DYREKTYWA RADY z dnia 19 pa dziernika 1992 r. w sprawie wprowadzenia rodków na rzecz poprawy zdrowia i bezpieczeñstwa pracy pracownic w ci¹¿y, w po³ogu i karmi¹cych piersi¹ (dziesi¹ta szczegó³owa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (92/85/EWG) RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzglêdniaj¹c Traktat ustanawiaj¹cy Europejsk¹ Wspólnotê Gospodarcz¹, a w szczególno ci jego art.118 lit. a), uwzglêdniaj¹c wniosek Komisji opracowany w porozumieniu z Komitetem Doradczym ds. Ochrony Zdrowia, Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy1 , przy wspó³pracy Parlamentu Europejskiego2 , uwzglêdniaj¹c opiniê Komitetu Ekonomiczno-Spo³ecznego3 ; a tak¿e maj¹c na uwadze, ¿e: art. 118 lit. a) traktatu stanowi, i¿ Rada przyjmie dyrektywê okre laj¹c¹ minimalne wymagania na rzecz poprawy, szczególnie w miejscu pracy, w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeñstwa pracowników; niniejsza dyrektywa nie mo¿e byæ podstaw¹ obni¿enia poziomu ochrony ju¿ osi¹gniêtej w poszczególnych pañstwach cz³onkowskich, które s¹ zobowi¹zane na mocy Traktatu do poprawy warunków w tym zakresie przy utrzymaniu osi¹gniêtej poprawy; zgodnie z art. 118 lit. a) Traktatu wymienione dyrektywy powinny unikaæ nak³adania takich administracyjnych, finansowych i prawnych ograniczeñ, które utrudnia³yby tworzenie oraz rozwój ma³ych i rednich przedsiêbiorstw; na podstawie decyzji 74/325/EWG4, ostatnio zmienionej Aktem Akcesyjnym z 1985 roku, Komisja, opracowuj¹c wnioski w tym zakresie, zasiêga rady Komitetu Doradczego ds. Ochrony Zdrowia, Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy; Wspólnotowa Karta Podstawowych Praw Spo³ecznych Pracowników, przyjêta na posiedzeniu Rady Europejskiej w Strasburgu, 9 grudnia 1989 r. przez szefów pañstw i rz¹dów 11 pañstw cz³onkowskich WE stwierdza w ust. 19, w szczególno ci, ¿e: Ka¿dy pracownik powinien mieæ zapewnione zadowalaj¹ce warunki zdrowotne i warunki bezpieczeñstwa w swoim rodowisku pracy, oraz ¿e nale¿y podj¹æ odpowiednie kroki zmierzaj¹ce do osi¹gniêcia dalszej harmonizacji warunków w tym zakresie przy utrzymaniu osi¹gniêtej poprawy ; w programie dzia³ania dotycz¹cym wdra¿ania Wspólnotowej Karty Podstawowych Praw Spo³ecznych Pracowników Komisja zawar³a w ród swych celów przyjêcie przez Radê dyrektywy o ochronie kobiet w ci¹¿y w miejscu pracy; art. 15 przyjêtej przez Radê dyrektywy 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 roku o wprowadzeniu rodków na rzecz poprawy zdrowia i bezpieczeñstwa w pracy5 zapewnia grupom szczególnego ryzyka ochronê przed dotycz¹cymi ich zagro¿eniami; pracownice w ci¹¿y, w po³ogu i karmi¹ce piersi¹ powinny pod wieloma wzglêdami byæ uznane za grupê szczególnego ryzyka i w zwi¹zku z tym nale¿y podj¹æ dzia³ania i wprowadziæ rodki prawne zmierzaj¹ce do zagwarantowania im bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia; ochrona zdrowia i bezpieczeñstwa pracownic w ci¹¿y, w po³ogu i karmi¹cych piersi¹ nie powinna niekorzystnie wp³ywaæ na sytuacjê kobiet na rynku pracy ani naruszaæ postanowieñ dyrektyw dotycz¹cych równego traktowania kobiet i mê¿czyzn; niektóre rodzaje dzia³alno ci mog¹ nie æ ze sob¹ szczególne ryzyko dla pracownic w ci¹¿y, w po³ogu i karmi¹cych piersi¹ poprzez kontakt z niebezpiecznymi czynnikami, procesami lub warunkami pracy; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e takie zagro¿enia powinny byæ poddane ocenie, której wyniki powinny byæ przedstawione pracownicom i/lub ich przedstawicielom; w przypadkach, w których wyniki takiej oceny ujawni³yby istnienie zagro¿enia dla zdrowia i bezpieczeñstwa pracownicy, konieczne jest podjêcie dzia³añ i wprowadzenie rodków na rzecz ochrony zagro¿onych pracownic; pracownicom w ci¹¿y i pracownicom karmi¹cym piersi¹ nie wolno wykonywaæ czynno ci zagra¿aj¹cych ich zdrowiu i bezpieczeñstwu ze wzglêdu na kontakt ze szczególnie niebezpiecznymi rodkami lub ze wzglêdu na szczególnie szkodliwe warunki pracy; nale¿y wprowadziæ przepisy i podj¹æ dzia³ania na rzecz uchronienia pracownic w ci¹¿y, w po³ogu i karmi¹cych piersi¹ od
38
obowi¹zku pracy w godzinach nocnych, w przypadkach, w których taki przepis jest niezbêdny z punktu widzenia ich zdrowia i bezpieczeñstwa; zdrowie pracownic w ci¹¿y, w po³ogu i karmi¹cych piersi¹ wymaga zagwarantowania im prawa do urlopu macierzyñskiego, wynosz¹cego co najmniej 14 nieprzerwanych tygodni, przyznanego przed lub po porodzie oraz obowi¹zkowego, co najmniej dwutygodniowego, urlopu macierzyñskiego przed lub po porodzie; ryzyko zwolnienia z pracy z przyczyn zwi¹zanych ze stanem ich zdrowia mo¿e mieæ z³y wp³yw na fizyczny i umys³owy stan pracownic w ci¹¿y, pracownic w po³ogu lub karmi¹cych piersi¹ oraz maj¹c w zwi¹zku z tym na uwadze, nale¿y wydaæ przepisy zabraniaj¹ce takich zwolnieñ; rodki przeznaczone na organizacjê pracy zwi¹zanej z ochron¹ zdrowia pracownic ciê¿arnych, w po³ogu lub karmi¹cych piersi¹ by³yby bezcelowe, gdyby nie towarzyszy³o im zachowanie praw wynikaj¹cych z umowy o pracê, z uwzglêdnieniem zachowania prawa do wynagrodzenia i/lub prawa do odpowiedniego odszkodowania; zapis dotycz¹cy urlopu macierzyñskiego by³by tak¿e bezcelowy, gdyby nie towarzyszy³o mu zachowanie praw wynikaj¹cych z umowy o pracê i/lub prawa do odpowiedniego odszkodowania; okre lenie odpowiednie odszkodowania w przypadku urlopu macierzyñskiego powinno byæ uznawane za punkt odniesienia w celu ustalenia minimalnego poziomu ochrony i w ¿adnym razie nie powinno byæ rozumiane jako sugestia analogii pomiêdzy ci¹¿¹ i chorob¹, PRZYJMUJE NINIEJSZ¥ DYREKTYWÊ: ROZDZIA£ I Cel i definicje Artyku³ 1 Cel 1. 2. 3.
Celem niniejszej dyrektywy - dziesi¹tej szczegó³owej dyrektywy w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG - jest podejmowanie dzia³añ i wprowadzenie rodków prawnych na rzecz poprawy zdrowia i bezpieczeñstwa pracy pracownic w ci¹¿y, w po³ogu lub karmi¹cych piersi¹. Przepisy dyrektywy 89/391/EWG, z wyj¹tkiem art. 2 ust. 2, w pe³ni stosuje siê w zakresie objêtym ust. 1, bez uszczerbku dla bardziej rygorystycznych i/lub szczegó³owych przepisów zawartych w niniejszej dyrektywie. Niniejsza dyrektywa nie mo¿e prowadziæ do obni¿enia poziomu ochrony zapewnionej pracownicom w ci¹¿y, w po³ogu lub karmi¹cym piersi¹ w porównaniu z ich sytuacj¹ w poszczególnych pañstwach cz³onkowskich w dniu wydania niniejszej dyrektywy. Artyku³ 2 Definicje
W rozumieniu niniejszej dyrektywy: (a) okre lenie pracownica oznacza pracownicê w ci¹¿y, która poinformuje o swym stanie swego pracodawcê, zgodnie z krajowym prawem i/lub praktyk¹; (b) okre lenie pracownica w po³ogu oznacza pracownicê, która niedawno urodzi³a dziecko w rozumieniu prawa krajowego i/lub krajowej praktyki i poinformowa³a o swym stanie pracodawcê, zgodnie tym samym prawem i praktyk¹; (c) Okre lenie pracownica karmi¹ca piersi¹ oznacza pracownicê karmi¹c¹ piersi¹ w rozumieniu prawa krajowego i/lub krajowej praktyki, która poinformuje o swym stanie pracodawcê, zgodnie z tym samym prawem i praktyk¹. ROZDZIA£ II Postanowienia ogólne Artyku³ 3 Wytyczne 1.
W porozumieniu z pañstwami cz³onkowskimi i przy pomocy Doradczego Komitetu ds. Ochrony Zdrowia, Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy, Komisja opracuje wytyczne dotycz¹ce przeprowadzenia oceny zagro¿enia rodkami chemicznymi, fizycznymi i czynnikami biologicznymi oraz oceny procesów przemys³owych uznanych za niebezpieczne dla zdrowia i bezpieczeñstwa pracowników w rozumieniu art. 2. Wytyczne, o których mowa w pierwszym akapicie niniejszego ustêpu, odnosz¹ siê równie¿ do wykonywanych przez
39
2.
pracowników czynno ci i przyjmowanych przez nich pozycji cia³a, umys³owego i fizycznego zmêczenia oraz stresu zwi¹zanego z wykonywan¹ przez nich prac¹ w rozumieniu art. 2. Celem wytycznych, o których mowa w ust. 1 jest stworzenie podstawy do oceny zagro¿eñ, o których mowa w art. 4 ust. 1. W tym celu pañstwa cz³onkowskie podadz¹ te wytyczne do wiadomo ci pracodawców, pracownic i/lub ich przedstawicieli w danym pañstwie. Artyku³ 4 Ocena zagro¿enia i informacja o ocenie
1.
Pracodawca oceni charakter, stopieñ i czas trwania wszystkich czynno ci wymagaj¹cych podjêcia szczególnego ryzyka lub zwi¹zanych z zagro¿eniem dla pracownic w rozumieniu art. 2, nara¿aj¹cych na kontakt z czynnikami, procesami lub warunkami pracy w przedsiêbiorstwie lub zak³adzie pracy, których niepe³na lista podana jest w za³¹czniku I, bezpo rednio lub poprzez rodki ochronne i zapobiegawcze, do których odnosi siê art. 7 dyrektywy 89/ 391/EWG, w celu: - oceny wszelkich zagro¿eñ dla zdrowia i bezpieczeñstwa oraz mo¿liwego wp³ywu na ci¹¿ê pracownic lub karmienie przez nie piersi¹ w rozumieniu art. 2; - podjêcia decyzji co do rodków, jakie nale¿y zastosowaæ.
2.
Bez uszczerbku dla art. 10 dyrektywy 89/391/EWG pracownice w rozumieniu art. 2 i pracownice mog¹ce znale æ siê w sytuacji, do których odnosi siê art. 2 i/lub ich przedstawiciele w danym przedsiêbiorstwie lub zak³adzie bêd¹ informowani o wynikach badañ, o których mowa w ust. 1 oraz o rodkach podejmowanych w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeñstwa pracy. Artyku³ 5 Dzia³ania po uzyskaniu wyników oceny
1.
2. 3. 4.
Bez uszczerbku dla art. 6 dyrektywy 89/391/EWG, je¿eli wynik oceny, o której mowa w art. 4 ust. 1 ujawni zagro¿enie dla zdrowia, bezpieczeñstwa lub mo¿e mieæ wp³yw na ci¹¿ê lub karmienie piersi¹ przez pracownicê w rozumieniu art. 2 pracodawca podejmuje niezbêdne dzia³ania zapewniaj¹ce czasowe dostosowanie warunków pracy i/lub czasu pracy danej pracownicy, aby unikn¹æ nara¿enia jej na takie ryzyko. Je¿eli dostosowanie warunków i/lub czasu pracy pracownicy nie jest technicznie lub obiektywnie wykonalne b¹d nie mo¿e byæ wymagane z nale¿ycie uzasadnionych powodów, pracodawca podejmie niezbêdne dzia³ania w celu skierowania danej pracownicy do innej pracy. Je¿eli przesuniêcie pracownicy do wykonywania innej pracy nie jest techniczne i/lub obiektywnie wykonalne b¹d nie mo¿e byæ wymagane z odpowiednio uzasadnionych powodów, pracownica otrzyma urlop zgodnie z krajowym ustawodawstwem i praktyk¹ na ca³y okres niezbêdny do ochrony zdrowia lub bezpieczeñstwa. Przepisy niniejszego artyku³u maj¹ zastosowanie odpowiednio w przypadku, gdy pracownica wykonuj¹ca prace zabronione na mocy art. 6 zajdzie w ci¹¿ê lub zacznie karmiæ piersi¹ i powiadomi o tym swego pracodawcê. Artyku³ 6 Przypadki, w których nara¿enie zdrowia jest zabronione
Poza ogólnymi przepisami dotycz¹cymi ochrony pracowników szczególnie odnosz¹cymi siê do dopuszczalnych norm zawodowego zagro¿enia zdrowia: 1. Pracownice w rozumieniu art. 2 lit. a) w ¿adnym razie nie mog¹ byæ zobowi¹zane do wykonywania obowi¹zków, których ocena wykaza³a istnienie ryzyka nara¿enia na czynniki i warunki pracy zagra¿aj¹ce zdrowiu i bezpieczeñstwu, wymienione w za³¹czniku II, cz. A. 2. Pracownice w rozumieniu art. 2 lit. c) w ¿adnym razie nie mog¹ byæ zobowi¹zane do wykonywania obowi¹zków, których ocena wykaza³a istnienie ryzyka nara¿enia na czynniki i warunki pracy zagra¿aj¹ce zdrowiu i bezpieczeñstwu, wymienione w za³¹czniku II, cz. B. Artyku³ 7 Praca nocna 1.
Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ rodki niezbêdne do zapewnienia, by pracownica okre lona art. 2 nie by³a zobowi¹zana do nocnej pracy w czasie ci¹¿y i przez okres popo³ogowy, który okre l¹ w³adze krajowe odpowiedzialne za zdrowie i bezpieczeñstwo, pod warunkiem, ¿e w trybie ustalonym przez pañstwa cz³onkowskie pracownica ta przed³o¿y za wiadczenie lekarskie stwierdzaj¹ce, i¿ jest to niezbêdne dla jej zdrowia i bezpieczeñstwa. 2. rodki przewidziane w ust. 1 powinny, zgodnie z krajowym ustawodawstwem i/lub praktyk¹, umo¿liwiaæ: (a) przeniesienie do pracy dziennej lub
40
(b) uzyskanie urlopu b¹d przed³u¿enia urlopu macierzyñskiego, je¿eli przeniesienie takie nie jest technicznie lub obiektywnie wykonalne albo nie mo¿e byæ wymagane z uzasadnionych powodów. Artyku³ 8 Urlop macierzyñski 1. 2.
Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ rodki niezbêdne do zapewnienia pracownicom w rozumieniu art. 2 prawa do ci¹g³ego urlopu macierzyñskiego, trwaj¹cego co najmniej 14 tygodni, udzielonego przed i/lub po porodzie, zgodnie z krajowym ustawodawstwem i/lub praktyk¹. Urlop macierzyñski przewidziany w ust. 1 powinien obejmowaæ co najmniej dwutygodniowy obowi¹zkowy urlop macierzyñski, przyznany przed i/lub po porodzie zgodnie z krajowym ustawodawstwem i praktyk¹. Artyku³ 9 Zwolnienia na badania prenatalne
Pañstwa cz³onkowskie podejm¹ niezbêdne kroki zmierzaj¹ce, zgodnie z krajowym ustawodawstwem i praktyk¹, do zapewnienia pracownicom w ci¹¿y w rozumieniu art. 2 lit. a) prawa do zwolnienia bez utraty wynagrodzenia w celu dokonania badañ prenatalnych, je¿eli takie badania musz¹ siê odbyæ w godzinach pracy. Artyku³ 10 Zakaz wypowiedzenia pracy W celu zagwarantowania pracownicom w rozumieniu art. 2 korzystania z przyznanych w niniejszym artykule praw do ochrony zdrowia i bezpieczeñstwa postanawia siê, ¿e: 1. pañstwa cz³onkowskie podejm¹ niezbêdne kroki w celu zakazania wypowiedzenia pracy pracownicom w rozumieniu art. 2, w okresie od pocz¹tku ci¹¿y do koñca urlopu macierzyñskiego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 z zastrze¿eniem wyj¹tkowych przypadków, nie maj¹cych zwi¹zku z ich stanem, a dopuszczonych w krajowym ustawodawstwie i/lub praktyce, lub te¿ pod warunkiem, tam gdzie ma to zastosowanie, uzyskania zgody odpowiednich w³adz; 2. je¿eli pracownica w rozumieniu art. 2 zosta³a zwolniona w okresie, o którym mowa w ust. 1, pracodawca powinien przedstawiæ na pi mie nale¿ycie uzasadnione powody jej zwolnienia; 3. pañstwa cz³onkowskie podejm¹ niezbêdne kroki, aby uchroniæ pracownice w rozumieniu art. 2 przed konsekwencjami zwolnienia niezgodnego z prawem na mocy ust. 1. Artyku³ 11 Uprawnienia pracownicze W celu zagwarantowania pracownicom w rozumieniu art. 2 korzystania z przyznanych im w niniejszym artykule praw do ochrony zdrowia i bezpieczeñstwa postanawia siê, ¿e: 1. w przypadkach, o których mowa w art. 5, 6, 7 uprawnienia pracownicze zwi¹zane z umow¹ o pracê, z uwzglêdnieniem utrzymania prawa do wynagrodzenia i/lub prawa do stosownego zasi³ku wyp³acanego pracownicom w rozumieniu art. 2, musz¹ byæ zapewnione zgodnie z krajowym ustawodawstwem i/lub praktyk¹; 2. w przypadku, o którym mowa w art. 8 musz¹ byæ zapewnione nastêpuj¹ce uprawnienia: (a) uprawnienia zwi¹zane z umow¹ o pracê zawart¹ z pracownicami w rozumieniu art. 2, inne ni¿ te, o których mowa w punkcie oznaczonym liter¹ b) poni¿ej, (b) prawo do wynagrodzenia i/lub prawa do stosownego zasi³ku dla pracownic w rozumieniu art. 2, 3. zasi³ek, o którym mowa w ust. 2 lit. b) bêdzie uwa¿any za stosowny, je li zagwarantuje dochód przynajmniej ekwiwalentny temu, który dana pracownica uzyska³aby, gdyby przerwa w pracy by³a zwi¹zana z jej stanem zdrowia. Maksymalna wysoko æ zasi³ku mo¿e byæ ograniczona do wysoko ci okre lonej w krajowym ustawodawstwie; 4. pañstwa cz³onkowskie mog¹ uprawnienie do wynagrodzenia lub zasi³ku, o których mowa w ust. 1 i 2 lit. b) uzale¿niæ od spe³nienia przez dan¹ pracownicê warunków uprawniaj¹cych do takich wiadczeñ, okre lonych w ustawodawstwie krajowym. Wy¿ej wspomniane warunki w ¿adnym razie nie mog¹ przewidywaæ okresów uprzedniego zatrudnienia przez okres przekraczaj¹cy 12 miesiêcy bezpo rednio poprzedzaj¹cych przewidywan¹ datê porodu. Artyku³ 12 Obrona praw Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ do swoich wewnêtrznych porz¹dków prawnych rozwi¹zania niezbêdne dla umo¿liwienia ka¿dej pracownicy, która czuje siê poszkodowana z powodu niespe³nienia wobec niej zobowi¹zañ wynikaj¹cych z niniejszej dyrektywy dochodzenia roszczeñ przed s¹dem (i/lub zgodnie krajowym prawem i/lub praktyk¹) odwo³ania siê do innych w³a ciwych w³adz.
41
Artyku³ 13 Zmiany w za³¹cznikach 1. 2.
ci le techniczne zmiany w za³¹czniku I, wynikaj¹ce z postêpu technicznego, zmian w miêdzynarodowych przepisach i specyfikacjach technicznych lub z nowych odkryæ i wyników badañ z zakresu objêtego niniejsz¹ dyrektyw¹, bêd¹ przyjmowane zgodnie z procedur¹ okre lon¹ w art. 17 dyrektywy 89/39/EWG. Za³¹cznik II mo¿e byæ zmieniony tylko zgodnie z procedur¹ okre lon¹ w art. 118 lit. a) Traktatu. Artyku³ 14
1.
Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ w ¿ycie ustawy, akty wykonawcze i administracyjne niezbêdne dla osi¹gniêcia zgodno ci z niniejsz¹ dyrektyw¹ nie pó niej ni¿ dwa lata od jej przyjêcia i zagwarantuj¹, ¿e najpó niej dwa lata od przyjêcia tej dyrektywy, pracodawcy i pracownicy przyjm¹ niezbêdne rozwi¹zania w drodze uk³adów zbiorowych, przy czym na pañstwa cz³onkowskie spadnie obowi¹zek poczynienia wszelkich koniecznych kroków, zapewniaj¹cych im w dowolnym czasie zagwarantowanie realizacji postanowieñ okre lonych niniejsz¹ dyrektyw¹. Pañstwa poinformuj¹ o tym niezw³ocznie Komisjê. 2. Wprowadzaj¹c prawa i rodki, o których mowa w ust. 1, pañstwa cz³onkowskie powinny zamie ciæ odsy³acze do niniejszej dyrektywy lub zamie ciæ wzmiankê z odsy³aczem w ich urzêdowej publikacji. Pañstwa cz³onkowskie okre l¹ formê i miejsce zamieszczenia takiego odsy³acza. 3. Pañstwa cz³onkowskie podadz¹ do wiadomo ci Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, które ju¿ przyjê³y lub przyjmuj¹ w zakresie objêtym niniejsz¹ dyrektyw¹. 4. Pañstwa cz³onkowskie winny co piêæ lat przedk³adaæ Komisji sprawozdanie z praktycznego wykonania przepisów niniejszej dyrektywy z uwzglêdnieniem stanowiska pracodawców i pracowników. Jednak pierwsze sprawozdanie z praktycznego wykonania przepisów niniejszej dyrektywy, okre laj¹ce stanowiska pracodawców i pracowników, winno byæ przed³o¿one Komisji cztery lata po jej wydaniu. Komisja poinformuje o tym Parlament Europejski, Radê, Komitet Ekonomiczno - Spo³eczny oraz Komitet Doradczy ds. Ochrony Zdrowia, Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy. 5. Komisja bêdzie okresowo, zgodnie z ust. 1, 2 i 3, przedk³adaæ Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Komitetowi Ekonomiczno - Spo³ecznemu sprawozdanie z wykonania niniejszej dyrektywy. 6. Rada dokona ponownej oceny niniejszej dyrektywy na podstawie ocen przeprowadzonych w oparciu o sprawozdania, o których mowa w drugim akapicie ust. 4, lub w razie potrzeby, na podstawie wniosku przed³o¿onego przez Komisjê najpó niej piêæ lat po przyjêciu niniejszej dyrektywy. Artyku³ 15 Niniejsza dyrektywa skierowana jest do pañstw cz³onkowskich. Sporz¹dzono w Luksemburgu, 19 pa dziernika 1992 r. W imieniu Rady D. CURRY Prezwodnicz¹cy
1
Dz.U. WE nr C 281, z 9.11.1990, str. 3; i Dz.U. WE nr C 25, z 1. 2. 1991, str. 9. Dz.U. WE nr C 19, z 28.1.1991, str. 177; i Dz.U. WE nr C 150, z 15. 6. 1992. str. 99. 3 Dz.U. WE nr C 41, z 18.02.199«, str. 29; 4 Dz.U. WE nr L 185, z 9. 7. 1974, str. 15. 5 Dz.U. WE 183, 29.6.1989, str. 1. 2
42
ZA£¥CZNIK I NIEPE£NA LISTA CZYNNIKÓW, PROCESÓW I WARUNKÓW PRACY, O KTÓRYCH MOWA W ART. 4 UST. 1. A. CZYNNIKI 1.
Czynniki fizyczne uznane za przyczynê uszkodzenia p³odu i/lub oddzielenia ³o¿yska, a w szczególno ci: (a) wstrz¹sy, wibracje lub ruchy, (b) d wiganie, unoszenie, przenoszenie ciê¿arów gro¿¹ce ryzykiem urazu, szczególnie grzbietowo-lêd wiowego, (c) ha³as, (d) promieniowanie jonizuj¹ce* , (e) promieniowanie niejonizuj¹ce, (f) nadmiernie niska lub wysoka temperatura, (g) ruchy i pozycje cia³a, przemieszczanie siê, zarówno wewn¹trz, jak i poza przedsiêbiorstwem, psychiczne i fizyczne zmêczenie i inne obci¹¿enia fizyczne zwi¹zane z dzia³aniem pracownicy w rozumieniu art. 2 niniejszej dyrektywy. 2. Czynniki biologiczne Czynniki biologiczne z grup ryzyka 2, 3. i 4. w rozumieniu art. 2 lit. d), numery 2, 3, i 4 dyrektywy 90/679/EWG1 , je¿eli wiadomo, ¿e czynniki te lub rodki terapeutyczne stosowane do leczenia ich skutków zagra¿aj¹ zdrowiu kobiet w ci¹¿y i nienarodzonemu dziecku, o ile nie s¹ wymienione w za³¹czniku II. 3. Czynniki chemiczne Czynniki chemiczne uznane za zagro¿enie dla zdrowia kobiety w ci¹¿y i nienarodzonego dziecka, o ile nie s¹ wymienione w za³¹czniku II: (a) substancje oznaczone symbolami R 40, R 45, R 46 i R 47 w dyrektywie 67/548/EWG2 , (b) czynniki chemiczne wymienione w za³¹czniku I do dyrektywy 90/394/EWG3 (3), (c) rtêæ i pochodne rtêci, (d) leki antymitotyczne, (e) tlenek wêgla, (f) czynniki chemiczne o znanej i niebezpiecznej absorpcji przezskórnej. B. PROCESY Procesy przemys³owe wymienione w za³¹czniku 1 do dyrektywy 90/394/EWG C. WARUNKI PRACY Górnicza praca pod ziemi¹ * Zob. Dyrektywa 80/836/Euroatom (Dz.U. WE nr L 246, z 17.9.1980, str. 1). Dz.U. WE nr L 374, z 31.12.1990, str. 1. 2 Dz. U. WE nr L 196, z 16.8.1967, str. 1. Dyrektywa zmieniona dyrektyw¹ nr 90/517/EWG (Dz.U. WE nr L 287, z 19.10.1990, str. 37.) 3 Dz.U. WE nr L 196, z 26.7. 1990, str. 1. 1
43
ZA£¥CZNIK II NIEPE£NA LISTA CZYNNIKÓW, PROCESÓW I WARUNKÓW PRACY, O KTÓRYCH MOWA W ART. 6 A. Pracownice w ci¹¿y w rozumieniu art. 2 lit. a) 1. Czynniki (a) Czynniki fizyczne Praca w warunkach wysokiego ci nienia, np. w kabinie ci nieniowej lub pod wod¹ (b) Czynniki biologiczne: - toksoplazma - wirus ró¿yczki je¿eli pracownice w ci¹¿y nie zosta³y odpowiednio zabezpieczone przeciwko tym czynnikom rodkami uodparniaj¹cymi. (c) Czynniki chemiczne O³ów i pochodne o³owiu w stopniu, w jakim mog¹ byæ przyswojone przez ludzki organizm 2. Warunki pracy Podziemna praca górnicza B. Pracownice karmi¹ce piersi¹ w rozumieniu art. 2 lit. c) 1. Czynniki (a) Czynniki chemiczne O³ów i pochodne o³owiu w stopniu, w jakim mog¹ byæ przyswojone przez ludzki organizm 2. Warunki pracy Podziemna praca górnicza O wiadczenie Rady i Komisji na temat art. 11 ust. 3 dyrektywy 92/85/EWG zawarte w protokole z 1608 posiedzenia Rady (Luksemburg, 19 pa dziernika 1992 r.) RADA I KOMISJA O WIADCZAJ¥ , CO NASTÊPUJE: Przy okre lani wysoko ci zasi³ków, o których mowa w art. 11 ust. 2 lit. b) i art. 11 ust. 3 nale¿y je odnosiæ, wy³¹cznie z powodów technicznych do zasi³ków, jakie pracownica otrzyma³aby w przypadku przerwy w pracy z przyczyn zdrowotnych. Takie odniesienie jednak nie powinno w ¿adnym razie prowadziæ do wniosku, ¿e ci¹¿ê i poród nale¿y traktowaæ jak chorobê. Krajowe przepisy w zakresie zabezpieczenia spo³ecznego wszystkich krajów cz³onkowskich przewiduj¹ wyp³acanie zasi³ku za okres nieobecno ci w pracy z powodu choroby. Powi¹zanie z takim zasi³kiem w okre lonej formie ma jedynie na celu zapewnienie mo¿liwo ci odniesienia siê do konkretnej kwoty ustalonej we wszystkich pañstwach cz³onkowskich przy okre laniu minimalnej wysoko ci nale¿nego zasi³ku macierzyñskiego. Zasi³ki wyp³acane dotychczas w poszczególnych pañstwach cz³onkowskich w kwocie wy¿szej od przewidzianej w wy¿ej wymienionej dyrektywie winny byæ, oczywi cie, utrzymane w tej wysoko ci. Wynika to wyra nie z art. 1 ust. 3 dyrektywy .
44