|
DREAMERS INTO DOERS
|
EMBROIDERY
Stitch by Stitch
ทว่า เมื่อได้ลงมือปักอย่าง จริงจังกลับพบว่างานปักไม่ได้ ยุ่งยากอย่างที่เคยคิด “ช่วงแรกๆ ก็เริ่มจากปักเองก่อน ปักเดินเส้น ง่ายๆ เพื่อจะได้รู้รูปแบบการสติทช์ ว่ามีแบบไหนบ้าง” คุณอ๋ายเล่าถึง จุดเริ่มต้นของการแทงเข็มครั้งแรก ให้ฟัง “จนกระทั่งไปลงเรียนคอร์ส ปักผ้า ยิ่งเรียนก็ยิ่งชอบ อยาก เอามาท�ำอะไรต่อ แต่เราไม่อยาก ท�ำงานปักแนวน่ารักๆ ไม่อยาก ปักดอกไม้หรือตุ๊กตาเหมือนที่คน อื่นปักกัน อยากให้เหมือนการวาด รูปบนผ้าด้วยเส้นด้ายแทน อยาก ท�ำให้ชิ้นงานมีความหมายและใส่ ความไม่ธรรมดาเข้าไป” รอยด้าย อันเป็นเอกลักษณ์ของคุณอ๋ายจึง เริ่มเดินเส้นต่อเนื่องตั้งแต่นั้นมา
ศิลปะการวาดเส้นด้วยเข็มและด้าย ร่องรอยงานปักที่เปี่ยมไปด้วยความรักและความตั้งใจ
ความหมายในปมไหม
งานหลักเป็นปรินต์โปรดิวเซอร์ของ ประโยคปิดท้ายที่ก็องดิดด์ ตัว บริษัทโฆษณาแห่งหนึ่งนั้นแวดล้อม ละครจากบทประพันธ์ชื่อเดียวกัน ไปด้วยแมวน้อย 3 ตัว เข็ม และ ของวอลแตร์เป็นผู้เอ่ย “สวน” ด้ายที่ปักลงบนผืนผ้าตามภาพใน ในความหมายของวอลแตร์นั้น จินตนาการ จนกลายมาเป็นบล็อก และเว็บเพจ “ดอกนมแมว” ที่สอน กินความกว้างถึงการท�ำงาน ด้วยใจรัก เพราะเขาเชื่อในพลัง เทคนิคการปักและแสดงผลงาน สร้างสรรค์ของมนุษย์ว่า มนุษย์ ภาพปักที่แปลกตาไปจากงานปักที่ หลายคนคุ้นเคย สร้างโลกของตัวเองขึ้นได้ด้วย “เราชอบดอกไม้โบราณและแมว สองมือของตน จนท�ำให้สวน ธรรมดาๆ ที่เกิดขึ้นจากฝีมือและ เลยคิดว่าชื่อนี้น่าจะเหมาะกับตัวเอง ความมุ่งมั่นงดงามไม่ต่างจาก ที่สุด” คุณอ๋ายเล่า ดอกนมแมวจึง สวรรค์บนดิน ส่วน “สวน” ของ เป็น “สวน” รวมความรักความชอบ คุณอ๋าย นพเก้า เนตรบุตร ผู้มี ของคุณอ๋ายอย่างไม่ต้องสงสัย “จงท�ำสวนของเราเอง” คือ
LL | M A R T H A S T E W A R T. C O M
ความฝันแปลงรูป
เมื่องานในหน้าที่รับผิดชอบท�ำให้ คุณอ๋ายพบว่า “งานโฆษณาไม่มี อะไรจริงเลย มันหลอกลวง ภาพ ที่ออกมาก็ต้องรีทัชซ�้ำๆ แปลกดีนะ ทั้งๆ ที่ตอนเรียนหนังสือเราอยาก ท�ำงานในวงการนี้มาก แต่สุดท้าย เราก็เริ่มเบื่อความฝันของตัวเอง” ครั้นแล้วฝันหนึ่งจึงเริ่มโยกย้าย อีกฝันหนึ่งสบโอกาสผลิยอดขึ้นมา แต่ดูจะเป็นฝันที่ค่อยๆ เดินทางมา อย่างไม่รบี ร้อน เพราะแม้เมล็ดพันธุ์ ความชื่นชอบศิลปะจะแฝงฝังมา ตั้งแต่เด็กๆ แต่คุณอ๋ายก็หันเหไป
สนใจในสาขานิเทศศาสตร์ก่อน จนกระทั่งเริ่มรู้ชัดว่าชอบงานปัก และงานศิลปะที่ท�ำจากผ้า วิชา ปักผ้าเบื้องต้นจึงเริ่มต้นในช่วงปี ที่ผ่านมา แม้จะฝังจ�ำจากเรื่องราว ในวัยเยาว์มาตลอดว่าการปักผ้า เป็นเรื่องยากก็ตาม “ตอนเด็กๆ เคยเห็นอาปัก ปลอกหมอนเป็นรูปแมว ปักเป็น เส้นทึบเลยนะ ตอนนั้นเรารู้สึกว่า มันอัศจรรย์มากเลย นี่ท�ำจากฝีมือ คนจริงเหรอ ดูสูงส่งมาก ก็เลย ฝังใจว่างานปักมันเจ๋ง และน่าจะ ยาก” คุณอ๋ายเล่าด้วยเสียงหัวเราะ
เรื่อง: ณวรา หิรัญกาญจน์ | ภาพ: สรพงษ์ สวะวิบูลย์
การใช้เทคนิคการปักในแบบผสม ผสานอาจเป็นส่วนหนึ่งของ “ความ ไม่ธรรมดา” ที่คุณอ๋ายเอ่ยถึง เพราะ เมื่อนักปักผ้าได้มาเห็นชิ้นงานจะดู แล้วทราบทันทีว่าในหนึ่งผืนภาพ มีทั้งเทคนิคการปักตัวหนอน ปม ฝรั่งเศส เลซี่เดซี่ คัตเวิร์ก ปีกนก บางชิ้นยังรวมถึงการวาดภาพสีน�้ำ ร่วมด้วย ยิ่งไปกว่านั้น นอกเหนือ จากไหมและด้าย คุณอ๋ายยังใช้ วัสดุในการปักหลากหลาย ทั้งเลื่อม ลูกปัด ผ้าลูกไม้ หรือไหมพรม แล้วเพิ่มเติมเรื่องราวในภาพปัก ให้สื่อความหมายยิ่งขึ้น เหมือนดังเช่นภาพปักรูปโยโกะ โอโนะ ที่มีเส้นผมด�ำขลับท�ำจาก ผ้าลูกไม้สดี ำ� บนเรือนผมยังปรากฏ เครื่องหมายสันติภาพ มีนกพิราบ สีขาวเกาะอยู่บนมือของเธอ และ มีแว่นตาสีแดงเปื้อนเลือดของ จอห์น เลนนอนคาดไว้บนศีรษะ
สัญลักษณ์ทั้ง 3 อย่างนี้ล้วนสื่อถึง สันติภาพและการไม่ใช้ความรุนแรง ที่โยโกะรณรงค์มาตลอด คุณอ๋าย ลงมือปักภาพนี้ถัดจากภาพฟรีดา คาห์โล ทั้งยังตั้งใจให้ทั้ง 2 ภาพนี้ รวมอยู่ในโปรเจ็กต์ผู้หญิง 10 คน ที่สร้างแรงบันดาลใจให้ตัวเอง “ผู้หญิงคนอื่นๆ ที่ตั้งใจจะปักต่อ คือ มาดอนน่า โคโค่ ชาเนล และ อองซาน ซูจี” คุณอ๋ายเล่าถึง โปรเจ็กต์นี้ให้ฟังคร่าวๆ “ตอนนี้ ยังคิดไว้เท่านี้ก่อน เพราะต้องคิด คอนเซ็ปต์การปักแต่ละภาพให้ชัด โจทย์ก็เลยยากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งต้อง หาความหมาย แต่ละภาพต้อง มีเรื่องราว ต้องใช้วัสดุที่ลึกซึ้ง กินใจ เพราะเราไม่อยากโชว์แต่ เทคนิคอย่างเดียว” เอกลักษณ์ในงานปักของ คุณอ๋ายยังอยู่ที่ความไม่เป็น ระเบียบ เส้นด้ายที่ร้อยเรียงเป็น ภาพจึงเป็นเหมือนลายเซ็นไปใน ตัว อย่างเส้นด้ายรุ่ยร่ายที่ดูพลิ้ว เหมือนเส้นผมปลิวไหว หรือปม ฝรั่งเศสที่ขดไม่เท่ากันท�ำให้ผม หยิกขอดดูมีมิติขึ้นมา “บางคน อาจบอกเราปักไม่เนี้ยบ งานไม่ เรียบร้อย แต่เราอยากให้มันดู หลุดๆ เซอร์ๆ เส้นไม่ต้องเท่ากัน ทุกเส้นหรอก ปล่อยให้มนั ฟรีฟอร์ม เบี้ยวไปมา งานจะดูไม่แข็ง และ มีอิสระมากกว่า”
ถูกผลักตกขอบเป็นของล้าสมัย แต่คุณอ๋ายกลับยึด “ดอกนมแมว” เป็นสิ่งบันเทิงใจที่ช่วยคลายความ เหนื่อยหน่ายจากงานประจ�ำ และ น�ำมาเป็นสื่อในการส่งผ่านผลงาน ที่สร้างความสุขให้ตัวเองเสมอ “คนยุคนี้สมาธิสั้น ไม่ค่อย อดทนกับอะไรได้นาน บวกกับ งานประจ�ำที่ท�ำให้เราเลี่ยน เลย เลือกงานท�ำมือที่มันสวนกระแส แต่ได้อยู่กับความเป็นจริงมากกว่า ไม่ต้องพึ่งพาเทคโนโลยี ได้อยู่กับ 2 มือที่ต้องลงมือท�ำจึงจะได้มา งานปักท�ำให้เรามีสมาธิ เป็นคน ใจเย็นขึ้นเยอะ การปักผ้าท�ำให้ ชีวิตนิ่งและมีความสุขจนรู้สึกได้ ว่า เราเจอจุดยืนของตัวเองแล้ว” บางคนอาจตื่นเช้าเพื่อออก ก�ำลังกาย สวดมนต์ เข้าครัว แต่ ส�ำหรับคุณอ๋าย กิจวัตรทุกเช้าคือ การปักผ้า เพราะถือเป็นช่วงเวลา ที่มีสมาธิที่สุดของวัน ส่วนวันเสาร์ อาทิตย์ก็แบ่งเวลาให้การปัก เช่นเดียวกัน แต่ไม่ยึดหลักปัก ทั้งวี่ทั้งวัน เน้นการปักทุกวันอย่าง สม�่ำเสมอ “เพิ่งเริ่มปักจริงจังเมื่อ ปีที่แล้วเอง แต่งานออกมาเยอะ ไม่ได้รู้สึกว่าท�ำงานหนักนะ แต่เรา ทุ่มเทให้มัน และตั้งใจจะเอางาน ปักเป็นหลักในการใช้ชีวิตต่อไป”
สนุกๆ แปลกๆ ให้หลุดไปจาก กรอบเดิมบ้าง เลยอยากให้งานปัก พัฒนากว่านี้ อยากผลักดันให้ มันไม่ได้เป็นแค่งานฝีมือ แต่มี คุณค่าเทียบเท่างานศิลปะ” “สวน” ที่แท้จริงนอกจากจะ ออกดอกผลให้เจ้าของชื่นชมแล้ว ยังควรแบ่งปันร่มเงาให้ผู้อื่นได้ด้วย แม้สวนของคุณอ๋ายจะยังไม่ส�ำเร็จ เป็นรูปร่าง แต่ด้วยสองมือที่ถือ อุปกรณ์ท�ำสวนคือเข็มและด้าย คุณอ๋ายวาดหวังถึงโรงเรียนสอน เย็บปักถักร้อยของตัวเอง “ตอนนี้ รู้สึกว่าสิ่งที่ท�ำอยู่มีคุณค่าแค่ส�ำหรับ ตัวเอง เราได้งาน ได้ชื่อเสียง แต่ เมื่อถึงวันหนึ่งก็จะรู้สึกว่างเปล่าอีก ปักศิลปะ เลยอยากเปิดโรงเรียนสอนเย็บปัก จากจุดเริ่มต้นที่เพียงต้องการ ถักร้อย หรือท�ำงานรีไซเคิล เช่น ความสุขในเส้นด้าย ท�ำงานศิลปะจากผ้า ทุกวันนี้คุณ เอาเสื้อผ้าที่ใส่ไม่ได้แล้วหรือตกยุค ตั้งแต่กลิ่นนมแมวกลายเป็น อ๋ายยังเป็นนักปักที่เป็นครูสอนปัก ไปแล้วมาท�ำกระเป๋า ปลอกหมอน กลิ่นสังเคราะห์ ก็ยากจะพบเห็น ผ้าของจอยรักคลับ ผู้มองศิลปะ อีกอย่างที่อยากท�ำคือ ท�ำอะไรเพื่อ บ้านไหนปลูกต้นนมแมวเพื่อเติม การปักผ้าว่ามีคุณค่ามากกว่า สังคม เช่น ไปตามชุมชนเพื่อสอน กลิ่นหอมให้หน้าบ้านอีก สอดพ้อง เป็นแค่งานอดิเรกทั่วไป “เรา เด็กปักผ้า หรือตั้งกลุ่มที่ช่วยเหลือ กับยุคสมัยที่เปลี่ยนไปจนท�ำให้ แปลกใจว่าท�ำไมงานปัก นิตติ้ง คนอื่น” แล้วเมื่อวันนั้นมาถึง สวน ธรรมชาติไกลตัว ความไวกลาย หรือโครเชต์ถึงมีแต่รูปแบบเดิมๆ ดอกนมแมวแห่งนี้จะผลิดอกขาว เป็นพระเจ้า และความพิถีพิถัน ท�ำไมไม่มีใครลุกขึ้นมาท�ำอะไร สะพรั่งไปไกลอย่างแน่นอน
(ดูรายละเอียดของคุณอ๋ายได้ที่คอลัมน์ WORKBOOK)
M A R T H A S T E W A R T . C O M | RR