Ταξιδεύω στην Ελλάδα by Catherine Georgopoulou

Φffi§

##tr*{-Ü

{§Þ§ß§φ ΝιÝλι"ζ ΝΧΦ.οριßò

]ß.,

}Τfiοζßτρ¸

Χ.ΤρΦαλ

tttΕτ.ßßτ Η.Φτρ{ιπßξ

Ν,ΤρΙΙß!\α

"'*¾..

./ Ν,tξσστβßιò

Ι-,Τγ, .{} 9-,rl

ΝJ'fuγfuò

ιξ

dλ

Φ§

Χ_tοε*ο*lοου

*ß

,ß

}

-: _:τ+;φξdιm Νfiραlε'Þ,

--ιº

fl«-,,

\.,\,.,\ ß,.\

Ι{ ΕλλÜδα ΕΧλÜò (πολυτονικÜ: Þ ¸λλÜι

υffi"Η¹ßffi*}1:γτßα), εßναι χþρα τηò ;, ;n;;;:#ffi:rffi'#;*.*,

Νο'ωουα'ολικÞfευρωηη

ü,ü Ανατολικη Μεσüγεω. Επßüηò «",-^«υξº, χþρεò του κüσμου. πρω.r.rοß;;;

þ-αοò

Συνορεýει

«*,

þ;;

Ζþλη εßναι ΑθÞνα. η

βοο:ι.ο-υ»ο«9 μ"

πνΑλΡανßα, στα βüρευ tιε τη Βουλγαρßα ",« ΓωυγκοσλαβικÞ Δημοκρατßα τηò ΙνΙακεδον*ò καιτην πρþην

#ffitr¸¹ffiJJ#ffii

αtσσ},ραμμÞ στα 13.676χý"þμετρα τα Ι65 κατοßκοýιηα;

ιπ.ß.l,rη.lº*

α,τ*ι" η"Ι',**Ý

l; «*#υ"'Την

υÞλ,

"" ¸χει;πφÜ καιπλοß

τοταρÝò

ò,

α1υß**Τ'

βορειοανοrολλ

δυπιαß Üπü τü ""-

1Ιη θÝση

ι*ω

β ην

*υ. υοη*,

ºχþρεò με "η *|«το."οη ησυß (περßπου 2.500, εκ των οποßων

;ffiΧ¹Χº¹_ºº]}Ο κυκλÜδων,;#3#Ιºº*:Ιffffν τηò Κρητηò þ tιεγαλιjηε,ρür

στα

ιωεεκανÞσων, των

ΤΟ γΤηλÜΤερο βουνü

"#;;οß;ßr,ο,

«ο, ο

τs§€ητεßρουòr--'ff -τ,,Τ#,fi ºßj¾Ý¹Η#-¹J:ιff#,Τrº':Η¹:" τüποò γÝwησηò των ΟλυμΖπα;ω"λr#ßß του δ*ßμαξßß«r.υßαò

Η ΕλλÜδα ιÝγινε ανε€βρτητο Eupalzarikiv ΚüινιßτÞτων) Ι952 και ε'ναι ιδρυτικü

και τηò κωμοδßαò.

κριßτοò το 1830, μÝλοò τηò ΕυρωπαßκÞò¸νωσηò

(τüτε αω," ßþ, ,rευμοßα'r,ηò,"J",iroor, τüυ ΝΑΤΟ απü τιτ ξφò,"" δ* ιßßοη. þ;λ ;λrrrε*ι

με υγτηλü κατÜ Χtr*¸Ηχ #x*¹ffi¹**¹ ωò χffi;,φασσεται η η χþρα

ßr!

#§

ξÝÝ

¸§ααÝε.,ε

ffiffi#

=Ξ.Ýß ;Ξ, ¹§

ffi %-τffig,eΕ Τα σχÞματα και τα 1φþματα τηò ΕλληνικÞò σημαßαò δεν Ýχουν αλλÜξει πολý απü την ΕπανÜσταση του ,1821,. Πολ^λοß Üνθρωποι αναρωτιüνται γιατß οι ιδρυτÝò τηò ΕλλτρικÞò Δημοκρατßαò Ýχουν διαλÝξα τα σýμβολα, τα σχÞματα και τα χρþματα που εμφανßζονται στην ΕλληνικÞ σημαßα.

Οι αριθμοß των γραμμιßν εßναι ßσοι με τον αριθμü των συ¶αβιßν τηò φρÜσηò: "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ }Τ

ΘΑΝΑΤοΣ,.

Ελευθερßα Þ θÜνατοò Þταν το ιýνθημα κατÜ ην δýρκεια των χρüνων τηò Εßßιτγικηò ΕπανÜστασηò ενσντßον τηò οθωμανικÞò Αυτοκρατορßαò τον Ι9ο αι/ονα. (?\}ßοι υποστηρßζουν οτι ο αριθμüò των γραμμþν αιττιστοιχεß στον αριOμü των γραμμÜτων τηò λξηò "Ελευθερßα", δηλαδÞ 9). ΑυτÞ η λÝξη

προκαλοýσε ισχυρÜ αισθÞματα στουò καταπωσμÝνουò¸λληνεò, και τουò ενÝπνεενα πολεμÞσουν και να κερδßσουν την ελευθερßα μετÜ αòü 400 χýνια σκλαβιÜò.

Η εμφÜνιση των γραμμþν επΔÝχθηκε λÜγω τηò ομοιüτητÜ4 τοιξ με την κυματισμÜη θÜλασσα η οποßα αγκαλιdζει τò ýληνικÝò αòτÝò. Η εναλλαγÞ των μπλε και Üσπρων γραμμþν κÜνει την ΕλληνικÞ Σημαßα üταν φυσÜεινα φαßνεται σαν το Αιγαßο ΠÝ},αγοò- Ο σταιιρüò ο οποßοò βρßσκεται σεο πÜνω αριστερÜ μÝφò τηò σημαßαò και καταλαμβÜνει το Ýνα τÝταρτο τηò συνολικÞò τηò επιφÜνειαò συμβολßζει το σεβασμü και την αφοσßωση που Ýι2gουν οι¸λληνεò για ττιν ΒληνικÞ Ορθοδοξßα και δηλþνα τον σημαντικü ρüλο του χριστιαιιισμοý στο μοντÝρνο Ελληνικü¸θνοò.

ΚατÜ την διÜρκεια των σκοτεινd)_ν χρüγωγ τηò QθωμαιηκÞò κατοχÞò, η ΕλληνικÞ ΟρOüδοξη βοÞθησε τουò σÜαβωμÝνουò¸}ληνεò να διατηρÞσουν τα πολιτιστικÜ τουò χαρακαιριστικÜ: ττιν ε}ληνικÞ ylrirσσa, τη ΒυζαντινÞ θρησκεßα και γενικÜ την ε¶ηνικÞ εθνικÞ τ.αυτüτητα, με τογ 0εσμü των κρυφdπ σχολειdιγ, Τα κρυφÜ σχολειÜ Þταν Ýνα δßκτυο σχολεßτυν τα οποßα ΧειτουργοÞσαν κρυφÜ σε üλη την ΕλλÜδα, αφοσιωμÝνα να μεταφÝρουν στουò¸}ληνεò τα θαýματα των πρσγüνων τουò και την πολιτιστικÞ τουò κληρονομιÜ. Ο Χριστιανισμüò εßναι ακüμα η ιΦρια θρησκεßα σε üλη την Ελλ_Üδα.

ΕκÜησßα

Το μπλε και το Üσπφ τηò ΕλληνικÞò στιμαßαò σιιμβολßφυν το μπλε τηò ελληνικÞò θÜλασσαò και τα λευκÜ κýματÜ τηò. Σýμφωνα με μýθουò, η θεÜ τηò ομορφιÜò, η Αφροδßτη, αναδýθηκε απü αυτÜ τα κýματα. Επιπρüσθετα, αντανωÜÜ το μπλεαπü τον γαλανü αυρανü και το Üσπρο απü ταλτοστÜ σýννεφα.

Ο ΥΜΝΟΣ

ΕΙΣ ΤΗΝ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ

Σε γνωqßζω απ6 τηγ χüψη του σπαθιοý τηγ τqομεqÞ σε γγωqßζω απü τηγ üΨη που με βιÜ μετqÜει τη γη.

Απ' τα η6καλα βγαλμÝγη

τωγ ΕλλÞνωγ τα ιεqÜ χατ σαγ πqþτα ανδqειωμÝγη 2 χαßqε ω χαßq' ελευθεgιÜ! ΔΙΟr\ΙΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜοΣ

Αρχαßα χgρτονομßσματα τηò ΕλΤÜδαò Μετα}λυòÜ ντμßσμαπ, αρχßζουμε να σιτνωττιß;τε arþ το 20fl) π_Χ- στην λ,{εσüγειο,

ιπιwιττtρ,Fοò φ.rrξ" ρrηβ κÜιιοι σι Σιι ν ÞθντÞφ4ΦΞºrΞΕΡ9ι€ιlι κατοικßδιου ζþου- Τα νομßσματα αυτÜ δwδüθηκαν πολý γρτlγορα. πρÜγμα του ι-ιαò κÜνει να υποθÝσουμε üτι χρησßμευαν στιζ εμπορικÝò ανταλ^λαγÝò, αφοý το εl"ιπüριο Üνθιζε αlν εποχÞ εκεßνη. ΕπειδÞ εßχαν Ýνα σχεδüν σταθερü μÝγεθοò και βÜ.ροò, αποτελοýσαν Ýνα πριοτüγνωρο ι"ια και ιδανικü μÝσο ανταλ_λαγÞò. αφοý οι ανταλλαγÝò γßνονταν με απλÞ μÝτρησÞ τουò üταν Üλλαζαν χÝρια. Τα πρþτα νομßσματα κυκλοφüρησαν στην Λυδßα περßπου απü το 650 - 620 π,Χ. επß ΒασιλÝωò ΑλυÜττη Β'. Εßχαν σχÞμα φυσικü, Üμορφο, καθþò αποτε7νοýντο απü θρýμματα κεχριιιπαριοßι που Ýφεραν τι1 σφραγßδα του βασιλιÜ, κα.ι ριÝχρι το 620 π.Χ. χωρßò Ü,λλεò απεικονßσειò. ΜετÜ το 620 π.Χ. εμφανßζονται τα πρι'οτα νοριßσ;-ιατα απü χουσü, σε διÜφορα 1-ιεγÝθη που χρησßμευαν ωò μÝσο πληρωμηò των Ýμιμιισθων πολεμιστþν. Η κατασκευÞ τουò απαιτοýσε μια προκαθορισμÝνη ποσüτητα σκüνηò χρυσοý, που την Ýλιωναν και τºιν σφρÜγιζαν με την προτομÞ του βασιλιÜ. Απü την κυκλοφορßα τÝτοιων νομισμÜτων απüκτιlσε ο βασιλιÜò Κροßσοò τιlιι φι1l-ιß1 του, σýμφωνα με την οποßα εßχε αμýθητα πλοýτη στην διÜθεσÞ του.

ΑσημÝνια νομßσ;-ιατα κυιÜοφüρησαν για πρþτι1 φορÜ το 550 π.Χ. στην ΜικρÜ Ασßα, και στην Αßγινα. Εßχαν επÜνω τουò μια προτοl-ιÞ λιονταριοý Þ τòτýροιι στην ΜικρÜ Ασßα, και μια χελþνα στην Αßγινα. Τα πιο διαδεδομÝνα νο;.ιßσριατα στην αρχαßα ΕλλÜδαηταν οι «χελßονε<» απü υlν Αßγινα, τα «ΙππÜρια» (πουλÜρια) απü την Κüρινθο και οι «Γλαýκεò» (κουκουβÜγιεò) απü την Αθιßνα. Στιò ΕλληνικÝò αποιιòßεò κüβονταν τοπικÜ νο;,ιßσμιατα. üπωò στιò ß Σßιρα.κοýσεò, στη Σικελßα και αλλοý.

ΜÝχρι το 400 π.Χ. τα νομßσματα Ýγιναý το κατεξοχÞν ;-ιÝσο συναλλαγιlò σε ολüκληρη πlν αρχαßα ΕλλÜδα, χωρßò üμωò να επιβÜλλεται Ýνα συγκεκριι_ιÝνο ι,,üμισιια,. ΑπλÜ, σε κÜθε περιοχι1 χριlσιμοποιοýσαν κÜποιο συγκεκριμÝνο νüμισμα περισσüτερο απü τα Üλλα. Με πlν πÜροδο του χρüνου Üρχισε να επικρατεß το ΤετρÜδρgγÝο τιιò Αττικιlò που ζýγιζε Ι7 γραl"ιμιÜρια καθþò και Üλλα νομßσματα ονομαστικιlò αξßαò ενüò ORrr1

nr\ λÝτα rrr, λrirλcrcry λη.τ-ι,lß,r.,

Ταυτüχρονα εξελßσσεται η καλλιτεχγιιcη επεξεργασßα των νο;,ιισ;-ιÜτòον που τþρα τα διακοσ;,ιοýσαν διÜφορεò 1-ιορφÝò θεþν και ζþων. I{ κοπÞ τουò γßνετα.ι |ιε τιιν βοιlθεια του σφυριοý και του αμονιοý, γιαυτü και πολλÜ απü τα νοριßσρια,τα τηò επομlò αυτιlò δεν Ýχουν Üρτια ειι<üνα, ενþ το σμjμια τουò δεν εßναι πÜντα ακριβι'υò στρογγυλü.

Η απεικüνιση του βασιλιÜ στην ΕλλÜδα αρχßζει να συνιlθßζεται απü τßlν εποχι1 των επιγüνων του ΜεγÜλου ΑλεξÜνδρου. Ωò πρþτη ýλη συνÝχισε να χρº]σι|ιοποιεßται το α-σι1;"ιι, ενþ τα μιιòρÜ νο;-ιßσματα Þταν απü χαλκü και εßχαν ονο1-ιαστιι(ι1 α.ξßα" μιεγαλýτερι1 τηò υλικιjò τουò αξßαò. Στην Ρω;-ιαßκÞ εποχιj τα" ελ7ιιινιι(Ü. νοLιßσιια"τα κατασκευÜζονται απü χαλκü Þ μπροýντζο, ενþ ο Üργυροò σπα"νßζει.

\ ι ι ι

Τ* EhfuiHKÝ Γραμματ*ση

g.ι*

Ι Ι ;

1990

(Ι6 Μαρτßουl ¸κδüση ''Απειλοýμενα ζdια τηò ΕλλÜδοò''

]'::1]!,.f ]ß. - ij¸

Ι Ι

".:.".:Jι-:,

;i,.-ffi5

ß :

;.Φ.rξ.Ξι]ßßjΞ€.:ß:,ΞÝ'ß' ,ß:ιτ;:.]j..,ß:..ι]ß4,1Ι'ß

t ß

(Ι

Ι Μαßοσ) ¸κδοση ''EUROPA 1990''

Ι ι

Ι ß

ιιι;{

sιιτJcεF.ri:.Þ 2]

: ß

(Ι

Ι Μαßου)¸κδοση ''ΕθνικÞ Συμφιλßωση'' 1-'":-.

*:'.,: '* *º _

* g¸,"Ý - =-ΞΕ§κΕ

..;.'1+:.,91..ß{ιΞ.

ffi.Η

Τºβ!*Ξ!"

ΞΙ "':.'

]ι,,Ι_ß{:rß

]ß]]ßß

rξ!ß!ιΞ!ΙΙ

Ξ._=.*_.*J

4Ξ_

ι!

ß,; :ß

¹-#

,,,ßsÝ ÝΤ

: :

. *"

_,,.}:

j ]

ß,lτßß::]9:;ι:{. nj:il

ß-**

-_-*-*

:-.

--*

! Γ Ι

(Ι

Ι fuIaiou) ¸κδσση ''ΔαμπρÜκη-- ΜπακογιÜwη'Ι

,]-

0 Ιουνßου)¸κδοση "Πρωτεýουσεò Νορþν

τραφ

i#Hft

,,Wι ,ffi: liisffi,

ß 1

ι#.trΡ;ß j-,"-..,-".

' Φß{*-ß

-:--j*;*g

ιffiffi,

Ιß,,,-..-;;ι;:-:,

"' -'-] ,

Ι ,Μ':]§ß,] ι^Ξ:ºi,i']ΤjliJarri

,iffiι ;ffil iffii ß.-º! !

(2q)1'

ffiffi ; ΦfΦ*+Ξ

Ay«irVωV (2η}" (13 ΙουΜου)¸κδοση "ΕλJ,ιÞδα χþρα τ(ýν,ολυμπι.Gκd}ν

(1] Οιòτωβρßοαl ¸κδοση "50 χρüνια

ΙΙgΧΙΙΙ - 28η Οκτωβρßσυ 1940'

Ε!ιΗιιιια dηιßφπτ*+s

#: sηταg

Ιl:Ξ]

Ξ.ß|;]ß*]ι:ß

{$ß$ßΕ.ιΞ;:4.:ß :"ιΙΕ :,ß:Ξ,,,,η]ι,Ißιßιß|ß!ß!ßßι'11,,,,ßr,

ι{

F.{Αι-1 ο,ι,

Ι'εq_Γτ

ηΦ ι ιΛ

Α ι Α ß\λζΡ

\2\λι\º μ

Ι Ι Ι

ΜΑξβαgΝα - ,:,

Ξ Ι ι-

! !

,9:'τr*β

Ι Ι

Lτ Ξ Ι

t t t Ι

_Φ,:ß] !,Ι': ,]]::]:]ß

:ι]::ýl I ]

tι6 ιΙ

ατ

t Ι Ι

*#,

*HtL "ffi.

t ]

Ι Ι

! t Ι Ι I

ß ,

Ι Ι

r Ι

¸-

* ¸-

η*β**α .j 1,: ι"f

Κß,\α

ξ5

t'ρ*',τ,

8§

1ι

)

ij.

\ι;ι

.;\

,-^\.l7

κι{

σ"

Η ΘΡΑΚΗ

Η ΘρÜκη εßναι μια ιστορικÞ και γεωγραφικÞ περιοχÞ των Βολκανßων σΓη νοΤιοανατολικÞ

Ευρþπη.

τα σýγορα τηò ΘρÜκÞò εßναι σε τρειò θÜλασσεò: τη Ι4αýρη θÜλασσα, το Αιγαßο πÝ:λαγοò και την Προποιττßδο. Η αρχαßα ΘρÜκη-(δηλαδÞ το Ýδαφοò üπου ζοýσαν οι θρακικÝò φυλÝò) συμπÝρε,ΙιÜμβανε τÞ σημερνÞ Βουλγαρßα, την ΕυρωπαΤκÞ Τουρκßα, τη τηò πρþην ρορειοανατολκÞ εΤΤΟüα'και τα τμÞματα τηò ανατολικÞò Σερβßαò και ΓιουγκοσλαβικÞò ΑημοκρατΙα τηò Μα κεδογßαò (Σκüπια). l

Η ΘοÜκη αποτελεßτα! α Πο

ΝοΜοΣ ΞÜνθπ Ροδüπη ¸βοοò Τη

νο

ΠΡΩΤΕΥοΥß ΞÜνθη ΚομοτπνÞ ΑλεΞανδοοýπολη

:r!,ilt(l ti

βουνü του ¸βρου ΣÜπκκσ Βουνü ανüμεσα στη ΘρÜκη και την Μακεδον!q Εοýυανθοò Παπßκιο üοοò gouvO σΓο νουü Ροδüηηò cπα Ελληνοβουλγαρ]!φ gυγ9ρ9_

Οι κυριüτερòι ηοταμοß τηò ΘρÜκηò εßγαι: 1. ο ΝÝστοò

2.οΛßσσοòÞΦßτýρη9

3. ο ¸βροò και 4. ο Κομψüτοò

ι,

τιlò Ελßφßια,ι που Η ΘρÜ.κη εßναι γεωγραιΡικÞ και ιστορικÞ περιοχÞ τηò χþρα"ò, ΔιοιΙ<ΙlτικÜ αποτελεß Ýυ« «rrü ΑνατολικÞò Μακεδονßιτò και ΘρÜκηò, α.ποτελεß μÝροò.ηò "ffiρειαò στα δυτιι<Ü και τον ενþ γεωγραφικÜ üρßòrr«, Üπü τον ποταμü ΝÝστο στα νüτια και την ,rο.ομü ¸βρ" οr« ουßrολικÜ, με το Θρακικü πÝλαγοò δια,μιÝρισι-ιατα οροοrrρffiò Ροδüπηò στα βüρεια, Μαζß με τα γεωγραφικÜ τιιζ Θεσσιτß,ßα,c, urc Μακεδονßαò. ωò Ηπεßρου και ορισμÝνεò φοοÝò αν ι<α,ι επßσηl-ια αναφÝρονται Üτυπα ωò μÝροò τηò Βüρειαò Ε,λλÜδαò, περιοχι1 NL.ιTS τηò οºßμrρο Βüρεια ΕλλÜδß αναφÝρεται η στατιστιι<Þ τηò κοινÞò ονοματολογßαò των εδαφικþν χω'ρ«ò τριι1l_ια τηò δrü.rrο.r«þυ μου«δþν τººò Ε,υρωπα,ßκÞò¸νωσηò. Ωò κÜπο ιεò δ ιοιι<tlτιι<Ýò περιφÝρειαò Ανατολr,«ºò ßη««rδουßαò και ΘρÜκηò, τº]ν α,ποι(εντρωριÝνη δομÝò τηò τοπικÞò αυτοδιοßκησηò επüπτεýονται απü διοßκι]σιιò τιlò Ýr"ι,«Þ"Þ ιυι"«rε*ß"ò _ ορα,«ηò και τηò δημüσιαò τü υπουργεßο Μακεδονßαò και ΘρÜκι]ò,

Ελ},'ιυr«Þffiü

ενÞτι]τεò Χωρßζεται στην ÝκτασÞ τηò με τιò υπÜρχουσεò περιφερειακÝò ενüπlτεò .ηò'eÜοeηò, Ρßδüπηò,««,'Εβρο», που μαζß με τιò αντßστοιχεò «ο, θÜqgl, αποτελοýν την περιφÝρεια ΑνατολικÞò τηò καβÜλαò, ιρßß. -,"-,-1 ,-,:,, l}-

!,"-^

-^_.ß νΦ) ,ιΦν ντý,ιτ

λ,ß_.-_^ò^*.|^._

ττ

-_-,

Q^!,-",,-^"

-"^!, ΟΛl-ι ρρ,ßjßß;ß;Ι

ιj νυ ι,ν'ψν\ß,νιι\ý

-,-" ινν

Μακεδονßαò, ενþ συνορεýει προò τα |rrγροφ,.«οß δrομrρßσματοò τηò και τα ανατολικα με την Τουρκßα" Το bΟρÝrο με τη Βουλγαρßα αποτελεß τμιÞμα τηò ιστοριιοlò περιοτºò τηò διαριÝρισμ,, ,ηò να διακρßνεται ΘρÜκηò. Η περιοχÞ αναφÝρεται και ωòΔυτικη ΘρÜκη για περιοχιlò τιlò ΘρÜκηò, απü τιò υπüλοιπεξπερτοχÝò τηò μεγÜληò ιστορικÞò και τº]ν Βουλγαρßα και εδÜφη τηò οrrοßαζουÞ«οß.rσÞμÝρÜ στην Τουρκßα τηò Τουρκßαò ωò αναφÝρονrο, γυrγραφικÜ και ιστορικÜ, για την περιοτº ωò βüρριg Ανατολι,ηº ΘρÜκη και για την περιοχÞ ,ηò Βουλγαρßαò

Οffiò

ΘρÜκι], τºιò περιφερειακÞò Στα δυτικÜ ι<αι κοντÜ στον οικισμü Δßκαια στα βüρεια σι1l_ιεßα τηò ενüτηταò¸,βρου, βρßσκεται Ýνα απü τα λεγüμενα "τριεθνÞ" συναντßονται οι ελλιlνιι«lò ηrrrrρrrr«ηò χþραò, αφοý σε αυτü το σημεßο υι ποτα_l_ιοß συνοριαι(εò γραμμÝò και των τριþν ιJαλκανικιßτν Κρατων. .Εβροò α,να"τολιι<Ü κα"ι «ο, ΝÝο.οò ορßζουν στο μεγÜΜτερο μÞκοò τουò τα. δυτικÜ üρια τηò επιφÜνειÜò τηò, Στην Ýκταση του γεωγραιρικοý το οποßο διαμερßσμοrοò ,rυρrλαμβÜνετÜι το νησß τηò ΣαμοθρÜκι]ò, και εßναι το διοßκιlτικÜ ανÞκει στην περιφερειακÞ ενüτητα¸βρου Η μÝγαλýτερη λßμνι1 υφÜλμυιΙου Ιεη9ý εßναι t,1 μιεγαλýτερο τηò ,r.ρ,οχÞò. το ι986 ιlτα,ν ι1 Βιστωνßδα ,.«,. η μυγ«ιυ.rρη λßμνη γλυκοý νεροý μÝχρι το Θρακι«ü λßμνι1 Μ'rρrκοý,'οπüτε η σýστÜσÞ .ηò Üλλαξε. παρÜκτια" ι_Lε

Ιρ

:ι ]. ß

ΠÝλαγοò υωmρυψ πολtÝò λιμνοθÜΙαmò με πτο αξτüλογη αυτÞ του Πüρτο Λιfrγοòυ Τα σημαντικüτερα εθνυò,Ü πιßριια εßναι το Εθνικü ΠÜρκο δÜσσιξ ΔαδιÜò Λαηκßμμηò και Σουφλßου- το ΕOνικü υγροτοπικü ΠÜρκο ΔÝλτα¸βρου- Εθνικü ΠÜρκο οροσεφÜò Ροδüπτιò και το Εθνικü ΠÜρκο ΑνατολικÞò Ινlακεδοýαò και ΘρÜκηò. Τα δýο τελειτταßα πÜρκα περßαμβÜνουν εκτÜσεò που βρßσκονται και στο γεωγραφικü διαμÝρισμα τηò Μακεδονßαò.

Βουνü Χατντοý (Ερýμα.νθοò) Κοý)"αò ΣÜ,οò (.ΦεγγÜρι)

Υψüμετρο

Τοποθεσßα,

1.828

ΞÜνθη (δ, Μýκηò, δ. ΞÜνθηq), Ν,Ιιòß,ßqyßα

1.61ß

Παπßκιο

ß.5 10

Αχ],αδüβουνο

.415

¸βρ9ò (δ. ΣαμοθρÜ"κηò) Ροδüπη (δ. IÜσμου, δ. Κομοττινιßò), ΞÜ!8! (δ. Μýκηò) ΞÜνθιι (δ, ΞÜνθηò)

ΜεγÜλο ΛιβÜδι Βυρσßνηò

Ι.26º

Ροδüπη (δ-Δρριq¾αγ)"Ξβραò (ιJ. Σουιρλßου)

ΚαμιÝρτζη

1.070

ΞÜνθη (δ. ΞÜνθηò)

ΣÜπκα

1.065

Ροδüη

ΕπτÜδεντρο

8,74

ºgμgρ9ò

6º8

Ποταμüò 1¸βρ9ò 2 ΝÝστοò 3 ΚοιιιμÜτοò .

Λßσσοò (φ*,οßρηò)

ΜÞκοò

ωe) 204

(4sO)β1

130 (243)β] 68 58

(δ, Αρριανüιν),

¸βροò (δ. Σουφ}ιßου) Ροδüττι (δ. Μαρωνεßαò & Σαπcbγ, δ. Αρριανιbν), ¸βραò (δ, Αλεξανδ ροßιποληò) Ροδüπτι (δ. Μαριονεßαò & ΣαπιΙογ)

Κýριεò ΠηγÝò Ρßλα, Βουλγαρßα

Κοýλα 6βυφυ Κοýλα ΘJqμ!Θ Σß:;:ι:; Παπßκιο

κü λπο

,ηßνου)

[:}ιστιινßδιγ"

6 Κüσυνθοò

9 Τραýοò

(

Δυτικß Ροδüπη Δυτ. Ροδüτη] (ΜεγÜλο ΛιβÜδÞ Ιfαπßκιο

Cη, τrιηιβΙ

Ξý!ιγqò

Qrr,μιòτ,ιòq η§λ,gγοò

7 ß\ρδαò

Θρqε1κιß

Ρßλα, Βουλγαρßα

5 Βοσβιßζηò

49 (241)ΙΧ

ΕκβολÝò ò

Θρακικü ΓΙιßßαι-γιτò (üρμρò ιlι,τιι"τü) Θρακιιιι1 Πι;),ιγ.γιιò (üρμρò ,,!::ριΖ:ιß) Lliσ_iιι"",i.)jl _j,-Ι]ρ_qò

,Γ

Ι] ^,,. _*l-ß-,-':

Bισrò.,Jφa

ιΤ

,ß54.314

ß54.021 1

8.785

Ι ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

t Ι

Μακεδονßα βρßσκεòαι στο βüρειο τμÞμα τηò ΕλλÜδαò. Εßναι χωρισμÝνη στη ΔυτικÞ, την ΚεντρικÞ καιτην ΑνατολικÞ Μακεδονßα. Στο βορρÜ συνορεýει με την Αλβανßα, τη FYROM και τη Βουλγαρßα. Στα δυτικÜ με την'Ηπειρο, στα νüτια με τη Θεσσαλßα και σcα ανατολικÜ με τη ΘρÜκη. Απü το νüτο βρÝχεται επßσηò απü το Αιγαßο ΠÝλαγοò. Η

t Ξ Ι

ß Ι

fu_ ßι <)

"Sβ', )η4 Qφψ

lι

L L L Lι

"α

Lι

οη9"

Πρωτεýουσατηò Μακεδονßαò εßναι η Θεσσαλονßκη. Οι νομοß και οι πρωτεýουσÝò τουò φαßνοιτòαι στον παρακÜτω πßνακα:

Πρωτεýουσα

Νομüò

ΠαρατηρÞσειò

ΔυτικÞ Μακεδονßα ΚαστοριÜò

ΚαστοριÜ

Φλþριναò ΚοζÜνηò Γρεβενþν

Φλþρινα ΚοζÜνη

ΓρεβενÜ

ΚειπρικÞ Μακεδονßα

ΠÝ)ιλαò

'Εδεσσα

Κιλκßò Πιερßαò ΧαλκιδικÞò

Κιλκßò Κατερßνη Πολýγυροò Θεσσαλονßκη

Θεσσαλονßκ

ΣÝρρεò

Σερρþν

Ημαθßαò

ΒÝροια

ΑνατολικÞ Μακεδονßα

ΔρÜμαò ΚαβÜλαò

ΘÜqgs-

¶γιο ¼ροò

ΔρÜμα ΚαβÜλα ΛιυÝναò ΘÜσου ΚαρυÝò

Αυτüνομη ΠεριοχÞ

ßα ιι

Σßιμβολο Μακεδονßαι, Φßλιπποò Β'ο Μακεδþν

Το Üγαλιια του Με¾Üλου Aj,.

ιι ΜÝγαρο Νßουσικτlò Φεσσαλονßκτlò οττιν π.ι.ßριομº τηò Σιιλßιμßνοιò

ß,:,.],

Η Αψßδα του Γαλερßου

ffi ffiq.

¶πι-)γιι1 θ(ßιJ ρωμιτΤκυι; tJ,i,.,

τΗ:Τº:}:ffih* {Ιι.FÞ,,,ι

Lτlτιßπ

;ιι,,ε

σ" / ισ ''iÞqbr,r.,,. cιι-ιßlν τιτιß Αγßου Γεωργßου r,,,,.. ßß,,ι_,

ι,,, τ ι

ßι,

"..

;i;J

ι1

ι-τι τ,,,ι

Αlιχαßα Α,γυρα ιηò Θεσι-,,

κε 1ßιß

ι,ριιζ'Γ,-]

ι-ιιßι,\

γß«,,ιι

Θεσσα,!ονß^ß

, :r( ,|! ,,

() }ΙΙ,,ιοοò τηò Bι:lιyivac fu.l

ι ι ιο ιι

1ιικτ1 Üιτι:,

',_,',,,,',i.,,,,','1,,

κüλ,ποιΙ ß ι -ºß-ºδρ μ"«οßΙ ß;l Κ'1-1ι,, τ, ι

ηι1-1

τ... ß,

ιßοι:ιιι.ιι.,_5 ιß'1,. t)ι,C,ι;-"1"ßl

-^ν

t ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Ι Ι

ΦυσικÞ γεωγραφßα 1νΙορφολογßα εδÜφουò

Η Μακεδονßα εßναι χþρα πολυμορφη με ψηλÜ üρη που περιβÜλουν εκτεταμÝνεò πεδιÜδεò και αρκετουò ποταμοýò που μερικοß ηηγÜζουν στιò γειτονικÝò χþρ.ò. Με μια

γρÞγορη ματιÜ στο ανÜγλυφο του χþρου τηò εýκολα διαπιστþνεται üτι κυριο χαρακτηριστικü τηò Μακεδονßαò εßναι ο συσσωρευμÝνοò ορεινüò üγκοò στα δυτικÜ

που απλþνει προò την ανατολÞ ενα μακρüτατο βραχßονα με αλλεπÜλληλεò οροσειρÝò

Ι Ι

Γιου επιστÝφουν απü βορρÜ üλη τη χþρα Ýωò τη ΘρÜκη κατÜ μÞκοò των βορεßων συνüρων.

Οι οροσειρÝò αυτÝò κüητονται σε δυο ομÜδεò απü τη βαθειÜ κοιλÜδα

του

Αξιου (στο κÝντρο τηò Μακεδονßαò). ΣυνÜμα σημαντικοß ποταμοß οι μεγαλυτεροι τηò ΕλλÜδαò διασχßζουν τη γη αυτÞ που με τιò υπÜρχουσεò αρκετÝò λßμνεò παρÝχουν το γενικü εκεßνο μορφολογικü πλαßσιο που επιτρÝπει τη διαßρεση του χþρου σε ακριβþò

τρßα χαιριστÜ τμÞματα, τη ΔυτικÞ Μακεδονßα (εξαιρετικÜ ορεινÞ με σημαντικÜ

οροπÝδια),.η, ΚεντρικÞ Μακεδονßα (με τιò εκτεταμÝνεò πεδιÜδεò) και την ΑνατολικÞ

tι

Μακεδονßα (με τα εýφορα λεκανοπÝδια που περικλεßονται σε λοφοσειρÝò).

t t t t

L L

¼ρη Στη ΔυτικÞ Μακεδονßα, δýο παρÜλληλεò οροσειρÝ9 απü Β προò Ν (διακλÜδωση του ΣκÜρδου) με κýριο üροò το ΠÝτρινο (Þ Γκαλιτσßκα) (Βορειοδυτικü üριο), χωρßζουν

τιò λεκÜνεò των λιμνþν ΜεγÜληò και ΜικρÞò Βρυγηßδαò (Þ ΠρÝσπεò) απü τηò Αχρßδαò

(Λυχνιτßδαò), το ΤρικλÜριο, το ΓρÜμμο/ τα ¼ντρια, το Βüιο, την Πßνδο (με υψηλüτερη κορυφÞ, τη Βασιλßτσα) και το Σμüλικα, τηò δε προò Α. οροσειρÜò ο Βαρνουò (Þ

ΠεριστÝρι), το ΒÝρνο Þ Βßτσι, ΣινιÜτσικο Þ ¶σκιο, ο Βοýρινοò και το ΒÝρμιο. ΑνατολικÜ το ΚαßμακτσαλÜν που στο Ελληνικü εδαφοò ονομÜζεται Βüραò, το Πßνοβο, η ΤζÝνα και το ΠÜικο. Μια νüτια διακλÜδωση αποτελοýν τα Καμβουνια και τα ΠιÝρια

ποιι συνδÝονται με τα ΘεσσαλικÜ üρη ΧÜσια, ΑντιχÜσια και ¼λυμπο. ΑνÜμεσα στιò αλλεπÜλληλεò αυτÝò οροσειρÝò το οροπÝδιο τηò Εορδαßαò που συνεχßζει προò Β με τηò Λυγκηστßδαò (Φλþριναò και Μοναστηρßου) και προò Ν μ. τηò ΚοζÜνηò και τηò

ΚαστοριÜò. Επßσηò ανÜμεσα στιò οροσειρÝò αυτÝò κυλοýν τα χειμαρρþδη νερÜ τουc μικροß ηοταμοß που τρÝφουν καταλÞγοιττεò στον ΑλιÜκμονα η κοþÜδα του οποßοι'' αποτελοýσε Üλλοτε κüλπο που καλυφθηκε απü τιò προσχþσειò. (Πολλοß πιστεýουν üτι

υπολεßμματα εκεßνου του κüλπου εßναι η λßμνη τηò ΚαστοριÜò). Στην ΚεντρικÞ Μακεδονßα παρουσιÜζεται μια εντελþò διαφορετικÞ üψη μυ μια σειρÜ απü ηεδιÜδεò που στεφανþνονται απü οροσειρÝò. Κορμüò αυτÞò εßναι η κοιλαδα του

Αξιου, ανÜμεσα στα üρη ΒÝρμιο δυτικÜ, Κροýσσια και Κερδýλια ανατολικÜ

τηι-

Κερκßνη (Þ ΜπÝλεò) βορεινÜ και νüτια του Χολομþντα σòη ΧαλκιδικÞ, η ευφορþτερη τηò χþραò. Η ΧαλκιδικÞ, τραχεßα ηροÝκταση τηò ΚεντρικÞò Μακεδονßαò, αποτελεß τη μεγαλυτερη χερσüνησο τηò ΕλλÜδαò, με Ýκταση 3,2Β1, τετρ. χλμ. Μεταξυ Θερμαßκοý Στρυμονικοý κüλπου και που χωρßζεται με δýο λßμνεò, τη Βüλβη Þ Λßμνη Μπεσικßων

ανατολικÜ και την Κορþνεια Þ του ΛαγκαδÜ δυτικÜ που καταλÞγει εισΧωροýσα στο Αιγαßο ωò Τρßαινα του Ποσειδþνα σε τρειò παρÜλληλεò μικρüτερεò χερσονÞσουò, τηò ΚασσÜνδραò Þ ΠαλλÞνηò (δυτ.), τηò Σιθωνßοò Þ του Λüγκου και τηò ΑκτÞò Þ ¶θω Þ Αγßου ορουò (ανατ.) με αντßστοιχα ακρωτÞρια το Ποσεßδαιο, το ΔρÝπανο Και το Νυμφαßο Þ Ακρüθωο και επιμÝρουò κüλπουò τηò ΚασσÜνδραò και του Αγ. ¼ρουò Þ

Σιγγιτικüò. Η ΧαλκιδικÞ, σΓην οποßα δεσπüζει η ορεινÞ τριÜδα ΧορτιÜτηò, Χολομþνταò και Στρατονικü με σηουδαιüτερο χεßμαρρο τον ΡÞχειο, εßναι η πλουσιüτερη μεταλλευτικÞ περιοχÞ τηò ΕλλÜδαò.

Στην ΑνατολικÞ Μακεδονßα, αν ο ποταμüò Αξιüò κüβει στα δýο τη βüρεια στεφÜνη τηò Μακεδονßαò χωρßζοντÜò την σε ΔυτικÞ και ΚεντρικÞ Μακεδονßα, ο ποταμüò

Στρυμþν κüβει την ανατολικÞ στεφÜνη και χωρßζει Ýτσι την ΚεντρικÞ αηü την ΑνατολικÞ Μακεδονßα που απλþνεται μÝχρι το ΝÝστο ποταμü, φυσικü üριο με τη ΘρÜκη. ΑνÜμεσα σΓουò δýο αυτουò ποταμουò η ΑνατολικÞ Μακεδονßα καλüητεται

απü μια σειρÜ οροσειρþν με ενδιÜμεσεò ευφορεò κοιλÜδεò. Οι οροσειρÝò

αυτÝò

αρχßζουν απü τα στενÜ τηò Κουλαò που τα διασχßζει μεν ο Στρυμþν αλλÜ και η εθνικÞ οδüò Θεσσαλονß«ηò - Σερρþν - Σüφιαò. Την ανατολικÞ ηλευρÜ των στενþν αποτελοýν

οι προσβÜσειò του üρουò ¶γκιστρο Þ ΤσιγγÝλι αηÝναντι τηò Κερκßrηò. Κατüπιν

το

-,) /,ι *ι ,-L.

t |Ι Ξ Ι

üροò Ορβηλοò (που εßναι συνÝχεια των Βουλγαρικþν ορεινþν üγκων του Πιρßν) με την ψηλüτερη κορφÞ του στο ελληνικü Ýδαφο§, ,αιν ΑλÞ-Μπουντοýò. ΣυνÝχεια Προò Ν. τα üρη Βροντοýò, Μενοßκιο και Α. το Φαλακρü και η ΛεκÜνη. Και ενþ üλα

συνδÝονται μεταξυ τουò σε ενιαßο üγκο τηò οροσειρÜò τηò Ροδüπηò (με τα üρη ΕλατιÜ, Φρακτü και το ορεινü συγκρüτημα τηò Κουλαò), üπου και ο κυριοò κορμüò τηò εßναι

εντüò τηò Βουλγαρßαò, περιÝργωò το Παγγαßο ορθþνεται τελεßωò απομονωμÝνο προò

με συντροφιÜ Ýνα μικρüτερο üροò, το Συμβολο.

Ι Ι

Η Βüρεια Μακεδονß«, η οποßα αποτελεß την ΠΓΔΜ, εßναι κυρßωò ορεινÞ, αλλÜ αποτελεßται απü πολλÝò λßμνεò με μεγαλυτερη τη λßμνη Αχρßδα, την οποßα μοιρÜζεται με την Αλβανßα.

Ι Ι Ι Ι Ι Ι

t Ι Ι

Ακολουθεß κατÜλογοò των κυριüτερων βουνþν τηò Μακεδονßαò: Βουνü

Υψüμετρο

Τοποθεσßα

Ολυμποò

2917

Πιερßα

Σμüλικαò

2637

ΓρεβενÜ (δ. Γρεβενþν), ¹πειροò

2524

ΠÝλλα

ΓρÜμμοò

2520

ΚαστοριÜ (δ. Νεστορßου), ¹πειροò, Αλβανßα

Βαρνοýνταò (ΠεριστÝρι)

2334

Φλþρινα (δ. Φλþριναò, δ. Πρεσπþν), Π.Γ.Δ.Μ.

Βασιλßτσα

2249

ΓρεβενÜ (δ. Γρεβενþν), ¹πειροò

Φαλακρü

2230

Ορβηλοò

2212

Βüραò

(ΚαßμÜκ

ΤσαλÜν)

ΠιÝρια

(ΦλÜμπουρο)

t t

2190

(δ.

Δßου & Ολυμπου), Θεσσαλßα

¸δεσσαò, δ. Αλμωπßαò), Π.Γ.Δ.Μ.

ΔρÜμα (δ. ΔρÜμαò,

δ.

ΠροσοτσÜνηò, δ. ΚÜτω

Νευροκοπßου)

ΔρÜμα (δ. ΚÜτω Νευροκοπßου), Σερρεò (δ.ΣιντικÞò), Βουλγαρßα

(Πιερßα (σ. Κατερßνηò), ΚοζÜνη (δ. Σερβßων & Βελβεντου)

21,82

ΠÝλλα (δ. Αλμωπßαò)

2177

ΓρεβενÜ (δ. Γρεβενþν), ¹πειροò

Ζυγüò (Μαυροβουνι)

2159

ΓρεβενÜ (δ. Γρεβενþν), ¹πειροò

Πßνοβο

2156

ΠÝλλα (δ. Αλμωπßαò)

ΒÝρνο (ΒßτσÞ

2128

Φλþρινα (δ. Φλþριναò, δ. Αμυνταßου), ΚασεοριÜ (δ. ΚασεοριÜò)

¶σκιο (ΣινιÜτσικο)

2111

ΚοζÜνη

ΒÝρμιο

2ο52

Ημαθßα (δ. ΒÝροια9 δ.Η.Π. ΝÜουσαò)

¶θωò

2033

ΧαλκιδικÞ

Κερκßνη (ΜπÝλεò)

2031

Κιλκßò

Μενοßκιο

1963

ΣÝρρεò (δ. Σερρþν, δ. ΝÝαò Ζυòrηòr δ. ΕμμανουÞλ ΠαππÜ), ΔρÜμα (δ. ΚÜτω Νευροκοπßου, δ. ΠροσοτσÜ"ηò)

Παγγαßο

1956

ΚαβÜλα

Φρακτü

1953

ΔρÜμα

Βοýρινοò

1866

ΚοζÜνη (δ. ΚοζÜνηò), ΓρεβενÜ

Ορη Βροντουò

1,849,

ΣÝρρεò (δ. Σερρþν), ΔρÜμα (δ. ΚÜτω Νευροκοπßου)

Τßταροò

1839

ΚοζÜνη (δ. Σερβßων & Βελβεντοý) Πιερßα (δ. Δßου & Ολυμπου), Θεσσαλßα

Χαßντοý Κουλαò

1828

ΔρÜμα

ΤζÝνα

Λυγκοò (κορυφÞ Αυγü)

ΕλατιÜ

(ΚαρÜ

ΝτερÝ)

1.826

(δ.

Εορδαßαò, δ. Botou, δ. ΚοζÜνηò)

Κιλκßò), ΣÝρρεò (δ. ΣιντικÞò), Βουλγαρßα

(δ.

Παγγαßου)

(δ. Παρανεστßου),

Βουλγαρßα (δ. Γρεβενþν)

ΘρÜ«η, Βουλγαρßα

ΔρÜμα (δ. ΚÜτω Νευροκοπßου, δ. ΔρÜμαò,

δ.

Παρανεστßου)

Βüιο

1802

ΚαστοριÜ (δ, Ορεστßδοò), ΚοζÜνη (δ. Βοtου)

ΤρικλÜριο üροò

1776

Φλþρινα (δ. IΙρεσπþν)

?ιι

ΣτÜμνα

1739

ΔρÜμα (δ. Παρσνεστßου), Βουλγαρßα

Μουρßκι

1703

ΚαστοριÜ (δ. Ορεστßδοò)

ΠÜικο

1650

ΠÝλλα (δ. ΠÝλλαò), Κιλκßò (δ. Παιονßαò)

Καμβουνια üρη

1615

ΧÜσια üρη

º564

ΓρεβενÜ (δ, ΔεσκÜτηò Ι δ. ΔεσκÜτηò), Θεσσαλßα

ΤσερνÜκι

º523

ΔρÜμα (δ. Παρανεστßου)

Ουρßδα

1480

Φλþρινα (δ. Πρεσπþν), Αλβανßα

Βροντερü (Τσουτσουλι)

1,456

Φλþρινα (δ. Πρεσπþν)

Ορλιακαò

1433

ΓρεβενÜ (δ. Γρεβενþν)

ΑντιχÜσια

1416

ΓρεβενÜ (δ. Γρεβενþν), Θεσσαλßα

ΝτÝβαò

1373

Φλþρινα (δ. Πρεσπþν)

¶γκιòιτρο (ΤσιγκÝλι)

1330

ΣÝρρεò (δ. ΣιντικÞò)

Ορη ΛεκÜrηò

1298

ΚαβÜλα

(δ. ΝÝστου)

Σκοπüò

12Β4

ΚοζÜνη

(δ.

ΥψÜρι

1203

ΚαβÜλα (νÞσοò ΘÜσοò)

ΧορτιÜτηò

1201

Θεσσαλονß«η (δ. Πυλαßαò & ΧορτιÜτη)

Μαυροβουνι Κρουσσßων

1179

Χολομþν-ταò

1165

ΧαλκιδικÞ

Βερτßσκοò

1103

Θεσσαλονß«η (δ. ΛαγκαδÜ)

1092

Θεσσαλονßκη (δ. Βüλβηò), ΣÝρρεò (δ. Αμφßποληò, δ. Βισαλτßαò)

Κερδυλιο

ΚοζÜνη (δ. Σερβßων ΔεσκÜτηò)

Βελβεντου), ΓρεβενÜ (δ.

ΚοζÜνηò)

Κιλκßò (δ. Κιλκßò), Ηρακλεßαò)

ΣÝρρεò

(δ. Βισαλτßαò,

δ.

(δ. Πολυγυρου)

9.,

Ποταμοß και λßμνεò Κυριüτεροι ποταμοß τηò Μακεδονßαò εßναι οι Αξιüò, ΑλιÜκμοναò, Στρυμþι, Γαλλικüò, Λουδßαò και ΝÝστοò. Η Μακεδονßα δεν εßναι χþρα των λιμνþν, αλλÜ αη αναλογισθεß κανεßò üτι απü το σýνολο των ¸ ελληνικþν λιμνþν, εκτüò τιò 6 λιμνοθÜλασσεò συνολικÞò επιφÜνεπò734 τετρ. χλμ. οι 10 βρßσκονται στη Μακεδονßα με μια λιμναßα Ýκταση 191 τ. χλμ. τüτε ασφαλþ9 για την ΕλλÜδα, μÜλλον εßναι χþφ των λιμνþν.

Οι λßμνεò τηò Μακεδονßαò διακρßνονται σε ορεινÝò και πεδινÝò. ΟρεινÝò (κυριε$ εßναι: Η Αχρßδα (Þ Λυχνιτßδα), η ΜεγÜλη Βρυγηßò- η μÝγιστη των Βαλκανßων και η βαθυτερη επß ελληνικου τμÞματοò τηò ΕλλÜδαò, και η ΜικρÞ Βρυγηßò (Þ ΠρÝσπεò), η Βεγορßτιδα (Þ Βεγορßτιò Þ του Οστρüβου) - μ. τρειò επιμÝρουò μικρüτερεò των Πετρþν, τη Χειμαδßτιδα και την Ζαζσρη - τηò ΔοßρÜνηò και η ΟρεστιÜò (Þ ΚαστοριÜò). ΠεδινÝò

εßναι: η Üλλοτε Γιαwιτσþν,

ττ,ιò

ΑρτζÜνηò και τοD Αματüβου που αποξηρÜθηκαν, η

Κερκßνη, η Κορþνεια (Þ του ΛαγκαδÜ Þ του Αγ. Βασιλεßου), η Βüλβη και η Πικρολßμνη. Νομοß τηò Μακεδονßαò και πρωτεýουσεò τουò

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΑνΙΕΡΙΣΜΑ

ΝονΙοΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΔΡΑΜΑΣ

ΣΕΡΡΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΙΛΚΙΣ ΠΕΛΛΑΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΠΙΕΡΙΑΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΚΑΒΑΛΑ ΔΡΑΜΑ ΣΕΡΡΕΣ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΙΛΚΙΣ ΕΔΕΣΣΑ ΒΕΡοΙΑ ΚΑΣΤοΡΙΑ ΦΛΩΡΙΝΑ ΚοΖΑΝΗ ΓΡΕΒΕΝΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗ

Ζ, ßη

α Ο

ιη

ΞΙ 1

'+;ß:

ß::' :], :Ι: .a'; ß_Ξ;::

&.s Β1!,

ß.,,,: tl r,. ,λ," -ß

9lr

ξξ-Ξ

ξτ, ι'lj

., :j,

tη

ß,",:-: ι ιß ]ß; , ,:j;j-

;_ i;c..] :.

!"ξ::'

;;1] ;.,

, ßι-. :

ιß

;:]:,Ξ:Φj]ß |,a;,.:|:,a

j,,1Ξ;lß ;.,] ß ] a ]ß,:!', ß!.:: .:ß:'' ', ι},

ßß!ß ß"*,

,;'. :,

ιßΙ

€Ε §6Ξ Þο.<;ν.ß. ¼Þ Ζ =ºΧftΞ

ß¸ χÞο ΞΙ ßο.Ξ]αλ ΞÞ ,ΞÝ η. :ΞΦqη Ξι αº' ,7 ]Φ ,α ß{

ýτ

ω Ε Φ-

ßÞ.

Ξ Χ ο

τJ

Ε ο- lΙΙτ! ß *Ιιιιιι Ξ,9R -

ι,,9:-δΙ,9 --,ß ", ια Ξ. Ξ, ε '_]am*-b

ε-

ß '|

Ξε €,Ρ ο.< ;Ε.Ηχ ÞΕ

ο q

α.

ο.

g α

Φ Φ

,m .or

ζ Þ

,ο

Þ.α :,- ν

θ"

*,Ψ

€ =Ξ?Χ Ε Ξ.g, ο,<hÜ ÞΕ;Þ ο

;ο.

€ο

{ Φ t

ΤΞ

>.ÞΒ

ÞL

Εα

Εαα

f ι

ο^Ξ :α ,ÞßαΞf Ξ ΞΙΙßß e,9τ? ß ßß0

'ι*

Ρ,

ÝΞ. ft

-ι ο

Ξ Χ

ο,

Κüλποι: ΑκρωτÞρια: Νησß:

3. ΤΙò ΠρωΤεýΟυσεò των νομþν

του διαμερßσματοò και μßα ακüμα σημαιιτικÞ πüλη κÜθε γομοý.

ΤΙò θÝσεΙò ΚαΙ Τα ονüματα 4 μεγÜλων λιμνþν τηò Μακεδονßαò και χρωμÜτισÝ τεò κατÜλληλα.

0Ι αρΧαßΟΙ [νΙαΚεδüνεò εßΧαν σπουδαßο ιππικü (üπωò και οι αρχαßοι θεσσαλοQ, ενþ οι κÜτοικοι τηò πελοποwÞσου εßχαγ

ΙσΧυρü ΠεζΙΚü, αλλÜ ελÜΧιστουò ιππεßò. ΠαρατÞρησε το ανÜγλυφο τηò κεντρικÞò Μακεδονßαò, τηò θεσσαλþò και τηò ' ΠελοποwÞσου και εξÞγησε σε τι οφεßλεται αυτÞ διαφορÜ κατÜ τη η γνþμη σου,'

0φεßεται στο üτι

ΠρΙν αΠü μερΙΚÝò δεΚαεΤßεò ΟΙ εκβολÝò του ποταμοý Αξιοý βρßσκονταν πιο ανατολικÜ απ, ßß,τι εßγαι σÞμερα. ΜεγÜλα Ýργα üμωò ανÜγΚασαν ΤΟν ποταμü να αλλÜξει και να-χýνÝται στη θÜλασσα π,ο üυ««α ην γνωρßβιò üτι με τα γερÜ ροÞ ΤOυ Ο ΑξΙüò μεΤÝφερε ΠÜρα ΠολλÜ υλικÜ τα οποßα Üφηνε στα ρηχÜ, παρατÞρησε τη θÝση των εκβολþν του στο χÜρτη και προσπÜθησε να εξηγÞσειò ποιο Þταν το πρüβλημÜ που Ýκανε ßναγκαßα αυτÞ τη μεταβολÞ.

0ι εκβολÝò του ποταμοý Ýπρεπε να αλλÜξουν θÝση, γιατß

ΣΤην ΚεΙΙΤρΙΚÞ ΜαΚεδΟνßα βρßσκεται μßα πολý μεγÜλη πüλη (η θεσσαλονßκη) και αρκετÝò ακüμα με αξιüλογο πληθυσμü (ΚαΤερßυη, ΒÝρΟΙα, ¸δεσσα, Κιλκßò, ΓιαwιτσÜ), ενþ δυτιßÞ Μακεδονßα Ýχει μßα μüνο μεγÜλη πüλη (την κοζÜγη) και η μερΙΚÝò μΙΚρüΤερεò (Φλþρινα, ΚαστοριÜ, ΓρεβενÜ). ΠαρατÞρÞσε τη μορφολüγßÜ τουò «οß δþο, μια ερμηγεια αßτÞò τηò

διαφορÜò.

ι _.η

;.,-i ι'/'

\τ-"__a*τ' _, , Ι]ι \,,\.) Ι ι.,_-ι\ '')';' j, Ι ",, {,'

ß.:-

'\. .J; \._.-.ß

i\r

.,.'

'\ ι

ι'--

{

'i..._

,,'j' ,,l,...

1, \

-.j''-,-!

}

ß.,, .: ''...ß:,-,

,,ß

ß .-.-r\ 'ß_ξ

\.! ''-?\.

τ,f,,''

tß

.-!

., -\ ._,.. j ß''.. l,.ß .\j\i "..-{-ι

ι.-\.

j\.

/ ι.

ι./'

.r\.,{ι \..-'\ .ι.\., ,\

_,.------\ ----τ-\

-' .' .r

,,ß

_.t.ι

\.\._ :}

ß ._'.

ß.

_-. \-

!' _,;' ^,--}ò,4ι' \>

;

,'-,ß

r'( \

ι\ji

' J/ -n {

J,..j

ι 7/ r.,r /-Ι /J-@(-2-\

\ pJr

/- L, ι-r-|

(ζ(\,,ι'

μ /,

ßΙ,,,

,ι

rii ..-.-,!,

', .l,-

:,'

/ ,-/ ) τι!ß

-.''

{

ß,-

\-,^τ"/ , -'''':, f )'ι\ ,t,_., 'ι. (t ",,ι | ßι Ι \ '-'? ,-1

a--\

ηß;'Ι '-\

ß º \ß

ι,

,,. 'ß

\-'-':ß

..r''

,''''

,.l

}/\ß

,ι

;

/,,,

_.-.ιι

οß.

"...

.r' ',

) Ý1.'

''lι ?. ''Τ'ι..

{

''_

ß.-ιι.-. .-.-.| -ß)

\.r.Α.Ξ,.Jι !

η.,

$,υ

ΗΠΕΙΡΟΣ ¹παροò αποτελεßται ατü 4 νομοýò: Νομüò Θεσπρωτßαò με πρωτεýουσα την Η

Ηγουμενßτσα, νομüò Ιωανγßνων με τρωτεýουσα τα ΙωÜνγινα, νομüò ¶ρταò με πρωτεýουσα την ¶ρτα & νομüò ΠρÝβεζαò με πρωτεýουσα την ΠρÝβεζα

tlομüò Θεττπριρτßαò

ΒουνÜ:Τα κυριüτερα βουνÜ εßναι: Των Φιλιατþν

Τηò fν'lουργκÜναò(Þ ΤσαμαντÜ)Το μσü ανÞκει στ ΕλλÜδα και το Üλλο μισü στηνΑλβανßα Του Σουλßου Τηò ΠαραμυθιÜò Τηò ΠÜργαò

ΠοτÜμια: Ο ΚαλαμÜò Ο ΑχÝρονταò Ο Βουβüò

Λßμνεò: Δεν υπÜρχουν ΑξιοθÝατα:

Το Σοýλι, τα στενÜ του ΑχÝροντα

Νομüò Ιωαννßγων ΒουνÜ: Οροσαρ,Ü Πßνδου

ΓρÜμμοò

Τýμφη Ζυγüò ΙιJαυροβοýνι

ΛÜκμοò ΑθαμανικÜ ¼ρη ßιßακρýκαμποò Δοýσκο Ξεροβοýνι Τüμαροò ΙνΙιτσικÝλι

Νομüò ¶ρταò ΒουνÜ: ΑθαμανικÜ ¼ρη ¼ρη ΒÜλτου Ξηροβοýνι ΠοτÜμα: ¶ραχθοò Λοýροò Αχελιbοò Λßμνεò: Ζηροý ΤεχνητÞ λßμνη Πουρναρßου ΑξιοθÝατα: Τογεφýρι τηò¶ρταò

ΠοτÜμια: ¶ραχθοò Λοýροò ΚαλαμÜò Δρßνοò

Αιßοò

Λßτινεò: Παμβþτιδα ΑξιοθÝατα:

Το κÜστρο των Ιωαννßνων Το μαντεßο και το θÝατρο τηò

Δωδþνηò Το σπÞλαιο του ΠερÜματοò Το νησÜκι στη λßμνη Ιωαwßνων Το μοθσεßο Βρß\λη με τα κÝρινα ομοιþματα

:]ι Το κÜστρο τηò ¶ρταò Το τεßχοò και το μικρü θÝατρο τηò αρχαßqò Αμβρακßqò

Νομüò ΠρÝβεζαò ΒουνÜ:

Τηò ΠÜργαò Τηò ΠαραμυθÜò Του Ζαλüγγου ΘεσττρωτßκÜ ¼ρη Ξεροβοýνι ΠοτÜμια: ΑχÝρωντÜò Λοýροò

Λßμνεò

Ζηροý Μαýρη ΑξιοθÝατα: Νεκρομαντεßο ΑχÝροντα Αρχαßα Νικüπολη Το κÜστρο του Αλη πασÜ στην ΠÜργα Το ΖÜλογγο

β;" Ξg}Α#9€ÝβÝgα#

'-..,,.. ]

:η1_:q] Ι :.ι3r!Αι Ι,\:JvÞ Þ

α5 *Ξ9fΞfi*?θÝΕ

Ý€ΓΦ',Jδ,3§tτ'ßΙΣ

r*.

Ý1

,...,.:.

:] , "' ,::

,..

.,' ,:Ν" &Ρ?ÞΣ

§¸Ρξ&ge&Ε,, ,," ÝÝΡFΑ

/ßßφ-υο*.ß_

Γ ι,Ε,"ò,*

Þφε,"7

ees

{r}!>

ÞΑΡιΞt+Ε

τΡΙß{ftftf}ΙιΙ 'ßβ.ζυ

. _:ΕÝ,.οò.

]]

: l .

.Ξ:::;:.::]:.,

ιò*rφ ι1 ΛΑηι++ιΞ

tÝΑ,.

Ξ\ΗτΑ'

]

g ξ *"

_.#Ι

"º"υ.g¸Ψ ,*

α*Ξ-'ξΦξΞ

"g*u-,** |1 :1

$",re

:]:],

{ψΑΓΙ\rΗΣΙΑΣ '-" '] - -''-" ]-

rf],] ] :,j

α'ιß

]: ]],

ΙtιJτι --'Ξ!ßß

l "

"ti

]: ,".

,:,

!τ.;,'ΞòΞ;- :.:r,;,', -'" '.-*τ. ,'_

bρ:;

.?,9η

,,Ξ,,-.,Ξ

e * .:

..a' ιι

ι.ß

Ξ., ι

λlιοθßατ,α

1Τρτß. üγτ,g

fiaψh*u-fu*o ffi***g3i

ß*τÝφτ

¸e{τhιμ

t}αßßι λχßgψ bßιιι gτßιgτυ

&οχορ&ιιτ:τ,λο,

&ßφυο $ψlß§υ

Ηttßr#υυÝ. GιΦhηlανιηq

fiar Ηψ

Ηßριι

Τφþαφ

'Οιqρη*

λμι,Ι*αυ

mt§ λgßα* h},ο ßφψÝι* §τtftß*ιg βη\,ευυü 8δ** -

.ψ"τmrò}ψοüþ

Ýαιι,τÜ

1β1

*"'ß] ξ ,' {

"",

'* 1υ*þ; ηr ' ]' ß Ý];ι .',,.. ;

+.,

-.ε {

_:",,#:ο""

]

",",q :,:,Φ

,ß

¸ß"*1**r,Ýρþι* Ι* τηγ Μ$οφg ψβ

ei}

qλ Α,χφ*q º{*fr*g"* Ι,¸φßχιÝη -.Sòbβε Ατιτυü.. hψιρdρßÝι* ΨιΨ

}ψοκ*ιυι

:;j

μß

:,j

,,:

|S'

ü]

,jß

ß"

1;|'ν

ji :Ι

:ß

ßß

^σbιζαΑχιΧΙε }ου oaor'A;i,

[!αραlßσ θß'),ι,

ºγß

2α

μα h

ß ;ßι Jι

ι:]:-ßß

ιι :lj ß: ,ij

,,,;'-

ξλ-

Ι τ.ßJιο ΚαΡSßτσαò ιd

φ"ρ",

ß:

-Ý

ßß

;", -,

ÜΡßαδ,τ οýγ α

τÝflfl

.L(ετεýΡα

,_Ι.ΙtτεΝΡq

ffi'ιß

ιι

!ß

γτ

3,s,ι_

ò-,

ο b

Ξ Ξ

τ!

α b

Ε 5

'Ξ=fr-Ξjτ-

.ß*,j-}5s ß

§;ß *).ß; ι'§ 'τι

Ξ'ι

_?.

§,§

ΞΓ e

}

},:l_ :*:,

,a;ι

ΖΕΕ,ξ

r'\,g: τι -,...1

ß\Ε

}

δ F4'§""f,-

'-'',

ξμ

]el ,]1 s§

\Ξδ§ lb

ß!

(-.l

>ιΖ*Ξ

§;Ηý τ{Ε

ι-t

fu'l \{ν ò{ > ΞºJ Ξ ξΞ ý Ξηδ

.,:Ι

Ξ ιò

§,

^Ι

1οý{"_

],π

J,i οι

s€,Ι;Ξ

ο Ξ Γη ο

Ý;€

ßΕ

'1,,Ξ5

Ρ\ -\ι òη -,Ο Γπ òη §-\-) )α ρ, υ1 ρ

,Ι Ι ß

Ι ß

Ι ,ιt

( ß

fu,-- ,-ΕγΕQÞ α;,,.ßqfrφ_Ι,φι

ß. -,.

*:þ

\,§ftιι,Ξιξ:, -¸ß# "e;J ξ "

,1 ,= .

:;", ,,ι

-ξττικττ

ß ß (

ΣτερεÜ ΕλλÜδα Η ΣτερεÜ Ελ.?,Üδα εßναι γειογραφικü διαιÝρισμα τηò Ε}"}"ιßδαò, το δεýτερο μεγαλýτερο σε Ýκταση καταλαμβÜνονταò 24,9Ια τ.χλμ και το πρþτο σε πληθυσμü με 4,591,568 κατοßκουò. Αποτελεßται απü την Αιτωλοακαρτ,ανßα. την Ευρυτανßα, π1 Φωκδα, η Φθþτιδα, πι Βοιωτßα, τ,ην Εýβοια και τ|τν ΑττικÞ. ΠαραδοσιακÜ η ΣτερεÜ ΕλλÜδα φÝρεται και με την ονομασßα Ροýμελτ1, ενþ συχνÜ αναφÝρεται ωò ΚεντρυαÞ ΕΧΙÜδα, λσγω τηò θÝσηò ττlò στον χÜρτη τηò χþραò. Το γεωγρατρικü διαψρισμα δεν ταυτßζεται απüλυτα με τη σημερινÞ ΠεριφÝρεια Στε,òιεÜò ΕλλÜδαò, στην οποßα δsν εντÜσσονται η ΑτπκÞ και η Απωλοακαρνανßα. Μεγαλýτερεò πüλεò τηò ΣτερεÜò Ελλτßδαò, εκτüò τηò ΑθÞναò, εßναι η Χαλκßδα, η Λαμßα και το Αγρßνιο.

ΣτερεÜ ΕλλÜδα βρßσκεται στο νüτιο τμÞμα του ηπειρωτικοý κορμοý τηò χþραò μαò και αποτελεßτην ΚεντρικÞ ΕλλÜδα Þ Ροýυελη. Εßναι το μεγαλýτερο μετÜ τη Μακεδονßα ηπειρωτικü τμÞμα τηò χþραò. Το üνομÜ τηò οφεßλεται στο γεγονüò üτι μετÜ την ΕπανÜσταση αποτελοýσε το μüνο ηπειρωτικü μÝροò τηò ΕλλÜδαò. (Η Πελοπüwησοò θεωροýνταν περισσüτερο νησß). ΟνομÜζεται κα! Ροýμελη (χþρα των Ρωμιþν,'δηλ, των ΕλλÞνων) απü τα χρüνια τηò φραγκοκρατßαζ. Απü την Πελοπüwησο χωρßζεται με τον ισθυü τηò Κοοßνθου.

Βüρευ συνορεýει με τη Θεσσαλßα καß την ¹τrειρη, Νüτια βρÝχεται απü τον Πατραºκü, Κορινθιακü και Σαρωνικü κüλπο, ανατολικÜ απü το Μαλιακü, το Βüηειο και lι!üτιο Ει-ιΒο.fòü και ΔυτικÜ απü τον ΑιιΒοαχιχü κüλπο και γευκÜ το Ιüνιο πÝλανοò, Το κλßμα στην περιοχÞ εßναι, γενικÜ, Þπιο, ξερü και υγιεινü.

Γεωγραφßα [Επεξεογασßα

επεξερητασßα κþδικα|

Η ΣτερεÜ εßναι μια απü τò ορεινüτερεò περωχ€òηò Ελ^fußδαò þιαßτερα στο κεντρικü τμÞμα τη9 üπου δεσπüζει η Νüτια Πßνδοò. ΒρÝχεται δυτυcÜ σιτü το Ιüνιο πÝλαγοò, ανατολικÜ απü το Αιγαßο και νüτια ατεü τον ΠατραΤκü. τον Κορινθιακü και το Σαρωνικü κüλπο. Αναλ;υπκÜ η κατανομÞ του εδÜιρσιιò σε κατηγορßεò εßναι οι εξÞò : 22Υο ιτεδτνü, |9γο ημωρεινü και 59Ο/ο ορεινü.

ΒουνÜ τηò ΣτερεÜò[Επεξεργασßα Τα πιßντε υγτηλüτερα βουνÜ

Αρ.

Βσυνü

ηò ΣτερεÜò

Υψüμετρο

επεξεογασßα κþδικα]

εßναι:

Νομüò

Γκιþνα

2,5ι0

Φωκßδα

Βαοδοýσια

2,495

Φωκßδα

Παονασσüò

2,45º

Φωκδα Βοιωτßα

Τυυφρηστüò 2,3Ι5

Ευρτανßα

¶γραοα

2,Ι63

Ευρυτανßα

,ι

Σ«ΤξφΕ¶ L¶_ßlj1Δβ

ΚιημτÝνα Βοýρλòη

F ιτε.γθι:ιυ

Þι1-,ιßπυ}-ι1

Λß;λφιι ß

Φ-}ερμοπýλε;

*ι\

"ffι ir{nr -ß

Ι,

Φ Ν,ηοντ1

(}σßο,υ

{Ρυρα Αλ{ft

ι\οιι

. ,€-

Ι! Ε4α

ß#

Ε', *]-, b;

ß,

, τ]F", jffii

.ιΕΙ

γ.!

ξ#'

ναò

Ε,'.] , };

Ι-¸ ""F/

ß;ò5ι,)λ.0,

ν{ ντημτιΙßυ Η

Αριφιστsτ.ι

,μ

"ξ

Ι ιl} ια.ξßτ\ι

ß1

) κτlßταιò

τ,ßιιι; η

ßlι αßι

ιυν

Νfl ß:mòι} ,ir υ,,, ß

[-'Ýιμ ιιρτχ,

τι),υ F,l}ριπ(ßι]

ff"Μ*βΒτΦρΑe ftψ- Mu$ry#*S tr- Αw"QÝ&φw frΡ. trw#fuΦ

ff- β*¸Φ#Þf*'αS *Ρ, # e-φwþ

ft*γτ&

ffi*τ4εß,β$; ffiÜβοθ#ψΦ*

¸εþβw*g

ξτβαε## κ**&&ψη

ffiwξψβω ffi**wεβ*¹W&

Αξφ***λχrεtrδ Aa,ξ*m"S

#ο**"_ò ffitβ-ffi§ f,ΓηΦ*S f,φρα*'&*3ι fto*uε*.i'**φs

Ηφλbεs

EΤg"egvΞa

φ"*%

e*/β€τστ

"dam

*d,§**

,:ι

*λχ<ßò,ξ5 eφeρι$*ε-§-{

mgrwξ}

εfr*¸g

σ*κòλΡβ Ξ'ξ ##

6#ff4ξΦ"

_, tων*Ρυλ

κ**

}¸ ¸d*ρqψ*:αftß""Ψ-

;;¸ΤΨ*frαφφΕffiα*

ψ*"¾τg*ß

ffi J**,**,

þφ*α*-"*φ*#ξ** ef#

κ;;-"-Κ

αa'φß$*τ

dσflb α

β-**,

a.,

a*e

αrιÝ

&μ

ιo;#**_

n**h;;¸ρeffþ*k

*ò-τ#Ý*α €.}β*Ý Η-ζfd}ο*,

*#º¸*## *}

§φφκω*"fφ

Ρξψ*#ετ*?ρ*g ¸} ##Þ&αο* e-f"& #}

τΦολ**τ

Διþρυγα τηò Κορßνθου

Ναüò του Απüλλωνψ ßþ«ß,ωrrεια Κüρινθοò

τεßμl-Μιη

ΜÜνη

υστρÜò- βυζαντινÝò εκβ

ßß

Εßg"ß.9νΞε.

φ-*-%

σ**φß$ο*φe,σß

βφ*tα*

+λχÝτ,eS

#6τ$ßΡιß* ε-§d

$Ιην**ω,τß #*ηρ*.ωf }

/ºυß$**

*?r¸s

6τεÜβ*

d"€yy"*-{,}

**"εΦb¸** 6,*ηÝÝ"

, ωftυfu**ιΗ *-*þ

Ýγ€α*-, *φeff{*ru ffiλω*rmd e" χ.ρρινΦe αg.Ι tg,Ý}ο* ΦΔ ,;,

;Γ

_βºξ¾¾

:ft4**#f¸*¸μg Ψ} 5fr-ξΞ"..υ* #} ρ*,&*η

e¸-ß

Διþρυγα τηò Κορßνθου

ΜυκÞγεò-tιλωτüò τÜφοò Α

ffiüτÜσιο ΜÜνη

λ/Η

Πe

ο/

ΑιΓl*ι

"ffi |Ý#ηαη¹ι ,,

υ-rrθ;

Ξζ¹εΗ

€τ|,";η"λι

hΓ-, Lξηο

,§r^r:lσοý

Ι,-ζ"",

»?D

θο s,L}^oor, Χ;^º"η

ß".lg":, Α.,'"*Q",,

rti+r,fu , þ*gλ.-, XL"s,

ελb*

ß,::«ξ, :ι,

Ιοι L}/TιLι/

Δ €

Ι:

πß/ιΑΓο γΣ

ξΙ.γJ

Ρ^Ý,

οr,

ΛÞ

ο,νοJτ21

^?λr9ο"5Ρ.,

U't

Ιr.,

Ιdλ"α Σ,[ιη, J1»7 λ ßγ"ι

τ)

«]Ι

ΣgτΟφΑΔΕΣ òg*Α;ß.*",,,ι;ησ,;<:

'?r; *ιι.l"*σσα* ;εÝß_-κò τ*ò Ξ,j,*],._*ιιι,:ò#ΞΞr=ÝΞ

:τrντ.μεσιι στμ: Εε+ρÜδεß ò,ßßι τιò Ι{**ιÝ*δεζ=tΞτÝ-εrι-,ι:ι: Τ,* =r,ιjΙσßΙ'ι'* ßßßΙß l."ß*ι.ο υ,η*ι,#ΣßeιÜ*ι;ζ:Ξν,;ι- Ý-ρεeρ* :ε,gιτμ,+;,; ,-=ι,; ,τι;α,ιτ,νι;

τιò ακτÝò τΟυ {ινατολικοý º,α τÝσσερα νησιÜ τιον ΣπορÜδων, Ýξω απü

ΣκιÜθο, Πηλßου «ο, ,ηξ βüρειαò Εýβοιαò" εßναι, με εξαßρεστι τιιν κÞπ9ι, που περιβÜλλονται απü Þο»χοι «υι ««rοrrρÜσινοι πυτνÜ η*rß*αοαρα γαλÜζια και πρÜσινα νερÜ και καλýπτονται με πευκοδÜση. \

τ]Jò, η ινιε περισσüτερεò απü ü! παραλßεò γýρω απü την "º"9]ι:ρ,μη που Σκ,,Üβbò εßνÜι σ αγ"rημ*οò προορισμ:^ò τια πολ},"οýò'Ελληνεò α,

πcι9)ßΙ,1 ρ'μÝλ ομορφ* των ΚυκλÜδων. Μην ξεγελιÝστε

δrαθÝ Ι'lßÝ þν

Μý

ο,

και την'Σαντορßτη,

ΣκιÜθσυ; ι Οτδüιι πιο',βασrκιrß,πüλυι Ýλξ,ιò εßýαι η Ιºüλιl,τηò π|þ*"εýþ6α που βφ«υ".οι στ.ην, ν,αΤΨcΙνατΟ λ.ΙΚÞ 1,ºº :º Ι, :_ ^_ {0ρα1οτερη ;λρ;αιιο,κουκοýναρ#ξr ποιι στχνÜ, αναφÝρεται 0]ò η πÜραλßα,τηò χþραòß

Αλ9ννηº

Η Σ,κοπελοò,βρßσκÝf,μι ανÜμ,ε σ,ττ1 ΣκιÜθο 1αι σß των ΣπορÜδων, ßοý ÞßüßικÜ Ε ßνα ι, τιτ, δεýτερο'τ*J' *υ-r"r.,γ μßυο "η την,

]

jº*º:ffi

υ:"1,ι.ß3:,º33:º_γ:: Ι;¹ßΧ::*,Ι¹;º:" ολοÝνα και επιταμ)νεται, η παρα( του, αρχττεκτονικÞ του νησι,οý,üσü και στα,ÝθιμÜ

Σποραδωγ ιßε εκταση J ι5 τετραγωνικιßιιι χιλιομÝτβων, Αν και η αρχιτεκτOνικι1 τηò Σκýροιι παρχτπÝ;.ιπεß, στιò Κυκλιýεò, περισσοτερο απο το μισü νησß εßναι ß,.αταπρÜσιιιι-,,, üπιυ; οι Σπ.;ρτÜδυò.'Το νιισι ψ|ιιιßßεται ιιυ τι9 εκπληκτικÝò α;.ιl-ιουδιÝò rou αλλα και,για τ]ιν ομι)ρφιÜ τηò Χιßιμιαò. Ι*['Σκυl,τtß'' ι;ß,να,ι τιι μεγυλυτεβιι,ντ|§ß,òιυγ

Η Αλüντηlσοò εßναι Ýνα o.rpaic και ιlρεlιιτ νησß ;.ιε πολλÝò ιρυσικÝι υμιορφιÝò. Το νησß φιλοßενεß το μιιτναδικο Θαλ.Üσσιο ΓΙÜρκιτ ι:η5 ΕλλÜδαò,.«1 gνÞκει σε Ýτια ιτπü τα ι;ξß οικολογικ:Ü νιισιÜ τιιò Ειιμιιß,ιπηò που πι_)οστατεýò_lιιι,, τι{ φαικιεò Ν4ιτνÜχcιυò-fuΙιινÜχουò" τ(υν ιιποßιυν το εßδοò εßναι υrrη €ξιßεÜνισιι ßòαι ιιπü πριτιττασßα.

Νº{ßΣ

Ι¶

ΦΟΦΕΙ Ο¶wl|ΓοΛ ΙκΟ¾ ¶ Ι {

αργ

º'ο συμπλεγμ.σ. 1ων \,,ιι(-ßιιß).ß, ιυι_.ι Βορειου Αιγαßου ι,ατα_λαμιβÜ.νι]ι ß)7"ßß ß,, βülΙειι_ß Ι-ιÝρι),: τ()ι} αμ)χιπιλÜ_.γυυ* κι.τι, εκτüι αηο τιι 1_ιικl,ιιι)λιß Σιιιιιι{)ι)(;1|]ι, ,jß\,ι-τß τιιιριτα. απο τα ιιεγαλυτει)(ß ν,}ισιÜ τι1: χιßιμιυ; ΓΙαμι' üλòι αυτÜ. δεν εßνòιι σημαντικοß τοιιρ-lισττκοß προοι)ισ!-ιοß και ΠμΙΟσελΚºΙΟυν κυlΙßαΙò ΕλληνικÝι οικογÝνειεò που

επιλÝγουν να περÜσοι]ι/ τιò διακοπÝò τουò στα Þσυχα. γραßρικÜ και φθηνÜ χωριÜ, παριτλßεò κòτι

τοπßα

rOι}C.

Αρχ,Þò γειιυ;-ιÝι,ιlò σ,πßι τσ τ,üτο, ri Ικιτρßα KaL ιι ΣÜμιιßò μοιÜζι-ιιιν;-ιι. δ.ýι; γιγατl'τιαßεò σφηνεò που χωρßζοι,ν στα, διßο το Αιγαßο, Ι-{ ΣÜjιοι Ýßγα_ι Ýγα, απü τα λßγα μιεριι τηò ΕλλÜδαò- εκτüò τηι ενδοχþραò, που χιονßζει ι.ßι χειl-ιιß,ινα.. στlιν πανυψιßλÞ κοριιφι-ι του νι]σιο». Η εαμοò εßναι επßστlò τι-.η ß-ιÝροò;τι,ιιι γευιÞθιlκε- σ ΠυθαγιΙραò, ο πατÝραò τ.,,ν ;-ιαθι1;-ιατικιßιν και -τιlò νειυl"ιετρßαò,

Ι! !l-ß,ι1--,ß., ,i,,,rιι ιßιι,ι ,.,ßι Ü;,;-lια.; ΟιßΟι-lφιÜ- ßßι-ιτιι.--Ü τßlò ΣÜ;-ιι.L!" ß,Cιι ι.ι ΤΟι-|Οs üπου βοι:τηξε στη θÜλασσα ιcαι πÝθανε ο.Ικαροò. ο γυιüò του Δαßδαλιιυ. τ{ιυ ò\ημllòrυργοι) του παλατιοτº ττlò Κνωσσοý ,««,lrου Λαβιßρινθου. üτατ, πÝταξε πολý κοντÜ στον Þ)ιιιι και Ýλειο,ιιßαν τα κÝρινα φτερÜ του, Χßο,;. το επüμιενιτ νησß βüμιεια, εßτιαι ι] γιι τιιò ριαστ:ßχαò κQ.ι τ(ι,ιι εφοπλιστιßν, Τιτλευκü" γευστικü ρετσßνι ,η,, μ,«οr,χüδr;ν:1",.r.,ι ειιδοκιμιεß ;-ιüνιι στι-ι νιlι;ß τηò Χßοlι και, ειδικÜ, σε ιιια συ,γι(ελ..ριμÝνι1 ιεεριοχÞ, στο νÞτιιι μιÝlι«ιò του νι-]σιοιj. ιòαι πουθενÜ αλλοßι στ()ν κüσ;-ιιß. F-l

Η ΛÝσβοò, Þ Μ'υτιλ,Þτrη, εßναι τιι τμιßτο ;-ιεγαλýτεριι Ελληιιιιòü τηlσß και Ýναò κüσμιοò ιιοναδικüò. Μια α-πο τιò κýριεò ελαιοπαραγωγικεò περιοχÝò ηò χþραζ, βε πÜνòο απü Ι5 ειια,ι.ιrμμýρrα ρßζεò, ß1 πολττιστιßòÞ και εμπορικÞ ζòυη τηò ΜυτιλÞνηò Þταν στενÜ συνδεδεμÝνι1 με τιlν ΜικρÜ Ασßα, μÝχρι το Ι922. Το νησß εßναι η πα.τρßδα ττlò Σαπφοýò, τιlò πριßιτιlò εριοτικτlò ποιÞτριαò και γυναßκαò λ.ογοτÝχνιι5οò που γνlß3ρισε ο κüσμιιßι, Η Ληρινοò. rτκüμιι1 πιü βüρεια. εßναι ενcι απο τßß πι(] Ü.γτ,ιιιστα Ε}..λ,ητrιιòÜ νησιÜ Και. Οjlωò συμβαßνει συνÞθιυò σε αυτß-]. Γι( περιπτιbσειò, Ýνιτ απü τα. ομιορφüτε;ß-''υ l-J πριυτεýΟυσα Μυρινα και ýι πιτρα,ßßεò του \J]ισι(γý ε;ßναι απü τιò ιυριτιιßτερεζ τιιζ χþραò. Η Ýλλ,ειιμτι εκτετιτμÝι/ι,_ιν τιιιιl]ιστικιßιτ.ß ε¾Κατα.στÜσεων σΙ1;.ιαßνει ηρετιßα ακüριι1 και στοl]ò καλ.οκαιòτLνουι, μιlνει αιχμηò. και ι-ιια αßσθιlση του πωq ηταν ι] χ(υL)σ_ πß]ιν απο 40 χμ-ιονια, πρι\/ ενσκýψουν τα θÝρετρα και ο ι-ιαζικüι, τουρισl-ιι.ß.. ΤÝλοò. η ΣÜ;-ιιτò, Ýνιτ απü τα πιü πρÜσινα ΕλληνικÜ νιlσßα. και τ,ß ΣαμιοθρÜκη, Ýνα απü τα λιγüτερο προσβÜσιμια,, Εßνα.ι και τα. δýο κοσμιÞ;-ιατα που περιμÝνουν να τα ανακαλýγιοιιν οι Cιπαιτιιτικοι τιτξιδιòbτεò που ψÜχνουν για το ιιÝο ιται το ξεχιυριστü.

Δ{ΜΕκ¶:ff}tΣ¶ νΙlσΙα

τι,ιι,,ß\ι,ιßjει(ατ,ιºσýιν ιτ;τοτελιιýν τιι ιιεf)ιßι_lιτ,jιι}ι §*r' '/Ι)(/-l,tΙΙΙ l'-l-Λαιßι;τ- 5τ(] \'()τΙΟατ'ιιτιι).ικü Αιγα.ßο. Επßσι1*. ι,jιιτι\. (/,;τ{} τιι\., ß ΙΙ ι'Ιlσ{ τιιιι ßππ()κ$ι ΡüιjΟ κα,Ι ΤΙ-Ι1/'Καl. ι;ßτ'α.ι 1-ιεl;ικÜ òτπιß τα τεß,,ι]ι)ταßα Ελληνßßα r,,-1ο,,r,,,,,,, -τη. ÝΧΙΤΙßν πΟl.ι)ßJιιεßνει α"τ'ι:,,'γιγτtß α.πÜ τη ßιßγτρονη ßοιι1 κα.ι δεριÝ.,ιτ ιιßτ Γι_ ταραδüσειa τοτ)_ζ.

{α

'ηγ,:γ|'ºß"Ý'ß,ιιιιτιιò ΤΙla

Ρüδ*. εßναι ο δετßτεμιοò πιÞ δημιοφι/.Þò τοL)ριστικü: προιτρ]ισι-ιι}ò 1ιιò β7"λÜδιιò. 1-ιετÜ την ΚρÞrη, και η ι-τεσαιωνιι<Þ πüλη τηò Ρüδου εßνττι 'Τιò

φΙü

ΚαλßΙτερα

μ.ι.ιτ

διιτηρηριÝνεò

ιßεσαι(j)νικÝò

πüλ.ειò

τι)υ

κüσριιιυ.

ιι

τßωò

σιγÜ σιγÜ κι αυτÞ κυριο τουριστιι,:ü θÝρετρο τ]]ò ΕλλÜδοò. πÝρα }ΛνεΤαι φ,,, .,]υ ιδιοτητα τ]ιò ßýò κοιτßδα τηò ΙατρικÞζ επιστÞιιηò και του βσκι'τlπιεßου του Ι πποκρÜτη. εßναι τιι νησß τOJν σφο,υγ.γαρÜδων, ενα) Σýρßη, º η η Þλυò και ΤΟ συγκρüτη,ιια των τριþν μικρων νησιþν μεταξý τη,_ Ρüδοι.ι καιß Λα^,Κl'ß, Ιιω, εßναι ßσωò τα, πιü γραφικÜ ΕλληνικÜ νησιÜ.. [flτ β,κüλ,,μνιιò

Κα""r,ò και. ειδικÜ, η ΚÜρπαθοι,,

τα, ιΖοτιüτεμια νlισια των τηò Ρüδου και τηò ΚρÞτÞζ" εßναι Üγριοι Þιυδεκανιlσων" 1-ιετυξý βμταχοι qßτιστευτΙιò οι-ιΟρφι0,5, 1Γου αΚüμιη "διαφευγουν" τßlò πρΟσοχηò των ψατο;-ιl-ιυρßιυν επισκεπτþν 7του κατακλýζουν κÜθε κα,λοκαßρß το Αιγαßο.

... ;*: κ\ fi

Ασκληπιεßο-Κωò

ψαποστÜσειò μεταξý τω' νησιþν εßναι σχετικÜ κοντινÝò κιτι υπÜρχ,ει αλνÞ θαλÜσσια συγκοινωνßα μεταξý τουò.'Ετσι, το να επισκεφθεß κcινεßò Ιfqψσüτφα αº9j]:,α νησιÜ εßναι üχι ;-ιüνο επιθυι-ιητü αλλÜ κα,ι εýκ:ολ.ο

ΚÜρπαθοò

ΚÜλυμ^ινοò ντ,υ σß τωγ σ(ρουγγειρ,ιιδων

\{}{

ιοÜστρτι

τιογ θππß.lτιßιι

j,,.: Τιι ντlσß .

β7,rεry; ßgl-φt§ξ,,,,,,,,,,,,,,,,s-#ffi

,"ll,rri

ι;μτιιò

τιßò

ß,}l.,τ?.,-

Αψητß

ιΙιι:

'ßΙΙ'-ß'({

j\i; ß,ιψ{)ι

\νεμιüg^ιιßλ,οι

ατμοò ττηò ΑποκÜλυψ,ιßò

ß_#

Πρ(,ßγρΙαΙ,τικιι καΙτιΙ<ρßιγιι:

\ στl;πòι)"ιι-ι,ßι

Γ,, .,,.,",.,.."

Κιlσοò

¶ι-Γιþργτºò τηò βρý«υιò

χÜλδ

þρÞ «ffi;;ισσατο

Καστελüριζο

ιι,νòιτολικüτερο στlι^ιεßι-ι τηò

ΚΥΚΛΑΔΕΣ Γο ονομα τουò δüθηκε απü τουò αρχαßουò γεωγρÜφουζ εξαιτßαò τηò τυκ:λικßlò διÜταξηò,γι)ρω απ' την ιερÞ νÞσο ΔÞλο (γενÝτειρα τηò θεÜò ¶ρτεμηò και του Απüλλων,α) σε αγτιδιαστολÞ των υπολοßπων νÞσων ,Αιγιτßου που τιò αποκαλουσαν ΣπορÜ"δεò.

ΚυκλÜδεò ανÞκουν τα παρακÜτω νησιÜ,

το,υ

οποßα κατÜ σειρÜ μι;γÝθι.ιιτò εßναι: Νüιξοò, ¶νδροò, ΠÜροò, ΤÞνοò, ΜÞλοò, ΚÝιχ, Α$ιοργüò, ']9ò. ΚýSνοò. Μýκονοò, Σýροò. ΦÞραρ,Þ ΣαντορßιΖτ-ß, ΣÝριφοò, Σßζρνοò, Σßκ,ιιοò, ΑνÜφη, Κ ßιιω λοò, Αwßπιιροò, ΦολÝγανδροò. ß\6εικρüττη σοò, ΗρÜκλειιι, ΓυÜροò, Πολýαιιγοò, Ιζ.Ýροò" ΡÞνεrα. Δονοýσσ., Φττρα,σßα, Αwßμηλοò , Δεσποτικü, Σχοινοýσα, Κσυòροττησιει, ΔÞλοò. Επισηò ο νομüò ΚυκλÜδων περιλαμβÜνει κιιι πολυÜριθμα μικρüτερα νησιÜ καθιßτò και συσtÜδεò νησþν üπσιò η σ-ιιστÜδα. ΑντιπÜρου. οι νησßδεò ΙνΙακÜ"ρεò, η ¶γυδροò {Þ Αμοργοποýλα). το ΑσπρονÞσι, η ΝÝα Κα.ß^ιÝßτ,º, η ΠαλιχιÜ ΚοιμÝυj.ηΑσκοιντ.dε,,ηΕσχ,Üτη,ηΧριστι.σ"νη.ηΝικο,υριÜ,ηΚòιρδιþτισσα, 11 Κιτριανη, τß Σεριφιτποτßλσ.. τα Αβελονßºσισ" και τιl ΣχινσνÞσι. Στι_ò

τα.

Η ΔÞλοò, που βρισκεται δßπλα απü τη Μýκονο, Þταν Ýναò απü τουò ι.εροýò λατρευτικοýò τüπουò ηò αρχαιüτητηταò, 1-ιε δικü του μαντεßο. που Ι ÞτòιιΖ σχεδüν ισüτι;.ιο με αυτü των Δελφþν. Ν/θετÜ την οριστικÞ Þττα τιον Περσþν" τα 479 π.Χ." ιτι Αθηναßοι ßδρυσαν την Αθηναßκι'1 Συμι;"ιαχßα και Þρισαν την ΔÞλ,ιß σαν την Ýδρα το,υ τßτμιεßου τηζ Συμμιòιχjαζ, ι-ιε στüχο νòι κÜγουγ τιlγ ετÞσια καταβολÞ ,ηò χρηματικÞò συνεισφιιρÜò τηò κÜθι: συ;'ι!.ιαχικÞò πüληò περισσüτερο αποδεκτÞ,

Τòι ιιησιßι.

δεκαετßα

Ýγιντ.ιν τσι)ß_τιστικοß πιτοιιμτισριοß η Μýκονοò. τι_ιυ Ι9.j0. üταν ι1 υιμηλÞ ι(οιν(ι)νßα τι_υν Αθηνιbν. üπωò κιχι ειδικÜ

QπÞ τη'';

ιομιιlχανο ι. εφοπλιστÝò κα.ι καλλ,ιτÝχνεò, " ανακÜλυψcJν" την Üγρια ιßl_ιορφιÜ τουι. κτιτ τιò απßθανεò παραλßε.ò τουò. Στην δεκαετßα του Ι95Ο. το ενι,τισ"ιρÝμιον για τα νιßσιÜ αναθεμιμιÜνθιlιòε, και [Ιιν δεκαετßα τσυ Ι9(Ι0 η ΙνΙýκ:ονοò και ιι Σαντομτßνη Ýγιναν αγαπημιÝνοι προορισ|ιοß τι'ιιι διεθνοιΙò τζετ σετ. Σημιερα. τα περισσ(τιεμια απü ,ra Κυκλαδονι,lσια εß-να,ι πλÞριι:q α_νεπτ υ¾ ι_ι Ýνο ι τουρ ιστικο ß πρτοο μτ ισ μο ß και προσελκý οιιν εκατι.l Ι-ι,ßΙlΙ !1

1-ι

τουρßστεò κÜθε κιιλοκαßρι-

Ι,α

Ε* Ρ{

ΦΘν ej * # 9]Ξ §Φ ΞΦ ψ ω',

-Ο 1Γ-ò

Ρ ο

α)

*Ξ8 ΕΘ αρ ΧΦ ¸Η

ΡΞο Φ

ι,r^)

ΗΓη

<ο, ΟΞ d, ιη

,{ρ ΕΗ Ζβ ΡΞ Χο

òο

ΞΖ ΕΗ ρΗ

ΟτΞ

ΞΡ(Þ^ üΡ 'θ

t'+-t-Ρ 2.2"22, ΟοΟο

ο. (ηΟδ. ιη Ο. ιη ,η

-??τ

ιη ¼ et

Ξ ^ Φ θ.

ιη ρ -Ξ

>ΞΧΞ

δ δτ9Ξ.Ξ ο θ δ,δ

fiΞ §Ε Θο Ι':ιΙ Η ι' τ{

Ξ# g") òρ

Ξg ΡΗ

òη

Ξ c. f]

Ξ Ξ

Η§ ΗΞ rj ο-

ρß

*;Þ.jffi

) -

αξ ßlα ξα ßα

§ξξα¸

tξ§ξ -*tξ

t*ß ξα Ε§¸ßΞ ßßß1 ß ξ ΕΕα§ ¸Τ

§ß}ßξ§ξαξξα¸ξ §Ý

τß

ΞBea ¸ E,3,ag, Ξ

σ\-)

ξα a

ξ=*:Ξ¸ξΞτ"e€ ω Ý Ξδ ΙξSß

eξ

Ξ.Ξτ,Η

Ξ.€Ξ.Ξ

*δΗ

α¸Ε¸*υαß Ε8;3 e; 6.Ε 9Ξ,"R;ΞeΕΞ ;Ý ¸ΘΞα *3 ^Φ.τ:q-,δ¸ 3Ξ eΞ;Ξ ααα αχßΞ*ΞΞ¸ θΕ -ρθΞ.ß 8g εΕg€ ΞcB'3Q,3,¸3,;. ;.Εα 'αΡξ Ξ-Ξ, eΞα¸ αχs¸€ ¸ sΞ Ξdc gÝ =αg-tΕ*Ξ'e Ξ¸Ξ sξ*.= ¸Ξg

αßÝα Εe ΞΞΕ,ßθ*= ¸α Β-ΞaÝα ξ&

¸ßΕ

Ξ"

ξ'ß αΕα ξ¸ξ θΕ Ε

ααÝß ξξξ ßαΕξeΕθαΞαα- ¸*ßÝ ξξÝe ?;ξξ*¸ΞΕÝΞ¸ bεgε ;ε€¸ ea§ ξef, αξee¸'¸ΞΞeΞ§ eßaξ ξßΞ,¸ θα¸ Ξη-l%,Ξ-ΗλΞ.Β¸J-

ΕeαΒ¸¸αΞαξαΕ g¸αß 'ß]

]Ι

ΞΞΞ,

aαΒ

ß Ξ

* ¸

g ß

Ε.

¸Ξ

αΞ,

ΚΕΡΚΥΡΑ .ιΕγκλ!Α

κΞýΑÞΙsßß,Ý

Ý ΙιτCΓΑΙr{Σ ! *eΦ # |

Ο',

ιΘekx

§Ξ

:j,

}*ß

ΠΑΞοΙ ΚΥΘι-ιΡΑ

ΛΕΥΚΑΔΑ

ΚΕΦΑΛοΝ|Α ΖΑΚγΝΘοΣ ιΘΑΚΗ

'}Ξγα?

ΝησιωτικÞ περιοχÞ τηò ΕΙ,λÜδαò που εκτεßνειαι κατÜ μÞκοòτων δυτικþν παρÜλιωντηò και μÝχρι τη νüτια Πελοπüννησο. ΠεριλαμβÜνει απü βορρÜ προò νüτο τα νησιÜ: ΚÝρκυρα, Παξοýò, ΛευκÜδα, ΙθÜκη, ΚεÞαλονιÜ, ΖÜκυνθο και Κýθηρα, Τα βουνÜτων ιονßων νÞσων εßναι δυτικüτερατμÞματατων ε)Þηνικþν οροσεφþν. Το ψηλüτερο βουý εßναι σ Αßνσò και βρßσκεται σεην ΚεÞαλσνιÜ (162Sμ-}. Η περιοχÞ των ιονßων εßναι απü τιò πιο ΣεισμικÝò περιοχÝò τηò ΕλλÜδοò, Το κλßμα των ιονßων εßναι μεσογειακü, με Þπισυò χειμþνεò και δροσερÜ καλοκαφια" Η γλυκýτητα τσυ κλßμαεσò εßναιτÝτοια" þσεε απü πολλσýò θεωρεßται ανþτερο απü το περßÞημο κλßμα τηò

γαλλικÞò ΡιβιÝραò. Η οικονομßα των ιονΙων νησιþν στηρΙζεται κýρια στη γεωργΙα, που διαQÝρει απü νησß σε νησß. Καλλεργοýιτεαι ελαιüδε\Ερα, εσπεριδοειδÞ, αμυγδαλÝò αμπÝλια και σεαÞlδεò. Η τεηνοτροφßα Ýχει σημειιßτσει ιδιαßτερη κÜμι}η τα- τελευταßα χρüνια. Αξιüλογη πηγÞ εισοδÞματοò αποτ.ελεß και ο Τουρισμüò. Η ΖÜκυΦοò, η ΚÝρκυρα, η ΚεφαλονιÜ, η ΛευκÜδα, η ΙθÜκη, η ΓΙαξοß καιτα Κýθηρα αποτελσýν το διαμÝρισμα των ΕπτανÞσων, Τα Ýξι απü αυτÜ (με εξαßρεση τα Κýθηρα-} βρßσκοιπαι σòο ßüνιο ΠÝλαγοò. Αποτελεßται σιτü 4 Νομοýò ; ΚÝρκυραò, ΛευκÜ_δαò, Ζακýνθου και ΚεφαλονιÜò. Πρωτεýουσα των νησιþν εßναι η ΚÝρκυρα. ΒρÝχοιπαι: Βüρεια απü το Ιüνιο ΠÝλαγοò Νüτια απü το Ιüνιο ΠÝλαγοò ΑνατολικÜ απü το Ιüνιο ΠÝλαγοò ΔυτικÜ απü το Ιüνιο ΠÝλαγοò

Ν. ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ

Ο νομüò ΚεòαλονιÜò καταλαμβÜνειτο νüτιο τμÞματων νησþντου Ιοιτßου,¸χει του Ýιòεαστ1 9Ο4τετρ.χ}ιμ_ καιπληθυσμü περßπου 39,5Οα κατοßκουò, Πρατεεýοιτσα

νομοý εßναι το Αργοστüλι ο νομüò περιλαμβÜνειτα εξÞò νηαιÜ και νησßδεò: κεÞαλονιÜ, ιθÜκη, Αετüò Βρüμωναò ΑρακονÝρα, καρλονÞσò ηαζαρÝτο, ΜÜκρη, Οξεßα, Ποντικüò και ΠροβÜτι Εßναι το ενδÝκαο σε μÝγεθοò νησß τηò λΙ|εσογεßου και το μεγαλýτερο των ΕπτανÞσων. Βρßσκεται στην καρδιÜτου Ισνßοι.ι βüρειατηò 7gχÞγθου καινüτια τηò ΛευκÜδαò απÝναντι ατιü την εßσοδο του Πòπραßκοý κüλπου,

το κλßματηòεßναι μεσογειακü με Þπισυòχειμιßνεò και δροσεριß καλοκαßρια, Το Üνοιξη, λüγωτων φθιýπωρο, η θερμοκρασßα κινεßταισε υφηλÜ επßπεδα αι'üτιτην Ερßσσυ πσυ τηò θερμþν ανÝμων που φυσσýν σΕο νησß_ ΥπÜρχουν περωχÝò üπωò βρÝχει σπÜνια.

νησß που αποτελεßται απü 4 χερσüνησουò τηò ΠολικÞò, τηò Ερßσου, ¸ηòΛξιβαθþν καιτηòΤραυ. οι αιòεÝò του νησισý που βλÝπουν το ιüνιο εßναι βρqιþδεò ενþ οι ανατσλτκÝò Ýχουν ηπιüτερουξ σχημαεισμοýò κüλπομò και ακρωτÞρια_ Εδþ θα βροýμετην παραλια του φισκÜρδου, τηò ΣÜμηò του ΛουρδÜ και του Αργοστολßου. Η ΚεÞαλονιÜ εßναι Ýνα σρεινü

οικονομßα του νησιοý βασßζεται στα γεωργικÜ προßüνεα σξην κτηνοτροφßα στην αλιεßα και (πον τουρισμüΠαρÜγειτο πσλý ρτυστü κρασß "Ρσμπüλd' αλλÜ και κσυλοýρια μετσ Üρωματσυ πεýκου απü τον Αßνο. Η

ΛÝλεγεò εßναι οι πρþτοι κÜτοικοι του νησιοý που ÝÞεραν μαζß τουò τη λατρεßα του του Ποσειδþνα. Ο μυθικüò ΚÝφαλοò πρüσφυγαò απü την ΑθÞνα Ýδωσε τ'ονομÜ κατÜ στο νησß. Στα ομηρßκÜ òΕη αναφÝρεται με το üνομα Δσυλßχιον. ΣÜμοò Þ ΣÜμη.

την ΡωμαΙκÞ περßοδο ιδρýεται η πüλη ΠÜνορμοò το σημερινü ΦισκÜρδοΝορμανδοß, Ενετοß κατÝκτησαν το νησß με μακρüχτονη κατÜκτηση αυτÞ των Ενετþν απü το 1500 εþò τα º797. Το t797 καταλαμβÜνουν το νησß οι ΓÜλλοιΤο 1864 üπωò καιτα υπüλουτα νησιÜ ενþνεται με την Ε}ιλÜδα. Στον Α' Παγκüσμιο Πüλεμο καταλαμβÜνεται απü τιò γαλλικÝò ναυτικÝò δυνÜμειò. Το Β'Παγκüσμιο Πüλεμο την καταλαμβÜνουν οι Ιταλοß και μετÜ απü μια μεγÜλη μÜχη το νησß περνÜ σεα χÝρια των Γερμανþν που προκαλοýν μεγÜλεò καταστροφÝò. ΔραματικÞ Þταν το 1953 üπου καταστρεπτικοß σεισμοß ισοπÝδιυσαν cτχεδüν

χρονιÜ

üλο το νησß.

Μνημεßα: Το μοναστÞριτηò ΠòιναγιÜò τηò ΠλατυτÝραò. Η ΔημοτικÞ ΒιβλιοθÞκη. Η ΚοργιαλÝνιοò ΒιβλιοθÞκη. Η γÝòυρα του ΔρÜπανου. Το σπßτι του ΛασκαρÜτου. Τα ερεßπια Ρωμßκοý μεγÜρου. Ο κατεστραμÝνοò Δωρικüò Ναüò του Απüλλωνα. ΒουνÜ: Αßνοò. Λßμνεò: Βýθοò Κοýταβου Κουνüπετρα. ΠεδιÜδεò:

Κραναßαò Ομαλþν ΣÜμηò ΠυλÜρου Λειβαδιοý ΠαλικÞò. ΣπÞλαια:

ΤÜ"

___tOJÞλi φ

ÝÝ

r,ia ΓτJ

|α.λοε ß

Ρc¾ο αºι;

/«

β*ßßß';1,ß,

ΤΓοοο δ ßζß 5 :

τη, b

,,d",η"",ι,*Ιcυ

f tilli

. Γ:,υ Δ **rβflß,rσ.υ6',:-Γ3 Ýμ Ρ« vi|:yicll ,1,ßß-ßßl "Üπü'7,, Ι", ν α* ι\ici..- τ-,',," ,º9;,;r;,*J'," ..ΡΙß,'',, δ ßρ', ο

ß''ον

Σ'

j,,

Ý,,

τ,!

η,

ιΓαf ,!,ιß,ι, r,,i

-Τ,º Ý,.º,^rßS .],,,t'ηοßηιs ατ,{ρχ; οß μ#/.ßχß S cil+y β'Þ αrΧq'{Ι ριοο,ß ,'ΟΓο,,, .τΙ ßß , ΤΓιξr',rjßß vd ,,υF''ζ,οτ,υ _,, ß,ι,,,,,,γ, QαΕ,ιr,Ι,,ß,'r,' Γην !|οοαηß*' γQ'τιò [φ..Γ.lß1 _],ß ,' º'Ιß ΙΟΤ'ι δΙ,, ya,,r,i οß{Ý::ß,ε ßò, γ:ιßτ,:η ßητ{ß ο/ ?^λΤrτυ

ΜελισσÜνη ΑγκαλÜκι ΖερβÜτη ΔριγκαρÜτη Αγ. Θεοδþρων

ι^,

|Τ,-ιρ.,,, ιΙ

t'i,q

Γ{

υß,.,ζ,,,ν |^,di Τr; ßgο)ß-lν

ι Γß

ß§,

Κfr&}Κ¾ΡΑχ

τμÞμα των νησιþν του ßονßου,¸χει Ο νομüò ΚÝρκυραò καταλαμβÜνειτο βüρειο του

112.000 κατοßκουò, Πρωτεýουσα Ýκταση 641τετρ.χλμ. «ο, πληθυσμü περßπου νομοý εßναιη ΚÝρκυρα, το σýμτλεγμα των ΕτπανÞσων: ο νομüò ,,ερααμβßυει τα εξÞò νησιÜ απü ΚÝρκυρα,

Παξοß

και Αιπßπαξοι,

_, η . __Α. _. _. n^r.lrla νησþν, τα Διαπüγεια: Οθωνοß, Επßσηò περιλαμβÜνÝι καιÝνα μικρü σýμπλεγμα ΔιÜπλο, τραχιη καρÜβι, ΜαθρÜκι, Ερεικοýσα, και τιò Üκατοßκητεò: ΔιÜκοπο, ΠλÜκα, Καστρινü, ¼σερακο, Πλατεßα, Λειφþ και Βρßσκεται στο βüρειο Üκρο του Εßναιτο δεýτερο σε Ýιααση νησßτων ΕπτανÞσων, Η ΚερκυραßκÞ θÜλασσα την χωρßφι ιονßου ανÜμεσα στην ανατολÞ καιτην δýση. απü την¹πειρο.

απü ΝοÝμβρη ωò λ/lÜρτη, Οι Το κλßμα τηò εßναι μεσογειακü με αρκετÝò βροχÝò δεν ξεπερνÜ τουò 27 εßναι Þπιοι ενþ το καλοκαιρÜκι η θερμοκρασßα

χειμþνεò βαθμοýò.

ΤονησßτηòΚÝρκυραòμοιÜζειμεδρεπÜνι,τοü'πλοπουκατÜτηνμυθολογßαο και παλιüτερα λεγüταν ΔρεπÜνη, Εßναι το Κρüνοò σκüτωσε .ου ,,ο*ρο του γ(αυτü

ατιοκαλοýν ΚορÞοý εξαιτßαò πιο κοσμοΙτολßτικο α;τü τα ΕπτÜνησα και οι ξÝνοιτην

τωνκορυφþνπουξεχωρßζουνüτανκανεßòπλησιÜζειτονησß.ΣχηματφιδιÜιÞορα ακρωτÞρια.

ΗπιογνωστÞτιαραλßαεßναιαυτÞτηòΧαλικοýναò.ΤοΣιδÜρι,τοηΡüδα,την Γεþργιο των ΠÜγωντον ΓαρδÝνιο ΑχαρÜβη.ον πιμυρü τη ΔασιÜ αλλÜ κÜßτον Αγιο ΑποκÜληψη εßναιτο μικρü δÜσοò εßναι μερικÝò απü τιò παραλßεò με την ψιλÞ Üμμο_ Üσπρα κρßνα πÜνω στην Üμμο, με τουò κÝδρουò καιτα ΣτονησßγεννÞθηκανοΙωÜννηòΚαποδßστριαòΚαιοιοικογÝνειαΘεοτüκηüλου üλοι εßχαν διατελÝσει πρωθυπουργοß τηò ΕλλÜδαò, Η

τον τουρισμü, οικονομßα του νησιοý στηρßζετε κυρßωò απü

πm|3"*η;,τ,;,φ τοιηý5

. l.

Ε τ, r.,*,--º''.,._ ! -

ιßΞ -ι, : ; ., n.j"-no. Ξ-}-

,,__ ',

f Þφτ,,

_.'

_l]

"{ß,,ι --Γ

,ßß ,' ,l,c ß,ι F ß ''" ,,__ αßΕ9, .l, ρ{.ι.τ '., itr{:lili Ι a ,, εξr.lτÞ'ι ε..;;ßο,, ,^ .,, η " cΦc;ηπ" | Χ<. *τ;Ül' ι l -*'1μ, ,1,, \ 1,,,., A'Eb31 ß-, '! '. S}], Ε '*. ιd π \ 1 .*ιηΕ\"

γ,.-

,, Ρ,.τJßι,qΕι

ιοτο'*ο,

, ωτ,ßßßß-

αß

sΦιι, *'Ιατι"ι " ,:χ.ßΖ,4ηγιτωοs -__

.fd'^\iΞ ,: fu._Eß _, -.+-j Α.ιü!ι / ,νΙ\b

a.d.hι.'9I ι_,

υιττυτ

,Ι

υò.*,

rgωJs",*,J'E .'' ι,,Jι,ιF,(ΡßΦυΗ,jα υ,ιj ,! ]

ß.bτΙι

]

- ü,*.ß.,ΙΞο",",,,,,

']:α "

::"r¸l.].

LηΦJ

ndo

ΦÞ

:.Εß,--,

ο γομüò Ζακýνθου καταλαμβÜνει το κε\τΕρικü τμÞμα των νησιþν του ßονßου. ¸χει Ýτεαση 406τετρ.χλμ. και πληθυσμü περßπου 39.οΟΟ κατοßκουò. Πρωτεýουσα του νομοý εßναι η ΖÜκυνθοò, Ο νομüò περιλαμβÜνει τα εξÞò νησιÜ και νησßδεò: ΖÜκυνθοò, ΜαραθωνÞσι, ¶γιοò Σþστηò και Πελοýζο και το σýμπλεγμα των ΣτροφÜδων: ΣταμφÜνη και ¶ρπυια. Εßγαι το τρßτο σε Ýκταση νησΙ των ΕπτανÞσων μετÜ την ΚεòαλονιÜ και την ΚÝρκυρα. Βρßσκεται 9,5 ναυτικÜ μλια απü την ΚυλλÞνη τηò ΠελοποννÞσου και 8,5 ναυτιΚÜ μßλια απü την ΚεφαλοντÜ. Το κλßμα τηò εßναι Þπιο, γλυκü σαν την σΓαφΙδα τηò με μεγÜλη ηλιοφÜνεια üλο το χρüνο. ΒροχÝò Ýχει απü ΝοÝμβριο μÝχρι και ΙανουÜριο. ΕΙναι ιδανικüòτüποò για νατον επισκεφθεßò λüγο τηò ηλιοφÜνειαò üλο το χρüνο.

εßναι η αρχüντισσα των ΕπτανÞσων. "Φιüρο του ΛεβÜιτ.τε" την Ýλεγαν οι ΒεγετσιÜνοL ¸χει τριγωνικü σχÞμα και στο βüρειο Üκρο τηò βρßσκεται το αΚρωτÞρη ΣκινÜρι. ΝοτιοανατολικÜ σχη|ιατßζεται α κüλποò ταυ ΛαγανÜ ποιι το 1999 ανακηρýχθηκε ΕθνιΚü ΘαλÜσσιο ΠÜρκο για την προσΕασßα τηò χελþναò ΚαρÝτα-ΚαρÝτα καθþò εßναι τüποò αναπαραγωγÞò τηò. ΕπειδÞ οι ΣτροÞÜδεò μοιÜζουν να επιπλÝουν στο Ιüνι,ο χωρßò να Ýχουν υπÜρξει ενιιιμ,Ýνα }τε τα Üλλα νησιÜ Ýχòßυν χαρακεηρισ[εß ιοò ωκεανικÜ νησιÜ. οι ακτÝòτηò Ζακýνθου εßναι βραχþδεò και απüτομοß, Εδþ βρßσκονΓται οι ΓαλÜζιεò ΣπηλιÝò καθþò και η περßφημη παραλßα του Ναυαγßου. Η ΖÜκυνθοò

)

,Ι: Ρ. -]

::,

r,;;,

ο νομüò ΛευκÜδαò καταλαμβÜνει το κεντρικü τμÞμα των νησιþν του ιονßου. ¸χει Ýκταση 356 τετρ.χλμ. και ττληθυσμü περßπου 29.ΟOΟΟ κατοßκουò. Πρωτεýουσα του νομοý εßναι η ΛευκÜδα, ο νομüò περÜαμβÜνει τα εξÞò νησιÜ απü το σýμπλεγμα των ΕιπανÞσων: ΛευκÜδα, ΜεγανÞσι, ΚÜòποò ΚÜλαμοò. Επßσηò περυ\αμβÜνετ και 2 μικρÜ συμπλÝγματα νησιþν, τιò Τηλεβοßδεò ΝÞσουò: ΚÜλαμοò ΚÜσεοò Αρκοýδι, ¸τοκοò Κýθροò ΘηλιÜ καιτοσýμπλεγματων ΠριγκηπονÞσων: ΜεγανÞσι, Σκορπιοò, Σκορπßδι, ΣπÜρτη, Μαδοýρη, Χελþνη καιΤσοκÜρL Εßναιτο τÝταρτο σε Ýκταση νησßτων ΕπτανÞσων. Βρßκεται κοντÜ σòην ηπειρωτικÞ ΕλλÜδα και συνδÝεεαι με την Αιτωλοακαρνανßα με μια πλωτÞ γÝÞυρα 20 μÝτρων. Το κλßμα τηò εßναι μεσογειακü. Ο καιρüò στο νησß εßναι συνÞθωò Þπιοò με μεγÜλη ηλιοφÜνεια χαι λßγεò νεφþσειò. Το καλοκαßρι εßναι. ζεσεü και οι Üνεμοι που φυσοýν σε δροσßζουν κÜνονταò τη διαμονÞ σου ευχÜριστη. Ο χειμþναò εßναι ελαφρýò.

ΛευκÜδα εßναι καταπρÜσινη και συνδυÜζει βουνü και θÜλασσα. Η εýκολη προσÝγγιση απü την Αιτωλοακαρνανßα μÝσω τηò πλωτÞò γÝφυραò την Ýχει κÜνει ιδιαßτερα δηιτοφÜÞ: 'Ηταν ο αγαπημÝνοòτüποòτου ΑριστοτÝλη ΩνÜση που το 1963 αγüρασε το Σκορπιü μια μικρÞ νησßδα απÝναντι απü το Νυδρß. Το ηÞ9wΚατσßκι, η Εγκρεμνοß, το ΚÜθισμα και ο ¶γιοò ΙωÜννηò ανÞκουν στιò καλýτερεò παραλßεò τηò νΙεσογεßου. Οι ορεινÞ ΛευκÜδα με ¸α ερευτωμÝνα μονασεÞρια, τα φαρÜγγια τηò τουò καταρρÜκτεò και τα παραδοσιακÜ χωριουδÜκια τηò προσφÝρει συγκινÞσειò αλλÜ και μια μοναδικÞ θÝα. Στο νησß γεννÞθηκαν δýο εθνικοß μαò ποιητÝò, ο ΑριστοτÝληò Βαλαωρßτηò και ο ¶γγελοò Σικελιανüò. Η

οικονομßα του νησιοý στηρßζεται σξη γεωργßα την κτηνοτροφßα αλλÜ τα τελευταßα χρüνια περισσüτερο σΕον τουρισμü. φημßζεται για το Λευκαδßτικο σdtÜμι τηò αλλÜ και γßα την περßφηβη φακÞ τηò ΕγκλουβÞò. Η

αΡαδοτυ,cι ρα ΜΠΑιΝΩ

ρqξοσδ,òι

ΜΕΣ τ,ΑΠ,ιΠΕΛι

ßΠΑΡΑΔΟΣIΑΚο ΘΕΣΣΑßΑΣ) Μπαßνω μεò τα αμπÝλι μωρÝ μπαßνω μεò τα αμπÝλι μπαßνω μεò τα αμπÝλι ωρÝ σαν νοικοκυρÜ Να κι ο νοικοκýρηò μωρÝ να κι ο νοικοκýρηò να κι νοικοκýρηò ωρÝ που 'ρχεται κοντÜ

¸λα νοικοκýρη μωρÝ Ýλα νοικοκýρη Ýλα νοικοκýρη ωρÝ να μιλÞσομε Κüκκινα σταφýλια μωρÝ κüκκινα σταφýλια κüκκνα σταφýλια ωρÝ να τρυγÞσομε

Λιþσαν τα χιüνια, λιþσανε και μειò δεν ανταμþσαμε Τα χιüνια τα'λιωσε η βροχÞ και συ κοιμÜσαι μοναχÞ

ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΑ

ΠΑΕΙ ΝΑ ΠΛΥΝΕΙ

{ΠΑΡΑΔοΣΙΑΚο ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ) Καραγκοýνα πÜει να πλýνει κι ο βοριÜò δεν την αφÞνει. Τα ποτÜμια παγωμÝνα τα νερÜ κρυσταλλωμÝνα. ¶στηνε βοριÜ να πλýνει και νυφοýλα θε να γßνει να τα πλýνεινα τα απλþσει να στεγνþσουν πριν νυχτþσει,

'χει

γνÝσει, Πλεν' την προßκα που ν' αρÝσειτηò καλü στον για

Η ΑνατταρÜσταòτη του ΧωριÜτικου ΓÜμου gτÞσια βÜση την τριÞμερηò διÜρκειαò εκδÞλωση τηò Απü το 1979 μÝχρι και σÞμερα πραγματοποιεß ανελλιπþò σε εΚδηλþσεΙò σΤΟ «ΑΝΑΙΙΑΡΑΣ,ΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΑΠΚΟΥ ΓΑΜοΥ>,, που θεωρεßται μια απü ηò σπουδαιüτερεò πολπισηκÝò ΓÜμοò ο ΧωριÜτικοò το ι98ο ενþ ΜÜτσαò, ο ΝÝστωραò Νομü τηò ΔευκÜδαò. ºο ιg77 την εκδÞλωση κινηματογραφεß τηò ΕλλÜδαò η τüτε πρωθυπουργüò ο παρακολουθεß που ÝκδÞλωση παρουσιÜζεται σΓιò τιορτÝò Δüγου καß τÝχνηò ιÝυκÜδÜò, Γεþργιοò ΡÜ)ιληò. τηò ΚαρυÜò ΚαΙ ΠαρΟυσΙÜζΟνΤαΙ το 1954 γßνεται,για πρþτη φορÜ <<Η ΑναπαρÜσταση του ΧωριÜτικου ΓÜμου» σòην πλατεßα το χωρßο συμμεΤÝΧεΙ σΤην Σýσσωμο γÜμου απü την πρþτη ωò την τελευταßα μÝρα. μ" *Ιü" ß"r,.ομÝρεια üλα τα Ýb,μ«

"ου Γιορτþν Δüγου και τÝχνηò στη «ορυφ«ßα αυτÞ εκδÞλωση, η οποßα αποτÝλεσε τη σπßθα για τον προγραμματισμü των των Γιορτþν ΔüγΟυ ΚαΙ ΤÞòνηò, εμιτνευστÞò ΛευκÜδα μιαò και βασßστÞκÝ στην ιδÝα του ο Αντþνη ΤζÝβελÝκη, ο οποßοò Þταν κÜθε Ýτουò και διαρΚεß ΤρεΙò μÝρεò, ενþ ΣÞμερα, η εκδÞλωση πραγματοποιεßται το πρþτο Σαββατοκýριακο του Αυγοýστου κυρßωò νÝοι Üνθρωποι που εθελοντþν, αριθμüò ΚαρυÜò, τηò ΔÞμου μεγÜλοò συμμετÝχει η πλειοψηφßα'".,, ««"οß«ων του στηρßζουν Ýμπρακτα τον üμιλο üλα αυτÜ τα χρüνια

Η εκδÞλωση üλα τα Ýθιμα που προηγοýνταν του την πρþτη μÝρα γßνεται η σκηνικÞ αναπαρÜσταση üπου παρουσιÜζονται κατÜ σετρÜ το σπßτι, τη φορεσιÜ τηò και üλα νυφηò, τηò προßκα που αφοροýν την μυστηρßου. Πρüκειται για μια σειρÜ προετοιμασιιßτν

üσαχρειÜζοιται γιατο μυστÞριο και

το γλh,τι,

ενδΙαφÝρΟν Τηò «τα προξεγιÜ». Η προξενÞτρα, ιτηγαßνει στο σπßτι τηò νýφηò και ανακοινþνει στον πατÝρα τηò ΤΟ και κανονßζουν την πρΟßΚα Þ οικογÝγειαò του νÝου για την κοπÝλα. ¸πειτα, ο, γοlr"ßò "rl, δýο νÝων Ýρχονται σε επαφÞ αλλþò λιγÜτο.

ΚÜθε ο «το λιγατοχÜρτι». πρüκειται για μια Ýττραφη συμφωνßα ανÜμεσα στιò δýο οικογÝνειεò, το οπσßο περΙλαμβÜνεΙ ,,ου π«ßρ.,οr, η

*φη

þò προßκα_ ΣυνÞθωò, αυτü συ,,rτÜσσονταν απü τον δÜσκαλο Þ τον παπÜ

ΤΙ

ΤΟυ ΧωρΙΟý,

«τα στολßδια», «Οι αρραβþνεò», Η οικογÝνεια του γαμπροý πηγαßνει στο σπßτι τηò νýφηò με δþρα αλλÜ κυρßωò με Πρüκειται για χρυσαφικÜ με τα οποßα στολßζοιιν τη νýφη, ΤΟ γÝμΙσμα ο «<το πλýσιμο τωγ μαλλιþγ». τα μαλλιÜ προÝρχονται απü το τρßχωμα των προβÜτων. ΑυτÜ χρησιμεýΟυν γΙα οι του αναπαρÜσταση γυναßκεò γÜμου, γ,« προßκα Þ νýφη, Στην των στρωμÜτων και των μαξιλαριþν που ^«ßρ"". κοφßνια και τραγουδþιταò τα ιτηγαßνουν για πλýσΙμΟ σΤη βρýση ΤΟυ σε τα κεφÜλι στο μεγÜλα μÝσα μαλλιÜ φορτþγουγ ΚαρυÜò. Εκεß, αφοý τα πλýνουν, τα φορτþνΟΙΤν σΤα ÜλΟγα ΚαΙ Τα χωριοý που βρßσκεται στην κειπρικÞ πλατεßα τηò ,τηγαßlrουl, σεο σπßη τηò νýφη9 συνοδεßα μουσικþν οργÜνων,

«Κουλοýρια τηò νýφηò ΚαΙ ΤΟυ γαμΠρΟý», προζýμια». πρüκειται για μια τελετουργßα κατÜ την οποßα φτιÜχνονται τα ακολουθεß που στο μετÜ το μυστÞριο τΟυ γÜμΟυ, γλÝντι ψrμl.οýκαι μοιρÜζονται τα οποßα παßρνουν οrηυ« ΚαΤÜ ο «τα καρφþματα>). τα καρφþματα εßναι η τελετουργßα καταμÝτρηστιò των προικιþν τηò lr»φηò. Η διαδικασßα γßνεΤαΙ Τηò ΠρΟΙΚΙÜ Τα συγκεντρþνουν Οι συμπÝθεροι καγüγα απü γυγαßκεò. εε αß.Þ συμμετÝχει και ο γαμπρüò *«ß Ýχο.ò φò: σtα τα κρατþνταò τιò καλεß και γυναßκεò *φηò. Ο γαμπρüò κρατþνταò το λιγÜτο στο χÝριδιαβÜζει τα προικιÜ.ηò\rυφηò ΣτÞ'συνÝ,χεια, κεντοýν στα προικιÜ μια κüκκινη κλωστÞ για το ΚαλΟρßζΙΚΟ, Ýνα. προò Ýνα ,,«ρο»ο,Üοοrrν γα τα χÝρια

<.τα

þþ»

ο παπÜò και ο κουμπÜροò, πÜνω στα Την δεýτερη μÝρα,τηò εκδÞλωσηò γßνεται «το μυστÞριο και το γλÝνη». Το ζευγÜρι, σε Ýνα παραδοσιακü λιθüκτΙσΤΟ σΠßΤΙ, üΠΟυ θα Üλογα, συγοδεßα μουσικþν οργÜνων καθþòκαι,ßÞßßοò κüσμουιτηγαßνουν και στο παρελθüν. ΜετÜ το τÝλοò του μυστηρßΟυ Τα ΠρΟΙΚΙÜ γßγει η αγαπαρÜσταση "ου μυü.ηριου, Ýτσß üπωò γßνονταν ενþ την πομιτÞ συνοδεýουν.-μουσικÜ üργανα, ΑΚΟλΟυθεß φορτþγογται στα Üλογακαι μεταφÝρονται.το σr,ßπ "ου.γαμπροý, παραδοσιακü γλÝτm στην πλατεßα του χωριοý συνοδεßα μουσικþν οργÜνων, ,τηò «τηò πßταò του γÜμου». Πρüκειται για την παρασκευÞ τηò Την τρßτη μÝρα ολοκληρþνεται η εκδÞλωση με το Ýθιμο στη ΔευκÜδα σε üλεò ΤΙò παραδοσιακÞò λευκαδßτικηò λαδüτηταò, γλýκισμα που φτιÜχνεται αποκ}ειστικÜ και μüνο παρευρισΚΟμÝνων üΠΟυ ΚαΙ των üλων ενþπιον σημαγτικÝò ο.,γμÝò.ηò «οß,rr*«Þò και οικογενειακÞò ζωÞò. ΕτοιμÜζεται συμμεΤÝΧεΙ ΠλÞθΟò ΚüσμΟυ, οποßο στο ορχÞστρα μοιρÜζεται, Στο τÝλοò τηò εκδÞλωσηò ακολουθεß γλÝλμεπαραδοσιακÞ

Ι of Ι

23ιιΙι2ο1,3

Η Ιστορßα

ι, Γ_

του Καλαματιανοý

Χοροý...

Ο καλαματιανüò εßναι ο πιο γνωστüò κοι nιo αγαπητüc χορüò οτην Ελλüδο και παντοý üηου υηüρχουι ¸λληνεò. Εßναι μια μεγüλη προσφορü τηò Κολαμüται στο νεοελληνικü πολιτισμü. Για να καταλüβουμε, üμωò, το χορακτÞρο, την προÝλευση κοι την ποιüτητò του Καλοματιονοý χοροý, πρÝπει να γνωρßσουμε πρþτα, τι εßνοι <<συρτοß>» χοροß, γιατß σε αυτοý< ανÞκει ο κολαματιανüò. Γενικü, ο συρτüò χορüò εßναι c

πιο διαδομÝνοò καß συνηθισμÝνοò χορüò

τω\ ΝεοελλÞνων. Απü τα κýρια χαρακτηριστικÜ του εßναι r σεμνüτητα στιò χορευτικÝò κινÞσειò και η αρχοßò λατρευτικÞ καταγωγÞ του. Γιο τη σεμνüτητα και τη\ αρμΟνΙΚüΤηΤΟ, Þ εκτÝλεση του συρΤοý χοροý γßνεται αηü πολλοýò μαζß χορευτÝò και χορεýτριεò, ΠΟυ εßναΙ ΠΙασμÝνοΙ απü τα χÝρΙο και χορεýουν σε qχÞμα κýκλου. Διαηιστþνει κανεßò üτι εßναι Ýναò ΧΟρüò «κυκλΙκüò» Þ <«κýκλΙοò>>, üπωò οι ανüλογοι αρχαßοι ελληνικοß χοροß. ο πρþτοò του χοροý, c κορυφαßοò, λÝγεται σÞμερα «μπροστινüò» κοι εßνοι αυτüò που <<σÝρνει το χορü>>. Εßναß ο μüνοò, ποι ΟυΤÝò πò cπιγμÝò ÝχεΙ ΙδΙαßτερη τιμÞ, αλλü και ο μüνοò που μπορεß γο Ýχει χορευτικÝò ΠρωΤΟβουλßεò, που οΙ ÜλλοΙ πρÝπει να παροκολουθοýν και να ακολουθοýν. τον «μπροστινü>> δΙαδÝΧΟιΤΤΟΙ κüθε τüσο Üλλοι, και Ýτα üλοι οι χορευτÝò αλλÜζουν στην τιμητικÞ θÝση και στιò Πρωτοβουλßεò, Ýχονταò ΧΟρευΤΙΚÝò Ýτσι την ευκαιρßα να επιδεßξουν τιò χορευτικÝò τουò ικανüτητεò. ΓΙα Την ορχαßα καταγωγη εξüλλου, του συρτοý χοροý, εκτüò απü τιò Üλλεζ μαρτυρßεò, που ο ΠερΙσσüΤερεò προÝρχονταΙ αηü αρχαßεò παραστÜσειò συρτοý πÜνω σε χοροý μαρμüρινα αγÜγλυφò ΚαΙ Ογγεßα, ÝΧΟυμε, παρÜλληλα, κοι μια σπουδαßα επιγροφικÞ μαρτυρßο: Σε λατρÝυτικÞ επιγραφÞ, ΠΟυ βρÝθηκε στο αρχαßο Ακροßφνιο τηò Βοιωτßαò κοι που τη χρονολογοýν στα πρþτα χρüγιο ποι ζΟýσε Ο ΧρΙστüò, αναφÝρετοι üτι κüποιοò Βοιωτüò ογωνοθÝτηò, ηου λεγüταν Επαμεινþνδαò, γιüc ΤΟυ ΕΠαμεΙνþνδα, <<ταò πατρßουò πομπüò και την των συρτþν üρχησιν θεοσεβþò επετÝλεσε». Αυτß σημαßνεΙ, üτΙ μαζß με τtò λατρευτΙκÝò ιερÝò πομπÝò υπÞρχε, ωò αναπüσποστο στοιχεßο τηò λοτρεßαò ΚαΙ η <<ΠÜΤρΙΟò üρχησΙξ» των συρτþν χορþν, που Ýπρεπε, μÜλιστο, να εκτελεστοýγ «θεοσεβþò», δηλαδÞ με σεβασμü στο Θεü. Απü τον πληθυντικü, üμωò, <<των συρτþν üρχησιò» τηò ορχοßαι εΠΙγρΟφÞò, βλÝπουμε üτι συνÝβοινε στην αρχαιüτητα το ßδιο που συμβαßνει και σÞμερο, üπ δηλαδf ΟΙ συρΤΟß χοροß εßναι πολλοß και εßχαν και Ýχουν διαφορετικÝò υποδιαιρÝσειò και ποικιλßεò, που, üμωò, üλεò ανÞκουν σΤη γενικÞ κατηγορßα των συρτþν χορþν. ο χρονικüò ρυθμüò τωγ συρτþι Χορþν δεν εßναι nüιrra ο ßδιητ πλλΑ Ξò-..,ηßΖe, .,,^ -^.. ^ξ^.^_--.-: _---_,ιl_

Mfu:-Ρουμελιþτηò

-- ο cr* Lo\ οαδ \-

ρο\

τ.3

ΜΑΝΤΗΛt ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟ (ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΠΕΔΔοΠοΓΠIΣΟη

ΜοιπÞλι καλοματιανü, φορεßò στον üσπρο σου λοιμü. Να σε χαρεß, να σε χορεß, εκεßνοò που σε λαχταρεß. ¸λα, πουλß μου Ýλα, αν μ'αγαπüò κι εμÝνο πεò το μüτη μου το νοι, δε θα βρειò üλλον σαν κι εμÝ. Εσý εßσοι Ýγοò Þλιοò φεγγüρι λαμηερü που θÜμπωσεò το φωò μου κοι δεν μπορþ νο ιδþ.

ΛÜμηαò κοι οκτινοβολdò σαν το αστÝρι τηò αυγÞò. Στην Κσλαμüτο Þπη νερü κοι δε μ'αφÞνουν να σε δω.

¸λο, πουλß μου Ýλα, ον μ'ογαπüò κι εμÝνα πεò το μüτιο μου το νοι, δε θα βραò üΜον σον κι εμÝ. Νο σε χαρεß που σ'Ýχει και που σε λοχταρεß και που σε καμορþνει λεβÝwκο κορμß.

Σαν ποò στην ΚαλομÜτα και 'ρθειò με το κολü φÝρε μου Ýνα μοντÞλι νο δÝσω στο λοιμü αμüν, καλÝ μετοξωτü.

ξο

δ δ ιο(

ΑΙΓΙΩΤΙΣΣΑ (ΤΡΑΓοΥΔΙ

ΠΕΛΛοΠοΝΙDοη

Απü την πüρτα σου περνþ, ωροßο Αγιþτισσα κι αηü τη γειτονιü σου, κüρη με τιò ελιÝò και με τα μαýρα μÜτια, π Ýχειò κι üλο κλαιò; Αργþ κοι σε μαλþνονε, ωροßο Αιγιþτσσο, τιò ελιÝò η μüνο σου και η θεßο σου, κüρη με και με τα μαýρο μüτιο, τι Ýχειò κι üλο κλοιò; Κοι σε μολþνονε γιο με, ωροßο Αιγιþτισσο, νο μην ξανοπερüσω, κüρη με τò ελÝò κοι με τα μαýρο μÜτια, μη κüθεσοι κοι κλοιò, Θο πüρω οερüηλονο, ωροßο Αιγιþτισσο και θο 'ρθω νο σε πüρω, κüρη με τò ελιÝò κοι με το μοýρο μÜτιο, να πüψειò πιο νο κλοιò,

ΣΤΗ ΠΑΡΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΑΞΟ (

πΑΡΑΔοΣΙΑΚοΣ ιαιßιΑΔΩΝ )

Εφιhο οναρεýομαι μ!ο βüρκο νο σου φπüξω και νο σε ηüρω κοýκλα μου να ηüμε για τη Νüξο, Στην Πüρο κοι στη Νüξο τον οÝρο σου ν'ολλüξω, τον αÝρο σου ν'ολλüξω ωχ, στην Πüρο κοι στη Νüξο, Θο ηÜμε κοι στο ψÜρεμο κÜτω στου Λωλοιπþνη κι üταν φρεσκüρει ο κοιρüò θο σ'Ýχω στο τιμüνι, Και στην ψιλÞ την üμμο την κοκοβιÜ θο κÜνω οχ, την κακοβιü θα κüνω και στην ψιλÞ την üμμο,

Θο πÜμε βüλτα στο νησιÜ το κÝφι σου να κüνω στη Μýκονο και στο ΘερμιÜ να τρελαθεßò στο μηüνιο,

Το βρüδιο δßχωò üλλο θο σε χορεýω μπüλλο, θα σÝ χορεýω μπüλλο αχ, το βρüδιο δßχωò ÜΜο, Δεν εßμ'οπü ψηλÞ γενιü κι οπü μεγÜλο τζüκι

μο τη ζωÞ μου τη γλειττþ μικρü κοπελουδÜκι, Νο γλειττüò δεν εßνοι κρßμο και να ποßζαò με το κýμα κCIι νο ποßζειò με το κýμο να γλειπüò δεν εßνοι κρßμο, J

ΤΖΟΥΜΒΡΚΑ

ΜΟΥ ΠΕΡΗΦΑΝΑ

(ΠΑΡΑΔοΣΙΑΚΟ

ΗΙΙΕΡοη

¶ιπε μωρÝ ΤζουμÝρκο μου, ΤζουμÝρκο μου, ηερÞφανα. ΤζουμÝρκο μου περÞφανο βουνü μου ξακουσμÝνα.

¶ιιπε μωρÝ σον τι κακü, σαν τι κοκü να πÜθοτε;

Σοντι κοκü νο πÜθατε, τιτüχο να θρηνεßτε; ¶πττε μωρÝ τον Κοτσοντω-

τον Κοτσαντþνη ηιÜσανε.

Τον Κοτσαιπþνη πιüσανε cπo Γιüιητενο τον πÞγαν.

¶ντε κι εκεßτον εκι εκεß τον εσκοτþσονε. Κι εκεß τον εσκοτþσανε

κοι κλαßμετονχαμü του.

ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ

ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ

ΚΑΙΡΟΥ

(ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ KPIITID) Στη ΚρÞτη του παλιοý καιροý ηου δεν ξοναψογÝρνει πονεμÝνη, μια κüρη ζοýσε üμορφη καλÞ και Μιο κüρη βεργολυγερÞ που'χε περßσσια κÜλλη και δεν υπÞρχε σαν κι ουτÞ σ' üλο το κüσμο üΜη,

Στην βρýση πÞγε η κοηελιü περßηοτο νο κüνει κι Ýναò ψηλüò ιττελικονÞò με τ' üλογο του εφüνη Την εßδε κι ανοστÝνοξε απü την ομορφιÜ τζη και το Üλογο ενημüτισε για νο βρεθεß κοιττü τζη Σιμþνει την ε χοιρετü πτÞδεη ξεπεζεýγει κι Ýνα φιλß ερωτικü τση κοπελιüò γυρεýγει.

Δωζ μου φιλß ερωτικü τσ'ογüπηò νο μερÝψω

που ν' ο σεβντüò σου δυνατüò κοι πωò θα τον αττÝξω

Δþσε μου κüρη το φιλß η αγüπη μαò ν 'αρχßξει και το κουβüρι του σεβwÜ γλυκü να ξετυλßξει Δε σου το δßνω το φιλß και το'χω σε ιπροπÞ μου γιατß 'ναι ηρüμα οκριβü στο κüσμο η τιμÞ μου

Κ αν

μ' αγοπÜò οληθινü κοι θεò να μ' οποκτÞσειò στον κýρη και στα αδÝρφια μου να ποò να με ζητÞσειò

Στη ΚρÞτη του παλιοý καιροý ηου δεν γιαγÝρνει οπßσω να 'τονε Θε μου μπορετü ψο μια σπγμÞ να ζÞσω

Σ,ΕΝΑ ΔΒΝΤΡΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΝΑΣΣΟ (ΠΑΡΑΔοΣΙΑΚο ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΔΛΑΔΑΣ) ¼ρε

σ'

Ýνα δειττρß- περδικοýλα μου σ'Ýνα δarrpi στον Παρνασσü üρε σ'Ýνα δεττρß στον Παρνασσü Ýγειρα ν'αποκοιμηθþ

¼ρεν οýτε' Ýγειρα-περδικουλα μου üρεν οýτε Ýγειρα, οýτε ηλÜγιασα üρε οýτε Ýγειρα, οýτε ηλÜγιασα üρε οýτε τον ýηνο χüρτασα ¼ρε κι Üκουσα πÝ - περδικοýλα μου κι Üκουσα ηÝρδßκα ζαλιÜ

ΠαραδοσιακÜ

τραγοýδια

¸να καρÜβι απü τη Χιü ΠερωχÞ: Ανατολικü

Αιγαßο ( Χßοò

)

¸να καρÜβι απü τη Χιο με τιò βαρκοýλεò του τò δυο ση ΣÜμο τ,Þ¾s κι Üραξε ια Ýκατσε και λογÜριασε Πüσο πουλÝται το φþß στη Δýση, στην ΑνατολÞ Τηò παντρεμsνηò τÝσσερα τηò χÞραζ δεκατÝσσερα Τηò λαχερηò εßναι φτηνü το παßρνεò με το χωρατü κι αν σε φιλÞσει μια φορÜ α],"λοý ψÜχνεινα βρει χαρÜ

Η τρÜτα μαò η κουρελοý Η τρÜτα μαò η κουρεθ,οý η χιλιομπαλωμsνη üλο ην εμπαλ,ιßιναμε κι αυτÞ Þταν ξεσκισμΑη,1

Εβßρα μια στα πανιÜ

βρε πÞρα δυο στο χοτριü βρε πÞρα τρειò στο σπßπ τηò

Αν το 'ξερε η μÜνα μου

πωò δοýλευα στηγ τρÜτα θα μου 'στελγε τα ρ*ýχα μου και την παλιÜ μου βρÜκα

Εβßρα μια στα πανιÜ βρε πÞρα δυο στο χωριü βρε ßτÞρα τρειζ στο σπßπ τηò ΠÞγαμε και καλÜραμε κÜτω στα δυο ΛισκÜρια και γÝμισε η τρÜτα μαò

Αιγαßου

Η Δ'ΤÜξη του σχολεßου μαò

Ακυλα Σαββßνα Αντþνηò ΑρβανιτÜκηò Μαργαρßτα ΒαλÝντη ΖωÞ ΓαλανÜκη Νßκοò ΔÜλκοò Αναστασßα Δροσινοý Γεþργιοò Ελευθερßου ΕλÝνη-¶wα ΕυαγγελιδÜκη Σοφßα ΚαντÜρη Ηλßαò Καρδαμßτσηò ΓιÜνιηlò ΚυπριωτÜκηò Τüνια Λουκοποýλου ΜÜγδα Λýτρα Λυδßα ΜαρτζουκÜκη Οργκßτο ΜποσνιÜκου ΛευτÝρηò ΜπρÜζαò ΓιÜνιηlò Παγþνηò Απüστολοò ΠÜντοò ΙωÜwα ΠαππÜ ΕλÝ\η1 Σκοýταρη Ευδοξßα Τσßπη

Η εκπαιδε,υτικüò τηò ΤÜξηò Μαρßα Κασοýμη Στην προσπÜθειÜ μαò βοÞθησαν: Ο κ. ΟδυσσÝαò Αντωνßου(παραδοσιακοß χοροß) Και ο κ.Παýλοò Χαρþνηò (παραδοσιακÜ τραγοýδια)