DYREKTYWA RADY z 19 grudnia 1978 r. dotycz¹ca stopniowej realizacji zasady równego traktowania kobiet i mê¿czyzn w dziedzinie zabezpieczenia spo³ecznego (79/7/ EWG) RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzglêdniaj¹c Traktat ustanawiaj¹cy Europejsk¹ Wspólnotê Gospodarcz¹, a w szczególno ci jego art. 235, uwzglêdniaj¹c wniosek Komisji1, uwzglêdniaj¹c opiniê Parlamentu Europejskiego2, oraz opiniê Komitetu Ekonomiczno-Spo³ecznego 3, a tak¿e maj¹c na uwadze, ¿e: art.1 ust. 2 dyrektywy Rady 76/207/EWG z 9 lutego 1976 roku dotycz¹cej realizacji zasady równego traktowania kobiet i mê¿czyzn w zakresie dostêpu do zatrudnienia, szkoleñ zawodowych i awansów oraz w zakresie warunków pracy4 przewiduje, i¿ Rada, w celu zapewnienia stopniowej realizacji zasady równego traktowania w dziedzinie zabezpieczenia spo³ecznego, na wniosek Komisji, wyda postanowienia, które w szczególno ci ustal¹ tre æ, zakres i warunki jej stosowania; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e Traktat nie przyznaje specjalnych uprawnieñ niezbêdnych do realizacji tego celu; zasadê równego traktowania w dziedzinie zabezpieczenia spo³ecznego nale¿y realizowaæ przede wszystkim w ramach systemów ustawowych, zapewniaj¹cych ochronê w razie choroby, inwalidztwa, staro ci, wypadków przy pracy, chorób zawodowych i bezrobocia oraz w systemie pomocy spo³ecznej w zakresie, w jakim ma on uzupe³niæ lub zast¹piæ wy¿ej wymienione systemy; realizacja zasady równego traktowana w dziedzinie zabezpieczenia spo³ecznego nie stanowi przeszkody dla przyjêcia postanowieñ dotycz¹cych ochrony kobiet z tytu³u macierzyñstwa, maj¹c ponadto na uwadze, ¿e w tym zakresie pañstwa cz³onkowskie mog¹ przyj¹æ, z my l¹ o kobietach, przepisy szczegó³owe, zmierzaj¹ce do eliminacji istniej¹cych przypadków nierównego traktowania; PRZYJMUJE NINIEJSZ¥ DYREKTYWÊ: Artyku³ 1 Niniejsza dyrektywa ma celu stopniow¹ realizacjê, w zakresie zabezpieczenia spo³ecznego i innych elementów ochrony socjalnej przewidzianych w art. 3, zasady równego traktowania kobiet i mê¿czyzn w dziedzinie zabezpieczenia spo³ecznego, nazywanej dalej zasad¹ równego traktowania . Artyku³ 2 Niniejsza dyrektywa stosuje siê do ludno ci czynnej zawodowo, w tym do osób pracuj¹cych na w³asny rachunek, pracowników, których praca przerwana zosta³a z powodu choroby, wypadku lub niedobrowolnego bezrobocia, oraz do osób poszukuj¹cych pracy, do pracowników emerytowanych oraz do pracowników bêd¹cych inwalidami. Artyku³ 3 1. Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do: (a) systemów ustawowych zapewniaj¹cych ochronê przed nastêpuj¹cymi ryzykami: - chorob¹, - inwalidztwem, - staro ci¹, - wypadkiem przy pracy i chorob¹ zawodow¹, - bezrobociem, (b) postanowieñ dotycz¹cych pomocy spo³ecznej w zakresie, w jakim maj¹ one uzupe³niæ lub zast¹piæ systemy, o których mowa w lit. a). 2. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do postanowieñ dotycz¹cych wiadczeñ p³atnych w razie mierci ¿ywiciela rodziny ani do innych wiadczeñ rodzinnych, chyba ¿e chodzi o wiadczenia rodzinne przyznawane z tytu³u zwiêksze-
52
nia wiadczeñ nale¿nych z tytu³u ryzyk, o których mowa w ust. 1 lit a). 3. W celu zapewnienia realizacji zasady równego traktowania w systemach zawodowych, Rada wyda, na wniosek Komisji, postanowienia, które ustal¹ tre æ, zakres i warunki jej stosowania. Artyku³ 4 1.
Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze wzglêdu na p³eæ, bezpo redniej lub po redniej, zw³aszcza poprzez odniesienie do stanu cywilnego lub sytuacji rodzinnej, a w szczególno ci w odniesieniu do: - zakresu stosowania systemów i warunków dostêpu do systemów, - obowi¹zku op³acania i obliczania wysoko ci sk³adek, - obliczania wysoko ci wiadczeñ, w tym podwy¿ek dla ma³¿onka i dla osoby bêd¹cej na utrzymaniu oraz w odniesieniu do przepisów okre laj¹cych okres wyp³aty wiadczeñ i okres zachowania prawa do wiadczeñ. 2. Zasada równego traktowania nie narusza przepisów dotycz¹cych ochrony kobiet z tytu³u macierzyñstwa. Artyku³ 5 Pañstwa cz³onkowskie podejmuj¹ dzia³ania niezbêdne dla uchylenia ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych sprzecznych z zasad¹ równego traktowania. Artyku³ 6 Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ do krajowych porz¹dków prawnych rozwi¹zania umo¿liwiaj¹ce ka¿dej osobie, która czuje siê poszkodowana z powodu niezastosowania wobec niej zasady równego traktowania, dochodzenie praw przed s¹dem po ewentualnym odwo³aniu siê do innych w³a ciwych w³adz. Artyku³ 7 1.
Niniejsza dyrektywa nie narusza prawa pañstw cz³onkowskich do wy³¹czenia z jej zakresu kwestii: (a) ustalania wysoko ci wieku emerytalnego dla celów emerytalnych i rentowych oraz dla wynikaj¹cych st¹d mo¿liwych skutków dla innych wiadczeñ: (b) przywilejów przyznawanych w ramach systemów ubezpieczenia emerytalnego osobom, które wychowywa³y dzieci; nabycia praw do wiadczeñ za okres przerwy w wykonywaniu pracy ze wzglêdu na wychowywanie dzieci; (c) przyznania praw do rent starczych lub inwalidzkich z tytu³u praw pochodnych ma³¿onki; (d) przyznania podwy¿ek wiadczeñ d³ugookresowych z tytu³u inwalidztwa, staro ci, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej na rzecz bêd¹cej na utrzymaniu ma³¿onki; (e) skutków skorzystania przed przyjêciem niniejszej dyrektywy prawa wyboru powoduj¹cego nienabycie praw lub niezaci¹gniêcie zobowi¹zañ w ramach systemu ustawowego. 2. Pañstwa cz³onkowskie prowadziæ bêd¹ okresowe badania kwestii wy³¹czonych na mocy ust. 1 w celu zweryfikowania, uwzglêdniaj¹c zmiany spo³eczne w tej dziedzinie, zasadno ci dalszego wy³¹czenia. Artyku³ 8
1.
W ci¹gu sze ciu lat od notyfikacji niniejszej dyrektywy pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ w ¿ycie ustawy, akty wykonawcze i administracyjne niezbêdne do stosowania niniejszej dyrektywy, o czym bezzw³ocznie poinformuj¹ Komisjê. 2. Pañstwa cz³onkowskie przeka¿¹ Komisji teksty postanowieñ ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych, przyjmowane w zakresie regulowanym przez niniejsz¹ dyrektywê, z uwzglêdnieniem przepisów przyjêtych na mocy art. 7, ust. 2. Pañstwa poinformuj¹ Komisjê o przes³ankach uzasadniaj¹cych ewentualne utrzymanie obowi¹zuj¹cych przepisów w kwestiach, których dotyczy art. 7, ust. 1 oraz o mo¿liwo ciach pó niejszej ich zmiany. Artyku³ 9 W ci¹gu siedmiu lat od notyfikacji niniejszej dyrektywy pañstwa cz³onkowskie przeka¿¹ Komisji wszelkie niezbêdne informacje, umo¿liwiaj¹ce jej sporz¹dzenie raportu na temat stosowania niniejszej dyrektywy w celu przedstawienia go Radzie i proponowaæ bêd¹ wszelkie inne dzia³ania i rodki prawne niezbêdne dla realizacji zasady równego traktowania.
53
Artyku³ 10 Niniejsza dyrektywa skierowana jest do pañstw cz³onkowskich. Sporz¹dzono w Brukseli, 19 grudnia 1978 r.
1
Dz.U. WE nr C 34, z 11.2.1977, str. 3. Dz.U. WE nr C 299, z 12.12.1977, str. 13. 3 Dz.U. WE nr C 180, z 28.7.1977, str. 36. 4 Dz.U. WE nr L 39, z 14.2.1976. str. 40.
W imieniu Rady H.-D. GENSCHER Przewodnicz¹cy
2
54