MAGAZYN
kultura
KULTURALNY
NR
1/2017
Redakcja: Centrum Kultury w Piasecznie, ul. Kościuszki 49, 05-500 Piaseczno Magazyn Kulturalny 1/2017 ISBN: 978-83-942988-1-4
Autorzy tekstów: Marek Baczyński, Katarzyna Biernadska-Hernik, Małgorzata Fąfrowicz-Szamocka, Maja Kozakiewicz, Zbigniew Kwiatkowski, Agata Napierska, Konrad Wysokiński zdjęcia: str. 4 i 21 fot. Paweł Górki, str. 6 CC BY-SA 3.0 by Fatboy, str. 7 fot. nadesłane, archiwum artysty, str.9 CC BY-SA 3.0 by dalbera, str 11. Galeria Wzornictwa Polskiego MNW, wizualizacja. Koncepcja aranżacji: Matosek/Niezgoda, str 12. Alicja Wyszogrodzka, tkanina drukowana „Panny”, nr inw. wzr.t.850, str. 14 Agata Napierska, str 16 domena publiczna, str 17 domena publiczna, st 18 fot. nadesłane, materiały promocyjne zespołu, str. 19 fot. Bartek Muracki, str 20. CC BY-SA 3.0 by Margoz
https://creativecommons.pl/poznaj-licencje-creative-commons/
spis treści czerwiec-wrzesień 2017
04
07
WILKONIOWY JUBILEUSZ
DOKONAĆ NIEMOŻLIWEGO
Kim jest artysta, którego dzieło zdobi budynek
Konrad Wysokiński ujednolicił komunikację
w centrum Piaseczna?
wizualną Centrum Kultury w Piasecznie.
08
11
MAGDALENA ABAKANOWICZ
WKRÓTCE OTWARCIE
Pogrążam się w tłumie jak ziarnko w sypkim
GALERII WZORNICTWA
piasku.
POLSKIEGO W MUZEUM NARODOWYM Zgromadzono 25 tysięcy eksponatów z czego około 500 zostanie pokazanych w ramach stałej ekspozycji.
13
14
ABY POLSKA BYŁA... PIĘKNIEJSZA
PRZEZ PRZYPADEK, PRZEZ CIEKAWOŚĆ
Las reklam utrudnia orientację w terenie.
Cezary Pazura - "lubię takie bezpośrednie spotkania z widzem".
15
16
Z ŻYCIA INSTRUKTORA MUZYKI
ZACZNIJ OD BACHA
Maja Kozakiewicz o zajęciach emisji głosu.
Jak Jan Sebastian podniósł rangę nazwiska Bach z poziomu muzykanta do miana muzyka i kompozytora.
19
18 TSIGUNZ FANFARA
"LADINOLA" - POZYTYWNA
AVANTURA
MELANCHOLIA
Niespotykana w Polsce formuła bałkańskiej
Nowa płyta Pablopavo w ocenie słuchacza.
orkiestry dętej, dzięki której muzycy realizują własną, oryginalną wizję muzyki.
20
21
LAO CHE NA
NOC KUPAŁY
ZAKOŃCZENIE WAKACJI
O genezie obrzędu i tegorocznych atrakcjach.
Polski zespół z Płocka, zagra w Piasecznie na zakończenie wakacji.
03
WILKONIOWY JUBILEUSZ
Józef Wilkoń
Wybitny polski ilustrator, malarz, rzeźbiarz i historyk sztuki. Zilustrował i opracował graficznie ponad 200 książek dla dzieci i dorosłych wydawanych w Polsce i za granicą. Książki z jego ilustracjami przetłumaczono na ponad 20 języków.
Niektórzy nie wyobrażają sobie - Józef Wilkoń ciągle jest artystą tak młodym,
piaseczyńskiego rynku bez rzeźby Pegaza na Przystanku Kultura. To właśnie ten wielki neon prezentuje
walczącym, pracującym. Żadne depresje go nie dotyczą. Najważniejsza jest sztuka, sztuka, sztuka! - mówił prof.Adam Myjak - gospodarz Galerii Opera podczas wernisażu wystawy „Don Kichot".
logo Centrum Kultury w Piasecznie, które pięć lat temu stworzył sam Józef Wilkoń. Kim jest artysta, którego
To prawda, ciągle twórczy i zapracowany artysta nigdy nie zwalnia. Czego efektem są liczne wystawy, spotkania autorskie, wernisaże.
dzieło zdobi budynek w centrum miasta?
NOMADIC
|
24
Józef Wilkoń urodził się w Bogucicach, malutkiej
Magazyn Literacki Książki ogłosił artystę Człowiekiem
małopolskiej wsi. To właśnie nastrój zapamiętany z
Roku.
dzieciństwa, malownicze pejzaże i tajemniczy świat
Editor's Note
zwierząt stały się tematem przewodnim jego prac
Wspominając o tej nagrodzie warto zaznaczyć, ze był to
artystycznych. Choć nie zawsze było łatwo. Jak sam
niezwykle dobry rok w pracy Wilkonia. jesienią 2016 roku
przyznał, w jednym z wywiadów:
z okazji czterechsetnej rocznicy śmierci Cervantesa (1547 – 1616). Wydawnictwem Chain Fundacja Chem Poland na
- Swoją twórczością spłacam dług zaciągnięty wobec
rzecz kultury ukazał się dwutomowy album „Don Kichote”
zwierząt w czasie wojny, kiedy to jako chłopiec zakładałem
z ilustracjami malarza. Każdy z nich liczy blisko 400 stron.
w lesie wnyki, by upolować zwierzynę, aby wyżywić
Publikacja zawiera sto, wcześniej nie publikowanych,
rodzinę.
ilustracji, co czyni ją najobficiej ilustrowanym wydaniem w historii polskiego edytorstwa.
Wilkoń urodził się w 1930 roku. W wieku 17 lat wyjechał do Krakowa, by uczyć się w Liceum Sztuk Plastycznych.
Pierwsze rysunki, komentarze do powieści Cervantesa
Później podjął studia na Akademii Sztuk Pięknych i
powstały ponad pół wieku temu, jednak w ciągu ostatniego
Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1956 roku był już
roku artyście udało się stworzyć pełną i zamkniętą kolekcję
podwójnym magistrem zarówno malarstwa, jak i historii
odwołującą się do europejskiej tradycji malarskiej, gdzie
sztuki. Wtedy postanowił wyjechać do Warszawy.
realizm spotyka się z baśniowością, bogactwo kolorów przeplata się z ilustracją monochromatyczną, portrety
W 1960 roku w warszawskiej Galerii ZPAP odbyła się
współwystępują ze scenami zbiorowymi, a bliski plan
pierwsza indywidualna wystawa artysty, a trzy lata później
pojawia się obok horyzontalnych pejzaży.
powstała pierwsza seria ilustracji do "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, w której dominującym motywem jest
Wilkoń dzieciom
natura i pejzaż. Sam Wilkoń w jednym z wywiadów
Wilkoń jawi się jako niezwykle płody artysta. Tworzy
wyjaśnił, że ilustrując „Pana Tadeusza", chciał uniknąć
plakaty, rzeźbi, maluje. Prowadzi warsztaty dla dzieci,
dramaturgii teatralnej, więc skupił się głównie na pejzażu
gdyż jak przyznał w rozmowie z Emilią Kulpą-Nowak:
- Nie mogłem ilustrować „Pana Tadeusza” w sposób
-Jest tajemnicą, co w duszy dziecka gra, można to sobie
klasyczny, teatralny, bo bym absolutnie zgubił sens, urodę
przedstawić, wyobrazić za pomocą pamięci dzieciństwa,
słowną tej książki – opowiadał w rozmowie z grafikiem
obserwacji z boku. Uważam, że dzieci są wrażliwe jak my
Januszem Górskim.
dorośli, a nadto ta wrażliwość jest cenniejsza, ponieważ jest spontaniczna, nie krępowana żadnymi
Wszystko w życiu ma swój czas, dlatego praca nad ciągłym
uwarunkowaniami.
udoskonalaniem ilustracji, a także tworzenie nowych, które jeszcze głębiej miały zobrazować sens epopei trwały do
Malarz chętnie ilustruje bajki dla dzieci, sprawiając że
2016 roku, kiedy to odbyła się premiera albumowego
każda z nich zyskuje swój indywidualny charakter.
wydania powieści Mickiewicza. To właśnie wtedy
W 2017 roku za całokształt twórczości dla dzieci otrzymał Nagrodę Stowarzyszenia Autorów ZAiKS
05
Editor's Note Justyna Bednarek, autorka książki „W to mi graj. Bajki
Arka
muzyczne” tak wspomina współpracę z malarzem.
Jednak ilustracja i malarstwo to nie wszystko, czym może zaskoczyć nad Wilkoń. Od kilkunastu lat artysta tworzy
- Fakt, że sam Mistrz Wilkoń zgodził się zrobić ilustracje
tzw. „ilustracje przestrzenne”, które stały się
do tej książki, był jedną z większych radości w moim życiu
samodzielnymi formami rzeźbiarskimi. Tak zrodziło się
twórczym. Daniel de Latour, z którym współpracuję (…)
olbrzymie bestiarium, ryby, ptaki, nietoperze, nieustannie
powiedział, że to zupełnie jakby Walt Disney ją zilustrował
wędrujące po Polsce i świecie.
– mając na myśli, rzecz jasna, wielkość postaci (…). Bardzo się cieszę, że bajki już są i że książka jest taka
Na zlecenie warszawskiej Zachęty powstała Arka
piękna. Ile razy spojrzę na te ilustracje, czuję się
Wilkonia, czyli wielka drewniana łódź, w której
uszczęśliwiona.
schronienie znalazły zwierzęta z blachy i drewna. Wszystkie są zrobione zaledwie kilkunastoma ciosami. Po
Artysta ma na swoim koncie ponad 100 książek dla dzieci.
zakończonej wystawie rzeźba stanęła w parku
Za te najbardziej istotne w swojej karierze wymienia „O
radziejowickim. Została tam osadzona na fundamentach po
kotku, który szukał czarnego mleka” autorstwa Heleny
między dwoma stawami. W tym roku będzie obchodzić
Bechlerowej, która ukazała się w 1959 roku i była pierwszą
swój 10-letni jubileusz. Prace artysty znajdują się w
zilustrowaną w kolorze, a także wydane w tym samym
licznych kolekcjach prywatnych, a także w muzeach we
roku „Pawie wiersze” Tadeusza Kubiaka, czy „Przygoda
Francji, Włoszech, Japonii, Niemczech, czy USA.
jednego pawia” Stanisława Szydłowskiego. Choć w swojej pracy artystycznej stosował przeróżne techniki nadal jest
Międzynarodowej sławy artysta. Mieszka i tworzy w
otwarty na nowe. Dlatego sięga po technologie i ilustruje
Zalesiu Dolnym. Jest także honorowym obywatelem miasta
książki za pomocą ipada. Jego w pełni autorska książka
Piaseczna. Jedna z jego prac – Pegaz codziennie umila czas
„Zbuntowany elektron” powstała wyłącznie na tablecie. Tą
spacerującym po piaseczyńskim rynku. Usytuowana na
metodą ilustrował już kilka książek. Fundacja Festina
budynku Przystanku Kultura prezentuje logo Centrum
Lente wydała aplikację i grę do książki „Słoniątko”
Kultury, które w tym roku – podobnie jak Arka – będzie
autorstwa Rudyarda Kiplinga. Ilustracje powstały z
obchodziło swój mały Jubileusz. Neon świeci już 5. rok, a
pominięciem papieru, a niezwykłe wilkoniowe zwierzęta
Piaseczno może pochwalić się rzeźbą artysty na jednym z
ożyły. Aplikacja do pobrania na system Android i IOS.
najważniejszych budynków w centrum miasta.
06
Dokonać niemożliwego Z okazji zbliżających się 5. urodzin logo, Centrum Kultury w Piasecznie postanowiło ujednolicić system komunikacji wizualnej, a także odświeżyć znak rozpoznawczy. Do współpracy zaprosiło Konrada Wysokińskiego, absolwenta zajęć plastycznych odbywających się w Przystanku Kultura.
Odświeżenie logo Centrum Kultury w Piasecznie było dla mnie dużym wyzwaniem. Świadomość, że autorem jest Józef Wilkoń, artysta, którego bardzo cenię i szanuję, tylko podgrzewała atmosferę. Oryginalny znak, czyli symboliczny pegaz, jest świetnie narysowanym piktogramem, tak naprawdę można tutaj wyczuć i wyróżnić
Konrad Wysokiński, projektant graficzny.
3-4 "machnięcia" pędzlem, którymi artysta go stworzył. Znak jednak należało lekko uwspółcześnić, wyczyścić,
Przez ostanie 13 (bez obaw, 13 to jego ulubiona cyfra) lat
zwiększyć jego czytelność oraz zmienić typografię
Konrad zdobywał doświadczenie projektując i później
zachowując przy tym jego oryginalna "malarską i
także zarządzając działami kreatywnymi w warszawskich
odręczną" formę.
agencjach reklamowych. Obecnie prowadzi własne studio projektowe Substance.pl gdzie zajmuje się głównie
Zastosowałem symplifikację, nowy znak został
komunikacją wizualną. Projektuje identyfikacje wizualne,
narysowany od podstaw i uproszczony przez co zyskał na
ubrania, plakaty, layouty webowe i mobilne. Równolegle
praktyczności i jest łatwiejszy w stosowaniu. Równie
spełnia swoje marzenie i projektuje t-shirty pod własną
dobrze sprawdzi się na plakacie jak i na skrolowanym
marką koszulkową — Mesmerik. Kieruje się nadrzędną
wallu portalu społecznościowego. Logotyp czyli
filozofią by uczynić pięknie minimalistyczną pracę —
liternictwo pojawiło się w zupełnie nowej, czytelniejszej
pracą, która przebije się przez szum informacyjny i pomoże
formie.
organizacjom opowiedzieć swoją historię. Pracuje dla dużych i małych firm. Jest absolwentem zajęć malarskich
Zajęcia Rysunek i Malarstwo odbywają się w Przystanku
w pracowni Aleksandra Ryszki. Konrad ma na swoim
Kultura i są dedykowane kandydatom na studia artystyczne oraz
koncie wiele nagród, zdobył min. złotą i brązową,
wszystkim chcącym nauczyć się malować i rysować. W programie nauka malarstwa i rysunku, studium martwej
Effie Award.
natury, przygotowanie teczki egzaminacyjnej.
Więcej na stronie https://www.kulturalni.pl/przystanekkultura/zajecia-i-warsztaty/zajecia-plastyczne
07
ludzie kultury
Magdalena Abakanowicz Pogrążam się w tłumie jak ziarnko w sypkim piasku. Zmarła światowej sławy polska artystka. Miała ponad 100 zagranicznych wystaw, a jej nazwisko znajduje się we wszystkich encyklopediach sztuki współczesnej. Sławę i miejsce w historii przyniosły jej tkane na krosnach rzeźby z barwionych włókien naturalnych i formy rzeźbiarskie w przestrzeni. MAŁGORZATA FĄFROWICZ-SZAMOCKA
Była bezkompromisowa, niepokorna,
Jej matka, Helena Domaszowska,
i przenosi się do Tczewa. Utrzymuje się
niepowtarzalna, niezwykła, ale czy
pochodziła z polskiej arystokracji, zaś
m.in. z prowadzonego przez matkę
genialna? „Geniusz to dar potężnej
ojciec, Konstanty Abakanowicz, od Abak-
artystki małego kiosku z gazetami.
inwencji, dar uogólnienia i wyboru”-
chana – żyjącego w XIII wieku
Abakanowicz kończy gimnazjum i
pisał Eugène Delacroix, francuski
mongolskiego władcy. Z rodzicami i
rozpoczyna naukę w liceum plastycznym
malarz okresu rewolucji. Czy
siostrą mieszkała w pałacu otoczonym
w Gdyni. Tworzy niewielkich rozmiarów
Abakanowicz ten dar miała tak jak
stawami. Dobrze wychowana ojca
rzeźby, którymi obdarowuje przyjaciół,
Michał Anioł, August Rodin, Constantin
całowała w rękę przed obiadem. Często
ale też trenuje biegi i nawet zdobywa
Brancusi czy Henry Moore ?
przyglądała się pływającym kijankom, ich
medale na mistrzostwach Polski.
napęczniałym brzuchom, wypełnionym Już w 1975 roku wyznała: Będę
kłębowiskiem kiszek. Nieuważnie
Pod prąd
zapewne zawsze porzucała jedne
wyciągnięte patykiem, pękały.
W 1949 roku dostaje się na studia w
techniki i materiały na rzecz drugich,
„Siedziałam z bijącym sercem,
Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku,
nie porzucając jednak wątku
wstrząśnięta tym, co się stało.
po roku przenosi się do warszawskiej
wypowiedzi. Najciekawiej jest
Zniszczeniem miękkiego życia i
ASP. „Mieszkałam nigdzie, jadłam nic. Z
posługiwać się techniką, której się
bezbrzeżną tajemnicą zawartości
koleżanką zbierałyśmy od kolegów jakieś
jeszcze nie zna, i budować formy,
miękkiego”, mówiła. Uwielbiała
grosze na bułkę. Potem sprzedawałam
których się nie zna.
wdrapywać się na drzewa. Malowane
krew. Te wszystkie momenty były bardzo
przez nią wielkie płótna, potem abakany,
trudne.” – wyznaje.
To była mocna, świadoma artystka i
były jak starodrzew. O nich mówiła: „To
kobieta, do takiej postawy mobilizowały
były antyrzeźby. Ale miały wnętrze i
To okres doktrynalnego socrealizmu –
ją doświadczenia XX wieku. Twórczość
mogłam wejść do środka. Tak samo, jak
sztuki wypranej ze swobody,
Magdaleny Abakanowicz wynikała z
będąc dzieckiem, wchodziłam do
inwencyjności, abstrakcji, uwięzionej w
prawdziwej, bolesnej potrzeby. Tak mają
spróchniałego pnia i w nim zamierałam”.
sztywnych ramach propagandy. Po
wielcy artyści - nerwy na wierzchu i
latach Abakanowicz napisze: „Nauka
wielką wrażliwość, za którą płaci się
W czasie okupacji postrzelono matkę
sztuki była strasznym rozczarowaniem.
ogromną cenę - powiedziała kuratorka
artystki. Miała oderwany prawy łokieć,
Okazało się od razu, że moja wyobraźnia
sztuki Milada Ślizińska, w Klubie
zwisające ramię. Abakanowicz
nie daje się nagiąć do obowiązujących
Trójki.
zapamiętała widok ręki, która nagle
reguł i przepisów, że moja skóra jeży się
zmienia się w kawałek oddzielonego od
wobec uprawianej estetyki, że wreszcie
Kruchość życia
ciała mięsa – te obrazy przetworzy na
modne filozofie nie dają się pogodzić z
Przyszła na świat 20 czerwca 1930 roku
wiele sposobów. Po wojnie rodzina
moją własną”. Jej prace z tego okresu
w podwarszawskich Falentach.
Abakanowiczów musi ukrywać swoje
to olbrzymie gwasze, zasiedlone
08
niesamowitymi roślinami, stworami,
Biennale Tkaniny w Lozannie abakany
rzetelne opracowanie historyczno-
zwierzętami, rybami, muszlami. W
zdobywają uznanie publiczności i
artystyczne. W ostatnim czasie
1960 roku powstają ogromne, obłe,
krytyków. Trzy lata później na
porównywana jest m.in. do
wiszące formy, wykonywane własną
Biennale w São Paulo przynoszą
równolegle rozwijających się od lat
techniką. Abakany - rzeźbo-tkaniny, o
Abakanowicz grand prix. Tak zaczyna
60. prac artystów takich jak Louise
których powie, że „drażniły ludzi.
się jej kariera. Znalazła się w wąskim
Bourgeois, Eva Hesse, Robert Morris,
Były nie w porę”. W sztuce królowały
gronie polskich artystów najbardziej
czy twórców z kręgu Arte Povera –
popart i konceptualizm, a tu pojawiło
rozpoznawalnych i obecnych od kilku
twierdzi Michał Jachuła - kurator i
się coś –, co zapraszało do swojego
dekad na międzynarodowej scenie
historyk sztuki.
wnętrza, wywoływało konsternację
artystycznej. Do śmierci aktywna
A Mariusz Knorowski, który w 2013
ogromem, szokowało materiałem, z
twórczo, miała na swoim koncie stałe
roku przygotował retrospektywną
którego powstało. Abakanowicz
realizacje rzeźb plenerowych m.in. w
wystawę Magdaleny Abakanowicz w
wykorzystała wszak użytkową,
Japonii, Izraelu, USA, Włoszech,
Centrum Rzeźby w Orońsku, uważa
uznawaną za dekoracyjną i
Niemczech, Korei Południowej. Jej
że spuścizna po artystce to nasze
bezpieczną, pozbawioną
prace zajmują ważne miejsce w
„dobro narodowe” i przestrzega przed
dywersyjnego charakteru, ponadto
kolekcjach najlepszych światowych
opieszałością w zabezpieczeniu prac
„kobiecą” tkaniną. Wypracowała
muzeów takich jak: Tate Modern,
Abakanowicz. Znane są losy dzieł
własną, indywidualną technikę,
Londyn, Stedelijk Museum,
innych wybitnych polskich artystów,
aranżując autonomiczne, rzeźbiarskie,
Amsterdam, Centrum Pompidou,
których kolekcje uległy rozproszeniu,
monumentalne prace, odnoszące się
Paryż, Metropolitan Museum, Nowy
zaginęły, a nawet zostały
do szeroko pojętej tożsamości
Jork czy Museum of Contemporary
zutylizowane. Hanna Wróblewska,
człowieka. Z czasem duże, figuralne
Art, Chicago.
dyrektor Zachęty – Narodowej Galerii
kompozycje przestrzenne powstawały
Sztuki uważa, że w kontekście
także z wykorzystaniem innych
- Paradoksalnie – realizacje artystki są
kultury strata Magdaleny
materiałów, jak kamień, drewno i
wciąż bardziej doceniane na świecie
Abakanowicz jest porównywalna z
brąz.
niż w Polsce i pomimo kilku wystaw
odejściem Andrzeja Wajdy.
indywidualnych w 2013 roku w kraju, Światowa kariera
jej twórczość wciąż czeka na
W 1962 roku na Międzynarodowym
Człowiek wobec … - Interesował ją człowiek – istota
09
biologiczna, złożona z tkanek, wplątana w naturę, zespolona z tą pierwotną, tajemniczą siłą, ale także uwikłana w historię i kulturę - tak na temat jej twórczości mówił w polskim radiu rektor warszawskiej ASP prof. Adam Myjak.
A sama artystka: „Żyję w świecie wyimaginowanym, w świecie który stworzyłam. Tak samo jak stwarzam ludzi, wyobrażając ich sobie. (…) Byłam zapraszana w wiele stron świata gdzie inaczej świeci słońce, inaczej rosną kwiaty, inaczej ludzie określają swoją wrażliwość. To miało wpływ na to co tam powstawało. Cudze wymagania budzą we mnie potrzebę sprostania im, to jest ciągłe kontrolowanie siebie: Czy moja wizja
pozornie bezładną grupę pośród
formy są hybrydami mającymi
jest czytelna, czy jest na tyle
otaczającego ich trawnika. Sylwetki
przypominać, że nasze związki ze
klarowna, że jestem w stanie przez nią
pozbawione są głów i sprawiają
światem zwierzęcym i
porozumieć się w Nowym Jorku i w
wrażenie kroczących w różnych
prehistorycznym są niezaprzeczalne.
Tokio? Czy dość czytelnym językiem
kierunkach. Według poznańskiego
Stworzenia te kojarzą się nie tylko z
zwracam się do współczesnego
fotografika Macieja Kuleszy postacie
dostępnością i zaufaniem, przywodzą
człowieka. Czy w kontakcie z tym
przedstawione przez autorkę „mówią
także na myśl strach i zagrożenie.
moim światem może się wzruszyć?
o fenomenie życia, poruszają
Podobnie jak mężczyźni, kobiety i
problemy godności, odwagi,
dzieci abakanowiczowskich tłumów,
Iskra geniuszu
przetrwania, opisują dramatyczną
są ocalałymi, których zdolność do
Marzeniem zmarłej 20 kwietnia
obecność człowieka we
przetrwania jest niepewna.Sprawiają
Magdaleny Abakanowicz był park
wszechwładnej przestrzeni
wrażenie nieomal metafizycznego
rzeźb. Prof. Adam Myjak uważa, że w
politycznej i technicznej obecnego
zagubienia. Stoją z wyciągniętymi
tej sprawie potrzebna jest solidarność
świata. Są tłumem z mitu, wyłaniają
szyjami, ślepe, bezradne, jak bydło
środowiska artystów i zaangażowanie
się z otaczającej ich natury, z kępy
czekające na rzeź. Amerykański
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
drzew, ziemi, obłoków. Każdy z nich
krytyk, Michael Brenson, widzi w
Narodowego. - Jestem przekonany, że
kryje w środku odmienny ślad
tych rzeźbach szamańskie rytuały,
do miejsca, w którym powstanie park
kręgosłupa, zmierza w innym
odniesienia do podróży, ludzi
rzeźb Magdaleny Abakanowicz będą
kierunku”.
przybierających pozy i kostiumy kostiumy natury. Jednakże metalowe
pielgrzymowały tysiące miłośników Zupełnie inna jest forma czterech
mutanty, złożone z brutalnie
„fantastycznych stworów”,
zespawanych blach, kojarzą się
Ale na razie prace artystki w Polsce
poskładanych z różnych fragmentów
również z armią gotową do działań.
możemy oglądać w kilku miejscach.
stali nierdzewnej, przybierających
W parku w Centrum Rzeźby Polskiej
różne pozy, które stoją w Warszawie
„Sztuka – mówiła Magdalena
w Orońsku, nad Odrą ( Bulwar
na skwerze Parku Traugutta, przy
Abakanowicz – potrafi mieć wiele
Xawerego Dunikowskiego ) we
ulicy Sanguszki. Mają ponad 3 metry
znaczeń, może odwoływać się do
Wrocławiu szybują „Ptaki” , a
wysokości i każdy z nich waży ok.
wielu skojarzeń, metafor i być
„Rycerze Króla Artura”, stoją koło
400 kg. W pewien symboliczny
odrębną informacją wynikającą z
gmachu Muzeum Narodowego, w
sposób opisują nas, ludzi, jako zlepek
kultury, wiedzy, poziomu
galerii są „Abakany”, „Tłum” i
rozmaitych emocji, myśli i dążeń.
intelektualnego. (...) Tylko
„Plecy”. Na poznańskiej cytadeli
Tylko do 15 października w parku
metaforyczny język sztuki mógł być
pracę „Nierozpoznani” to 112,
Biblioteki Uniwersyteckiej UW
moim porozumieniem z otaczającą
wysokich na ponad dwa metry,
można oglądać stado 3 „Mutantów” z
rzeczywistością. Sztuka nie jest
odlanych z żeliwa,
Centrum Rzeźby z Orońska. Powstało
zawodem ani umiejętnością. To
antropomorficznych figur, tworzących
w 2000 roku. Stalowe syntetyczne
konieczność i sposób egzystowania”
sztuki.
10
WKRÓTCE OTWARCIE GALERII WZORNICTWA POLSKIEGO W MUZEUM NARODOWYM
Od lat wzrasta zainteresowanie polskim designem. W Ośrodku Wzornictwa Nowoczesnego Muzeum Narodowego w Warszawie zgromadzono 25 tysięcy eksponatów z czego około 500 zostanie pokazanych w ramach stałej ekspozycji.
Oficjalne otwarcie galerii ma nastąpić w listopadzie. Pokazane zostaną najciekawsze prace polskich projektantów, pochodzące z różnych epok i środowisk – od początku XX wieku po czasy współczesne – od kręgu zakopiańskiego, poprzez Stowarzyszenie Warsztaty Krakowskie, sławną Spółdzielnię Artystów Plastyków „Ład”, modernistów z kręgów Praesensu, przez różnorodne projekty okresu powojennego, aż po najlepsze przykłady współczesnego polskiego designu.
Na wizualizacjach na stronie Muzeum Narodowego, dostrzec można słynne krzesło projektu Romana Modzelewskiego wykonane ze sklejki, imbryki „Kolumb” projektu Danuty Duszniak czy też stołek PLOPP projektu Oskara Zięty.
NOMADIC
|
24
Prezentowane będą też materiały archiwalne, m.in.
Produkowano samoloty, szybowce, motorowery i
fotografie i fragmenty kronik filmowych, przybliżające
samochody zaprojektowane przez polskich inżynierów.
kontekst historyczny prezentowanych w galerii obiektów.
Powstawały piękne, kolorowe, obłe w kształtach serwisy
Wystawę wzbogacą dwa krótkie filmy, opowiadające o
do kawy i herbaty oraz pikasy - figurki porcelanowe, które
projektowaniu inspirowanym folklorem i istocie
podbiły Polskę i stały się dość popularne za granicą.
projektowania przemysłowego.
Przełom lat 50. i 60. to rozkwit polskiego wzornictwa. Wtedy powstał prototyp Syreny Sport, komisyjnie
Nowoczesny i oryginalny polski disign
zniszczony kilka lat później. W latach 60. polskie tkaniny
Historia polskiego disignu zaczyna się w momencie
zachwycały oryginalnością wzorów i bogactwem barw, a
odzyskaniu niepodległości. Stawiano na nowoczesne
radioodbiorniki nie miały sobie równych w Europie. Pod
rozwiązania i projektowy rozmach. Transatlantyki
koniec lat 70. utworzono Ośrodek Wzornictwa
Piłsudski i Batory miały niepowtarzalne
Nowoczesnego przy Muzeum Narodowym. Tam właśnie
wnętrza, nowoczesna lokomotywa parowa wygrywała
Wanda Telakowska przekazała całą wzorcownię IWP.
światowe wystawy, a artyści z grupy Praesens
Lata 70. to początek kryzysu polskiego designu i produkcji
przygotowali projekt mieszkania minimum dla ubogiego,
na licencjach. W latach 80. staliśmy się tanią siłą roboczą
masowego klienta. Wybuch wojny przerwał rozwój
dla zagranicznych koncernów. Produkowaliśmy dużo
naszego wzornictwa. Po 1945 roku masowa produkcja
mebli, ale według sprowadzonych z Zachodu wzorów.
gdzie liczyła się tylko ilość, a nie jakość i estetyka, nie
Podczas okresu transformacji polskie wzornictwo było
sprzyjała rozwojowi wzornictwa. Jednak kiedy w 1950
uśpione, by się na początku XXI wieku, w który weszliśmy
roku Wanda Telakowska doprowadziła do powstania
z dużą ilością pomysłów. Realizują je rzesze młodych
Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, rozwinęła się
projektantek i projektantów. Na świecie coraz bardziej
produkcja tkanin i mebli. Po odwilży w drugiej połowie lat
doceniana jest oryginalność i świeżość polskich projektów,
50. polski design stał się nowoczesny, zaczęły powstawać
specyficzny styl, nawiązania do folkloru, wykorzystanie
lekkie meble z giętej sklejki i fotele z żywicy syntetycznej.
naturalnych materiałów, umiejętne łączenie tradycji z nowoczesnością.
12
felieton
Aby Polska była … piękniejsza. MAŁGORZATA FĄFROWICZ-SZAMOCKA
Największe skrzyżowanie w Zalesiu Górnym. Na nim las.
środkowo- i wschodnioeuropejskim morzem reklamy i
Nie drzew. Las reklam. Duże i małe, kolorowe i czarno-białe,
architektonicznych potworków.
z uśmiechniętymi twarzami i polskimi dworkami. Wizualny
Dlaczego tam jest tak mało reklam? Powodów jest kilka,
krzyk. Widoczny z daleka, ale mało czytelny. Setki, tysiące,
najważniejsze z nich to regulacje prawne, mentalność
miliony… Nikt nie wie, ile jest reklam w Polsce, ale
społeczeństwa oraz wpływ kultury i wzorów
wiadomo że za dużo. Billboardy, banery, tablice,
skandynawskich. I oczywiście edukacja. W Estonii,
wielkoformatowe płachty stoją i wiszą wszędzie. Zasłaniają
Finlandii, krajach skandynawskich od lat o architekturze i
widok swoją pstrokacizną, psują krajobraz, a swoim
ładzie wizualnym uczy się w każdej szkole i nie tylko na
nadmiarem – utrudniają orientację w przestrzeni.
lekcjach plastyki. I to nie chodzi o studiowanie konstrukcji katedr gotyckich, ale o kształtowanie szacunku do otaczającej
Po latach siermiężnej PRL-owskiej szaro-burej
przestrzeni. Dlatego tak ważne jest żeby edukacja
rzeczywistości, tęskniliśmy do tego kolorowego świata. Do
przestrzenna weszła do programu nauczania od przedszkola
wolności, wolności wszechogarniającej. Uwierzyliśmy, że
do liceum. Żeby tematem publicznych debat stał się ład
reklama dźwignią handlu i czyni „cuda”. Czyli bilbord na
przestrzenny. Tak jak w Estonii, gdzie publicznie rozmawia
płocie, plakat na drzewie, słup oblepiony ulotkami w zasadzie
się jak usprawnić, ulepszyć, unowocześnić, upiększyć kraj.
nas nie oburza, nie razi, nie jest niczym nagannym. A my? My nasz wszechogarniający przestrzenny chaos Twierdzenie, że reklama w przestrzeni publicznej zwiększa
wizualny, zaczynamy traktować jako stan normalny.
percepcję informacji, jest tylko pozornie prawdziwe,
Stępiamy naszą wrażliwość, tracimy poczucie harmonii,
ponieważ ilość nie przechodzi w jakość. Lokalizacja reklamy
przenosimy zgodę na nieporządek i bylejakość do przestrzeni
w każdym możliwym miejscu, na ścianie, słupie, drzewie itd.
prywatnych.
Powoduje powstanie przypadkowego krajobrazu, pogłębiającego chaos przestrzeni. Im więcej informacji tym
Od września 2015 roku zaczęła obowiązywać w Polsce
mniej sensu – zauważa architekt Jakub Wacławek, wieloletni
Ustawa Krajobrazowa, która odnosi się do dwóch sfer. Na
prezes warszawskiego oddziału SARP.
poziomi sejmiku województwa dotyczy stricte kwestii krajobrazu. Natomiast na poziomie gmin mamy do czynienia
Kiedy wjeżdżamy do krajów skandynawskich to nagle
z ustawą reklamową i dodatkowym źródłem dochodu dla
okazuje się, że nasze zmęczone oczy – nieprzyzwyczajone do
gminnej kasy. Pora więc działać. Wywierać presje na
porządku, architektury korespondującej z otoczeniem i
samorządowców, bo autorytety w dziedzinie nauki i kultury
wyważonych kolorów – wreszcie odpoczywają. Bo wśród
mówią o nieodwracalnych zmianach w percepcji świata, o
„braci” postkomunistycznej, Estonia jest jednym
zastąpieniu sfery duchowej przez sferę konsumpcji. To nie
z nielicznych państw, gdzie estetyka wygrywa z pogardą dla
jest problem brzydkiego bilbordu czy plakatu. To pytanie
przestrzeni publicznej. Jest właściwie enklawą otoczoną
czym będzie Polska i jakie będą jej przyszłe pokolenia.
13
po wydarzeniu
Przez przypadek, przez ciekawość „Ja lubię takie bezpośrednie spotkania z widzem. Wtedy – jak mówi Jan Machulski - gra się prawdę danego wieczoru. Wszystko zależy od publiczności, która dopiero pokaże na ile Ci pozwoli”. Cezary Pazura gościł w Domu Kultury w Piasecznie w styczniu. Na chwilę przez występem rozmawiała z nim Agata Napierska.
poszło. Potem sam występowałem. Najpierw sam pisałem teksty, potem ktoś mi napisał, potem znowu sam pisałem i tak leciało i twa do dziś.
AN: To jest trudniejsze niż aktorstwo?
CP: To jest zupełnie coś innego. Jedni się w tym odnajdują, a inni całkowicie nie. Z aktorów z dyplomem to pan Janusz Gajos występował z powodzeniem, Maciek Stuhr, Andrzej Grabowski i ja. Inni koledzy to tak dorywczo. Wiem, że Czarek Żak coś kiedyś robił w „HBO na Stojaka”. Ja mam program zawsze składający się z kilku modułów, więc to może pasować Agata Napierska: Jak to się stało, że
sztuki zaczął prowadzić te zajęcia. Potem
do różnych okoliczności. Występowałem
Pan zaczął stand-upować?
latami jeszcze się spotykaliśmy i
na Festiwalu Top Trendy, teraz nazywa
uczyliśmy się tego. Ja się tym
się to Polsat Super Hit Festiwal, a potem
Cezary Pazura: Trochę przypadkiem.
zainteresowałem i wylądowałem u niego
to już ewaluowało i jest jak jest.
Ja maiłam szczęście na studiach spotkać
w kabarecie. To stało się znowu przez
się z Zenonem Laskowikiem. Było to
przypadek, przez ciekawość, przez
AN: A na pana występach jest dużo
podczas pierwszych wakacji w szkole
ochotę, aby się rozwijać. W ’92 roku
młodych ludzi?
filmowej. On był pierwszym, znanym,
powiedziałem na scenie jakiś żart w
a wręcz uwielbianym kabareciarzem. W
Sopocie „Pijany kierowca” jest do
latach ’80 miał słynny program „Z tyłu
zalezienia na Youtube.
CP: Nawet tak.
AN: To właśnie dla nich ta
sklepu”, który do dziś jest bardzo znany AN: I od tego się zaczęło?
youtuberska żyłka?
chciałaby poprowadzić dla nas
CP: Tak. Potem Paweł Gorzewski
CP: To znowu się stało przez przypadek.
warsztatów i po prostu tak z miłości do
zaproponował mi współpracę i tak jakoś
Blowek i chłopcy zaproponowali mi,
i szeroko komentowany. Jak myśmy go spotkali to zapytałem go wtedy, czy nie
14
żebym się z nimi spotkał. Namawiali
kręciłem 20 lat temu. Ja zrobiłem 70
chyba jednak Sid z „Epoki
mnie, że mam tyle występów i warto to
filmów. Takie, które zostały gdzieś w
Lodowcowej”. Teraz będę też
tez pokazać na You Tube.
pamięci to „Kiler”, „Psy”, „Nic
dubingował Johnnego Deppa w „Piratach
śmiesznego”, „Chłopaki nie płaczą”,
z Karaibów 5”. To bardzo trudne, bo to
AN: I pan sobie radzi na tym
„Sztos”.
jest dubbing pod aktora. To bardzo
Youtube?
CP: Nie wiem. Są subskrypcje, tam mam
rzadko się robi. Szybko się dubbinguje AN: A teraz gdzie można pana
kreskówki, a z aktorem jest dużo ciężej,
zobaczyć?
bo jest dużo większa odpowiedzialność.
ponad 350 tysięcy. I jakoś się kręci. Ja to
Mam zaplanowane aż 5 sesji. To bardzo
traktuje tak bardzo rozrywkowo. Na
CP: Teraz gram w teatrze 6 piętro w
dużo, bo zazwyczaj całą pełnometrażową
pewno nie jak poważne aktorstwo. Nie
Warszawie u Michała Żebrowskiego w
kreskówkę dubbinguję w dwóch sesjach.
wiem co z tego będzie. Ja na nic się nie
„Bóg mordu”. A teraz próbujemy
nastawiam. To jest platforma do
Gogola „Ożenek”.
AN: A jeździ Pan jeszcze PKP WARS?
AN: Ulubiony dubbing?
CP: Już teraz do Warsu nie zaglądam,
porozumiewania się z młodym widzem, który niekoniecznie ma wiedze o moim życiu filmowym. Bo nikt nie ma
ale w PKP można mnie bardzo często
obowiązku, aby tymi filmami żyć przez
CP: Trudno powiedzieć, bo to jest
tyle lat. Bo największe swoje hity to
ciężka praca, ale patrząc na reakcję ludzi
spotkać.
to
.
Z zycia instruktora muzyki
Na emisję głosu w Centrum Kultury Piaseczno, do Pani
to w dużej części emocje, również te które przynosimy ze sobą
Małgorzaty Duk-Nowosad, zapisałam się po raz pierwszy na
po całym tygodniu. Dlatego oprócz tego, że uczniowie
pojedyncze zajęcia, w ferie 2016. Po tej jednej lekcji
rozwijają swoją pasję, to także dzięki zajęciom mogą odetchnąć
wiedziałam już, że od nowego roku muszę zacząć uczęszczać
dosłownie i w przenośni.
regularnie! Dlaczego?
Maja Kozakiewicz
Trzeba zacząć od tego, że emisja z Panią Małgosią to nie jest „przyjdź i zaśpiewaj piosenkę”, a coś o wiele więcej. Pani Centrum Kultury w Piasecznie
Gosia wykonuje ćwiczenia wraz z uczniem i nakierowuje na to
prowadzi nabór na zajęcia muzyczne z zakresu:
jak wydobywać głos i brzmieć coraz lepiej. Oprócz tego również sama proponuje nam utwory na miarę naszych sił.
emisji głosu Lecz nie tylko techniką żyje człowiek! Zajęcia nie cieszyłyby
gry na pianinie, akordeonie, gitarze, skrzypcach,
się takim zainteresowaniem gdyby nie fakt, że zawsze panuje
flecie poprzecznym, perkusji, keyboard
na nich niesamowicie pozytywna atmosfera! Mimo że na co
teorii muzyki
dzień studiuję kierunek nieartystyczny, ani nie jestem urodzonym wirtuozem, to po 45 minutach czuję efekty lekcji i
Szczegóły na www.kulturalni.pl oraz bezpośrednio pod
mam zapał do trenowania również samodzielnie.
linkiem https://www.strefazajec.pl/company/CKPiaseczno-id651.html
Na emisji niekiedy nie można złapać tchu ze śmiechu, a czasem zaś trudno jest powstrzymać łzy, bo śpiewanie to w
15
muzyka
Zacznij od Bacha Niemieckie miasto Eisenach, które wytrawni znawcy motoryzacji kojarzyć mogą z miejscem produkcji znanych osiągnięć wschodnioniemieckiego przemysłu motoryzacyjnego tj. Trabantów i potem Wartburgów, miłośnicy muzyki wiązać będą z miejscem urodzenia Jana Sebastiana Bacha. Tu bowiem w 1685 roku urodził się ten znakomity kompozytor. Pochodził on ze znanej w tamtych okolicach rodziny, w której niemal każdy zajmował się muzyką zawodowo, bądź tylko amatorsko. Dopiero jednak to twórczość Jana Sebastiana podniosła nazwisko Bach z poziomu muzykanta do miana muzyka i kompozytora. MAREK BACZYŃSKI
Całe życie spędził w Niemczech, ale już
Brandenburskie” uznawane za skończone
od najmłodszych lat wykazywał
arcydzieła. Napisał również ”Das
zainteresowanie twórczością innych
Wohltemperirte Klavier”- dzieło, które
kompozytorów. Kiedyś z Arnstadt, miał
stanowi obowiązkowy elementarz
tam posadę organisty, pieszo powędrował
wszystkich szanujących się pianistów.
do Lubeki, gdzie tak zasłuchał się w grę znanego i podziwianego wówczas
Jako wybitny znawca budowy organów
Dietricha Bextehudego, że wrócił po
został zaproszony kiedyś do Halle, gdzie
czterech miesiącach. Spóźnił się nieco, bo
przeprowadził ekspertyzę świeżo
urlop otrzymał na cztery tygodnie. Nic
ufundowanego instrumentu. Rada
więc dziwnego, że często popadał w
miejska ugościła go i innych
konflikty z przełożonymi. Po śmierci
zaproszonych gości kolacją. Spis
kapelmistrza w Weimarze, którego Bach
podanych potraw zachował się do dziś.
zwykle zastępował, książę powołał na to
Na stole pojawiały się: „pieczeń wołowa,
stanowisko kogoś innego. Jan Sebastian
szczupak gotowany, szynka wędzona z
poczuł się tym urażony i zażądał
grochem i kartoflami, kiełbaski ze
zwolnienia. Zrobił to tak kategorycznie,
szpinakiem, pieczeń cielęca”. Potem
Uczył się tej pięknej i trudnej sztuki od
że obrażonym poczuł się książę. W
były wety: „konfitury z dyni, ciastka
najmłodszych lat, głównie od swoich
dworskich aktach zachowała się notatka z
ptysiowe, skórki cytrynowe w cukrze,
braci i kuzynów. Wcześnie osierocony
1717 roku „6 listopada dotychczasowy
wiśnie zapiekane”. Na lepsze trawienie
wychowywał się w domu starszego
koncertmistrz i organista Bach, ze
popito to solidnie winem i piwem „za 15
brata. Od niego pobierał pierwsze
względu na swą hardą postawę i chęć
talarów i 12 groszy. Jak widać polskie
lekcje. Zafascynowany organami pilnie
wymuszenia dymisji, osadzony został w
przysłowie „za króla Sasa jedz, pij i
uczył się grania na tym bardzo trudnym
areszcie, skąd zwolniono go 2 grudnia po
popuszczaj pasa” było aktualne nie tylko
instrumencie i wnikliwie badał jego
wyrażeniu niełaski i udzieleniu dymisji”.
u nas.
w wieku kilkunastu lat uznawany był za
Artysta trafił więc do Koethen, gdzie
Po kolejnych zatargach z pracodawcami
wybitnego znawcę i wirtuoza. Wcześnie
objął stanowisko nadwornego
Bach przeniósł się - w 1723 - roku do
też zaczął komponować. Był płodnym
kapelmistrza. Tam powstała duża część
Lipska. Objął tam stanowisko kantora
kompozytorem. Zresztą nie tylko
jego muzyki kameralnej. Pisał utwory na
(dyrektora ds. muzyki) przy kościele Św.
kompozytorem. Z dwiema żonami miał
klawesyn, skrzypce, wiolonczelę, flet.
Tomasza. Do jego obowiązków należało
20 dzieci, z których wiek dziecięcy
Stworzył wiele sonat i suit. Skomponował
między innymi granie w czasie mszy,
przeżyło tylko dziewięcioro.
znakomite, powszechnie znane i
komponowanie utworów do uświetniania
wykonywane do dziś „Koncerty
mszy i innych uroczystości i szkolenie
budowę. Robił to tak skutecznie, że już
16
uczniów w zakresie muzyki wokalnej i
Minęło ponad dwa i pół wieku od
Niedawno zmarły piosenkarz Zbigniew
instrumentalnej. Aby zapewnić godziwy
śmierci Jana Sebastiana. Jego muzyka
Wodecki śpiewał taką znaną, uroczą i
byt licznej rodzinie grał też na weselach
brzmi dzisiaj w wielu salach
mądrą piosenkę:
czy pogrzebach. W jednym z listów
koncertowych całego świata. Obecna jest
skarżył się: „jedynie gdy nieboszczyków
też w programach radiowych i
zdarzy się więcej, przypadkowe moje
telewizyjnych. Posłużyła też wielu
dochody wzrastają proporcjonalnie. Kiedy
reżyserom jako ilustracja muzyczna ich
jednak powietrze jest zdrowe, dochody te
filmów.
„Zacznij od Bacha, Gdy w progu się waha, Ktoś kto winien wejść A może nie…”
odpadają”. Kunsztowna polifonia, której Bach jest
Ależ wejść!. Zapraszamy do spotkania z
W Lipsku do jego obowiązków należało
niedościgłym mistrzem brzmi dziś trochę
tą wspaniała muzyką. Dostarczy ona
też pisanie kantat na niedzielne msze
archaicznie. Jest daleka od kanonów
wielu wzruszeń i niezapomnianych
(kantata to okolicznościowy utwór na
współczesnej mody. Pełno jest jednak w
wrażeń. Stanowić może bramę do
głosy solowe, chór i orkiestrę). Stworzył
niej przepięknych melodii i lżejszych
wejścia w świat pięknych dźwięków i
ich kilkaset, z czego do naszych czasów
fragmentów, ot takich do słuchania.
pomost do poznania innych
zachowało się około dwustu. Pisał też
Warto tu wspomnieć o znanej z
kompozytorów.
większe dzieła: oratoria (najprościej
niezliczonej liczby transkrypcji i
mówiąc oratorium to opera ale
wykonań słynnej Arii na strunie G,
Ludwig van Beethoven powiedział
pozbawiona ruchu scenicznego) i pasje
która jest fragmentem III Suity
kiedyś: „Bach jest jak morze”. Tak, jak
(opisy męki Pańskiej). Najbardziej znane
orkiestrowej. I nie jest to, zapewniam,
morze muzyki do którego trzeba wejść,
to „Oratorium na Boże Narodzenie” i
jedyna piękna melodia w bogatej
więc „zacznij od Bacha…”
dwie pasje: „Pasja według św. Mateusza”
twórczości Jana Sebastiana.
i „Pasja według św. Jana”. Skomponował też potężną „Mszę h-mol”. Dedykowana była ona królowi polskiemu Augustowi III, jako że Bach starał się o tytuł „nadwornego kapelmistrza”.
Jego synowie stali się też słynnymi muzykami. Jan Christian, Wilhelm Friedemann , Carl Philipp Emanuel wyrośli na znakomitych kompozytorów. Żaden nie przerósł jednak ojca.
Jan Sebastian Bach zmarł 28 lipca 1750 roku. Przez ostatnie kilka lat życia był niewidomy. Los okazał się jednak łaskawy, bo podobno odzyskał wzrok. Jeśli tak było, to bardzo zadrwił też z kompozytora, bo po pięciu dniach po przywróceniu wzroku zabrał mu życie.
Wielka muzyka Bacha szybko została zapomniana. Popularność zaczęła zyskiwać nowa estetyka muzyczna. Jego dzieła postrzegano jako trudne i Dopiero wiek po jego śmierci kompozytorzy romantyczni zainteresowali się jego twórczością. Utwory Bacha zaczęto powszechnie wykonywać i od tego czasu nastąpił wielki renesans muzyki skromnego „lipskiego kantora”.
17
TSIGUNZ FANFARA AVANTURA to niespotykana w Polsce formuła bałkańskiej orkiestry dętej, dzięki której muzycy realizują własną, oryginalną wizję muzyki. Już niedługo będzie można ich posłuchać w ramach Rynku Muzycznego. Ich koncert już 7 lipca. Zapraszamy na Rynek.
Skąd pomysł na taki zespół? Jak Wam się udało spotkać
w przypadku wspólnego uprawiania muzyki znaczenie to się
i wspólnie muzykować?
potęguje. Faktycznie reprezentujemy zupełnie odmienne postawy artystyczne, mamy w zespole osoby specjalizujące
To pytanie mnie zawsze bawi, ponieważ o ile nikt nie pyta
się w graniu jazzu, rocka, muzyki awangardowej,
zespołów dlaczego grają rocka, reggae, country itp. o tyle nam
improwizowanej, czasem muzyki elektronicznej, hip-hopu,
to pytanie trafia się prawie w każdym wywiadzie. Nasz
rapu, a także przebojów znanych i lubianych. Ta różnorodność
pomysł polega na wykorzystaniu formuły orkiestry dętej do
pomaga nam w profilowaniu naszej muzyki, dzięki czemu z
realizacji własnej wizji muzyki. Posługując się językiem
jednej strony spełniamy się artystycznie w tej stylistyce,
muzycznym orkiestr bałkańskich, postanowiliśmy przemycić
robimy taką muzykę na jaką mamy ochotę, z drugiej strony
inne style, którymi, jako aktywni muzycy posługujemy się na
okazuje się, że trafiamy nią do szerokiej publiczności.
co dzień - nowoczesny jazz, muzykę improwizowaną, nawet trochę punka, ale też łatwe i śliczne piosenki. Wszyscy znamy
Jaka jest Wasza publiczność?
się od wielu lat, w 2010 roku jeden z nas został poproszony o skompletowanie składu na imprezę taneczną utrzymaną w
No właśnie - przeróżna. Zdarzało nam się grać zarówno na
klimacie bałkańskim. Zebrałem swoich wszystkich znajomych
prestiżowych festiwalach jak Sziget w Budapeszcie, Malta
"dęciaków", rozpisałem kilka utworów na ten skład i tak
Festival, Ethno Port, Warszawa Singera, albo w klubach
pozostało do dziś.
muzycznych promujących najciekawsze zjawiska muzyczne. Innym razem graliśmy na festiwalu mleka i sera, na
Na waszej płycie jest bardzo różny brzmieniowo materiał.
kilkudziesięciu weselach, a nawet na procesji Bożego Ciała.
Czy to oznacza, że Wy też jesteście tak różni?
Co za tym idzie - nasza publiczność zależy od sytuacji, w której się znajdziemy - z jednej strony są to poszukiwacze
Każdy człowiek jest inny - brzmi to może banalnie, niemniej
ciekawych brzmień, z drugiej strony publiczność zupełnie przypadkowa, do której trafiamy z naszym energetycznym przekazem. Ku naszemu zdumieniu, reakcja publiczności najczęściej jest taka sama - są to dzikie tańce, niezależnie od
Koncert zespołu Tsigunz Fanfara Avantura odbędzie się
metryki publiczności.
7 lipca o godzinie 19:30 na scenie plenerowej w ramach cyklu Rynek Muzyczny.
Czego możemy się spodziewać na plenerowym koncercie w Piasecznie?
Jest to cykl letnich, piątkowych koncertów na piaseczyńskim Rynku (Plac Piłsudskiego). W tym roku na scenie plenerowej
Energetycznego koncertu, popisów instrumentalnych,
w centrum miasta zagrają zarówno artyści piaseczyńskiej sceny
zaskakujących zwrotów akcji, no i przede wszystkim siedmiu
muzycznej jak i Ci już uznani na scenie ogólnopolskiej.
przystojnych, ociekających potem i złotą biżuterią facetów na estradzie (śmiech).
18
recenzja
"LADINOLA" - POZYTYWNA MELANCHOLIA Niedawno w serwisie Onet.pl miałem przyjemność przeczytać wywiad z Pawłem Sołtysem, czyli Pablopavo. Jego utwór „Blask” z ostatniego albumu „Ladinola” średnio sobie radzi na listach przebojów, a szkoda.
ZBIGNIEW KWIATKOWSKI
Sam Pablopavo to niezwykła osobowość – dziennikarz, autor
To oznacza, że bliżej Pablopavo do Taco Hemingway i
tekstów i opowiadań a przede wszystkim świetny muzyk. Jako
Skubasa niż do nurtu raggamuffin. Ta płyta nie może być tłem
jeden z pierwszych śpiewał raggamuffin po polsku, działał w
do imprezy, ale jest świetnym pomysłem na spokojny wieczór
Vavamuffin, współtworzył Zjednoczenie Sound System i
wyobraźni. Najlepiej usiąść sobie wygodnie w fotelu z lampką
współpracował m.in. z O.S.T.R. , Sidneyem Polakiem, Maleo
wina i po prostu poddać się muzycznej podróży razem z
Reggae Rockers i wielu innymi.
Ludzikami i Pawłem Sołtysem.
Album „Ladinola” Pablopavo&Ludziki został wydany 30 marca przez Karrot Kommando. 15 utworów, które zmuszają do refleksji. Pablopavo nie ma prawa jazdy, samochodu, bo jak mówi, „z autobusu, tramwaju czy poziomu ulicy więcej można zobaczyć i usłyszeć niż zza szyby auta”. Daleko Mu do napuszonych celebrytów, a przez to muzyka i tekst jest zrozumiały dla zwykłego słuchacza. W jego opowieściach można zobaczyć siebie. Na szczególną uwagę zasługuje tytułowa „Ladinola”, gdzie Pablo namawia, aby zrobić coś pozytywnego – od razu, bez zastanawiania się. Przywołanie Otokara Balcy od razu powoduje, że można zobaczyć Reksia tłukącego pieczątką w taśmę filmową.
Melancholijny „Ostatni dzień sierpnia” przenosi nas w czasie do końca wakacji 1993 roku. Warszawa wyglądała zupełnie inaczej niż teraz. Nie ma tylu wieżowców, osiedla nie są tak przeszklone a ludzie mniej korporacyjni. I można wyczuć tęsknotę, że wiele swojskich miejsc - z klimatem - zostało zastąpionych bankami, restauracjami i nie można już poczuć ducha dawnego miasta. „Zguba” to pesymistyczny utwór o nieuchronności zdarzeń, również w relacjach męsko damskich, ale może po prostu takie jest to nasze życie? Pablopavo- Grał i śpiewał w zespołach: Saduba, Magara, „Ladinola” to zbiór barwnie podanych opowieści i wątków.
Sedativa i Vavamuffin. Współtworzył również sound systemy:
Pablopavo świetnie żongluje słowem i jest w tym bardzo
Zjednoczenie (istniejący do dziś) i Ba-lan. Autor 4 solowych
wiarygodny. Wymagający słuchacz znajdzie tu wiele dla
płyt. Laureat Paszportu „Polityki”.
siebie. Muzycznie jest trochę surowo. Jedynie „Nie wiesz nic” odbiega od pozostałych utworów. To mocny muzycznie i
Wystąpi na scenie plenerowej w Piasecznie
tekstowo opisany dramat ludzki.
9 czerwca o godzinie 20.00 w ramach II edycji OFF Spring Festival.
19
przed wydarzeniem
Lao Che na zakończenie wakacji Lao Che to polski zespół z Płocka. Trudno określić stylistykę Lao Che, gdyż muzycy łączą w swojej twórczości różne gatunki większość członków wcześniej w kapelach heavymetalowych, jednak sam zespół z tym metalem ma niewiele wspólnego. Swój koncert w Piasecznie zagra 25 sierpnia.
Jak określilibyście swoją muzykę? Czy można ją jakoś
Wasza najnowsza płyta "Dzieciom" została uhonorowana
zakwalifikować?
Fryderykiem 2016 w kategorii Album roku rock. Czy ten album powtórzy sukces "Powstania warszawskiego"?
Im dłużej gramy tym bardziej zdajemy sobie sprawę, że poruszamy się najchętniej na styku gatunków. Nie
Nie zastanawiamy się nad tym szczególnie. Po prostu zależy
przepadamy za klasyfikacją. Często zdarza się, że jesteśmy
nam na tym żeby się rozwijać i nie stać w miejscu. Jeśli przy
jednoznacznie uznani za zespół "rockowy", którym na pewno
okazji komuś to się spodoba to będzie pięknie.
w pełni nie jesteśmy. W muzyce jest tyle ciekawych rzeczy, że nie zamierzamy ograniczać się tylko do jednego gatunku.
Jesteście bardzo aktywnym zespołem. Jak wypełniacie sobie wolny czas pomiędzy próbami, koncertami?
Wasze płyty są bardzo, bardzo różne. Skąd czerpiecie inspiracje?
Właściwie każdą wolną chwilę spędzamy z rodzinami lub... z kolegami z zespołu.
Inspiracje czerpiemy na bieżąco. Za każdym razem przed powstaniem płyty zastanawiamy się o czym będzie kolejny
Czego możemy spodziewać się na koncercie w Piasecznie?
krążek. Inspiracje przychodzą spontanicznie lub też są wycinkiem naszego planu. W przypadku płyty "Powstanie
W tej chwili trudno jednoznacznie powiedzieć. Na czerwiec
Warszawskie" było tak, że Denat (Mariusz Denst) przedstawił
planujemy próby podczas których będziemy ogrywać nowe
zespołowi pomysł i wprowadził nas w zagadnienie tej historii
utwory, ale też sięgniemy do starszych kompozycji żeby nad
i nam się ten pomysł po prostu spodobał. Zaś płyta
nimi popracować. Może zdarzyć się tak, że coś nowego
"Dzieciom" powstała pewnikiem dlatego, że wiekowość nas w
zagramy przedpremierowo.
zespole została ojcami i był to nam temat aktualnie bliski.
Lao Che - Jeden z najciekawszych zespołów pierwszego dziesięciolecia XXI wieku, który umiejętnie połączył rock z folkiem, piosenką aktorską, electro, a nawet elementami słuchowiska. Powstał w 1999 roku w Płocku.
Wystąpi na scenie plenerowej w Piasecznie 25 sierpnia o godzinie 19:00. Będzie to koncert na zakończenie wakacji. Tym samym zakończy cykl letnich koncertów plenerowych w ramach Rynku Muzycznego.
20
Noc Kupały Zwana jest też nocą kupalną, kupalnocką, kupałą, sobótką lub sobótkami. Jest to słowiańskie, pogańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca, obchodzone w najkrótszą noc w roku, czyli zwykle z 21 na 22 czerwca. To święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości,
KATARZYNA BIERNADSKA-HERNIK
Słowo kupała, wbrew powszechnie głoszonym opiniom, najprawdopodobniej nie ma nic wspólnego z rosyjską formą słowa kąpiel. Tłumaczenie takie zostało wymyślone przez świat chrześcijański nie wcześniej niż w X-XI stuleciu – Kościół, nie mogąc wykorzenić z obyczajowości ludowej corocznych obchodów pogańskiej sobótki, podjął próbę zasymilowania święta z obrzędowością chrześcijańską. Nadano kupalnocce patrona Jana Chrzciciela i zaczęto nawet zwać go Kupałą, z racji tego, że stosował chrzest w formie rytualnej kąpieli (w obrządku wschodnim).
Wyraz kupała pochodzi najpewniej z indoeuropejskiego
Noc sobótkowa była również nocą łączenia się w pary. Według
pierwiastka kump, oznaczającego grupę, gromadę, zbiorowość,
tradycji, podczas wspólnego, nocnego spaceru młode
a słowo sobótka, późniejsze określenie kupalnocki, zostało
dziewczęta i młodzi chłopcy poszukiwali na mokradłach
prawdopodobnie stworzone przez Kościół i, znaczyło tyle, co
legendarnego kwiatu paproci, wróżącego pomyślny los. Poza
mały sabat.
skakaniem przez ogień i szukaniem kwiatu paproci, w noc Kupały odprawiano również rozmaite wróżby, bardzo często
Paweł Jasienica podał, że ostatni zarejestrowany przypadek
związane z miłością, które miały pomóc poznać przyszłość.
prawdziwie pogańskiego świętowania kupały miał miejsce w 1937 roku na Opolszczyźnie.
Centrum Kultury w Piasecznie od ponad dwudziestu lat organizuje wydarzenie (luźno związane z tym prastarym
W czasie tej magicznej nocy skakano przez ogniska, co miało
świętem) pod nazwą „Obrzęd Nocy Świętojańskiej”
oczyszczać oraz chronić przed wszelakim złem i
Pomysłodawczynią obchodzenia Sobótki w Piasecznie jest
nieszczęściem. Zasuszone wianki z bylicy zakładano na rogi
Anka Kolanowska, instruktor teatralny. Stałym elementem
bydłu, by ustrzec je przed chorobami i urokami czarownic.
wszystkich edycji wydarzenia jest ognisko, wianki, palenie ziół
Palono ogniska na rozstajnych drogach albo nad brzegami
oraz koncerty zespołów folkowych.
jezior, bo wierzono, że woda, w której koniecznie należało się zanurzyć, miała podówczas właściwości Zapraszamy 23 czerwca (piątek) na piaseczyński Rynek. Poza
lecznicze. Przeprowadzane w trakcie Nocy Kupały zwyczaje i
tradycyjnym już koncertem (w tym roku Łysa Góra i Quasi
obrzędy słowiańskie miały zapewnić świętującym zdrowie i
Coro) oraz puszczaniem wianków w Parku Miejskim
urodzaj. W trakcie radosnych zabaw odbywały się różnego
przygotowaliśmy warsztaty około sobótkowe (krosno, wiklina,
rodzaju wróżby i tańce. Dziewczęta puszczały w nurty rzek
podpłomyki, śpiew białym głosem, plecenie wianków) oraz zabawę
wianki z zapalonymi świecami. Jeśli wianek został wyłowiony
na dechach z zespołem ludowym „Gęślaki”.
przez kawalera, oznaczało to jej szybkie zamążpójście.
21
Zapisz się!
Centrum Kultury w Piasecznie prowadzi nabór na zajęcia w roku szkolnym 2017/2018.
Przewidujemy otworzenie zajęć plastycznych, muzycznych, ceramicznych, teatralnych, edukacyjnych, ruchowych, a także zajęć dla najmłodszych i Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Na zajęcia prowadzone przez Centrum Kultury obowiązują zapisy przez stronę www.strefazajec.pl.
Mamy nadzieję, że opracowana przez nas infografika pomoże Pańswtu w procesie założenia konta i zapisu na wybrany kurs.
22
DWORZEC KULTURA
DOM KULTURY
PRZYSTANEK KULTURA
MUZEUM REGIONALNE
Dworcowa 9
Kościuszki 49
pl. Piłsudskiego 9
pl. Piłsudskiego 10
05-500 Piaseczno
05-500 Piaseczno
05-500 Piaseczno
05-500 Piaseczno
tel. 512 12 95 95
tel. (22) 756 76 00
tel. 22 716 79 62
Tel: 22 737 23 99, 509 687 267
biuro@kulturalni.pl
dom.kultury@kulturalni.pl
informacje ogólne
muzeumpiaseczno@kulturalni.pl
informacja.przystanek@kulturalni.pl informacje dot. zajęć zajecia.przystanek@kulturalni.pl
ZDZISŁAWA STENRZYCKA -KIEROWNIK KLUBÓW KULTURY zdzislawa.stenrzycka@kulturalni.pl; 22 716 79 62
BOGATKI
CHOJNÓW
GROCHOWA
JÓZEFOSŁAW
Królewska 91, 05-504 Bogatki
Klonowa 16, 05-532 Orzeszyn
Pawlaka 26, 05-500 Grochowa
Urocza 14, 05-509 Józefosław
bogatki@kulturalni.pl
chojnow@kulturalni.pl
grochowa@kulturalni.pl
jozefoslaw@kulturalni.pl
514 704 931
517 128 315, 517 128 319
22 750 42 03, 506 033 490
RUNÓW
WOLA GOŁKOWSKA
ZALESIE GÓRNE
ZŁOTOKŁOS
Dobra 63, 05-504 Runów
Gościniec 35, 05-503 Wola Gołkowska
Białej Brzozy 3, 05-540 Zalesie Górne
3 Maja 30, 05-504 Złotokłos
runow@kulturalni.pl
wola.golkowska@kulturalni.pl
zalesie.gorne@kulturalni.pl
zlotoklos@kulturalni.pl
517 128 311
517 128 314
500 162 993
508 927 023
czerwiec - wrzesień 2017