Fotoğraf Filmleri ve Bellek Kartları by catngs

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

FOTOĞRAF FİLMLERİ VE BELLEK KARTLARI

ANKARA 2007

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; 

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).



Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.



Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.



Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.



Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.



Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iv GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 ................................................................................................... 3 1. FİLMLER............................................................................................................................. 3 1.1. Filmlerin Tanımı ve Önemi........................................................................................... 3 1.2. Filmlerin Yapısı ............................................................................................................ 4 1.3. Filmlerin Kimyasal Özellikleri ..................................................................................... 4 1.4. Film Çeşitleri ................................................................................................................ 5 1.4.1. Boyutlarına Göre ................................................................................................... 5 1.4.2. Duyarkatlarına Göre .............................................................................................. 7 1.4.3. Renk Özelliklerine Göre ........................................................................................ 8 1.4.4. Pozitif ve Negatif Filmler ...................................................................................... 9 1.4.5. Instant Filmler (Polaroid) .................................................................................... 10 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 11 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 12 ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 .................................................................................................. 14 2. FİLMLERİN IŞIĞA DUYARLIK HIZLARI .................................................................... 14 2.1. Filmlerin Işığa Duyarlık Hızları.................................................................................. 14 2.1.1. Filmlerin Hızının Tanımı..................................................................................... 14 2.1.2. Önemi .................................................................................................................. 15 2.1.3. Yüksek ISO ve Düşük ISO Filmlerin Özellikleri ................................................ 15 2.1.4. ISO Değerinin Filmlerin Kimyasal Yapısına Etkileri.......................................... 15 2.1.5. Işık Şartlarına Uygun Film Seçimi ...................................................................... 16 2.1.6. Filmin ISO Değerinin Diyafram ve Örtücüye Etkisi ........................................... 16 2.1.7. Filmin ISO Değerini Zorlama.............................................................................. 17 2.2. ISO Değerinin Fotoğrafta Görünen Sonuçları ............................................................ 17 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 19 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 20 ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 .................................................................................................. 22 3. NEGATİF FİLMLER......................................................................................................... 22 3.1. Negatif Film ................................................................................................................ 22 3.1.1. Tanımı.................................................................................................................. 22 3.1.2. Önemi .................................................................................................................. 22 3.2. Çeşitleri ....................................................................................................................... 22 3.2.1. Siyah Beyaz Negatif Filmler ............................................................................... 22 3.2.2. Renkli Negatif Filmler......................................................................................... 26 3.3. Renkli Filmlerin Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar ......................................... 30 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 31 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 32 ÖĞRENME FAALİYETİ- 4 .................................................................................................. 34 4. POZİTİF FİLMLER ........................................................................................................... 34 4.1. Dia Pozitif/ Slayt Filmler ............................................................................................ 34 4.1.1. Pozitif Filmler Kimyasal Özellikleri.................................................................... 34 4.1.2. Emülsiyon Yapısı ................................................................................................ 36 4.1.3. Mavi Tabaka ........................................................................................................ 38 4.1.4. Sarı Filtre ............................................................................................................. 38

4.1.5. Yeşil Tabaka ........................................................................................................ 38 4.1.6. Kırmızı Tabaka .................................................................................................... 38 4.1.7. Film Tabanı.......................................................................................................... 38 4.1.8. Yansıma Önleyici Tabaka.................................................................................... 38 4.2. Dia Pozitif Filmlerin Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar................................... 39 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 40 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 41 ÖĞRENME FAALİYETİ- 5 .................................................................................................. 43 5. FİLMLERİN MARKALARA GÖRE ÖZELLİKLERİ ..................................................... 43 5.1. Piyasada Yaygın Olarak Film Üreten Markalar.......................................................... 43 5.2. Farklı Markalarda Filmlerin Özellikleri...................................................................... 43 5.2.1. Renk Farklılıkları................................................................................................. 43 5.2.2. Yapısal Farklılıklar .............................................................................................. 44 5.2.3. Kimyasal farklılıklar............................................................................................ 44 5.2.4. Görsel farklılıklar................................................................................................. 44 5.3. Film Kutuları Üzerindeki Kod İşaret ve Terimlerin Anlamları .................................. 45 5.3.1. ISO....................................................................................................................... 45 5.3.2. Çekilecek Kare Sayısı.......................................................................................... 45 5.3.3. Renk Özelliği....................................................................................................... 45 5.3.4. DX Kodu.............................................................................................................. 46 5.3.5. Banyosu ............................................................................................................... 46 5.3.6. Filmin Boyutu...................................................................................................... 46 5.3.7. Kimyasal Özelliği ile İlgili Simge ve Kodlar ...................................................... 46 5.4. Film Seçimlerinde ve Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar.................................. 46 5.4.1. Makineye Uygun Film Seçimi............................................................................. 46 5.4.2. Konuya Uygun Film Seçimi ................................................................................ 47 5.4.3.Ortamın Işık Koşullarına Uygun Film Seçimi...................................................... 47 5.4.4. Filmlerin Niteliklerine Uygun Film Seçimi......................................................... 47 5.4.5. Kullanım Tarihine Uygun Film Seçimi ............................................................... 47 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 48 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 49 ÖĞRENME FAALİYETİ- 6 .................................................................................................. 51 6. MAKİNEYE FİLM TAKILMASI ..................................................................................... 51 6.1. Uygulama .................................................................................................................... 51 6.2. Fotoğraf Makinesine Film Takarken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar .................. 53 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 55 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 56 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 57 ÖĞRENME FAALİYETİ- 7 .................................................................................................. 59 7. ORTA BOY (FORMAT) KAMERAYA ROOL FİLM TAKILMASI .............................. 59 7.1. Filmin Magazine Takılmasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar .......................... 60 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 62 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 63 ÖĞRENME FAALİYETİ- 8 .................................................................................................. 65 8. BELLEK KARTLARI VE KULLANIM ÖZELLİKLERİ ................................................ 65 8.1. Bellek Kartlar.............................................................................................................. 65 8.1.1. Compact Flash Kartları I / II................................................................................ 66

8.1.2. SD (Secure Digital).............................................................................................. 66 8.1.3. Micro Bellek Kartları........................................................................................... 66 8.1.4. Memory Stick ...................................................................................................... 66 8.2. Fotoğraf Makinesine Bellek Kartı Takarken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ...... 68 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 69 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 70 MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 72 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 73 KAYNAKLAR....................................................................................................................... 75

iii

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR MODÜLÜN KODU ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖNKOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

ÖÇLME VE DEĞERLENDİRME

213GIM040 Grafik ve Fotoğraf Fotoğraf Çekim Elemanı Fotoğraf Filmleri ve Bellek Kartları Fotoğraf filmleri ve bellek kartlarının; çeşitleri, yapıları ve kullanım alanlarının anlatıldığı öğrenme materyalidir. 40/32 Bu modülün ön koşulu yoktur. Fotoğraf Filmleri ve Bellek Kartlarını Tanıyabilmek Genel Amaç Uygun fotoğraf stüdyosu ortamı sağlandığında, film ve bellek kartlarını doğru analiz edebileceksiniz. Amaçlar 1. Film çeşitlerini inceleyerek hatasız sınıflandırabileceksiniz. 2. Filmleri İSO (ASA/DIN) değerlerine göre hatasız inceleyebileceksiniz.. 3. Siyah beyaz ve renkli negatif filmleri hatasız inceleyebileceksiniz. 4. Pozitif filmleri hatasız inceleyebileceksiniz. 5. Filmleri marka özelliklerine göre doğru ayırt edebileceksiniz. 6. Fotoğraf makinesine ( küçük format ) tekniğine uygun olarak film takabileceksiniz. 7. Orta boy (format) kameraya tekniğine uygun olarak roll film magazinini takabileceksiniz.. 8. Dijital fotoğraf makinesinde kullanılan bellek kartlarını ve bu kartların kullanım özelliklerini öğrenecek ve dijital fotoğraf makinesine tekniğine uygun olarak bellek kartı takabileceksiniz. Donanım: Modülün işleneceği ortamda, fotoğraf makinesi, siyah-beyaz negatif filmler, renkli negatif filmler, pozitif filmler, çeşitli markalarda filmler, roll film, magazin, orta boy (format) kamera, dijital fotoğraf makinesi, çeşitli bellek kartları v.b. araç-gereçler bulunmalıdır. Ortam: Laboratuar ortamı  Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen ölçme araçlarıyla kazandığınız bilgileri ölçerek kendi kendinizi değerlendireceksiniz.  Öğretmen, modül sonunda size ölçme aracı ( test, çoktan seçmeli, doğru yanlış vb.) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgileri ölçerek değerlendirecektir.

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Fotoğraf, yüzeyin pozlanmasıyla elde edilen bir yöntemdir. Işık objektiften geçer ve karanlık ortam sağlayan kameranın içinde bulunan ışığa duyarlı yüzey (emülsiyon tabakası) üzerinde, yani filmde bir görüntü oluşturur. Film, sadece fotoğrafçılıkta değil; sinema, röntgen ve radyografide de görüntüyü tespit etmek için kullanılır. Fotoğrafçılığın başladığı ilk yıllarda, plastik şerit yerine cam kullanılırdı. Modern film 1870'te jelatin emülsiyonun kullanılmasıyla başladı. 2007’de gelinen nokta ise oldukça şaşırtıcıdır. Filmlerin yerini dijital makinelerin filmi denilen (CCD, CMOS sensörler) yarı iletken malzemeden yapılmış aygıtlar almıştır. Film yıkama ve filmlerin banyo/baskı süreçleri tamamen ortadan kaldırılarak, fotoğrafların basit bir bağlantıyla bilgisayara kaydedilmesiyle fotoğrafın bulunuşundan sonraki en büyük devrim olarak görülmektedir. Bu durum, günümüzde film üreten markaların yavaş yavaş dijital sisteme geçmesine, siyah-beyaz, renkli ve pozitif filmler gittikçe daha az üretilmeye başlamasına ve bazı filmlerin üretimini durma noktasına gelmesine neden oldu. Giderek artık kullanılmama gibi bir riskle karşı karşıya olan filmleri ve onların yapısını tanımak, öğrenmek fotoğraf karelerini anlamamıza yardımcı olacaktır. Bu modülde, filmlerin yapısını, siyah-beyaz, renkli, pozitif (dia) filmlerin emülsiyonlarının ve görüntüleri arasındaki farkı öğreneceksiniz. Ayrıca dijital fotoğraf makinelerinde kullanılan bellek kart çeşitlerini ve özelliklerini nerelerde kullanabileceğinizi kavramanıza yardımcı olacaktır.

ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, fotoğraf filmlerinin tanımını ve kimyasal özelliklerini ve çeşitlerini öğrenirken, fotoğraf filmlerinin çeşitlerini tanıyabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Fotoğraf filmleri ile ilgili görsel ve basılı kaynakları inceleyiniz.  Filmleri özelliklerine göre sınıflandırınız.  Toplanan bilgileri dosyalayarak sınıfınızla paylaşınız.

1. FİLMLER

F.1.1.1:Çeşitli özelliklerde filmler

1.1. Filmlerin Tanımı ve Önemi Fotoğraf makinesine bir delik, bu deliğe takılan bir lens veya objektif yoluyla içeri giren, görüş açısında bulunan konu üzerindeki ışık yansımasını saptamak için kullanılan üzerinde ışığa karşı duyarlı emülsiyon tabakası bulunan, üreticinin kullanılan makinelere göre ölçülerini ve uzunluğunu belirlediği, selüloz nitrat veya selüloz asetat maddelerden üretilen tabakaya film denir. Filmler, görüntüyü sağlamak için ışığa karşı duyarlı hale getirilmiş malzemedir. Bu malzemeler, objektiften geçen görüntünün kalıcılığını sağlamak amacıyla saydam bir taşıyıcı üzerine sürülmüş ışığa karşı duyarlı (jelâtin içerisine emdirilmiş gümüş bileşiklerinden) maddeden oluşur. Filme ulaşan ışığın taşıdığı enerji, gümüş bromür (AgBr), gümüş klorür (AgCI), gümüş iyodür (AgI) tuzlara aktarılır. Böylece ışık düşen bölgelerdeki gümüş-tuzu molekülleri arasındaki bağlar koparken; ışık görmemiş bölgelerdeki bileşikler aynen kalır. Bu aşamada, duyarkatta oluşan gözle görülmeyen bir tür elektro kimyasal görüntüye gizili (hayali) görüntü adı verilir. Bu hayali görüntü daha sonra geliştirici (Geliştirme banyosu ) aracılığı ile görünen görüntü haline dönüşür.

Filmler, ışığa duyarlı kimyasal maddeler ile kaplanmış geçirimli yüzeylerdir. Asetat zemin üzerine gümüşlü ya da kromlu bileşikler sürerek elde edilen filmler “negatif” ve “pozitif” olarak ikiye ayrılır. Filmlerin ışığa olan duyarlılıkları farklı derecelerdedir.

1.2. Filmlerin Yapısı Genellikle filmler başlıca üç tabakadan meydana gelirler. Elastik, yanmaz ve saydam bir malzeme olan selüloz triaset veya asetat-butirattan yapılan taşıyıcı taban; ışığın film baskı plakasından yansıyarak, ikinci bir görüntünün oluşmasını engellemek amacıyla sürülen, suda çözünebilir bir boya olan ağılönler (antihole) katmanı ve içinde gümüş bileşiklerinin bir süspansiyon şeklinde dağıldığı jelatin katmanı ya da duyarkat. Bu katlar dışında, jelatinin taşıyıcı tabana daha rahat tutunmasını sağlayıcı katmanlar ve filmin dış fiziksel etkilere dayanırlığını artırmak amacıyla sürülen koruyucu/sertleştirici katmanlar da bulunur.

F:1.1.2.Banyosu yapılmış film ve makara film

Filmlerin emülsiyon sürülü olan yüzleri mat diğer yüzleri ise parlaktır.

1.3. Filmlerin Kimyasal Özellikleri Fotoğraf filminin iki önemli parçası, baz ve ışığa duyarlı emülsiyondur. Baz, üzerine ışığa duyarlı emülsiyonların (veya tabakaların) kaplandığı saydam, esnek bir tabakadır. Emülsiyon, içinde ışığa duyarlı maddelerin asılı şekilde durduğu mikro incelikte jelatin tabakalarından oluşur. Çoğu fotoğraf makinesi filmlerinde kullanılan baz türü, ağaçtan üretilen selüloz asetattır. Diğer bir baz formu, röntgen ışını ve grafik sanatlar filmleri gibi yaprak filmlerin yapımında kullanılan bir petrokimyasal, polyester filmdir. Asetat baz oluşturma işlemi, yoğun, şurup benzeri bir selüloz asetat sıvısı üretmek üzere kimyasal olarak işleme tabi tutulan pamuk linterleri veya kağıt hamuru biçimindeki selülozla başlar. Bunun ardından, selüloz asetat sıvısı, yıkanıp kurutulan ve daha sonra "macun" olarak adlandırılan berrak, balımsı bir sıvı oluşturmak üzere çözücü maddelerle karıştırılan topaklar halinde çökeltilir.

Plastik tabaka oluşturmak için, macun ince bir tabaka ile kaplanır ve çözücüler çıkarılır. İlk plastik film bazı uzun cam masalar üzerinde bu şekilde yapılmıştır. Çözücü buharlaştığında, tabaka emülsiyonla kaplanırdı. Kurutulduktan sonra, kaplanan tabaka masadan kaldırılır ve rulo haline getirilirdi. Günümüzde cam masaların yerini yaklaşık iki bina katı yüksekliğinde, çok cilalı kaplama çarkları bulunan makineler almıştır. Film bazının standart kalınlığı bir santimetrenin dört binde biri hassasiyetle ölçüldüğü için, sabit hızla akan kalın macun, dönen tekerleğin üzerine son derece düzgün bir tabaka biçiminde dikkatlice yayılır. Tekerlek dönerken çözücüler buharlaşır ve tekerlekten bir yaprak biçiminde ayrılabilmesi için macunun kurumasını sağlayan hava dolaşımı ile çıkarılır. Baz, işlemini kolaylaştırmak amacıyla, bazen binlerce metre uzunlukta rulolar sarılır. Fotoğraf emülsiyonunun taban üzerine kaplandığı duyarlılaştırma işlemi için artık her şey hazırdır. Film kaplandıktan ve emülsiyon sertleşip kuruduktan sonra film, sarı kartonlarda ambalajlanmak üzere, gereken uzunluk ve genişlikte rulo biçiminde kesilir.

1.4. Film Çeşitleri 1.4.1. Boyutlarına Göre 

Roll filmler (orta boy filmler)

6cm.genişliğinde şerit halindeki filmlerdir ve roll film diye adlandırılırlar. Bir roll filmde 6x9 cm 8–10 poz, 6x6 boyutunda 12 poz ve 4.5x6 boyutunda 15 poz fotoğraf çekilebilir. Bu filmlerin sarıldıkları makaralar ince veya kalındır. Filmler makaraya bir kâğıt şerit ile birlikte sarılır. İç tarafları genellikle siyah, dış tarafları çeşitli renkte olan bu kâğıtların dış yüzeylerinde filmlerin poz numaraları gösterilmiştir. Bu filmin görüntüsü büyütmeye çok uygundur. Ancak bu filmlerin maliyeti 35 mm.ye göre yüksektir. Kullanılan makine ve yardımcı gereçleri hem pahalıdır hem de kullanımı uzmanlık gerektirir. Bu nedenle de daha çok profesyonel fotoğrafçıların kullandığı bir boyuttur.

F.1.1.3.Roll film



35 mm filmler

24 x 36 mm boyutunda görüntü veren fotoğraf makinelerin de kullanılan ve sinema filmlerdeki gibi her iki kenarında delikleri bulunan 36 pozluk kasetlerde olan filmlerdir. Aynı zamanda, amatörlerin sarma olarak adlandırdıkları,30 metrelik ambalajlı kutularda da satılmaktadır.

Ş.1.1.4: Boyutlarına göre filmlerin sınıflandırılması



Büyük boyutlu filmler (Yaprak filmler)

Büyük boy fotoğraf makineleri için üretilmiştir. Her bir kare plaka şeklindedir. Yaygın olarak inç ölçü sistemine göre iki boyutta üretilir: 4x inç ve 10x8 inç (10x12. cm. ve 20x25 cm) en pahalı film boyutudur. Bu amaca yönelik olarak üretilmiş özel makinelerde kullanılır. Film karanlık odada tek tek özel film taşıyıcı magazine yerleştirilir ve pozlama yapıldıktan sonra yeniden karanlık odada magazinden çıkartılır. Bütün bunlardan da anlaşılacağı gibi özel kullanım amacına yönelik bir filmdir, Büyük boyutlu görüntü bu film boyutunun en büyük özelliğidir. Keskinlik, büyütme oranı, tonlama değeri ve kompozisyon düzenleme gibi ögeler açısından en ideal film boyutudur. Ancak her bir karenin maliyeti çok yüksektir, makineleri çok karmaşık ve hantaldır. 

Küçük boyutlu filmler

Fotoğrafçıların en çok kullandığı film boyutudur. Hem fotoğraf makineleri ve yardımcı gereçleri hem de karanlık oda araç ve gereçleri açısından fotoğraf dünyasında en çok bu boyut kullanılır. Bu filmler özel bir kaset içinde bulunur. Her kaset filmde, her biri 24x36 mm boyutlarında olan 36 kare vardır. Pozlama başına maliyeti en düşük filmdir. Bu nedenle, konuyla ilgili hiçbir durumu kaçırmadan birçok kare fotoğraf çekilebilir, çünkü maliyeti çok düşüktür. Bir kasette 36 kare olması da önemli bir özelliktir. Fotoğrafçılıkla ilgili olarak üretilen en ileri ve gelişmiş teknolojilerin neredeyse hepsi 35 mm. film boyutu içindir. Bu boyutun sakıncalı yönleri ise şunlardır: 35 mm filmin görüntü boyutu küçüktür. Özellikle detay, çok sayıda birbirinden farklı ton değeri ve geniş alan derinliğinin gerektiği konularda yetersizdir. Özellikle de bu boyut filmler büyütmeye uygun değildir.

1.4.2. Duyarkatlarına Göre 

Monokromatik filmler

Bilinen ilk duyarkatlardandır. Renk tayfının sol tarafı olan mavi-mor ve ultraviyole ışınlarına karşı duyarlılık gösterir. Günümüzde ozalit ve fotokopi çekimlerinde kullanılan duyarkat bu duyarkattır. Yüksek detay kaydetme ve sürate sahiptir. 

Ortokromatik filmler

Monokromatik duyarkatlara göre çok daha gelişmiş durumdadırlar. Kırmızının dışında tanıdığımız tüm renklere duyarlı olduklarından, bu filmler karanlık bir odada kırmızı ışık altında banyo edilebilirler. Ortokromatik duyarkatlar, renklerin bütün tonlarına gerek olmayan durumlarda rahatlıkla kullanılabilir. 

Pankromatik filmler

Panchromatic filmler, insan gözünün gördüğü beyaz ışığa yani bütün renk ışıklara karşı duyarlı olan filmdir. Ayrıca morötesi (ultraviolet) ışığa karşı da duyarlıdır. Siyah-beyaz fotoğrafçılıkta kullanılan bütün negatif filmler panchromatic filmlerdir. Bu filmler kısaca PAN film olarak adlandırılır. Beyaz ışığın içindeki bütün renklere karşı duyarlı olan bu filmlerin geliştirme banyo işlemleri tamamen karanlıkta yapılır. Fotoğrafçılığın her alanında ve her ışık koşullarında kullanılan bu filmlerin bazı tipleri yeşil ve kırmızı ışığa karşı daha yüksek duyarlıktadır. Özellikle, ortokromatik filmlerin kullanımında görülen aksaklıklar üreticileri tüm renklere duyarlı, günümüzde kullanımı en yaygın olan pankromatik filmleri üretmeye itti. Gözümüzün görebildiği tüm renkleri filme aktarabilen bu filmin en büyük hatası, maviye karşı hassasiyetinin öbür renklere göre az olmasıdır. Özellikle, gökyüzünü içine alan çekimlerde, mavi olan gökyüzünün orta gri yerine beyaz çıkmasına neden olur. 

Kızılötesi filmler (Infared)

Bu tür duyarkatlar, renk tayfının kırmızı ve kızılötesi bölgelerinden gelen radyasyonlara son derece duyarlıdırlar. Kırmızı bir filtreyle kullanıldıkları zaman çok etkili oldukları bilinmektedir. Bu duyarkatlar, maviye ve ultraviyole ışınlarına karşı duyarlı olmalarına rağmen yeşile ve sarıya çok az duyarlıdır. Bu tür filmler manzara çekiminde kırmızı bir filtre ile kullanıldıkları zaman, gökyüzü mavisindeki ayrıntıların kaybolduğunu, buna karşı beyaz bulutların çok daha çarpıcı bir beyazlıkta gözüktüğünü görürüz. Bu tür filmin duyarlı olduğu kızılötesi radyasyonları da yansıtan yeşillik, gerçek dışı bir görünüm alır. Bu fotoğraflar gece çekilen bir gökyüzü fotoğrafına çok benzerler. Çok çabuk bayatladıkları için, film üretildikten sonra hemen kullanılmalı ve banyo edilmelidirler. Bu filmlerin fotoğraf makinesine yüklenirken, ortamın ışıksız olması unutulmamalıdır.

Infrared (kızıl ötesi) fotoğraf elde etmek için özel olarak EIR (Infrared Ektacrome) filmler üretilmiştir. Ülkemizde bulunabilen bu filmlerden dia olanları E6 banyosu ile yıkanmaktadır. Ülkemizde renkli dia ve siyah beyaz infrared filmler bulunmakta ve banyosu yapılabilmektedir. Mavi ve kırmızı renklere karşı daha duyarlıdır. Daha çok gece ve karanlıkta yapılan çalışmalarda tercih edilir. Cisimlerin yüzeylerine çarparak yansıyan infrared ışınları daha iyi algılayabilirler. Bu nedenle infrared filmlerin en büyük özelliği sisli havalarda normale yakın görüntü elde etmektir. Puslu havalarda deniz mavi, ağaçlar da yeşil renkte ışığı yansıttıklarından, infrared filmlerle çekim yapmak kolaylaşmaktadır. Özellikle dış mekânlarda, güneş ışığı olmadan manzara fotoğrafı çekmek amacıyla kullanılır. Gece gözün bile zor gördüğü manzarayı algılayabilirler. Detayları daha keskin hatlarla ortaya çıkarabilecek yapıda üretilmişlerdir. İnfrared filmler, puslu havalarda bir görüntünün fotoğrafının çekilmesi gerektiğinde, gizlenmiş arazi parçalarının detay çekimlerinde, tarım işlerinde, arkeoloji ve jeoloji alanlarında, deniz, orman ve ekili arazilerin fotoğraf çekimlerinde kullanılmaktadır. Son zamanlarda fotoğrafçılar alternatif bir fotoğraf tekniği olan infrared filmlerle çalışmalar yapmaktadırlar.

1.4.3. Renk Özelliklerine Göre 

Siyah beyaz filmler

Esnemeyen birçok taban üzerine kaplanmış gümüş bileşiklerinden oluşur. 1mm² bir milyon kristal (gren) bulunur. Kaplama üzerindeki ince jelatin gümüş bileşiklerinin zarar görmemesini, filmin banyo ve kurutma sırasında kıvrılmasını önler. Elde edilen negatif filmden, pozitif bir görüntü elde edebilmek için negatif siyah-beyaz kağıda baskıları yapılır. Siyah-beyaz fotoğrafçılıkta kullanılan filmler çok özel durumlar dışında negatif filmlerdir. Özel olarak bir açıklama yapılmadığı sürece fotoğrafçılıkta film denildiğinde de negatif filmden söz edilmektedir. Siyah-beyaz filmlerde bu açıklık ve koyuluk beyazdan siyaha kadar giden gri rengin tonlarıyla, siyahın beyaz, beyazın ise siyah olarak çıktığı bir görüntüdür. Siyah-beyaz filmlerde görüntü Siyah-beyaz olmasına karşılık, değişik renkteki ışıklar, değişik yoğunlukta tonlar oluştururlar. Film üzerindeki emülsiyonun ışığın renklerine gösterdiği tepki, duyarkat yapısına bağlı olarak değişir.



Renkli filmler

Doğadaki renklerin aynının film üzerinde görünmesini sağlayan pozitif renkli ve renklerin tam tersinin görünmesini sağlayan negatif renkli filmler ışığa ve renge karşı duyarlıdırlar. Çıkarmalı yönteme dayanan bütün renkli fotoğraf filmleri (fotoğraf kartları) üç işlevsel duyarkat tabakasından oluşur. Her tabaka bir ana renge karşı duyarlıdır. Bu tabakalar sırasıyla; mavi, yeşil ve kırmızıdır. Her duyarkat tabakası ışığa duyarlılığı sağlayan gümüş bileşikleri içerir. Geliştirme banyosunda film üzerindeki boyama maddeleri, her duyarkatı kendi ana rengine boyar. Daha sonra gümüş bileşikleri film üzerinden temizlenir ve geriye sadece boya maddeleri kalır. Doğada mavi olan yerler film üzerinde sarı, yeşil yerler magenta ve kırmızı yerler cyan renkte gözükür. Renkli filmlerde mavi, yeşil, kırmızı ışıklara duyarlı kat kat tabakalar bulunur. Diğer renkler bu tabakaların etkilenme derecelerine göre tespit edilirler. Bu tabakalarda gümüş tuzları yanında renk maddeleri de bulunur. Siyah-beyaz filmlerde görüntüyü gümüş meydana getirdiği halde, renkli filmlerde gümüş temizlenerek atılır. Görüntüyü ise developman işlemi için katılan kimyasal maddelerin yükseltilmiş halinin renk maddeleriyle reaksiyona girmesi meydana getirir. Doğrudan pozitif görüntü veren renkli filmlerin yapısı aynıdır. Farklılık, banyo işlemlerinden ileri gelir. Renkli fotoğrafçılıkta iki tür film kullanılır: Negatif filmler ve pozitif görüntü veren saydam (dia, slâyt) filmlerdir. Bu filmler, gün ışığı ve yapay ışıkta kullanılmak üzere farklı üretilir. Fotoğraf çeken, seçeceği filme karar verirken hangi ışık ortamında kullanacağına da karar vermek zorundadır. Buna göre kullanacağı filmin niteliğini belirler; gün ışığı için üretilmiş film ya da yapay ışık için üretilmiş film. Renkli filmlerde görüntünün ortaya çıkması beyaz ışığın üç ana renkten yani mavi, yeşil ve kırmızı renklerden oluşması kuralına dayanmaktadır. Mavi, yeşil ve kırmızıyı birleştirerek ve çıkartarak her rengi elde etmek mümkündür. Bir nesnenin fotoğrafını çekerken belli miktarda mavi, yeşil ve kırmızı ışık filme pozlandığında, nesnenin gerçek rengi film yüzeyinde elde edilir. Renkli fotoğrafçılıkta, siyah-beyaz fotoğrafçılıkta olduğu gibi yaygın olarak negatif film kullanılır. Renkli negatif görüntünün pozitife dönüştürülmesi için siyah-beyaz negatif görüntüde olduğu gibi fotoğraf kâğıdına basılması gerekir. Ancak renkli negatif görüntünün fotoğraf kâğıdı üzerin de pozitife dönüşme süreci çok farklıdır; çünkü renkli negatif görüntü, siyah-beyaz negatif görüntüden farklıdır. Renkli negatif filme bakıldığın da, iki şey negatif olarak görülür. Birincisi, ışıklı ve karanlık ton değerleri ters yani negatif görülür. İkincisi ise bütün renkli nesneler, negatifte tamamlayıcıları olmadan karşıtı olarak görülür.

1.4.4. Pozitif ve Negatif Filmler Siyah-beyaz ve renkli filmler, negatif ve saydam (dia, slayt) olarak iki gruba ayrılır. Negatif filmler, çekildiğinde negatif görüntü veren filmlerdir. Saydam filmler ise çekildiği zaman pozitif görüntü veren filmlerdir.

1.4.5. Instant Filmler (Polaroid)

F.1.1.5.Instant filmlerin çalışma prensibi ve genel görünümü

Polaroid filmler 120 roll filmler gibi büyük boyutlu olarak üretildiler. Çünkü amaç kaliteydi. Günümüzde üretilen daha küçük boylarda film kullanan makineler de vardır. Filmin en büyük özelliği kendi banyo malzemesini üzerinde bulundurmasıdır. Anında görüntü veren üç renge duyarlı bileşik taşıyan filmlerin her birinde, boya hazır olarak kart üzerinde bulunmaktadır. İşleme polaroid film kullanan makinede pozlandırma ile başlanır. Film pozlandıktan hemen sonra mekanik bir düzenek yardımıyla makineden fotoğrafçı tarafından çekilerek çıkartılır. Film çıkarken kimyasal maddeyi film yüzeyine bulaştırır ve işlem de başlar. Işıktan etkilenen bileşikler karşılarına gelen yüzeydeki boyayı tutar. Boya diğer tarafa aktarılır. Örneğin maviye duyarlı bir tabakada, üzerinde hiç mavi olmayan bir görüntü sadece sarı rengin aktarımına sebep olur. Yeşile duyarlı tabakada eğer görüntüde yeşil yoksa magenta aktarılır. Beyaz bölgelerde hiç bir boya aktarımı olmaz, siyah bölgelerde ise tüm boyalar aktarılır. Yüz yüze gelmiş negatif ve pozitif dışarı çıkarıldığında alıcı tabaka bütün renkleri taşıyan bir pozitiftir. Bu sayede makineden çıkan film bir süre sonra görülebilir, kullanılabilir hale gelir. Bu işlem diğer film çeşitlerinde karanlık oda, banyo ve agrandizör yardımıyla olmaktadır. Yani çekilen sonucu görebilmek için belirli bir zamana ihtiyaç vardır. Oysa polaroid filmlerde bu süre belirli ve çok kısadır. Film bu nedenle dünyanın her yerinde, her zaman kullanılabilir. Polaroid filmler diğer filmler gibi ışık geçirmez koruyucu paket içinde satılırlar.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki edebileceksiniz.

işlemleri

tamamladığınızda

filmlerin

emisyonlu

yüzeyini

ayırt

Kullanılacak malzemeler  

Film çeşitleri (siyah-beyaz, renkli, dia, roll film vb.) Farklı ışıklar (gün ışığı, floresan, spot, kırmızı ışık vb.)

İşlem Basamakları  Filmlerin kimyasal yapısını araştırınız.  Boyutlarına göre film çeşitlerini inceleyiniz.  Duyarkatlarına göre film çeşitlerini inceleyiniz.  Renk özelliklerine göre film çeşitlerini inceleyiniz.

Öneriler  Farklı kaynaklardan (internet, Kaynak kitaplar vb.) Filmlerin kimyasal yapısını araştırınız.  Çevrenizde bulunan fotoğraf stüdyolarından bu konu hakkında bilgi toplayınız.  Elinizle filmlerin emülsiyonlu tarafını inceleyiniz ve aradaki farkı görünüz.  Fotoğraf makinenizle çekimler yaparak siyah beyaz ve renkli filmleri tanımaya çalışınız.

 Pozitif ve Negatif filmler arasındaki farkı araştırınız.

 Filmi makineye takarken öğrenme faaliyetinde verilen bilgilere uyunuz.

 İnstant filmlerin (Polaroid) diğer filmlerden farkı konusunu araştırınız.

 Çevrenizde bulunan fotoğraf stüdyolarından varsa Polaroid makine ile çekim yapma olanağı yaratın veya instant filmleri inceleyiniz.

 Elinizle dokunarak filmin emisyonlu yüzeyini ayırt ediniz.

 Film yüzeyinin parlaklık ve matlığını, dokusunu inceleyiniz.

 Farklı ışıklar altında bakarak filmin emisyonlu yüzeyini ayırt ediniz.

 Film yüzeyinin parlaklık ve matlığını, dokusunu inceleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI Öğrenme faaliyetleri kapsamında; iki tip test sorusu vardır; Doğru-yanlış ve doldurmalı cümleler. Her cümleyi dikkatle okuyunuz. İfadede belirtilen fikir doğru ise cevap kâğıdınızda ilgili maddenin önüne (D), yanlış ise (Y) harfini yazınız. Ayrıca aşağıdaki cümlelerde bazı önemli sözcüklerin arası boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru sözcüklerle doldurunuz. Aşağıda verilen cümlelerin boşluklarına uygun kelimeleri yazarak cümleyi tamamlayınız. 1. 2. 3. 4. 5.

6. 7.

Üzerinde ışığa karşı duyarlı emülsiyon tabakası bulunan, selüloz nitrat ve selüloz asetat maddelerinden üretilen tabakaya…………………….denir Filmler…………………………ve …………………….filmler olarak ikiye ayrılır. Kırmızı dışında tüm renklere duyarlı olan ve karanlık odada kırmızı ışık altında banyo edilen filmler………………………………filmlerdir. ………………………. filmler insan gözünün gördüğü beyaz ışığa yani bütün renklere karşı duyarlı olan filmlerdir. ………………………. filmler puslu havalarda bir görüntünün fotoğrafının çekilmesi gerektiğinde, gizlenmiş arazi parçalarının detay çekimlerinde, tarım işlerinde, arkeoloji ve jeoloji alanlarında, deniz, orman ve ekili arazilerin fotoğraf çekimlerinde kullanılmaktadır. Negatif filmler çekildiğinde …………………… görüntü veren filmlerdir.Saydam filmler ise çekildiği zaman …………………….görüntü veren filmlerdir. …………………..filmler anında görüntü veren filmlerdir. Not: Cevap anahtarınız modülün sonundadır.

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.

UYGULAMALI TEST Filmlerin yüzeyini elinizle yoklayıp, inceleyerek emisyonlu yüzeyi belirleyiniz. Bu çalışmanızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır 1) Filmlerin kimyasal yapısını araştırdınız mı? 2) Boyutlarına göre film çeşitlerini incelediniz mi? 3) Duyarkatlarına göre film çeşitlerini incelediniz mi? 4) Renk özelliklerine göre film çeşitlerini incelediniz mi? 5) Pozitif ve negatif filmler arasındaki farkı ayırt edebiliyor musunuz? 6) İnstant filmlerin (polaroid) diğer filmlerden farkı konusunda araştırma yaptınız mı? 7) Elinizle dokunarak filmin emisyonlu yüzeyini ayırt edebiliyor musunuz? 8) Farklı ışıklar altında bakarak filmin emisyonlu yüzeyini ayırt edebiliyor musunuz?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “Hayır” cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 ÖĞRENME FAALİYETİ- 2

AMAÇ

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda filmleri ISO (ASA/DIN) değerlerine göre inceleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA   

Filmlerin ISO değerleri ile ilgili bilgi toplayınız. ISO değerleri farklı filmlerin kullanıldığı fotoğrafları inceleyiniz. Toplanan bilgileri dosyalayınız.

2. FİLMLERİN IŞIĞA DUYARLIK HIZLARI 2.1. Filmlerin Işığa Duyarlık Hızları 2.1.1. Filmlerin Hızının Tanımı Filmin ışığa karşı duyarlılığına filmin hızı denir. Filmin hızı, duyarkat katmanındaki gümüş tuzu kristalleriyle ilgilidir. Yavaş duyarkatlarda tuz kristalleri çok küçüktür ve neredeyse tek tip olarak aynı büyüklüktedir. Hızlı duyarkatlarda ise tuz kristalleri daha büyüktür ve farklı büyüklüklerdedir. Duyarkattaki kristaller büyüdükçe yoğunluğu artar çok az ışıktan etkilenir ve bunlara hızlı filmler denir. Duyarkattaki kristaller küçüldükçe yoğunluğu azalır etkilenmesi için çok ışık gerekir ve bunlara da yavaş filmler denir. Filmlerin duyarlılığını ölçmek için DIN ve ASA olmak üzere iki sistem kullanılır. Az duyarlı yavaş filmler küçük sayılarla, çok duyarlı hızlı filmler ise büyük sayılarla belirtilir. ASA sisteminde duyarlık iki katına çıkınca, sayı da iki katına çıkar. DIN sisteminde ise duyarlıktaki artış sayıya 3 eklenerek belirtilir. (*) ASA (Amerikan Standartlar Enstitüsü tarafından belirlenmiş film hız birimidir.) ASA değerleri aritmetik dizi özelliği gösterir. 100 ASA'lık bir film 50 ASA'lı filmden iki katı daha duyarlıdır. ASA* 12

100 160

400 800

(*) DIN (Alman Standartlar Enstitüsü tarafından belirlenmiş film hız birimidir)

DIN değerleri her üç birimde bir çift artar. 24 DIN'lik bir film 21 DIN'lik filmden iki katı daha duyarlıdır. DIN* 12

19 21 23

30.

Makinenize kaç asa film taktıysanız, makinenizin asa ayarını da ona getirmelisiniz.

2.1.2. Önemi    

Film tabakası üzerine üretici tarafından sabitlenen emisyon tabakasının ışığa duyarlılığı, Filmin üretildiği tarihten, kullanıldığı tarihe kadar geçen süre, Filmin pozlandıkdan sonra laboratuarda banyo edilene kadar geçen süre, Filmin üretildiği andan itibaren pozlanıncaya kadar ortalama oda sıcaklığından daha düşük ve karanlık bir ortamda saklanmaması,filmin çekim kalitesini ve hızını etkileyen unsurlardır.

2.1.3. Yüksek ISO ve Düşük ISO Filmlerin Özellikleri Filmlerin ışığa olan duyarlılıkları farklı derecelerdedir. Işığa olan duyarlılığın birimi ASA, ya da ISO’dur. Işığa karşı duyarlılığı az olan, yani fazla ışığa ihtiyaç duyan filmlere düşük ASA’lı filmler denir. 100 ASA’nın altındaki filmler düşük ASA’lı filmlerdir, yani yavaş filmlerdir. Işığa olan duyarlılığı arttırılmış olan filmlere ise yüksek ASA’lı filmler denir. 100 ASA’nın üzerindeki filmler, yüksek ASA’lı filmlerdir, yani hızlı filmlerdir. Film hızları arttıkça; Işık ihtiyacı azalır. Pozlama süresi azalır. Fotoğrafı oluşturan en küçük nokta yani grenler büyür. Grenlerin büyük olması fotoğrafın baskısında keskinliğin azalmasına neden olur. Film hızları azaldıkça; ışık ihtiyacı artar. Pozlama süresi uzar. Grenler küçülür.

2.1.4. ISO Değerinin Filmlerin Kimyasal Yapısına Etkileri Fotoğraf filmlerinin genel duyarlık derecesi veya fotografik deyimle hızı, emülsiyon içinde bulunan gümüş tuzları kristallerinin şekil ve karakteristikleri ile yakından ilgilidir. Küçük ve düzgün kristaller daha düşük hızlı, buna karşılık daha büyük ve düzensiz yapılı kristaller yüksek hızlı emülsiyonları oluştururlar. Emülsiyonların özellikleri ne olursa olsun öyle bir an gelir ki kristal boyu belirli bir boyuta eriştikten sonra önce kararma durur ve sonra yavaşlamaya başlar. Yani hız düşmeye başlar ki fotoğrafçılıkta bu olaya solarma denilir.

Emülsiyonların duyarlılığının ölçülmesine sanzitometri denir ve fotoğrafçılıkta çok önemlidir; çünkü her türlü fotoğraf çekiminin esasını oluşturur. Sanzitometri, artan ışık karşısında emülsiyonların kararışını grafikle gösterirken aynı zamanda emülsiyonun kontrast derecesi bakımından da özelliğini belirtir. Işığa karşı duyarlı emülsiyonlar ışık yoğunluğunun eşit bir şekilde artması halinde düzenli bir şekilde kararmazlar. Bu kararmanın miktarı çeşitli emülsiyonlarda değişiktir. Bu kararmalar emülsiyon kontrastının yumuşak mı, normal mi yoksa sert mi olduğunu belirtirler.

2.1.5. Işık Şartlarına Uygun Film Seçimi ISO ile gösterilen film hızı filmin ışığa olan duyarlılığını gösterir. ISO değeri arttıkça ışığa duyulan gereksinim azalır. Yavaş (16-40 ASA* ): 16-40 ASA. İyi bir ışıkta temiz ve ayrıntılı bir görüntü ve yüksek kontrast verirler. Poz süresi uzundur. Film üzerinde fotoğrafı oluşturan gerenleri çok küçük olduğundan baskılarda yüksek keskinlik verirler . Işık sorunu olmayan yerlerde veya durağan konuların çekimlerinde kullanılırlar. Orta Hızlı ( 50-100 ASA* ): Her bakımdan kusursuz filmlerdir. Normal bir görüntü ve normal kontrast verirler. İyi ve uygun ışık koşullarında bina içlerindeki fotoğraf çekimlerinde kullanılabilirlerse de daha çok dışarıda çekilecek fotoğraflar için iyidir.En çok kullanılan film hızıdır. Normal bir görüntü ve keskinlik verirler. Daha çok dış çekimlerde durağan veya az hareketli konular için uygundur. Hızlı Filmler (125-400 ASA* ): Fazla hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde veya uygun ışık koşullarının olmadığı zamanlarda kullanılırlar. Net ve güzel görüntü verirler. İri grenli olduklarından fazla büyütülmeğe gelmezler ve bu filmden yapılan baskıların keskinliği azalır. Poz zamanı genişliği çoktur. Manzara portre ve natürmort fotoğrafları çekimine en uygun filmlerdir. Çok Hızlı ( 800-3200 ASA* ): Gece manzaraları ve çok hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde kullanılırlar. Yüksek poz süresi kullanıldığında düşük nitelikte görüntüler verirler. Fazla büyültmeler veya güzel ve net ayrıntılar için uygun değillerdir. Grenleri çok iri olduğundan, bu tür filmlerden üretilen baskıların keskinliği daha da azalır. Yeterince aydınlanmamış kapalı mekan çekimlerinde kullanılır.

2.1.6. Filmin ISO Değerinin Diyafram ve Örtücüye Etkisi Bir filmi kullanırken, filmle ilgili en önemli özellik, filmin ışığa karşı olan duyarlılığıdır. Çünkü iyi bir fotoğraf, doğru pozlama yapılarak yani konunun üstündeki ışıkla filmin duyarlılığının uyumu sonucunda elde edilir.

Pozlamanın gerçekleşmesi için diyafram ve örtücü değerlerini belirlemek gerekir. Işıkölçer sisteminin verdiği pozlanma değerlerini sadece ışık geçirme açısından düşünmemek gerekir. Seçilen bir diyafram değeri hem belli miktar ışık geçirir hem de alan derinliği oluşturur. Demek ki istenilen bir alan derinliğine göre de diyafram değeri belirlenebilir. Örtücü değerleri de sadece pozlama için gerekli olan ışığın süresini düzenlemez, aynı zamanda hareketli nesnelerin donuk yani hareketsiz gibi çıkmasını sağlar. Demek ki hareketli konuyla seçilen örtücü değeri arasında ilişkisi vardır. Duyarkattaki kristaller büyüdükçe yoğunluğu artar, çok az ışıktan bile etkilenir ve bunlara hızlı film denir. Duyarkattaki kristaller küçüldükçe yoğunluğu azalır etkilenmesi için çok ışık gerekir (diyaframı açmak gerekir )ve bunlara da yavaş film denir. Seçilen filmin ışığa duyarlığı, diyafram değeri ve örtücü hızı birbirlerinden ayrı düşünülemez. Bu üç önemli unsur çekim kalitesini yükselten değerlerdir.

2.1.7. Filmin ISO Değerini Zorlama Çeşitli amaçlarla filmlerin sahip oldukları ASA/DIN değerlerinden daha büyük değerlerle çekilip, özel olarak banyo edilmeleri işlemine filmin İSO değerini zorlama denir. Gerçekte zorlama, filmimizi eksik ışıklandırmaktır. Yaptığımız, filmimizin üzerinde yazılandan daha hızlı olduğuna kendimizi inandırıp gerekenden daha yüksek örtücü hızlarını veya daha kısık diyafram değerlerini uygulamamızdır. Böyle yapılmasında hedeflenen, ışık koşullarının elverişsiz olduğu durumlarda hiç fotoğraf çekmemektense kontrast, gren ve parlaklık aralığından ödün vererek de olsa çekimi sürdürebilmektir. Filmin zorlanmasına karar verildikten sonra yapılması gereken daha fazla değil yalnızca gerektiği kadar zorlamaktır.

2.2. ISO Değerinin Fotoğrafta Görünen Sonuçları Yapımcı tarafından belirlenen film hızı, ideal koşullarda gerçekleştirilecek ve geliştirme süreci sonunda en iyi sonuçları verecek olan hızdır. Bu hızın gerektirdiği poz değerinin altında ya da üstüne yapılacak çekimlere sırasıyla ''az Işıklandırma'' veya ''çok ışıklandırma'' adı verilir.. Aynı şekilde yapımcının öngördüğü banyo süreleri dışında yıkanmış bir film için ''az geliştirilmiş'' veya ''çok geliştirilmiş'' deyimleri kullanılır. Negatif geliştirme sürecinde belli bir standartlaşmaya gidilmesinin önemi açıktır. Kullandığımız malzemeyi daha iyi tanımak, çekim sırasında olabilecek değişikliklerin geliştirme sonrası etkilerini en doğru bir biçimde tahmin edebilmek için gereklidir.

Günümüzde üretilen filmler olağanüstü duyarkat yapısına sahip olup, çok farklı ışık koşullarında kullanılabilmektedir. Ancak yine de yüksek nitelikli bir negatif görüntü için pozlama ve film banyo işlemlerinin doğru kontrol edilmesi gerekir, Film doğru pozlanmadığında, yani eksik ya da aşırı pozlandığında görüntünün yoğunluğu ve kontrastlığı normalden farklı olur. Aynı şey film banyosu için de geçerlidir. Kontrastlık, grinin ton değerleri arasındaki yoğunluk farklılığıdır. Güneşli bir havada doğada bir alana baktığımız zaman, aydınlıktan karanlığa birçok ton değeri görülebilir. Aynı alan, kışın sisli bir havada ise grinin tek bir ton değeri olarak görülür. Fotoğrafı da aynı şekilde düşünebiliriz. Bir fotoğraf açıktan koyuya grinin birçok ton değerini içeriyor ise, düşük kontrasttır. Diğer bir fotoğraf, sisli havadaki ortama benzer şekilde, grinin tek bir ton değerinden oluşuyor ise bu da yüksek kontrasttır. Fotoğrafçılıkta kullanılan filmler, insan gözü gibi ton değerlerini geniş bir ölçekte ayıramaz. Çevremize baktığımızda en az ışıklı alanlardan en karanlığa kadar her ışık farkını gözlerimizle ayırarak algılarız. Aynı şeyi filmden beklemeyiz ancak yine de her filmin doğru ton değerlerini verecek şekilde pozlandırılması ve film banyosu yapılması gerekir.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda, farklı ortamlarda çekilmiş fotoğrafları inceleyerek filmlerin ışığa karşı duyarlılık hızlarının çekim kalitesine etkisini ayırt edebileceksiniz. Kullanılacak malzemeler  

Işık şartlarına uygun film çeşitleri (yavaş, orta hızlı, çok hızlı) Farklı ışık ortamlarında çekilmiş fotoğraf örnekleri (gün ışığı, florasan, tungsten, vb.)

İşlem Basamakları

Öneriler  Farklı kaynaklardan (internet, kaynak  Işık şartlarına uygun film hızlarını kitaplar vb.) Filmlerin hızlarını araştırınız. araştırınız.  Çevrenizde bulunan fotoğraf  ASA, DIN, ISO değerlerinin filmlerin stüdyolarından bu konu hakkında bilgi kimyasal yapılarına etkilerini araştırınız. toplayınız.  Işık şartlarına uygun ISO değerinde film seçimi yapınız.

 Filmlerin ambalajları üzerindeki ISO (ASA/DIN) değerlerini inceleyiniz.

 Fotoğraf makinenizin ISO (ASA/DIN) ayarını yapınız.

 Fotoğraf makinenizle film ambalajında yazan değerin aynı olmasına dikkat ediniz.

 Filmin ISO değerinin diyafram ve örtücüye etkisini makine üzerinde inceleyiniz.  Filmin ISO değerini zorlamanın çekim kalitesine etkisini fotoğraf örneklerine bakarak inceleyiniz.  ISO değerinin fotoğrafta görünen sonuçlarını farklı fotoğraflar üzerinde inceleyiniz.

 Makinenizin diyafram ve örtücü ayarlarını değiştirerek gözlem yapınız.  Dergi, internet, önceden çekilmiş fotoğraflar vb. kaynaklardan örnekler araştırınız.  Tungsten ışıkta, floresan ışıkta, gün ışığında, ışığın yetersiz olduğu ortamlarda çekilmiş fotoğraf örneklerini araştırınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI Öğrenme faaliyetleri kapsamında; aşağıdaki cümlelerde bazı önemli sözcüklerin arası boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru sözcüklerle doldurunuz. 1.

Filmin ışığa karşı duyarlılığına ………………………… denir.

Duyarkattaki kristaller küçüldükçe yoğunluğu azalır etkilenmesi için çok ışık gerekir ve bunlara ……………………….denir.

Alman Standartlar Enstitüsü tarafından belirlenmiş film hız birimine…………denir.

Işığa olan duyarlılığı arttırılmış olan filmlere …………………………filmler denir.

Çeşitli amaçlarla filmlerin sahip oldukları ASA/DIN değerlerinden daha büyük değerlerle çekilip, özel olarak banyo edilmeleri işlemine filmin ……………………... denir.

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.

UYGULAMALI TEST Değişik ışık şartlarında çekilmiş fotoğraf örneklerini inceleyerek hangi hızda film kullanılacağı ve fotoğraf makinesinde yapmanız gereken ayarlamaları (diyafram, örtücü hızı, ISO değeri) yaparak, aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır 1.Işık şartlarına uygun film hızlarını araştırdınız mı? 2.Yüksek ISO ve düşük ISO filmlerin özellikleri incelediniz mi? 3.ASA, DIN, ISO değerlerinin filmlerin kimyasal yapılarına etkilerini araştırınız mı? 4.Işık şartlarına uygun ISO’da film seçimi yaptınız mı? 5.Fotoğraf makinenizin ISO (ASA/DIN) ayarını yaptınız mı? 6.Filmin ISO değerinin diyafram ve örtücüye etkisini fotoğraf makineniz üzerinde denediniz mi? 7.Filmin ISO değerini zorlamanın çekim kalitesine etkisini fotoğraf örneklerine bakarak ayırt edebiliyor musunuz? 8.ISO değerinin fotoğrafta görünen sonuçlarını farklı fotoğraflar üzerinde inceleme yaparak tanıyabiliyor musunuz?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “hayır” cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda negatif filmleri kimyasal yapısını ve kullanım alanlarını öğrenebileceksiniz.

ARAŞTIRMA    

Negatif filmlerle ilgili bilgi toplayınız. Siyah-beyaz negatif filmleri inceleyiniz. Renkli negatif filmleri inceleyiniz. Toplanan bilgileri dosyalayarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

3. NEGATİF FİLMLER 3.1. Negatif Film 3.1.1. Tanımı Çekilen konuların ters tarafa görüntü veren özelliğe sahip film görüntülerine negatif denir. Görüntünün renk tonlarının film üzerinde ters olarak kaydedildiği filmlerdir. Bu tür filmlerden doğru renk ve ton değerlerini elde etmek için mutlaka baskı yapmak gerekir.

3.1.2. Önemi Negatif filmler daha toleranslı filmlerdir. Yani hatalı pozlama riski daha azdır. Bu nedenle negatif filmler amatörler tarafından daha çok tercih edilir.

3.2. Çeşitleri 3.2.1. Siyah Beyaz Negatif Filmler 

Siyah beyaz filmlerin kimyasal özellikleri

Esnemeyen birçok taban üzerine kaplanmış gümüş bileşiklerinden oluşur. 1mm² de bir milyon kristal (gren) bulunur. Kaplama üzerindeki ince jelâtin gümüş bileşiklerinin zarar görmemesini ve filmin banyo ve kurutma sırasında kıvrılmasını önler. Elde edilen negatif filmden, pozitif bir görüntü elde edebilmek için negatif siyah-beyaz kâğıda baskıları yapılır.

F.3.2.1. Siyah beyaz film

Siyah-beyaz filmlerde görüntü Siyah-beyaz olmasına karşılık, değişik renkteki ışıklar, değişik yoğunlukta tonlar oluştururlar. Film üzerindeki emülsiyonun ışığın renklerine gösterdiği tepki, duyarkat yapısına bağlı olarak değişir. Fotoğrafçı pozlandırdığı konuyu renkten arındırılmış görsel bir işlemi ve geriye kalabilecekleri görebilmelidir.

Ş.3.2.2.Siyah beyaz filmin yapısı



Emülsiyon Yapısı

Duyarkat tabakası gizli görüntünün oluştuğu bölüm olup, gümüşün bromür, klorür ve iyodürle bileşimlerini ve duyarkatın altlığa yapıştırma görevi gören jelâtin ihtiva eder. Fotoğrafçılıkta kullanılan gümüş bileşimlerine kısaca gümüş halojenürleri denir. Bu bileşimler, gümüş nitrat veya gümüş asetatın potasyum bromür, potasyum klorür ve gümüş iyodürle birleşmesinden elde edilir. Gümüş bromür ışığa karşı çok hassas, gümüş klorür orta derecede hassas, gümüş iyodür ise az hassastır. 

Koruyucu jelâtin tabaka

Kullanma sırasında sıyrık ve çiziklere bir dereceye kadar engel olmak ve duyarkatın bazı durumlarda akmasını önlemek için üstü saydam ve ince bir jelâtin tabakası ile kaplanır. Jelâtin, hayvanların kıkırdakları, tırnakları ve kemiklerinden elde edilen bir madde olup, ılık ve özellikle sıcak suda kolaylıkla erime, fakat soğuk suda erimeyip, pelte haline gelme gibi özelliklere sahiptir. Jelâtin soğumaya terk edildiğinde tekrar sertleşerek eski halini alır. Film, cam ve fotoğraf kâğıdı yapmak için gümüş halojenür ihtiva eden sıvı halindeki jelâtin uygun bir altlık üzerine sürülüp yayılır. Duyarkatı meydana getiren gümüş halojenürleri ile erimiş haldeki jelâtin sertleşerek kuruduğu zaman, duyarkat üzerindeki koruyucu tabakayı meydana getirir.



Taşıyıcı katman

Üzerine duyarkatın sürüldüğü tabakaya taşıyıcı taban denir. Taşıyıcı tabanın şu özelliklere sahip olması gerekir: o o o 

Saydam olup ışığı kesmemelidir. Çeşitli banyo aşamalarından sonra deforme olmamalıdır. Dış etkilere ve basınca karşı dayanıklı olmalıdır.

Düzeltici tabaka

Altlığın üzerinde bulunan emisyon banyosunun etkisiyle yumuşar ve şişer, bu arada koruyucu jelatin tabakası da büzüldüğü için filmin kıvrılmasına neden olur. Bu olayı önlemek için altlığın arkasına sürülen ayrı bir jelatin tabakasına düzeltici tabaka denir. Esnek, yanmaz ve saydam bir madde olan selüloz- tri asetat ve polietilenden yapılmış taşıyıcı tabandır. 

Boya tabakası

Emisyon içinden geçip altlığa bir açı yaparak çarpıp yansıyan ışıklar tekrar emisyona girerek zahiri bir görüntü oluştururlar. Bu durum iki ayrı görüntü oluşmasına ve flulaşmaya neden olur. İstenmeyen bu durumu önlemek için altlığa çarpacak ışığı emecek bir boya tabakası eklenir. Buna antihalo tabakası denir. Bu tabaka bazı filmlerde siyah bazılarında mor veya yeşildir. Antihalo tabakası, ışığın film tabanından yansıyarak ikinci bir görüntü oluşturmamasını sağlar. Film, objektiften geçen görüntünün kalıcılığını sağlamak amacıyla saydam bir taşıyıcı, üzerine kaplanmış ışığa duyarlı maddeden oluşur. Duyarkat ,içerisine emdirilmiş gümüş bileşiklerinden oluşup, ışığa duyarlı maddedir. Bu ışığa duyarlı gümüş bileşikleri çok küçük olup, 1mm² de bir milyon kristal ya da gren bulunur. Emülsiyon üzerindeki ince jelatin kaplama emülsiyonun zarar görmesini önler. Ayrıca filmin banyo sırasında ve kurutma esnasında kıvrılmamasına yardımcı olur. Kullanılmamış filmde görülen sarımsı veya gri renkli yüzey ışığa duyarlı tabakaya ait gümüş bileşikleridir.

Ş.3.2.3 .Boya tabakası (iç yansıma önleyici) nın çalışma şekli

Filmlerin buzdolabında saklanması raf ömrünü uzatır. 

Siyah beyaz filmlerin kullanımında dikkat edilecek noktalar  Filmi satın alırken son kullanma tarihine bakın  Filmi doğru ısı derecesinde ve rutubetsiz ortamda saklayın. Normal saklama koşulları 18 C oda sıcaklığıdır. Eğer uzun süre saklamanız gerekiyorsa 13 C veya daha az ısıda muhafaza etmeniz gerekir.  Bütün fotoğraf emülsiyonları röntgen ışınlarına, kimyasal dumanlara karşı hassastırlar. Filminizi bu tür ortamlardan uzak tutunuz.  Filminizin havaalanlarındaki X ışınlarından geçmesine izin vermeyiz. Filminizin zarar görmesine neden olur.



   

Filmler taşıma, saklama ve kullanım sırasında kirlenebilir. Bu kirlenme toz, insan elinden bulaşan doğal yağ lekeleri, film üzerine dökülen sıvılar veya banyo artıklarından kaynaklanabilir. Bir bez ile silmek kesinlikle filmi çizecektir. Hatta filmi el ile tutarak temizlemeye çalışmak bile daha büyük zararlara yol açabilir. Bu nedenle temizlik amaçlı üretilen özel ürünlerden faydalanmak gerekir. Siyah-Beyaz filmleri kuru ve karanlık yerde muhafaza etseniz dahi, 50100 yıl sonra bozulmaya başlar. Negatiflerinizi nemden ve rutubetli ortamdan uzak tutunuz. Makara halindeki filmlerin gevşek olup olmadığını kontrol ediniz. Yaprak filmlerin paketlerini dikkatli tutun, içeriye ışık sızabilir. Yaprak filmlerin takılışında, duyarkatın ışığı engelleyici plakaya dönük olmasına dikkat ediniz (Bu filmlerin köşelerindeki çentiklerden kolaylıkla anlaşılabilir. Film dik tutulduğunda, çentikler sağ üst köşeye denk geliyorsa filmin duyarkatı size dönüktür.)

3.2.2. Renkli Negatif Filmler 

Renkli filmlerin kimyasal özellikleri

Bir görüntü siyah-beyaz filme çekildiğinde, görüntüdeki siyahlar negatifte beyaz, beyazlar da siyah olarak kaydedilir. Renkli negatif filmler de siyah-beyaz film mantığıyla çalışır. Ayrıca fotoğrafı çekilen objelerin rengi, renkli negatif filmde tamamlayıcısı olan renge dönüşür. Mavi renkte olan cisimler renkli negatif filmde sarı renge dönüşürken, yeşil cisimler magenta, kırmızı cisimler de cyan renge dönüşür. Bir renkli negatif filme bakıldığında tamamlayıcı renkler gerçek saflıklarında görülmez. Bunun nedeni, renkli negatif filmlerde bulunan turuncu renkteki mask tabakadır. Mask tabakası olan filmlere bakarken gözde turuncu bir gözlük varmış gibi düşünmek ve tamamlayıcı renkleri o şekilde algılamak gerekir. Renkli negatif filmlerde rengi oluşturan renk kuplörleri film emülsiyonunda bulunur. Renk kuplörleri emülsiyona renksiz, saydam olarak sürülür. Film emülsiyonunda bulunan renk kuplörleri duyarkat katmanları arasında birinden diğerine geçme eğilimi gösterirler. Böyle bir geçiş aynı zamanda renk sapmasına neden olur. Renk kuplörlerini katmanlarında sabitlemek iki yöntemle yapılmaktadır.  

Renk pigmentlerinin daha büyük hacimde, hareketsiz başka bir molekül tarafından tutularak sabitlenmesi. Renk pigmentlerinin emülsiyonun her tarafına homojen bir şekilde dağıtılmış olan yağ tanecikleri yardımı ile tutulması. Renk pigmentlerinin bu sayede bir katmandan diğerine geçmeleri engellenmiş olur. Böylece yağ tanecikleri taşıdıkları renk pigmentlerini de tutarlar. Yağ tanecikleri emülsiyona homojen bir şekilde sürülmezse renklerde sapma oluşur. Yağ tanecikleri yapıları gereği zaman zaman ışık sıçramasına neden olurlar. Böyle durumlarda da görüntü çok büyütüldüğünde aşırı grenlilikle karşılaşılır.

F3.2.4:Renkli negatif film



Renkli negatif emülsiyon yapısı

Renkli negatif filmi tanımak için renk katmanlarını üç ayrı tabaka olarak ele almak gerekir. Bu tabakalardan ilki mavi ışık dalga boyuna, ikincisi yeşil ışık dalga boyuna, üçüncüsü ise kırmızı ışık dalga boyuna duyarlıdır. 

Renk katmanı

Mavi ışık dalga boyuna duyarlı, banyo sonrası sarı renge boyanacak bu tabaka, sadece mavi ışık dalga boyundan etkilenir. Fotoğraf literatüründe non-chromatik tabaka olarak adlandırılır. İlk filmler sadece mavi ışık dalga boyuna duyarlı olduklarından bu adla anılırlardı. 

Sarı filtre

Renkli negatif film emülsiyonunda mavi ışık dalga boyuna duyarlı birinci katman ile yeşil ışık dalga boyuna duyarlı ikinci katman arasına sarı renkte bir filtre yerleştirilmiştir. Bunun amacı, beyaz ışığı oluşturan üç ana renkten en kısa dalga boyuna sahip olan mavi ışığın, birinci katmandaki gümüş tuzlarını etkiledikten sonra, ikinci katmanı da etkilemesini engellemektir. Fiziksel yöntemle sarı rengin oluşumu, yeşil ve kırmızı ışıkların üst üste gelmesi mümkündür. Her filtre kendini oluşturan rengi geçirir, karşıt rengi tutar. Bu yöntem göz önünde bulundurulduğunda mavi ışık dalga boyunun sarı filtre sayesinde bir sonraki katmanı etkilemesi önlenirken, sarıyı oluşturan yeşil ve kırmızı ışığın da geçmesi sağlanmış olur. Sarı filtre, film banyo edilirken banyoya karışarak film yüzeyinden uzaklaşır. 

2. Renk katmanı

Yeşil ışık dalga boyuna duyarlı, banyo sonrası magenta renge boyanacak bu tabaka, yeşil ve mavi ışıktan etkilenir. Mavi ışık sarı filtrenin etkisiyle bu katmana ulaşamaz. 2. renk katmanı böylece sadece yeşil ışık dalga boyunun etkisi altında kalır. Mavi ve yeşil ışık dalga boyundan etkilenen filmlere orto-chromatik filmler denir ve renkli negatif filmlerin 2. renk katmanı bu yapıdadır.



3. Renk katmanı

Kırmızı ışık dalga boyuna duyarlı banyodan sonra cyan renge boyanacak bu tabaka, beyaz ışığı oluşturan üç ana renkten de etkilenir. Mavi, yeşil ve kırmızı ışıktan etkilenen filmlere pan-chromatik filmler denir. Mavi ışığın etkisi sarı filtre ile engellendiğinden alt katmanlara inemez. Dalga boyu kısaldıkça, etkisi artar. Yeşil dalga boyu maviden uzun, kırmızıdan daha kısadır. Bu nedenle etkisi sadece 2. renk katmanında görülür ve bu katmanda enerjisi bittiği için 3. renk katmanına ulaşamaz. Böylece 3. renk katmanına sadece kırmızı ışık dalga boyu ulaşır ve bu bölgedeki gümüş tuzlarını pozlar. 

Mask tabaka

Bu tabaka poz esnekliliğini arttırır, saf renkler elde etmeyi kolaylaştırır ve kontrastı düşürmeye yarar. 2. renk katmanında açık sarı, 3. renk katmanında pembe karakterde renk kuplörleri içerecek şekilde film emülsiyonuna sürülür. Film banyoya girdikten sonra bu katmanlar açık sarı ve pembe renge boyanır. Açık sarı ve pembenin üst üste gelmesi, turuncu renkte mask tabakanın oluşmasını sağlar. 

Boya tabakası (anti halo tabaka)

Filmi pozlayan ışığın bir kısmı, 3. renk katmanın dan sonra da etkisini hala sürdürür ve taşıyıcı tabakanın arka yüzüne çarparak geri döner. Bu geri dönüşte pozlanmamış gümüş tuzlan ışıktan etkilenerek tekrar pozlanır. Filmdeki bu yapı pozlanmada oluşacak olumsuzlukları önlemek için tabana inen ışığı emen katmana, anti halo tabaka denir. Anti halo tabaka bazı filmlerde emülsiyon ile film tabanı arasında iken, bazı filmlerde ise film tabanının arka yüzeyindedir.

F.3.2.5 Negatif film ve baskısı

F.3.2.6.Renkli negatif filmin yap覺s覺 ve banyo s羹reci

Ş.3.2.7:Renkli filmin yapısı

3.3. Renkli Filmlerin Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar          

Filmlerin duyarkatının oluşturan mat yüzeylerine herhangi bir cisimle, eliniz veya parmağınızla dokunmayınız. Filmlerinizi her zaman yalnız kenarlarından ve mümkünse ipek eldivenlerle tutunuz. Nem ve ısı, pozlanmış veya pozlanmamış filmlere olumsuz yönde etki ettiğinden serin ve nem oranının düşük olduğu yerlerde saklanması gerekir. Ne türde olursa olsun, filmleri fotoğraf makinesine gölgede takınız, eğer böyle bir olanağınız yoksa arkanızı güneşe dönünüz. Renkli malzemenin dayanma süresi siyah-beyaz malzemeye oranla çok kısadır. Film satın alırken son kullanım tarihine bakmayı kesinlikle unutmayınız. Ambalajı olmayan filmleri satın almayınız. Tarihi geçmiş duyarlı malzemeler, duyarlıklarını yitirirler, kontrastlıkları azalır ve renk bozuklukları ortaya çıkarırlar. Renkli filmler kuru ve karanlık yerde muhafaza ederseniz dahi, 10-25 yıl sonra bozulmaya başlar. Negatiflerinizi nemden ve rutubetli ortamdan uzak tutunuz. Bütün fotoğraf emülsiyonları röntgen ışınlarına kimyasal dumanlara karşı hassastırlar. Filminizi bu tür ortamlardan uzak tutunuz. Filminizin havaalanlarındaki X ışınlarından geçmesine izin vermeyin. Filminizin zarar görmesine neden olur. Filmler taşıma, saklama ve kullanım sırasında kirlenebilir. Bu kirlenme toz, insan elinden bulaşan doğal yağ lekeleri, film üzerine dökülen sıvılar veya banyo artıklarından kaynaklanabilir. Bir bez ile silmek kesinlikle filmi çizecektir. Hatta filmi el ile tutarak temizlemeye çalışmak bile daha büyük zararlara yol açabilir. Bu nedenle temizlik amaçlı üretilen özel ürünlerden faydalanmak gerekir.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda siyah-beyaz ve renkli negatif filmlerin emisyonlu yüzeyini ayırt edebileceksiniz. Kullanılacak malzemeler  

Negatif Film çeşitleri (siyah-beyaz, renkli) Farklı ışıklar (gün ışığı, floresan, spot, kırmızı ışık vb.)

İşlem Basamakları  Negatif filmlerin araştırınız.

Öneriler kimyasal

yapısını

 Farklı kaynaklardan (internet, kaynak kitaplar vb.) negatif filmlerin kimyasal yapısını araştırınız.

 Siyah-beyaz ve negatif filmleri inceleyiniz.

 Elinizle filmlerin emülsiyonlu tarafını inceleyiniz ve aradaki farkı görünüz.

 Pozitif ve Negatif filmler arasındaki farkı araştırınız.

 Çevrenizde bulunan fotoğraf stüdyolarından bu konu hakkında bilgi toplayınız.

 Negatif filmlerin diğer filmlerden farkı konusunu araştırınız.

 Çevrenizde bulunan fotoğraf stüdyolarında çekim yapma olanağı yaratın ve negatif filmlerle stüdyo ortamında çekim yapınız.

 Elinizle dokunarak negatif filmin emisyonlu yüzeyini ayırt ediniz.

 Film yüzeyinin parlaklık ve matlığını, dokusunu inceleyiniz.

 Farklı ışıklar altında bakarak negatif filmin emisyonlu yüzeyini ayırt ediniz.

 Film yüzeyinin parlaklık ve matlığını, dokusunu inceleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI Öğrenme faaliyetleri kapsamında; iki tip test sorusu vardır:Doğru-yanlış ve doldurmalı cümleler. Her cümleyi dikkatle okuyunuz. İfadede belirtilen fikir doğru ise cevap kâğıdınız da ilgili maddenin önüne (D), yanlış ise (Y) harfini yazınız. Ayrıca aşağıdaki cümlelerde bazı önemli sözcüklerin arası boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru sözcüklerle doldurunuz. 1.

( ) Negatif filmler daha toleransız filmlerdir. Yani hatalı pozlama riski daha çoktur. Bu nedenle negatif filmler amatörler tarafından daha çok tercih edilmez.

( ) Elde edilen negatif filmden, pozitif bir görüntü elde edebilmek için negatif siyahbeyaz kâğıda baskıları yapılır.

(

( ) Jelâtin tabaka, hayvanların kıkırdakları, tırnakları ve kemiklerinden elde edilen bir madde olup, ılık ve özellikle sıcak suda kolaylıkla erime, fakat soğuk suda erimeyip, pelte haline gelme gibi özelliklere sahiptir.

(

Çekilen konuların ters tarafa görüntü veren özelliğe sahip film görüntülerine ……………………….denir.

…………………....filmler esnemeyen birçok taban üzerine kaplanmış gümüş bileşiklerinden oluşur.

Çıkarmalı yönteme dayanan bütün renkli fotoğraf filmleri (fotoğraf kartları) üç işlevsel duyarkat tabakasından oluşur. Her tabaka ………………………………. ana renklerine karşı duyarlıdır.

Fotoğrafçılıkta kullanılan ……………………………..denir.

10.

Renkli filmlerde yeşil tabaka ………………………..özelliğe sahiptir.

) Renkli malzemenin dayanma süresi siyah-beyaz malzemeye oranla çok uzundur.

) X ışınları filme zarar vermez.

gümüş

bileşimlerine

kısaca

UYGULAMALI TEST Banyo işlemi görmüş renkli negatif filmleri inceleyerek basılmış fotoğraflarla karşılaştırın ve aradaki farklılıkları belirleyerek, aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ  Negatif filmleri incelediniz mi?  Renkli negatif filmlerin emülsiyon yapısını incelediniz mi?

Evet

Hayır

 Renkli filmlerin kimyasal özelliklerini araştırdınız mı?  Renkli negatif filmlerin kullanımında dikkat edilecek noktaları araştırdınız mı?  Renkli filmlerin emülsiyon yapısı incelediniz mi?  Banyo işleminden geçmiş renkli negatif filmi incelediniz mi?  Çekilen objelerin renginin negatif filmde tamamlayıcısı olan renge dönüştüğünü gözlemlediniz mi?  Mavi renkte olan cisimlerin negatif filmde sarı renge dönüştüğünü gözlemlediniz mi?  Yeşil renkli olan cisimlerin negatif filmde magenta rengine dönüştüğünü gözlemlediniz mi?  Kırmızı renkli olan cisimlerin negatif filmde cyan rengine dönüştüğünü gözlemlediniz mi?  Banyo işlemi görmüş renkli negatif film ile karta basılmış fotoğrafı karşılaştırarak aralarındaki farklılıkları belirlediniz mi?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “Hayır” cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 4 ÖĞRENME FAALİYETİ- 4 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda Pozitif Filmleri kimyasal yapısını ve kullanım alanlarını öğrenebileceksiniz.

ARAŞTIRMA  

Pozitif filmlerle ilgili bilgi toplayınız. Toplanan bilgileri dosyalayınız ve sınıfla paylaşınız.

4. POZİTİF FİLMLER 4.1. Dia Pozitif/ Slayt Filmler Çekilen konuların aynı renk ve görüntüde görünen, kimyasal olaylardan sonra da pozitif görüntü veren filmlere denir. Renkli pozitif filmler projeksiyon veya direkt baskı amaçlı kullanılırlar. Pozitif görüntü oluşumu için film önce siyah-beyaz geliştiricide yıkanır, daha sonra renklerin oluşması için ikinci banyoda yıkanır.

F.4.1.1.Dia pozitif (slayt)film

4.1.1. Pozitif Filmler Kimyasal Özellikleri Dia Pozitif filmler bir projeksiyon makinesi yardımıyla perdeye görüntüleri düşürülerek seyredilebilirler. Bu sayede boyutları büyütülebilir veya küçültülebilir. Ressamlar bu yöntemle bir görüntüyü tuvale veya daha büyük alanlara yansıtarak resim yapmaktadırlar. Dia pozitif filmler negatif filmlerden farklı banyo malzemesi ile farklı şekilde banyo edilirler. Renkli pozitif filmler projeksiyon veya direkt baskı amaçlı kullanılırlar. Pozitif görüntü oluşumu için film önce siyah beyaz geliştiricide yıkanır daha sonra renklerin oluşması için ikinci banyoda yıkanır.

Renkli pozitif filmlerde renkler film üzerinde doğadaki orijinal renkler gibidirler. Renkli pozitif filmlerden karta direk baskı yapılacak olursa kart üzerindeki görüntü doğadaki renklerin tersi olur. Bu nedenle pozitif filmler ya projeksiyon aracılığıyla ya da doğrudan doğruya kullanılırlar. Günümüzde pozitif filmlerden de pozitif kart baskısı yapılabilmektedir. Film üzerinde pozitif görüntü elde edilmesi için film önce siyah beyaz geliştiricide, her tabaka üzerinde siyah-beyaz gümüşlü bir görüntü elde edilir. Daha sonra ilk geliştirme banyosu sırasında etkilenmemiş yerlerde boya ve her tabakada pozitif renkler oluşur. Renkli pozitif ve negatif filmlerin gün ışığı (daylight) ve yapay ışık (tungsten) koşullarına göre üretilmiş iki ayrı tipi vardır. Gün ışığı filmleri en doğru renk dengesini güneş ışığı ile aydınlatılan konularda verirken, yapay ışıkta pozlandırılırsa renkler sarıkahverengi sonuç verir. Yapay ışık filmleri ise tungsten ampulünün ışığında en doğru renk dengesini verirken, gün ışığında bu film kullanıldığında mavi tonların hakim olduğunu görürüz. Bu renk kaymalarını düzeltmek için renk dengeleme ve renk düzeltme filtreleri kullanılabilir. Yapay ışık filmleri tungsten kaynağının cinsine göre iki tiptir. A-tipi filmler renk sıcaklığı 3400 kelvin olan fotoğraf ampulleri için üretilmiştir. B-tipi filmler ise renk sıcaklığı 3200 kelvin olan stüdyo aydınlatması içindir. Bu tür filmler çift emülsiyon katmanı içerirler ve cismin bütün renklerini tam veya yarım tonlar olarak gözümüzün gördüğü biçimde yani pozitif olarak verirler. Dönüşümlü filmler, geliştirme sırasında ara ışıklama denen bir işlem sonrası pozitif görüntü verirler. Saydam adını alan bu son ürün genellikle projeksiyon ile izlenir. Cibachrome ve benzer teknikler dışında ara negatif almaksızın, kart baskısı yapılamaz. Matbaada çoğaltılacak, basın, reklamcılık, poster, afiş gibi çalışmalar ile saydam gösterileri, multivizyon çalışmaları için uygundur. Dönüşümlü filmlerle yapılan çekimlerde dikkat edilmesi gereken, çerçevelemenin ve konu düzenlemesinin çok dikkatli yapılmasıdır. Saydam filmlerin görüntüsü Negatife göre her zaman daha keskin ve parlaktır. Her formatta renkli pozitif film üretilmektedir.

F.4.1.2.Renkli pozitif film

4.1.2. Emülsiyon Yapısı Saydam filmlerin duyarkat yapısı negatif filme benzer. Renkli negatif filmde olduğu gibi alt alta üç renk katmanı ve filtre katmanından oluşur. En üstte mavi ışığa duyarlı katman onun altında sarı filtre katmanı vardır. Filtre katmanının altında ise sırasıyla yeşil ışığa ve kırmızı ışığa duyarlı katmanlar vardır. Sarı filtre katmanı negatif filmde olduğu gibi mavi ışığın, yeşil ve kırmızı katmanlara ulaşmasını engeller. Saydam filmin üç renk katmanında renkli negatif film gibi sarı, macenta ve cyan renklerini üreten renk bağlayıcıları vardır. Saydam filmlerde gizli görüntünün pozlanarak kaydedilmesi negatif filme benzer. Saydam filmde ortaya çıkan görüntü negatiftir. Pozitif görüntünün elde edilmesi ise film banyosu sürecinde olur. Negatif görüntüyü pozitife dönüştüren banyoya reversal banyo adı verilir. Bu nedenle de saydam filmler, reversal film olarak da adlandırılır. Reversal film banyosu sürecinde negatif görüntü kimyasal işlemlerle pozitife dönüşür. Renkli dia film banyosunun süreci renkli negatif film banyosundan çok farklıdır. Renkli saydam filmlerin, film banyosu süreci şu aşamalardan oluşur: Geliştirme banyosu, yeniden pozlama, renk geliştirme banyosu, ağartma ve sabitleme banyoları. Saydam filmlerin, renk katmanlarının yapısı negatif filmlerden farklıdır. Renk katmanlarındaki renk boyayıcı maddeler, saydam filmlerde renksizdir. Bu nedenle, geliştirme banyosu aşamasında, renk katmanlarındaki renk boyayıcı maddelerden renk üretilmez. Bunun yerine geliştirme banyosu sırasında, her renk katmanında, negatif gümüş görüntü yani gizli görüntü oluşur. Mavi ışık gizli görüntüyü maviye duyarlı katmanda, yeşil ışık yeşile duyarlı katmanda ve kırmızı ışık kırmızıya duyarlı katmanda filme kaydeder. Geliştirme banyosu sonunda duyarkatta negatif görüntü oluşur. Film banyosunun ikinci aşamasında, bir önceki aşamada oluşan negatif görüntü pozitife döner. Film kimyasal olarak pozitif banyo yapılır. Bu aşamada, filmin her katmanında iki gizli görüntü oluşur. Bir sonraki aşama ise renk geliştirme banyosudur. Bu aşamada, belirlenmiş olan gizli görüntünün renkleri oluşur. Renkli negatif filmde olduğu gibi filmin mavi, yeşil ve kırmızı ışığa duyarlı katmanlarında sarı, macenta ve cyan renkleri oluşur. Bu aşama sonunda filmin her renk katmanında bütün renkler ortaya çıkar. Renk geliştirme aşaması sonunda filmin üzerinde bütün renkler oluşmasına rağmen film şeffaf değil, donuktur; çünkü renkli görüntünün üstünde gümüş vardır. Filmin üzerindeki gümüş artık gereksizdir ve gümüş film yüzeyinden temizlendiğinde renkli görüntü görülebilir. Bunu da bir sonraki banyo aşaması olan ağartma banyosu sağlar. Film ağartma banyosuna konulduğunda; her renk katmanında pozitif görüntü oluşur. Film üzerindeki gümüş tuzlarının temizlenmesi için son aşama olarak film, sabitleme banyosuna konur. Böylece, filmin her renk katmanındaki renklerle birlikte renkli pozitif görüntü ortaya çıkar. Film son olarak yıkanır ve kurutulur.

Ş.4.1.3: Saydam filmlerin yapısı ve film banyo süreci

Film, üç renge duyarlı katman ve bir filtre katmanından oluşur. En üstte mavi ışığa karşı duyarlı katman. Onun altında mavi ışığın alttaki katmanlara geçmesini engelleyen sarı filtre katmanı ve daha sonra yeşil ve kırmızı ışığa duyarlı katmanlar vardır. Bütün bu katmanlar bir film tabanı üstünde yer alır.

4.1.3. Mavi Tabaka Pozitif filmlerin en üst tabakası non-kromatiktir. Sadece mavi ışık dalga boyuna karşı duyarlıdır. Yeşil ve kırmızı ışık dalga boyundan etkilenmez.

4.1.4. Sarı Filtre Mavi tabaka ile yeşil tabaka arasında bulunur. Birinci tabaka etkileyen mavi ışık dalga boyunun ikinci tabakaya geçmesini olumsuz etkilemesini engellemek için konulmuştur. Bu sarı filtre tabakası sadece pozlandırma aşamasında işe yarar. Banyo aşamasında kimyasallar yardımı ile filmin üzerinden tamamen uzaklaştırılır. Aksi takdirde sarı bir mask tabakalı dia pozitifin sarı dominantlı bir görüntü vermesi kaçınılmaz olur. Bu da doğru renklere ulaşmayı engeller.

4.1.5. Yeşil Tabaka Yeşil ışık dalga boyuna duyarlı bir tabakadır. Ortokromatik özelliğe sahiptir. Yani kırmızı ışıktan etkilenmez. Sadece mavi ve yeşil ışıktan etkilenir. Dalga boyundaki mavi ilk tabakada sarı filtre tarafından tutulduğundan sadece sarının tamamlayıcısı olan yeşil ve kırmızı ışıklar bu tabakaya ulaşabilir. Bu tabaka ortokromatik olduğundan kırmızı ışık dalga boyundan etkilenmez ve sadece yeşil ışık dalga boyundan etkilenir.

4.1.6. Kırmızı Tabaka Pankromatik olan bu tabaka aslında her üç renge de duyarlıdır. Ama mavi ve yeşil ışıklar bir üst tabakada etkilerini gösterdiklerinden, dalga boylarının kısa oluşundan ve de sarı filtre ile engellendiklerinden bu tabaka sadece beyaz ışığın kırmızı dalga boyundan etkilenir.

4.1.7. Film Tabanı Asetat, jelâtin ve benzeri şeffaf maddelerden yapılır ve duyarkat tabakasını taşımaya yarar. Şeffaf özelliğe sahip olduğundan renkler üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur.

4.1.8. Yansıma Önleyici Tabaka Bu tabaka filmin her üç katmanından ve film tabanından geçen ışınların arkada bulunan bir maddeye çarparak geri dönmesiyle tekrar filmin etkilenmesinden doğacak olumsuzlukları önlemek için konulmuştur. Yansıma önleyici tabaka bazı filmlerde duyarkat ile film tabanı arasındayken, bazı filmlerde ise film tabanının dışındadır. Bu anlatılan chromatik yapılar aslında siyah beyaz filmlerde de aynı özellikleri taşır ,fakat her tabakanın karakteri farklıdır. Bu tabakalarda ışığa karşı hassasiyeti siyah beyaz filmlerde de olduğu gibi gümüş halojenürleri sağlar. Renkli filmlerde ayrıca her tabakaya renk oluşumunu sağlayan renk kuplörleri konulmuştur.

Ş.4.1.3: Renkli filmin yapısı

4.2. Dia Pozitif Filmlerin Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar        

  

Filmlerin kaset dışındaki uçlarını yavaş çekiniz, ayrıca filmleri kaset içine yavaş yavaş geri sarınız. Aksi takdirde kaset ağzındaki kadifeden ötürü oluşabilecek statik elektrik film duyarkatını etkileyebilir. Filminizin makineye doğru takılıp takılmadığını kontrol etmek için, makinenizi her kurduğunuzda geri sarma kolunun tersi yöne hareket edip etmediğine bakın. Ambalajın üzerindeki son kullanım tarihine dikkat edin. Isı, nem, bazı kimyasal maddelerden filminizi uzak tutun. Duyarlı malzemenin bozulmasına neden olurlar. Slayt filmleri projeksiyon makinesinde 15 dakikadan fazla tutmayın. Isı filmin renklerine zarar verebilir. Bütün fotoğraf emülsiyonları röntgen ışınlarına, kimyasal dumanlara karşı hassastırlar. Filminizi bu tür ortamlardan uzak tutunuz. Filminizin havaalanlarındaki X ışınlarından geçmesine izin vermeyin, filminizin zarar görmesine neden olur. Filmler taşıma, saklama ve kullanım sırasında kirlenebilir. Bu kirlenme toz, insan elinden bulaşan doğal yağ lekeleri, film üzerine dökülen sıvılar veya banyo artıklarından kaynaklanabilir. Bir bez ile silmek kesinlikle filmi çizecektir. Hatta filmi el ile tutarak temizlemeye çalışmak bile daha büyük zararlara yol açabilir. Bu nedenle temizlik amaçlı üretilen özel ürünlerden faydalanmak gerekir. Ayrıca çok pozlandırılan filmlerin açık, az pozlandırılan filmlerin ise koyu çıkacağı unutulmamalıdır. Güneş altında yaptığınız çekimlerde makinenizi gerektiğinden fazla açıkta bırakmayınız, eğer dışarıda kalması gerekiyorsa üzerine yansıtıcı bir madde örtünüz. Pozitif filmler tölaranssız filmlerdir. Hata kabul etmez. Bu nedenle emin olduğunuz diyafram ya da enstantane değerine karar verdikten sonra çekiminizi yapınız.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda negatif ve pozitif filmlerin arasındaki farkları ayırt edebileceksiniz. Kullanılacak malzemeler 

Negatif Film çeşitleri (siyah-beyaz, renkli), pozitif filmler (dia pozitif/slayt)

İşlem Basamakları

Öneriler

 Negatif ve pozitif filmlerin kimyasal yapısını araştırınız.

 Farklı kaynaklardan (internet, kaynak kitaplar vb.) negatif filmlerin kimyasal yapısını araştırınız.

 Pozitif ve negatif filmleri inceleyiniz.

 Elinizle filmlerin emülsiyonlu tarafını inceleyiniz ve aradaki farkı görünüz.

 Pozitif ve negatif filmler arasındaki farkı araştırınız.

 Çevrenizde bulunan fotoğraf stüdyolarından bu konu hakkında bilgi toplayınız.

 Pozitif filmlerin diğer filmlerden farkı konusunu araştırınız.

 Pozitif ve negatif filmleri karşılaştırarak inceleyiniz.

 Çevrenizde bulunan fotoğraf stüdyolarında çekim yapma olanağı yaratın ve negatif filmlerle stüdyo ortamında çekim yapınız.  Pozitif filmlerde çekilen objelerin aynı renkte göründüğünü, negatif filmlerde objelerin renklerinin tamamlayıcısı renge dönüştüğünü gözlemleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI Öğrenme faaliyetleri kapsamında; iki tip test sorusu vardır. Doğru-yanlış ve doldurmalı cümleler. Her cümleyi dikkatle okuyunuz. İfadede belirtilen fikir doğru ise cevap kâğıdınızda ilgili maddenin önüne ( D), yanlış ise ( Y ) harfini yazınız. Ayrıca aşağıdaki cümlelerde bazı önemli sözcüklerin arası boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru sözcüklerle doldurunuz. 1.

Çekilen konuların aynı renk ve görüntü de görünen, kimyasal olaylardan sonra da pozitif görüntü veren filmlere ………………………….denir.

Dia pozitif filmler ………………………………yardımıyla perdeye görüntüleri düşürülerek seyredilebilirler.

B-tipi filmler ise aydınlatması içindir.

Pozitif filmlerin en üst tabakası ……………………………tir.

………………………………asetat, jelatin ve benzeri şeffaf maddelerden yapılır ve duyarkat tabakasını taşımaya yarar. Şeffaf özelliğe sahip olduğundan renkler üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur.

renk

sıcaklığı

………………………………...olan

stüdyo

UYGULAMALI TEST Banyo işlemi görmüş pozitif filmleri renkli negatif filmlerle karşılaştırın ve aradaki farklılıkları belirleyerek, aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

Evet

Hayır

 Dia pozitif/ slayt filmleri incelediniz mi?  Pozitif filmlerin kimyasal özelliklerini araştırdınız mı?  Pozitif filmlerin emülsiyon yapısını incelediniz mi?  Pozitif filmlerle renkli pozitif filmleri birbirinden ayrılan özellikleri ayırt edebiliyor musunuz?  Pozitif filmlerin ne renkli negatif filmlerin kullanımında dikkat edilecek noktaları uyguluyor musunuz?  Banyo işlemi görmüş renkli negatif film ile renkli negatif filmi karşılaştırarak aralarındaki farklılıkları belirlediniz mi?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “Hayır” cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 5 ÖĞRENME FAALİYETİ- 5 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda filmleri marka çeşitlerine ve özelliklerine göre inceleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA  

Filmlerin markalarının özellikleriyle ilgili bilgileri internetten araştırınız. Topladığınız bilgileri dosyalayarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

5. FİLMLERİN MARKALARA GÖRE ÖZELLİKLERİ 5.1. Piyasada Yaygın Olarak Film Üreten Markalar Agfanet, Kodak, Fuji, İlford, Konica, Polaroid markalı filmler piyasada yaygın olarak bulunan ve kullanılan filmlerdir.

5.2. Farklı Markalarda Filmlerin Özellikleri Fotoğraf makinesi ve objektifler başta olmak üzere fotoğrafçılar kullandıkları araçları kolaylıkla değiştirmezler. Makinelere eklenen yeni özellikler, çoğu zaman fotoğrafçılar için pek önem taşımaz; ancak filmler için aynı şeyi söylenemez. Fotoğrafçıların kullanım amaçlarına göre filmlerin özelliklerini çok iyi tanımaları gerekir. Makine ve objektifler her ışık ortamında kullanılabilir ancak her ışık ortamı için ayrı nitelikli bir film gerekir. Sadece ışık değil; renk, keskinlik, gren yapısı, film hızı vb. birçok nedenle, farklı farklı filmleri kullanmak gerekir.

5.2.1. Renk Farklılıkları İnsan gözü cisimleri aydınlatan ışığın renk sıcaklığındaki bir miktar değişime karşılık o cisimleri hep aynı renkte görür. Bir başka ifadeyle, gün ışığında gördüğümüz renkteki bir cismi yapay ışıkta da hemen hemen aynı renkte görürüz. Filmler ise renkleri, üretilen filmin kelvin derecesine bağlı olarak görürler. Bir başka ifadeyle üretici firma uygun aydınlatmaya uygun film üretirler dolayısıyla doğal ışıkta kullanılacak film ile yapay ışıkta kullanılacak filimin özellikleri birbirinden farklıdır. Her film markasında değişik boyama kullanılır, bu da değişik renkler meydana gelmesine sebep olur. Bunlar daha çok slâyt filmlerde belli olur. Değişik markalı renkli negatif filmlerde de değişik renkler elde edilir, bunlar baskı sırasında kontrol edilebilir.

5.2.2. Yapısal Farklılıklar Filmler, görüntüyü sağlamak için ışığa karşı duyarlı hale getirilmiş malzemedir. Bu malzemeler, objektiften geçen görüntünün kalıcılığını sağlamak amacıyla saydam bir taşıyıcı üzerine sürülmüş ışığa karşı duyarlı (jelâtin içerisine emdirilmiş gümüş bileşiklerinden) maddeden oluşur. 

Gün ışığı ( day light ) renkli filmler

D - Tipi Film Genelde gündüz çalışmalarında kullanılması için üretildiğinden bu ismi almıştır. Gün ışığının renk ısısı 5000Kº - 6000Kº civarında en iyi sonucu verirler. 5600Kº civarında renk ısısına sahip flaş, projektör, kaynak makinesi benzeri yapay ışık kaynaklarında kullanılır. 

Yapay ışık tipi ( artifical veya tungsten ) renkli filmler o o o

Tipi Film Fotoğrafçılıkta kullanılan Photoflood lambalarıyla kullanılır. Tipi Film 3800Kº civarındaki beyaz ışık flaşlarıyla kullanılır. Tipi Film Projektörlerin 3200Kº tungsten lambaları altında çalışırken, evlerde kullanılan akkor flamanlı lambalar ışığında kullanılan film tipidir.

5.2.3. Kimyasal farklılıklar Renkli saydam (dia, slayt) filmler, negatif filmler kadar geniş bir fotoğrafçı kitlesi tarafından kullanılmaz. Saydam filmlerin doğrudan pozitif renk görüntü vermesi, bu filmlerin seçimiyle ilgili olarak bazı konuları öne çıkarır. Bütün filmlerin duyarkatları belli temel konularda aynı olmasına karşı özellikle renkli filmlerde ortaya çıkan sonuç renklerin ton değerleri, renklerin parlaklığı ve renklerin doygunluğu açısından çok farklıdır. Bu konu saydam filmlerde çok önemlidir. Bir marka film, kırmızı, yeşil, mavi renkleri çok parlak olarak öne çıkartırken bir diğeri bu renkleri pastel olarak verir. Bazıları sıcak renklere karşı bazıları da soğuk renklere karşı duyarlılığı yüksektir. Bu nedenle saydam film kullanan fotoğrafçılar, deneme çekimleri sonucunda kullanacakları filmleri belirlerler. Bir marka saydam filmin farklı ışık koşullarındaki sonucunu belirledikten sonra hep aynı nitelikteki filmi kullanırlar. Renkli saydam filmleri için özel film banyosu kullanılır.

5.2.4. Görsel farklılıklar Marka seçimi filmlerin verdiği renklere göre fotoğrafçının kişisel tercihine bağlıdır. Çekeceğiniz konuya göre marka tercih etmelisiniz. Örneğin Fujichrome filmlerin özellikle yeşili beğenilir; orman çekimleri için idealdir. Kodachrome renk spektrumunun kırmızıya yakın bölümlerini iyi verir; çöller ve yerleşim bölgelerini fotoğraflamada tercih edilir.

5.3. Film Kutuları Üzerindeki Kod İşaret ve Terimlerin Anlamları

F.5.3.1.Film üzerindeki kod işaret ve terimler

5.3.1. ISO Filmin hızını, ışığa duyarlılık derecesini belirten uluslararası standart ölçüm sistemidir. ASA ve DIN de filmin hızını belirtir. ASA: Amerikan standartı, DIN: Avrupa da kullanılan standart, ISO: Ulusal standarttır. Örneğin; 100 ASA lık bir film, 21 DIN ile ifade edilir. Bunun ISO olarak yazılımı ise 100/21 derecedir.

5.3.2. Çekilecek Kare Sayısı Filmin kaç kareden oluştuğunu gösterir. 24,36 gibi.

5.3.3. Renk Özelliği Film ambalaj kutuları üzerinde, filmlerin niteliklerini bildiren renkli negatif, renkli reversal (pozitif,dia), gün ışığı tipi, tungsten ışığı tipi, pankromatik veya ortokromatik gibi renk ısı dereceleri celvin cinsinden belirtir.

5.3.4. DX Kodu Film kasetlerinde bulunan ve film duyarlılığını otomatik olarak algılayıp makineye aktaran sisteme denir. Filmler farklı ışık duyarlıklarında imal edilmişlerdir. Her filmin ışığa duyarlılık derecesi DIN, ASA, ISO cinsinden ifade edilir. Makine üzerinde bulunan pozometrelerin filmlerin üzerinde yazan bu duyarlılık derecisine göre ayarlanması gerekmektedir. Bazı makinelerde özel DX kod okuyucu vardır. Makineye takılan filmi bu kod okuyucu okuyarak ışık ayarlarını yapar.

5.3.5. Banyosu Üretici firmanın filmin yapısına ve özelliğine göre banyo edilmesi gerektiğini belirtir. Ayrıca filmlerin karton kutuları içinde yıkama süreleri ve sıcaklık dereceleri bir tablo ile gösterilmektedir. Siyah Beyaz filmlerinizi kendiniz yıkıyorsanız, bu tablodaki bilgilerden yararlanabilirsiniz. Renkli dia (Slayt )filmlerin banyo işlemi farklıdır. Negatif görüntüyü pozitif görüntüye dönüştüren banyoya reversal banyo adı verilir.

5.3.6. Filmin Boyutu Filmin hangi boyutlarda üretildiğini gösterir. 24x36mm, 4.5x6 cm, 6x6 cm, 6x7 cm, 6x9 cm, 6x12 cm, 4x5 inç gibi…

5.3.7. Kimyasal Özelliği ile İlgili Simge ve Kodlar 

Filmlerin saklanma koşulları

Filmin üretildiği andan itibaren pozlanıncaya kadar ortalama oda sıcaklığından daha düşük ve karanlık bir ortamda, nem almadan saklanmalıdır. 

Son Kullanma Tarihi

Fotografik duyarlı malzemenin bozulmalarına neden olan etkenler, ısı, nem, bazı kimyasal maddelerdir. Bu nedenle uygun saklama koşullarının yanı sıra üretici firmanın belirttiği son kullanım tarihi göz önünde bulundurularak film kullanılmalıdır.

5.4. Film Seçimlerinde ve Kullanımında Dikkat Edilecek Noktalar 5.4.1. Makineye Uygun Film Seçimi Film fotoğraf makinesine uygun boyutlu seçilmelidir. Roll film, 35 mm film, büyük boyutlu film, küçük boyutlu film gibi.

5.4.2. Konuya Uygun Film Seçimi Portre, manzara, moda, iç mekân, dış mekan gibi değişik mekanlardaki çekimler için konuya uygun film seçilmelidir. ASA, DIN, ISO değerleri (yavaş filmler, hızlı filmler); filmin boyutu; siyah -beyaz, renkli, negatif veya pozitif film gibi.

5.4.3.Ortamın Işık Koşullarına Uygun Film Seçimi Üçüncü aşamada filmin duyarlılığını belirlemek gerekir. Fotoğrafı çekilmek istenilen konular farklı ışık ortamlarındadır. Bazı konular yüksek ışık ortamında, bazıları da gölgede olabilir. Ortamın ışık durumuna uygun duyarlılıkta film kullanılması gerekir. Örneğin yüksek ışık ortamında yüksek 800 ISO değerli film kullanıldığında teknik ve estetik açıdan birçok sorun ortaya çıkar (grenlerin artması gibi); ancak 100 ISO değerli bir film kullanıldığında hem alan derinliği daha kolay kontrol edilir hem de görüntünün detayı zenginleşir.

5.4.4. Filmlerin Niteliklerine Uygun Film Seçimi Filmler ışığa karşı duyarlılığına göre de üç gruba ayrılır: Yavaş, orta ve hızlı duyarlıklı filmler. Filmin ışığa karşı duyarlılığını belirleyen, duyarkat üzerindeki gümüş bromür yani gren yapısıdır. Gren yapısı küçüldükçe duyarlılığı azalır, gren yapısı büyüdükçe duyarlılığı artar. Duyarlılığına göre filmler seçilirken, bu seçimi belirleyen etkenler gren yapısının görüntü üzerinde ortaya çıkardığı etkilerdir. Gren yapısı iki konuyla doğrudan ilgilidir: Birincisi ışık koşulu diğeri ise görüntünün netlik, keskinlik, tonlama değeri ve kontrastlık açısından ortaya çıkışıdır.

5.4.5. Kullanım Tarihine Uygun Film Seçimi Tarihi geçmiş duyarlı malzemeler, duyarlıklarını yitirirler, kontrastlıkları azalır ve renk bozuklukları ortaya çıkar. Renkli malzemenin dayanma süresi siyah-beyaz malzemeye oranla çok kısadır. Film yapımcıları satışa çıkardıkları filmlerin ambalaj kutuları üzerine genellikle siyah-beyaz filmlerde iki yıllık, renkli filmlerde ise 18 aylık bir kullanılma süresi tarihi atarlar. Fotografik duyarlı malzemenin bozulmalarına neden olan etkenler, ısı, nem, bazı kimyasal maddelerdir.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda film kutuları üzerindeki kod işaret ve terimleri inceleyerek film markalarına göre özellikleri, farkları ayırt edebileceksiniz. Kullanılacak malzemeler 

Farklı markalara ait film kutuları.

İşlem Basamakları

Öneriler

 Farklı markalara ait film kutularını inceleyiniz.

 Farklı kaynaklardan (internet, kaynak kitaplar vb.) piyasada bulunan film markalarını araştırınız.

 Film kutuları ya da kasetlerine bakarak film çeşitlerini ayırt etmeye çalışınız.

 Film kutuları ya da kasetlerini inceleyiniz ve aradaki farkı görünüz.

 Filmlerin kutuları üzerinde yazan kullanımında dikkat edilecek noktaları uygulayınız.

 Çevrenizde bulunan fotoğraf stüdyolarından bu konu hakkında bilgi toplayınız.

 Film kutuları üzerinde yazan Iso değeri, poz sayısı, renk özelliği, DX kodu, film boyutu, banyo özellikleri vb. başlıkları farklı markalarla karşılaştırınız.

 Farklı markalara ait film kutuları ya da kasetlerini inceleyiniz ve aralarındaki farkı tespit ediniz.

 Film kutusu üzerinde yazan filmin kimyasal özelliği ile ilgili simge ve kodlara dikkat ediniz.

 Farklı markalara ait film kutuları ya da kasetlerini inceleyiniz ve aralarındaki farkı tespit ediniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI Öğrenme faaliyetleri kapsamında; iki tip test sorusu vardır. Doğru-yanlış ve doldurmalı cümleler. Her cümleyi dikkatle okuyunuz. İfadede belirtilen fikir doğru ise cevap kâğıdınız da ilgili maddenin önüne ( D), yanlış ise ( Y ) harfini yazınız. Ayrıca aşağıdaki cümlelerde bazı önemli sözcüklerin arası boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru sözcüklerle doldurunuz. 1.

( )Agfanet, Kodak, Fuji, lford, Konica, Polaroid markalı filmler piyasada yaygın olarak bulunan ve kullanılan filmlerdir.

( ) Her ışık ortamı için ayrı nitelikli bir film kullanmak gerekmez. İyi kalitede bir film çekim kalitemizi etkilemez.

( ) Kullanacağımız filmin marka seçimini en iyi denemeler yaparak ve çekim kalitelerine, renk doygunluğuna göre seçmeliyiz.

( ) Film kasetlerinde bulunan ve film duyarlılığını otomatik olarak algılayıp makineye aktaran sisteme filmin boyutu denir.

( ) Fotografik duyarlı malzemenin bozulmalarına neden olan etkenler sadece bazı kimyasal maddelerdir.

UYGULAMALI TEST Piyasada bulunan farklı markalardaki filmlerin kutularını inceleyerek karşılaştırınız ve aradaki farklılıkları belirleyerek, aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

Evet

Hayır

 Piyasada yaygın olarak film üreten markaları incelediniz mi?  Farklı markalarda filmlerin özelliklerini incelediniz mi?  Film kutularının üzerindeki kod, işaret ve terimlerin anlamları öğrendiniz mi?  Film seçiminde ve kullanımında dikkat edilecek noktaları uyguluyor musunuz?  Film kutuları üzerinde yazan Iso değeri, poz sayısı, renk özelliği, DX kodu, film boyutu, banyo özellikleri vb. başlıkları farklı markalarla karşılaştırdınız mı?  Film kutularına ya da kasetlerine bakarak film çeşitlerini ayırt edebiliyor musunuz?  Çekeceğiniz konunun ışık koşullarına göre film seçebiliyor musunuz?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “Hayır” cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 6 ÖĞRENME FAALİYETİ- 6

AMAÇ

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda fotoğraf makinesine film takmayı doğru ve eksiksiz yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA    

Motorlu fotoğraf makinelerine film takılmasını inceleyiniz. Mekanik (kurmalı) makinelere film takılmasını inceleyiniz. Bu makineleri inceleyerek aralarındaki farklılıkları belirleyiniz. Bu makinelere film takmayı deneyiniz ve deneyiminizi sınıfla paylaşınız.

6. MAKİNEYE FİLM TAKILMASI 6.1. Uygulama Filmi fotoğraf makinesine takmak, bu işe alışkın olan bir fotoğrafçı için çok kolay bir iştir; ama fotoğraf makinesini çok fazla tanımayan, fotoğrafa yeni başlayanlar için büyük bir soru işaretidir ve çoğu kez bir korku kaynağıdır. Bu nedenle, pek çok fotoğrafçı adayının denemeye cesaret bile edemediği bir işlemdir. Bu basit işlemi filmi takıp çıkararak öğrenmek en doğru yoldur. Motorlu makinelerde kapağın sol yanındaki sürgülü kilidin kaydırılması, mekanik makinelerde ise geri sarma kolunun yukarıya çekilmesiyle arka kapak açılır. Fotoğraf makinelerinin çok büyük bir bölümünde sol (çok az bir bölümünde ise sağ) tarafta film yuvası bulunur.

F.6.1.1.

F.6.1.2.

Film kasetini bu yuvaya yerleştirerek, filmin ucu bir miktar çekilir. Motorlu makineler de, filmin ucunu kırmızı işarete kadar çekip bırakmanız ve arka kapağı kapamanız yeterlidir.

F.6.1.3.

F.6.1.4.

Bazı modeller arka kapak kapanır kapanmaz filmi saracaktır. Diğerlerinde ise deklanşöre bir kez basmanız yeterlidir.

F.6.1.5.

F.6.1.6.

Mekanik (kurmalı) makinelerde ise filmin ucunu biraz daha fazla çekerek, sağ taraftaki dikey merdanenin içindeki yarıktan geçirmeniz gereklidir. Bu işlemi yapıp, deklanşöre bir kez bastıktan sonra kurma kolunu çevirdiğinizde filmin üst ve alt tarafında bulunan perfore delikleri dişlilere geçerek ilerler. Arka kapağı kapatmadan önce, geri sarma kolunu ok yönünde bir iki tur döndürerek filmi gerginleştirin. Arka kapağı kapatın. Deklanşöre bir kez daha basıp kurma kolunu sararak filmin ışık görmüş olan bölümlerinin ilerlemesini sağlayınız.

F.6.1.7.

F.6.1.8.

Bu işlemi yaparken mutlaka gözünüzle geri sarma kolunu izleyin. Eğer kurma kolu dönüyorsa, filminiz doğru olarak takılmış demektir; Ama eğer dönmüyorsa, filminiz iyi takılmamış demektir. Bu durumda, arka kapağı yeniden açarak daha özenli bir şekilde aynı işlemleri yeniden yapmanız gerekir.

F. 6. 1. 9.

Filmi çıkarmak istediğimizde ise, yapmamız gereken işlemler daha da kolaydır. Eğer motorlu bir makineniz varsa, geri sarma düğmesine (bazı modellerde iki ayrı düğmeye aynı anda) basarak filmin geri sarılmasını beklemeli, işlem bittikten sonra da arka kapağı açarak film kasetini yerinden çıkarmalısınız. Eğer mekanik bir makineniz varsa, filmi geri sarabilmek için öncelikle “geri sarma kilidi”ne basınız (Genellikle makinenin alt bölümünde bulunan küçük bir düğmedir), daha sonra geri sarma kolunu ok yönünde çevirerek filmi sarınız. Eğer makinenin altında yer alan geri sarma kilidine basmadan bu işlemi yaparsanız, geri sarma kolunu çeviremezsiniz. Çok zorlayacak olursanız, filmi koparabilirsiniz. Filmi sonuna kadar sardığınızda, geri sarma kolunun dönüşünün çok rahatladığını fark edersiniz. Bu durum, filmin tamamen kasetinin içine girdiğinin göstergesidir ve geri sarma kolunu yukarı çekerek kapağı açabileceğiniz anlamına gelir. Bu işlemi yaparak kapağı açtıktan sonra bütün yapmanız gereken film kasetini yerinden çıkarmaktır.

F.6.1.10

F.6.1.11

6.2. Fotoğraf Makinesine Film Takarken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar     

Fotoğraf makinesinin arka kapağını açınız. Film kasetini film yuvasına yerleştiriniz. Filmin ucunu bir miktar çekerek sarma silindirindeki yuvaya oturtunuz. Arka kapağı kapatınız. Film sarma kolu ile filmin 1. pozuna kadar sarınız.

   

Deklanşöre bir kez basarak motorlu makinede filmi 1. kareye getiriniz. Film poz numaratöründen filmin doğru sarıldığını kontrol ediniz. Makineye takılan filmin İSO ayarını yapmak \ kontrol ediniz. Makine \ magazin arkasındaki cebe film ambalajının kulakçığını koyunuz.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki takabileceksiniz.

işlemleri

tamamladığınızda

mekanik

fotoğraf

makinenize

film

Kullanılacak malzemeler  

Mekanik fotoğraf makinesi Film

Mekanik Fotoğraf Makinesine Film Takılması 1.

Makinenizin sol tarafında bulunan geri sarma kolunu yukarı doğru çekiniz. 

Arka kapak tık diye açılacaktır.

2. Film sarma kolunun altında bulunan yuvaya filmi yerleştiriniz.   3.

Bazı makinelerde sağda bulunur. Yanlış yapmaktan korkmayın.

Filmin ucunu bir miktar çekin. 

Mekanik (kurmalı) makinelerde filmin ucunu biraz daha fazla çekmek gerekir.

Filmin ucunu sağ taraftaki dikey merdanenin içindeki yarıklardan birine geçiriniz.

Deklanşöre 1 kez basınız.

Kurma kolunu çeviriniz. 

Filmin üzerindeki perfore deliklerinin dişlilere geçerek filmin ilerlediğinden emin olun.

Arka kapağı kapatınız. 

Filminizin doğru takıldığından emin olun.

Deklanşöre 1 kez daha basıp ışık gören yerleri kurma koluyla sarınız.

Filminizin ilerleyip ilerlemediğini ve doğru takıldığını kurma kolundan takip ediniz. 

Kurma kolu dönmüyorsa filminiz doğru takılmış demektir.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki takabileceksiniz.

işlemleri

tamamladığınızda

motorlu

fotoğraf

makinenize

film

Kullanılacak malzemeler  

Motorlu fotoğraf makinesi Film

Motorlu Fotoğraf Makinesine Film Takılması 1.

Motorlu makinelerde bulunan kapağın sol yanındaki sürgülü kilidi kaydırınız. 

Kapak açılacaktır.

Film sarma kolunun altında bulunan yuvaya filmi yerleştiriniz. 

Bazı makinelerde sağda bulunur.

Filmin ucunu kırmızı işarete kadar çekip bırakınız.

Arka kapağı kapatınız.  

Film kendiliğinden saracaktır. Bazı modeller arka kapak kapanır kapanmaz filmi saracaktır. Diğerlerinde ise deklanşöre bir kez basmanız yeterlidir.

ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

( )Motorlu makinelerde kapağın sol yanındaki sürgülü kilidin kaydırılmasıyla fotoğraf makinesinin kapağı açılır.

( )Motorlu makineler de, filmin ucunu kırmızı işarete kadar çekip bırakmanız ve arka kapağı kapamanız yeterlidir.

( )Mekanik (kurmalı) makinelerde ise filmin ucunu biraz daha az çekerek, sağ taraftaki dikey merdanenin içindeki yarıktan geçirmeniz gereklidir.

( )Filmin üst ve alt tarafında bulunan perfore deliklerinin dişlilere geçmesi filmimize zarar verir. Filmin makineden çıkarılması her makinede aynıdır.

UYGULAMALI TEST Mekanik fotoğraf makinenize film takınız. Bu çalışmanızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

Evet

Hayır

 Fotoğraf makinesinin arka kapağını açtınız mı?  Film kasetini film yuvasına yerleştirdiniz mi?  Filmin ucunu bir miktar çekerek sarma silindirindeki yuvaya oturtunuz mu?  Filmin ucunu bir miktar çektiniz mi?  Filmin ucunu sağ taraftaki dikey merdanenin içindeki yarıklardan birine geçirdiniz mi?  Deklanşöre bir kez basarak, kurma kolunu bir kez çevirerek filmi sardınız mı?  Filmin üzerindeki perfore deliklerinin dişlilere geçerek filmin ilerlediğinden emin oldunuz mu?  Arka kapağı kapattınız mı?  Filminizin ilerleyip ilerlemediğini ve doğru takıldığını kurma kolundan takip ettiniz mi?  Film poz numaratöründen filmin doğru sarılıp sarılmadığını kontrol ettiniz mi?  Makineye takılan filmin ISO ayarını yaptınız mı?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “Hayır” cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 7 ÖĞRENME FAALİYETİ- 7

AMAÇ

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda orta boy (format) kameraya roll film magazini takmayı doğru ve eksiksiz yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA Orta boy (format) kameraya roll film magazini takmayı deneyiniz.ve deneyiminizi sınıfla paylaşınız.

7. ORTA BOY (FORMAT) KAMERAYA ROOL FİLM TAKILMASI

F.7.1.1.

 

F.7.1.3.

Film magazin kapağını açınız. Roll filmin ucunu sarma silindirine takınız.

F.7.1.4.



F.7.1.2.

F.7.1.5.

F.7.1.6.

Filmin üzerindeki ok işaretini magazin üzerindeki işaretli yere kadar getiriniz.

F.7.1. 7.



F.7.1.9.

Sarma kolu ile 1. poza kadar sarınız.

F.7.1. 10.



F.7.1.8.

F.7.1.11.

F.7.1.12

Magazini teknik kamera arkasına yerleştiriniz.*

7.1. Filmin Magazine Takılmasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Roll filmler madeni bir makaraya kağıtla birlikte sarılmış olarak üretilir. Makara makinenin film taşıma yuvasına yerleştirildikten sonra film sarma kolu çevrilerek kağıt ilerler ve daha sonra kağıda iliştirilmiş olan film gelir. Eni 6 cm olan film kullanılan makineye göre 6x4.5, 6x6 ,6x9 cm boyutlarında görüntü sağlar. Roll film, büyük bir boyut olarak aynı kaset üzerinde 8-12 arasında farklı çekim olanağı sunar. Bu filmlerin her bir karesindeki; netlik, keskinlik, tonlama değeri, alan derinliği çok yük sektir ve kontrastlık düşüktür. Literatürde 120 roll film diye geçen orta format filmin eni 6 cm’dir. Dolayısıyla kullanılan film magazinine göre boyu istenen ebatta kullanılabilir. Siz hangi boyutta film magazini ile fotoğraf çekerseniz, kare sayısı çekeceğiniz boyuta göre değişecektir.

Örnek; 6 x 4,5 cm boyut için roll filmden 16 kare (bazı magazinlerde bu sayı 15 olabilir) 6 x 6 cm boyutunda görüntü istersek 12 kare, 6 x 7 cm boyutunda görüntü istersek 10 kare, 6 x 9 boyutunda görüntü istersek 9 kare fotoğraf çekebilir. 35 mm filme göre daha fazla büyütme imkanı vermektedir. Bu da daha büyük boyutta (örneğin poster, afiş) kaliteli baskıların yapılabilmesini sağlar. Tek film formatı yoktur. çünkü orta format film ile çalışırken, film boyutu tek format ile sınırlı değildir. Roll film ile kullanılan fotoğraf makinelerini magazini değişen ve değişmeyen olarak iki tipe ayırabiliriz. 

Film magazini değişmeyen makineler

Çift objektifli refleks (TLR) fotoğraf makinelerin görüntüleri kare şeklindedir ki bazı kimselere göre kompozisyon bakımından çok faydalı, bazılarına göre ise sakıncalıdır. Bu fotoğraf makinelerinin sakıncaları vardır. Örneğin; sadece 120 Roll film kullanır ve 35 mm’lik fotoğraf makinelerine göre daha ağırdır ve çekim anında fotoğrafçının hızını keser. 

Film magazini değişebilen makineler

Bu fotoğraf makinelerine 35 mm SLR fotoğraf makinelerinden çok fazla bir farkı yoktur. Objektiflerinin değişmesi kadar, film taşıyıcı “magazin”in değişmesi en önemli özelliklerindendir ve çekimde çok büyük kolaylıklar sağlar. Magazinler kolaylıkla takıp çıkarılabilir. Bir değişim sırasında filmin ışık almasını önleyecek metal sürgülü bir levha (dark slayt) bulunur. Fotoğraf makinesine takılmamış yedek magazinlere renkli veya siyah beyaz filmler yerleştirmek, değiştirme sırasında kolaylık sağlar. Ayrıca, anında görüntü veren filmlerin takılabileceği bir magazin (poloraid back) sayesinde ışıklandırma kontrolünün zor olduğu adımlarda sonucu önceden görme ve hataları telafi etme imkanı verir.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda orta boy (format) kameraya rool film takabileceksiniz. Kullanılacak malzemeler  Motorlu fotoğraf makinesi  Film

Orta Boy (Format) Kameraya Roll Film Takılması 1.

Roll filmimizi adaptörün yuvasına yerleştiriniz.  Makarayı yerleştirebilmek için yuvanın yanında bulunan metal mandala basarak filmimizi yerleştirmeyi unutmayınız.

Filmin koruma bandını açınız.  Roll filmler madeni bir makaraya kağıtla birlikte sarılmış olarak üretilir. Makara makinenin film taşıma yuvasına yerleştirildikten sonra film sarma kolu çevrilerek kağıt ilerler ve daha sonra kağıda iliştirilmiş olan film gelir.

Adaptörü fotoğraf makinesinden ayırınız.

Filmi magazinin film kanalına yerleştirin.

Roll filmin koruyucu kağıdında start yazısı bulunur. Magazinin üzerinde bulunan start işaretine denk gelene kadar kurma kolunu çevirerek filmi sarınız.

Filmin boşluğunu kurma koluyla alınız.

Adaptörü diğer şasinin içine yerleştirerek fotoğraf makinesine monte ediniz.

Kurma kolunu tekrar çevirerek numaratörde (1) sayısını görene dek kurma kolunu çeviriniz. (genelde 4.5 turdur )  Numaratörde (1) sayısı göründüğünde filmimi çekime hazırdır. (Kol (1) sayısına gelince kol zaten artık dönmez)

Makinenin kurma kolunu çevirip deklanşöre basınız.  Her çekimde mutlaka ayrı olan magazinin ve fotoğraf makinesinin ana gövdesinin kurma kolunu çevirmeyi unutmayın.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

(

) Orta (boy) format makinelerin hepsinin magazini ayrıdır.

( ) Roll filmler madeni bir makaraya kağıtla birlikte sarılmış olarak üretildiğinden gün ışığında kolaylıkla makineye takılabilir.

( ) Roll filmin koruyucu kağıdında start yazısı ile magazinin üzerinde bulunan start işareti denk gelene kadar kurma kolunu çevirmek, filmimizi doğru sarmamız açısından önemlidir.

(

( ) Bir değişim sırasında filmin ışık almasını önleyecek metal sürgülü bir levha (dark slayt) fotoğraf makinesine takılmamış yedek magazinlere renkli veya siyah beyaz filmler yerleştirmek, değiştirme sırasında kolaylık sağlar.

) 35 mm filmler Roll filme göre fotoğrafı daha fazla büyütme imkanı vermektedir.

UYGULAMALI TEST Orta boy (format) kameraya roll film takarak, bu çalışmanızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

Evet

Hayır

Filmin koruma bandını açtınız mı? Adaptörü fotoğraf makinesinden ayırdınız mı? Filmi magazini film kanalına yerleştirdiniz mi? Roll filmin ucunu sarma silindirine takabildiniz mi? Filmin üzerindeki ok işaretini magazin üzerindeki işaretli yere kadar getirdiniz mi? Filmin boşluğunu kurma koluyla aldınız mı? Filmin magazin üzerinde doğru takılı olup olmadığını kontrol ettiniz mi? Magazini teknik kamera arkasına yerleştirdiniz mi? Sarma kolu ile 1. poza kadar sardınız mı?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “Hayır” cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ- 8 ÖĞRENME FAALİYETİ- 8 AMAÇ Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda dijital fotoğraf makinesinde kullanılan bellek kartlarını ve bu kartların kullanım özelliklerini öğrenecek ve dijital fotoğraf makinesine tekniğine uygun olarak bellek kartı takabileceksiniz.

ARAŞTIRMA   

Bellek kartları ile ilgili internette araştırma yapınız. Piyasada yaygın olarak kullanılan bellek kartlarını araştırınız. Yapılan araştırmayı dosyalayarak arkadaşlarınızla ve sınıfınızla paylaşınız.

8. BELLEK KARTLARI VE KULLANIM ÖZELLİKLERİ 8.1. Bellek Kartlar Dijital kameralarla elde edilen verilerin depolandığı, çıkarılabilir ortamlara genel olarak “bellek kartları” denir. Bu marifetli kartları günlük hayatımızda da kullanabiliriz. Dijital kamera ile elde edilen fotoğraf, video, ses gibi bilgileri bir bellekte depolamamız gerekir; ancak bu belleğin dâhili olması, kamerayı sınırlayan bir durum olduğu için, çıkarılabilir bellekler tercih edilmektedir. Veri birimi olarak kullanılan byte’ların katları şu şekilde belirlenir,   

1Kilobyte(KB) = 1024 byte 1Megabyte(MB) =1024KB=1,048,576byte 1Gigabyte(GB)=1024 MB=1,073,741,824byte

F.8.1.1.

F.8.1.2. Bellek kart çeşitleri

Bu konuda birkaç standart teknoloji bulunuyor. Bu standartlar, dijital kameralar haricinde cep bilgisayarları, MP3 çalarlar, yazıcılar, diz üstü bilgisayarlar gibi pek çok başka yerde de kullanılmaktadır. En çok bilinen çıkarılabilir bellek standartları şunlardır:

8.1.1. Compact Flash Kartları I / II Type I ve Type II şeklinde ikiye ayrılan Compact Flash kart teknolojisi en yaygın ve eski teknolojilerden biridir. Type II kartlar, Type I kartlara oranla yapı itibarıyla daha ince ve genel olarak daha fazla kapasiteye sahiptir. Compact Flash kartların kapasitesi 8MB ile 4GB arasında değişir. IBM’in ürettiği ve Compact Flash Type II kasasına yerleştirdiği mikro boyutlardaki sabit disk Microdrive, şu anda kapasite olarak CF teknolojisinin ve diğer tüm bellek standartlarının en yüksek kapasitelisidir. Microdrive’ın patentli üreticisi IBM’in ürün üzerindeki çalışmaları devam etmekte ve yakın bir gelecekte 8GB üzerinde Microdrive’ların piyasaya sürülmesi beklenmektedir. Microdrive, genellikle profesyonel kullanıcılar tarafından tercih edilir. Bunun sebebi, kayıpsız olarak kaydedilen fotoğrafların çok yer tutmasıdır. Compact Flash standardını benimseyen firmalar arasında Nikon, Canon, Sanyo, Fujifilm bulunmaktadır.

8.1.2. SD (Secure Digital) İsimleri MMC ve SD olarak kısaltılan bu ürünler, oldukça küçük boyutlara sahip oldukları için pek çok aygıta çoktan adapte edilmiş durumdalar. MMC ve SD kartlar yapı itibarıyla birbirlerinin aynısıdır. Ancak MMC uyumlu her alet, SD kart ile uyumlu olamayabiliyor. Bunun sebebi MMC’nin daha ilkel bir teknoloji olması ve SD’ye göre daha yavaş ve daha az güvenli olmasıdır. SD kartlar, küçük boyutları sayesinde, çıkarılabilir disk olarak da çeşitli aletlere adapte edilebilir. SanDisk Cruzer, buna verilebilecek güzel örneklerden biri. SD kartların kapasiteleri 1 GB’a kadar çıkabiliyor. SD kartlar Kodak, Ricoh, Minolta gibi pek çok marka tarafından kullanılıyor. Ayrıca, Palm el bilgisayarları da SD kart ile çalışabiliyor.

8.1.3. Micro Bellek Kartları Memory Stick flaş bellek kartların oldukça ufak boyutlara sahip bir versiyonudur. SanDisk Memory Stick Micro kartlar, Memory Stick kart yuvasına sahip mobil telefonlar gibi cihazlarla kullanılmakta. Memory Stick micro kartlar Memory Stick Pro uyumlu cihazlarla bir adaptör aracılığıyla kullanılabiliyor. En fazla 1 GB hafızaya sahiptir.

8.1.4. Memory Stick Sony’nin patentli markası olan Memory Stick, yalnızca Sony marka ürünlerde rastladığımız bir üründür. Smart Media gibi Memory Stick de 128 MB ile sınırlanmış durumdadır. Ancak Sony, ürünü geliştirmek adına adımlar atmaya başladı ve geçtiğimiz aylarda Memory Stick Pro ve Select modellerini duyurdu. Memory Stick Pro, 256MB ile 2GB aralığında bilgi depolayabiliyor; Ancak Memory Stick uyumlu her ürün, Memory Stick Pro uyumlu değildir.

Memory Stick Select modeli ise Sony’nin, eski ürünlerini 128MB darboğazından kurtarmak için attığı önemli adımlardan biri. Karttaki bellek, iki adet 128 MB’lık çipte saklıdır. Bu iki çip arasında seçim yapmak için kart üzerindeki bir düğme kullanılmaktadır.Memory Stick standardını ağırlıklı olarak destekleyen firma Sony’dir. Sony, bu kartları MP3 çalar veya DV kamera gibi başka elektronik cihazlarına da bellek çözümü olarak kullanmaktadır.

F.8.1.3: Memory stick

xD-Picture Card En son depolama teknolojilerinden biri olan xD-Picture teknolojisi, 8GB’a kadar çıkabilmeye olanak tanıyan bir yapıya sahip. xD, “extreme digital” kelimelerinin kısaltılmasından türetilmiş. Gerek boyut, gerek kapasite bakımından özellikle Smart Media’nın yerini alması beklenen xD-Picture kartların, şu anda piyasada mevcut olan en yüksek kapasitesi 512 MB ve 1 GB’lık modellerin çıkması beklenmektedir.

F.8.1.4: xD-Picture card

Smart Media Compact Flash kartlara göre oldukça ince olan Smart Media kartlar, büyüklüğünü saymazsak sim kartları andıran bir görünüşe sahiptir. Smart Media, uzun süre Olympus ve Fujifilm tarafından kullanıldı; ancak bu teknoloji en fazla 128 MB kapasiteye kadar çıkabildiği için, bu firmalar xD-Picture kart teknolojisine geçiş yapmaya başladılar.

F.8.1.5.Smart media

8.2. Fotoğraf Makinesine Bellek Kartı Takarken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar       

Fotoğraf makinesinin kapalı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bellek kartı yuvasının kapağını açarken dikkatli olunmalıdır. Bellek kartını yuvaya yerleştirirken doğru tutulmalıdır. Bellek kartının ucundaki metal yuvalara zarar gelmemesine dikkat edilmelidir. Bellek kartı yuvasına yerleştirildikten sonra kapak kapatılmalıdır. Isı, ışık, su ve manyetik alanlardan uzak tutulmalıdır. Bellek kartların kullanılmadığı durumlarda plastik saklama kaplarında muhafaza edilmelidir.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda Dijital fotoğraf makinenize bellek kartı takabileceksiniz. Kullanılacak malzemeler  

Dijital fotoğraf makinesi Bellek kartı

Dijital Fotoğraf Makinesine Bellek Kartı Takımı 1.

Fotoğraf makinenizin kapalı olup olmadığını kontrol ediniz.

Dijital fotoğraf makinenizin bellek kartı takılacak yuvasını açınız.

Metal uç makinenin içine girecek şekilde tutunuz.  

Compact Flaşlardaki metal uç iğnelidir. Yani dişidir. Makinenin yuvasına uyumludur. Diğer tüm hafıza kartlarını ucunda metal bir plaka bulunur. Girmiyorsa yanlış tutuyorsunuzdur. Fazla zorlamayın.

Kart yuvasının kapağını kapatınız.

Makinenizi çalıştırıp Fotoğraf çekiniz.

ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

Dijital kameralarla elde edilen verilerin depolandığı, çıkarılabilir ortamlara genel olarak ……………………………….denir.

………………………..kartların kapasitesi 8MB ile 4GB arasında değişiyor.

………………………kart kullanılmakta.

..............................yalnızca Sony marka ürünlerde rastladığımız bir üründür.

………………………1Megabyte(MB) =1024KB=1,048,576bytetır.

yuvasına

sahip

mobil

telefonlar

gibi

cihazlarla

Not: Cevap anahtarı modülün sonundadır.

UYGULAMALI TEST Dijital fotoğraf makinesine bellek kartı takarak, bu çalışmanızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

Evet

Hayır

Fotoğraf makinenizin kapalı olup olmadığını kontrol ettiniz mi? Dijital fotoğraf makinenizde bellek kartı takılacak yuvanın kapağını açtınız mı? Metal uç makinenin içine girecek şekilde tuttunuz mu? Bellek kartınızı yuvaya doğru olarak yerleştirdiniz mi? Bellek kartı yuvasının kapağını doğru olarak kapattınız mı? Makinenizi çalıştırıp fotoğraf çektiniz mi? Isı, ışık, su ve manyetik alanların nelere yol açtığını araştırdınız mı? Bellek kartlarının zarar görmemesi için gerekli önlemleri aldınız mı?

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızın tümü “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. “Hayır”cevaplarınız için öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Modül sonunda kazandığınız yeterliği aşağıdaki uygulamayı yaparak değerlendiriniz. Performans Değerlendirme: Işığın az olduğu bir ortamda, ışık koşullarına göre hangi hızda film kullanılacağınızı belirleyip, fotoğraf makinesinde yapmanız gereken ayarlamaları (diyafram, örtücü hızı, ISO değeri) yaparak, aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz.

Kullanılacak malzemeler  Fotoğraf makinesi  Işık koşullarına uygun film  Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri “Evet” ve “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır Işık şartlarına uygun film hızlarını araştırdınız mı? Yüksek ISO ve düşük ISO filmlerin özellikleri incelediniz mi? Işık şartlarına uygun ISO’da film seçimi yaptınız mı? Filminizi makinenize taktınız mı? Fotoğraf makinenizin ISO (ASA/DIN) ayarını yaptınız mı? Filmin ISO değerinin diyafram ve örtücüye etkisini fotoğraf makineniz üzerinde denediniz mi? Işığın az olduğu bir ortamda seçtiğiniz filmi makinenize takıp, gerekli ayarlamaları yaparak çekim yaptınız mı? Filmin ISO değerini zorlamanın çekim kalitesine etkisini fotoğraf örneklerine bakarak ayırt edebiliyor musunuz? ISO değerinin fotoğrafta görünen sonuçlarını farklı fotoğraflar üzerinde inceleme yaparak tanıyabiliyor musunuz?

DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. “Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız Tamamı EVET ise diğer modüle geçebilirsiniz

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 1 2 3 4 5 6 7

Film Negatif-pozitif Ortokromatik Pankromatik İnfrared filmler Negatif pozitif Polaroid

1 2 3 4 5

Film hızı Yavaş Din Yüksek asa İso değerini zorlama

ÖĞRENME FAALİYETİ 2

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Y D Y D Y Negatif Siyah beyaz filmler Mavi, yeşil, kırmızı Gümüş halojenürleri Ortokromatik

ÖĞRENME FAALİYETİ 4 1 2 3 4 5

Dia-pozitif Projeksiyon makinesi 3200 Kelvin Nonkromatik Film tabanı

ÖĞRENME FAALİYETİ- 5 1 2 3 4 5

D Y D Y Y

1 2 3 4 5

D D Y Y Y

1 2 3 4 5

Y D D Y D

ÖĞRENME FAALİYETİ- 6

ÖĞRENME FAALİYETİ- 7

ÖĞRENME FAALİYETİ- 8 1 2 3 4 5

Bellek Kartları CompactFlasch MicroBellek Kartlar memoryStick 1Megabyte(MB)

KAYNAKLAR KAYNAKLAR 

KILIÇ Levend, Fotoğrafa Başlarken, Dost Yayınları, Ankara 2005.



TURAN Ergün, Siyah-Beyaz Negatif, Say Yayınları, İstanbul 2004.



KANBUROĞLU Özer, A’dan Z’ye Fotoğraf, Say Yayınları, İstanbul 2004.



DENİZ Hasan, Amatör Fotoğrafçılık, İnkılap Kitapevi, İstanbul 1991.



LANGFORD Michael, Yaratıcı Fotoğrafçılık, İnkılap Kitapevi, İstanbul 1998.



ZUCKERMAN Jim, Fotoğrafta Rengin Sırlar, Homer Kitapevi, İstanbul 2004.



İKİZLER Emre, Temel Fotoğraf, Fotoğrafevi İstanbul.



Fotoğraf Dergisi, Sayı 59, Şubat-Mart 2005.



http://www.fotografya.gen.tr/issue-10/temel_egitim.html



www.kameraarkasi.org/fotoğraf/film/yapisi.htm



www.fotografya.gen.tr (sayı 10-11 )



http://www.fotokritik.com/dokuman/fotoegitim/



http://wwwtr.kodak.com/TR/tr/corp/history/FilmGoruntulemeHakkinda.shtml



http://www.geocities.com/perspektifler/fotograf/index.html



http://tr.wikipedia.org/wiki/Film