI Birleşmiş Milletler safında toplanmış bulunarı mil. Ie tle ri n emniyeti bakımından hesaba katılmadıkça: emperyalist ernelleı-e karşı insanlığı korumak isteyen zihniyetin yaşatılmasına imkan yoktu!'.
rgi .co
i-
c-
Üçüncü Dünya Savaşı arifesindeki Rus faaliyeti küçürnsenrneye gelmez. Ruslar bil' taraftan barışçı, irısaniyetel prensipler vazederek sempati yaratmaya çalışırken, diğer taraftan her milletin kendi içinden çıkan bir ihtilalle yıkılıp Moskovaya bağlanmasım sağlamak için birçok memleketlerde kardeş kavgaları çıkarmaya uğraşmaktadır. İplerini elinde tuttuğu barışsever., ler maskesi altında çalışmakta olan kuklalar vasıta., sıyla milletleri harpten soğu trnaya böylece de kendi. sine Üçüncü Dünya Savaşı için yumuşak bir zemin hazırlamaya çalışan, insanları bağlı bulundukları devletler aleyhine kışkırtan Rusya, aynı zamanda işgali
Bütün dünya milletlerinin hemen hemen ortaklaşa isteği haline gelmiş bulunan Moskof Impaı-atorluğunun yıkrlrnası işinin basartlrnasi yolunda girişilecek haıeketlerden biri ola rak: Sovyetler Birliğindeki az ınlıklar davası ele alındığı zaman, bilhassa muhtelif sözde cumhuriyetler halinde yaşamakta olan ve sayısı Rus istatistiklerine göre kırk milyonu aşan Türk unsuru, nun teşkilatlandn-ılması, silahlandırılması ve ayaklan. du-ılması netice üezrinde birinci derecede müessir ola. caktır Bir Türk ayaklanmasının sağlanması anca]; Üçüncü Dünya Savaşına bu bakımdan da hazırlıklı o. larak girmekle kabi ldir , Amerika, İngiltere ve Alman. .ya'da bu gaye için çalışmakta olan muhtelif teşe kküllerin va rhğı malesada ye tel' sayılamaz. Bütün Dünya Türklüğünün biricik bağımsız devleti olan Türkiyenin kendi başına bu kadar bÜYÜk bir davaya glriserrüyece , ği de malüm olduğuna göre; Birleşmiş Milletlerin, el· birliği ile. Rus imparatorluğunu devirmek veya Üçün. di Dünya Savaşından galip çık abi lmck için, netice Ü. zerlrıde pek önemli tesiri görülecek olan bu meseleyi ihmal etmemesi gerekir. Bu sayede Birleşmiş Milletler hem esaslı bir merıf a. at sağlamış olacaklar, hem de kendilerine bütün insan. lara hak ve hürriyet vadetanerün yüklettiği bir vazife yi ifa etmiş bulunacaklardır Menfaat sağ larrus olacak lardır çünkü: Bugün zorla Rus menfaatlanna uyar şekilde çalıştırılmakta olan kırk milyon insan, Ruslarm elinden çekilip alınacak ve Ruslara karşı yüzyı llarır: verdiği bir kinle döğüştürülecekler Vazifelerini yap. mış olacaklar çünkü: Kırk milyon insanın daha insan haklarından fayda larıma lar ırn sağlıyacaklardır.
ORKtiN Bütün dünya milletlerine hürriyet ve insanca yaşa. ma hakkı vadeden Birleşmiş Milletler davasına bağlı olan milletler, "Bütün insanlar hür ve müstakil ol. malı _ Türkler de insandır - Türkler de hür ve rnüstakil olrnalıdır» demeye mecburdurlar, Aksi haldete· rıakuza düşmekten . kurtulamazlar. Şanlı bir maziye sahip oldukları halde bugün Rus, Çin ve İran hakimi. yeti altında insanca hayata hasret çeken Türkierin de insani haklardan istifadeye hakları vardır. Milyonla. rm hakkının gasbedildiği bir dünyada ebedi barıştan bahsetmek boş ve hatta gülünç olur, Güvenilir bir barışın yollarıni aramak ve temellerini atabilmek için Emperyalist Rusya ile savaşmayı hesaplamakla meş, gul olun insanlık camiası bu hususu hesaba katma ktan geri kalmamak durumundadır, yüzyıllık zaman içerisinde Rusya. idare nüfusunun bir türlü kırk milyonu vaşa. mayışı, öte yandan Rus nüfusunun sür'atle artış kayde tmesi bir vakıa olarak Rusyada Türklerekarşı ya , pılan mezalirni anlatmaya yeter, Türk insanlarının nasıl insanlıktan uzak bir hayatın esiri olarak yaşa. dıklarını gösterir, Ayrıca kütle halinde öldürülen veya Sibiryanın buz cehennemlerinde tabiatın korkunc şart, larıyla boğuşmaya terkedilen insanların hesabını gören kızıl mahlüklar.. insanlık camiasma hesap verdikleri gün, dünya dehşetten sarsılacaktır Bütün bunlara karşılık olarak imkansızlıklar içinde defalarca' parla. yıp, defalarca söndürülen Türk ihtilalleri. oralarda yaşıyan Türklerin henüz Türklüklerini unutmadıklarını, insanlık hasle tlerini kaybetmediklerini göstermeye, yeter vesikalardır. Koreden dönenlerimiz, bu Türklere den Japonyaya kaçabilmiş olanların Mehrnct çiğ e g6:-.' serdiği sıcak kardeşliği anlata anlata brtn-emıvortar Gazetelerimiz ara sıra Çin'de Korrıünis tlerle mücadele eden Türklerden bahsediyorlar, İkinci Dünya Savaşın. da Ruslar tarafından komCınistleştirildiği sanılan \'C gene Ruslar tarafından savaşa sokulan bir milyona yakın Türk genci Rus ordular.na k s rsı arslanlar gibi döğüstü, Bütün bunlar, tarihlerin hnyranhk la and'ı;ı Attf la Cengiz, Timur, Mete'lerin çocukları olan lcır}, milyon insanın, medeniyet be~iği Asyanın göbeğf nde. arzuları Ihlaf ına Moskorlar . tarafından köleler gibi ca lış tu-ıldığmm ve insanlık haklarından mahrum cdil diğinin delilleridir, En az Kore sakinleri kadar insan' olan esir Türklerin davası ne bakımdan mütalea edilirse edilsin Birleşmiş Milletlerin davasıdır Kore dağ· larmda haklı bir ideal uğrunda çarpışan kahramanlar, daha büyük çapta olmak şartıyla .Altaylarda ve Katkaslarda döğüşebildikleri zaman; hem dünyanın başı , na bela kesilen kızıl ifritin hakkından gelmiş, hem de Tüıklük alemini hürrryete kavuşturmakla Asyada bil' muvazene unsuru kurmuş ve böylece müstakbel dün/a nlzarmnı garanti altına alrruş olacaklardır. Son çeyrek
Dünya Türklüğünun görebileceği larak Türklerin yaşadığı yerlerde Asyada muvazeneyi kurmak için ayrıca bütün Türklerin istiklale Birleşmiş Milletleriri menfaatına, gun olacağını gördükten sonra liriz ki:
hizmetleri ve son o. br devlet kurmanın nasıl zaruri olduğunu kavuşmasının hem hem de gayesine uvnetice olarak diyebi'
Türkiyemizin bugünkü imkanlarını' fazlasıyla aştığ: için,en aşırı TUrkçülerin bile uzak ideal olarak kabul ettikleri ve ancak kültür sahasında düşünebildikleri Türk Birliği ideali; Birleşmiş Milletlerin bugünkü meseleleri arasına girebilmek istidadındadır. Bize dü§en vazife' insanlık aleminin dikkatini bu mesele üzerine çekmeye çalışmak ve Moskof zulrnü altında Iriliyen milyonların da insan .olduğunu isbat etmekteniba. rettir,
sindeki Ttirk
HOCAOG-LU
s,
ımTÜRK
rgi .co
m
1
VA'.l'AN
«~ııJl' o ki dik ba.~J göğsii vatan bütr» Diyen ı;;alı·e
ww w.o tu
ken
de
Her
Sırasıyla üçüncü Dünya Savaşının insanlığı is tikbal etmek üzere bulunduğunu, Rus emperyalizminin ma. hiyet Ve Dünya nizamına nisbe tini, Türkiyenin kızıl tehlike karşısındaki önemli mevkiini. Birlesmls Millet. lerin müşterek gayesini. Orta Asyada ikinci bil' Tür], kalesinin varlığına neden lüzum hlssedildiğini: Birresmiş Milletlerin bağlandığı ilkelere düşman olan Rusyanın y ık ılmas ı .için bas vurulacak yolları ve bu nruda .
..- .-.;.---....~
--'-"-'~--~.-""--'
- --"-'--"
..
Vatan,
lHarınaranın tuzlu suyunda sertlerı sarı topraktır. Vatan, Akderılztn ıssız koynunda Bın d~İılz za-feri vazarı yapr-akt.nYıkanıp
Maz ldck] vatan nal seslertdlr; tlt.rtyen ipek bir ;I-'(,ı.,.. Bil' içli ~Hlrlıı rıefe slc rldlr: Rltzgllrla
B:ı~ vcr eu 3fdımçt'tlr
Koı'oğlurı un erkek
Vatan Itr-lnln
göı:;-slınde,1l
~"kan
Vatan :\[ehmetçlkte LsSIZ
vatan
bır
hÖ~Nle
emelr"
nn ras ı: tclehIrdir,
kurşun ya rus.
vılcıl:
malcbcrdl r
Nedim Dtvaıundu göz lurpan bil' gUI. Alemeıda 'vatan erce ölümdür ... Vatan: Turan için açan bır sünbüt Şehit
dudağrnda
son
tebessümdür
Vatan blr kadının dik göğsü değil Türk Için yernyeşt! dağdır ... ovn drr Şair!.
Atların
Akıncılaı-
,geliyor
sırtında
mes'ut
eğil
ynva dır ...
Uelki bir kudındır ama" anamdır. YLLZU gökleı' b"İbl beIT!lklu';lIYo\'.· Onun i~'iıı ölmek 'Cil bliyiÜ{ ;'auı!ır: Va bm biz öll\nC{' lıayra klaşrvor SE;!'ETÇiOÜLC
MUSTAFA
:--:Y:C:ATi,
i i
o
R K U N
Tl
Yazan:
)\lüFTÜOÜIX
AIDIET
HİID:lET
Yen!
t u-muk
dili
birnz
auta.şrlm.ıs ıu ı ko la vln ssad~Je"itiri!nıh:;jir,
rgi .co
m
Yağmur çiseliyoı-, V c bunlar sefaletlerinden habersiz görünürorlal'd', Kendilerini alıp götürecek uzaklara, pek uz aklar» götürecek bir araba, bir sediye. bir tabut, bir kasırga, bır yıldırım, bir şey bekliyoı-la ı-dı Fakat yüzle, rine bakan bulunmuyorrlu Bir subay, bil' hastabakıc: yoktu, Yalnız, bir' çok el' yırtık, eski püskü eşyayı durmadan at, eşek, öküz arabalarına yiikletiyor lardı Bunlar Tanrının yık ık birer binası değiller miydi? Bu en kazı çarnurdan kurtaracak dindar bir el yok muydu?
de
1334 yılı (1918 yılı) Aralık ayı sonlarn-a doğru bir. sabah Parıgalt ıda n geçiyordurn, Hava buluruk tı Har. biyc Okulunun yüksek kapısının 'önündeki otomobil. lere. eşya arabalannaşilteler, karyolalar yüklcniyordu, Herkes gibi. ben de istemiyerek durdum. Arka tarafımda iki adam yavaşça mınldandılar: «Mek tebi işgal ediyoı-lar>, Giden gelen umulmadık bir hadiso ile vkarş ılaşrnış . gibi Irkiliyordu, Karşı kald.r-ım haylı kalabalıktı. Gözlerde yas "dolu bir susuşun esrarı ağ. Iıyordu, Kaşlar, çatılmış, yumruklar sikilrmş, dudak, lar titriyordu. ' İki kadın: Bakın! Şu zavallı askerlere! Sokak ortasında, .. Büyük kapıdan kucak kucak değnekleri çıkardılar, Hastaların, yaralıların önüne silah gibi ca ttılar Yağmur çiseliyordu
Hes i! tarafıııdan
için
ken
Yağmur çlseliyordu, Şimdi binanın pencerelerinden bir iki kırmızı surat göründü, Tam bu sırada yoldan iki' ihtiyar subay geçiyordu, Biri dinlendi, Kaskatı kaldı, Diğeri birşey, ler rrurrldandı Arkadaşım çekme), götürmek istedi, Beriki gitmedi Mücadele birkaç sarıiye sürdü, İkisi , nin de gözleri dalmış, çeneleri kili tlenmişt i Otuz, kırk yıl önceki mekteplerini ve oradaki hayatlarını ve askerlik hayallerini düşünüyorlar, şehi t ve gazi yetiştiren bu tezgahın, bunca yıldır dünyanın LIÇ' kıtasında bulunan sınırlarınııza. durmadan akan kızıl kanların kaynağı olan bu mabedi n bütün, tarihini, duvarlarında vatan, cesaret, şan, kahraman, redakar. sesleri çırılıyan dershanelerini. Va rna, Mchaç, Bizans, Kosova, Mercidabık nıenkabelerini anlatan öğretmen, lerini, talimlerden sonra geçen gecelerde zaferden zafere uçan heyecan dolu rüvular ına saha olan ya , takhanelerini düşünüyor, sonra çamurlar içinde k81,1n vatan ve va taudaşlarmm. kendilerinin hallerine yamvorlardı Gittiler .. , Tek rar. döndüler, baktılar, baktılar; sarhoş gibi serıdeliyerek gözden ka~ boldular
ww w.o tu
Harap bir kale erıkaz ı lhmaliyle, mektebin duva , rının kenarına yuvarlanan, çöken. Mehmetçikler, yüzlerini elleriylo kaparmşlar dı. Dalgın ve dermansizdılar Düşünüyorlar mıydı? Uzak karanlıklardaki Ay· şecikleri nin nemli parlak gözlerini mi, anneeikleriniıı uçuk ve buruşuk yüzlerini mi görüyoı-la rdı ? Mek teplerin, . camiIerin, k ışlalarm, birden devrildiğini gör, memek, yıkılışının gürül tüsünü işl t mernek için mi gözlerini kapıvor kulaklarını tikiyorlardı j ,
Yukarı kat lardaki camlar acılrms si liniyordu BtI pencerelerden giren rüzg ar sanki altı yüz yıllık satvet ve azamet hatıralarını; şehitlerini, gazilerin;, ga, rume tlermi, zafer teranelerini, milli övüncıer! sürüp çıkarıyor ve unutulrna vadi lerine doğru savuruvordu Yağmur crselıyordu .. , Duvar kıyılarına birer kırık eşya tevazuu iie st.. nen hastalar ısiaruvcrlardi. Isl a nd ıkça büxülüyoıIardı, Uzaktan be niz lerini n uçukluğu, kuvve tsiz lik l e ri tamarniyle . sezflivor, bıkk ınhkları tüturlar: arılaş ıhyordu. Açık kalplcrindek i emel ccvherlcı-; artık dökülmüştü, Şimdi ruhlarında ne va tan sevgisi, ne din gayreti, ne askeıIik şerefi. ne hiç bir .şey kalmamış gibiydi, Belki yükseklerden uçan bulutlardan bil' yu. muşak yatak, bir sıcak corba, hir terniz e luise, biı sefka tli eL arıyorlardı, . Karşılanndan ıslık çal atak rap rap geçen d ünk II dü!)manlardnl1 nefret etmek hatırıarından geçrnivordu
~..- ~
.
Uzunca bir arabaya lekeli şil'leler,kirli yastıklar yığılıyoı'du, htif tarnamlanmıstı Arabay: çeken lağar mandaları bil' cr kalın bir değnekle havladı Tanı o sırada kapıdan bir çavuş göründü, Etrafına ürkerek. utanarak bak ıı Kollan aras.nda uzunca bir şeyler sakhyordu -
Of! dedim,
Sancak larırruz
Arkadan aynı bedbah t emaneti kucak lar ında 'taşıyan iki asker daha göründü, Üçl'ı de bir saniye şaşa . 12,mış gibi çekinerek kapının önünde 'durdular, Yük!f~\'İni. bu rezaleti kimseye göstermernek istiyorlardı,
6
ORKUN
-----
--~----------
Çavuş yürüdü, Çaresiz kalınıp çarçabuk verilen bir kararı gösterir bir tavit-la elindekileri şi lteler-ir: arasına sokuverdi .. , Bu milletin ve saltanatın . 'namusuna gelen zilleti yabarıcıla ı-a göstermernek -gayretiyle üstlerine diğer bir döşe~i çekti, Diğerleri de, altı bu-. çuk y-üzyıllık hükümet şanırun nlşanelerini bu rahat döşeklerine ya tırrna k ta, tarihin mezarına gömmelde ona uydular, Zafer ça larırnn hatıralarını taşıyan bu mübarek milliyet rumuzu, is ti k ıal rurnuzu da bir anda kayboldu ve benden baska eminim ·ki kimsenin dıkkatini celvuedi Ar-tık bayraklar dürülmüş, yürek, ler durmuş, kanlar kurumustu Sonra ... Susuş ve çamur ğ
Sıra hastalara gelmişti, Bunlar biribirine tutuna. rak birer gölge gibi duvara sif t ine, inliye, ıkına cı-a. dan arabalarn t ıı-manrnağa başladılar, Pek k ırnılda-
namıvanlaı-ın arkadaşları koltuklarına girdiler, Arabanın biri o küçük yokuştan indi, Tramvay yolunda tam karşımda durdu, Bu dakikada yatan yaralılardan biri fırladı, Çömelenlerden birine hiddetle ve şiddetle bir toka t indirdi, Sonra ikisi de arabanın içine yuvarIandılar Dayanamadım, Yanlarına sokuldum: - Hemşerim! Ne .oldunuz? Ne var? Herkes .size bakıyor, Dedim. Tokadı atan, pos bıyıklan ' HILlnda uçuk dudakları titriyerek ve gazapla soluyarak dedi ki: Bak Beyefendi! Bak şuna! Artık din hi tti, millet bitti diyor, Tanr ıdan ümidini kesiyor, '- Çek arabacı! Yağmur çiseliyordu Ve ben ağ lıyordum l\lÜFTÜOGLU 20
AHMET
Hİ lüHET
Ar.ı.lıklHl:-l
TÜRK ULULARI:
Yazan:
m
BEG
rgi .co
TEMÜR
BEHÇET
zek Türkiye ile Tüı-kistan'ı bir idare 'altında birleştirdi, Ayrıca Hindistan'a da .seferi vardır, Temür, Türkleri bir bayrak altına sokmak suretiyle Türk-İslam dünyasının esahib-kıranz i olmuşsa da ölümünden sonra. bu birlik devam edemedi; Osmanlı Devletine ve Altın-Orda Hanlığına indirdiği darbe sebebiyle, Avrupalı tarihçilerin «Türklerin altın devri» diye vasıflandırdıkları XVI, yüzyılda .medeni ve siyasi .sahadaki Türk üstünlüğü de kısa sürmüş tür Anadolu seferinden sonra Semerkand'a dönen Te.mür, kısa biı~ müddet içinde hazırlanarak Çin üzerine harekete geçmiş; fakat, yolda hastalanarak 19 Şuba t 1904 (= 17 Şaban 807) tarihinde Otrarda, altmış dokuz yaşmdayken ölmüştür, 'Türktcı'in, islam kültür dairesine girmelerinden sonra, eski Turk devlet arı'anelcr! yerine islam 'hukuk esas'larının yerleşmesi karşısında, Çirıgiz (1167-1227), XIII, yüzyılda Yasağ (kanun, nizamnarne ) ı ve birçok nasihatları ihtiva eden Bilig (veciz, hikmet) i meydana getirerek eski Türk devlet teşkilat ve arianele rini ihya etmiştir Temür ise, bu Türk devlet esaslarını ve askeri teşkilatını İslami ve İrarıi medeniyet unsurlarıyla mezcederek daha sonraki yüzyıllara intikalini sağlamıştır, Bu i~i yaparken, altı-göçebe hayatını yaşıyan Türkleri yerleştirerek şehirli yapmış, toprak sahibi ct· miş tl Öteyandan. Semcrkand'da alim ve şairleri top. larmş Türk kültür ve sanatını hlmay., etmek surctiv, le TUrk-İslam medeniyetine yeni ışıklar serpisttrmişti. Farsca ve Uygurca'yı gayet iyi bilen Teınür, ya-. zrlarırn Uygur harfleriyl., yazdmrdı. Kendi tarafından Türk siyasi birliği, oğulları ve torunları zamanında da Türk kültür birliği tahakkuk e ttirilrnişti 'I'emürIüler, uzun yüzyıllar, Türk medeniyetinin en güzel eserlerini vermekle Türklüğe bir iftihar vesilesi olmuşlardır, Bütün Türklük öğünsün:
ww w.o tu
ken
de
«Aksak» bacağı ile Bursa'dan Otrara kadar Türkİslam illerini dolaşarak «Gökyüzünde nasıl bir Tanrı varsa, yeryüzünde de bil; tek hükümdar olmahdır-. diyen ve bu ülküsü için kılıcını çolak elinden hiçbir zaman bırakmıyarı Temür, çağatayemirlerinden birinin kızı Tegin-Tatun ile Baı'las kabilesi başbuğu Ta-. ragay'ın oğlu olup, 9 Nisan 1336 (= 25 Şaban 736) tarihinde Keş (Şehr-i Sebz == Yeşil Şehir) kasabası civarında Hoca-Ilga r köyünde dünyaya gelmis tir Çocukluğunu ata' binrnek. ok' atmak gibi harp oyun, larıyla geçirmiş; gençliğinde ise bu mezrye tler-i ne cesaret, zeka ve bilgisini de katarak, o zaman karışık; lık içinde bulunan Mavera-ün.Nehrde, Çağa tayl ılara karşı ayaklanan halkla birlik olmuş ve bütün rakiplerini ortadan kaldırmak suretiyle 1370 yılında Bellı şehrinde, Ögedev neslinden Süyurgu tmus'u hn n ilan ettirmiş ve kendisi de naip olmuş lu, Ternürürı bu lıareketi, Türk-Moğol devlet ananelerine sadakatını gös, terir O kadar ki, bütün Türklstana fiilen hakim olduğu halde, yalnız «beğ . unvanını kullanmış, hiçbir zaman hanlık iddiasında bulunmamıştır,
AKIN
«T'ürklerin siyasi sahib-k ıran. ı olmak arzusunda bulunan ve 1388 de Kes'te topladığı kuru 1tayda: «Türk milletinin ve Çaga tay ulusunun", (1) büyüklüğünü ilan eden Temür,o zaman Türk-İslam a.lernin, deki karışık duru-nundan da istifade ederek bir irnpar a, torluk kurrnuştu. Mavera-ün-Nehrde durumunu sağ lamlas tırdık ta n sonra, ilk önce Al tırı.Orda Hanlığı ile savaşa girişti; sonra sırasıyla İranı, Irak'ı.: Acerbaycan'ı Ve Suriye'. yi Imparatorluk topraklarına katarak Türklerin ikinci aslivatanı olan Anadolu'ya da sarkınağa başladı ve 28 Temmuz H02 tarihinde Ankara önünde yapılan savaşta Osmanlı hükümdar: Yıldırım Bavaz ıdi yerıc. (1)
«Ulus,",
«Devleb
anlamında
kullanılmıştır,
QRKUN
BEHQE'l' MUK
.~..
__
.,~_.
,
'7
ORKUN
,-'-----------~----
-----,
\
-,---,--'------------
emaleddin Yazan:
FAİK
GÖZÜBüYÜK
ş, C, Af ganlni n meclislerine sık sık devam eden Mehmet Emin onun şu -hayat ve: insanlık düsturuııu sıar edinmis tl: 'Sizde dr ne zn.man kendilerini sevmi , yen ve kendi şuh ısl arımn olm ıvnrı insanlar ycti~irs(', o zamarı kara gimter ak olacak, <lii~tiiğ'iiniiz yt~l'tkıı kal kaca.ksrruz ,
Asyanın batı Ve kuzey müslüman Türkleri arasında milliyet ci lik ve ırkçılık cerevamnı .yayrnak için çal ışanlar içerisindeşüphesiz Cemalettin Afgani'nin dt' büyük bir yeri vardır. Hayatı bir çok meçhullerle dolu olan ı836 da Afganistanda doğmuştur (?) (ı)
Cemaleddin
Ccmü leddirı Afg-ani milliyetçilik ve ırkçıhk fikirlerini şiddetle müdaf'aa ederdi, Türk Yurrru'nda yayınlanan «Vahde tci Cinsiye ve Irkrye» (3) adlı makalesi bunu açık olarak gösterir,
Gençliğinin Afganistanda geçtiğini kesin olarak bilıyoruz, Cerna Ieddin kuvvetli bir tahsil ve terbiv., altında yetişmiş, arapça, farsça ve batı dillerinden bazılarını bilen, Avrupaya da kendini tamtrnıs bil' bilgindir, Mensup olduğu ırk ve rni lliye t! hakkında bi ıçok dedikodular olmuşsa da, kendisinin Istanbulda iken konuşmaları esnasında Türk olduğunu söylemesi bütün bu şüpheleri yok etmeğe kafi gelmiştir
devarnı birliği.
için su üç birlik lisan biı:liği, din
m
C, Afgani ırk birliğini ön pıane., alır Bu unsurun diğerlerinden önce geleceği ve farkı şöyle ifade edil , miştir: Ir km, ml111yetin hiç şüphe yoktur ki, dünyn., un beka ve- serıas ı dfğerlcl'in<1('ıı fazladıı', Çüukli a:~ zamanda de.ğfşmez, (4)
Sonra bu ırkın , inandığı müşterek rinde durulmuştur
,!'
konuştuğu müşterek .blr Iisanı ve bir akidesinin olması zarureti üze-
Bilhassa milli tedrisa ta VE:, kültüre de bu arada kıyınet verdiğini şu sözlerinden anlıyoruz: Milli olarak bir ~tabı olmıynn, tukrıt kütüphanesmde birıl e r , Ce .kl t apl a ı-ı bulunan h Ir , adamın me dn r-ı iftihar! n»
de
Siyasi hayatı çok barizdir. Ta genç denecek yaşl a r, da Afganistan ihtilal 'teşekküllerinde rnühlrn roller oynamıştır, Daha sonraları onun, kurmuş olduğu bir , çok siyasi kornbinezonlar rnilliyetcilik; ırkçılık cere , yanlarını uyandirmak için sarfettiği gayretler yüzün, den gerek İrandan. gerek Istanbuldan ve gerekse Mısı~dan mecburi olarak hükumet' makamlarınca sürül-' düğünü görmekteyiz,
Bu makalede bir milletin üzerinde durulmuştur: Irk birliği,
rgi .co
,S,eyh
,-
\
Nnrrıık
ww w.o tu
ken
Hindistamn, İranın, Mısırın muhtelif memleke tlerini dolaşan Cemaleddin. gittiği her yerde batı em, peryalizmi karşısında çökerı şark alernirıi, Asyayı kaL kındırmaya. uyandırmaya çalışmıştır, OnunHindistanda ve daha başka yerlerdeki cahs. maları, Pariste çıkarmış olduğu El-ıırvat-al-vııskı. = Çözülmez bağ' v.b, dergileri hep sömürgeciliğe karşı milliyet ruhunu kalkındırmak. doğu milletlerini uyan. dırmak davası içindir, Bu arada Istanbula da seyahatleri vardır, Onun İstanbuldaki faaliyeti, milliyetçilik kıvılcımını ale\'Iendiıvnesidir Bunun misa.lleri ni. Mehmet Emlrı'!n üze , rinde yaptığı tesirde açık olarak görmekteyiz,
Ke mn l hıristiyan dinine karşı Islam dinini müdaf'aa eelen Renaıı l\fiidafila'sıncla Eruest Renan'a ce. vap verirken Cem:iIP<ldin Afg':uıi'yle bi ı-lesrniş t i r Çünkü Ce malcddin de Erııest Renn n'ı n Sorbonnc'da vermiş olduğu -tİslam ve İlim" mevzulu konferansına şiddetle cevap vermiş ve onunla fikir mücadelestn» gir-işmiş tiı-. Mehmet. Akif'in mil liye t çi liğ! ve suhs ıve t i i,',zı'rin_ de de Cerrıaleddi n'i n vapt ığ ı tesir ba ı-izdi Mehrne t Emın üzerincledI' büyük telkinlc:'. olln1'8·' tur İstanbula geldiğinde, ke ntlis] ile sık sık rnünase. bette bulunan dostlarından birisi de Şair MeiınH't 'Emın idi. O Cemaleddin'in kendisi- üzerinde tesirini şÖYle anlatıyor: Berıl o :vıığ'\Irll1ıı~t\ll'. Eğer ruhların' -ebedtver Ye li\.yemııtlyeti va rsn d eı-Im 1;:1: o, 'dıerini lcemlkle rhu Maçku mezur-lrğmm topraldarına lurukını~ ise ruhunu da bana yadig-i'ıı' ı'tmi~tll'; Cemiil'.'tllli!\'nln ruhu bende ;va~ıyol', (2)
olabilir.
(5)
Üçüncü olarak din birliğine temas edılır Ce ma, leddin'in din hususundaki fikirleri ıasyona ldir O dille izafe edilen hurafe, skolastik mantık, aşırı 'taassup gösteren, telcamülü firenliyen unsurları bil' tarafa atarak, dinin aldın kozalite prensiplerine uyan, kirtlenin hayatına manalı bir şekil veren vasıfları üzerinde durmuş tur Şüphesiz bu noktada o Türkıcı'in milli dini sayılacak kadar' 'Türk lük içerisinek ~'ayı\. mış olan İs larniye t.in bir koruyucusu olarak' gözükur Netice
olarak,
şunu,
Af ga rıi, o zaman
leddin valizrninin
kemi ı-diği
söyliyebiliı-iz ki: Şe yh Cema, Rus, Fransız" İngiliz emper~ memlekcttcrdc
ırkçılık cereyarnnı uyandırmalda yel' alrmş bir sima olaı-ak daima
mi lliyctçi
insa nl ık kalacaktır
GÖZÜBÜy'(m
FAİI(
(1)
onun ğunu
llk,
tal'il~inde'\:-
Bu ve rdiğ imiz tarih ve yel' suphctidir Çünkü İranda Hemedan civarmda Asa dahadt a doğdu. söyliyen kaynaldar da vardır
(2)
Türk
Yılı
Toplamaları
Yusuf
Ak cu ra
:Sa~'la
377-378 Burada
(3) mana
tan
cinsiyet sözü ile il a de edilmek iste ne n anlamıyla Mi lliye Lçi lik t ir Makale 1ı3~' okunduğunda bu daha i~'i anlaşılır,
bugünkü
başa ('1-5)
"Iabllir'?
Vahde t.I
Irkiye
F'e lsef csi
Türk
YUl'dI.! Ciil:
(:ı)
-
/: 1 y,' ~'~,'.;""
8
ORKUN
Y:E İl'iÖNt(
sormuş, Delikanlının anla ttığı işkenceler arasında bir tanesi' dikkatini çekmiş: Bulgarlar bir gün bu de li karıl ıyı bir kabahatirielen dolayı hapsetmişler Suçunu (!) itiraf etmeyince daracık bir yere kapamışlar Burası sade dar değil, aynı zamanda duvarları sivri uçlu madenlcr'Ie de dolu irnlş Yani içindeki sağa vsola kırmldarsa bunlar batar ve vücudü kanatırmıs Ayrıca içine a. dam konduktan sonra diz kapağa kadar da soğuk su ver-ilirmis Bizim delikanlı işte bu daracik ver'de birkaç hoşça saat gecirmis ' ' Bunu dinleyince bizim Istanbul Emniyetinin mes, hur tabutluklarıru hatırladık, ve düşündük, Bizimkiler, malum ya, bilakis tabutluk t a suçlu (!) ların basının üstünde 1100 muın1uk elektrik yakarak ısıtırlardı Başka noktalarda bu kadar yakınlık gösteren bi'zdeki ve oradaki solcu şefler-in bunoktada taban tabana zıt yol tutmalarına hayret ettik,Fakat bir ülküdaşımızin izahı düğümü çözdü: ' , İşin esasında o kadar derin bir ayrılık yoktııı':, .~: .. Her iki taraf ta aşırı inktlapçıdır. «İnkılapçılIk» ise geçmişten gelen durumların tersine çevrilmesini ge_' rektir Eskidenberi bizde ayaklarımızı sıcak ve, kuru tutmak, 'baş'roızı ise serin 'tutmak geleneği vardı halde, inkılapçıhk icabı, bir yandan Bulgarlar a~ak_ larırnıza buzlu sular salarken, bir yandan da' İsmet İnönünun adamları başımızı modern, vasıtalarla ısı tı, verlar ' ,
m
ALİ
de
rgi .co
IULIÇ
Meşhur Kılıç Ali Milliyet gazetesinde bazı hatıralar neşre tti ve nesre tmev., devarn diyor, Bunların ilk kısmında İn'önü hakkında hay lı dikkate değer noktalar var, Bu hatıraların dikkatle okunmasından bugünün nesli çok şeyler öğrenebilir ve bu milletin talihine (daha doğrusu talihsiz'liğine ) bir kere daha acır Bu hatıralarda şöyle bir şey dikkatimizi çekti: Kılıç Ali, paşa hazre tlerine yazdığı bi r mektupla, o. nun bazı hareketlerini 'tenkit eder gibi olmuş Paşa hazre fleri de N, Atuj Kansu vasıtasıyla kendisine bir ',cevap vermis. Bu cevapta «sizin cumhur başkanuru. 1,111 nınhı-emlyetrnc hiç bil' zaman gf rrnemlş olduğuııuz malümduı-» şeklinde bir cümle varmış, Yani paşa hazretleri bu suretle Kılıç Ali ile olan ahbaplıği irı , kara yel teniyorrnuş Kılıç Ali buna haklı olarak kızmış, Paşa hazretlerinin senelerce önce bir Halk Partisi hususi "toplantısında söylediği sözleri öne sürüYOl', O sözler şunlar: ((, .• HalbukiKılıç Ali Bey vbenlrn çok yakın arkadaşımdır ve daima da yak ın olarak mülühnz alar-ı, ma lcıymef atrctmtstlr.» Bu satırlardan anlaşılıyor ki paşa hazrr.tleri eski cici Kılıç Alisinl sonradan kaka Kılıç Ali yapmış., Yapar hasba .. 0, bu marifeti Türk tarihinin büvük evladı Rıza Nur' a karşı bile göstermekten geri k21· mamış tı Kılıç Ali'nin lafı mı olur?
ww w.o tu
ken
Şu
DEVE
'KIN!
. DE\'E
~'Üye
Yine bu hatıralarda şöyle bir şey anla t.ılıyo ı: Kılıç Ali vaki davet üzerine resmi kı lığ a g ire re lpaşa hazre tlerini köskle ı-inde ziyaret etmiş, Pasa hazretleri kendisini üzerinde deve tüvünde n bi l' ropdöşarnbr olduğu halde karşılamış. Doğrusu, paşa hazretlerinin buluşuna hayran kal. dık: Yüreğindeki meşhur deve ki ni n., hnkik a te n -uy,~n bu- ropdöşambr seçmiş İNÖNl.y,\rÜK
İLTiFATI
Yine bu hatıralardan bir şey daha öğreniyoruz: Paşa hazretleri kimin yanaklarını öper Ve arkasını sıvazlarsa, o Zat arkadan müthiş bil' çifte yermiş. Kılıç Ali de, İsviçrede dinlenme seyahatine çıkarken paşa hazretleri kendisinin yanaklarından öpmüş ve arkasını okşamış Ve sorir-a adamca ğrz kırk yıllık mebusluğundan oluvermis .. Paşa hazretlerinin bugünkü hayranları ''c va k ın la., rının dil{katlerlne arz olunur, TABUTLUE.
Bir arkadaşımız Bulgaristandan henüz gelmis biı ırkdaşmuzla konuşmuş, Bu Türk delikanlısına Bul. garların kendilerine iskenc., yapıp vaprnadıklar-ım
NAZıM
HİKMET
VE çiNGENELER
Anadolu Ajansı geçenlerde şu haberi yaydı : Nazım Hikmet, Bulgaristanda köy ve kasabaları gezerek oraTürklerininTürkiyeye göç etmelerini önleme}; için türlüyalanlar atıyor, fakat Türklerden yüz bu. lamiyormuş. Bu İslav kanlı Türk düşmanına en biL yük alakayı Bulgaryalı Çingeneler gösteriyormuş .. Doğrudur! Çingene veya Çingene ruhlu olmadan bu satılmış İslav tohumuna alaka duymaya veva gös terrneyimkan olur mu? YUlVIUŞAK POLiS Yugoslav ileri gelenleri, Yugoslav polisinin bundan böyle dahil. yumuşak metodlar kullanmasinn kanı i' vermiş, Buna nazaran Tito'nun polislerinin bundan sonra lokum gihi insanlar olacağı anlaşılıyor' İyi hoş ama, burada düşünülmesi icabeden 'bir me, selI.' var: Acaba halkı falaleava çekmeden" <ıç bırak. madan, tabutluklara sokrnadan fi la n polislik yapıla, bilir mi? Bize kalırsa Yugoslav ileri gelenleri bu karari ,'e· rirken biraz acele etmişler .. Bu hususta bir, kere de 1944 kahramanlarından Kamuran Çıkrık'ların, Ah. met DemlrIeıin, Sait Köcek'Ierin fikirlerini alsalar daha iyi olmaz rnıydı ?
ORKUN KÖY ENSTİTÜLERİ
RÖRDÜÖÜi\IÜ
9
:
BİR SİSTEMİ TEMSiL' EDEN ÖRr~EKLER Yazan:
KADIOOLU
~'..A~:::ı~:::::ı::::=,::::,
,
~..,e..<!>.4.E:>..~.".t',A.J'..""A""'_""'~.A-'''''..o.
~
~
~,
tulerinde
öğrctmenliği
en, yakından öğretmenlerin ~ar:~kterıel'i ve ruhi, (~ul'~ıınıi\rı ha.klcındu vtop , I.ıdıgı notlur bu serının ılk ~'azısı olmak üzere vcrllrrust.l itlı'ar edelim Id, bu notbır hizi bir ha;ylı tereddüde sevk etti, Bir yandun ~nhsiyathı uğraşmamuk düşüncesi, öbür yarıdan da rıo tların taşıdığı. ohcmmtyet bizi iki aykırı yönt' tioğ. rıı çekiyordu, Köyenstıtülerİ düvasınrrı anluşrlması için bu şaluslurrn ruhi bünyeleri ovlesme birer anahtar Idi Id, bunu görrneden ve an.nmaturnmak
dan
Imkünmı
hadiselerin
sırasında bazı
bulduğu
sebeplerini
ve
içylizlinUlm\Ta.
yok tu, Şöyle yaptık: İçyÜzIerinin bilinmesi davamız için ha;yati bır önem taşıyan bu tipleri olduğugibi, bütün çıpla.ldığıyIa açıklıyoruz, 'a-ncak bıiim davarnız şu veya bu şalus , la uğraşmak değil, bil' sistemi tahlil etmek ol. koyarak
harfler
kınıyoruz,
Bu
usul'
yerine
(A),
(B)
'
de
edilmiştir,
adlarnun
hüvlyetlertnl teşhirden saancak bu ilk yazıda.' ta-tbik
rgi .co
duğundan, btmlarm gibi
m
maı;aimkan
gibi rnühirn eserler armağan edilmek suretivle taltif ve takdir edilir Tesadlifen enstitüye milliyetçi bir bir öğretmen tayin edilmiş bulunursa bu herif derhal (F) yi bunun peşine takarak kendi cephesinden anlamağa ve ölçmeğe çalışır, 'Milliyetçi öğretmen onun 'sinsi 'planlar-ı m sezecek zeka ve kabiliyetre ise, çalış, malarının icyüzünü tamamen aniayıp felce uğı'a tacak cesaret ve iyrnarıa sahip bulunuyorsa, Tongüç Babaya raporunu veı-ir, ve öğretmen enstitülerden derhal uzaklaştu-ılır Kız-ei'kek münaselıetlerini tahrik eder Namaz kılan talebeye . düşmanlık eder, Cuma namaz; kılan talebeyi sınıfta bırakır Komisyon toplantılarında çete ıeisliği yapar, «Başlar Kurulu; nda milliyetçi öğretmenlerin durumunu kötüleştirecek ve çalışmalarına mani olacak tedbirler tatbik eder, «Disiplin Kurulu", nda cinsi ahlaksızlık, hırsızlık vb gibi hadi. selerincezasız bırakılmak suretiyle teşvikini sağlar,' enstitüye gelen ciddi ve iffetli kız öğretmenleri bozulup kendisine uyrnaları için sistemli bir .tazyik altına alır, Bozueu eserler bakımından çok zengin olan kendi ki taplığından talebeleriri faydalanması (!) nı sağlar, Bağ Evinde, sebze bahçesinde, ağııda ve ahırda, Tarım tatbikatınıngeniş zamanlarında arneli ve nazari olarak talebeleri komünistlik telkini altında tutar, üstelik kız ve erkek talebeleri çift çift uzak ve kuytu yerlere vazife ile gönderir, '
ww w.o tu
ken
ı - Öğretmen 'A, .. , da .. .başı Tonguçtarafından bir Slav memleektinden getirilmiştir, Öğretmenlik mesleğirıi nasıl kazandığı malüm değildir, Kendisi' yurt dışından geldiği halde Öğretmen Okulundan mezuri olduğunu 'söylemiş ise de, bu iddia kendisini iyi tanıyanlar tarafından varl t görülmemiştir, Enstitüye geldiği gündenberi Türkiyede köy ihtilalini haztrlamak rnaksadıyla köyenstitülerini istismar edenlerin sağ kolu olarak çalışmıştır. Kızıl cennet masalına ko, layca inanacakları düşüncesiyle Tonguç tarafından altına Cip, kendisine geniş salahiye t verilerek bilhassa saf Türk olan Kızılbaş köylerinden taleb e topla. mak işinde kullanilmış tır Bu kimse enstitünün bağ eviniörnek meyhane planına göre yaptırmış, bodru. ' munu dolduran, beton şarap küplerinde kendisinin imal ettiği şarapları öğretmen ve öğrencilere Hakkı Tongııç ve Sıfır'ın hazır 'bulunduğu ickili ziyafetlerele ikrarn etmiştir, Bu rneyarıda bilhass~ güzel kız Öğ· retmen ve Öğrenciler Bağ Evinde sarhoş edildikten sonra ışıklar sönünceye kadar büyük taslarla hazunma sakilik yap tuıl ır ve hatta kizlarm tuttuğu taslardan şaraplar içildikten sonra 'şarap tutan eller öpü, "Iüı-, Işrklur söndükten sonra da Bağ Evinin arkasında mezarlığa karşı hususi surette yap tırrlmış olan beton pistte dans başlar, kızlar taksim edilir, bir tarafı me; zarlık, diğertarafı bağ, enstitüye \'C köye yüzlerce metre uzakta olan bu tenha yerde her şeye buradaki dumanlı kafalar hakimdir, Böylece meyha ncci (A) nın Torıguç Baba tarafından alnı öpülür. nüfuzu çoğal tı , [ır. makamı yüceltilir, maası yükseltlli r, Fantornara
2 ....:.... (B) .. ' ve askerlik Öğretmenidir, Aynızam~nda .. , başıdır, .. .da öğretmen olarak değil, çifliği~de ya· şıyan bir derebeyi olarak yaşamıştır, (A) nın en ya. kın iş aıkadaşıdır Farıtomara kitabındaki elyazısı ve imzasıyla müellifi alkışlamakta, faşizm maskesi altında mil liye tçi liğe küstahça hücum etmektedir, İleride izahı yapılacak olan komisyon toplantıları, ve içki li ördek ziyafetlerinin avcısı, sazendesi, hanendesi, meddahi, nCıktedanı ve .. , çetebaşila ı-ındandir Değil korrus. yon toplantılarını, hatta disiplin kurulu, öğretmenler kurulu gibi en ciddi toplantıları ve en ciddi konuları şaka maskesi altında sistenıli bir şekilde dejene r e eder. din, ahlak, an'ane, .milliye t ve mukaddesat gibi bütün içtimai değederi inkar eder, bunu gerek esas ders i olan ,.. ve' tatbikatlarında ve gerekse nasıl verildiği hayret edilecek olan askerlik derslerinde sinsice telilikeli bii, şekilde telkin eder, Tonguç devrinin aşık ı, yeni devri n düşmanı, Hasan-Ali, Tonguç ve (A) nın yakın iş arkadaşı, Iaubali, rneddah tavırlı, öğretmenlik meslekine hiç vakrşnuyan hali ve hareketi ile tehlikeli bir Türklük düşmarudır Cuma namazı kılan milliyetçi ve dindar talebeleri sınıf ta bırakır ve enstitüden kov, durur, Şimdi ... Enstitüsünden uzaklastmhruş ;;e fakat yine maarifte bir başka vazifededir 3 (C), Fizik öğretmenidir, Tonguç devrinde Başlığı yapan bu zat aslerı Tongucun ve (A) nın hem , serisi ve yakın iş arkadaşıdır Bu da Öğretmen (B) glbi ciddi konuları dejerıere e!.rneğe çalışır, bekaı' yaşadığından ensti.Wfe tayin edilen Vf:: ciddi hareket1eriyJ(~ '00
10
ORKUN
rgi .co
m
virerek vurdum duymaz oluverir, bundan başka ders. Ieri nde esaslı bir şekilde rnilliye tiçlik aleyht arhğı telkin eder, İdaresi altında olan kısmın kız \'eel'kek YRtakhanelerini zamanında balkonvasıtasıyla birinden diğerine kolayca geçilebilecek yanyana iki odaya almış, erkek öğrencilerin geceleri balkondan ktz laıın ya takha, nesine geçmesine meydan vermiş, bumin doğurduğu gürültülerden bi tişik odalardaki memurlar rah.ı tsız oldukları ve bu herife anlattıklan halde bir çaresine bakrnarmş, göz yurnrnakra devam etmiştir, Avrıca '" sınıfında sosyoloji öğretmeni olarak Devlet konusunu işlerken «Sol cu luk daima iyi manaya gelir, Fransız ihtilalini soleular yaprns tu-, Bizdeki büyük adamlar solcudur Ben de so lcuyurn» diyerek sistemli bir sekilde mücerret bil' solculukt an bahseder gibi açıkça komünizm! meth ve telkin etmiştir, Tonguç devrinin mUdafii, sinsi Türklük Vf' milliveticlik düşmanı tehlike i i bir tlptir ,7 -:- Öğretmen F, Öğretmendir, derse girmez, .. , Başı olarak ek maaş alır, fakat .. ' sı yoktur, Baba soyu Rum oldugunu söyler, tipik bir devşirme,di;', BUtün devşirrneler gibi bindiği arabanın tüı-küsünü SÖyliye n, taban astaıı kadar şahsiyeti bulunrnıvan, çok elAsiiki bil' rnahlük tur .. ' Enstitüsünde başlangiçtan.. beri' Tonguç Baba'nın hususi sivi] bir polisi gıbi bil' vazifeyle esrarengiz hizmetler görmüş bir tiptir. Ne, reden idare edildiği belli olmıyan bir idare ile .. , da birçok değişiklikler olur, bil' kısmı gider, bil' kısmı yeniden gelir, fakat F değişmez, Ve esrarengiz rolüne devam eder, Enstitüye yeni gelen öğıe'tmenler in, bilhassa mflliye tçilik şüphesi altında bulunanların İıesine düşer, hassas ve zayıf taraflarını kollar, mürettep hadiseler hazırlar, [urnal yapa;', milliyetçinin yanında milliyetçi, solcunun yanında soleu olarak renk, ten renge girer"", da ~'e ,', l~ısımda başlangıçtan bugüne' kadar cereyan etmiş bütün hadiselerin esrarını ve kördüğümünü bilen mihrak noktası, budur, Fakat bil' şey söylemez Kurucular-la idibatı halen devam e tme k te di r 8 - Öğretmen G Öğretmeni ve ba>;ıc1!r, .. , ya yerleşmiş bir Slav memleket i muhncir-lcı-indcndi r Devr-.i sabık'rn aş ık ı ve hizmetkarıdır Sıfır, ve Ton, guç devrine ve sistemine, samimi bağlılığı vardır" O kadar ki, Di l.'I'a rih ve Coğrafya F'akül tesinin mahkemelerde sürünan sol cu hocalarını müdaf'aa eder, on-: ların aleyhinde yapılan gençlik miting lcr!n! ncfıe t lc a na r .. , Enst i tüsünrlc ancak rniız ik ihtisas okullannda yeri, olabilecek bir müzik binası yaptırmış, \'C bu binaya bil' orak şekli verdu-mişttr Bu binaya «Escıimdir. ben yaptrrdım. diyerek sil, sık övünür Binada kapılan mantarJı 12 adet ça hşma leeası ve bir de müstakil büyük salonu vardır Bu loCal,f'.l'J piyano çalışmak üzere aksarn karanlığında kız ve erkek ö~rencileri çifter çificr gönckrir, .. , Ens ti tüsünün başıbozuk ve başsiz idaresi içinde esasen yıkıcı, telkinlerle doldurulmuş olan öğrencilerin baştan çıkması için zemin hazırladığının ve hususi maksat güttüğünün farkında değilmi~ gibi hareket eder, Müzik binasında 'olan hadiseler karsrsmda hiçbir tedbir almaz veya almak ih tiyacmı duymaz, Bilhassa Sirer zamanına ka_ dar olan devrede bu bina birçok temiz köylü kızlarının namuslarıy la oynanan bir f'acia yeri yapılmak istenmişse de bu kadar tuzaklar kurulmasına ve tahl'il, "C' t.osviko 'rağmen ei delen iftihar verici bil' hakikat tir
ww w.o tu
ken
ve
de
milliyetçi cepheyi destekliyeceği anlaşılan kız öğretmenlerin haya perdelerini tuzaklar emri vakileı-le yırtmağa çalışır,Miliiyetçi cepheye geçmeden onu lekeler ve fikirlerinin müdafii yapar, .. , postahanesi ta, rafından resmi yazıyla ibreyi hareket ettiren bir verici telsizden ve bir kayıt dışı radyodan şikayet edilmiş ve herkes tarafından Fizik labora tuvarmda bunu ancak öğretmen (C) nin yapabileceği. onun gizli komünist şebekesiyle veya Moskova ile tclsiz!e muhabere edebL leceği kuvvetle tahmin edilmiş ise de, aramavı yapan, larca evleı-deki malum radyolar aranmış. fizik laboratu van ndaki bu işimeydana çıkarmak niyetiyle esaslı bil' teknisyen tarafından tarama yapılmamıştır, Bu da Fantomara kitabındaki el yaz ısıyla rnüellifi açıkça alk ışlanrnakra, faşizm maskesi altında Türk mi lliye tçili , ğine küstahça hücurn etmektedir, Bu da Allah ve ahlak düşmanı, Iaubali, dejenere bir tip tir ' .. Ens titüsündek: vazifesinden alınmış, fakat terfian maarif'te bir baska vazifeye tayin edilrnis tir 4 - Ö~retmen (Ç)' .. , 've askerlik öğretmenidir, Aynı zamanda .. , başıdır .. , Enstitüsünde yıllarca .. ' ve askerlikten başka her şeyi öğretmiştir Bu herif öğre t, menlik mesleğinin yüzkarası, hılkaten Iaubali ve kü, Iürbaz, sulu bir tiptir Gerek dersi .. , ve gerekse o zarnarıla r nasıl rnüsaad., 'edildiği hayret edilrneğe değer askerlik derslerinde talebevi bilgisiz, kendisi gibi lau, bali küstah, anarşist ruhlu yetiştirmeğe çalışan, pasifizmi telkin eden, kız-erkek mtınasebetlarjn] tahrik ve hatta erkek talebesinden kız talebesine eliyle aşk mektupları taşıyan, namaz kılan milliyetçi dindar talebeleri sınıfta bırakıp kovduran. Allah, ahlak, milliyet ve mukaddesat düşmanı, tehlikeli bir tiptir Komisyon toplant ılarnun ördek ziyafetlerinin vazifeli elemanjarm, dandır, .. , dan terfiarı .. , Enstrtüsüne .. , başı olarak tayin edilmiş oradan da bir başka enstitüye verilmiştir" .. , Enstitüsünde Icendisine emanet edilen temiz Türk çocuklaı-ını bozmaya' çalışmakta sorumluluğu büyüktür, 5 Öğretmen D, (dişi), ' .. Öğretmeni ve .. , başı Tonguç'un hemşerisi. bilhassa .. , Enstitüsünde gördüğü stajlarda muvaffak olarak ye tişthilmiş, ve ondan sonra güvenilir bir eleman halinde, .. ya verilmiş olanIardandır Derslerinde milli şuuru öldürür, talebeye aşağılık duygusu verrneğe şa hşır Derslerinde yaptığı bu zararlı faaliyctlerinden başka başı bulunduğu kümeyi Tonguç'un tavsiye ettiği yıkıcı kitaptaı-ı okutma k SUl-etiyle, kız-ei'kek, münasebc tle rini tahrik etmekle, bozar, mütalea zamanlarını yıleıeı f aaliye tleı-o hasrct ği nden talebe zayıf kalır ve ekscriye tle sınıfla döneı ve menfi ruhlu yetişir, '" Enstitüsünde Eğitim Başı '" bu kadının sınıfında açıkça kız-erkek münasebe tlc, rini teşvik ettiğini kendi kulaklarıyla dinledikten sonra milliyetçi bir öğre tmerıe, «Bu köpek suratlı kadından elaman, bu kadını bir türlü başımızdan aı arnıyo. ruzs diye dert yanmıştır Bu da Allah, ahlak, milliyet mukaddesat düşmanıdır dejerıcre bir tiptir .. , Ensti tüsürıden uzaklaştu-ılrnış, Iaka tmaari f te başka bil' vazifeve tayin edilmiştir, 6 - E, Meşhur , .. kısmın .. ' Başı olarak Tonguç UL rafından hususi surette tayin cdilrniş ti r Bu zat görCL nüş bakımından bilgili, ağırbaşlı ve terbiyeli. izze tlrıe[is sahibi, mül tef it, merhametli bir tip görünür Bu cephesiyle hürmet ve itimat telkin eder;' fakat .. , Ensti tüsündekj gördüğü yıkıcı Iaaliye tlere karşı omuz <;('ü.
ve
. - ...
~.:~':..
11
ORKUN
------~------------------------------~--------------------~-----------
m
12 -- Öğretmen (J) t disi ) Enstitüsünc Tonguç Baba ve Öğretmen (A) taranndan kendi prerı siplerinin telkin ve tatbikinde en uygun bir eleman ~larak bilhassa seçilerek gönderilmiş. din, ahlak, milliyet ve rnukaddesat düşmanı, sulu ve sırnaşık bir tipti r Ha. ya tı yalnız maddi cephesiyle gören ve böylece yaşı. yan, kız öğrencilere küçük yaşlarında kötü bır örnek olacak hareketlerde. bulunan, bu hareketlere teşvik I'C tahrik eden de ienere bir tiptir Halen uza klaş tırı lrnışt.ır 13 - Öğretmen (Kı (Bu da dişi}, İlkol,ul öğret. rnerıliği yapmakta iken hali, 'hareketi,kıymet hüküm. leri ve çalışması 'bakımından Tonguç'un görüşline çok uygun bulunarak adamları tarafından hususi surette seçilerek .. ' ya getirilmiştir, Eskilerin fikir ve prensipleıine tamamen bağlı, öğretmenler kurulunda bile Allah, ahlak ve mukaddesatı inkar eden fikirleri ultra.rnodern 'telakkiler maskesi altında ortaya atıp açıkça müdaf'aa eden, Sirer devrinde yapılan değişik. likleri beğenmiycn, Tonguç ve Sıfır devrinin hasretini çeken bir tiptir 14 - Öğretmen (L) (Yine dişi), Komünistler Maarif Bakanlığı yaptıkları zaman «Brava bızimkilere!» diye bağıran bir komünisti himaye etmekle meşhurönemli ( !)bir zatın akrabasıdır, Bu akrabalık sayesine de .. , Enstitüsünde kendisine kanuni ve ilmi bakım, dan kifayetinden katkat üstün vazifeler Ve ek ücretler sağlanıvermiştir Bu kişi, yüz ve beden cazibesine malik kıvrak bir tip olduğundan, öğretmen (A) ve (F) tarafından ... Enstitüsüne yeni gelen bekar öğretmenlerin düşüncelerini, zayıf noktalarını anlamak, baştan 'çıkarmak ve kendi cephelerine kaydırmak ve elini kolunu bağlayıp çalışamıyacak durumagetirmek için kullanılır, Derslerinde Ziya Gök Alp ve Namık Kemal ile açıktan alay eder, ve koca Namık ,Kemale «Kemalcik !', diyecek kadar pervasızdır, Allah, ahlak ve milliyet düşrnamdır .. ' Enstitüsünden uzaklaştı. ıılmıştır fakat halen daha can alacak bir sahada mel.' anetın- 'daha esaslı şekilde devam etmeğe hazırlan.· makla. meşguldür 15 re trnen (!VI), (dişi), Anası Ermenidir, Ton. guç tayrası tarafından buna büyük ümitler bağlanarak henüz hahsili tamamlanmadan .. ' Enstitüsüne öğret. men tayin edilmiştir, Ek vazifeler verilmiştir Bu da Allah, milliyet ve· mukaddesat düşmanıdır, Milliyetçi dergi okuyan talebeleı-in elinden· dergileri kaparak yırtıp sobaya atmıştır, Bu hadise üzerine Türk oğlu Türk ve anadan doğma temiz milliyetçi olan '" sını. fındaki talebe ile arasında rnünakaşa çıkması üzerine hiddetine kapılan ve sırtını enstitüdeki solcu ıdareve dayanan bu karı talebeye hitaben «Siz Moskof'a kar. ŞI ne yapabilirsiniz? Nasılolsa Moskoflar yarın sizin hepinizi ezccektir !» diYe bağıracak kadar utanmamiştır, '" Enstitüsünde öğretmen (A) ve CC) nin nusu. si kursundan geçerek ye tişdiği halde ve kötü bir örnek olmasına rağmen kızların idaresi bunun eline verilmiştir 16 (Nı İnatçı bir komünistin kız ıdır (Bu ko. münist babası halen yurda çok 'zarar verebilecek bir imkan durumundadıuı , '" Enstitüsünde Öğretmen (A) ile me tres hayatı yaşadığı öğretmenler Ve talebeler arasjrıda şayidir, Kız-erkek münasebetlcrlnj tahrik ve teşvik eden, öğrencilerini aşk mektupları yazmağa sevkeden. ... sınıfında Fantomara gibi komünist pro, pagandası yapan kitapları okutan. din, ahlak ve mil.
->
"
.... .. :"
I'
.
ww w.o tu
".,"',
ken
de
rgi .co
ki temiz Türk kanlı kızlarımızın ve erkeklerimizin büyük çoğunluğu bunlara kapılmamak asaletini gös·· termiştir Bu herif öğrencilerin şehvet duygularını tahrik eden ve haya perdelerini yırtmak is tiyen husu. si surette seçilmiş müstehcen şarkılan öğre tir Sir e r zamanında kendini yeni devre uymuş gibi gösterrneğe çalışmış ve misafirlerin gözlerini boyamiş ise, de gerçekte yine derslerinin yüzde doksanbeşinde eski yolda yürümi.iş ve eskilere bağlı kalmıştır, ,.. Ensti tüsunden terfiarı , .. olarak ayrılmıştır! Allah, ahlak Vf mukaddesat düşmanı bi!' tiptir. 9 (G) .. , Enstitüsünde .. , Başı ve .. , Öğretmenidir , Fakat burada bulunduğu gündenberi (A). dan sonra Hakkı Tonguç'un güvendiği bir eleman olarak çalış. rnış, Enstitünün yüzbinlerce lira değerinde başıbozuk inşaatını idare etmiş, 'Torıguç'un hususi evinin yapılmasında enstitüde çalışan ücretli ustalar ve kamyonlar yardım etmiştir, Enstitüde yüksektenbakıldığı zaman çekiç şeklinde görülen eski binasıyla orak şekline berıziyen ,;.nüzik binasını birbirinin yakınında yaptırmak cüretini göstermiştir, Bu durum ancak yukandan yüksekten nakıldığı zaman farkedümekte. dir: Tamirat için çatınınüstüne çıkan bazı mil liye tçi öğrenciler bu durumu farketmişler ve milliyetçi hocalara ·haber vermişlerdir, Bu herif .. ' Enstitüsünü babasından kalmış bir çiftlik yerine koyarak bir derebeyi gibi yasarnıştrr, her istediğini yapmış ve yap' tırmıştır, Halen .. , Enstltüsündedir, Devr.d sabık'ın aşıkı ve yeni devrin düşmanıdır, Enstitüleri kuranlarLa hususi irtibatı vardır, , .. 'Enstitüsüne Sirer zama. nında sokulan milliyetçi öğretmenlere karşı cephe al. nıış ve onların uzaklaştırılmasına çalışanlara yardım etmiştir, 10 - Öğretmen (H) ,,' Enstitüsünde 'öğretmen ve başt ır Burada öğretmen (A) ve CC)' den sonra de, rebeyi gibi yaşıyan ve sırtını Sıfır'a ve 'I'orıguç'a dayarnış elemanlardandır. Onların şahıslarina ve sistemlerine samimi bağllığı vardır, Yeni devri sevmez, .. , Enstitüsünde öğretmen (A) ya ve onun tayfasina cep· he almış milliyetçi guruba du-man olmuş ve milliyetçi öğrencilerin Istikballerıvla oynamak tehdidinde bulunarak onlai'ı milliyetçi öğretmenlerin arkasından ayırmağa çalışmıştır, II - Öğretmen (İ), .. , ve baştır Kuruluşundan bed son yıllaı-a kadar burada çahşmış, bütün mana. sıyla bir öğretmen gibi değil, bir derebeyi gibi yasa. mış, yalnız kendini değil, bü tün -ev halkını da talebenin yemeğiyle beslemiştir, mu işi aynı _tipte diğer bazı öğretmenler de yapmıştır),. Sıfır ve Tonguç dev. rinde mudür ler!n sağ kolu olarak çalışmış, 'onların prensiplerini benimsemiş, ve itimatlaıını kaz anmastır, Zahirde Sirer devrinde eski devirele bütün yıkıcı hareketleri önlemeğe çalışmış bir adam rolünde or. taya çıkmış,' hatta meşhur Sabahattin Aliyi bir gün ayak yolunda yakalayıp Enstitüden dışarı attırdığını da kendisinden rivayet olarak anlatmağa başlamıştır, Fa ka t şahsi merıf'aa tini her şeyin üstünde tu ttuğundan her devlrde o devrm adamı ve kalbui-üstü mevkiinde kalmıştır, Menfaatini çoğaltmak için birçok ek gö, revleri üzerine almış ve bu sayede derslerini ihmal, ettiğinden talebeleı-i zayıf kalmıştı!', Nüfuz ve kud. retinden istifade ederek enstitünün vasıta ve imkarılarının yardımıyla kendisine '" da bir ev yaptırrruş., tır Neticede enstitüden terfiarı öneml! bir vazifeye
geçlrilmiıı bulunmaktadır, "':"L
""
Öğ
-'.••...,..•."-"->-'.,._.::...--".~__.__...:......_~~
.
..•.•__ " .._,.c'.-·'·'"
12
ORKUN
ww w.o tu
ken
de
17 Öğretmen ve Baş LP). Vazifesi dolayısıyla birçok mcnf i telkinleri kulaklarıyla dinlemiş, bilhassa Öğretmen (D) nin kiz.eı-kek münasebe tlerf ni tahrik ve teşvik edici telkinlerde bulunduğunu tesbi t ettiği halde bu gibi öğretmenleri uzaklaştırmak için hiçbi r harekette bulunmamış ve fakat (belki kendini ileı-isi için ernniyete almak maksadıyla) milliyetçi öğretmenlere (Bu köpek yüzlü karıyı bir türlü başımızdan almıyorlar) diyerek aciz içerisinde dert yanan tiptlr Şahsi menfaatini memleket, vazife ve mes'uliyetinin üstünde tutan eyyarngüder, idare-i rnaslahatçı, Türkçülük idealini samimi surette tasvip e tmiyen örtbasçı bir tiptir 18 - Öğretmen (R) ve baş. Başka bir enstitüde denendikten sonra seçilip getirilmiştir. . ..ya' geldiğinde şebeke halinde" çalışan ve bütün çalışmaları yıırdunu, milletini sevenlerin hiçbir zaman hazme, demiyeceği kadar aşikar "olan Öğretmen (A) çetesinin faaliyetine şahit olduğu halde idari rnes'uliye t te üzerinde bulunmasına rağmen şahsi menfaatini düşünerek gününü gün etmek ve yükselrnek maksadıyla onları tasvip Ve hareketlerine göz yurnmuştur, Daha ileri giderek, tamamen Tonguç sisteminin aşık: kesiL miş, devrvi sabıka «Bizim" devrimiz bizim sistemimiz diyerek benimsemiş, yeni devir ve yeni rejime cephe almış, benimsernediğini talebeleriri huzurunda dahi "hissettirmiştir. BlI da diğer arkadaşlan gibi ." da derebeyihayatı yaşamaktadır. Sınıflardan milliyetçi dergileri topla ttirmış, Türkçtılük aleyhinde propaganda yapmış Öğretmen (T) ile i~birliği yaparak .. , ya milliyetçi yayınlar sokrnarnış tır Öğre trnen (A\ nın komünistliğe karşı artık sabn tükenen enstitünün milliyetçi talebeleri bu adamı linç etmek üzere galeyana ge lrniş ke n ensti tünün milliyetçi bil' öğretmeni talebevi teskin etmişti, Bu hadisenin aleabinde (durumun içyüzünü bildiği halde) Öğretmen (R) o milliyetçi öğretmeni «talebeyi (A) yı linçetmeğe tahrik ediyor-ı diye Bakanlığa jurnal etmişti." (Hatta bundan sonra diğer bir milliyetçi öğretmen bu teskin eden öğretmene, »Keşki sen işe kar ısmasaydm, bıraksay. dm da çocuklar (A) 'yı Jinçe tselerdi, o vakit enstitü talebesinin kornünıst bir hocayı linçetmesi karşısında bütün ensti tü talebesine komünist diye leke sürmek ıstiyenler İşin içyüzünü anlamış olurlaı-dı» demiştir) 19 Öğretmen" (S). Geldiği günden itibaren öğretmen (AL çetesiyle gayet sıkı anlaşarak işbir'liğ! yapmış. eskilere karşı bağlılığını çalışrnalarıyla ispat etmiş, sinsi, nifak yaratıcı, tesat ocağı rolünü bu mah,
m
ş
luk .. " nın halis 'I'urk oğlu olan, mayalannda anadan doğma Türklük ve Türkcülük bulunan öğrencilerinin "başına püskülltı bir bela kesilmiş, kendisi yabancı bir memleketten geldiği için öğrencilerin TürkıuğU kıskandığı için onlara ~Köpek Soylular l» eScysuzlaı-» diYe hakaret etmek küstahlığını göstermiştir. Girdii,ti sınıflardaki ve ensti tüdeki birçok kız öğrencilere kar; şı kötü durum takınmıştır. Hali ve hareketleri bakımından öğretmenlik mesleğine yak ışrnıyan küfürbaz. sinsi çalışan, milliyet ve mukaddesa t düsmanı tehli, kcli bir tiptir 20 --- Öğretmen (Ş), Başka bir enstitüden .. , ya getirilmiş, (D) ile eskidenberi müşterek calışnnş '"C onun tavsiyeleriyle Öğretmen ( AL cC! rafiridan burny« getirilmiş, geldiği gündenberi (A) gurubu ile işbirliği eden, şahsi menfaatini hel' şeyin üstünde tutan, mad, . deci, mideci, çalıştığı yeri meyhaneye çevirecek kadar ileri giden, ayyaş, sinsi bir tip'tir 21 (T). Muhtelif safhalardan geçtik ten ve yeliştirildikten sonra şimdi en ince ustalığını ... Enstitüsünde göstermektedir. İlk çalıştığı yerlerde ternayüllerini" iyi gizllyerek eyyamgüderHk yaparak, kendisini , .. ya saklamistir Hasan Ali'nin ve Tonguç'un c1ÜŞÜ-lL ce ve gayelerini «Enstitücü]ük Ideali. tabiriilin altında maskeler ve benimser, Sirer ve Baı;guoğlu devirlerinde milliyetçi öğretrnenlere kendisinin hakikatte kuvvetli bir milliyetçi olduğunu ve fakat İnönü'nün kulağına gidip te işin bozulmaması için ihtiyatkar ve milliy.etçiliğe yabancı görünrneğe mecbur olduğunu ima ederek oyalar ve bu maske altında milliyetçiliğe en mel'un darbeleri indirir. Aynı maske altında enstitünün milliyetçi talebesine «Milliyetçilik size babanızdan mı kaldı ?» diye hakaretler savurur ve hatta el altından tertiplerle milliyetçi" dergilerinenstitüye girmesine mani olacak kadar bile ileri gider. AynI sekilde el altından çalışarak enstitüdeki milliyetçi retmenlerin teker teker uzaklaştu-ilmasma çalışmış ve pek çoğunda muvaffak olmuştur. Karısı dönmedir, kendisi de bir Ahmet Emin Yalman'a benzerniştir Zorbadır Talebelerin kuvvetli gıda almalarına" mani olur; talebeye karşı zalimdir ve merhametsizdir; hemen bir bahane bulup köye iade etmek ister. Enstitü doktorunun talebenin sıhha ti koruyacak tekliflerine bile karşı durur ve talebenin gözünü zafiyetten koı-uyacal<'"e sıhlıatini kurtaracak bir gözlüğıi veya i Iacı, "eya zayıf t alcbeye gereken husus! tıbbi gıda ıejirnini de dinden geldiği kadar csh-ger. Örtbas ediL mesini istediği yolsuzlukları ortaya çıkaran vazife sahiplerine karşı düşmanca hareketlerle onları sindirrneğe çalışır. Barıguoğ lu zamanında öğretmen (~J ile bil'lil.::lc erıs tünün nizarn eve ini izamın ı bahane ederek talebeye oruç tutmayı ve namaz kıldırmavı yasak etmeğe kalk ıyoı-lar Oruç un ve namazın serbest bn-akilmasmı is t.ive n mukaddesalçı re tmenlere karşi meydan okuyarı bu «ens t itücülük» hastası, Tevfik İleri Bakan olurica bu zorbalığının sökrniyeceğini anlıyarak yelkenleri suya indirivor, ve maskeli din düşmanlığını gevşetrnek zorunda kalıyor. Fakat fırsat bck liycrı ve fırsatlardan gayet ustaca faydalanan din ve milliyet düşmamrur Gayet sistemli çalışan, enerjik "ve faal, kendisini mükemmel maskeliyebilerı, demagog, politika cambazı, çok muannit ve cüretkür, sinsi ve kindar Türklük ve mukaddesat düşmanı, en tehlikeli bir tiptir.
rgi .co
liye tçilik düşmanı, cinsiyetini de bu uğ urda bil' silah olarak kullanan, öğretmenlik rnesleğinin yüz karalarından -dejenere bir 'tiptir 16 Öğretmen (O). Yabancı soydan bir kan ile evlidir ve karısının tesiri altındadır. hatta karısının milliyetini bile benimsemiştir Ruhu ve maddesiyle tipik bir" kihbıktrr Sirer zamanında her nasılsa ." Enstitüsürıo verilmiş bulunan bu herif şahsi menfaa [ i, nin o kadar esiri ve maddenin o kadar şuursuz kölesidir ki, bir porsiyon kuru fasulya on göre bütün yurt ve milletten daha rnühirndir, Aksi gibi tam ülkü telkin edecek bir dersin hocahğı buna ı·astlamıştır. Geldiği "günlerde zahiren bazı "kimselere kar i Tonguç Baba'ya düşman bil' tavır t akınrmş ise de az sonra maskesini ,çıkarmış, derslerinde sıfır ve Torıguç'u methetmeğe başlamıştır. Çok rnideci ve Tüt-kcülül, düşmamdir "
öğ
ü
öğ
'",
', _ı... •...
,-~)-.;.
,
1944 1945 . IRKCIUK -TURA CILIK~ DAVASı Şimdi nutkunhemen devamına bakalım: Köy Enstitülerinde, her çeşit okullarımızda, mües. seselerimizde, ordumuzda müşterek vatanın ülkülerıni Türk çocuklarına, eşit adalet ye şefkat hisleriyle ver, rneğe 9&lışıyoruz. Onları büyük cumhuriyet potasında
kaynatıp meydana Türk vatanperverlçıkarmaya uğ· raşıyoruz, Vatıı.nda~ııınm emin olabilirler ki muvar. fakıyettmiz
esashdrr
ye gelecek
zamanda
daha.
göz.
aIıeı olacektır,
.
t amamlyle anlryoruz , Şimdi insaf ediniz. Tiirk vatan, daşı yeti5tirmek Için bütün iyi şartları özünde toplamış olan bu feyizli yolu bırakır da ırkeılar m nılllet.ı bin bir parçaya ayıracak fesatlı ye nifaklı zehtrlertns cemiseti kaptrrır mıyız? Küçük diktatör hayal peşinde, hem de çirkin bir hayal peşinde koşmaktadır : Çingenesinden çıfıtına kadar Türkiye'deki cemaatleri birbirine karış tıraı-ak burıdanesuğlmn bir mlllet» yaratmak, Vak tıyle Bü • yUk İskender gibi bi!' cihangirin bil" yaparnadığıru İskender'in atı değ€rinde olup olmadığı dahi belli olmıyan bu zavallı ihtiyar yapacak, Osmanlı İnıparatorluğunun Müslümanlık gibi bil' -temsil ma kinesiyl e yapamadığını, Habshurglar İmpara toı-luğunun yüksek kültürle başaramadiğmı küçük diletatör «altı okvla yapacak Milliyet fikirlerinin Çingenelerde bile alevIendiği bu asiı-da 'Türk kanı gibi temiz bir .ırmağ a azınlıklar kanı gibi çlrkefleri katarak «sağlam bir mil le t. yaratacak .. , Zavallıca hülyalar ... Acaba elle tu tulur, gözle görülür dediği neticeler neJerdi? Kendisinden mi bahsetmek' istiyordu? Hayır, hayır ... Burılar fikri bi)' hocalamanın hezeyanlarıydı Netekim hez eyarı son cürnlede kendisini gösteriyor: Ir kçılarm ~'cIL! milleti bin bir parçaya ayırmakmıs Kendisinin cfeyizli s yolu (Küçük dik ta tör nedense bu «feyiz li. ke-limesini 'pek seviyor. yalınız bu nutkunda 3 _ 4 defa kullanıyor) ise curnhuriyet pastasında ırkjan eri tip o rt aya va tansever çıkaı-mamışj Milleti pa rçalarnak : ne demektir? Yekpare bir milleti bölmek değil mi? İ5te bunu kendisi yapıyordu. Türkiye dışındaki Türkleri ayrı sayrnakla Allanın bir yarattığı insanları ikiye bölüyor, dışardan bize sığınan siyasi mülteci Türkleri canavar Moskafa vererek öldür.üvordu. Buna karş: Türkçüler, Allahın, tabiatın, tar-Ihin hakiki bil' millet olarak, kanı, elini, tarihi, bütün manevi ve kaderi ile uzvi bil' bütün teşkil eden ve yabancılardan ayrılan bir millet olarak var ettiği Türk'ü bir azınlık zulüm ve tahakküm zümresinin Türkün öz yurdunda insanlık hak Ve hürriyetlerinden mahrum tutarak sömüremesinl istemiyor, Türk'ün de kendi mukadderatına hakim olmasını, ihanet ve zulüm görmemesini. yabancı soyluların 'birer baykuş gibi Türk cemiyetinin ve devletinin üzerinde tüne, memelerini istiyordu, 'I'ürkçüler in ırkçılık prensipleri Türkiye'da hakim olsaydı bugün bu 'rnemlekettş veremden ve sefajetten kırılan 'Türklere mukabil Istanbul'un en lüks yerIerini dolduran azınlıklar bulunmıyacaktı Cephelerde kan akitmış eski aske-rlerin çocukları ki tap parasr bulamazkerı gayrıtürklerin çocukları Avrupa ve Amerikada tahsil görmek için on binlerce lira sarfederniye., cek ti , Irkçıl ık prensipi hakim olmadığı için bu ülkenin sahibi bulunan Türkler halil kalkınarnadı Bu Işler küçük diktatörün küçük idrakl ile anla0ılamaz. ' Nutkun bundan sonrası Turancılığa saldırmak ta ve ;;LI cevapları saçrnak t adir : TurnHeıiık fikri,' yiııe son z.ama nlu r ın zararlı ve hast:ı Iılcl ı gösterj~iuil'. Bu balcımdun eumhurtvctı iyi ILJLJuma.k lüz.ımdu-, Milli Kurtuluş soııa erdiği zamlUt yuIuuz Soı'ye-,t!erle dosttuk ve bilti\l1kom~lIıarıınız E'~ki
ken
de
rgi .co
KÜçLik diktatörün burada başa aldığı köy 'enstitü, leri, bu nutkun söylendiği 1944 yılında bir komünizm yu vası haline getirmeye çalışıhyordu Milletine. va ta, nma ve dinine bağlı kaları öğrenciler slndir ilrniş, mevdan soleu idarecilerin telkinleriyle azarı, azıtan ve TLirkli.iğe diş bilerneğe başlıyan soysuzlara kalmıştr. Bu işi Hasan AIf ve Tongüç Baba idare ediyorlardı, Ankaradaki, solcu doçeritler Hasanoğlan Köy Ensti, Hisüne giderek moskof'çuluk aşıhvoı-lardı Bu faciunın delilleri, serıetlert Öner.Yücel davasından başhvarak ortaya konmuş ve Hasan Ali'den sonra gelen bakanlar bu iş üzerinde ciddi şekilde durdukları halde hala işi tanı manasiyle tasfiye edememişlerdir E.üçük elik ta törünsöYle~ıesini çok sevdiği yalan. ln rdarı Liri ele "eşit adalet:, teranesidir. O eşit adale tirı ne olduğunu Türkcüler hücrelerde, +abut luklarda \'C mezarlıklarda görüp tarunuşlaı-dir Bir -Irısarun haya etmeden bu kadar yalan sövliyebilmes i için ne olması geı-ek tiğlui kavramaktan aciz olduklarını 'I'ürkçülor çok defa blrbirlerine söylemişlerdir, Yukarıki ·bir ibarenin bir cümlesi ise pek hoştur Küçük diktatör : «Onları büyük oumlıurtvct potnsrrıdu kayrıa.tıp meydana Türk vatansevert çılcarmava uğıa'lıyoruz» buyuruyor, Burada «onları. z amirivlo kasdettiğl, Türk çocuklaı-ıdır Gcrçe 1923,1950 arasırıda bu mr.mleke ttc büyük bil' kazarı kayrıadı Fakat o, Türk va tansevcrl çıkaran cumhuriyet potası değ il, milyoner ve soysuz yetiı::tL'en .müs tebi tler ve yardakçılar güı-ühunun Iesa t kazanı idi: Küçük diktatör burada ırkçılığı sözüm ona çürütrnek için Türkiyedeki türlüırkıardan Türk vatanseveri ye tiştir ildiğtni anlatmak istiyor ve arkasından ber.mutad ipe sapa gelmez övünmelerinden birini Siivuruyor: . Vatandaşlarım emin olabIlirler Id muvaffaln;yctlerimiz esaslıdır ve gelecek zamanda daha esaslİ olacak, tır, Tabii, hiç kimsenin T'ürkleşttği ve 'Türk vatanseve. ri olduğu yoktur, Bütün azınlıklar kendi davaları peşirıdedir Hepsi fırsat kollarnakta ve zahiren cumhuriyetc serıahan olmaktadır, Bu kadar övünen küçük dik, tatör en yakın adamlahndan . Mustafa Abdülhalik Renda ile Nafi Atuf Ka nsu'nun arnavutca ve çerl;c,;' (C soyadı taşıyacak kadar küstahlık gösterdiklerinden ve soyadı kanununu hiçe saydıklarmdan habersizdl .. O nederi Iiabe ı-Iı ki bundan haberi ebu n ! .. Türk ınilliydçiliği l~,lnıle va taıı çoculdaruıııı temlv ülkülü V!' vu.tun fildrli o lu ru k biribiriııe da ya nu n sağ', lam bır mllIet OIJYı:LSI, eriı:;ilml'z ve yanl15 bir luı ya l <I"ı;·lIdlr. Bırımn doğru bır nlO'I ve eritiili!' bır h cdr-J ,,1(hl:;l1llll, ele tut ulur ve gözJ(' göı'iiliii' ltetiepwri,\'I.:
ww w.o tu
'r
c
,
m
~
,,'"
.. . . ..• ::o..• '""..:.:-...;...:,...,.i"
"
.•.
.
14
ORKUN hatıralarını
bulursak
ilimizi
kapt n-aca
kuvvetli
sergüz.eştçl, ğ
ırmz
f1lui
medeniyet
bir
saldırıcı
bir
Inanışa
ken ,
ayır-t
!!aftıal'ıııdan
bir
zarar etmek
oldu,
gelir için
İçerdo
lrnkarılur dafası
müzürı
önünde
belirdi,
Ve
ve
ayarlı
milletin
tedbirler,
ruhavet
itimad
Bunu
has
ölçüier için
asırlar
mü-
ve
ölçülerle
20 sene
i)
çalışma
.emnlyet
salim
yerine,
bulduk,
gelmez,
ve, saadeti
olan
hürmet
imkan
zarar
zlhlnlerimizde hayr-ı
bulunan
ımkarııru
nereden
düşmanlıklar
köklü
müddette
ve
milietin
lazım
etrafıl11ızda.
turumak
ve dışa r-ıyn karşı
ı
için
süren
ki
ya.kından
gözü.
ve asırtar gibi kısa bir·
duygularının
uyanmasına
verdi,
Bir devlet başkanının bu kadar sokak politikacısı olması hak ikator, hazindir, Şu, yukar-ki satırlar Falilı Rıfkı'mn kaleminden bile çıkamazdı, Küçük diktatör menıleket dışında seıgüz eşt aramadıklarını söylemek. te haklıdır, Onlar memleket dışında e rnrıiyetli banka aramaktan vakit bulup da sersü7.e~t ar.yamaalarrh. Turancıhk S8I'g\'ıZC';:;t aıamaknus giLi bil' oda ilc söy. ler.en bu sözler dolay.s.yiu, Tu ıa ncı l.vm bir siyaset dE'ğil, mill! bir ülki'! olduğunu yüz lercc defa sövle mis ' olmamıza rağmen, burada 1;11' daha tekrnrhvanm: Turancıhk bil' ülküdur Iıknmz ın Iertlcı-i bu ülkü ile tu tuştuklaıı gün önümüzde bil' çok ve ni ufuklar açılacaktır, Biz dünya "Turk leri nde n samimi 'olarak vazgeçsek bile Rusya bizim hakkımızda beslediği ].:öti'ı niyetlerinden cayacak nııdır? T'a ıih in I'C jcopolot iğin düşman yaptığı iki millet, küçük dil, t a törün korkak ve sinsi poütikasıyla dost olabilir mi? Z[l.\'a111 küçük dik ta tö r : Ne ıede n zarar g-eiir ve llt'J"('ılelı g(']ııw'l., bu, LLL! ayırd etmek i~'iıı zf hln lcr imtz dc ayaı'll öı~,ül.~r ha. sıl oldu» diyerek ayarsız . zihnindeki ayarlardan bahse tmek le in;anı zorla gülrneğe sevkct mek tqdi r Yukardaki ibarenin sonundaki parça ise lıkl' şah eserdir. Asnlarca süren düşmanhklar 20 yılda dostluğa ink ılap et mis ... Küçük dik tatör bu sözleriyle Ruslan ve Yunanlıları ka st e trnis olacaktır. Çünkü asırlık düşrnanlarırnız onlardır. İştc görsün ve utanma ka hi liye t ı varsa utansm', Siyasi adam, ilcrsin] gören ki rnse di r Hcl.' hadisede heyecanla atılan, gündelik konuşarı insan değildir, Bizim Ruslada dos t olacağınuz ı iddia etmek harnaku, ti n değilse ihane ıin eseriılir,. Bil' millet mutlaka çarp ışa ca ı catı clCI~.'l1anırı:n düşman değil, dost olduğunu devlet baskanının ağzından Işitn-sc manevi bir afyon almış, savaş kabiliyeti azalmış demektir, Bunu ahmaklar'la hainlerden başka hiç; kimse yapmaz, Nutkun hemen devamı şu şekildedir:
ww w.o tu
ken
esasl ısmı, milletler ailesi içinde bir emniyet havasuun mevcut olmasında. görmüştür, İmpa ı-atorluktan son zamanlarda ayrılmış olan kornşula rryla da iyi ve samimi komşuluk şartlurmin temin edl lmiş olmasını, milletin saadet! içln lüzumlu saymıştrr, Yukarki satırlar küçük diktatörün siyaset diye tatbik ettiği zavallı metodları açıklamaktadır Bir kere Turancılık dediği fikri son zamanların mahsulü değil. dir, Sonra bu bir gösteri degil, hir imandır, Hele zararlı Ve hastalıklı olmasına imkan dahi tasavvur olu. namaz, Turancılık, aynı cinsten olanların toplanması gibi bir tabiat kanuna dayanmaktadır Türkler bü':;,;I~ t arthlurindc Ttuk birliği için çarnışrmslardn-, Küçük diktatörün asıl' rnaksa d ı ikinci ve IIçiın dı cümlelerde belli olmaktadır: LLL! bakımdan' cumhur lye ti iyi uııl.ı nuı k lüzınıuır, :\i il li kur tuluş sorın C'rdiği g-i'ın va h rı ız S()\·.H't1."rJ •. dos tt ulr, İşte 12 yıl Turklve'nin başında bulunan adamın için , deki korkunç karanlığın dışaı-ı vurması ..Onun bütün siyaseti, kini, taktiği buradadır: Moskof dostluğu, .. Milli Şef unvanını takınan bedbeli t, cu.nhurivc ti Rus dost luğu ile eşit tutuyor ye ·.:Eu!" Dostluğu diye bir şeyin mevcut olabileceğine inanıyor, Acaba bu biçare, daha dos tluğurnuzun ilk günlertnde Rusların Anadolu'< ya bağlı olun gizli komünist partisinden haberi yel; muydu? Moskonarın bir alçimlz! ve beşaltı kuryemiz i öldürdüklerini hat ırlamıyormuydu? Başbakan ve cumhurbaşkanı olarak yillarca ıs başında kalan bir adamın, ne kadar zckadan mahrum olursa olsun, bunları bilmemesine imkan tasavvur olunamaz O halde? .. millete yalan sövıerncl.ten' milleti nldut.maktun' mille tc afyon yu t turrnak t an cek inmivordu.ı t~,-lc İsmet inönü budur ... O, Türl~ :,[i!ll'tini oyalamakla va k i ı ~ı·(;iJ'iyordu. Hicbi ı: a~;:':eı'i ı~c:5erleri olmıyan bil' t a k un ciu-ük de',le tler!e dost luk temasları 1'0 ittifaklar, andlasmnlaı yapmak la siyası bir kiyasr t göste ıdlğ inc inanıyordu Yukardakl ibarenin su sözlerine bakınız:
sonradır
daha.
Nereden
Cumhuriyet,
~'aşa:yl,lIlııı
vardıktan
milletleri
biraz
slvascte
yaşıyordu,
z i-
olarak
kafusında,
m
derman
'canlı
Herkesin
rgi .co
tutuyorlardı,
de
bütün
düşmanlıklarının 'binlerınde
(Cumhuriyet) 1'ı1nıl~
imparatorluktan
kornsularryla
/lı,l,.!!
şarflaruun
temin
ıla
edilmiş
son iYI ye
olmasını,
zamanlarda
samimi milletin
aY·
komşuluk sadeti
iı;.İn
lüzumlu saymış tır, Onun burada 'bahse tttğ! komşular, yedisi birden bir avuç Yahudiye (evet yahudiye) yenilen Arap devletIeridir. .Devle t başkanlan .eski vatan haini Osmanlı memurlerı olan bu Arap devlct leıinin biz e olan dostluk dcrecelc rr de son zamanlarda act a vurulmuştur. Bu dostluğu, İsmet İnönü, milldin sa ade ti için Iüzum . lu sa ydığ mı, söylüyor Bu sözler, hiçbir mana taşuu.. yan, şişimıe ve boş laflardan başka bil' şey degildir. Bu doslluğun Türk Milletine getirdiği saadet, küçük diktatörün Arap enisresi dolavısryla Türkiye'de Iıi.: takım işe yaramaz Arapların bazı .memurlvc tlc ıe kayirrlrnasmrlan ibaret kalrn.ş t ır Nutkun biraz daha aşağısı pek dikkate şaya ndır : Göriilii;yor nergiizü,;,t :1!lıl miihlnı bır :ııılayı~
Id
n ı-amuk olun
milli
poll tlk.uutv
zlhn lye tınde-n
da bunun
nı(~;ı)Jeket t.ı mamcu
bl r z.aru re t politikı,;ı
ve bır tna mş politıkısı
ıli';'IIHI:i lI'1.aıüır;
ıkg-ıı,
olrnn s ıd ır, An c n k b u
ğ
Turancılar, muz
bl r
tılsımı fesıı.tçıla III
milletini derhal
bulmuşlar-dır-, rın
itin
bütün
kornşularryla
d iişrna n
Bıı
tczvtı-Iertnc
kn.p trrmarnak
birlerini siıJ
Türk
surette
kadar Türk
vapmalc şu u rs uz
rnl lle t.in in
ouul ,
içjıı ve
lrirebi r
vicdansız
mukudderutı-
C'lbeHe. cumhu rIvc t lu bütün
kullancağ·ı'l.,
va.t a nda şla.r ı alda.tun
Feı;at~'.ılar, fildrleriııi
ı;'en<; ç.ocııklıtrı millet
tedv •.
I;:ııl"'!ıı:;ında
açığa münnkaşa etmlyeccğ'imizi snrırrnxla rd ır. Aldanmişla.rdır vedaha. çok aldanaeııldaroır, Bu adam «Cumhuriyetin bütün tedblrJcı-int kullana. cağız·· derken ney] kasdedivordu? Bunu il eıidc, tabur lukları, f'alakaları, tabanca ilc ölüm ıchdi üerlni, savemın resmi vesikalarda me tirıle ıi t ah rtI edişini gör. düğümüz zaman daha iyi a nl ıyacağ ız Simelilik bi r noktaya işaret edelim, Bu adam: ~Fesatç!l(JI', genç ço , cuklan ve saf vatandaşları aldatan fikirler'ini mi lle t . karşısında açıktan açığa münakasa edC'.'lliyoceğiıni:::i sanmı~larclır, Aldanmışlar ve daha çok aldanacaklar:ıçıkta,n
.". ----",.-"
..•.~,;..
ORKON
ww w.o tu
ken
de
rgi .co
öğ
ki Volidi Togan'ın bulunması bulunmaz' bir nimetti Tertip pek güzel işllyecek ti, 1944 ün kölemen cumhu, i-iye t i ve kuklalardan mürekkep Millet Meclisi tehli., kede gösterilecek, Turancıların hükümet darbesi hazırladıkları 'ispat olunacak ve birkaçı idam edilecekti, İşte Çankayada hazırlanan tertip buydu, Diktatör, millet huzurunda sorduğu sualleıle «Tü, raners ları batırmak istiyordu Ancak, ağzı tikanmıs, hürrryetirıden ve kendini müdaf'aa etmek imkanların. dan tamamen mahrum edilmiş kimselerin aleyhine iftiralar tertiplerneyi Türk vicdanının hazme tznlyeceğini, millet o gün için aldansa bile, hakikati öğrenince bu namertçe hareketi affetmiyeceğini, düşünerni., yordu, İkinci suali şu Idi: , Vatandaşlarıma Ildrıci suallmt soruyorum, Dünya oluvluruun bırgünkü durumunda 'I'ur kivenln ırkçı ye 'I'm-ancı olması lüzrm g-eldiği.ni iddia edenler hangi mil lete fu ydn h, kimlerin maksadımı yarar-Iıdrrtar ? Türk mitlet.ine yalnız bela ve ıelü.ket getirecek olan hıı md!'ler! yürütmek Ist.iycnlertn Tiirk milletine hiçb ir hizmetleri o lmıyueuğ'ı muhutckaktrr. Bıı hareket-Ivrden yalnız yabancılar faydalanabilir. Fe sn tçıla r, vabancrla ru bilerek mi hizmet edl yor lar ? Yabancılar fesatçılan idare edecek karlar yakından ruüna sebett.e midirler? Bunları hüküm olarılk kesttrrnck mümkün değildir. Ama ya hancıya' hizmet kasdı ye yabancının yakın lIi~iği h içbi r zaman meydana. çıkmasa drı.hl hareketı ••ı-In, 'I'üı-lc milletine, Tiirk' vatanina zararlı olması ve bunlardan' yalnız yn.barıcrlu ı-m faj'dalanını~ o lrnas ı söz ı;-ötül'mez' bir -hakikattır. Tüı-kivedek! Moskof emellerinin maşası olan küçük dik ta tör, bu sözleriyle Türkçülerin Alman aleti olduklannı söylemek istiyordu, Hatta bir vesika bulunmasa bile onların yine şuursuzca Almanlara hizmet etmiş olacaklarını iddia ediyordu, Türkçülcrin faşist taklitçileri olduğu, Türk milli. ve tçi liğ inin faşizm olduğu, komünis tle ri n eskldenbe ıi söyledikleri bir yalan, tipik bir komünist ittl ras-dır Bunda komürıizrn!n ruhunda TUrldl'lf~0 karşı cöreklc. ncn kin, \'C tüı-lü aşağı görmek ihtirası gizlidir'; yani Türklın kendi mi lle ti ni, kendi soyunu sevımsinin rnut , laka bir taklit,' bii' özerui olması ge rekeceğt, bunun Türkün kendi geleneğinden, kendi kaynaklarından gelemlyeceği Türk te böyle bir şey~ olamıyacağı fikri, Tü rkçüler bu fik rI binlerce kere cerhetmişlerdir, Türk, cülüğün sadece Türkü sevmek, Türke bağlanmak deme], olduğunu mantıki delillerle izah Ve ispat ederek; son çağlara kadar her yerde ve çeşitli şelcillerde tari hirniz., deki Türk milliyetçiliğini ve Türk ırkçılığından yüzler. Ce ulu misal vererek; ve en nihayet Türke yönelmiş bir' düşmanlık nereden ve kimden gelirse gelsin onu aynı titizlikle karşıladıklarını bilfiil yüzlerce kere, göstereıek bu iftiranın yalanlığını ispat etmişlerdh-, (Bu arada Ergenekon dergisinin 2 nci sayısında 10/12/930 da yayınlanan, faşizmin ele Tüıkçülük için biıyiı k ·biı tehlike olduğunu açıkhyan yazı, Atsız'ın «Mussol ini'yc Cevap» ve «Yakarış» şiirlerindeki Almanlar ve İtalyanlar a levhirıdeki k ısımları, Nejdet Sançar'ın «Türk . İtalyan Savaşlaıı. kitabı ve yine Atsrzm kendi ldükte n sonra açılmak üzere yazdığı oğluna vasiyetna~1(,. slndekı Alman ve İtalyanları da Türkün milli düşman. ları arasında sayan kısmı şu anda ak lırnrz a gelen açık misullerdirj Hakika te bu kadar aykırı olmasına rağ·· men, komünistler-in bu ipliği pazara çıkmış iftirasını İsmet Iriönünün ele benimsememesi onun ruhi tema-
m
demeden önce onun fesatçılar dediği kimseler tevkif edilrriişler, dışarı ile her türlü iıtiba tları kesi l111i5, ne yazı ile ne de sözle Qı5 dünyaya tek kelime bile gönderemez duruma ge ti ri lmişler-di Mürrakasa iki tarafın karşılıklı konuşması ile olu!', İsmet İnönü. nün tam bu nut ku söyliyeceğj günden itibaren bütün rnevkutlar hakkında sıkı emirler verildi, o güne kadar bir kısmı gazete okuyabilen mevkuflar o andan .Itibaren peynir ve yemişlerin sarıldığı gazete parça. larını bile görmekten mahrum edici bir ti tizlik çernberi içine alındılar, nu tuktan haberleri olmasın diye bu yasak (bazan eski romanları bile okutımyacak kadar yaygın şiddetler göstererek) aylarca devam e ttirrildi, Karşisindaki her şeyden habersiz masum ilk o· kul 'çağındaki yavruların önüne çıkıp, zındanlara kapatılrnış ve tıkanmış kimselerle «açıktan açığa. mü. nakaşa» eden bu namert adam, diktatörlüğün bütüı: zulüm ve barbarlık imkanlarını elinde tuttuğu halde, iftira ettiği ve sövdüğü kimseler en şiddetli tedbirler. le çevrili ve kırmldanarruyacak şekilde: mahpus 01duldan halde, onların bu nutkun metninden haberleri olmasından bile' hila çekinlyor, renmemelerl için hususi tedbirler aldırıyordu Şimdi nutkun, Turancıların imhası tasavvurlarını be lli eden kısmına geçiyoruz Dıktatar şöyle diyor. Şimıli, vn t a ndnşlnrınidarı iki sua le zthınlertnden Ci~· vıı p . hulma l.u-ıru ısttveccgırn: ırkçılar ye 'I'uruncrlar ~'iz!i' terttpl er 1'[' k'!kiııel'e buşvurmuşlardn-, Niçin'? Kandnşluı ı a rasında gizli fes at terttulertvtc fildrleri mern le-ke tt i! vü ı-iu mü'? Hele, doğudan batıilan ül lceler, gizli Turan ccmiye tleriyle zaptolunur mu? Bunlu r o 'ie~'lerılir ki ancak devletin karıunlar ı ye esas te~. kilfttı ayn lc altına aluıldan sonra başlanabilir. Şu h al(le va ldrz lı ..fiidrler perdesi altında doğ'ruda n doğru~':ı cnmhurtyo ttn, Büviık ,Hillet"" Mccllsfnln mevcudlvctt ak~'iıiae t eşcbbüsler karşismdayız , 'I'eı-ttpçllcr, 10 ya~ıntla çocukta ı-uruzdun bize lçadn r derece derece, P'·!'· d(' Ferde, lıepimizi a ldu tmak iddiasınıhıdırlar, GLirl'ılü,\-or ki diktatör Turancıları ida m schpa.nn..' cötül'c'cck t:ek~:dc ithamlar vapmak tadu: Devlet ka. nun.aıı, esas teşk ila t, cumhuriyet, Millet Meclisi gizli cemiyetler kurmakla suçlandırmak ve bu gizli cemi. ye tleri hükümet darbesiyle ilgili zö,~tererci;: imha ları na ;;itınek, .. ' Turancıların 1944 te, SU veya bu. şekilde Tiuki yeye toprak eklemek diye bir fikirieıi yoktu 3 ~,Iayıs nümayişinde de Turancılık gösterisi yapı lmadı Mak. sat bir bahaneyle milliyetçiler'in imhası olduğu için bu tertip Çankayada uyduruldu, Atsız'ın, o zamanki Başbakan Saracoğlurıa yazdığı iki açık mektuptaki ifşa. atı milletin dehşe tle gözünü açmış, bu da Çankaya yaranının rahatını kaçırrmştı. Onlar Ile güzel, yavaş yavaş Tür kiyeyi komünis tleş üriyorfaı-dı Kimse işi n farkında değildi, Buna karşı itiraz eden Türkçülerc bütün kinleriyle düşman olmakta ha k hydı la r Turancıların Türk birliğini istedikleri gizli kapak. lı bir şey değildi, Faka t gönüllerde yaşıyan bu ülkü. . den dolayı 19'1-1 c kadar Tuı-ancılara sataşmak fırsat i zuhur e tme miş ti Çünkü Tuı-ancilaruı kanuni bil' suç işledilderi yoktu, 19'1~1yılı, Köy Enstitüleri ı~as!tas ıyla komünist Türkiye için yapılan haz ıruklarrn en civcivli devresi olmuştu, Ruslar da ilerlemeğe başla mıslardı Fn-sa t kendiliğinden cikmışti Turunoıla 1 imha olunursa Ruslar da memnun olacaktı, Hele Turuncrlaı-ın arasında Rusya Türklerinden Profesör Ze , dıı-»
15
-~-
ö
.-1:"
, : .~.
J 16
ORKUN
soruyoruz: olan Şevket dergisine niçin
SÜ· yazı
aleyhinde niçin bir da söylemernekte.
elir?
i
.:1
,f
1
,
.
~.
ww w.o tu
sı
r
ken
3) Kornüniştçe İcraatları söz götürmez bir hakikat oları Hasan Ali ile' Tongüç B;ı,bRYI niçin sonuna kadar tutmuştur? 4) Niçin, eğer dalkavuk lazımsa düzünele rce dalka, vuk .ernrirıe amade iken, bunların arasında' ahlaki redaetin timsali \)ir km! tahrikçi ve propagandacı olan Falih Hıfkl'~'ı kendine daima en yakın tutmuş, sözcü ve su-das olarak onu seçmis tir ? 5ı, Milli Eği'tı.m Bakanlığı tarafından klasik ler diYe tercüme olunan eserlerde bir tek Türk klasİği olmudrğı halde Ruslarm içinde bazıtm-ı milli duygulatı m.z ı baltahyan eserlerinin bol miktarda nesrlni ne sehe ple' hususi himayesi altına almıştır, 7) Pişevar inin Ml iii Azerbaycan Devle ti acernle r tarafından istila edilince 'Türkiyeve sığınan Azeri Türk subaylarını yine nasıl ve ne hakla accmlcre teslim ~' derek öldur trnüştür? Husus! kanunu cumhurbaşkanlığma tahsis edile. cek otoılj'ci1:in (2) adet olarak tahdit ettği bil' devirde, , '-.1'''-kanunu açıkça ihlal ederek kendisine ve a ilesirıe, hem de milletin sefalet ve açlık içinde bulunduğu savaş yıllarında, (LO) adetten fazla otomobil tahsis ettirir. kerı hiç utanmamiş .mıdır? 9) Turancıların gizli cemiyet vesairesi olmadığı hal. de (netekim sonunda bcrae t etmişlerdir) niçin onla! '. hükumeti devirmek is tiyen bir gru[l olarak vasıf lau. dırrmsur? .10) 19'16 se clmleruu kaybettiği halde hileyle ne ti.: celeri yan hş göstererek niçin 4 yıl daha gayrınıe'il'll surette devlet başında Iıulunmust ur? LL) Millc taçlık \'10' hastalıktan kırılırken kapa lı mane] salonuna vaııcıya kadar lüks bir hayat için. de vicdanı sızlamadan nasıl yaşaımştir? 12) Haşrnct Orbay hadisestyle Nevzat Tandoğanın ölümünün iç yüzü nedir? Bunların cevabı' onun karanlık ruhunu bütün çirkinl iğiyle gösterecektir, _Kendisine «Mi lli Şef::. yaftasını takarı. Türkiye Cumhudiyo tinln cıvnhurbaskaru olduğunu iddia eden lıu adam haikkatte gayrimilli şef, gayrimeşru cumhurbaşkanı ve gayrıtürk 'bir va· tandaş, bir gasıptan, bir çete reisinden başka uir şey değildir, Bu gazalar diyarının, bu şehi tler ve gazller ülk e , sinin tepesinde yıllarca onun çe tesinin yak t ığı Iesa ı ocağı kayrıadı Şerefli harabelcrimiz!n üstünde cnge , reklcr gibi çöreklenerek viraneye döndürdüğü va [<I. nın ufuklarında uğursuz baykuş sesiyle, ]ıl"IIl'ın haki. katları tersine çevirerek haykırdı", Bu nursuz yüzlüler bu yad şive li ve yabancı JWIllılar, bu Allahsız ve mukaddesa tsız soytaıılar kirndi 7 Nereden, nasıl gelerek bu alp erenler ikliminin b8' sına geçmişler-di? Hangi diıs ma n ın kölcsl, hangi menfautın esiri idiler? Bunlar, hi!; süphesiz. Türk destanının bize anlattığı Tepegöz'Un ta kendisi idiler OrlLln gibi doymadan milletin servc t ini ve ovlat laıım yiyorlar, Tür]; ırkı.
nın kökünü kurutuyorlar, milli' ve dini bütün mukad, desatı tahrip ediyorlar ve destandaki Tepegöz'den daha korkunç ~'e acıldı olarak da, mahvettikleı-i mil. le te kendilerini milli kahraman ve kurtarıcı diye tamtıyorlardı Uğursuz çetenin reisi olan bu küçük dik'tatör. hile ve zorbalıkla yürüttüğü rejime Türkiye Cumhuriyeti diyordu, Gerçekle ise ne o rejim bir cumhuriyet' re:[imi, ne de hükümet bir Türk hükümetiydi, Onların hükümeti, tıpkı, vaktiyle Mısırda KölemenIerin kur·' duğu hükümet gibi bir şey, bir kölemen hükümetiyd.. Şu farkla Id Mısır Kölemenleri bütün kusurlanna rağmen mukaddesata iuannn, bu uğurda ölmesini bilen nwrd, insanlardı, Iv[cr"le);eti kendi heykelleriyle d€,ğil, 1',,111'1 evi olan Cf.ııilerle, irisan lığ ın en muh tc§iCı" icadı olan vakıf mües scsclcri yle \'12' tür-lü hayıatlu ıIa bezernislerdi Savaş Jlle~<>nlal'ında can verrnek ';1001<11'1I1a g idiyordu Ceplerinde iki, ha t t a üç lJ?,SUport yoktu, 'Asker kaçak lmuun kaln-arnan pozurıda resimleri bulunrnuvordu. Tür]: .mil le t i hang! büvük günahı islemi;;ti, de i a· ıih ve mukuddcra t onun bo.!ikanlı.ğın~ Türkten ve insandan başka hel' şeyolan bu bozguncu \'C' vicdan. siz snğı rı ge tu-mis t i ? Du her m[ıMısıyla küçük ve gü· lünç dikta tör kimdi? Bu ezcli ve cbedi sağ ır hangi ırktan gelme, hangi inanca bağlı bir mahluktu? Deveye yalcışan kirıi ve insana yaktşrmya n inadıyla hangi karak teı-in, hangi flkrIn "e prensipin adarmyd ı? O etrafındaki devşi rmeler e kendi soyunun kürt olduğunu iddia ediyor, durum Almanlara. ve Fransız. la ra da bu şekilde aksettiriimiş bulunuyordu, Fakat onun aslı hakkında' daha fazla bilgi sahibi olanlar bunun korkunç bir durumu ör-tmek için mahsus uy , durulrnus olduğunu, hakika tte İnönü denilen adamın soyunun Ermeni dönmesi olduğunu fısıldıyorıardı, Ona Süryanl diyenler de vardı, Hel' ne olursa olsun.> o hel' şeydi. Yalnız Türk VI" Müslüman değildi, Ruhunun derinliklerinde yabancıya karşı asağrhk, Türke karşı ceberu t giz liydi Ya. bancılarla daima o menlıus sırrtkan yüzüyle, Türklere karşı sornuı-tkun surat ıyla konuşurdu. Kücük diktatör din adarnlarıyla temas etmekten dnim!"~ ve şiddet le k açı nrnı şt ı, Gerçi Milli Kamburla Milli Sağır gibi iki arslan doğuran muhtercrn validesi için, Hasan Ali'yi çağırarak sık sık Kur'an ve Mevlüt oku tuyorrlu ama kendisi Muslümanlıkla hel" hangi bir yakınlık gösterrneyi gerilik sayıyor, meclisinde bunun sözünü dahi eHirmiyordu, Fakat onun Hıristiyanlığa bakışı öyle dei;;ıldi, Çünl,l'ı Hıristiyanlık Batının d iniydi. Bu yüzden, Arnerikadan gelen ve Bizans imparatoru mu,' Hum patl'iği mi olduğu pek belli olmıyan Atenagoras'ı hemen lw. bul etmiş, onunla resimler çıkartrnıştr İşte 19 Mayıs 1944 nutkunu 'veren, Türı<çülCıği'l imha etmek için Fa lih -Rıf'k ı ve Hasan Ali makulesiyle lş ve gönül birliğ i yapan adern budur, Biz bütün bunları açıkladıktan sonra şuuru ve vicdanı elverişli olanlar ona yine Milli Şr f diye muhabbet gös , termektc rlevam edebjljrler,
m
dikka,
rgi .co
bakımından
de
-yüllerlnl Ve iç yüzünü açıklaması te dere Şimdi biz Türkçüler, şu sualleri ıı İsmet İnönü sicilli komünistler reyya ile Vedat Nedirnin «Kadro» yaznus tu? 2 Bütün hayatında Rusların tek kelime söylememiştir ve hala
,
,
...
.ı _~
-
," j ~
İD.'ilıEHANE : GÖZTEP E İSTASYON
CADDESİ
133 NUMARA
ERENI{ÖY -
LSIL MATBAASI ..0.-'
-
ISTANBO!,
ıSTANBUL .'. ~.~..
....