Actieplan2013 lowres 20121203 by Bert Van De Kern

ACTIEPLAN

LOKAAL CULTUURBELEID ANTWERPEN 2013

“Alles wat je voor me doet, zonder mij, doe je tegen mij” [Ghandi]

Cultuurcentra Bibliotheken Districten

INHOUD Algemene inleiding - 10 gewaagde doelen als werkkader

- Overkoepelende projecten

P 14

Hoofdstuk 1: District Antwerpen

P 17

Hoofdstuk 2: District Berchem

P 37

Hoofdstuk 3: District Berendrecht

P 47

Zandvliet-Lillo

Hoofdstuk 4: District Borgerhout

P 53

Hoofdstuk 5 : District Deurne

P 65

Hoofdstuk 6: District Ekeren

P 75

Hoofdstuk 7: District Hoboken

P 81

Hoofdstuk 8: District Merksem

P 89

Hoofdstuk 9: District Wilrijk

P 97

Hoofdstuk 10: Hardware - Human Resources

P 105

- FinanciĂŤn P 109 - Infrastructuur P 112 Bijlage 1: Locatieoverzicht bibliotheken Cultuurcentra & Cultuurantennes

P 115

Bijlage 2: Gegevensregsitratietabel cultuurcentra Antwerpen

p 120

Bijlage 3: Beknopt overzicht van stedelijke acties cultuur

p 130

ALGEMENE INLEIDING Tien gewaagde doelen als werkkader Cultuur is - een recht - van iedereen. We willen elke Antwerpenaar bereiken. Dat wil zeggen dat we ernaar streven dat elke Antwerpenaar geïnformeerd is over de geboden culturele dienstverlening, het aanbod kent en er in de mate hij /zij dat wenst, gebruik van maakt. De stedelijke context is bepalend voor onze werking, relevante criteria zijn daarbij: de demografische samenstelling van de bevolking in stad, district of buurt, de diversiteit aan bewoners, culturen en functies en de permanente verandering. We vertrekken bij het bepalen van onze werking niet van de noden van de eigen organisatie, het aanbod dat we creëren of de producten die we genereren. We definiëren cultuur bewust heel ruim en kiezen resoluut voor het bieden van een culturele dienstverlening afgestemd op de noden van stad, district, buurt en bewoner.

In dit hoofdstuk zetten we eerst dit kader uit. Vervolgens geeft elk district aan hoe zij dit concreet invullen (hoofdstukken 1 tot 9). In hoofdstuk 10 geven we een inzicht in de acties voor 2013 van de ondersteunende diensten die deze werking mogelijk maken (personeel, financiën, infrastructuur en ICT). Maar we starten dus met het kader van de tien gewaagde doelen * :

1. Een trekkersrol in Vlaanderen Antwerpen is de grootste stad van Vlaanderen. Bij die schaal hoort een trekkersrol. De uitdaging is om het model van bibliotheek en cultuurcentrum nieuw leven in te blazen. Zo evolueert het mee met de nieuwe grootstedelijke uitdagingen. De unieke expertise die we de voorbije jaren met de cultuurantennes rond die grootstedelijkheid opbouwden, werkt daarbij versterkend. * De teams cultuur in de districten organiseren zich op het halen van deze doelen. Wie doet wat? Hoe past alles in het plaatje? Dat vertaalt zich in de planning van de 9 districten in de hoofdstukken 1 tot 9.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

We definiëren onze werking gezamenlijk in de vorm van gewaagde doelen in functie van de uitdagingen die zich stellen. Daarna pas geven we aan onze eigen werking als bibliotheek, cultuurcentrum of cultuurantenne een concrete invulling. Dit concretiseert zich in de volgende 10 gewaagde doelen, die het kader vormen voor concretisering van de lokale werkingen cultuur.

We delen de expertise die we opdoen betreffende stedelijkheid met de andere steden Brussel en Gent. Verder verhogen we onze uitstraling op de Antwerpse regio o.a. door aanwezigheid op regionale fora en bij sectororganisaties met betrekking tot bibliotheken, cultuurcentra, erfgoed, cultuureducatie en amateurkunsten. Praktisch: • initiatiefnemer: staf cultuur • kadernota: decreet lokaal cultuurbeleid Projecten: • In Hoboken wordt in 2013 de werking van het vrijetijdscentrum verder uitgebreid. • Introduceren zelfbediening in de bibliotheken, te beginnen bij Hoboken. • Het project rond de cultuurtoeleiders (P04030) wordt geëvalueerd en verder uitgebreid. • Gezamenlijk taal(punten)beleid 4

• Gezamenlijk vormingsaanbod • Beleidsplanning: we werken binnen het nieuw gemeentelijk beleidsplan het luik cultuur en ermee samenhangend het luik vrije tijd van het lokaal sociaal beleid uit, die deze trekkersrol vertalen (P04209).

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

2. Een stedelijk relevant socio-cultureel aanbod (zone 30) Als grootste cultuurstad van Vlaanderen heeft Antwerpen natuurlijk ook de opdracht om een richtinggevend aanbod te ontwikkelen voor de hele regio. Hier wordt het verhaal geschreven van cultuurspreiding, collectievorming, subsidies,... Aanbod en dienstverlening gaan daarbij hand in hand. De partners (cultuurcentrum, bibliotheek en cultuurantenne) werken samen aan de opbouw van een eigen Antwerps socio-cultureel programma. Onder “stedelijk relevant” begrijpen we een aanbod dat: 1. uitgaat van de kracht van het socio-culturele (cultuur als “het recht van iedere Antwerpenaar”) en 2. maximaal gebruik maakt van raakvlakken en samenwerking met verwante domeinen als de kunsten, erfgoed en amateurkunsten. Het ‘eigen programma’ gaat zowel over het aanbod van de cultuurcentra (zo

breed mogelijk gedefinieerd), als over de bibliotheekcollectie(s) (en bibliotheek-uitbreidingsactiviteiten) en districtsevenementen. Elke Antwerpenaar heeft recht op kwaliteit: met dit relevant aanbod durven we mensen ontroeren, prikkelen en uitdagen. Praktisch: • initiatiefnemer: staf cultuur Projecten: • De Antwerpse cultuurcentra ontwikkelen in 2013 voor het eerst een gezamenlijk artistiek programma. Ze doen dat in overleg en samenwerking met o.a. het Antwerps Kunstenoverleg (AKO), Fameus (het voormalige huis van de amateurkunsten), de Antwerpse bibliotheken en de cultuurantennes. Het gezamenlijke artistieke programma is een logische verdere stap na het clusterprogrammeren. We stemmen onze werking niet alleen op elkaar af, maar we gaan ook op zoek naar gezamenlijke artistieke lijnen. Lijnen op het vlak van spreiding, amateurkunsten, literatuur, etc. die het programma van de Antwerpse cultuurcentra een duidelijker artistiek profiel moeten geven (P04031). • De bibliotheken en musea werken samen laagdrempelige acties uit rond het thema tijd van de jeugdboekenweek (maart 2013).

• Investeringen in materialen die het leren van het Nederlands als tweede taal ondersteunen. Er worden taalpunten geïnstalleerd in bibliotheek Couwelaar, in de bibliotheek van Hoboken en in bibliotheek Permeke. Een taalpunt is de (bib)plek bij uitstek voor mensen die Nederlands willen leren of beter willen lezen en schrijven. Dat gebeurt door een kleine maar gevarieerde collectie die helpt bij het ontwikkelen van basisvaardigheden Nederlands, zoals taalcursussen, leesboeken in eenvoudige taal, woordenboeken en grammatica’s, etc. Hiermee biedt het Taalpunt ook ondersteuning aan anderstaligen voor inburgering en maatschappelijke oriëntatie. Ze vergroot zo immers de kans om goed mee te kunnen in de samenleving. Dit initiatief wordt ondersteund door DocAtlas en Huis van het Nederlands. • Er worden ‘Makkelijk Lezen Pleinen’ opgericht in de wijkbibliotheken Luchtbal en Elsschot. • We breiden in 2013 het project van de artistieke stadstuin Biodroom uit naar andere districten in de stad (o.a. Berendrecht-Zandvliet-Lillo). Tegelijk wer-

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

• Antwerpen Europese sportstad 2013, met een cultureel luik bij de opening van dit evenement (P04285).

ken we in 2013 aan een afronding van de Linkeroeverse Biodroom zoals we die nu kennen (P04020). • Om de relevantie van onze programmatie te toetsen bij specifieke groepen, experimenteren we met focusgroepen (bv voor onderwijs, voor anderstaligen, jongeren, …).

3. Ontwikkelen en uitwisselen van projectmethodieken In deze veranderende stad verandert ook de taak van cultuurwerker. Waren we vroeger “hoeders van de goede smaak” die mensen een hoogkwalitatieve selectie aanboden uit de kunsten, boeken en activiteiten, dan zijn we nu cultuurbemiddelaars geworden. Makelaars tussen hongerige burgers en een snel evoluerend socio-cultureel maatschappelijk veld. We werken de theorie én praktijk verder uit van dit veranderende métier. Zo versterken we ons in projectmatig werken, co creatie, vraaggericht werken, socio-artistieke werking, co ownership, etc. We maken keuzes voor een aantal projecten waarin ruimte is voor een procesmatige begeleiding en verdieping. We zorgen ook voor kennisoverdracht van best practices en expertise.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Praktisch: • initiatiefnemer: staf als trekker; districten als laboratoriumplek • gebruik makend van bestaande projectwerkingstools zoals EPM, en vormingsaanbod rond projectwerking • specifieke aandacht voor beleidsoverschrijdend werken tussen cultuur, onderwijs, jeugd, welzijn, kunstensector, amateurkunsten, erfgoed, etc. Projecten: • Het versterken en vernieuwen van het amateurkunstenbeleid in samenwerking met Fameus (het voormalige Huis van de Amateurkunsten) (zie ook ondersteuning creatief talent). • Verder inzetten op individuele vrijetijdsbemiddeling (LSB). • De expertise van Jongeren@Permeke uitrollen in het ruimere cultuurnet werk. • Vraaggericht werken nog sterker verankeren in de cultuurwerking via lokale experimenten van cultuurantennes, een vernieuwde aanpak van het actiefreceptief werken, en een verdere uitbouw van een dienstverlening op maat van de bibliotheken.

• Een evaluatie van de erfgoedafspraken gemaakt in 2012, met het oog op een zo goed mogelijke ondersteuning van het lokaal erfgoedveld. • De uitwisseling van expertise rond cultuur en scholenwerking via studiedagen (zie ook ‘Een integrale scholenaanpak’). • En tot slot, de introductie van indicatoren die de resultaten van deze werking meten en in beeld brengen.

4. Een klantgerichte dienstverlening Vanuit het dienstverleningsverhaal spreken we de cultuurgebruiker consequent aan als klant en is het niet de klant die zich moet aanpassen aan de diversiteit van het aanbod, maar omgekeerd. Wij organiseren met alle partners samen een permanente en kwaliteitsvolle dienstverlening die inspeelt op de diversiteit van de klanten. Waar mogelijk gaan we voor een geïntegreerde klantendienst, we bundelen de informatie, centraliseren de klachtendienst, optimaliseren de ticketing service.

Praktisch: • initiatiefnemer: klantendienst van de openbare bibliotheken als trekker • kadernota: charter met klant en charter met medewerker bibliotheken als basis voor een verdere uitwerking naar een geïntegreerde aanpak klantvriendelijkheid (zie ook P03701/P03702) • minimum vereisten voor een geïntegreerde balie: vragen van cultuur kunnen hier beantwoord; maximale openingsuren, ... • afstemming met andere ‘klantendiensten’ zoals Prospekta, de stadswinkel/ stadslijn, etc. staan garant voor een effectieve dienstverlening. Projecten: • In 2013 wordt een nieuw kassasysteem voor cultuur, sport, jeugd en toerisme gelinkt aan de A kaart uitgerold (dus ook voor bibliotheken en cultuurcentra), wat de geïntegreerde balies moet verbeteren (P03723). • In 2013 wordt het nieuw ticketingsysteem voor cultuur, sport, jeugd en toerisme gelinkt aan de A kaart uitgerold (P03188). • Er wordt een link gelegd tussen het bibliotheeksysteem Brocade en het A kaartsysteem.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Op alle plekken onderzoeken we de mogelijkheden van een geïntegreerde balie. We zorgen voor een maximaal toegankelijke dienstverlening voor een diversiteit aan klanten.

• Klanten kunnen een aangevraagd werk in een bibliotheek naar keuze afhalen. • In 2013 voeren de Antwerpse cultuurcentra een uniform prijzenbeleid door (P04022). Naar de toekomst bekijken we dit ook voor andere activiteiten • De ticketverkoop van de cultuurcentra wordt geoptimaliseerd samen met Prospekta (P04212). • Er wordt zelfuitleenapparatuur geïnstalleerd in de bibliotheken in Wilrijk en Hoboken. De inlever-, uitleen- en sorteerapparatuur in bibliotheek Permeke wordt vervangen. • Het beheer van het provinciaal bibliotheeksysteem wordt verder overgedragen aan CIPAL. Daarnaast worden de functionaliteiten van het bibliotheek systeem verder uitgebreid. • In het kader van een verbetering van de bestelprocedure van bibliotheekmaterialen wordt er een gegevensuitwisseling met de leverancier gerealiseerd.

• Er wordt ingezet op het interactief gebruik van het digitale bibliotheekplatform.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

5. Een integrale scholenaanpak gelinkt aan CS15 We zien het onderwijs als een bevoorrechte partner om het recht op cultuur bij jongeren waar te maken. Ook scholen in de stad staan midden in een veranderende stedelijke context met tal van uitdagingen. Cultuur heeft daarin zowel een intrinsieke, een instrumentele als een sociale-gemeenschapsvormende rol. Deze willen we zo sterk mogelijk op maat uitbreiden. Zo wordt cultuur ook het recht van de grote diversiteit aan jongeren van 3 tot 22 jaar (en meer). Op stedelijk niveau betekent dit het uitwerken van een leerlijn cultuur van kleuter tot middelbaar onderwijs (aanbod bib en cc). Het scholenaanbod wordt hierop afgestemd en ook onderling afgestemd. Dat gaat niet enkel over een voorstelling of een boekenpakket, maar ook over de bib als mogelijk leslokaal of studieruimte, of een cultuurwerker die ondersteunt of bemiddelt bij een cultuurproject op school. Expertise wordt uitgewisseld via studiedagen en infomomenten. En binnen onze cultuurcommunicatie is ruimte voor een aangepaste scholencommunicatie – op maat van deze klant. Op lokaal vlak wordt gezamenlijk met de scholen gewerkt: dat gaat van sa-

men naar de scholen gaan, een gezamenlijk contactmoment met scholen, over het afstemmen van ondersteuningsmogelijkheden van scholen en cultuurpartners (subsidiebeleid, infrastructuur, expertise, aanbod op maat van bv. bibliotheken...). Tenslotte gaat ook aandacht naar de stedelijke en lokale afstemming tussen het lokaal cultuurbeleid en het deeltijds kunstonderwijs. Hier liggen nog heel wat mogelijkheden. En binnen dit alles willen we niet enkel de leerlingen, maar ook de leerkrachten prikkelen, uitdagen en zelfs verwennen. Omdat enthousiasme aanstekelijk werkt en zichzelf terugverdient. Praktisch: • initiatiefnemer: staf (voor bovenlokaal luik) en cultuurteams districten • kader: leerlijn bib en cc (Els/ Ingrid en Ken/ Marij ...) • minimum vereiste: afstemming met AOB en CS15 in het bijzonder Projecten: • De Antwerpse cultuurcentra werken in 2013 in samenwerking met de intendant cultuur, jeugd en onderwijs (CS15) een structurele leerlijn uit (P04023). Deze leerlijn is voor leerlingen waarbij we de inspanningen van de centra en partners op een georganiseerde manier stroomlijnen. • In 2013 zetten de bibliotheken verder in op samenwerking met onderwijs. Hierbij willen ze opnieuw 92 % van de kleuter- en lagere scholen bereiken.

• In 2013 zetten we extra in op cultuur en taligheid (CS15). Via een gamma aan vormingspakketten, studiedagen, workshops bieden we zo een antwoord op maat aan de noden van een stad onder ‘taalstoom’ (zie ook taalpunten en ‘makkelijk lezen pleinen’ bij stedelijk relevant socio-cultureel aan bod).

6. Een geïntegreerde cultuurcommunicatie De dienst Cultuur optimaliseert zijn promotionele communicatie en stuurt deze constant bij vanuit één stedelijk cultuurcommunicatie strategisch kader. Dit verloopt met maximaal maatwerk in de districten én in nauwe samenwerking met Marketing en Communicatie (verder afgekort MC). Deze cultuurcommunicatiestrategie wordt beheerd vanuit het geïntegreerde cultuurcommunicatieteam en zet maximaal in op:

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

• De bibliotheken en cultuurcentra werken mee aan het kleutermenu. Zo verhogen ze hun bereik van kleuters die individueel naar de bibliotheek komen met 5 %.

1) helderheid van afzender, 2) bestemmeling-georiënteerde kanalen en 3) ecologie. Praktisch: • initiatiefnemer: cultuurteams districten • kadernota: cultuurcommunicatiestrategie (werkgroep communicatie) • bestemmeling-georiënteerd is ook: met oog voor specifieke noden van kansengroepen, onderwijs, etc. • afstemming met communicatiedeskundige district Projecten: • In 2013 wordt de A kaart definitief ingebed in de reguliere werking van de dienst Lokaal Cultuurbeleid (cultuurcentra, bibliotheken en districtsactiviteiten) (P04210). • We zetten ook in op een efficiënte promotie van de A kaart als voordeelkaart voor mensen met een Omnio VT statuut (P03869). De expertise van APGA en het ‘boekje voor mensen in armoede, door mensen in armoede’ zetten we mee in naar deze doelgroep.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

• In twee districten in Antwerpen zetten we in samenwerking met MC experimenten op rond drukwerkarme communicatie (P04063). Doel is het verwerven van een beter inzicht in de mogelijkheden van een evolutie naar papierarme communicatie. Papierarm communiceren beperkt zich echter niet tot digitaal communiceren. • We herdenken de huidige communicatieproducten Bib&Co en activiteitenkalender bib (die nu vanuit een afzendergerichte logica vertrekken), in functie van een stadsbrede bestemmelinggerichte communicatie (P04064).

7. Een toegankelijk aanbod inclusief cultuureducatie We streven om van elk cultuurhuis een ‘huis van 100 talenten’ te maken: uitvalsbasissen voor een prikkelende werking die mensen stimuleert om aan de slag te gaan met cultuur. We willen uitgroeien tot een ‘open huis’: een open leer/(be)leef/leescentrum, als knooppunt van inburgering in de meest ruime zin van het woord. Vanuit dit oogpunt is er ruime aandacht voor cultuureducatie (hier dan in vrije tijd, in tegenstelling tot de scholenwerking hierboven), die verborgen talenten doet bloeien en aanwezige talenten ruimte geeft. Toegankelijkheid impliceert ook een open huis met plaats voor het ‘kleine ontmoeten’: ruimte voor buurtgerichte, kleinschalige initiatieven waarin bewo-

ners het heft in handen (kunnen) nemen om van hun buurt een aangename, aantrekkelijke woonomgeving te maken. Cultuur als recht van iedere Antwerpenaar vullen we binnen dit opzet dan ook in als een recht op (een mate van) eigenaarschap van onze werkingen. Alleen zo wordt toegankelijkheid een dynamisch gegeven en niet enkel een vormelijk kader. Praktisch: • initiatiefnemer: cultuurteams districten • zie ook kader van leerlijn hierboven • afdeling ontmoeten binnen SL als vanzelfsprekende partner Projecten: • Vertrekkend vanuit bevindingen van de studiedag ‘Tieners en cultuurparticipatie’ (okt.2012), een stappenplan uitwerken om de participatiedrempels voor tieners aan te pakken (CS15). • Na evaluatie, opstellen nieuwe afsprakennota vrijetijdsparticipatie voor de periode 2014-2019. • Na evaluatie, het voorbereiden van een nieuw werkkader voor stedenfondsmiddelen cultuur.

8. Nabijheid met optimale en toegankelijke dienstverlening (zone 1,5)

Nabijheid en toegankelijkheid betekenen ook dat we de stad als werkterrein zien: aanwezigheid in en samenwerkingen met lokale culturele en sociale partners als kinderkribbes, dienstencentra, rvt’s, ziekenhuizen, jeugddiensten, academies, etc... We verlaten onze huizen en gaan naar de mensen toe, met een aanbod op maat. Praktisch: • initiatiefnemer: cultuurteams districten en stedelijk aanbod • kadernota: infrastructuurnota (Inge Callot) Projecten: • Voor de realisatie van het masterplan van bibliotheken Deurne en Ekeren wordt er in 2013 gefaseerd geïnvesteerd in een herinrichting van de districtsbibliotheken Couwelaar in Deurne en Driehoek in Ekeren.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

We zetten sterk in op nabijheid. We streven ernaar dat elke Antwerpenaar kan genieten van een laagdrempelig socio-cultureel aanbod op wandelafstand (ongeveer 1.500 meter). Binnen die actieradius voorzien we een kwalitatieve service (openingsuren bib, zaalverhuur cc). Dat kan vanuit eigen infrastructuur, of door dienstverlening op locatie.

• De nieuwe bibliotheek in Wilrijk opent in 2013. We stemmen af met de andere gebruikers van het nieuwe gemeenschapscentrum (district, muziekacademie en politie) over het gebruik van de gemeenschappelijke ruimtes. • In 2013 wordt verder gewerkt aan de uitbouw van een aantal vrijetijdscentra. Daar waar een bibliotheek en een cultuurcentrum een locatie delen, worden er verder stappen gezet in de realisatie van een geïntegreerde werking: ambities 2013 Linkeroever, Luchtbal, COStA, Permeke en Wilrijk. • In Ekeren wordt kasteel Hof De Bist gerenoveerd en omgevormd tot cultuurcentruminfrastructuur (P03266). • Januari 2013 starten de werken aan het Gravenhof, waarbij het kasteel wordt omgebouwd tot polyvalent vrijetijdscentrum met schouwburgzaal op maat van de buurt (P00287). • Januari 2013 starten de werken voor de nieuwbouw van vrijetijdscentrum De Schelde in Zandvliet (P00288). De werking van het vrijetijdscentrum wordt tijdelijk op locaties ondergebracht.

• Na het vertrek van het dienstencentrum komt er ruimte vrij in bibliotheek Elsschot op Linkeroever. De cultuurwerking Linkeroever bekijkt of en hoe ze deze ruimte optimaal kan inzetten in samenwerking met lokale partners (P04286).

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

• Er worden BIB-punten geïnstalleerd in de voormalige bibliotheek Mariaburg te Ekeren, in het RVT Sint Anna te Berchem en het jongerencentrum De Noordpool in Antwerpen.

9. Een optimale ondersteuning van cultuurmakers en socioculturele verenigingen We zetten in op Antwerpen als een stad van actieve cultuurburgers. We richten ons dus niet louter op het aanbieden van een programma voor de cultuurconsument, maar stimuleren stadsburgers om zélf socio-culturele bezigheden te ontplooien. Naar het verenigingsleven (en het onderwijs – zie hierboven) zorgen we voor een begeleiding op maat (financieel, infrastructureel, logistiek, inhoudelijk, artistiek,...). Dit vraagt om een procesmatige aanpak. Er is een bijzondere aandacht voor het slopen van interne tussenschotten (subsidie cultuurantennes en zaalverhuur cultuurcentra zijn géén twee ver-

schillende zaken) en voor een sterke link met het kunstenbeleid - zowel professioneel als amateur - en het erfgoedbeleid. Praktisch: • initiatiefnemer: cultuurteams districten • subsidiereglementen, stedelijk wettelijk kader • afdeling ontmoeting binnen samen leven als natuurlijke partner Projecten: • Bij het uittekenen van het gezamenlijke artistieke programma van de Antwerpse cultuurcentra 2013-2014 wordt Fameus - het voormalige Huis van de Amateurkunsten - betrokken (P04031). • In 2013 evalueren we het huidige ondersteuningsbeleid cultuur in het kader van een globale/geïntegreerde aanpak. • In 2013 evalueren we de erfgoedafspraken gemaakt in 2012, met het oog op een zo goed mogelijke ondersteuning van het lokaal erfgoedveld. • In 2013 ronden de Antwerpse cultuurcentra hun verandertraject af rond actief-receptieve werking en receptieve werking (o.a. relatie tot Netwerk Ontmoetingsruimte) dat begonnen is in 2007 (P04024).

10. Vrijwilligers en eigenaarschap/deelhebben

Dat vertaalt zich in: - mensen aanzetten om actief te zijn op cultureel gebied of in onze huizen, - ruimte creëren voor initiatieven (bv.Rhizomen), - organiseren van een publiek debat, - eigenaarschap stimuleren (educatie), - inspraakorganen als partner betrekken, - cultuurraden ondersteunen tot en erkennen als volwaardige adviesorganen. Praktisch: • initiatiefnemer: staf cultuur en cultuurteams districten • kadernota: nota vrijwilligerswerking stad en staf (te ontwikkelen) • wettelijk kader adviesorganen (zie decreet lokaal cultuurbeleid, huishoudelijk reglement, ...) Projecten: • In 2013 zetten we in op een vrijwilligersbeleid voor wijkcentrum Mariaburg.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Cultuur als recht van iedereen gaat uit van de gedachte: ‘alles wat je voor me doet, zonder mij, doe je tegen mij’ (Ghandi). (Mede-)eigenaarschap en inzet van vrijwilligers zijn daarom een kernidee in de werking en niet enkel een middel.

• Tegen 14 april 2013 worden de beheersorganen van de vzw’s lokaal cultuurbeleid opnieuw samengesteld. • In Borgerhout wordt een vzw lokaal cultuurbeleid opgericht. • De statuten van de stedelijke en lokale cultuurraden worden geëvalueerd en zo nodig bijgestuurd met het oog op optimale inspraak. De cultuurraden worden in dit traject betrokken. • Tegen 30 juni 2013 worden de cultuurraden opnieuw samengesteld. • We voorzien een vormingsmoment voor de nieuwe adviesorganen (cultuurraden en raden van bestuur van de vzw’s Lokaal Cultuurbeleid) in het najaar 2013. • In 2013 wordt de stedelijke aanpak rond vrijwilligers uitgerold binnen de werking van de cultuurcentra (P04025).

Overkoepelende projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Aansluitend op de gewaagde doelen, zijn er een aantal overkoepelende projecten gepland in 2013. Deze hebben een invloed op de werking van alle partners in de districten. De uitwerking gebeurt later (de lijst hiernaast is niet uitputtend).

PERIODE

TREKKER OPMERKINGEN

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Steven Van Crombruggen Tot 6 januari 2013 Winter in Antwerpen januari Gedichtendag Astrid Thoné vertaling bestuursakkoorden naar Voorjaar 2013 Beleidsplanning 2014-2019 doelstellingen nieuw beleidskader cultuur Filip Martens Sterke voorstelling bij opening Europees 2013 Antwerpen Europese Sportstad sportjaar (CC Luchtbal + CCA of vzw’s) 2013/ project Essien Begin maart 2013 Week van de vrijwilliger Els Wyninckx Eind maart - begin april Jeugdboekenweek 2013 Natasja Schouterden Eind april Digitale week Contactpersoon: Dirk Wyns 21 april 2013 Erfgoeddag ‘stop de tijd!’ Opmerking: link met marathon/10 Miles Wim Vervoort + Krien Mohr Eind april/begin mei 2013 Liefhebber kunstenfestival Kristof Wouters Eind augustus 2013 Camping COStA/ cultuurmarkt 2013 Geen thema, maar Feesteditie 25 jaar OMD Tweede zondag Open monumentendag Contactpersoon: Dirk Wyns september Lucie Mees 12 - 20 oktober Bibliotheekweek Bette Struyvelt November Voorleesweek Aanspreekpunt: Bart Verdeyen Midden november 2013 Week van de smaak (idem voorleesweek) Coördinatie: Jan Staes 2013 Toegankelijk taalbeleid in cultuurhuizen (cs15) Contactpersoon:Vonneke Groeneveldt Luxemburg vzw Bij de buren/picknick… September tot december Villa Cabral

TITEL

lambermontmartre

Hoofdstuk 1 DISTRICT ANTWERPEN Inleiding Het lokaal cultuurbeleid van district Antwerpen gaat een volgende fase in. Nog meer dan voordien is dit actieplan ontstaan in de wijk, op maat van organisaties en bewoners. Het is een verzameling van zes dynamische werkingen waarin de synergie tussen de cultuuren tal van andere partners centraal staat. Elke werking staat voor een postcode, relevant voor haar bewoners. Anderzijds blijven we ook het geheel overschouwen. Met cultuurstraten, voorstellingen in scholen in heel het district, ziekenhuisconcerten en een fietsproject bestrijken we het immense grondgebied in al haar diversiteit. Het district Antwerpen neemt in 2013 haar ondersteunende rol verder op voor de vele wijkinitiatieven, buurtfeesten, culturele en gemeenschapsvormende projecten die worden georganiseerd door plaatselijke partners en verenigingen. Verder blijft het district inzetten op enkele grotere initiatieven zoals District Antwerpen Feest! en de Bevrijdingsfeesten.

Tot slot is 2013 een sleuteljaar waarin samen met de stedelijke, districts- en andere lokale partners zal worden gewerkt aan de opmaak van het luik cultuur in het nieuwe stedelijke beleidsplan 2014-2019.

2000 Antwerpen (Sint Andries) 1. Programma als resultaat van samenwerking In maart 2014 viert cultureel ontmoetingscentrum Sint Andries (COStA) zijn twintigjarig bestaan. Aan de vooravond van dit feest zet COStA bewuste stappen naar buiten. De reguliere intra muros activiteiten zijn vnl. actief-receptief en vormen de rode draad in de samenwerking met de lokale partners. Steeds meer eigen activiteiten organiseert COStA buiten haar eigen muren. Doel is

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Het district organiseert in 2013 ook voor de tweede maal Theater in uw Buurt, een wedstrijd voor amateur-toneelgezelschappen. Voor de campagne Straatlaweit (ondersteuning van buurtfestivals) zal per festival bekeken worden of de voorwaarden aanwezig zijn voor een duurzame lokale inbedding en in welke mate een blijvende ondersteuning noodzakelijk is.

een nieuw publiek aan te snijden, COStA verder te profileren en nieuwe samenwerkingen aan te gaan. In de zalen van het Fakkeltheater organiseert COStA enkele voorstellingen die een breder en groter publiek aanspreken. Door op locatie of extra muros te programmeren bereikt het centrum een ruimer publiek. Op deze manier biedt het een antwoord op de vraag van buurtbewoners om Nederlandstalige muziek en ‘grotere namen’ te programmeren.

2. Communicatie op maat van de buurt In 2013 zet COStA de eerste stappen naar een doorgedreven en op maat gemaakte communicatie. We maken een SWOT-analyse van onze seizoenbrochure en zoeken naar een samenwerking met de bestaande wijkkrant. Een uitneembare bijlage met het programma van COStA behoort tot één van de mogelijkheden. Deze oefening loopt in nauwe samenwerking met MC en het centrale communicatieteam van lokaal cultuurbeleid.

3. Wijkfeest Sint Andries

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Op het trimestriële actorenoverleg kwam al meermaals de vraag met vereende krachten een wijkfeest te organiseren. 2013 wordt het jaar om de samenwerkingen met oude en nieuwe verenigingen (opnieuw) aan te gaan. Met deze partners wordt een inhoudelijke denkoefening gedaan met betrekking tot de cultuurbeleving in de wijk. Daarnaast bouwt COStA aan structurele activiteiten ten dienste van de hele buurt. Dit wijkfeest is daar slechts een voorbeeld van. COStA ondersteunt tal van jaarlijkse evenementen die georganiseerd worden door lokale partners.

2018 Antwerpen Het cultuurtraject 2018 is de voorbije jaren als proefmodel succesvol uitgerold. De verhoogde zichtbaarheid van buurtinitiatieven en de nieuwe netwerken worden in 2013 nog versterkt zodat meer inwoners genieten van een cultuuraanbod op maat, in de eigen buurt. Hiervoor worden volgende instrumenten ingezet:

1. Communicatie: nieuwsbrief Cultuur 2018 De digitale nieuwsbrief voor 2018, die ondertussen meer dan 900 abonnees telt, is het aangewezen kanaal georiënteerd op de inwoners. Deze maandelijkse nieuwsbrief zorgt voor een efficiënte, ecologische en actuele informa-

tieverspreiding. Door de inzet van ondermeer Facebook wordt het bereik van de nieuwsbrief uitgebreid. De continuering van de nieuwsbrief wordt samen met MC en het communicatieteam van lokaal cultuurbeleid onder de loep genomen.

2. Buurtsalons Inwoners en verenigingen organiseren laagdrempelige cultuurmatinees met lokaal talent. Ze kunnen rekenen op de actieve steun van de cultuurantenne die hen stimuleert in het opnemen van eigenaarschap van de buurtsalons. CC Luchtbal zorgt voor technische omkadering en biedt ook ondersteuning in de programmatie. De nadruk ligt op de diverse aanwezige doelgroepen en vernieuwende inhouden (bv. vertellingen voor volwassenen). Om deze activiteiten mogelijk te maken treedt het district op als bemiddelaar tussen (private) gebouwbeheerders en wijkverenigingen om geschikte infrastructuur te ontsluiten.

3. Nieuwe opportuniteiten Ge誰nspireerd door de massale belangstelling voor de street art van Slinkachu worden nieuwe artistieke projecten voorbereid met een breed publieksbereik. Deze spelen dan ook optimaal in op de lokale omgevingsfactoren. Deze worden in de loop van 2013 concreet gemaakt en gaan in 2014 in uitvoering. Het stadspark beschikt door zijn prachtig kader en centrale ligging over de nodige troeven als locatie voor evenementen als District Antwerpen Feest!. Dit evenement speelt op zijn een beurt een rol van betekenis in de herwaardering van het park.

In 2013 brengen de bibliotheken de alternatieven in kaart voor een nieuwe bib aan de zuidrand van 2018 Antwerpen. Deze nieuwe infrastructuur - met een gemeenschapsvormende functie - moet de verouderde bibliotheek Brederode vervangen. Cultuur 2018 ondersteunt dit onderzoek met het oog op een maximale afstemming op de lokale noden.

2020 Antwerpen (Kiel) 1. Kinderen, jongeren en Nova Cultureel ontmoetingscentrum Nova zet actief in op jongeren. Het reguliere

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

4. Onderzoek naar een nieuwe bibliotheek

aanbod moet ook beter worden afgestemd op jongeren. Na een eerste jongerenmaand met Zappa zal CO Nova een nog nauwere samenwerking opzetten met actoren uit de buurt voor de organisatie, programmatie en promotie. Daarnaast zullen de derdejaarsstudenten uit de opleiding ‘Kunst en Cultuurbemiddeling’ van de Karel de Grote Hogeschool een onderzoek opzetten rond jongeren op het Kiel (zowel individueel als in schoolverband). Zij brengen de culturele en recreatieve noden van jongeren in kaart. Dit moet leiden tot een reeks aanbevelingen, waarbij uiteindelijk culturele vragen en het aanbod van o.a. CO Nova beter op elkaar worden afgestemd. Het onderzoek start in september, acties die hieruit voortvloeien zijn voorzien voor 2013. CO Nova heeft voor het eerst een huisgezelschap, vzw Karton. Vzw Karton zal zichtbaar aanwezig zijn in CO Nova met verschillende voorstellingen, workshops en een speelweek. Vzw Karton zorgt voor een aansluiting op het vervolgproject van het nest en zal ook verder rond beeldende kunst werken.

Met toneelgezelschap Luxemburg, de bibliotheek en UiThuis Hoboken organiseren we in de Zuidrand voor de tweede keer ‘bij de buren’. Via scholen en verenigingen nodigen we ouders en kinderen uit voor een kennismaking in het cultuurcentrum om daarna in de huiskamers te spelen. Met de eerste editie bereikte dit cultuurspreidende project een zeer gemengd en nieuw publiek.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

CO Nova organiseert tweemaandelijks een poëziecafé. Dit is een nieuw cultuurcafé, in samenwerking met vzw Recht Op. Ali Azzouz van de groep PoeJeZie op Facebook en CO Nova brengen jongeren op het podium die met woorden goochelen. Jongeren brengen teksten rond een thema en ‘battlen’ tegen elkaar. Alles kan, alles mag, maar het woord staat centraal. In samenwerking met Al Mawada organiseert CO Nova een ‘Meet en Greet’, dit zijn lezingen en debatten voor jongeren. Over allerlei thema’s worden gesprekken aangegaan en zetten we toeleiding op naar het cultuuraanbod in CO Nova. Al Mawada maakt gebruik van een bureauruimte en werkt een verdere samenwerking uit met CO Nova.

2. Kunst na het Nest Het Nest wordt afgerond en krijgt een opvolger. De kunstenaars zullen met de buurt bekijken in welke vorm het nest kan blijven bestaan. Tegelijkertijd zal dit de start zijn van een nieuw kunstwerk met nieuwe kunstenaars. Eenzelfde langdurig traject wordt opgezet met het Middelheimmuseum, vzw Recht Op en Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw. CO Nova gaat op zoek naar een kunstenaar die een nieuw beeldende kunstproject uitwerkt met de buurt.

Vzw Karton zorgt ervoor dat kinderen werken rond beeldende kunst en werkt naar een eindresultaat op het slotfeest van het nieuw beeldende kunstproject

3. Novaplatform Onder impuls van de cultuurantenne van district Antwerpen wordt het Novaplatform nieuw leven ingeblazen op het Kiel. Het Novaplatform zal ook inzetten op verenigingen die voordien nog niet bereikt zijn en trachten gezamenlijke projecten op te zetten. Daarnaast moet het Novaplatform meer ondersteuning voor verenigingen kunnen bieden. De cultuurantenne zal hierin tevens een begeleidende rol opnemen.

2030 Antwerpen (Luchtbal) 1. Netwerkschouwburg cc Luchtbal

Om de twee locaties van het cultuurcentrum meer zichtbaarheid te geven bij zowel lokale als bovenlokale passanten, wil CC Luchtbal een straatkunstenaar met (inter)nationale faam zijn (voor)gevels onder handen laten nemen. Bovendien zal in het kader van het Investeringsprogramma Luchtbal samen met bovenlokale vrijetijdsspelers de basis gelegd worden voor een gemeenschappelijk project (bv. Urban Sports Festival) om de wijk Luchtbal op te waarderen bij het grote publiek. De partners zijn Metropolis, Decathlon, het Zeemanshuis en Bowlingstones en stedelijke partners als AG Stadsplanning en Programma’s voor Stad in Verandering

2. Vrijetijdssite Luchtbal De aangekondigde (infra)structurele integratie met de lokale bibliotheek (lees: een gemeenschappelijke balie / cultuurcafé) wordt wegens gebrek aan

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

In 2013 zal cultuurcentrum Luchtbal - in overleg met het netwerk van de Antwerpse cultuurcentra - verder bouwen aan zijn stedelijk ‘huisprofiel’. Door een evenwichtig kernaanbod van theater, muziek, comedy en filmvoorstellingen aan te vullen met experimentele (elektronische) muziek, roots- en wereldmuziek en kwalitatieve expo’s. Tegelijkertijd zal voldoende ruimte beschikbaar blijven voor (middellange) repetitie- en creatieprocessen van artiesten en gezelschappen. Zo zal onder meer het Australische Urban Theatre Projects voor de uitwerking van zijn voetbal-dansproject “Essien, I Want To Play as U” (in het kader van Antwerpen Europese Sporthoofdstad 2013) enkele weken onderdak en ondersteuning vinden.

middelen voorlopig ‘on hold’ gezet. Wel wordt bekeken hoe de openingsuren van beide diensten elkaar kunnen aanvullen in functie van een betere dienstverlening (bv. inleveren boeken en afhalen/kopen tickets). In de bibliotheek zelf zullen op regelmatige basis themahoeken – gekoppeld aan de programmatie of activiteiten van het cultuurcentrum – ingericht worden en CC Luchtbal zal actief meewerken aan de Jeugdboekenweek en de Voorleesweek. Buurtsport, Pleinontwikkeling en Jes vzw delen nu een onderkomen op het gelijkvloers van het cultuurcentrum. Zo wordt de jeugdwerking in de wijk – in afwachting van het nieuwe speelpark en jeugdcentrum – meer coherent en beter toegankelijk gemaakt voor de kinderen, jongeren en hun ouders. In het kader van het Investeringsprogramma Luchtbal wordt de speeltuin aan de Columbiastraat 110 omgetoverd tot een ‘experimentele jeugdzone’. CC Luchtbal zal hier samen met zijn jeugdpartners op regelmatige basis activiteiten organiseren.

Het cultuureducatieproject Academie Luchtbal wordt wegens het grote succes verder gezet. De theater- en circuslessen, zowel als het toonmoment worden op basis van een grondige evaluatie bijgestuurd. Nieuwe workshops in de wijkscholen moeten een nieuwe instroom van kinderen genereren. De mogelijkheden om het project uit te breiden met een muziekluik (‘kinderfanfare’) en structureel te verankeren in de werking van het Deeltijds Kunstonderwijs worden verder onderzocht.

2050 Antwerpen (Linkeroever) Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

1. Hertekenen geïntegreerde werking cultuur In maart 2013 komt de zogenaamde ‘feestzaal’ achter bibliotheek Elsschot vrij. Dit biedt mogelijkheden voor een gecombineerd gebruik van de locatie door verschillende socioculturele partners, zowel stedelijke diensten als door de stad ondersteunde vzw’s. Cultuur, Sport & Jeugd (CC / cultuurantenne) is de trekker van het overleg tussen de verschillende partners om de mogelijkheden tot een gezamenlijke werking/invulling te onderzoeken. Hierbij zijn CO NOVA en het UiThuis in Hoboken goede voorbeelden voor een potentieel beheermodel.

2. Cultureel basisaanbod op Linkeroever Cultuurcentrum Link en de cultuurantenne verzorgen een cultureel basisaanbod op Linkeroever. Dit zijn maandelijks cultuurcafés in samenwerking met

Biodroom (c) Sarah Devos

Dienstencentrum Ter Welen, tweewekelijkse kinderen jeugdfilms in de bibliotheek en schoolvoorstellingen. Daarnaast zal in 2013 o.a. de derde editie van het sociaal-artistiek festival Blok-Bloc plaatsvinden. CC Link zorgt er - samen met Samen Leven - voor dat de gemeenschapstuin Biodroom gedragen blijft in de buurt en dat de gebruikers uiteindelijk tot een vorm van zelfbestuur van de tuin kunnen komen. Het district staat opnieuw in voor de organisatie van de Vliegerhappening in mei, in combinatie met verenigingenmarkt BLINK.

3. Communicatie Het district vervangt de ‘papieren’ versie van de Oeverkrant door een elektronische tweemaandelijkse nieuwsbrief. Met info van district / CC Link / bibliotheek, de partners van de Elsschot-site, en de lokale verenigingen en organisaties. Het district zorgt steeds ook voor gedrukte exemplaren (flyers en overzichtsaffiches) voor dienstencentrum, zorgcentrum, stadskantoor, buurtsecretariaat, bibliotheek,….

Daarnaast zoeken de collega’s van Marketing & Communicatie en het communicatieteam van lokaal cultuurbeleid in 2013 mee naar een overkoepelende naam voor de geïntegreerde werking die CC Link, BIB Elsschot en cultuurantenne onder één noemer moeten brengen.

2060 Antwerpen Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

1. Permeke, een ontmoetingsplaats in 2060 Permeke blijft – met de bibliotheek als hoofdfunctie – een ontmoetingsplek bij uitstek. Een plek voor iedereen die in de wijk 2060 of in het centrum van de stad woont. In 2013 zal de werking van Permeke verder afgestemd worden op kinderen, jongeren en nieuwkomers.

Kinder-, jongeren- en scholenwerking Voor de jongeren werken we in Permeke aan een aangename ont- vangst en een rustige studieplek tijdens de examenperiode. Zo kunnen jongeren uit de buurt elkaar treffen aan de studietafel. Daarnaast zoeken we naar een zinvol aanbod en een programma voor kinderen en jongeren uit de buurt. Dit in samenwerking met partners uit de wijk 2060 zoals KRAS vzw, Elegast vzw, Samenle- vingsopbouw, jeugdcentrum Noordpool, etc.

Ook met de scholen uit de wijk wordt een overleg opgestart om samen een aantrekkelijk cultureel programma uit te werken voor kinderen en jongeren. Permeke sluit aan bij het schoolvoorstellingen aanbod van de cultuurcentra. Leerlingen uit Antwerpse kleuter- en basisscholen kunnen een theatervoorstelling bijwonen in Permeke en toneelgezelschappen spelen ‘Op Visite in de klas’ in scholen waarvan de leerlingen niet in Permeke of een ander cultuurcentrum geraken. Vanuit de nood aan klaslokalen in de Stad Antwerpen ontvangt Per- meke drie klassen uit het Atheneum De Pijl in twee van de verga- derzalen. De ambitie is om in 2013 een inhoudelijke samenwerking op te starten met deze school aan de andere kant van het De Coninckplein.

Nieuwkomers en inburgeraars Alle nieuwkomers die in Antwerpen een inburgeringstraject volgen, komen minstens eenmaal op bezoek in bibliotheek Permeke. Ze krijgen dan een introductie en schrijven zich gratis in. In het kader daarvan werkt Permeke nauw samen met Atlas. In 2013 start een Taalpunt in Permeke, waar alle mogelijke info, documentatie en leermiddelen voor inburgeraars op een aantrekkelijke, laagdrempelige en transparante manier worden opgesteld.

Permeke blijft samen met Antwerpen Boekenstad, Behoud de Begeerte en andere partners investeren in een literair programma met bovenlokale uitstraling: De Donderdagen van de Poëzie, Aanbevelingen voor een beter leven, Spraakmakende verhalen, etc. Dit programma wordt aangevuld met boekpresentaties door uitgeverijen. Daarnaast brengt Tanya en Vergauwen een theatervoorstelling gebaseerd op de wereldliteratuur (een productie van De Tijd). Er gaan ook, in samenwerking met Creatief Schrijven vzw, voor het eerst schrijfgroepen aan de slag in Permeke. De Twitterleesclub - gestart in 2012 - zal ook in 2013 live gaan in Permeke met een Twitterwall. Naast het literaire luik is er ook veel aandacht voor muziek (o.a. aperitiefconcerten) en film (in samenwerking met Filmhuis Klappei).

3. Een sterk actief-receptief programma Samen met de lokale medewerker van Samen Leven/Programma’s voor Stad in Verandering (PSV) engageert Permeke zich in een groot aantal gemeenschapsvormende buurtprojecten:

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

2. Een bovenlokaal literair programma

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Samenwerking met lokale partners wordt voortgezet: Carte Blanche vzw (De Coninckplein Danst), Sunshine Concerts (De Coninckplein Live), Piscine D’Activité (Week van de diversiteit, Vila Cabral), Film- huis Klappei (Festival van de Sociale Film, Archifacts Film Festival). Nieuwe partners worden bevraagd met het oog op een inhoudelijke samenwerking zoals het Oude Badhuis, Park Spoor Noord.

Ondersteuning van initiatieven die kaderen in de heropleving en po- sitieve beeldvorming van de buurt zoals ‘Open Noord’, de open deurdag van KunstenNoord.net, ‘De Woensdagen van Kunsten- Noord.net’, het etalagemoment van alle aangesloten organisaties van KunstenNoord.net, ‘Toer de Nord’, een initiatief van Werk en Econo- mie, ‘Kunst & Vliegwerk’, een eindejaarsfeest georganiseerd door het District Antwerpen.

Ondersteuning van participatieprojecten zoals de film- en theatervoorstelling ‘Bij de buren: op de picknick’ van Theater Luxemburg en een schoolproject i.s.m. Antwerpen Averechts en Bad van Marie, waarbij een bus doorheen 2060 toert, nooit op de eindbestemming arriveert maar wel confronterende maatschappelijke situaties doorkruist, wat aanzet tot nadenken over diversiteit, over je maatschappelijke houding,…

Medewerking aan het project ‘Red Star Line Festival’, georganiseerd door Antwerpen Open en de Stedelijke Musea. De wijk 2060 als transitwijk wordt extra in de kijker gezet met vertellingen en een bonte avond gevuld met optredens die muziek uit de jaren ‘20 brengen, in alle lokale cafeetjes rondom het De Coninckplein.

4. CULT 2060 Het culturele wijkfeest CULT 2060 is in 2013 aan zijn vierde editie toe en groeit gestaag! In 2011 was CULT 2060 een enorm succes. In 2012 kwamen er al meer aanvragen van lokale artiesten en/of organisaties binnen om actief deel te nemen en zijn meer podia bezet met talent uit 2060 of Antwerpen Noord. CULT 2060 is een zondag vol activiteiten en voorstellingen die een staalkaart presenteren van de culturele rijkdom in de buurt 2060. Muziek, theater, wandelingen, comedy, kookkunsten, atelierbezoek, vertellingen, kinderfilms,… op verrassend veel locaties op en rond het De Coninckplein valt er voor iedereen wat te beleven. In 2012 groeit ook het aantal logistiek ondersteunende partners uit de wijk. In 2013 zal er opnieuw op ingezet worden met evenveel ambitie en nog meer couleur locale.

5. Fietsproject in het kader van Antwerpen Sportstad 2013 Het fietsproject (werktitel) wil mensen en culturen samenbrengen met de fiets als baanbrekend en bindend vehikel. Met als toeleiding een mobiele fietskeuken (herstelplaats) en als eindresultaat een fietsfilmfestival. Centraal staat de fiets als democratisch transportmiddel - gezien vanuit verschillende culturen en nationaliteiten - elk met een eigen fietscultuur en -verhaal. Het doel van dit fietsproject is Antwerpen als fietsstad in de kijker zetten, de gelijkheid tonen (fietsen in eender welke cultuur), de diversiteit en eigenheid benadrukken (op maat) en te verankeren in de wijk met de opstart van een eerste editie. Het project is een initiatief van Magnifik en Ensemblage en kan rekenen op de medewerking van stedelijke partners als Permeke, CC Luchtbal, Programma Stad in Verandering, Atlas, Park Spoor Noord, Oude Badhuis, Buurtsport,â&#x20AC;Ś Het geheel kadert in Antwerpen Europese Sporthoofdstad 2013. (Projecten op volgende paginaâ&#x20AC;&#x2122;s)

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Familiedag (cc Berchem)

Hoofdstuk 2 DISTRICT BERCHEM Algemeen 1. Naar een nieuwe bestuursperiode

We hopen deze samenwerking ook in de volgende bestuursperiode even intensief verder te kunnen zetten, maar een nieuw bestuur betekent ook nieuwe plannen. 2013 kan in die zin niet anders dan gezien worden in het licht van het opstellen van een nieuw (cultuur)beleidsplan waarin andere accenten kunnen gelegd worden. Inhoudelijk hopen we verder te kunnen inzetten op een buurtwerking. Met veel aandacht voor de bestaande diversiteit, voor een verdere spreiding van activiteiten in de verschillende wijken van Berchem en op een optimale samenwerking met zoveel mogelijk partners uit het culturele veld, onderwijs, jeugdwerk, welzijnswerk en verenigingsleven. Dat blijft alvast de focus van dit laatste jaar van het lopende cultuurbeleidsplan.

2. Accenten van de verschillende partners binnen hun reguliere werking Het district Binnen de districtswerking willen we deze periode onder andere aangrijpen om de ondoorzichtige wildgroei aan subsidiereglementen een halt toe te roepen. Door deze te vereenvoudigen kunnen we het verenigingsleven en de

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

De afgelopen jaren groeide er binnen de vzw lokaal cultuurbeleid Berchem een hechte samenwerking. De verschillende partners werken hier met veel goesting en de samenwerking verloopt in alle vertrouwen. Die partners vinden elkaar het snelst in het organiseren van evenementen in de publieke ruimte, in een gezamenlijke communicatie en in het opzetten van grote projecten. De grote projecten van het cultuurcentrum zijn die van het district en vice versa. Dat het moeilijk, zo niet onmogelijk wordt om te duiden waar de buurtwerking van het cultuurcentrum eindigt en de districtswerking begint, toont aan dat de integratie een feit is. We hebben hetzelfde doel, een boeiend cultuurcentrum en fijne bibliotheekfilialen die buiten hun muren treden en burgers, kunstenaars en verengingen naast een aantrekkelijk aanbod in de verschillende wijken sterke ondersteuning bieden voor eigen initiatieven.

buurtinitiatieven beter ondersteunen. We denken daarbij onder meer aan minder traditioneel georganiseerde verenigingen die wel de goesting hebben om te organiseren, maar niet de tijd hebben om een complexe administratie te voeren. Daarnaast hopen we ook de cultuurraad te versterken en te verjongen bij de komende hersamenstelling. Een nieuwe bestuursperiode is ook het moment om de traditionele activiteiten opnieuw tegen het licht te houden. Zo bepalen we welke we in de toekomst willen behouden en voor welke activiteiten we op zoek moeten naar een nieuw elan. Zoals dat in het recente verleden gebeurd is voor Berchem Schittert, de Sinterklaasstoet/feest, de 11 juli viering en de Nieuwjaarsviering. Het district wil fungeren als een relevante, culturele werkplek waarbinnen actoren, bewoners en kunstenaars uit diverse disciplines en diverse generaties activiteiten kunnen opzetten en waarbinnen er ruimte is voor experiment. De bibliotheek

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Binnen bibliotheek De Poort willen we in 2013 werk maken van een eigen jeugdbalie op de benedenverdieping die bemand wordt door de jeugdmedewerkers en die beschikt over eigen publiekspc’s. Hierdoor kunnen we informatie op maat verschaffen, krijgen kinderen een eigen aanspreekpunt binnen de bib en wordt tevens de grote balie minder belast. In 2012 speelde het idee om van de tuin en koer aan de jeugdafdeling een leestuin en ontmoetingsplaats te maken. In het komende jaar willen we deze mogelijkheid verder onderzoeken. Voor de aanleg en het onderhoud willen we graag een beroep doen op vrijwilligers uit de buurt. Samen met RVT Sint Anna willen we in 2013 werk maken van de realisatie van een BIB-punt, dat voor zowel rusthuisbewoners als bezoekers toegankelijk is. Voor de bewoners kan het BIB-punt ontspanning bieden door haar aanbod: romans, kranten, tijdschriften en doet het tegelijk dienst als sociale ontmoetingsplaats. Buurtbewoners, zeker ook minder mobiele gebruikers voor wie de andere vestigingen te ver af gelegen zijn, kunnen hier voor een beperkte collectie terecht en zorgen tegelijkertijd voor een frisse wind in het RVT. In een verder stadium kan er nagedacht worden over activiteiten specifiek ontwikkeld voor dit gemengde publiek, zoals intergenerationele voorlees– of vertelprojecten tussen RVT-bewoners en buurtbewoners. Om de betrokkenheid bij bibliotheek Groenenhoek te vergroten organiseren we daar dit jaar opnieuw één of meerdere activiteiten voor volwassenen. Op die manier willen we van Groenenhoek een levendige, bruisende wijkbibliotheek maken, waar mensen graag en regelmatig over de vloer komen.

Het cultuurcentrum Het cultuurcentrum staat garant voor een sterk en uitdagend theater en dansaanbod. Een combinatie van straffe voorstellingen van grote gezelschappen en kleinere producties van beginnende makers, dat vaak eerder experimenteel van aard is en die in huis (mee)gemaakt worden. Mede dankzij de aanwezigheid van Moussem, maar vooral uit eigen overtuiging is dat aanbod gekleurder dan op vele andere plekken. We willen in het aanbod namelijk steeds meer een afspiegeling zijn van de stad en de buurt waarin en waarvoor we werken. Samenwerkingsverbanden met Wisper, Retina, Asjemenu, Jeanne danst, Jespo en Dochters van Eva, maken dat burgers ook actief kunnen participeren aan theater en dans in CCBe. Dit theater en dansaanbod blijft in 2013 de kern van het reguliere aanbod van het cultuurcentrum uitmaken, maar uiteraard brengen we daaromheen ook boeiende comedy- en muziekvoorstellingen. We willen hierbij ook onderzoeken of we een deel van dit aanbod niet kunnen uitbesteden. Het blijvend succesvolle â&#x20AC;&#x2DC;Nuff Said toont ons hierin de weg. Fijn, kwaliteitsvol aanbod dat voorbijgaat aan de opdeling tussen allochtoon en autochtoon en waarvoor de artistieke keuzes door â&#x20AC;&#x2DC;Nuff Said zelf gebeuren. Vanaf najaar 2012 wagen we ons ook voor het eerst aan een beperkt filmaanbod voor de buurt, waarbij we in eerste instantie mikken op buurtbewoners met tijd overdag en op de Turkse gemeenschap. Afhankelijk van de ervaringen die we daarin opdoen, zetten we dit voort in 2013.

Niet enkel oud Berchem maar ook de wijk Groenenhoek telt een hoog percentage 0 tot 9 jarigen, zo blijkt uit de Buurtmonitor. Het succes van de familiedagen - die sinds twee jaar op regelmatige basis op zondagmiddag doorgaan in het cultuurcentrum of op locatie - bewijst dat er bij jonge gezinnen een grote vraag is naar een laagdrempelig, cultureel vrijetijdsaanbod. De keuze om in 2013 verder in te zetten op een toegankelijk familieaanbod is dan ook een logische. Deze familiedagen zijn een samenwerking tussen cultuurcentrum, district, bibliotheek, jeugddienst en gezinsbond Berchem. Aandachtspunt voor het komende jaar is hierbij diversiteit: door meertalige communicatie en samenwerking met verschillende partners, waaronder Moussem, proberen we ook nog meer anderstalige gezinnen te bereiken. Niet enkel op locatie, maar ook in het cultuurcentrum zelf. Het project Circus Boelaere (werktitel) spant als familie evenement in 2013 de kroon. Met dit meerdaags circusfestival in het Te Boelaerepark willen we de lacune aan cultuuractiviteiten in de wijk Groenenhoek opvullen en een vol-

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

3. Familiedagen

waardig feestweekend organiseren. Slechts één op veertig in de Uit databank Buurtmonitor namelijk in deze wijk door, terwijl één op vier Berchemnaars er wonen. Naast een laagdrempelige doch kwalitatieve programmatie van circusvoorstellingen en acrobatie mikken we ook op workshops en een voortraject met scholen en verenigingen uit de buurt. De bedoeling is om dit project van grond af aan op te bouwen in samenwerking met Cultuurcentrum Deurne, de districten Deurne en Borgerhout en de jeugddiensten van de drie districten. Het Te Boelaerepark fungeert immers niet enkel voor de wijk Groenenhoek, maar ook voor Deurne Zuid en Borgerhout extra muros als groene oase en deze wijken kennen even hoge of zelfs hogere percentages aan 0 tot 9 jarigen.

4. Berchem Buiten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Ondanks de vaak succesvolle edities in het verleden, kwam er stilaan sleet op de formule van cultuurstraten. Het waren vaak dezelfde straten die een aanvraag deden en het oorspronkelijke uitgangspunt om kunst op de straat te brengen, verloor terrein ten voordele van laagdrempelige activiteiten. Bovendien blijft het organiseren van een evenement voor één straat een wat hermetisch gegeven. Niet iedereen in de straat voelt zich betrokken en bewoners van omliggende straten voelen zich zelfs niet welkom. We kiezen ervoor om in de zomer 2013 de straat te verlaten en op pleinen en in parken aansluiting te zoeken bij bestaande activiteiten en verenigingen of met eenvoudige ingrepen een fijne middag te creëren. Een knikkerwedstrijd die de jeugddienst organiseert, een zeepkistenrace, een buurtpicknick, dag van het park,… lenen zich uitstekend om uit te bouwen tot gedragen buurtactiviteiten die we kunnen spreiden over heel Berchem. Waar mogelijk willen we die bestaande evenementen versterken, waar afwezig willen we nieuwe buurtevenementen initiëren.

5. Jongerentraject Met de komst van een cultuurtoeleider twee jaar geleden werd de culturele jongerenwerking in Berchem hoog op de agenda gezet. Er werden contacten gelegd met middelbare scholen en diverse partners uit het jeugdwerk. Ook andere districtspartners vinden elkaar als het gaat over het uitwerken van een cultuuraanbod op maat van jongeren. De cultuurtoeleider is samen met de cultuurantenne steeds aanwezig op het jeugdwerkersoverleg. Op die manier zijn ze prima geplaatst om binnen de jongerenscène de vinger aan de pols te houden en voor een goede doorstroom te zorgen tussen het jeugdwerk en het culturele veld. Zo heeft het cultuurcentrum vanaf najaar 2012 enkele middelbare school- en jongerenvoorstellingen opgenomen in de programmatie. Er werd een samenwerking aangegaan met

PAJ en we voelen met zijn allen de nood naar meer. Het succesvolle jongerenprogramma Boom Boom Pow dat Moussem opbouwde in samenwerking met het cultuurcentrum - maar dat uit de voegen van de foyer barstte - verhuist helaas, maar daar zetten we in 2013 iets nieuws tegenover. Eind 2012 start immers een nieuwe cultuurtoeleider in het cultuurcentrum. Zowel bij de bibliotheek, bij de jeugddienst als in het cultuurcentrum is er veel goesting om één of meer waardevolle jongerentrajecten op te zetten. Hierbij willen we uiteraard rekening houden met de diversiteit in de wijk en willen we extra inspanningen leveren om jongeren met minder culturele bagage toe te leiden. Of het traject nu rond literatuur, muziek of theater draait, moet dit najaar in samenspraak met de diverse partners uitgemaakt worden. Het doel is om binnen de bestaande werkingen nog meer ruimte te maken voor die jongeren opdat ze zich er thuis zouden gaan voelen en spontaan met eigen initiatieven komen aandraven.

6. Beeldende kunst in Berchem

Op dit pad willen we ook in 2013 doorgaan met kleinere of grotere ingrepen op minder evidente plekken. Steeds met aandacht voor de sfeer van de wijk. Ook het creëren van presentatiekansen voor opkomend talent blijft een speerpunt. De muur op de eerste verdieping van het cultuurcentrum wordt in handen gegeven van enkele jonge kunstliefhebbers. Met wisselende exposities geven ze Antwerpse jonge kunstenaars de kans om hun werk te tonen aan een ruim publiek. Ook het winkelpand naast het cultuurcentrum, dat in afwachting van verbouwingen leeg staat, biedt mogelijkheden. Kunstenaars kunnen deze ruimte inrichten met tijdelijke tentoonstellingen of als pop up shops.

7. Berchems Erfgoed In 2013 staan er twee erfgoedprojecten op stapel. We willen in samenwerking met de Erfgoedcel van de Stad Antwerpen een inventarisatieproject opzetten om zo het Berchems erfgoed en de waarde ervan vast te stellen. Op dit moment is er te weinig expertise aanwezig om in te schatten welke relevantie

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Voor de Biënnale van Berchem sloegen het cultuurcentrum en het district in mei en juni 2012 de handen in elkaar. Zo kreeg de beeldende kunst in Berchem meer aandacht. De Biënnale toonde aan dat die beeldende kunsten een dankbaar middel zijn om in de verschillende wijken van Berchem relevant te zijn. In die wijken, waar het opzetten van podiumactiviteiten minder evident blijkt, slaan beeldende werken wel aan. Of het nu gaat om muurschilderingen, het bekleden van nutskasten of het aanpakken van leegstaande panden, een dergelijke creatieve boost wordt positief onthaald door bewoners.

de Berchemse collecties hebben. Op basis van die inventarisatie kunnen we dan verdere stappen ondernemen om het Berchems erfgoed al dan niet beter te ontsluiten. Het tweede project is van heel andere aard. Met de â&#x20AC;&#x2DC;Revue van het Ontembare Levenâ&#x20AC;&#x2122; maakt het MartHa!tentatief documentair theater over het leven in de stad aan het begin van de 21ste eeuw. Ze maken theater van de verhalen en levens van mensen die hier gisteren zijn aangespoeld, of veertig jaar geleden, of die hier al heel hun leven wonen. In 2013 werken zij in Berchem aan een voorstelling over een wasserij die verdwijnt. Uitgangspunt is de effectieve sluiting van wasserij Goossens in de Ferdinand Coosemanstraat. Aansluitend en naast de voorstelling willen we samen met het MartHa!tentatief een project voor de buurt uitwerken. In dit project gaan we op zoek naar de opkomst en de veranderingen van de nijverheid en de ambachten in de buurt. Een project over kleine ondernemingen die verdwijnen en de ontwikkelingen van werk en wonen in de buurt.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Roefeldag - BERZAL

Hoofdstuk 3 DISTRICT BERENDRECHT-ZANDVLIET-LILLO Vandaag bouwen aan morgen U heeft er wellicht al wel iets over gehoord: we zijn begonnen met de bouw van het vrijetijdscentrum. Dit brengt zeker veranderingen met zich mee. In eerste instantie betekent dit dat we veel op locatie zullen werken. Bovendien schenkt de nieuwbouw heel veel mogelijkheden die we naar de toekomst toe met beide handen willen grijpen. De afbraak van het huidige gebouw betekent niet dat alles stil komt te liggen in 2013. Integendeel! Met het zicht op de nieuwbouw voorziet De Schelde een programmatie buitenshuis. We slaan letterlijk en figuurlijk onze tenten op tussen de bibliotheek en de huidige volkstuintjes. We linken groen en vrije tijd op een natuurlijke wijze. U kunt op onze eigenste Biodroom genieten van film, muziek, comedy en workshops tussen het groen.

Ook in 2013 zijn erfgoed en (amateur)kunsten niet weg te denken uit ons district. We brengen hulde aan ‘onze’ schilder Nicasius De Keyser, gaan op zoek naar de vele verhalen die de Polder rijk is, tonen kunstenaars uit de eigen buurt en willen een nieuwe en ambitieuze invulling geven aan het voormalig gemeentehuis van Zandvliet. Daarnaast blijven we onze verenigingen ondersteunen en adviseren, zorgen we voor een aangenaam wandel- en fietsdistrict en kan u steeds terecht bij de dienst cultuur met al uw vragen, plannen en dromen. Want vandaag, bouwen we al aan morgen.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Ook bibliotheek Viswater zit niet stil. U kan er uiteraard nog steeds terecht voor het ontlenen van boeken, cd’s of films. U kan er makkelijk aan de slag met één van onze computers en zo het internet op. Maar de bibliotheek is meer: tentoonstellingen, voorstellingen in de Jeugdboekenweek, literaire interventies op Gedichtendag, spannende voorleessessies of samen de bibliotheek van morgen (en vandaag) ontdekken in de Digitale Week. Het is maar een greep uit het rijke aanbod.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

Projecten

Reuzenstoet Borgerhout

Hoofdstuk 4 DISTRICT BORGERHOUT

In oktober 2012 stapt de Borgerhoutenaar opnieuw naar de stembus. Een nieuw bestuur, een nieuw bestuursakkoord… Dit biedt opnieuw kansen voor een bloeiende cultuurwerking in het district. Via de strategische cyclus vertalen we de visie van het bestuursakkoord naar strategische en operationele doelstellingen. In overleg met de stafdienst cultuur, het MAS en de verschillende segmenten cultuur, maar ook met lokale partners analyseren we het cultuurleven in Borgerhout. Bij de uitwerking van het plan nemen we voldoende tijd voor reflectie, onderzoek en inspraak.

Voor de uitvoering van het lokaal cultuurbeleid komen de cultuurantenne, de bibliotheek, De Roma, ’t Werkhuys en Rataplan maandelijks samen in een platform lokaal cultuurbeleid. Naast de uitwerking van allerlei projecten blijven de opstart van de vzw en de evolutie van de bibliotheekwerking Borgerhout belangrijke agendapunten.

1. Participatie & competentie Door te streven naar efficiënte communicatie willen we zoveel mogelijk inwoners en bezoekers van Borgerhout bereiken en overtuigen om deel te nemen aan het ruime cultuuraanbod. Als partners blijven we elkaars media (De Nieuwe Antwerpenaar, brochures van De Roma, Rataplan en ’t Werkhuys…) linken. Voor specifieke projecten voeren we gezamenlijke promotiecampagnes (Gedichtendag, Cultuurcafé, Sprookjeskasteel...). In overleg met de communicatiedeskundige van het district zorgen we ervoor dat cultuur een prominente plaats krijgt in De Nieuwe Antwerpenaar. Zo wordt de inwoner om de twee weken uitgenodigd op een gevarieerd vrijetijdsaanbod.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Bij de start van een nieuwe politieke ploeg worden ook de adviesorganen vernieuwd. Zo kunnen verenigingen, professionele organisaties en deskundigen cultuur via de cultuurraad het bestuur bijstaan bij het nemen van beslissingen. Bij de verkiezing van de nieuwe raad houden we opnieuw rekening met het specifieke karakter van Borgerhout: uiterst divers op demografisch vlak, uiterst divers aan culturele spelers.

Bereikbaarheid is voor een publiek heel belangrijk. Zowel aan de ticketbalie van De Roma, in de bib, in ’t Werkhuys als bij de cultuurantenne kunnen mensen met elke cultuurvraag terecht. Door het nauwe contact van de partners LCB kennen we elkaars werking en helpen we klanten sneller verder. Met de uitbreiding van de cultuurantenne kan deze naast passieve dienstverlening ook actief ingaan op vragen van organisaties en kunstenaars op zoek naar cultuurinfrastructuur, materiaalontlening en subsidies. Bij de uitwerking van het nieuwe cultuurbeleidskader betrekken we ook de scholen actief. Bedoeling is de communicatie naar de vele scholen in Borgerhout te versterken: de cultuurconsumenten van de toekomst. Rataplan heeft al jarenlang een uitgebreid aanbod schoolvoorstellingen. Sinds vorig jaar nemen alle partners lokaal cultuurbeleid actief deel aan het Infomoment voor scholen in Rataplan. De scholenwerking van ’t Werkhuys wordt uitgebreid met het ‘Kleutermenu’, een samenwerking met onderwijs en cultuur. De Roma staat in voor de coördinatie van de projecten van de nieuwe cultuurtoeleider om de diverse grote allochtone bewonersgroepen beter te bereiken. Deze publiekswerker bouwt een netwerk uit met relevante contactpersonen die de cohesie in de wijk kunnen versterken.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Ook de bibliotheek biedt kansen op het vlak van diversiteit. Met het Taalpunt en de computerfaciliteiten bereiken ze een heel divers publiek. Antwerpenaars met taalmoeilijkheden kunnen beroep doen op allerlei materialen. Zowel in boekvorm als op de computer, voor zelfstudie Nederlands en maatschappelijke oriëntatie. Om leesbevordering te creëren werken we eveneens met BIB-punten. Samen met ‘t Werkhuys gaat de bibliotheek na hoe ze het aanbod en de presentatie van een dienstverlening op maat van diverse doelgroepen kan verbeteren. Zoals voorheen zet De Roma ook in op een intensieve doelgroepenwerking met ‘bevoorrechte partners’. Deze zijn gericht op toeleiding van doelgroepen (initiator) en op drempelverlaging (facilitator). Hierbij horen de socio-culturele verenigingen, OCMW-projecten voor lage inkomensgroepen, allochtone verenigingen, buurthuizen en kinderen jongerenwerkingen met hun eigen publiek. Het schoolfilmaanbod (kleuter, lager en secundair) wordt aangehouden en mogelijk nog geïntensifieerd. De Roma kiest in 2013 opnieuw om voor de etnische groepen in het district samen te werken met professionele allochtone organisaties zoals Moussem. Wat betreft netwerkvorming voor jazz, wordt door Rataplan en De Roma inge-

zet op een intensieve communicatieve samenwerking met Jazzlab Series, Jazz in de provincie Antwerpen en ICM label als Vlaamse resp. internationale concertpartners, en verder ook met Jazz Middelheim - Gent Jazz, Skoda Jazz festival en VW Spring Sessions festival. De Roma zet ook met Tango del Carmen, Zomer van Antwerpen (ZvA), Nekka en Amuz wederzijdse promotie op en soms ook coproducties. Vier avonden per jaar wordt samengewerkt met Zuidcafé/ NCOS (film en debat over de noord/zuid verhouding). De Roma en ’t Werkhuys stellen zaal en personeel ter beschikking voor stadsen districtsdagen. Naargelang het soort activiteit treden ze op als coproducent. Bij de invulling van deze dagen is extra aandacht voor diversiteit. Voor de districtsdagen zijn dat alvast de jaarlijkse seniorendag en Bekoorlijk Borgerhout. De bib tracht met de hulp van vrijwilligers en partners de dienstverlening op maat voor senioren en kinderen te versterken. Zo wil ze met ‘Bib aan huis’ meer klanten bereiken. Vrijwilligers bezorgen de favoriete lectuur, film of muziek bij klanten die door ouderdom, een handicap of ziekte aan huis gebonden zijn. Iedere tweede woensdagmiddag van de maand gaat in de bib het voorleesuurtje ‘Leeslekker’ door. Een vrijwilliger leest verhalen voor in de hoop kinderen te prikkelen om zelf meer te lezen.

Ook in 2013 evalueren we samen onze communicatiekanalen. De mailings van De Roma worden geoptimaliseerd en er zijn voorbereidingen gestart voor een nieuwe website. Ook ’t Werkhuys start in 2013 met een aangepaste website die klantvriendelijker en overzichtelijker is. De cultuurantenne gaat actief met verschillende sociale media aan de slag. De Roma blijft ook tickets verdelen via FNAC en Mark Sound, om zo de participatie te verruimen en een grootstedelijke opdracht te vervullen. En de promotionele acties voor grote doelgroepen n.a.v. de 55+dag, Studay en Cultuurmarkt krijgen opnieuw grote prioriteit.

2. Spreiding & creatie De Roma bestaat 10 jaar in 2013 en dat zal gevierd worden. Met minstens al drie speciale producties in de periode mei-oktober. Op artistiek vlak blijft de spreidingsopdracht – het aanbod van concerten en voorstellingen – het speerpunt van de jaarwerking. Het publiek en de scholen kunnen genieten van in totaal ongeveer 125 films. Voor theater, comedy en circus zijn er 75 voorstel-

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Ook dit jaar wordt deelgenomen aan de Kinderkunstendag en de Gedichtendag. Zowel Rataplan, ’t Werkhuys als de bib zorgen voor een invulling.

lingen voorzien. Het belangrijkste onderdeel blijft het muziekaanbod met plus minus 150 concerten waarbij alle grote genres aan bod komen. 15 t-dansants, 20 verhuurdagen en een tiental speciale buurtgerichte evenementen maken de kalender rond. Dat maakt dat er gemiddeld één voorstelling per dag plaatsvindt en dat er op jaarbasis ongeveer 140.000 bezoekers over de vloer zullen komen. De Roma hanteert een brede spreiding, zowel tussen dagen avondvoorstellingen, gecombineerd met een heel gevarieerd aanbod naar uiteenlopende doelgroepen. Ook territoriaal blijven we mikken op een spreiding van de herkomst van de bezoekers: 1/3 district, 1/3 andere districten, 1/3 regionaal. Het gezelschap Tutti Fratelli werkt opnieuw twee nieuwe voorstellingen uit in coproductie met De Roma. Naar aanleiding van de werken in de Elisabethzaal zal deFilharmonie in 2013 nog intensiever aanwezig zijn: een zeer uitgebreide reeks (Nieuwjaars)concerten, kidsconcerten, een tweede editie van het project 2140,… Met Recht-Op (vereniging voor kansarmen) wordt gezorgd voor het tweemaandelijkse gratis cultuurcafé.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Het circusfestival Circo Roma voorziet in 2013 twee voorstellingenreeksen: einde mei met Circusschool Estropov en de week van de herfstvakantie met een internationaal programma. Tussendoor is er ook de herneming van de reeks ‘Opera Buffa’ door Laïka/Muziektheater Transparant. Kunstenaars en verenigingen op zoek naar creatieruimte kunnen terecht in ’t Werkhuys. Dit kunstenlaboratorium blijft een ‘open huis’ voor verschillende disciplines, gaande van dans tot circus en theater. Het huis speelt graag in op ‘à la minute ingevingen’. Creatievelingen allerhande kunnen op ondersteuning rekenen in ruil voor een try-out en/of optreden. Ook jonge ontwerpers blijven kansen krijgen om hun kunsten te tonen (bv. ontwerp programmaboekje, overzichtstentoonstelling). Kort gezegd: ’t Werkhuys biedt ruimte aan, de gebruikers vullen in. De zaalverhuur is daarom prioritair. Door de ruimtes aan te bieden aan zeer democratische prijzen krijgen ook jonge makers de kans om te creëren en bereiken we een heel divers publiek. Buurtwerk blijft in de werking een aandachtspunt. 2013 zal voor ’t Werkhuys het jaar van de verbouwingen zijn. De eerste stappen zijn al in 2012 gezet en we streven er naar om de nieuwe tentoonstellingsruimte in 2013 operationeel te maken. Ook het district draagt een extra steentje bij. Naast de vaste waarden (Pianoblues, De Volxkeuken, Hart Labeur, De Matinees) investeert ’t Werkhuys in (kinder)workshops. Niet enkel tijdens de zo-

mermaanden, maar ook doorheen het jaar. Bedoeling is om in 2013 elke woensdag een activiteit aan te bieden. Op 1 mei, tijdens het Feest van den Boom, tonen de aanwezige organisaties het beste van zichzelf. Het programma wordt gedragen door partners en enthousiastelingen uit Borgerhout. In 2013 wordt er eveneens een publicatie gemaakt: ‘t Werkhuys 6 jaar met – 6 jaar zonder. Dit boek geeft een overzicht van zes jaar; een huis vol veranderingen en leven. Rataplan blijft ook in 2013 erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap als kunstencentrum. Rataplan vervult met zijn receptieve muziek- en theaterprogramma ook een belangrijke aanvullende taak binnen het lokaal cultuurbeleid. De organisatie richt zich op de ontwikkeling van de artiest in relatie tot een breed publiek. Rataplan heeft naast een ondersteunende en producerende rol rond podiumkunsten, een uitgebreid receptief programma, waar vernieuwend werk een plaats vindt naast meer vertrouwde namen. Gemiddeld organiseert Rataplan drie concerten per maand naast een vijftal theatervoorstellingen, zowel voor volwassenen als voor kinderen. Er wordt ook een uitgebreid theaterprogramma voor scholen gepresenteerd, met een 35-tal voorstellingen voor Borgerhoutse (lagere) scholen. Rataplan is hiermee de belangrijkste aanbieder van theater in Borgerhout.

Naar aanleiding van het 15-jarig bestaan van Rataplan (2012) en het 10-jarig bestaan van De Roma (2013) is een essaybundel gepland over de ontwikkeling van het kunsten cultuuraanbod in Borgerhout. Een aanbod dat eerder van onderuit is ontstaan. De publicatie “Het Borgerhoutse Model – Cultuur als burgerinitiatief” met bijdragen van journalisten en publicisten (o.a. Manu Claeys, Jeroen de Preter, Walter Lootens, Stijn Tormans…) is voorzien voor oktober. Tijdens de Week van de Amateurkunsten organiseert ’t Werkhuys een dansvoorstelling in samenwerking met Das Marionette (Saudade: fysiek theater). De Roma gaat een samenwerking aan met De Academie van Borgerhout en in Rataplan vindt een nieuwe productie plaats van Theater Milla. In het kader van de Jeugdboekenweek stelt de bibliotheek - in samenwerking

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Zoals elk jaar is de organisatie ook actief betrokken bij de uitwerking van het Terlopleinfeest. Voor een aantal lokale opdrachten, zoals het aanbod schoolvoorstellingen en de uitbouw van een buurtnetwerk, krijgt Rataplan subsidiëring via het Stedenfonds en het district Borgerhout. Rataplan biedt ook korting voor inwoners van Borgerhout.

met Rataplan en de jeugddienst - een programma samen voor het Sprookjeskasteel in het districtshuis. Hierbij worden ook scholen en verenigingen actief betrokken. Om een fysieke en inhoudelijke spreiding te waarborgen ondersteunt het district initiatieven via verschillende subsidiekanalen. Via de verenigingstoelagen cultuur stimuleren we ontmoeting in de Borgerhoutse straten. Via projecttoelagen cultuur geven we jong talent de kans om te experimenten, spelen we in op blinde vlekken in het culturele landschap en stimuleren we een divers publiekbereik.

3. Zorg voor erfgoed Ook na het Reuzenjaar blijft erfgoed een aandachtspunt in onze cultuurwerking en beleidsplanning. Met enkele partners zorgen we voor een zinvolle invulling van de Erfgoeddag met als thema (jawel) ‘Stop De Tijd’. Rekening houdend met Antwerpen Sporthoofdstad en de Antwerpse Marathon wordt die dag mogelijk een complementair programma uitgewerkt.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

In samenwerking met het MAS, de heemkundige kring en enkele deskundigen werken we eveneens een erfgoedproject uit met als thema ‘Turnhoutsebaan’. In de mate van voldoende extra financiering zet De Roma samen met Pieter Embrechts een nieuwe productie op met als thema ‘Streetconcerts Turnhoutsebaan’. We bekijken hoe beide projecten elkaar kunnen versterken. De Roma neemt - ter gelegenheid van de feestelijke editie van de Open Monumentendag - deel aan het officiële programma. Zo opent het de deuren voor het Vlaamse publiek. Voor de gegidste groepsbezoeken wordt verder gewerkt aan de opleiding van de vrijwillige gidsen. Met de hogeschoolstagiairs wordt ook aan de uitbreiding van de erfgoedopstellingen gewerkt. De Roma, wiens zaal erkend werd als monument, bereidt fase 1 van de restauratie (buitengevels en dakwerken) verder voor. In januari 2013 zet De Roma ook een tweede editie van de filmbeurs op, gericht op filmerfgoed. In 2011 werden er replica’s gemaakt van de Borgerhoutse Reuskens. De originele poppen zijn ondertussen gerestaureerd. Het district zoekt samen met het MAS een betere opslagplaats voor dit unieke erfgoed en investeert in professionele vitrinekasten. Het district heeft eveneens een budget voorzien om de fotocollectie, die verzameld werd tijdens het Reuzenjaar, te digitaliseren. Na een geslaagd reuzenjaar blijven we bewoners en bezoekers overigens activeren om mee te werken aan de Reuzenstoet. Via tal van kleine activiteiten proberen we het verhaal van de Borgerhoutse Reuzen nieuw elan te geven.

4. Gemeenschapsvorming Rekening houdend met de sociografische kaart proberen we inkomprijzen te drukken en leggen we de nadruk op de openbare ruimte. De complexe samenstelling van de bevolking blijft voor alle partners een uitdaging. Zowel in aanbod als in communicatie stimuleren we zoveel mogelijk diversiteit. Door activiteiten gratis aan te bieden in de openbare ruimte zoals de Nieuwjaarsreceptie, BorgerRio en de Reuzenstoet bereiken we een goede mix. Net zoals de vorige jaren nodigt het district haar verenigingen, kunstenaars, organisatoren allerhande uit om actief mee te werken aan deze evenementen. Bij alle partners gaat er veel aandacht naar vrijwilligers. De intensieve vrijwilligerswerking van De Roma en Rataplan gaat onverminderd voort. Hier staan een 360-tal medewerkers dag in dag uit mee in voor allerlei taken bij de voorstellingen (onthaal, foyer, zaal, vestiaire) en bij de voorbereiding daarvan (koken, klussen, poetsen). Er zullen systematisch vrijwilligers ingezet worden voor kantooradministratie en onthaal/ticketverkoop. Het blijft een principiĂŤle keuze om intensief met vrijwilligers te werken. Tegelijk is het een blijvende noodzaak om heel de werking rond te krijgen. Voor die medewerkers is het een belangrijk positief aspect dankzij het sociaal contact en vangnet en culturele vrijetijdsbesteding.

De cultuurtoeleider die in september 2012 van start ging in het district Borgerhout, wordt begeleid vanuit De Roma. De stages via Syntra (middenstandsopleiding) en de Sabatini opleiding van deSingel zorgen voor een instroom van een meer divers samengestelde groep technische medewerkers. Allochtone stagiairs uit het secundair beroepsonderwijs verzorgen enkele dagen per week de permanentie van de ticketbalie en de ticketlijn. Via het PWA systeem worden kleinere professionele opdrachten toevertrouwd aan langdurig werklozen.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

â&#x20AC;&#x2122;t Werkhuys beschikt over een kleine, maar vaste ploeg vrijwilligers die enthousiast inspringt waar nodig. Vaak werken we hiervoor samen met OCMW, de dienst Begeleid Wonen en Steunpunt Vrijwilligers. Ook voor bepaalde districtsinitiatieven hebben we nog nood aan helpende handen. De cultuurantenne zal in 2013, samen met de andere districtsmedewerkers (sport, jeugd en senioren) een databank opstellen met betrokken bewoners die graag een handje toesteken op publieke evenementen.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013 Â° actie met inzet van de cultuurtoeleider v partner in de organisatie zonder financiĂŤle inbreng

Projecten

Deurne Feest!

Hoofdstuk 5 DISTRICT DEURNE Deurne Leeft 1. Ontmoeting Deurne Leeft - de noemer waaronder de vzw Lokaal Cultuurbeleid Deurne zich profileert - wil ontmoeting stimuleren in de verschillende buurten. Daarmee werkt Deurne Leeft enthousiast mee aan de ambities van het district. Wat gemeenschapsvorming betreft wordt 2013 een jaar van terugblikken, vooruitkijken en nieuwe initiatieven. In het verleden was Deurne Leeft partner in verschillende socio-culturele projecten geïnitieerd door Samenlevingsopbouw. In 2013 blikken zij, in samenwerking met Locus vzw, terug op tien jaar gemeenschapsvormende projecten in Deurne, een evaluatie die ook voor Deurne Leeft erg leerrijk zal zijn. We trekken lessen uit 10 jaar samenwerken aan sociaal culturele projecten om daarna nóg beter te doen.

Wijkbibliotheek Arena legt de focus op het kleine ontmoeten met onder andere de leeskring ‘De boekenbabbel’ en een auteurslezing. De bibliotheken onderzoeken de samenwerkingsmogelijkheden met het nieuwe, lokale initiatief voor huiswerkbegeleiding. Leeslekker blijft een vaste waarde naast het regelmatig organiseren van een uitgebreide leeslekker met een extra optreden. In districtsbibliotheek Couwelaar zijn er ontmoetingsmomenten met personaliteiten uit de culturele sector o.a. schrijvers en journalisten.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

We wachten deze oefening echter niet af om een ander al beproefd project ook in Deurne te lanceren, namelijk cultuurcafés. Hiermee starten we in 2013. Cultuurcafés is een initiatief om kansarmen en anderen samen op een ongedwongen manier te laten participeren aan cultuur. Onze ‘huispartners’ zijn Recht-Op (die in 2012 ook Recht-Op Borgerhout in hun kantoren in zaal RIX verwelkomden), buurthuizen Dinamo en ’t Pleintje en diverse andere (sociale) partners. Afwisselend in Deurne Noord (CC Deurne Rix) en Deurne Zuid (’t Pleintje) brengen we een toegankelijk cultureel aanbod. De programmatie, organisatie en toeleiding gebeurt in nauwe samenspraak met de doelgroep en de partners. We testen in 2013 ook een cultuurcafé specifiek op jongeren gericht. Tegelijkertijd onderzoeken we de mogelijkheden om een doorlopend, cultureel aanbod te presenteren in ’t Pleintje (workshops, uitstappen, etc.).

2. Doelgroepwerking Het cultuurcentrum sloeg twee jaar geleden het jongerenpad in met enkele ‘urban’ trajecten, projecten en evenementen die erg succesvol en relevant bleken (Kif Kif Awards, Urban Art Festival, Klup Knal, hip hop concerten). Vorig seizoen slaagde het CC er in om een breed draagvlak te creëren en een doorlopend, kwalitatief, Antwerps getint en vraag gestuurd jongerenaanbod te presenteren (o.a. Beezy Celebrations, Swag - Antwerpen Kids, MO FIYA avonden, Urban Art Festival). Hierbij ging veel aandacht naar duurzame actiefreceptieve samenwerkingen met (in house) organisaties, labels en sleutelfiguren. De rol die de cultuurtoeleider hierin speelde kan niet overschat worden. Deze werking bestendigen en verder uitbouwen wordt de volgende ambitie. Samen met het oprichten van een jongerenstuurgroep die nauw betrokken wordt bij verschillende aspecten van het CC (programmatie, communicatie, toeleiding). Het Jeugdwerkersoverleg blijft een cruciaal overlegplatform voor doorstroming en afstemming van ideeën, initiatieven en samenwerkingen.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Ook de 2013:

bibliotheken bieden projecten en bibliotheekinitiaties op maat. In - integreren zij de tips uit de opleiding kleutertraject in het project Boekenkriebels, - organiseren ze de literaire jongerencafés voor Noord en Zuid, - En wordt een rondleiding op maat uitgewerkt voor het buitenge- woon onderwijs in BIB Couwelaar.

Om te beantwoorden aan de vraag van vele nieuwkomers willen de Deurnse bibliotheken een duidelijke focus leggen op taalmaterialen. Samen met het CVO Deurne en twee sterke wijkcentra - ’t Pleintje en Dinamo - willen zij bruggen bouwen. Eind 2012 werd in BIB Couwelaar een ‘Taalpunt’ geïnstalleerd. De lezingen van auteurs die boeken schrijven in makkelijke taal blijven een vanzelfsprekende plek krijgen in BIB Couwelaar en BIB Arena. De bibliotheken kiezen ervoor om Gedichtendag in de twee bibs te koppelen aan taalprojecten. De deelnemers van 2 Spraak zijn hiervoor vanzelfsprekende partner. 2-Spraak brengt een anderstalige en een Nederlandstalige één uur per week samen om het praten te oefenen. Om een klantgerichte, kwaliteitsvolle dienstverlening aan te bieden, worden de nodige opleidingen voorzien voor de medewerkers - zoals de cursus omgaan met diversiteit - met het oog op de installatie van een Taalpunt.

3. Aanbod CC Deurne zet verder in op een kwalitatief, breed en divers cultuuraanbod voor een even divers publiek volgens de socio-demografische context van Stad, dis-

trict, wijk en buurt. In 2013 wil het cultuurcentrum een grondige buurtanalyse maken om zo het aanbod nog meer af te stemmen op de Deurnse klant. Het CC pijlers:

blijft verder werken aan de glorie van zaal RIX aan de hand van vijf 1) partners in huis (Recht-Op, PAM, Afrikaans Platform, Buurtsport, RhythmNaturals, etc.), 2) een doorgedreven (actief-)receptieve werking (Made Men Muzik, Jes vzw, Pleinontwikkeling, etc.), 3) een verdieping van het eigen programma (filmspecials, URBAN concerten, comedy,…), 4) een ontmoetingsplek voor jongerenorganisaties en 5) een repetitieplek voor kunstenaars (RhythmNaturals, Bart Voet en Esmée Bos).

BIB Couwelaar organiseert in 2013 de tweede ’t Cannes in Deurne. Hierbij wordt een regisseur uitgenodigd en wordt de programmatie van cc Rix erop afgestemd. Muzikanten vinden een free podium tijdens de ‘Unplugged’ sessies in BIB Couwelaar.

Wat kan de betekenis en rol zijn van erfgoed aanwezig in Deurne voor een toekomstgerichte visie? Deze vragen zijn verwoord in het Masterplan Deurne Centrum, inclusief de aanwezige/geplande openbare (culturele) infrastructuur met monumentale en/of architecturale waarde. De cultuurdienst zoekt hier in 2013 een antwoord op.

4. Onderwijs De partners van het lokale cultuurbeleid in Deurne hebben zich voor 2013 tot doel gesteld om méér in te zetten op de link tussen cultuur en onderwijs. Door een actief netwerk uit te bouwen met geïnteresseerde leerkrachten die binnen een school cultureel actief zijn, het in de kijker zetten van good practices en het ondersteunen van projecten met de drie partners wil Deurne een pioniersrol spelen. Het jaarlijkse feedback- en verwenmoment voor Deurnse leerkrachten is een succes en wordt dan ook opnieuw georganiseerd in 2013.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

De hervormingen binnen het stedelijke amateurkunstenbeleid sijpelen ook op lokaal vlak door. In samenwerking met het Huis van de Amateurkunsten (Fameus) worden nieuwe initiatieven bestendigd om het amateurkunstenbeleid te versterken en te verfrissen. De cultuurantenne rekent niet enkel meer op de ondersteuning van Fameus tijdens de Cultuurmaand en de Week van de Amateurkunsten (Liefhebberfestival). Op die manier is Fameus gedurende het hele jaar een evidente partner.

Hierbij willen we nog meer ruimte bieden aan de presentatie van best practices en de ontmoeting tussen de leerkrachten onderling en de medewerkers van het LCB stimuleren.

5. Communicatie Promotie en communicatie behoren tot de dagelijkse werking van de cultuurantennes. Dankzij de UIT-databank, De Nieuwe Antwerpenaar (papier en digitaal), Deurne Leeft, de seizoensbrochures van het district en de website www. deurne.be beschikken de lokale verenigingen over gratis kanalen om hun activiteiten kenbaar te maken. In 2013 zullen we actiever en meer inzetten op de nieuwe of sociale media: het gebruik van Facebook, Twitter en andere digitale communicatiemiddelen zijn niet meer weg te denken uit deze maatschappij. Uiteraard blijven we de digitale kloof dichtrijden door gratis internet, computers en computerbegeleiding (vrijwilligers) beschikbaar te stellen.

Op stedelijk niveau werd een werkgroep opgericht – waarin Deurne vertegenwoordigd is – om de geïntegreerde aanpak van de stadsbrede en lokale communicatie te stroomlijnen. Dit communicatieplan zou in 2013 in alle districten geïmplementeerd moeten zijn. De cultuurraad van Deurne telt steeds meer leden, dankzij een bestuur dat socio-culturele partners, artiesten en kunstenaars actief aanspreekt. Het aantal ‘vrienden’ op de Facebookpagina van de cultuurraad klimt over 2.000. Er is een efficiënte uitwisseling van activiteiten en projecten tussen gemeenschappelijke vrienden, doorverwijzingen naar het district, het cultuurcentrum, BIB Unplugged enzovoort. Bovendien heeft het bestuur zich tot doel gesteld te verjongen en te verkleuren.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

6. Dienstverlening Na de vereenvoudiging van de subsidiereglementen in Deurne en het stroomlijnen van de subsidiekanalen voor cultuur, sport, jeugd en senioren exploreren we in 2013 de mogelijkheden voor de CSJ-databank voor cultuur én ook senioren. Deze tool laat toe dat verenigingen hun bewijsstukken zelf online kunnen ingeven en up to date houden. Het zal ongetwijfeld een overgang worden die intensief begeleid moet worden. Maar we hebben de ervaring met de invoering van de UIT databank om op terug te vallen. Die UIT databank is na twee jaar volledig ingeburgerd tot ieders tevredenheid. Hopelijk kunnen we op dezelfde termijn de CSJ-databank niet alleen ingang doen vinden, maar de verenigingen ook overtuigen van de mogelijkheden en de voordelen. Wat de logistieke ondersteuning van het lokale cultuurleven betreft, zal het er vooral op aan komen bewoners en verenigingen door de nieuwe aanvraagformulieren te loodsen die het evenementenloket heeft geïmplementeerd.

De cultuurantenne wil ook de jurering herbekijken om tot meer onderbouwde beoordelingen te komen. Juryleden zijn niet meer geneigd om om de haverklap bijeen te komen. Wellicht een gevolg van de ‘vergaderitis’ in de voorbije decennia die tot een saturatie heeft geleid. Tegelijk verwachten verenigingen die een subsidiedossier indienen steeds meer een behandeling op maat. Twee of drie juryvergaderingen per jaar volstaan dan niet. Jurering per mail geeft nooit dezelfde uitwisseling van gedachten. Daarom wordt in 2013 geëxperimenteerd met beveiligde virtuele vergaderingen, bijvoorbeeld via een externe Yammergroep.

Infrastructureel kunnen we in 2013 met de partners van Netwerk Ontmoetingsruimte het district Deurne volledig bestrijken. In het ontmoetingscentrum Den Tip wordt werk gemaakt van een grotere toegankelijkheid door een helling aan de ingang, een lift en aangepast publiekssanitair op elke verdieping. Ook de werking van het leescafé Boekenberg als BIB-punt wordt uitgebreid. In Deurne is nood aan een niet-commerciële exporuimte met uitstraling. In 2013 worden verschillende denkpistes onderzocht, waaronder de combinatie van een tentoonstellings- en horecaruimte in één van de zijvleugels van het districtshuis. Vorming zal in 2013 nog extra aandacht krijgen. Zowel intern naar medewerkers toe als extern naar onze klanten. De vraag voor computerbegeleiding groeit. Wij breiden ons aanbod uit, een tweede vrijwilliger zal klanten mee begeleiden in BIB Couwelaar. De cursus pc-gebruik breiden wij uit met een cursus fotobewerking.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Onderwijs is ook voor de bibliotheek een belangrijke partner. De nood aan studieplekken neemt toe. Daarom installeert BIB Couwelaar op de eerste verdieping een stille ruimte met nog meer studieplekken. Het aanbieden van draadloos internet is een klantvriendelijke surplus. Het aanbod bibliotheekmaterialen moet zo goed en ruim mogelijk ter beschikking gesteld worden. In 2013 zal de klant (bijna) alle materialen kunnen ontlenen. In BIB Couwelaar krijgt de rubriek ‘kunst’ een nieuwe plek op de eerste verdieping, net als de collectie ‘lokale geschiedenis’. Daardoor krijgt de collectie op de gelijkvloerse verdieping meer ruimte, die benut zal worden om meer accenten te leggen en thema’s in de kijker te zetten. In BIB Arena wordt de informatieve collectie dichter bij de romans geplaatst en met de komst van enkele extra meubels krijgen de stripverhalen voor volwassenen daar meer ruimte. In het kader van de realisatie van het masterplan bibliotheek Deurne wordt er in 2013 gefaseerd geïnvesteerd in een herinrichting van de districtsbibliotheek Couwelaar in Deurne.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Muziek in de Wijk (Ekeren)

Hoofdstuk 6 DISTRICT EKEREN In 2013 wordt Hof de Bist gerenoveerd om in de lente van 2014 in gebruik te worden genomen als cultuurcentrum. In 2013 werkt het cultuurteam verder vanuit het gehuurde winkelpand in de Kloosterstraat, met als podium een twintigtal locaties verspreid in het district.

Dit programma wordt inhoudelijk samengesteld en praktisch uitgevoerd door het team cultuur van het district: een samenwerking tussen bibliotheek, cultuurcentrum en cultuurantenne. Vaak in overleg met en medewerking van lokale partners en verenigingen en dankzij de onontbeerlijke steun van gemotiveerde vrijwilligers. Bij dit laatste denken we specifiek aan twee projecten: Muziek in de Wijk en de Kersthappening. Bij de organisatie van Muziek in de Wijk doen we beroep op de medewerking van zo maar eventjes 10 lokale verenigingen. Het cultuurcentrum ontwikkelde de voorbije jaren een eigen vrijwilligersbeleid. Dit resulteerde in een vaste kern van zoâ&#x20AC;&#x2122;n 15 tal vrijwilligers. Zonder hen zou de jaarlijkse Kersthappening niet kunnen doorgaan. Voor district en cultuurantenne wordt 2013 een jaar van evalueren en plannen: het cultuurbeleidsplan 2008 - 2013 gaat zijn laatste jaar in, het volgende districtsbestuur wordt geĂŻnstalleerd in januari en een nieuw stedelijk/ districts-beleidsplan moet gestalte krijgen. We willen een zo groot mogelijk draagvlak voor het cultureel luik hiervan en betrekken naast de professionele actoren - zoals CC Ekeren, cultuurantenne, bibliotheek en muziekacademie ook daadwerkelijk het lokale cultuurveld.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Het cultuurcentrum bestaat uit een kleine personeelskern (in 2012 zes personen, inclusief technicus en de cultuurantenne). Het staat garant voor een breed en permanent programma-aanbod dat optimaal wordt gecommuniceerd binnen district en regio. Het zoekt aansluiting bij overkoepelende initiatieven als bv. gezamenlijke projecten van de Cultuurcentra Antwerpen, Erfgoeddag, Kinderkunstendag en Jeugdboekenweek. Het aanbod betreft zowel podiumkunsten, muziek, klassieke muziek, humor, woord, vorming als beeldende kunsten. Het programma bevat elementen die door iedereen en door elke doelgroep kunnen geproefd en gesmaakt worden. Binnen het programma voorzien we zowel laagdrempelige momenten waaraan door iedereen en zonder welke voorkennis dan ook kan geparticipeerd worden. Maar ook momenten en evenementen die ook de meer ervaren cultuurconsument kunnen boeien. In een mix van betalende en gratis evenementen kan iedereen participeren.

2013 wordt ook de start van een vernieuwde werking rond amateurkunsten. Het vroegere Huis voor de amateurkunsten is herdoopt tot “Fameus” en zal ongetwijfeld andere accenten leggen. Het district Ekeren - dat al jarenlang een bevoorrechte partner is - zal zich met plezier hiervoor engageren. Een volgend districtsbestuur betekent ook een nieuwe cultuurraad. Momenteel is de gemiddelde leeftijd van de leden van de Ekerse cultuurraad 50+. We moeten werk maken van een verjonging van de cultuurraad. De verkiezing van een nieuw bestuur is hiervoor de geschikte gelegenheid. Het organiseren van culturele, kwaliteitsvolle evenementen op het openbaar domein is in Ekeren een succesverhaal. We blijven hier dan ook op inzetten. Het verenigingsleven blijft een sterkhouder, verdere ondersteuning is dan ook aangewezen.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

De bibliotheek van Ekeren richt binnen het lokaal cultuurbeleid Ekeren haar acties op alle doelgroepen binnen het district met extra aandacht voor de scholen. De BIB heeft al een lange traditie in een goede samenwerking met alle kleuter- en lagere scholen uit het hele district. In 2012 werd de band met de secundaire scholen aangehaald en deze samenwerking willen we in 2013 verder versterken. Op het programma in het najaar staat het inrichten van een literair café waar de leerlingen in rechtstreekse dialoog gaan met een aantal auteurs. Nieuw is een voorstel tot samenwerking met de leerlingen van de opleiding kinderverzorging. Leerlingen bouwen aan hun competenties en krijgen de kans om actief met kleuters te werken door voor te lezen. De BIB gaat ook in dialoog met de leerkrachten van het kunstonderwijs en probeert een collectie audiovisuele materialen samen te stellen, gericht op maat van hun modules. Uiteraard bouwt de bibliotheek verder aan een diverse, actuele en frisse collectie. In 2013 wordt ook geïnvesteerd in een gefaseerde herinrichting van de districtsbibliotheek.

Projecten

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Nieuwjaarsreceptie Hoboken

Hoofdstuk 7 DISTRICT HOBOKEN 1. Districtsbeleid cultuur Het district blijft zich inzetten voor de ontsluiting van het lokale erfgoed door mee te werken aan Vlaamse erfgoedcampagnes. Open Monumentendag is in 2013 aan zijn 25ste editie toe. Het district geeft op deze dag (8 september) een overzicht van al zijn deelnames. De erfgoeddag spitst zich toe op het thema ‘stop de tijd’: op erfgoeddag (21 april) stoppen we de tijd in het jaar 1862. Bij de bouw van fort 8 werd een dwergmammoet opgegraven. Dit is een uniek stuk erfgoed dat we terug in de kijker willen zetten. In mei 2013 neemt het district ook deel aan de 5de editie van de fortengordel van de provincie Antwerpen (19 mei). Naast gegidste rondleidingen op het fort 8 dient de plaats tevens als inspiratiebron voor de creatie van een hedendaags kunstwerk in het raam van ‘fort art-art fort’.

Het kasteel Sorghvliedt blijft de thuisbasis voor de tentoonstellingen van de cultuurraad met de lokale kunstenaars (oktober) en de professionele kunstenaar (november / december). Op 24 februari is het kasteel decor voor het project ‘Cicatrizado, gelittekend’. Dit tweede luik van een literaire triptiek plaatst gedichten naast de foto’s van gelittekende bomen. Tijdens een literair ontbijt wordt het geheel met een performance van poëzie en muziek. De cultuurraad en het district reiken voor de 3de keer de Ho boke prijs uit aan een vereniging die in 2012 actief meewerkte aan culturele activiteiten (december). De golden week kent in 2013 zijn 2de editie. Het district werkt tijdens deze week (eind april / begin mei) mee aan de verschillende activiteiten in samenwerking met sport, jeugd, senioren, UiThuis en de middenstandsvereniging. De rode draad doorheen deze activiteiten is de Japanse cultuur en het verhaal van Nello & Patrasche. Het district zorgt ook voor een culturele invulling tijdens: • de Nieuwjaarsreceptie (januari), • bij het onthaal van de nieuwe inwoners,

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Tenslotte is er ook aandacht voor de grote algemene werkstaking van 1913. Voor de uitwerking van deze projecten wordt zoals voor de vorige edities een beroep gedaan op de expertise van erfgoedvereniging Het GenOOtschap stuwgroep voor cultuur.

• met het feest van de Vlaamse Gemeenschap (juli), • het jaarmarktweekend (september) en • Hoboken Feest! (december).

De cultuurraad en het district organiseren drie concerten: een concert naar aanleiding van de herdenking ‘100 jaar Groote oorlog’, een concert met het voltallig orkest van De Scheldezonen (mei) en een concert met de stedelijke academie voor woord en muziek (december). Tenslotte blijft de ondersteuning van het verenigingsleven, de kunsten muziekacademies, de parkfeesten en compagnie Marius voor 2013 ongewijzigd.

2. UiT in Hoboken De polyvalente zaal van het UiThuis kreeg een opfrisbeurt in 2012. Vanaf 2013 programmeren we er onder de werktitel ‘Club 64’ een divers aanbod dat sterk gericht is op jongeren en jongerencultuur: hiphop, urban, elektro, slam poëtry, docu’s,... We mikken op minimaal 10 activiteiten per jaar. ‘Club 64’ wordt een laboratorium voor jong talent waar ruimte is voor experiment. We blijven overigens ook workshops zoals rap en slam poëtry organiseren voor jongeren.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Daarnaast bieden we podiumvoorstellingen (theater, muziek, lezingen,…) en film aan in het UiThuis én op locatie. Ook het programma ‘Music Maestro’ elke derde zaterdag van de maand een concert in de bibliotheek, waarvan vier ingevuld door de Hobokense Academie voor Muziek en Woord - kadert hierin. We organiseren auteurslezingen voor kinderen en volwassenen. Bovendien richten we ons met vier kwalitatieve matineevoorstellingen voor het eerst expliciet tot senioren. We stemmen het aanbod af met de seniorenconsulent en dienstencentra en RVT’s in Hoboken. De klassieke concerten in de raadzaal van het districtshuis blijken telkens opnieuw een succes. Daarom programmeren we ook dit seizoen een reeks van zes klassieke concerten. We kiezen voor een afwisselende muzikale bezetting waardoor heel uiteenlopende stijlen aan bod kunnen komen. ‘Humor in de (klassieke) muziek’ vormt de rode draad doorheen het programma. En ook de muziek- en straattheaterhappening Camping Louisa is aan een zesde uitgave toe. In 2013 organiseren we vijf edities (vier in augustus, een in september) waarvan we er twee willen invullen met aandacht voor andere culturen. De kinderfeesten zijn een klassieker in wording, een echte hit (bij goed weer) waarmee we met een mooi aanbod een zeer divers publiek bereiken: het aanwezige publiek is een representatieve afspiegeling van de Hobokense bevolking. Met vier nieuwe edities in 2013 mikken we op gezinnen met jonge kin-

deren tot ± 12 jaar. We willen nog sterker inzetten op schoolvoorstellingen. Zowel in het UiThuis als op locatie in de scholen. Naast podiumvoorstellingen waarin muziek, theater of zelfs dans aan bod kunnen komen, programmeren we ook (kunst-) educatieve projecten. We streven naar minimaal 10 verschillende voorstellingen of projecten. We willen op termijn een aanbod serveren dat is afgestemd op de leerdoelen van kleuterklas tot middelbaar onderwijs. We timmeren aan een sterk netwerk binnen de scholengemeenschap: uitwisseling van expertise is immers noodzakelijk om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Het UiThuis werkt nauw samen met andere partners binnen het district zoals sport, sociaal infopunt,… We streven er dan ook naar om zoveel mogelijk als één partner met de scholen te communiceren. Het UiThuis presenteert permanent tentoonstellingen in de bibliotheek. Met zijn breed pakket aan openingsuren en laagdrempelig karakter is de bibliotheek een prima plek om kunst letterlijk voor een breed publiek toegankelijk te maken. Er is ruimte voor twee- zowel als driedimensionale kunstwerken. We creëren er een podium voor lokaal talent. Maar ook educatieve of informatieve tentoonstellingen zijn er op hun plaats. Ook hier werken we samen met de lokale academie.

We blijven buurten wijkgericht werken belangrijk vinden. We besteden daarbij extra aandacht aan een aantal wijken (Zwaantjes, Hoboken-Noord,…) die tot op heden wat buiten beeld bleven. We gaan aan de slag met de wijkbewoners en trachten er duurzame projecten mee op poten te zetten. Dat doen we samen met partners als pleinontwikkeling, samenlevingsopbouw en buurtregie. Bovendien is Antwerpen in 2013 Europese sporthoofdstad, met onder meer aandacht voor ‘verbuurting’ van de sport. Samen met buurtsport en de sportantenne zoeken we naar een sportief aanbod dat onze ambitie om buurten te doen bruisen nog meer kracht bijzet. De primaire doelgroep is kinderen en jongeren, maar via hen willen we ook hun ouders en grootouders bereiken. Geen geïntegreerde werking zonder integrale communicatie. Daarom geven we onze communicatiestrategie verder vorm in overleg met MC en het com-

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Van de UiThuis-vitrine aan de voorgevel willen we een toonplek maken voor artistieke installaties. We gaan op zoek naar jonge beeldende kunstenaars voor de invulling ervan. Geen ‘A’ zonder stadsdichter, maar voor Hoboken gaan we op zoek naar een districtscartoonist die in 2013 een aantal cartoons zal maken, geïnspireerd op Hoboken. Die presenteren we op de grote spandoeken die we her en der in Hoboken willen ophangen.

municatieteam Lokaal Cultuurbeleid. Dat doen we zoveel mogelijk bestemmelinggericht: de kanalen moeten aangepast zijn aan de doelgroep. Het lokale jeugdaanbod - ongeacht wie de aanbieder is - willen we voortaan presenteren onder één geïntegreerde noemer. Bovendien willen we ons meer richten tot de regio buiten de stadsgrenzen (Aartselaar, Hemiksem, Schelle, Kruibeke,…). Tot slot: een nieuw begin! In september 2011 opende UiThuis Hoboken zijn deuren, met een vernieuwde inkomzone die ruimte biedt om elkaar te ontmoeten en om activiteiten te organiseren. De jeugdafdeling vond een grotere stek achteraan, het voorste deel van de BIB kreeg een opfrisbeurt en de polyvalente zaal op de eerste verdieping werd rudimentair ingericht. De bibliotheekbalie werd omgevormd tot bib- en vrijetijdsbalie. Maar nu zetten we nog een stap verder!

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

In de loop van 2013 sluit de bibliotheek tijdelijk de deuren. Om een zestal weken later te heropenen met een volledig nieuwe bibliotheek- en vrijetijdsbalie. We voorzien de bibliotheek als eerste Antwerpse districtsbibliotheek na Permeke van een moderne zelfscaninstallatie met RFID-technologie (identificatie van materialen op basis van radiofrequentie). Voortaan kan de klant zelf zijn of haar materialen ontlenen. Hierdoor kunnen de bibliotheekmedewerkers hun rol als informatiebemiddelaar beter opnemen en kunnen zij zich concentreren op nieuwe taken en projecten in het kader van de geïntegreerde cultuurwerking. Ook de verdere verdieping van de rol van de bibliotheek als ‘leer-en kenniscentrum’ wordt op die manier haalbaar. We herzien de indeling van de bibliotheekcollectie en installeren informatieeilandjes met ingewerkte zitbanken. Zo creëren we meer rustpunten en stimuleren we ontdekking. We installeren ook een vernieuwd Taalpunt. Vooraan in de bibliotheek blijft er ruimte voor activiteiten en komt er een draadloze netwerkvoorziening voor de klanten. Studeren in de bibliotheek moet daardoor (nog) aantrekkelijker worden. Ook de verlichting en de vloer worden helemaal vernieuwd. De gang en het jeugdlokaal op de eerste verdieping verdienen nog een opfrisbeurt en dan zijn de publieksruimtes helemaal klaar. De zicht- en herkenbaarheid van de voorgevel in het straatbeeld blijft een aandachtspunt. Al deze vernieuwingen hebben een belangrijke impact op de bibliotheekwerking. Om een professionele aanpak te garanderen gaan we inhoudelijk aan de slag met de resultaten van het traject ‘Publieke werken’, een zelfanalyse voor de Antwerpse bibliotheken ondersteund door steunpunt Locus.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

19 mei

13 januari

december 2012

Projecten

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Duveltjesstrand Merksem

Hoofdstuk 8 DISTRICT MERKSEM Algemeen ‘Samen’ staat centraal in Merksem. In het actieplan van 2013 besteden we veel aandacht aan de grote lijnen van onze samenwerking. Daardoor gaat de aandacht wat minder naar de afzonderlijke reguliere werking van cultuurcentrum, bibliotheek en cultuurantenne. De doorlopende werking van deze drie spelers blijft echter de ruggengraat vormen van het Merksemse cultuurbeleid. In 2013 wordt de cultuurraad opnieuw samengesteld. Dit wordt één van de belangrijkste opdrachten van de cultuurantenne dit jaar. Het cultuurcentrum werkt ook in 2013 een evenwichtig en doordacht programma uit.

Het cultuurcentrum investeert fors in de vernieuwing van de foyer en de bar van de Nieuwdreefsite. De foyer moet daarbij praktischer worden, maar vooral ook gezelliger. In januari 2013 voorzien we al een nieuw onthaalmeubel. In de zomer wordt de bar verbouwd en de foyer vernieuwd. Zo kunnen de bezoekers bij de start van seizoen 2013-2014 al genieten van een nieuwe gezellige ruimte voor een drankje voor en na de voorstelling. Ontmoeting staat daarbij centraal. En we voorzien ineens de mogelijkheid om kleinere voorstellingen ook in de foyer te laten plaatsvinden. Ook ‘Kunstmuur’ is nieuw. Cultuurcentrum Merksem geeft jonge kunstenaars de ruimte om hun werk te integreren in de vernieuwde foyer. Tegelijk zet het cultuurcentrum in op een werking in de Merksemse wijken. We laten daarbij klanten niet alleen tot bij onze schouwburg komen, maar trekken ook actief naar de verschillende wijken van het district.

1. Film in de Wijk

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

De bibliotheek legt dit jaar de focus op het bereiken van jongeren en senioren, onder andere door scholen en dienstencentra te betrekken in de uitbouw van een doelgroepgericht aanbod. De drie spelers van het lokaal cultuurbeleid in Merksem schrijven in 2013 ook mee de nieuwe strategische doelstellingen uit, die volgen uit het nieuwe bestuursakkoord na de verkiezingen van 14 oktober 2012.

‘Film in de Wijk’ wordt de opvolger van ‘Cultuurstraten’. Na de vierde editie van Cultuurstraten werd duidelijk dat de formule (een OpSinjoren-buurtfeest krijgt een artistiek luik) aan herdenking toe was. Om een breder publiek te bereiken kiezen we in 2013 voor film als toegankelijk medium. In de periode augustus-september 2013 organiseren we rond valavond daarom openluchtvertoningen in de verschillende wijken onder de titel ‘Film in de Wijk’. We zoeken daarvoor rustige aangename plekken, voorzien een filmprojector en drank en vragen de bezoekers om zelf hun stoeltjes en dekens mee te nemen.

2. Kinderkasteel In 2012 vonden de twee projecten ‘Kinderkasteel’ in het Bouckenborghpark en ‘Buitenspelen’ in het Gemeentepark in dezelfde maand plaats. Ze kwamen ook inhoudelijk gevaarlijk dicht in elkaars vaarwater. Beide evenementen waren gericht op gezinnen met jonge kinderen, maar het ene was gericht op professionele kunsten en het andere op amateurkunsten. We voegen deze twee projecten in 2013 daarom samen in overleg met onder andere Fameus, het voormalige Antwerpse Huis voor Amateurkunsten.

3. Comedykapers

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Comedy is zeer populair in Vlaanderen en is een bijzonder laagdrempelige discipline die een breed publiek aanspreekt. Cultuurcentrum Merksem en stedelijk ontmoetingscentrum MerksemDok organiseren daarom samen Comedykapers, een reeks maandelijkse comedy-avonden in Merksem Dok. In de eerste plaats richten we ons daarbij op buurtbewoners van de wijk ’t Dokske (vanaf 16 jaar). We proberen dit publiek echter te mengen met vaste bezoekers van het cultuurcentrum. We betrekken verschillende lokale verenigingen bij Comedykapers en houden de ticketprijs bewust laag. Bij het samenstellen van de line-up hebben we extra aandacht voor comedians met een etnischcultureel diverse achtergrond. 4. Lezingenreeks in de Bib (werktitel) In 2013 organiseren we een reeks lezingen in de Parkbibliotheek rond brede onderwerpen als film, muziek, literatuur, wetenschap, politiek en samenleving. Tijdens deze avonden vermengen we het bibliotheekpubliek met het publiek van het cultuurcentrum. De ticketverkoop verloopt daarom vanuit zowel de BIB als het CC. Bekende en minder bekende namen wisselen elkaar af.

5. Week van de Poëzie De Week van de Poëzie is in Merksem aan zijn tiende editie toe en dat vieren

we. Elk jaar roepen we de Merksemnaar op om een gedicht of een foto op te sturen rond een bepaald thema. De 35 mooiste gedichten en foto’s verschijnen in een gratis brochure en op panelen die in het Gemeentepark een dichtersroute zullen vormen. De Merksemnaar komt zo op een laagdrempelige wijze in contact met het werk van amateur- en professionele kunstenaars en leerlingen van verschillende scholen. Omdat het de tiende editie is, breiden we het programma uit. De Merksemse academie voor Muziek, Woord en Dans en de jeugddienst slaan de handen in elkaar. Samen organiseren ze daarom ook workshops gedichten schrijven, slam poëtry in JC Bouckenborgh en ontmoetingscentrum MerksemDok. Ook een poëtische avondvoorstelling in het cultuurcentrum staat op het programma waar de deelnemers aan de gedichtendag de brochure officieel overhandigd krijgen.

6. Erfgoedproject ‘In het spoor van Merksem’

Samen met ontmoetingscentrum MerksemDok zoeken we een professionele fotograaf die de tegenstellingen tussen vroeger en nu in beeld brengt. Daarnaast zal een jonge theatermaker een voorstelling maken rond de verschillende Merksemse verhalen over de Red Star Line.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

In 2013 opent de Red Star Line, het museum dat het verhaal vertelt van de massale emigratie van Europese gezinnen. Deze gezinnen zochten hun geluk in de Nieuwe Wereld aan het begin van de 20ste eeuw. Samen met de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde - gevestigd in Merksem - belichten we de Merksemse kant van dit verhaal. We gaan daarbij op zoek naar het wedervaren van de ongeveer 300 Merksemnaren die de Red Star Line namen naar de Verenigde Staten. Hoe ging dat? Waar kwamen ze terecht? En hoe verhouden hun verhalen zich tot de migratieverhalen van nu?

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Projecten

Valavond Wilrijk

Hoofdstuk 9 DISTRICT WILRIJK De Uitdaging Van Een Kantelmoment Wilrijk gaat de komende maanden een resem belangrijke momenten tegemoet. Momenten die kansen scheppen om drastische wijzigingen door te voeren. Om nieuwe initiatieven te initiëren of om toeters en bellen boven te halen. Wilrijk is een groot district. De kantelmomenten die ons cultuurbeleid in 2013 bepalen en vormgeven zijn dat ook. De drie partners van het lokaal cultuurbeleid - geruggensteund door de lokale beleidsploeg en met de hulp van vele externe partners (zie tabel onderaan) - kijken enthousiast en gedreven uit naar:

1. Nieuwe ontwikkelingen

2. Theater is en blijft Wilrijks Hoe je het ook draait of keert, theater blijft belangrijk voor Wilrijk. Met een handvol actieve amateurgezelschappen (waarvan meerdere ook met jongerenafdelingen) en een cultuurcentrum dat een erg ruim en veelzijdig theateraanbod programmeert, kan dat ook moeilijk anders.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

In oktober zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Dat wil zeggen dat er vanaf januari 2013 een nieuwe ploeg klaar staat om het district gedurende zes jaar te leiden. Zo’n nieuwe legislatuur brengt onvermijdelijk heel wat veranderingen met zich mee. Zo vertalen we samen met de culturele Wilrijkse partners het bestuursakkoord in nieuwe doelen en projecten voor de periode 2014-2019. Die bepalen de weg die we de komende zes jaar op cultureel gebied zullen inslaan. Zo’n ‘nieuw begin’ is ook altijd een uitgelezen moment om verschillende aspecten van de reguliere werking tegen het licht te houden. We wensen de wijze waarop het district Wilrijk culturele subsidies toekent te herdefiniëren en te actualiseren. Bv. de samenstelling van de jury is aan hernieuwing toe. Zoals decretaal vastgelegd houden we ten laatste eind juni 2013 een nieuw cultureel inspraakorgaan boven de doopvont. Het doel van deze inhoudelijke en vormelijke make-over valt ontegensprekelijk integraal samen met de doelstellingen van het lokaal cultuurbeleid: Wilrijk wenst geïntegreerd en op maat van zijn districtsgrenzen een culturele (subsidie-) politiek te ontwikkelen.

In 2011 lanceerden de partners van het lokaal cultuurbeleid eendrachtig een lokaal podiumkunstenfestival dat resulteerde in een verrassend weekend boordevol lokale voorstellingen. De winnaars van dit festival bezochten in de zomer van 2012 in groep Theater aan Zee. In 2013 bewandelen we verder dit ingeslagen pad en durven we letterlijk verder gaan. We nemen Michai Geyzen onder de arm, een jonge regisseur die een volwaardige theaterproductie op touw zal zetten met de hulp en actieve inbreng van de verschillende Wilrijkse gezelschappen. Michai Geyzen studeerde aan het conservatorium van Maastricht. Het voormalige Huis voor Amateurkunsten - intussen omgedoopt tot Fameus - neemt een vooraanstaande rol op in het hele proces. We voorzien de première tegen januari 2014. Minstens vijf voorstellingen in het cultuurcentrum tonen het beste van wat Wilrijk op theatergebied te bieden heeft. Smaakt deze samenwerking naar meer? Dan ligt een herhaling voor de hand. Tegelijk begraven we in Wilrijk radicaal het idee van de reguliere, weerkerende cultuurmaanden en van het Liefhebber kunstenfestival. In Wilrijk gaan we trachten via projectmatige insteken - zoals de hierboven aangehaalde gemeenschappelijke theaterproductie - om doorheen het ganse jaar met én voor de niet-professionele kunsten te werken.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Een ander mooi voorbeeld van onze theaterfascinatie is de voorstelling De Explicateur. Geboren en getogen Wilrijkenaar Nico Sturm maakt met de financiële en vooral productionele hulp van het cultuurcentrum en van het district een kleine, intieme voorstelling. Deze gaat in februari 2013 in dubbele première in schouwburg De Kern. Nadien trekt hij op tournee doorheen Vlaanderen en Nederland, om opnieuw naar Wilrijk af te zakken voor de dubbele dernière in het Steytelinck Park, begin juni 2013. Vier Wilrijkse voorstellingen, op verschillende locaties gespeeld, symboliseren de zorg en omkadering die we aan deze theatermaker bieden. Met hopelijk een relevante voorstelling, een duidelijke meerwaarde voor het Vlaamse theaterlandschap, als gevolg.

3. Tentoonstellingen Het nieuwe gemeenschapscentrum van Wilrijk op de Bist begint, zoals verhoopt, een centrale rol te spelen in het ontmoetings- en culturele leven van het district. Zo spreekt de foyer met zijn grote, witte muren - schoon verlicht door het vele daglicht - tot de verbeelding van menig beeldend kunstenaar. Het districtscollege wenst dat deze beschikbare infrastructuur ten volle benut wordt. En dus dringt zich een beleid op. Wie kan wanneer tentoonstellen, welk personeel is er beschikbaar, is het geschikte materiaal voorradig,…? In 2013 installeren we een werkgroep die op deze en andere vragen antwoorden moet formuleren om vraag en aanbod naadlozer op elkaar te laten aan-

sluiten. Op termijn is het de ambitie om het gemeenschapscentrum synoniem te laten zijn voor kwalitatieve tentoonstellingen met een trouw, weerkerend lokaal publiek. Een eerste aanzet daartoe leggen we trouwens al met het volgende project:

4. Heimwee naar Wilrijk In het najaar van 2012 ontvouwde het reminiscentieproject ‘Heimwee naar Wilrijk’ zich een eerste maal. Kunstenaars-fotografen van het MuHKA verzamelden portretten van Wilrijkenaren, vaak in team- of verenigingsverband getrokken. Ze gebruikten deze fotostroom om verschillende beeldende ingrepen in de Wilrijkse openbare ruimte te stofferen. Dit resulteerde in verschillende projecties & installaties op ronde punten, in de bibliotheek, en dus ook in het gemeenschapscentrum. In het voorjaar van 2013 vindt fase twee plaats, waarin we het gelijknamige (foto-)boek voorstellen in het cultuurcentrum. In dat boek schrijven tien vooraanstaande Vlaamse auteurs (Benno Barnard, Saskia De Coster, Paul Mennes,…) zelfverzonnen of waar gebeurde verhalen bij evenveel Wilrijkse foto’s uit de oude doos. Aan de lezer om te achterhalen wat er waar gebeurd is en wat niet. Wat is ‘echter’? De realiteit of fantasie? Uw troebel geheugen of loepzuivere creativiteit? Dit project combineert meerdere focussen van het lokale cultuurbeleid (samenwerking o.a. met de bibliotheek), met voorname inhoudelijke aandachtspunten: literatuurbeleid, erfgoed, participatie van nieuwe doelgroepen,…

Naar een concrete datum blijft het nog gissen, maar naar verwachting ergens in het voorjaar van 2013 hopen wij de splinternieuwe bibliotheek van Wilrijk met een strak en übercool openingsweekend in de bloemetjes te zetten. Van een kantelmoment gesproken! De BIB verhuist immers eindelijk naar het lichte en luchtige gebouw waar de hele collectie weer op één plek kan worden aangeboden. We voorzien tijdens dat feestweekend allerhande optredens, een fanfare, vuurwerk, eten en drinken, concertjes, lezingen en veel, héél veel auteurs, illustratoren, striptekenaars en natuurlijk: lezers. Want: de BIB van Wilrijk is dat waard. We wensen de lineair stijgende curve van de bezoekersaantallen blijvend de hoogte zien ingaan. We leggen daarbij graag de focus op de kwaliteit en diversiteit van de dienstverlening. Tal van andere, reguliere publieksprojecten zetten die dienstverlening in 2013 trouwens extra in de verf: de Jeugdboekenweek (maart 2013) focust op het lager onderwijs, de BIB week (oktober 2013) omvat o.a. de jaarlijkse verwendag

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

5. Een nieuwe bib, dat moet je vieren!

voor àlle klanten en in het najaar van 2013 is het Literair Café alweer toe aan zijn derde editie: Wilrijkse leerkrachten en BIB-medewerkers werken samen dit leesbevorderingstraject uit. Ze kiezen auteurs uit en ontwikkelen een heel leer- en leestraject waarbij de auteurs op bezoek komen in de scholen.

6. Een nieuwe focus op het publiek

100

De Antwerpse cultuurcentra blijven op een creatieve wijze het begrip publiekswerking innovatief inkleuren. De Kern bakende voor zichzelf en op maat van Wilrijk een prioritaire doelgroep af. Eén van de doelgroepen die in het Participatiedecreet opduikt, en die nauw aansluit bij de demografische en professionele realiteit van Wilrijk. Ons district is immers tot ver buiten haar grenzen gekend omwille van de vele zorginstellingen & hospitalen. Het wordt daarnaast ook gekenmerkt door een sterk verouderde bevolking. De beslissing om ons publiekswerk voornamelijk te focussen op de doelgroep ‘mindervaliden’ spreekt voor zich. In 2012 resulteerde deze keuze in een grensverleggend kantelmoment: de allereerste luisterbrochure (een ingesproken cd-versie van onze traditionele seizoenbrochure) mikte rechtstreeks op de doelgroep van blinden en slechtzienden. In 2013 benaderen we resoluut doven en slechthorenden. Via enerzijds interne bijscholingen voor ons personeel en anderzijds de introductie van nieuwe technologieën en communicatiestrategieën wensen we ons aanbod beter te verspreiden bij deze doelgroep, en ook aan te passen waar nodig.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

7. Een andere publieksfocus Datzelfde Participatiedecreet staat stil bij de noden van de ‘cultureel diverse’ doelgroep. Voor Wilrijk was dit - gezien de eerder aangehaalde demografische realiteit - minder prioritair. De komst van een cultuurtoeleider echter biedt ons de mogelijkheid ook deze tweede focus scherp te stellen. De nieuwe collega volgt het tewerkstellingstraject van de Acht en de Antwerpse cultuurcentra gedurende minimaal twee jaar. Hijzelf houdt er een betere scholingsgraad aan over, wij een insteek inzake de toeleiding van een specifiek nieuw, jong en cultureel divers publiek. Concreet houdt dit in dat de samenwerking tussen De Kern en Jeugdcentrum Vizit zal uitgediept worden. Maar tevens de opstart van nieuwe samenwerkingsverbanden met jongerenorganisaties, jeugdhuizen, verenigingen etc. in allerlei wijken in Wilrijk. In de wijk Valaar bleef het culturele aanbod tot op heden ondervertegenwoordigd. Die scheefgegroeide situatie kunnen we nu eindelijk aanpakken.

8. De laatste publieksfocus Aanhoudend instemmende en bevestigende reacties krijgen op je werk, zorgt

voor achteloosheid. En dan wordt een mens al eens lichtzinnig. Welnu: Wilrijk ging de laatste jaren te weinig zorgvuldig om met zijn culturele scholenwerking. Zowat alles wat De Kern voor scholen programmeerde, zit vol. Daarnaast initiĂŤren BIB en cultuurantenne meerdere succesvolle acties. Geen vuiltje aan de lucht dus. Tot je gaat kijken naar de afstemming van dit aanbod. Te vaak weten de partners van lokaal cultuurbeleid niet van elkaar wat ze scholen aanbieden. Te weinig ook praten we met scholieren, leerkrachten, directies. We leveren niets op maat aan, zelden of nooit in de schoolomgeving zelf en afstemming met de leerplannen is er al helemaal niet bij. Om een antwoord te bieden op al deze en meer verzuchtingen, starten we een culturele scholenwerkgroep op. We willen onze krachten bundelen en die meer op maat van de betrokken onderwijsinstellingen ontwikkelen. En we wensen snel tot concrete nieuwe realisaties te komen. Een Verwendag voor Wilrijkse leerkrachten, een Kindercultuurmarkt bij de start van het nieuwe schooljaar,â&#x20AC;Ś zijn hierbij mogelijke pistes.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

101

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

102

Projecten

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

* onder voorbehoud van begrotingswijziging 2013

103

Projecten

Middelheimpark (Mc Carthy)

Hoofdstuk 10 - HARDWARE Human Resources 1. Inbreng HR 2013 Cultuurcentra

105

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Bibliotheken

Lokaal cultuurbeleid & cultuurantennes

106

2. Aanwervingen 2013 Het vrijetijdscentrum UiThuis Hoboken vierde zijn eerste verjaardag, de bouw van het vrijetijdscentrum de Schelde wordt opgestart in 2012 en is voorzien voor 2013, de nieuwe bibbus is operationeel,…

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

In 2013 wordt er verder gewerkt aan de uitbouw van dit geïntegreerd lokaal cultuurbeleid per district. Dit vertaalt zich mee in het personeelsluik:

• In Permeke werd in 2012 de cultuurwerking van de site geïnte greerd met die van de bibliotheek. Het organogram werd herbekeken waardoor er functies herbekeken werden of samensmolten en er nieuwe ontstonden. Zo werd de functie van programmator voor de twee werkingen geïnstalleerd en werd er gezocht naar een communicatie-en publieksmedewerker voor Permeke. • Voor de culturele ontmoetingscentra en de districtsbibliotheken werden taken en bevoegdheden hertekend. In 2013 wordt er gekozen ieder van deze bibliotheken en culturele ontmoetingscentra te laten aansturen door: - Een verantwoordelijke bibliotheekwerking (B4) - Een coördinator culturele ontmoetingscentra (B4)

• Om de operationele en beleidsmateries cijfermatig te onderbou- wen werd er in 2012 reeds een consulent data en vertaalslag aan geworven die op basis van analyses bijsturingen mogelijk maakt binnen de geformuleerde doelstellingen.

3. Personeel en verandertrajecten In het HR plan werden voor 2012 2013 volgende trajecten opgenomen: • Veranderingstraject nieuwe bibliotheek Wilrijk Het team in Wilrijk staat voor de verhuis naar een nieuwe bibliotheek. Maar het gaat over meer dan verhuizen alleen. In de nieuwe bib zullen heel wat routinehandelingen geautomatiseerd verlopen en dat heeft uiteraard gevolgen voor de taken en de inzet van de medewerkers. Tevens komen de medewerkers vanuit 2 verschillende locaties samen in één gebouw wat ook de nodige aanpassingen zal vragen. Er is nood aan een traject waarin de volgende aspecten aan bod komen: teamvorming, nieuwe werkprocessen vastleggen en visievorming voor de bibliotheek van Wilrijk.

• Veranderingstraject De Kotter Met het veranderingstraject in Kotter willen we de gewoontes en werking van de dienst onder de loep nemen. Dit gebeurt in functie van de dienstverlening aan de bibliotheken die ingrijpend zal veranderen door de opruststelling van een groot aantal medewerkers. Het leeftijdsbewust personeelsbeleid pakt deze uitdaging aan en wil met minder handen hetzelfde werk efficiënt en doordacht plannen en uitvoeren. Er is een veranderingstraject opgestart op maat van de medewerkers: het brengt hen de benodigde competenties, versterkt de samenhang van het lokaal cultuurbeleid en de back office van de openbare bibliotheken.

4. Talent en ontwikkeling We blijven werken aan de competenties en ontwikkeling van de medewerkers via opleidingen en coaching:

107

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

• Veranderingstraject Permeke Er werd een team samengesteld dat verantwoordelijk is voor de uitbouw van een cultuurwerking in Permeke en bij uitbreiding in 2060. Uiteraard is het de bedoeling dat dit niet naast maar samen met en vanuit de bibliotheek gebeurt. Er zal met andere woorden een geïntegreerde werking CC en bib uitgebouwd worden. Om dit veranderingstraject te begeleiden is er nood aan externe begeleiding en coaching.

• Opleiding In 2012 werd in het HR plan volgende actie opgenomen: bekwame bibliotheekmedewerkers weten de weg in het nieuwe informatietijdperk. Deze actie heeft als doel om de Openbare bibliotheek van Antwerpen zich als instelling beter te laten poneren, waarbij klantvriendelijkheid en kwaliteitsbewaking hoog in het vaandel gedragen worden. Hiervoor werden twee opleidingen georganiseerd: klantvriendelijk werken in de bib en informatiebemiddeling (basis en gevorderden). In 2013 wordt hierop een vervolgopleiding voorzien (opleidingen diversiteit, opleidingen op maat, klantgericht werken…). • Coaching leidinggevenden Voor onze nieuwe leidinggevenden binnen de organisatie zorgden we reeds voor een begeleiding in de vorm van coaching en intervisie. In 2013 wordt er met de leidinggevenden ( individueel en in groep) verder gewerkt naar ontwikkelingsdoelen en leggen we de focus op de link met de organisatiedoelen.

5. Vrijwilligerswerking De uitdaging voor 2013 is de implementatie van de overkoepelende, stadsbrede beleidsnota over vrijwilligerswerk uitgewerkt door de dienst Samen Leven van de stad Antwerpen.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

108

De belangrijkste aspecten waarrond in 2013 acties worden ondernomen: • Vrijwilligersverantwoordelijke/afdeling krijgen opleiding en een handleiding • 1 keer per kwartaal worden er onthaaldagen georganiseerd • De taak als vrijwilligersverantwoordelijke wordt meegenomen in het jaarlijks planningsgesprek • Er komt een centrale registratie van vrijwilligers zodat er een beter zicht komt op het aantal actieve vrijwilligers bij de stad. • Het lokale cultuurbeleid engageert zich om een jaarlijks feedback -en verwenmoment te organiseren voor de vrijwilligers

6. Procesmodellering De (hoofd)producten worden geactualiseerd en op 22 oktober 2012 goedgekeurd. Medewerkers worden gekoppeld aan de geactualiseerde (hoofd) producten in de planningsformulieren vanaf 2014. De koppeling van de medewerkers aan de (hoofd)producten vormt ook de basis voor kostprijsberekeningen. De procesmodellering wordt gebruikt om optimalisaties en verbeteringen te identificeren en te implementeren.

Financiën Dit deel bevat een overzicht van de belangrijkste uitgaven en inkomsten en de toelagen aan de verschillende vzw’s lokaal cultuurbeleid voor de realisatie van dit actieplan.

1.Stedelijke begroting 2013 – cultuurcentra Uitgaven op exploitatiebudget Energiekosten Schoonmaak Technische contracten Communicatie Belastingen en financiële kosten Aankopen diverse goederen en diensten Toelage Werkmmaat

€ 479.204 € 754.500 € 94.260 € 89.100 € 13.500 € 96.800 € 57.000

Uitgaven op liquiditeitenbudget Leningen korte termijn voor restyling CC’s

€

Uitgaven op investeringsbudget Aanpassingswerken aan gebouwen Aankoop meubilair Aankoop technisch materiaal

€ 441.600 € 165.600 € 202.000

Voorziene inkomsten 2013 Verhuringen Toelage provincie Toelage Vlaamse Gemeenschap Toelage Vlaamse Gemeenschap Stedenfonds

€ 57.400 € 200.000 € 1.558.100 € 120.700

14.500

Uitgaven op exploitatiebudget Energiekosten € 718.525 Schoonmaak € 702.000 Technische contracten € 101.430 Communicatie € 149.800 Collectievorming € 1.525.700 Abonnementen € 255.600 Huur gebouwen € 484.600 Belastingen en financiële kosten € 21.400

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

2. Stedelijke begroting 2013 – Bibliotheken

109

110

Aankoop diverse goederen en diensten Toelage Ciso – Permeke site

€ 318.800 € 74.000

Uitgaven op liquiditeitenbudget Toelage aan Digipolis Leningen energiebesparende maatregelen

€ €

Uitgaven op investeringskosten Aanpassingswerken aan gebouwen Aanpassingen en bijzonder onderhoud bibliotheekbussen Algemeen kantoor- en BIB-meubilair Bibliotheek Deurne voorziening meubilair en RFID

€ 108.000 € 5.000 € 33.300 € 220.000

80.000 3.700

Voorziene inkomsten 2013 Verhuringen o.a.Permeke € 30.100 Lidgelden, leengelden, interbibliothecair leenverkeer en computergebruik € 525.400 Fotokopieën en prints € 17.300 Materiaalvergoedingen € 71.700 Toelage Vlaamse Gemeenschap prestaties Open Vlacc € 165.400 Toelage Vlaamse Gemeenschap oa. bijdrage gevangenisbibliotheek € 298.700 Toelage provincie € 39.600 Toelage Vlaamse Gemeenschap personeelsbijdrage € 4.854.800

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

3. Stedelijke begroting 2013 - stimuleren cultuurparticipatie Uitgaven op exploitatiebudget Districten - Gemeenschapsvormende subsidie € Amateurkunsten € Projectsubsidies (incl. gemeenschapsvormende subsidies) € Toelagen aan culturele instellingen € Stedenfondspartners € Participatiedecreet € Communicatie € Aankoop diverse goederen en diensten €

383.500 377.900 231.520 345.300 546.000 146.000 334.500 95.927

Voorziene inkomsten 2013 Toelage Vlaamse Gemeenschap Gemeenschapsvormende subsidie € 519.900 Toelage Vlaamse Gemeenschap Participatiedecreet € 168.300 Toelage Vlaamse Gemeenschap Stedenfonds € 546.000 Toelage Vlaamse Gemeenschap personeelsbijdrage € 55.300

4. Toelagen aan vzw’s lokaal cultuurbeleid Dit overzicht bevat de toelagen vanuit stad Antwerpen, afdeling cultuur, sport & jeugd, samengesteld uit werkingsmiddelen voor het cultuurcentrum en voor het stimuleren van promotieacties voor de bibliotheek. Voor de besteding van deze middelen wordt er verwezen naar de respectievelijke hoofdstukken per district.

111

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

* Dit bedrag is samengesteld uit de promotieacties voor de bibliotheken in Deurne (9.100 €), en promotieacties bibliotheek Borgerhout (4.600 €) aangezien er momenteel geen vzw LCB Borgerhout is.

5. Toelage aan De Roma en ’t Werkhuys De Roma en ’t Werkhuys maken deel uit van het netwerk van Antwerpse cultuurcentra en staan in voor de cultuurcentrumwerking van het district Borgerhout. Met beide organisaties werd een samenwerkingsovereenkomst afgesloten, zij worden als volgt betoelaagd in 2013: vzw De Roma vzw ’t Werkhuys

€ 662.000 € 220.000

Infrastructuur 1. Werven Voor 2013 zijn de volgende projectbudgetten uit 2012 nog voorzien: CC Zandvliet CC Hoboken CC Ekeren

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

112

€ 3.022.500 = bouwbudget 2012 € 1.361.500 = bouwbudget 2012 van CC’s € 1.954.200 = bouwbudget 2012 van Vespa € 984.800 = bouwbudget 2012

2. Bibliotheken Het beschikbaar budget van ‘werken in regie’ voor de bibliotheken wordt in 2013 verminderd. Met een bijkomende bijdrage voor bibliotheek Wilrijk, een budget voor zelfscanbalies in bibliotheek Hoboken, wordt er een meubilairbudget voorzien voor het hele bibliotheeknetwerk en wordt er een budget voorzien voor exploitatie en onderhoud. Het totale beschikbare budget bedraagt slechts 120.000 €. Deze zal samen met een gedeelte van de opbrengst van de verkoop van de gesloten bibliotheken geïnvesteerd worden in de restyling van bibliotheek Couwelaar. Met het vrijgemaakte budget voor meubilair worden vooral de meest urgente aankopen verricht. Het bibliotheekmeubilair in zowat alle vestigingen is aan vervanging toe. In de loop van 2013 wordt werk gemaakt van een bibliotheekmeubelplan.

3. Cultuurcentra Het beschikbaar budget van ‘werken in regie’ voor de cultuurcentra wordt in 2013 verminderd met een budget voorzien voor exploitatie en onderhoud. Het totale beschikbare budget bedraagt 389.756 €. Daarmee wordt een nieuw po-

dium voor CC Berchem en de vernieuwde loskade van CC De Kern gefinancierd. Voor zowel cultuurcentra als bibliotheken worden stelselmatig de nodige wettelijk verplichte evacuatieplannen opgemaakt op basis van het beschikbare budget.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

113

BIJLAGE 1 Locatieoverzicht Bibliotheken, Cultuurcentra & Cultuurantennes

Antwerpen 2000 BIB Andries – Sint-Andriesplaats 22 – 2000 Antwerpen (buurtbibliotheek) De Oever – Korte Ridderstraat 18 – 2000 Antwerpen (BIB-punt – senioren en bewoners van het dienstencentrum) Stella Maris – Italielei – 2000 Antwerpen (BIB-punt – varenden, bemanningen koopvaardijschepen wereldwijd) Cultureel ontmoetingscentrum Sint-Andries (COStA) – Sint-Andriesplaats 24 2000 Antwerpen (BIB-punt – wijkbewoners en bezoekers) 03 260 80 50 – ccandries@stad.antwerpen.be – www.cosintandries.be Cultuurantenne Antwerpen – p/a Districtshuis Antwerpen Lange Gasthuisstraat 21 – 2000 Antwerpen 03 338 35 05 – cultuurantenne.antwerpen@stad.antwerpen.be

115

BIB Brederode – Brederodestraat 119A – 2018 Antwerpen-Zuid (wijkbibliotheek)

2020 BIB Kielpark – Wittestraat 10 – 2020 Antwerpen (wijkbibliotheek) Cultureel ontmoetingscentrum Nova – Schijfstraat 105 – 2020 Antwerpen (Kiel) (BIB-punt – wijkbewoners) 03 259 04 20 – nova@stad.antwerpen.be – www.nova-kiel.be Consultatiebureau Kind&Gezin – Wittestraat – 2020 Antwerpen (BIB-punt – leeshoek voor ouders en kinderen) Consultatiebureau Kind&Gezin – St. Bernardsesteenweg – 2020 Antwerpen (BIB-punt)

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

2018

2030 BIB Luchtbal – Columbiastraat 110 – 2030 Antwerpen (wijkbibliotheek) Cultuurcentrum Luchtbal – Columbiastraat 110 – 2030 Antwerpen 03 543 90 30 – ccluchtbal@stad.antwerpen.be – www.ccluchtbal.be De Schroef – Elzasweg 14 – 2030 Antwerpen (BIB-punt – binnenscheepvaart, jeugdwerking en kinderopvang voor de schippersbevolking, in voorbereiding) Consultatiebureau Kind&Gezin – Columbiastraat 231 – 2030 Antwerpen (BIB-punt)

2050

116

BIB Elsschot – Willem Elsschotstraat 5 – 2050 Antwerpen (wijkbibliotheek) Cultuurcentrum Link – De Plint, Ernest Claesstraat 16 – 2050 Antwerpen-Linkeroever. Secretariaat: 0491 08 49 61 / Tickets: 03 641 62 10 cclink@stad.antwerpen.be – www.cclink.be Consultatiebureau Kind&Gezin – Hanegraefstraat 5 – 2050 Antwerpen (BIBpunt)

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

2060 Site Permeke – De Coninckplein – 2060 Antwerpen (incl. hoofdbibliotheek) 03 238 38 00 – info@permeke.be – www.permeke.org Consultatiebureau Kind&Gezin – Pothoekstraat – 2060 Antwerpen (BIB-punt) Consultatiebureau Kind & Gezin en Inloopteam SAMIK – Willy van der Steenplein – 2060 Antwerpen (BIB-punt)

Berchem BIB De Poort – Willem Van Laarstraat – 2600 Berchem (districtsbibliotheek) BIB Groenenhoek – Turkooisstraat 18 – 2600 Berchem (wijkbibliotheek) Cultuurcentrum Berchem – Driekoningenstraat 126 – 2600 Berchem 03 286 88 20 – ccberchem@stad.antwerpen.be – www.ccberchem.be Cultuurantenne Berchem – Driekoningenstraat 126 – 2600 Berchem 03 286 88 34 – cultuurantenne.berchem@stad.antwerpen.be

Berendrecht-Zandvliet-Lillo BIB Viswater – Tongerlostraat 2 – 2040 Berendrecht (districtsbibliotheek) Cultuurcentrum De Schelde – p/a Districtshuis Berendrecht/Zandvliet/Lillo Antwerpsebaan 140 – 2040 Berendrecht – Algemeen nr. 03 289 28 01 of 03 569 93 54 – ccdeschelde@stad.antwerpen.be – www.ccdeschelde.be Cultuurantenne Berendrecht/Zandvliet/Lillo – p/a Districtshuis Berendrecht/Zandvliet/Lillo – Antwerpsebaan 140 – 2040 Berendrecht 03 289 28 13 – cultuurantenne.bzl@stad.antwerpen.be

Borgerhout BIB Vredegerecht – Turnhoutsebaan 92 – 2140 Borgerhout (districtsbibliotheek) De Roma – Turnhoutsebaan 286 – 2140 Borgerhout 03 292 97 40 – info@deroma.be – www.deroma.be ’t Werkhuys – Zegelstraat 13 – 2140 Borgerhout (incl. BIB-punt – wijkbewoners) – werkhuys@skynet.be – www.werkhuys.be Cultuurantenne Borgerhout – p/a Districtshuis Borgerhout Moorkensplein 1 – 2140 Borgerhout – 03 270 18 14 cultuurantenne.borgerhout@stad.antwerpen.be

117

BIB Couwelaar – Te Couwelaarlei 120 – 2100 Deurne (districtsbibliotheek) BIB Arena – Arenaplein 62 A – 2100 Deurne (wijkbibliotheek) Cultuurcentrum Deurne – Frans Messingstraat 36 – 2100 Deurne (met BIB-punt – wijkbewoners en bezoekers) 03 360 85 50 – ccdeurne@stad.antwerpen.be – www.ccdeurne.be Cultuurantenne Deurne – Ontmoetingscentrum Den Tip – Van den Hautelei 79 – 2100 Deurne (met BIB-punt – wijkbewoners en bezoekers) 03 340 49 52 – cultuurantenne.deurne@stad.antwerpen.be Buurthuis Dinamo – Ten Eeckhovelei 337 – 2100 Deurne (BIB-punt – wijkbewoners) Buurthuis ’t Pleintje – Sint Rochusstraat 106 – 2100 Deurne (BIB-punt – wijkbew.)

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Deurne

Kinderdagverblijf Pinokkio – Schotensesteenweg 138 – 2100 Deurne (BIB-punt – ouders)

Ekeren BIB Driehoek – Driehoekstraat 43 – 2180 Ekeren (districtsbibliotheek) Cultuurcentrum Ekeren – Kloosterstraat 4 – 2180 Ekeren 03 292 67 30– ccekeren@stad.antwerpen.be – www.ccekeren.be Cultuurantenne Ekeren – Kloosterstraat 4 – 2180 Ekeren 03 292 67 30 – cultuurantenne.ekeren@stad.antwerpen.be

Hoboken

118

UiThuis Hoboken – Kapelstraat 64 – 2660 Hoboken (districtsbibliotheek) Cultuurwerking Hoboken – 03 292 65 30 uithuishoboken@stad.antwerpen.be – www.uithuishoboken.be Cultuurantenne Hoboken – 03 820 30 42 cultuurantenne.hoboken@stad.antwerpen.be

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

Merksem BIB Park – Van Heybeeckstraat 28A – 2170 Merksem (districtsbibliotheek) BIB Maantje – Maantjessteenweg 23 – 2170 Merksem (wijkbibliotheek) BIB Nieuwdreef – Nieuwdreef 135 – 2170 Merksem (BIB-punt en ontmoetingscentrum) Ontmoetingscentrum Merksem Dok – Emiel Lemineurstraat 72-74 – 2170 Merksem (BIB-punt – ontmoetingscentrum bezoekers, wijkbewoners) Dienstencentrum ’t Dokske – Min.Schollaertstraat 24 – 2170 Merksem (BIB-punt senioren) Dienstencentrum De Brem – Zwaantjeslei 87 – 2170 Merksem (BIB-punt senioren) Dienstencentrum De Zeelbaan – Elfnovemberstraat 33 – 2170 Merksem (BIB-punt senioren) Jeugdcentrum Bouckenborgh – Bredabaan 561b – 2170 Merksem (BIB-punt jongeren)

Cultuurcentrum Merksem – Nieuwdreef 135 – 2170 Merksem 03 641 62 10 – ccmerksem@stad.antwerpen.be – www.ccmerksem.be Cultuurantenne Merksem – p/a Districtshuis Merksem – Burgemeester Jozef Nolfplein 1 – 2170 Merksem 03 641 72 52 – cultuurantenne.merksem@stad.antwerpen.be

Wilrijk BIB Bist – p/a Gemeenschapscentrum Wilrijk – Bist 1 – 2610 Wilrijk (districtsbibliotheek) Leerlingenbegeleiding Antwerpen – LBA Valaar – Letterkundestraat – 2610 (BIB-punt – leeshoek) Cultuurcentrum De Kern – Kern 18 – 2610 Wilrijk 03 821 01 20 – kern@stad.antwerpen.be – www.ccdekern.be Cultuurantenne Wilrijk – p/a Gemeenschapscentrum Wilrijk – Bist 1 – 2610 Wilrijk – 03 338 53 47 – cultuurantenne.wilrijk@stad.antwerpen.be

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

119

BIJLAGE 2 Gegevensregsitratietabellen cultuurcentra Antwerpen

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

120

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

121

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

122

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

123

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

125

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

126

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

128

BIJLAGE 3 Beknopt overzicht van stedelijke acties cultuur 2013 CS03 - Cultuur in Antwerpen is - een recht - van iedereen: iedere Antwerpenaar heeft toegang tot actuele kennis-, informatie-, ontmoetings-, en culturele voorzieningen met bijzondere aandacht voor dienstverlening op maat. (Bruno Verbergt - Karel Hermans) In 2013 wordt verder gewerkt aan de uitbouw van een aantal vrijetijdscentra. Daar waar een bibliotheek en een cultuurcentrum een locatie delen, worden er verder stappen gezet in de realisatie van een geïntegreerde werking:

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

130

• In 2013 wordt een nieuw ticketingsysteem voor cultuur, sport, jeugd en toerisme aangekocht, gelinkt aan de A-kaart. Parallel daarmee wordt een geïntegreerd kassasysteem aangekocht. • In 2013 voeren de Antwerpse cultuurcentra een uniform prijzenbeleid door, in samenwerking met Prospekta. • In Ekeren wordt het kasteel Hof De Bist gerenoveerd. Hierin wordt het cultuurcentrum gevestigd. • De werken aan het Gravenhof starten voor de bouw van het vrijetijdscentrum Hoboken. • De werken aan vrijetijdscentrum De Schelde in Zandvliet worden voortgezet. • De loskade van cultuurcentrum Wilrijk wordt vernieuwd. Zo kan men veilig laden en lossen. • Na het vertrek van het dienstencentrum komt er ruimte vrij in de bibliotheek Elsschot op Linkeroever. De cultuurwerking Linkeroever bekijkt of en hoe ze deze ruimte optimaal kan inzetten. • Delen een bibliotheek en een cultuurcentrum een locatie, dan zet men stappen om te komen tot een geïntegreerde werking (Luchtbal, Costa, Permeke). • Er wordt verder ingezet op de samenwerking met onderwijs. Dit om te komen tot een ruimer aanbod voor kleuters en kinderen. • Binnen het kader van Antwerpen Europese sportstad 2013 co-produceren de Antwerpse cultuurcentra de voetbaltheatervoorstelling ‘Essien, I wanna play as you’ om de opening van dit evenement ook een cultureel luik te geven. • In het kader van de week van de amateurkunsten 2013 onderzoekt men mogelijke structurele samenwerkingsverbanden tussen het huis van de amateurkunsten/ Fameus en ccA onderzocht. • Het project rond de cultuurtoeleiders wordt geëvalueerd en indien gewenst verder uitgebouwd.

131

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

• Voor de realisatie van het masterplan bibliotheken Hoboken wordt in 2013 de werking van het vrijetijdscentrum in Hoboken verder uitgebouwd en wordt in de bibliotheek zelfbediening geïmplementeerd. • Voor de realisatie van het masterplan van bibliotheken Deurne en Ekeren wordt er in 2013 gefaseerd geïnvesteerd in een herinrichting van de districtsbibliotheken Couwelaar in Deurne en Driehoek in Ekeren. • Het dak van bibliotheek Viswater in Berendrecht wordt volledig vervangen. • De nieuwe bibliotheek in Wilrijk opent in 2013. • Er wordt zelfuitleenapparatuur geïnstalleerd in de bibliotheek in Wilrijk. De inlever-, uitleen- en sorteerapparatuur in bibliotheek Permeke wordt vervangen. • Het beheer van het provinciaal bibliotheeksysteem wordt verder overgedragen aan CIPAL. Daarnaast worden de functionaliteiten van het bibliotheek systeem verder uitgebreid: • Er wordt een koppeling met de A-kaart gerealiseerd waarbij klantgegevens worden uitgewisseld. • Het bibliotheeksysteem kan informatie over betalingen uitwisselen met het nieuwe kassasysteem. • Klanten kunnen aangevraagde werken in een locatie naar keuze afhalen. • Keuze i.v.m. huisvesting achtergrondmagazijn en het distributiecentrum van de bibliotheken vanaf augustus 2013, wegens einde huur Kotter. • Er wordt geïnvesteerd in materialen die het leren van het Nederlands als tweede taal ondersteunen. Er worden taalpunten geïnstalleerd in Deurne, Hoboken en Permeke. • Om het lezen te bevorderen bij kinderen worden er ‘Makkelijk Lezen Pleinen’ voorzien in enkele wijkbibliotheken. • Er wordt ingezet op het interactief gebruik van het digitale bibliotheekplatform. • In 2013 zetten de bibliotheken verder in op samenwerking met onderwijs. Hierbij willen ze opnieuw 92 % van de kleuter- en lagere scholen bereiken. • De bibliotheken en musea werken samen laagdrempelige acties uit rond het thema van de jeugdboekenweek (februari 2013). • De bibliotheken werken mee aan het kleutermenu. Zo verhogen ze hun bereik van kleuters die individueel naar de bibliotheek komen met 5%. • In 2013 zetten de bibliotheken verder in op het bereik van verschillende doelgroepen. Om buurtbewoners, kansarmen en nieuwkomers beter te bereiken, wordt er een bibpunt geïnstalleerd in de voormalige buurtbibliotheek van Mariaburg. • De drie ontmoetingscentra, Atlas Publiekswerking en Top Hat dragen in 2013 actief bij aan Antwerpen Europese Sporthoofdstad. Park Spoor Noord wordt hiervoor de centrale locatie. • De concessie van de cafetaria van Top Hat loopt af op 31 maart 2013. De stad onderzoekt hoe de oganisatie van de cafetaria en de bijhorende conciërge-

functie vanaf april 2013 voortgezet kunnen worden. • In het Oude Badhuis en in Top Hat worden in 2013 grote infrastructuurwerken uitgevoerd. Dit om de werking en een maximale benutting van de beschikbare ruimten te optimaliseren.• Atlas publiekswerking profileert zich als motor van het maatschappelijk debat over inburgering en het samenle ven in diversiteit. De 3 kernopdrachten van Atlas publiekswerking zijn infor meren, sensibiliseren en interactie bevorderen. Het aanbod van Atlas pu bliekswerking wordt uitgewerkt samen met verenigingen en partners. De werking van Atlas Publiekswerking wordt in 2013 verdergezet. • De concessie van de zomer- en winterbar Cargo in Park Spoor Noord loopt af in het voorjaar van 2013. Er wordt een nieuw bestek uitgeschreven. Er wordt verder ingezet op een goed beheer van de site. • De werking van het netwerk ontmoetingsruimte werd intussen in alle districten uitgebouwd. Het project is hiermee in 2013 op kruissnelheid. Het netwerk ontmoetingsruimte onderzoekt de mogelijkheid om ook schoolinfrastructuur mee op te nemen in het bestand. • Via een samenwerking met Wijkwerking Mariaburg vzw wordt de voormalige bibliotheek Mariaburg Ekeren uitgebouwd tot een ontmoetingsplek voor de buurt.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

132

CS04 - Cultuur in Antwerpen is - een recht - van iedereen: er is een nog betere toegankelijkheid, communicatie en spreiding van culturele activiteiten over de hele stad (Bruno Verbergt Karel Hermans) Al wat in Antwerpen aan culturele activiteiten gedijt of ondersteund wordt, wordt gekenmerkt door een geest van stedelijkheid, toegankelijkheid en openheid en draagt bij tot een samenleving die tegelijk divers én samenhangend is. • In 2013 bereiden we een nieuw meerjarenplan voor. Dit veronderstelt: - inspraak van het Antwerpse culturele veld. - Hersamenstelling tegen eind juni 2013 van het adviesorgaan cultuur, zowel op stedelijk als op districtsniveau. - Oprichting van vzw lokaal cultuurbeleid Borgerhout - Afsluiten nieuwe of actualiseren bestaande samenwerkingsovereenkomsten stad en vzw’s. - Hersamenstelling van de beheersorganen vzw’s lokaal cultuurbeleid. • In 2013 is er in elk district een convenant opgesteld tussen stad en de vzw lokaal cultuurbeleid over de ondersteuning van lokale erfgoedprojecten. • De aanbevelingen van het cultuurparticipatieplan worden omgezet in acties binnen de stedelijke culturele instellingen:

133

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

- drempels rond toeleiding naar de A-kaart worden verder weggewerkt - er wordt ingezet op taal en cultuur, - in opvolging van een studiedag voor tieners van het najaar 2012 worden participatiedrempels voor tieners aangepakt, - bij de hersamenstelling van de beheers- en adviesorganen wordt rekening gehouden met de aanbevelingen van het participatieplan, • Er wordt na een pilootproject van jeugd in 2012 verder ingezet op individuele vrijetijdsbemiddeling en daartoe onderling afgestemd tussen de verschillende stedelijke partners (cultuur, sport, jeugd, ocmw) • De resultaten van een pilootproject in bibliotheek Permeke rond probleemjongeren worden geëvalueerd en verder toegepast in andere cultuurhuizen (Berchem, Deurne, Merksem, Luchtbal,…) • In 2013 bereiden we een nieuw beleidsplan lokaal sociaal beleid vrije tijd voor. - Tegen 1 oktober 2013 wordt een nieuwe afsprakennota ingediend met het ocmw en derden in het kader van het participatiedecreet. - Daartoe wordt voorafgaand een evaluatie gemaakt van de huidige afsprakennota. • In 2013 wordt de A-kaart verder uitgebouwd als instrument om de cultuuren sportparticipatie te verhogen. Er is speciale aandacht voor omniostatuuthouders en het wegwerken van de drempels die zij ondervinden rond de A-kaart. Dit door een film te gebruiken die verspreid wordt door organisaties die met omniostatuuhouders werken, in te zetten op digipunten en communicatiedrempels weg te werken. • In 2013 wordt verder ingezet op de samenwerking tussen cultuur, jeugd en onderwijs (zie CS15_cultuur). • In 2013 experimenteren twee districten rond drukwerk-arm werken. • Het OCMW zet in op het wegnemen van drempels die vrijetijdsparticipatie in de weg staan. Ze scherpt ook de competenties aan die bruikbaar zijn over verschillende levensdomeinen heen. • Het OCMW biedt kansen, creëert mogelijkheden en organiseert acties om de participatie van zoveel mogelijk OCMW-klanten aan het reguliere vrije tijdsaanbod in Antwerpen te verhogen en te verbreden. • Het OCMW sensibiliseert en motiveert wijkmaatschappelijk werkers, begeleiders en partners om bewust aandacht te schenken aan socio-culturele participatie als hefboom in het proces van maatschappelijke (re)integratie.

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

134

Werkten mee aan dit actieplan: Karel Hermans, Lieve Caers, Myriam Blaton, Inge Callot, Koen Jacobs, Ken Veerman, Heleen Vanden Bergh, Filip Martens, Kristof Wouters, Lieve Petit, Helga Allaert, Steven Van Goethem, Steven Warmenbol, Rita Herremans, Filip Baeyens, Marc Goossens, Gunter Lots, Steven Van Crombruggen, Max Temmerman, Astrid Thoné, Ingrid Kemna, Marleen Maes, Inge Goossens, Luc Van Bocxlaer, Lucie Mees, Karen Dierckx, Tinne Derkinderen, Renilde Pauwels, Daniel Valentyns, Mandy Flebus, Vera De Laet, Jan De Vocht, Jan Didelez, Lieve Meeuwsens, Geert Gielis, Sophie Goyvaerts, Krien Mohr, Stijn Van Bouwel, Niels Dupon, Bart Verdeyen, Eva Staes, Jan Pandelaers, Paulette Vermeersch, Dirk Wyns, Liliane Pauwels, Vonneke Groeneveldt, An Roels, Katrien Roos, Peter Verdonck en Inge Ceuppens.

v.u. Karel Hermans, Francis Wellesplein 1, 2018 Antwerpen Vormgeving: Peter Verdonck - Coverfoto: Biodroom (c) Dieter Telemans Wettelijk depotnummer: D/2012/0306/252

Actieplan lokaal cultuurbeleid 2013

135

ACTIEPLAN

LOKAAL CULTUURBELEI ANTWERPEN 2013

03 338 65 15