Sprawa nr C 116/94 z dnia 13 lipca 1995 r. JENNIFER MEYERS V. ADJUDICATION OFFICER [ECR, 1995, I 2131] TRE Æ: DYREKTYWA 76/207 WARUNKI DOSTÊPU DO ZATRUDNIENIA WARUNKI PRACY KREDYT RODZINNY 1. STAN FAKTYCZNY I PROCEDURA Kredyt rodzinny jest zwi¹zanym z dochodami wiadczeniem i jest przyznawany w celu uzupe³nienia dochodów nisko op³acanych pracowników wychowuj¹cych dziecko. Pani Meyers, matka samotnie wychowuj¹ca dziecko, z³o¿y³a wniosek o kredyt rodzinny dla siebie i córki, która mia³a wtedy trzy lata. Wniosek zosta³ odrzucony na tej podstawie, ¿e dochody Pani Meyer, obliczone dla celów tego wiadczenia przekracza³y poziom uprawniaj¹cy do wiadczenia. W odwo³aniu od tej decyzji skierowanym do S¹du Apelacyjnego ds. Ubezpieczenia Spo³ecznego, Pani Meyer powo³a³a siê na okoliczno æ, ¿e nie dokonanie potr¹cenia op³at za opiekê nad dzieckiem dla celów obliczenia jej dochodów netto stanowi dyskryminacjê rodziców samotnie wychowuj¹cych dziecko, poniewa¿ obojgu opiekunom ³atwiej jest tak zaplanowaæ czas pracy, by móc opiekowaæ siê dzieckiem na zmianê. Poniewa¿ wiêkszo æ rodziców samotnie wychowuj¹cych dzieci to kobiety, mamy tu do równie¿ do czynienia z po redni¹ dyskryminacj¹ kobiet. S¹d Apelacyjny przyj¹³ ten argument. Jednak¿e w trakcie postêpowania przed Komisarzem ds. Ubezpieczenia Spo³ecznego, strony nie porozumia³y siê co do tego, czy S¹d w I instancji w³a ciwie zastosowa³ postanowienia prawa krajowego. Komisarz stan¹³ na stanowisku, ¿e pani Meyer mog³aby bezpo rednio skorzystaæ z gwarancji zawartych w art. 2 ust. 1 dyrektywy, pod warunkiem, ¿e kredyt rodzinny wchodzi w zakres tej dyrektywy. 2. PYTANIA SKIEROWANE DO TRYBUNA£U Czy wiadczenie maj¹ce charakter i cel kredytu rodzinnego wchodzi w zakres stsoowania dyrektywy Rady 76/ 207/EWG ? 3. ORZECZENIE TRYBUNA£U Trybuna³ zgodnie stwierdzi³, ¿e w wietle podstawowego znaczenia zasady równego traktowania, wy³¹czenie zagadnieñ zabezpieczenia spo³ecznego z zakresu dyrektywy (artyku³u 1(2)) musi byæ interpretowane ci le (zob. orzeczenie z 26 lutego 1986 r. w sprawie Roberts, 151/ 84, [ECR, 1986, 703, par. 35] i w sprawie Marshall,152/ 84, [ECR, 1986, 723, par. 36]. Tak wiêc, Trybuna³ stwierdzi³, ¿e system wiadczeñ nie mo¿e byæ wy³¹czony z zakresu dzia³ania dyrektywy tylko dlatego, ¿e formalnie jest czê ci¹ krajowego systemu ubezpieczenia spo³ecznego. Taki system mo¿e wchodziæ w zakres dyrektywy, je li jego przedmiotem jest dostêp do zatrudnienia, szkolenia zawodowe i awans lub warunki pracy. Jednak¿e, dyrektywa nie mo¿e byæ stosowania tylko dlatego, ¿e warunki uprawniaj¹ce do otrzymania wiadczenia mog¹ negatywnie wp³ywaæ na mo¿liwo æ podjêcia zatrudnienia przez rodzica samotnie wychowuj¹cego dziecko (zob. orzeczenie z 16 lipca 1992 r. w sprawach Jackson i Cresswell, C-63/91 i C-64/91, [ECR, 1992, I 4737, paragrafy: 27, 28 i 31]. Zgodnie z orzeczeniem w sprawie Jackson i Cresswell, fakt, ¿e system wiadczeñ stanowi czê æ pañstwowego systemu zabezpieczenia spo³ecznego, co sprawia, ¿e pañstwowe rodki w dziedzinie zabezpieczenia spo³ecznego mo¿na stosowaæ w g³ównym postêpowaniu, nie mo¿e go wy³¹czyæ z zakresu stosowania dyrektywy. Nie ulega w¹tpliwo ci, ¿e jednym z warunków wymaganych do otrzymania kredytu rodzinnego jest, by wnioskodawca wykonywa³ pracê zarobkow¹. Celem kredytu jest zapewnienie, aby rodziny nie znajdowa³y siê w gorszym po³o¿eniu maj¹c zatrudnienie, ni¿ w sytuacji gdyby go nie mia³y. Intencj¹ systemu jest utrzymywanie nisko op³acanych pracowników w zatrudnieniu. Z tego powodu, Trybuna³ sformu³owa³ wniosek, ¿e kredyt rodzinny dotyczy dostêpu do zatrudnienia, w my l art. 3 dyrektywy. Ponadto w zakres pojêcia dostêpu do zatrudnienia wchodzi nie tylko kwestia spe³niania warunków w okresie poprzedzaj¹cym podjêcie stosunku pracy. Perspektywa otrzymania kredytu rodzinnego, je li przyjmie siê gorzej p³atn¹ pracê, zachêca bezrobotnego do podjêcia zatrudnienia wskutek czego, wiadczenie jest zwi¹zane z warunkami dostêpu do zatrudnienia. Ponadto zgodno æ z fundamentaln¹ zasad¹ równego traktowania zak³ada, ¿e takie wiadczenie jak kredyt rodzinny, które jest w sposób nieunikniony zwi¹zany ze stosunkiem pracy wchodzi w zakres warunków pracy w rozumieniu art. 5
148
dyrektywy. Ograniczenie tego pojêcia tylko do tych warunków pracy, które s¹ ujête w umowie o pracê lub w praktyce uwzglêdniane przez pracodawcê w stosunkach pracy, usunê³oby sytuacje wchodz¹ce w zakres stosunku pracy z zakresu zastosowania dyrektywy. TRYBUNA£ (CZWARTA IZBA) NINIEJSZYM POSTANAWIA: wiadczenia maj¹ce charakter i cel kredytu rodzinnego dotycz¹ zarówno dostêpu do zatrudnienia, jak i warunków pracy, a tym samym wchodz¹ w zakres dyrektywy Rady 76/207 /EWG z 9 lutego 1976 r. dotycz¹cej realizacji zasady równego traktowania mê¿czyzn i kobiet w zakresie dostêpu do zatrudnienia, szkoleñ zawodowych i awansów oraz warunków pracy.
149