nieuwsbrief nummer 2 mei 2009
de
ondernemer
verschijnt als drukwerk en pdf
Inhoud: • Marktonderzoek in Suriname • Stand van zaken • Minister van Ravenswaay reikt certificaten uit • Ondernemers-tip van de maand • Nederlandse aspirant-ondernemer • Surinaamse aspirant-ondernemer • Wat is het Friends & Family Fund? • Ontmoet onze adviseurs
Voorwoord De tweede editie van de IntEnt Suriname nieuwsbrief ligt voor u. De afgelopen weken is er natuurlijk weer van alles gebeurd.
Stand van zaken
Onze nieuwe IntEnt Suriname
Surinaamse ondernemers
trainers hebben hun vuurdoop
De werving en selectie van aspirant-ondernemers vindt
doorstaan en dit resulteerde in de
continu plaats. De 10 aspirant-ondernemers die op 02 april
eerste 10 gecertificeerde Surinaam-
jl. uit handen van minister Van Raavenswaay, een certificaat
se aspirant-ondernemers. Zowel de
in ontvangst mochten nemen, hebben nu een bedrijfs-
ondernemers in spé als de IntEnt
adviseur toegewezen gekregen ter ondersteuning bij de
trainers mochten op 02 april jl.hun
opstelling van hun bedrijfsplan. De volgende groep van
certificaat in handen nemen van
aspirant-ondernemers volgt de trainingen in de periode
Minister van Raavenswaay, van het
van 18 tot en met 26 mei 2009.
ministerie van PLOS. Momenteel wordt de tweede groep aspirant-
Nederlandse ondernemers in Suriname
ondernemers ook al getraind.
In samenwerking met IntEnt-Nederland is de 1e startersmissie 2009 uit Nederland uitgevoerd. De groep telde 11
De eerste startersmissie met aspi-
deelnemers en was hier van 14 t/m 29 april. Lees meer
rant-ondernemers uit Nederland is
hierover in deze nieuwsbrief. De 2e startersmissie 2009
goed afgerond en in de tussentijd
wordt uitgevoerd in de periode van 19 mei t/m 2 juni.
volgt alweer de volgende missie.
Deze groep telt 5 deelnemers.
Zowel de Nederlandse als de
Promo activiteiten
Surinaamse ondernemers in spé
Inmiddels hebben onze promotie-activiteiten een aanvang
komen aan het woord in deze
genomen. IntEnt-Suriname was onderwerp van diverse TV
nieuwsbrief. Niet te vergeten de
en radio-programma’s. Nu zijn ook de “commerciële”
komende happening van de IntEnt
promo-activiteiten van start gegaan. Op 20 mei heeft
Suriname businessclub. En natuurlijk
IntEnt Suriname een ‘Open House’ gehouden met als doel
is er weer nieuws vanuit IntEnt
de bekendheid te vergroten van de werkzaamheden van
Nederland. Kortom: er gebeurt
IntEnt Suriname. Ook zullen binnenkort op diverse
werkelijk van alles. Wij wensen u
locaties in het land IntEnt Suriname posters en billboards
veel leesplezier!
te zien zijn.
Carry Leysner
Lees verder op de volgende pagina
nieuwsbrief nummer 2 | mei 2009
de
ondernemer
Vervolg van voorpagina
Personeel In het kader van de capaciteitsversterking van IntEnt-Suriname is Klaas Molenaar in februari 2009 op werkbezoek geweest. Eveneens is in dit verband de office-manager van IntEnt-Nederland, Miranda Maassen, op werkbezoek geweest. De wervingsactie voor de functie van secretaresse heeft geresulteerd in onze nieuwe medewerkster mw. Airien Kruiner-Karsoredjo, die per 6 april 2009 in dienst is getreden. Airien Kruiner-Karsoredjo, secretaresse IntEnt Suriname
Kenneth Woei-A-Tsoi Directeur IntEnt Suriname
Ondernemers-tip van de maand Join the IntEnt Suriname Businessclub Op 21 april 2009 was er in Hotel La Petite Maison een
De avond begon met een toespraak van voorzitter
meeting van de IntEnt Suriname Businessclub. Voor deze
Hans van Zoolingen. Hierna volgde een presentatie
bijeenkomst werden alle IntEnt-ondernemers, hun huidige
van het bedrijf BDO AbrahamsRaijmann & Partners.
en toekomstige zakelijke relaties, alsmede allen die
De presentatie was vooral gericht op de financiële
betrokken zijn bij het IntEnt-programma uitgenodigd. Zo
administratie voor startende ondernemers en de
ook de 11 Nederlandse aspirant-ondernemers en de 10
mogelijkheden voor online boekhouden. Dit is slechts
versbakken Surinaamse aspirant-ondernemers.
één van de vele diensten waarvoor ondernemers terecht kunnen bij BDO. Voor meer informatie verwijzen we naar de website: www.bdo.sr of u kunt ook bellen: +597 473 464. Na onze BDO gastspreker volgde een ‘Elevator Pitch’, waarbij alle aanwezigen kort iets over hun zelf en over hun bedrijf(sidee) mochten vertellen. Uiteraard eindigde de avond met een gezellige IntEnt Suriname Businessclub netwerkborrel. Op 11 juli a.s. organiseert de businessclub wederom een happening. Wil je meer hierover weten of wil je ook de nieuwsbrief van de business club ontvangen, neem dan contact op met Marisa Naarden: info@greenglobecreations.com
Certificering eerste Surinaamse AspirantOndernemers en IntEnt Trainers
Minister van Ravenswaay reikt certificaten uit Uit handen van Minister Rick van Ravenswaay van ministerie van PLOS, mochten de eerste 10 getrainde Surinaamse aspirant-ondernemers
Ook hij herinnerde de deelnemers aan het feit dat
en 7 IntEnt Suriname trainers hun certificaat in
zij er nog niet zijn. Na dit trainingstraject volgt
ontvangst nemen. De plechtigheid vond plaats in
namelijk het begeleidingstraject met een persoon-
het Auditorium Self Reliance aan de Heerenstraat.
lijke adviseur. In die fase wordt het geleerde vertaald naar een ondernemingsplan aangevuld met gegevens uit additioneel onderzoek. Namens de trainers gaf mevrouw Caroline Gilds blijk van haar enthousiasme met het traject te hebben meegedaan. Zij stak de deelnemers een riem onder het hart en benadrukte het geleerde in de praktijk om te zetten. Namens de deelnemers bedankte mevrouw Brigitte Kartoinangoen, IntEnt Suriname. Zij benadrukte het feit dat zij allen nu al een veel beter inzicht hebben gekregen in wat het opzetten van een eigen bedrijf inhoudt, maar ook hoeveel inspanning daarvoor
De avond begon met een toespraak van Kenneth
nodig is. Aan het einde van haar speech riep zij alle
Woei-A-Tsoi, directeur IntEnt Suriname, die de
mede-deelnemers naar voren om op een geheel
stand van zaken van IntEnt uiteen zette. Hij gaf
eigen manier de trainers en IntEnt Suriname te
inzicht in de activiteiten van de afgelopen maanden
bedanken.
en de plannen voor de rest van 2009. In zijn speech feliciteerde hij trainers en deelnemers met
Na de uitreiking van de certificaten aan de trainers
hun keuzen. De een, voor zijn kunde om vaardig-
en deelnemers, werd er nog onder het genot van
heden bij te brengen bij het schrijven van een
een hapje en drankje nagebabbeld en genetwerkt.
ondernemingsplan; en de andere voor de durf die hij/zij toont bij het omzetten van hun droom in een bedrijf. Alvorens minister van Ravenswaay overging tot de uitreiking van de certificaten, bleef hij even stil staan bij de inspanningen die vooraf gingen aan de opzet van IntEnt Suriname. “Ik ben nog steeds content met IntEnt�, zo sprak de minister. Namens de regering van Suriname benadrukte hij nogmaals het belang van het midden- en kleinbedrijf voor de Surinaamse economie. Hij hoopte dat na deze eerste groep aspirant-ondernemers, nog velen zullen volgen die hun droom proberen te verwezenlijken middels de start van een eigen bedrijf.
Ferdinand Refos
nieuwsbrief nummer 2 | mei 2009
de
ondernemer
Marktonderzoek in Suriname Van 14 april 2009 tot en met 29 april 2009 hebben 11 Nederlanders hun marktonderzoek verricht in Suriname. De ondernemers hebben elk uiteenlopende ideeën om in Suriname hun onderneming te starten, maar allen als gezamenlijk doel om met hun onderneming een steentje bij te dragen aan de economische ontwikkeling van Suriname. Sommige ondernemers kennen Suriname door hun (schoon)familie of als vakantieland. Deze kennis is niet voldoende om meteen een onderneming in Suriname te kunnen starten. Business Suriname en de Surinaamse cultuur van zakendoen vereist specifieke kennis en vaardigheden om een voortreffelijk zakenman/
Het marktonderzoek is een belangrijk onderdeel voor de
vrouw te worden.
ondernemer. De ondernemer leert de te bezoeken instellingen beter kennen, stelt gerichte vragen over zijn/haar bedrijfsplan en
De twee weken marktonderzoek zijn behoorlijk
stapsgewijs wordt de droom om te beginnen als ondernemer
intensief. IntEnt Nederland en IntEnt Suriname
omgezet in een realistisch plan.
werken nauw met elkaar samen om een programma samen te stellen met een collectief-
De twee weken vliegen om en met een hoop informatie keert de
en een individueel deel.
deelnemer terug naar Nederland. Bijgekomen van de reis gaat de ondernemer de informatie ordenen en het ondernemersplan
In het collectieve deel worden door diverse
bijstellen. De ondernemer maakt zich gereed om zich in Suriname
relevante Surinaamse instelingen en bedrjven
te vestigen.
presentaties gehouden over o.a. vergunningen, vreemdelingenzaken, financieringsmiddelen,
Wat de aspirant-ondernemers over deze eerste missie vertellen is
belastingen, douanezaken etcetera.
met name dat ze overal vriendelijk en met open armen zijn
In het individuele gedeelte krijgt de aspirant-
ontvangen. De inleiders hebben de presentaties goed voorbereid en
ondernemer begeleiding van een
er is ontzettend goed ingegaan op de vele vragen van de aspirant-
bedrijfsadviseur. Samen met de ondernemer stelt
ondernemers. Dit lijkt misschien in uw ogen gering, maar de
de bedrijfsadviseur een stappenplan op om
vriendelijke sfeer, openheid en de bereidheid tot het verstrekken
doelgericht marktonderzoek te verrichten.
van informatie zijn van groot belang of een aspirant-ondernemer daadwerkelijk terugkomt om te ondernemen in Sweet Sranan… U heeft met z’n allen op uw eigen wijze geholpen om deze missie te laten slagen, waarvoor ik u enorm dank. Zonder uw inzet zou de missie niet kunnen slagen! Namens de deelnemers zeg ik dan ook: ‘We kong hesi baka!’ Graag tot een volgende keer met een volgende missie. Dr. Sharda Roelsma-Somer
Vanuit IntEnt Nederland
Het Friends & Family Fund? Op dit moment ontwikkelt IntEnt het Friends & Family Fund (FFF). Dit is, zoals de naam aangeeft, een fonds waaraan familie en vrienden meedoen. Zij brengen geld bij elkaar om een startende ondernemer te helpen. Waarom? Omdat geld vaak een knelpunt is voor startende
Uiteraard zijn er voorwaarden verbonden aan het
ondernemers. Niet iedereen heeft genoeg eigen
FFF. De belangrijkste is dat een businessplan en
vermogen en dan geven banken niet snel een
financieringsplan van de ondernemer moeten
lening. Met het FFF kan een startende ondernemer
worden goedgekeurd.
de benodigde investering bijeen krijgen. Door de inleg van familie en vrienden. Het FFF garandeert
Als u meedoet als vriend of familielid, weet u dus
dat de bank een lening verstrekt die tweemaal zo
zeker dat het plan van de ondernemer echt
hoog is als de gezamenlijke investering .
serieus is.
Alle startende ondernemers in een opkomende
De komende maanden zullen afspraken met de
economie kunnen een aanvraag doen voor het
banken in Suriname worden gemaakt. Zodra deze
FFF, zowel vanuit Nederland als vanuit Suriname
rond zijn, wordt meer gepubliceerd over het FFF.
of andere landen. Zijn mensen al geĂŻnteresseerd, dan kunnen ze dit Het geld van familie en vrienden wordt op een
altijd laten weten via IntEnt Suriname of IntEnt
spaarrekening geplaatst. Zij krijgen daarover een
Nederland: info@ondernemenoverdegrens.nl
goede rente, terwijl het geld als borgstelling dient
info@intent-suriname.com
voor de lening. Daarna geeft IntEnt een tweemaal
.
zo hoge garantie af aan de bank in het land waar
Caroline de Greeff Projectleider
gestart wordt.
FinanciĂŤle Producten IntEnt Nederland
succes!
IntEnt Suriname support startende ondernemers
nieuwsbrief nummer 2 | mei 2009
de
ondernemer
Nederlandse aspirant-ondernemers aan het woord Hierbij een aantal Aspirant-ondernemers die gedurende de missie hun marktonderzoek deden in Suriname.
Karin Spong Branche: Horeca
Over 1 jaar Over 1 jaar....beginnen mensen mijn bedrijf te kennen en heb ik de eerste schreden gezet op weg naar een goede naam. Het is mijn ambitie dat het bedrijf geassocieerd wordt met creativiteit, hoge kwaliteit en betrouwbaarheid.
Trees S. Ramdahin-Mahadat Branche: Detailhandel
Hoe heeft u de missie tot nu toe ervaren? Alleen maar hoogtepunten. Mij zul je niet horen klagen over hitte, muskieten, slechte infrastructuur, zaken die slecht geregeld zouden zijn..noem maar op. Want persoonlijk vind ik het feit dat je in Suriname nog heel veel zelf op poten moeten zetten alleen maar een uitdaging. Als je een beetje flexibel bent gaan sommige dingen hier eigenlijk makkelijker dan in Nederland.
Hoe heeft u de missie tot nu toe ervaren? Zeer positief. Het geheel is goed verzorgd, veel informatie
Wat was het moeilijkst:
zodat ik meer weet alvorens ik met de start begin. De voordelen
Ik vind werkelijk niet dat er ook maar iets moei-
en de nadelen.
zaam verliep. Vanuit mij niets dan lof voor de organisatie van
Wat vond u moeilijk?
de missie en de moeite die voor ons wordt
Wat ik persoonlijk moeilijk vond, was de presentatie “belastingen�.
gedaan. Mijn bedrijfsadviseur vind ik top.
Al die wetten, ik neem liever iemand hiervoor in dienst.
Ik heb al enigzins mogen ervaren wat het betekent om hier aan de slag te gaan en ik krijg er
Wat is u vooral bij gebleven?
alleen maar meer zin in. Jammer dat het nog twee
Echt alles! Het was allemaal heel boeiend. Ik heb zoveel geleerd
maanden duurt voordat ik hier echt terug ben!
uit alle presentaties van de diverse isntellingen.
Wat is u vooral bijgebleven?
Waar staat u over een jaar?
Ik heb te weinig vingers om het aantal leuke
Het is de bedoeling, en daar ga ik ook voor, dat ik over een jaar
mensen die ik hier (weer) heb ontmoet te tellen
de start gemaakt heb in Suriname.
heel duidelijk concept. Pluspunt is de balans tussen het zakelijke aan de ene kant en de flexibele houding en werkwijze aan de andere kant. Wat vond u moeilijk? Het telefonisch bereiken van contactpersonen. Zelf langsgaan en hopen op een afspraak of direct een gesprek, schijnt toch beter en effectiever te werken dan eerst telefonisch een afspraak maken.
Imran Taus
Branche: Culturele entertainment
Wat is u vooral bij gebleven? De tijd die men vanuit IntEnt neemt om je te helpen aan contacten en de overige goede zorg vanuit de organisatie.
Hoe heeft u de missie tot nu toe ervaren? Een vrij druk, maar goed gevarieerd programma.
Waar staat u over een jaar?
De begeleiding is heel goed. En ondanks de
Over een jaar staat mijn bedrijf reeds in de start-
weinige raakvlakken met andere ondernemers in
blokken en zijn de eerste opdrachten met succes
deze branche, kunnen we toch de diepte in en
volbracht.
komen we samen langzaam maar zeker tot een
Surinaamse aspirantondernemers aan het woord Wat is u vooral bij gebleven? De verschillende trainingen en tips die we hebben meegekregen tijdens de trainingen. En natuurlijk ook het spel (de IntEnt business game) dat we samen moesten spelen. Waar staat u over een jaar? Voor mijn speciaalzaak een rode lint aan het knippen samen met mijn man, adviseur en IntEnt naast mij.
Farzia Finck-Kariem
Wendell Boodie
Hoe ervaart u de inzet van IntEnt Suriname
Hoe ervaart u de inzet van IntEnt Suriname
tot nu toe?
tot nu toe?
Ik vind het geheel heel leerrijk en de trainingen
Leerzaam en deskundig
Branche: Detailhandel
Branche: Reclame
en de begeleiding waren boven mijn verwachting. Ik leer elke dag iets nieuws als ik bezig ben met
Wat vond u moeilijk?
mijn business plan.
Een planning maken. Hoe ga je om met je assortiment, hoe maak je een investeringsplan.
Wat vond u moeilijk?
Je hebt wel een leuk idee, je bent een ondernemer...
Voor mij is moeilijk om een balans te vinden
maar je hebt geen ervaring, je weet weinig van
tussen werk, huishouding en schrijven van een
marketing en promotie. En daar wordt je in getraind
ondernemersplan. En ook het vinden van buiten-
en geadviseerd.
landse leveranciers voor mijn bedrijf.
Lees verder op de volgende pagina
Vervolg van vorige pagina
Ontmoet onze adviseurs Ewald Edwin Refos Wat is uw achtergrond? Discipline: Bedrijfseconoom. Werkervaring: Suralco: 1969- 1992, als Accounting, Human Resource Manager en Industrial Manager. VSB (Vereniging Surinaams Bedrijfsleven): 1992-1996 en 2004-2006, Directeur Bruynzeel Suriname: 20002002, voorzitter R.V.C. Hoe lang bent u al betrokken bij IntEnt?
Wat is u vooral bij gebleven?
Ik ben bij IntEnt sedert 1999 (bijkans 9 ½ jaar).
Tijdens de training is me vooral bijgebleven dat je als startende ondernemer toch zakelijk
Hoe verloopt de samenwerking met de aan u toegewezen aspirant-
moet zijn. Soms ga je om vertrouwen te
ondernemers?
wekken niet direct achter je centjes aan.
Er is sprake van een goede samenwerking met alle toekomstige
Maar je hebt het geld nodig, want de bank en
ondernemers, vooral bij het marktonderzoek.
het personeel wachten niet. Wat zijn de voordelen voor u om als IntEnt bedrijfsadviseur te opereren? Dus kortom: niet te lang geld laten uitstaan
Voordelen zijn onderhouden van je netwerk. Veel nieuwe mogelijk-
bij mensen. Ook het belang van een slogan
heden onderzoeken, samen met de toekomstige ondernemers.
is mij bijgebleven: “a small message with a big impact”
Nevil van der Kuyp Waar staat u over een jaar? De markt veroveren en me niet alleen richten
Wat is uw achtergrond?
op de reclamewereld en de toeristen, maar
Ben na mijn studie Werktuigbouwkunde in
ook leveren aan slijterijen en huishoudens.
Delft en een mooie eerste baan in de Oil
Niet alleen reclamedruk op mijn artikelen,
& Gas industrie, overgestapt naar Ma-
maar ook themadruk en neutrale druk.
nagement consulting bij een internationaal adviesbureau. Na een periode als directeur bij een Surinaams bedrijf
Voor deze editie hebben de volgende personen hun bijdrage geleverd: Kenneth Woei-A-Tsoi, Carry Leysner, Ferdinand Refos, Sharda Roelsma, Ewald Refos, Nevil van der Kuyp, Caroline de Greeff, Karin Spong, Trees Ramdahin-Mahadat, Imran Taus, Farzia Finck-Kariem en Wendell Boodie.
gewerkt te hebben, kreeg ik steeds meer de drang om te creëren en ben mij gaan richten op het (door)ontwikkelen van grote en kleine bedrijven. Business development is voor mij een belangrijke focus op dit moment. Hoe lang bent u al betrokken bij IntEnt? Ik begeleid op dit moment m’n tweede aspirant-ondernemer. Hoe verloopt de samenwerking met de aan u toegewezen aspirant-ondernemers? Goed. Het is een heel interessant proces waarbij de ondernemers ook zelf op marktonderzoek uitgaan. De ondernemer maakt direct kennis met het ondernemersklimaat in Suriname. Wat zijn de voordelen voor u om als IntEnt bedrijfsadviseur te opereren? Wat mij aanspreekt is de variëteit aan ondernemers en business concepten waarmee je wordt geconfronteerd. En het is natuurlijk een
Postbus 13400, Paramaribo, Suriname Henck Arronstraat 32 Telefoon/Fax +597 472825 www.intent-suriname.com info@intent-suriname.com
mooi proces de ondernemer op weg te helpen zijn/haar dromen werkelijkheid te maken.