UCHWA£A RADY I PRZEDSTAWICIELI RZ¥DÓW PAÑSTW CZ£ONKOWSKICH ZEBRANYCH NA FORUM RADY W DNIU 5 PA DZIERNIKA 1995 R. w sprawie wizerunku kobiet i mê¿czyzn w reklamie i mediach (95/C 296/06) RADA UNII EUROPEJSKIEJ I PRZEDSTAWICIELE RZ¥DÓW PAÑSTW CZ£ONKOWSKICH ZEBRANI NA FORUM RADY, maj¹c na uwadze, ¿e: uchwa³a Rady z 12 lipca 1982 r. dotycz¹ca promowania równych szans dla kobiet1 potwierdza potrzebê podjêcia kroków maj¹cych na celu podniesienie poziomu wiadomo ci spo³ecznej i szerzenie informacji, aby poprzeæ zmianê w podej ciu do podzia³u obowi¹zków zawodowych, rodzinnych i spo³ecznych; uchwa³a Parlamentu Europejskiego z 14 pa dziernika 1987 r. dotycz¹ca sposobu przedstawiania i sytuacji kobiety w mediach2 zaleca, aby media, agencje reklamowe, rz¹dy i grupy spo³eczno-polityczne wprowadzi³y praktyczne rodki maj¹ce na celu zachêcanie do promowania kobiet, gwarantowanie równych szans i zdefiniowanie roli kobiet w ¿yciu zawodowym, politycznym i spo³ecznym; dyrektywa Rady 89/552/EEC z 3 pa dziernika 1989 r. dotycz¹ca koordynacji pewnych przepisów w pañstwach cz³onkowskich odnosz¹cych siê do dzia³alno ci telewizji3 wymaga, aby reklamy telewizyjne nie podwa¿a³y szacunku dla godno ci ludzkiej i nie zawiera³y elementów dyskryminacji ze wzglêdu na p³eæ; Komisja, w swoim trzecim rednioterminowym programie dzia³ania dotycz¹cym równych szans dla kobiet i mê¿czyzn (1991 do 1995), okre li³a czynno ci maj¹ce na celu promowanie pozytywnego wizerunku kobiety, podkre laj¹c w szczególno ci propagowanie liczniejszej reprezentacji kobiet w sektorze medialnym, jak w rodowisku instytucjonalnym i zawodowym organizacji zwi¹zanych z mediami, tworzenie nowatorskich programów, które kwestionuj¹ tradycyjne wyobra¿enie o kobietach i sformu³owanie zaleceñ dotycz¹cych reprezentacji kobiet w sektorze medialnym; Rada, w swojej uchwale z 21 maja 1991 r. dotycz¹cej trzeciego rednioterminowego wspólnotowego programu dzia³ania na rzecz równych szans dla kobiet i mê¿czyzn (1991 do 1995)4 , zaprosi³a pañstwa cz³onkowskie do kontynuacji wysi³ków zmierzaj¹cych do zwiêkszenia uczestnictwa kobiet na wszystkich szczeblach w sektorze medialnym i do tworzenia nowatorskich programów daj¹cych pe³en, realny obraz kobiet w spo³eczeñstwie; Rada w swojej uchwale z 27 marca 1995 r. dotycz¹cej równego uczestnictwa mê¿czyzn i kobiet w podejmowaniu decyzji5 , zaprosi³a pañstwa cz³onkowskie do promowania równego uczestnictwa kobiet i mê¿czyzn w podejmowaniu decyzji jako priorytetowego celu wszystkich przedsiêwziêæ zmierzaj¹cych ku zapewnieniu równo ci szans dla kobiet i mê¿czyzn; zwa¿ywszy, ¿e Rada Europejska, na swoich spotkaniach w Essen (9 i 10 grudnia 1994) i w Cannes (26 i 27 czerwca 1995), podkre li³a, i¿ kwestia równych szans dla kobiet i mê¿czyzn niezmiennie bêdzie stanowiæ najwa¿niejsze zadanie dla Unii Europejskiej i jej pañstw cz³onkowskich; zwa¿ywszy, ¿e podczas Europejskiej Konferencji Kobiet Ministrów pañstw cz³onkowskich Rady Europy (Bruksela, 7 marca 1994) wyra¿ono ¿yczenie osi¹gniêcia prawdziwej równo ci miêdzy kobietami a mê¿czyznami w przysz³ej Europie, opowiedziano siê za promowaniem pozytywnego wizerunku kobiety i mê¿czyzny, który wolny jest od uprzedzeñ i stereotypów oraz nalegano na wprowadzenie wszystkich mo¿liwych rodków, takich jak kodeks etyczny, w celu zapobiegania dyskryminacji kobiet; reklama i media mog³yby odegraæ du¿¹ rolê w zmianie nastawienia spo³eczeñstwa poprzez ukazywanie ró¿norodno ci funkcji pe³nionych przez mê¿czyzn i kobiety w ¿yciu publicznym i prywatnym; podczas, gdy role kobiet w ¿yciu publicznym s¹ rzadziej ukazywane ni¿ role mê¿czyzn; natomiast role mê¿czyzn w ¿yciu prywatnym s¹ o wiele rzadziej ukazywane ni¿ role kobiet; zwa¿ywszy, ¿e ta uchwa³a nie wp³ywa na wewnêtrzne przepisy konstytucyjne i praktykê; pañstwa cz³onkowskie i/lub stosowne organy musz¹ uwzglêdniæ ró¿nice miêdzy reklam¹ - nawet t¹ w mediach - i samymi mediami, jako forum s³u¿¹cym wymianie informacji i debacie,
89
I.
POTWIERDZAJ¥:
1. ich przywi¹zanie do zasady wolno ci wyra¿ania pogl¹dów i zasady wolno ci prasy i innych rodków komunikowania siê; 2. ¿e zwi¹zane z p³ci¹ stereotypy w reklamie i mediach s¹ jednym z elementów kszta³tuj¹cych stosunek do równo ci miêdzy kobietami i mê¿czyznami; ¿e to wskazuje, jak wa¿ne jest promowanie równo ci we wszystkich dziedzinach ¿ycia spo³ecznego; 3. ¿e reklama i media mog¹ odegraæ wa¿n¹ rolê w zmianie nastawienia w spo³eczeñstwie poprzez ukazywanie potencja³u i ró¿norodnych funkcji pe³nionych przez kobiety i mê¿czyzn, ich uczestnictwo we wszystkich aspektach ¿ycia spo³ecznego jak i wyrównany podzia³ obowi¹zków rodzinnych, zawodowych i spo³ecznych; 4. ¿e reklama i media nie powinny podwa¿aæ szacunku dla godno ci ludzkiej i zawieraæ elementów dyskryminacji ze wzglêdu na p³eæ; II. WZYWAJ¥ pañstwa cz³onkowskie i/lub stosowne organy, zgodnie z ich wewnêtrznymi przepisami konstytucyjnymi i praktyk¹ do: 1. promowania zró¿nicowanego i realnego wizerunku umiejêtno ci i potencja³u kobiet i mê¿czyzn w spo³eczeñstwie; 2. podjêcia wysi³ków maj¹cych na celu szerzenie tego wyobra¿enia poprzez: 2.1. wprowadzenie odpowiednich rodków maj¹cych zapewniæ 2.2. szacunek dla godno ci ludzkiej i wykluczyæ 2.3. dyskryminacjê ze wzglêdu na p³eæ; 2.4. prowadzenie i/lub propagowanie regularnych kampanii informacyjnych w celu podniesienia wiadomo ci agencji reklamowych, mediów i spo³eczeñstwa tak, aby potrafi³y odró¿niæ 2.6. materia ³y, które s¹ dyskryminuj¹ce ze wzglêdu na p³eæ 2.7., a które przenoszone s¹ za pomoc¹ reklamy i mediów; 2.8. popieranie i/lub promowanie forum do dyskusji, konsultacji, monitoringu, - gdzie to jest stosowne w ramach dobrowolnej samoregulacji - i pó niejszego dzia³ania w odniesieniu do materia³ów, które s¹ dyskryminuj¹ce ze wzglêdu na p³eæ i które 2.9. s¹ przenoszone za pomoc¹ reklamy i mediów; 2.10. popieranie badañ i inicjatyw, które podnosz¹ wiadomo æ 2.11. w agencjach reklamowych i w mediach w zakresie równo ci szans i równego podzia³u odpowiedzialno ci, szczególnie w ¿yciu publicznym, politycznym, gospodarczym, zawodowym, spo³ecznym i rodzinnym; 2.12. przywi¹zywanie szczególnego znaczenia do warto ci zwi¹zanych z równo ci¹ szans w ró¿nych jej formach i na wszystkich szczeblach edukacji i szkolenia, w szczególno ci za szkolenia zawodowe go do pracy w reklamie i mediach; 2.13. promowanie równego uczestnictwa kobiet i mê¿czyzn w zespo³ach produkcyjnych, zespo³ach administracyjnych i na stanowiskach, gdzie podejmowane s¹ decyzje; 2.14. zachêcanie agencji reklamowych do promowania: (a) badania, tworzenia i formu³owania nowych pomys³ów w celu oddania ró¿norodno ci ról pe³nionych przez kobiety i mê¿czyzn; (b)ujawniania negatywnych efektów, jakie stereotypy bazuj¹ce na p³ci mog¹ mieæ na zdrowie fizyczne i psychiczne spo³eczeñstwa, a szczególnie zdrowie m³odych ludzi; (c) opracowania i wprowadzenia dobrowolnych samoreguluj¹cych siê kodeksów; III.
WZYWAJ¥ Komisjê do:
1. uwzglêdnienia tej uchwa³y, w szczególno ci podczas wprowadzania swojego programu dzia³ania na rzecz równych szans dla kobiet i mê¿czyzn; 2. nawi¹zania i/lub umocnienia kontaktów z organami i organizacjami na szczeblu europejskim specjalizuj¹cymi siê w dziedzinie reklamy i mediów i z partnerami spo³ecznymi. Dz.U. WE nr C 186, z 21.07.1982, str. 3. Dz.U. WE nr C 305, z 16.11.1987, str. 66. 3 Dz.U. WE nr L 298, z 17.10.1989, str.23. 4 Dz.U. WE nr C 142, z 31.05.1991, str. 1. 5 Dz.U. WE nr C 168, z 04.07.1995, str. 3. 1 2
90