N
Capoeira W O
ŚĆ O !
MAGAZYN
numer 1, czerwiec-lipiec-sierpeń 2012
Mestre
PASTINHA Nauczyciel mistrzów Foguetinho
„Mała kobitka” o swoich początkach
Kobieta w Capoeira Od siebie i o sobie
Oraz: • „Jak ugryźć Kettlebell?” • „Wykroki na treningach” • „Wpływ Capoeira na postawę”
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - Czerwiec/Sierpień 2012
1
Portugalski w Capoeira / Kalendarium Capoeira / Relacje z warsztatów
Od Redakcji Z lekkim niepokojem oddajemy do Waszych rąk pierwszy numer magazynu o Capoeira. Jak zostanie on odebrany w środowisku Capoeiristas? Czy idea nam przyświecająca zostanie dobrze zrozumiana? Czy jesteśmy wszyscy na tyle otwarci żeby wyjść ze skorupy swoich uprzedzeń oraz stereotypów i działać razem na rzecz wspólnego dobra jakim jest Capoeira?
foto: Joanna Siwińska
Magazyn ten jest próbą zintegrowania środowiska Capoeira w Polsce. Nieznajomość zasad, historii i filozofii przyświecających danym grupom Capoeira często prowadzi do błędnego podziału na „dobrych i złych” oraz „swoich i obcych”.
Capoeira Magazyn Nr 1/2012 Czerwiec-Lipiec-Sierpień 2012 www.capoeiramagazyn.pl Zdjęcie na okładce: Daniel Aqua flickr.com/photos/aquaphotoboy Redaktor naczelny: Dariusz Majewski Redakcja: Agnieszka Luber, Dariusz Banach, Grzegorz Kaszuba, Jarek Kaniut, Kamil Niemiec, Karolina Szatkowska, Maciej Wojtasik, Mateusz Wasik, Natalia Panek, Tomasz Bilewicz, Zuzanna Sobczak,
Łączy nas wspólna pasja, wspólna miłość o której chcemy mówić głośno i dzielić się nią. Niech ta miłość pomoże nam mieć otwarty umysł na inne spojrzenie i do tej pory nieznane nam idee przyświecające pasjonatom tej pięknej sztuki. Możemy się od siebie wiele nauczyć. Działając razem możemy zrobić więcej.
Współpraca: Adam Ciemniak, Anna Majewska, Łukasz Sosulski, Łukasz Tadla, Maciej Tabak, Marcin Surawski, Mateusz Kubica, Michał Marciniak, Michał Sadowski, Tomasz Tomczyk, Piotr Ząbek, Szymon Piotrowski Skład: Dariusz Majewski Korekta: Dariusz Banach, Anna Majewska, Adam Rak Rysunki: Dawid Kiwacz, Anna Majewska Zdjęcia: Adam Rak, Paweł Łuszczki, Joanna Siwińska
Kontakt: kontakt@capoeiramagazyn.pl www.capoeiramagazyn.pl tel: 509 846 451 lub 509 672 396 Wydawca: Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Akademia Capoeira, ul. B. Prusa 28 50-319 Wrocław Publikowane w Capoeira Magazyn materiały są artykułami autorskimi z tego względu redakcja ani wydawca nie ponoszą odpowiedzielności za ich treść. Redakcja i wydawca Capoeira Magazyn nie ponoszą odpowiedzialności za treść publikowanych reklam.
Capoeira MAGAZYN
numer 1, czerwiec-lipiec-sierpeń 2012
Spis treści str. 6 - W skrócie... Krótko i zwięźle na temat tego co działo się w Świecie Capoeira. Nowości wydawnicze, muzyczne itp. Ciekawi goście w Polsce, najwyższe stopnie itp....
str. 8 - Kalendarium Capoeira Czyli Kalendarium imprez w Polsce na najbliższy kwartał. Najważniejsze warsztaty, spotkania, festiwale, obozy Capoeira itp.
str. 44 - Portugalski i Capoeira Uczymy się języka Capoeira - języka portugalskiego. Bez jego znajomości nie zrozumiemy tekstów, nazw technik Capoeira, piosenek i samej Capoeira
str. 54 - Wykroki na wiele sposobów Krótki zestaw ćwiczeń bardzo przydatnych na treningach Capoeira. Są to ćwiczenie bardzo wzmacniające nogi.
str. 58 - Krótki wywiad z aluno Ekspresowy wywiad z uczniem trenującym Capoeira. W tym numerze Patryk z grupy Axe Capoeira z Wrocławia..
str. 60 - Siła, wytrzymałość i kondycja Artykuł na temat bijących rekordy popularności Kettlebell. Co to jest? Dlaczego przydają się w Capoeira i jak nimi ćwiczyć?
str. 64 - Zdrowie Jak Capoeira wpływa na nasze zdrowie? Na naszą postawę? Czy aby na pewno zawsze „sport to zdrowie”?
str. 68 - Felieton W tym numerze zastanawiamy się nad tym gdzie przebiega granica między „grą” w Capoeira a realną walką? Umiesz ją określić?
str. 72 - NieObiektywnie Nieobiektywne przemyślenia na temat różnych spraw, mniej lub bardziej, związanych z Capoeira 4 Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
16
Mestre Pastinha
30
Mistrz, nauczyciel mistrzów
Kobieta w Capoeira
34
Foguetinho Wywiad z instruktorką
Słowo od kobiet do kobiet
48
Relacja
Warsztaty Capoeira
W skrócie...
Wakacje i Capoeira
W
akacje lada dzień. Większość pewnie pojedzie na obozy sportowe, wy-
cieczki czy festiwale związane z Capoeira. Niektórzy na takie wyjazdy poślą własne dzieci. Pamiętajcie o tym by upewnić się że organizator takiego wypoczynku posiada odpowiednie uprawnienia (Kierownik Kolonie) oraz cała kadra obozowa posiada ta-
DVD dla początkujących
T
ych z Was którzy obserwują na youtube profil Professora Mola (z grupy Muzen-
kie uprawnienia (Wychowawca kolonijny).
za) pewnie ucieszy fakt, że jest już dostępne
Sam obóz powinien być również zgłoszo-
w sprzedaży dvd instruktażowe jego autor-
ny w Kuratorium Oświaty. Warto spraw-
stwa. Od dłuższego czasu zapowiadał on
dzić takie rzeczy przed wysłaniem swoje-
pojawienie się tej płyty i w końcu możecie ją
go dziecka na dany wyjazd. Wcześniejsze
kupić. Jest to dvd zawierające podstawowe
zapoznanie się z tymi informacjami może
informacje na temat Capoeira, przykłado-
nam zaoszczędzić wielu nieprzyjemności
we ćwiczenia rozgrzewkowe, rozciągające
później.
i podstawowe elementy Capoeira. Jest ono
Z drugiej, strony jeśli jesteś organizato-
przygotowane przede wszystkim z myślą o
rem takiego wyjazdy wakacyjnego zadbaj o
początkujących Capoeiristas. Kto nie wie o
wszystkie te rzeczy. Pamiętaj, od tego jak
co chodzi zapraszamy na yotube gdzie Pro-
Ty to zorganizujesz i jakie będą Twoje re-
fessor Mola regularnie zamieszcza krótkie
lacje z uczestnikami Twojego obozu zależy
filmy instruktażowe dotyczące konkretnych
jak Capoeira będzie postrzegana później.
technik z Capoeira.
Wszyscy mamy na to wpływ i wszyscy za to
Dvd do kupienia między innymi na stronie:
odpowiadamy
http://www.brasil-sport.com/ RED
6 Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
RED
www.capoeiramagazyn.pl
W skrócie... tańsze odpowiedniki. Cena oryginalnego sprzętu faktycznie może przerażać. Już podobno pojawiły się tańsze, polskie odpowiedniki produkowane masowo. Używanie tego typu sprzętu zaczyna być postrzegane jako wyznacznik rozwoju oraz podążanie za nowymi trendami w sporcie i rekreacji ruchowej. Kto z Was już posługuje się tym sprzetem na treningach Capoeira? Jakie ćwiczenia mogą się okazać pomocne w Capoeira? Jakie są Wasze doświadcze-
Moda na „paski”
nia w tym zakresie? Podzielcie się z nami Waszymi opiniami na ten temat na naszej
T
RX bije rekordy popularności na świe-
stronie internetowej, na profilu na Facebo-
cie i oczywiście w Polsce. Chyba nie
oku lub napiszcie e-mailem. Najciekawsze
ma już siłowni lub klubu fitness w którym
wypowiedzi otrzymają od nas upominki i
nie wisiałby przynajmniej jeden. Rów-
zostaną opublikowane w kolejnym nume-
nie popularny zaczyna być na treningach
rze Capoeira Magazyn.
sztuk walki - w tym Capoeira. W akade-
RED
miach pojawiają się wiszące TRX lub ich
N
ajważniejszym Newsem w tym kwartale jest jednak wyjście pierwszego numeru Capoeira Magazyn w Polsce. Mamy wiele pomysłów, wiele planów związanych z tym magazy-
nem. Zapraszamy do współpracy. Masz okazję razem z nami tworzyć ten magazyn. Skontaktuj się z nami poprzez e-mail: redakcja@capoeiramagazyn.pl lub przez nasz profil na facebooku: http://www.facebook.com/CapoeiraMagazyn www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
7
Kalendarium Capoeira Kalendarium najważniejszych imprez na najbliższy kwartał (czerwiec-lipiec-sierpień 2012). Festiwale, warsztaty, batizado e troca de corda i obozy sportowe. Wszystkie imprezy związane z Capoeira na których warto być. Polecamy
Junho - czyli Czerwiec 2012
1 - 3 czerwca 2012
Batizado e Troca de Cordas Grupo Capoeira Esporao
Miejsce: Goście:
Wrocław Mestre Marinaldo, Contra Mestre Fuampa, Professor Topera, Formado Jai
Info:
więcej info: cabaca-esporao@wp.pl
1 - 3 czerwca 2012 Miejsce: Koszt::
Info:
IV Festiwal Capoeira i Kultury Brazylijskiej Pernas Pro Ar Poznań, Szkoła Podstawowa nr 64, Os. Orła Białego 120 Dzieci do lat 12 (warsztaty + koszulka + posiłki) - 80 zł, Osoby 12+ (warsztaty) - 40 zł Koszulka (dla osób 12+) - 40 zł; Cena zawiera ubezpieczenie NNW podczas warsztatów Co Was czeka podczas Festiwalu? - treningi Capoeira Contemporanea i Capoeira Angola, akrobatyczne - lekcje muzyki i języka portugalskiego - zajęcia maculele - otwarta lekcja z udziałem rodziców - pokazy i rodas na świeżym powietrzu więcej na http://www.poznan.cppa.pl/
8 Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
KALENDARIUM - CZERWIEC 2012
6 - 10 czerwca 2012
Letni festiwal 2012 - Capoeira Beribazu
Miejsce:
Warszawa
Goście::
Mestre Fabio (Grupo Beribazu - Vitoria - Brasil), Mestre Branco (Grupo Ginga Nagô - Nantes - Francja).
Info:
Kontakt do organizatorów: Aldo (Contramestre Aldo) tel. +48 605 675 370, Kamil (Monitor Kamil) tel. +48 608 335 712 Więcej informacji: http://www.beribazu.pl/
8 - 10 czerwca 2012
Warsztaty Capoeira - Abada Capoeira
Miejsce:
Wrocław
Goście::
Professor Zinho.
Info:
Warsztaty Capoeira połączone z honorowym krwiodawstwem oraz festiwalem muzyki prowadzonym przez jednego z najlepszych kompozytorów Abada-Capoeira Instrutora Macoco-Preto. Finał akcji odbędzie się w Magnolia Park Więcej info na stronie internetowej: http://capoeirawroclaw.wordpress.com/2012/03/25/akcjacapoeirista-sangue-bom-oraz-festival-de-musica/
15 - 17 czerwca 2012
Batizado e Troca de Corda - UNICAR Polska
Miejsce:
Katowice
Goście::
Mestre Saguin (UNICAR), Mestre Benivaldo, Mestre Maclau (Uniao na capoeira), Mestre Madeira, Prof. Tamarindo, Prof. Secao, Prof. Amendoim, Prof. Dinozauro, Instr. Chocolate (CDO) Instr. Chocolate (Escola de Capoeiragem)
Info:
Więcej info: http://www.unicar-capoeira.pl/
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
9
KALENDARIUM - CZERWIEC / LIPIEC 2012
29.06 - 09 07 2012
Letnie zgrupowanie CapoCampo - I Turnus, UNICAR Polska
Miejsce:
Centralny Ośrodek Szkolenia LZS w Mielnie
Info:
Koszt 1130 zł. Rezerwacja: Wyślij mail na adres: gala2@go2.pl ze zgłoszeniem, zawierający: nazwisko, imię, czas pobytu. Otrzymasz maila zwrotnego z potwierdzeniem i numerem rezerwacji. Wpłacasz zaliczkę 200 zł od osoby w tytule podając numer rezerwacji z maila. Informacja telefoniczna: 509 029 507 Więcej informacji: http://www.unicar-capoeira.pl/
Julho - czyli Lipiec 2012
01 - 12 lipca 2012
Obóz Sportowy Capoeira Acampamento - Camangula
Miejsce: Goście::
Ustka Contra Mestre Sazuki
Info:
Koszt 1290 zł. Informacja telefoniczna: 504 217 007 Więcej informacji: http://www.festiwal.capoeira.pl/
01 - 08 lipca 2012
Obóz Letni Capoeira Esporao
Miejsce:
Kobyla Góra
Info:
Miejsce OW „Wagabunda” - domki drewniane, piętrowe, 8 osobowe(2 pokoje 4 osobowe), w każdym łazienka z prysznicem. Cena 75pln doba. Więc 75 x 7 = 525 pln..Cena doby obejmuje nocleg plus treningi. Więcej info: https://www.facebook.com/events/278376055574318/
KALENDARIUM - LIPIEC 2012
10 - 23 lipca 2012 Miejsce: Info:
13 - 20 lipca 2012
Letnie zgrupowanie CapoCampo - II Turnus, UNICAR Polska Centralny Ośrodek Szkolenia LZS w Mielnie Koszt 1400 zł. Rezerwacja: Wyślij mail na adres: gala2@go2.pl ze zgłoszeniem, zawierający: nazwisko, imię, czas pobytu. Otrzymasz maila zwrotnego z potwierdzeniem i numerem rezerwacji. Wpłacasz zaliczkę 200 zł od osoby w tytule podając numer rezerwacji z maila. Informacja telefoniczna: 509 029 507 Więcej informacji: http://www.unicar-capoeira.pl/
Obóz Letni dla dzieci - Capoeira Esporao
Miejsce:
Ośrodek wypoczynkowy ,,Neptun” w Sarbinowie, ul. Leśna 10.
Info:
Obóz adresowany dla dzieci w wieku 7 - 15lat Całkowity koszt obozu to 890 pln. Rezerwacja miejsca: wpłata zaliczki w wysokości 290 pln do 15 czerwca! Pozostała część kwoty, płatna do 10 lipca. Link do strony organizatora: www.capoeira-arte.pl wszelkie pytania tel.600 372 915 Łukasz Sosulski mail: lukasz.sosulski@gmail.com
20 - 30 lipca 2012
Wakacje z Capoeira - Camangula
Miejsce:
Ośrodek wypoczynkowy, Zawoja 1559
Info:
Koszt 1290 zł (normalna cena - przy wpłacie zadatku w wysokości 400zł do końca czerwca) Informacja telefoniczna: Maciej Tabak tel. kom. 502 593 336, Krzysztof Gajoch tel. kom. 501 277 283 Więcej informacji: http://www.wakacjezcapoeira.pl/
KALENDARIUM - SIERPIEŃ 2012
Agosto - czyli Sierpień 2012
16 - 25 sierpnia 2012
III Letni Obóz Capoeira dla Dzieci - CPPA
Miejsce:
Dźwirzyno (nad morzem)
Info:
Więcej informacji: http://capoeira.opole.pl/
19 - 28 sierpnia 2012
Zgrupowanie szkoleniowe UNICAR Capoeira
Miejsce:
Murzasichle (koło Zakopanego)
Info:
Więcej informacji: http://www.unicar-capoeira.pl/
Wszystkie informacje przedstawione w powyższym Kalendarium Capoeira przedstawiamy w takiej formie w jakiej otrzymaliśmy je od przedstawicieli danych grup Capoeira. Żadna przesłana do nas informacja nie została pominięta więc jeśli organizujesz w najbliższym czasie imprezę Capoeira o której tutaj nie wspominamy to oznacza, że nie dotarła do nas informacja o tym. Prosimy o szybki kontakt w tej sprawie z redakcją: rekacja@capoeiramagazyn.pl Zachęcamy również do przysyłania na nasz adres informacji na temat organizowanych imprez związanych z Capoeira na kolejny kwartał (wrzesień/październik/listopad). Chodzi o wszelkiego typu warsztaty, szkolenia, wyjazdy, spotkania, festy, otwarte roda, pokazy itp. Jednocześnie informujemy że redakcja Capoeira Magazyn nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń, zamieszczone w nich informacje i za organizację i przeprowadzenia danej imprezy.
12
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
Mestre Pastinha Mistrz, nauczyciel mistrz贸w
MESTRE PASTINHA
Ângelo Decanio: Mistrzu, jaki dla Bóga jest
Ângelo Decanio: Jak powstała Capoeira?
Capoeirista?
Pastinha: ”Gdy ktoś mnie pyta skąd się wzięła
Pastinha: “Przyjacielu, ciało jest dużym
Capoeira, mówię że nie wiem, bo mistrzowie
systemem rozumowania. Za naszymi myślami
z moich czasów nie powiedzieli mi tego.
znajduje się jeden potężny Pan, jeden nieznany
Capoeira jest różnorodna, są Capoeiristas z
mędrzec”.
wielu plaż i regionów,...”
Pastinha głosi suwerenność ducha względem
Rozczarowanie nie znalezieniem Capoeira w
ciała
obecność
Afryce podczas jego podróży do Dakaru „aby
boskości która wypełnia egzystencję. Po
pokazać Capoeira z Brazylii” potwierdza fakt,
raz pierwszy znajdujemy Mistrza Capoeira
że mistrzowie za jego czasów, początku XX
zainteresowanego
wieku, nie znali pochodzenia Capoeira.
i
rozumu,
podkreślając
duchowymi
metafizyki Capoeira, otwierając
drogę
dla terapeutycznego i
pedagogicznego
użytku
naszych
umiejętności. Pastinha
podkreśla
obecność duchowego apektu
Capoeira
aspektami
Brak informacji na
Mestre Pastinha podkreśla obecność duchowego apektu Capoeira przeciwstawiając się przeświadczeniu większości społeczeństwa, że Capoeira i ludzie ją praktykujący są przestępcami i banitami. przeciwstawiając
temat jej pochodzenia na
czarnym
kontynencie w wyniku panującej tam wciąż słownej
tradycji
przekazywania wiedzy,
wzmacnia
się
tezę, że Capoeira pojawiła się po raz pierwszy w
przeświadczeniu większości społeczeństwa,
Bahia, na terenach portowych. Kolejna ważna
że Capoeira i ludzie ją praktykujący są
informacja: „są Capoeiristas z wielu plaż”
przestępcami i banitami.
- ukazuje obecność Capoeira na wybrzeżu,
Capoeira z Bahia jest w większości sposobem
w
życia, filozofią opartą na wolności jednostki,
przekazów w miejscach odległych od morza.
radości, szacunku, współpracy, przyjaźni,
Ważna “wskazówka” dla przyszłych badaczy!
przeciwieństwie
do
braku
ustnych
duchowi wspólnoty który łączy człowieka ze społeczeństwem. www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
15
MESTRE PASTINHA
w 1941 aby zorganizować Centrum Capoeira - pierwsze w Bahia. Powstało ono w szkole wychowanków Marinheiro z Bahia. Tam uczyłem moich towarzyszy od 1902 do 1909”.
Pastinha uczył swoich towarzyszy w szkole wychowanków Marinheiro na rynku Conceicao da Praia w okresie od 1902 do 1909. W budynku tym obecnie znajduje się siedziba marynarki wojennej. Kontynuował nauczanie na ulicy św. Izabeli do 1912. Pozostał nieaktywny od 1913 do 1941, co tłumaczy stwierdzenie “ Ângelo Decanio: Jak nauczyłeś się Capoeira? Pastinha: “Sam. Jak się urodziłem byłem pierwszym który nauczył Się Capoeira w wieku 10 lat”.
Ângelo Decanio: Czym jest nauka Capoeira? Pastinha: “Składa się z wiedzy dookoła ciebie: otaczającej cię przyrody, stosunków z innymi
Początek nauki w wieku 10 lat zadecydował o losie młodego chłopca, przekształcając go w instruktora Capoeira w szkole wychowanków Marinheiros. 30 lat później został mistrzem mistrzów i obrońcą Tadycyjnej Capoeira.
Ângelo Decanio: Kiedy zacząłeś nauczać? Pastinha: “Z umiejętnościami i moim dobrym mistrzem. Uczyłem się na ulicy Laranjeiro i nauczałem na ulicy św. Izabeli od 1910 do 1912, kiedy to porzuciłem Capoeira. Powróciłem
16
usłyszałem o Bimba w latach 40”.
Capoeiristas, wiedzę którą zdobywasz wraz z nauką, z dokładnych obserwacji, jest owocem twojej inteligencji, rezultatem naszej pracy, satysfakcji, niezaspokojonej inspiracji.”
Jest to odniesienie do wysiłku, wytrwałości i pracy, bez których nic nie może powstać. Każdy z nas tworzy wewnętrzny świat, będący odbiciem świata zewnętrznego z informacjami które otrzymaliśmy, doświadczeniami które zdobyliśmy, z pomysłami które stworzyliśmy, jakkolwiek
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
wciąż
mamy
potrzebę
aby
www.capoeiramagazyn.pl
MESTRE PASTINHA
udowadniać sobie innym swoją wartość.
mistrzowie tylko uczą cię jak grać, nie
Wartość
tłumaczą.
swojej
pracy
oraz
życiowych
osiągnięć.
i
Wielu
innych,
afrykańskich
ostrzegało
mistrzów
nas
gdy
nie
przestrzegaliśmy rytmu, tłumaczyli i uczyli Ângelo Decanio: Jakby pan opisał dzisiejszego
nas o sporcie Capoeira. Mistrz ma jakieś
Capoeirista?
tajemnice,
Pastinha:
“Dzisiejszy
Capoeirista
jest
umięśniony, nie jest przestępcą, ani też tylko
ale
Powinieneś
nie
odmawia
śpiewać
z
wyjaśnień.
improwizacją
i powtarzam to od 1941.”
zawodowym Capoeirista, jesteśmy tancerzami, ludźmi którzy żyją sztuką Capoeira i jako
Antyczni
mistrzowie
uczciwi artyści jesteśmy wynikiem wszystkich
w roda de Capoeira, prezentowani przez
profesji.”
obecnych
mistrzów,
sa
zawsze
przewodzą
obecni
tradycji,
kontrolują zachowanie obecnych Capoeiristas Stary mistrz przedstawia doskonale zmianę
i
podporządkowanie
regułą.
Pastinha
cech Capoeiristas z heroicznych czasów
podkreśla, że uczeń nie ceni zasad, ponieważ
niewolnictwa do czasów obecnych. Kreśli wizerunek silnego mężczyzny, przypisanego do ciężkich robót, szczęśliwego, głodnego wolności i cielesnej przyjemności, pedagogii, rozwoju
duchowej
doskonalenia
aktywności
umysłu,
egoizmu
ciała
i
walki
i
współczucia w grze Capoeira.
Ângelo Decanio: Jak ważny jest mistrz podczas kształcenia Capoeira? Pastinha: “Z umiejętnościami, które masz w sobie, antyczni mistrzowie są tutaj, towarzyszą patrzą
na
ci, zasady,
patrzą czemu?
na Bo
www.capoeiramagazyn.pl
ciebie, obecni Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
17
MESTRE PASTINHA
zawsze powinien być w stanie je wytłumaczyć. Odpowiedzialnością mistrzów jest zachowanie mistrz tylko uczy go gry, nie tworząc więzi
dyscypliny i braterstwa poprzez nauczanie
z przeszłością, z tłumaczeniem duchowego
uczniów życia wewnątrz grupy społecznej, bez
doświadczenia
którego nie ma postępu jednostki.
łącznikiem
przeszłości.
ze
przekazując
Mistrz
wspaniałą
jest
przeszłością,
doświadczenia
przeżyte
Ângelo Decanio: Czy uważasz że poprzez
podczas roda oraz przekazane mu przez jego
uczęszczanie do akademi młody człowiek
poprzedników w długim łańcuchu ewolucji
może spełnić swe marzenia?
Capoeira.
aby
Pastinha:” Nie da się ukryć. Capoeirista musi
wyjawić je w odpowiednim momencie, ale
się uczyć, świat jest szkołą w której uczymy się,
Może
18
trzymać
tajemnice
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
MESTRE PASTINHA
natura daje nam przyjemność, ofiaruje nam
z nałogami, brutalnością, przestępczością
naukę dobrego samopoczucia. Musimy zdobyć
i nieodpowiedzialnością. Tworzenie lepszych
wiedzę aby uczyć się jak szanować godność,
ludzi dla lepszego społeczeństwa, bardziej
powinniśmy wykorzystać nasz charakter aby
humanistycznego,
zmniejszać ilość błędów.”
ponieważ idealna demokracja stworzona jest z
prawych
Uczymy się ruchów w centrum sportu
obowiązki,
capoeira, ale mądrość pochodzi ze szkoły
wartościami.
z
większą
obywateli, z
godnością,
znających
moralnymi
i
swoje
duchowymi
życia. Powinniśmy szukać wskazówek u ludzi z
dobrym
aby i i
charakterem
poprawiać
kontynuować
i
swoje naszą
uczciwością,
drogę
bez
moralnością
Ângelo Decanio: Jak widzisz odpowiedzial-
umiejętności
ność starego mistrza Capoeira za przyszłość
z
odwagą
pozostawiania
młodszego pokolenia Capoeira? Pastinha: ”Mój przyjacielu, czy ty jesteś
w tyle naszego charakteru. To jest jedyna
Capoeirista?
Jesteś
mistrzem
drogą przez jaką będziemy mogli zmniejszyć
dzisiejszego,
ilość błędów i cieszyć się wewnętrzną naturą.
uczucia młodym ludziom jutra, pozostawić
powinniśmy
dać
dnia
pozytywne
dobre przykłady które nie będą krzywdzić Ângelo Decanio: Jak byś poprowadził młodego
naszych towarzyszy, bo te ciemne rzeczy
człowieka w naszym obecnym swiecie.
niszczą sztukę obrony. Mówię mistrzom,
Pastinha: “Obserwuj i zdobywaj wiedzę,
że
dbaj o siebie, ucz się dla dobra, osiągaj cele
tłumaczenie i dobre nauczanie. Capoeira jest
z determinacją i postępem. Nie prowokuj
duchowo i cieleśnie w jestestwie każdego
nieporozumień z przyjaciółmi, nie popadaj
z nas,
w nałogi, nie krzywdź wspólnoty ani swoich
wszystkich
indywidualnych morałów.”
i przekonaniem, jak już udowadniałem wielu
powinni
kłaść
nacisk
na
edukację,
ona ma sztukę, ona jest sztuką sportów.
Mówię
z
wiarą
ludziom, moją wizją przyszłości jest obecność Pastinha
zauważył,
że
Capoeira
może
Capoeira w całej Brazylii.”
definiować charakter i cywilizować. “Ucz się dla dobra”. To pomaga w codziennej walce www.capoeiramagazyn.pl
Pastinha stwierdza, że wszyscy Capoeiristas a
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
19
MESTRE PASTINHA
szczególnie mistrzowie (podkreślając, że każdy
bójki. Naucza sowich uczniów bez popisywania
Capoeirista w pewnym momencie życia jest
się w agresywny sposób lub niegrzeczny.”
mistrzem w oczach społeczeństwa bo
reprezentuje
Capoeira)
powinni
p o s t ę p o w a ć p o p r a w n i e , p o k a z y w a ć pozytywne
uczucia,
„Obserwuj i zdobywaj wiedzę, dbaj o siebie, ucz się dla dobra, osiągaj cele z determinacją i postępem. Nie prowokuj nieporozumień z przyjaciółmi, nie popadaj w nałogi, nie krzywdź wspólnoty ani swoich indywidualnych morałów.”
Spokój jest konieczny aby zastanowić się, poprawić
ruchy,
zaadoptować się
w
grze
z partnerem tak aby pokaz
był
piękny
i bezpieczny. Każdy
unikać uzależnień i nadużyć, przekazywać
Capoeirista powinien być grzeczny, powinien
umiejętności,
unikać rozpraszania lub prowokowania swoich
esencję
Capoeira
kolejnym
pokoleniom. Stwierdza tutaj też, że zachowanie
towarzyszy jednocześnie zachowując spokój.
każdego w danym momencie jest strzałą skierowaną w kierunku przyszłości Capoeira,
Ângelo Decanio: Dzisiaj dużo jest niezgody
przewidująco
między Capoeiristas, co proponujesz aby tego
nakierowuje
strzałę
na:
„obecność Capoeira w całej Brazylii”. Zabrakło
uniknąć?
tylko oczekiwania na rozszerzenie Capoeira na
Pastinha:
całym Świecie.
poszukiwać izolacji, bo nic nie osiągniemy.
“W
Capoeira
nie
powinniśmy
Znane powiedzenie, które mówi:w grupie Ângelo się
Decanio:
personalnych
Mistrzu,
jak
konfliktów
ustrzec podczas
siła - jest bardzo prawdziwe i powinniśmy o tym pamiętać.”
emocjonującej gry? Pastinha: “Dobry Capoeirista nigdy nie daje
Pastinha stwierdza potrzebę pozostawania
się ponieść emocjom, zawsze stara się być
w grupie aby osiągnąć wspólne cele. Tylko ”w
spokojny aby mógł myśleć precyzyjnie, nie
grupie siła”, izolacja nigdzie cię nie doprowadzi
walczy z towarzyszami czy uczniami, nie
i cię ogranicza.
przejmuje gry jeżeli nie jest jego tura, aby nie rozpraszać swoich partnerów i nie powodować 20
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
MESTRE PASTINHA
Ângelo Decanio: Mistrzu, w czasie tak
emocjami pychy czy też kłótnią, pasją,
wielkiej przemocy, jak mamy zachować pokój
rywalizacją
w
otwiera
kłótniach
związanych
z
Capoeira?
Pastinha: “Decyduj z autorytetem. Niestety
lub drzwi
brutalnością. przemocy,
To
wypadkom
i śmierci.
wielu naszych Capoeiristas ma bardzo małą wiedzę o zasadach Capoeira. To właśnie
Ângelo Decanio: Mistrzu, jak mamy podążać
kontrola
za tą rekomendacją?
gry
chroni
zawodników
przed
popadaniem w przesadę wolnej walki. Mam na
Pastinha: ”Czy jesteś sędzią? Powinieneś
myśli demonstrację a nie wyzwanie mogące
dokładnie
przynieść dużo poważniejsze konsekwencje.
z Angoli.”
prześledzić
zasady
Capoeira
Mówimy tak jak mistrz: “to jest kontrola gry”, przez zasady, przez rytm, które zapobiegają
Kontrola zasad i rytuału Capoeira są konieczne
przemocy i wypadkom.”
do zachowania bezpieczeństwa i spokoju w sporcie.
Pastinha mądrze zauważył i zarekomendował potrzebę utworzenia kodeksu honorowego
Ângelo Decanio: Mistrzu, jaki czas jest
“zasady Capoeira” bez których niemożliwa jest
potrzebny do nauki Capoeira?
gra, walka, a już na pewno sędziowanie, decydowanie ocenianie
czy jakości
jakiegokolwiek adepta
Capoeira.
P o w i n n i ś m y
„Niestety wielu naszych Capoeiristas ma bardzo małą wiedzę o zasadach Capoeira. To właśnie kontrola gry chroni zawodników przed popadaniem w przesadę wolnej walki.”
Pastinha:
“Powiem
ci, ja zacząłem się przygotowywać
do
tej gry: z ochotą. To nie były 3 miesiące, czy mniej, ponieważ czasu
jest
mało,
unikać wyzwań, sprawdzianów wyższości
skaczę, robię przewroty, mam zwinność,
z powodu niebezpieczeństwa konsekwencji.
mam umiejętności, balans, reakcję aby uciec
Istotne
niebez-
rywalowi, używam stóp, głowy. Mam ulubione
prowadzonej
techniki, mam wiele sposobów aby obronić
wedle zasad Capoeira, a powodowanych
się przed nożem, czy jakimkolwiek innym
ostrzeżenie
pieczeństw
rywalizacji
odnośnie nie
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
21
MESTRE PASTINHA
palnej, które psychologicznie predysponuje konfrontację
bez racjonalizmu. Podkreśla
obronne właściwości Capoeira bez broni, oparte na sztuczkach, umiejętnościach, w celu uniknięcia niebezpieczeństwa. Należy pamiętać że dobrą rozmową można uniknąć agresji i obrażeń fizycznych. Najlepszą obroną jest rozbrojenie ducha i nieużywanie broni palnej czy jakiejkolwiek innej, to przyniesie ostrożność i pokorę. Odebranie ochoty do przedmiotem. My nie używamy broni palnej,
walki i konfrontacji.
ponieważ mamy własne sztuczki.” Bardzo słuszne stwierdzenie ”zacząłem się
Ângelo Decanio: Mistrzu, dlaczego niektórzy
przygotowywać do tej gry” podkreślające
ludzie nie potrafią grać umiejętnościami
2
i szybkością?
bardzo
istotne
aspekty:
ludowy
i
pedagogiczny. Stary mistrz wciąż kładzie
Pastinha: “Pewnego razu mój przyjaciel się
nacisk na “ochotę”. Nagród czasu i potu jest
mnie pyta: Pastinha, dlaczego towarzysze
dużo: “zwinność” w obronie, “skaczę, robię
nie potrafią grać szybkością? Ponieważ
przewroty, mam umiejętności” - wie jak uciec
nie nauczyli go zasad. Wszyscy mistrzowie
przed rywalem, posiada zdolność kontrataku
powinni znać zasady, a wielu z nich ich nie
używając części swojego ciała: “używam
zna. Znam mistrzów, którzy wiedzą tyle co
stóp, głowy”. Zawsze unikając użycia broni
ja, ale nie uczą tych zasad. Wszyscy wiedzą,
* Nota od tłumacza: Odniesienie do brazylijskiego powiedzenia: “skok kota”. Jaguar zapytał się raz kota czy może nauczyć go skakać. Kot się zgodził i w krótkim czasie jaguar nauczył się skakać bardzo dobrze. Pewnego dnia, kot i jaguar przechadzali się razem, kiedy jaguar zauważył kamień po drugiej stronie rzeki i zapytał się kota: - Chcesz skoczyć na ten kamień, aby zobaczyć kto jest lepszy? - Dobrze -odpowiedział kot - Ty pierwszy - powiedział jaguar Kot skoczył na szczyt kamienia Jaguar skoczył za nim aby go złapać, ale kot odskoczył na bok i uciekł - Co to był za skok? Tak mnie uczysz przyjacielu? - Powiedział rozczarowany jaguar - nie kończysz tego co zacząłeś? - Wiedz przyjacielu, że mistrzowie nie przekazują wszystkiego swoim uczniom.
22
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
MESTRE PASTINHA
że kot nauczył jaguara i co się stało*. To są
“złapałby monetę ustami”, cieszył się każdym
Capoeiristas.
słowem, każdym gestem i zachowywał klucz
Jako wieczny uczeń, zgadzam się, perfekcja ruchów może być osiągnięta tylko przez niekończące się powtarzanie. Rolą mistrza jest przekazanie rytuału, tradycji, tak aby uczeń mógł rozwijać własny potencjał, swoje własne jestestwo. Zasady Pastinha tłumiące przemoc zmuszają studentów do spokojnego i ostrożnego grania aby uniknąć wypadków.
Ângelo Decanio: Jakie było nauczanie kiedy byłeś młody? Pastinha: “W każdej dzielnicy był Mistrz, w dni wolne, pokazywali sztuczki, nowe rzeczy, poprzez improwizację. Mistrz klasyfikował nas za pomocą pierścienia (argola), to była nagroda wielkiej wartości, dowód że na to zasłużyłeś, Angola lub Gege. “
Nauki
starych
afrykański edukacyjnym
mistrzów,
sposób,
były
do sekretu dla najlepszych “synów Capoeira”. To był ówczesny sposób wyróżnienia ucznia, nagroda za ciężką pracę
Ângelo Decanio: Czy naprawdę uważasz, że Capoeira działa na rzecz personalnej obrony? Pastinha: “Nie powinno się uczyć Capoeira dla brawury, ale dla obrony swojej fizyczności, ponieważ pewnego dnia, będziesz musiał jej użyć. Ta obrona jest przeciwko każdemu agresorowi, który atakuje cię nożem, sierpem, czy każdym innym rodzajem broni.”
Samoobrona wykształconych
pochodzi podczas
od
odruchów codziennych
treningów, zależy od poświęconego czasu i dedykacji.Jak mądrość starców ukryta pod ich białymi włosami, pochodzi skądś
w
plemienny,
instrumentem
i jakoś i zawsze nas zaskakuje! Nikt nie uczy się poprzez przemoc i brak kontroli!
kulturowego
dziedzictwa grupy. “Pierścień w uchu” nie był ozdobą, był odznaką, medalem na piersi! “W
grze,
sekretem”,
wszystko każdy
było uczeń
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
23
MESTRE PASTINHA
Zawsze pamiętaj: pośpiech jest wrogiem
jest pierwszą walką?
doskonałości!
Pastinha: “Czy capoeira jest drugą walką? Bo pierwsza jest ta z Caboclos, a Afrykanie zebrali
Ângelo Decanio: Jakie są zabronione ruchy w
się razem przy tańcu, częściowo przy batuque,
Capoeira Angola?
częściowo przy Candomble i stworzyli swój
Pastinha: wolno
„Nie używać
zmuszać do
styl. W każdym regionie
ani
jeden Afrykańczyk.”
towarzysza
użycia
dających
zasobów
Bardzo ważny historyczny
przewagę.
detal,
Jest to poważny błąd
do
i
tańców
gra
może
zostać
odniesienie
korzeni
Capoeira, Camdomble
przerwana
przez
i batuque. Szczególnie
kontrolera.
Podczas
batuque, który był tańcem
demonstracji zakazane
nieskoordynowanych
jest używanie uderzeń,
brutalnych ruchów, w
szczególnie
niskich.
którym nie wolno było
uderzenia
używać rąk. Odniesienie
Zakazane to
“uderzenie
do
caboclos
I
ukazuje
w kark”, palec w oko”,
brazylijskie pochodzenie
“uderzenie
Capoeira
głową”,
“meia lua baixa”, “balão a coitado”, rabo de arraia”, “tesoura fechada”, „chibata de
Ângelo Decanio: Co pamiętasz z tamtych
clacanhar”, chibata de peito de pé”, “meia lua
czasów?
virada”, “pulo mortal”, skręt ciała trzymając
Pastinha: ”W każdym regionie Afrykanin
za stopę lub talię, “balão na boca de calça”,
komunikował się z improwizowanym śpiewem
uderzenia w kolana.”
I tańcem. Wymyślał sztuczki.” Afrykańscy babalorixas zbierali się okresowo
Ângelo Decanio: Czy uważasz, że Capoeira 24
aby przekazywać wiadomości, wymieniać się
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
MESTRE PASTINHA
wiedzą, opowiadać o tradycjach które były
w ewolucji wspólnoty. Każdy Capoeirista jest
przekazywane ustnie w wersach ioruba, które
również odpowiedzialny za to jak Capoeira
były powtarzane w refrenie, podobnie jak
była, jest i będzie postrzegana przez całą
robimy w Capoeira
wspólnotę. Powinien więc działać w taki sposób by działaniem tym dbać o wizerunek
Ângelo
Decanio:
Jakie
zachowanie
swój i Capoeira w ogóle.
i obowiązki proponujesz dla capoeirsty w roda i w społeczeństwie?
Ângelo Decanio: Mistrzu, jakie jest Twoje
Pastinha: „Uważam, że Capoeiristas powinni
przesłanie dla przyszłych pokoleń?
mieć odpowiednią postawę, gest, słowo.
Pastinha: „Wy z przyszłości, wnieście miłość
W każdym kroku jaki robią, powinni szanować
i grzeczność do sportu. Jest to rada do
swe obowiązki względem własnej Akademii.
przestrzegania reguł. Wymóg prawidłowego
Powinni wypełniać kilka obowiązków aby być
postępowania w społeczeństwie.”
częścią akademii. Aby wypełnić ten obowiązek, należy być szczerym ze sobą, szanować siebie,
Ângelo
działać w zgodzie z własnym sumieniem.
z Capoeirą na starość?
Wszystkie wypełnione obowiązki są krokiem
Pastinha: „Moi przyjaciele mnie wyleczyli
w przód w sensie ewolucji Capoeira. Każdy
i wiedzą, że jestem człowiekiem który się
Capoeirista jest odpowiedzialny za swoje
nie podda z powodu wieku, utrzymuję się
obowiązki.”
w formie.”
Mistrz rozpoznaje i rekomenduje Capoeira
Ângelo Decanio: Mistrzu, przeżył pan tyle lat
jako instrument obowiązku cywilnego, każdy
cierpienia, rozczarowań, trudności. Jak może
Capoeirista powinien zdawać sobie sprawę ze
pan nadal być skupionym na podążaniu za
swoich obowiązków we wspólnocie, wewnątrz
swoimi celami i wybaczać innym którzy rzucali
swojego centrum i akademii poza swoimi
na pana kamienie?
prawami. Dążyć do perfekcji przy wykonywaniu
Pastinha: „Z wiarą w naszego Pana, on jest
swoich obowiązków, zwiększać swoją samo
mistrzem prawdy. On dał mi wszystko czego
ocenę i wartość społeczną oraz brać udział
potrzebuję żeby wygrać, pokazał mi czemu
www.capoeiramagazyn.pl
Decanio:
Co
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
zamierzasz
robić
25
MESTRE PASTINHA
miałem tyle trudności i pokazał drogę wyjścia
preferuje gdy inni za nich myślą. Czym jest
z nich. Cała pogarda została zamieniona
rozumowanie? Jest to umiejętność duchowa,
w siłę, brak szacunku mnie nie przytłoczył, bo
Capoeirista który wierzy w rozumowanie widzi
zawsze postępowałem dobrze, szacunek jest
wolność myśli. Aby postępować dobrze należy
obowiązkiem świetnego Capoeirista. To był
posiadać intuicję, aby rozpoznać siłę myśli i
i
woli.
będzie
mój
ideał.
Światło
prowadzi
niepewnych, nie ufasz sobie, czy Capoeira?”
Moim
życzeniem
przechodzenie
jest
poprzez
rozwijanie etapy
się, życia,
Po chwili przerwy, jak ktoś kto nurkuje w głąb
dzieciństwo, młodość.
swego serca w poszukiwaniu wspomnień, mistrz
Pragnę w moim wieku być aktywnym, silnym i
kontynuował powoli uważając na swe słowa,
zawsze zdolnym, gotowym i chętnym.
z oczami w patrzonymi w nieskończoność jakby spoglądały na Boga.
Na starość być szczęśliwym z towarzyszami, chętnym do stawiania czoła wyzwaniom
Pastinha: „Myślę że duża część Capoeiristas
i sztuce.”
Tekst powyższego artykułu jest oparty na tłumaczeniu z wydawnictwa „TV LIVRO” gdzie ukazał się powyższy wywiad z Mestre Pastinha („Pastinha. O mestre dos mestres”) wraz z komentarzem autorstwa Ângelo Decanio. Ilustracje pochodzą również z wyżej przytoczonego artykułu i są autorstwa (oprócz wizerunku Mestre Pastinha na początku artykułu) samego Mestre Pastinha. Pochodzą między innymi z jego notatek treningowych.
Nasza tłumaczka, Maria, wykonała przy tej okazji kawałek dobrej i ciężkiej pracy za co bardzo jej dziękujemy.
Redakcja
26
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
yerba yerba mate mate -- akcesoria akcesoria -- guarana guarana
bombilla bombilla
naczynko naczynko do do parzenia parzenia
do do filtrowania filtrowania naparu naparu
gorąca gorąca woda woda
oo temperaturze temperaturze ok. ok. 75 75 stopni stopni
Sprawdź Sprawdź nas nas na na
www.dobreziele.pl
Kobieta w Capoeira W Capoeira nie ma oczywiście podziałów ze względu na płeć. Każdy o tym wie. Ale jaka jest sytuacja kobiet w Capoeira? Dlaczego przychodzą na treningi? Co je motywuje i dlaczego ćwiczą? Czy pod tym względem różni się ich sytuacja od facetów w Capoeira?
D
ługo zastanawiałam się od czego zacząć
nadzieję, że uda mi się pokrótce zobrazować
ten artykuł. Tak, by nie brzmiał zbyt
sytuację kobiet w tej pięknej sztuce walki
wyniośle z jednej strony, a z drugiej, by nie
i powód, dla którego są jej nieodzowną częścią.
było to coś napisanego na kolanie między
Na trening Capoeira przyszłam, bo ćwiczyła
treningami. Postanowiłam przypomnieć sobie
moja koleżanka. Nie wiem kim byłabym dziś,
powód, dla którego przyszłam na mój pierwszy
gdyby nie capoeira. Co bym studiowała, gdzie
trening. Jakie były wtedy moje odczucia.
bym pracowała, jakich miała znajomych.
I jakie są teraz, gdy pomyślę o sobie i innych
Pokierowała ona całym moim życiem, jest
dziewczynach trenujących Capoeira. Mam
jego nierozerwalną częścią ze swoją muzyką,
28
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
KOBIETA W CAPOEIRA
kulturą i podejściem do drugiego człowieka.
Popytałam dziewczyn za co kochają Capoeira,
Kiedy przyszłam na swój pierwszy trening, sala
dlaczego trenują. Odpowiedzi było wiele i były
była pełna ludzi. Dziewczyny na sali wyróżniały
bardzo zróżnicowane. Zaczynając od tego, że
się głośnym śmiechem i rozmowami, bo
część z nas woli Banguela,, śpiewanie czy
akurat trening jeszcze się nie zaczął. Do dziś
granie na instrumentach, kończąc na tym, że
idąc na zajęcia, a nie wchodząc jeszcze na
Sao Bento czy elementy jiu-jitsu też nie są
salę wiem kto na niej jest. Jeśli jest głośno to na pewno dziewczyny. Albo chwalące się nowo nauczoną techniką czy kombinacją
ruchów,
plotkujące o chłopakach czy
zwyczajnie
poprawiające włosy, bo
Kobiety nie są stworzone tylko do prania, sprzątania i wychowywania dzieci. Chcą także mieć odskocznię od problemów życia codziennego, możliwość rozwoju zarówno fizycznego jak i psychicznego i przede wszystkim chcą zawierać nowe znajomości i przyjaźnie.
dla nas straszne, a
wręcz
przez
część
najbar-
dziej
lubiane.
Zgodnie
stwie-
rdziłyśmy, lubimy na
że chodzić
treningi
ze
względu na to, że
któraś nie wzięła gumki czy wsuwki i trzeba
jesteśmy dzięki niej aktywne i wysportowane.
było szukać zapasowej żeby jej pożyczyć.
Większość jednak podkreśliła, że powodem
Podobnie
niej
jest też możliwość spotkania się z ludźmi i
ostatnie
przyjemność z robienia wielu rzeczy razem
wychodziłyśmy bo zawsze było coś do
nie tylko na treningu, ale także poza nim.
obgadania.
że
Sporo z nas lubi akrobacje czy Maculele,
byłam rodzynką na treningu. Wtedy, nawet
co świadczy o tym, że trenujemy nie tylko
gdy
dla
w
szatni.
wchodziłyśmy,
Pierwsze
ale
Z
zawsze
czasem
ostatnia
zdarzało
wychodziłam
do
do
się,
szatni,
muzyki
czy
tańca,
chociaż
samba
to i tak byłam pierwsza przy wyjściu,
i dźwięki batucady spowodowały, że część z
bo w samej szatni to tak jakoś inaczej.
nas poczuła, że to coś dla kobiet. W Capoeira
Każdy może zakochać się na swój własny
każdy znajdzie coś dla siebie. Trzeba tylko
sposób w Capoeira. Bo jest nie tylko sztuką
przyjść na trening i spróbować wszystkiego.
walki,
formą
Wsłuchać się w siebie i wyrazić to co mamy w
życia.
środku. Trochę feministyczne. Bo chcemy być
sztuki,
ale sportu
także i
stylem
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
29
z nimi chowają. Tak jak mężczyzna nie chce być zaszufladkowany w jeden schemat
tak
kobiety
też tego wymagają. Nie chcemy być traktowane specjalnie,
zauważane
Bo
jest
każdy
inny,
wewnętrznie. I właśnie Capoeira umożliwia
potrzeba
Kobiety
każdemu bycie wyjątkowym na swój sposób.
prania,
Umożliwia kompleksowy rozwój, możliwość
indywidualistkami
poznania siebie i spełnienie w określonej
stworzone
chyba
wyjątkowo.
ma w tym nic złego, bo to naturalna każdego
I
traktowane
nie tylko inny zewnętrznie ale zwłaszcza
są
doceniane.
być
nie
nie
i
chcemy
człowieka. tylko
do
sprzątania i wychowywania dzieci. Chcą także mieć odskocznię od problemów życia
codziennego,
możliwość
rozwoju
zarówno fizycznego jak i psychicznego i przede wszystkim chcą zawierać nowe
znajomości
i przyjaźnie. Są różne. Mają
różne
potrzeby.
Mają
swoje
aspiracje
i
marzenia.
Są
lub
wolą
lubią
pracować
pokazywać
30
w
swoje
grupie. atuty,
Jedne
inne
się
dziedzinie - w tańcu, w muzyce, w walce. João Pequeno znany mestre stylu Capoeira Angola
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
KOBIETA W CAPOEIRA
powiedział: „Kobiety mają ciała ludzkie,
na początku nie przyznała się rodzicom do
podobnie jak mężczyźni, i czują to samo. Być
treningów. Powiedziała im, że potrzebuje
może jeszcze bardziej potrzebują Capoeira,
pieniędzy na książki. Dopiero później wyznała
ponieważ mają mniej siły fizycznej...Uważam,
prawdę matce, bojąc się braku akceptacji ze
że w Capoeira wszyscy są równi”. Mestre
strony rodziny. Dziś ten problem już raczej nie
Pastinha zasłynął z cytatu: „Capoeira jest dla
ma miejsca i choć dalej można się spotkać
mężczyzn, kobiet i dzieci; jedynymi, którzy
z przekonaniem, że sztuki walki są dla
nie powinni się jej uczyć są ci, którzy nie
mężczyzn to jednak wiele kobiet przetarło już
chcą.” Także mestre Bimba
uczył
w akademii swoje córki.
Znaczyłoby
to że może jednak się
do
tego
nadajemy? Co? Że
Sztuka walki – czy zawsze musi się to równać z czymś dla mężczyzn? A nauka samoobrony? – czy nie bardziej przydatna jest kobietom? Tej „słabej płci” która jest zagrożona w wielkim okrutnym świecie
nam ten szlak, i to nie tylko w capoeira, ale
w
innych
sztukach
walki
Lubię przeczesywać internet by odkryć kolejną
świetną
może warto chociaż spróbować, zacząć?
capoeiristkę, poczytać jak zaczęły trenować,
Dla chcącego nic trudnego, bo jeśli chcesz
jak to wyglądało w innym kraju kilkanaście
się czegoś dowiedzieć wystarczy poszukać.
lat wcześniej. Jedyną barierą jest język, ale
Teraz jest to dużo łatwiejsze, bo nawet nie
i ta motywuje do dalszego doskonalenia się.
musisz wychodzić z domu. Wystarczy włączyć
Bo czemu by nie nauczyć się nowego języka?
komputer i kliknąć w ikonę przeglądarki
Gdy będziecie na treningu rozejrzyjcie się.
internetowej. Na samym youtubie można
Ile jest Was, dziewczyn? Więcej? Tyle samo?
znaleźć
Mniej? Z ankiet które przeprowadziłam jak
mnóstwo
capoeira.
Trochę
biografie,
ale
dziewczyn
ich
i własnych obserwacji wynika, że jesteśmy
wywiadów,
w mniejszości. Pytanie brzmi: dlaczego?
w których opowiadają o swoim życiu i o tym
Capoeira to według wielu osób taniec, więc
jak i dlaczego zaczęły trenować. Weźmy za
zdawało by się coś kobiecego. Zawiera
przykład jedną z pierwszych Mestra – Edna
elementy
Lima. Edna w wywiadzie opowiadała jak
o dziewczynie powie się że jest giętka, gibka,
nie
trudniej
trenujących
brakuje
znaleźć
www.capoeiramagazyn.pl
akrobatyki,
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
a
właśnie
raczej
31
że „nie ma kręgosłupa”. Całość uzupełnia
niektóre zarażą się miłością do capoeira
muzyka – śpiew i gra na instrumentach;
i zostaną. Kolejną rzeczą, którą trzeba zmienić
a czy to się kojarzy z typowo męskim zajęciem?
to częstość spotkań dla kobiet – warsztaty
Z kolei sztuka walki – czy zawsze musi
i roda specjalnie dla Nas i tylko dla Nas. Robienie
się to równać z czymś dla mężczyzn?
takich eventów pozwoli nam się zintegrować
A
nie
i wypromować w świecie capoeira i nie tylko.
kobietom?
Pomogą nam także pokazać się ludziom
Tej „słabej płci” która jest zagrożona w wielkim
z zewnątrz. Pokazać im, że capoeira jest dla
okrutnym świecie, bo mężczyzna umie się
kobiet, że każdy ją może ćwiczyć. Powinnyśmy
obronić, przecież jest mężczyzną – wielkim,
działać wspólnie i razem się wspierać. Dzielić
silnym i mającym kontrolę nad światem, który
się wiedzą i doświadczeniami. Informować
go otacza. To pewnie nasza wina że jest nas
o spotkaniach i pokazywać, że warto na nie
mniej niż mężczyzn na treningach. Dlatego
przyjść.
nauka
bardziej
samoobrony? przydatna
jest
–
czy
trzeba to zmienić! Ale żeby to zmienić to MY musimy działać. Spróbuj przyprowadzić na salę koleżankę jedną, dwie, dziesięć. Z pewnością
32
Natalia Panek Zapraszam na profil Capoeira Feminina na facebook’u:
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
http://www.facebook.com/CapoeiraFeminina
www.capoeiramagazyn.pl
Polska Kadra
Foguetinho Agnieszka Luber na codzień ćwiczy i prowadzi treningi Capoeira (UNICAR) dla dorosłych i dla dzieci w Wadowicach i w Krakowie (dla dzieci). „Mała kobitka”, jak o sobie mówi, radzi sobie z „dużymi chłopami” na treningu i „jak zdrowie pozwoli” to chciałaby zostać Mestre
foto: Wadowickie Centrum Kultury
POLSKA KADRA
Redakcja: Jak zaczęła się Twoja przygoda
Biegnąc w tym tłumie ja taka malutka czułam
z Capoeira?
się trochę zagubiona bo myślałam ze zaraz mnie te wszystkie ludziska zdepczą. Najgorzej
Agnieszka Luber: Od pokazu breakdance,
było przy pompkach... (śmiech)
który zobaczyłam u siebie w szkole, w gimna-
Potem ktoś na boku pokazał mi podstawowy
zjum. Strasznie się „zajawiłam” na niego, ale
krok do Capoeira i dołączyłam do szeregu, w
mojemu bratu, który chodził na capoeira, nie
którym „cisnęłam” resztę. Tutaj powtórka z
spodobał się ten pomysł.
rozrywki, gdyż znowu byłam deptana... hehe
Red: A więc brat Cię zaciągnął?
Red: A co sprawiło że przyszłaś na kolejny
A.L.: Tak to on był prowodyrem i to on mnie
trening?
właśnie zaciągnął. Mówił że od breakdan-
A.L.: Mój brat przed pierwszym treningiem
ce będę cała posiniaczona i nabędę sylwetki
powiedział, że jak przeżyję te zakwasy i przyjdę
faceta. To mnie oczywiście nie zraziło, ale moją
na następny trening, to będę kimś. No i podob-
mamę tak i w ten oto sposób straciłam swo-
nie jak u innych zaczynających przygodę z ca-
jego sponsora treningów. Na koniec mój brat
poeira, nie mogłam ani wchodzić po schodach
Alek dodał, żebym się przeszła z nim chociaż
ani schodzić. Nie pamiętam czy mi się podobał
na jeden trening Capoeira i że zobaczę co to
ten trening czy też nie (śmiech) ale najważniej-
jest, a potem zdecyduje, czy nadal chcę cho-
sze było udowodnić mojemu bratu, że jestem
dzić na breakdance
„kozak” i taka “zakwaszona” przyszłam na kolejne zajęcia, gdzie już rozruszałam mięśnie
Red: I poszłaś na swój pierwszy trening. Kiedy
i potem z treningu na trening było coraz lepiej.
to było i jak go pamietasz? A.L.: To było pod koniec listopada 2001 roku.
Red: Tak sobie ćwiczyłaś w Krakowie aż nad-
Już wcześniej miałam do czynienia ze spor-
szedł czas batizado...
tem więc poszłam w jakimś stopniu mentalnie
A.L.: Moje batizado miałam w czerwcu 2002
nastawiona na trening. Sam trening z tego co
roku i wtedy to się już mega wkręciłam! Zoba-
pamiętam przebiegł tradycyjnie: biegliśmy na
czyłam Brazylijczyków, Mestres i to było dla
około sali, na tempa robiliśmy rożne rzeczy itp.
mnie WOW! Korzenie, ta cała kultura były od
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
35
foto: Joanna Latała
samego początku dla mnie ważne. Batizado
stopnia (Estagiario °1) i jest to pierwszy dwu-
odbyło się w Katowicach i prowadzącymi był
kolorowy sznur w naszej gradacji. Estagiario
Contra Mestre Trilha i Mestre Bamba, który
musi doskonale rozumieć wszystko co wy-
mnie „ochrzcił” dla Capoeira.
magane jest na stopnie poprzednie i jeszcze trochę więcej, stąd m.in. dwie barwy.
Red: Na batizado dostałaś swoje pierwsze corda. Jaki ma kolor?
Red: A kiedy przyszła taka myśl, żeby zostać
A.L.: Cordao verde claro, czyli jasnozielony.
instruktorem i prowadzić treningi?
Barwy sznurów w naszej grupie wzięły się
A.L.: Takich myśli nie miałam nigdy. W życiu
z flagi Brazylii oraz flagi stanu Bahia. Kolor
bym nie pomyślała ze kobieta może prowadzić
zielony to najbardziej „zewnętrzny” na pierw-
treningi
szej z nich, co można skojarzyć z poznaniem pewnych podstaw Capoeira Regional. Obecnie
Red: Czemu nie? Jest przecież wiele znanych
posiadam cordao verde-amarelo, czyli zielono-
kobiet ćwiczących i uczących Capoeira.
-żółty. Jest to stopień instruktora pierwszego
A.L.: Może dlatego, że nie mierzyłam aż tak
36
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
POLSKA KADRA
wysoko? Albo po prostu starczało mi to co mia-
że jest wolna sala w Wadowicach w sam raz
łam? Tak sobie ćwiczyłam, dostawałam kolejne
na treningi capoeira. A informację tę dostałam
cordaos, brałam udział w licznych pokazach...
od najlepszego kolegi mojego brata, który już
aż pewnego dnia mój kumpel Quebrado popro-
prężnie działał tam w Wadowicach, ale zupel-
sił mnie o zastępstwo w swojej sekcji (nigdy nie
nie w innej branży (tutaj chciałam serdecznie
zapomnę stresu przed pierwszym treningiem).
pozdrowić Bartosza Nowakowskiego i mu bar-
„Mała kobitka” prowadząca trening dla wielu
dzo serdecznie podziękować za wszystko).
chłopa i nielicznych kobiet... Jedno jest pewne, że dużo krzyczałam, ale w końcu zaczęli mnie
Red: A powiedz nam coś o swoim apelido?
słuchać. To byli alunos Quebrado (ówczesne-
Skąd i dlaczego?
go trenera z sekcji Tarnowskiej), a potem do
A.L.: Foguetinho to jest moje drugie apelido.
mojego bagażu doświadczeń dochodziło coraz
Pierwszym było Risadinha (tłum: „uśmiech-
więcej zastępstw i pewne myśli zaczęły błądzić
nięta, śmiejąca się”). Nadał mi je Mestre King
w mojej głowie. Potem dostałam informacje
Kong chyba dlatego bo podczas pobytu na
foto: Dariusz Pieniążek
foto: Aneta Leśniak
foto: Aneta Leśniak
obozie w Mielnie on do mnie coś mówił po
dobiegłam, a nasz Mestre Marinhero jeszcze
portugalsku, a ja wówczas nic nie rozumiałam
nie...I naśmiewał się że jak ja biegłam to co
i tylko sie uśmiechałam... Potem zmieniono mi
chwile się odwracałam i patrzyłam na mestre
apelido, ale to związane jest z dłuższą historią.
mówiąc: „papa mestre” i mu machałam. Me-
Na kolejnym obozie (chyba w Rewalu) jeden
stre przybiegł na metę jakoś zaraz za mną. Co
z naszych Mestres zorganizował maraton Były
najlepsze ja nawet nie wiedziałam że on bierze
dwie kategorie: podział na kobiety i na męż-
udział w tym maratonie.
czyzn. W tym maratonie do mety dobiegłam jako pierwsza w swojej kategorii (nie chwaląc
Red: A co oznacza Twoje apelido?
się jako trzecia z ogółu, bo tylko dwóch face-
A.L.: „Foguetinho” to jest od „foguete” co
tów było lepszych ode mnie; pozdrawiam Alka
oznacza „petardy, fajerwerki”, czyli jestem
i Sławka). No i jak już dobiegłam do tej mety to
„fajerwereczka” albo „petardka” jak kto woli
Szanowni Profesores: Prof. Tamarindo i Prof.
i proszę nie mylić z „fuguetinha”, gdyż to jest
Sapo zaczęli się śmiać. Nie wiedziałam o co
rzeczownik utworzony od „fugir”, a to jednak
chodzi, bo nie rozumiałam „ni hu hu” w tym ję-
nie jestem ja..(śmiech). Niektórzy w skrócie
zyku. Nie mogłam się z nimi dogadać (śmiech)
mówią na mnie Fuga ;-)
dopóki nie zaczęli pokazywać na migi. Nasz kochany Prof. Tamarindo (wtedy jeszcze es-
Red: Byłaś w Brazylii? Jak wrażenia?
tagiario) zaczął coś mówić pokazując że ja już
A.L.: Tak, byłam w lutym 2009 roku. Salvador
40
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
POLSKA KADRA
da Bahia oczywiście. Będąc tam bardzo dużo
mat. Można to podsumować kolejną piosenką:
się nauczyłam. Zakochałam się w Brazylii
„Bahiaaaaa axeeeee, axeeee Bahiaaa” a i bym
(zresztą pewnie nie tylko ja). W Brazylii i w tym
zapomniała dodać, że ten Salvador jest taki
słońcu. To był wyjazd przede wszystkim po-
piękny..
święcony treningom. Dzień w dzień były minimum dwa treningi. Odwiedziłam tam różne
Red: A jak odnajdujesz się w roli instruktorki?
grupy i grałam Capoeira z wieloma bardzo za-
A.L.: Powiem tylko tyle, że sprawia mi to
awansowanymi jogadores. Oczywiście było też
wielka frajdę i nieskromnie dodam, że zawsze
trochę zwiedzania Brazylii samej w sobie, ale
byłam dobrym pedagogiem (śmiech). Prowa-
nie za dużo, nadrobię to przy następnej okazji.
dząc zajęcia Capoeira to tylko się potwierdziło. Na co dzień prowadzę zajęcia dla dorosłych i
Red: Wspominasz szczególnie jakieś gry, jakieś roda lub capoeiristas z którymi grałaś? A.L.: Bez wątpienia roda u Mestre Boa Gente! To była roda
dzieci w Wadowicach, a od października bieżą-
Nie zgodzę się z tym, że w tradycyjnej Capoeira Regional nie ma nacisku na technikę, jest i to bardzo duży, ponieważ bez dobrej techniki nie da się niczego zdziałać.
cego roku zajęłam się także prowadzeniem zajęć dla dzieci w fitness clubie Azik w Krakowie. Jestem instruktor-
Capoeira Angola. Po niej otoworzył mi się po
ką ale wiem, że ciągle mnie czeka dużo pracy.
raz kolejny umysł. A potem graliśmy Sao Bento
Może dlatego że zawsze wysoko podnosiłam i
z zaawansowanymi uczniami Mestre Boa Gen-
podnoszę sobie nadal poprzeczkę.
te - byli nieprzewidywalni! A poza tym wspominam sobie jak cudownie było zagrać Capoeira
Red: W Capoeira, zależnie od tego skąd się
na Mercado Modelo. Było dokładnie tak jak w
wywodzi (z jakiego stanu w Brazylii) obserwuje
piosence: „quando chego no mercado modelo,
się podział na tzw. Contemporanea która kła-
modelo...”
dzie nacisk na dokładne wykonywanie danych technik, będąc niemal lustrzanym odbiciem
Red: Tak, ma swój klimat.
swojego mistrza czy instruktora oraz tradycyj-
A.L.: Tak jest. W ogóle cała Bahia ma swój kli-
ną Capoeira Regional (właśnie głównie z Ba-
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
41
foto: Aneta Leśniak
hia) gdzie swobodniej traktuje się dokładność
Red: Jakie plany na przyszłość? Chcesz zostać
techniki kładąc nacisk na ekspresję, innowa-
Mestre?
cyjność i „wyrażanie siebie”. Co o tym myślisz?
A.L.: Jak zdrowie pozwoli to dlaczego nie?
Które z tych podejść jest Ci bliższe?
(śmiech)
A.L.: Nie zgodzę się z tym, że w tradycyjnej Capoeira Regional nie ma nacisku na technikę,
Red: Czy jest coś co chciałabyś powiedzieć
jest i to bardzo duży, ponieważ bez dobrej tech-
naszym czytelnikom od siebie?
niki nie da się niczego zdziałać. A co do stylu,
A.L.: Żebyście zawsze celowali w gwiazdy, a nie
to bliższy jest mi Regional, bo tutaj zaczęła
w drzewo, bo jednak z gwiazd się lepiej spada,
się moja przygoda z capoeira, ale dodam, że
bo można więcej zobaczyć...
capoeirista musi być elastyczny, dostosować się do każdej sytuacji niezależnie od stylu jaki
Red: Super. Bardzo dziękuję za wywiad i życzę
dany jogador sobą reprezentuje, trzeba być
powodzenia w Capoeira i poza nią oczywiście.
otwartym na innowacje i taka właśnie staram się być.
42
RED
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
Uczymy się języka
Portugalski i Capoeira Portugalski jest językiem Capoeira. Możesz znać angielski, niemiecki i francuski... nawet japoński. Jeśli ćwiczysz Capoeira i pragniesz ją poznać nie ma na to szans bez znajomości choćby podstaw tego języka.
J
ęzyk
portugalski
niezbędny
95% nie mówi po angielsku. W sklepie, w re-
w Capoeira. Mam nadzieję że każdy z Was
stauracji czy nawet już na lotnisku możecie
już o tym wie i nie trzeba nikogo przekony-
się niemiło przekonać że język angielski jest
wać. Oczywiście w większości przypadków w
tam językiem mało znanym... Poza tym języ-
Europie dogadacie się po angielsku. Jednak
kiem Capoeira jest właśnie język portugal-
jadąc do Brazylii nie macie co liczyć na swo-
ski. Capoeira pochodzi z Brazylii, najwięksi
ją znajomość angielskiego. Wśród spotkanych
mistrzowie to Brazylijczycy, techniki w Ca-
tam ludzi związanych z Capoeira przynajmniej
poeira mają portugalskie nazwy a piosenki
44
jest
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
UCZYMY SIĘ JĘZYKA
które śpiewamy w roda są w języku... portu-
tego języka. Ten „mini kurs”: będzie specjalnie
galskim! W tych tekstach, komentujących za-
dopasowany do Waszych potrzeb, tak byście
chowanie w roda de Capoeira, opowiadają-
mogli dogadać się na treningu, powiedzieć
cych o jej historii, dawnych mistrzach i życiu
o kontuzji, przeprosić za spóźnienie i zapytać
w Brazylii, kryje się filozofia Capoeira. Ry-
o możliwość dołączenia do treningu, kupić be-
tuał, przesłanie i sposób życia. Bez tego nie
rimbau itp. Czekamy na Wasze uwagi i suge-
zobaczycie „pełnego obrazu”. Bez tego nie
stie co do poruszanych tematów w dialogach.
zrozumiecie go i nie „poczujecie” Capoeira.
Piszcie do nas na adres: kontakt@capoeiramagazyn.pl lub na naszej stronie na Facebooku
W Capoeira Magazyn postaramy się przybliżyć
( www.facebook.com/CapoeiraMagazyn )
Wam trochę ten język. Oczywiście nie traktujcie tego jak pełny kurs. Naszym celem jest rozbu-
Życzymy owocnej nauki.
dzenie Waszej ciekawości i przekonanie Was do
RED
Ćwiczenie: 1 Spróbuj przeczytać dialog i go przetłumaczyć. W razie problemów możesz zaglądnąć na kolejną stronę gdzie znajduje się tłumaczenie i słownik
A conversa no vestiário Pedro: Oi! Hoje eu gostaria de praticar, mas minha perna dói. Marcos: Então é melhor você vai descansar um pouco. Pedro: Talvez eu vou tocar o berimbau? Marcos: É uma boa idéia. Pedro: Depois eu vou jogar na roda. Marcos: Você tem que decidir. Ou você está machucado ou você é saudável e você pode jogar na roda hoje. Pedro: Você tem razão. Eu não sei.
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
45
UCZYMY SIĘ JĘZYKA
Tradução (tłumaczenie) Pedro: Cześć! Chciałbym dziś ćwiczyć ale noga mnie boli. Marcos: W takim razie lepiej żebyś trochę odpoczął Pedro: Chyba więc pogram na berimbau? Marcos: To dobry pomysł. Pedro: A potem będę grał w roda Marcos: Musisz się zdecydować. Albo jesteś kontuzjowany albo jesteś zdrowy i możesz grać w kole. Pedro: Masz rację. Nie wiem.
Dicionário (słownik) boa - dobry, dobra
mas - ale
depois - później
melhor - lepszy, lepiej
descansar - odpoczywać
minha - moja
decidir - decydować
perna - noga
dói - ból, boleć
praticar - praktykować, ćwiczyć
eu - ja
razão - racja
gostar - lubić
roda - koło
hoje - dzisiaj
tocar - grać, uderzać, dotykać
idéia - pomysł
um pouco - trochę
jogar - grać (w coś)
você - Ty
machucado - kontuzjowany
Pronomes pessoais (zaimki osobowe) EU - - JA você - TY ele, ela - ON, ONA
46
nós - MY vocêS - WY eles, elas - ONI, ONE.
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
UCZYMY SIĘ JĘZYKA
Ćwiczenie: 2 Spróbuj odpowiedzieć po portugalsku na poniższe pytania.
1. Você vai tocar o berimbau hoje? 2. O que você gosta? 3. Você tem que decidir: praticar ou descansar? 4. Estou machucado. Posso jogar Capoeira? 5. Quem tem razão
Ćwiczenie: 3 Uzupełnij brakujące wyrazy w zdaniach.
..... sou Capoeira. ............ mãe é a África. Eu ............................. de jogar Capoeira. Eu ........................ de tocar o berimbau. ................ gosta também? Hoje eu estou .................................... e não posso praticar. Mas ........................ tem razão. É uma .......... idéia. Depois eu vou .............. na roda. Eu ...... sei. Agora eu vou ....................................... um pouco.
Ćwiczenie: 3 Na pewno wiesz jak wygląda flaga Brazylii. Jakie posiada kolory? Co jest na niej napisane? Jak można przetłumaczyć ten napis? Spróbuj opisać brazylijską flagę w języku portugalskim. Opisz kształty i kolory oraz co oznacza napis w środku. Swój opis wyślij na nasz adres e-mail REDAKCJA@CAPOEIRAMAGAZYN.PL Najciekawsze odpowiedzi zostaną nagrodzone!
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
47
Relacja z warsztatów
III Otwarte Warsztaty CECAB Kolejne warsztaty grupy Centro Cultural Capoeira Água de Beber za nami. Pogoda na szczęście dopisała. W ostatni weekend kwietnia niebo było tak błękitne, a trawa soczyście zielona, że wydawało się, że miejscem spotkania jest odległa Brazylia.
48
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
RELACJA
T
ym razem gościem, który rozgrzewał at-
na capoeira oraz dobrze bawić się w grupie lu-
mosferę do czerwoności był Professor
dzi, tak jak my, zafascynowanych tą wspaniałą
Tocha. Na co dzień prowadzi on grupę CECAB
sztuką. Kiedy śpiewaliśmy hymn grupy „Água
w Budapeszcie. Obecny był także oczywiście
de Beber”, nie tylko członkowie CECAB mieli
Estagiário Vega, który jest odpowiedzialny za
ciarki na całym ciele. Fantastyczna atmosfe-
polski oddział.
ra udzieliła się
W
związku
wszystkim, bez
z tym, że były
względu na to,
to
warszta-
w jakiej grupie
ty
otwarte
ćwiczą na co
dla
wszyst-
dzień.
To był
kich chcących
magiczny mo-
u c z e st n i c z yć
ment, gdy mo-
w
zajęciach,
gliśmy się po-
na
parkiecie
czuć naprawdę
sali gimnastycznej w Brześciu Kujawskim, oprócz gospodarzy, spotkali się przedstawiciele kil-
Jest to dobry moment, aby uczyć się od siebie, wymieniać doświadczenia, oraz dobrze się bawić w grupie ludzi, tak jak my, zafascynowanych tą wspaniałą sztuką.
ku obecnych w Pol-
razem.
Czekało
na
nas oczywiście dużo wyczerpujących
tre-
ningów, nowe, ciekawe techniki, piosenki i dużo dobrej zabawy.
sce grup Capoeira. Mieliśmy więc okazję wy-
Pod profesorskim okiem ćwiczyliśmy ben-
mieniać się doświadczeniem oraz grać w roda
guela. Tocha pokazał nam sekwencje, które
z przedstawicielami Cordão de Ouro, Capoeira
później wszyscy odruchowo wykorzystywali
Brasil, jak również A Magia do Quilombo. Za-
w roda. Kilka zmyłek, potem kopnięcie. Niby
letą takiego rodzaju warsztatów jest możli-
proste, a jakie skuteczne! Tocha zaprezen-
wość zetknięcie się z różnymi stylami capo-
tował nam również kilka ruchów maculelê.
eira. Jest to dobry moment, aby uczyć się od
Zdawało się, że ten specyficzny rodzaj tańca
siebie nawzajem, poznawać inne spojrzenie
jest idealnym rozpoczęciem drugiego dnia,
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
49
kiedy to wszyscy odczuwali jeszcze zmęcze-
nację z martelo i uników używaliśmy potem
nie treningami z dnia poprzedniego. Okazało
w roda. Z zapartym tchem przyglądaliśmy
się jednak, że nikt nie zamierza lekceważyć
się grom zaawansowanym capoeristas. Z
tych zajęć. Każdy z nas bawił się świetnie
zazdrością oglądałam akrobatyczne popisy
nie zważając na kropelki potu na czole. Z zapałem wyśpiewywaliśmy „Sou Eu Maculelê!”.Kiedy przyszedł czas na regional, zajął się nami
Kiedy śpiewaliśmy hymn grupy „Água de Beber”, nie tylko członkowie CECAB mieli ciarki na całym ciele. Fantastyczna atmosfera udzieliła się wszystkim, bez względu na to, w jakiej grupie ćwiczą na co dzień.
małego
Guerreiro,
który jest ode mnie dwa razy młodszy. Kiedy berimbau wygrywał rytm benguela, zagrali ze sobą m.in. Estagiário Vega
Vega. Jego sekwencje wymogły na nas duże
i Graduado Lagarto (A Magia do Quilombo). To
skupienie. Aby uniknąć kopnięcia przeciw-
nie była zwykła gra, tylko rodzaj jakiegoś daw-
nika, musieliśmy się wykazać szybkością
no zapomnianego, magicznego rytuału. Obaj
i ogromnym sprytem. Przećwiczoną kombi-
capoeristas jeszcze wiele razy pokazali swoje
52
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
RELACJA
fantastyczne umiejętności. Pomimo zróżnico-
prosił wszystkich do Samba de Roda. Dzieci
wanego stopnia zaawansowania i odmiennych
i dorośli bawili się świetnie kręcąc pupami i
logo na koszulkach, wszystkie
potyczki
w roda odbywały się w przyjacielskiej atmosferze. Nawet gdy
Nawet gdy gra zakrawała o „jogo duro”, zawsze kończyła się uściskiem dłoni i szczerym uśmiechem. Na tym przecież polega capoeira. .
czym tylko mogli w rytm bębnów. na
tablicy
Ktoś
napisał
kredą: „Train hard or go home”. To było
gra zakrawała o „jogo duro”, zawsze kończyła
motto przewodnie całych warsztatów. Teraz
się uściskiem dłoni i szczerym uśmiechem.
wracamy do treningów i czekamy na następne
Na tym przecież polega capoeira. Pomiędzy
tak duże spotkanie, aby móc ciężko ćwiczyć i
wyczerpującymi treningami znalazło się miej-
dzielić się axe!
sce dla odrobimy karnawałowego klimatu. Kolejny raz Polacy udowodnili, że świetnie czują
tekst i zdjęcia: Karolina „Rasta” Szatkowska
brazylijskie rytmy. Vega, niczym wodzirej, za-
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
53
Ćwiczenia na trening
Wykroki na wiele sposobów Chciałbym polecić Wam ćwiczenie, które ze względu na możliwość prostego modyfikowania nadaje się zarówno dla osób początkujących jak i zaawansowanych. Pomaga w pewnym zakresie zwiększyć zarówno siłę jak i moc naszych nóg, stąd polecam je swoim uczniom, by wykonywali je jako uzupełnienie treningów Capoeira.
O
prócz głównych partii (mięśnie czwo-
(trzymana na barkach), talerze od sztangi
rogłowe uda oraz mięśnie pośladkowe)
(trzymane nad głową), kettle czy hantle (po
podczas tego ćwiczenia pracują również mię-
jednym w każdej dłoni).
śnie, które stabilizują nasze ciało, a przede
Przed przystąpieniem do ćwiczeń rozgrze-
wszystkim staw kolanowy. Wykroki można wy-
wamy nasze ciało conajmniej 10 minutową,
konywać wykorzystując jedynie własny ciężar,
intensywną rozgrzewką z naciskiem na roz-
ale również z przyrządami takimi jak sztanga
grzanie kończyn dolnych.
Rys. nr1
54
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
ĆWICZENIA NA TRENING
Najprostszy wariant ćwiczenia to wykroki
dynamiczne odbicie się z powrotem do pozy-
w przód w miejscu (rysunek nr.1). Z pozycji
cji pionowej; używając jak najmniej “gibnięcia
stojącej wykonujemy bardzo długi, głęboki
się” w tył korpusem, czy zamachu rękoma wra-
krok jedną nogą w przód. W końcowym ruchu
camy do pozycji początkowej, co przy niskiej
przednia stopa jest w całości oparta o ziemię,
i rozciągniętej pozycji i wymaga na począt-
a kąt pomiędzy podudziem a udem wynosi 90
ku pewnej wprawy, by nie tracić równowagi.
stopni (głębsze uginanie nogi w kolanie może
Spostrzegawcza osoba zauważy, że nogi za-
owocować przeciążeniem) - kolano znajduje
chowują pozycję niemal identyczną, jak w
się dokładnie nad piętą, natomiast tylna stopa
uniku “desida basica”, stoimy jednak jedy-
opiera się na ugiętych palcach a kolano nogi
nie na nogach bez podpierania się rękoma.
zakrocznej znajduje się kilka centymetrów po-
Drugi wariant ćwiczenia jest niemal identycz-
nad parkietem. Tułów jest w pozycji pionowej,
ny z pierwszym, wyjątek stanowi jedynie fakt,
wyprostowany, patrzymy na wprost, a ramio-
że wykrok robimy do tyłu, zachowując iden-
na opadają wzdłuż tułowia. Najważniejsze dla
tyczną pozycję początkową i końcową ćwicze-
“mojego” sposobu wykonania ćwiczenia jest
nia (rusunek nr.2).
Rys. nr2
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
55
ĆWICZENIA NA TRENING
Rys. nr3
Opisane wcześniej ćwiczenie możemy połą-
Ćwiczenie to można urozmaicić technicznie
czyć z “żołnierskim” wyciskaniem sztangi,
na kilka sposobów. Polecam dwa. Po pierw-
hantli lub kettli. Wykonujemy pracę ramionami
sze możemy nogę zakroczną (tylną) oprzeć
w momencie, gdy stoimy w pozycji początko-
o podłoże wewnętrzną krawędzią stopy.
wej, następnie opuszczamy ciężar i wykonu-
Sprawia to, że noga staje się “słabsza” a wię-
jemy wykrok w tył.
cej ciężaru zostaje przeniesione na nogę wy-
Dużo trudniejszym wariantem wykroków są wykroki “chodzone” (rysunek nr3). Wymagają one dużo większej przestrzeni, ponieważ nie wracamy w tył do pozycji początkowej, a posuwamy się wciąż do przodu. Wydłuża to krok - odrywamy nogę zakroczną i przenosimy ją do przodu, od razu do pozycji końcowej. Dodatkowo ćwiczenie wymaga od nas więcej balansu i trudniej utrzymać tempo wykroków.
56
kroczną. Drugi wariant to dodatkowe spięcie mięśni pośladkowych w trakcie wykonywania ćwiczenia. Podczas przenoszenia tylnej nogi do przodu zatrzymujemy się w pozycji stojąc na jednej nodze, drugą, wyprostowaną w kolanie wykonujemy “jaskółkę” spinając przy tym maksymalnie mięsień pośladkowy, a następnie kontynuujemy ruch przenosząc nogę do przodu.
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
ĆWICZENIA NA TRENING
Wybieramy jedno, maksymalnie dwa z powyż-
Polecam pozwolić odpocząć nogom przez na-
szych wariantów ćwiczeń i wykonujemy po 10
stępny dzień, skupić się na innej partii ciała
wykroków naprzemienne na każdą nogę, co
podczas treningu lub zwyczajnie zamiast nie-
da nam 20 powtórzeń w serii. Zachowując mi-
go pójść na spacer.
nutę przerwy wykonujemy 3-5 serii ćwiczenia
G.K
utrzymując dość wysokie średnie tempo 2 wy-
Rysunki: Dawid Kiwacz.
kroków na 3 sekundy. Jak wspomniałem na początku, można utrud-
Grzegorz Kaszuba
nić ćwiczenie za pomocą obciążenia. Mogą to
Instruktor rekreacji ruchowej w specjalizacjach: samoobrona oraz survival.
być różnorakie przyrządy, pamiętajcie jednak o rozsądku i nie przesadzajcie z ciężarem. Osoba początkująca z pewnością odczuje trening następnego dnia, zwłaszcza w okolicach pośladków, mięśni czworogłowych uda, przywodzicieli.
www.capoeiramagazyn.pl
•
Instruktor capoeira oraz fitness z doświadczeniem w pracy na siłowni.
•
Uprawia Capoeira od 2000 r. oraz Brazylijskie Jiu Jitsu od 2009 r. (niebieski pas; zawodnik i medalista m.in. Mistrzostw Polski),
•
Fan roweru, treningu kettleball i triathlonu.
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
57
Dwa słowa z aluno Imię: Patryk Apelido: Sagui Pierwszy trening: 2004 rok Gdzie: Wrocław Grupa: Axe Capoeira Red: Twoje imię i nazwisko. Patryk: Patryk Szurkowski.
Red: Jak brzmi Twoje apelido (co oznacza, kto Ci je nadał, kiedy i dlaczego właśnie takie?)? Patryk: Sagui. To apelido dostałem na swoim pierwszym obozie Capoeira. Nadał mi je mój
Red: Jak dowiedziałeś się o treningach?
trener - instrutor Barril. Był to czas kiedy mo-
Patryk: Byłem na obozie bębniarskim. Wie-
gliśmy spędzić więcej czasu także poza tre-
czorami przy ognisku namiętnie ćwiczyliśmy
ningami, lepiej się poznać i w efekcie odnaleźć
rytmy poznane na zajęciach. Pewien chło-
cechy szczególne, które wyróżniały nas z tłu-
pak zaczął śpiewać „Paranaue”. Potem po-
mu. Tyle że ja akurat niczym się nie wyróżnia-
wiedział, że zna tę piosenkę od kolegi, który
łem. Zawsze byłem opanowany. Zachowywa-
ćwiczy Capoeira. Po powrocie wraz z kilkoma
łem spokój zarówno w życiu jak i w roda. Stąd
znajomymi wybrałem się na zajęcia Capoeira
ta ksywka (oznacza: „spokojny/opanowany”).
we Wrocławiu. Z tej ekipy zostałem tylko ja,
Nigdy jednak do mnie nie przylgnęła na tyle,
bo tylko ja odnalazłem to, co było brakującym
żeby ktoś mnie tak nazywał, więc przedsta-
elementem w moim życiu.
wiam się jako Patryk z Axe Capoeira. Red: Czym dla Ciebie jest Capoeira? Co Ci Red: Od kiedy ćwiczysz?
daje?
Patryk: Zacząłem w roku 2004. Miałem wtedy
Patryk: Samo pojęcie Capoeira nie ma dla
14 lat.
mnie żadnego znaczenia. Widzę ją na ulicy i
58
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
KRÓTKI WYWIAD Z ALUNO
na filmach. Podaje się ją na tyle sposobów,
Red: Czy coś ćwiczysz oprócz Capoeira? Co
że czasem ciężko mi się z tym identyfikować.
takiego i dlaczego?
To sposób w jaki nauczał jej mój trener spra-
Patryk: Oprócz Capoeira niczego nie ćwiczę
wiał, że była dla mnie tak ważna. Na zajęciach
regularnie. Wynika to z mniejszej ilości cza-
uczyłem się nie tylko jak się bronić, tańczyć,
su wolnego. Łączę studia stacjonarne z pracą,
śpiewać, czy grać na instrumentach, ale na-
a w międzyczasie siedzę nad pracą inżynier-
bierałem pewności siebie i dyscypliny. To po-
ską (tworzę grę komputerową). Jednak capo
mogło mi w szkole, w życiu towarzyskim i oso-
jest dla mnie na tyle ważne, że zawsze re-
bistym. Dzisiaj jej efekty odczuwam w pracy,
zerwuję sobie czas na treningi. W weekendy
na studiach, oraz w relacjach między ludźmi.
zdarza mi się pójść na siłownię, lub na salę wykładaną matami i ćwiczę elementy akroba-
Red: Twój ulubiony rodzaj gry?
tyczne, których nie uczymy się na treningach.
Patryk: Regional jest stylem, który gra się
Poza capo oczywiście ćwiczę także tańce bra-
w naszej grupie najczęściej. Szybka wymia-
zylijskie (Coco de Roda, Maculele) oraz uczę
na kopnięć, akrobacje. Ja za szybko dostaję
się gry na instrumentach do tańców (surdo,
zadyszki.
Stąd
timbau, werbel, trójkąt i inne)
Bengela
którą
płynniej.
bardziej
odpowiada
gra
nieco
Bengela.
się
Idealnie
mi
wolniej/ wpasowu-
je się w moje naturalne predyspozycje.
Red: Masz jakieś motto które przyświeca Twoim działaniom? Patryk: Nie mam schematu, wedle którego
Red: Ulubiona piosenka?
miałbym żyć. Nie lubię kiedy narzuca mi się
Patryk: Ciężko podać mi przykład, bo zazwy-
pewien tok myślenia, tradycje, religię. Sta-
czaj uczymy się ich na zajęciach ze słuchu,
ram się kierować własnym doświadczeniem i
więc nie znam tytułów. Najbardziej lubię pio-
dokonywać świadomych wyborów zgodnych z
senki do tańca Coco de Roda, a z Capoeira lu-
własnym sumieniem.
bię np. „Cordão de ouro é Besouro Manganga” Lubię kiedy muzyka oddaje klimat. Tyczy się to
Red: Bardzo dziękuję za wywiad.
zarówno piosenek do Capoeira jak i do tańców brazylijskich. www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
59
Siła, wytrzymałość i kondycja
Kettlebell Jak je ugryźć? Kettlebell albo inaczej odważniki kulowe to ciężarek odlany z żelaza (lub innego materiału), który wygląda jak kula armatnia z doczepioną rączką od walizki. Ten prosty sprzęt pochodzi z Rosji, a dziś używany jest na całym świecie przez sportowców wszelkiej maści jako niezastąpiony przyrząd do wykuwania mocarnej siły i niezdartej wytrzymałości mięśniowej.
W
yciskasz 20x200kg na klate? Masz
manie kettla w nadrzucie, na wyprostowanej
70cm w łapie? Gratulacje! Niestety
ręce, czy po prostu jak „walizkę” angażuje
w Capoeira i innych sztukach walki na niewie-
o wiele więcej mięśni i wysiłku niż sztanga czy
le Ci się to przyda. Odważniki to zupełnie inna
hantla. Dodatkowo dzięki odważnikom można
bajka niźli ładniutkie, gumowe lub pięknie
wykonywać wiele skutecznych ćwiczeń niedo-
chromowane hantelki czy maszyny do „bajcep-
stępnych dla „konwencjonalnych” metod.
sa”. Trening z kettlami angażuje praktycznie wszystkie mięśnie w ciele – zewnętrzne i głę-
Dla kogo są „dobre”?
bokie dzięki czemu są one tak bardzo cenione w środowisku sztuk walki i nie tylko. Istnieją-
Kettle są dla osób chcących głównie zdobyć
ce w Rosji równie długo jak wódka odważniki
ponadprzeciętną, funkcjonalną siłę i wytrzy-
są genialne w swej prostocie. Przy wyciskaniu
małość która przekłada się na wiele sytuacji
sztangi leżąc w końcowej fazie opór przesta-
życiowych i na o wiele lepsze wyniki w Capo-
je być odczuwany gdyż obciążenie przechodzi
eira. Dzięki treningowi z odważnikami zbu-
na szkielet człowieka. Przy treningu z naszy-
dujesz atletyczne, mocne ciało i poprawisz
mi bohaterami nie ma tego problemu! Środek
swój komfort życiowy. Wiele osób trenujących
ciężkości jest przesunięty przez co same trzy-
z tymi rosyjskimi zabawkami zauważa popra-
60
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
SIŁA, WYTRZYMAŁOŚĆ I KONDYCJA
wę nie tylko wyżej wymienionych aspektów
bardzo wiele sposób dzięki czemu dla wprawio-
ale również zdrowia i starych kontuzji.
nego siłacza nawet 16kg może być wyzwaniem. Gdy już zakupimy odważnik, skonsultujmy się z kimś kto już ma doświadczenie z tego typu
Jak zacząć ?
treningiem lub zakupmy odpowiednią lekturę Najlepiej wybrać się do klubu bądź „sekcji
(W Polsce najlepiej kupić książkę „Jak ćwiczyć
odważnikowej” – niestety w naszym kraju jest
z odważnikami kulowymi – czyli kettle w akcji!”
ich póki co bardzo niewiele dlatego pozostaje
Pavela Tsatsoulina). Kettlebell to nie sterylne,
druga
odważnik.
ładne, nowoczesne, pachnące, błyszczące ma-
Istnieje wiele stron gdzie można je za-
szyny! Podczas treningu z nimi liczy się techni-
mówić np. allegro. Na co zwracać uwa-
ka która jest podstawą aby wszystkie ćwiczenia
gę przy zakupie? Starajmy się wybierać
były bezpieczne i naprawdę efektywne.
opcja
–
zakupić
taki
odważniki jak najmniej ścięte po bokach – czyli czym bardziej okrągły tym lepiej!
Na kolejnych stronach przedstawiam podsta-
Na początek dla pań – 8kg, dla panów -16kg.
wowe ćwiczenia. Jeśli już masz swój Kettlebell
Na zakup cięższego odważnika poczekajcie
to zapraszam do wspólnego treningu.
aż ten będzie dla was lekki pod każdym kątem –tzn. że utrudniać ćwiczenia można na
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
Adrian Sadowski
61
SIŁA, WYTRZYMAŁOŚĆ I KONDYCJA
fot.1
fot.2
Podstawowe ćwiczenia z Kettlebell:
1. Wymach(„Swing”) • Zrób wymach odważnikiem w tył jak na zdjęciu (fot.1). Pamiętaj o tym żeby plecy były cały czas proste. • Następnie
zdecydowanym,
płynnym
ruchem
wyprostuj
się
w biodrach ciągnąc siłą bioder odważnik przed siebie. • Podczas końcowej fazy (fot.2) masz mieć napięte mięśnie pośladków, ud i brzucha. Ciągnij ciężar z bioder eksplozywnym ruchem, nie plecami! Odważnik wystarczy unosić do poziomu klatki piersiowej.
62
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
fot.1
fot.2
fot.3
fot.4
2. Tureckie wstawanie(„TGU”). • Połóż się płasko na ziemi, chwyć odważnik i wyciśnij jedną ręką przed siebie (fot.1). • Następnie poprzez skręt ciała podeprzyj się przedramieniem wolnej ręki (fot.2), wyprostuj rękę, nogę po stronię wolnej ręki oprzyj kolanem (fot.3), wyprostuj się i wstań (fot.4). • Wróć do pozycji leżącej tą samą drogą. • UWAGA! Zapomnij o oglądaniu się w lustrze – wzrok musi cały czas być wbity w odważnik!
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
63
ZDROWIE
Wpływ Capoeira na sylwetkę człowieka „Jesteśmy tym co powtarzamy. Doskonałość to nie czyn, lecz nawyk” - to słowa Arystotelesa. Czy zdajecie sobie sprawę jaki wpływ ma Capoeira na Wasze zdrowie i sylwetkę? Poza świetną formą aktywności fizycznej i spędzania czasu wolnego, trenowanie sportów walki na poziomie prawie zawodowym może prowadzić do pewnych dysbalansów w budowie, oraz zmian sylwetki.
P
owszechnie wiadomo, że czynności życia codziennego – nasz sposób siedzenia,
spędzania czasu wolnego, rodzaj pracy – mają wpływ na nasze zdrowie, a tym samym sylwetkę. Dla przykładu, informatyk to osoba, która osiem godzin dziennie lub więcej spędza w pozycji siedzącej. Sposób siedzenia osoby pracującej przy komputerze taką ilość czasu w ciągu dnia, ma bardzo duży wpływ na pojawiające się dysfunkcje, tzn. zmiany w postawie czy sylwetce mogące prowadzić do problemów bólowych. Osoby uprawiające sport również narażają się na pewnego rodzaju zmiany w swojej postawie. Gdybyśmy porównali pływaczkę i tenisistkę ich sylwetki byłyby diametralnie różne. Pływaczkę charakteryzować będą szerokie barki i plecy,
64
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
ZDROWIE
duży zakres ruchomości w stawach. Tenisistki
w przypadku informatyków. W Capoeira także
będą miały bardziej rozwinięte mięśnie nóg,
występuje takie zjawisko. U przecietnego Ca-
i ramion. Pojawiające się różnice dotyczą nawet
poeiristy głowa ustawiona jest nieco z przo-
rodzaju umięśnienia. Mięsień u tenisistek jest bardziej zbity i smukły, natomiast u pływaczek, rozlany. Każdy więc sport powoduje
zmiany
w naszej sylwetce. Pomimo iż ćwiczenia
Pomimo iż ćwiczenia odbywają się jedynie parę godzin tygodniowo, jest to jednak dużo większa stymulacja niż bierne przyjmowanie danych ustawień tak jak w przypadku informatyków. W Capoeira także występuje takie zjawisko.
du. Zauważyć można powiększoną lordozę szyjną, a tym samym lekkie
powiększenie
kifozy piersiowej w odcinku górnym. Nie są to zmiany duże, ale zauważalne. Następnie w oczy rzuca
odbywają się jedynie parę godzin tygodniowo,
się ustawienie barków. Ramiona ustawione
jest to jednak dużo większa stymulacja niż
są nieco z przodu, a sam bark lekko skrę-
bierne przyjmowanie danych ustawień tak jak
cony do środka. Łopatki rozsunięte na bok.
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
65
rys. Dawid Kiwacz / Anna Majewska
Postawa zmieniona na skutek treningu
Postawa prawidłowa
Porównanie
Takie ustawienie górnej części ciała spowo-
takie jej ustawienie nawet w pozycji stojącej.
dowane jest częstym przyjmowaniem pozycji
Kolejną rzeczą są mocne prostowniki grzbie-
gardy - w Capoeira chodzi oczywiście o ginga.
tu. Ciągłe ustawianie się w lekko pochylonej
Wysokie ustawienie rąk i barków dla zasłonię-
pozycji będzie stale wzmacniać te mięśnie.
cia twarzy, wzmacnia mięsień czworoboczny,
W pozycji stojącej można zauważyć przo-
mięsień naramienny oraz mięśnie pleców. Gło-
dopochylenie miednicy. W czasie pojedyn-
wa w ginga jest wysunięta lekko do przodu, stąd
czego treningu kopiemy średnio 50 – 100
66
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
ZDROWIE
razy. Ta czynność będzie wzmacniać mię-
nie mięśni pleców (przykładowe ćwiczenie
śnie odwodzące i zginające staw biodro-
„supermen”) kiedy dla mocnego gorsetu
wy. Głównie mięsień biodrowo – lędźwiowy.
mięśniowego tułowia i ochrony przeciążanych
W budowie sylwetki objawiać się to będzie
często pleców należało by wzmocnić mię-
brakiem selektywnego wyprostu w stawie
śnie brzucha. Tematyka prewencji urazów
biodrowym.
Bar-
dzo mocny miesień czworogłowy
uda,
jest
następstwem
pracy
na
nogach.
ugiętych Ostatnią
rzucająca się w oczy
Błędem jest częste wzmacnianie mięśni pleców kiedy dla mocnego gorsetu mięśniowego tułowia i ochrony przeciążanych często pleców należało by wzmocnić mięśnie brzucha.
jest bardzo obszerna, dlatego w kolejnych artykułach postaram się bardziej szczegółowo omawiać biomechanikę stawów, prawidłowe
wyko-
rzeczą są zrotowane zewnętrznie stopy. Czę-
nywanie ćwiczeń oraz typowe błędy mogące
ste wzmacnianie mięśni odwodzących będzie
prowadzić do kontuzji. W Magazynie Capoeira
powodowało ustawienie się kończyn dolnych
będziecie mogli systematycznie poszerzać
w tej pozycji. Wszystkie opisane powyżej
swoją wiedzę, tak aby świadomie i bezpiecz-
zmiany są domeną naszego sportu i wielu
nie móc trenować Capoeira.
sztuk walki. Mogą one powodować problemy
Z.S.
bólowe, zmiany zwyrodnieniowe oraz zmia-
Zuzanna Sobczak
ny funkcjonalne w naszym ciele. Dlatego tak
• Magister fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie
ważne jest, zdanie sobie sprawy z tego jakie partie mięśniowe powinny być wzmacniane w ramach treningu, a jakie nie. Dla przykładu, aby wyrównać balans mięśniowy w stawach
•
Specjalizuje się w Fizjoterapii. Od 2 lat szkoli się w zakresie medycyny sportowej, ortopedii, treningu funkcjonalnego oraz Terapii Manulanej wg standardów IFOMPT
•
Od 8 lat trenuje Capoeira, tancerka krakowskiej formacji Sambaxe
•
Założycielka strony Safe-sport.pl
biodrowych, należało by wzmocnić antagonistyczne mięśnie pośladkowe i dwugłowy uda, a tym samym rozciągać często pracujący mięsień biodrowo-lędźwiowy i mięsień czworogłowy uda. Błędem jest częste wzmacniawww.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
67
Felieton
Gdzie jest granica? Capoeira nie odbiega swym charakterem od wielu innych „rzeczy” z jakimi obcujemy w życiu. Może mieć dla nas wiele wymiarów, a nasze podejście do niej może być bardzo zróżnicowane. Pewne aspekty tych „rzeczy” niekiedy są wyraźne i zrozumiałe, czasem jednak bywają bardzo niejasne. Czy wspólny dialog może zapalić nam światełko w tunelu wątpliwości?
Od
zarania dziejów rodzaj ludzki wy-
np. „dobrego smaku”. Oczywiście nie trud-
tycza sobie pewne nakazy i zakazy,
no się domyśleć iż w tejże kwestii Capoeira,
ograniczenia i rozgraniczenia w celu
upo-
jako jedna ze sfer naszego życia, nie stano-
rządkowania wielu aspektów życia i utrzy-
wi wyjątku. Wystarczy tutaj spojrzeć na sam
mania pewnego rodzaju ładu społecznego.
trening ograniczony różnorakimi ramami
Dotyczy to niemal każdej sfery egzystencji
i podlegający wielu regułom dyscyplinarnym
poczynając od granic terytorialnych a koń-
jak i dydaktycznym. W Capoeira posiadamy rów-
cząc na tych obyczajowych – dotyczących
nież różne rodzaje gradacji (w zależności od da-
68
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
Felieton
nej grupy) określające stopnie zaawansowania
ona zawierać w realiach gry. Wiemy jednak iż
i wytyczające wyraźną linię pomiędzy począt-
capoeira ulega niezwykle dynamicznym zmia-
kującymi uczniami a „graduowanymi”, „gra-
nom. Wielu entuzjastów tej sztuki trenuje inne
duowanymi” a mistrzami. Gramy przecież
sporty walki i nierzadko niepozorna z począt-
Angola wyraźnie różniącą się od Jogo de Ben-
ku wymiana kopnięć potrafi w szybkim tempie
guela. Jak wcześniej wspomniałem gramy
przeistoczyć się w bójkę. Spowodowane jest
Benguela tak inną od Regional i mimo faktu iż wygląda ona różnie, w różnych grupach ją praktykujących, nie mamy problemu
w
to zapewne wieloma
Wielu entuzjastów tej sztuki trenuje inne sporty walki i nierzadko niepozorna z początku wymiana kopnięć potrafi w szybkim tempie przeistoczyć się w bójkę.
za-
czynnikami, takimi jak: brawura, brak umiejętności zachowania zimnej krwi, niewielka
odpor-
ność na prowokację,
uważeniu wyraźnej granicy pomiędzy nią,
czy też po prostu czysta chęć rywalizacji lub
a stylem usystematyzowanym przez mestre
wykazania się swoimi umiejętnościami zwią-
Bimba. Sprawa zaczyna komplikować się wła-
zanymi z walką, zdobytymi na innych polach.
śnie przypadku ostatniej, wymienionej przeze
Mimo wszystko wcześniej opisane przeze
mnie formy capoeira. Na pierwszy rzut oka
mnie sytuacje są już niemal normą w świecie
wszystko może wydawać się bardzo proste
capoeira, co prowokuje mnie do zadania jed-
gdyż nie sprawi kłopotów rozgraniczenie, ob-
nego prostego pytania, które zapewne nurtuje
fitującej w pięknie wykonane kopnięcia i jakże
umysł niejednego capoeiristy. Gdzie znajduje
pomysłowe i efektowne przejścia, Jogo Bonito
się granica pomiędzy Jogo Duro a realną wal-
od Jogo Duro, w trakcie której pojawia się już
ką (oczywiście nikt nie kwestionuje faktu iż
kontakt z przeciwnikiem. Kopnięcia zaczyna-
capoeira jest walką, lecz chodzi tutaj o starcia
ją dochodzić, stosuje się liczne obalenia itp.
full contact’owe, totalne – odbywające się we
Idąc logicznym tokiem rozumowania nale-
wszystkich płaszczyznach walki) i czy takowa
żałoby wziąć pod uwagę genezę tejże nazwy
granica w ogóle istnieje? Wiemy że capoeira
zawierającej w sobie, co najistotniejsze, sło-
podlega niepisanym prawom i zasadom. Nie
wo „jogo”. Wskazuje to na fakt iż powinna się
jest i prawdopodobnie nigdy nie będzie ona
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
69
Felieton
(jako całość) usankcjonowana jakimś aktem
wspólną pasją jest, przynajmniej, minimalnie
pisanym określającym jej reguły, gdyż znisz-
inny . Wielu z Was z powodzeniem uprawia
czyło by to całą ideologię tej dyscypliny. Wy-
inne sporty walki. Apeluję więc o śmiałe wy-
obraźmy sobie jednak iż ktoś atakuje nas w
rażanie swoich poglądów i przemyśleń doty-
roda. Oczywiście w takim wypadku mamy pra-
czących tej niełatwej kwestii na naszym blogu
wo szybko skontrować (jeżeli damy radę), lecz
(www.capoeiramagazyn.pl) lub na Facebooku
jeżeli nie zakończy to gry to co dalej? Powinni-
(www.facebook.com/CapoeiraMagazyn). Ca-
śmy iść za ciosem powodując kolejną wymia-
poeira nie zawsze daje nam jednoznaczne od-
nę uderzeń i wejść niechybnie doprowadzając
powiedzi. Zostawia nam szerokie pole do in-
do bójki, czy też wrócić do ginga i kontynuować
dywidualnych działań i poszukiwań. Wystarczy
grę mając na celu znalezienie i wykorzystanie
tylko pomyśleć o ileż łatwiej byłoby naświetlić
w późniejszym czasie słabej strony i tzw. „naj-
tę trudną problematykę z wielu perspektyw
gorszego momentu” drugiego gracza?
i punktów widzenia. Wydaje mi się iż tylko w
A jeśli on (co bardzo prawdopodobne) nie
taki sposób, biorąc pod uwagę różnorakie opi-
idzie tym samym tokiem rozumowania co my
nie, jesteśmy w stanie spojrzeć na tę sprawę w
i nie ma już ochoty na wyczekiwanie rywala?
sposób holistyczny, robiąc przy okazji znaczny
Prawdopodobnie pozostaje nam tylko czekać
krok (jeżeli nie skok) do przodu. Formado Vo-
na wyrok aż maksymalnie w parę sekund póź-
ador śpiewał w jednej ze swoich piosenek „…
niej, rozdrażniona naszymi wcześniejszymi
todo na vida tem principio, todo principio tem
poczynaniami „bestia” wejdzie nam w nogi
um fim…” i ten felieton również podlega pew-
powalając nas na ziemię za pomocą arastao.
nym granicom, które bezwzględnie nakazują
Co dalej? Game over? Możemy tutaj wymyślać
kończyć owe rozważania.
i przytaczać niemal nieskończoną ilość tego
PS. Nie pozostaje mi nic innego jak tylko jesz-
typu wariantów, lecz sprawa jest dużo bardziej
cze raz zaprosić Was (bez względu na staż na
skomplikowana niż mogłoby się wydawać.
capoeira) do wyrażania swych opinii. Nie bój-
Dlaczego? Może np. dlatego że capoeira jest
my się dyskutować gdyż , jak miał w zwyczaju
jedna, ale z całą pewnością nie jednolita. Dro-
mawiać jeden z powszechnie znanych publi-
dzy czytelnicy, w każdej z grup, w których tre-
cystów RP – „warto rozmawiać”!!!
nujecie charakter i styl sportu będącego naszą 70
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
Maciej Wojtasik www.capoeiramagazyn.pl
Obserwuj nas na Facebook. Klikając “lubię to” uzyskujesz dostęp do: - zawsze aktualnych informacji o Capoeira w Polsce - zapowiedzi kolejnych numerów oraz zapowiedzi wydawniczych - ciekawych linków, filmów i zdjęć - konkursów z nagrodami - i wiele więcej... Możesz również dodawać własne komentarze, linki itp. Podziel się z nami swoimi pomysłami i uwagami współtworząc Capoeira Magazyn.
www.facebook.com/CapoeiraMagazyn
NieObiektywnie
Szacunek i pieniądze Tytuł wybrałem specjalnie by skłonić Was do myślenia o tym jak te rzeczy są ze sobą skorelowane. Czy posiadanie pieniędzy powoduje że inni nas szanują? Czy też dzięki szacunkowi zarobimy dużo pieniędzy? Być może Was zmartwię, a być może ucieszę ale poniższy artykuł jest na zupełnie inny temat.
K
iedyś siedząc w kręgu osób z którymi
Tekst mój skierowany jest głównie do osób
zaczynaliśmy ćwiczyć wspominaliśmy
prowadzących zajęcia Capoeira w Polsce,
dawne czasy i zastanawialiśmy się nad tym
organizujących różnego rodzaju warsztaty,
jak ewoluowało nasze postrzeganie
szkolenia Capoeira, obozy itp. Być może
Capoeira i samych siebie
kogoś on poruszy, być
oraz czego nas to
może
nauczyło.
się obrażony... Nie
Bywając na
obrażajcie
rożnych
mnie.
warsztatach Capoeira
ktoś
na
w świecie
poczuje
się
na
Różnice naszym
postrzeganiu
i samemu organizując tego typu
pewnych rzeczy wynikają
imprezy, człowiek bardzo dużo się uczy.
z tego że wychowały nas różne środowiska
Oprócz samej Capoeira oczywiście nabywamy
i mamy różne doświadczenia. Dyskusja
pewne obycie, uczymy się pewnych sposobów
na takie i inne tematy oraz konfrontacja
postępowania i załatwiania pewnych spraw.
naszych poglądów ma nas wszystkich skłonić
Po pewnym czasie te rzeczy są dla nas tak
do zastanowienia się nad argumentami
naturalne, że gdy zauważamy w innym miejscu
„drugiej strony” i refleksji na ten temat. Więc
ich brak, natychmiast czujemy dyskomfort.
jeszcze raz proszę abyście nie obrażali się,
72
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
nie odwracali i nie odchodzili. Rozmawiajmy,
kwestia ta w przypadku naszych, rodzimych
dyskutujmy
się
instruktorów staje się lekko kłopotliwa.
przedstawiając logiczne argumenty. To klucz
Wewnątrz danej grupy ludzie się znają, jeden
do zrozumienia, współpracy a może nawet
instruktor zaprasza drugiego bo są kolegami,
przyjaźni.
wzajemnie sobie pomagają etc. Kwestie
a
nawet
kłóćmy
zwrotu
kosztów
Temat który w tym felietonie chcę poruszyć,
oraz
to traktowanie gości brazylijskich i polskich
dyskutowane
przejazdu,
ewentualnego na
wynagrodzenia stopie
instruktorów na
Dla większości z nas Capoeira jest sposobem na życie, budzimy się z nią na ustach i idziemy spać mając ją w głowach.
Capoeira w Polsce. Jako że sam od wielu lat organizuję lub współorganizuję
załatwiane
pomiędzy
nimi.
Jakkolwiek
jest
to w tym wypadku zorganizowane pozostaje to między
typu
warsztaty,
są
koleżeńskiej
i
warsztatach
różnego
mieszkania
nimi i ważne jest tu
spotkania,
wyjazdy,
festiwale
by obie strony były z tego zadowolone.
czy obozy sportowe, temat ten jest mi dość
Inaczej
dobrze
gośćmi
zapraszania instruktorów z innych grup, gdyż
nierozerwalnie związane są zawsze koszty
nie każdy organizator zdaje sobie sprawę
które organizator musi ponieść. Są to
z tego, że jest to związane z kosztami.
oczywiście
ich
Zaproszeni goście, nie chcąc pokazać się
mieszkania podczas warsztatów, wyżywienia
źle, nie dopominają się o to, mając jednak
oraz
naturalna
nadzieję że organizator się z tym liczy. Potem
rzecz. Każdy za swoją pracę powinien
wychodzą nieprzyjemne sytuacje i ludzie
otrzymać
dziwią się że inni nie chcą przyjechać do nich
znany.
ich
Z
koszty
zaproszonymi
przyjazdu
wynagrodzenia.
odpowiednie
To
gości,
wynagrodzenie.
sprawa
wygląda
w
przypadku
Jest to rzecz oczywista i każdy z nas chyba
na warsztaty lub nikt ich nie zaprasza...
się z tym zgodzi. O ile w przypadku wyżej
Osobna
przytoczonych kosztów względem gości z
kosztów i wynagrodzeń. Skoro w przypadku
Brazylii wszyscy się na nie zgadzają o tyle
zaproszonych
www.capoeiramagazyn.pl
kwestia
to
zasadność
Brazylijczyków
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
zwrotu
jest
to 73
normalne
to
Polaków,
dlaczego
w
którzy
przypadku
i wypłacając wynagrodzenie. Wiem, że kwestia
niejednokrotnie
pieniędzy w Capoeira jest bardzo delikatna
przewyższają
Brazylijczyków
stażem
i trzeba na to bardzo uważać. Podsumowując
w
umiejętnościami,
wiedzą
chciałem tylko powiedzieć, że dla mnie
sportową i doświadczeniem, nie jest już tak
naturalną rzeczą jest sprawa zwrotu kosztów
„normalne”? Dla większości z nas Capoeira
i wynagrodzenia dla zaproszonych gości.
jest sposobem na życie, budzimy się z nią na
Mówiąc „gości” mam na myśli wszystkich
ustach i idziemy spać mając ją w głowach.
gości którzy są na organizowanych przeze
Oczywiście nikt z nas nie jedzie na warsztaty
mnie warsztatach, niezależnie od tego czy
Capoeira,
swojej innej
grupy po
lub
to
by
zarabiać pieniądze. Głównie jedzie się po to by się uczyć, pomóc w organizacji, pomóc w treningu,
są to Brazylijczycy,
Jedzie się po to by się uczyć, pomóc w organizacji, pomóc w treningu, poprowadzić trening, skakać w roda, poznać nowych ludzi i grać z nimi Capoeira. Dzielić się tym co kochamy i co jest naszą wspólną pasją.
Polacy
instruktorzy innych narodowości.
brzmi:
trening,
to
roda,
z
nimi
poznać Capoeira.
nowych Dzielić
ludzi
i
się
tym
grać
z
pieniędzmi
co
w
przytoczonym
(jak
traktujmy
się z szacunkiem. Nie
w
W
skrócie mój apel
poprowadzić skakać
czy
zawsze
jest
związane
to
ma
powyżej
miejsce
przykładzie),
kochamy i co jest naszą wspólną pasją.
czasem wystarczy gest, słowo i uścisk dłoni.
Nie chciałbym być źle zrozumiany. Chodzi
To o czym piszę wg mnie nie jest nawet
mi o to że zapraszając do siebie gościa -
związane tylko z Capoeira ale z ogólnym
instruktora (czy to Brazylijczyka czy Polaka)
„obyciem” i wychowaniem danej osoby. Tak
powinniśmy traktować go z szacunkiem.
wiele czasem zależy od rzeczy z pozoru tak
Okazujemy ten szacunek m.in. przedstawiając
małych...
go, odpowiednio przyjmując go, organizując warsztaty,
mieszkanie,
wyżywienie
oraz
Dariusz Majewski
zwracając poniesione przez niego koszty 74
Capoeira Magazyn - nr 1 (2012)
www.capoeiramagazyn.pl
Capoeira MAGAZYN
Fascynuje Cię świat widziany do góry nogami i często słyszysz że „tylko fikołki Ci w głowie”?
Dołącz do zespołu Redakcji Capoeira Magazyn
Poszukujemy ludzi których miłością jest Capoeira.
Pasjonują się tą piękna sztuką, chcą dużo ćwiczyć, uczyć się nowych rzeczy, poznawać ciekawych ludzi i dzielić się tym z innymi. A ponadto mają zacięcie artystyczne, graficzne, dziennikarskie, pisarskie lub fotograficzne.
To nie jest praca dla każdego.
To praca Tylko dla Najlepszych.
Oferujemy Ci pasjonującą przygodę podczas tworzenia ciekawych projektów. Udział w treningach, warsztatach, spotkaniach i wyjazdach związanych z Capoeira. Pracę w młodym zespole ludzi, tak jak Ty, zafascynowanych tą piękną sztuką.
Napisz do nas: kontakt@capoeiramagazyn.pl Masz szansę uczestniczyć w tworzeniu czegoś fajnego robiąc rzeczy które Cię kręcą i które kochasz.
www.duel-wear.com