AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X I TWEEMAANDELIJKS I VERSCHIJNT NIET IN AUGUSTUS
VAKBLAD VOOR RETAILMANAGERS
•
14e JAARGANG
•
NR 3 MEI-JUNI
2016
• WWW.RETAILUPDATE.BE
ER I S S DO IL RETA N IG DES
SLEEPLIFE: ALLES OP DE FYSIEKE WINKEL 15 Confituur
bewijst succes onafhankelijke boekhandel
22 LingeriePRO
uitgegroeid tot volwaardige vakbeurs
25 Digitopia
pakt uit met Citie App
SHELF SERVICE
From Shoppers to Buyers
76
%
Verhoog uw verkopen in het winkelpunt en activeer uw merk met de marketingoplossingen van HighCo Shelf Service. Voor, tijdens en na de aankoop.
van de aankopen worden beslist in het winkelpunt !*
100 * POPAI 2015 Studie
%
kans dat de consumenten uw merk aankopen !
Boost uw verkopen met onze tools Activeer uw verkopen INSTORE PROMOTION Communiceer in de winkel INSTORE MEDIA
info@highco.be • +32 (0) 2 467 33 33 www.highcoshelf.be
Animeren van het rayon FIELD MARKETING Waarde creëren INNOVATION
EDITO
INHOUD MEI - JUNI 2016
SAMEN STERK, DE WEG NAAR SUCCES Het is voor retailers, in deze tijden van globalisering en ecommerce, niet altijd makkelijk om een behoorlijk resultaat neer te zetten. De realiteit is soms hard: minder klanten, concurrentie van brand stores, concurrentie van het internet, meer eisende leveranciers, dure nieuwe technologieën, minder toeschietelijke banken ... Het heeft weinig zin de problemen op te lijsten. Willen ondernemers succesvol zijn, dan dienen ze na te denken over oplossingen. Er is alvast één stap die dringend moet gezet worden: schaalvergroting door samenwerking. Maar dat ligt voor onze winkeliers moeilijk. Winkeliers die denken dat ze alleen het hoofd kunnen bieden aan de uitdagingen van vandaag, hebben nog weinig toekomst. Samen sterk is het krachtige antwoord. En dat lukt. Een mooi voorbeeld van een geslaagde samenwerking lees je in deze RetailUpdate. Begin dit jaar stapten zestien Vlaamse slaapwinkels over van de Sleepy-formule naar de Sleeplife-formule. De wil om te blijven samenwerken is enorm groot. Daarom werd de vennootschap Phenix Retail opgericht. Het is een overkoepelende organisatie, met een eigen manager, die de belangen van de veertien eigenaars groepeert en instaat voor een gezamenlijke aanpak van positionering, marketing, logistiek en financiën. Voor de leden blijft de fysieke winkel de draaischijf van het contact met de klant. Beleving is cruciaal waar klanten de dingen “aan den lijve” kunnen ondervinden. Daarnaast wordt aandacht besteed aan duurzaamheid en authenticiteit. Een mooi succesvol antwoord op de razendsnelle evolutie van de retailmarkt.
Bart Van Langenhove Hoofdredacteur bart@retailupdate.be be.linkedin.com/in/bartvl1 Twitter: @RetailUpdate_BE
Verantwoordelijke uitgever: Piet Salens Gravendreef 9 bus 8 – 9120 Beveren RetailUpdate is een uitgave van EMG NV Tel.: 03 750 90 20 Fax 03 750 90 29 E-mail: info@retailupdate.be Web: www.retailupdate.be Twitter: @RetailUpdate_BE Hoofdredacteur: Bart Van Langenhove E-mail: bart@retailupdate.be Tel.: 0475 75 07 37
INTERVIEW 6 Wim Herman, managing director van Phenix Retail – Sleeplife “We trekken voluit de kaart van de fysieke winkel”
SHOPPING 15 Confituur, netwerk van onafhankelijke boekhandels “Kleurrijk en smaakmakend vakmanschap”
Vormgeving en productie: Just 1 Click 0475 400 800 Druk: www.daddykate.be
Redactiemedewerkers: An De Maere, René De Witte, Geert Degrande, Sandra Gyles, Michaël Vandamme, Erik Verdonck, Edith Vervliet. Eindredactie: Frederika Hostens Abonnementen: Nadine Pharasyn E-mail: info@retailupdate.be RetailUpdate wordt gedrukt op een milieuvriendelijk, houtvrij papier “Core silk”. Het wordt verstuurd onder recycleerbare LDPE-folie. © Editing Media Group. EMG NV heeft de grootste zorg besteed aan het natrekken van de informatie en kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele vergissingen of verkeerde gegevens
15
22 Vakbeurs LingeriePRO
Met de Pro van Professional en Promotie
22 DOSSIER RETAIL DESIGN 25 Digitopia “We gaan voor Triple I: Inform, Interact en Intercept”
Customer Relationship Manager: Kjell Bries E-mail: kjell@retailupdate.be Tel.: 03 750 90 26 Customer Relationship Assistant: Ina Veeckman E-mail: ina@retailupdate.be Tel.: 03 750 90 25
6
25 EN VERDER…
• Interview met retailconsulent Cor Molenaar • Hoe gaat de middenstand de online uitdaging aan? • De echte ledrevolutie moet nog beginnen • Creatieve, inspirerende en interactieve winkeltrends • Mechelen combineert runshoppen met funshoppen
27 RETAILUPDATE I
3
UPDATE PRIMEUR IN BELSELE: WINKEL VOOR SCOOTMOBIELEN MET TESTPARCOURS
QUARTIER BLEU WIL GOEDE BALANS MET HASSELTSE CENTRUM
Filip Van Bel en Kristien Clarysse van bvba Clarybel uit Belsele spelen met seniorenscooters en scootmobielen onder de bedrijfsnaam ‘Ik blijf mobiel’ in op de nood van senioren om zo lang mogelijk zelfstandig mobiel te blijven, ook als ze niet meer kunnen fietsen of met de auto kunnen rijden. In hun vernieuwde showroom, die op 12 mei officieel de deuren opende, bieden ze een uitgebreid gamma verschillende modellen aan.
Uniek is echter dat ze tegelijk over een testparcours in open lucht beschikken, met verschillende soorten ondergrond en zelfs een helling, om zo de kopers snel vertrouwd te maken met de manier waarop ze hun scootmobiel kunnen gebruiken. Een dergelijk testparcours voor scootmobielen bestaat nergens anders in België. >> www.ikblijfmobiel.be Ik blijf mobiel
TWIGGY WIL MET VERKOOP VAN MERK MARIE-STELLA-MARIS BIJDRAGEN TOT BETERE WERELD In meer dan één opzicht neemt de Gentse modezaak Twiggy in het retaillandschap van de Arteveldestad een aparte plaats in. Zo ligt het pand niet in of naast de grootste winkelstraat maar centraal tussen Gent-Zuid en de Kouter en met de parking van de Reep op wandelafstand. “Ons pand aan de Notarisstraat met een verkoopoppervlakte van 450 vierkante meter met een aanbod voor heren op de ondergrondse verdieping en voor dames op de gelijkvloerse en eerste verdieping, is inderdaad een van de factoren waarmee we ons van andere zaken onderscheiden”, legt medeeigenaar Yves Boonen uit. “Maar we willen ons echt onderscheiden door het aanbod, met niet alleen kleren van onze favoriete merken, maar ook lifestyleproducten, waar we zelf van houden, juwelen, interieurproducten en accessoires.” Nieuw in het aanbod zijn het water en de schoonheidsproducten van het Nederlandse merk Marie-Stella-Maris, dat ontstaan is vanuit het geloof dat elke aardbewoner recht heeft op zuiver drinkwater. Het bedrijf begon met de verdeling van natuurlijk mineraalwater, maar voegde daar ook natuurlijke schoonheidsproducten aan toe. Voor elke liter verkocht mineraalwater en voor elk verkocht schoonheidsproduct schenkt het bedrijf respectievelijk 5 eurocent en 1 euro aan drinkwaterprojecten in de hele wereld. >> www.twiggy.be Twiggy Gent
4
I RETAILUPDATE
Het heeft door allerhande procedures langer geduurd dan oorspronkelijk gepland, maar eind vorig jaar kon in Hasselt dan toch gestart worden met de bouw van het woon- en winkelcomplex Quartier Bleu door de projectontwikkelaars Matexi en Chateaux Real Estate van de familiale groep Justin Onclin. Aan het kanaal, vlak bij het centrum van de stad, verrijst straks een wijk met blokken van in totaal 400 appartementen, 2.500 parkeerplaatsen, 20.000 m² winkelruimte en 3.000 m² horeca. Tom Van Becelaere van Matexi: “Eind 2013 hebben we onder meer met Unizo een convenant getekend dat er geen zaken uit het centrum zouden aangetrokken worden, al kan een winkel in de stad in Quartier Bleu wel een tweede vestiging openen. Er zijn afspraken gemaakt om een goede balans te vinden met het centrum. Wat modezaken betreft, willen we complementair zijn. Hoeveel winkels er exact komen, staat nog niet vast, maar het zullen er 30 tot 35 zijn met een oppervlakte van 1.000 tot 2.500 m². Misschien komen er een paar kleinere panden bij. Er komt zeker een supermarkt. Er zijn met een aantal enseignes al vergevorderde gesprekken.” Aanvankelijk moest de nieuwe wijk in april 2018 een feit zijn. “Dat was iets te ambitieus. Het zal het voorjaar 2019 worden.” >> www.quartierbleu.be Quartier Bleu
UPDATE NOPPE SLAAPCULTUUR OPENT PRETVERDIEP Nathalie Noppe, zaakvoerster van Noppe Slaapcultuur uit Lokeren, die vorig jaar een award kreeg als meest klantvriendelijke winkel van het land, heeft haar winkel helemaal vernieuwd. Tijdens het weekend van 13, 14 en 15 mei opent ze een nieuwe concept store met daarin een echt ‘pretverdiep’. Dat biedt niet enkel een aangename sfeer en een zeer mooi productaanbod maar ook een totale belevingservaring. Op de benedenverdieping blijven consumenten kwaliteitsvolle bedden en hoofdkussens vinden. Volgens Nathalie Noppe evolueert de slaapkamer naar een extra leefruimte. Een plek waar je graag en langer wil blijven. Om te ontspannen met een goed boek, lekkere hapjes te eten of met een stevig glas wijn van de avond te genieten. Op het pretverdiep komt de nieuwe ‘prêt-à-dormir’-afdeling met bedlinnen, night- en homewear en zelfs zwemkledij, badpakken en lingerie. Ook in de paskamers gebruikt Noppe de nieuwste technologieën. Via een touchscreen regel je zelf de belichting van de spiegels en vermindert de kans op miskopen. Voor zijn slaapcomfortlijn werkt de slaapwinkel met eigentijdse Belgische en Europese merken zoals Loof, Beka, Kreamat, Carpe Diem en Arco Bedding. >> www.noppeslaapcultuur.be Noppe Slaapcultuur
CHECKPOINT SYSTEMS OPENT RFID INNOVATIECENTRUM Checkpoint Systems heeft in het Nederlandse Terborg een innovatiecentrum rond Radio-frequency identification (RFID) geopend. Doel is om RFID toegankelijker te maken voor retailers uit Noord-Europa, met name de Benelux, de Scandinavische landen, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Retailers kunnen in het innovatiecentrum van Checkpoint Systems aan den lijve ondervinden welke impact RFID heeft op hun logistieke processen. En dat bij elke stap van de logistieke keten. Het innovatiecentrum fungeert niet enkel als showroom, maar toont retailers hoe het door Checkpoint Systems ontwikkelde platform Check-Net® zorgt voor de optimale zichtbaarheid van alle goederen binnen alle productie-, distributieen facturatieprocessen. Daarnaast kunnen de bezoekers met eigen ogen zien hoe Checkpoint Systems dagelijks innoveert op het gebied van RFID: van de productie van toonaangevende RFID-labels, via de ontwikkeling van printmachines tot de software en scanners die de volledige goederenstromen van de retailer zichtbaar maken. Senior Director Peter Hensgen verduidelijkt: “Tijdens zo’n bezoek leggen we precies uit hoe RFID de logistieke problemen oplost van de 40 retailers waarmee Checkpoint momenteel onderhandelt, of waarmee we al in de concept- of gedeeltelijke uitrolfase zitten. De technologie is intussen heel sterk geëvolueerd, snel en betaalbaar, en kan eenvoudig op maat van hun eigen retailprocessen geconfigureerd worden.” Het innovatiecentrum, waar 45 mensen werken, bestaat uit een showroom en twee productievloeren, goed voor een totale grondoppervlakte van 2600 m². >> www.checkpointsystems.com
5 SEO-TIPS VOOR E-TAILERS Uit onderzoek blijkt dat heel wat webshops nog altijd een onvoldoende scoren op het vlak van SEO. Met andere woorden: hun zoekmachineoptimalisatie laat nog heel wat te wensen over. Op retailwatching.nl lazen we een interessant artikel met een aantal tips om die SEO op te krikken. We vatten voor u de belangrijkste samen.
1 2 3 4 5
Let op je content. Zorg in eerste instantie voor kwalitatieve en relevante content. Als de informatie die je deelt goed is, blijven bezoekers langer in je webshop. Wellicht klikken ze zelfs door. Voor Google betekent dit dat de pagina blijkbaar de informatie geeft die iemand zoekt en dus rankt die pagina hoger. Daarnaast gaat het ook om kwantiteit. Zo blijkt uit onderzoek dat er een relatie bestaat tussen tekstlengte en ranking. Maar overdrijf niet. Uiteindelijk schrijf je een tekst voor een potentiële klant die je niet wilt afschrikken met nutteloze en slecht leesbare informatie. Zorg voor een ‘call to action’. Let er op dat meta titles (titels van zoekresultaten in Google) en meta descriptions (de tekst van een zoekresultaat) een ‘call to action’ bevatten. Dit verhoogt de doorklikratio. Voorkom indexatie van irrelevante pagina’s. Niet elke pagina is voor Google interessant om op te nemen in de zoekresultaten. Denk aan het boodschappenmandje, of de inlogpagina. Dit is vrij complexe materie, maar een SEO-consultant kan je hierbij goed adviseren. Maak gebruik van rich snippets. Je zoekresultaten kun je verrijken met extra informatie. Denk aan beoordelingssterren, of tags zodat de prijs van een product ook in het zoekresultaat zichtbaar is. Dit soort informatie helpt consumenten beslissen of jouw pagina een bezoek waard is. Stel je filterpagina goed in voor SEO. Vaak zorgen filters voor duplicate content. Dat komt omdat Google alle mogelijke combinaties maakt met de filters. Zorg daarom voor een gestuurd filtersysteem waarbij Google selectief pagina’s indexeert op basis van zoekwoorden met zoekvolume.
EERSTE ELEKTRONISCHE NEUS VOOR SMARTPHONES Met in het mannelijke brein 40 procent minder hersengebied om geuren waar te nemen dan in de vrouwelijke hersenen, is het mannelijke geurorgaan gemiddeld minder gevoelig voor geurtjes. Met dit in het achterhoofd én in combinatie met het feit dat mannen meer zweten en onze neus went aan de eigen lichaamsgeur, stelt Nivea Men zijn revolutionaire project NOSE voor. NOSE is de eerste mobiele toepassing waarmee smartphones mannelijk zweet kunnen ruiken. Op deze manier helpt Nivea Men mannen hun lichaamsgeur onder controle te houden en hen zo meer zelfvertrouwen te
geven. Dankzij revolutionaire sensortechnologie in combinatie met een lerende applicatie, zal NOSE aangeven of een ‘zweetstatus’ oké is of beter kan. De wereldpremière en de eerste demonstratie van de beta-versie vonden enkele weken geleden plaats in Vilvoorde bij Happiness. Het Belgische agentschap Creative Connectivity is de bedenker van dit concept dat ze wereldwijd met Nivea Men ontwikkelden. >> www.niveamennose.com Nivea Men
RETAILUPDATE I
5
INTERVIEW SLEEPLIFE IN CIJFERS - 16 winkels in Vlaanderen - 600 tot 1.000 m² gemiddelde winkeloppervlakte - 14 zelfstandige coöperanten - 100 medewerkers - 7.500 bedden verkocht per jaar - 10.000 matrassen verkocht per jaar - 25.000 hoofdkussens verkocht per jaar - 30.000.000 euro omzet per jaar
“Als we ons Vlaamse huiswerk goed gemaakt hebben, kunnen we met Sleeplife zeker de taalgrens oversteken en zelfs naar het buitenland trekken”, benadrukt Wim Herman.
Sleeplife schudt de slaapwereld wakker
“We trekken voluit de kaart van de Veertien ex-Sleepy-leden groepeerden zich en timmeren nu samen aan de weg onder de Sleeplife-vlag. “De nieuwe keten focust op slaapadvies op maat en de winkels zijn daarbij van cruciaal belang”, benadrukt Wim Herman, managing director van Phenix Retail, de overkoepelende organisatie die instaat voor de marketing, aansturing van de logistiek, het financiële luik en de goederenstromen van de Sleeplife-winkelpunten. “De zestien Vlaamse slaapwinkels die op 1 januari hun deuren openden onder de naam Sleeplife waren allemaal al actief in de sector”, begint Wim Herman. “Het verhaal vertrekt immers vanuit Sleepy. De laatste jaren waren een flink aantal Sleepy-leden niet echt tevreden met de strategische visie van het management en de daarbij horende positionering van de keten. Sleepy koos immers voor een omnichannel model waarbij de website centraal stond en de fysieke winkel meer en meer een showroom werd van de webshop. Uiteindelijk kwam het tot een breuk in 2015 en besloten veertien zelfstandigen om zich te verenigden in een nieuwe coöperatieve vennootschap.” STERKE WIL OM SAMEN TE WERKEN “Al van in het prille begin was er bij de veertien zelfstandigen een enorme wil om samen te werken aan een nieuw en mooi verhaal. Een uniek gegeven in het huidige retaillandschap”, benadrukt Wim Herman. “De keuze om mee in dit concept te stappen, was bij mij dan ook snel gemaakt. Bovendien kunnen alle coöperanten bogen op een jarenlange ervaring in het vak. De naambekendheid van Sleepy mag dan wel weggevallen zijn, de kennis is wel gebleven. Mooi voorbeeld is de Sleeplife-winkel van Koen Imschoot aan de Heidebaan in Sint-Niklaas, waar we vandaag te gast zijn.” BELEVING IS CRUCIAAL “Bij Sleeplife gaan we voluit voor belevingswinkels waar klanten echt ‘aan den lijve’ kunnen ondervinden wat slapen op maat nu precies inhoudt. Het besef dat een kwalitatief bed belangrijk is voor de nachtrust en uiteindelijk voor de levenskwaliteit, is veel groter dan vroeger. Bovendien is de Vlaming nog altijd bereid om voor een goed bed het bijhorende budget te spenderen. Het online aankopen van een kwalitatief bed in deze prijsklasse zien wij
6
I RETAILUPDATE
echter niet onmiddellijk gebeuren. Het is immers de unieke en persoonlijke combinatie van bodem, matras en kussen die voor het juiste gevoel zorgt. En dat kan je simpelweg niet via internet overbrengen”, vindt Wim Herman. WISSELEND WINKELBEELD Sleeplife trekt voluit de kaart van de fysieke winkel. “We creëren sfeer en zorgen voor een steeds wisselend winkelbeeld met onze uitgebreide collectie slaapmode. We hebben een sterke klantentrouwheid en vaste klanten springen zo’n twee keer per jaar binnen. We moeten er dus voor zorgen dat we hen kunnen blijven verrassen, en dat doen we onder meer met een modieuze textielcollectie en met leuke geschenkartikelen”, vertelt Koen Van Imschoot. BELEVINGSSTUDIO & SLAAPADVISEURS “Daarnaast hebben we een unieke Ergosleep-belevingsstudio in huis waarmee we het slaap-DNA van de klant kunnen meten”, gaat Koen verder. “Zo weet hij perfect welk slaapsysteem het beste bij hem of haar past. Dit hoogst persoonlijke totaalconcept verzekert de klant een perfecte nachtrust en een optimale recuperatie van zijn lichaam en ruggengraat in het bijzonder. En tot slot werken we ook met slaapadviseurs, die met hun ervaring en opleiding écht advies geven en tijd maken voor elke klant.” BELGISCH VAKMANSCHAP Sleeplife gaat prat op een uitgebreid aanbod lattenbodems, boxsprings, matrassen, kussen, hoezen en slaapmode. Bovendien is Sleeplife de exclusieve verdeler van het bovengenoemde Ergosleep-label, een product van Belgische makelij. Duurzaamheid en aandacht voor authenticiteit zijn bij Sleeplife immers geen loze woorden. “Onze producten worden zo veel mo-
winkels”, vertelt Wim. “We zijn momenteel niet in alle Vlaamse regio’s even sterk aanwezig dus er is zeker werk aan de winkel. Vooral in Brussel en Vlaams-Brabant zijn er nog een aantal blinde vlekken op de kaart. Daar ligt momenteel dan ook de prioriteit. We zijn op zoek naar potentiële kandidaten die mee aan de Sleeplife-kar willen trekken.” HUISWERK MAKEN “Ook in andere regio’s zijn er zeker nog mogelijkheden maar we moeten eerst een sterke basis creëren in onze thuismarkt Vlaanderen vooraleer we de taalgrens oversteken richting zuiden en naar het buitenland trekken. We zijn er echter wel van overtuigd dat we een waardevol concept in handen hebben dat ook aan buitenlandse en Waalse klanten een mooie meerwaarde kan bieden. Maar eerst dus nog even de volle focus op Vlaanderen”, benadrukt Wim Herman.
OVER SLEEPLIFE SINT-NIKLAAS Koen Van Imschoot (foto hiernaast) is geboren tussen de bedden. Zijn ouders gingen in 1985 van start met een Sleepy-winkel. “De passie voor slaapcomfort heb ik dus met de paplepel meegekregen”, lacht Koen. “Het is een microbe die je bijt en je nooit meer loslaat. De zaak hier op de Heidebaan in Sint-Niklaas heb ik zo’n zes jaar geleden samen met mijn vrouw uit de grond gestampt. Ondertussen hebben we een mooi cliënteel opgebouwd en met de kracht van onze nieuwe Sleeplife-groepering zullen we daar zeker een sterk vervolg aan kunnen breien.”
fysieke winkel” gelijk in België gemaakt. De basis van ons assortiment is ‘made in Belgium’. En dat niet alleen omwille van het rationele aspect. Authenticiteit is enorm belangrijk in onze filosofie van maatwerk en individueel slaapcomfort. Bij de opbouw van het assortiment dragen we Belgisch vakmanschap dan ook hoog in het vaandel”, verzekert Wim. AMBITIEUZE MARKTLEIDER Sleeplife heeft al vanaf dag één een goede dekking over heel Vlaanderen en mag zich meteen ook marktleider noemen in het segment van kwaliteitsvol slaapcomfort. “In eerste instantie willen we ons bewijzen met de zestien vestigingen, maar op termijn zien we wel ruimte voor tien extra Vlaamse
MOOIE TOEKOMST “Internationaal gezien doet de Belgische markt voor slaapcomfort het zeker niet slecht. De Vlaming besteedt flink wat aandacht aan zijn bed en de boodschap van ‘elke 10 jaar je matras vervangen’ is hier zeker goed doorgedrongen. De laatste maanden zagen we wel dat grote beslissingen wat worden uitgesteld, maar de basisinstelling van de klant ten opzichte van onze producten zit nog altijd goed”, stelt Wim Herman vast. “De concurrentie in de sector van slaapcomfort is de afgelopen jaren wel fors gestegen. De markt is in zijn totaliteit gegroeid maar omdat er meer spelers zijn, moet de koek natuurlijk verdeeld worden. Onze zestien Sleeplife-winkels delen alvast éénzelfde visie op de markt en het winkelgebeuren. Bovendien hebben ze een gemeenschappelijke strategie om samen te groeien. De toekomst ziet er dus mooi uit.” An De Maere >> www.sleeplife.be
Geen saaie productopstellingen voor Sleeplife, maar wel heel veel sfeer en een steeds wisselend winkelbeeld.
RETAILUPDATE I
7
INTERVIEW
De Nederlandse ‘retailprofessor’ Cor Molenaar staat er al jaren om bekend geen blad voor de mond te nemen en retailers op het hart te drukken dat het erop aankomt zich snel aan te passen als ze willen overleven. Toch blijkt in een gesprek met RetailUpdate dat hij minder pessimistisch is dan velen misschien denken.
Cor Molenaar
“Elke organisatie heeft nood aan een Chief Adaptability Officer” 8
I RETAILUPDATE
“De context is enorm aan het veranderen”, zegt de bijzondere hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de eigenaar van eXQuo Consultancy. “Dat kan niemand ontkennen, maar dat houdt meteen ook kansen in voor retailers die zich snel aan de veranderende omstandigheden weten aan te passen. We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk. En daarin heeft eigenlijk elke organisatie nood aan een nieuwe functie, die van CAO: Chief Adaptability Officer.”
De toekomst is onzekerder dan ooit, in alle mogelijke sectoren
HET LICHT VAN DE ZON Lang voor er ook in ons land alarmkreten te horen waren over de moeilijke economische situatie waarin de retail verzeild is geraakt, over leegstand en over de mogelijke sluiting van een duizenden winkels gooide Cor Molenaar al herhaaldelijk een knuppel in het hoenderhok. Hij deed dat onder meer met de boeken Het einde van de winkels? en Red de winkel. “We moeten natuurlijk het licht van de zon niet ontkennen”, zegt hij. “De retail heeft het lastig en dat heeft zich de jongste maanden vertaald in de teloorgang van nochtans spraakmakende retailers. V&D was daarvan een voorbeeld in Nederland, BHS in het Verenigd Koninkrijk, Brantano in België. In Nederland waren er in 2011 nog 119.000 winkels en dat aantal is nu geslonken tot zowat 85.000. De algemene verwachting, die slechts door weinigen wordt tegengesproken, is dat dit aantal de komende jaren nog verder zal dalen tot zowat 70.000. En in België zien de verwachtingen er uiteindelijk niet anders uit. Vele ketens voelen zich ook bedreigd. Volkomen terecht beseffen ze dat ze drastisch moeten ingrijpen om op hun beurt niet kopje onder te gaan. Bij Blokker is bijvoorbeeld gekozen voor een heel forse reorganisatie, waardoor de keten volgens mij weer op de goede weg is. Anderen zoeken het in schaalvergroting. Vandaar bijvoorbeeld de machtsstrijd tussen de Franse ketens Conforama en Fnac voor de overname van Darty, die uiteindelijk door Fnac werd gewonnen. Met andere woorden: er zal de komende maanden en jaren wellicht nog een hevig robbertje worden gevochten op de retailmarkt en in een omgeving met grote ketens die zich aanpassen, is het evident dat ook de kleine zelfstandige retailer de mouwen zal moeten opstropen om zich aan te passen.” OPLETTEN MET GEMIDDELDEN Dat sommige retailers nog altijd doen alsof er al bij al weinig aan de hand is, kan er bij Cor Molenaar niet in. “Natuurlijk kan je je haar niet laten kappen via internet of benzine in je auto gooien via internet”, zegt hij. “Als je de cijfers van onder meer kappers en benzinestations bij de grote hoop gooit, dan kan je inderdaad nog altijd zeggen dat internet de retailwereld niet grondig door elkaar aan het schudden is. Maar met gemiddelden is het altijd opletten geblazen. Ik zeg bij wijze van boutade wel eens dat de gemiddelde Nederlander één borst en één teelbal heeft. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat er nog altijd veel te veel in algemene termen wordt gedacht. Gemiddelden kunnen absoluut niet verdoezelen dat in sommige sectoren al een kwart tot 40% van de omzet online wordt geboekt. Die ontwikkeling is gewoon niet te stuiten. Als de consumenten 35% van hun speelgoed via internet kopen of als de modebranche al 8 tot 10% van haar globale omzet via e-commerce boekt, dan heeft dat onvermijdelijk gevolgen voor de fysieke winkels. Dat is de logica zelf.” HET GELE GEVAAR? Cor Molenaar was een van de eerste stemmen die wezen op de enorme opgang van pure e-commercespelers als Amazon, Zalando en Coolblue. “Doe er nu ook maar de Chinese internetgigant Alibaba bij”, zegt hij.
“We moeten echt niet doen alsof die ver van ons bed staat.” Enkele dagen na het gesprek dat RetailUpdate met Cor Molenaar had, kondigde Alibaba trouwens de opening van een kantoor in Amsterdam aan, weliswaar met de boodschap dat dit vooral voor Nederlandse winkeliers de kans zal bieden om biertjes, scheermessen en dekbedovertrekken te gaan verkopen aan een half miljard Chinezen. “De globalisering werkt natuurlijk ook in de andere richting”, zegt Cor Molenaar daarover. “De totale omzet van Alibaba groeide in het eerste kwartaal van het jaar naar 3,25 miljard euro. Dat is bijna 40% meer dan in het eerste kwartaal van 2015, en dat terwijl iedereen het erover eens is dat de Chinese economie het minder goed aan het doen is. Alibaba is enorm sterk gegroeid in het buitenland en kon een exportstijging van 70% in de boeken laten optekenen. Dat heeft ook een grote invloed op onze winkels. De Chinese e-commercegigant verdubbelde tijdens het eerste kwartaal zijn winst tot bijna 400 miljoen euro. De platformen die in handen zijn van Alibaba, zoals Taobao en Tmall, hadden in het eerste kwartaal 423 miljoen gebruikers die voor bijna 100 miljard euro aan producten verhandelden. Dat is echt gigantisch. We staan er hier veel te weinig bij stil dat Alibaba bijvoorbeeld vorig jaar op 11 november - Singles Day in China – liefst 467 miljoen pakketjes heeft besteld en daarmee in één dag een omzet draaide van 13 miljard euro, een bedrag dat hoger ligt dan de omzet die Facebook in 2014 in een heel jaar realiseerde.” RUILEN IN PLAATS VAN KOPEN Internet heeft niet alleen een impact op de rechtstreekse verkoop van de retail, aangezien iedereen nu verplicht is ook dat kanaal te gebruiken, maar het heeft ook een aantal maatschappelijke gevolgen, waar niet naast te kijken is. Er ontstaan ook maatschappelijke disrupties die de retail op één of andere manier bedreigen. De slechtere gang van
Er ontstaan tegentrends die nieuwe kansen bieden
zaken in de wereldeconomie zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat steeds meer mensen zaken zelf zullen proberen te maken. Moes- en stadstuintjes maken opgang, mensen zullen ook in toenemende mate zelf dingen proberen te printen in plaats van ze in winkels te gaan kopen. En ook het fenomeen van de zogenaamde Nowners mag niet worden onderschat. Nowners is een samentrekking van no owners. Jamie
DE PLATFORMECONOMIE Internet en de grote e-commercespelers zijn niet de enige ‘stoorzenders’ voor de retail. “We leven ook steeds meer in een platformeconomie”, zegt Cor Molenaar, die daarvoor verwijst naar het boek Platform Revolution – How Networked Markets are transforming The Economy and How to Make Them work for you van Sangeet Paul Choudary, Marshall W. Van Alstyne en Geoffrey G. Parker. Samen met The Fourth Industrial Revolution, van Klaus Schwab, de voorzitter van het World Economic Forum, zijn dat volgens Molenaar de boeken, die elke retailer zou moeten lezen om duidelijk te beseffen wat er aan de hand is en wat er ons de komende tijd nog te wachten staat. Het eerste boek is een soort handboek om in de nieuwe economie een succesvolle business uit te bouwen. Het tweede zegt dat de aan de gang zijnde revolutie als gevolg van doorbraken zoals internet of things, de zelfrijdende auto en 3D-printing niet alleen enorme veranderingen teweeg zal brengen in wat we doen, maar ook in wie we zijn. “De uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd”, zegt Cor Molenaar, “zijn inderdaad gigantisch. De toekomst is onzekerder dan ooit, in alle mogelijke sectoren.”
RETAILUPDATE I
9
INTERVIEW
Tegenover de digitalisering staat een hang naar het analoge
Gutfreund, de CMO van het creatieve toekomstbureau www.thisisnoise. com wijst erop dat dit nieuwe consumentensegment zijn aanhangers heel snel ziet toenemen. Het gaat om een groeiende groep mensen die er eigenlijk geen behoefte aan hebben om iets te bezitten en aan wie winkeliers dus ook niets kunnen verkopen. “Steeds meer mensen”, aldus Gutfreund, “zijn ervan overtuigd dat ze er niet naar moeten streven om zoveel mogelijk te bezitten, maar dat het leven veel gemakkelijker is als ze gewoon toegang hebben tot wat ze nodig hebben op het ogenblik dat ze dat nodig hebben.” Op alle mogelijke domeinen zien we tegenwoordig via handige apps allerlei ruilsystemen als paddenstoelen uit de grond rijzen. Als tien gezinnen afspreken dat ze elk jaar of om de twee jaar een grote meubelruil doen, dan vernieuwen ze regelmatig hun interieur zonder naar de meubelhandel te moeten gaan. “Het is inderdaad maar een van de maatschappelijke trends, waar ook de retail zeker rekening moet mee houden”, zegt Cor Molenaar. VERANDERENDE CONTEXT Toch mag dit alles volgens Cor Molenaar niet de indruk wekken dat alles kommer en kwel is. “In de eerste plaats is duidelijk dat er ook altijd tegentrends ontstaan die nieuwe kansen bieden. Mensen zijn bijvoorbeeld begaan met gezond eten, maar in de voedingssector stelt men vast dat ze ook weer meer suiker en vet gaan eten. Mensen zoeken in tijden van angst, onzekerheid en twijfels ook naar gezelligheid.” Die zou wel eens aan de basis kunnen liggen van wat tijdens Retail Event Nederland de ‘verdenemarkisering’ van de retail is genoemd, die het succes verklaart van concepten als Flying Tiger. Mensen gaan op zoek naar manieren om het in moeilijke tijden toch nog gezellig te maken. De almaar sterkere globalisering gaat gepaard met een steeds groeiende aandacht voor alles wat lokaal is, tegenover de digitalisering staat een hang naar het analoge, en de zoektocht naar uniciteit en authenticiteit is een antwoord op de groeiende standaardisering. “Retailers die erin slagen om in te spelen op de zintuigen van de consument en hen te laten zien, te laten ruiken en te laten luisteren op een manier die hen emotioneel raakt, wacht een gouden toekomst”, zegt Cor Molenaar nog. HEDONISCH Volgens Cor Molenaar zijn er voor retailers genoeg inspirerende voorbeelden van handelaars die het wel goed aanpakken en die bewijzen dat
10
I RETAILUPDATE
ze op die manier de klanten blijven overtuigen. “De jaar na jaar stijgende groeicijfers van Ikea zijn natuurlijk veelzeggend”, zegt hij. “Maar ook Blokker is met zijn herstructurering nu helemaal op de goede weg en ook Rituals is zeker een inspirerend voorbeeld. Het komt er voor retailers op aan om voor hun klanten een hedonische omgeving te creëren, een omgeving waarin waarin ze zich echt goed voelen. Geurmarketing, de juiste muziek en goede verlichting zijn daar enkele recepten voor. Voorts komt het erop aan om de problemen van de retail in de binnensteden aan te pakken op een doordachte manier, die uitgaat van het koopgedrag en de koopmotieven van de klanten en niet via een stedenbouwkundige benadering of een benadering die draait rond ruimtelijke ordening en die ergens in een ivoren toren is bedacht.” CONTEXTUAL LEARNING De lange termijn voor ogen houden, voortdurend aan de volgende stap denken, inspelen op de tegentrends van globalisering, standaardisering en digitalisering en vooral in alles proberen om relevant te zijn – bijvoorbeeld ook door goed rekening te houden met het gedragsverschil tussen verschillende generaties – zijn volgens Cor Molenaar de ingrediënten die de handel nodig heeft voor een fraai ogende toekomst. “Kijken naar de context is ontzettend belangrijk”, besluit hij. “Daarom heb ik ook de nieuwe methodiek van contextual learning bedacht. Het gaat om een methodiek om snel kennis te krijgen van een bepaald onderwerp door de combinatie van eigen ervaring en kennis met nieuwe inzichten via video, artikelen en interactie. Door gebruik te maken van de eigen kennis en die te combineren met interactieve toepassingen, zoals webinars en vlogs (video weblogs), is het mogelijk om snel de kennis weer op peil te brengen en op die manier in staat te zijn zich snel aan te passen. Want aanpassingsvermogen is dé troefkaart om in de huidige omstandigheden als retailer een mooie toekomst uit te bouwen.” Geert Degrande >> www.cormolenaar.nl @cormolenaar
SHOPPING
Zo gaat onze middenstand de online uitdaging aan
Keurslager De Burggrave-Van Moer springt op de e-commerce trein Online of fysiek kopen is geen of-of-verhaal meer... Retailers die ook in de toekomst succes willen oogsten, moeten de bakstenen winkel met een online shop combineren. En dat hebben ook meer en meer middenstanders begrepen. Keurslager De Burggrave - Van Moer uit Haasdonk geeft het goede voorbeeld en is sinds kort ook open na sluitingstijd. “We hebben eerst de boot nog wat afgehouden, maar zijn nu enorm opgetogen over de mooie resultaten van onze webshop”, vertelt Filip De Burggrave enthousiast.
De ontwikkeling van het online luik van Keurslager De Burggrave - Van Moer heeft ons zo’n 2.500 euro gekost .
De consumentenverwachtingen en het bijhorende winkelgedrag zijn de afgelopen jaren sterk veranderd. De hedendaagse shopper verwacht dat een winkel 24u per dag open is, en dat 7 dagen op 7. Niet op voorraad is daarbij uit den boze. Daarnaast gebruiken
steeds meer consumenten het internet als informatiebron. Websites en sociale media allerhande worden volop ingezet om de nodige info te vergaren vooraleer men tot een aankoop overgaat. De weg naar e-commerce ligt dus breed open...
HOT AND HAPPENING Filip De Burggrave: “E-commerce is hot and happening. Ook kleine zelfstandigen moeten dus op die trein springen. De voorbije jaren heb ik – net als vele kleine handelaars - een wat afwachtende houding aangenomen. Maar RETAILUPDATE I
11
SHOPPING DE AANPAK VAN KAPLUS Voor de uitwerking van het online verhaal klopte Keurslager De Burggrave - Van Moer aan bij Kaplus. “We hebben voor hen de lay-out van de nieuwe website en webshop ontwikkeld en de programmatie van de webwinkel verzorgd”, vertelt Katrien Smet. “Uiteraard hebben we het systeem volledig geïnstalleerd in de winkel en er een etikettenprinter aan gekoppeld. Voor elk van onze klanten gaan we na de oplevering van de website ook grondig uitleggen hoe alles precies werkt, waardoor ze er in de toekomst zelf mee aan de slag kunnen gaan. Grote voordelen van de webshop van Keurslager De Burggrave - Van Moer zijn de eenvoud en gebruiksvriendelijkheid. Klanten kunnen heel gemakkelijk online bestellen, terwijl de slagerij er zelf zo goed als geen onderhoud aan heeft. Simpel maar efficiënt!” >> www.kaplus.be
onze klanten bestellen meestal ’s avonds of heel vroeg ’s morgens.” INFORMATIE & SPECIALISTEN “Vooraleer we onze webshop ontwikkeld hebben, ben ik op zoek gegaan naar een aantal mooie voorbeelden uit de praktijk. Hoe doen collega’s het, hoe pakken zij online commerce aan, hoe gaat het nu echt in zijn werk… Die zoektocht leverde al een flink pak informatie op. Vervolgens heb ik aangeklopt bij Kaplus uit Beveren, die gespecialiseerd zijn in de materie. Zij hebben onze nieuwe website met bijhorende webshop ontwikkeld en gezorgd voor de volledige programmatie.” Prijskaartje van het volledige online luik van Keurslager De Burggrave - Van Moer? “Zo’n 2.500 euro. Daarin reken ik ook de printer die we moesten aankopen om de etiketten van de bestellingen te kunnen uitprinten.”
KWALITEIT MET DE GLIMLACH Keurslager De Burggrave - Van Moer biedt zijn klanten een breed assortiment fijne vleeswaren, charcuterie, kazen, traiteurgerechten, vers brood en gebak, groeten en fruit... Kwaliteit en
BEZINT EER GE BEGINT “Alvorens we de webshop online hebben gezet, moest ik er zeker van zijn dat alle elementen voor de volle 100 procent in orde waren.
wie ook in de toekomst succesvol wil zijn, moet mee evolueren. Eind vorig jaar hebben we de knoop doorgehakt en zijn we voluit gegaan voor een eigen webshop waarin je tot twee uur op voorhand je bestelling kunt doorgeven. Onze ‘tweede’ winkel werd dit jaar in februari gelanceerd, en met succes mag ik wel zeggen.” SUCCESVOLLE START “We zijn natuurlijk nog maar enkele maanden online actief, maar ik sta toch wel een beetje versteld van de resultaten. De afgelopen drie maanden ontvingen we wekelijks zo’n 150 bestellingen via de webshop. Als we dat per week bekijken, dan zien we dat het weekend goed is voor twee derde van die orders. De echte piek ligt dus op zaterdag en zondag, want ook dan zijn we open. De overige bestellingen worden tijdens de andere dagen van de week doorgegeven en afgehaald. Opvallend:
Alles moet echt wel op punt staan, anders kan je er maar beter niet aan beginnen. Klanten die bijvoorbeeld invullen dat ze om 9 u ’s morgens hun bestelling willen afhalen, moeten op ons kunnen rekenen. Hun order moet dan ook klaarstaan. Het uit de grond stampen van een webshop mag je zeker niet onderschatten. En ook daarna komt er nog heel wat bij kijken. Zo hebben we één iemand extra moeten aannemen. In het weekend zijn immers twee van onze medewerkers een hele voormiddag in de weer met het klaarmaken van de online bestellingen.” ZORG VOOR EEN TOTAALAANBOD “Omdat we met verse goederen werken – vlees, groenten, fruit, brood, zuivel… - staat
What to do when the air conditioning fails ? Offering full scope maintenance and fast repair services to let you focus on your core activities. CHECK OUT HOW WE DO IT >
WWW.ABC-CAREID.BE
ABC - CARE ID NV - TEL: +32 (0)3 287 06 10 - LUCHTHAVENLEI 7B BUS 2 - B -2100 DEURNE
12
I RETAILUPDATE
versheid staan daarbij centraal. De eigen webshop, een speciaal hygiënisch betalingssysteem en een broodservice buiten de openingsuren bewijzen dat ze er alles aan doen om aan
de wensen van de klant tegemoet te komen. En laten we ook zeker hun gastvrijheid niet vergeten. Hier wordt u altijd met de glimlach geholpen.
Keurslager De Burggrave - Van Moer is altijd open, ook na sluitingstijd.
niet het volledige assortiment online. Maar toch is ongeveer 80 procent van wat we in de fysieke winkel aanbieden ook via onze webshop verkrijgbaar. De klant moet immers ook online een ruime keuze hebben. We kunnen trouwens zelf aanpassingen doen aan de online lijst, wat toch erg handig is. Onze corebusiness is vlees, dus zo’n 70 tot 80 procent van de omzet van de online bestellingen komt van vlees. De online bestelwaarde varieert echter sterk en gaat van kleine bestellingen van 10 euro tot grote orders van meer dan 100 euro.” JONG EN OUD “Ook het type klant dat koopt via de webshop is erg uiteenlopend en gaat van jonge tweeverdieners tot vijftigplussers en ouder. Vaak zijn het bestaande klanten of mensen die vroeger slechts sporadisch over de winkelvloer kwamen en nu veel online bestellen. Maar evengoed trekken we met onze webshop nieuwe klanten aan.” Wat hen aantrekt in de webshop? “Ze hoeven niet meer te wachten en aan te schuiven in de winkel en kunnen rechtstreeks naar de kassa om hun bestelling in ontvangst te nemen. Bovendien kunnen ze vanuit hun luie zetel én wanneer het hen uitkomt het assortiment bekijken en de producten van hun keuze bestellen. Sterke troeven voor mensen met weinig tijd.”
Met Filip De Burggrave staat vandaag de vierde generatie van de slagersfamilie aan het roer. RETAILUPDATE I
13
SHOPPING
HET VERSCHIL MAKEN Met de integratie van een online shop in de fysieke winkel wil Keurslager De Burggrave - Van Moer vooral het verschil maken. “Een webshop op poten zetten én onderhouden, vraagt flink wat werk. Heel veel van onze collega’s waagden zich voorlopig nog niet aan het avontuur. Met onze eigen online winkel hebben wij alvast een streepje voor op de concurrentie en kunnen we misschien het verschil maken op lange termijn. Daarnaast hebben we de webshop ook geopend op vraag van onze klanten. Sommigen onder hen waren echt wel vragende partij. Wij proberen van onze kant altijd bij de pinken te zijn en spelen waar mogelijk graag in op de vragen van onze klanten”, aldus nog Filip De Burggrave. An De Maere >> www.keurslagerdeburggrave.be
14
I RETAILUPDATE
SHOPPING
De vzw Confituur telt 25 leden boekhandelaren.
Confituur, netwerk van onafhankelijke boekhandels
Kleurrijk en smaakmakend retailvakmanschap Confituur op ambachtelijke wijze maken is een specialiteit. Precies met deze naam wil het samenwerkingsverband van 25 onafhankelijke boekhandelaren in Vlaanderen zich onderscheiden. Samen ondernemen ze promotionele activiteiten met respect voor het kwaliteitsvol aanbod en de individuele aanpak van elk Confituurlid.
Confituur zag in 2012 het daglicht en is eigenlijk een doorstart van Colibro dat jarenlang voor de belangen van de onafhankelijke boekhandel opkwam. “Aanvankelijk verenigde Colibro op een goede manier de ‘algemene’ boekhandel en de gespecialiseerde kinderboekhandels”, zegt René Van Loon die Confituur coördineert. “Colibro probeerde ook een rol te spelen in de commerciële afspra-
ken die gemaakt werden met leveranciers. Gaandeweg bleek dit te veel hooi op één vork. Acties doen die voor alle aangesloten leden de moeite waard waren, was niet eenvoudig. Het ontbreken van een logistiek apparaat maakte ook de zogenaamde groepsaankopen amper mogelijk. Toen Colibro niet langer aan de verwachtingen van een aantal leden kon voldoen, is besloten enkel met de ‘algemene’
boekhandel verder te gaan en zich minder in te laten met commerciële afspraken die onderling tussen partijen gemaakt worden. Zo is Confituur ontstaan.” GOED ZIJN IN WAT ZE DOEN De vzw Confituur telt 25 leden boekhandelaren. Zeven leden maken de raad van bestuur uit. Confituurleden betalen jaarlijks een vast
RETAILUPDATE I
15
SHOPPING bescheiden lidmaatschap om de werking en de stimuli te financieren. Confituur is kleurrijk en heb je in alle soorten. Juist omdat die naam zo verrassend is, blijft hij hangen. Na de ervaringen met Colibro zijn de doelstellingen van Confituur, volgens René Van Loon, ambitieus maar tegelijkertijd vrij gering want volledig toegespitst op naambekendheid. “Af en toe willen we ‘roepen’ dat we bestaan en dat we als retailers echt goed zijn in wat we doen, juist omdat we afwijken van opgelegde verwachtingspatronen. Eigenheid, eigenzinnigheid, eigenwijsheid zijn onze deugden. Onze leden gaan tegen de stroom in, zitten in de interessantere straatjes en niet op de boulevards die er in alle steden hetzelfde uitzien.” CONFITUUR MAAKT HET VERSCHIL De onafhankelijke boekhandels die er vandaag zijn, zijn de overlevers. Zij hebben bewezen in harde economische tijden bestand te zijn tegen zware concurrentie uit vele hoeken, denken we maar aan e-commerce bedrijven, ketenboekhandels en grootwarenhuizen. “We zouden met nog meer onafhankelijke boekhandels zijn, als er eerder werk was gemaakt van een ‘gereglementeerde boekenprijs’. Hopelijk komt die er vooralsnog snel. Maar we zijn overtuigd dat er voldoende kritische boekenliefhebbers zijn en straks ook nog zullen zijn die niet klakkeloos bijten in de een-
ENKELE CIJFERS TE BOEK GESTELD In een persbericht van 28 januari 2016 meldt Boek.be – op basis van GfK-cijfers – dat de verkoop van papieren boeken in Vlaanderen in 2015 heel lichtjes is gestegen, met 0,2% om precies te zijn. De verkoop van e-books steeg van 2,9% naar 3,14% van de totale boekenmarkt, wat vrij beperkt is. De GfK-cijfers vertegenwoordigen 88% van de totale boekenverkoop in Vlaanderen. Omzetcijfers van de ketenboekhandels, het overgrote deel van de zelfstandige boekhandels, de grootwarenhuizen en de ontspanningswinkels zijn hierin vervat. Kleinere winkels, kantoorboekhandels e.d. zitten vaak niet in die cijfers. Confituur kent de individuele omzetcijfers van zijn leden niet. Er is geen meldplicht. De leden kunnen evenwel onderling vrijwillig data met elkaar delen. Confituur baseert zich op cijfers van GfK over de onafhankelijke boekhandel. In het totaal zou deze groep een omzetstijging van 12% gerealiseerd hebben in 2015.
Gespecialiseerd aanbod reisgidsen en -verhalen in De Reyghere Reisboekhandel.
heidsworst die de consument wordt voorgehouden”, stelt de strijdvaardige coördinator. Het loont de moeite voor de boekenliefhebber en de toevallige geïnteresseerde, argeloze passant, een Confituurboekhandel binnen te
stappen en er even rond te dwalen. Niet een van de aangesloten leden heeft een winkelinrichting en een assortiment vergelijkbaar met die van een collega. Stuk voor stuk zijn het gespecialiseerde boekhandels met een eigen gezicht en ziel. Het vrijwel enige criterium waar-
Confituurboekhandels zijn stuk voor stuk gespecialiseerde boekhandels met een eigen gezicht en ziel
Confituur is met een gezamenlijke stand aanwezig op de jaarlijkse Boekenbeurs in Antwerpen.
16
I RETAILUPDATE
aan een Confituurboekhandel moet voldoen, is een ruim aanbod met eigen accenten. “We verwachten dat elke Confituurboekhandelaar een oprechte liefde koestert voor ‘het boek’ en daarover met passie, overtuiging en kennis van zaken kan praten”, benadrukt René Van Loon. Een aantal Confituurleden organiseert activiteiten in de marge zoals lezingen over nieuwe titels ter ondersteuning van de boekenverkoop. Iedereen is vrij om dit al of niet te doen. Sommigen hebben daarnaast nog een webwinkel, een antiquariaat, een tweedehands- of outletboekhandel. SAMEN STERKER Vrijwel alle onafhankelijke boekhandels zijn lid van Confituur. René Van Loon merkt dat op dat er nog geen leden hebben afgehaakt. “Samen aantonen dat het de moeite loont dat we er zijn, klinkt sterker dan wanneer elke onafhankelijke boekhandelaar dit zelf zou doen”, zegt Van Loon en hij heeft een punt. “In de beginperiode wilden we nog te veel promotionele acties doen. Maar het is niet eenvoudig om origineel
aard boekennieuws. Heel bewust beperken we het aantal boektitels tot een veertigtal per editie. We willen de lezer niet overspoelen.” Op 12 december viert Confituur ‘De Dag van de Onafhankelijke Boekhandel’. Dit is eigenlijk ook de officiële verjaardag van Confituur. “Op 12 december en de dagen erna vergasten we de bezoekers van onze boekhandels op een exclusief gemaakt boekje dat gratis wordt gegeven bij een minimumaankoop van 15 euro. Voor die gelegenheid vraagt Confituur aan een auteur om een boek te schrijven. Met welke auteursnaam Confituur dit jaar zal uitpakken, wordt bekendgemaakt op het ‘Uur van Confituur’, het nocturnemoment tijdens de Boekenbeurs waarop we de pers uitnodigen”, vertelt René Van Loon trots. De voorbije jaren waren Marc Didden, Geert Van Istendael, Michiel Hendrickx en Annelies Verbeke gastauteurs. Op 24 april, daags na de Werelddag van het Boek, werd voor het eerst de Confituur Boekhandelsprijs uitgereikt. Chris De Stoop, auteur van Dit is mijn Hof, een uitgave van De Bezige Bij, mocht de prijs – die een symboli-
Eigenheid, eigenzinnigheid, eigenwijsheid zijn onze deugden uit de hoek te komen. Al snel verval je in een prijzen- of bonusactie. Nu wagen we ons daar nog zeer sporadisch aan.” De communicatiemiddelen die Confituur ter beschikking heeft, zijn beperkt. De Confituurwebsite krijgt weldra een facelift om aantrekkelijker te ogen. Alle Confituurleden, op één na, hebben een eigen website om hun individueel aanbod, promotie-initiatieven en events aan te kondigen. Voor de vierde keer zal Confituur met een gezamenlijke stand in november aanwezig zijn op de Boekenbeurs in Antwerpen. Daar krijgen de leden individuele aandacht. Vorig jaar had elke boekhandel een boekenkast met zijn naam erop. René Van Loon: “Een mooie anekdote is die van een Boekenbeursbezoeker die speciaal naar de Confituurstand kwam omdat wij hem het jaar voordien een zestal titels hadden aanbevolen. Die waren zeer in de smaak gevallen en hij wou opnieuw ons advies.” MAGAZINE EN GRATIS BOEKJE Voorlopig drie keer per jaar (juni, september en december) verschijnt De Smaak van Confituur op 16 pagina’s in een oplage van 120 000 exemplaren. René Van Loon: “Dit magazine wordt verdeeld via De Standaard en onze leden. We belichten telkens een uitgever, brengen een interview met een van onze leden, zetten een illustrator in de schijnwerpers en geven uiter-
sche waarde heeft – in ontvangst nemen. De 25 Confituur-boekenhandelaren en hun klanten kozen deze titel uit vijf titels op de shortlist. CONFITUUR PROEVEN IN BRUGGE Om de smaakpapillen aan te scherpen, liep RetailUpdate in Brugge langs drie Confituurboekhandels. We troffen Thomas Barbier van boekhandel ‘De Reyghere’ in zijn zaak aan de Markt aan. Hij is ook uitbater van de aanpalende gespecialiseerde Reisboekhandel De Reyghere en Boekenoutlet De Reyghere, om de hoek. Op een boogscheut van De Reyghere bevinden zich twee andere Confituurleden: Brugse Boekhandel en Raaklijn (zie kaderstukjes). “Confituur is gestart als een ‘promotie’-initia-
Drie keer per jaar verschijnt De Smaak van Confituur op 16 pagina’s in een oplage van 120 000 exemplaren.
Confituur ook in de kennisuitwisseling onder collega’s. Maandelijks komt het bestuur van onze vzw samen. In werkgroepjes informeren en bezinnen we ons over thema’s die onze boekhandels aanbelangen, onze communicatie en organisatie kunnen verbeteren. Allemaal onderwerpen ingegeven door noden die wij op de werkvloer ervaren; bv welke distributeurs voor welke Engelse boeken zijn het meest geschikt voor Confituurleden.” De financiële toegevoegde waarde van het Confituurlidmaatschap is voor de individuele boekhandel moeilijk te meten. Confituur is als organisatie geen retailer. Confituurleden behouden de controle over hun eigen klantenbestand. Veel hangt af van de persoonlijke inzet van de boekhandelaar: hoe die inspeelt op gezamenlijke Confituuriniatieven. Ieder lid is daar vrij in. Sommige Confituurboekhandels zijn bijzonder actief om mensen naar hun winkel te trekken, leven in hun boekhandel en in de buurt te brengen.
Onze leden gaan tegen de stroom in
tief van onafhankelijke A-boekhandels”, vertelt Thomas Barbier, bestuurder en een van de drijvende krachten achter Confituur. “Dat is de categorie waarmee Boek.be, de koepelvereniging van het Vlaamse boekenvak, gespecialiseerde kwaliteitsboekhandels met kennis van de markt aanduidt. Voor mij zit de kracht van
Thomas Barbier: “We zijn in het bijzonder heel fier op ons salon, een ruimte boven de boekhandel waar we boekvoorstellingen organiseren. Daaruit zijn ook onze leesgroepen gegroeid. We hebben drie groepen voor romans en vorig jaar richtten we met succes ook een poëzieleesgroep op. Nog een stapje verder organiseren we geregeld cultuurreiRETAILUPDATE I
17
SHOPPING tuur en poëzie. Zo zijn we leidende partner in de organisatie van het stadsdichterschap van Herman Leenders en is ook onze bladwijzer ontworpen door een Vlaams talent, Lies Van Gasse.” Edith Vervliet >> www.confituurboekhandels.be Confituur-ledenlijst: >> www.confituurboekhandels.be/leden
55 JAAR RAAKLIJN
Chris De Stoop won in april de eerste Confituur Boekhandelsprijs.
zen. Zo zijn we schrijver Ilja Leonard Pfeijffer in Genua gaan opzoeken die in 2014 de Libris Literatuurprijs voor zijn roman La Superba kreeg. Naar aanleiding van Mark Schaevers’ Orgelman, reisden we naar Osnabrück om het
18
I RETAILUPDATE
Felix Nussbaummuseum te bezoeken. Later dit jaar maken we een Romereis met als leidraad Augustus, de roman van John Edward Williams. Daarnaast proberen we ook op andere manieren aandacht te trekken voor litera-
Op 1 juni vierde Confituurboekhandel Raak-lijn 55 jaar eigenzinnigheid, 55 jaar dialoog met literatuur, kunst en geschiedenis. Raaklijn heeft trends zien komen en gaan. Dat heeft geleid tot een boekhandel die nog altijd probeert, wars van zoveel modegeruis, een aanbod te brengen dat blijvend schoonheid en kennis vooropstelt. De wereldliteratuur vindt haar plaats in het Nederlands, in het Frans (met de volledig collectie van de Pléiade) en in het Engels (met de Everyman’s Library). “Raaklijn is nog niet uitgezongen, een nieuwe 55 jaar dient zich aan...”, zegt een enthousiaste Jan Darthet.
MANAGEMENT
Slimme labels, bijna niet meer weg te denken uit kledij.
Tijdens het slotevent van het project In-store-improvement getuigde onder meer de algemeen directeur van GIKS Mode over de vele voordelen van de RFID-technologie. Ook bij Decathlon, dat de technologie wereldwijd in bijna duizend winkels implementeerde, blijkt de methode al haar deugdelijkheid bewezen te hebben. Dat is ook logisch want anders zouden grote ketens zoals het Amerikaanse Bloomingdale’s en het Duitse Gerry Weber er niet massaal gebruik van hebben gemaakt. Hoog tijd dus om de terughoudendheid bij de moderetailers achter ons te laten.
Meerwaarde van RFID-technologie
Beter inventarismanagement en hogere klanttevredenheid In productieomgevingen wordt al decennialang RFID-technologie (Radio Frequency Identification) gebruikt. De modesector pikte de technologie nog maar recenter op. Giganten als Inditex, H&M, C&A en Decathlon gebruiken ze in hun winkels. De kleinere Vlaamse retailers lieten nog wat op zich wachten. Ook al tonen verschillende best practices de voordelen aan. Door de aanhoudende druk op de prijzen en nieuwe trends binnen de modesector, met onder meer een duidelijke hang van de consument om
steeds meer online te kopen, is het een must om een accuraat zicht te hebben op welke artikelen in welke kleur en welke maat zich waar in de logistieke keten bevinden. Voorraadbeheer is binnen de Vlaamse fashion retail echter nog vaak een zwak punt. Het Vlaams Instituut voor Logistiek (VIL) startte daarom in december 2014 samen met tien bedrijven met het project ‘In-store-improvement’. De deelnemende bedrijven waren Bleckmann, bpost, Caroline Biss, Fabrimode RETAILUPDATE I
19
MANAGEMENT (Bel & Bo), GIKS Mode, GS1, PostNL, Scapa, Siemens en Van de Velde. Het doel van het project bestond erin om de Vlaamse modesector aan te sporen om de stap te zetten naar het inzetten van RFID-tags voor een automatisch stockbeheer, op artikelniveau. Is RFID de juiste technologie om een hoge graad van voorraadnauwkeurigheid te verkrijgen? Welke voordelen en mogelijkheden biedt het voor producent, retailer en logistieke dienstverlener of toeleverketen? Welke investeringen gaan hiermee gepaard? Wat is de status van de technologie, en wat kunnen we de volgende jaren verwachten? Hoe gaan we praktisch te werk? Het slotevent van 26 mei in UrbanCity (Antwerpen) stelde een aantal antwoorden op die vragen voor, net als enkele zeer interessante praktijkgetuigenissen. RFID-TAGS IN PLAATS VAN BARCODE RFID-tags of ‘slimme labels’, uit de kledij van internationale ketens zijn ze al bijna niet meer weg te denken. Ze zijn een grote hulp om een correct zicht te hebben op de voorraden, een must om naar omnichannel over te stappen. Vlaamse modebedrijven volgen schoorvoetend, maar de grote doorbraak blijft nog uit. De overstap blijkt een complex proces. Bij de grote internationale modeketens is het al eerder regel dan uitzondering dat de barcodes in kleding tijdens het voorbije decennium werden vervangen door RFID-labels om hun producten van de fabrikant tot aan de kassa te volgen. Het voordeel van RFID tegenover barcodes is dat de slimme tags volautomatisch gescand kunnen worden en dat de etiketten veel meer informatie kunnen bevatten. Vlaamse moderetailers bleven, op enkele uitzonderingen na (JBC, ZEB …), achter. De noodzaak van een accurate stock wordt erkend maar de overstap is niet vanzelfsprekend. De technologie is niet ‘off-the-shelf’ beschikbaar en vraagt een volledige procesaanpassing. KOSTEN EN BATEN De stockaccuraatheid bleek volgens het VIL bij veel moderetailers een zwak punt. Het is geen uitzondering dat slechts van 70% van de artikelen in de winkel bekend is dat ze er inderdaad zijn. “We hebben een inventarisatie gemaakt van de nieuwste technologieën en hun mogelijkheden”, zegt Jan Merckx van VIL, die het project heeft geleid, “omdat dit voor individuele retailers erg moeilijk is. We hebben de kosten en baten tegen elkaar afgezet én verschillende technologieën uitgetest bij de deelnemende bedrijven.” Uit de businesscases blijkt dat de investering in de technologie zich snel terugverdient: tussen de 1,2 en 2,9 jaar. “In de berekening werd bovendien geen rekening gehouden met de eisen die omnichannel aan de bedrijven stelt, dus de baten liggen allicht nog hoger”, aldus Merckx.
Stefaan Allemeersch, GIKS Mode: "De RFID-technologie is veel betrouwbaarder geworden."
KOSTENBESPARING BIJ GERRY WEBER In de Verenigde Staten verkrijgt Bloomingdale’s volgens de site www. rfidjournal.com dankzij het gebruik van de RFID-technologie indrukwekkend accurate voorraadwaarden van 95 procent, maar in Europa doet high-end moderetailer Gerry Weber het nog beter met waarden van 99 procent, dankzij twee dingen: complete RFID-integratie in de gehele bevoorradingsketen en tweewekelijkse inventarisaties in alle winkels. Het rendement is zo groot, dat de RFID-implementatie van Gerry Weber zichzelf in slechts 24 maanden terugverdient, waardoor de winkelketen meer winst kan maken. Het Duitse modebedrijf werd onlangs de eerste moderetailer die een complete RFID geïntegreerde bevoorradingsketen realiseerde. Volgens Christian von Grone, CIO van Gerry Weber, betekent deze zet op meerdere fronten een kostenbesparing voor het bedrijf. Elk wasetiket is nu voorzien van een RFID-tag en elektronische productcode en kost slechts 0,08 euro meer dan een gewoon label. Voor zo weinig geld is er geen voorraadverlies in het transport, minder dan 1 procent ‘niet op voorraad’ situaties en minder diefstal, terwijl het bedrijf ook een besparing realiseert op de beveiligingskosten.
20
I RETAILUPDATE
BETERE BESCHIKBAARHEID Cijfers van bedrijven die er al mee aan de slag gingen, tonen veel voordelen van RFID-technologie voor de moderetail. Stockaccuraatheid stijgt van gemiddeld 63% naar 95%. Out-of-stocks in winkels dalen met tot 50%. Een betere beschikbaarheid van kledingstukken in de winkel zorgt voor een betere verkoop (van 2 tot 20%) en minder overschot die aan dumpingprijzen moet worden verkocht. De winkel kan spoedleveringen vermijden en verhoogt de klantentevredenheid. Winkelpersoneel kan daarenboven efficiënter worden ingezet door minder zoekwerk en tellingen. Naast een beter inventarismanagement maakt de technologie ook een betere controle op diefstal mogelijk. De winkel heeft realtime zicht op welke artikels de winkel verlaten en kan zijn stock meteen aanpassen en de nodige acties ondernemen. VOORRAADBEHEER BIJ GIKS MODE Een van de deelnemende bedrijven, GIKS Mode, is ondertussen helemaal gewonnen voor de technologie. Stefaan Allemeersch, zaakvoerder GIKS Mode: “De kledij die tussen het distributiecentrum en de winkels of tussen de winkels onderling circuleert, moeten we niet meer individueel uitscannen en vervolgens weer inscannen. Het volstaat ze door een poortje te rijden en alles is geregistreerd. Ook in de winkels heeft het voordelen. Aangezien elk kledingstuk een unieke code heeft, weten we
BELGISCHE RFID-SPECIALIST Resatec, de Belgische integrator van retailmanagementsystemen, is een pionier in de RFID-technologie. Recent nam het bedrijf, dat zich ook profileert als een van de belangrijkste spelers in winkeldiefstalbeveiliging, slimme klantentellers en camerabeveiliging, de handelsactiviteiten van zijn Nederlandse sectorgenoot EAS Benelux over. Resatec werd opgericht in 2002 en groeide uit tot een integrator van intelligente winkelmanagementsystemen. Het bedrijf implementeert onder meer oplossingen voor beveiliging tegen winkeldiefstal, koppelt slimme klantentellers aan kassadata en integreert RFID-technologie in de winkel om de consumentenbeleving te verbeteren en het rendement op de winkelvloer te verhogen. Onder meer Cassis-Paprika, E5 Mode, Veritas, Bel & Bo, Shoe Discount, Di Parfum, Multipharma, Fun, Brico, SportsDirect. com, River Woods, MediaMarkt, Telenet, Fnac en Carrefour doen een beroep op Resatec.
nu perfect welke stukken het verkooppunt hebben verlaten en welke niet. Dit betekent dat we onze klanten goed kunnen informeren over het al dan niet beschikbaar zijn van een item en onze mensen niet vruchteloos moeten zoeken. Vroeger betaalden we 10.000 tot 15.000 euro aan een externe firma om onze voorraad te inventariseren. Nu doen we het zelf. Het kost ons nog 1 tot 1,5 uur om een volledige voorraad van een winkel te hebben.” WAT MET PRIVACY? De terughoudendheid van de moderetailers ten aanzien van de RFIDtechnologie was soms ook ingefluisterd door opwerpingen van consumenten dat de technologie een bedreiging zou kunnen vormen voor hun privacy. Maar daar is geen reden toe. Het RFID-onderdeel van de labels is immers zo ontworpen dat het na het wassen uiteenvalt. Ze worden snel onleesbaar en de consument hoeft zich geen zorgen te maken over zijn privacy. Ook de tegenwerping dat de implementatie van de technologie bijzonder duur zou zijn, kan stilaan in de prullenmand. “Tot voor een paar jaar leefde wellicht niet geheel onterecht het oordeel dat de technologie eigenlijk alleen weggelegd was voor echt grote retailers”, zegt Stefaan Allemeersch. “Maar de prijs is in de loop der jaren fors naar beneden gegaan. De technologie is verder sterk verbeterd en veel betrouwbaarder geworden. Er zijn software-applicaties beschikbaar die geïntegreerd kunnen worden in de IT-systemen van de retailer en die op winkelniveau erg gebruiksvriendelijk zijn.”
DANKZIJ RFID OMZETSTIJGING BIJ DECATHLON Decathlon, dat wereldwijd om en bij de 950 winkels uitbaat, gaat er prat op dat de invoering van de RFID-technologie in alle winkels en in zijn 43 distributiecentra heeft bijgedragen tot een omzetstijging. Volgens de RFID-projectleider Jean-Marc Lieby, is de stockaccuraatheid zeer sterk gestegen en voor winkels met gemiddeld meer dan 30.000 referenties is dat een enorm voordeel.
VOORDELEN ZIJN LEGIO Daarnaast zijn de voordelen legio. Omdat dankzij RFID de inhoud van de dozen die uit het distributiecentrum vertrekken overeenstemt met de verpakkingsbon, treden geen discrepanties niet meer op. Stefaan Allemeersch: “Bij de implementaite van RFID wilden we de stockaccuraatheid verbeteren, de inventarisering vergemakkelijken, gemakkelijker kunnen werken aan de kassa en uiteindelijk ook de omzet verhogen. Vroeger voerden we handmatige controles uit bij de aankomst van de kleren in de winkel en we moesten voor elk kledingstuk de afzonderlijke barcode scannen. Daar kroop enorm veel tijd in. Met de RFID-technologie kan elke doos met een handterminal worden gescand, waarna de voorraad kan worden uitgepakt en neergezet. Omdat we een veel beter overzicht hebben van de voorraad, kunnen we heel snel ontbrekende maten of kleuren aanvullen en dat zorgt uiteraard voor een beter beantwoorden van de vragen van de klanten. Bij diefstal weten we ook onmiddellijk waar het schoentje knelt.” Managing director Lieven Steel (foto), is ambitieus: “De Nederlandse detailhandel groeit opnieuw, ook buiten de landsgrenzen. Heel wat winkeluitbaters zijn op zoek naar intelligente systemen om die groei nauwgezet op te volgen en het rendement op de winkelvloer verder te verhogen. Resatec heeft daar heel wat ervaring in, van artikelbeveiliging tot het verbeteren van de klantenervaring met de hulp van slimme technologieën zoals RFID. Met de overname van EAS Benelux wordt het voor de Nederlandse retailers nog makkelijker dan voordien om die kennis in huis te halen.” Samen zijn Resatec en EAS Benelux aanwezig in duizenden winkelfilialen in de Benelux en tot ver daarbuiten. Met een geconsolideerde omzet van 7 miljoen euro, dertig medewerkers en een uitgebreid professioneel servicenetwerk in heel Europa, kan Resatec snel schakelen en een stevige bijdrage leveren aan de groei van zijn klanten, ook internationaal. >> www.resatec.be
FOCUS BIJ DE KLANT De kostenbesparingen en de tijdwinst die dankzij de RFID-technologie kunnen worden gerealiseerd, zijn natuurlijk belangrijk an sich, maar ze hebben ook nog een belangrijke bijwerking: de focus ligt duidelijker op de klant. “Omdat we in de winkels de tijd die nodig is om bezig te zijn met de voorraden, hebben kunnen inkorten, houden we echt meer tijd over om met de klanten bezig te zijn”, zegt Stefaan Allemeersch. “En daar draait het natuurlijk om.” Geert Degrande >> www.vil.be/project/isi-store-improvement
RETAILUPDATE I
21
SHOPPING
Met de Pro van Professional en Promotie
LingeriePRO Midzomer is het opnieuw ‘foire’ in Waagnatie Antwerpen. LingeriePRO, de grootste Benelux vakbeurs waar producenten, invoerders, agenten en speciaalzaken in lingerie elkaar ontmoeten, is dan aan zijn 32ste editie toe. Alle aandacht zal naar de lente-zomercollecties 2017 gaan. Een gesprek met beursorganisator Philippe Bracke.
Zowel producenten, agenten als invoerders vinden elkaar op LingeriePRO.
“Het begon allemaal zo’n zestien jaar geleden”, begint Philippe Bracke die gepokt en gemazeld is in de lingerie. Zijn moeder had lingeriewinkel Aurora in Sleidinge (Oost-Vlaanderen) en jarenlang was Philippe vertegenwoordiger van Van Dyck & Partners, import en distributie van lingerie. “Op initiatief van elf actieve lingeriespecialisten – zowel producenten, invoerders als agenten – ging LingeriePRO als een soort aankoopbeurs van start in Hotel Serwir Sint-Niklaas. Het initiatief evolueerde op twee jaar tijd naar negentien bedrijven. Sinds augustus 2002 heeft de lingeriesector afspraak op het Eilandje in Antwerpen, aanvankelijk in Stuurboord/Hangar 26. Toen die locatie in 2009 uit haar voegen begon te barsten – we zaten aan 32 standhouders en hadden nog een vijftigtal nieuwe aanvragen gekregen – verhuisde LingeriePRO naar Waagnatie.”
22
I RETAILUPDATE
VAN AANKOOPTREFFEN NAAR VOLWAARDIGE VAKBEURS In datzelfde jaar heeft Philippe Bracke de exploitatie van LingeriePRO ondergebracht in bvba Pro-TradeGroup die operationeel is vanuit Merksem. Hij en zijn echtgenote Sabine Verhaeghe zijn van bij het prille begin de drijvende krachten achter LingeriePRO dat duidelijk van een aankooptreffen is uitgegroeid tot een volwaardige vakbeurs. Om en bij de 120 standhouders bieden in totaal zo’n 350 merken aan: van corsetterie, lingerie, badkleding en strandaccessoires, nachtkleding, ondergoed, shapewear tot home & leisure wear. Ook aanbieders van serviceproducten zoals verpakkingsmaterialen vinden hun weg op de beurs. Ongeveer 650 retailpunten bezoeken de beurs om zich te informeren over nieuwe collecties en tendensen, en orders te plaatsen.
TEN DIENSTE VAN DE RETAIL De organisator van LingeriePRO wil zijn vakbeurs zo aantrekkelijk mogelijk maken voor de retail. Hij deelt de mening van trendwatcher prof. Herman Konings, nog een geëngageerde inwoner van Merksem. Konings stelt dat de voordelen van online shoppen (tijdbesparend, winkelen wanneer het de consument past, ruim aanbod dat tussen verschillende winkels kan vergeleken worden enz.) steeds meer in fysieke winkels terug te vinden zijn. Het worden ‘fygitale’ ruimten, waar het fysieke en digitale gecombineerd worden. De moderne technologie laat de retail toe het gebruiksgemak en de instant bevrediging van online winkelen ook offline te brengen. “In de fysieke winkel krijg je nog die extra ervaring die je online niet kunt creëren. Want mensen ruiken, voelen graag, en krijgen graag persoonlijk advies. En zeker als het over lingerie en badmode gaat”, beklemtoont Philippe Bracke.
LINGERIE IN A NUTSHELL LingeriePRO Tradefair 2016 Wanneer: zondag 31 juli en maandag 1 augustus 2016 Waar: Hangar 29, Waagnatie Antwerpen Organisator: Pro-Tradegroup bvba Info: >> www.lingeriepro.be info@lingeriepro.be BUITENLANDSE LINGERIEBEURZEN In het buitenland vinden gelijkaardige lingeriebeurzen omstreeks dezelfde tijd plaats: Suprême Body and Beach van 24 tot 26 juli 2016 in München: >> www.munichfashioncompany.com/en/tradefairs/detail/body-beach-mtc
Ook buitenlandse exposanten komen naar de vakbeurs.
EXPOSANTEN Onder de 120 exposanten herkennen we een aantal grote merken, ook van buiten de Benelux. Zoek in het overzicht (http://lingeriepro.be/deelnemers.php) niet naar Van de Velde, het Belgische vlaggenschip van de luxelingerie met zijn merken PrimaDonna, Marie Jo en Andres Sarda. “Daarvoor moeten we even terug in de tijd”, verklaart Philippe Bracke. “Een vijftiental jaren geleden overtuigde Van de Velde een startende lingeriewinkel vaak om vooral op hun eigen ruime gamma te focussen waardoor weinig vrije aankoopruimte overbleef. LingeriePRO is, met zijn zeer gevarieerde aanbod, als alternatief gegroeid, maar wij onderhouden uitstekende relaties met Van de Velde zoals tijdens de Fedelin-sessies.” De focus van LingeriePRO ligt op de collecties en het contact met de beursbezoeker.
Modeshows of randactiviteiten zoals seminaries richt de beursorganisatie niet in. Exposanten kunnen op hun stand creatief zijn om de aandacht te trekken. “Het zijn allemaal open standen want openheid en toegankelijkheid zijn primair. Op die manier wordt het voor iedereen een aangename ontdekkingsreis. Heel wat retailers komen op zondag een kijkje nemen en keren op maandag terug om hun orders te plaatsen”, zegt Philippe Bracke. Vaak adviseert hij buitenlandse exposanten die minder vertrouwd zijn met de geplogenheden van de Benelux-retail. Op zondag kan de exposant zijn stand best als ontmoetingsplek met een aanzienlijk sfeergehalte inrichten. Het komt er dan op aan de collecties zo aantrekkelijk mogelijk voor te stellen. Op maandag moet het allemaal wat functioneler zijn en presenteert de exposant zijn collectie best op reeks of op kleur.
Salon International de la Lingerie et du Swimwear, uitzonderlijk tijdens Mode City in Lyon, van 9 tot 11 juli 2016: >> www.lingerie-swimwear-paris.com OPLEIDINGEN LINGERIE Er bestaat geen specialisatierichting ‘lingerie’ binnen de bachelor- en masteropleidingen mode. Wel biedt Syntra de voltijdse dagopleiding van één jaar ‘vervaardiger van lingerie en corsetterie’ waarna afgestudeerden aansluitend de opleiding ‘ontwerper van lingerie en corsetterie’ kunnen volgen. FEDERATIE VOOR LINGERIESPECIAALZAKEN Fedelin vzw: >> www.fedelin-lingerie.be Mode Unie: >> www.modeunie.be VAKBLAD Aphrodite: >> www.aphrodite.be
Elke stand is een sfeervolle ontmoetingsplek. RETAILUPDATE I
23
SHOPPING
Op LingeriePRO bieden om en bij de 120 standhouders in totaal zo’n 350 merken aan.
SELECTIECRITERIA BEURSDEELNAME Elke editie probeert LingeriePRO een mooie lingeriemix te brengen, waarbij corsetterie een hoofdrol opeist. De wintereditie is meer een aangelegenheid van nachtkledij terwijl de zomer voornamelijk badmode centraal plaatst, hoewel die tegenwoordig het hele jaar door beschikbaar moet zijn. De markt van de sport-bh’s en leisure wear is belangrijker geworden. De afgelopen jaren zat de grote innovatie hem in microvezels en toepassingen in bodyshape wear, eigenlijk een veredelde combi van een bh en ‘gaine’. “We hebben trouwe exposanten. Sommigen nemen slechts eenmaal per jaar deel. Het gebeurt ook wel eens dat er een afhaakt”, vertelt Philippe Bracke. De deelnemende exposanten krijgen een voorkeursrecht voor de volgende editie. Pas nadien komen nieuwe aanvragen in aanmerking. In augustus verwelkomt LingeriePRO voor de eerste maal het agentuur B-LEAF Fashion dat exclusief Duitse en Italiaanse bad- en lingeriemodemerken verdeelt (Adolf Riedl met o.a. Sunflair, Charmor, Ringella en Intimidea).”Een mooie aanvulling op het bestaande exposantenbestand waaruit blijkt dat onze beurs meer dan ooit in de kijker loopt”, stelt de organisator. AMBITIES NAAR DE TOEKOMST Philippe Bracke is een bijzonder gedreven man met realistische ambities. De beschikbare 6000 m² in Waagnatie is momenteel goed gevuld. Verdere uitbreiding ter plaatse is quasi onmogelijk. “Een uitbreiding van LingeriePRO zou betekenen dat de workload niet meer door het bestaande team kan gebeuren en we naar een nieuwe
24
I RETAILUPDATE
locatie moeten uitwijken. Daarom verkiezen mijn echtgenote en ik onze organisatie lean & mean te houden. Maar eigenlijk stelt de vraag zich niet. We blijven gaan voor een kwalitatief aanbod dat met de deelnemende exposanten mooi wordt ingevuld. Veel meer groei als Beneluxbeurs zit er niet in”, voegt Philippe Bracke eraan toe. Met Fedelin vzw, de federatie voor lingeriespeciaalzaken in Vlaanderen waarvan Philippe Bracke sinds drie jaar voorzitter is, heeft hij wel groeiplannen. “Ik heb ervoor geijverd dat Fedelin een volwaardig onderdeel wordt van ModeUnie (Unizo), de
sectororganisatie van de zelfstandige modedetailhandel. Fedelin-leden varen er alleen maar wel bij. Door hernieuwing van hun lidmaatschap genieten Fedelin-leden voortaan automatisch van de ModeUnie- en Unizo-lidmaatschapvoordelen. 299 euro lidmaatschap geeft bovendien recht op een opleidingscheque van 300 euro op te nemen in een PMO personeels- of managementopleiding. Zo heeft men zijn lidmaatschap er meteen uit”, zegt Bracke enthousiast. Edith Vervliet
DOSSIER RETAIL DESIGN
Welkom in Digitopia (vrij naar Frank Boeyen)
Shoppers verleiden en begeleiden met technologie Jan Bussels, de man achter het bedrijf Digitopia, koos niet toevallig Antwerpen als onze ontmoetingsplaats. Hier in deze stad kwam een van zijn successen tot leven: Innovation Boulevard. “De digitalisering groeit, maar het gaat niet vanzelf”, stelt Jan Bussels. Wat is wenselijk? Wat is haalbaar? Een gesprek met een bevlogen ondernemer. Voor lezers die Digitopia niet zouden kennen: de corebusiness van het bedrijf draait rond digital signage, digitale communicatie en zeker digitale communicatie op schermen. Daaruit is alles wat met ‘touch’ te maken heeft gevloeid. Om uiteindelijk te komen tot Innovation Boulevard: attractieve en interactieve oplossingen met touch. Maar daar bleef het niet bij. Jan Bussels: “Er kwam de vraag van de steden om iets te doen voor de lokale zelfstandige ondernemer, dat kernversterkend kan werken. Mensen mee helpen digitaliseren en ze stap voor stap meekrijgen in dat nieuwe tijdperk. Uit deze vraag werd het Smart Retail Platform ‘Citie’ geboren.” De branding voor dat soort concept bestaat al lang. Maar Jan Bussels vult het concreet in en noemt het ‘Triple I’: Inform, Interact (touch) en Intercept (app). “De mayonaise tussen die dingen is dat we werken met beacons”, zegt Jan. Die zorgen ervoor dat 1) de consument herkend wordt in de winkel (het functionele aspect) en dat 2) de consument het traditionele kan doen, m.a.w. ‘proximity marketing’ of alle marketingactiviteiten waarbij interactieve media worden ingezet en de locatie van de consument een rol speelt. “Wat ons uniek maakt, is dat de content op de schermen zich aanpast in functie van iemand die met een app binnenkomt”, benadrukt Jan Bussels. “En het breidt zich in een razend tempo uit. Zo komen er sensoren aan voor vrije parkeerplaatsen die vanzelf in de app komen. Daarnaast bestaan er ook al dashboards die weergeven wat er allemaal gebeurt in de winkel.” TRENDS EN TECHNOLOGIE IN DE RETAILMARKT Het is een open deur intrappen, maar mensen worden almaar meer digitaal en dat is positief. Maar benadrukt Jan Bussels: “De keerzijde van de medaille is dat ze plat gebombardeerd worden door zoveel trends, gadgets, allerhande nieuwe dingen, dat ze door het digitale bos de bomen niet meer zien. Met het risico dat ze niet gaan digitaliseren en dus blijven surplacen omdat ze niet durven of kunnen kiezen. En dat zie je zowel op het niveau van de steden als dat van de handelaars. Gelukkig zie ik wel dat de digitalisering groeit, onder meer door mond-tot-mond reclame. Maar het gaat niet
vanzelf. Zo geef ik graag het voorbeeld van de Innovation Manager die in het kader van Citie in elke stad wordt achterlaten om de handelaars te stimuleren.”
“Gelukkig zie je iedereen wel nog nadenken over de technologie en proberen ze die ook te integreren in de winkels. Het buzzword ‘omnichannel’ komt er langzaam maar zeker wel aan.
Digitopia pakt uit met Citie App.
RETAILUPDATE I
25
DOSSIER RETAIL DESIGN
Consument blijven begeleiden bij interactief gebeuren in de shop.
Ook bij de kleinere retailers. De moeilijkheid of uitdaging zal zijn om dat vol te houden want het blijft toch nog altijd iets wat geen natuurlijke habitat is. Winkeliers kunnen – bij manier van spreken – 20 uur achter de toog staan en verkopen. Maar één of twee uur iets anders gaan doen op vlak van digitalisering of nieuwe media, dat is niet zo simpel”, benadrukt Jan Bussels. “Maar op de een of andere manier aanwezig zijn op vlak van technologie, is echt wel essentieel. Al was het maar via een website of via Facebook of een andere webtool.” LINK NAAR FYSIEKE WINKEL? Digitopia promoot tot nader order, dat je uiteindelijk je product wel nog moet komen halen, voelen, ruiken in de winkel. “Een trend die je nu wel merkt is het ‘handenvrije’ shoppen”, zegt Jan Bussels en hij geeft een voorbeeld. “Ik ga naar vijf winkels en tegen dat ik in de parking kom, staan mijn vijf zakken daar klaar. Het feit dat ik die zakken niet moet meesleuren, gaat mij er misschien toe brengen om naar een taverne te gaan en daar iets te drinken. We spreken hier dus over gemak en comfort, een stukje beleving maar dan op een andere manier. Voorlopig zit dit soort van shoppen nog in zijn pilootfase, het komt nog iets te vroeg.” Nu de term ‘beleving’ is gevallen, stellen we de vraag, hoe technologie die beleving – in de winkel – echt kan verhogen. Voor Jan Bussels is ‘digital signage’ nog altijd een informatiekanaal en geen belevingskanaal. We moeten dat nog altijd zien vanuit kostenbeheersing en flexibiliteit. De twee belangrijkste doelstellingen van signage. Een volgende stap is volgens hem: interactie in de shop (hangt wel af van hoe groot je bent als winkelier). “Maar je moet daarmee opletten”, waarschuwt Jan Bussels.
26
I RETAILUPDATE
“De consument is de dag van vandaag nog niet klaar om alleen maar interactieve dingen te doen in een shop. Hij moet nog altijd begeleid worden. De grootste uitdaging ligt daarom ook bij de verkoper. Die moet op een totaal andere manier de consument gaan behandelen.” Op vlak van storedesign is het nog moeilijker. Vooral de content maakt het duur en niet elke handelaar of winkelier heeft daarvoor de nodige financiële middelen. Als voorbeeld geeft Jan Bussels de Armaniwinkel aan de Lange Wapper in Antwerpen. Daar staat een enorm groot scherm met een catwalk, dat welbeleven creëert en waar je als het ware naar toe wordt gezogen. Voor een kleine, middelgrote handelaar zijn dergelijke dingen onbetaalbaar. Hij of zij moet zoeken naar haalbare, schaalbare en dus betaalbare middelen. INNOVATION BOULEVARD: WHAT’S APP? Innovation Boulevard startte in februari vorig jaar in samenwerking met diverse partners. Het was de bedoeling om van de Meir de shoppingstraat van de toekomst te maken en aangenamer en eenvoudiger te winkelen. Zo kwamen er interactieve kleedkamers, een sms-systeem om wachtrijen te vermijden en een tool om zelf bestellingen te plaatsen via je smartphone. Zowat anderhalf jaar later, polsen we naar een stand van zaken. Jan Bussels geeft toe dat hij het project een extra dimensie wil geven, iets meer opentrekken naar de hele Antwerpse Meir. “Er komen andere winkels en betaalbare toepassingen waar in de zomer rustig aan zal worden gewerkt. Toch komen bedrijven nog altijd regelmatig inspiratie opdoen bij Innovation Boulevard. Maar een van de belangrijkste hin-
dernissen naar extra investeringen blijft geld. De beslissingskantoren van grote merken en winkelketens zitten niet meer in Antwerpen maar in het buitenland. Innovatie kost geld en als je veel winkels hebt, lopen de kosten daarvoor natuurlijk snel op. Daarnaast spelen mobiliteit en bereikbaarheid een levensbelangrijke rol net als randfactoren die je niet in de hand hebt. Zoals de aanslagen in Brussel of de voorjaarsverkoop die tegenvalt.” MODEL VAN DE CITIE APP We ronden onze gezellige babbel af met een blik op de toekomst, want daar staat Digitopia toch voor. Het model van de Citie App is een van de cases waar Jan wil mee uitpakken. Hoe kan ik van thuis uit dingen bestellen? Hoe kan ik loyaliteit creëren bij de consumenten? Hoe bouw ik een community verder uit? Iedere winkelier kan instappen en krijgt alle faciliteiten. Hij kan zijn klantenbestand bijhouden, weten wie wanneer iets komt kopen. En hoeveel keer hij dat doet? Een echte app dus gefocust op de klant. “In het ideale scenario”, zegt Jan Bussels, “begin je thuis te zoeken op het web. Ga je daarna in de winkel kijken, voelen, ruiken. Surf je terug op het web en bestel je (onderweg), het liefst nog bij dezelfde winkelier waar het allemaal begon. En de truc vinden waardoor de prijs niet meer de cruciale factor is maar waar kwaliteit en klantvriendelijkheid primeert tegen een betaalbare prijs.” Bart Van Langenhove >> www.digitopia.be @Digitopia_be
DOSSIER RETAIL DESIGN
Kostenbesparend, omzetverhogend en almaar dynamischer
Echte ledrevolutie moet nog beginnen Het heeft wat tijd gevergd, maar nu lijkt de echte doorbraak van ledverlichting in de retail niet meer te stoppen. Het verbruik is aanzienlijk lager dan andere verlichtingsmiddelen, de levensduur is vele keren langer, het rendement van de lampen blijft stijgen waardoor de terugverdientijd van de investeringen almaar korter wordt. Maar er is meer. Met led kunnen dynamische en interactieve systemen worden uitgerold met tal van mogelijkheden. De revolutie moet nog echt beginnen, zo blijkt het wel.
Overschakelen op led verlicht de elektriciteitsfactuur met 40 procent.
Waar verlichtingsbedrijven in een niet zo ver verleden nog stevig aan de kar moesten duwen om de retail te overtuigen om over te schakelen op led, is het tij nu aan het keren en is de retail zelf steeds meer vragende partij geworden. Dat heeft natuurlijk te maken met het groeiende besef dat een investering in led echt wel rendabel is. Al naargelang de winkel maakt verlichting 20 tot 40 procent uit van de totale energiefactuur van de zaak. Een flinke slok van de borrel dus. Wie overschakelt op led kan de factuur voor de verlichting met 40 procent drukken. Met een dynamische ledverlichting of met light management kan het zelfs oplopen tot 75 procent. Een dynamische verlichting is een verstandig lichtbeheersysteem dat de verlichting aan de hand van sensoren aanpast aan een aantal factoren. Het belangrijkste heeft met daglicht te maken. Sensoren passen de verlichting aan wat al tot een extra besparing van 15 tot 20 procent kan leiden. Als er weinig of geen volk is, is 60 procent van de verlichting meestal voldoende voor de sfeer. Is er veel volk dan kan men naar 100 procent gaan. In de uren voor de winkel opengaat en het personeel de rekken aanvult, kan het ook weer met minder licht. De aanwezigheidscontrole kan nog eens 5 procent doen besparen. Om een idee te geven van het bespa-
rende effect bij led: een lamp met 50 procent dimmen, zorgt meteen voor 50 procent minder verbruik. Dynamische verlichting kan enkel met led, maar omdat nog veel winkels verlichten met gasontladingslampen staat het nog in de kinderschoenen, maar het laat zich raden dat hier een mooie toekomst ligt te wachten. ENORM POTENTIEEL Omdat de marges in de supermarkten erg krap zijn en het volledig vernieuwen van de verlichting een niet-onaanzienlijke investering met zich meebrengt, heeft led nog een enorm potentieel voor de boeg. Want de besparingen zijn heel erg groot. Een studie van Electrabel gaf onlangs aan over wat men spreekt. De energieleverancier gaf aan dat een grootwarenhuisketen een jaarverbruik van elektriciteit heeft van tussen 70 en 250 gigawatt-uur. Een gemiddeld gezin komt aan 4.000 kilowattuur. Het verbruik van 200 gigawatt-uur in een supermarktketen is goed voor het verbruik van 50.000 huisgezinnen. Alleen nog maar led kan het verbruik va de keten drukken met het equivalent van het verbruik van 20.000 gezinnen. Led heeft niet alleen een besparend effect. Er zijn nog voordelen, zoals een betere commerciĂŤle benadering van de klant. Dan hebben we het opnieuw over dynamische en/of interacRETAILUPDATE I
27
Geraffineerd licht schept een aangename sfeer.
tieve verlichting. In pashokjes zou er een mooie toepassing kunnen zijn. Hier is het wel niet een systeem dat de dynamische verlichting aanstuurt, maar de klant zelf. Hij of zij kan met led het licht dimmen of versterken. Hoe zou hij of zij er mee uitzien tijdens de dag? En hoe ’s avonds? Het helpt de klant bij zijn keuze. Een veel bredere toepassing was er vorig jaar in de vernieuwde Carrefour hypermarkt in Lille in Frankrijk. De connected ledverlichting kwam van Philips Lighting. De elektronicagroep had eerder al aangegeven dat het aan een gps-systeem voor supermarkten via ledverlichting werkte. Nu stond het op punt. De hypermarkt had zijn fluorescentieverlichting vervangen door een 2,5 kilometer ledverlichting van Philips. Die verlichting kon gebruikt worden voor het versturen per locatie van signalen naar de smartphones van de klanten. Die moesten dan wel eerst een speciale applicatie installeren. 800 ledarmaturen kunnen dan via het licht een unieke code naar de smartphone van de klant sturen. De unieke code helpt de klant bij het vinden van zijn voorkeursaanbiedingen of alle speciale aanbiedingen in zijn onmiddellijke omgeving. Er kunnen ook kortingsbonnen naar de smartphone worden verstuurd. Of deze toepassing echt doorbreekt, valt nog te bezien. Maar led zal steeds meer gebruikt worden voor de winkelsfeer. Een discount zal het licht goedkoop laten lijken want het mag ook niet te gezellig zijn. Hoe meer accenten hoe meer de klanten het immers over algemeen als duurder percipiëren. Voor andere ketens zullen lichtkleuren veel belangrijker zijn. Als de producten mooi ogen, verkopen die ook beter. Led biedt hier flexibele mogelijkheden. VERSAFDELING Bûro Trend Light deed in dat verband ooit een studie waaruit zou moeten blijken dat de juiste verlichting op de versafdeling van supermarkten de
omzet met liefst vijftien procent kon aanzwengelen. Verkeerde kleuren kunnen producten er slechter laten uitzien dan ze zijn. Met een lamp waar een klein beetje groen licht is uitgefilterd, komt de rode kleur van vlees naar voren. Lampen waar een beetje blauw is uitgefilterd zullen de rode, groene en gele kleur van groenten en fruit accentueren. Helaas zal dat dan ook gebeuren met de rotte plekjes op de banaan. Licht in een agf-afdeling blijft wel een hele uitdaging want er moeten compromissen worden gesloten. Bij blauw licht komen de druiven en aubergines misschien mooi uit, maar tomaten en paprika’s worden flets. Toch blijft het voor een marktgevoel belangrijk dat het licht uniform is, maar een goede lichtbron voor de hele agf-afdeling is niet. Veel winkels kiezen daarom voor helder wit licht dat wordt geassocieerd met versheid. De broodafdeling bijvoorbeeld stelt andere eisen. Brood is erg gevoelig voor missers in de verlichting en daarom moeten geeltinten worden geaccentueerd. Wat voor brood geldt, gaat ook op voor wijn. Ook daar worden goudkleurige reflectors aanbevolen. Voor wijn geldt het niet, voor vers is het zeer belangrijk te weten dat die waren minder snel zullen bederven onder lampen die minder warmte uitstralen. En dan zit led natuurlijk opnieuw in pole position. Klanten zullen het verschil tussen goede en slechte verlichting allicht nooit zien, maar onbewust ervaren ze het wel. Geraffineerd licht schept een aangenaam winkelklimaat. Zeker op versafdeling zien fraai belichte producten er smakelijker uit en dat stimuleert de impulsaankopen. Licht kan dus een omzetbrenger zijn. Cijfers of studies zijn niet echt te vinden, maar specialisten zijn het er roerend over eens dat winkels met een optimale lichtlay-out de investeringen in enkele jaren terugverdienen door extra verkopen en een lagere energierekening.
SENSE OF ESSENCE Discover this collection: small light sources with great results. From 400 to 900 lm, a must for every interior. The recessed versions are available in 7 different varieties. Each variety has its specific design features.
www.lunoo.eu
Lighting solutions for professional projects MIRO FLEX
the lighting company
MIRO
ONA FLEX
27 t/m 30. 8. 2016 fresh.new.ideas.
ONWETENDHEID In een interview stelde de lichtadviseur van het bureau dat er nog werk aan de winkel is als het om licht gaat. “Vaak speelt onwetendheid een rol. De vloer dweilen vindt iedere winkelondernemer normaal, maar als ik ze aanraad af en toe een vochtige doek te halen over de lampen staan ze met hun oren te klapperen. Terwijl het licht aanzienlijk zwakker wordt en ook in kleur verandert door stof en andere viezigheid”, aldus de man. De man had ook een bedenking die men vaak over het hoofd ziet. Licht dat goed is voor de omzet, is dat niet altijd voor het personeel. Het is bewezen dat mensen bij daglicht effectiever werken. Ze maken minder fouten en voelen zich er prettiger bij. Ook bij seizoensdepressies wordt lichttherapie gebruikt. Als inval van daglicht bouwtechnisch niet mogelijk is, kan daglicht worden nagebootst met daglichtlampen die een hele kleine dosis UA-V-straling uitzenden, straling die in veel grotere mate gebruikt wordt in zonnebanken. En zo mag men er gerust van uitgaan dat een goede verlichting zelfs ziekteverzuim kan terugdringen in de retail. Last but not least is het feit dat een goede shopverlichting een concurrentievoordeel biedt tegenover de online handel, lezen we op de website van verlichtingsspecialist RZB. Consumenten kopen nog altijd een veelvoud van hun zaken in klassieke winkels. Om dat zo te houden, moeten die winkels het geheim van hun succes gebruiken en versterken: de emotionele, multisensorische winkelbeleving. Hoe voelt die trui aan? In welk kristallen glas breekt het licht het mooist? Hoe ruikt de crème? Het waarnemen en begrijpen van dingen met de vijf zintuigen is een speciale ervaring die online shopping nooit kan bieden. Of hoe een goede lichtlay-out een aangename sfeer doen ontstaan waarin ‘nice-to haves’ ‘must haves’ kunnen worden. Ook daar kan online niet tegenop.
“
Led stelt schoenen in een beter daglicht.
new
betekent voor mij, nieuwe en innovatieve ideeën die het inkopen voor mijn klanten attractiever maken.
”
René De Witte Aangename sfeer bij goede lichtlay-out.
Dirk Bieler, Branch Manager, Retail Noviteiten, de laatste trends en verrassend. Internationaal en inspirerend. Dat is Tendence 2016. Wees er ook bij. fresh-new-ideas.com info@messefrankfurt.be Tel. +32 (0) 2 880 95 88
RETAILUPDATE I
29
DOSSIER RETAIL DESIGN
Geert Christiaens, Delta Light
“Ledtoepassingen worden concurrenten van de domotica” Delta Light is een Belgisch familiebedrijf dat in 1989 werd opgericht. Het hoofdkantoor ligt in Moorsele waar 250 mensen werken. Delta Light richtte zich aanvankelijk op de Belgische markt, maar is nu actief in meer dan 50 landen. We praten er Geert Christiaens. Het potentieel van de markt aan ledverlichting is volgens hem nog lang niet ontgonnen. Is er het jongste jaar meer vraag naar led? Geert Christiaens: “De tijd dat wij ons best moesten doen om iemand led voor te stellen en hem hiervan te overtuigen is voorbij. Meer en meer zijn het de klanten die om ledtoepassingen vragen. De afwachtende houding verdwijnt en de geesten rijpen.”
Mensen presteren het beste bij daglicht. Zwakke of onaangepaste winkelverlichtingen kunnen op het gemoed van het personeel werken en soms zelfs leiden tot ziekteverzuim. Is dat overdreven? “Dat zou ik zeker niet durven te stellen. Licht is een van de belangrijkste elementen om een stemming te bepalen. In zuiderse landen zal men meer wit licht gebruiken om het koeler te laten lijken en in het noorden zal men dan weer warmer licht gebruiken. Er zijn toepassingen in kantoren waar men het daglicht simuleert en het bioritme probeert te volgen. Het licht zal dan warmer zijn in de ochtend, witter op de middag en opnieuw warmer naar het einde van de namiddag.”
Had de afwachtende houding te maken met de crisis? “Ik zou dat niet durven koppelen. Tegenover de kostprijs is er de lange levensduur en verbuik van leds en dat speelt ook in tijdens van crisis mee. De TCO (Total Cost of Ownership) is de parameter.” Zijn er grote verschillen tussen de ledmerken? “Er zijn vooreerst maar een beperkt aantal fabrikanten van leds. Tot voor kort waren ze elk meer gespecialiseerd, de ene in kleur, de andere in hogere lumenoutput... Nu zie je een afvlakking. De verschillende merken beheersen nu elk de verscheidene domeinen.” En wat met de prijzen? “Er zijn nog wel wat kleine verschillen.” Zijn er nog technologische evoluties? “De ledlampen worden allemaal krachtiger. Om een voorbeeld te geven. In hoge ruimtes moest je destijds werken met gasontladingslampen, maar nu kan men ook led gebruiken. Ook op het gebied van sfeerverlichting en het decoratieve zijn er almaar verbeteringen en mogelijkheden, ook omwille van de miniaturisering. Denk maar aan een ledlampje dat je mooi kan inwerken in kasten of leggers. Of de ledlichtringen (Super – OH! SBL) die je aan het plafond kan hangen en die wij laatst op de beurs Light + Building 2016 hebben voorgesteld. Zij zijn een voorbeeld van krachtige toestellen die visueel niet sterk aanwezig zijn omwille van hun open structuur.” Phillips Lighting heeft vorig jaar in Carrefour Lille een ledinstallatie geplaatst van waaruit signalen kunnen gestuurd worden naar smartphones die een speciale app bevatten. Verwacht u meer van die interactieve toepassingen dankzij led? “Je vangt het in elk geval meer en meer op. Wifi heeft een beperkte bandbreedte (<30Ghz)
30
I RETAILUPDATE
Moet de echte revolutie met led nog komen? “Het rendement van led zal nog wel wat stijgen, maar de grootste evolutie zal komen op het vlak van dynamische en/of interactieve verlichting. Het gaat dan bijvoorbeeld om het aansturen van lichtpunten via bluetooth of via een smartphone. Dit soort toepassingen zullen een belangrijke concurrentie betekenen voor de domotica.”
en raakt vol. Met zichtbaar licht heb je veel meer mogelijkheden. De elektromagnetische stralingen hebben een bredere bandbreedte (<400 Thz) waardoor er via deze stralen nog heel wat mogelijkheden zijn. En zo spreken we vandaag dus over Lifi: de internationale standaard voor draadloos internet via licht.”
René De Witte >> www.deltalight.com @deltalight
Licht, een van de belangrijkste elementen om stemming te bepalen.
DOSSIER RETAIL DESIGN
Didier Langenaeken, RZB
“Bij led moet je appelen met appelen vergelijken” RZB, het letterwoord voor Rudolf Zimmermann Bamberg, is een Duitse groep die ook bij ons actief is. Didier Langenaeken is hier sales director. Winkeliers moeten bij hun keuze goed uitkijken welke leds ze kopen. Want er led en led, weet hij. Is er nog veel technische vernieuwing in led? Didier Langenaeken: “Ja hoor, er is een enorme evolutie op het vlak van shoplighting. Led werd tot voor kort gebruikt om gasontladingslampen van 50 watt te vervangen, maar nu kunnen we met led ook 70 watt vervangen. Dat is best wel een belangrijke verandering. De 70 watt-lampen had men nodig bij pendelhoogtes vanaf 3 meter, maar nu kan men dit ook met led doen. Wat ook belangrijk is, bij led gaan de wattages omlaag, maar tegelijkertijd stijgt de lumenoutput. Ook is er op het vlak van kleurrendement veel veranderd. In een beenhouwerij had je met gasontladingslampen een kleurfilter nodig om de juiste kleurweergave te bekomen, maar bij led heb je geen filters meer nodig omdat het de led zelf is die de kleurtemperatuur bepaalt.” Vroeger moest led echt worden gepusht, nu is de retail almaar zelf vragende partij. Klopt dat? “99 procent van de projecten die wij doen, zijn met led. De prijs is enorm gedaald zodat het prijsverschil met gasontladingslampen miniem is geworden. Led is maximum 10 procent duurder waardoor de return on investment (ROI) veel korter is geworden. Laatst hebben we een BMW-garage met led uitgerust met een ROI van amper drie jaar.” Zijn er veel verschillen tussen de ledlampen op de markt? “Zeker, want er zijn veel spelers op de markt. Je hebt spelers met hele scherpe prijzen. Je moet heel voorzichtig zijn met led en altijd appelen met appelen vergelijken. Je hebt lampen met een gemiddelde levensduur van 50.000 branduren, maar je hebt er ook met 35.000 uren. Belangrijk is ook het verbruik. In grote winkels kan een groter verbruik voor een enorme meerkost aan elektriciteit zorgen. Ook de kwaliteit is belangrijk. Het is dus ook belangrijk dat je kijkt hoeveel lumen een toestel nog geeft op het einde van de levensduur.” De ledmarkt boomt. Allicht zijn er dus ook cowboys op de markt. “Er zijn heel veel dealers die Chinese producten verkopen. Dat leidt soms tot verbazingwekkende vaststellingen, zoals een enorm verlies aan lumen na een paar duizend uren gebruik. Veel prijsbrekers zijn kleine importeurs die al na een jaar een nieuwe collectie hebben. Als je bij hen hebt aangekocht en er gaat een led stuk – wat altijd wel kan gebeuren – dan kun-
tie van klanten bepalen en de intensiteit van het licht aanpassen. Bijvoorbeeld in een keukenshowroom kan zoiets heel interessant zijn. Er zit muziek in dynamische verlichting, maar het budget is nog altijd hoog voor dit soort toepassingen. Verlichting is meestal het laatste waar men aan denkt, zeker bij nieuwe winkels, en dit terwijl licht de hele winkel kan doen glunderen of totaal levenloos kan laten lijken. Maar er is eerst de ruwbouw, de afwerking en de inrichting en pas daarna denkt men aan de verlichting.” Heeft de crisis gespeeld in de investeringen? “Toch wel. Ik heb het gevoel dat ze in grote winkels zeer voorzichtig zijn. Het internet speelt daarbij een belangrijke rol. Maar de traditionele winkel zal wel blijven bestaan.”
nen ze je niet meer verder helpen. Er is geen dienst na verkoop zoals die er wel is bij grote verdelers. Een groot probleem is ook het internet waar leds worden verkocht van een vaak heel slechte kwaliteit.” Wat met de fabrikanten van led? Blijkbaar bieden die steeds meer gelijkaardige producten aan. “Iedereen heeft inderdaad gelijkaardige producten, ook wat hun aanbod betreft. Maar je kan toch wel duidelijke verschillen merken in kwaliteit en continuïteit van producten bij fabrikanten. In het segment winkels heb je drie aparte soorten verlichting. Je hebt de algemene verlichting met rails met spots. De meer decoratieve afdelingen worden vaak voorzien van pendelarmaturen. En er is ook nog de noodverlichting. Niet iedere fabrikant kan de juiste oplossingen aanbieden voor een volledige shop. Dit kunnen wij bijvoorbeeld wel.”
Belevenis wordt daarbij steeds belangrijker. En dus ook de verlichting. “Absoluut. Licht moet aantrekkelijk zijn. Een goede verlichting trekt mensen aan, een slechte verlichting kan er voor zorgen dat mensen zelfs de winkel niet opmerken en niet binnenkomen.” René De Witte www.rzb.de/nl/ @RZBLeuchten
Philips Lighting heeft in Carrefour Lille een toepassing uitgewerkt waarbij de klant via het licht van de ledlampen op zijn smartphone in elke afdeling aanbiedingen krijgt of kortingsbonnen. Gelooft u in dit soort toepassing? “Dit lijkt allemaal interessant, maar voor mij het is meer een soort van gadget. In het begin is het misschien leuk, maar volgens mij is het iets dat je als klant twee keer zal gebruiken en daarna niet meer. Ik geloof er niet in.” Wat met dynamische verlichting? “Bedoelt u verlichting die zich aanpast aan het daglicht? Daar geloof ik veel meer in. Er zijn al meerdere studies verschenen over hoe de intensiteit en kleur van het licht inwerken op de mens. Zeker naar verbruik toe is dynamische verlichting ook zeer interessant. Met aanwezigheidssensoren kan je de aanwezigheid en locaRETAILUPDATE I
31
DOSSIER RETAIL DESIGN
Succesvolle winkel is zorgen voor goed imago en voldoen aan de klanten qua prijszetting en aanbod.
Goede voorbeelden in de kijker
Is originaliteit een succesformule? Een veeleisende en ontrouwe consument, de economie, het internet… Het verbaast niemand dat klanten ‘moeilijk te vangen’ zijn. En toch zijn er die winkels en winkelketens die op een creatieve, inspirerende en interactieve manier een concept weten neer te zetten dat de shopper aanspreekt en tegelijk uniek en mondiaal trendsettend is. Maar de gouden tip blijft: verlies de basis niet! Soms is een eenvoudig idee voldoende om pakkend in te spelen op trends en ontwikkelingen in de retailwereld en de maatschappij. Of dit ook uitdraait op een succes, is natuurlijk de hamvraag. Jo Vanmeirhaeghe, algemeen secretaris van Retail Forum België: “Veel hangt samen met de doelstelling van de retailer. Verschillende ketens zitten op het einde van hun levenscurve en proberen zichzelf te vernieuwen. De laatste jaren hoor je het woord ‘beleving’ dan ook steeds vaker naar boven komen. Maar beleving is geen toverwoord. Het volume in de retail wordt nog altijd door de discounters en semi-discounters gerealiseerd en uit alle onderzoeken blijkt dat de klant prijs ver boven beleving verkiest.” Dat die nuchtere aanpak tot goede resultaten leidt, bewijzen ketens als Kruidvat, Action of Zeeman. Ook hun online aanwezigheid is opvallend, toch een van de vereisten van vandaag. Action heeft zelfs een fanpagina met meer dan 253 500 likes! Of die professioneel is? Nee, maar wel origineel, inspirerend en vooral persoonlijk en sympathiek. DE RETAIL VAN MORGEN Een tweede element in het verhaal, is het multichannelgebeuren. “Alles moet mooier en beter op elkaar aansluiten, goed gepresenteerd en interactiever zijn… Vele winkels en ketens maken daar goed werk van, maar ondertussen wordt er door de Forever 21’s het beleg van het brood gegeten. Winkels gaan mede daardoor duidelijker kiezen.” Een schoolvoorbeeld is natuurlijk Apple, waar de winkel niet zozeer een verkooppunt is, maar het uithangbord, dat de merkhype moet voeden. ‘Reclame nieuwe stijl’ noemt Vanmeirhaeghe het. De – enorme – verkopen, die worden wel via allerlei andere kanalen gerealiseerd. Een andere voorloper is het Duitse Globetrotter, dat jaren geleden al liet zien hoe je van een winkel een belevenisparadijs maakt met aanknooppunten voor online sales.
32
I RETAILUPDATE
Dat er een evolutie gaande is, ontgaat niemand. “We komen van de jaren 80, 90, toen massaproductie het nieuwe ideaal was. En toen was er ‘plots’ de e-commerce, zagen we veranderingen in de bankwereld, verschuivingen in het retaillandschap… Vandaag is er duidelijk een omslag gekomen, die met meer dan de economie en de vergrijzing te maken heeft. We willen van de mass market af, het plaatselijke en authentieke voorrang geven. Kijk maar naar het relatieve succes van de Etsy-achtige shops, waar ambachtelijkheid en creativiteit hoogtij vieren en niet oplage, maar originaliteit het wint. Dat zijn formules die volgens mij zullen aanslaan in de toekomst, als ze erin slagen om een voldoende ruim aanbod te creëren en kostenefficiënt zijn. Ook Juttu, het hippe, duurzame winkelconcept van A.S.Adventure, is een mooi voorbeeld van (zie fotoreportage hiernaast, red.).” KEN JE KRACHT Vanmeirhaeghes boodschap is echter duidelijk: laat je de ogen niet uitsteken, maar vraag jezelf vooral af wat de bedoeling is van je store en scherp je eigen sterktes aan. “Wil je een succesvolle winkel op poten zetten of verder uitbouwen, dan zal je toch moeten teruggrijpen naar de basics van de retail: zorgen voor een goed (merk)imago en qua aanbod en prijszetting aan de wensen van je klant voldoen. De zeer vernieuwende formules hebben absoluut een reden van bestaan, met name in de grote steden. Ze zijn ook een bron van inspiratie maar zullen niet de toon zetten van de retail van morgen. Een verhaal zal bovendien alleen maar goed werken als het consequent is doorgetrokken. En dat kan alleen maar als je de basis goed voor elkaar hebt!” Kijk maar naar een Torfs, dat het totaalplaatje erg goed voor elkaar heeft, tamelijk ver gaat in digitalisering en ook kan pronken met een leuke blog, het
JUTTU (BE) Juttu is de innovatieve conceptstore van AS Adventure. ‘Ruimdenkende, positieve, hippe, kritische en bewuste’ shoppers – om het in Juttu-woorden te zeggen – vinden er zowel mode en food als interieuritems van verschillende nieuwe merken. Inspiratie is troef. Daartoe zijn artikelen geordend per stijl in plaats van per product of merk. Elke maand zet Juttu bovendien een opkomend creatief talent in de spotlights, een lokale ontwerper, een origineel merk of een uniek product. Slow staat te allen tijde centraal. De focus ligt op kwaliteit en duurzaamheid en niet op kwantiteit. Een succes? Het Scandinavisch geïnspireerd concept slaat duidelijk aan. Na Antwerpen en Brugge opende in maart een derde Juttu in Roeselare. De nieuwste vestiging biedt 600 m² beleving met de ondertussen bekende vijf lifestylecorners en een foodcorner. De look & feel doet zeker denken aan de Engelse online concept store AtNo67 of de Deense interieurwinkel Hay House. Hiervoor grijpt de ‘Home of Brands, House of Friends’ terug naar een uitgekiende mix van lokale en internationale merken. De webshop – toegegeven, vrij standaard – is ondertussen ook een feit. >> www.juttu.be
>> www.juttu.be RETAILUPDATE I
33
DOSSIER RETAIL DESIGN
VIRTUEEL SHOPPEN? JAZEKER! - Een paar jaar geleden alweer installeerde Tesco onder de merknaam Homeplus een virtuele supermarkt in de wandelgangen van ZuidKoreaanse metrostations. Op speciale schermen werden schappen vol producten met QR-codes getoond, waardoor voorbijgangers met hun smartphone boodschappen konden bestellen. Dankzij de stunt namen de online verkopen met 136% toe en werd Tesco de nummer 1 in online winkelen. Bol.com en Douglas deden het na op kleine schaal na met abribussen in Nederlandse spoorweghubs. - Ook bij Bloomingdale’s in New York werd virtueel shoppen een feit. In 2012 startte het warenhuis een pilootproject met een digitale etalage waar voorbijgangers brillen konden passen. Wie op de juiste plek voor het raam ging staan, zag zichzelf met een bepaalde bril voor het gezicht. Juiste bril gevonden? Dan werd de bestelling met een druk op de knop aan de kassa klaargelegd. Afgelopen Vaderdag herhaalde Bloomingdale’s het nieuwe window shopping-concept met producten van Ralph Lauren. - Zowel het Franse Carrefour als de Nederlandse Bijenkorf lanceerden al meerdere tests met virtuele paskamers. Om kleren te passen, hoeven de klanten enkel voor een scherm te gaan staan dat ze met bewegingen kunnen bedienen. Van de passessie kan ook een foto worden gemaakt, om via de smartphone (online) te delen (en snel de mening te vragen van vriend of vriendin). Het technologiebedrijf DNA Interactif Fashion uit Kortrijk mocht intussen al honderden van dit soort virtuele passystemen leveren aan voornamelijk China. Puur merkervaring - Ook in de autowereld is een en ander gaande, getuige de trend naar grote, soms gigantische merkshowrooms, die focussen op beleving in plaats van verkoop. (Tesla bewijst dat een auto kopen ook online kan, dus waarom niet?) Een markant voorbeeld op eigen bodem is de BMW Brand Store in Brussel, een 1600 m² grote flagship store, volledig gericht op luxe, prestige en innovatie. Bezoekers ontdekken er het merk via verschillende themaruimtes en maken ook kennis met accessoires en lifestyleproducten. Ze kunnen zich er zelfs gastronomisch laten verwennen in restaurant Enjoy. Trendsettend lokaal - Afgelopen maand opende in de Brusselse Matongéwijk in Elsene een supermarkt die alleen maar Belgische producten verkoopt. 60% van het aanbod is bovendien biologisch geteeld. BelgoMarkt werkt met een korte keten (800 producten van circa 100 leveranciers), waardoor het de prijs kan drukken. De 435 m² grote winkel had zijn eigen impact blijkbaar onderschat: na één dag open moest de zaak een dag dicht omdat vrijwel de hele stock was uitverkocht. In Wallonië baat d’Ici een gelijkaardige, hyperlokale supermarkt uit in Naninne en Hannut. - LNFA, oftewel Live Networking for Fashion & Art, is een fashion PRbureau met winkel gevestigd in het concept winkelcentrum Bikini in WestBerlijn. Bikini zelf is een architectonisch pareltje, gevuld met zestien modulaire boxen en bekroond met een groen dakterras. LNFA is behalve een shop en agentschap ook een lokaal platform voor designers, kunstenaars en andere creatievelingen in retail, sales, marketing, consulting en PR. Er vinden ook geregeld events, optreden en tentoonstellingen plaats
34
I RETAILUPDATE
eigen modemagazine Choez… Niet slecht voor een bedrijf dat zijn roots traceert tot net na de Tweede Oorlog, toen opa Karel Torfs schoenen verkocht op de markt in Mechelen. Vandaag, drie generaties later, telt de keten niet minder dan 76 winkels verspreid over heel Vlaanderen. Ook Cook & Serve noemt Vanmeirhaeghe als een mooi voorbeeld. De formule speelt perfect in op de kooktrend, weet op vlak van marketing geregeld verrassend uit de hoek te komen en bouwde zijn culinair imperium in drie jaar tijd uit tot vijf winkels. De jongste vestiging opende in mei in Aalst. BRAAF BELGIË? Of er genoeg gebeurt in ons land? “Laten we zeggen, te weinig, of toch zeker minder dan in ons omringende landen. Dat heeft met meerdere dingen te
maken. Ten eerste is de retail hier een vrij gesatureerde markt, wat natuurlijk niet wil zeggen dat dingen niet kunnen en zelfs moeten veranderen. Verder heb je te weinig jonge mensen en daardoor ook minder vernieuwing. Onze bevolking vergrijst en die oudere generatie zit heus niet te wachten op weer een hip, innovatief of interactief concept. Vergelijk het met Noord-Amerika, waar de bevolking jonger is en die digitalisering veel sneller wordt opgepikt. Tot slot heeft een en ander ook te maken met het feit dat de ondernemerscultuur hier onder druk staat. Er is te veel reglementering, te veel betutteling en dat werkt bijzonder afremmend. Het is hoog tijd dat het ondernemersinitiatief meer kansen krijgt.” Sandra Gyles
>> www.graanmarkt13.be GRAANMARKT 13 (BE) Wat is het eigenlijk? Een appartement, een restaurant, een luxeboetiek, een galerij? Allemaal correct. Verdeeld over vier verdiepingen herbergt Graanmarkt 13 in Antwerpen een luxueus privéappartement voor korter of langer verblijf (initieel een bed & breakfast), een galerij met een accessoiresen schoenencollectie, een boetiek met stijlvolle high-end mode, design- en verzamelobjecten, en een restaurant met een dagelijks wisselend lunchmenu en een wekelijks veranderend dinermenu. De galerij en het restaurant zijn ook voor meetings, recepties en events te huur. Een succes? Aan media-aandacht, hoog bloggehalte en mond-tot-mondreclame in elk geval geen gebrek. Het prille begin – we schrijven 2010 – was niet eenvoudig, maar ondertussen is Graanmarkt 13 een must visit voor hippe shoppers en foodies uit binnen- en buitenland. Een gelijkaardig concept smaakt de familie Smets al sinds 1986. In 2012 openden zij na hun succesverhaal in Luxemburg een eerste Belgische (3000 m² grote!) vestiging in Brussel, inclusief restaurant, wijnbar en een Nail Bar, waar bezoeksters voor 5 euro hun nagels kunnen laten lakken. >> www.graanmarkt13.be
BILDER & DE CLERCQ (NL) Zelf heerlijke gerechten klaarmaken, hoeft volgens Bilder & De Clercq niet ingewikkeld te zijn. Daarom heeft de ‘eetwinkel’ de zaak ingericht per recept, met de benodigde ingrediënten netjes bij elkaar in hetzelfde schap. Veertien originele en inspirerende recepten in totaal, waarbij er elke week drie nieuwe bijkomen en drie weer uitgaan. De meeste ingrediënten zijn vers, lokaal, seizoensgebonden en biologisch, de maaltijden puur en simpel en de bereidingstijd kort. Ook vers brood, een uitgekiende wijnselectie (inclusief een suggestie voor elk recept) en de espressobar zijn belangrijke troeven. De prijs van maaltijden wordt weergegeven per portie en er is ook een bezorgdienst.
>> www.bilderdeclercq.nl
Een succes? Bilder & De Clercq opende zijn eerste winkel in 2013 in Amsterdam en begon (te) snel met een tweede vestiging en digitaal bestellen. In september 2015 ging de zaak failliet, om een maand later toch een doorstart te maken. Ondertussen gaat het weer goed en potentieel is er zeker. Kijk maar naar Kochhaus in Duitsland (opgericht in 2010), dat intussen al dertien vestigingen heeft in zeven steden. Een uitkomst voor als je geen inspiratie bent, je alleenstaande bent en toch lekker wil eten, of gewoon zonder veel moeite een vers diner op tafel wil zetten. >> www.bilderdeclercq.nl RETAILUPDATE I
35
VASTGOED
Mechelen combineert runshoppen met funshoppen
“Bang van Uplace? Wij hebben heel wat troeven!”
Een award als tweede klantvriendelijkste stad van het land. Na Gent en Brugge de stad met de kleinste winkelleegstand. De gezaghebbende Britse krant The Financial Times die Mechelen als een van de kleinere steden van de toekomst noemt. Fors gedaalde criminaliteitscijfers. Mechelen mag best heel fier zijn, maar de stad is lang niet van plan om op haar lauweren te rusten. Of dat te maken heeft met de hete adem van Uplace die men in de nek (vreest) te voelen? “We hebben vele andere troeven hoor. En daar gaan we heel hard op inzetten”, klinkt het unisono uit de mond van schepen van Economie Katleen Den Roover (N-VA), projectcoördinator Mechelen Winkelstad Anneke Verbelen en voorzitter van Unizo Mechelen en het Bruulcomité Leo Lenaerts. GEMOEDELIJKE SFEER Het regent. De temperatuur is laag genoeg om een trui te verdragen. En het is ook nog maandag; Het zijn die dag niet de ideale omstandigheden voor een reportage van Mechelen als winkelstad. En toch. Het is een aangename ervaring, onder meer in de Bruul, de 800 meter lange en belangrijkste winkelstraat van de stad die voorzien werd van een nieuwe vlakke bestrating en is opgefleurd met bloembakken en wapperende kleurrijke vaandels erboven. De Sint-Romboutstoren mag dan kletsnat zijn, hij torent even plechtstatig als van oudsher over de stad. De gevels van de markt doen dromerig verdwalen in het verleden. De sfeer is gemoedelijk. Wat een verschil met de tijden dat groepjes jongeren stonden
SWOT-ANALYSE Strengths Bijzonder gevarieerd winkel- en horeca-aanbod Historisch kader Autoluwe binnenstad Actief stadsbeleid voor de handel en horeca Verzorgingsgebied van 474.819 mensen Weakness Tussen de grote winkelsteden Brussel en Antwerpen Opportunities Extra parkeerplaatsen op wandelafstand Verjonging bewoners Stijging gemiddeld inkomen Heraangelegde Bruul De 800 meter lange Bruul is de belangrijkste winkelstraat van de stad.
36
I RETAILUPDATE
Threats Hoge handelshuren Uplace?
“Heel wat elementen van het actieplan zijn in ontwikkeling of zelfs uitvoering”
“Nieuwe projecten moeten op maat zijn van de stad, kleinschalig dus”
“Er zal in de toekomst nog meer aan citymarketing worden gedaan”
ANNEKE VERBELEN
LEO LENAERTS
KATLEEN DEN ROOVER
te provoceren in de winkelstraten. Dat moet het huidige en vorige stadsbesturen onder leiding van burgemeester Bart Somers (Open VLD) worden meegegeven: het veiligheidsgevoel is sterk gestegen. Dat bleek trouwens uit de Stadsmonitor die jaarlijks in dertien steden peilt naar de fierheid van de bewoners op hun woonplaats. In tien jaar tijd steeg Mechelen van een weinig benijdenswaardige tiende plaats naar stek vier, na Gent, Hasselt en Brugge, en voor Antwerpen. Schepen Katleen Den Roover: “Dat straalt af op de bevolkingscijfers. Er is een forse verjonging aan de gang en het gemiddelde inkomen stijgt. Er zijn steeds meer bewoners en ook bedrijven.” MAGNEET Mechelen staat op een zucht van 85.000 inwoners. De bedrijven zorgen voor een mooie bezetting van de 1.138 hotelkamers in de stad. En dan mogen de toeristen niet worden vergeten, want de stad heeft op dat vlak wel heel wat troeven. Er is de brouwerij Het Anker om aan een Gouden Carolus te nippen. Er is de kazerne Dossin met zijn Holocaustmuseum, het Groot Begijnhof en de adembenemend mooie Wintertuin Ursulinen. Voeg er het Speelgoedmuseum en Technopolis aan toe en de stad is dus ver buiten de grenzen een magneet. Dagjesmensen komen ook al aan hun trekken met de zaterdagmarkt, de curiosamarkt op zondag of nog de kleinhandelsmarkt op maandag, woensdag en vrijdag. Zoveel aantrekkingspolen kunnen enkel maar afstralen op het handelsapparaat. En ook op dat vlak onderscheidt de stad zich, al was het maar met de stadswebsite met een schat aan overzichtelijke en mooi geïllustreerde informatie over de winkelstraten en - pleinen. De place to be voor runshoppers? Voor fashionata? Voor fijnproevers? Voor wie een terrasje wil doen? Een bruine kroeg? Een lounge bar? Een trendy restaurant? Klik en vind. Mooi gedaan. “Dank u”, zegt de schepen. “Er komen wel veranderingen aan de website, met zoekmogelijkheden naar bijvoorbeeld het soort winkels. En met linken naar de websites en -shops van de winkels.”
LAGE LEEGSTAND De afspraak met de schepen hebben we in het stadhuis, samen met Anneke Verbelen, enkele maanden geleden aangetrokken als projectcoördinator Mechelen Winkelstad. De jonge dertigster heeft heel wat ervaring in de retail en is afkomstig uit Mechelen. Het is een bevlogen vrouw. Maar eerst trekken we naar de Bruul. Daar zien we Leo Lenaerts, eigenaar van de lederwarenwinkel Lenaerts, voorzitter van Unizo en van het Bruulcomité. Tijdens onze research lazen we dat de Bruul op een totaal van honderd winkels kampte met een leegstand van meer dan tien procent. Maar
tegelijk lazen we dat het aantal passanten er vorig jaar en begin dit jaar fors was gestegen. Of dat geen paradox is? Lenaerts zucht. “Neen hoor, wat in de kranten stond over de leegstand was fors overdreven”, zegt hij. “De leegstand in de stad bedraagt overigens amper 6 procent, wat heel laag is. En in een straat als de IJzerleen is het zelfs 0 procent. De panden daar zijn zeer bevraagd. De laatste keer dat de Bruul was vernieuwd, was in 1994. De heraanleg duurde wat en dat heeft uiteraard zijn effect. Vandaag is de straat echt aangenaam, de beleveniswaarde is verhoogd en de mensen zijn tevreden.”
Shoppeninmechelen.be biedt een schat aan overzichtelijke en mooi geïllustreerde informatie over de winkelstraten en -pleinen. RETAILUPDATE I
37
STADSBREED VERHAAL
NOORDRAND Lenaerts: ” Het aantal mensen dat hier en in de andere straten komt winkelen, is de voorbije jaren fors gestegen. Dat heeft onder meer met de noordrand van Brussel te maken. Het is amper een tiental minuutjes rijden naar hier en de mensen worden hier in het Nederlands bediend. Dat speelt zeker mee. Ze ontdekken dat wij een aangename stad hebben”, zegt hij. Natuurlijk is niet alles perfect, geeft hij toe. “In het kader van ons project Business Improvement District – een naam die we trouwens zullen veranderen – zijn er samen met alle stakeholders, zoals de stadsdiensten en de handelaars, zes sessies gehouden om een plan uit te werken en de neus in dezelfde richting te steken. Wij zijn als handelaars heel blij dat 90 procent van wat wij vroegen, ook is opgenomen. Dat plan is niet onbelangrijk want de retail staat onder druk, onder meer door de e-commerce. Veel handelshuren staan niet meer in verhouding tot wat de panden kunnen opbrengen. Ik ken nogal wat handelaars die onderhandelen over nieuwe condities”, zegt hij over het veranderende retaillandschap. ACTIEPLAN Of we over de plannen wat meer mogen weten, vragen we in ons latere gesprek met de schepen en de projectcoördinator. Anneke Verbelen: “We hebben een actieplan aangekondigd dat bestaat uit verscheidene bouwstenen. Heel wat elementen zijn in ontwikkeling of zelfs uitvoering. Het eerste was een winkelkerngebied af te bakenen en van daaruit een strategisch plan uit te werken. Het uitgangspunt is dat er veel verandert in de retail, denk maar aan e-commerce.” Schepen Den Roover: “Waar wij onder meer sterk op inzetten is de bereikbaarheid van de stad. Er komen tegen 2019 niet minder dan 3.042 extra parkeerplaatsen, telkens op enkele minuten wandelen van het centrum. Er is ook een parking die wat verder is gelegen, maar hiervoor is er op zaterdag een gratis shuttle.” Anneke Verbelen: “Die had tot voor kort verscheidene stopplaatsen, maar rijdt nu direct naar de Grote Markt.” EEN M. VOOR MECHELEN? Een dik jaar geleden dook in de media het bericht op dat Mechelen droomde van een soort K., het winkelcomplex in het centrum van Kortrijk. Een goed idee? Lenaerts is erg duidelijk: “Daar zijn wij geen voorstander van. Wij zien kleinschalige projecten wel zitten, maar dan wel gemengde projecten met wooneenheden en handelszaken. Ze moeten op maat zijn van de stad, kleinschalig dus.” Anneke Verbelen zal in ons later gesprek een stap verder gaan. “Dat verhaal is vandaag zeker niet meer actueel. We zouden daar misschien een plaats voor kunnen vinden, maar dat betekent dat er een parking zou moeten zijn en dat is in strijd met de visie op een autoluwe binnenstad. We moeten inderdaad naar kleinschaligheid. Ik denk bijvoorbeeld aan Cortenbach, een hof uit de zestiende eeuw vlakbij de Korenmarkt waar 23 appartementen en twee winkels komen. Het is een voorbeeld van waar wij voluit voor gaan: een functiemix van wonen, werken, ontspanning en toerisme, en handel en horeca.”
38
I RETAILUPDATE
Schepen Den Roover knikt: “Mechelen moet een stadsbreed verhaal worden, een totaalconcept waarbij wij al onze troeven uitspelen en ze ook samenbrengen. Er zal in de toekomst nog meer aan citymarketing worden gedaan, niet enkel via onze website, maar ook op de sociale media. Mechelen heeft een historisch kader en is een van de vijf belangrijkste Vlaamse kunststeden. We hebben het Speelgoedmuseum en zijn niet voor niets Mechelen Kinderstad. Ook dat willen wij meer in de verf zetten. Zo zijn er op een zestal pleinen kindvriendelijke installaties geplaatst. Dan heb ik het niet over klassieke speeltuigen, maar over originele, prikkelende zaken.” Anneke Verbelen vult aan: “Wat kinderen betreft, hebben we het project kindvriendelijke horeca opgezet. Rommy, de mascotte van Mechelen Kinderstad, geeft aan of een horecazaak op kinderen is afgestemd. Ze hebben pakketten met bijvoorbeeld bavetten of kleurboeken en -potloden. Er zijn speciale kindermenu’s. Sommigen hebben kindertoiletbrillen. Of zelfs een verzorgtafel.” UPLACE De talk of the town is al jaren de mogelijke komst van Uplace, een boogscheut verder in Machelen nabij Vilvoorde. Is er paniek in Mechelen? Lenaerts: “Mechelen zit in het verzorgingsgebied van Uplace. Pff… Eigenlijk zijn er een paar dingen tegen te doen. We moeten scherp blijven, van het winkelen in Mechelen een echte belevenis blijven maken. Een stad, dat is de mix van een paar pijlers: wonen en werken, cultuur en toerisme en handel. Neem een van die pijlers weg, en je belandt als stad in verval. Die mix heeft een gigantisch project als Uplace niet, hé? Het is overigens onzinnig om zo’n gigantisch complex neer te zetten, al was het nog maar omwille van de enorme mobiliteitsproblemen die het tot gevolg zal hebben. Terwijl overal het aantal winkels blijft dalen, is het pure waanzin om nog eens 200.000 vierkante meter bij te creëren. Als je bedenkt dat in de VS, waar het concept van de shopping malls is ontstaan vandaag een op de drie van die centers leegstaat, stel ik me hele grote vragen of het concept wel zal werken.” Anneke Verbelen: “We zullen wel zien wat het wordt. Onze sterkte is onze bereikbaarheid, maar tegelijk is onze zwakte dat we halfweg de twee grote steden Brussel en Antwerpen zijn gelegen. Laat die twee steden maar in de Europa League spelen en wij in de Jupiler League, maar wij kunnen regionaal heel belangrijk zijn. Wij zijn in een super beweging. En we hebben als stad veel andere troeven dan een Uplace.” Schepen Den Roover: “Onze toekomst als winkelstad ligt in de combinatie van fun- en runshopping. Die mix zal een complex als Uplace nooit hebben.” René De Witte
HANDENVRIJ SHOPPEN Aan originele ideeën ontbreekt het Mechelen niet. Leo Lenaerts: “De ECOkoeriers is een mooi initiatief. Het gaat om fietsers die aankopen gaan oppikken bij de handelaar en dan thuis gaan leveren bij de klant. Voor een wijnhandelaar is dat bijvoorbeeld een leuke dienstverlening. Hij kan wijn verkopen die de klant niet moet meesleuren als hij nog andere winkels wil aandoen. Of neem mijn zaak waar ik ook reiskoffers verkoop. Met een valies over de Bruul naar jouw auto stappen is niet echt ideaal, hé?” Anneke Verbelen: “Het vergt een mentaliteitsswitch, maar het begint goed te lopen. Binnen Groot-Mechelen betaal je 5 euro voor de levering aan huis en ook voor een gebundelde levering afkomstig van verscheidene winkels. De dienst geldt ook voor de aankopen die je via de webshop van een winkel hebt gedaan.” Schepen Den Roover: “Hier is er elke zaterdag een hele mooie markt. Er is een bewaarplaats op de Botermarkt, een hub waar je de inkopen kan achterlaten en nadien oppikken. Zo kan je handenvrij verder winkelen. Omdat die plaats om halfzeven ’s avonds sluit, denken wij nu aan lockers of slimme boxen, zodat je achteraf nog gerust een restaurant of terrasje kan doen en nadien de aankopen kan gaan oppikken.” >> www.ecokoeriers.be
NEEM EEN ABONNEMENT OP RETAILUPDATE AMBITION FOR RETAIL PROFESSIONALS
Het vakblad voor de retailsector SUCCESVOLLE RETAILERS ZIJN GOED GEÏNFORMEERDE RETAILERS RetailUpdate houdt de vinger aan de pols van de retailsector. Wat kan u leren van uw concurrenten en collega’s? Verandert het consumentengedrag? Welke stappen onderneemt de overheid? Welke nieuwe retailprojecten staan in de steigers? Vijf maal per jaar houdt RetailUpdate u op de hoogte. AFGIFTEKANTOO
R ANTWERPEN
X I TWEEMAANDE
IJNT LIJKS I VERSCH
NIET IN AUGUS
TUS
NEEM NU EEN ABONNEMENT VOOR SLECHTS 60 EURO
.BE
2 MAART-APRIL GANG • NR ERS • 14e JAAR R RETAILMANAG VAKBLAD VOO
.RETAILUPDATE 2016 • WWW
Een jaarabonnement op RetailUpdate (5 nummers) kost u slechts 60 euro, inclusief btw. Maak gebruik van onderstaande bestelbon. Wij bezorgen u een factuur.
VAKLITERATUUR IS 100 % AFTREKBAAR ALS BEROEPSKOST
SIER DOS KELWIN GOED T VAS
DE DE GESLAAG VAN SKM R U U SK G VERJONGIN kt Retailmarkt zoe 10 naar zijn toekomst
voor Actieplannen
18 de binnenstad
Na betaling sturen wij u een factuur die u inbrengt als beroepskost. Het vakblad RetailUpdate is 100% aftrekbaar.
zen Provinciegren
29 bestaan voor de consument niet
12/06/16 10:12
RUM NL.indd
1
BESTEL OP DE WEBSITE WWW.RETAILUPDATE.BE OF FAX DEZE BON NAAR FAXNUMMER 03 750 90 29 JA, ik neem een betalend abonnement op RetailUpdate. Ik stort 60 euro (incl. btw) Voor buitenland 80 euro. IBAN NR: BE 90 733 166 2000 32. Code BIC: KRED BE BB.
Onze bankgegevens: KBC, Gloriantlaan 38, B-2050 Antwerpen Ik ontvang een factuur voor voldaan na betaling.
FIRMA NAAM FUNCTIE ADRES POSTCODE
GEMEENTE
TEL
FAX
E-MAIL BTW-NR DATUM
HANDTEKENING
Het abonnement geldt tot wederopzegging.
I 39 EMG I Gravendreef 11 b6 I B-9120 Beveren I Tel. 03 750 90 20 I Fax 03 750 90 29 I info@retailupdate.be IRETAILUPDATE www.retailupdate.be
Kleine betalingen met de kaart
voortaan slechts 2 cent ...
... en deze zomer zelfs
gratis
Tarieven op kleine betalingen dalen tot maar liefst 60% Goed nieuws! Vanaf 1 juni betaalt u bij Worldline voor transacties met Bancontact tot 5 euro slechts 2 cent. En voor transacties tot 10 euro nog slechts 5 cent. En we doen er deze zomer nog een schepje bovenop! Van 1 juni tot 30 september zijn alle Bancontact transacties tot 5 euro bij u in de zaak volledig gratis. Ook genieten van deze spectaculaire tariefdaling? Maak het uzelf en uw klanten makkelijk en kies voor Bancontact of ĂŠĂŠn van onze andere nieuwe tariefstructuren. Bel ons op 02 723 00 03 code 2231.