Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Ova inicijativa je sprovedena uz podršku američkog naroda preko Američke Agencije za međunarodni razvoj (USAID). Crnogorski Program javnog zastupanja (MAP) sprovodi ORT Amerika. USAID je vodeća agencija Američke vlade za međunarodnu pomoć.
Podgorica, novembar 2009. godine
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
IMPRESSUM NAZIV PUBLIKACIJE Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 – 2009. IZDAVAČ Centar za demokratsku tranziciju Bratstva i jedinstva blok 7, ulaz II 81 000 Podgorica, Crna Gora Tel: +382 20 622 006 Tel/Fax: +382 20 624 009 E mail: cdtmn@t com.me www.cdtmn.org ZA IZDAVAČA Marko Čanović AUTORI I KOORDINATORI PROJEKTA Dragan Koprivica i Milica Kovačević AUTORI TEKSTA „BUDŽETSKI CIKLUS I FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI“ Prof. dr Predrag Goranović i doc. dr Ana Lalević Filipović ISTRAŽIVAČI Mr Bojan Baća, Blažo Crvenica, Dušan Radoman i Milivoje Krivokapić PREPRESS I GRAFIČKI DIZAJN Blažo Crvenica ŠTAMPA AP Print TIRAŽ 1200 primjeraka
Navođenje i korišćenje materijala i informacija iz ove publikacije u neprofitnim publikacijama ili sredstvima javnog informisanja, a u svrhu informisanja građana, kao i korišćenje za druge nekomercijalne svrhe, dozvoljeno je, uz obavezno navođenje izvora i vlasnika autorskog prava. Korišćenje materijala u bilo koje druge svrhe nije dopušteno bez prethodnog odobrenja vlasnika autorskog prava (Centar za demokratsku tranziciju – CDT). CDT ne odgovara za naknadna tumačenja informacija objavljenih u ovoj publikaciji.
2
Sadržaj
SADRŽAJ 1. Uvod ........................................................................................................4 2. Budžetski ciklus i finansijski izvještaji ....................................6 3. Crna Gora ..............................................................................................8 4. Opština Andrijevica........................................................................16 5. Opština Bar........................................................................................21 6. Opština Berane ................................................................................27 7. Opština Bijelo Polje ........................................................................33 8. Opština Budva ..................................................................................40 9. Prijestonica Cetinje ........................................................................45 10. Opština Danilovgrad....................................................................48 11. Opština Herceg Novi....................................................................53 12. Opština Kolašin ............................................................................58 13. Opština Kotor ................................................................................64 14. Opština Mojkovac ........................................................................69 15. Opština Nikšić................................................................................73 16. Opština Plav....................................................................................78 17. Opština Plužine ............................................................................84 18. Opština Pljevlja..............................................................................89 19. Glavni grad Podgorica ................................................................95 20. Opština Rožaje ............................................................................104 21. Opština Šavnik ............................................................................108 22. Opština Tivat ..............................................................................114 23. Opština Ulcinj ..............................................................................120 24. Opština Žabljak ..........................................................................126 25. Analiza zakonodavnog okvira ..............................................131
3
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
1.
Uvod
Poštovane čitateljke i čitaoci, Pred vama je publikacija „Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava“, koja je krajnji rezul
tat istraživačkog projekta koji je Centar za demokratsku tranziciju (CDT) realizovao uz podršku USAID/ORT a, u periodu od juna do novembra 2009. godine. Cilj publikacije i istraživanja u cjelini je da pruži sveobuhvatan prikaz finansiranja redovnog rada političkih partija, kao i finansiranja izbornih kampanja partija i kandidata, iz državnog i opštinskih budžeta, u periodu od početka 2006. do sredine 2009. godine. Izvori podataka koje smo koristili za ovo istraživanje su zakoni i odluke obljavljeni u Službenom listu, ali i zvanični podaci dobijeni od Ministarstva finansija Crne Gore i organa lokalnih samo
uprava, na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. CDT je u periodu od nekoliko mje
seci poslao ukupno 101 podnesak (zahtjevi, žalbe i drugi podnesci) državnim i opštinskim organima. Generalno gledano, većinu traženih infomacija smo i uspjeli dobiti od nadležnih državnih i opšti
nskih organa. Opština Kolašin nam je tražene informacije dostavila tek nakon podnošenja tužbe Upravnom sudu, a nakon zaključivanja svih tekstova, tako da dostavljeni podaci nijesu predstavljeni u ovoj publikaciji. Osvrt na poštovanje Zakona o slobodnom pristupu informacijama od strane opština pojedinačno možete pronaći u odgovarajućim poglavljima ove publikacije. Publikacija, pored uvodnog, sadrži ukupno 25 poglavlja. U drugom poglavlju smo, uz pomoć doc. dr Ane Lalević Filipović i prof. dr Predraga Goranovića, pokušali da objasnimo osnovna pravila i principe koji se odnose na budžet i završni račun budžeta. U naredna 22 poglavlja dat je pregled fi
nansiranja političkih partija iz budžetskih sredstava, na državnom nivou i u svakoj opštini pojedi
načno, od početka 2006. do sredine 2009. godine. Pored podataka o uplatama izvršenim partijama, publikacija upoređuje dobijene podatke sa odredbama odgovarajućih zakona. U posljednjem, 25. poglavlju, nalazi se detaljna analiza zakonodavnog okvira, koja je tu da bi vam učinila lakšim čitanje i razumijevanje pojedinačnih analiza finansiranja. Na osnovu Zakona o finansiranju političkih partija, u periodu na koji se odnosi istraživanje, političkim partijama je uplaćeno ne manje od 18.880.000,00€ iz budžetskih sredstava, i to najmanje 12.830.000,00€ iz državnog i najmanje 6.050.000,00€ iz opštinskih budžeta. Partijama, prema našem proračunu, na zvanične račune nije uplaćeno najmanje 900.000,00€ pripadajućih im sred
stava iz opštinskih i državnog budžeta. Na nivou države, finansiranje političkih partija realizovano bez većih nepravilnosti. Ipak, pojedini problemi identifikovani su u finansiranju izbornih kampanja političkih partija. Detaljne podatke i analizu možete potražiti u trećem poglavlju.
4
Uvod Na opštinskom nivou, primjena zakona koji regulišu finansiranje političkih partija varira i kreće se od vrlo dobrih do vrlo loših pojedinačnih primjera. Najčešći problemi koje smo identifikovali u po
jedinim opštinama ogledaju se u sljedećem: pojedine opštine nijesu pravilno obračunavale, niti su uredno isplaćivale sredstva političkim par
tijama; pojedine opštine su pravilno obračunale, ali nijesu realizovale obračunate uplate za političke partije; u nekim slučajevima partijama su sredstva isplaćivana selektivno, tako da su neke partije dove
dene u lošiji finansijski položaj od ostalih; pojedine opštine su počele sa primjenom odredaba novog Zakona o finansiranju političkih pa
rtija odmah nakon njegovog stupanja na snagu 16. avgusta 2008, dok su druge počele sa nje
govom primjenom tek u 2009. godini. Detaljnije informacije o svakoj pojedinačnoj opštini možete pronaći u odgovarajućim poglavljima ove publikacije. Rezultati ovog istraživanja navode na jedinstven zaključak – finansiranje političkih partija se u po
smatranom periodu sprovodilo uz brojna odstupanja od zakonskih rješenja, i takva situacija zahtijeva akciju nadležnih organa i drugih zainteresovanih subjekata. Uvjereni smo da je usvajanje novog Za
kona o finansiranju političkih partija 2008. godine početak rješavanja ovog problema, na institu
cionalnom nivou. Kako god, na osnovu analize prve godine primjene novog Zakona, može se zaključiti da implementacija njegovih odredaba nije ujednačena, niti pravilna u svim opštinama, naročito prim
jena stava 4 člana 8, koja zahtjeva prenos sredstava za redovno finansiranje parlamentarnim parti
jama svakomjesečno, do petog u mjesecu. Nadamo se da će ovo istraživanje CDT a pokrenuti diskusiju o potrebi za dodatnom edukacijom or
gana odgovornih za primjenu Zakona i potrebi za dodatnom kontrolom implementacije njegovih odredaba, ali i pomoći državnim organima, političkim partija i civilnom sektoru da razmotre usva
janje novih pravnih rješenja, koja bi preduprijedila slične negativne pojave u budućnosti.
5
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2.
Budžetski ciklus i finansijski izvještaji BUDŽETSKI CIKLUS
Budžet je plan prihoda i rashoda države u određenom vremenskom periodu, odnosno računovodstveni dokument u formi zakona na osnovu koga država upravlja javnim finansijama. Obaveza podnošenja izv
ještaja o ostvarenim prihodima i rashodima potiče iz antičkog perioda, ali se prvi budžeti kao planovi, a ne kao ostvarenja pojavljuju u 15. vijeku i to u gradovima, a u 17. vijeku i u državama. Osnovni cilj budžeta je da odredi djelokrug državne nadležnosti sa stanovišta budućih potreba i obezb
jeđenja sredstava. Pod tim se podrazumijeva realan pregled uravnoteženih prihoda i rashoda. Istovre
meno on teba da obezbijedi određeni sklad između opterećenja koja se nameću poreskim obveznicima i vrijednosti – koristi koju će oni imati od toga. U savremenim, demokratski uređenim državama značaj budžeta reflektuje se kroz određene funkcije. U prvom redu, to su ekonomsko finansijske, pravne i političke. Izrada budžeta podrazumijeva poštovanje određenih principa. U prvom redu to se odnosi na – jedinstvo, potpunost i preglednost. Ovi principi spadaju u grupu statičkih pricipa. Druga grupa su dinamički principi koji se odnose na realnost budžeta odnosno zahtjev da prihodi i rashodi budu što je moguće tačnije utvrđeni. Načelo prethodnog odobrenja znači da budžet može da se primjenjuje tek nakon usvajanja od strane parlamenta. Krajni rok je početak budžetske godine, a u našem sistemu budžetska i kalendarska godina se poklapaju, što znači dapočinju 1. januara. Samim tim budžet mora da bude usvojen do 31. decembra prethodne godine. U slučaju da se to ne dogodi, iz bilo kojeg razloga, kao što je nepodnošenje budžeta od strane Vlade ili nje
govo neusvajanje u parlamentu, primjenjuje se institut privremenog finansiranja. U praksi se upotreblja
vaju razni oblici, kao što je 1/12 prethodnog budžeta, zadnji mjesec prethodnog budžeta, izrada novog budžeta itd, ali svi ovi oblici imaju ograničeno vrijeme trajanja. U principu to je period do 3 mjeseca. Princip specijalizacije obavezuje izvršnu vlast da odobrena sredstva troše samo: u utvrđenom iznosu, za utvrđenu namjenu, i u određenom vremenu. Načelo javnosti vezuje se za obavezu objavljivanja budžeta i njegovu prezentaciju poreskim obveznicima i građanima. Načelo budžetske ravnoteže proističe iz zahtjeva da rashodi i prihodi budu uravnoteženi. Načela će biti narušena kad su prihodi veći od rashoda – suficit, ili su rashodi veći od prihoda – deficit. Budžetska ravnoteža mora se ponovo uspostaviti i vrši se rebalans budžeta po istoj metodologiji kao što se budžet usvaja. Princip periodičnosti odnosi se na određeno vrijeme funkcionisanja budžeta. Postupak donošenja budžeta započinje Ministarstvo finansija koje priprema nacrt budžeta i predlaže ga Vladi. Vlada nacrt, nakon razmatranja i usvajanja, u vidu predloga budžeta dostavlja Skupštini na us
vajanje. Kada se završi porcedura usvajanja u skupštinskim odborima budžet se prezentira Skupštini, i nakon rasprave, usvajanja ili odbijanja dostavljenih amandmana, usvaja se većinom glasova.
6
Budžetski ciklus i finansijski izvještaji Završni račun budžeta predstavlja posljednju fazu jednog budžetskog ciklusa. Takođe, završni račun budžeta predstavlja instrument kojim se na kraju godine iskazuju svi ostvareni prihodi i ukupan ras
pored sredstava u budžetskoj godini koja je upravo istekla i za koju se donosi završni budžet. Završni račun budžeta donosi se po proceduri koja je veoma slična onoj koja važi za donošenje budeta. Inače, značaj završnog računa budžeta ogleda se u tome što se predstavničkom tijelu daje mogućnost da raz
motri i ocijeni kako je izvršna vlast države u praksi realizovala načela (principe) koje je ustanovila na samom početku budžetske godine.
FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI Finansijski izvještaji (iskazi) predstavljaju strukturirani finansijski prikaz finansijskog požaja preduzeća i poslovnih promjena koje su u preduzeću nastale. Stoga, osnovni cilj, odnosno svrha finansijskih izv
ještaja je pružanje informacija o finansijskom položaju, uspješnosti i promjenama u finansijskom položaju preduzeća, koje će velikom broju različitih korisnika biti od koristi pri donošenju ekonomskih odluka. U finansijskim izvještajima su zapravo sadržane informacije o imovini, obavezama, sopstvenom kapitalu, prihodima i rashodima i tokovima gotovine. Finansijski iskazi, shodno Međunarodnim računovodstvenim standardima (MRS), odnosno Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (MSFI) su: 1) Bilans stanja; 2) Bilans uspjeha; 3) Izvještaj o novčanim tokovima; 4) Izvještaj o promjenama na kap
italu; 5) Računovodstvene politike i napomene uz finansijske iskaze. Pravna lica su dužna da sastavljaju finansijske iskaze po MRS, odnosno MSFI (član 3 Zakona o računovo
dstvu i reviziji – ZRR). Pravna lica dužna su da pripreme godišnje finansijske iskaze i konsolidovane iskaze sa stanjem na dan 31. decembra poslovne godine, odnosno na dan registracije statusnih promjena (spajanje, pripajanje, podjela) i na dan donošenja odluke o dobrovoljnoj likvidaciji pravnog lica. Pravna lica dužna su da dostavljaju finansijske iskaze u papirnoj i elektronskoj formi Centralnom registru Privrednog suda, na
jkasnije do 28. februara tekuće za prethodnu godinu (član 6, stav 1 i 2 ZRR). Veliko pravno lice, srednje pravno lice i matično pravno lice koje je dužno da sastavlja konsolidovane fi
nansijske iskaze, pravno lice koje emituje hartije od vrijednosti i druge finansijske instrumente kojima se trguje na organizovanom tržištu, dužno je da Centralnom registru Privrednog suda dostavi finansijske iskaze i konsolidovane iskaze u skladu sa zahtjevima MRS/MSFI. Malo pravno lice dužno je da Cen
tralnom registru Privrednog suda dostavi bilans stanja, bilans uspjeha i statistički aneks (član 6a ZRR, stav 1 i 2 dio koji se tiče obaveza sastavljanja finansijskih iskaza). Pravno lice, odnosno preduzetnik, dužni su da usvojene finansijske izvještaje za izvještajnu godinu dostave najkasnije do juna tekuće godine, za prethodnu godinu, osim ako posebnim propisom nije drugačije uređeno. Obveznici poreza na dobit preduzeća dužni su da dostave Poreskoj upravi godišnji finansijski izvještaj istovremeno sa dostavljanjem poreskog bilansa i poreske prijave za porez na dobit do 31. marta 2009. godine (član 12, stav 5 ZRR). ZZR u članu 8, koji se tiče obaveze potpisivanja finansijskih iskaza, navodi da “Finansijske iskaze pravnog lica dužan je da potpiše i za njihovu tačnost odgovara lice koje je sačinilo finansijski iskaz pravnog lica, rukovodilac finansijsko-računovodstvenih poslova, predsjednik odbora direktora, odnosno izvršni direktor”. Prof. dr Predrag Goranović Doc. dr Ana Lalević - Filipović
7
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
3.
Crna Gora
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Ministarstvo finansija dostavilo CDT u, na osnovu Rješenja br. 08 7078/1, 08 7078/2, 08 7079/1 i 08 7079/2 od 07.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore. Ministarstvo finansija je u zakonskom roku dozvolilo i omogućilo CDT u pristup traženim informa
cijama, dostavivši uredne podatke o redovnom finansiranju političkih partija, kao i sredstvima izdvo
jenim za lokalne izbore.
2006. GODINA PARLAMENTARNI IZBORI Rezultati parlamentarnih izbora 10. septembar 2006.
Na osnovu zahtjeva o slobodnom pristupu informacijama, od Ministarstva finansija CDT je dobio zvaničnu informaciju da je za finansiranje izborne kampanje partijama uplaćeno ukupno 1.615.779,53€. 12,85% od ovog iznosa, odnosno 207.564,84€, uplaćeno je podnosiocima 12 izbornih lista, u jednakim iznosima od 17.297,07€. Preostalih 1.408.214,69€ podijeljeno je partijama koje su osvojile mandate u Skupštini, proporcionalno dobijenim mandatima.
8
Crna Gora
Tabela 1: Iznos sredstava koje su partije dobile za parlamentarne izbore 2006. godine1 Za pokriće Za osvojene troškova izborne mandate u kampanje Skupštini Demokratska partija socijalista 17.297,07 708.644,00 Pokret za promjene 17.297,07 197.314,81 Srpska narodna stranka 17.297,07 161.439,39 Socijalistička narodna partija 17.297,07 143.501,68 Narodna stranka 0,00 35.875,42 Bošnjačka stranka 0,00 35.875,42 Llberalna partija 17.297,07 17.937,71 Demokratski savez u Crnoj Gori 17.297,07 17.937,71 Demokratska Unija Albanaca DUA 17.297,07 17.937,71 Srpska radikalna stranka dr V. Šešelj 0,00 17.937,71 Narodna socijalistička stranka 0,00 17.937,71 Demokratska stranka jedinstva 0,00 17.937,71 Demokratska srpska stranka 0,00 17.937,71 Savez komunista Jugoslavije Komunisti Crne Gore 17.297,07 0,00 Nova Demokratska snaga FORCA 17.297,07 0,00 Građanska partija 17.297,07 0,00 Demokratska stranka 17.297,07 0,00 Albanska Alternativa 17.297,07 0,00 UKUPNO 207.564,84 1.408.214,69 PARTIJA
UKUPNO 725.941,07 214.611,88 178.736,46 160.798,75 35.875,42 35.875,42 35.234,78 35.234,78 35.234,78 17.937,71 17.937,71 17.937,71 17.937,71 17.297,07 17.297,07 17.297,07 17.297,07 17.297,07 1.615.779,53
Koliko se novca dobija po osvojenom mandatu, i na koji se način dolazi do tog iznosa, iz podataka Ministarstva za finansije ne može se sa sigurnošću zaključiti. Jasno je da su sve partije koje su osvojile jedan mandat dobile isti iznos – 17.937,71€. Partije koje su osvojile dva mandata dobile su dvostruko veći iznos – 35.875,42€, iz čega bi se došlo do zaključka da se iznos od 17.937,71€ samo množi sa brojem osvojenih mandata. To pravilo važi za SNP koja je osvojila 8 mandata i dobila odgovarajući iznos, kao i za PzP koji je osvojio 11 mandata. Međutim, SNS je osvojila 8 mandata a dobila je sredstva koja su proporcionalna osvojenim 9 mandata, dok je lista na čelu sa DPS osvojila 41 mandat a dobila sredstva na osnovu kojih se stiče utisak da su imali 39,5 poslanika u Skupštini Crne Gore. Albanska Alternativa je osvojila jedan mandat u Skupštini Crne Gore. Nije jasno zbog čega, prema dokumentu dobijenom od Ministarstva finansija, ta partija nije dobila 17.937,71€, koliko su dobile sve partije koje su osvojile po jedan mandat.
REDOVNO FINANSIRANJE Zakonom o budžetu Republike Crne Gore za 2006. godinu utvrđuju se primici i izdaci u iznosu od 518.912.185,26€, a planirani transfer „nevladinim organizacijama, političkim partijama, strankama i udruženjima“ bio je 2.050.000,00€,2 što je 0,4% ukupnih budžetskih sredstava. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Republike Crne Gore za 2006. godinu povećan je na 531.462.185,26€, a planirani transfer „nevladinim organizacijama, političkim partijama, strankama i udruženjima“ bio je 2.050.000,00€,3 odnosno 0,39% ukupnih budžetskih sredstava. 1 2 3
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o Budžetu Republike Crne Gore za 2006. godinu, Službeni list RCG, br. 077/05 1. od 22.12.2005. godine. Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o Budžetu Republike Crne Gore za 2006. godinu, Službeni list RCG, br. 070/06 1. od 16.11.2006. godine.
9
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Završnom računu Budžeta Republike Crne Gore za 2006. godinu navodi se da je planirani transfer „nevladinim organizacijama, političkim partijama, strankama i udruženjima“ bio 2.050.000,00€, a da je isplaćeno 2.015.285,04€, što je 98,31% planiranog transfera sredstava.4
Tabela 2: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu5 PARTIJA Demokratska partija socijalista Crne Gore Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Liberalni savez Demokratski savez u Crnoj Gori Demokratska unija Albanaca Građanska partija Pokret za promjene Bošnjačka stranka Narodna socijalistička stranka Hrvatska građanska incijativa Liberalna partija Demokratska srpska stranka Demokratska stranka jedinstva Srpska radikalna stranka Građanska inicijativa Tuzi UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 640.931,62 365.546,70 188.911,50 154.722,60 138.069,81 90.904,20 76.242,48 76.242,45 65.600,10 58.328,30 18.467,40 14.038,38 14.038,38 14.038,38 14.038,38 14.038,38 14.038,38 14.038,38 1.972.235,82
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Zakonom o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu utvrđuju se primici i izdaci u iznosu od 616.860.519,15€, a sredstva za rad parlamentarnih partija planirana su u iznosu od 2.355.971,00€,6 što je 0,38% ukupnih budžetskih sredstava, i za 111.471,08€ je manje od zakonom propisanog minmuma. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Republike Crne Gore za 2007. godinu povećan je na 749.088.301,36€, a sredstva za rad parlamentarnih partija planirana su u iznosu od 2.996.354,00€,7 odnosno 0,4% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Republike Crne Gore za 2007. godinu navodi se da je za rad parlamen
tarnih partija planirano 2.996.354,00€, a da je isplaćeno 2.996.354,00€, što je 100% planiranog transfera sredstava.8
4
5 6 7
8
Zakon o završnom računu Budžeta Republike Crne Gore za 2006. godinu, Službeni list Crne Gore, br. 012/07 1. od 14.12.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o Budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu, Službeni list RCG, br. 081/06 2 od 29.12.2006. godine. Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o Budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu, Službeni list RCG, br. 063/07 1. od 19.10.2007. godine. Zakon o završnom računu Budžeta Crne Gore za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore, br. 075/08 1. od 08.12.2008. godine.
10
Crna Gora
Tabela 3: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu9 PARTIJA Demokratska partija socijalista Pokret za promjene Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Narodna stranka Bošnjačka stranka Demokratski savez u Crnoj Gori Demokratska unija Albanaca Narodna socijalistička stranka Hrvatska građanska incijativa Liberalna partija Demokratska srpska stranka Demokratska stranka jedinstva Srpska radikalna stranka Građanska inicijativa Tuzi UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 910.696,52 341.020,25 289.231,38 263.336,96 237.442,54 107.970,50 107.970,50 82.076,15 82.076,15 82.076,15 82.076,15 82.076,15 82.076,15 82.076,15 82.076,15 82.076,15 2.996.354,00
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Zakonom o budžetu Crne Gore za 2008. godinu utvrđuju se ukupna budžetska sredstva u iznosu od 730.409.181,00€, a sredstva za rad parlamentarnih partija planirana su u iznosu od 2.921.452,72€,10 što je 0,4% ukupnih budžetskih sredstava. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Crne Gore za 2008. godinu povećan je na 838.251.649,20€, a sred
stva za rad parlamentarnih partija planirana su u iznosu od 3.353.012,64€,11 odnosno 0,4% ukupnih budžetskih sredstava. Završni račun Budžeta Crne Gore za 2008. godinu nije bio objavljen do zaključenja ovog istraživanja.
9 10 11
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o Budžetu Crne Gore za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore, br. 017/07 25. od 31.12.2007. godine. Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o Budžetu Crne Gore za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore, br. 046/08 1. od 04.08.2008. godine.
11
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 4: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu12 PARTIJA Demokratska partija socijalista Pokret za promjene Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Bošnjačka stranka Narodna stranka Demokratski savez u Crnoj Gori Demokratska unija Albanaca Narodna socijalistička stranka Hrvatska građanska incijativa Liberalna partija Demokratska srpska stranka Demokratska stranka jedinstva Srpska radikalna stranka Građanska inicijativa Tuzi UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 1.087.341,12 396.116,00 333.277,43 301.857,76 270.438,40 113.341,61 113.341,51 81.922,10 81.922,10 81.922,10 81.922,10 81.922,10 81.922,10 81.922,10 81.922,10 81.922,10 3.353.012,73
PREDSJEDNIČKI IZBORI Rezultati predsjedničkih izbora (%) 6. april 2008.
Zakonom o izboru Predsjednika Crne Gore13, članom 21, propisano je da se sredstva za pokriće troškova za izbor Predsjednika obezbjeđuju u budžetu Crne Gore, da kandidati za Predsjednika koji na izborima dobiju najmanje 5% važećih glasova imaju pravo na jednaku naknadu troškova izborne propagande, a da visinu te naknade utvrđuje Skupština Crne Gore po pribavljenom mišljenju Državne izborne komisije.
12 13
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o izboru Predsjednika Crne Gore, Službeni list Crne Gore br. 17/07.
12
Crna Gora Skupština je na sjednici od 5. februara usvojila Odluku o utvrđivanju visine naknade troškova za pre
dsjedničku kampanju,14 prema kojoj se naknada za pokriće troškova izborne propagande kandidata za predsjednika Crne Gore utvrđuje u ukupnom iznosu za sve kandidate i iznosi 400.000,00€. Na predsjedničkim izborima učestvovala su četiri kandidata, i svaki je osvojio više od 5% glasova, što znači da je svaki od kandidata pojedinačno za troškove izborne kampanje dobio 100.000,00€.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR – JUN Zakonom o budžetu Crne Gore za 2009. godinu utvrđuju se ukupna budžetska sredstva u iznosu od 1.623.684.943,65€, od čega je tekući budžet 687.041.332,66€. Sredstva za rad parlamentarnih pa
rtija planirana su u iznosu od 2.716.165,33€,15 što je 0,4% tekućeg budžeta. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Crne Gore za 2009. godinu smanjen je na 1.526.705.864,01€, od čega je tekući budžet 656.918.929,38€. Sredstva za rad parlamentarnih partija planirana su u iznosu od 1.915.409,53€,16 što je 0,29% tekućeg budžeta.
Tabela 5: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jun 2009. godinu17 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Bošnjačka stranka Nova srpska demokratija Narodna stranka Građanska inicijativa Tuzi Demokratski savez u Crnoj Gori Demokratska unija Albanaca Hrvatska građanska incijativa Narodna socijalistička stranka Liberalna partija Demokratska srpska stranka Demokratska stranka jedinstva Srpska radikalna stranka Nova demokratska snaga FORCA UKUPNO
14
15 16
17
IZNOS (U EURIMA) 409.574,12 130.245,31 124.861,30 100.792,10 88.514,26 38.481,58 27.242,51 25.886,42 23.675,87 23.657,87 23.657,87 23.657,87 16.939,65 16.939,65 16.939,65 16.939,65 16.939,65 6.736,22 1.131.681,55
Odluka o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kandidata za predsjednika Crne Gore na izborima 2008. godine, Službeni list Crne Gore br. 09/08 od 08.02.2008. godine. Zakon o Budžetu Crne Gore za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore, br. 082/08 14. od 31.12.2008. godine. Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o Budžetu Crne Gore za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore, br. 051/09 1. od 04.08.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
13
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
PARLAMENTARNI IZBORI Rezultati parlamentarnih izbora 29. mart 2009.
Budžetska sredstva za finansiranje troškova izborne kampanje, prema Zakonu u finansiranju poli
tičkih partija, iznose 0,15% tekućeg budžeta.18 Prema Zakonu o Budžetu Crne Gore za 2009. godinu, tekući budžet iznosi 687.041.332,66€, što znači da je za predizbornu kampanju političkih partija trebalo izdvojiti 1.030.562,00 eura. 20% ovih sredstava (206.112,40€) se dijeli podnosiocima potvrđenih izbornih lista, a 80% (824.449,60€) podnosiocima izbornih lista koje su osvojile ma
ndate, srazmjerno broju osvojenih mandata. Ako se dosljedno primjene odredbe Zakona dolazi se do iznosa od 12.882,02€, koliko je trebalo da dobije svaka od 16 potvrđenih izbornih lista za troškove kampanje. Međutim, Ministarstvo finansija je 16. marta zvanično saopštilo da je iz tekuće budžetske rezerve izdvojeno 1.360.000,00€ za fina
nsiranje kampanja političkih partija, te da se 20% od tih sredstava, odnosno 272.000,00€ ra
spoređuje podnosiocima izbornih lista (njih 16), u jednakim iznosima – po 17.000,00€. Za pokriće troškova izborne kampanje obezbjeđuju i se vezana budžetska sredstva u iznosu od 0,05% tekućeg budžeta (343.520,67€) i koja se nakon izbora raspodjeljuju listama koje su osvojile mandate (njih 8), srazmjerno broju osvojenih mandata, pod uslovom da su iz privatnih izvora prikupile dvostruki iznos sredstava u odnosu na iznos koji im pripadne podjelom 20% od iznosa opredjeljenog budžetom. Iz dokumenata koje je dostavilo Ministarstvo finansija vidi se da nije bilo raspodjele sredstava po ovom osnovu.
18
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore 49/08.
14
Crna Gora
Tabela 6: Iznos sredstava koje su partije dobile za parlamentarne izbore 2009. godine19 Za pokriće Za osvojene troškova izborne mandate u kampanje Skupštini Demokratska partija socijalista 17.000,00 644.740,70 Socijalistička narodna partija 17.000,00 214.913,60 Nova srpska demokratija 17.000,00 107.456,80 Pokret za promjene 17.000,00 67.160,50 Demokratska unija Albanaca DUA 17.000,00 13.432,10 Demokratski savez u Crnoj Gori 17.000,00 13.432,10 Građanska inicijativa Tuzi 17.000,00 13.432,10 Nova demokratska snaga FORCA 17.000,00 13.432,10 Bošnjačka demokratska partija 17.000,00 0,00 Lista OSS – Doc. dr A. Stamatović 17.000,00 0,00 Narodna stranka 17.000,00 0,00 Partija demokratskog prosperiteta 17.000,00 0,00 Savez komunista Jugoslavije – Komunisti Crne Gore 17.000,00 0,00 Srpska nacionalna lista 17.000,00 0,00 Stranka penzionera i invalida 17.000,00 0,00 Za drugačiju Crnu Goru 17.000,00 0,00 UKUPNO 272.000,00 1.088.000,00 PARTIJA
19
UKUPNO 661.740,70 231.913,60 124.456,80 84.160,50 30.432,10 30.432,10 30.432,10 30.432,10 17.000,00 17.000,00 17.000,00 17.000,00 17.000,00 17.000,00 17.000,00 17.000,00 1.360.000,00
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
15
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
4.
Opština
Andrijevica
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat lokalne uprave opštine Andri
jevica dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 051 2/09 03/1 i 051 2/09 03/2 od 17.08.2009. godine i dopisa br. 051 2/09 03/3 od 19.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Andrijevica je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informaci
jama, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izd
vojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.20 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Andrijevici potrošeno je ukupno 3.064,64€ (od planiranih 3.190,00€, što čini 0,4% ukupnog budžeta opštine). Analizom dobijenih analitičkih kartica zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema formuli 20% 10% 70%.21
20 21
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
16
Opština Andrijevica
Tabela 7: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine22 PARTIJA DPS SNP SNS SDP DSS NS SRS NSS PzP UKUPNO:
20% 106,33 106,33 106,33 0,00 0,00 106,33 106,33 106,33 0,00 637,98
10% 53,16 53,16 53,16 53,16 53,16 0,00 0,00 0,00 0,00 265,80
70% 792,26 720,36 432,08 144,02 72,14 0,00 0,00 0,00 0,00 2.160,86
UKUPNO 951,75 879,85 591,57 197,18 125,30 106,33 106,33 106,33 0,00 3.064,64
Po navedenoj formuli, 10% sredstava se raspodijeljuje podnosiocima proglašenih izbornih lista, u jed
nakim iznosima. Na izborima u Andrijevici učestvovao je i Pokret za promjene, ali se iz zvaničnih doku
menata ne vidi da je ovoj partiji izvršen prenos sredstava kao ostalim podnosiocima izbornih lista. Konačno, 70% ukupnih sredstava dijeli se podnosiocima izbornih lista koje su osvojile mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata. U analitičkim karticama dobijenim od organa opštine Andri
jevica, ne nalaze se podaci o transferu sredstava PzP u ni po ovom osnovu, iako je partija osvojila jedan odbornički mandat.
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
24. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.23 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 1.000,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila trojica kandidata koji su u prvom krugu izbora os
vojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 3.000,00€ iz budžeta opštine. 22 23
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03.
17
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Andrijevica za 2006. godinu iznosio je 797.482,10€, a za partije sa parlamentarnim statusom planirano je 11.962,00€,24 odnosno 1,5% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Andrijevica za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 11.962,00€, dok je isplaćeno 9.968,00€, što čini 83,33% planiranog transfera sredstava.25 U Tabeli 8 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 8: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu26 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Srpska narodna stranka Narodna stranka Narodna socijalistička stranka Srpska radikalna stranka Socijaldemokratska partija Demokratska srpska stranka Pokret za promjene UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 4.034,60 2.613,32 989,99 713,43 713,43 713,43 78,20 55,80 55,80 9.968,00
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz analitičkih kartica. Finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Andrijevica realizovano je u zakonskim okvirima.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Andrijevica za 2007. godinu iznosio je 1.181.443,98€, a za partije koje su imale odbo
rnike u lokalnom parlamentu planirano je 17.721,00€,27 odnosno 1,5% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Andrijevica za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 17.721,00€, dok je isplaćeno 16.732,80€, što čini 94,42% planiranog transfera sredstava.28 U Tabeli 9 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
24 25
26 27 28
Odluka o Budžetu Opštine Andrijevica za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 009/06 2. od 06. 03. 2006. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Andrijevica za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 023/07
47. od 11. 07. 2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Andrijevica za 2007. godine, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 012/07 8. od 04. 04. 2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Andrijevica za 2007. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 021/08 1. od 10.07.2008. godine.
18
Opština Andrijevica
Tabela 9: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu29 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Narodna stranka Narodna socijalistička stranka Demokratska srpska stranka Pokret za promjene Srpska radikalna stranka SPC Boro Vrhovac30 UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 4.720,40 3.964,40 2.072,40 1.314,40 937,60 937,60 937,60 910,80 881,80 55,80 16.732,80
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz analitičkih kartica. Finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Andrijevica realizovano je u zakonskim okvirima.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Andrijevica za 2008. godinu iznosio je 1.107.366,86€, a za partije koje su osvojile mandate planirano je 16.610,00€,31 odnosno 1,5% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Andrijevica za 2008. godinu, budžet je povećan na 1.296.366,86€, a za partije koje imale odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 19.445,00€,32 odnosno 1,5% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Andrijevica za 2008. godinu navodi se da je planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja 19.445,00€, dok je isplaćeno 19.445,00€, što čini 100,00% planiranog transfera sredstava.33 U Tabeli 10 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
29 30
31
32
33
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Nejasna je uplata na račun SPC Boro Vrhovac, izvršena u januaru 2007. godine. Vrlo je vjerovatno da je ovo uplaćeno zapravo za potrebe SRS, jer se ne navodi uplata za januar koja je trebalo da bude isplaćena SRS. Odluka o Budžetu Opštine Andrijevica za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 009/08 5. od 07. 04. 2008. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Andrijevica za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 029/08 39. od 03. 10. 2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Andrijevica za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 023/09 1. od 08. 07. 2009. godine.
19
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 10: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu34 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Narodna stranka Narodna socijalistička stranka Demokratska srpska stranka Pokret za promjene Srpska radikalna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 5.497,65 4.599,72 2.404,06 1.524,72 1.087,77 1.087,77 1.087,77 1.087,77 1.087,77 19.465,00
Analizom analitičkih kartica se da zaključiti da je čitava fiskalna godina isplaćena po starom Zakonu o finansiranju političkih partija, iako je novi stupio na snagu stupio na snagu 16. avgusta 2008. godine.35
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR MAJ Budžet Opštine Andrijevica za 2009. godinu iznosi 1.570.446,53€, dok je tekući 915.446,53€, a za partije koje su osvojile mandate planirano je 9.154,46€,36 što se poklapa sa zakonski propisanim da
vanjima. U Tabeli 11 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih pet mjeseci 2009. godine.
Tabela 11: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar maj 200937 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Narodna stranka Narodna socijalistička stranka Demokratska srpska stranka Pokret za promjene Srpska radikalna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 1.213,90 1.004,80 481,80 272,35 168,30 168,30 168,30 168,30 168,30 3.814,35
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
34 35 36
37
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list CG, br. 49/08. Odluka o Budžetu Opštine Andrijevica za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 011/09 26. od 27. 03. 2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
20
Opština Bar
5.
Opština
Bar
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Služba za skupštinske poslove Opštine Bar dostavila CDT u, na osnovu Rješenja br. 030 189, 030 190 i 030 191 od 18.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Bar je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dosta
vivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.38 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Baru određen je iznos u visini od 0,4% od ukupno planiranih budžetskih prihoda za tu godinu, odnosno 51.085,00€.39 Analizom dobijenih dokumenata zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema fo
rmuli 10% 70%.40
38 39 40
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o budžetu opštine Bar za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 043/05 40 od 30.12.2005. godine Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
21
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. 10% sredstava je raspodijeljeno podnosiocima proglašenih izbornih lista, u jednakim iznosima, a 70% ukupnih sredstava podijeljeno je podnosiocima izbornih lista koje su osvojile mandate, srazm
jerno broju osvojenih mandata. Ipak, iz analitičkih kartica se ne može utvrditi da li je, i na koji način raspodijeljeno 20% sredstava.
Tabela 12: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine41 PARTIJA DPS PzP SDP SL SNP NS DSS LP BS GP DSuCG UKUPNO:
10% 730,00 730,00 0,00 730,00 730,00 730,00 730,00 730,00 5.110,00
70% 13.902,00 4.965,00 4.965,00 3.972,00 2.979,00 1.986,00 1.986,00 993,00 35.748,00
UKUPNO 14.632,00 5.695,00 4.965,00 4.702,00 3.709,00 2.716,00 2.716,00 1.723,00 40.858,00
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.42 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 500,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila dvojica kandidata koji su osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 1.000,00€ iz budžeta opštine. Pored ovoga, iz analitičkih kartica se vidi da je iz budžeta Opštine Bar, 23.08.2006. izvršen prenos od po 500,00€ na račune pet partija (DPS, SNP, PzP, SNS, LP), koje su imale kandidate za grado
načelnika, sa svrhom doznake „akontacija za kampanju predsjednika“.43 41 42 43
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Analitičke kartice dobijene na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
22
Opština Bar
REDOVNO FINANSIRANJE Planirani Budžet Opštine Bar za 2006. godinu iznosio je 12.771.397,00€, a planirani iznos za poli
tičke partije je bio 89.500,00€,44 što je 0,7% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Bar za 2006. godinu je povećan na 14.252.757,00€, a za transfere partijama koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu predviđeno je 100.000,00€,45 odnosno 0,7% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Bar za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke pa
rtije iznosi 100.000,00€, dok je isplaćeno 94.654,00€, što čini 94,65% planiranog transfera sredstava.46 U Tabeli 13 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 13: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu47 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijaldemokratska partija Socijalistička narodna partija Liberalna partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Demokratski savez Građanska partija Narodna socijalistička stranka Pokret za promjene Bošnjačka stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 25.047,60 16.891,80 11.773,50 8.652,90 6.837,30 5.967,30 5.967,30 5.060,40 2.835,30 2.785,20 1.045,20 92.863,80
Upoređivanjem podataka iz dostavljenih analitičkih kartica i cifara iz Završnog računa Budžeta opšti
ne, možemo zaključiti da je prema analitičkim karticama partijama uplaćeno 1.790,20€ manje nego što je prikazano u Završnom računu.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Planirani Budžet opštine Bar za 2007. godinu iznosio je 16.837.290,00€, a planirani iznos za političke partije je bio 120.000,00€,48 što je 0,71% planiranog budžeta.
44 45
46
47 48
Odluka o Budžetu Opštine Bar za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 043/05 40. od 30.12.2005. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Bar za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 003/07 24. od 18.01.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Bar za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 023/07 11. od 11.07.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Bar za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 003/07 38. od 18.01.2007. godine.
23
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Bar za 2007. godinu je povećan na 58.036.283,00€, a za transfere partijama koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu predviđeno je 166.900,00€,49 odnosno 0,29% ukupnih budžetskih sredstava, što je manje od tada važećeg zakonskog minimuma od 0,4%50, prema kojem je za partije je trebalo planirati najmanje 232.145,10€, ili 65.245,10€ više od izdvojenog iznosa. U Završnom računu Budžeta Opštine Bar za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 166.900,00€, a isplaćeno je 166.900,00€, što čini 100% planiranog transfera sredstava.51 U Tabeli 14 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 14: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu52 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijaldemokratska partija Pokret za promjene Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Građanska partija Narodna socijalistička stranka Narodna stranka Liberalna partija Demokratski savez Bošnjačka stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 49.964,50 20.778,85 20.778,85 14.289,35 11.044,60 11.044,60 7.799,85 7.799,85 7.799,85 7.799,85 7.799,85 166.900,00
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Planirani Budžet Opštine Bar za 2008. godinu iznosio je 45.383.500,00€, a planirani iznos za poli
tičke partije je bio 318.000,00€,53 što je 0,7% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Bar za 2008. godinu je smanjen na 36.124.109,00€, a za transfere partijama koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu predviđeno je 318.000,00€,54 odnosno 0,88% ukupnih budžetskih sredstava.
49
50 51
52 53 54
Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Bar za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 117. od 28.12.2007. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Bar za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 016/08 20. od 02.06.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Bar za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 250. od 28.12.2007. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu opštine Bar za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 104. od 29.12.2008. godine.
24
Opština Bar U Završnom računu Budžeta Opštine Bar za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 318.000,00€, a isplaćeno je 318.000,00€, što čini 100% planiranog transfera sredstava.55 U Tabeli 15 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 15: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu56 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijaldemokratska partija Pokret za promjene Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Građanska partija Narodna socijalistička stranka Narodna stranka Liberalna partija Demokratski savez Bošnjačka stranka57 UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 95.236,80 39.590,40 39.590,40 27.223,20 21.039,60 21.039,60 14.856,00 14.856,00 14.856,00 14.856,00 14.856,00 318.000,00
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz analitičkih kartica. Analizom analitičkih kartica se da zaključiti da je čitava fiskalna godina isplaćena po starom Zakonu o finansiranju poli
tičkih partija, iako je novi stupio na snagu 16. avgusta 2008. godine.58
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUL Planirani Budžet Opštine Bar za 2009. godinu iznosi 44.607.730,00€, od čega je tekući budžet 10.907.730,00€.59 Za partije koje imaju odbornike u lokalnom parlamentu, planirano je 110.000,00€ ili 1% tekućeg budžeta, što se poklapa sa zakonski propisanim davanjima.60 U Tabeli 16 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih sedam mjeseci 2009. godine.
55
56 57
58 59
60
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Bar za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 022/09 1. od 01.07.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Na račun Bošnjačke stranke je u 2008. godini, iz tekuće budžetske rezerve, pod svrhom doznake “pomoć za opremanje kancelarije” uplaćeno i dodatnih 6.760,00€. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list CG, br. 49/08. Odluka o Budžetu opštine Bar za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 124. od 29.12.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list CG, br. 49/08.
25
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 16: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jul 200961 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijaldemokratska partija Pokret za promjene Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Građanska partija Narodna socijalistička stranka Narodna stranka Liberalna partija Demokratski savez Bošnjačka stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 22.085,00 8.449,00 8.449,00 5.418,00 3.906,00 3.906,00 2.390,50 2.390,50 2.390,50 2.390,50 2.390,50 64.165,50
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
61
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
26
Opština Berane
6.
Opština
Berane
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za finansije, razvoj i saobraćaj opštine Berane dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 06 401 288 od 19.08.2009, 06 401 289 od 21.08.2009, 06 401 290 od 20. 08. 2009, 06 401 287 od 24.08.2009, i 06 401 288/2, 06 401 289/2 i 06 401 290/2 od 23.09.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Berane je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija,62 dok su sredstva obračunata na osnovu članova 5 i 6 Odluke o finansiranju političkih partija.63 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Beranama potrošeno je ukupno 15.120,00€. Analizom dobijen analitičkih kartica zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema formuli 20% 80%.64 62 63 64
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG –opštinski propisi 14/06 i 34/06. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
27
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 17: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine65 PARTIJA DPS SDP SNP NS DSS SL PzP UKUPNO:
10% 756,00 756,00 756,00 756,00 3.024,00
70% 6.221,00 3.111,00 2.073,00 691,00 12.096,00
UKUPNO 6.977,00 3.867,00 2.829,00 1.447,00 15.120,00
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.66 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 1.000,00€.67 Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila su dvojica kandidata koji su u prvom krugu izbora osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 2.000,00€ iz budžeta opštine.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Berane za 2006. godinu iznosio je 3.780.000,00€, ali se ne navode podaci koliko je sredstava planirano za finansiranje političkih partija.68 Izmjenama i dopunama od 29. decembra 2006. godine, Budžet je povećan na 4.417.048,00€, ali se opet ne navode podaci o tome koliko je sredstava planirano za finansiranje političkih partija.69
65 66 67
68 69
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Odluka o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kandidatima za predsjednika opštine Berane, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 030/06 53 od 26.07.2006. Odluka o Budžetu Opštine Berane za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 001/06 84. od 11.01.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Berane za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 003/07 71. od 18.01.2007. godine.
28
Opština Berane U Završnom računu Budžetu stoji da je planirani iznos za „političke partije, nevladine organizacije i udruženja“ bio 53.000,00€ (ili 1,2% Budžeta), dok je isplaćeno 39.634,00€ (0,9% Budžeta), što čini što čini 74,78% planiranog transfera sredstava.70 Opština Berane nam je dostavila podatke o realizovanim sredstvima za redovno finansiranje poli
tičkih partija za posljednja tri mjeseca 2006. godine.
Tabela 18: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period oktobar – decembar 2006.71 PARTIJA Socijalistička narodna partija Narodna stranka Demokratska partija socijalista Srpska narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 1.452,03 800,00 779,00 370,40 3.401,43
Kao što se vidi iz Tabele 18, sredstva za redovno finansiranje u posljednja tri mjeseca 2006. godine su isplaćena za samo četiri od devet partija koje imaju odbornike u Skupštini Opštine Berane. Takođe, iz dobijenih podataka se zaključuje da raspodjela sredstava nije izvršena proporcionalno broju osvo
jenih mandata.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Berane za 2007. godinu iznosio je 5.226.406,00€, a u njemu planirani iznos za poli
tičke partije 60.100,00€,72 što je 1,14% planiranog Budžeta. Izmjenama i dopunama od 10. decembra 2007. godine, Budžet je povećan na 5.398.894,00€, a plani
rani iznos za političke partije smanjen na 30.000,00€,73 što je 0,55% ukupnog Budžeta. U Završnom računu Budžeta stoji da je planirani iznos za političke partije bio 30.000,00€, dok je is
plaćeno 24.251,92€ (0,45% Budžeta), što čini što čini 80,84% planiranog transfera sredstava.74 U Tabeli 19 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
70
71 72
73
74
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Berane za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 022/07 50. od 02.07.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o budžetu Opštine Berane za 2007. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 013/07 51. od 13.04.2007. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Berane za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 107/07 71. od 24.12.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Berane za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 019/08
15. od 26.06.2008. godine.
29
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 19: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu75 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Demokratska srpska stranka Narodna socijalistička stranka Narodna stranka Srpska narodna stranka Stranka srpskih radikala Socijaldemokratska partija Pokret za promjene UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 5.200,00 4.936,18 2.093,99 1.956,05 1.800,00 1.727,00 1.661,58 1.450,00 1.430,13 22.254,93
Upoređivanjem podataka iz dostavljenih analitičkih kartica i cifara iz Završnog računa Budžeta opšti
ne, možemo zaključiti da je prema analitičkim karticama partijama uplaćeno 1.996,99€ manje nego što je prikazano u Završnom računu. Takođe, iz dobijenih podataka se zaključuje da raspodjela sred
stava nije izvršena proporcionalno broju osvojenih mandata.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Berane za 2008. godinu iznosio je 6.107.400,00€, od čega je tekući budžet 3.958.170,00€. Sredstva za „političke partije i udruženja“ planirana su u iznosu od 35.000,00€,76 što je 0,57% od ukupnog Budžeta. Izmjenama i dopunama od 13. oktobra 2008. godine, Budžet povećan na 10.307.381,00€, od čega je operativni dio 6.829.630,00€, a u kome se navodi da je planirani iznos za političke partije 70.000,00€,77 što je 1,02% operativnog Budžeta. Budžet je drugi put izmijenjen 25. decembra 2008. godine, kada je iznosio 10.307.381,00€, od čega je operativni dio 6.325.151,00€, a planirani iznos za političke partije 70.000,00€,78 što je 1,1% ope
rativnog Budžeta. U Završnom budžetu stoji da je planirani iznos za političke partije bio 70.000,00€, dok je isplaćeno 69.589,20€, što čini što čini 99,41% planiranog transfera sredstava.79 U Tabeli 20 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
75 76
77
78
79
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Berane za 2008. godinu,Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 108/07 452. od 28.12.2007. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Berane za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 031/08 2. od 23.10.2008. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Berane za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 040/08 139. od 31.12.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Berane za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 018/09
1 od 05.06.2009. godine.
30
Opština Berane
Tabela 20: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu80 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Stranka srpskih radikala Demokratska srpska stranka Pokret za promjene Narodna socijalistička stranka Socijaldemokratska partija UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 44.569,20 11.000,00 5.920,00 3.000,00 1.900,00 1.400,00 700,00 600,00 0,00 69.089,20
Socijaldemokratskoj partiji, koja je imala dva odbornika u lokalnoj Skupštini, prema dobijenim po
dacima, nijesu uplaćivana sredstva za redovno finansiranje u 2008. godini. Takođe, iz dobijenih po
dataka se zaključuje da raspodjela sredstava nije izvršena proporcionalno broju osvojenih mandata. Upoređivanjem podataka iz dostavljenih analitičkih kartica i cifara iz Završnog računa Budžeta opš
tine, možemo zaključiti da je prema analitičkim karticama partijama uplaćeno 500,00€ manje nego što je prikazano u Završnom računu.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet opštine Berane za 2009. godinu iznosi 8.918.000,00€, od čega je operativni budžet 6.218.000,00€. Planirani iznos za političke partije iznosi 50.000,00€,81 što je 0,8% ukupnih budžet
skih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta, i u skladu je sa zakonski propisanim izdva
janjima.82 U Tabeli 21 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
80 81
82
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Berane za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore – opštinski propisi, br. 040/08 155. od 31.12.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08.
31
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 21: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija u periodu januar jun 200983 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Narodna stranka Nova srpska demokratija84 Socijaldemokratska partija Stranka srpskih radikala Demokratska srpska stranka Pokret za promjene UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 10.000,00 3.900,00 2.650,00 2.000,00 1.000,00 200,00 150,00 0,00 19.900,00
Pokretu za promjene, koji je imao dva odbornika u lokalnoj Skupštini, prema dobijenim podacima, nijesu uplaćivana sredstva za redovno finansiranje u 2009. godini. Takođe, iz dobijenih podataka se zaključuje da raspodjela sredstava nije izvršena proporcionalno broju osvojenih mandata. Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
83 84
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. U januaru 2009. godine osnovana je Nova srpska demokratija (NOVA) u čiji je sastav ušla većina članova nekadašnje Srpske na
rodne stranke, Narodne socijalističke stranke Crne Gore, kao i nevladina organizacije Matica Boke. Iz tog razloga, iz Tabele smo izostavili stavku koja se odnosi na izdvajanja NSS, zaključivši da takvih izdvajanja nije bilo zbog ove partijske transformacije.
32
Opština Bijelo Polje
7.
Opština
Bijelo Polje
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Služba predsjednika Opštine Bijelo Polje dostavila CDT u, na osnovu Rješenja br. 01 160, 01 161 i 01 162 od 18.09.2009. godine, i dopisa br. 01 160 i 01 161 od 23.09.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Bijelo Polje je dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama nakon upućivanja žalbe Glavnom administratoru na ćutanje prvostepenog organa, dostavivši podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.85 Osnovica za obračun sredstava namijenjenih partijama je iznosila 20,000.00€, od čega je 10% (2,000.00€) obračunato za uplate podnosiocima izbornih lista u jednakim iznosima, a 70% (14,000.00€) listama koje su osvojile mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata.86 Iz po
dataka koje nam je dostavila opština Bijelo Polje nije jasno da li je i na koji način raspodijeljeno pre
ostalih 20% (4,000.00€) od sredstava predviđenih obračunom.87 85 86 87
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
33
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 22: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine88 PARTIJA DPS SDP SNP NS DSS SL BS LP PzP Jugoslovenski Komunisti GP BDK UKUPNO:
10% 0,0089 250,00 250,00 250,00 250,00 250,00 250,00 250,00 1.750,00
70% 8.473,6890 2.210,5391 1.368,4292 736,8493 368,42 0,00 0,00 0,00 13.157,88
UKUPNO 8.473,68 2.460,52 1.618,42 986,84 618,42 250,00 250,00 250,00 14.907,88
Kao što se vidi iz Tabele 22, iznos isplaćenih sredstava (13.157,88€) je za 1.092,12€ manji od iznosa obračunatih sredstava, i to na štetu DPS i SNS. Listi DPS SDP, prema dobijenim podacima podacima, nije uplaćeno obračunatih 250,00€ na ima potvrđene izborne liste, dok je SNS, na osnovu broja os
vojenih mandata, uplaćeno 1.000,00€, što je za 842,10€ manje od iznosa predviđenog obračunom. U Završnom računu Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu, pod stavkom 431 4 2, stoji da je za troškove izborne kampanje političkih partija planirano 20.000,00€ dok je isplaćeno 16.713,14€, što čini 87,53% planiranog transfera sredstava.94 Upoređivanjem podataka iz koje nam je dostavila Služba Predsjednika Opštine Bijelo Polje i cifara iz Završnog računa Budžeta Opštine, možemo za
ključiti da je prema dokumentima dobijenim od Opštine partijama uplaćeno 1.805,26€ manje nego što je prikazano u Završnom računu.
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
88 89 90 91 92 93 94
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Kako se navodi u zvaničnom dokumentu, ovoj listi, iako je predviđeno obračunom, nije isplaćeno 250,00€. DPS 7.000,00€ i SDP 1.473,68€. Od ovog iznosa SNP je isplaćeno 1.473,68€, a NS i DSS po 368,42€. SRS je isplaćeno 368,42€, a SNS 1.000,00€, što je za 842,10€ manje od iznosa predviđenog obračunom. LP 368,42€ i BS 368,42€. Odluka o usvajanju Završnog računa Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 030/07 33. od 11.10.2007. godine.
34
Opština Bijelo Polje Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.95 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 3.000,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila su dvojica kandidata koji su u prvom krugu izbora osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 6.000,00€ iz budžeta opštine.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu iznosio je 5.840.000,00€, ali se ekplicitno ne navode podaci o planiranim sredstavima za finansiranje političkih partija, osim da je planirani iznos za „poli
tičke partije i NVO“ – 70.000,00€,96 što je 1,2% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna od 26. decembra 2006. godine, Budžet Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu smanjen je na 5.399.000,00€, a za transfere političkim partijama predviđeno je 45.000,00€,97 što je 0,8% planiranog Budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 45.000,00€. Od tog iznosa je 25.000,00€ planirano za „troškove redovnog finansiranja“ dok je isplaćeno 31.664,61€ (0,59% Budžeta), što čini 126,66% planiranog transfera sredstava.98 Opština Bijelo Polje nam nije dostavila analitičke kartice iz opštinskog trezora već gotove podatke obrađene u tabelama. U Tabeli 23 možete vidjeti podatke o sredstvima za pokriće rada parlamen
tarnih partija za prvih devet mjeseci 2006, a u Tabeli 24 za posljednja tri mjeseca 2006. godine, za novi saziv parlamenta, nakon lokalnih izbora.
Tabela 23: Obračun sredstava za pokriće rada parlamentarnih partija za januar septembar 200699 PARTIJA DPS SNP SDP Po ugovoru za kiriju SDP NS SNS DSS UKUPNO
95 96 97
98
99
DUG IZ RANIJIH GODINA
11.304,54
909,82
24,23 0,00
279,99
882,88
937,63
14.339,09
OBRAČUN ZA 9 MJESECI 2006. 7.677,30 5.073,90 2.842,45 1.350,00 1.354,80 1.354,80 1.354,80 21.008,05
UKUPNE OBAVEZE
UPLAĆENO
RAZLIKA
18.981,84 5.983,72 2.866,68 1.350,00 1.634,79 2.237,68 2.292,43 35.347,14
19.500,00 5.010,00 3.300,00 1.350,00 1.500,00 2.407,00 1.437,60 34.504,60
518,16
973,72 433,32 0,00
134,79 169,32
854,83
842,54
Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Odluka o Budžetu Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 002/06 13. od 16.01.2006. godine. Odluka o izmjeni Odluke o Budžetu Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 002/07 3. od 10.01.2007. godine. Odluka o usvajanju Završnog računa Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 030/07 33. od 11.10.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
35
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 24: Obračun sredstava za pokriće rada parlamentarnih partija za oktobar decembar 2006100 PARTIJA DPS SNP SDP Po ugovoru za kiriju SDP NS SNS DSS PzP BP LP SRS ZMiB UKUPNO
DUG IZ OBRAČUN ZA PRETHODNOG 3 MJESECA PERIODA 2006. 518,15 2.900,65
973,72 816,05 433,32 816,05 0,00 0,00
134,79 369,35 169,32 964,95
854,83 369,35 0,00 369,35 0,00 369,35 0,00 369,35 0,00 369,35
368,42 369,35
1.210,97 8.083,15
UKUPNE OBAVEZE
UPLAĆENO
RAZLIKA
2382,5 1.789,77 382,73 675,00 504,14 795,63 1.224,18 369,35 369,35 369,35 369,35 737,77 9.969,12
5.047,88 1.822,36 146,40 675,00 2.155,20 0,00 654,19 0,00 763,16 250,00 0,00 215,00 11.729,19
2.665,38 32,59
236,33 0,00 1.651,06
795,63
569,99
369,35 393,81
119,35
369,35
522,77 1.760,07
Iz dokumenata dobijenih od Opštine Bijelo Polje, se vidi da u posljednja tri mjeseca 2006. godine, PZP i SRS, nove partije u sastavu lokalnog parlamenta, nijesu dobile sredstva koja im sljeduju po Za
konu. Takođe, na račun SNS u periodu nakon izbora nijesu uplaćena nikakva sredstva. Sredstva po ugovoru za kiriju je, kao što se vidi, tokom fiskalne 2006. dobijala samo Socijalde
mokratska partija. Radi jednostavnijeg pregleda, u Tabeli 25 dajemo pregled ukupno isplaćenih sredstava partijama tokom fiskalne 2006. godine.
Tabela 25: Sredstva isplaćena partijama u 2006. godini PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Narodna stranka Srpska narodna stranka Demokratska srpska stranka Bošnjačka partija Liberalna partija Zajednica Muslimana i Bošnjaka Pokret za promjene Srpska radikalna stranka UKUPNO
100
36
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
IZNOS (U EURIMA) 24.547,88 6.832,36 5.471,40 3.655,20 2.407,00 2.091,79 763,16 250,00 215,00 0,00 0,00 46.233,79
Opština Bijelo Polje Prema Završnom računu Budžeta za 2006, za redovno finansiranje političkih partija uplaćeno je 31.664,61€.101 Ono što je jasno iz dostavljenih podataka je da je za redovan rad političkih partija, na osnovu Zakona o finansiranju političkih partija,102 bilo obračunato ukupno 27.740,90€. Budući da smo od Opštine Bijelo Polje dobili zbirne podatke, koji uključuju dugovanja iz ranijih godina i sre
dstva uplaćena po ugovoru o kiriji, ove podatke nije moguće uporediti, jer je izvjesno da je dio ovih sredstava mogao biti isplaćen i iz neke druge budžetske stavke.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Bijelo Polje za 2007. godinu iznosio je 6.200.000,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 30.000,00€, što je 0,48% planiranog Budžeta.103 Nakon izmjena i dopuna od 28. decembra 2007. godine, Budžet Opštine Bijelo Polje za 2007. godinu povećan je na 6.205.500,00€, a za transfer političkim partijama predviđeno je 45.000,00€,104 što je 0,73% planiranog Budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 45.000,00€, dok je isplaćeno 37.335,13€, što čini što čini 82,97% planiranog transfera sredstava.105 Opština Bijelo Polje nam nije dostavila analitičke kartice iz opštinskog trezora već gotove podatke obrađene u tabelama. U Tabeli 26 možete vidjeti podatke o sredstvima za pokriće rada parlamen
tarnih partija za 2007. godinu.
Tabela 26: Sredstva isplaćena partijama u 2007. godini106 PARTIJA DPS SNP SDP NS SNS DSS PzP BP LP SRS ZMiB UKUPNO 101
102 103 104
105
106
DUG IZ OBRAČUN PRETHODNOG ZA 2007. PERIODA 2.665,38 10.520,27 32,59 2.959,71
236,33 2.959,71 1.651,06 1.339,59
795,63 3.499,75
569,99 1.339,59
369,35 1.339,59 393,81 1.339,59
119,35 1.339,59
369,35 1.339,59
522,77 1.339,59 1760,07 29.316,57
STANARINA ZA 7 MJESECI
UKUPNE OBAVEZE
UPLAĆENO
RAZLIKA
2.800,00 2.800,00 2.800,00 1.190,00 2.800,00 1.190,00 1.190,00 1.190,00 1.190,00 1.190,00 1.190,00 19.530,00
10.654,89 5.727,12 5.996,04 878,53 7.095,38 3.099,58 2.898,94 2.135,78 2.648,94 2.898,94 3.052,36 47.086,50
8.600,00 4.400,00 5.603,54 800,00 6.300,00 3.069,99 2.506,92 2.100,00 2.439,12 2.206,92 2.291,41 40.317,90
2.054,89
1.327,12
392,50
78,53
795,38
29,59
392,02
35,78
209,82
692,02
760,95
6.768,60
Odluka o usvajanju Završnog računa Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 030/07 33. od 11.10.2007. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Budžetu Opštine Bijelo Polje za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 002/07 19. od 10.01.2007. godine. Odluka o izmjeni Odluke o Budžetu Opštine Bijelo Polje za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/08 53. od 23.01.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 029/08 10. od 03.10.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
37
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Prema Završnom računu Budžeta za 2007. godinu, za redovno finansiranje političkih partija up
laćeno je 37.355,13€.107 Ono što je jasno iz dostavljenih podataka je da je za redovan rad političkih partija, na osnovu Zakona o finansiranju političkih partija108, bilo obračunato ukupno 29.316,57€. Budući da smo od Opštine Bijelo Polje dobili zbirne podatke, koji uključuju dugovanja iz ranijih go
dina i sredstva uplaćena na ime stanarine za sedam mjeseci, ove podatke nije moguće uporediti, jer je izvjesno da je dio ovih sredstava mogao biti isplaćen i iz neke druge budžetske stavke.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Bijelo Polje za 2008. godinu iznosio je 8.365.000,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 70.000,00€,109 što čini 0,8% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna od 29. decembra 2008. godine, Budžet Opštine Bijelo Polje povećan je na 10.319.000,00€, a za transfer političkim partijama predviđeno je 70.000,00€,110 što čini 0,7% plani
ranog Budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 70.000,00€, dok je isplaćeno 59.372,09€, što čini 84,82% planiranog transfera sredstava.111 Opština Bijelo Polje nam nije dostavila analitičke kartice iz opštinskog trezora već gotove podatke obrađene u tabelama. U Tabeli 27 možete vidjeti podatke o sredstvima za pokriće rada parlame
ntarnih partija za 2008. godinu.
Tabela 27: Sredstva isplaćena partijama u 2008. godini112 PARTIJA DPS SNP SDP NS SNS DSS PzP BP LP SRS ZMiB UKUPNO 107
108 109
110
111
112
38
DUG IZ OBRAČUN PRETHODNOG ZA 2008. PERIODA
2.054,89 15.578,76
1.327,12 4.382,82
392,5 4.382,82
78,53 1.983,69
795,38 5.182,53
29,59 1.983,69
392,02 1.983,69
35,78 1.983,69
209,82 1.983,69
692,02 1.983,69
760,95 1.983,69
6.768,60 43.412,76
STANARINA ZA 12 MJESECI 4.800,00 4.800,00 4.800,00 2.040,00 4.800,00 2.040,00 2.040,00 2.040,00 2.040,00 2.040,00 2.040,00 33.480,00
UKUPNE OBAVEZE
UPLAĆENO
RAZLIKA
22.433,65 10.509,94 9.575,32 4.102,22 10.777,91 4.053,28 4.415,71 4.059,47 4.233,51 4.715,71 4.784,64 83.661,36
18.297,00 8.340,62 8.292,50 2.500,00 8.600,00 3.800,00 2.892,02 3.950,00 2.554,62 3.000,00 3.792,82 66.019,58
4.136,65
2.169,32
1.282,82
1.602,22
2.177,91
253,28
1.523,69
109,47
1.678,89
1.715,71
991,82
17.641,78
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Bijelo Polje za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 029/08 10. od 03.10.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Budžetu Opštine Bijelo Polje za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/08 73. od 23.01.2008. godine. Odluka o izmjeni Odluke o Budžetu Opštine Bijelo Polje za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 11. od 15.01.2009. godine. Odluka o usvajanju Završnog računa budžeta Opštine Bijelo Polje za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 026/09 1. od 05.08.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Bijelo Polje Prema Završnom računu Budžeta za 2008. godinu, za redovno finansiranje političkih partija up
laćeno je 59.372,09€.113 Ono što je jasno iz dostavljenih podataka je da je za redovan rad političkih partija, na osnovu Zakona o finansiranju političkih partija114, bilo obračunato ukupno 43.412,76€. Budući da smo od Opštine Bijelo Polje dobili zbirne podatke, koji uključuju dugovanja iz ranijih go
dina i sredstva uplaćena na ime stanarine za 12 mjeseci, ove podatke nije moguće uporediti, jer je izvjesno da je dio ovih sredstava mogao biti isplaćen i iz neke druge budžetske stavke.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR AVGUST Planirani Budžet Opštine Bijelo Polje za 2009. godinu iznosi 15.060.000,00€, od čega je tekući budžet 7.050.000,00€, od čega je za transfere političkim partijama predviđeno 70.000,00€,115 što iznosi 1% tekućeg budžeta i u skladu je sa Zakonom.
Tabela 28: Sredstva isplaćena partijama za period januar avgust 2008. godine116 PARTIJA DPS SNP SDP NS SNS DSS PzP BP LP SRS ZMiB UKUPNO
DUG IZ OBRAČUN ZA OBAVEZE ZA PRETHODNOG 8 MJESECI STANARINU PERIODA 2009.
4.136,65 14.918,22 600
2.169,32 3.695,26 600
1.282,82 3.695,26 600
1.602,22 1.290,34 300
2.177,91 4.496,90 600
253,28 1.290,34 300
1.523,69 1.290,34 300
109,47 1.290,34 300
1.678,89 1.290,34 300
1.715,71 1.290,34 300
991,82 1.290,34 300
17.641,78 35.838,02 4.500,00
UKUPNE OBAVEZE
UPLAĆENO
RAZLIKA
19.654,87 6.464,58 5.578,08 3.192,56 7.274,81 1.843,62 3.114,03 1.699,81 3.269,23 3.306,05 2.582,16 57.979,80
11.000,00 5.000,00 4.100,00 2.500,00 6.974,81 1.300,00 2.300,00 1.324,00 2.500,00 2.571,60 2.091,82 41.662,23
8.654,87
1.464,58
1.478,08
692,56
300,00
543,62
814,03
375,81
769,23
734,45
490,34
16.317,57
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
113
114 115
116
Odluka o usvajanju Završnog računa budžeta Opštine Bijelo Polje za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 026/09 1. od 05.08.2009. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Budžetu Opštine Bijelo Polje za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 32. od 15.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
39
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
8.
Opština
Budva
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za privredu i finansije Opštine Budva dostavio CDT u na osnovu Rješenja br. 04 u 640/2 i 04 u 641/2 od 04.09.2009. i 04 u 716/2 od 21.10.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Opštine Budva. Opština Budva je dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, nakon upućivanja žalbe Glavnom administratoru na ćutanje prvostepenog organa, dostavivši uredne podatke o finan
siranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA Budžet Opštine Budva za 2006. godinu iznosio je 26.410.717,98€, a planirani iznos za političke par
tije bio je 156.000,00€,117 što je 0,59% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Budva za 2006. godinu smanjen je na 26.380.887,98€, a plani
rani iznos za političke partije je bio 120.000,00€,118 odnosno 0,45% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Budva za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 120.000,00€, od čega je isplaćeno 105.242,37€ što čini 87,70% planiranog transfera sredstava.119 U Tabeli 29 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 29: Sredstva isplaćena partijama u 2006. godini120 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Narodna stranka Srpska narodna stranka Srpska radikalna stranka Liberalna partija / Budvanski forum Narodna socijalistička stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 25.569,00 23.610,00 15.000,00 9.250,00 9.250,00 8.304,31 7.884,06 6.375,00 105.242,37
Podatak o ukupnom iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan podatku dobijenom od Opštine Budva.
117 118
119
120
40
Odluka o Budžetu Opštine Budva za 2006. godinu, Službeni list Opštine Budva, br. 05/06 od 31.04.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Budva, Službeni list Opštine Budva, br. 14/06 1 od 29.12.2006. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Budva za 2006. godinu, Službeni list Opštine Budva, br. 4/07 1 od 29.06.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Budva
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Budva za 2007. godinu iznosio je 43.630.000,00€, a planirani iznos za političke par
tije bio je 261.780,00€,121 što je 0,6% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Budva za 2007. godinu smanjen je na 37.697.216,99€, a plani
rani iznos za političke partije je bio 200.000,00€,122 odnosno 0,53% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Budva za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 200.000,00€, od čega je isplaćeno 200.000,00€ što čini 100% planiranog transfera sredstava.123 U Tabeli 30 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 30: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu124 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Narodna stranka Srpska narodna stranka Liberalna partija / Budvanski forum Srpska radikalna stranka Narodna socijalistička stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 73.125,00125 33.750,00 25.000,00 16.250,00 16.250,00 11.875,00 11.875,00 11.875,00 200.000,00
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Budva za 2008. godinu iznosio je 78.657.000,00€, a planirani iznos za političke pa
rtije bio je 280.000,00€,126 što je 0,36% planiranog budžeta, i za 34.628,00€ je manje od zakonom propisanog minimuma od 0,4%.127 Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Budva za 2008. godinu smanjen je na 64.932.300,00€, od čega je operativni dio 23.173.300,00€. Planirani iznos za političke partije je 100.000,00€,128 što čini 0,15% ukupnih budžetskih sredstava, ili 0,43% operativnog budžeta, i manje je od zakonom propisanog minimalnog izdvajanja za rad političkih partija.129 121 122
123 124 125 126 127 128
129
Odluka o Budžetu Opštine Budva za 2007. godinu, Službeni list opštine Budva br. 14/06 24 od 29.12.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Budva za 2007. godinu, Službeni list Opštine Budva, br. 11/07
1 od 28.12.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Budva, Službeni list Opštine Budva, br. 7/08 1 od 22.07.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Suma uključuje isplatu zaostale obaveze za 2006. godinu. Odluka o Budžetu Opštine Budva za 2008. godinu, Službeni list Opštine Budva, br. 11/07 od 28.12.2007. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Budva za 2008. godinu, Službeni list Opštine Budva, br. 17/08 od 30.12.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06 i Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08.
41
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Tabeli 31 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 31: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu130 PARTIJA Socijalistička narodna partija Liberalna partija i Budvanski forum Socijaldemokratska partija Narodna stranka Srpska narodna stranka Srpska radikalna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 5.500,00 4.800,00 3.000,00 3.000,00 3.000,00 1.700,00 21.000,00
Kao što se može vidjeti iz Tabele 4, partijama je u 2008. godini uplaćeno samo 21.000,00€, što je 0,03% ukupnog budžeta ili 0,09% tekućeg budžeta, što je znatno ispod zakonski propisanih mini
malnih izdvajanja za političke partije.131 Pored toga, pojedinim partijama koje učestvuju u radu lokalnog parlamenta nijesu izvršene nikakve uplate u 2008. godini. Finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Budva u 2008. godini nije realizovano u za
konskim okvirima.
2009. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 29. mart 2009.
130 131
42
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06 i Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08.
Opština Budva Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano Zakonom o finansiranju političkih pa
rtija.132 Shodno tome, za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Budvi trebalo je izdvojiti iznos u visini od 0,15% od tekućeg budžeta opštine koji je planiran u iznosu od 45.711.200,00€ za tu godinu,133 odnosno 68.566,80€. Prema članu 11 stav 2 i 3 ovog Zakona,134 ova sredstva se u visini od 20% raspodjeljuju u jednakim iznosima podnosiocima izbornih lista, u roku od osam dana od dana potvrđivanja izborne liste. Sredstva u iznosu od 80% raspodjeljuju se podnosiocima izbornih lista koje su osvojile mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata. Na osnovu slobodnog pristupa informacijama iz Sekretarijata za privredu i finansije Opštine Budva CDT obaviješten da je iz budžeta Opštine Budva potvrđenim izbornim listama uplaćeno ukupno 1.545,20€, i to 515,28€ koaliciji DPS SDP i 1.029,92€ Pokretu za promjene. Na izborima za odbornike Skupštine Opštine Budva učestvovale su četiri izborne liste, a dvije od njih (SNP NS NSD i LP DC) nijesu iz opštinskog budžeta dobile sredstva za pokriće trokova kampanje. Što se tiče drugog dijela (80%) sredstava, koja se prema zakonu raspodjeljuju partijama koje osvoje mandate, ona nijesu uplaćena niti jednoj od četiri liste koje su stekle parlamentarni status. Takođe, ni jednom podnosiocu izborne liste nijesu uplaćena ni vezana budžetska sredstva iz člana 12 Zakona.
Skenirano Rješenje Sekretarijata za privredu i finansije opštine Budva od 4. septembra 2009.
132 133 134
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list CG, br. 49/08. Odluka o Budžetu opštine Budva za 2009. godinu, Službeni list Opštine Budva, br. 17/08 od 30.12.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list CG, br. 49/08.
43
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR – JUN Budžet Opštine Budva za 2009. godinu iznosi 107.788.000,00€, a primjenom formule dolazi se do tekućeg budžeta koji iznosi 45.711.200,00€. Za političke partije planirano je 120.000,00€,135 što predstavlja 0,26% od tekućeg Budžeta za 2009. godinu, i za 108.556,00€ je manje od zakonski propisanog minimuma od 0,5% ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta tekući budžet.136 Sekretarijat za privredu i finansije Opštine Budva nas je obavijestio da „za koalicije i partije nije bilo uplata tokom 2009. godine“.137
Skenirano Rješenje Sekretarijata za privredu i finansije opštine Budva od 4. septembra 2009.
Finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Budva u 2009. godini nije realizovano u za
konskim okvirima.
135 136 137
44
Odluka o Budžetu Opštine Budva za 2009. godinu, Službeni list Opštine Budva, br. 17/08 od 30.12.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Prijestonica Cetinje
9.
Prijestonica
Cetinje
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za privredu, razvoj i finansije Prijestonice Cetinje dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 04 061/09 4066 od 05.08 2009. godine i 04 061/09 4066/2 od 07.09.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Prijestonica Cetinje je roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši podatke o finansiranju političkih partija po godinama.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Prijestonice Cetinje za 2006. godinu iznosio je 2.930.000,00€, a za partije koje su osvojile mandate planirano je 11.000,00€,138 odnosno 0,38% ukupnih budžetskih sredstava, što je manje od zakonski predviđenog minimuma. U Završnom računu Budžeta Prijestonice Cetinje za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 11.000,00€.139 Političkim partijama nijesu uplaćena sredstva za finansiranje po ovom osnovu. Podaci dobijeni od Prijestonice Cetinje potvrđuju da političkim partijama po ovom osnovu nijesu uplaćivana sredstva.140 Finansiranje redovnog rada političkih partija u Prijestonici Cetinje nije realizovano u zakonskim okvirima.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Prijestonice Cetinje za 2007. godinu iznosio je 4.990.000,00€, a za partije koje su osvojile mandate planirano je 19.800,00€,141 odnosno 0,4% ukupnih budžetskih sredstava, što je zakonom propisani minimum.142 138
139
140 141
142
Odluka o Budžetu Prijestonice Cetinje za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 019/06 13. od 24.05.2006. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Prijestonice za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 030/07 73. od 11.10.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Prijestonice Cetinje za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 013/07 19. od 13.04.2007. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06.
45
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Završnom računu Budžeta Prijestonice Cetinje za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 19.800,00€.143 Političkim partijama nijesu uplaćena sredstva za finansiranje po ovom osnovu. Podaci dobijeni od Prijestonice Cetinje potvrđuju da političkim partijama po ovom osnovu nijesu uplaćivana sredstva.144 Finansiranje redovnog rada političkih partija u Prijestonici Cetinje nije realizovano u zakonskim okvirima.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Prijestonice Cetinje za 2008. godinu iznosi 8.020.000,00€, a za partije koje su osvojile ma
ndate planirano je 32.000,00€,145 odnosno odnosno 0,4% ukupnih budžetskih sredstava, što je za
konom propisani minimum. U Završnom računu Budžeta Prijestonice Cetinje za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 32.000,00€, dok je isplaćeno 5.305,43€, što čini 16,58% planiranog transfera sredstava.146 U Tabeli 32 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 32: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu147 PARTIJA
IZNOS (U EURIMA)
Socijaldemokratska partija Socijalistička narodna partija Građanska partija
2.491,44 2.063,99 750,00
UKUPNO
5.305,43
Upoređivanjem podataka iz dostavljenih analitičkih kartica148 i podataka iz Budžeta Prijestonice, možemo zaključiti da je prema analitičkim karticama partijama uplaćeno 26.694,57€ manje nego što planirano Budžetom. Kao što se može vidjeti, na osnovu podataka dobijenih od Prijestonice Cetinje, sredstva su isplaćena za samo tri od pet partija koje su zastupljene u lokalnom parlamentu. Liste DPS a i Lovćen za slo
bodno Cetinje (bivši LSCG) nijesu dobile niti jedan euro.149
143
144 145
146
147 148 149
46
Odluka o Završnom računu Budžeta Prijestonice za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 033/08
83. od 07.11.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Prijestonice za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 008/08 19. od 28.03.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Prijestonice Cetinje za 2008. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 032/09 25. od 08.10.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Prijestonica Cetinje
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR – JUL Budžet Prijestonice Cetinje za 2009. godinu iznosi 7.640.000,00€, a planirani iznos za političke pa
rtije je 51.465,00€.150 Shodno Odluci o finansiranju političkih partija,151 Budžetom Prijestonice Cetinje utvrđuju se fina
nsijska sredstva, za finansiranje političkih partija, u visini od 0,8% ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta tekući budžet, za godinu za koju se budžet donosi. Pri
mjenom fomule dolazimo do iznosa od 6.407.700,00€, odnosno 51.261,60€ za redovno finansiranje partija. Dalje, u istoj Odluci se kaže da Organ lokalne uprave, nadležan za poslove finansija, ova sredstva is
plaćuje političkim partijama svakomjesečno, do petog u mjesecu za prethodni mjesec. Podaci dobijeni od Prijestonice Cetinje potvrđuju da političkim partija po ovom osnovu, do 05.08.2009. godine nije isplaćeno ništa od 51.261,60€, utvrđenih Odlukom.152 Finansiranje redovnog rada političkih partija u Prijestonici Cetinje nije realizovano u zakonskim okvirima.
150
151 152
Odluka o Budžetu Prijestonice Cetinje za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 013/09 7. od 13.04.2009. godine. Odluka o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 01/09 od 15.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
47
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
10.
Opština
Danilovgrad
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za privredu i finansije Opštine Da
nilovgrad dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 03 032 3 2695/1, 03 032 3 2696/1 i 03 032 3 2697/1 od 11.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Danilovgrad je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informaci
jama, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izd
vojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.153 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Danilovgradu određen je iznos u visini od 0,4% od ukupno planiranih budžetskih prihoda za tu godinu, odnosno 7.600,00€.154 Analizom dobijenih dokumenata zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema fo
rmuli 10% 90%.155 153 154
155
48
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Budžetu Opštine Danilovgrad za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 042/05 131. od 30.12.2005. godine. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
Opština Danilovgrad
Tabela 33: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine156 PARTIJA DPS SDP SNP NS DSS SL PzP LP UKUPNO:
10% 152,00 152,00 152,00 152,00 152,00 760,00
90% 3.938,13 1.243,62 829,08 829,08 0,00 6.839,91
UKUPNO 4.090,13 1.395,62 981,08 981,08 152,00 7.599,91
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine,157 a shodno Odluci o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kandidatima za predsjednika Opštine Danilovgrad,158 naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 1.000,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila dvojica kandidata koji su osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 2.000,00€ iz budžeta opštine.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Danilovgrad za 2006. godinu iznosio je 1.900.000,00€, a planirani iznos za političke partije je bio 15.700,00€,159 što je 0,82% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Danilovgrad za 2006. godinu je povećan na 2.150.000,00€, a za transfere partijama koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu predviđeno je 17.500,00€,160 odnosno 0,81% ukupnih budžetskih sredstava. 156 157 158
159 160
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Odluka o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kandidatima za predsjednika Opštine Danilovgrad, br. 01 1195/1 od 01.08.2006. godine. Odluka o Budžetu Opštine Danilovgrad za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 042/05 131. od 30.12.2005. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Danilovgrad za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 001/07 39. od 03.01.2007. godine.
49
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Završnom računu Budžeta Opštine Danilovgrad za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 17.500,00€, dok je isplaćeno 15.807,53€, što čini 90,33% planiranog transfera sredstava.161 U Tabeli 34 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 34: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu162 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Narodna stranka Srpska narodna stranka Demokratska srpska stranka Pokret za promjene Narodna socijalistička stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 4.219,68 2.810,15 1.570,75 1.272,39 909,83 762,67 433,7 252,96 12.232,13
Upoređivanjem podataka iz dostavljenih analitičkih kartica i cifara iz Završnog računa Budžeta Opšti
ne, možemo zaključiti da je, prema analitičkim karticama, partijama uplaćeno 3.575,40€ manje nego što je prikazano u Završnom računu.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Danilovgrad za 2007. godinu iznosio je 3.730.000,00 €, a planirani zbirni iznos za „političke partije, nevladine organizacije i udruženja“ je bio 81.117,00€,163 što je 2,17% planiranog budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Danilovgrad za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za „političke partije, nevladine organizacije i udruženja“ iznosi 81.117,00€, a isplaćeno je 85.167,91€, što čini 104,99% planiranog transfera sredstava.164 U Tabeli 35 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
161
162 163
164
50
Završni račun Budžeta Opštine Danilovgrad za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 024/07 109. od 20.07.2007 godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Danilovgrad za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 012/07 36. od 04.04.2007. godine. Završni račun Budžeta Opštine Danilovgrad za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 020/08 24. od 03.07.2008. godine.
Opština Danilovgrad
Tabela 35: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu165 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Demokratska srpska stranka Narodna stranka Narodna socijalisička stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 6.357,64 2.841,64 2.841,64 2.598,64 2.598,64 2.132,64 1.632,64 1.632,64 22.636,12
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da iznos sredstava uplaćenih političkim partijama čini 0,6% od ukupnih budžetskih sredstava za 2007. godinu, što je u skladu sa zakonskim okvirom.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Danilovgrad za 2008. godinu iznosio je 6.100.000,00€, a planirani zbirni iznos za „političke partije, nevladine organizacije i udruženja“ je bio 108.520,00€,166 što je 1,78% planiranog budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Danilovgrad za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za „političke partije, stranke i udruženja“ iznosi 108.520,00€, a isplaćeno je 120.910,44€, što čini 111,42% planiranog transfera sredstava.167 U Tabeli 36 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 36: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu168 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Demokratska srpska stranka Narodna socijalistička stranka UKUPNO
165 166
167
168
IZNOS (U EURIMA) 12.967,11 4.987,23 4.987,23 4.372,24 4.372,24 2.662,26 2.662,26 2.662,26 39,672.83
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Danilovgrad za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 008/07 48. od 28.03.2007. godine. Završni račun Budžeta Opštine Danilovgrad za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 024/09 1. od 10.07.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
51
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da iznos sredstava uplaćenih političkim partijama čini 0,65% od ukupnih budžetskih sredstava za 2008. godinu, što je u skladu sa zakonskim okvirom.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR AVGUST Budžet Opštine Danilovgrad za 2009. godinu iznosi 6.270.000,00€, a nakon oduzimanja kapitalnih izdataka dolazi se do iznosa 4.131.900,00€. Za „političke partije, nevladine organizacije i udruženja“, planirano je ukupno 151.050,00€,169 što predstavlja 3,65% tekućeg Budžeta za 2009. godinu. U Tabeli 37 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih osam mjeseci 2009. godine.
Tabela 37: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar avgust 2009170 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Demokratska srpska stranka Narodna socijalistička stranka Miljan Stanišić171 Dražen Radonjić172 UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 13.227,52 4.314,24 3.870,84 3.604,80 2.718,00 1.865,92 1.865,92 1.865,92 886,80 443,40 34.663,36
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
169
170 171 172
52
Odluka o Budžetu opštine Danilovgrad za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 012/09 2. od 01.04.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odbornik koji je napustio klub SNS. Odbornik koji je napustio klub PzP.
Opština Herceg Novi
11.
Opština
Herceg Novi
Opština Herceg Novi je sa zakašnjanjem poslala tražene informacije CDT u. Na naš zahtjev za pristup in
formacijama od 31. 07. 2009. godine nijesmo dobili nikakav odgovor pa smo, shodno zakonskoj proceduri, 01.09. 2009. godine Glavnom administratoru uputili žalbu na ćutanje administracije. Na žalbu takođe nije stigao nikakav odgovor u predviđenom roku ali nam je, nakon pokušaja da telefonskim putem uspo
stavimo komunikaciju, od Glavnog administratora opštine stigao dopis broj 02 11 060 225/09 koji nam ne dostavlja tražene informacije. Konačno, 06.10.2009. Glavnom administratoru Opštine Herceg Novi obratili smo se sa ponovljenim traženjem za donošenje rješenja, što je posljednji proceduralni korak prije podnošenja tužbe Upravnom sudu. Dana 03.11. 2009. godine stigao nam je dopis broj 02 11 060 225/09 u kome dobijamo zbirne in
formacije, ne po godinama, već ukupne iznose po partijama. Iz ovih razloga nijesmo mogli napraviti pot
puno precizna poređenja.
2005 2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Podaci koje smo dobili od Opštine Herceg Novi su dati zbirno, po partijama, i sadrže informacije o uplatama partijama starog i novog saziva Skupštine opštine.
Tabela 38: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period 2005 – april 2008. godine173 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Demokratska srpska stranka Srpska narodna stranka Narodna stranka Srpska radikalna stranka Građanska partija Socijaldemokratska partija Demokratska stranka UKUPNO
173
IZNOS (U EURIMA) 99.000,00 69.425,00 34.755,00 25.075,00 24.294,00 23.075,00 17.100,00 13.895,00 13.450,00 320.069,00
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
53
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 39: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period april 2008 – 31. jun 2009. godine174 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Srpska lista Pokret za promjene Narodna stranka Socijaldemokratska partija Demokratski Centar Boke UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 33.100,00 17.500,00 12.740,00 11.500,00 7.000,00 5.584,00 3.900,00 91.324,00
Podaci su koncipirani na način koji nam ne ostavlja veliki prostor za analizu. Ipak, moguće je pri
mjetiti par pojava: Prvo, sredstva u periodu 2005 – april 2008. godine nijesu uplaćivana listama “Novi ljudi za naš novi“ Liberalni savez Crne Gore i „Prepoznatljiv Herceg Novi“ – Savo Zarubica, koje su na izborima održanim u maju 2004. godine osvojile po jedan mandat. Drugo, na osnovu dobijenih podataka se zaključuje da raspodjela sredstava nije vršena propor
cionalno broju osvojenih mandata. Treće, ukupan iznos sredstava uplaćenih partijama, po podacima iz Opštine Herceg Novi, za period 2005 31. jun 2009. godine iznosi 459.435,00€. Ukupan iznos izdvajanja u završnim računima za 2005, 2006, 2007. i 2008. godinu je 272.568,00€. Budžet za 2009. godinu planira 85.000,00€ za političke partije, od kojih je polovina trebalo da bude isplaćena do 31. juna 2009. godine. U Završnom računu za 2004. godinu nema stavke o iznosu sredstava uplaćenih za ovu svrhu. Ono što ostaje kao zapažanje je da je iznos od 459.435,00€ znatno veći od zbira iznosa u završnim računima i da bi Opština Herceg Novi mogla podrobnije objasniti ovu razliku. Slijede podaci o budžetima, rebalansima i završnim računima za period na koji se odnosi publikacija. Takođe, tu su i podaci o izborima sprovedenim u ovom periodu.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Herceg Novi za 2006. godinu iznosio je 6.975.000,00€. Planirani iznos za političke partije je bio 72.000,00€, a u okviru ove stavke figururaju dvije: „izdaci za parlamentarne stranke“ od 54.000,00€, što iznosi 0,77% Budžeta i uklapa se u zakonski okvir; i „izdaci za zakup prostorija parlamentarnim strankama“ od 18.000,00€ koji nijesu predmet direktnog regulisanja u Zakonu o finansiranju političkih partija.175 Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Herceg Novi za 2006. godinu za primanja i izdatke je plani
rao 9.040.000,00€, a za izdatke 8.361.423,00€. Planirani iznos za političke partije ostao je ide
ntičan,176 što čini 0,59% izmijenjenog Budžeta. 174 175
176
54
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 009/06 26. od 06.03.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 005/07 3. od 06.02.2007. godine.
Opština Herceg Novi U Završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2006. planirani iznos za stavku „izdaci za parlamenta
rne stranke“ je bio 54.000,00€, a isplaćeno je 35.973,00€ ili 66,62% od planiranog transfera sredstava.177
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Herceg Novi za 2007. godinu iznosio je 13.705.000,00€. Planirani iznos za političke partije je bio 100.000,00€, a u okviru ove stavke figururaju dvije: „izdaci za parlamentarne stranke“ od 80.000,00€, što iznosi 0,58% Budžeta i uklapa se u zakonski okvir; i „izdaci za zakup prostorija parlamentarnim strankama“ od 20.000,00€ koji nijesu predmet direktnog regulisanja u Zakonu o fi
nansiranju političkih partija.178 Nakon izmjena i dopuna Budžeta Opštine Herceg Novi za 2007. godinu, za primanja je planirano 18.875.000,00€, a za izdatke 16.246.525,00€. Planirani iznos za političke partije je bio 120.000,00€, a u okviru ove stavke figururaju dvije: „izdaci za parlamentarne stranke“ od 100.000,00€, što iznosi 0,61% Budžeta i uklapa se u zakonski okvir; i „izdaci za zakup prostorija parlamentarnim strankama“ od 20.000,00€ koji nijesu predmet direktnog regulisanja u Zakonu o finansiranju političkih partija.179 U Završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2007. godinu planirani iznos za stavku „izdaci za parlamentarne stranke“ je bio 100.000,00€, a isplaćeno je 116.539,98€ ili 116,53% od planiranog transfera sredstava.180
2008. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 6. april 2008.
177
178 179
180
Odluka o završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 026/07
50. od 16.08.2007 godine. Odluka o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 013/07 74. od 13.04.2007. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/08 25. od 16.01.2008. godine. Odluka o završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 002/09
30. od 19.01.2009. godine.
55
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Budžetu Opštine Herceg Novi pod stavkom „izdaci za finansiranje političke kampanje za izbore“ planirano je 80.000,00€,181 što je 0,3% ukupnog Budžeta i manje je od zakonski propisanog procenta od 0,4% koji treba izdvojiti za troškove kampanje partija.182 Nakon rebalansa Budžeta, ova je stavka ostala nepromijenjena,183 iako je ukupan Budžet umanjen, pa je proce
nat namijenjen troškovima kampanje partija porastao na 0,46% ukupnog Budžeta, dakle više od propisanog.
Tabela 40: Iznosi sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2008. godine184 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Srpska lista Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Narodna stranka Demokratski centar Boke Liberali Herceg Novog Demokratska srpska stranka UKUPNO
IZBORNE LISTE 2.343,00 2.343,00 2.343,00 889,00 2.343,00 2.343,00 2.200,00 2.343,00 2.343,00 19.487,00
ZA OSVOJENE MANDATE 19.200,00 17.600,00 8.000,00 4.800,00 3.200,00 1.600,00 1.600,00 0,00 0,00 56.000,00
UKUPNO 21.540,00 19.943,00 10.343,00 5.689,00 5.543,00 3.943,00 3.800,00 2.343,00 2.343,00 75.487,00
Na osnovu ovih podataka, zaključuje se da Opština Herceg Novi nije koristila niti jednu od postojećih formula za raspodjelu sredstava,185 već je 25% ukupnog iznosa podijelila podnosiocima potvrđenih izbornih lista, a 75% listama koje su osvojile mandate. Ono što iz tabele 40 možemo vidjeti je da su liste PzP i DCB dobile manje sredstava od ostalih lista, iako se ta sredstva, shodno zakonu, raspodjeljuju svim partijama koje učestvuju na izborima u jednakom iznosu. Sredstva za osvojene mandate su raspodijeljena pravilno – proporcionalno broju osvojenih mandata. U Završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2008. godinu navodi se da je planirani iznos za fi
nansiranje političke kampanje za izbore 80.000,00€, a isplaćeno je 77.649,00€, što je 97,06% od predvi
đenih sredstava.186 Taj iznos je za 2.162,00€ veći od onog koji smo dobili u dopisu Opštine Herceg Novi.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Herceg Novi za 2008. godinu iznosio je 26.290.000,00€, a planirani iznos političke partije bio je 150.000,00€,187 što iznosi 0,57% Budžeta i uklapa se u zakonski okvir. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Herceg Novi za 2008. godinu iznosio je 19.000.000,00€ za primanja i 17.453.150,00€ za izdatke, dok je planirani iznos za političke partije bio 105.000,00€.188 181
182 183
184 185 186
187
188
56
Odluka o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 006/08 16. od 14.03.2008 godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/09 50. od 19.01.2009 godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2008. godinu. Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 030/09
23. od 16.09.2009. godine. Odluka o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 006/08 16. od 14.03.2008 godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/09 50. od 19.01.2009 godine.
Opština Herceg Novi U Završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2008. godinu navodi se da je planirani iznos za poli
tičke partije 105.000,00€, dok je isplaćeno 108.011,68€, što čini 102,87% planiranog transfera sredstava.189
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Početkom 2009. godine donešena je Odluka o finansiranju političkih partija190 usklađena sa novim Zakonom, iako je isti stupio na snagu 16. avgusta 2008. godine.191 Budžet Opštine Herceg Novi za 2009. godinu utvrđen je u iznosu od 21.665.000,00€.192 Shodno odluci o finansiranju193 sredstva za političke partije, utvrđuju se u iznosu od 1% ukupnih budžetskih sre
dstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta tekući budžet, koji je planiran na 10.881.000,00€. Iznos planiran za političke partije je 85.000,00€, ili 0,78% tekućeg budžeta, što je u zakonskom okviru.
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 29. mart 2009.
Prema Zakonu o finansiranju kampanje za izbor Predsjednika Crne Gore, gradonačelnika i predsje
dnika opštine,194 za troškove izborne kampanje za izbor predsjednika opštine obezbjeđuju se sre
dstva u iznosu od 0,05% do 0,1% tekućeg budžeta opštine. Tekući budžet opštine Herceg Novi za 2009. godinu iznosi 10.881.000,00€, što znači da je za kampanju trebalo izdvojiti između 5.440,50€ i 10.881,00€. Ipak, u posebnoj stavci (431220 20), predviđeni su izdaci za finansiranje političke kampanje za izbore u iznosu od 20.000,00€, što je znatno više od zakonom propisanih sredstava. Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini. 189
190 191 192
193 194
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Herceg Novi za 2008. godinu. Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 030/09
23. od 16.09.2009. godine. Odluka o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br 18/09 od 05.06.2009. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Odluka o Budžetu Opštine Herceg Novi za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 007/09 5. od 18.02.2009. godine. Odluka o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 39/08 60 od 29.12.2008. godine. Zakon o finansiranju kampanje za izbor Predsjednika Crne Gore, gradonačelnika i predsjednika opštine, Službeni list Crne Gore, br. 08/09.
57
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
12.
Opština
Kolašin
Opština Kolašin nije poslala CDT u informacije tražene na osnovu Zakona o slobodnom pristupu infor
macijama.195 Na naš zahtjev za pristup informacijama od 31. 07. 2009. godine odgovoreno nam je da „je zahtjev nepotpun i nerazumljiv...“, pozvani smo da otklonimo nedostatke i da „u gore navedenom zakon
skom roku taksativno navedete koju vrstu informacije, u kom obimu, odnosno na koji način želite ostvariti traženo“.196 Interesantno je da je isti zahtjev savršeno „razumjelo“ 20 crnogorskih opština. Poštujući zakonsku proceduru 02.09.2009. godine smo poslali ispravku zahtjeva, a 21.09.2009. godine i žalbu na ćutanje administracije. Konačno, 06.10.2009. obratili smo se Glavnom administratoru Opštine Kolašin sa ponovljenim traženjem za donošenje rješenja, što je posljednji proceduralni korak prije pod
nošenja tužbe Upravnom sudu. U toku je postupak pred Upravnim sudom. Izvori podataka koje smo koristili su samo zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
195 196
58
Zakon o slobodnom pristupu informacijama, Službeni list RCG, br. 68/05. Dopis opštine Kolašin, Služba Glavnog administratora, br 02 420/UP 2 od 11.08. 2009. godine.
Opština Kolašin U Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2006. godinu navodi se da je za namjenu „sredstva za izbore za lokalnu Skupštinu“ od planiranih 31.268,00€ isplaćeno 31.267,19€, što čini 100% plani
ranog transfera sredstava.197 U nedostatku dodatne dokumentacije, ne može se utvrditi da li ova sredstva uključuju i finansiranje kampanje, ili samo operativne troškove sprovođenja izbora.
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.198 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 1.000,00€.199 Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila dvojica kandidata koji su osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 2.000,00€ iz Budžeta opštine.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Kolašin za 2006. godinu iznosio je 2.171.308,00€, a planirani iznos za političke par
tije je bio 62.955,00€,200 što iznosi 2,9% od ukupnog Budžeta opštine. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Kolašin za 2006. godinu iznosio je 3.066.908,00€, a plani
rani iznos za političke partije je bio 85.955,00€,201 što čini 2,8% ukupnog Budžeta. Nakon ponovnih izmjena i dopuna, Budžet Opštine Kolašin za 2006. godinu iznosio je 3.042.306,00€, a planirani iznos za političke partije je bio 120.274,00€,202 što čini blizu 4% opštinskog Budžeta. 197
198 199
200 201
202
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 107/07 4. od 24.12.2007. godine. Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Odluka o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kandidatima za predsjednika opštine Kolašin, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 030/06 35 od 28.07.2006. godine. Odluka o Budžetu Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 043/05 1. od 30.12.2005. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 034/06 7. od 16.08.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 006/07 8. od 16.02.2007. godine.
59
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Tabeli 41 možete pogledati kako su Odlukom o Budžetu i Odlukama o izmjenama i dopunama planirana sredstva za pojedine partije u SO Kolašin.
Tabela 41: Pregled planiranih sredstava za partije za 2006. godinu PARTIJA SNP DPS SNS SDP NSS LSCG UKUPNO
PLANIRANI BUDŽET203 24.112,00 19.761,00 6.107,00 6.107,00 3.840,00 3.028,00 62.955,00
IZMJENE I DOPUNE BUDŽETA 1204 32.652,00 26.821,00 8.557,00 8.557,00 5.090,00 4.278,00 85.955,00
IZMJENE I DOPUNE BUDŽETA 2205 46.252,00 37.992,00 12.121,00 12.121,00 7.210,00 4.578,00 120.274,00
U Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2006. godinu planirani iznos za političke partije je bio 119.138,00€, a isplaćeno je 103.196,57€, što čini 86,61% planiranog transfera sredstava.206 U Tabeli 42 dajemo pregled planiranih i realizovanih sredstava za 2006. godinu:
Tabela 42: Planirana i realizovan sredstva po partijama za 2006. godinu207 PARTIJA SNP DPS SNS LSCG SDP NSS UKUPNO
PLANIRANA SREDSTVA 45.116,00 37.992,00 12.121,00 4.578,00 12.121,00 7.210,00 119.138,00
REALIZOVANA SREDSTVA 45.115,74 37.862,95 11.837,00 4.554,00 3.826,88 0,00 103.196,57
PROCENAT REALIZACIJE 100,00 99,65 97,65 99,48 31,57 0,00 86,61
Upoređivanjem, dolazimo do zaključka da su političke partije u 2006. godini uskraćene za 15.941,43€ i to: DPS za 129,05€, SNS za 284,00€, SDP za 8.294,12€, LSCG za 24,00€, a NSS za kompletnih 7.210,00€. Finansiranje redovnog rada političkih partija u opštini Kolašin nije realizovano u zakonskim okvirima.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Kolašin za 2007. godinu iznosio je 4.678.989,00€, a planirani iznos za političke pa
rtije je bio 95.955,00€,208 što je 2,05% ukupnog Budžeta. 203 204
205
206
207
208
60
Odluka o Budžetu Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 043/05 1. od 30.12.2005. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 034/06 7. od 16.08.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 006/07 8. od 16.02.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 107/07 4. od 24.12.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2006. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 107/07 4. od 24.12.2007. godine. Odluka o Budžetu Opštine Kolašin za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 006/07 16. od 16.02.2007. godine
Opština Kolašin Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Kolašin za 2007. godinu iznosio je 6.395.674,00€, a plani
rani iznos za političke partije je bio 159.308,00€,209 što je 2,5% ukupnog Budžeta. U Tabeli 43 možete pogledati kako su Odlukom o Budžetu i Odlukom o izmjenama i dopunama plani
rana sredstva za pojedine partije u SO Kolašin.
Tabela 43: Pregled planiranih sredstava za partije za 2007. godinu PARTIJA
PLANIRANI BUDŽET210
SNP NS Odbornici koji su zadržali mandat, a ne djeluju u okviru partije212 DPS SL Odbornik koji je zadržao mandat, a ne djeluje u okviru partije213 SDP PZP DSS UKUPNO
IZMJENE I DOPUNE BUDŽETA211
28.631,67
7.965,40
0,00
39.569,97
22.131,51 15.631,35
36.743,79 24.153,11
0,00
1.798,64
13.464,63 9.131,19 6.964,65 95.955,00
22.354,48 15.159,94 11.562,67 159.308,00
U Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2007. godinu planirani iznos za političke partije je bio 159.308,00€, a isplaćeno je 60.317,85€, ili 37,86% planiranog transfera.214
Tabela 44: Planirana i realizovana sredstva po partijama za 2007. godinu215 PARTIJA SNP i NS Za odbornike koji su zadržali mandat, a ne djeluju u političke partije216 DPS Srpsku listu Za odbornika koji je zadržao mandat, a ne djeluje u okviru političke partije217 SDP PZP DSS UKUPNO 209
210 211
212 213 214
215
216 217
PLANIRANA SREDSTVA 7.965,40
REALIZOVANA SREDSTVA 0,00
PROCENAT REALIZACIJE 0,00
39.569,97
39.572,00
100,00
36.743,79 24.153,11
6.300,00 10.423,11
17,14 43,15
1.798,64
0,00
0,00
22.354,48 15.159,94 11.562,67 159.308,00
0,00 2.282,74 1.740,00 60.317,85
0,00 15,05 15,04 37,86
Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 107/07 12. od 24.12.2007. godine. Odluka o Budžetu Opštine Kolašin za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 006/07 16. od 16.02.2007. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 107/07 12. od 24.12.2007. godine. Bivši odbornici SNP NS. Bivši odbornik SL. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 030/08
25. od 17.10.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kolašin za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 030/08
25. od 17.10.2008. godine. Bivši odbornici SNP NS. Bivši odbornik SL.
61
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U 2007. godini partije su uskraćene za čak 98.992,18€ i to: DPS za 30.443,79€, SL za 13.730,00€, SNP NS za 7.965,40€, SDP za 22.354,48€, PZP za 12.877,20 €, DSS za 9.822,67€, odbornik koji su zadržao mandat, a ne djeluje u okviru Srpske liste za 1.798,64€. Finansiranje redovnog rada političkih partija u opštini Kolašin nije realizovano u zakonskim okvirima.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Kolašin za 2008. godinu iznosio je 5.203.418,00€, a planirani iznos za političke par
tije je bio 130.085,00€,218 što je 2,5% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Kolašin za 2008. godinu iznosio je 6.596.647,00€, a plani
rani iznos za političke partije je ostao nepromijenjen,219 što je 2% ukupnog Budžeta. U Tabeli 45 možete pogledati kako su Odlukom o Budžetu i Odlukom o izmjenama i dopunama plani
rana sredstva za pojedine partije u SO Kolašin.
Tabela 45: Pregled planiranih sredstava za partije za 2008. godinu PARTIJA SNP NS Odbornici koji su zadržali mandat, a ne djeluju u okviru partije222 DPS SL Odbornik koji je zadržao mandat, a ne djeluje u okviru partije223 SDP PZP DSS UKUPNO
PLANIRANI BUDŽET220
IZMJENE I DOPUNE BUDŽETA221
6.504,25
6.504,25
32.311,50
32.311,50
30.003,45 18.253,85
30.003,45 18.253,85
2.937,40
2.937,40
18.253,85 12.379,05 9.441,65 130.085,00
18.253,85 12.379,05 9.441,65 130.085,00
Do zaključivanja ovog istraživanja Završni račun Opštine nije objavljen u Službenom listu – opštinski propisi.
218
219
220
221
222 223
62
Odluka o Budžetu Opštine Kolašin za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/08 10. od 16.01.2008. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 80. od 29.12.2008. godine. Odluka o Budžetu Opštine Kolašin za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/08 10. od 16.01.2008. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 80. od 29.12.2008. godine. Bivši odbornici SNP NS. Bivši odbornik SL.
Opština Kolašin
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Krajem 2008. godine donešena je Odluka o finansiranju političkih partija224 iako je novi Zakon stupio na snagu 16. avgusta 2008. godine.225 Sredstva za političke partije prema ovoj Odluci, utvrđuju se u iznosu od 1% ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta tekući budžet, za godinu za koju se budžet donosi. Budžet Opštine Kolašin za 2009. godinu je 5.918.759,00€.226 Shodno odluci o finansiranju227 sredstva za političke partije, utvrđuju se u iznosu od 1% ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta tekući budžet, koji je planiran na 3.529.759,00€. Planirani iznos za političke partije za 2009. godinu iznosi 35.297,00€,228 što čini 1% tekućeg Budžeta i u zakonskom je okviru, i to za: 1) SNP i NS: a) za rad političke partije 882,50€, b) za rad 11 odbornika 10.646,00€; 2) DPS: za rad političke partije i odbornika 8.625,30€; 3) Srpska lista – Andrija Mandić: a) za rad političke partije i 4 odbornika 4.754,10€, b) za rad jednog odbornika 967,00€; 4) SDP: za rad političke partije i odbornika 4.754,10€; 5) PZP: za rad političke partije i odbornika 2.818,50€; 6) DSS: a) za rad političke partije 882,50€, b) za rad jednog odbornika 967,00€. Koliko je od ovih sredstava zaista isplaćeno, vidjeće se kada bude usvojen Završni račun Budžeta Opštine Kolašin za 2009.
224 225 226
227 228
Odluka o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 39/08 60 od 29.12.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Odluka o Budžetu Opštine Kolašin za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 70. od 29.12.2008. godine. Odluka o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 39/08 60 od 29.12.2008. godine. Ispravka Odluke o Budžetu Opštine Kolašin za 2009. godinu br. 01 5627 od 15.12.2008. godine, Službeni list Crne Gore
opštinski propisi, br. 003/09 10. od 21.01.2009. godine.
63
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
13.
Opština
Kotor
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za finansije i privredu Opštine Kotor dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. UP 04 56/09 i UP 04 57/09 od 11. 08. 2009. godine, i Rješenja Glavnog administratora br. UP/II 0901 56/09 od 12. 10. 2009. godine, i kao i zvanična dokumenta ob
javljena u Službenom listu Opštine Kotor i Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Kotor je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dosta
vivši uredne podatke o finansiranju političkih partija za 2007, 2008. i 2009. godinu, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore. Opština Kotor nije nam dostavila tražene podatke o transferima političkim partijama u 2006. godini.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Kotor za 2006. godinu iznosio je 3.698.110,00€, od čega je za NVO, političke partije, stranke i udruženja planirano 45.000,00€,229 što je 1,22% planiranog Budžeta. Izmjenama i dopunama od 27. aprila 2006. godine Budžet Opštine Kotor za 2006. godinu povećan je na 8.382.729,80€, a planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja na 222.000,00€,230 odnosno 2,65% ukupnih budžetskih sredstava. Izmjenama i dopunama od 28. novembra 2006. godine Budžet Opštine Kotor za 2006. godinu povećan je na 9.612.347,80€, a planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja na 241.350,00€,231 odnosno 2,51% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Kotor za 2006. godinu navodi se da je planirani iznos za poli
tičke partije, stranke i udruženja bio 241.350,00€, a da je isplaćeno 197.421,57€, što čini 81,80% planiranog transfera sredstava.232 Opština Kotor nije nam dostavila tražene podatke o transferima političkim partijama u 2006. godini, tako da nijesmo u mogućnosti izvršiti bilo kakvo poređenje.
229 230
231
232
64
Odluka u budžetu Opštine Kotor za 2006. godinu, Službeni list Opštine Kotor, br. 001/06 7. od 03.02.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama odluke o budžetu Opštine Kotor za 2006. godinu, Službeni list Opštine Kotor, br. 004/06
1. od 03.05.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o izmjenama i dopunama Odluke o budžetu Opštine Kotor za 2006. godinu, Službeni list Opštine Kotor, br. 009/06 1. od 04.12.2006. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kotor za 2007. godinu, Službeni list Opštine Kotor, br. 010/07 1 od 28.09.2007. godine.
Opština Kotor
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Kotor za za 2007. godinu iznosio je 8.508.415,00€, od čega je za političke partije, stranke i udruženja planirano 170.000,00€,233 što je 1,99% planiranog Budžeta. Izmjenama i dopunama od 30. novembra 2007. godine Budžet Opštine Kotor za 2007. godinu povećan je na 11.757.756,85€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja na 192.000,00€,234 odnosno 1,63% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Kotor za 2007. godinu navodi se da je planirani iznos za poli
tičke partije, stranke i udruženja bio 192.000,00€ , a da je isplaćeno 210.320,46€, što čini 109,54% planiranog transfera sredstava.235 U Tabeli 46 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 46: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu236 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Liberalna partija Hrvatska građanska inicijativa Narodna stranka Srpska narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 53.778,35 49.457,53 26.481,38 21.890,55 17.349,76 17.349,76 15.026,73 201.334,06
Prema analitičkim karticama, iznos od 201.334,06€ je partijama isplaćen iz budžetske stavke 43122000000 – „Transferi političkim partijama, strankama i udruženjima“.237 Pored iznosa od 201.334,06€ za finansiranje redovnog rada, partijama je, prema analitičkim karticama, u fiskalnoj 2007. godini isplaćeno i 10.980,00€238 iz stavke Budžeta 46310000000 – „Otplata obaveza iz prethodnih godina”, kao i 19.800,20€239 iz budžetske stavke 41610000000 – „Zakup objekata“.
233 234
235
236 237 238 239
Odluka o Budžetu opštine Kotor za 2007. godinu, Službeni list Opštine Kotor, br. 001/07 5. od 03.01.2007. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o budžetu Opštine Kotor za 2007. godinu, Službeni list Opštine Kotor, br. 013/07 1. od 03.12.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kotor za 2007. godinu. Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 017/08 36. od 11.06.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. DPS 3.314,01€, SNP 3.031,48€, SDP 109,90€, LP 1.342,30€, HGI 1.060,77€, NS 1.060,77€ i SNS 1.060,77€. DPS 5.400,20€, SNP 5.100,00€, LP 3.300,00€, NS 3.000,00€ i SNS 3.000,00€.
65
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2008. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 9. novembar 2008.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je Zakonom o finansiranju političkih pa
rtija.240 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Kotoru, 9. novembra 2008. godine, potrošeno je ukupno 12.431,17€, što je 0,15% tekućeg budžeta i u skladu je sa Zakonom. Analizom dobijenih dokumenata zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema for
muli 20% 80%.241
Tabela 47: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2008. godine242 PARTIJA DPS SNP SNS SDP LP HGI NS PZP UKUPNO:
240 241 242
66
20% 310,80 310,80 310,80 310,80 310,80 310,80 310,80 310,80 2.486,32
80% 4.520,55 1.808,22 1.205,48 904,11 602,38 301,37 301,37 301,37 9.944,85
UKUPNO 4.831,34 2.119,01 1.516,27 1.214,90 913,17 612,16 612,16 612,16 12.431,17
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore br. 49/08. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Kotor
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Kotor za 2008. godinu iznosio je 14.870.000,00€, a planirani iznos za političke pa
rtije, stranke i udruženja bio je 244.000,00€,243 što je 1,64% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Opštine Kotor za 2008. godinu smanjen je na 12.224.096,11€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio je 145.000,00€,244 odnosno 1,19% uku
pnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Kotor za 2008. godinu navodi se da je planirani iznos za poli
tičke partije, stranke i udruženja bio 145.000,00€, a da je isplaćeno 160.684,23€, što čini 110,82% planiranog transfera sredstava.245 U Tabeli 48 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 48: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu246 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Liberalna partija Narodna stranka Srpska narodna stranka Hrvatska građanska inicijativa Demokratska srpska stranka Pokret za promjene UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 40.660,12 34.491,58 18.555,19 15.247,02 14.946,40247 13.681,90 12.527,79 4.962,07 612,16 155.684,23
Pored navedenih partija, suma od 5.000,00€ je uplaćena i „NVO Udruženje boraca“, tako da se iznosi iz Završnog računa i analitičkih kartica u potpunosti poklapaju. Partijama je, pored sredstava za redovno finansiranje, uplaćeno i dodatnih 28.275,00€ na ime „za
kupa objekata“.248
243 244
245
246 247 248
Odluka o budžetu Opštine Kotor za 2008. godinu, Službeni list Opštine Kotor, br. 001/08 1. od 03.01.2008. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o budžetu Opštine Kotor za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 031/08 48. od 23.10.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Kotor za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 023/09 12. od 08.07.2009. godine Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. U sumu nije uključen iznos od 4.344,36€ uplaćen NS u na ime duga za redovno finansiranje, iz 2007. godine. DPS – 7.200,00€, SNP – 7.225,00€, LP – 4.700,00€, NS – 5.150,00€, SNS – 4.000,00€.
67
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Opštine Kotor za 2009. godinu iznosi 15.831.443,00€, a primjenom formule dolazi se do tekućeg budžeta koji iznosi 9.648.343,00€. Za političke partije, stranke i udruženja, planirano je ukupno 103.000,00€,249 što predstavlja 1,07% od tekućeg Budžeta za 2009. godinu, dakle nešto više od zakonskog maksimuma od 1%.. U Tabeli 49 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
Tabela 49: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jun 2009250 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Liberalna partija Narodna stranka Srpska narodna stranka Hrvatska građanska inicijativa Pokret za promjene UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 19.362,60 8.179,20 4.451,40 3.208,80 2.983,10 2.587,50 1.966,20 1.966,20 44.705,00
Partijama je, pored sredstava za redovno finansiranje, uplaćeno i dodatnih 18.600,00€251 na ime „za
kupa objekata“ i 1.117,00€252 na ime „otplate obaveza iz prethodnih godina“. Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
249
250 251 252
68
Odluka o Budžetu Opštine Kotor za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 004/09 3. od 23.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. DPS – 6.900,00€, SNP – 4.200,00€, LP – 3.000,00€, NS – 3.000,00€ i SNS – 1.500,00€. PzP – 144,50€ i DPS – 972,50€
Opština Mojkovac
14.
Opština
Mojkovac
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za finansije Opštine Mojkovac dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 08 846 od 05.08.2009. i 08 891 od 19.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Mojkovac je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Mojkovac za 2006. godinu iznosio je 1.356.573,58€. Planirani iznos za NVO i političke partije je bio 61.500,00€. Od tog iznosa za političke partije, koje učestvuju u radu Skupštine je plani
rano 40.000,00€253 (što je 2,94% planiranog Budžeta i u skladu je sa Zakonom254), naknada za poli
tičke partije koje su prešle izborni cenzus planirana je u iznosu od 5.000,00€, a obaveze iz prethodne godine za političke partije u iznosu od 6.500,00€. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Mojkovac za 2006. godinu je povećan na 1.476.573,58€.255 U Završnom računu Budžeta Opštine Mojkovac za 2006. godinu navedeno je sledeće stanje: • Ostvareni prihodi: 1.125.181,04€ • Raspoređeni prihodi: 1.120.957,75€ • Neraspoređeni prihodi: 4.223,29€256 U Tabeli 50 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 50: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu257 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Demokratska srpska stranka Narodna stranka UKUPNO
253 254 255
256
257
IZNOS (U EURIMA) 5.810,00 5.490,00 2.450,00 1.800,00 1.600,00 1.600,00 18.750,00
Odluka o Budžetu Opštine Mojkovac za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 032/06 1. od 08.08.2006. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Mojkovac za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 042/06 6. od 08.11.2006. godine. Odluka o usvajanju Završnog računa Budžeta Opštine Mojkovac za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 25/07 20 od 03.08.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
69
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Detaljan pregled Završnog računa Budžeta Opštine Mojkovac za 2006. godinu nije objavljen u Službenom listu, tako da nije moguće utvrditi procenat izdvojenih sredstava za redovno finansiranje političkih partija. Navedenom tabelom nijesu obuhvaćeni iznosi koji su partijama uplaćeni na osnovu obaveza iz prethodne godine, kao ni iznos uplaćen DPS u po osnovu lokalnih izbora.258
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Mojkovac za 2007. godinu iznosio je 1.997.763,29€. Planirani iznos za NVO i političke partije je bio 68.800,00€.259 Od tog iznosa, za političke partije koje učestvuju u radu Skupštine i koje su prešle izborni cenzus na lokalnim izborima je planirano 50.000,00€ (što je 2,5% planiranog Budžeta i u skladu je sa Zakonom260), za finansiranje prostorija za rad odborničkih klubova SNP, SNS, NS i DSS 4.800,00€, a za obaveze iz prethodne godine za političke partije 4.000,00€. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Mojkovac za 2007. godinu smanjen je na 1.780.723,29€. Planirani iznos za političke partije koje učestvuju u radu Skupštine i koje su prešle izborni cenzus na lokalnim izborima, kao i za finansiranje prostorija za rad odborničkih klubova SNP, SNS, NS i DSS i za obaveze iz prethodne godine za političke partije je ostao nepromijenjen.261 U Završnom računu Budžeta Opštine Mojkovac za 2007. godinu planirani iznos za političke partije je bio 50.000,00€, a isplaćeno je 42.840,00€ (što čini 85,68% planiranog transfera sredstava). Za fi
nansiranje prostorija za rad odborničkih klubova SNP, SNS, NS i DSS planirano je 4.800,00€, a is
plaćeno 4.800,00€ (što čini 100% planiranog transfera sredstava).262 U Tabeli 51 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 51: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu263 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Demokratska srpska stranka Narodna stranka UKUPNO
258 259 260 261
262
263 264
70
IZNOS (U EURIMA) 15.107,00264 12.659,00 4.887,00 4.058,00 3.079,00 3.050,00 42.840,00
Lokalni izbori u Mojkovcu su održani 2005. godine, te se ovaj iznos takođe ima smatrati obavezom iz prethodne godine. Odluka o Budžetu Opštine Mojkovac za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 016/07 4. od 26.04.2007. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Mojkovac za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 107/07 38. od 24.12.2007. godine. Odluka o usvajanju Završnog računa Budžeta Opštine Mojkovac za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 026/08 8. od 26.08.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Iznos uključuje i sredstva u visini od 500,00€ koja su uplaćena na račun DPS Podgorica.
Opština Mojkovac Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz analitičkih kartica. Navedenom tabelom nijesu obuhvaćeni iznosi izdvojeni za finansiranje prostorija za rad odborničkih klubova SNP, SNS, NS i DSS,265 kao ni sredstva za podmirenje obaveza iz prethodne godine.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Mojkovac za 2008. godinu iznosio je 2.952.563,45€. Planirani iznos za NVO i političke partije je bio 67.300,00€.266 Od tog iznosa, za političke partije koje učestvuju u radu Skupštine i koje su prešle izborni cenzus na lokalnim izborima je planirano 50.000,00€ (što je 1,7% planiranog Budžeta i u skladu je sa Zakonom267), za finansiranje prostorija za rad odborničkih klubova SNP, SNS, NS i DSS 4.800,00€, a za obaveze iz prethodne godine za političke partije 4.000,00€. Nakon izmjena i dopuna Budžet opštine Mojkovac za 2008. godinu smanjen je na 2.612.063,45€. Planirani iznos za NVO i političke partije je bio 67.300,00€. Planirani iznos za političke partije koje učestvuju u radu Skupštine i koje su prešle izborni cenzus na lokalnim izborima, kao i za finansiranje prostorija za rad odborničkih klubova SNP, SNS, NS i DSS je ostao nepromijenjen.268 Završni račun Budžeta Opštine Mojkovac nije objavljen u katalogu propisa. U Tabeli 52 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 52: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu269 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Demokratska srpska stranka Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 16.539,89 16.048,40 4.758,10 4.758,10 3.629,00 3.629,00 49.362,49
Tabelom nijesu obuhvaćeni iznosi izdvojeni za finansiranje prostorija za rad odborničkih klubova SNP, SNS, NS i DSS270 i za obaveze iz prethodne godine za političke partije.
265 266
267 268
269 270
Ukupno 4.800,00€: SNP – 1.200,00€, SNS – 1.200,00€, NS – 1.200,00€, DSS – 1.200,00€. Odluka o Budžetu Opštine Mojkovac za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 010/08 25. od 15.04.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Mojkovac za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 003/09 10. od 21.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Ukupno 4.800,00€: SNP – 1.200,00€, SNS – 1.200,00€, NS – 1.200,00€, DSS – 1.200,00€.
71
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Odlukom o finansiranju političkih partija budžetska sredstva za finansiranje redovnog rada parla
mentarnih partija određena su u iznosu od 1% tekućeg budžeta.271 Budžet Opštine Mojkovac za 2009. godinu iznosi 4.159.385,18€, od čega, oduzimanjem kapitalnih izdataka, zaključujemo da je tekući budžet 1.825.795,18€. Za političke partije, koje učestvuju u radu Skupštine i koje su prešle izborni cenzus na lokalnim izborima je planirano 20.000,00€272 (stavka 43122)273, što je 1,09% planiranog tekućeg budžeta, dakle nešto više od zakonskog maksi
muma od 1%. U Tabeli 53 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
Tabela 53: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jun 2009274 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Demokratska srpska stranka Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 2.600,00 2.500,00 566,28 300,00 300,00 300,00 6.566,28
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
271 272
273
274
72
Odluka o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 39/08 8 od 29.12.2008. godine. Odluka o Budžetu Opštine Mojkovac za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 015/09 5. od 30.04.2009. godine. Odluka o Budžetu Opštine Mojkovac za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 015/09 5. od 30.04.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Nikšić
15.
Opština
Nikšić
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za privredu i finansije Opštine Nikšić dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 06 051/43 i 06 051/44 od 11.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Nikšić je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Nikšić za 2006. godinu iznosio je 11.363.804,00€, a planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja je bio 79.090,00€,275 što je 0,7% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Nikšić za 2006. godinu je povećan na 17.287.578,00€, a za transfere za NVO, političke partije, stranke i udruženja predviđeno je 140.120,00€,276 što je 0,81% planiranog Budžeta. Nakon ponovnih izmjena i dopuna Budžet Opštine Nikšić za 2006. godinu je smanjen na 16.560.025,00€, a za transfere za NVO, političke partije, stranke i udruženja predviđeno je 144.500,00€,277 odnosno 0,87% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Nikšić za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja iznosi 144.500,00€, dok je isplaćeno 87.801,15€, što čini 60,76% planiranog transfera sredstava.278 U Tabeli 54 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
275 276
277
278
Odluka o Budžetu Opštine Nikšić za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 041/05 19. od 29.12.2005. godine Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Nikšić za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 025/06 1. od 05.07.2006. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Nikšić za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 050/06
28. od 28.12.2006. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Nikšić za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 024/07 25. od 20.07.2007. godine.
73
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 54: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu279 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Liberalna partija Narodna stranka Liberalni savez Srpska radikalna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 17.594,53 10.625,17 6.269,32 4.526,98 3.655,81 2.784,64 2.784,64 2.784,64 51.025,73
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da iznos sredstava uplaćenih političkim partijama čini 0,3% od ukupnih budžetskih sredstava za 2006. godinu, što je u za 0,1% ili 16.560,00€ manje od zakonski propisanog minimalnog izdvajanja za rad političkih partija.280
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Nikšić za 2007. godinu iznosio je 23.788.214,00€, a planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja je bio 158.000,00€,281 što je 0,66% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet opštine Nikšić za 2007. godinu je povećan na 27.345.440,27€, a za transfere za NVO, političke partije, stranke i udruženja predviđeno je 186.581,00€,282 što je 0,68% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Nikšić za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja iznosi 186.581,00€, dok je isplaćeno 186.566,54€, što čini 99,99% planiranog transfera sredstava.283 U Tabeli 55 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 55: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu284 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Liberalna partija Narodna stranka Liberalni savez Crne Gore Srpska radikalna stranka UKUPNO 279 280 281 282
283
284
74
IZNOS (U EURIMA) 38.104,62 23.011,02 13.577,52 9.804,12 7.917,42 6.030,72 6.030,72 6.030,72 110.506,86
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Budžetu Opštine Nikšić za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 050/06 60. od 28.12.2006. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Nikšić za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 12. od 28.12.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Nikšić za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 021/08 16. od 10.07.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Nikšić
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Nikšić za 2008. godinu iznosio je 37.056.649,74€, a planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja je bio 278.100,00€,285 što čini 0,75% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Nikšić za 2008. godinu je smanjen na 30.689.252,40€, a za transfere za NVO, političke partije, stranke i udruženja predviđeno je 346.900,00€,286 odnosno 1,13% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Nikšić za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja iznosi 346.900,00 €, dok je isplaćeno 276.494,25€ što čini 79,70% planiranog transfera sredstava.287 U Tabeli 56 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 56: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu288 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Liberalna partija Narodna stranka Liberalni savez Srpska radikalna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 50.416,55 29.887,27 17.056,47 11.924,15 9.357,99 6.791,83 6.791,83 6.791,83 139.017,92
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da iznos sredstava uplaćenih političkim partijama čini 0,45% od ukupnih budžetskih sredstava za 2008. godinu, što je u skladu sa zakonskim okvirom.
285
286
287
288
Odluka o Budžetu opštine Nikšić za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 57. od 28.12.2007. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Nikšić za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 033/08 1. od 07.11.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Nikšić za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 020/09 2. od 16.06.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
75
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2009. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 29. mart 2009.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano Zakonom o finansiranju političkih par
tija.289 Shodno tome, za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Nikšiću trebalo je izdvojiti iznos u visini od 0,15% od tekućeg budžeta opštine koji je planiran u iznosu od 17.603.975,40€ za tu godinu,290 odnosno 26.405,96€. U Budžetu za 2009. godinu je za „finansiranje troškova izborne propagande za sprovođenje lokalnih izbora“ planirano 26.410,00€, što je približno 0,15% tekućeg Budžeta i u skladu je sa Zakonom. Analizom dobijenih dokumenata zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema for
muli 20% 80%.291
Tabela 57: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2009. godine292 PARTIJA DPS SDP SNP NOVA PzP LP DC Komunisti Nikšić NS DSS SNL293 OSS UKUPNO: 289 290
291 292 293
76
20% 586,89 586,89 586,89 586,89 586,89 586,89 586,89 586,89 586,89 5.282,01
80% 12.367,59 4.122,54 2.061,27 1.030,63 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 19.582,03
UKUPNO 12.954,48 4.709,43 2.648,16 1.617,52 586,89 586,89 586,89 586,89 586,89 24.864,04
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Odluka o Budžetu Opštine Nikšić za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 207. od 29.12.2008. godine. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Uplata izvršena na račun Stranke srpskih radikala.
Opština Nikšić Mandate u Skupštini Opštine Nikšić osvojile su i koalicije NS DSS i LP DC, ali prema podacima dobi
jenim od Sekretarijata za privredu i finansije Opštine Nikšić294, ove dvije liste nijesu dobile budžetska sredstva predviđena zakonom, što objašnjava razliku između planiranih i isplaćenih sredstava. Iz Sekretarijata smo, takođe, obaviješteni da nije bilo raspodjele vezanih budžetskih sredstava na osnovu člana 12 Zakona o finansiranju političkih partija, budući da Sekretarijat od opštinske izborne komisije nije primio takve zahtjeve za uplatu.
REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Opštine Nikšić za 2009. godinu iznosi 38.419.415,72€, od čega je tekući budžet 17.603.975,40€, od čega je za finansiranje redovnog rada parlamentarnih stranaka predviđeno 105.630,00€295 (stavka 431 2 2 1), ili 0,6 % tekućeg budžeta. Za partije koje imaju odbornike u lokalnom parlamentu, u prva dva mjeseca 2009. godine, izdvojeno je 9.157,94€. U Tabeli 58 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
Tabela 58: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar februar 2009296 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Liberalna partija Narodna stranka Liberalni savez Srpska radikalna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 3.589,19 2.070,31 1.121,01 741,29 551,43 361,57 361,57 361,57 9.157,94
Iz dokumenata dobijenih od Opštine Nikšić vidimo da od 1. marta do 15. aprila partijama starog saziva nijesu uplaćena pripadajuća sredstva, kao ni partijama novog saziva za period 15. april 30. jun 2009. godine. Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
294 295
296
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Nikšić za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 207. od 29.12.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
77
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
16.
Opština
Plav
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Opština Plav dostavila CDT u, na osnovu Rješenja br. 02 1118 i 02 1119 od 04.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Plav je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Plav za 2007. godinu iznosio je 1.754.800,00 €, a planirani iznos za političke partije je bio 14.080,00€,297 što je 0,8% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Plav za 2006. godinu je smanjen na 1.368.300,00€, a plani
rani iznos za političke partije je bio 14.080,00€,298 što je 1,03% planiranog budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Plav za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 14.080,00€, dok je isplaćeno 11.364,00€, što čini 80,71% plani
ranog transfera sredstava.299 U Završnom računu Budžeta za 2006. godinu nema stavke koja bi se odnosila na finansiranje izbornih kampanja partija, iako su 10. septembra 2006. godine održani izbori za odbornike u Skupštini opšti
ne Plav i za predsjednika ove opštine. Analizom zakonodavnog okvira i izvršenih uplata, može se zaključiti da su partije u svakom slučaju uskraćene za dio budžetskih sredstava bilo da nijesu dobile nikakva sredstva za troškove izborne kampanje, bilo da su dobile znatno manji iznos sredstava po osnovu finansiranja redovnog rada. Ono što je nesporno je da je na račune partija uplaćeno ukupno 11.364,00€, što je 0,65% planiranog ili 0,83% izmijenjenog Budžeta. CDT je na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama, pored analitičkih kartica iz trezora opštine, dobio i tabelarni prikaz planiranih i realizovanih sredstava za partije koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu u 2006. godini, prema Odluci o finansiranju političkih partija. U Tabeli 59 dajemo skraćeni prikaz dobijenih podataka. 297 298
299
78
Odluka o Budžetu Opštine Plav za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 029/06 10. od 24.07.2006. godine. Odluka o rebalansu Budžeta Opštine Plav za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 003/07 126. od 18.01.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Plav za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 021/07 39. od 26.06.2007. godine.
Opština Plav Tabela 59: Planirane i realizovane uplate političkim partijama u 2006. godini300 PARTIJA DPS SDP SNP BS DUA DSuCG PZG DUA UKUPNO:
UKUPNO GODIŠNJE PRIMANJE PO BROJU ODBORNIKA I PO STRANCI 3.724,76 2.904,76 2.185,52 1.980,24 1.261,76 1.261,76 484,56 279,28 14.082,64
PLAĆENO 2.882,00 2.192,00 1.404,50 1.789,50 891,00 891,00 560,5 153,5 10.764,00
RAZLIKA (+, )
842,76
712,76
781,02
190,74
370,76
370,76 75,94
125,78
3.318,64
Kada se iznos plaćenih sredstava od 10.764,00€ sabere sa 600,00€ uplaćenih kandidatima za predsjednika opštine koji su osvojili više od 10% glasova, dolazi se do iznosa 11.364,00€ iz Završnog računa Budžeta.301
IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Uvidom u kopije analitičkih kartica Opštine Plav iz 2006. godine, ne može se nedvojbeno utvrditi da li je i koliko sredstava i na koji način raspodijeljeno partijama po osnovu troškove izborne kampanje, jer u koloni „svrha doznake“ za sve transfere partijama stoji jedinstvena formulacija „prenos sre
dstava“. Ipak analizom karakterističnih transfera u avgustu i septembru 2006. godine, uočava se izvjesna pravilnost na osnovu koje bi se moglo zaključiti da je za troškove kampanje partija za izbore za lokalni parlament Opštine Plav potrošeno 7.014,00€, što je 0,4% planiranog Budžeta. Analiza dobijenih dokumenata implicira da je ovaj iznos raspodijeljen prema formuli 20% 10%
70%302, te da su pravilni iznosi u pravilnim proporcijama istovremeno isplaćeni partijama, što nas navodi na zaključak da ovo ne može biti slučajnost. 300 301
302
Podaci dobijeni od Opštine Plav na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Plav za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 021/07 39. od 26.06.2007. godine. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
79
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 60: Iznos sredstava koje su partijama uplaćena tokom avgusta/septembra 2006303 PARTIJA DPS SDP BS SNP PzG DUA DSuCG NS UKUPNO:
20% 15.08.2006. 234,00 234,00 234,00 234,00 0,00 234,00 334,00 0,00 1.504,00
10% 28.08.2006. 100,00 100,00 0,00 100,00 100,00 100,00 100,00 0,00 600,00
70% 21.09.2006. 1.228,00 1.228,00 765,50 460,50 460,50 307,00 307,00 153,50 4.910,00
UKUPNO 1.562.00 1,562.00 999,50 794,50 560,50 641,00 741,00 153,50 7.014,00
Što se tiče 20% ukupnih sredstava, koje se, prema ovoj formuli, u jednakim iznosima raspodjeljuje partijama sa parlamentarnim statusom, ukupan iznos uplaćen partijama 15.08.2006. je za 100€ veći (20% od 7.014,00€ je 1.404,00€). Demokratskom savezu u Crnoj Gori je uplaćeno 334,00€, za ra
zliku od svih ostalih partija kojima je izvršena uplata u iznosu od 234,00€. Iz kopija kartica nije moguće utvrditi razlog ove uvećane uplate. U ovom načinu raspodjele, 10% sredstava se raspodjeljuje podnosiocima potvrđenih izbornih lista. Partijama je uplaćeno ukupno 600,00€, što je za 100,00€ manje od projektovanog iznosa. Razlog leži u tome što se iz analitičkih kartica zaključuje da Demokratskoj srpskoj stranci (DSS), koja je učestvovala na lokalnim izborima, nije uplaćeno pripadajućih 100,00€. Treći osnov raspodjele od 70%, u matematičkom smislu je besprekoran i jasan. Iz analitičkih kartica se vidi da je 21.09.2006. godine iz budžeta opštine partijama uplaćeno ukupno 4.910,00€, i to 153,50€ po osvojenom mandatu, a 4.910,00€ je tačno 70% od ukupno potrošenog iznosa.
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
303
80
24. septembar 2006.
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Plav Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru pred
sjednika opštine.304 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 300,00€. Iz analitičkih kartica se vidi da je iz Budžeta Opštine Plav, 18.09.2006. izvršen prenos od po 300,00€ na račune dvojice kandidata za predsjednika opštine, sa svrhom doznake „za izbor pred
sjednika“ i „za predsjedničke izbore“305, što čini ukupno 600,00€ uplaćenih iz Budžeta Opštine. Ukoliko je ova projekcija tačna, to bi značilo da je partijama za redovan rad uplaćeno znatno manje sredstava – ukupno 3.750,00€, što je 0,21% planiranog odnosno 0,27% izmijenjenog Budžeta, i manje je od zakonskog minimuma od 0,4%.
Tabela 61: Sredstva isplaćena za finansiranje partija za 2006. godinu umanjena za iznose uplaćene u vrijeme lokalnih izbora306 PARTIJA DPS BS SDP307 SNP DUA DS PZG NS UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 1.320,00 790,00 630,00 610,00 250,00 150,00 0,00 0,00 3.750,00
Do identične cifre od 11.364,00€ iz Završnog računa Budžeta dolazi se sabiranjem iznosa od 7.014,00€ uplaćenog partijama za lokalne izbore, iznosa od 3.750,00€ uplaćenog po osnovu redovnog finansi
ranja političkim partijama i iznosa od 600,00€ uplaćenog kandidatima za predsjednika opštine.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Plav za 2007. godinu iznosio je 2.040.880,00€, a planirani iznos za političke partije je bio 30.000,00€,308 što je 1,47% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Plav za 2007. godinu je povećan na 2.101.300,00€, a za transfere partijama koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu predviđeno je 30.000,00€,309 odnosno 1,43% ukupnih budžetskih sredstava, i u skladu je sa tada važećim Zakonom.310 U Završnom računu Budžeta Opštine Plav za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 30.000,00€, a isplaćeno je 17.226,45€, što čini 57.42% planiranog transfera sredstava.311 304 305 306 307 308 309
310 311
Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Analitičke kartice dobijene na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Ova suma uključuje i iznos od 230,00€, koji je uknjižen pod stavkom SDP, ali je uplaćen Bošnjačkoj stranci 21.09.2006. godine. Odluka o Budžetu Opštine Plav za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 017/07 48. od 09.05.2007. godine. Odluka o rebalansu Budžeta Opštine Plav za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 107/07 25. od 24.12.2007. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Plav za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 012/08 55. od 07.05.2008. godine.
81
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Tabeli 62 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 62: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu312 PARTIJA DPS SDP BS DS SNP PZG DUA NS UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 3.461,45 3.393,00 2.584,00 2.306,00 1.765,00 1.565,00 1.303,00 849,00 17.226,45
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz analitičkih kartica.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Plav za 2008. godinu iznosio je 3.056.580,00€, a planirani iznos za političke partije je bio 45.420,00€,313 što je 1,5% planiranog budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Plav za 2008. godinu je povećan na 3.346.900,00€, a za transfere partijama koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu predviđeno je 45.000,00€,314 odnosno 1,34% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Plav za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 41.320,00€ (iako je u odluci o rebalansu budžeta navedeno da je predviđeni iznos 45.000,00€316) a isplaćeno je 39.252,80€, što čini 95% planiranog transfera sredstava. 315 U Tabeli 63 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
312 313
314
315
316
82
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Plav za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 012/08 35. od 07.05.2008. godine. Odluka o rebalansu Budžeta Opštine Plav za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 57. od 15.01.2009. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Plav za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 017/09
7. od 26.05.2009. godine. Odluka o rebalansu Budžeta Opštine Plav za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 57. od 15.01.2009. godine.
Opština Plav Tabela 63: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu317 PARTIJA DPS318 SDP BS SNP PZG DUA NS DS UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 12.000,00 7.552,80 5.570,00 3.910,00 3.910,00 3.080,00 2.250,00 980,00 39.252,80
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz analitičkih kartica. Analizom analitičkih kartica se da zaključiti da je čitava fiskalna godina isplaćena po starom Zakonu o finansiranju poli
tičkih partija, iako je novi stupio na snagu 16. avgusta 2008. godine.319
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Opštine Plav za 2009. godinu iznosi 2.963.907,00€, od čega je tekući budžet 2.010.907,00€. Za partije koje imaju odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 21.200,00€,320 što je 1,05% tekućeg budžeta i nešto je više od zakonom propisanog maksimuma.321 U Tabeli 64 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
Tabela 64: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jun 2009322 PARTIJA DPS323 SDP BS SNP PZG DUA DS NS UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 4.085,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4.085,00€
Prema podacima iz analitičkih kartica koje je opština Plav dostavila na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama u periodu januar jun 2009. godine jedino je izvršena uplata Demokratskoj partiji socijalista. Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini. 317 318
319 320 321 322 323
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Prema podacima iz analitičkih kartica opštine Plav, DPS u je uplaćeno 12.000,00€ na ime pozajmice, a ne transfera poli
tičkim partijama i to 04.04.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija,Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Odluka o Budžetu opštine Plav za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 017/09 25. od 26.95.2009. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Prema podacima iz analitičkih kartica dio sredstava namijenjenih DPS u je uplaćen kompaniji Jugopetrol i to u iznosu od 1.000,00€, 05.03.2009. godine, dok je na ime Ibro Reković, bez poziva na svrhu, uplate uplaćeno 285,00€, 22.07.2009. godine.
83
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
17.
Opština
Plužine
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat lokalne uprave Opštine Plužine dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 02 766/1, 02 767/1, 02 768/1 od 18.09.2009. godine i dopisa br. 02 903 od 18.09.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Plužine je dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, nakon upućivanja žalbe Glavnom administratoru na ćutanje prvostepenog organa, dostavivši podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.324 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Plužinama potrošeno je ukupno 4.129,30€, što čini 0,4% ukupnog Budžeta Opštine. Analizom dobijenih analitičkih kartica zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema formuli 10% 90%.325
324 325
84
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
Opština Plužine Tabela 65: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine326 PARTIJA SNP DPS SL GG DSS327 SKJ NS UKUPNO:
10% 68,82 68,82 68,82 68,82 0,00 68,82 68,82 412,92
90% 1.438,60 839,16 599,45 359,75 239,70 119,88 119,88 3.716,42
UKUPNO 1.507,42 907,98 668,27 428,57 239,70 188,70 188,70 4.129,34
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.328 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 500,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila trojica kandidata koji su u prvom krugu izbora osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 1.500,00€ iz Budžeta Opštine.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Plužine za 2006. godinu iznosio je 1.032.338,00€, dok je planirani iznos za NVO, poli
tičke partije, stranke i udruženja bio 8.500,00€,329 odnosno 0,82% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o rebalansu Budžeta Opštine Plužine za 2006. godinu, Budžet je povećan na 1.130.000,00€. Planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja bio je 10.700,00€,330 odnosno 0,95% uku
pnih budžetskih sredstava. 326 327 328 329 330
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. DSS je na ovim izborima bila na koalicionoj listi sa SNP om. Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Odluka o Budžetu Opštine Plužine za 2006. godinu,Službeni list RCG opštinski propisi, br. 018/06 24. od 18.05.2006. godine. Odluka o rebalansu Budžeta Opštine Plužine za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 045/06 8. od 29.11.2006. godine.
85
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Iz Završnog računa Budžeta Opštine Plužine za 2006. godinu nije moguće zaključiti koliko je sredstava isplaćeno partijama.331 Detaljan pregled Završnog računa Budžeta nije objavljen u Službenom listu. U Tabeli 65 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku oktobra, novembra i decembra 2006. godine.
Tabela 65: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu (oktobar, novembar i decembar)332 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Srpska lista Grupa građana „Listom za Pivu“ Demokratska srpska stranka SKJ KCG Plužine Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 558,21 357,38 277,06 196,73 156,56 116,40 116,40 1.778,74
Kako su podaci u budžetima i završnim računima dati zbirno za NVO, političke partije, stranke i udruženja nije moguće izvršiti uporedbu sa isplaćenim sredstvima. U dokumentima dobijenim od Opštine se može vidjeti da je izvršen obračun koji je u skladu sa zakonskim okvirima.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Plužine za 2007. godinu iznosio je je bio 1.465.500,00€ dok je planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja je bio 18.000,00€,333 odnosno 1,23% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o rebalansu Budžeta Opštine Plužine za 2007. godinu, Budžet je povećan na 1.871.000,00€. Planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja je bio 60.000,00€ (od čega 20.000,00€ za NVO, političke partije, stranke i udruženja, a 40.000,00€ za transfere udruženjima stanara),334 odnosno 3,21% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Plužine za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za NVO, političke partije, stranke i udruženja iznosi 60.000,00€, dok je isplaćeno 55.479,32€, što čini 92,47% planiranog transfera sredstava.335 U Tabeli 67 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
331
332 333 334
335
86
Odluka o o usvajanju Završnog računa budžeta Opštine Plužine za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 24/07 1 od 20.07.2007. godine Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Plužine za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 007/07 10. od 28.02.2007. godine Odluka o rebalansu Plana Budžeta Opštine Plužine za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 101/07
21. od 30.10.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Plužine za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 022/08
15. od 17.07.2008. godine.
Opština Plužine Tabela 67: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu336 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Srpska lista Grupa građana „Listom za Pivu“ Demokratska srpska stranka SKJ KCG Plužine Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 2.299,44 1.472,16 1141,20 810,36 644,88 479,76 479,76 7.327,56
Kako su podaci u budžetima i završnim računima dati zbirno za NVO, političke partije, stranke i udruženja nije moguće izvršiti uporedbu sa isplaćenim sredstvima. U dokumentima dobijenim od Opštine se može vidjeti da je izvršen obračun koji je u skladu sa zakonskim okvirima.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Plužine za 2008. godinu iznosio je 1.792.670,00€, dok je planirani iznos za NVO, poli
tičke partije, stranke i udruženja je bio 39.000,00€,337 odnosno 2,18% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o rebalansu Budžeta Opštine Plužine za 2008. godinu, budžet je povećan na 2.145.000,00€. Planirani iznos političke partije i stranke je bio 15.000,00€,338 odnosno čak 0,7% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Plužine za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za poli
tičke partije, stranke i udruženja iznosi 15.000,00€, dok je isplaćeno 14.992,66€, što čini 99,95% planiranog transfera sredstava.339 U Tabeli 68 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 68: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu340 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Srpska lista Grupa građana „Listom za Pivu“ Demokratska srpska stranka SKJ KCG Plužine Narodna stranka UKUPNO
336 337
338
339
340
IZNOS (U EURIMA) 2.812,92 1.800,36 1.395,72 991,08 788,76 586,44 586,44 8.961,72
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Plužine za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 443. od 28.12.2007. godine. Odluka o rebalansu Plana Budžeta Opštine Plužine za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 005/09 16. od 27.01.2009. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Plužine za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 022/09 67. od 01.07.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
87
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Kako su podaci u budžetima i završnim računima dati zbirno za NVO, političke partije, stranke i udruženja nije moguće izvršiti uporedbu sa isplaćenim sredstvima. U dokumentima dobijenim od opštine se može vidjeti da je izvršen obračun koji je u skladu sa zakonskim okvirima. Analizom po
dataka se da zaključiti da je čitava fiskalna godina isplaćena po starom Zakonu o finansiranju poli
tičkih partija, iako je novi stupio na snagu stupio na snagu 16. avgusta 2008. godine.341
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR APRIL Budžet Opštine Plužine za 2009. godinu iznosi 4.220.000,00€, dok je tekući 1.500.000,00€, a za partije koje su osvojile mandate planirano je 15.000,00€,342 što se poklapa sa zakonski propisanim davanjima. U Tabeli 69 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prva četiri mjeseca 2009. godine.
Tabela 69: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar april 2009343 PARTIJA Socijalistička narodna partija Demokratska partija socijalista Srpska lista Grupa građana „Listom za Pivu“ Demokratska srpska stranka SKJ KCG Plužine Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 1.753,60 1.067,00 792,8 518,6 379,4 244,3 244,3 5.000,00
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
341 342
343
88
Zakon o finansiranju političkih partija,Sl. list CG, br. 49/08. Odluka o Budžetu Opštine Plužine za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 003/09 45. od 21.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Pljevlja
18.
Opština
Pljevlja
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat lokalne uprave Opštine Pljevlja dostavio CDT u, na osnovu dopisa br. 02 031 891 od 18.08.2009. i rješenja br. 06 032 775 od 19.08.2009, 06 032 861/1, 03 032 99/1 09 i 06 032 775/2 od 04.09.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Pljevlja je u zakonskom roku dozvolila CDT u pristup traženim informacijama, i dostavila dio podataka o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore. Nakon žalbe Glavnom administratoru zbog nepotpunih podataka, dostavljene su nam i ostale informacije tražene zahtjevom.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.344 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Pljevljima potrošeno je ukupno 33.041,00€ što iznosi 0,4% od ukupnog Budžeta. Opština Pljevlja nam je dostavila podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama pojedinačno za izbornu kampanju, ali je iz analitičkih kartica, u kojima su informacije o svim transferima partijama za 2006. godinu, nemoguće zaključiti po kojoj su formuli raspodijeljena ta sredstva. 344
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06.
89
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 70: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine345 PARTIJA DPS SNS SNP PzP SDP SRS GP NS DSS UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 9.587,00 5.872,00 4.900,00 3.636,00 2.957,00 1.732,00 1.653,00 1.352,00 1.352,00 33.041,00
Ono što se vidi iz dostavljenih dokumenata je da je Građanskoj partiji (GP), koja nije imala poslanike u prethodnom niti je osvojila mandate u novom sazivu parlamenta, pod stavkom budžeta „Ostalo“, 05.09.2006. uplaćeno 1.653,00 eura. Iz toga bi se moglo zaključiti da je to iznos koji je uplaćivan potvrđenim i proglašenim izbornim listama:
Tabela 71: Uplate partijama u avgustu i septembru 2006. godine346 PARTIJA PzP GP DPS
STAVKA BUDŽETA 41840000000 41840000000 41840000000
DATUM ODOBRENJA 20.09.2006. 21.09.2006. 22.09.2006.
DATUM ISPLATE 31.08.2006. 05.09.2006 06.09.2006.
SVRHA DOZNAKE Ostalo Ostalo Ostalo
IZNOS 1,653.00 1,653.00 1,653.00
Međutim, u analitičkim karticama se iznos sa ovakvim opisom pojavljuje samo za tri od šest potvrđenih izbo
rnih lista. Sve ostale isplate su vršene iz stavke budžeta 43122000000 „Transferi političkim partijama, stra
nkama i udruženjima“ pod svrhom doznake „Prenos sredstava“, u različitim iznosima iz kojih se ne može ništa pouzdano zaključiti. Ilustracije radi navodimo najizrazitiji primjer na račun Demokratske partije socija
lista (DPS) su u 2006. godini izvršene samo dvije uplate – 1.653,00€ (06.09.2006.) i 29.732,00€ (29.12.2006).
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
345 346
90
24. septembar 2006.
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Opština Pljevlja Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.347 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 1.000,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila trojica kandidata koji su u prvom krugu izbora os
vojili više od 10%, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 3.000,00€ iz Budžeta Opštine.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Pljevlja za 2006. godinu iznosio je 8.265.000,00€, a za partije sa parlamentarnim statusom planirano je 49.500,00€,348 odnosno 0,6% ukupnih budžetskih sredstava. Od ovih sredstava je za SNP planirano 12.376,00€, za koaliciju „Svi za Pljevlja – Pljevlja za sve“ 23.130,00€, za SNS 5.953,00€, za Koaliciju „Za Jugoslaviju“ 3.333,00€, i za NS 4.708,00€. U Završnom računu Budžeta Opštine Pljevlja za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 49.500,00, dok je isplaćeno 107.612,20€ (ili 1,3% Budžeta), što čini 217,4% planiranog transfera sredstava.349
Tabela 72: Sredstva isplaćena za finansiranje partija u 2006. godini350 PARTIJA Demokratska partija socijalista351 Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Srpska radikalna stranka352 Pokret za promjene Demokratska srpska stranka Građanska partija UKUPNO
PLANIRANO ISPLAĆENO ZAVRŠNI RAČUN ZAVRŠNI RAČUN 23.130,00 31.385,00 12.376,00 23.755,00 0,00 13.181,00 5.953,00 16.004,00 4.708,00 8.558,60 3.333,00 5.851,60 0,00 5.117,00 0,00 2.107,00 0,00 1.653,00 49.500,00 107.612,20
ANALITIČKE KARTICE 31.385,00 23.755,00 14.834,00 14.351,00 8.558,60 5.851,60 5.117,00 2.107,00 1.653,00 107.612,20
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz analitičkih kartica. Analizom podataka dolazimo da zaključka da je za redovan rad partija u 2006. godini isplaćena 51.802,20€. Ostatak do 107.612,20€ čine sljedeće stavke: „dug iz 2005. godine“ 22.769,00€ i „obračun za izbore“ 33.041,00€.353 Finansiranje redovnog rada političkih partija u opštini Pljevlja realizovano je u zakonskim okvirima.
347 348 349
350 351 352 353
Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Budžet Opštine Pljevlja za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 042/05 59. od 30.12.2005. godine. Završni račun budžeta Opštine Pljevlja za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 025/07 30. od 03.08.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Koalicija „Svi za Pljevlja – Pljevlja za sve“. Koalicija „Za Jugoslaviju“. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
91
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Pljevlja za 2007. godinu iznosio je 12.870.000,00€, a za partije koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 193.050,00€,354 odnosno 1,5% ukupnih budžetskih sredstava. Od ovog iznosa za SNP je planirano 34.266,00€, za SNS 38.127,00€, za DPS 53.571,00€, za SDP 14.961,00€, za Stranku srpskih radikala 11.101,00€, za NS 11.101,00€, za PZP 18.822,00€ a za DSS 11.101,00€. Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Pljevlja za 2007. godinu, Budžet iznosi 11.950.000,00€, a za partije koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 168.750,00€,355 odnosno 1,41% ukupnih budžetskih sredstava. Od ovog iznosa za SNP je planirano 29.154,00€, za SNS 32.439,00€, za DPS 45.579,00€, za SDP 12.729,00€, za Stranku srpskih radikala 9.445,00€, za NS 9.445,00€, za PZP 16.014,00€, za DSS 9.445,00€, a za zakup poslovnog prostora 4.500,00€. U Završnom računu Budžeta Opštine Pljevlja za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 168.750,00€, dok je isplaćeno 138.462,69€, što čini 82,05% plani
ranog transfera sredstava.356 U Tabeli 73 dajemo pregled planiranih i isplaćenih sredstava po partijama.
Tabela 73: Planirana i isplaćena sredstva za finansiranje partija za 2007. godinu357 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Stranka srpskih radikala Demokratska srpska stranka Narodna stranka UKUPNO
PLANIRANO ISPLAĆENO ZAVRŠNI RAČUN ZAVRŠNI RAČUN 45.579,00 33.907,00 29.154,00 29.153,00 32.439,00 22.708,00 16.014,00 14.917,00 12.729,00 9.987,00 9.445,00 8.797,00 9.445,00 8.797,00 9.445,00 8.792,69 164.250,00 137.058,69358
PROCENAT REALIZACIJE 74,39 99,99 70,00 93,15 78,46 93,14 93,14 93,09 83,45
U Tabeli 74 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
354 355
356
357
358
92
Budžet Opštine Pljevlja za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 013/07 96. od 13.04.2007. godine. Izmjene i dopune Budžeta Opštine Pljevlja za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 106/07 66. od 12.12.2007. godine. Završni račun Budžeta Opštine Pljevlja za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 022/08 20. od 17.07.2008. godine. Završni račun Budžeta Opštine Pljevlja za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 022/08 20. od 17.07.2008. godine. U Završnom računu stoji da je za stavku „zakup poslovnog prostora“ planirano 4.500,00€, a isplaćeno je 1.404,00€ ili 31,20% što zajedno za isplaćenih 137.058,69€ čini iznos koji je naznačen u Završnom računu.
Opština Pljevlja Tabela 74: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu359 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Stranka srpskih radikala Demokratska srpska stranka Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 33.907,00 29.153,00 22.708,00 14.917,00 9.987,00 8.797,00 8.797,00 8.792,69 137.058,69
Kao što se može vidjeti Opština Pljevlja je selektivno isplaćivala sredstva političkim partijama u 2007. godini. Partije su u toku ove fiskalne godine uskraćene za 27.191,31€ u odnosu na planirano, i to DPS za 11.672,00€, SDP 2.742,00€, SNS 9.731,00€, NS 652,31€, SSR 648,00€, PZP 1.097,00€ i DSS za 648,00€.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Pljevlja za 2008. godinu iznosio je 15.978.000,00€, a za partije koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 227.100,00€,360 odnosno 1,42% ukupnih budžetskih sredstava. Od ovog iznosa za SNP je planirano 39.458,00€, za SNS 43.904,00€, za DPS 61.688,00€, za SDP 17.228,00€, za Stranku srpskih radikala 12.782,00€, za NS 12.783,00€, za PZP 21.674,00€, za DSS 12.783,00€, a za „zakupninu za kancelarije GZP, SDP i DSS“ 4.800,00€. U Završnom računu Budžeta Opštine Pljevlja za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 227.100,00€, dok je isplaćeno 143.586,40€ (ili 0,9% Budžeta), što čini 63,23% planiranog transfera sredstava.361 U Tabeli 75 dajemo pregled planiranih i isplaćenih sredstava po partijama.
Tabela 75: Planirana i isplaćena sredstva za finansiranje partija za 2008. godinu362 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Stranka srpskih radikala Narodna stranka Demokratska srpska stranka Pokret za promjene UKUPNO 359 360 361
362
363
PLANIRANO ISPLAĆENO ZAVRŠNI RAČUN ZAVRŠNI RAČUN 61.688,00 48.282,71 39.458,00 26.000,00 43.904,00 25.500,00 17.228,00 11.141,40 12.782,00 8.701,49 12.783,00 7.507,80 12.783,00 7.000,00 21.674,00 6.000,00 222.300,00 140.133,40363
PROCENAT REALIZACIJE 78,27% 65,89% 58,08% 64,67% 68,08% 58,73% 54,76% 27,68% 63,04%
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Budžet Opštine Pljevlja za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/08 82. od 16.01.2008. godine. Završni račun Budžeta Opštine Pljevlja za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 021/09 9. od 23.06.2009. godine. Završni račun Budžeta Opštine Pljevlja za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 021/09 9. od 23.06.2009. godine. U Završnom računu stoji da je za stavku „zakup poslovnog prostora“ planirano 4.800,00€, a isplaćeno je 3.453,00€ ili 71,94%, što odgovara stavkama u Završnom računu.
93
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. U Tabeli 76 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 76: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu364 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Stranka srpskih radikala Narodna stranka Demokratska socijalistička stranka Pokret za promjene UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 48.282,71 26.000,00 25.500,00 11.141,40 8.701,49 7.507,80 7.000,00 6.000,00 140.133,40
Kao što se može vidjeti Opština Pljevlja je selektivno isplaćivala sredstva političkim partijama u 2008. godini. Partije su u toku ove fiskalne godine uskraćene za 82.166,60€ u odnosu na planirano, i to DPS za 13.405,29€, SNP 13.458,00€, SDP 6.086,60€, SNS 18.404,00€, NS 5.275,20€, SSR 4.080,51€, PZP 15.674,00€ i DSS za 5.783,00€.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Opštine Pljevlja za 2009. godinu iznosi 22.300.000,00€, dok je tekući 8.680.000,00€, a za partije koje su osvojile mandate planirano je 90.800,00€, od čega 86.000,00€ za partije direktno365 (što čini 0,99% tekućeg Budžeta i u skladu je sa Zakonom366) i 4.800,00€ za „zakupninu za kancelarije GZP, SDP i DSS“. Od iznosa za partije, za SNP je planirano 16.233,00€, za SNS 18.321,00€, za DPS 26.675,00€, za SDP 5.790,00€, za Stranku srpskih radikala 3.701,00€, za NS 3.701,00€, za PZP 7.878,00€, za DSS 3.701,00€. U Tabeli 77 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
Tabela 77: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jun 2009367 PARTIJA Pokret za promjene Srpska narodna stranka Narodna stranka Demokratska partija socijalista Stranka srpskih radikala Demokratska srpska stranka Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 7.257,80368 6.000,00 2.500,00 2.000,00 1.500,00 1.000,00 500,00 0,00 20.757,80
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
364 365 366 367 368
94
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Budžet Opštine Pljevlja za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 013/09 42. od 13.04.2009. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. U ovaj iznos nije uračunata uplata od 2.400,00€ od 05.01.2009. na ime zakupa objekta.
Glavni grad Podgorica
19.
Glavni grad
Podgorica
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za finansije Glavnog grada Podgorica dostavio CDT u, na osnovu Rješenja Glavnog administratora br. 01 02 034 /09 1188/2, 01 02 034 /09 1189/2, 01 02 034 /09 1190/2 od 04.09.2009, Rješenja Sekretarijata za finansije br. UP:05 402/09 4322/1 od 17.09.2009. godine i dopisa Sekretarijata za finansije br. 05 402/09 4293, 05 402/09 4294, 05 402/09 4295 od 09.09.2009. godine i UP:05 402/09 4322/2 od 23.09.2009, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Glavni grad Podgorica je dozvolio i omogućio CDT u pristup traženim informacijama, nakon upući
vanja žalbe Glavnom administratoru na ćutanje prvostepenog organa, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike Skupštine Glavnog grada Podgorice 10. septembar 2006.
95
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Rezultati izbora za odbornike Skupštine Gradske opštine Golubovci 3. decembar 2006.
Rezultati izbora za odbornike Skupštine Gradske opštine Tuzi 10. septembar 2006.
Iz Sekretarijata za finansije Glavnog grada Podgorica obaviješteni smo da je za finansiranje izborne kampanje političkih partija na lokalnom nivou za izbore održane 10. septembra 2006. godine ispla
ćeno 110.240,90€ (što je 0,4% Budžeta Glavnog grada Podgorica za 2006. godinu). 10% od prvobitno naznačenog iznosa, 11.023,99€, je raspodijeljeno potvrđenim i proglašenim izbornim listama, i to 5.187,76€ za izbore za Skupštinu Glavnog grada, 3.242,35€ za izbore za Skupštinu Gradske opštine Golubovci i 2.593,88€ za izbore za Skupštinu Gradske opštine Tuzi. Svaka od potvrđenih izbornih lista je za potrebe kampanje, na svim pomenutim izborima, dobila jednaki iznos 648,47€. Kada se od 110.240,90€ oduzmu sredstva podijeljena izbornim listama (11.023,99€), dolazi se do iznosa od 99.216,91€ koji se raspodjeljuje partijama koje su u lokalnim skupštinama osvojile mandate.
96
Glavni grad Podgorica Budući da tri lokalne skupštine imaju ukupno 98 odbornika (Glavni grad – 55, Tuzi – 21, Golubovci – 22), dolazi se do cifre od 1.012,42€ po osvojenom mandatu. Na osnovu ostvarivanja parlamentarnog statusa u Gradskoj opštini Tuzi Bošnjačkoj stranci i koaliciji DSuCG GI isplaćeno je 1.012,42€ po osvojenom mandatu, što odgovara gore objašnjenoj projekciji. Ipak, ako se krene od iznosa od 1.012,42 po mandatu, dolazimo do zaključka da je partijama is
plaćeno više ili manje sredstava nego što je trebalo. Konkretno, PzP za osvojenih 12 mandata (11+1+0) dobio je veći iznos – 14.173,88€ što odgovara iznosu namijenjenom za 14 mandata. SNP
NS DSS je za osvojenih 12 mandata (7+4+1) dobila naknadu od 13.161,46€, što bi bila naknada koja odgovara 13 osvojenih mandata. Srpska lista je, sa druge strane dobila manji iznos – za osvojenih 12 (8+4+0) mandata, dobili su 11.136,62€, što odgovara broju od 11 osvojenih mandata. Koalicija DPS SDP (i DUA u Tuzima) je osvojila ukupno 51 mandat (29+13+9), a dobila je ukupno 49.608,33€, što odgovara sumi koju bi dobili za 49 osvojenih mandata. U Tabelama 78, 79, 80 i 81 je analiza sredstava uplaćenih partijama za finansiranje izbornih ka
mpanja za izbore za Skupštine Glavnog grada, Gradske opštine Golubovci i Gradske opštine Tuzi.
Tabela 78: Sredstva uplaćena potvrđenim izbornim listama na izborima za odbornike Skupštine Glavnog grada Podgorica369 PARTIJA Koalicija za Evropsku Podgoricu Milo Đukanović DPS SDP SNP NS DSS Koalicija LP i BS PZP Nebojša Medojević SL Andrija Mandić SKJ Komunisti Crne Gore DSCG Građanska lista UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 648,47 648,47 648,47 648,47 648,47 648,47 648,47 648,47 5.187,76
Tabela 79: Sredstva uplaćena potvrđenim izbornim listama na izborima za odbornike Skupštine Gradske opštine Golubovci370 PARTIJA Koalicija za Evropsku Podgoricu Milo Đukanović DPS SDP SNP NS DSS Koalicija PZP Nebojša Medojević SL Andrija Mandić DSCG UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 648,47 648,47 648,47 648,47 648,47 3.242,35
Podaci u Tabeli 79 ukazuju na to da se radi o uplatama za izbore za Skupštinu Gradske opštine Golu
bovci koji su održani 10. septembra. Podaci o eventualnim uplatama za ponovljene izbore održane 3. decembra nam nijesu dostavljeni.
369 370
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
97
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 80: Sredstva uplaćena potvrđenim izbornim listama na izborima za odbornike Skupštine Gradske opštine Tuzi371 PARTIJA Koalicija za Evropsku Podgoricu Milo Đukanović DPS SDP DUA SNP NS DSS Koalicija PZP Nebojša Medojević BS Dr Nedžad Drešević UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 648,47 648,47 648,47 648,47 2.593,88
Na izborima za odbornike Gradske opštine Tuzi nije učestvovao PzP, ali jeste koalicija DSuCG – DI. Nije jasno da li je Sekretarijat za finansije Glavnog grada napravio grešku u obradi podataka, ili je izvršena pogrešna uplata.372
Tabela 81: Sredstva uplaćena političkim partijama po osnovu osvojenih mandata u Skupštini Glavnog grada Podgorica, Skupštini Gradske opštine Golubovci i Skupštini Gradske opštine Tuzi373 PARTIJA Koalicija za Evropsku Podgoricu Milo Đukanović DPS SDP Koalicija za Evropske Golubovce Milo Đukanović DPS SDP Koalicija za Evropske Tuzi Milo Đukanović DPS SDP DUA PZP Nebojša Medojević SNP NS DSS Koalicija SL Andrija Mandić Svi za opštinu opština za sve (Demokratski savez Crne Gore, Građanska inicijativa grupa građana) BS Dr Nedžad Drešević UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 49.608,33 14.173,88 13.161,46 11.136,62 10.124,20 1.012,42 99.216,91
IZBORI ZA GRADONAČELNIKA GLAVNOG GRADA Rezultati izbora za gradonačelnika Glavnog grada (%) 10. septembar 2006.
371 372 373
98
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Dopis Sekretarijata za finansije Glavnog grada br. 05 402/09 4295 od 09.09.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Glavni grad Podgorica Finansiranje kampanje za izbor gradonačelnika bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru pred
sjednika opštine,374 kao i Odlukom o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kan
didatima za gradonačelnika Glavnog grada Podgorice.375 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 1.000,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila trojica kandidata koji su osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojena ukupno 3.000,00€ iz Budžeta Opštine.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Podgorica za 2006. godinu iznosio je 27.560.230,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja je bio 275.000,00€,376 odnosno 1% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Podgorica za 2006. godinu, budžet je iznosio 34.543.340,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja je bio 335.000,00€,377 odnosno 0,97% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opština Podgorica za 2006. godinu navodi se da Planirani iznos za poli
tičke partije, stranke i udruženja je bio 335.000,00€, a isplaćeno je 336.983,64 €, što je 100,59% planiranog transfera sredstava.378 U Tabeli 82 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 82: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija koje imaju odbornike u Skupštini Glavnog grada za 2006. godinu379 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Pokret za promjene Demokratska srpska stranka Liberalni savez Crne Gore Narodna socijalistička stranka Srpska radikalna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 95.177,37 52.316,19 32.984,75 20.043,45 18.346,77 17.919,32 15.758,55 14.173,78 13.170,28 13.170,28 293.060,74
Analizom analitičkih kartica dolazi se do zaključka da sredstva uplaćena političkim partijama čine 0,85% od ukupnog Budžeta, što je u zakonskim okvirima.
374 375
376
377
378
379
Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Odluka o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kandidatima za gradonačelnika Glavnog grada Podgo
rice, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 026/06 22 od 21.07.2006. godine. Odluka o Budžetu Opštine Podgorica za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 041/05 1. od 29.12.2005. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Podgorica za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 047/06 19. od 11.12.2006. godine. Završni račun Budžeta Opštine Podgorica za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 020/07 36. od 11.06.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
99
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Glavnog grada Podgorica za 2007. godinu iznosio je 43.367.410,00€, a planirani iznos za poli
tičke partije, stranke i udruženja je bio 430.000,00€,380 odnosno 0,99% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Glavnog grada Podgorica za 2008. godinu, Budžet je povećan na 72.098.500,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja je bio 720.000,00 €,381 odnosno 1% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Glavnog grada Podgorica za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja je bio 720.000,00€, a isplaćeno je 758.442,49€, što je 105,34% planiranog transfera sredstava.382 U Tabeli 83 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 83: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija koje imaju odbornike u Skupštini Glavnog grada za 2007. godinu383 PARTIJA Demokratska partija socijalista Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska radikalna stranka Narodna socijalistička stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 135.265,84 69.922,54 42.696,18 42.696,18 37.250,90 15.474,79 15.469,79 15.469,79 15.469,79 389.715,80
Analizom analitičkih kartica dolazi se do zaključka da sredstva uplaćena političkim partijama čine 0,54% od ukupnog Budžeta, što je u zakonskim okvirima.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Glavnog grada Podgorica za 2008. godinu iznosio je 91.925.920,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja je bio 910.000,00€,384 odnosno 0,99% ukupnih budžetskih sre
dstava.
380
381
382
383 384
Odluka o Budžetu Glavnog grada Podgorice za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 050/06 93. od 28.12.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Glavnog grada Podgorice za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore
opštinski propisi, br. 106/07 10. od 12.12.2007. godine. Završni račun Budžeta Glavnog grada Podgorice za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 023/08 4. od 22.07.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Glavnog grada Podgorice za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 273. od 28.12.2007. godine.
100
Glavni grad Podgorica U Završnom računu Budžeta Glavnog grada Podgorica za 2008. godinu navodi se da je planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio 910.000,00€, a isplaćeno je 661.825,69€, što je 72,73% planiranog transfera sredstava.385 U Tabeli 84 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 84: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija koje imaju odbornike u Skupštini Glavnog grada za 2008. godinu386 PARTIJA Demokratska partija socijalista Pokret za promjene Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska radikalna stranka Narodna socijalistička stranka Ljubiša Nenezić nezavisni odbornik UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 116.160,92 55.611,41 36.618,15 36.618,15 31.939,17 13.223,21 13.223,21 13.223,21 13.223,21 4.401,67 334.242,31
Analizom analitičkih kartica dolazi se do zaključka da sredstva uplaćena političkim partijama čine 0,36% od ukupnog Budžeta, što je ispod zakonom propisanog minimuma. Pretpostavljamo da su ostala sredstva isplaćena partijama u gradskim opštinama Tuzi i Golubovci.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Glavnog grada Podgorica za 2009. godinu iznosi 101.245.590,00€, dok je tekući 40.590.290,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja je bio 406.000,00€,387 što je 1% od tekućeg budžeta, i u skladu je sa zakonom.388 U Tabeli 85 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
385
386 387
388
Završni račun Budžeta Glavnog grada Podgorice za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 019/09 6. od 11.06.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Glavnog Grada Podgorice za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 040/08 1. od 31.12.2008. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08.
101
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 85: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija koje imaju odbornike u Skupštini Glavnog grada za period januar jun 2009389 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Socijalistička narodna partija Pokret za promjene Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska radikalna stranka Narodna socijalistička stranka Ljubiša Nenezić nezavisni odbornik Nebojša Batrićević nezavisni odbornik Mr Tatjana Krkeljić nezavisni odbornik Dušan Pejović nezavisni odbornik Dr Darko Radulović nezavisni odbornik Dr Predrag Jovović nezavisni odbornik Zdravko Tošić nezavisni odbornik Slobodan Radunović nezavisni odbornik Nada Radonjić nezavisni odbornik UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 21.276,47 6.138,31 5.365,00 5.247,84 4.287,03 1.685,91 1.685,91 1.685,91 1.685,91 890,48 773,31 773,31 773,31 773,31 773,31 773,31 773,31 773,31 56.135,25
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
2006 2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE GOLUBOVCI I TUZI Podaci o redovnom finansiranju političkih partija koje imaju odbornike u Skupštini Gradske opštine Golubovci i Skupštini Gradske opštine Tuzi su nam dostavljeni zbirno, za period od izbora 2006. do 30. juna 2009. godine. Pregled uplaćenih sredstava za partije sa parlamentarnim statusom u ovim skupštinama možete pogledati u Tabelama 86 i 87.
Tabela 86: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija koje imaju odbornike u Skupštini Gradske opštine Golubovci za period oktobar 2006. jun 2009390 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Srpska narodna stranka Socijaldemokratska partija Srpska radikalna stranka Narodna socijalistička stranka Pokret za promjene UKUPNO 389 390
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
102
IZNOS (U EURIMA) 147.792,88 60.650,49 40.315,94 29.568,24 29.568,24 29.568,24 29.568,24 367.032,27
Glavni grad Podgorica Tabela 87: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija koje imaju odbornike u Skupštini Gradske opštine Tuzi za period oktobar 2006. jun 2009391 PARTIJA Demokratski savez u Crnoj Gori Građanska inicijativa Tuzi Demokratska partija socijalista Demokratska unija Albanaca Socijaldemokratska partija Socijalistička narodna partija Bošnjačka stranka UKUPNO
391
IZNOS (U EURIMA) 83.635,43 83.635,43 71.721,04 71.721,04 34.551,90 34.551,90 34.551,90 414.368,64
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
103
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
20.
Opština
Rožaje
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koja je Opština Rožaje dostavila CDT u, na osnovu dopisa br. 1393 od 18. 08. 2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Rožaje je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši zbirne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija. Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Rožajama potrošeno je ukupno 7.936,56€.392 Iz Opštine Rožaje dostavljena nam je vrlo kratka informacija o raspodjeli sredstava za finansiranje troškova izborne kampanje koju prenosimo u Tabeli 88.
392
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06.
104
Opština Rožaje Tabela 88: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine393 PARTIJA Koalicija „Složno za promjene“ DPS Bošnjačka lista SNP UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 3.421,12 3.235,28 772,52 507,66 7.936,58
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.394 Shodno tome, naknada za kandidate koji osvoje više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 2.500,00€. Pravo na naknadu po ovom osnovu su ostvarila su dvojica kandidata koji su u prvom krugu izbora osvojili više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu izdvojeno ukupno 5.000,00€ iz Budžeta Opštine.
2006 2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Opštine Rožaje dostavila je CDT u, na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama, zbirne podatke u ukupnom transferu sredstava za redovan rad partija u periodu od 10. septembra 2006. godine do 30. juna 2009. godine.
393 394
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03.
105
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Tabela 89: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period 10. septembar 2006 – 30. jun 2009395 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijaldemokratska partija Bošnjačka stranka Bošnjačka lista Socijalistička narodna partija Liberalna partija UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 40.673,30 16.853,92 14.764,44 9.192,86 6.729,37 5.877,33 94.091,22
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Rožaje za 2006. godinu iznosio je 2.427.959,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 39.242,00€,396 što je 1,62% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Opštine Rožaje za 2006. godinu povećan je na 2.973.129,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 39.242,00€,397 što je 1,32% izmijenjenog Budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Rožaje za 2006. godinu stoji da je planirani iznos za političke partije bio 39.242,00€, dok je isplaćeno 34.796,74€, što čini što čini 88,67% planiranog transfera sredstava.398
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Rožaje za 2007. godinu iznosio je 3.783.000,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 26.830,00€,399 što je 0,71% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Opštine Rožaje za 2007. godinu povećan je na 4.411.417,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 33.114,21€,400 što je 0,75% izmijenjenog Budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Rožaje za 2007. godinu stoji da je planirani iznos za političke partije bio 33.114,21€, dok je isplaćeno 32.585,13€, što čini što čini 98,40% planiranog transfera sredstava.401 395 396 397
398
399 400
401
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Rožaje za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 011/06 3. od 30.03.2006. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Rožaje za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 046/06 32. od 06.12.2006. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Rožaje za 2006. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 406. od 28.12.2007. godine. Odluka o Budžetu Opštine Rožaje za 2007. godinu., Službeni list RCG opštinski propisi, br. 003/07 89. od 18.01.2007. godine. Odluka o Izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Rožaje za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 431. od 28.12.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Rožaje za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 022/08 142. od 17.07.2008. godine.
106
Opština Rožaje
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Rožaje za 2008. godinu iznosio je 3.625.000,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 33.250,00€,402 što je 0,92% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna, Budžet Opštine Rožaje za 2008. godinu povećan je na 4.749.711,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 47.497,11€,403 što je 1% izmijenjenog Budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Rožaje za 2008. godinu stoji da je planirani iznos za političke partije bio 47.497,11€, dok je isplaćeno 42.650,39€, što čini što čini 89,80% planiranog transfera sredstava.404
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Rožaje za 2009. godinu iznosi 5.515.000,00€, od čega je operativni budžet 3.239.244,00€. Planirani iznos za političke partije iznosi 32.072,00€,405 što je 0,99% ukupnih budžet
skih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta. Prema podacima iz Tabele 89, koje nam je dostavila opština Rožaje, u periodu od septembra 2006. do juna 2009, političkim partijama je isplaćeno ukupno 94.091,22€. Kada se na osnovu podataka iz Budžeta i Završnih računa Budžeta saberu realizovani transferi političkim partijama za period od januara 2006. godine do 31. decembra 2008, dolazi se do cifre od 110.031,52€ (ne računajući polovi
nu planiranih sredstava za 2009. godinu koja iznosi 16.036,00€).
402
403
404
405
Odluka o Budžetu Opštine Rožaje za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 108/07 416. od 28.12.2007. godine. Odluka o Izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Rožaje za 2008. godinu. Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 9. od 29.12.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Rožaje za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 021/09 117. od 23.06.2009. godine. Predlog odluke o Budžetu Opštine Rožaje za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 039/08 20. od 29.12.2008. godine.
107
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
21.
Opština
Šavnik
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za lokalne uprave Opštine Šavnik dostavio CDT u, na osnovu akta br. 02 1183 od 10. 08. 2009. godine, kao i zvanična dokumenta ob
javljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Šavnik je roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši po
datke o finansiranju političkih partija po godinama.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.406 Analizom kopija analitičkih kartica ne može se utvrditi koliko je novčanih sred
stava izdvojeno za troškove izborne kampanje. Uvidom u kopije analitičkih kartica koje je CDT u na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informa
cijama dostavio Sekretarijat lokalne uprave Opštine Šavnik, u fiskalnoj 2006. godini sredstva iz opštinskog budžeta dobile su dvije partije – Narodna stranka (1.260,00€) i Demokratska partija so
cijalista (450,00€). Nije jasno da li su to sredstva za troškove izborne kampanje ili za redovan rad partija.
406
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06.
108
Opština Šavnik Jedini podatak koji posjedujemo jeste iz stavke 494239 Budžeta, da su troškovi “sprovođenja lokalnih izbora” planirani u iznosu 19.000,00€.407 Završni račun Budžeta Opštine Šavnik za 2006. je objavljen u toliko uopštenoj formi da nije moguće utvrditi da li su i kako planirana sredstva realizovana.
Završni račun Budžeta Opštine Šavnik za 2006. Skenirano iz Sl. lista RCG – opštinski propisi
407
Odluka o Budžetu Opštine Šavnik za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 006/06 1. od 07. 02. 2006. godine.
109
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
24. septembar 2006.
Finansiranje kampanje za izbor predsjednika opštine bilo je regulisano članom 36 Zakona o izboru predsjednika opštine.408 Pravo na naknadu iz pomenutog člana ostvarila su sva trojica kandidata, budući da je svaki osvojio više od 10% glasova u prvom krugu izbora. Ipak, u službi Opštine Šavnik nam je rečeno da ne posjeduju podatke o utvrđivanju i isplati naknade kandidatima po ovom osnovu. Takođe, u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi, ne postoji odluka o utvrđivanju visine naknade iz člana 36 stav 3 ovog Zakona.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet opštine Šavnik za 2006. godinu iznosio je 1.179.770,00€, a planirani iznos za političke partije bio je 3.500,00€,409 što čini 0,3% planiranog Budžeta, i za 1.219,10€ je manje od zakonski propisanog minimalnog izdvajanja za rad političkih partija.410 U Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2006. godinu navodi se da su planirani transferi „javnim institucijama, političkim partijama i socijalna davanja“ iznosili 105.100,00€, dok je isplaćeno 59.951,00€, što čini 57,04% planiranog transfera sredstava.411 U Tabeli 90 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 90: Sredstva isplaćena političkim partijama u 2006. godini412 PARTIJA Narodna stranka Demokratska partija socijalista UKUPNO
408 409 410 411
412
IZNOS (U EURIMA) 1.260,00 450,00 1.710,00
Zakon o izboru predsjednika opštine, član 36 stav 2, Službeni list RCG, br. 42/03. Odluka o Budžetu Opštine Šavnik za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 006/06 1. od 07. 02. 2006. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 029/07 24. od 05. 10. 2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
110
Opština Šavnik Iznos od 1.260,00€ za Narodnu stranku realizovan je kroz tri uplate: • 18.08.2009. uplaćeno je 110,00€ na račun Jugopetrola, pod obrazloženjem “gorivo za Naro
dnu stranku”; • 08.09.2006. uplaćeno je 150,00€ na račun Jugopetrola, pod obrazloženjem “vaučeri za Naro
dnu stranku”; i • 19.09.2006. godine uplaćeno je 1.000,00€ na račun Narodne stranke, pod obrazloženjem „Srpska narodna stranka“. Prenosi DPS u su realizovani kroz dvije uplate, 20.12.2006. – 300,00€ i 21.12.2006. – 150,00€, i u analitičkim karticama su opisani uopštenom sintagmom „prenos sredstava“. Prema dostavljenim analitičkim karticama, partijama je uplaćen za 1.790,00€ manji iznos od onoga planiranog Budžetom. Kao što je već rečeno, zbog forme Završnog računa Budžeta413 nije moguće napraviti nikakva poređenja. Ipak, jasno je da uplate nijesu izvršene svim partijama koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu, iz čega se zaključuje da finansiranje redovnog rada političkih partija nije realizovano u zakonskim okvirima.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Šavnik za 2007. godinu iznosio je 965.931,06€, a planirani iznos za političke partije bio je 3.000,00€,414 što čini 0,31% Budžeta, i za 863,62€ je manje od zakonom propisanog mini
malnog izdvajanja za rad političkih partija.415 U Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2007. godinu navodi se da su planirani transferi „in
stitucijama, pojedincima i socijalna davanja“ iznosili 62.900,00€, dok je isplaćeno 73.204,00€, što čini 116,38% planiranog transfera sredstava.416 U Tabeli 91 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 91: Sredstva isplaćena političkim partijama u 2007. godini417 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 1.643,47 990,00 780,00 3.413,47
U okviru ukupnog iznosa namijenjenog DPS u su i dvije uplate izvršene ne na račun ove partije, već na račun “Prodavnice mješovite robe ‘Šavnik’” (16.07.2007 20,00€ i 21.11.2007 99,47€).
413
414 415 416
417
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2006. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 029/07 24. od 05.10.2007. godine. Odluka o Budžetu Opštine Šavnik za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 019/07 5. od 30.05.2007. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 017/08 28. od 11.06.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
111
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Upoređivanjem podataka iz analitičkih kartica i planiranog iznosa za političke partije iz Budžeta može se utvrditi da je partijama uplaćeno 413,47€ više nego što je planirano Budžetom. Završni račun Budžeta opštine Šavnik za 2007. godinu je objavljen u toliko uopštenoj formi da nije moguće izvršiti bilo kakva poređenja.418
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Šavnik za 2008. godinu iznosio je 1.220.511,10€, a planirani iznos za političke partije bio je 4.900,00€,419 što čini 0,4% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna od 25. decembra 2008. godine, Budžet Opštine Opštine Šavnik za 2007. godinu povećan je na 1.561.271,43€, od čega je tekući budžet 999.053,29€. Planirani iznos za poli
tičke partije bio je 3.550,98€ (od čega za SNP 968,80€, za NS 842,22 €, a za DPS 1.739,96 €),420 što čini 0,23% ukupnog Budžeta, i 0,36% tekućeg budžeta, i manje je od Zakonom predviđenog mini
muma sredstava za rad političkih partija.421 U Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2008. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja iznosi 3.550,98€, dok je isplaćeno 3.692.39€, što je 103,98% planiranog transfera sredstava.422 U Tabeli 92 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 92: Sredstva isplaćena političkim partijama u 2008. godini423 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Narodna stranka UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 1.463,22 687,60 632,22 2.783,04
U okviru ukupnog iznosa namijenjenog DPS u su i dvije uplate izvršene ne na račun ove partije, već na račune „Foto studio M, Milović Radoica“ (233,00€) i „Prodavnica mješovite robe ‘Šavnik’” (100,00€). Upoređivanjem podataka iz analitičkih kartica i Završnog računa zaključuje se da je partijama up
laćeno 909,35€ manje od ukupno planiranog iznosa.
418
419
420
421
422
423
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 017/08 28. od 11.06.2008. godine. Odluka o Budžetu Opštine Šavnik za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 009/08 43. od 07.04.2008. godine. Odluka o izmjenama Odluke o Budžetu Opštine Šavnik za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 157. od 15.01.2009. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06 i Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Šavnik za 2008. godinu, Službeni list RCG – opštinski propisi, br. 030/09 54. od 16.09.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
112
Opština Šavnik
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Opštine Šavnik za 2009. godinu iznosi 1.318.708,96€, od čega je tekući budžet 728.708,96€.424 Planirani iznos za političke partije je 4.500,00€, što je 0,62% tekućeg Budžeta i u zakonskim je okvirima.425 U analitičkim karticama se navodi da je u prvih šest mjeseci 2009. godine izvršen samo transfer iznosa od 121,94€ DPS u, i to 03.03.2009. godine, na račun „DOO Studijum“. Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
424
425
Odluka o Budžetu Opštine Šavnik za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 013/09 21. od 13.04.2009. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08.
113
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
22.
Opština
Tivat
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za finansije i budžet Opštine Tivat dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 08 up 30/4, 08 up 31/1, i 0202 up 57/3 od 07. 09. 2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Tivat je dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama nakon upućivanja žalbe Glavnom administratoru na ćutanje prvostepenog organa, dostavivši podatke o finansiranju poli
tičkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Tivat za 2006. godinu iznosio je 2.549.400,00€, a planirani iznos za političke partije je bio 49.300,00€,426 što je 1,93% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Tivat za 2006. godinu povećan je na 2.992.642,00€, a plani
rani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio je 55.000,00€,427 odnosno 1,84% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Tivat za 2006. godinu navodi se da je planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio 58.017,81€, a isplaćeno je 58.017,81€, što čini 100,00% planiranog transfera sredstava.428 U Tabeli 93 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
426 427
428
Odluka o Budžetu Opštine Tivat za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 002/06 37. od 16.01.2006. godine. Odluka o izmjeni Odluke o Budžetu Opštine Tivat za 2006, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 043/06 5. od 14.11.2006. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Tivat za 2006, godinu. Službeni list RCG opštinski propisi, br. 024/07 5. od 20.07.2007. godine.
114
Opština Tivat
Tabela 93: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu429 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Hrvatska građanska inicijativa Socijaldemokratska partija Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska radikalna stranka Srpska narodna stranka Demokratski pokret za samostalnu Crnu Goru Liberalna partija UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 10.726,56 10.726,56 9.445,23 5.601,24 4.319,91 4.319,91 4.238,58 3.038,58 3.038,58 2.562,66 58.017,81
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Tivat za 2007. godinu iznosio je 3.646.850,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio je 65.000,00€,430 što je 1,78% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Tivat za 2007. godinu povećan je na 5.184.769,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio je 95.000,00€,431 odnosno 1,83% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Tivat za 2007. godinu navodi se da je planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio 101.000,00€, a isplaćeno je 100.914,74€, što čini 99,92% planiranog transfera sredstava.432 U Tabeli 94 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 94: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu433 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Hrvatska građanska inicijativa Socijaldemokratska partija Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska radikalna stranka Srpska narodna stranka Demokratski pokret za samostalnu Crnu Goru Liberalna partija UKUPNO
429 430 431
432
433
IZNOS (U EURIMA) 18.825,40 18.825,40 16.576,63 9.830,32 7.580,85 7.580,85 6.532,78 5.332,78 5.332,78 4.496,95 100.914,74
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Tivat za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 003/07 161. od 18.01.2007. godine. Odluka o izmjeni Odluke o Budžetu Opštine Tivat za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 030/07 2. od 11.10.2007. godine. Odluka o završnom računu Budžeta opštine Tivat za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 026/08 24. od 26.08.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
115
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
2008. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 6. april 2008.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.434 U Budžetu Opštine Tivat je, pod stavkom 413198 „Posebne namjene Sredstva za izbornu propagandu“, za troškove izborne kampanje planiran iznos od 41.000,00€,435 što je 0,39% ukupnog budžeta i manje je od Zakonom propisanih 0,4%. Prema analitičkim karticama dobijenim od Opštine Tivat, za troškove izborne kampanje je potrošeno više od planiranog 41.905,84€ što čini Zakonom predviđenih 0,4%. Analizom dobijenih dokumenata zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema fo
rmuli 20% 10% 70%.436
434 435
436
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Budžetu Opštine Tivat za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/08 20. od 23.01.2008. godine. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
116
Opština Tivat Tabela 95: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2008. godine437 PARTIJA DPS SDP SNS HGI SNP PzP NS DSS SSR LP DPzSCG438 CDP UKUPNO:
20% 931,24 931,24 931,24 931,24 931,24 0,00 931,24 931,24 931,24 0,00 931,24 0,00 8381,16
10% 419,06 419,06 286,71 419,06 419,06 419,06 419,06 419,06 132,35 419,06 0,00 419,06 4190,60
70% 11.000,28 3.666,76 3.666,76 2.750,07 1.833,38 2.750,07 916,69 916,69 916,69 916,69 0,00 0,00 29.334,08
UKUPNO 12.350,58 5.017,06 4.884,71 4.100,37 3.183,68 3.169,13 2.266,99 2.266,99 1.980,28 1.335,75 931,24 419,06 41.905,84
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Tivat za 2008. godinu iznosio je 10.476.496,00€, a planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio je 200.000,00€,439 što je 1,91% planiranog Budžeta. Nakon izmjena i dopuna Budžet Opštine Tivat za 2008. godinu smanjen je na 9.557.111,00€, a plani
rani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio je 165.000,00€,440 odnosno 1,73% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Tivat za 2008. godinu navodi se da je planirani iznos za političke partije, stranke i udruženja bio 165.000,00€, a isplaćeno je 161.543,19€, što čini 97,90% planiranog transfera sredstava.441 U Tabeli 96 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
437 438
439
440
441
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Iz analitičkih kartica se zaključuje da je sredstva sa svrhom doznake „izborna kampanja“ dobio i DPzSCG, koji jeste imao odbornike u prethodnom sazivu, ali uopšte nije učestvovao na izborima 6. aprila 2008. godine. Međutim, budući da je nosilac proglašene liste CDP bio Rade Kuševija, raniji odbornik DPzSCG, pretpostavlja se da je Opština Tivat dosljedno izvršila raspodjelu sredstava. Odluka o Budžetu Opštine Tivat za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/08 20. od 23.01.2008. godine. Odluka o izmjeni i dopuni Odluke o Budžetu Opštine Tivat za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/09 1. od 19.01.2009. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Tivat za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 018/09 64. od 05.06.2009. godine.
117
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 96: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu442 PARTIJA Demokratska partija socijalista Hrvatska građanska inicijativa Socijalistička narodna partija Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska radikalna stranka Pokret za promjene Liberalna partija Demokratski pokret za samostalnu Crnu Goru UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 39.379,26 20.365,18 20.048,46 17.449,18 14.216,46 10.033,58 10.033,58 9.917,22 8.450,33 7.816,89 3.833,05 161.543,19
2009. GODINA IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 29. mart 2009.
Prema Zakonu o finansiranju kampanje za izbor Predsjednika Crne Gore, gradonačelnika i predsje
dnika opštine,443 za troškove izborne kampanje za izbor predsjednika opštine obezbjeđuju se sred
stva u iznosu od 0,05% do 0,1% tekućeg budžeta opštine. Tekući budžet opštine Tivat za 2009. godinu iznosi 3.929.180,00€, što znači da je za kampanje kandidata trebalo izdvojiti između 1.964,59€ i 3.929,18€.
442 443
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Zakon o finansiranju kampanje za izbor Predsjednika Crne Gore, gradonačelnika i predsjednika opštine, Službeni list Crne Gore, br. 08/09.
118
Opština Tivat
REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Opštine Tivat za 2009. godinu iznosi 7.904.300,00€, a oduzimanjem kapitalnih izdataka dolazi se do tekućeg budžeta koji iznosi 3.929.180,00€. Za političke partije, stranke i udruženja, planirano je ukupno 40.000,00€,444 što predstavlja 1,02% od tekućeg Budžeta za 2009. godinu. U Tabeli 97 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
Tabela 97: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jun 2009.445 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijaldemokratska partija Srpska narodna stranka Hrvatska građanska inicijativa Socijalistička narodna partija Pokret za promjene Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska radikalna stranka Liberalna partija Vujović, Zoranić446 UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 3.577,90 1.607,60 1.607,60 1.255,42 903,23 670,26 551,04 551,04 551,04 551,04 496,38 12.322,55
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
444
445 446
Odluka o Budžetu Opštine Tivat za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 002/09 12. od 19.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Petar Vujović i Aldijana Zoranić, bivši odbornici PzP.
119
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
23.
Opština
Ulcinj
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za finansije i budžet Opštine Ulcinj dostavio CDT u, na osnovu Rješenja br. 04 4594/2 09, 04 4595/2 09 i 04 4596/2 09 od 14.09.2009. i Rješenja br. 04 4596 4595/3 09 od 24.09.2009. godine, kao i zvanična dokumenta ob
javljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Ulcinj je dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, nakon upućivanja žalbe Glavnom administratoru na ćutanje prvostepenog organa, dostavivši podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.447 Shodno odredbama tog Zakona, za finansiranje kampanje partija trebalo je izdvo
jiti 0,4% Budžeta Opštine. Međutim, Sekretarijat za finansije i budžet Opštine Ulcinj, u Rješenju br. 04 4594/2 09 od 14.09.2009, odbijajući naš zahtjev za pristup informacijama, saopštava nam „da za troškove izborne kampanje nije uplaćeno nijednoj izbornoj listi za izbore i nakon izbora odbornika Skupštine Opštine Ulcinj koji su održani 10. septembra 2006. godine“. 447
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06.
120
Opština Ulcinj
Skenirano Rješenje Sekretarijata za finansije i budžet Opštine Ulcinj od 14. septembra 2009.
IZBORI ZA PREDSJEDNIKA OPŠTINE Rezultati izbora za predsjednika opštine (%) 10. septembar 2006.
24. septembar 2006.
Prema podacima koje je CDT dobio tokom kampanje građanskog nadgledanja izbora 2006. od opštinske izborne komisije, visina naknade za kandidate koji dobiju više od 10% glasova utvrđena je u iznosu od 1.000,00€. U Ulcinju su trojica kandidata osvojila više od 10% glasova, što znači da je za ovu namjenu trebalo isplatiti ukupno 3.000,00€ iz Budžeta Opštine.
121
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Ipak, iz analitičkih kartica dobijenih od od opštine Ulcinj, pod naznakom „Kandidatura za predsjed
nika“ isplaćeno je ukupno 1.200,00€, i to na način što su, pod svrhom doznake „Prenos sredstava“ bez preciziranja primaoca, istog datuma (18.01.2007) na isti račun primaoca (510 12325262 10) izvršene dvije uplate – jedna od 800,00€ i druga od 400,00€.
2006. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Opština Ulcinj, prema podacima koji su nama dostupni, nije usvojila Budžet za 2006. godinu. Pored toga što dokument nije objavljen u Službenom listu, iz Završnog računa Budžeta se vidi da nije bilo planiranja sredstava na početku godine. U Završnom računu Budžeta Opštine Ulcinj za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za transfere NVO, političke partije, stranke i udruženja iznosi 0,00€, a da je isplaćeno 200,00€.448 Prema podacima dobijenim od Opštine Ulcinj političkim partijama u 2006. godini nijesu uplaćivana sredstva.449 Finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Ulcinj nije realizovano u zakonskim okvirima.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Ulcinj za 2007. godinu iznosio je 3.961.400,00€, a za političke partije, stranke i udruženja planirano je 35.000,00€,450 odnosno 0,88% ukupnih budžetskih sredstava. Nakon izmjena i dopuna od 19. decembra 2007. godine, Budžet Opštine Ulcinj za 2007. godinu povećan je na 4.360.000,00€, a za transfere političkim partijama predviđeno je 45.000,00€,451 što je 1,03% izmijenjenog Budžeta. U Završnom računu Budžeta Opštine Ulcinj za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije iznosi 45.000,00€, od čega je isplaćeno 10.976,88€ što čini 24,39% planiranog transfera sredstava.452 U analitičkim karticama za 2007. godinu dobijenim od Opštine Ulcinj stoji identičan iznos, koji je isplaćen političkim partijama.453
448
449 450 451
452
453
Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Ulcinj za 2006. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 014/08
81. od 14.05.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Ulcinj za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 017/07 12. od 09.05.2007. godine. Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Ulcinj za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 014/08 25. od 14.05.2008. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Ulcinj za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 85. od 15.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
122
Opština Ulcinj
Skenirane analitičke kartice za 2007. godinu
Kao što možete vidjeti, u okviru sredstava namijenjenih političkim partijama nalaze se i dvije uplate pod naznakom „Kandidatura za predsjednika“, na račun 510 12325262 10, u ukupnom iznosu od 1.200,00€. Dalje, u analitičkoj kartici nije naveden primalac uplate, već je rukom dopisano kojoj od partija su nami
jenjeni pojedini iznosi. Iznosi namijenjeni partijama nijesu proporcionalni sa brojem mandata koje su par
tije osvojile na izborima, niti su isplate izvršene svim parlamentarnim partijama. Na kraju, možemo primijetiti da su sve uplate partijama u 2007. godini izvršene na isti račun primaoca – 510 23252145 10. Finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Ulcinj nije realizovano u zakonskim okvirima.
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Ulcinj za 2008. godinu iznosio je 11.036.600,00€, a za političke partije, stranke i udruženja planirano je 45.000,00€,454 odnosno odnosno 0,41% ukupnih budžetskih sredstava.
454
Odluka o Budžetu Opštine Ulcinj za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 014/08 1. od 14.05.2008. godine.
123
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Nakon izmjena i dopuna od 24. decembra 2008. godine, Budžet Opštine Ulcinj za 2007. godinu sma
njen je na 7.350.000,00€, a za političke partije, stranke i udruženja predviđeno je 15.000,00€,455 što je 0,2% izmijenjenog Budžeta i manje je od zakonom propisanog minimuma od 0,4% za 14.400,00€. Završni račun Budžeta Opštine Ulcinj za 2008. godinu nije bio usvojen do zaključivanja ove publikacije. Prema analitičkim karticama dobijenim od Opštine Ulcinj političkim partijama je u toku fiskalne 2008. godine isplaćeno 5.368,57€.456
Skenirana analitička kartica za 2008. godinu
Kao što se može vidjeti, pored toga što je partijama isplaćeno samo 0,07% izmijenjenog Budžeta, isplate su izvršene na račune samo četiri partije – SNP, DJA, FORCA i Narodna socijalistička stranka. Finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Ulcinj nije realizovano u zakonskim okvirima.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Ulcinj za 2009. godinu iznosi 16.220.800,00€, od čega je tekući budžet 6.699.800,00€, a planirani iznos za političke partije je 50.000,00€,457 što je 0,75% tekućeg budžeta.
455
456 457
Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Ulcinj za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 106. od 15.01.2009. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Ulcinj za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 001/09 132. od 15.01.2009. godine.
124
Opština Ulcinj Prema analitičkim karticama, u prvih šest mjeseci 2009. godine, političkim partijama je izvršena samo jedna uplata, i to 24.03.2009. godine, Demokratskoj partiji socijalista, pod svrhom doznake „Pomoć“, u iznosu od 3.000,00€.
Skenirana analitička kartica za 2009. godinu
Prema Zakonu o finansiranju političkih partija, organ lokalne uprave nadležan za poslove finansija sredstva za redovan rad prenosi parlamentarnim partijama svakomjesečno, do petog u mjesecu za prethodni mjesec.458 Shodno tome, finansiranje redovnog rada političkih partija u Opštini Ulcinj u prvih šest mjeseci 2009. nije realizovano u zakonskim okvirima.
458
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list Crne Gore, br. 49/08.
125
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
24.
Opština
Žabljak
Izvori podataka koje smo koristili su dokumenta koje je Sekretarijat za privredu, finansije, opštu up
ravu i društvene djelatnosti Opštine Žabljak dostavio CDT u, na osnovu dopisa br. 032/09 03 45 i 032/09 03 46 od 05.08.2009. godine, kao i zvanična dokumenta objavljena u Službenom listu Crne Gore – opštinski propisi. Opština Žabljak je u zakonskom roku dozvolila i omogućila CDT u pristup traženim informacijama, dostavivši uredne podatke o finansiranju političkih partija po godinama, kao i sredstvima izdvojenim za lokalne izbore.
2006. GODINA IZBORI ZA ODBORNIKE Rezultati izbora za odbornike 10. septembar 2006.
Finansiranje troškova izborne kampanje partija regulisano je tada važećim Zakonom o finansiranju političkih partija.459 Za troškove izborne kampanje za lokalne izbore u Žabljaku potrošeno je ukupno 2.800,00€ (560,00€ isplaćeno je potvrđenim izbornim listama, a 2.240,00€ je isplaćeno po osnovu osvojenih mandata u lokalnom parlamentu). Analizom dobijenih podataka zaključujemo da je raspodjela ovih sredstava izvršena prema formuli 20% 80%.460 459 460
Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Detaljnije o načinu raspodjele sredstava za izbornu kampanju u poglavlju 25. Analiza zakonodavnog okvira.
126
Opština Žabljak Tabela 98: Iznos sredstava koje su partije dobile za lokalne izbore 2006. godine461 PARTIJA DPS SDP SNP NS DSS Srpska lista UKUPNO:
20% 140,00 210,00 210,00 560,00
80% 1.041,68 788,82 409,50 2.240,00
UKUPNO 1.181.68 998,82 619,50 2.800,00
Nije jasno zbog čega sredstva za potvrđene izborne liste nijesu podijeljena podnosiocima u jednakim iznosima. Takođe, nejasna je kasnija raspodjela sredstava proporcionalno broju osvojenih mandata. Budući da je DPS SDP osvojila 15 mandata, SNP DSS NS – 11, a SL 5 mandata, prve dvije liste su tre
bale da dobiju više (1.083,87€, odnosno 794,84€), a treća manje (361,29€) novca.
REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Žabljak za 2006. godinu iznosio je 2.680.000,00€, a za partije sa parlamentarnim statusom planirano je 3.500,00€,462 odnosno 0,13% ukupnih budžetskih sredstava, što je za 7.720,00€ manje od zakonom propisanog minimuma od 0,4%.463 Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Žabljak za 2006. godinu, Budžet je povećan na 2.693.650,00€, a za partije koje imale odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 3.500,00€,464 odnosno 0,13% ukupnih budžetskih sredstava, što je za 7.276,60€ manje od zakonom propisanog minimuma od 0,4%.465 U Završnom računu Budžeta Opštine Žabljak za 2006. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije i odborničke klubove 3.500,00€, koliko je i isplaćeno, što čini 100% planiranog transfera sredstava.466 U Tabeli 99 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 99: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2006. godinu467 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Demokratska srpska stranka Narodna stranka Srpska narodna stranka Narodna socijalistička stranka Srpska radikalna stranka Socijaldemokratska partija UKUPNO
461 462 463 464
465 466
467
IZNOS (U EURIMA) 1.237,70 763,50 368,30 289,30 210,30 210,30 210,30 210,30 3.500,00
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Žabljak za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 031/06 29 od 07.08.2006. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o izmjeni Odluke o Budžetu Opštine Žabljak za 2006. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 040/06 1 od 18.10.2006. godine. Zakon o finansiranju političkih partija, Službeni list RCG, br. 21/04, 33/05 i 47/06. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Žabljak za 2006. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 028/07 5. od 24.09.2007. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
127
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz dokumenata dobijenih od Opštine Žabljak. Finansiranje redovnog rada političkih partija u opštini Žabljak nije realizovano u zakonskim okvirima, jer je za finansiranje političkih partija izdvojeno manje od zakonom propisanog minimuma od 0,4% od ukupnog Budžeta.
2007. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Žabljak za 2007. godinu iznosio je 1.790.000,00€, a za partije koje su imale odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 45.000,00€,468 odnosno 2,51% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Žabljak za 2007. godinu, Budžet je povećan na 2.267.900,00€, a za partije koje imale odbornike u lokalnom parlamentu planirano je 45.000,00€,469 odnosno 1,98% ukupnih budžetskih sredstava. U Završnom računu Budžeta Opštine Žabljak za 2007. godinu navodi se da planirani iznos za političke partije i odborničke klubove je bio 45.000,00€, a isplaćeno je 45.000,00€, što čini 100% planiranog transfera sredstava.470 U Tabeli 100 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u toku godine.
Tabela 100: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2007. godinu471 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska narodna stranka Narodna socijalistička stranka Srpska radikalna stranka Socijaldemokratska partija UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 15.913,20 8.800,40 3.719,75 3.719,75 3.719,75 3.719,75 2.703,70 2.703,70 45.000,00
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Završnog računa Budžeta identičan onome iz dobijenih dokumenata. Finansiranje re
dovnog rada političkih partija u Opštini Žabljak realizovano je u zakonskim okvirima.
468
469
470
471
Odluka o Budžetu Opštine Žabljak za 2007. godinu, Službeni list RCG opštinski propisi, br. 013/07 178. od 13.04.2007. godine. Odluka o izmjeni Odluke o Budžetu Opštine Žabljak za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 102/07 2. od 05.11.2007. godine. Odluka o Završnom računu Budžeta Opštine Žabljak za 2007. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 025/08 13. od 08.08.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
128
Opština Žabljak
2008. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE Budžet Opštine Žabljak za 2008. godinu iznosi 5.308.500,00€, a planirani iznos za političke partije i odborničke klubove je bio 65.100,00€,472 odnosno 1,23% ukupnih budžetskih sredstava. Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Žabljak za 2008. godinu, Budžet je smanjen na 3.139.265,00€, a planirani iznos za političke partije i odborničke klubove je bio 52.100,00€,473 odnosno 1,66% ukupnih budžetskih sredstava. Završni račun Budžeta Opštine Žabljak za 2008. godinu nije objavljen u Službenom listu do zaključi
vanja ove publikacije.
Tabela 101: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za 2008. godinu474 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska narodna stranka Narodna socijalistička stranka Srpska radikalna stranka Socijaldemokratska partija UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 18.424,10 10.188,90 4.306,65 4.306,65 4.306,65 4.306,65 3.130,20 3.130,20 52.100,00
Na osnovu dobijenih podataka se da zaključiti da je podatak o iznosu sredstava uplaćenih političkim partijama iz Odluke o izmjenama i dopunama Odluke o Budžetu Opštine Žabljak za 2008. godinu identičan onome iz dobijenih dokumenata.
2009. GODINA REDOVNO FINANSIRANJE JANUAR JUN Budžet Opštine Žabljak za 2009. godinu iznosi 2.945.440,00€, dok je tekući 1.279.740,00€, a za partije koje su osvojile mandate, planirano je 12.700,00€,475 ili 1% Budžeta. U Tabeli 102 možete vidjeti zvanične podatke o sredstvima koja su uplaćena partijama u prvih šest mjeseci 2009. godine.
472
473
474 475
Odluka o Budžetu Opštine Žabljak za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 011/08 20. od 24.04.2008. godine. Odluka o izmjeni i dopuni Odluke o Budžetu Opštine Žabljak za 2008. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 038/08 28. od 23.12.2008. godine. Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Odluka o Budžetu Opštine Žabljak za 2009. godinu, Službeni list Crne Gore opštinski propisi, br. 014/09 38. od 24.04.2009. godine.
129
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Tabela 102: Sredstva isplaćena za redovno finansiranje partija za period januar jun 2009476 PARTIJA Demokratska partija socijalista Socijalistička narodna partija Narodna stranka Demokratska srpska stranka Srpska narodna stranka Narodna socijalistička stranka Srpska radikalna stranka Socijaldemokratska partija UKUPNO
IZNOS (U EURIMA) 2.556,60 1.337,84 467,30 467,30 467,30 467,30 293,18 293,18 6.350,00
Tek nakon usvajanja Završnog računa bićemo u mogućnosti dati kompletnu ocjenu finansiranja u 2009. godini.
476
Zvanični podaci dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
130
Analiza zakonodavnog okvira
25.
Analiza zakonodavnog okvira
FINANSIRANJE REDOVNOG RADA POLITIČKIH PARTIJA Na finansiranje redovnog rada političkih partija iz budžetskih sredstava, u posmatranom periodu primjenjivana su dva zakona – Zakon o finansiranju političkih partija (“Službeni list RCG”, br. 21/04, 33/05 i 47/06) od 1. januara 2006. godine do 16. avgusta 2008. godine, kada je na snagu stupio novi Zakon o finansiranju političkih partija („Službeni list CG“, br. 49/08).
Zakon o finansiranju političkih partija (“Službeni list RCG”, br. 21/04, 33/05 i 47/06) Finansiranje redovnog rada političkih partija sa parlamentarnim statusom u državnoj i lokalnim skupštinama iz budžetskih sredstava, regulisano je članom 5 ovog Zakona koji glasi: „Budžetska sredstva za pokriće troškova rada parlamentarnih partija i rad poslaničkih klubova ne mogu biti manja od 0,4% ukupnih budžetskih sredstava za godinu za koju se budžet donosi. Budžetska sredstva za pokriće troškova rada parlamentarnih partija i rad odborničkih klubova ne mogu biti manja od 0,4% ukupnih budžetskih sredstava za godinu za koju se budžet donosi. Sredstva iz st. 1 i 2 ovog člana u visini od 30% raspodjeljuju se u jednakim iznosima parlamentarnim partijama i poslanicima, odnosno odbornicima grupa građana i partijskih koalicija, a ostatak sredstava (70%) srazmjerno ukupnom broju poslaničkih, odnosno odborničkih mjesta, zavisno od ostvarenih mandata. Ministarstvo nadležno za poslove finansija, odnosno nadležni organ za poslove finansija jedinice lokalne samouprave sredstva iz st. 1 i 2 ovog člana prenosi parlamentarnim partijama svakomjesečno, do petog u mjesecu za prethodni mjesec.“ Iz citiranog člana se vidi da tadašnje zakonsko rješenje nije poznavalo gornju granicu sredstava koja mogu biti izdvojena za finansiranje političkih partija u odnosu na ukupni budžet, već samo zakonski minimum prema kojem sredstva izdvojena za partije nijesu mogla biti manja od 0,4% ukupnog budžeta. Ovakvo rješenje je rezultiralo neujednačenom praksom opština, koje su se individualno opredjeljivale pri odlučivanju o ukupnim procentualnim izdvajanjima za partije. Takođe, iz navedenog člana se vidi da su sredstva za redovan rad parlamentarnim partijama raspo
djeljivana prema formuli 30% 70%, gdje se 30% opredijeljenog iznosa daje partijama sa parlame
ntarnim statusom u jednakom iznosu, a 70% proporcionalno broju osvojenih mandata.
131
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
Zakon o finansiranju političkih partija („Službeni list CG“, br. 49/08) Skupština Crne Gore je na sjednici održanoj 29. jula 2008. godine usvojila novi Zakon o finansiranju političkih partija, koji je objavljen u Službenom listu Crne Gore od 15. avgusta 2008, i stupio na snagu narednog dana od dana objavljivanja. Stupanjem na snagu ovog zakona prestao je da važi Zakon o finansiranju političkih partija (“Službeni list RCG”, br. 21/04, 33/05 i 47/06). Novi zakon je donio nova rješenja koja se tiču finansiranja redovnog rada političkih partija sa par
lamentarnim statusom, i to u članu 8 Zakona koji glasi: „Budžetska sredstva za finansiranje redovnog rada parlamentarnih partija u Skupštini ne mogu biti manja od 0,2% niti veća od 0,4% ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta i budžeta državnih fondova - tekući budžet, za godinu za koju se budžet donosi. Budžetska sredstva za finansiranje redovnog rada parlamentarnih partija u skupštinama opština ne mogu biti manja od 0,5% niti veća od 1% ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta - tekući budžet, za godinu za koju se budžet donosi. Sredstva iz st. 1 i 2 ovog člana u visini od 15% raspodjeljuju se u jednakim iznosima parlamentarnim partijama u Skupštini, odnosno skupštinama opština, a ostalih 85% sredstava, srazmjerno ukupnom broju poslaničkih, odnosno odborničkih mjesta koja imaju u trenutku raspodjele. Ministarstvo, odnosno organ lokalne uprave nadležan za poslove finansija (u daljem tekstu: organ lokalne uprave), sredstva iz st. 1 i 2 ovog člana prenosi parlamentarnim partijama svakomjesečno, do petog u mjesecu za prethodni mjesec.“ Kao što se vidi iz citiranih odredbi, novi Zakon uvodi nekoliko značajnih izmjena, i to: • sredstva koja se izdvajaju za redovan rad političkih partija limitirana su zakonskim maksi
mumom od 0,4% u odnosu na državni i 1% u odnosu na opštinske budžete; • sredstva za rad političkih partija više se ne određuju u odnosu na ukupni, već u odnosu na tekući budžet; • zakonski minimum i maksimum izraženi u procentima više nijesu jednaki za državni i opšti
nski nivo; • formula na osnovu koje se raspodjeljuju sredstva parlamentarnim partijama je promijenjena, u korist partija koje na izborima osvoje veći broj poslaničkih, odnosno odborničkih mjesta. Novim Zakonom o finansiranju političkih partija je nesporno unaprijeđena regulativa u ovoj oblasti. Ipak, činjenica da je Zakon stupio na snagu u drugoj polovini fiskalne godine, dovela je do otežane i neujednačene primjene njegovih odredaba na nivou opština. U nekim opštinama, finansiranje re
dovnog rada partija u posljednja četiri mjeseca fiskalne 2008. godine realizovano je u skladu sa novim zakonskim rješenjima, što se postiglo rebalansom opštinskih budžeta i isplaćivanjem razlika partijama u skladu sa odredbama novog zakona. Sa druge strane, dio opština nije počeo primjenjivati novi zakon odmah nakon njegovog stupanja na snagu, već tek u planiranju i realizaciju budžeta za narednu, fiskalnu 2009. godinu.
132
Analiza zakonodavnog okvira
FINANSIRANJE IZBORNE KAMPANJE ZA IZBOR POSLANIKA, ODBORNIKA, PREDSJEDNIKA OPŠTINE I PREDSJEDNIKA CRNE GORE Zakon o finansiranju političkih partija (“Službeni list RCG”, br. 21/04, 33/05 i 47/06) Odredbe Zakona o finansiranju političkih partija (“Službeni list RCG”, br. 21/04, 33/05 i 47/06) prim
jenjivane su na finansiranje kampanje za izbore za poslanike Skupštine Republike Crne Gore, odbornike u Skupštinama opština Andrijevica, Bar, Berane, Bijelo Polje, Danilovgrad, Kolašin, Plav, Plužine, Pljevlja, Rožaje, Ulcinj, Šavnik, Žabljak, odbornike Skupštine Glavnog Grada – Podgorice i odbornike Skupština Gradskih Opština Golubovci i Tuzi, održane 10. septembra 2006. godine, kao i na izbore za odbornike u Skupštinama Opština Tivat i Herceg Novi održane 6. aprila 2008. godine. Finansiranje troškova izborne kampanje iz budžetskih sredstava bilo je regulisano članovima 10 i 11 ovog zakona, koji glase: „Član 10 Budžetska sredstva za pokriće troškova izborne kampanje iz člana 9 ovog zakona obezbjeđuju se u godini u kojoj se održavaju redovni izbori i to u iznosu od 0,4% ukupnih budžetskih sredstava Republike, odnosno jedinice lokalne samouprave za godinu za koju se budžet donosi. U slučaju održavanja vanrednih izbora potrebna sredstva za troškove izborne kampanje obezbjeđuju se iz tekuće budžetske rezerve. Član 11 Sredstva iz člana 10 ovog zakona raspodjeljuju se na sljedeći način: 1) 20% sredstava parlamentarnim strankama koje imaju poslanike u Skupštini Republike Crne Gore, odnosno odbornike u skupštinama opština, u jednakim iznosima, u roku od osam dana od dana raspisivanja izbora; 2) 10% sredstava podnosiocima proglašenih izbornih lista, u jednakim iznosima, u roku od osam dana od dana potvrđivanja izborne liste; 3) 70% sredstava podnosiocima izbornih lista koje su osvojile mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata, u roku od 30 dana od dana održavanja izbora. Raspodjelu sredstava iz stava 1 ovog člana obavlja ministarstvo nadležno za finansije, odnosno nadležni organ za poslove finansija jedinice lokalne samouprave, s tim što se raspodjela sredstava iz stava 1 tač. 2 i 3 ovog člana vrši na osnovu odluke izborne komisije koja rukovodi odgovarajućim izbornim procesom." Dakle, sredstva za finansiranje kampanje su se partijama dijelila prema formuli 20% 10% 70%, gdje se 20% ukupno opredijeljenog iznosa u jednakom iznosu dijeli partijama sa parlamentarnim statu
som u ranijem sazivu parlamenta, 10% podnosiocima proglašenih izbornih lista, a 70% podno
siocima izbornih lista koje su osvojile madate srazmjerno broju osvojenih mandata. Sporna pravna situacija se pojavila kod primjene citiranog člana 11 Zakona. Naime, Skupština Crne Gore je na sjednici održanoj 26. maja 2005. godine usvojila izmjene i dopune Zakona o finansiranju političkih partija, koje su objavljene u Službenom listu br. 33/05 od 3. juna 2005, i stupila na snagu osmog dana od dana objavljivanja.
133
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Pomenutim izmjenama je bio obuhvaćen i član 11 Zakona, te je novo rješenje zamijenilo ranije koje je glasilo: „Član 11 Sredstva iz člana 10 ovog zakona u visini od 20% raspodjeljuju se u jednakim iznosima podnosiocima proglašenih izbornih lista, u roku od osam dana od dana potvrđivanja izborne liste, a ostali dio sredstava (80%) dodjeljuje se podnosiocima izbornih lista koje su osvojile mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata. Raspodjelu sredstava na način iz stava 1 ovog člana obavlja ministarstvo nadležno za poslove finansija, odnosno nadležni organ za poslove finansija jedinice lokalne samouprave, na osnovu odluke izborne komisije koja rukovodi odgovarajućim izbornim procesom.“ Kao što se vidi, ranije rješenje je predviđalo raspodjelu sredstava prema formuli 20% 80%, gdje se 20% ukupno opredijeljenog iznosa u jednakom iznosu podnosiocima proglašenih izbornih lista, a 80% podnosiocima izbornih lista koje su osvojile madate srazmjerno broju osvojenih mandata. Navedena izmjena nije naišla na odobravanje stručne domaće i međunarodne javnosti, jer su njom u neravnopravan položaj su stavljene vanparlamentarne stranke, i prekršeni osnovni principi jed
nakosti subjekata izbornog procesa. Ustavni sud Republike Crne Gore je na sjednici održanoj 28. juna 2006. godine donio Odluku477 kojom se utvrđuje da odredba člana 11 stav 1 tačka 1 Zakona o finansiranju političkih partija nije u saglas
nosti sa Ustavom Republike Crne Gore. Odredba je, shodno Odluci, prestala da važi danom njenog objavljivanja, 25. jula 2006. godine, dakle, neposredno pred početak izbornog procesa. Ustavni sud je proglasio nevažećim samo tačku 1 stava 1 člana 11 Zakona, koji se odnosio na finan
siranje partija na osnovu ranijeg parlamentarnog statusa, obrazlažući svoju odluku time da osporena odredba narušava ustavni princip jednakosti. Međutim, Sud je odbio predlog za utvrđivanje neustavnosti tačaka 2 i 3 stava 1 i stava 2 člana 11 Zakona, tako da su odredbe o raspodjeli 10% sredstava za potvrđene i proglašene izborne liste, i 70% sredstava za partije koje osvoje mandate formalno pravno ostale na snazi. Ovakva pravna situacija se negativno odrazila na primjenu Zakona od strane opština u kojima su se održavali izbori, te na temeljne principe pravne sigurnosti. Dio opština je, i pored činjenice da je sporna odredba proglašena nevažećom, nastavio sa njenom primjenom, i sredstva namijenjena fi
nansiranju kampanje raspodijeljena su je po formuli 20% 10% 70%. Pojedine opštine su raspod
jelu predviđenih 0,4% budžetskih sredstava obračunale na ovaj način, ali se iz priloženih dokumenata zaključuje da su realizovale isplate samo po osnovu proglašenih lista i osvojenih man
data, dakle po formuli 10% 70%. Druge opštine su se opredijelile za raspodjelu sredstava po za
konskom rješenju koje je prethodilo izmjenama – dakle, po formuli 20% 80% gdje je 20% ukupnih sredstava raspodijeljeno podnosiocima potvrđenih i proglašenih izbornih lista, a 80% sredstava podnosiocima lista koje su osvojile mandate. Konačno, neke opštine su pribjegle krajnje kreativnom tumačenju, i sredstva raspodijelile po formuli 10% 90%, gdje je 10% ukupnih sredstava raspodi
jeljeno podnosiocima potvrđenih i proglašenih izbornih lista, a 90% sredstava podnosiocima lista koje su osvojile mandate. 477
Službeni list RCG, br. 47/06, od 25.07.2006. godine.
134
Analiza zakonodavnog okvira
Zakon o finansiranju političkih partija („Službeni list CG“, br. 49/08) Odredbe novog Zakona o finansiranju političkih partija („Službeni list CG“, br. 49/08) prvi put su primjenjene na izbore za odbornike Skupštine opštine Kotor održane 9. novembra 2008. godine, a zatim i na izbore za poslanike Skupštine Crne Gore i izbore za odbornike skupština opština Nikšić i Budva održane 29. marta 2009. godine. Finansiranje izborne kampanje partija iz budžetskih sredstava regulisano je članovima 11, 12, 13, 14 i 15 ovog Zakona koji glase: „Raspodjela budžetskih sredstava Član 11 Budžetska sredstva za finansiranje troškova izborne kampanje iz člana 10 ovog zakona obezbjeđuju se u godini u kojoj se održavaju redovni izbori i to u iznosu od 0,15% tekućeg budžeta za godinu za koju se budžet donosi. Sredstva iz stava 1 ovog člana u visini od 20% raspodjeljuju se u jednakim iznosima podnosiocima izbornih lista, u roku od osam dana od dana potvrđivanja izborne liste. Sredstva u iznosu od 80% raspodjeljuju se podnosiocima izbornih lista koje su osvojile mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata. Sredstva iz stava 3 ovog člana raspodjeljuju se u roku od 15 dana od dana kada podnosioci izbornih lista dostave nadležnoj izbornoj komisiji izvještaje o sredstvima prikupljenim i utrošenim za izbornu kampanju, sa izvještajima revizora Ministarstva o izvršenoj reviziji. Vezana budžetska sredstva Član 12 Pored sredstava iz člana 11 ovog zakona, za pokriće troškova izborne kampanje obezbjeđuju se budžetska sredstva u iznosu od 0,05% u godini u kojoj se održavaju redovni izbori i raspodjeljuju se podnosiocima izbornih lista koji su osvojili mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata, pod uslovom da su iz privatnih izvora prikupili dvostruki iznos sredstava koja im pripadaju u smislu člana 11 stav 2 ovog zakona. Podnosiocima izbornih lista koji iz privatnih izvora prikupe iznos manji od iznosa iz stava 1 ovog člana, a koji su osvojili mandate, pripada srazmjerno manji iznos budžetskih sredstava iz stava 1 ovog člana. Umanjenje budžetskih sredstava Član 13 Iznos budžetskih sredstava iz člana 11 stav 1 i člana 12 ovog zakona, koja se izdvajaju za finansiranje izborne kampanje, u slučaju istovremenog održavanja više izbora, umanjuje se za jednu trećinu na svim nivoima. Član 14 Ministarstvo, odnosno organ lokalne uprave, sredstva iz čl. 11 i 12 ovog zakona prenosi podnosiocima izbornih lista nakon dobijanja obavještenja nadležne izborne komisije o ispunjenosti uslova predviđenih u čl. 11 i 12 ovog zakona.
135
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009. Vanredni izbori Član 15 U slučaju održavanja vanrednih izbora potrebna sredstva za pokriće troškova izborne kampanje obezbjeđuju se iz tekuće budžetske rezerve.“ Kao što se vidi iz citiranog člana 11, novi Zakon predviđa rspodjelu sredstava za finansiranje kam
panje prema formuli 20% 80%, gdje se 20% ukupno opredijeljenog iznosa u jednakom iznosu pod
nosiocima proglašenih izbornih lista, a 80% podnosiocima izbornih lista koje su osvojile madate srazmjerno broju osvojenih mandata. Interesantno je primijetiti da član 12, koji se odnosi na vezana budžetska sredstva na koja imaju pravo izborne liste koje osvoje mandate i ujedno prikupe određeni iznos sredstava iz privatnih izvora, nije primjenjen ni u raspodjeli sredstava nakon parlamentarnih, ni nakon održanih lokalnih izbora, iako je sigurno da je bilo partija koje su ispunile ovaj uslov. To može biti indikator potrebe za prom
jenom ovog rješenja, ili nalaženjem boljeg načina za njegovu implementaciju. Takođe, član 13 Zakona, prema kojem se iznos sredstava koja se izdvajaju za finansiranje izborne kampanje, u slučaju istovremenog održavanja više izbora, umanjuje se za jednu trećinu na svim nivoima, nije primjenjen 29. marta 2009. godine, kada je pored parlamentarnih održano i četvoro lokalnih izbora. Mišljenja smo da ovo rješenje treba preciznije formulisati, i osigurati njegovu dosljednu primjenu.
Zakon o izboru predsjednika opštine („Službeni list RCG“, br. 42/03) Odredbe Zakona o izboru predsjednika opštine („Službeni list RCG“, br. 42/03) primjenjivane su na izbor predsjednika opština Andrijevica, Bar, Berane, Bijelo Polje, Danilovgrad, Kolašin, Plav, Plužine, Pljevlja, Rožaje, Ulcinj i Šavnik i izbore za Gradonačelnika Glavnog Grada koji su održani 10. septem
bra 2006. godine. Finansiranje troškova izborne kampanje regulisano je članom 36 ovog Zakona, koji glasi: „Sredstva za izbor, opoziv i glasanje o povjerenju predsjednika opštine obezbjeđuju se u budžetu opštine. Kandidati za predsjednika opštine koji na izboru dobiju najmanje 10% glasova imaju pravo na jednaku naknadu troškova izborne propagande. Visinu naknade iz stava 2 ovog člana utvrđuje predsjednik opštine, najkasnije 30 dana prije dana održavanja izbora.“
Zakon o izboru predsjednika opštine („Službeni list RCG“, br. 42/03) Finansiranje kampanje za izbore za Predsjednika Crne Gore održane 6. aprila 2008. godine, reg
ulisano je članom 21 Zakona o izboru Predsjednika Crne Gore (»Sl. List CG«, br. 17/07), koji glasi: „Sredstva za pokriće troškova za izbor Predsjednika obezbjeđuju se u budžetu Crne Gore. Kandidati za Predsjednika koji na izboru dobiju najmanje 5% od važećih glasova imaju pravo na jednaku naknadu troškova izborne propagande.
136
Analiza zakonodavnog okvira Visinu naknade iz stava 2 ovog člana utvrđuje Skupština Crne Gore po pribavljenom mišljenju Državne izborne komisije, najkasnije na dan raspisivanja izbora.“ Skupština je na sjednici od 5. februara usvojila Odluku o utvrđivanju visine naknade troškova izborne propagande kandidata za predsjednika Crne Gore na izborima 2008. godine,478 sa dvadesetodnevnim zakašnjenjem u odnosu na zakonski rok. U članu 1 Odluke propisano je: „Naknada za pokriće troškova izborne propagande kandidata za predsjednika Crne Gore utvrđuje se u ukupnom iznosu za sve kandidate i iznosi 400.000 €. Iznos sredstava is stava 1 ove odluke raspodjeljuje se kandidatima na način utvrđen članom 21 stav 2 Zakona o izboru Predsjednika Crne Gore.“
Zakon o finansiranju kampanje za izbor Predsjednika Crne Gore, gradonačelnika i predsjednika opštine („Službeni list CG“, br. 08/09) Odredbe Zakona o finansiranju kampanje za izbor Predsjednika Crne Gore, gradonačelnika i pred
sjednika opštine („Službeni list CG“, br. 08/09) primjenjivane su na izbore za predsjednike opština Tivat i Herceg Novi održane 29. marta 2009. godine. Finansiranje kampanje iz budžetskih sredstava regulisano je članovima 5 i 6 ovog Zakona, koji glase: „Iznos budžetskih sredstava Član 5 Za pokriće dijela troškova izborne kampanje obezbjeđuju se sredstva u iznosu od 0,05% do 0,1% ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta i budžeta državnih fondova (u daljem tekstu: tekući budžet), u godini u kojoj se održavaju redovni izbori. U slučaju održavanja vanrednih izbora potrebna sredstva za pokriće troškova izborne kampanje obezbjeđuju se iz tekuće budžetske rezerve. Raspodjela budžetskih sredstava Član 6 Sredstva iz člana 5 stava 1 ovog zakona raspodjeljuju se na sljedeći način: 1) 10% svim kandidatima kojima je utvrđena kandidatura, u jednakim iznosima,u roku od 10 dana od dana utvrđivanja liste kandidata; 2) 40% svim kandidatima koji osvoje više od 10% glasova, u jednakim iznosima, u roku od 10 dana od dana utvrđivanja izbornih rezultata; 3) 50% kandidatu koji osvoji najviše glasova na izborima, u roku od 10 dana od dana utvrđivanja izbornih rezultata.“
478
Službeni list Crne Gore br. 09/08 od 08.02.2008. godine.
137
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
BILJEŠKE
138
Bilješke
139
Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 - 2009.
CIP – Каталогизација у публикацији Централна народна библиотека Црне Горе, Цетиње 336:329(497.16)“2006/2009“ КОПРИВИЦА, Драган Finansiranje političkih partija iz budžetskih sredstava 2006 2009 / [autori i koordinatori projekta Dragan Koprivica i Milica Kovačević].
Podgorica : Centar za demokratsku tranziciju, 2009 (Podgorica : AP Print) – 140 str. : graf. prikazi , tabele ; 25 cm Podatak o autorstvu preuzet iz impresuma. Tiraž 1200. ISBN 978 86 908199 6 6 1. Гл. ств. насл. 2. Ковачевић, Милица [аутор] а) Политичке партије Финансирање Црна Гора 2006 2009 COBISS.CG ID 15040016 Fotografija sa naslovne strane publikacije, koja je korišćena u kampanji je preuzeta sa www.gettyimages.com
140