รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว ฉบับที่ 2 by Chiravadee Onwong

บทบรรณาธิการ

31 ธันวาคม 2558 เปนวันที่ประเทศสมาชิกอาเซียนทั้ง 10 ประเทศ ซึ่งประกอบไปดวย ประเทศไทย สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว กัมพูชา สาธารณรัฐสังคมนิยม เวียดนาม สาธารณรัฐแหงสหภาพเมียนมา มาเลเซีย สิงคโปร บรูไน ฟลิปปนส และ อินโดนีเซีย ไดเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือ ASEAN Economic Community (AEC) อยางสมบูรณแบบทัง้ ดานเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ภายใตคาํ ขวัญของอาเซียน คือ “One Vision, One Identity, One Community” นั่นหมายถึงอาเซียนตองการ รวมกันเปนหนึ่งเดียว สําหรับประเทศไทยก็ได กํ า หนดบทบาทของประเทศในอาเซี ย นไว รองรับกับหลักการอาเซียนดังกลาวในฐานะ “ประตูสูอาเซียน” ดวยปจจัยทางดาน ทีต่ งั้ ทางภูมศิ าสตรและความพรอมของ โครงสรางพื้นฐาน

ASEAN

CONNECT

อุตสาหกรรมทองเที่ยวเปนสาขาที่ อาเซียนใหความสนใจในลําดับตนๆ และ ตั้งเปาที่จะใหเปนจุดหมายปลายทางเดียวกัน (Single Tourist Destination) คือ นักทองเที่ยวไมเพียงแคเดินทางมาทองเที่ยวประเทศใด ประเทศหนึ่งเทานั้น แตยังทองเที่ยวเชื่อมโยงไปสูประเทศอื่นในภูมิภาคอาเซียน และเพื่อ ใหบรรลุเปาหมายดังกลาว อาเซียนไดจัดทําแผนยุทธศาสตรดานการทองเที่ยวอาเซียน ป 2554-2558 และป 2559-2568 เปนกรอบการทํางานของประเทศสมาชิกที่เนน การบูรณาการและการมีสวนรวมของทุกฝายที่เกี่ยวของ การทองเที่ยวที่เปนมิตรตอ สิ่งแวดลอม การรักษาคุณคามรดกทางธรรมชาติและวัฒนธรรม การทําตลาดรวมกัน สําหรับสินคาทางดานการทองเทีย่ วใหมๆ เชน การทองเทีย่ วทางธรรมชาติและวัฒนธรรม การทองเที่ยวโดยชุมชน การทองเที่ยวทางเรือสําราญ (Cruise) เปนตน รายงานภาวะเศรษฐกิจการทองเที่ยวฉบับที่ 2 จึงขอนําเสนอขอมูล ความเคลื่อนไหว และ บทวิเคราะหที่เกี่ยวของกับ ASEAN ดานการทองเที่ยว โดยใหความสําคัญกับหลักการ แนวคิดการสรางความเชื่อมโยงระหวางกันในอาเซียน (ASEAN Connect) ที่อาเซียน รวมกันกําหนดขึ้นและมีความกาวหนาของการทํางานในระดับหนึ่ง โดยเฉพาะทางดาน ระบบคมนาคมขนสงเชื่อมตอระหวางกันอันเปนปจจัยหลักของการทองเที่ยวในภูมิภาค ซึ่งรวมถึงทางทะเลที่เปนสินคาทางการทองเที่ยวเปาหมายของอาเซียนและเปนสวนหนึ่ง ในยุทธศาสตรดานการพัฒนาสินคาและบริการทองเที่ยวในดานการพัฒนาเชิงพื้นที่และ รายสาขา ภายใตยุทธศาสตรการทองเที่ยวไทย พ.ศ. 2558-2560 อยางเชนการทองเที่ยว ทางเรือสําราญขนาดใหญ (Cruise) และการทองเที่ยวทางเรือยอรช (Yacht) เปนตน นอกจากนั้น ยังมีการนําเสนอขอมูลที่แสดงใหเห็นถึงความสําคัญของการทองเที่ยวตอ เศรษฐกิจของประเทศไทยในรูปแบบบัญชีประชาชาติดา นการทองเทีย่ ว (Tourism Satellite Account: TSA) ประกอบดวยรายการตางๆ อาทิ ผลิตภัณฑมวลรวมทางตรงดานการ ทองเที่ยว (TDGDP) การจางงาน เปนตน กระทรวงการทองเที่ยวและกีฬาหวังเปนอยางยิ่งวารายงานภาวะเศรษฐกิจทองเที่ยว ฉบับนี้จะเปนประโยชนกับผูสนใจทุกทาน หากมีขอติชมประการใด ทีมบรรณาธิการยินดี และพรอมที่จะรับฟงเพื่อนําไปปรับปรุงแกไขใหเกิดความสมบูรณมากขึ้นสําหรับนําไปใช ประโยชนไดอยางกวางขวางตอไป สํานักงานปลัดกระทรวงการทองเที่ยวและกีฬา

LET’S GO สารบัญ 02 03 12 24 25 26 30 48 $

หน้ าเปิดเรื่อง Traveling สถานการณ์ การท่องเที่ยวโลก ปี 2558 Thailand สรุปสถานการณ์การท่องเที่ยวของชาวต่างชาติ ในประเทศไทย ปี 2558 แนวโน้มสถานการณ์ทมู่อลงเที ่ยว ตรวม คาผลผลิ ไตรมาสที่ 1 ปี 2559 และปี 2559 อุตสาหกรรม ่ยว จของประเทศ บทบาทของการท่องเทีการท ่ยวต่องเที เศรษฐกิ 12 เมืองต้องห้าม...พลาด ASEAN Connect กับการจ การท่างงาน องเที่ยวไทย การท่องเที่ยวทางน�้า ในภาค งเที่ยว กับการพัฒนาการท่อการท งเที่ยอวไทย ตัวชี้วัดเศรษฐกิจการท่องเที่ยว ภาษีทางออม จากภาค การทองเที่ยว

%ตอรายได ภาคบร�โภค

รายไดจาก นักทองเที่ยว ชาวตางชาติ

64.69%

การลงทุนดาน การทองเที่ยว

208.8 พันลานบาท

24 202.8 อาหารและ เคร�่องดิ�ม

พันลานบาท

ฉบับที่ 2

ตุลาคม - ธันวาคม 2558

คณะที่ปรึกษา: นายพงษ์ภาณุ เศวตรุณห์ ปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา นางสาววรรณสิริ โมรากุล รองปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา นายนเร เหล่าวิชยา รองปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา บรรณาธิการอ�านวยการ: นางสาววรรณสิริ โมรากุล รองปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา

กองบรรณาธิการ: คณะท� า งานพั ฒ นาข้ อ มู ล รายงานภาวะเศรษฐกิ จ การท่องเทีย่ วรายไตรมาส เพือ่ สนับสนุนขีดความสามารถ ในการเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) ส�านักเศรษฐกิจการท่องเที่ยวและกีฬา ส�านักปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา

การโดยสาร ทางบก

จัดท�าโดย: ส�านักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา เลขที่ 4 ถนนราชด�าเนินนอก แขวงวัดโสมมนัส เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพฯ 10100 ภายใต้โครงการรายงานภาวะเศรษฐกิจการท่องเที่ยว รายไตรมาส เพื่อสนับสนุนขีดความสามารถ ในการเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) การจำหนายสินคาที่มี ลักษณะเฉพาะด บริษัท าเอ็น กเซลเลนท์ บิสสาขาอื เนส แมเนจเมนท์ จ�ากัด ่นๆ การทองเที่ยวของประเทศ

พันลานบาท

มูลคาเพ�่มภาค การทองเที่ยว บร�การสถาน พักโรงแรม

2,687,411 4,168,083 คน ลาน 63,632 บาท ลาน 1,365,507 บาท 26 ลาน 68,222 บาท ลาน 909,463 บาท ลาน บาท

03 70.2 138.6

288.7 พันลานบาท

สถานการณการทองเที่ยวโลก

ป 2558 มีนักทองเที่ยวเดินทางระหวางประเทศ รวมทั้งสิ้นสูงถึง 1.184 ลานคน

ขยายตัวรอยละ 4.4 โดยภูมิภาคตางๆ มีจํานวนนักทองเที่ยวเพิ่มขึ้น ยกเว น ทวี ป แอฟริ ก า จี น ยั ง คงเป น ประเทศที่ มี นั ก ท อ งเที่ ย ว เดิ น ทางไปเที่ ย วประเทศอื่ น สู ง สุ ด ตรงกั น ข า มกั บ รั ส เซี ย บราซิ ล เยอรมนี อิ ต าลี และออสเตรเลี ย ที่ มี นั ก ท อ งเที่ ย วเดิ น ทางไปเที่ ย ว ตางประเทศลดลงและชะลอการใชจายดานการทองเที่ยวลง ในขณะที่ จํานวนนักทองเที่ยวโลกในป 2559 ถูกคาดการณ ไววาจะเพิ่มขึ้นในอัตรา รอยละ 4 และคาดวา GDP ดานการทองเที่ยวโลกในป 2559 จะเพิ่มขึ้น รอยละ 3.6 มากกวาการเพิม่ ขึน้ ของปทผี่ า นมาเพียงเล็กนอย จากการขยายตัว ของการลงทุนดานการทองเที่ยวเปนหลัก1

สถานการณการทองเที่ยวชาวตางชาติของไทยในไตรมาสที่ 4 เติบโตในอัตราไมสูงนัก แตเมื่อรวมทั้งป 2558 ขยายตัวสูงกวารอยละ 20

ในไตรมาสที่ 4 มีจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติ 7.76 ลานคน เพิ่มขึ้นรอยละ 3.73 กอใหเกิดรายไดดานการทองเที่ยว จํานวน 387.52 พันลานบาท เพิ่มขึ้นรอยละ 5.70 เทียบกับไตรมาสเดียวกันในป 2557 ซึ่งนักทองเที่ยวในไตรมาสที่ 4 ขยายตัว นอยกวาชวง 3 ไตรมาสที่ผานมา อยางไรก็ตามป 2558 มีนักทองเที่ยวตางชาติรวม 29.88 ลานคน ขยายตัวรอยละ 20.44 เปนผลจาก การขยายตัวของนักทองเที่ยวเอเชียตะวันออกที่สูงถึงรอยละ 36.07 ในขณะที่นักทองเที่ยวยุโรปหดตัวรอยละ 8.65 ตามการลดลงของ นักทองเที่ยวรัสเซีย รายไดจากนักทองเที่ยวชาวตางชาติในป 2558 มีมูลคาทั้งสิ้น 1,447.16 พันลานบาท ขยายตัวรอยละ 23.39 เทียบ กับป 2557 โดยนักทองเที่ยวจากภูมิภาคเอเชียตะวันออก สรางรายไดเเกไทยมากทีี่สุด 759.58 พันลานบาท

จํานวนนักทองเที่ยวตางชาติเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่องในไตรมาสแรกของป 2559

ในไตรมาสที่ 1 ป 2559 จะมีจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติประมาณ 8.9 ลานคน ชาวไทยทองเที่ยวในประเทศ 37.1 ลานคน-ครั้ง และสรางรายไดประมาณ 6.62 แสนลานบาท

นักทองเที่ยวอาเซียขยายตัวสูงดวยตัวเลขสองหลัก

ในป 2558 จํานวนนักทองเที่ยวอาเซียนเพิ่มขึ้นรอยละ 18.74 จากป 2557 และขยายตัวเปนตัวเลขสองหลักมาตั้งแตป 2555 ยกเวน ป 2557 ที่ลดลงรอยละ 8.8 กอใหเกิดรายไดใหกับประเทศไทยในป 2558 เทากับ 221.41 พันลานบาท คิดเปนสัดสวนรอยละ 15.30 ของรายไดจากนักทองเทีย่ วชาวตางชาติทงั้ หมด โดยนักทองเทีย่ วจากมาเลเซีย สปป.ลาว และสิงคโปร นิยมมาเมืองไทยมากทีส่ ดุ 3 อันดับแรก

การชะลอตัวทางเศรษฐกิจของจีนไมเปนอุปสรรคตอการเดินทางของนักทองเที่ยวจีน

จํานวนนักทองเทีย่ วของจีนยังคงครองอันดับหนึ่งของจํานวนนักทองเทีย่ วทัว่ โลกในป 2558 และคาดวาจะตอเนือ่ งไปจนถึงป 2559 โดยมี ปจจัยเสริมทีส่ าํ คัญ คือ การลดคาเงินของสกุลยูโรและเงินเยน รวมทัง้ การผอนคลายเรือ่ งการขอวีซา ของหลายประเทศใหกบั นักทองเทีย่ ว จีน สําหรับประเทศไทยนักทองเที่ยวจีนยังคงครองอันดับหนึ่งดวยจํานวนที่สูงถึง 7.9 ลานคนในป 2558 สรางรายไดใหกับประเทศไทย มูลคาเกือบ 4 แสนลานบาท คิดเปนรอยละ 25.98 ของรายไดจากนักทองเที่ยวตางชาติทั้งหมด 1ที่มา: UNWTO

สถานการณการทองเที่ยวโลก

“ป 2558 นักท่องเที่ยวโลกโตกว่าร้อยละ 4 แตะ 1.2 พันล้านคน โดยนักท่องเที่ยวจีน ยังครองอันดับ 1”

ป 2558 มีนกั ท่องเทีย่ วเดินทางระหว่างประเทศ รวมทั้ ง สิ้ น สู ง ถึ ง 1.184 พั น ล้ า นคน ขยายตัวเพิ่มขึ้นจากปก่อนร้อยละ 4.4 โดยมี นักท่องเทีย่ วจีนท่องเทีย่ วต่างประเทศมากเปน อันดับ 1 นําหน้านักท่องเทีย่ วจากสหรัฐอเมริกา และสหราชอาณาจักร

ภูมภิ าคอเมริกา มีนกั ท่องเทีย่ วเดินทางเข้ามาประมาณ 191 ล้านคน เพิม่ ขึน้ 9 ล้านคนจากปี 2557 หรือเพิม่ ขึน้ ในอัตราร้อยละ 5 เท่ากับ ภูมภิ าคเอเชียและแปซิฟกิ ส่วนใหญ่เป็นการเพิม่ ขึน้ ของการเทีย่ ว ภายในภูมภิ าคเดียวกันอย่างประเทศในแถบคาริบเบียนและอเมริกา กลาง ทีม่ นี กั ท่องเทีย่ วเพิม่ ขึน้ ในอัตราร้อยละ 7 ในขณะทีป่ ระเทศใน แถบอเมริกาใต้และอเมริกาเหนือมีนกั ท่องเทีย่ วเพิม่ ขึน้ เพียงร้อยละ 4

องค์การการท่องเที่ยวโลก หรือ UNWTO ได้รายงานจ�านวน นักท่องเทีย่ วโลกตลอดทัง้ ปี 2558 มีจา� นวนสูงถึง 1.184 พันล้านคน เพิม่ ขึน้ ร้อยละ 4.4 จากปี 2557 ซึง่ นับเป็นปีที่ 6 ทีก่ ารขยายตัวของ นักท่องเที่ยวโลกสูงกว่าค่าเฉลี่ย นับตั้งแต่วิกฤติเศรษฐกิจโลก ในปี 2553 เป็นต้นมา เมือ่ พิจารณาทิศทางการท่องเทีย่ วโลกในปี 2558 ในรายภูมภิ าค สามารถสรุปได้วา่

ภูมภิ าคยุโรป มีนกั ท่องเทีย่ วเดินทางเข้ามาประมาณ 609 ล้านคน เพิ่มขึ้น 29 ล้านคนจากปี 2557 หรือเพิ่มขึ้นในอัตราร้อยละ 5 ส่วนใหญ่เป็นการเพิ่มขึ้นในแถบยุโรปกลางและยุโรปตะวันออกที่มี นักท่องเทีย่ วเพิม่ ขึน้ ในอัตราสูงสุด คือ ร้อยละ 6 เทียบกับปีกอ่ นหน้า ที่มีนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาลดลง เช่นเดียวกับประเทศใน แถบยุโรปเหนือที่มีนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นร้อยละ 6 ตามด้วยยุโรป ภูมภิ าคเอเชียและแปซิฟก มีนกั ท่องเทีย่ วเดินทางเข้ามาประมาณ แถบเมดิเตอร์เรเนียนตอนใต้และยุโรปตะวันตกที่มีนักท่องเที่ยว 277 ล้านคน เพิม่ ขึน้ 13 ล้านคนจากปี 2557 หรือเพิม่ ขึน้ ในอัตรา เพิม่ ขึน้ ร้อยละ 5 และร้อยละ 4 ตามล�าดับ ร้อยละ 5 โดยประเทศในแถบโอเชียเนียมีนักท่องเที่ยวเดินทาง ภูมิภาคตะวันออกกลาง มีนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาประมาณ เข้ามาเพิม่ ขึน้ ในอัตราสูงสุด คือ ร้อยละ 7 ส่วนประเทศในแถบเอเชีย 54 ล้านคน เพิม่ ขึน้ ร้อยละ 3 จากปี 2557 ตะวันออกเฉียงใต้มีนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาเพิ่มขึ้นร้อยละ 5 ตามมาด้วยประเทศในแถบเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ ภูมิภาคแอฟริกา มีจ�านวนนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาประมาณ 53 ล้านคน ลดลงร้อยละ 3 จากปี 2557 โดยแถบแอฟริกาเหนือมี ทีม่ นี กั ท่องเทีย่ วเดินทางเข้ามาเพิม่ ขึน้ ร้อยละ 4 เท่ากัน นักท่องเทีย่ วเดินทางเข้ามาลดลงถึงร้อยละ 8 ที่มา : UN World Tourism Organization. UNWTO World Tourism Barometer. Volume 14. January 2016

รายงานภาวะเศรษฐกิจทองเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สถานการณการทองเที่ยวโลก

ส�าหรับนักท่องเที่ยวจากสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักรได้รับ ปัจจัยบวกจากภาวะเศรษฐกิจทีด่ ขี นึ้ และค่าเงินทีแ่ ข็งค่าขึน้ จึงท�าให้ มีการใช้จา่ ยด้านการท่องเทีย่ วในต่างประเทศเพิม่ ขึน้ ร้อยละ 9 และ ร้อยละ 6 ตามล�าดับ ซึง่ ต่างจากนักท่องเทีย่ วรัสเซีย บราซิล เยอรมนี อิตาลี และออสเตรเลีย ทีป่ ระสบปัญหาเศรษฐกิจในประเทศท�าให้ นักท่องเทีย่ วเดินทางไปเทีย่ วต่างประเทศลดลง และชะลอการใช้จา่ ย ด้านการท่องเทีย่ ว โดยเฉพาะรัสเซีย และบราซิล ทีค่ า่ เงินอ่อนค่าลง ค่อนข้างมาก ท�าให้นกั ท่องเทีย่ วจากทัง้ 2 ประเทศลดการใช้จา่ ย ด้านการท่องเทีย่ วลงอย่างชัดเจน 04

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

14*/13

7 4

7 4 3

Americas, 191 mn, 16%

Europe, 609 mn, 51%

Source : World Tourism Organization (UNWTO)@

-1

-5

-6

North Africa

South America

Central America

Caribbean

North America

South Asia

Oceania

North-East Asia

Southern/Medit. Europe

-8 South-East Asia

Africa, 53 mn, 5% Middle East, 54 mn, 5%

-1

Central/Eastern Eu.

Asia and the Pacific, 277 mn, 23%

15*/14

Middle East

Subsaharan Africa

Western Europe

จำนวน และสัดสวนนักทองเที่ยวโลกป 2015

5 6

Northern Europe

จีนยังคงเป็นประเทศที่มีนักท่องเที่ยวเดินทางไปเที่ยวต่างประเทศ จ�านวนมากอันดับหนึง่ รองลงมา คือ นักท่องเทีย่ วจากสหรัฐอเมริกา และสหราชอาณาจักร ตามล�าดับ นอกจากนี้ การใช้จา่ ยด้านการ ท่องเทีย่ วในต่างประเทศของนักท่องเทีย่ วจีนขยายตัวสูงในอัตราทีเ่ ป็น ตัวเลขสองหลักมาอย่างต่อเนือ่ งตัง้ แต่ปี 2547 ส่งผลให้ประเทศญีป่ นุ่ ไทย สหรัฐอเมริกา และหลายประเทศในยุโรปทีเ่ ป็นแหล่งท่องเทีย่ ว ยอดนิยมของนักท่องเทีย่ วจีนได้รบั ประโยชน์กนั ทัว่ หน้า

4.2 4.4

World

ชาวจีนเดินทางท่องเทีย่ วต่างประเทศมากเปน อันดับที่ 1

International Tourist Arrivals (%Change over same period of the previous year)

Source : 2 UN World Tourism Organization. UNWTO World Tourism Barometer. Volume 14. January 2016

Source : World Tourism Organization (UNWTO)@

คาดการณป 2559 จํานวนนักท่องเที่ยวโลก มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในอัตราเฉลี่ย ร้อยละ 4 และมีบทบาทสําคัญต่อการเติบโต ของเศรษฐกิจโลกในอัตราทีส่ งู กว่าเดิมเล็กน้อย การท่องเทีย่ วโลกในปี 2559 มีแนวโน้มขยายตัวต่อเนือ่ ง จากการเปิด เผยของหน่วยงานทีม่ บี ทบาทส�าคัญด้านการท่องเทีย่ วของโลก 2 แห่ง คือ องค์การการท่องเทีย่ วโลก (UNWTO) และสภาการท่องเทีย่ วและ การเดินทางโลก (World Travel & Tourism Council (WTTC)) โดยผลการส�ารวจดัชนีความเชือ่ มัน่ ด้านการท่องเทีย่ วขององค์การ การท่องเทีย่ วโลกปี 2559 คาดว่า จ�านวนนักท่องเทีย่ วโลกจะขยายตัว

ร้อยละ 4 โดยภูมภิ าคทีค่ าดว่าจะเติบโตสูงสุดมี 2 ภูมภิ าค คือ ภูมภิ าค เอเชียและแปซิฟกิ และภูมภิ าคอเมริกา สภาการท่องเทีย่ วและการเดินทางโลกคาดว่า ในปี 2559 ผลิตภัณฑ์ มวลรวมประชาชาติดา้ นการเดินทางและการท่องเทีย่ วโลกมีแนวโน้ม ขยายตัวร้อยละ 3.6 เพิม่ ขึน้ เล็กน้อยจากปี 2558 ทีข่ ยายตัวร้อยละ 3.5 ซึง่ เป็นการขยายตัวด้านการลงทุนด้านการท่องเทีย่ วเป็นหลัก สะท้อนให้เห็นถึงความเชือ่ มัน่ ของผูล้ งทุนในภาคการท่องเทีย่ ว ขณะที่ รายจ่ายด้านการท่องเทีย่ วแม้วา่ จะยังคงขยายตัว แต่มรี ะดับความ ส�าคัญทีต่ า�่ กว่าการลงทุนด้านการท่องเทีย่ ว รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สถานการณการทองเที่ยวโลก

มองจีน…นักท่องเทีย่ วกลุม่ ใหญ่ทสี่ ดุ ในโลก ภาวะการชะลอตั ว ลงทางเศรษฐกิ จ ของจี น สวนทางกับการหลั่งไหลไปเที่ยวต่างประเทศ ของนักท่องเทีย่ วจีน ตัง้ แต่ชว่ งปลายเดือนสิงหาคมปี 2558 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบนั ข่าว เกี่ยวกับการชะลอตัวทางเศรษฐกิจและความผันผวนของตลาดหุ้น ของประเทศจีนซึ่งเป็นยักษ์ ใหญ่ทางเศรษฐกิจอันดับสองของโลก รองจากสหรัฐอเมริกา กลายเป็นหัวข้อข่าวพาดหัวในหนังสือพิมพ์ ต่างๆ ทัว่ โลก และเป็นประเด็นทีม่ กี ารหยิบยกมาพูดคุยในการประชุม Annual Meeting of New Champions ประจ�าปีของ WEF (World Economic Forum) ณ เมืองต้าเหลียน ประเทศจีน ระหว่างวันที่ 9-11 กันยายน 2558 โดยทีป่ ระชุมยังเชือ่ ว่า จีนจะยังคงมีศกั ยภาพ

สถานการณการทองเที่ยวโลก

แสดงให้เห็นว่านักท่องเทีย่ วชาวจีนเพิม่ ขึน้ สวนกระแสการชะลอตัว ทางเศรษฐกิจของประเทศ โดยมีปจั จัยทีเ่ กือ้ หนุนการท่องเทีย่ วต่างประเทศของนักท่องเทีย่ วจีน อาทิ การลดลงของค่าเงินสกุลยูโรและเงินเยนท�าให้ความสามารถ จับจ่ายใช้สอยของคนจีนในสินค้าสูงขึ้น และการผ่อนคลายเรื่อง การขอวีซา่ ของบางประเทศ อาทิ สหราชอาณาจักรทีเ่ พิง่ ประกาศ ลดค่าวีซา่ ของนักท่องเทีย่ วชาวจีนจาก 324 ปอนด์เหลือ 85 ปอนด์ ส�าหรับวีซ่า 2 ปี เพื่อให้แข่งขันได้กับฝรั่งเศสและเยอรมนี ที่มี การผ่อนปรนในการขอวีซ่าให้กับนักท่องเที่ยวจีนไปแล้วก่อนหน้า อย่างไรก็ตาม สัดส่วนประชากรจีนที่ครอบครองหนังสือเดินทาง มีสดั ส่วนไม่มาก คือมีสดั ส่วนเพียงร้อยละ 6 ของจ�านวนประชากร ทั้ ง หมด เปรี ย บเที ย บกั บ สั ด ส่ ว นของประชากรชาวอเมริ กั น ทีค่ รอบครองหนังสือเดินทาง ซึง่ มีสดั ส่วนสูงถึงร้อยละ 46

• การท่องเทีย่ วเรือส�าราญ ซึง่ เป็นรูปแบบการท่องเทีย่ วใหม่สา� หรับ ชาวจี น ที่ ไ ด้ รั บ ความนิ ย มเพิ่ ม ขึ้ น โดยในช่ ว งตรุ ษ จี น ปี นี้ การท่องเทีย่ วเรือส�าราญขยายตัวสูงถึงร้อยละ 39.64 (LY.com) จากปีกอ่ นหน้า • นักท่องเที่ยวจีนยังมีแนวโน้มให้ความส�าคัญต่อสถานพักแรม ที่มีคุณภาพ โดยในช่วงตรุษจีนปีนี้ นักท่องเที่ยวจีนส่วนใหญ่ คือ กว่าร้อยละ 60 จองโรงแรมระดับ 4 ดาวขึน้ ไป • นักท่องเทีย่ วจีนมีแนวโน้มกระจายตัวไปท่องเทีย่ วยังประเทศต่างๆ มากกว่า 100 ประเทศ รวมถึงแอนตาร์กติกา ทางเศรษฐกิจ แต่การเติบโตจะลดลงในระยะสัน้ จากตัวเลขสองหลัก ในช่วงทีผ่ า่ นมาเป็นร้อยละ 6-7 หรืออย่างเลวร้ายทีส่ ดุ คือ อยูร่ ะหว่าง ร้อยละ 3-4 หรือต�า่ กว่า การชะลอตัวทางเศรษฐกิจและความผันแปร ทางการเงินของจีนได้สง่ ผลทางลบไปทัว่ โลก นักท่องเทีย่ วจีนทีเ่ ดินทางไปเทีย่ วต่างประเทศมีมากเป็นอันดับหนึง่ ของโลก และมีการใช้จ่ายด้านการท่องเที่ยวในต่างประเทศสูงเป็น อันดับหนึง่ เช่นกัน โดยมูลค่ารวมทัง้ สิน้ ประมาณ 165 พันล้านดอลลาร์ สหรัฐฯ ในปี 2557 การชะลอตัวทางเศรษฐกิจของจีนถูกมองว่าอาจ ส่งผลกระทบท�าให้จา� นวนและการใช้จา่ ยของนักท่องเทีย่ วจีนทีเ่ ดิน ทางไปต่างประเทศลดลง แต่เมือ่ พิจารณาจากข้อมูลทีร่ ายงานโดย UNWTO พบว่า จ�านวนนักท่องเทีย่ วจีนในปี 2558 ยังคงเพิม่ ขึน้ และยังครองอันดับหนึง่ และจากรายงานของศุลกากรเมืองเซีย่ งไฮ้ จ�านวนคนจีนทีเ่ ดินทางไปต่างประเทศในช่วงปีใหม่สงู เกือบ 1 แสนคน รวมทั้ ง จ� า นวนการจองทั ว ร์ ต ่ า งประเทศผ่ า นตั ว แทน ท่องเที่ยวออนไลน์ของจีนที่มีอัตราเพิ่มขึ้นเป็นตัวเลขสองหลัก 06

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

บ ท บ า ท ต ล า ด นั ก ท ่ อ ง เ ที่ ย ว จี น กั บ การท่องเทีย่ วไทย

World Total Travel & Tourism Growth 2015 Annual update 2015 Mid-year update 2015

4.8% 4.1%

3.7% 3.5%

Total T&T GDP

3.7%

3.4%

3.7%

3.4%

Direct Domestic T&T GDP T&T spending

2.8% 2.9%

Visitor exports

T&T investment

Source : Oxford Economics 3

World travel Tourism Council (WTTC). Economic Impact of Travel & Tourism 2015. Autumn Nov. 2015

จากรายงานของเว็บไซต์ sina.com พบว่า พฤติกรรมการท่องเทีย่ ว ของชาวจีนในช่วงตรุษจีนเปลีย่ นไป จากเดิมทีน่ ยิ มเดินทางกลับสู่ บ้านเกิดเพือ่ เฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีนร่วมกับครอบครัว/ญาติมติ ร หรือการท่องเที่ยวภายในประเทศ เป็นท่องเที่ยวต่างประเทศกับ ครอบครัวในช่วงเทศกาลตรุษจีนมากขึน้ ส่วนหนึง่ เป็นผลจากฐานะ ทางเศรษฐกิจของประชาชนชาวจีนทีด่ ขี นึ้ โดยผูใ้ ห้บริการท่องเทีย่ ว ของจีน คือ LY.com และ Tuniu.com คาดว่า การท่องเทีย่ วของ ชาวจีนในช่วงเทศกาลตรุษจีนปีน้ี จะเดินทางท่องเทีย่ วต่างประเทศ มากกว่าร้อยละ 60

นักท่องเที่ยวจีนมีบทบาทค่อนข้างสูงต่ออุตสาหกรรมท่องเที่ยว ของไทย จากข้อมูลของกรมการท่องเที่ยว ในปี 2558 พบว่ามี นักท่องเทีย่ วจีนเดินทางมายังประเทศไทยรวมทัง้ สิน้ 7,934,791 คน ซึง่ สูงเป็นอันดับหนึง่ โดยคิดเป็นร้อยละ 26.55 ของนักท่องเทีย่ ว ต่างชาติทั้งหมดที่เดินทางมายังประเทศไทย สร้างรายได้ด้าน ท่องเทีย่ วให้ประเทศไทยคิดเป็นมูลค่าประมาณ 376,001.37 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 25.98 ของรายได้ดา้ นการท่องเทีย่ วจากนักท่องเทีย่ ว ต่างชาติทงั้ หมดทีเ่ ดินทางมายังประเทศไทย

ดังนัน้ ภาวะเศรษฐกิจทีช่ ะลอตัวของจีนจึงไม่มผี ลต่อการท่องเทีย่ ว นอกจากนี้ ยังให้ความเห็นว่า ความสนใจของนักท่องเที่ยวจีน ของไทย เมื่อพิจารณาจากจ�านวนและค่าใช้จ่ายของนักท่องเที่ยว ในปัจจุบนั มีความหลากหลายมากขึน้ จากเดิมทีน่ กั ท่องเทีย่ วจีนเน้น จีนทีเ่ ดินทางไปท่องเทีย่ วต่างประเทศในปี 2558 ทีย่ งั คงเพิม่ ขึน้ ใน ท่องเทีย่ ว ช้อปปิง้ และถ่ายรูป จะมีความต้องการทีเ่ ฉพาะเจาะจง อัตราสูง ประกอบกับผลการส�ารวจของ China Outbound Tourism Statistics พบว่า แนวโน้มการเดินทางของนักท่องเที่ยวจีนจะ มากขึน้ เช่น รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สถานการณ์การท่องเที่ยวโลก

ยังคงเพิ่มขึ้นในอัตราสูงอย่างต่อเนื่อง ด้วยเหตุผลหลายประการ อาทิ ความสะดวกในการขอวีซา่ และวันหยุดยาวในเทศกาลส�าคัญ ประกอบกับ ประเทศไทยยังเป็นจุดหมายปลายทางด้านการท่องเทีย่ ว ยอดนิยมอันดับหนึ่งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของคนจีน และเป็นอันดับ 5 ของโลก รองจากเกาหลีใต้ ไต้หวัน ญีป่ นุ่ และ ฮ่องกง ปัจจัยส�าคัญทีด่ งึ ดูดนักท่องเทีย่ วจีนเดินทางมาเทีย่ วไทย คือ ความชื่นชอบในความเป็นธรรมชาติของแหล่งท่องเที่ยวทางทะเล ของไทย รวมทัง้ ความนิยมในอาหารทะเลทีข่ นึ้ ชือ่ ของไทย

สถานการณการทองเที่ยวโลก

ส�าหรับนักท่องเที่ยวชาวจีนที่เดินทางมาท่องเที่ยวประเทศไทยใน ช่วงตรุษจีนปีนี้ (วันที่ 8–13 กุมภาพันธ์ 2559) มีจา� นวนไม่ตา�่ กว่า 240,000 คน หรือขยายตัวร้อยละ 40 จากช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ ผ่านมา และตลอดทัง้ เดือนกุมภาพันธ์มนี กั ท่องเทีย่ วจีนเดินทางเข้า มายังประเทศไทยจ�านวนกว่า 958,000 คน ซึง่ สูงเป็นประวัตกิ ารณ์

ส�าหรับผลกระทบทางอ้อม คือ ประเทศต่างๆ ที่ได้รับผลกระทบ โดยตรงจากเศรษฐกิจทีแ่ ท้จริง (Real Sector) และการลงทุนโดยตรง จากจีน อาจจะส่งผลให้มนี กั ท่องเทีย่ วจากประเทศเหล่านัน้ เดินทาง มายังประเทศไทยลดลง ได้แก่ นักท่องเทีย่ วจากยุโรป สหรัฐอเมริกา และญีป่ นุ่ แต่คาดว่าผลกระทบจะไม่รนุ แรงเท่ากับในช่วงเศรษฐกิจ ตกต�า่ ของยุโรปเมือ่ 2-3 ปีทผี่ า่ นมา และน่าจะส่งผลกระทบเพียง ในระยะสัน้ เท่านัน้ การจองออนไลน์เป็นแนวโน้มทีไ่ ด้รบั ความนิยมมากขึน้ กว่าครึง่ หนึง่ ของนักท่องเทีย่ วจีนทีเ่ ดินทางไปเทีย่ วต่างประเทศ วางแผนท่องเทีย่ ว และท�าการจองผ่านระบบออนไลน์ ซึง่ สะท้อนให้เห็นถึงความมัน่ ใจ ของนักท่องเทีย่ วจีนต่อธุรกรรมออนไลน์ของจีน

ตรุษจีนปีนี้ มากกว่าร้อยละ 60 ของนักท่องเที่ยวจีนจองโรงแรมระดับ 4 ดาว และกระจายตัวไปยังประเทศต่างๆ มากกว่า 100 ประเทศ

ความเคลือ่ นไหวในประเทศเพือ่ นบ้าน มาเลเซียเดินหน้าพัฒนาการท่องเที่ยวด้วย ความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน

มาเลเซียมีนโยบายและจัดท�าโครงการส�าคัญๆ ทีด่ า� เนินการร่วมกัน ระหว่างภาครัฐและเอกชน ในการพัฒนาการท่องเทีย่ วเพือ่ สร้างความ มัน่ ใจในการเติบโตของภาคการท่องเทีย่ ว โดยด�าเนินการมาตัง้ แต่ ปี 2557 ต่อเนือ่ งมาถึงปี 2558 อาทิ การวางต�าแหน่งประเทศมาเลเซีย ให้เป็นแหล่งช้อปปิง้ สินค้าปลอดภาษีสา� หรับนักท่องเทีย่ ว ด้วยความ ร่วมมือกับสมาคมผูค้ า้ ปลีกในการจัดกิจกรรมลดราคาส่งท้ายปีตาม Outlet และศูนย์การค้าต่างๆ การก�าหนดให้เมืองบูกติ บินตัง และ กัวลาลัมเปอร์ เป็นศูนย์กลางแห่งการช้อปปิง้ ระดับโลก ด้วยการจัด กิจกรรมการแข่งรถกรังปรีซ์ การปิดถนนเพือ่ ให้นกั ท่องเทีย่ วได้เดิน ช้อปปิง้ อย่างสะดวก การจัดตัง้ Outlet สินค้าระดับพรีเมีย่ ม แหล่งที่ สองของประเทศที่ใหญ่ทส่ี ดุ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การพัฒนาสู่ความเป็นศูนย์กลางความหลากหลายทางชีวภาพ (Malaysia Mega Biodiversity Hub) การสร้างศูนย์การค้นคว้า ป่าฝน (Rainforest) เพือ่ เป็นศูนย์กลางการท่องเทีย่ วทางด้านการ ศึกษาและส่งเสริมเครือข่ายความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศ การพัฒนารีสอร์ทแบบครบวงจร จ�านวน 2 แห่ง คือ โครงการประตู สู่ Melaka เพือ่ สร้างเกาะท่องเทีย่ ว และทีเ่ มือง Rawang ทีม่ กี าร สร้างสถานทีแ่ สดงคอนเสิรต์ ขนาดใหญ่และรองรับการจัดประชุมและ นิทรรศการระหว่างประเทศ รวมทัง้ พืน้ ทีส่ า� หรับ Theme Park การ พัฒนาการท่องเทีย่ วด้วยเรือส�าราญขนาดใหญ่ (Cruise Tourism)

ด้ ว ยการปรั บ ปรุ ง ท่ า เรื อ เดิ ม 6 แห่ ง และร่ ว มลงทุ น กั บ บริ ษั ท เดินเรือระหว่างประเทศในการสร้างท่าเทียบเรือแห่งใหม่ที่ Melaka การสนับสนุนการจัดงานแสดงโชว์และนิทรรศการ โดยเฉพาะจากต่าง ประเทศให้เป็นอุตสาหกรรมทีม่ มี าตรฐานชัน้ น�าของโลก การจัดสร้าง เขตพืน้ ทีแ่ ห่งความบันเทิง ในปีนงั ให้เป็นภัตตาคารระดับหรูบนทะเล การพัฒนาผูเ้ ชีย่ วชาญในท้องถิน่ และพัฒนาคุณภาพมาตรฐานของ อุตสาหกรรมสปาให้ดขี นึ้ โดยการจัดระดับและการรับรองคุณภาพของ สปาในประเทศ การพัฒนาการท่องเทีย่ วกีฬากอล์ฟ (Golf Tourism) โดยการจัดกิจกรรมการแข่งขันกอล์ฟหลายรายการและบางรายการ จัดเป็นประจ�าทุกปี การสนับสนุนให้มาเลเซียเป็นแหล่งท่องเทีย่ วทาง ธุรกิจชั้นน�าของโลก ด้วยการสนับสนุนการด�าเนินงานขององค์กร จัดงานประชุมและนิทรรศการระดับนานาชาติ เร่งสร้างความเชือ่ มโยง ทางอากาศกับตลาดการท่องเที่ยวที่มีระยะทางไม่ไกลมากนัก (Medium-Haul) การปรับปรุงอัตราค่าโรงแรมให้สอดคล้องกับ คุณภาพ สนับสนุนให้สร้างโรงแรมระดับ 4 และ 5 ดาว กระจายไป ยังเมืองท่องเที่ยวหลักของประเทศ โดยการให้สิทธิประโยชน์ด้าน ภาษี จากการพัฒนาการท่องเทีย่ วทีเ่ ป็นระบบและมีจดุ หมายชัดเจน มาเลเซียจึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจในอนาคตส�าหรับการ ท่องเทีย่ วในภูมภิ าคอาเซียน

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สถานการณการทองเที่ยวโลก

ท่องเทีย่ วเมียนมาหลังการเลือกตัง้

อุตสาหกรรมท่องเทีย่ วของเมียนมามีความส�าคัญต่อเศรษฐกิจของ ประเทศไม่มากนัก โดยในปี 2557 ขนาดเพียงร้อยละ 2.2 ของ ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) แต่เป็นอุตสาหกรรมทีเ่ ติบโต อย่างรวดเร็วหลังจากมีการเปิดประเทศเสรีมากขึน้ ในปี 2555 ซึง่ มี จ�านวนนักท่องเทีย่ วต่างชาติ 1.06 ล้านคน และเพิม่ ขึน้ อย่างต่อเนือ่ ง มาจนถึงปี 2557 ทีม่ จี า� นวน 3.08 ล้านคน เพิม่ ขึน้ เฉลีย่ ร้อยละ 71.85 ต่อปี ซึ่งนับว่าเป็นการขยายตัวที่สูงเมื่อเทียบกับประเทศอื่นใน ภูมภิ าค ทัง้ นี้ นักท่องเทีย่ วของเมียนมาเป็นนักท่องเทีย่ วจากภูมภิ าค เอเชียจ�านวนมากสุดถึงร้อยละ 71.4 โดยมีนกั ท่องเทีย่ วไทยครอง อันดับหนึ่งในสัดส่วนร้อยละ 17.5 รองลงมาได้แก่ จีน ญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา เป็นต้น นโยบายด้านการท่องเที่ยวของเมียนมาที่ให้ความส�าคัญกับการ ท่องเทีย่ วอย่างรับผิดชอบ และ การท่องเทีย่ วทีม่ สี ว่ นร่วมของชุมชน จะช่วยเสริมให้ความสดใหม่ของแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและ วัฒนธรรมในเมียนมาคงสภาพอยู่ได้อย่างยั่งยืน และเป็นจุดขาย หรือจุดสนใจส�าหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ ประกอบกับตัวเลขการ ลงทุนทางด้านท่องเทีย่ วของเมียนมาทีเ่ พิม่ ขึน้ อย่างต่อเนือ่ งในกิจการ โรงแรม ศูนย์การค้าและการบันเทิง จากนักลงทุนชาวสิงคโปร์ ไทย ญีป่ นุ่ ฮ่องกง มาเลเซีย และเวียดนามแล้ว จึงกล่าวได้วา่ อุตสาหกรรม การท่องเทีย่ วเมียนมามีอนาคตสดใส

อย่างไรก็ตาม เมียนมายังต้องเจอปัจจัยทางลบต่อการพัฒนา อุตสาหกรรมท่องเทีย่ วของประเทศ อาทิ ข้อจ�ากัดทางด้านกฎหมาย ส�าหรับนักลงทุนต่างชาติ การพัฒนาโครงสร้างพืน้ ฐานต่างๆ รองรับ นักท่องเทีย่ วยังไม่ได้มาตรฐานเท่าทีค่ วร โดยเฉพาะโรงแรมและทีพ่ กั ทีป่ จั จุบนั มีเพียงกว่า 30,000 ห้อง ซึง่ ร้อยละ 30 อยู่ในเมืองหลวง และได้มาตรฐานสากลเพียง 1 ใน 4 รวมทัง้ ปัญหาความขัดแย้งทาง ชาติพนั ธุจ์ ากความเชือ่ ทางศาสนาทีแ่ ตกต่างกัน เป็นต้น

แต่ ข ้ อ จ� า กั ด ดั ง กล่ า วในอนาคตจะถู ก แก้ ไ ขและส่ ง ผลให้ เมียนมาเป็นอีกประเทศทีน่ า่ จับตามองทางการท่องเทีย่ ว เป็นประเทศ ทีม่ ศี กั ยภาพทางทรัพยากรทางการท่องเทีย่ ว และมีอาณาเขตติดกับ ตลาดขนาดใหญ่ถงึ 2 ตลาด ได้แก่ อินเดีย และจีน โดยสรุป การท่องเที่ยวยังคงมีบทบาทส�าคัญต่อเศรษฐกิจโลก และอาเซียน ด้วยการเพิ่มขึ้นของจ�านวนนักท่องเที่ยวในอัตรา สูงกว่าเฉลี่ยอย่างต่อเนื่องติดต่อกันมากว่า 5 ปี โดยส่วนใหญ่ เป็ น การท่ อ งเที่ ย วในประเทศแถบภู มิ ภาคเอเชี ย และแปซิ ฟ ิ ก อเมริกา และยุโรป ตลาดหลักเป็นนักท่องเที่ยวจีนที่ครองอันดับ หนึ่งแซงหน้านักท่องเที่ยวจากภูมิภาคอื่นๆ ที่เคยน�าหน้าอย่าง เช่ น นั ก ท่ อ งเที่ ย วจากสหรั ฐ อเมริ ก าและสหราชอาณาจั กร จากการเติบโตดังกล่าวส่งผลให้หลายประเทศต่างให้ความส�าคัญ กับการส่งเสริมอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในฐานะเป็นกลไกหลัก ในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ ด้วยการก�าหนดมาตรการ และจัดท�าโครงการที่เอื้อต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมท่องเที่ยว ในรูปแบบต่างๆ โดยเน้นในเรือ่ งของความร่วมมือ อาทิ มาเลเซียที่ เน้นความร่วมมือระหว่างภาครัฐกับภาคเอกชนเพือ่ ขยายการลงทุน ทางด้านปัจจัยพืน้ ฐาน หรือเมียนมาทีใ่ ห้ความส�าคัญกับการมีสว่ นร่วม ของชุมชนในการบริหารจัดการและอนุรกั ษ์ธรรมชาติและวัฒนธรรม เพือ่ เป็นจุดขายส�าคัญของการท่องเทีย่ วอย่างยัง่ ยืน

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สรุปสถานการณ์การท่องเที่ยวของชาวต่างชาติในประเทศไทย

สรุปสถานการณการทองเที่ยวของชาวตางชาติในประเทศไทย

จํานวนและรายได้จากการท่องเทีย่ วของนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติ ปี 2558P ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558 หนวย : คน

หนวย : รอยละ (Y-o-Y) 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000 50,000

9,000,000 8,000,000 7,000,000 6,000,000 5,000,000 4,000,000 3,000,000 2,000,000 1,000,000 Q2

Q1 2556

Q1 2557

Q1 2558P

Q3P

Q4P

จำนวนนักทองเที่ยว รายไดจากการทองเที่ยว

หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

ประเทศทีม่ นี กั ท่องเทีย่ วมาประเทศไทยมากทีส่ ดุ 10 อันดับแรก ในไตรมาส 4/2558P หนวย : คน

หนวย : รอยละ (Y-o-Y)

1,819,086 917,649

Malaysia (% Share 11.82%) 381,546

สรุปสถานการณ์ท่องเที่ยวของ ชาวต่างชาติในประเทศไทย ปี 2558 “ปี 2558 ต่างชาติเทีย่ วไทย 29.9 ล้านคน สร้างรายได้กว่า 1.44 ล้านล้านบาท” ไตรมาส 4/2558P ตลาดนักท่องเทีย่ วต่างชาติ ขยายตัวต่อเนือ่ ง

ไตรมาส 4/2558 ตลาดนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติของไทยยังคงขยายตัวต่อเนือ่ งจาก 3 ไตรมาสแรก ของปี 2558 แต่ในอัตราทีช่ ะลอตัวลง ส่วนหนึง่ เป็นผลจากการเปรียบเทียบกับฐานทีส่ งู ในช่วงเดียวกัน ของปีกอ่ นหน้า และผลกระทบจากเหตุระเบิดในกรุงเทพฯ ส่งผลกระทบต่อความเชือ่ มัน่ ด้านความ ปลอดภัยในการเดินทางท่องเทีย่ ว ส�าหรับนักท่องเทีย่ วทีม่ จี า� นวนมากทีส่ ดุ 3 อันดับแรกของไทย ได้แก่ จีน มาเลเซีย และเกาหลีใต้ รายได้จากการท่องเที่ยวของชาวต่างชาติของไทยในไตรมาส 4/2558 ขยายตัวต่อเนื่องจาก 3 ไตรมาสแรกของปี 2558 ในอัตราที่ชะลอตัวลง รายได้ด้านการท่องเที่ยวทั้งหมดจาก นักท่องเทีย่ วต่างชาติของไทยเป็นรายได้จากนักท่องเทีย่ วภูมภิ าคเอเชียตะวันออก ร้อยละ 46.96 รองลงมา คือ นักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรปในสัดส่วนร้อยละ 33.05 โดยนักท่องเที่ยวที่สร้าง รายได้สงู สุด 3 อันดับแรกได้แก่ จีน รัสเซีย และมาเลเซีย

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

+ 20.49

China (% Share 23.43%)

337,729

Japan (% Share 4.35%)

325,232

Laos (% Share 4.19%)

304,623

Russia (% Share 3.92%)

279,221

India (% Share 3.60%)

277,011

Singapore (% Share 3.57%)

จำนวนรวม 10 ประเทศ : 5,174,215 คน % Share : 66.63 % หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

+ 2.81

Korea (% Share 4.91%)

270,955

United Kingdom (% Share 3.49%)

261,163

USA (% Share 3.36%)

+ 27.01 -3.27 + 17.72 - 36.79 + 10.04 - 15.85 + 8.67 + 17.27

ประเทศทีน่ กั ท่องเทีย่ วสร้างรายได้ ให้ประเทศไทยมากทีส่ ดุ 10 อันดับแรก ในไตรมาส 4/2558P หนวย : ลานบาท

หนวย : รอยละ (Y-o-Y)

85,626.90

รายไดรวม 10 ประเทศ : 249,036 ลานบาท % Share : 64.26 % หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

+ 28.92

China (% Share 22.10%) 23,345.07

Russia (% Share 6.02%)

23,101.07

Malaysia (% Share 5.96%)

19,811.99

USA (% Share 5.11%)

19,385.27

United Kingdom (% Share 5.00%)

17,606.21

Australia (% Share 4.54%)

16,758.96

Germany (% Share 4.32%)

15,416.50

- 35.53 + 7.95 + 23.13 + 10.84 + 0.01 + 11.53

Korea (% Share 3.98%)

14,099.45

France (% Share 3.64%)

13,884.53

Japan (% Share 3.58%)

+ 33.36 + 8.73 + 1.56

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สรุปสถานการณ์การท่องเที่ยวของชาวต่างชาติในประเทศไทย

สรุปสถานการณการทองเที่ยวของชาวตางชาติในประเทศไทย

จํานวนนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติจากภูมภิ าคต่างๆ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558P หนวย : คน 9,000,000 8,000,000 7,000,000 6,000,000 5,000,000 4,000,000 3,000,000 2,000,000 1,000,000 0

Q1 2556

East Asia Other

Q1 2557

Europe Grand Total

Q1 2558P

Q3P

Q4P หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

อัตราการเปลีย่ นแปลงของจํานวนนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติจากภูมภิ าคต่างๆ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558P หนวย : รอยละ (Y-o-Y)

โครงสร้างตลาดนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ของไทย ไตรมาส 4/2558P

เช่น เกาหลีใต้ คิวบา กัมพูชา เป็นต้น ส่งผลให้ประเทศปลายทาง ยอดนิ ย มของนั ก ท่ อ งเที่ ย วจี น เดิ ม หลายแห่ ง มี ส ่ ว นแบ่ ง ตลาด ไตรมาส 4/2558 มีนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเดินทางเข้ามายัง นักท่องเทีย่ วจีนลดลง เช่น มาเก๊า และฮ่องกง เป็นต้น ประเทศไทยจ� า นวน 7,765,515 คน ขยายตั ว ร้ อ ยละ 3.73 ชะลอตัวลงเมื่อเทียบกับการขยายตัวร้อยละ 24.91 ในไตรมาส ภูมิภาคยุโรป มีจ�านวนนักท่องเที่ยว 1,688,338 คน หดตัว ก่ อ นหน้ า ซึ่ ง เป็ น ผลจากการปรั บ ฐานนั ก ท่ อ งเที่ ย วจาก ร้อยละ 7.84 จากเดิมที่ขยายตัวร้อยละ 1.36 ในไตรมาสที่แล้ว ปี ก ่ อ นหน้ า และเหตุ ร ะเบิ ด บริ เ วณแยกราชประสงค์ ใ นเดื อ น ตามการลดลงของนั ก ท่ อ งเที่ ย วรั ส เซี ย ที่ ยั ง คงประสบปั ญ หา สิงหาคมที่ผ่านมา อย่างไรก็ตาม คาดว่าตลาดนักท่องเที่ยว เศรษฐกิ จ ภายในประเทศ อย่ า งไรก็ ต ามนั ก ท่ อ งเที่ ย วจาก ต่างชาติมแี นวโน้มจะขยายตัวเพิม่ ขึน้ โดยมีปจั จัยบวกทีส่ า� คัญ คือ ตลาดหลักในภูมิภาคยุโ รป เช่น สหราชอาณาจักร เยอรมนี ราคาโดยสารเครื่องบินที่ลดลงตามราคาน�้ามันดิบในตลาดโลก ฝรั่ ง เศส สวี เ ดน ต่ า งปรั บ ตั ว เพิ่ ม ขึ้ น และคาดว่ า จะดี ขึ้ น การขยายตัวและการแข่งขันของสายการบินต้นทุนต�า่ ในหลายประเทศ ต่อเนือ่ งถึงต้นปี 2559 ภูมิภาคเอเชียตะวันออก มีจ�านวนนักท่องเที่ยว 4,907,253 คน ภูมิภาคอื่นๆ มีจ�านวนนักท่องเที่ยว 1,169,924 คน ขยายตัว ขยายตั ว ร้ อ ยละ 8.76 ขยายตั ว ลดลงจากร้ อ ยละ 32.60 ร้อยละ 2.41 ขยายตัวลดลงจากร้อยละ 12.64 ในไตรมาสที่แล้ว ในไตรมาสที่ แ ล้ ว ตามการขยายตั ว ที่ ช ะลอลงของนั ก ท่ อ ง จากการปรับฐานจ�านวนนักท่องเที่ยวในช่วงเวลาเดียวกันของ เที่ยวเกือบทุกประเทศจากเหตุระเบิดบริเวณแยกราชประสงค์ ปีกอ่ นหน้า รวมถึงการหดตัวของนักท่องเทีย่ วภูมภิ าคตะวันออกกลาง โดยเฉพาะจีน และฮ่องกง ที่ได้รับผลกระทบรุนแรง ตลอดจน และการชะลอตัวของนักท่องเทีย่ วออสเตรเลีย ซึง่ เป็นประเทศผูส้ ง่ ออก ผลจากการปรั บ ฐานจ� า นวนนั ก ท่ อ งเที่ ย วที่ ฟ ื ้ น ตั ว ในช่ ว งเวลา สินค้าโภคภัณฑ์ที่ประสบปัญหารายได้จากการส่งออกหดตัวและ เดียวกันของปีก่อนหน้า นอกจากนี้ การแข่งขันที่รุนแรงในตลาด อัตราแลกเปลีย่ นอ่อนค่า ทีบ่ างส่วนเปลีย่ นปลายทางท่องเทีย่ วไปยัง ท่องเทีย่ วโลกเพือ่ ดึงดูดนักท่องเทีย่ วจีนเป็นอีกปัจจัยหนึง่ ทีส่ ง่ ผลต่อ แหล่งท่องเทีย่ วอืน่ เช่น เกาะบาหลี เป็นต้น เนือ่ งจากอยู่ใกล้และมี ระดับการขยายตัวของนักท่องเทีย่ วจีนของไทย เช่น การผ่อนปรน ราคาถูกกว่าไทย กฎระเบียบและค่าธรรมเนียมการออกหนังสือเดินทาง (Visa) ให้แก่ นักท่องเที่ยวจีนของประเทศในภูมิภาคยุโรป และการก�าหนด เป้ า หมายการเพิ่ ม จ� า นวนนั ก ท่ อ งเที่ ย วจี น ของประเทศต่ า งๆ 14

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

+70.00 +60.00 +50.00 +40.00 +30.00 +20.00 +10.00 +0.00 -10.00 -20.00 -30.00

Q1 2556

East Asia Other

Q1 2557

Q1 2558P

Q3P

Q4P

หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

Europe Grand Total

ร้อยละของจํานวนนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติจากภูมภิ าคต่างๆ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558P หนวย : รอยละ (Y-o-Y)

80.00 70.00 60.00 50.00 40.00 30.00 20.00 10.00 0.00 Q1 2556

Q2 East Asia Other

Q1 2557 Europe

Q1 2558P

Q3P

Q4P หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สรุปสถานการณการทองเที่ยวของชาวตางชาติในประเทศไทย

วั น พักเฉลี่ยของนัก ท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ไตรมาส 4/2558P

ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ไตรมาสที่ 4/2558P

ภูมภิ าคยุโรป นักท่องเทีย่ วมีคา่ ใช้จา่ ยเฉลีย่ คนละ 4,534.14 บาท/วัน หดตัวร้อยละ 1.92 จากเดิมทีข่ ยายตัวร้อยละ 2.73 ในไตรมาสทีแ่ ล้ว ไตรมาส 4/2558 นักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติมคี า่ ใช้จา่ ยเฉลีย่ คนละ ตามการใช้จ่ายที่ลดลงของนักท่องเที่ยวรัสเซีย ซึ่งภาวะเศรษฐกิจ 5,238.27 บาท/วัน ขยายตัวร้อยละ 2.15 เมือ่ เปรียบเทียบกับช่วง ยังคงมีอทิ ธิผลต่อการใช้จา่ ยของนักท่องเทีย่ ว เดียวกันของปีที่ผ่านมา ซึ่งชะลอการขยายตัวลงจากไตรมาสก่อน หน้าทีข่ ยายตัวร้อยละ 7.03 ตามการใช้จา่ ยทีช่ ะลอตัวลงของนักท่อง ภูมภิ าคอืน่ ๆ นักท่องเทีย่ วมีคา่ ใช้จา่ ยเฉลีย่ คนละ 5,722.57 บาท/วันหด ตัวร้อยละ 1.66 จากเดิมทีข่ ยายตัวร้อยละ 3.21 ตามการใช้จา่ ยทีล่ ดลง เทีย่ วจากทุกภูมภิ าค ของนักท่องเทีย่ วจากภูมภิ าคตะวันออกกลาง เอเชียใต้ และแอฟริกา ภูมิภาคเอเชียตะวันออก นักท่องเที่ยวมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยคนละ 5,692.80 บาท/วัน ขยายตัวร้อยละ 5.89 เมื่อเปรียบเทียบกับ ช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมา ต�่ากว่าไตรมาสก่อนหน้าที่ขยายตัว ร้อยละ 7.87 ตามการใช้จา่ ยของนักท่องเทีย่ วจีนทีล่ ดลง

วันพักเฉลี่ยของนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางมาประเทศไทย ในช่วงไตรมาส 4 ปี 2558 ลดลงต่อเนือ่ งจากไตรมาสทีแ่ ล้ว โดยลดลง 0.02 วัน เมือ่ พิจารณาวันพักเป็นรายภูมภิ าค พบว่า ทุกภูมภิ าค มีวนั พักเฉลีย่ เพิม่ ขึน้ แต่จา� นวนวันพักเฉลีย่ รวมของทุกภูมภิ าคลดลง เนื่องจากการเพิ่มขึ้นอย่างมากของสัดส่วนของนักท่องเที่ยวจาก ภูมภิ าคเอเชียตะวันออกทีม่ วี นั พักเฉลีย่ ค่อนข้างสัน้ ประมาณ 6 วัน เท่านัน้

จํานวนวันพักเฉลีย่ ของนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติจากภูมภิ าคต่างๆ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558P หนวย : วัน 20.00 18.00 16.00 14.00 12.00 10.00 8.00 6.00 4.00 2.00 0.00

ค่าใช้จา่ ยเฉลีย่ ของนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติจากภูมภิ าคต่างๆ ไตรมาสที่ 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558 P หนวย : บาท/คน/วัน

Q1 2556

Q2 East Asia Other

Q1 2557 Europe Grand Total

Q1 2558P

Q3P

Q4P หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

7,000.00 6,000.00 5,000.00 4,000.00 3,000.00 2,000.00 1,000.00 0.00 Q1 2556

East Asia Other

Q1 2557

Q1 2558P

Q3P

Europe Grand Total

Q4P หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

อัตราการเปลีย่ นแปลงของค่าใช้จา่ ยเฉลีย่ ของนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติจากภูมภิ าคต่างๆ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558 P หนวย : รอยละ (Y-o-Y)

+12.00 +10.00 +8.00 +6.00 +4.00 +2.00 +0.00 -2.00 -4.00

Q1 2556 East Asia Other

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

Q4 Europe Grand Total

Q1 2557

Q1 2558P

Q3P

Q4P หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สรุปสถานการณ์การท่องเที่ยวของชาวต่างชาติในประเทศไทย

โครงสร้ า งรายได้ ด ้ า นการท่ อ งเที่ ย วจาก นักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติ ไตรมาส 4/2558P การใช้จ่ายในด้านต่างๆ ของนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางมายัง ประเทศไทยในช่วงไตรมาส 4/2558 ก่อให้เกิดรายได้ดา้ นการท่องเทีย่ ว แก่ประเทศไทย คิดเป็นมูลค่า 387,519.08 ล้านบาท ขยายตัวร้อยละ 5.70 เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมา ซึ่งชะลอ การขยายตั ว ลงเมื่ อ เที ย บกั บ การขยายตั ว ร้ อ ยละ 31.58 ใน ไตรมาสที่ แ ล้ ว ตามการขยายตั ว ที่ ช ะลอลงของนั ก ท่ อ งเที่ ย ว จากทุกภูมิภาค โดยเฉพาะภูมิภาคยุโรปที่หดตัว ตามการลดลง ของรายได้จากนักท่องเทีย่ วรัสเซีย ส�าหรับปัจจัยหลักทีม่ ผี ลกระทบ ต่อระดับการขยายตัวของรายได้ในไตรมาสที่ 4 ได้แก่ การปรับตัว ลดลงของจ�านวนนักท่องเทีย่ ว และการเปรียบเทียบกับฐานทีส่ งู จาก การฟืน้ ตัวของนักท่องเทีย่ วในช่วงเดียวกันของปีกอ่ นหน้า นั ก ท่ อ งเที่ ย วจากภู มิ ภ าคเอเชี ย ตะวั น ออก สร้ า งรายได้ 181,965.65 ล้านบาท ขยายตัวร้อยละ 15.94 เมื่อเปรียบเทียบ กั บ ช่ ว งเดี ย วกั น ของปี ที่ ผ ่ า นมา ขยายตั ว ลดลงเมื อ เที ย บกั บ ร้ อ ยละ 50.69 ในไตรมาสที่ แ ล้ ว จากการชะลอตั ว ในเกื อ บ ทุกตลาด โดยเฉพาะตลาดหลัก เช่น จีน มาเลเซีย เกาหลีใต้ เป็นต้น ทั้ ง นี้ เ ป็ น ผลจาก 2 ปั จ จั ย คื อ เป็ น การเปรี ย บเที ย บกั บ ฐาน

สรุปสถานการณการทองเที่ยวของชาวตางชาติในประเทศไทย

ที่สูงจากการฟื้นตัวของนักท่องเที่ยวในช่วงเวลาเดียวกันของ ปีกอ่ นหน้าทีข่ ยายตัวถึงร้อยละ 31.95 จากเดิมหดตัวต่อเนือ่ งตลอด 3 ไตรมาสแรกของปี 2557 จึงส่งผลต่อระดับการขยายตัวในไตรมาสนี้ นอกจากนี้ นักท่องเที่ยวจีน ฮ่องกง มาเลเซีย ญี่ปุ่น บางส่วน ยั ง ชะลอ/ยกเลิ ก การเดิ น ทางเข้ า มาจากเหตุ ร ะเบิ ด บริ เ วณ แยกราชประสงค์ในช่วงกลางเดือนสิงหาคม นักท่องเทีย่ วจากภูมภิ าคยุโรป สร้างรายได้ 128,080.97 ล้านบาท หดตัวร้อยละ 5.77 จากไตรมาสทีแ่ ล้ว ตามรายได้จากนักท่องเทีย่ ว รัสเซียทีห่ ดตัวต่อเนือ่ งนับจากต้นปี เนือ่ งจากปัญหาเศรษฐกิจของ ประเทศ ขณะทีร่ ายได้จากนักท่องเทีย่ วตลาดหลักของภูมภิ าคยุโรปยัง คงขยายตัว เช่น สหราชอาณาจักร เยอรมนี ฝรัง่ เศส และสวีเดน เป็นต้น นักท่องเที่ยวจากภูมิภาคอื่นๆ สร้างรายได้ 77,472.79 ล้านบาท ขยายตั ว ร้ อ ยละ 5.03 ขยายตั ว ลดลงจากไตรมาสที่ แ ล้ ว จากการชะลอการขยายตั ว ในเกื อ บทุ ก ภู มิ ภ าค โดยเฉพาะ ภูมิภาคตะวันออกกลางที่หดตัวร้อยละ 9.27ตามการลดลงของ จ�านวนนักท่องเที่ยว ตลอดจนรายได้จากนักท่องเที่ยวภูมิภาค โอเชี ย เนี ย ที่ ข ยายตั ว ลดลงมากตามการหดตั ว ของรายได้ จากนักท่องเทีย่ วออสเตรเลียทีเ่ ปลีย่ นไปท่องเทีย่ วในพืน้ ทีอ่ นื่

รายได้จากนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติจากภูมภิ าคต่างๆ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558P หนวย : ลานบาท 450,000.00 400,000.00 350,000.00 300,000.00 250,000.00 200,000.00 150,000.00 100,000.00 50,000.00 -0.00

Q1 2556

East Asia Other

Q1 2557

Q1 2558P

Q3P

Q4P

หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

Europe Grand Total

อั ต ราการเปลี่ ย นแปลงของรายได้ จ ากนั ก ท่ อ งเที่ ย วชาวต่ า งชาติ จ ากภู มิ ภ าคต่ า งๆ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558P หนวย : รอยละ (Y-o-Y) +100.00 +80.00 +60.00 +40.00 +20.00 +0.00 -20.00 -40.00

Q1 2556

East Asia Other

Q1 2557

Q1 2558

Europe Grand Total

Q3P

Q4P

หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

อัตราการเปลีย่ นแปลงของข้อมูลด้านการท่องเทีย่ วของนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติทสี่ าํ คัญ ไตรมาส 1/2556 ถึง ไตรมาส 4/2558 หนวย : รอยละ (Y-o-Y) +50.00 +40.00 +30.00 +20.00 +10.00 +0.00 -10.00 -20.00

Q1 2556

จำนวนนักทองเที่ยว คาใชจายเฉลี่ย

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

Q1 2557

คืนพักนักทองเที่ยว รายได

Q1 2558

Q3P

Q4P

หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สรุปสถานการณการทองเที่ยวของชาวตางชาติในประเทศไทย

ปี 2558 ตลาดนั ก ท่ อ งเที่ ย วชาวต่ า งชาติ พลิกฟน : ขยายตัวร้อยละ 20.44

ตลาดนักท่องเทีย่ วต่างชาติของไทยขยายตัวในอัตราสูงอย่างต่อเนือ่ ง ในช่วง 3 ไตรมาสแรกของปี 2558 และแม้วา่ จะชะลอการขยายตัวลง ในไตรมาส 4 แต่เมือ่ พิจารณาในภาพรวมแล้ว ตลาดนักท่องเทีย่ ว ต่างชาติของไทยในปี 2558 สามารถพลิกฟื้นกลับมาขยายตัวได้ หลังจากที่หดตัวลงในปีก่อนหน้า โดยมีนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ เดินทางมาประเทศไทยในปี 2558 รวมทั้งสิ้น 29,881,091 คน ขยายตัวร้อยละ 20.44 เมือ่ เทียบกับปีทผี่ า่ นมาทีห่ ดตัวร้อยละ 6.54 จากสถานการณ์ความไม่สงบภายในประเทศสะท้อนให้เห็นว่าความ เชือ่ มัน่ ด้านความปลอดภัยในการเดินทางท่องเทีย่ วในประเทศไทย กลับคืนมาในหมูน่ กั ท่องเทีย่ วต่างชาติ ทัง้ นี้ เป็นผลจากการขยาย ตัวของนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคเอเชียตะวันออกในอัตราที่สูงถึง

สรุปสถานการณ์การท่องเที่ยวของชาวต่างชาติในประเทศไทย

ร้อยละ 36.07 ขณะทีน่ กั ท่องเทีย่ วจากภูมภิ าคยุโรปหดตัวร้อยละ 8.65 ส่วนหนึง่ เป็นผลจากการลดลงของนักท่องเทีย่ วรัสเซีย การใช้จ่ายในด้านต่างๆ ของนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทาง มาประเทศไทยในปี 2558 ก่อให้เกิดรายได้ด้านการท่องเที่ยว แก่ ป ระเทศไทย 1,447,158.05 ล้ า นบาท ขยายตั ว ร้ อ ยละ 23.39 เทียบกับปีก่อนหน้าที่หดตัวร้อยละ 2.85 โดยภูมิภาคที่ สร้างรายได้มากทีส่ ดุ คือ ภูมภิ าคเอเชียตะวันออก 759,583.60 ล้านบาท รองลงมาได้แก่ ภูมิภาคยุโรป อเมริกา โอเชียเนีย เอเชียใต้ ตะวันออกกลาง และแอฟริกา ตามล�าดับ จากสถานการณ์ทอ่ งเทีย่ วในไตรมาส 4/2558 ทีพ่ บว่า ค่าโดยสาร เครื่องบินระหว่างประเทศเป็นปัจจัยหนึ่งที่กระตุ้นให้การเดินทาง ระหว่างประเทศขยายตัว

จํานวนและรายได้จากการท่องเทีย่ วของนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติ ปี 2555 - 2558P หนวย : คน 35,000,000 30,000,000 25,000,000 20,000,000 15,000,000 10,000,000 5,000,000 0

หนวย : รอยละ (Y-o-Y) + 20.44

+ 18.76 + 16.24

- 6.54

24,809,683 22,353,903

2555

29,881,091

26,546,725 2556

2557

2558P

จำนวน (คน) อัตราการเปลี่ยนแปลงจากปกอนหนา

หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

หนวย : ลานบาท 1,600,000.00 1,400,000.00 1,200,000.00 1,000,000.00 800,000.00 600,000.00 400,000.00 200,000.00 0.00

หนวย : รอยละ (Y-o-Y) + 26.76

+ 22.69

+ 23.39

1,172,798.17 983,928.36

1,447,158.05

1,207,145.82 - 2.85

2555

2556 รายได (ลานบาท) อัตราการเปลี่ยนแปลงจากปกอนหนา (แกนขวา)

+25.00 +20.00 +15.00 +10.00 +5.00 +0.00 -5.00 -10.00

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

2557

+30.00 +25.00 +20.00 +15.00 +10.00 +5.00 +0.00 -5.00

2558P หมายเหตุ : P ขอมูลเบื้องตน ที่มา : กรมการทองเที่ยว

ดังนั้น จึงควรพิจารณาปรับปรุงและขยายสนามบินในภูมิภาค ต่ า งๆ ให้ ส ามารถรองรั บ เครื่ อ งบิ น ยกระดั บ เป็ น สนามบิ น นานาชาติได้มากขึ้น ทั้งนี้เพื่อให้มีเส้นทางการบินที่เชื่อมต่อ ระหว่างภูมภิ าคต่างๆ ของไทยกับประเทศต่างๆ ได้สะดวกมากขึน้ ซึง่ จะเป็นช่องทางส�าคัญในการเพิม่ จ�านวนนักท่องเทีย่ วและยังเป็น การกระจายนักท่องเทีย่ วไปยังภูมภิ าคต่างๆ ของไทยมากขึน้ อีกด้วย

จากเมื อ ง/มลฑลใหม่ ๆ ของจี น ที่ มี ศั ก ยภาพแต่ ยั ง เดิ น ทางมาท่ อ งเที่ ย วประเทศไทยไม่ ม ากนั ก รวมทั้ ง ขยายตลาด นักท่องเที่ยวอาเซียนและตลาดนักท่องเที่ยวอินเดียที่มีศักยภาพ ทั้ ง นี้ เ พื่ อ ให้ ส ามารถรั ก ษาเสถี ย รภาพของการท่ อ งเที่ ย วไทย ได้ในระยะยาว

นอกจากนี้ ระบบการท่องเทีย่ วของไทยยังพึง่ พิงตลาดนักท่องเทีย่ วจีน ค่อนข้างมาก ขณะที่การแข่งขันในตลาดท่องเที่ยวโลกเพื่อแย่งชิง นักท่องเทีย่ วจีนทวีความรุนแรงขึน้ ดังนัน้ การเตรียมความพร้อม เพือ่ รองรับความผันผวนของตลาดนักท่องเทีย่ วจีนจึงเป็นสิง่ ส�าคัญ โดยการพัฒนาสินค้า บริการและมาตรการดึงดูดใจด้านการท่องเทีย่ ว ใหม่ๆ เพื่อดึงดูดและสร้างความประทับใจให้แก่นักท่องเที่ยวจีน โดยเฉพาะในส่ ว นของ การท่ อ งเที่ ย วเชิ ง การแพทย์ แ ละ เชิงสุขภาพ และการช้อปปิง้ รวมทัง้ การขยายตลาดนักท่องเทีย่ วจีน

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

แนวโน้มสถานการณ์ท่องเทียว

บทบาทของการทองเที่ยว

บทบาทของการทองเที่ยวตอเศรษฐกิจ ของประเทศ

แนวโน้มสถานการณ์ท่องเที่ยว ไตรมาส 1/2559 และปี 2559

“ไตรมาส 1/2559 คาดว่าจะมีรายได้จากการท่องเที่ยวรวม 6.62 แสนล้านบาท และตลอดทั้งปีก�าหนดเป้าหมายรายได้ 2.4 ล้านล้านบาท” จ�ำนวนนักท่องเทีย่ วของไทยไตรมำส 1/2559 จ�ำนวนนักท่องเทีย่ วของไทยในปี 2559

จากการพยากรณ์โดยใช้แบบจ�าลองที่พัฒนาขึ้นเพื่อการพยากรณ์ จ�านวนนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติ และจ�านวนนักท่องเทีย่ วชาวไทย โดยใช้เทคนิคการค�านวณค่าจากวิธี stochastic simulation รวมทัง้ การวิเคราะห์ปัจจัยเชิงคุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญด้านการท่องเที่ยว พบว่าในไตรมาส 1/2559 จะมีจ�านวนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ประมาณ 8.9 ล้ า นคน ชาวไทยท่ อ งเที่ ย วในประเทศ 37.1 ล้านคน-ครัง้ และคาดว่าจะสร้างรายได้ประมาณ6.62 แสนล้านบาท ขยายตัวร้อยละ 14 จากปีทผี่ า่ นมา โดยปัจจัยทีส่ ง่ เสริมการขยายตัว ในไตรมาส 1 ได้แก่ สถานการณ์การท่องเที่ยวของโลกยังคง ขยายตัวต่อเนือ่ ง การเติบโตของนักท่องเทีย่ วจีน ต้นทุนการเดินทาง ท่องเทีย่ วทีถ่ กู ลงจากราคาน�า้ มันดิบในตลาดโลกทีย่ งั อยู่ในระดับต�า่ และการขยายเส้นทางการบินใหม่ของสายการบินต้นทุนต�า่ ในหลาย ประเทศ ส�าหรับปัจจัยทีม่ ผี ลด้านลบต่อการท่องเทีย่ วในไตรมาส 1 ได้แก่ การแย่งชิงส่วนแบ่งนักท่องเทีย่ วจีนของประเทศต่างๆ ทัง้ ใน ภูมภิ าคเอเชีย และยุโรป รวมถึงตะวันออกกลาง เช่น อิหร่านทีเ่ ร่ง เปิดส�านักงานท่องเทีย่ วในประเทศจีนถึง 3 แห่ง เป็นต้น ส�าหรับ การท่องเทีย่ วภายในประเทศ คาดว่าจะมีผเู้ ดินทางท่องเทีย่ วทัง้ สิน้ 37.1 ล้านคน-ครัง้ ขยายตัวร้อยละ 5.4 จากช่วงเวลาเดียวกันของปี ก่อนหน้า และสร้างรายได้ประมาณ 2.06 แสนล้านบาท โดยมีปจั จัย ส่งเสริมทีส่ า� คัญ ได้แก่ การส่งเสริมการท่องเทีย่ วตามโครงการ 12 เมืองต้องห้าม...พลาด พลัส

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

คาดว่าในปี 2559 จะมีจ�านวนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติประมาณ 32 ล้านคน และนักท่องเที่ยวชาวไทยท่องเที่ยวภายในประเทศ 140 ล้านคน-ครัง้ โดยเป้าหมายรายได้จากการท่องเทีย่ วของไทย ในปี 2559 ก�าหนดไว้ที่ 2.4 ล้านล้านบาท ส�าหรับปัจจัยทีส่ ง่ เสริมการ ขยายตัว ได้แก่ สถานการณ์การท่องเทีย่ วของโลกในปี 2559 ทีค่ าดว่า จะยังคงขยายตัวอย่างต่อเนื่องในระดับร้อยละ 3-4 ราคาน�้ามัน ในตลาดโลกยังคงอยู่ในระดับต�่า การเมืองภายในประเทศยังคงมี เสถียรภาพ และการขยายเส้นทางการบินมายังประเทศไทยของ สายการบินต่างๆ ทัง้ จากยุโรป จีน และเวียดนาม ตลอดจนการส่งเสริม การท่องเทีย่ วภายในประเทศอย่างต่อเนือ่ ง เช่น โครงการ 12 เมือง ต้องห้าม...พลาด พลัส ทีต่ อ่ ยอดความส�าเร็จจากปีทผ่ี า่ นมา ส�าหรับ ปัจจัยทีม่ ผี ลด้านลบต่อการท่องเทีย่ ว ได้แก่ สถานการณ์การก่อการร้าย สงครามในตะวันออกกลางทีย่ งั ไม่มที า่ ทีวา่ จะสงบลง และการแย่งชิง นักท่องเทีย่ วจีนในตลาดโลก

ในป 2558 ผลิตภัณฑมวลรวมทางตรงของภาคการทองเที่ยว (Tourism Direct GDP: TDGDP) มีมูลคาเทากับ 783,414.68 ล า นบาท คิ ด เป น สั ด ส ว นร อ ยละ 5.79 ของผลิ ต ภั ณ ฑ มวลรวม (GDP) ประเทศ ในขณะที่ผลิตภัณฑมวลรวมทางออม ของภาคการทองเที่ยวของไทย (Tourism Indirect GDP: TIGDP) มีมลู คาเทากับ 1,453,743.37 ลานบาท คิดเปนสัดสวนรอยละ 10.74 ของ GDP ประเทศ แสดงใหเห็นวาในป 2558 ภาคการทองเที่ยว มีบทบาทสําคัญตอการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศคอนขาง มาก คิดเปนสัดสวนรอยละ 16.57 ของ GDP และมากกวาป 2557 ที่มีสัดสวนของ GDP ทางตรงที่เกิดจากภาคการทองเที่ยวเทากับ ร อ ยละ 5.02 และสั ด ส ว นของ GDP ทางอ อ มที่ เ กิ ด จาก ภาคการทองเที่ยวเทากับ รอยละ 9.29

ในป 2558 ภาษีทางออมสุทธิอตุ สาหกรรมจากการทองเทีย่ วมีมลู คา เทากับ 63,632.56 ลานบาท เพิม่ ขึน้ รอยละ 0.88 จากป 2557 จากการ ใชจายเพิ่มของทั้งนักทองเที่ยวชาวตางชาติและนักทองเที่ยวไทย ในขณะที่ป 2557 มีมูลคาภาษีทางออมจากภาคการทองเที่ยว จํ า นวน 63,079.62 ล า นบาท ลดลงจากป ก  อ นหน า รอยละ 4.63 จากการลดลงของคาใชจา ยของนักทองเทีย่ วชาวตางชาติ

ด านการจ า งงานในภาคการท อ งเที่ ย ว ในป 2558 มี จํ านวน การจางงานในภาคการทองเที่ยวเทากับ 4,168,083 คน ขยายตัว รอยละ1.92 จากป 2557 ทีม่ จี าํ นวนการจางงานในภาคการทองเทีย่ ว เทากับ 4,089,382 คน ขยายตัวจากปกอนหนารอยละ 0.49 และ คิดเปนรอยละ 10.74 ของการจางงานรวมของประเทศที่มีจํานวน เทากับ 38,077,430 คน แสดงใหเห็นวาภาคทองเทีย่ วมีความสําคัญ สําหรับภาษีทางออมสุทธิจากภาคการทองเที่ยว (ภาษีมูลคาเพิ่ม ตอการจางงานของประเทศคอนขางสูง เนื่องจากเปนภาคบริการ ภาษีสรรพสามิต ฯลฯ) ทีเ่ ปนผลจากการดําเนินกิจกรรมการทองเทีย่ ว ที่ตองใชเเรงงานคอนขางมาก รายการ มูลคาผลผลิตรวมอุตสาหกรรมทองเที่ยว การจางงานในภาคการทองเที่ยว ภาษีทางออมสุทธิจากอุตสาหกรรมการทองเที่ยว รายไดจากนักทองเที่ยวชาวตางชาติ รายไดจากนักทองเที่ยวตอรายไดภาคบริการ การลงทุนดานการทองเที่ยว มูลคาเพิ่มอุตสาหกรรมทองเที่ยว (Gross value added of tourism industry, GVATI) บริการสถานพักแรม อาหารและเครื่องดื่ม การโดยสารทางบก การจําหนายสินคาที่มีลักษณะเฉพาะ ดานการทองเที่ยวของประเทศ สาขาอื่น ๆ มูลคาเพิ่มทางตรงของภาคการทองเที่ยว (Tourism direct gross value added: TDGVA) ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศทางตรงจาก ภาคการทองเที่ยว (Tourism direct gross domestic product: TDGDP) สัดสวนของ TDGDP ตอ GDP ประเทศ ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศทางออมจากภาค การทองเที่ยว (Tourism indirect gross domestic product: TIGDP) สัดสวนของ TIGDP ตอ GDP ประเทศ สัดสวนของ TDGDP เเละ TIGDP ตอ GDP ประเทศ หมายเหตุ : P หมายถึง ขอมูลเบื้องตน ที่มา: กรมการทองเที่ยว

หนวย ลานบาท คน ลานบาท ลานบาท รอยละ ลานบาท ลานบาท

2556 2,404,764.00 4,069,378 63,901.39 1,147,881.43 63.30 17,663.46 812,396.00

มูลคา 2557 2,492,686.00 4,089,382 63,079.62 1,037,358.41 57.72 59,169.42 838,855.00

2558P 2,687,411.00 4,168,083 63,632.56 1,365,507.71 64.69 68,222.4 909,463.00

ลานบาท ลานบาท ลานบาท ลานบาท

187,031.00 185,271.00 63,892.00 125,256.00

191,519.00 189,718.00 65,872.00 126,509.00

208,888.00 202,863.00 70,286.00 138,653.00

+2.40 +2.40 +3.10 +1.00

+9.07 +6.93 +6.70 +9.60

ลานบาท ลานบาท

227,409.00 617,917.56

250,946.00 611,431.44

288,773.00 727,698.07

+5.69 -1.05

+8.87 +19.02

ลานบาท

668,131.25

659,322.75

783,414.68

-1.32

+18.82

รอยละ ลานบาท

5.18 1,201,729.40

5.02 1,219,768.37

5.79 1,453,743.37

+1.50

+19.18

9.31 14.49

9.29 14.32

10.74 16.57

รอยละ รอยละ

%การเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) 2557/56 2558/57 +3.66 +7.81 +0.49 +1.92 -4.63 +0.88 -9.63 +31.63 -8.82 +12.08 +234.98 +15.30 +3.26 +8.42

รายงานภาวะเศรษฐกิจทองเที่ยว

12 เมืองตองหาม…พลาด

•12 เมื อ งต อ งห า ม...พลาด เศรษฐกิจภาคการทองเทีย่ วและธุรกิจทีเ่ กีย่ วของมีการขยายตัว นักทองเทีย่ วเพิม่ ขึน้ กระจายตัวเพิม่ ขึน้ ทัง้ พืน้ ทีแ่ ละเวลา

จ.ลําปาง

“เมืองที่ไมหมุนตามกาลเวลา”

“โครงการ”

เมืองตองหาม...พลาด

สรางรายไดทอ งเทีย่ วเพิม่ กวา 6.6 หมืน่ ลานบาท

นอกจากนี้ โดยภาพรวมพบวา แหลงทองเทีย่ ว ตางๆ ในทั้ง 12 จังหวัดเปนที่รูจักและมี ผู  ม าเยื อ นและเข า พั ก เพิ่ ม ขึ้ น จากเดิ ม ที่ เปนเพียงจุดแวะพักหรือทางผานสูจังหวัด ท อ งเที่ ย วหลั ก นอกจากนี้ การเติ บ โต ของนักทองเทีย่ วเปนไปอยางตอเนือ่ งทัง้ ใน ฤดูกาลทองเที่ยวและนอกฤดูกาลทองเทีย่ ว เพือ่ ใหนกั ทองเทีย่ วมีทางเลือกในการเดินทาง ส ง ผลให เ ศรษฐกิ จ และการลงทุ น ภาค ทองเที่ยวมากขึ้น ไมกระจุกตัวในจังหวัด การทองเทีย่ วและธุรกิจทีเ่ กีย่ วของขยายตัว ทีเ่ ปนเมืองหลัก และเมือ่ นักทองเทีย่ วเขามา ซึง่ สะทอนใหเห็นถึงผลสําเร็จของโครงการ เที่ยวเมืองดังกลาวแลวเกิดความประทับใจ ก็จะบอกตอกันไปในสื่อตางๆ รวมทั้งสื่อ อย า งไรก็ ต าม การเติ บ โตของภาค ในสังคมออนไลน กอใหเกิดการกระจาย การทองเที่ยวดังกลาวไดสงผลกระทบตอ การทองเที่ยว ที่กระจุกตัวอยูตามเมือง วิถชี มุ ชน การใชประโยชนทดี่ นิ และปญหา ทองเที่ยวหลัก ไปยังเมืองทองเที่ยวรอง จราจรในบางพื้นที่ ดังนั้น ผลสําเร็จและ ผลกระทบจากโครงการดั ง กล า วจะเป น ใกลเคียง ประโยชนใหแกหนวยงานและภาคสวนตางๆ การดําเนินการในปที่ผานมาสามารถดึงดูด ที่เกี่ยวของทั้งในระดับสวนกลางและระดับ ใหมีผูไปเยือน 19.78 ลานคน และสราง ทองถิน่ ในการนําไปขยายผล ตามโครงการ รายไดแกจงั หวัดตางๆ กวา 66,987 ลานบาท* 12 เมือง ตองหาม….พลาด พลัส ประกอบ โดยตราด และนครศรีธรรมราช เปนจังหวัด ดวย ลําพูน พิษณุโลก แพร สุรนิ ทร ชัยภูมิ ทีม่ รี ายไดจากผูไ ปเยือนมากทีส่ ดุ นครปฐม สุพรรณบุรี ระยอง สระแกว สตูล ระนอง พัทลุง เพือ่ กระตุน ภาคการทองเทีย่ ว และกระจายประโยชนใหกวางขวางยิง่ ขึน้ โครงการ 12 เมืองตองหาม…พลาด เปน โครงการที่มุงเนนสรางการรับรูทางดาน การทองเทีย่ ว เพือ่ ประชาสัมพันธจงั หวัดที่ เปนเมืองรอง แตโดยแทจริงแลวเปนเมืองที่ มีศกั ยภาพดานการทองเทีย่ ว มีเรือ่ งราวที่ นาสนใจ และมีของดีซอ นอยู

รายงานภาวะเศรษฐกิจทองเที่ยว

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 9 % จํานวน + 13 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัวตลอดทัง้ ป • นักทองเทีย่ วโลวซซี นั่ เพิม่ ขึน้ • นักทองเทีย่ ว พักมากขึน้ จากเดิมเปน ทางผาน • การลงทุนในสถานพักแรมขนาดเล็ก ขยายตัว ขอจํากัด • หองพักบางชวงไมเพียงพอ • สถานพักแรมสวนใหญมขี นาดเล็ก ไมได มาตรฐาน และกระจุกตัวในตัวเมือง ไมกระจายสูแ หลงทองเทีย่ ว

จ.เพชรบูรณ

“ภูดอกไม สายหมอก”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 14 % จํานวน + 6 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัวตลอดทัง้ ป • นักทองเทีย่ วโลวซซี นั่ เพิม่ ขึน้ • ปญหาภูทบั เบิกทีเ่ รือ้ รังไดรบั การแกไข อยางเปนระบบ ขอจํากัด • ทีพ่ กั ในภูทบั เบิกสวนใหญไมไดมาตรฐาน • การใชประโยชนทดี่ นิ เปลีย่ นแปลง เชน การเปลีย่ นสวนกะหลํา่ ปลี ซึง่ เปนจุดขาย ของพืน้ ทีเ่ ปนทีพ่ กั

จ.นาน

“กระซิบรัก เสมอดาว”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 12 % จํานวน + 20 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัวตลอดทัง้ ป • นักทองเทีย่ วโลวซซี นั่ เพิม่ ขึน้ • นั ก ท อ งเที่ ย วรู  จั ก สถานที่ ท  อ งเที่ ย ว ศิลปวัฒนธรรมทองถิน่ มากขึน้ ขอจํากัด • ปญหารถติดในชวงเทศกาล • ถนนคนเดินจําหนายสินคาในราคาสูง • กา ร ท  อ ง เ ที่ ย ว แ บ บ เ ร  ง รี บ ข อ ง นักทองเทีย่ วกระทบวิถชี วี ติ ทองถิน่

จ.บุรรี มั ย

“เมืองปราสาทสองยุค”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 14 % จํานวน + 17 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัวตลอดทัง้ ป • นักทองเที่ยวพักมากขึ้น จากเดิมเปน ทางผาน ขอจํากัด • สถานพักแรมสวนใหญไมไดมาตรฐาน • หองพักบางชวงไมเพียงพอ รายงานภาวะเศรษฐกิจทองเที่ยว

12 เมืองตองหาม…พลาด

จ.เลย

“เย็นสุด…สุขทีเ่ ลย”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 19 % จํานวน + 24 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัว และกระจายสูแ่ หลง ทองเทีย่ วรองในจังหวัดมากขึน้ • แหลงทองเทีย่ วในพืน้ ทีเ่ ปนทีร่ จู กั มากขึน้ ขอจํากัด • ชุ ม ชนเริ่ ม สู ญ เสี ย อั ต ลั ก ษณ จ าก การจําหนายสินคาแกนกั ทองเทีย่ ว • ระบบขนส ง สาธารณะเข า สู  ภู เ รื อ ดานซาย และนาแหว ยังไมสะดวก

จ.ราชบุรี

“ชุมชนคนอารต”

12 เมืองตองหาม…พลาด

จ.ตราด

“เมืองเกาะในฝน”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 8 % จํานวน + 9 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัว • ภาคสวนตางๆ มีสว นรวมในการบริหาร จัดการดานการทองเทีย่ ว ขอจํากัด • การเขาถึงแหลงทองเที่ยวบางแหงยัง ไมสะดวก เชน ลานตะพูน บานทาระแนะ

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 9 % จํานวน + 20 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัวตลอดทัง้ ป • นักทองเทีย่ วโลวซซี นั่ เพิม่ ขึน้ ขอจํากัด • หองพักชวงเทศกาลไมเพียงพอ • นักทองเทีย่ ววันธรรมดายังคอนขางนอย ทําใหใชัประโยชนหอ งพักไมเต็มที่

รายงานภาวะเศรษฐกิจทองเที่ยว

จ.จันทบุรี

“สวนสวรรค รอยพันธุผ ลไม”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 11 % จํานวน + 13 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัว • ชุ ม ชนตื่ น ตั ว และให ความสํ า คั ญ ต อ ภาคทองเทีย่ ว ขอจํากัด • การเดิ น ทางเข า สู  แ หล ง ท อ งเที่ ย ว บางพืน้ ทีย่ งั ไมสะดวก

จ.สมุทรสงคราม

“เมืองสายนํา้ สามเวลา”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558

+ 15 % จํานวน + 23 % รายได โอกาส • นักทองเที่ยวขยายตัว และกระจายตัว มากขึน้ • จังหวัดใหความสําคัญ ติดตามและแกไข ปญหาตางๆ เชน ดานจราจร เปนตน ขอจํากัด • ผูประกอบการบางสวนขาดจิตสํานึก และเอารัดเอาเปรียบนักทองเทีย่ ว • ผูป ระกอบการเห็นถึงประโยชนสว นรวม นอย

จ.ชุมพร

“หาดทรายสวยสีร่ อ ยลี”้

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558 + 8 % จํานวน + 11 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัว • นักทองเที่ยวพักมากขึ้น จากเดิมเปน ทางผาน • แหลงทองเทีย่ วเปนทีร่ จู กั มากขึน้ ขอจํากัด • นักทองเทีย่ ววันธรรมดายังนอย • หองพักใชประโยชนไมเต็มที่

จ.ตรัง

“ยุทธจักรแหงความอรอย”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558

จ.นครศรีธรรมราช “นครสองธรรม”

จํานวนและรายไดจากผูเ ยีย่ มเยือน ป 2558

+ 10 % จํานวน + 10 % รายได โอกาส • นักทองเที่ยวขยายตัว และกระจายตัว มากขึน้ • แหลงทองเทีย่ วเปนทีร่ จู กั มากขึน้ ขอจํากัด • นักทองเทีย่ วพักคางนอย สวนใหญมา จากจังหวัดใกลเคียง • ชุมชนขาดความพรอมในการรองรับ นักทองเทีย่ ว

+ 13 % จํานวน + 15 % รายได โอกาส • นักทองเทีย่ วขยายตัวตลอดทัง้ ป • แหลงทองเทีย่ วเปนทีร่ จู กั มากขึน้ ขอจํากัด • ชุมชนและทองถิ่นมีสวนรวมในการจัด กิจกรรมสงเสริมการทองเทีย่ วนอย

การเติบโตดานการทองเที่ยวของ 12 เมืองตองหามพลาดในป 2558* เมือง

จํานวนผูเยี่ยมเยือน อัตราการเปลี่ยนแปลง (คน) (รอยละ) ชุมพร 1,297,894 +7.80 ตรัง 1,446,642 +10.52 นครศรีธรรมราช 3,496,482 +13.09 เลย 1,894,171 +19.74 บุรีรัมย 1,433,275 เพชรบูรณ 1,919,635 ลําปาง 876,526 นาน 731,945 ราชบุรี 1,430,039 สมุทรสงคราม 1,482,860 จันทบุรี 1,887,513 ตราด 1,881,328 รวม 19,778,310 ที่มา : กรมการทองเที่ยว หมายเหตุ : *ตัวเลขเบื้องตน

+14.78 +4.00 +9.00 +12.09 +8.97 +15.09 +10.98 +7.96 +11.22

รายไดทองเที่ยว (ลานบาท) 5,862.95 7,610.42 13,659.70 3,328.63 2,056.36 5,788.20 2,832.83 1,955.02 2,237.89 1,882.50 5,376.55 14,396.02 66,987.07

อัตราการเปลี่ยนแปลง (รอยละ) +11.02 +10.54 +15.01 +24.41 +17.07 +6.54 +13.09 +20.14 +19.80 +22.88 +13.57 +9.37 +12.89

อัตราการเขาพัก (รอยละ) 54.40 59.70 55.86 52.25 46.97 51.83 48.77 49.35 50.50 59.18 54.51 60.33

อัตราการเปลี่ยนแปลง (รอยละ) +5.99 +3.36 +7.04 +3.72 +3.89 +2.95 +4.84 +9.33 +8.03 +9.18 +5.97 +4.07

รายงานภาวะเศรษฐกิจทองเที่ยว

ASEAN Connect

ASEAN Connect กับการทองเทีย่ วไทย นับตัง้ แต่วนั ที่ 31 ธันวาคม 2558 ประเทศไทยและประเทศสมาชิก ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) อีก 9 ประเทศ ซึง่ มีจา� นวน ประชากรรวมกันกว่า 623 ล้านคน มีขนาดเศรษฐกิจรวมกันกว่า 2,518 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ได้เข้าสูก่ ารเป็นประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน (ASEAN Economics Community : AEC) อย่างเต็มตัว นัน่ หมายความว่า นับจากนีไ้ ปอาเซียนจะมีความร่วมมือทางเศรษฐกิจ ในด้านต่างๆ ทีใ่ กล้ชดิ กันมากยิง่ ขึน้ โดยเฉพาะความเชือ่ มโยงภูมภิ าค อาเซียน หรือทีเ่ รียกว่า ASEAN Connect ทีค่ รอบคลุม การเชือ่ มโยง 3 ด้าน คือ ความเชื่อมโยงทางกายภาพ ครอบคลุมเรื่องของ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเชื่อมโยงโครงข่ายด้านการขนส่ง เทคโนโลยีสารสนเทศ การสื่อสาร และพลังงาน ความเชื่อมโยง ของสถาบัน ครอบคลุมเรือ่ งการเปิดเสรีและการอ�านวยความสะดวก ทางการค้า บริการ และการลงทุนในอาเซียน รวมถึงการด�าเนินการ

รำยงำนภำวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ชมัยพร วิเศษมงคล และ อุเทน นันทเสน

ตามความตกลงด้านการขนส่งรูปแบบต่างๆ การปรับพิธีการและ มาตรฐานต่างๆ การลดขัน้ ตอนในกระบวนการข้ามพรมแดนให้สะดวก และง่ายขึ้น และการเสริมสร้างศักยภาพของบุคลากรเพื่อรองรับ การด�าเนินการดังกล่าว สุดท้ายคือ ความเชือ่ มโยงระหว่างประชาชน หมายถึง การเชือ่ มโยงถึงกันด้านจิตใจ ลดความขัดแย้งทางสังคม วัฒนธรรม และประเพณี ส่งเสริมการเคลือ่ นย้ายของประชาชนภายใน อาเซียนให้เพิม่ ขึน้ อย่างไรก็ตาม อาเซียนได้จดั ล�าดับความส�าคัญ ของการด�าเนินการด้านการพัฒนาความเชือ่ มโยงทางกายภาพทาง ด้านการขนส่งและเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นหลัก ดังนัน้ การกระจาย นักท่องเทีย่ วภายในภูมภิ าคอาเซียนจึงเป็นผลจากการเชือ่ มโยงทาง ด้านกายภาพ การพัฒนาเส้นทางคมนาคม โดยอาเซียนได้วางกลยุทธ์ ไว้ 5 กลยุทธ์เน้นการเติมเต็มเครือข่ายความเชื่อมโยงระหว่างกัน ให้สมบูรณ์มากยิง่ ขึน้ ได้แก่

การพัฒนาเครือข่ายเส้นทางทางหลวงอาเซียน โดยการยกระดับ ถนนทีย่ งั ไม่ได้มาตรฐานระดับ 1 จัดท�าป้ายบอกทาง สร้างสะพาน เชื่อมต่อระหว่างประเทศ รวมทั้งขยายเส้นทางไปสู่จีนและอินเดีย ซึง่ เป็นประเทศทีม่ ปี ระชากรและนักท่องเทีย่ วทีม่ ศี กั ยภาพสูง การพัฒนาโครงการเชื่อมโยงเส้นทางรถไฟสายคุนหมิง-สิงคโปร์ ทีเ่ ป็นหัวใจส�าคัญของการกระจายนักท่องเทีย่ วจากจีนลงมาในภูมภิ าค โดยเฉพาะการสร้างเส้นทางรถไฟสองสายคือ สายตะวันออก ผ่านไทย กัมพูชา และเวียดนาม และมีทางย่อยแยกเชือ่ มระหว่างสปป.ลาว และเวียดนาม สายทีส่ องคือ สายตะวันตก ผ่านไทยและเมียนมา แต่จะให้ความส�าคัญกับสายตะวันออก ทีป่ ระเทศไทยจุดทีอ่ าเซียน ต้องการให้เพิม่ เติมคือ ระหว่างอรัญประเทศและคลองลึก ระยะทาง 6 กิโลเมตร ภายในปี 2557 และช่วงผ่านด่านเจดีย์สามองค์ถึง เมียนมา ระยะทาง 153 กิโลเมตรภายในปี 2563 การสร้างเครือข่ายเชือ่ มโยงล�าน�า้ ในประเทศอย่างเป็นองค์รวมและมี ประสิทธิภาพ มีการก�าหนดเส้นทางการเดินเรือท่องเทีย่ วในลุม่ น�า้ โขง โดยเริม่ ต้นจากจีนล่องมาจนถึงเชียงแสนผ่านสิบสองปันนา การเสริมสร้างระบบการเดินเรือทะเลให้มปี ระสิทธิภาพ และแข่งขัน ได้อย่างเป็นองค์รวม ที่ให้ความส�าคัญกับการเชือ่ มโยงเส้นทางการ เดินเรือทะเลระหว่างประเทศในอาเซียน โดยการจัดท�าระบบทางหลวง การเดินเรือทะเล (RoRo) ของอาเซียน การส่งเสริมการท่องเทีย่ วด้วย เรือโดยสารขนาดใหญ่ (Cruise) โดยการปรับปรุงสมรรถนะท่าเรือ จ�านวน 47 ท่า จากผลการศึกษาของอาเซียนในปี 2558 การจัดท�า เส้นทางการเดินเรือที่มีประสิทธิภาพ (รวมทั้ง RoRo) เชื่อมโยง แผ่นดินใหญ่และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทัง้ เชือ่ มโยงอนุภมู ภิ าค ต่างๆ ทีม่ กี ารริเริม่ ขึน้ อาทิ BIMP-EAGA และ IMT-GT ตลอดจน เส้นทางระหว่างประเทศอย่างเช่น Satun/Trang-Penang-Belawan หรือเส้นทาง Malacca-Dumai เส้นทาง Davao-Bitung และเส้นทาง Zamboanga-Sandakan เป็นต้น

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

• ทางรถไฟ เร่งพัฒนาการเชือ่ มโยงทางรถไฟสูป่ ระเทศเพือ่ นบ้าน เตรียมความพร้อมการก่อสร้างทางรถไฟสายเด่นชัย-เชียงรายเชียงของ จัดท�าความตกลงการเดินรถไฟระหว่างประเทศและ ถ้าการพัฒนาระบบการคมนาคมขนส่งของอาเซียนเสร็จสิ้นลง จัดระเบียบผูป้ ระกอบการขนส่งทางรถไฟ ประเทศไทยจะได้รับประโยชน์ในการเป็นศูนย์กลางความเชื่อมโยง ทีเ่ ห็นชัดเจน (ASEAN Hub) คือ ทางบก (ทางถนนและทางรถไฟ) • ทางน�า้ ส่งเสริมการท่องเทีย่ วทางล�าน�า้ โขงเชือ่ มโยงกลุม่ ประเทศ และทางอากาศจากข้อได้เปรียบลักษณะทางภูมิศาสตร์ที่มีแหล่ง GMS ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางของอาเซียน ยกระดับมาตรฐาน ที่ตั้งใจกลางอาเซียน รวมทั้งความพร้อมของโครงสร้างพื้นฐาน การควบคุมดูแลด้านความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อมในการเดินเรือ ในระดับหนึ่ง ตลอดจนการด�าเนินงานของไทยที่รองรับโดยการ จัดท�าแนวทางการพัฒนาเรือส�าราญขนาดใหญ่ (Cruise) ซึ่งเป็น จัดท�าแผนแม่บทการพัฒนาประเทศเพื่อให้เชื่อมโยงกับอาเซียน เป้าหมายหนึง่ ของอาเซียนในการสนับสนุนให้มกี ารเชือ่ มโยงการเดินทาง ที่มีการสร้างเส้นทางเชื่อมโยงหรือถนนเศรษฐกิจ (Economic ทางน�า้ ด้วยเรือขนาดใหญ่ รวมถึงการพัฒนาเส้นทางท่องเทีย่ วทาง Corridors) รวมถึงการเชือ่ มโยงทางน�า้ และอากาศ พร้อมกับก�าหนด ทะเล โดยจะมีการปรับปรุงและสร้างท่าเรือน�้าลึกแห่งใหม่ขึ้นตาม เขตเศรษฐกิจพิเศษ (Special Economic Zone) เพือ่ ขยายโอกาส ชายฝัง่ ทะเลทัง้ ฝัง่ อ่าวไทยและฝัง่ ทะเลอันดามัน ที่ได้รบั ความเห็น ให้ไทยได้ใช้ประโยชน์จากการค้า การลงทุน และการท่องเทีย่ วตาม ชอบจากคณะรัฐมนตรีเรียบร้อยแล้ว แนวเส้นทางเหล่านีม้ ากขึน้ โดย • ทางอากาศ มีแนวทางการขยายขีดความสามารถท่าอากาศยาน • ทางถนน มีโครงการทีจ่ ะสร้างถนนเชือ่ มโยงกับประเทศเพือ่ นบ้าน หลักทีส่ า� คัญ อาทิ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ระยะที่ 2 และการเพิม่ ทัง้ หมด 27 โครงการ เชือ่ มระหว่างไทย-สปป.ลาว ไทย-กัมพูชา ประสิทธิภาพท่าอากาศยานภูเก็ต การพัฒนาท่าอากาศยานดอนเมือง และไทย-เมียนมา เพือ่ เชือ่ มโยงกับทางหลวงอาเซียนบน 12 เส้นทาง อาคารผูโ้ ดยสารแห่งที่ 3 เป็นต้น เพือ่ เสริมสร้างการเป็นศูนย์กลาง ระยะทางทัง้ หมด 6,693 กิโลเมตร รวมทัง้ พัฒนาจุดเปลีย่ นเส้นทาง การบินพาณิชย์ ในภูมิภาคอาเซียน และในส่วนของความร่วมมือ เชือ่ มโยงระหว่างเมืองของประเทศต่าง ๆ ตลอดจนการพัฒนาสะพาน ได้ด�าเนินการเจรจาท�าความตกลงด้านการบินกับประเทศคู่เจรจา เชือ่ มต่อกับประเทศเพือ่ นบ้าน อาทิ สะพานข้ามแม่นา�้ โขงแห่งที่ 4 ของอาเซียน การจัดระบบการขนส่งในรูปแบบที่เชื่อมต่อเพื่อให้อาเซียนเป็น ศูนย์กลางการขนส่งในภูมภิ าคเอเชียตะวันออก ซึง่ จะต้องเร่งด�าเนินการ East-West Corridor (EWEC) ให้ส�าเร็จโดยการสร้างจุดเชื่อม ที่ ยั ง ขาดหายไปในเมี ย นมา และพั ฒ นาท่ า เที ย บเรื อ ที่ ย ่ า งกุ ้ ง และเมืองดานัง การส่งเสริม Mekong-India Economic Corridor (MIEC) การสร้างสะพานแม่นา�้ โขงในกัมพูชา การสร้างท่าเรือทะเลน�า้ ลึก Dawei ในเมี ย นมา การสร้ า งทางหลวงและศึ ก ษาความเป็ น ไปได้ ใ น การสร้างเส้นทางรถไฟระหว่างกาญจนบุรแี ละ Dawei โดยการพัฒนา รูปแบบการเชื่อมโยงดังกล่าวส่งผลให้ไทยมีศักยภาพในการเป็น Hub ในการกระจายสินค้าและการท่องเทีย่ ว

Silk Road Economic Belt ซึง่ เป็นเส้นทางสายไหมทางบก มีลกั ษณะ คล้ายแถบเส้นเข็มขัดที่เชื่อมโยงจากฝั่งตะวันตกของจีนเชื่อมโยง ประเทศทีต่ งั้ อยู่ในภูมภิ าคเส้นทางสายไหมเดิม (อินเดีย เปอร์เซีย ทวีปยุโรปและคาบสมุทรอาหรับ) ผ่านเอเชียกลาง เอเชียตะวันตก เอเชียใต้ อาเซียน ตะวันออกกลาง และยุโรป และ 21st Century Maritime Silk Road ซึง่ เป็นเส้นทางสายไหมทางทะเลทีเ่ ชือ่ มโยงจากท่าเรือ ทางตอนใต้ของจีน ผ่านภูมภิ าคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เอเชียใต้ ตะวั น ออกกลาง แอฟริ ก าตะวั น ออก และไปสิ้ น สุ ด ที่ ยุ โ รป (ประเทศเบลเยี่ ย ม) ซึ่ ง เส้ น ทางสายไหมทางทะเล ถือเป็นยุทธศาสตร์ส�าคัญในการขยายผลประโยชน์ระหว่างจีน กับประเทศต่างๆ ครอบคลุมหลายภูมิภาค โดยเฉพาะอาเซียน นอกจากนัน้ อาเซียนยังสร้างความเชือ่ มโยงเส้นทางคมนาคมขนส่ง และอาจกลายเป็นเส้นทางที่เอื้อประโยชน์ต่อการค้าและการลงทุน กับ “เส้นทางสายไหมใหม่ภายใต้ศตวรรษที่ 21” (The New Silk Road) และการท่ อ งเที่ ย วมากที่ สุ ด อี ก เส้ น ทางหนึ่ ง ในอนาคต ของประเทศจีน โดยการพัฒนาเส้นทางคมนาคม 2 เส้นทาง ได้แก่ 32

รำยงำนภำวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

• การอ�านวยความสะดวกในการขนส่ง ที่ให้ความส�าคัญกับ การขนส่งผูโ้ ดยสารข้ามชายแดนและการขนส่งต่อเนือ่ งหลายรูปแบบ ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยมีด่านชายแดนที่ติดกับประเทศเพื่อนบ้าน ทัง้ หมด 47 แห่ง มี 13 แห่งทีม่ คี วามเชือ่ มโยงกับทางหลวงอาเซียน ที่สามารถยกระดับเป็นแหล่งกระจายนักท่องเที่ยว และที่สามารถ รองรับการขนส่งสินค้าผ่านแดนและข้ามแดนมีเพียง 9 ด่าน ได้แก่ ด่านเชียงของ และด่านแม่สาย จังหวัดเชียงราย ด่านแม่สอด จังหวัดตาก ด่านหนองคาย จังหวัดหนองคาย ด่านมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร ด่านนครพนม จังหวัดนครพนม ด่านอรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว ด่านสะเดา จังหวัดสงขลา และด่านปาดังเบซาร์ จังหวัดสงขลา และ ยังเป็นเส้นทางส�าหรับนักท่องเที่ยวเดินทางระหว่างกันทั้งรถยนต์ ส่วนบุคคลและรถบัสส�าหรับท่องเที่ยว กระทรวงคมนาคมจึงได้ จัดท�าความตกลงการขนส่งคนโดยสารระหว่างประเทศ การพัฒนา เส้นทางใหม่ๆ ในการขนส่ง เสริมสร้างขีดความสามารถของ ผู้ประกอบการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ ตลอดจนปรับปรุง กฎระเบียบ และกฎหมายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการขนส่งข้าม พรมแดน การพัฒนาศูนย์เปลีย่ นถ่ายรูปแบบการขนส่งสินค้าเชียงของ และทีเ่ ชียงราย เป็นต้น

เพื่อนบ้านในอาเซียนรองรับกับการพัฒนาความเชื่อมโยงทาง คมนาคมขนส่งของอาเซียน ซึ่งมีทั้งการสร้างพื้นที่เศรษฐกิจใหม่ ที่เป็นบริเวณชายแดน การสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานในรูปแบบ ต่างๆ โดยในปี 2558 ประเทศไทยได้ประกาศเขตเศรษฐกิจพิเศษ รวม 10 จังหวัด โดยเขตเศรษฐกิจพิเศษทีป่ ระกาศในระยะแรก 5 จังหวัด (6 พื้นที่ชายแดน) ได้แก่ จังหวัดตาก ที่สามารถเชื่อมโยงไปยัง เมืองย่างกุ้งของเมียนมาและเชื่อมต่อไปยังอินเดียและจีนตอนใต้ จังหวัดมุกดาหาร ทีส่ ามารถเชือ่ มโยงประเทศสปป.ลาวและเวียดนาม ผ่านเส้นทาง R9 เข้าสูท่ า่ เรือดานัง และเชือ่ มต่อไปยังประเทศจีน ตอนใต้และประเทศในแถบตะวันออกไกล จังหวัดสระแก้ว ทีส่ ามารถ เชือ่ มโยงกับด่านศุลกากรแห่งใหม่ทางบ้านสติงบท ประเทศกัมพูชา จังหวัดตราด ทีส่ ามารถเชือ่ มโยงกับท่าเรือสีหนุวลิ ล์ เกาะกง ของ กัมพูชา และจังหวัดสงขลา ทีส่ ามารถเชือ่ มโยงกับท่าเรือปีนงั และ ท่าเรือกลางของมาเลเซีย รวมทัง้ ถนนและระบบรางเชือ่ มโยง และ ระยะที่ 2 จ�านวน 5 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดหนองคาย ทีม่ จี ดุ เชือ่ มโยง กับนครเวียงจันทร์ประเทศสปป.ลาว จังหวัดนราธิวาส เชื่อมโยง กั บ ประเทศมาเลเซี ย และสามารถเชื่ อ มต่ อ ไปยั ง สิ ง คโปร์ ไ ด้ จั ง หวั ด เชี ย งราย สามารถเชื่ อ มโยงกั บ ประเทศเมี ย นมาและ ประเทศสปป.ลาว จังหวัดนครพนม ทีเ่ ชือ่ มโยงกับประเทศสปป.ลาว นอกจากนัน้ รัฐบาลยังได้พฒ ั นา “เขตเศรษฐกิจพิเศษ” ขึน้ เพือ่ สร้างฐาน และเชื่อมต่อไปยังประเทศเวียดนามตอนเหนือ และจีนตอนใต้ การผลิตเชื่อมโยงกับอาเซียนทางด้านการค้าในอุตสาหกรรมต่างๆ จังหวัดกาญจนบุรี เชือ่ มต่อกับจังหวัดทวาย ประเทศเมียนมา และเป็นการพัฒนาเมืองชายแดนที่มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศ ปัจจุบนั การท่องเทีย่ วถือเป็นอุตสาหกรรมทีป่ ระเทศต่างๆ ในอาเซียน ต่างให้ความสนใจ และใช้เป็นเครือ่ งมือหลักในการขับเคลือ่ นและสร้าง ความเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ โดยตลอด 5 ปีทผี่ า่ นมามี นักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติมาเยือนภูมภิ าคนีเ้ พิม่ ขึน้ จาก 81 ล้านคน ในปี 2554 เป็น 105 ล้านคน ในปี 2557 หรือขยายตัวเฉลี่ย ร้อยละ 10.62 ต่อปี ซึง่ ในจ�านวนนีเ้ ป็นนักท่องเทีย่ วในกลุม่ อาเซียน (Intra-ASEAN) หรือการท่องเทีย่ วระหว่างประเทศอาเซียนด้วยกันเอง ประมาณร้อยละ 46 แสดงให้เห็นว่า โดยภาพรวมนักท่องเทีย่ วของ ประเทศในกลุม่ อาเซียนส่วนใหญ่มาจากประเทศนอกอาเซียน ยกเว้น ประเทศมาเลเซียทีน่ กั ท่องเทีย่ วหลักมาจากประเทศในกลุม่ อาเซียน เนื่องจากประเทศมาเลเซียได้ประโยชน์จากการมีพรมแดนติดต่อ กับประเทศสิงคโปร์ รวมถึงความสัมพันธ์ทางศาสนาและเครือญาติ จากนักท่องเที่ยวมุสลิมในประเทศอินโดนีเซีย ขณะที่ประเทศไทย มีจ�านวนนักท่องเที่ยวกลุ่มอาเซียนสูงเป็นอันดับที่ 2 แต่น้อยกว่า มาเลเซียกว่า 3 เท่า ตามด้วยประเทศสิงคโปร์ อินโดนีเซีย เวียดนาม ฟิลปิ ปินส์ กัมพูชา สปป.ลาว บรูไน และเมียนมา ตามล�าดับ ภาพรวมของนักท่องเทีย่ วในอาเซียนทีเ่ ดินทางท่องเทีย่ วในอาเซียน เดินทางท่องเที่ยวระหว่างกันเพิ่มขึ้นจาก 38 ล้านคนในปี 2554 เป็น 49 ล้านคนในปี 2557 หรือขยายตัวเฉลีย่ ร้อยละ 10.12 ต่อปี

ส�าหรับนักท่องเที่ยวนอกอาเซียน 10 อันดับยอดนิยมที่นิยมเดินทางมาท่องเที่ยวในอาเซียน มีสัดส่วนรวมกันถึงร้อยละ 91.6 ของ นักท่องเทีย่ วนอกอาเซียนทัง้ หมด ได้แก่ นักท่องเทีย่ วจีน ยุโรป เกาหลีใต้ ญีป่ นุ่ ออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา อินเดีย รัสเซีย และไต้หวัน โดยนักท่องเทีย่ วจากยุโรปมีแนวโน้มขยายตัวสูงกว่านักท่องเทีย่ วจากประเทศอืน่ ๆ นักท่องเทีย่ วจากนอกภูมภิ าคอาเซียนมีการขยายตัว ในอัตราเฉลีย่ ร้อยละ 11.08 โดยเพิม่ ขึน้ จาก 43 ล้านคนในปี 2554 เป็น 56 ล้านคนในปี 2557 จากการเติบโตของนักท่องเทีย่ วของอาเซียนในเลขสองหลัก แสดงให้เห็นถึงศักยภาพทางการท่องเทีย่ วของอาเซียนและเป็นไปตามแนวโน้ม ที่ UNWTO กล่าวไว้วา่ ภูมภิ าคอาเซียนจะเป็นจุดหมายหลักของการเดินทางท่องเทีย่ วและมีอตั ราการเติบโตทางการท่องเทีย่ วสูง

นักท่องเทีย่ วของกลุม่ ประเทศอำเซียน 10 ประเทศ ปี 2557 จ�านวนนักท่องเทีย่ ว (พันคน) ภายในอาเซียน นอกอาเซียน มาเลเซีย 20,372.8 7,064.5 ไทย 6,620.2 18,159.5 สิงคโปร์ 6,113.0 8,982.1 อินโดนีเซีย 3,683.8 5,751.6 เวียดนาม 1,495.1 6,379.2 ฟิลปิ ปินส์ 461.5 4,371.9 กัมพูชา 1,991.9 2,510.9 สปป.ลาว 3,224.1 934.6 บรูไน 3,662.2 223.4 เมียนมา 1,598.3 1,483.2 อาเซียน 49,223.0 55,860.8 ทีม่ า : ASEAN Tourism Statistic Database ประเทศ

สัดส่วน (ร้อยละ) ภายในอาเซียน นอกอาเซียน 74.3 25.7 26.7 73.3 40.5 59.5 39.0 61.0 19.0 81.0 9.5 90.5 44.2 55.8 77.5 22.5 94.3 5.7 51.9 48.1 46.8 53.2

รวม 27,437.3 24,779.8 15,095.2 9,435.4 7,874.3 4,833.4 4,502.8 4,158.7 3,885.5 3,081.4 105,083.8

สัดสวนนักทองเที่ยว INTRA-ASEAN

Myanmar, 3.2% Cambodia, 4.0% Laos, 6.5%

Vietnam, 3.0% Philippines, 0.9%

Brunei, 7.4% Indonesia, 7.5% (ลานคน) 50.0

39.8 35.0 37.7

40.0 30.0

47.5

20.0

46.5

46.2

44.7 45.2

49.2

46.8

10.0 2553 *

2554

จำนวนนักทองเที่ยว

2555

2556

2557

สักสวนนักทองเที่ยว Intra-Asean

(%) 60.0 58.0 56.0 54.0 52.0 50.0 48.0 46.0 44.0 42.0 40.0

Singapore, 12.4% THAILAND, 13.4%

MALAYSIA, 41.4%

Intra-ASEAN, Extra-ASEAN, 53.2% 46.8%

2557

ป

ทีม่ า : ASEAN Tourism Statistic Database 34

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

รำยงำนภำวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

จ�ำนวนนักท่องเที่ยวภำยในกลุ่มอำเซียนและภำยนอกกลุ่มอำเซียน ที่เดินทำงท่องเที่ยวในอำเซียน จ�ำแนกตำมประเทศที่เดินทำงไป

จ�ำนวนนักท่องเที่ยวระหว่ำงประเทศที่เดินทำงท่องเที่ยวในกลุ่มประเทศอำเซียน จ�ำแนกตำมประเทศถิ่นที่อยู่ 2555

ประเทศ ถิ่นที่อยู่

2556 ประเทศ

จ�านวน (ร้อยละ) 39,845.5 9,283.3

สัดส่วน (ร้อยละ) 44.7 10.4

8,079.1

9.1

4,275.3 4,059.6 4,011.4 2,984.2 2,839.6 1,846.0 1,834.6

4.8 4.5 4.5 3.3 3.2 2.1 2.1

อาเซียน จีน สหภาพยุโรป 28 ประเทศ เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา อินเดีย รัสเซีย ไต้หวัน

10 อันดับแรก

79,058.6

88.6

อื่น ๆ รวมทั้งสิ้น

10,166.8 89,225.2

11.4 100.0

อาเซียน จีน สหภาพยุโรป 28 ประเทศ ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย เกาหลีใต้ สหรัฐอเมริกา อินเดีย ไต้หวัน รัสเซีย

2557 ประเทศ

จ�านวน (ร้อยละ) 46,154.4 12,651.2

สัดส่วน (ร้อยละ) 45.2 12.4

จ�านวน (ร้อยละ) 49,223.0 13,059.5

สัดส่วน (ร้อยละ) 46.8 12.4

8,694.8

8.5

4,873.5 4,724.3 4,303.0 3,178.3 2,945.7 2,459.8 2,060.7

4.8 4.6 4.2 3.1 2.9 2.4 2.0

9,275.2

8.8

5,018.4 4,634.2 4,383.6 3,254.3 3,071.0 2,377.5 1,920.4

4.8 4.4 4.2 3.1 2.9 2.3 1.8

10 อันดับแรก

92,045.7

90.1

10 อันดับแรก

96,217.1

91.6

สปป.ลาว

อื่น ๆ รวมทั้งสิ้น

10,153.3 102,199.1

9.9 100.0

อื่น ๆ รวมทั้งสิ้น

8,866.7 105,083.8

8.4 100.0

หมายเหตุ: *จ�านวนนักท่องเทีย่ วของประเทศบรูไนก่อนปี 2556 ครอบคลุมเฉพาะผูท้ เี่ ดินทางโดยเครือ่ งบิน ทีม่ า : Asean Tourism Statistics Database

อัตรำกำรขยำยตัวของจ�ำนวนนักท่องเที่ยวภำยในกลุ่มอำเซียน และภำยนอกกลุ่มอำเซียน ที่เดินทำงท่องเที่ยวในอำเซียนจ�ำแนกตำมประเทศที่เดินทำงไป ประเทศ

ภายในกลุ่มประเทศอาเซียน (%)

ภายนอกกลุ่มประเทศอาเซียน (%)

นักท่องเที่ยวภายในกลุ่มประเทศอาเซียน

2554

2556

2557

2554

2555

2556

2557

มาเลเซีย 18,885.3 18,809.7 19,105.9 20,372.8 -0.27

-0.40

+1.57

+6.63

76.41

75.14

74.30

74.25

5,529.9 6,462.6 7,410.4 6,620.2 +21.96

+16.87 +14.67 -10.66

28.95

28.91

27.91

26.72

สิงคโปร์

5,372.2 5,732.7 6,114.7 6,113.0 +12.40

+6.71

+6.66

-0.03

40.79

39.56

39.28

40.50

-19.97 +34.84

+4.77

42.60

32.42

39.95

39.04

-6.68 +2,534.60 +19.93

51.30

55.43

93.12

94.25

2,191.2 2,712.5 3,041.2 3,224.1 +10.06

+23.79 +12.12

+6.01

80.46

81.45

80.47

77.53

กัมพูชา

1,101.1 1,514.3 1,831.5 1,991.9 +29.06

+37.53 +20.95

+8.76

38.21

42.25

43.50

44.24

เมียนมา

100.4

+50.50 +44.74 +630.82 12.30

14.27

10.70

51.87

เวียดนาม

838.4 1,363.8 1,440.3 1,495.1 +21.74

+62.67

+5.61

+3.80

13.94

19.92

19.02

18.99

ฟิลิปปินส์

331.7

+13.11 +12.50

+9.33

8.47

8.78

9.02

9.55

+5.60

+6.65

46.45

44.66

45.16

46.84

อินโดนีเซีย 3,258.5 2,607.7 3,516.1 3,683.8 +39.34 บรูไน*

มาเลเซีย

อินโดนีเซีย +39.34 -19.97 +34.84 +4.77 +14.38 -5.86 +23.81 -2.77 +8.81 +5.83 +9.24 +5.16 +9.42 +7.19 +8.68 บรูไน

+13.01 -6.68

+2,534.60

+19.93 +808.08 +12.93 -20.95 +142.06 -1.02 +28.47 +12.97 -13.63 +1,468.20 +18.49 +428.28

สปป.ลาว +10.06 +23.79 +12.12 +6.01 +15.49 +1.95 +16.02 +19.54 +26.59 +19.75 +8.38 +22.27 +13.50 +10.03 +16.37 กัมพูชา +29.06 +37.53 +20.95 +8.76 +33.37 +7.59 +16.24 +14.91 +5.56 +12.93 +14.89 +24.37 +17.46 +6.95 +19.88 เมียนมา -80.40 +50.50 +44.74 +630.82 +53.00 +156.45 +26.80 +101.08 -18.76 +107.80 +3.15 +29.72 +93.04 +50.73 +72.33 เวียดนาม +21.74 +62.67 +5.61 +3.80 +29.27 +18.68 +5.96 +11.82 +4.03 +11.57 +19.09 +13.86 +10.58 +3.99 +13.98 ฟิลิปปินส์ +11.23 +13.11 +12.50 +9.33 +13.69 +11.28 +8.70 +9.28 +2.65 +8.92 +11.28 +9.07 +9.56 +3.25 +9.32 รวม

+7.68 +5.60 +15.83 +6.65 +10.12 +12.36 +13.53 +13.50 -0.33 +11.08 +10.14 +9.84 +14.54 +2.82 +10.62

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

124.2

115.9 3,053.5 3,662.2 +13.01

151.1 375.2

218.7 1,598.3 -80.40 422.1

461.5

+11.23

37,732.9 39,845.5 46,154.4 49,223.0 +7.68

+15.83

นักท่องเที่ยวภายนอกกลุ่มประเทศอาเซียน

มาเลเซีย -0.27 -0.40 +1.57 +6.63 +1.90 +3.35 +6.76 +6.21 +6.88 +6.31 +0.56 +1.29 +2.73 +6.70 +2.91 สิงคโปร์ +12.40 +6.71 +6.66 -0.03 +6.97 +13.71 +12.30 +7.93 -4.98 +7.74 +13.17 +10.02 +7.43 -3.04 +7.42

2557

ไทย

ประเทศ

+21.96 +16.87 +14.67 -10.66 +11.50 +19.00 +17.12 +20.42 -5.10 +14.82 +19.84 +17.05 +18.76 -6.66 +13.87

2556

สัดส่วนต่อจ�านวนทั้งหมด (%)

2555

เฉลี่ย เฉลี่ย เฉลี่ย 2554/53 2555/54 2556/55 2557/56 ปี2553- 2554/53 2555/54 2556/55 2557/56 ปี2553- 2554/53 2555/54 2556/55 2557/56 ปี255357 57 57

ไทย

2555

อัตราการเปลี่ยนแปลง (%)

2554

รวม รวม (%)

จ�านวน (พันคน)

ประเทศ

จ�านวน (พันคน)

2554

2555

2556

อัตราการเปลี่ยนแปลง (%)

2557

5,829.0 6,223.0 6,609.6 7,064.5

สัดส่วนต่อจ�านวนทั้งหมด (%)

2554

2555

2556

2557

2554

2555

2556

2557

+3.35

+6.76

+6.21

+6.88

23.59

24.86

25.70

25.75

+17.12 +20.42 +12.30 +7.93 +23.81 -2.77

-5.10 -4.98 +8.81

71.05 59.21 57.40

71.09 60.44 67.58

72.09 60.72 60.05

73.28 59.50 60.96

ไทย 13,568.4 15,891.3 19,136.3 18,159.6 +19.00 สิงคโปร์ 7,799.1 8,758.5 9,453.2 8,982.2 13.71 อินโดนีเซีย 4,391.2 5,436.8 5,286.1 5,751.6 -5.86 บรูไน*

117.9

93.2

225.6

223.3

+12.93

-20.95 +142.06 -1.02

48.70

44.57

6.88

5.75

สปป.ลาว

532.3

617.6

738.3

934.6

+1.95

+16.02 +19.54 +26.59

19.54

18.55

19.53

22.47

กัมพูชา

1,780.8 2,070.0 2,378.7 2,510.9

+7.59

+16.24 +14.91

+5.56

61.79

57.75

56.50

55.76

เมียนมา

716.0

907.9 1,825.6 1,483.1 +156.45 +26.80 +101.08 -18.76

87.70

85.73

89.30

48.13

เวียดนาม

5,175.6 5,483.9 6,132.1 6,379.2 +18.68

+5.96

+11.82

+4.03

86.06

80.08

80.98

81.01

ฟิลิปปินส์

3,585.8 3,897.6 4,259.2 4,371.9 +11.28

+8.70

+9.28

+2.65

91.53

91.22

90.98

90.45

รวม

43,496.1 49,379.7 56,044.6 55,860.8 +12.36

+13.53 +13.50

-0.33

53.55

55.34

54.84

53.16

หมายเหตุ: *จ�านวนนักท่องเทีย่ วของประเทศบรูไนก่อนปี 2556 ครอบคลุมเฉพาะผูท้ เี่ ดินทางโดยเครือ่ งบิน ทีม่ า : Asean Tourism Statistics Database รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

นักท่องเทีย่ วอาเซียนเดินทางเข้ามาทางบกมากทีส่ ดุ และกรุงเทพฯ เป็นแหล่งท่องเทีย่ วทีไ่ ด้รบั ความนิยมมากทีส่ ดุ นักท่องเทีย่ วอาเซียน จ�านวน 4.18 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 53.1 ของนักท่องเทีย่ ว อาเซียนที่เข้ามายังประเทศไทยเดินทางโดยทางบก รองลงมา ได้แก่ ทางอากาศ 3.53 ล้านคน และทางเรือ 0.16 ล้านคน หรือ คิดเป็นร้อยละ 44.8 และร้อยละ 2.1 ตามล�าดับ ทัง้ นี้ หากพิจารณา สัดส่วนประเภทการเดินทางของนักท่องเทีย่ วอาเซียนแต่ละประเทศ พบว่า นักท่องเทีย่ วทีม่ สี ดั ส่วนการเดินทางเข้ามาทางบกมากทีส่ ดุ คือ สปป.ลาว กัมพูชา และมาเลเซีย ซึง่ มีพรมแดนติดกับประเทศไทย ส�าหรับนักท่องเทีย่ วอาเซียนอืน่ ๆ เดินทางโดยทางอากาศเป็นหลัก อย่างไรก็ตาม เป็นที่สังเกตว่ามีหลายประเทศที่ ไม่มีพรมแดน ติดกับประเทศไทย แต่มีผู้เดินทางเข้าประเทศไทยทางบกจ�านวน ไม่นอ้ ย เช่น เวียดนาม อินโดนีเซีย ฟิลปิ ปินส์ เป็นต้น แสดงให้เห็นว่า มีนกั ท่องเทีย่ วส่วนหนึง่ ทีเ่ ดินทางท่องเทีย่ วในประเทศเพือ่ นบ้าน และ เดินทางต่อเข้ามาท่องเทีย่ วในประเทศไทย

ด้ ว ยการเติ บ โตทางด้ า นการท่ อ งเที่ ย วของอาเซี ย นดั ง กล่ า ว ท�าให้การท่องเที่ยวในอาเซียนถูกจัดเป็นสาขาบริการที่ต้องเร่ง ด�าเนินการภายใต้ความร่วมมือ AEC และมีการจัดท�าแผนยุทธศาสตร์ การท่องเทีย่ วอาเซียนมาถึง 2 ฉบับแล้ว โดยฉบับที่ 1 พ.ศ. 2554 – 2558 แผนระยะ 5 ปี ที่ ไ ด้ ด� า เนิ น การไปแล้ ว และปั จ จุ บั น องค์ กร การท่องเที่ยวแห่งชาติอาเซียน (ASEAN NTOs) ได้จัดท�าแผน ยุทธศาสตร์การท่องเทีย่ วอาเซียน ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2559 – 2568 ซึง่ เป็น แผนระยะ 10 ปี ก�าหนดให้ภายในปี 2568 อาเซียนจะเป็นแหล่ง ท่องเที่ยวคุณภาพที่มีเอกลักษณ์ น�าเสนอประสบการณ์อาเซียน ทีห่ ลากหลาย และยึดมัน่ ในพัฒนาการท่องเทีย่ วทีร่ บั ผิดชอบ ยัง่ ยืน กระจายการพัฒนาอย่างสมดุล เพื่อช่วยส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดี ทัง้ ด้านเศรษฐกิจและสังคมของชาวอาเซียน ประกอบด้วย 2 ยุทธศาสตร์ คือ (1) การเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของอาเซียน ให้เป็นหนึง่ จุดหมายปลายทางเดียวกัน โดยก�าหนดมาตรการรองรับ ในรูปของการส่งเสริมให้เกิดความเชื่อมโยงทางด้านกายภาพและ ด้านสถาบัน และ (2) กลยุทธ์การสร้างความเชือ่ มัน่ ต่อการเติบโต ด้านการท่องเที่ยวของอาเซียนอย่างยั่งยืนและครอบคลุมในทุกมิติ ซึง่ จากแผนยุทธศาสตร์ดงั กล่าวน�ามาสูก่ ารจัดท�าข้อตกลงท่องเทีย่ ว แห่งอาเซียน (ASEAN Tourism Agreement: ATTA) เพิม่ เติม โดยมี จุดมุง่ หมายให้อาเซียนเป็น Single Tourism Destination มีขอ้ ตกลง

ส� า หรั บ สถานการณ์ ก ารท่ อ งเที่ ย วของนั ก ท่ อ งเที่ ย วอาเซี ย น ในประเทศไทย ในปี 2558 มีจ�านวน 7.88 ล้านคน คิดเป็น สัดส่วนร้อยละ 26.4 ของนักท่องเทีย่ วต่างชาติทงั้ หมด ซึง่ สูงเป็น อันดับที่ 2 รองจากนักท่องเทีย่ วจีนทีม่ สี ดั ส่วนเท่ากับร้อยละ 26.5 โดยนักท่องเทีย่ วอาเซียนของไทยทีม่ จี า� นวนมากทีส่ ดุ 3 อันดับแรก คือ มาเลเซีย สปป.ลาว และสิงคโปร์ ซึง่ มีสดั ส่วนรวมกันเท่ากับ ร้อยละ 70.9 ของนักท่องเทีย่ วอาเซียนทัง้ หมด นอกจากนี้ จากการ ศึกษาข้อมูลของกรมการท่องเทีย่ วยังพบประเด็นทีน่ า่ สนใจ ดังนี้

นอกจากนี้ นักท่องเที่ยวอาเซียน 8 ประเทศ ได้แก่ กัมพูชา อินโดนีเซีย สปป.ลาว เมียนมา ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ เวียดนาม และบรูไน มาเยือนกรุงเทพฯ มากเป็นอันดับที่ 1 ขณะที่ภาคใต้ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวมาเลเซีย อย่ า งไรก็ ต าม หากพิ จ ารณาในด้ า นจ� า นวนนั ก ท่ อ งเที่ ย ว จะพบว่า ภาคใต้มีจ�านวนผู้ไปเยือนมากที่สุด เนื่องจากเป็นแหล่ง ท่องเทีย่ วหลักของนักท่องเทีย่ วมาเลเซียซึง่ มีจา� นวนมากทีส่ ดุ

สัดส่วนนักท่องเทีย่ วอำเซียนของไทย ปี 2558P จ�ำแนกตำมประเภทกำรเดินทำง ทีก่ า� หนด อาทิ การปรับปรุงขัน้ ตอนการออกวีซา่ การเปิดเสรีทางอากาศ การจัดท�าความตกลงทางพาณิชย์ระหว่างสายการบินในอาเซียน การปรับปรุงประสิทธิภาพการจัดการสนามบิน การพัฒนานโยบาย การท่องเทีย่ วทางเรือส�าราญ เรือข้ามฟาก และเรือสมุทร การกระตุน้ การท่ อ งเที่ ย วเพื่ อ การเรี ย นรู ้ เพื่ อ การอนุ รั ก ษ์ ธ รรมชาติ มรดกทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของกลุ่มประเทศสมาชิก อาเซียน การส่งเสริมความปลอดภัยและความมัน่ คงด้านการท่องเทีย่ ว การส่งเสริมการตลาดร่วมกัน การกระชับความร่วมมือระหว่าง องค์กรด้านการท่องเทีย่ วในอาเซียน โดยเฉพาะสายการบิน โรงแรม ทีพ่ กั ตากอากาศ ผูป้ ระกอบธุรกิจการท่องเทีย่ ว การขยายแผนการ ส่งเสริมการท่องเทีย่ วโดยเน้น ASEAN Brand สุดท้ายคือ การยกระดับ หลักสูตรด้านการท่องเทีย่ ว และเร่งพัฒนาคุณสมบัตขิ องผูใ้ ห้บริการ ชาวอาเซียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานสมรรถนะพื้นฐานของ บุ ค ลากรวิ ช าชี พ ท่ อ งเที่ ย วแห่ ง อาเซี ย น (ASEAN Common Competency Standards for Tourism Professionals: ACCSTP)

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

สัญชาติ บรูไน กัมพูชา อินโดนีเซีย สปป.ลาว มาเลเซีย เมียนมา ฟิลปิ ปินส์ สิงคโปร์ เวียดนาม รวม หมายเหตุ : P หมายถึง ข้อมูลเบือ้ งต้น

สัดส่วนนักท่องเทีย่ วจ�าแนกตามประเภทการเดินทาง (ร้อยละ) อากาศ น�า้ บก 93.3 0.4 6.3 24.8 1.1 74.1 81.4 0.8 17.8 3.0 4.0 93.0 32.5 2.8 64.7 97.6 0.1 2.3 81.5 0.7 17.8 95.3 0.1 4.6 62.6 1.1 36.3 44.8 2.1 53.1 ทีม่ า : กรมการท่องเทีย่ ว

รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

จ�ำนวนประชำกรอำเซียน และจ�ำนวนนักท่องเทีย่ วอำเซียนทีเ่ ดินทำงมำประเทศไทย ปี 2558P ประเทศ

จ�านวนประชากร1/

บรูไน กัมพูชา อินโดนีเซีย

417,394 15,328,136 254,454,778

สปป.ลาว

6,689,300

ล�าดับการกระจายตัวของนักท่องเทีย่ ว2/ 1 2 3 กรุงเทพฯ ภาคเหนือ ภาคใต้ กรุงเทพฯ ภาคตะวันออก ภาคใต้ กรุงเทพฯ ภาคใต้ ภาคตะวันออก ภาคตะวันออกเฉียง 18.4 กรุงเทพฯ ภาคใต้ เหนือ 11.4 ภาคใต้ กรุงเทพฯ ภาคเหนือ 0.5 กรุงเทพฯ ภาคใต้ ภาคเหนือ 0.3 กรุงเทพฯ ภาคใต้ ภาคตะวันออก 17.1 กรุงเทพฯ ภาคใต้ ภาคตะวันออก 0.8 กรุงเทพฯ ภาคตะวันออก ภาคใต้ ทีม่ า: 1/ World Bank 2/ กรมการท่องเทีย่ ว

เดินทางท่องเทีย่ วประเทศไทย2/ จ�านวน ร้อยละ* 13,833 3.3 487,487 3.2 469,226 0.2 1,233,138

มาเลเซีย 29,901,997 3,423,397 เมียนมา 53,437,159 259,678 ฟิลปิ ปินส์ 99,138,690 310,975 สิงคโปร์ 5,469,700 937,311 เวียดนาม 90,730,000 751,091 หมายเหตุ: * หมายถึง ร้อยละต่อประชากร

นักท่องเที่ยวอาเซียนมาประเทศไทยส่วนใหญ่เพื่อการท่องเที่ยว/ พักผ่อน มากทีส่ ดุ คิดเป็นร้อยละ 75.1 และเป็นวัตถุประสงค์การเดินทาง หลักในทุกประเทศ รองลงมาได้แก่ การติดต่อธุรกิจ การช้อปปิง MICE บริการสุขภาพ ราชการ การแต่งงาน/ฮันนีมนู และกีฬา ตามล�าดับ โดยการเดินทางเพือ่ ติดต่อธุรกิจทีม่ สี ดั ส่วนสูงเป็นอันดับที่ 2 ใน 7 ประเทศ คือ กัมพูชา อินโดนีเซีย สปป.ลาว มาเลเซีย ฟิลลิปปินส์ สิงคโปร์ และเวียดนาม นอกจากนี้ การเดินทางมาเพือ่ การประชุม สัมมนา การท่องเทีย่ วเพือ่ เป็นรางวัลและงานแสดงสินค้า (MICE) เป็นวัตถุประสงค์การเดินทางที่มีสัดส่วนสูงเป็นอันดับที่ 3 ใน 5 ประเทศ โดยสปป.ลาว และกัมพูชา มีสดั ส่วนสูงประมาณร้อยละ 10 สะท้อนให้เห็นว่า ประเทศไทยเป็นจุดหมายปลายทางที่สามารถ ตอบสนองความต้องการของนักท่องเทีย่ วอาเซียนทีห่ ลากหลาย

สัดส่วนวัตถุประสงค์กำรเดินทำงของนักท่องเทีย่ วอำเซียนปี 2558P เเต่งงาน/ฮัน กีฬา ท่องเทีย่ ว อืน่ ๆ ติดต่อธุรกิจ ช้อปปิง้ MICE สุขภาพ ราชการ นีมนู /พักผ่อน บรูไน 85.8 2.3 2.3 3.4 0.3 0.5 4.1 0.8 0.5 กัมพูชา 64.6 10.7 3.4 9.0 8.7 2.3 0.2 0.0 1.1 อินโดนีเซีย 76.0 10.1 5.5 3.5 0.2 1.8 0.3 0.2 2.4 สปป.ลาว 64.0 12.7 4.8 10.4 2.7 2.6 0.8 0.2 1.8 มาเลเซีย 81.0 8.6 5.1 2.7 0.0 0.9 0.4 0.6 0.7 เมียนมา 54.3 11.3 15.4 2.6 8.5 3.2 0.0 0.2 4.5 ฟิลปิ ปินส์ 72.1 13.4 2.4 4.8 0.2 1.5 0.0 0.7 4.9 สิงคโปร์ 86.8 4.7 4.4 0.9 0.2 0.7 0.8 0.2 1.3 5.2 0.4 0.8 เวียดนาม 66.2 23.1 2.4 0.4 0.4 1.1 รวม 75.1 10.5 4.8 4.4 1.5 1.4 0.5 0.4 1.4 หมายเหตุ: 1) P หมายถึง ข้อมูลเบือ้ งต้น 2) สีเขียว หมายถึง สัดส่วนสูงเป็นอันดับที่ 1 และสีนา้� ตาล หมายถึง สัดส่วนสูงเป็นอันดับที่ 2 ทีม่ า: โครงการส�ารวจค่าใช้จา่ ยนักท่องเทีย่ ว ปี 2558 (ส�ารวจ 7,900 ราย) กรมการท่องเทีย่ ว ประเทศ

นักท่องเทีย่ วอาเซียนนิยมจับจ่ายซือ้ เสือ้ ผ้า อาหารแห้ง/ของขบเคีย้ ว และเครือ่ งหนังมากทีส่ ดุ นักท่องเทีย่ วอาเซียนมีคา่ ใช้จา่ ยในการท่องเทีย่ ว ประเทศไทยเฉลีย่ คนละ 28,076.43 บาท ในจ�านวนนีเ้ ป็นค่าซือ้ สินค้า/ของทีร่ ะลึกเฉลีย่ คนละ 8,568.10 บาท หรือคิดเป็นร้อยละ 30 ของ ค่าใช้จา่ ยทัง้ หมด ส�าหรับสินค้าทีม่ มี ลู ค่าการใช้จา่ ยสูงสุด 5 อันดับแรก ได้แก่ เสือ้ ผ้า อาหารแห้ง/ของขบเคีย้ ว เครือ่ งหนัง อัญมณี/ เครือ่ งประดับ และเครือ่ งใช้ไฟฟ้า ตามล�าดับ ทัง้ นี้ นักท่องเทีย่ วอาเซียนทุกประเทศมีคา่ ใช้จา่ ยซือ้ เสือ้ ผ้าสูงเป็นอันดับ 1 และอาหารแห้ง/ ของขบเคีย้ วสูงเป็นอันดับ 2

ทีม่ า : กรมการท่องเทีย่ ว 40

รำยงำนภำวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

จ�ำนวนวันพักเฉลีย่ ของนักท่องเทีย่ วชำวต่ำงชำติของไทย ปี 2556 – 2558P

ค่ำใช้จำ่ ยเฉลีย่ ต่อคนของนักท่องเทีย่ วอำเซียนของไทย ปี 2558P ประเทศ* บรูไน

กัมพูชา อินโดนีเซีย สปป.ลาว มาเลเซีย เมียนมา ฟิลปิ ปินส์ สิงคโปร์ เวียดนาม อาเซียน

เสือ้ ผ้า

5,502.78

3,320.23 4,822.79 2,516.02 3,396.91 7,015.38

5,081.37

7,312.26

5,702.77

4,213.51

ผ้าไหม/ผ้าฝ้าย

444.59

411.74

328.26

231.61

473.01

533.85

396.40

147.06

220.51

359.01

เครือ่ งหนัง อัญมณี /เครือ่ งประดับ หัตถกรรม

935.44

393.36

342.63

947.07

647.01

729.36

988.25

437.36

554.94

643.13

994.00

494.72

554.15

295.68

588.59

268.06

953.20

340.71

565.40

507.80

537.12

280.48

777.11

375.42

434.10

644.14

444.79

287.67

353.46

418.27

ของเล่น

164.82

172.52

75.70

133.39

138.52

154.85

165.77

92.46

150.70

133.43

เครือ่ งใช้ไฟฟ้า ผลิตภัณฑ์ สุขภาพ/สปา ผลไม้/ ดอกไม้ อาหารแห้ง/ ของขบเคี้ยว

764.11

343.21

196.58

337.40

356.18

828.26

1,483.85

312.15

737.73

434.78

500.25

355.13

169.17

264.82

278.45

597.70

329.77

370.89

556.46

324.94

301.45

149.52

155.90

99.96

211.56

110.25

163.20

96.04

191.60

166.24

1,116.17

750.79

1,113.96 478.29 1,054.54 1,061.43

921.59

1,281.84

881.52

954.82

วัตถุมงคล

70.85

25.70

35.48

30.01

70.71

52.33

6.08

81.82

16.74

52.50

อื่นๆ

482.90

450.70

397.55

564.54

289.38

449.90

245.68

251.67

409.43

359.67

รวม

11,814.48 7,148.10 8,969.28 6,274.21 7,938.96 12,445.51 11,179.95 11,011.93 10,341.26 8,568.10

หมายเหตุ : 1) P หมายถึง ข้อมูลเบือ้ งต้น 2) * ประมาณการจากโครงสร้างการใช้จา่ ยของนักท่องเทีย่ วอาเซียนของไทย ไตรมาสที่ 1 และ 2 ปี 2558, ทีม่ า : โครงการส�ารวจค่าใช้จา่ ยนักท่องเทีย่ ว ปี 2558 (ส�ารวจ 7,900 ราย), กรมการท่องเทีย่ ว แปลกใหม่มธี รรมชาติทยี่ งั คงความอุดมสมบูรณ์ และแหล่งท่องเทีย่ ว มรดกโลกทีม่ ชี อื่ เสียง ซึง่ แต่ละประเทศต่างมีนโยบายและมาตรการ กระตุน้ ภาคการท่องเทีย่ วของประเทศออกมาอย่างต่อเนือ่ ง ทัง้ นีแ้ ม้วา่ ในปัจจุบนั จ�านวนวันพักเฉลีย่ โดยรวมของนักท่องเทีย่ วชาวต่างชาติ ของไทยจากภูมิภาคต่างๆ จะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ผล จากการเพิม่ ขึน้ มากของจ�านวนนักท่องเทีย่ วภูมภิ าคเอเชียตะวันออก ที่มีวันพักสั้นมีผลกระทบท�าให้จ�านวนวันพักเฉลี่ยโดยรวมลดลง อย่างไรก็ตาม คาดว่าบทบาทการเป็นประตูและสะพานสู่อาเซียน ของไทยจะไม่สง่ ผลต่อวันพักเฉลีย่ โดยรวมในระยะสัน้ แต่การเติบโต ของการท่องเที่ยวอาเซียน อาจมีผลท�าให้นักท่องเที่ยวต่างชาติ ของไทยกระจายตัวสู่ประเทศอาเซียนมากขึ้นในขณะที่ระยะเวลา นอกจากนัน้ ความสะดวกในการเดินทางเชือ่ มโยงไปยังประเทศต่างๆ รวมของการเดินทางท่องเทีย่ วเปลีย่ นแปลงได้คอ่ นข้างยาก จึงอาจ ในอาเซียนทีเ่ พิม่ ขึน้ โดยเฉพาะประเทศกลุม่ CLMV ได้แก่ กัมพูชา มีผลท�าให้จา� นวนวันพักของนักท่องเทีย่ วรายสัญชาติในประเทศไทย สปป.ลาว เมียนมา และเวียดนาม ที่มีแหล่งท่องเที่ยวที่มีความ ลดลงในอนาคต ASEAN Connect อาจส่งผลกระทบต่อการท่องเที่ยวไทยทั้งใน ด้านบวกและลบ คือ ไทยจะได้รบั ประโยชน์จากการเพิม่ ขึน้ ของนักท่องเทีย่ ว ทั้งจากภายในภูมิภาคอาเซียนและจากนอกภูมิภาค ด้วยความ ได้เปรียบจากที่ตั้งของประเทศ และความพร้อมด้านการคมนาคม ขนส่งของไทยทีม่ ากกว่าประเทศเพือ่ นบ้านใกล้เคียง ส่งผลให้ไทย มีบทบาทเป็นจุดศูนย์กลาง เพื่อรองรับและกระจายนักท่องเที่ยว (Springboard) ทั้งจากภายในภูมิภาคอาเซียน และนอกภูมิภาค อาเซียน อย่างไรก็ตาม การเติบโตดังกล่าวอาจส่งผลต่อความแออัดและ ประสิทธิภาพการให้บริการของท่าอากาศยานของไทยทัง้ ในส่วนกลาง และส่วนภูมภิ าค รวมทัง้ ด่านตรวจคนเข้าเมืองได้ในอนาคต

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

หมายเหตุ : P หมายถึง ข้อมูลเบือ้ งต้น ทีม่ า : กรมการท่องเทีย่ ว ในขณะเดียวกัน อาจส่งผลให้ การกระจายตัวของนักท่องเที่ยว ต่างชาติสแู่ หล่งท่องเทีย่ วรองในประเทศไทยลดลง เนือ่ งจากจ�านวน วันพักทีจ่ า� กัด ดังนัน้ ภายหลังทีน่ กั ท่องเทีย่ วเสร็จสิน้ การเดินทาง ในแหล่งท่องเทีย่ วหลัก (ส่วนใหญ่คอื กรุงเทพมหานคร และจังหวัด ชายทะเลอย่างเช่น พัทยา ภูเก็ต สมุย และกระบี่ เป็นต้น) อาจจะ เดินทางต่อไปท่องเทีย่ วประเทศอืน่ ในภูมภิ าคอาเซียนทันทีโดยไม่ให้ ความสนใจทีจ่ ะแวะพักตามแหล่งท่องเทีย่ วรองของไทย ความพร้อมของประเทศไทยต่อการเป็นศูนย์กลางความเชือ่ มโยงด้าน การท่องเทีย่ วของอาเซียนตามทีร่ ฐั บาลได้ตงั้ เป้าหมาย หรืออาจจะ เรียกได้วา่ การก�าหนดต�าแหน่ง (Position) ให้ประเทศไทยมีบทบาท เสมือนประตูหลักสูภ่ มู ภิ าคอาเซียน (ASEAN Hub) เป็นศูนย์กลาง ความเชื่ อ มโยงและกระจายนั ก ท่ อ งเที่ ย วของภู มิ ภาคอาเซี ย น ทัง้ ทางการบิน ทางบก และทางน�า้ ดังนัน้ ต้องพิจารณาว่าประเทศไทย มีจดุ แข็ง (ศักยภาพ) เพียงพอหรือไม่ และอะไรคือโอกาสและข้อจ�ากัด ต่อการมีบทบาทดังกล่าว

รำยงำนภำวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

โอกาส • ท�าเลทีต่ งั้ ทางภูมศิ าสตร์ทอี่ ยูศ่ นู ย์กลางของอาเซียนและมีเขตแดนติดต่อกับหลายประเทศในอาเซียน (สปป.ลาว เมียนมา กัมพูชา มาเลเซีย) ทีส่ ามารถเชือ่ มต่อไปยังประเทศอืน่ ๆ ทัง้ ในภูมภิ าคเดียวกันและประเทศในภูมภิ าคอืน่ ได้ทงั้ ทางบก ทางน�า้ และทางอากาศ โดยเฉพาะ ทางบกทีม่ กี ารเดินทางผ่านเข้า-ออกตามด่านชายแดนทัง้ หมด 28 ด่าน โดยแต่ละปีมกี ารเดินทางเข้าออกประเทศไทยกว่า 10 ล้านคน และมีทา่ อากาศยานในประเทศกระจายไปยังภูมภิ าคต่างๆ ทัว่ ประเทศและประเทศใกล้เคียง จ�านวน 66 แห่ง โดยเป็นท่าอากาศยานทีร่ องรับ เครือ่ งบินพาณิชย์ 35 แห่ง และเป็นสนามบินนานาชาติ 12 แห่ง

สถิตกิ ำรเดินทำงเข้ำ - ออกรำชอำณำจักร โดยใช้บตั รผ่ำนแดน (Border Pass) ปี

เมียนมา

สปป.ลาว เข้า ออก

กัมพูชา เข้า ออก

มาเลเซีย เข้า ออก

รวม

เข้า

ออก

เข้า

ออก

2554

516,931

454,362

1,139,943 1,093,389 6,226,221 6,071,130

455,718

430,852 13,088,029 12,916,876

2555

1,049,293

987,046

1,113,867 1,079,999 6,058,505 5,865,591

386,014

363,175 13,433,479 13,270,774

2556

1,533,583

1,473,370

883,327

858,259 1,432,085 1,357,392

534,356

527,774 8,595,725

2557

2,589,722

2,415,286 1,091,485 1,072,824 1,481,770 1,417,955

479,214

456,806 10,045,147 9,946,462

2558

3,155,337

2,979,097 1,149,544 1,159,039 1,733,838 1,669,306

536,779

504,701 11,329,585 11,268,021

8,669,190

ทีม่ า : ส�านักงานตรวจคนเข้าเมือง • มีการขยายตัวของเที่ยวบิน (Low Cost) ภายในประเทศและ ระหว่างประเทศ โดยใช้ไทยเป็นจุดศูนย์กลางในการบินเชื่อมต่อ ไปภูมิภาคต่างๆ ของไทย หรือประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคอาเซียน เพือ่ รองรับการเติบโตของนักท่องเทีย่ วทีจ่ ดั การเดินทางด้วยตนเอง (FIT) ทีม่ พี ฤติกรรมท่องเทีย่ วอย่างประหยัดมากขึน้ • ความพร้อมของบริการด้านการท่องเที่ยว ทั้งจ�านวนโรงแรม ทีพ่ กั ทีม่ อี ยูม่ ากมายหลายระดับทีพ่ ร้อมให้บริการในราคาทีย่ อมรับ ความสะอาดและพอเพียงของสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ และการให้บริการด้วยความเป็นไทยทีเ่ ป็นเอกลักษณ์และเสน่หข์ อง บริการด้านการท่องเทีย่ ว นอกจากนี้ ยังมีความพร้อมในการให้บริการ แก่นกั ท่องเทีย่ วกลุม่ เฉพาะ (Niche) เห็นได้จากวัตถุประสงค์ในการ เดินทางมาไทย นอกเหนือจากท่องเทีย่ วแล้ว มีการเดินทางมาเพือ่ ท�าธุรกิจ และจับจ่ายซือ้ สินค้าเป็นวัตถุประสงค์ตน้ ๆ ในการเดินทาง • ประเทศไทยมีความร่วมมือกับกลุม่ สมาชิกอาเซียนมาโดยตลอด ทั้งการประสานความร่วมมือทางเศรษฐกิจในอนุภาคลุ่มแม่น�้าโขง (GMS) ความร่วมมือทางเศรษฐกิจอิรวดี - เจ้าพระยา - แม่โขง (ACMES) และความร่วมมือเขตเศรษฐกิจสามฝ่ายอินโดนีเซียมาเลเซีย-ไทย (IMT-GT) เป็นต้น • หน่วยงานภาครัฐให้ความส�าคัญและสนับสนุนการส่งเสริมให้ ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางเดินทาง ของนักท่องเที่ยวจากภูมิภาค อืน่ ๆ และการเชือ่ มโยงและกระจายนักท่องเทีย่ วภายในกลุม่ อาเซียน โดยก�าหนดให้ไทยเป็น ASEAN Hub ทัง้ ทางการบิน ทางบก และทางน�า้

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ข้อจ�ากัด • แรงงานด้ า นการท่ อ งเที่ ย วของไทยมี ค วามขาดแคลน ทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพ ขณะที่แรงงานใหม่ที่จบการศึกษา สาขาโรงแรมและการท่องเที่ยวจะรู้แต่ทฤษฎี แต่ยังมีข้อจ�ากัด ในด้านประสบการณ์การท�างาน รวมถึงความอ่อนทักษะด้านภาษา ในการสือ่ สารกับผูร้ บั บริการชาวต่างชาติ • ความสามารถด้านการแข่งขันของแหล่งท่องเทีย่ วไทยกับประเทศ ในอาเซียนที่มีแนวโน้มลดลง จากปัญหาความเสื่อมโทรมของ แหล่งท่องเทีย่ วทางธรรมชาติ ตลอดจนการขาดความเป็นระเบียบของ แหล่งท่องเทีย่ ว ความปลอดภัยของนักท่องเทีย่ วในแหล่งท่องเทีย่ ว และการพัฒนาแหล่งท่องเทีย่ วทีม่ นุษย์สร้างขึน้ • การพัฒนาแหล่งท่องเทีย่ วในประเทศเพือ่ นบ้านทีด่ งึ ดูดใจมากกว่า แหล่งท่องเทีย่ วของไทย ประเด็นทีค่ วรให้ความส�าคัญ • การก�าหนดต�าแหน่ง (Position) ของประเทศไทยในอาเซียน ที่ชัดเจน โดยการส่งเสริมให้ประเทศไทยเป็นทั้งแหล่งท่องเที่ยว เพือ่ พักผ่อนสุดสัปดาห์ของประชากรอาเซียน (ASEAN Weekend Destination) ทีส่ ามารถเดินทางมาท่องเทีย่ วตามแหล่งท่องเทีย่ วต่างๆ รวมทัง้ ซือ้ สินค้า ประชุม/สัมมนาและจัดแสดงสินค้า การรักษาพยาบาล และการเสริมสร้างสุขภาพ หรือการท่องเทีย่ วทางบันเทิง (สวนสนุก Theme Park เป็นต้น) หรือเป็นจุดแวะพักชั้นเยี่ยมเพื่อเดินทาง ต่อไปยังประเทศอืน่ ๆ ในขณะเดียวกัน ประเทศไทยเป็นศูนย์กลาง

การเดินทางของนักท่องเที่ยวต่างชาติในอาเซียน (ASEAN Hub) ทีน่ กั ท่องเทีย่ วต่างชาติสว่ นใหญ่เดินทางมาแวะพักประเทศไทยทัง้ การ เป็นจุดหมายปลายทางหรือเป็นทางผ่านไปยังประเทศอืน่ ๆ ในอาเซียน • เร่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งอ�านวยความสะดวกต่างๆ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวให้พักค้างคืนในประเทศไทยหรือจับจ่าย ใช้สอยในประเทศไทยเพิ่มขึ้น ก่อนเดินทางต่อไปยังประเทศอื่นๆ ในกลุ่มอาเซียน และเป็นจุดแวะพักแก่นักท่องเที่ยวอาเซียนก่อน เดินทางไปแหล่งท่องเที่ยวหลักในประเทศซึ่งส่วนใหญ่อยู่ไกลจาก ด่านข้ามแดน อาทิ การพัฒนาจุดแวะพักส�าหรับนักท่องเทีย่ วอาเซียน/ ชาวต่างชาติที่เดินทาง โดยเฉพาะบริเวณพื้นที่ชายแดนเพื่อเป็น จุดแวะพักให้แก่นกั ท่องเทีย่ วนอกอาเซียนก่อนเดินทางข้ามแดนไป ท่องเทีย่ วในประเทศเพือ่ นบ้าน • เร่งพัฒนาและปรับปรุงโครงสร้างพืน้ ฐานทางการบินของประเทศ เพื่อรองรับกับโอกาสในการเป็นศูนย์กลางการเดินทางทางอากาศ สูอ่ าเซียน ทัง้ การเร่งรัดการขยายท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ จัดท�า ท่าอากาศยานหลัก/รองเพื่อรองรับปริมาณนักท่องเที่ยวที่เพิ่ม ขึ้นอย่างเป็นระบบ เช่น ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ-ดอนเมืองอูต่ ะเภา ในต่างจังหวัด เช่น ภูเก็ต-กระบี-่ สุราษฎร์ธานี การปรับปรุง ท่ า อากาศยานในภู มิ ภ าคให้ เ ป็ น ท่ า อากาศยานนานาชาติ ที่ เชือ่ มโยงกับประเทศเพือ่ นบ้านตามการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษ อาทิ ท่าอากาศยานอูต่ ะเภา และท่าอากาศยานในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ รวมทั้ ง การสร้ า งเส้ น ทางรถไฟเชื่ อ มโยงการเดิ น ทางระหว่ า ง ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ท่าอากาศยานดอนเมือง และท่าอากาศยาน อูต่ ะเภา เพือ่ ใช้เป็นฐานในการกระจายนักท่องเทีย่ วไปยังพืน้ ทีต่ า่ งๆ ภายในภูมภิ าคและระหว่างภูมภิ าค • สนับสนุนให้มกี ารจัดท�าแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเทีย่ ว ทางน�า้ และทางบก เพือ่ เชือ่ มโยงการเดินทางระหว่างกัน ซึง่ ครอบคลุม ไม่เฉพาะการปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน แต่ควรเพิ่มการให้ความ ส�าคัญกับความร่วมมือในการก�าหนดเส้นทางท่องเทีย่ วและร่วมกัน ก�าหนดมาตรฐานในการเดินทางเข้าออกระหว่างประเทศ โดยค�านึง ถึงมิติด้านเศรษฐกิจ ความมั่นคง และความยั่งยืนของระบบการ ท่องเทีย่ วของภูมภิ าค • ส่งเสริมการลงทุนของภาคเอกชนด้านการท่องเที่ยวไทยใน อาเซียน เพือ่ ให้เกิดความเชือ่ มโยงการท่องเทีย่ วระหว่างประเทศไทย กับประเทศในอาเซียนมากขึ้น ทั้งในรูปของการจัดท�าแพ็คเกจ การท่องเทีย่ วร่วมกันและการส่งต่อนักท่องเทีย่ วระหว่างกัน ในรูปแบบ ของ Combined Packages ทีเ่ ชือ่ มโยงนักท่องเทีย่ วจากเมืองหลัก สูเ่ มืองรอง (Capital to Local : C2L) ซึง่ เป็นทีน่ ยิ มของแต่ละประเทศ รวมทัง้ สนับสนุนการเชือ่ มโยงในลักษณะเมืองรองสูเ่ มืองรอง (Local to Local : L2L) ทีส่ ามารถเชือ่ มโยงได้ทงั้ ทางอากาศและทางบก ตัวอย่างเช่น ปัจจุบันสายการบินไทยแอร์เอเชียได้ก�าหนดให้

ท่าอากาศยานดอนเมืองเป็นจุดพักและเชื่อมโยงนักท่องเที่ยว อินโดนีเซียสูป่ ระเทศอืน่ ๆ ในภูมภิ าคอาเซียน และจังหวัดสระแก้ว ซึ่งเป็นประตูภาคตะวันออกที่เชื่อมโยงกับประเทศกัมพูชาและ เวียดนาม ทีส่ ามารถกระจายนักท่องเทีย่ วสูจ่ งั หวัดฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง และกรุงเทพฯ เป็นต้น ซึ่งช่วยให้ประเทศไทยมีบทบาท ทีช่ ดั เจนยิง่ ขึน้ ในการเป็นศูนย์กลางรองรับและกระจายนักท่องเทีย่ ว ในภูมภิ าคอาเซียน • ส่งเสริมการจัดเส้นทางการท่องเที่ยวระหว่างประเทศไทยกับ ประเทศกลุม่ CLMV ที่ได้มกี ารจัดเส้นทางท่องเทีย่ วระหว่างประเทศ ในกลุม่ CLMV (Multicountry Tour Routes) ส�าหรับกลุม่ นักท่องเทีย่ ว ทีต่ อ้ งการเดินทางหลายประเทศในคราวเดียวกัน โดยใช้ทางหลวง อาเซียนเป็นจุดเชื่อมต่อการเดินทาง และการล่องเรือทางแม่น�้า ไว้ทงั้ หมด 11 เส้นทาง ส�าหรับเส้นทางทีเ่ ชือ่ มโยงกับประเทศไทย มีอยู่ 9 เส้นทาง โดย 2 เส้นทางทีป่ ระเทศไทยเป็นเจ้าภาพหลัก ได้แก่ เส้นทาง Mekong Discovery Trail ทีเ่ ชือ่ มโยง บุรรี มั ย์-อุบลราชธานีจ�าปาสัก สปป.ลาว และสะตรึงแตรง กัมพูชา และเส้นทาง Mekong Cruising in the Golden Triangle ทีเ่ ชือ่ มโยง เชียงราย-เชียงของบ่อแก้ว-ปากเบ็ง-หลวงพระบาง สปป.ลาว ซึ่งเส้นทางนี้จะเน้น การท่องเทีย่ วทางเรือ Cruise ระหว่างประเทศทีม่ รี ะยะเวลาการเดินทาง หลายวันล่องตามลุม่ แม่นา�้ โขง หรือการเดินทางภายในหนึง่ วันเพือ่ ชมธรรมชาติและวัฒนธรรม รวมทัง้ กิจกรรมการผจญภัย • ปรับกลยุทธ์เพื่อให้การมาเที่ยวประเทศไทยเป็นมากกว่าการ มาเพื่อท่องเที่ยวเพียงอย่างเดียว ส�าหรับนักท่องเที่ยวในประเทศ กลุ ่ ม CLMV เนื่ องจากนั ก ท่ อ งเที่ ย วกลุ ่ ม นี้ มี ศั ก ยภาพในการ ใช้จ่าย มีโอกาสในการเติบโตสูง และมีวัตถุประสงค์การเดินทาง มาประเทศไทยทีห่ ลากหลาย การลงทุนและพัฒนาแหล่งท่องเทีย่ ว ขนาดใหญ่ที่มีสินค้าและบริการพร้อมสิ่งอ�านวยความสะดวกต่างๆ ทีต่ อบสนองวัตถุประสงค์การเดินทางของแต่ละชาติ จะช่วยยกระดับ ให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางด้านอืน่ นอกเหนือจากท่องเทีย่ วพักผ่อน • การส่งเสริมการลงทุนของภาคเอกชนไทยที่ได้เปรียบในการเป็น ผูน้ า� ด้านการท่องเทีย่ วเหนือ CLMV • รั ฐ บาลสนั บ สนุ น ให้ ภ าคธุ ร กิ จ ไทยเข้ า ไปลงทุ น ในพื้ น ที่ เ ขต เศรษฐกิจพิเศษชายแดน เพื่อเชื่อมโยงการท่องเที่ยวกับประเทศ เพือ่ นบ้าน และขยายฐานสูป่ ระเทศเพือ่ นบ้านทีย่ งั ต้องการการลงทุน การพัฒนาทางการท่องเทีย่ วในระยะต่อไป สุดท้ายคงเป็นเรื่องของบทบาทภาคเอกชนที่ต้องกระตือรือร้นใน การเรียนรู้และปรับตัวเพื่อรองรับกับการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ทีส่ า� คัญคือ ต้องรักษาคุณภาพการบริการให้เป็นทีป่ ระทับใจ ไม่เอา เปรียบนักท่องเที่ยวร่วมกันสอดส่องการประกอบธุรกิจท่องเที่ยว ทีผ่ ดิ กฎหมายให้เข้าสูร่ ะบบ และร่วมให้ขอ้ มูลและข้อเสนอแนะทีเ่ ป็น ประโยชน์แก่ภาครัฐในการน�าไปเป็นแนวทางการปฏิบตั ทิ ถี่ กู ต้องต่อไป รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ASEAN Connect

ขอมูลป2558

ASEAN Connect

ASEAN TOURIST

อัตราเติบโต 8.5 จำนวนนักเที่ยว % เฉลี่ยตอป จำนวนนักทองเที่ยว (ลานคน)

7.2

1.5 ป 2555

80%

มาเพื่อเที่ยว พักผอน แต 10% มาทำธุรกิจ แต 29% ไปกรุงเทพฯ

58%

นิยมไปภาคใต

รำยงำนภำวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

มาทองเที่ยวมากที่สุด

เปรียบเทียบกับนักทองเที่ยวภูมิภาคอื่น

6.6

1.9 ป 2556

ในป พ.ศ. 2558

ป 2558 ป 2557

6.2

ที่สุดของนักทองเที่ยว อาเซียน

1.7 อัตราเติบโต รายได เฉลี่ยตอป

13.3 %

7.8

CHINA

26.55%

2.2

ASEAN

26.39%

EUROPE

18.84%

OTHER

28.22%

รายได (แสนลานบาท)

ขอมูลพฤติกรรม

นักทองเที่ยว

อาเซียน ที่มาไทย

28,076 บาท

คือคาใชจายของ นักทองเที่ยวอาเซียน เฉลี่ยตอทริป เพิ่มขึ้น 4.4% จากปที่แลว

51%

นิยมซื้อ เสื้อผา

แต 10% มาซื้อเครื่องหนัง

Singapore share

ทางบก

Laos

1.2 ลานคน 16.6% share

8.7หมื่น

บาทลาน

32.2%

Malaysia share

3.1หมื่น

ลานบาท

14.2%

Singapore share

03 Philippines

3.9 หมื่น บาท

02 Brunai

2.8หมื่น ลานบาท

12.6%

Laos share

ใชจายตอทริปสูงสุด 3.8 หมื่น บาท

3.4 ลานคน 43.4%

สรางรายไดสูงสุด

แต 44% ขึ้นเครื่องบินมา

53% คมนาคม

0.9 ลานคน 11.9%

4 หมื่น บาท

01 Myanmar

รำยงำนภำวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การทองเที่ยวทางนํ้ากับการพัฒนาการทองเที่ยวไทย

โดยในปี 2557 อุตสาหกรรมท่องเที่ยวเรือส�าราญสร้างมูลค่าทาง เศรษฐกิจสูงถึง 119.9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ช่วยให้เกิดการ จ้างงานเกือบล้านคน

ชมัยพร วิเศษมงคล

การท่องเที่ยวทางทะเล (Maritime Tourism)

การทองเที่ยวทางนํ้า

กับการพัฒนาการทองเที่ยวไทย

Cruise Tourism

การทองเที่ยวดวยเรือสำราญ

ประเทศไทยได้ รั บ การยอมรั บ ว่ า เป น แหล่ ง ท่องเทีย่ วทางทะเลทีม่ ชี อื่ เสียงของชาวต่างชาติ

นั ก ท่ อ งเที่ ย วที่ ม าประเทศไทยกว่ า ครึ่ ง มี วั ต ถุ ป ระสงค์ ใ นการ ท่องเทีย่ วทางทะเล จากความสวยงามของชายหาดและเกาะทีม่ อี ยู่ จ�านวนมาก และมีกิจกรรมที่หลากหลาย ท�าให้จังหวัดในภาคใต้ และภาคตะวันออกของประเทศไทยเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางทะเล ทีต่ ดิ อันดับโลก ดังนัน้ การท่องเทีย่ วทางน�า้ จึงมีบทบาทส�าคัญต่อไทย โดยเฉพาะการท่องเที่ยวทางทะเล ซึ่งประกอบด้วย การท่องเที่ยว โดยเรือส�าราญ การท่องเที่ยวโดยเรือยอร์ช และการท่องเที่ยว ชายฝั่ง ขณะเดียวกันการท่องเที่ยวในแม่น�้าล�าคลองของไทยก็เป็น รูปแบบหนึง่ ทีน่ กั ท่องเทีย่ วนิยม ซึง่ เป็นผลจากวัฒนธรรมลุม่ น�า้ ของ ไทยจนได้ชื่อว่าเป็นเวนิสตะวันออก

จีน เวียดนาม

พมา

อาวหะล็อง

ลาว

แมน้ำกก แมน้ำสาละวิน

ยางกุง

ไทย

แมน้ำโขง ดานัง แมน้ำสองสี

แมน้ำเจาพระยา

กัมพูชา ชลบุรี แหลมฉบัง

พังงา

เกาะชาง เกาะกูด

ประจวบคีรีขันธ

สีหนุวิลล

นครโฮจิมินห

สุราษฎรธานี สงขลา

ภูเก็ต กระบี่ จอรจทาวน ลังกาวี

มาเลเซีย

ทองเที่ยว ดวยเรือสำราญ

ทองเที่ยว ดวยเรือยอรช

ทองเที่ยว ชายฝงทะเล

ทองเที่ยว แมน้ำลำคลอง

พูเลา ปงกอร พอรตกลัง มะละกา

สิงคโปร

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การท่องเที่ยวด้วยเรือส�าราญ (Cruise) เป็นรูปแบบการให้บริการ เดินทางที่รวมพาหนะเดินทางกับความบันเทิง มีกิจกรรมบนเรือ และกิจกรรมบนฝั่งเมื่อเรือเทียบท่าตามเมืองต่างๆ เส้นทางและ การให้บริการแตกต่างกันไปตามขนาด ประเภทและการใช้งาน อาทิ Mainstream Cruise Ship เป็นเรือที่ได้รับความนิยมมากสุด ด้วยลักษณะที่เหมือนรีสอร์ท Adventure Cruise Ship เป็นเรือ ที่ออกแบบและมีอุปกรณ์ที่ให้บริการส�าหรับการเดินทางไปแหล่ง ท่องเที่ยวที่อยู่ห่างไกลซึ่งเรือโดยสารขนาดใหญ่ไม่สามารถเข้าถึง Expedition Cruise Ship เป็นเรือที่ออกแบบเป็นพิเศษ หรือมีการ วิจยั ปรับปรุงรูปแบบเพือ่ การเดินทางเฉพาะอย่าง เช่น การเดินทาง บนทะเลน�้าแข็ง และ River Cruise Ship ที่มีขนาดเล็ก ออกแบบ มาเพื่อใช้ในการล่องแม่น�้าและคูคลองต่างๆ เป็นต้น

ส�าหรับอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวด้วยเรือส�าราญในภูมิภาคเอเชีย นั้น CLIA รายงานว่า ในปี 2557 มีจ�านวนนักท่องเที่ยวด้วย เรือส�าราญสูงถึง 2.17 ล้านคน ในช่วงปี 2556-2558 ขยายตัวเฉลีย่ ร้อยละ 19.88 ต่อปี โดยประเทศในภูมิภาคเอเชียที่เรือส�าราญนิยม แวะจอดเทียบท่า (Port of Calls) สูงสุด คือ ประเทศญีป่ นุ่ รองลงมา ได้แก่ มาเลเซีย เกาหลีใต้ จีน เวียดนาม สิงคโปร์ และไทย ตามล�าดับ ท่าเรือที่มีจ�านวนเรือมาจอดเทียบท่ามากที่สุดจะอยู่ที่ สิงคโปร์ รองลงมาได้แก่ ท่าเรือ Baoshan ของไต้หวัน เกาะเจจู ของ เกาหลีใต้ ฮ่องกง และจอร์จทาวน์ ของเกาะปีนัง ท่าเรืออ่าวป่าตอง จังหวัดภูเก็ตของไทยอยู่ ในล�าดับ 7 ในปี 2558 อ่าวป่าตอง ขยับขึน้ มาเป็นล�าดับ 6 และมีทา่ เรือ Cruise กัวลาลัมเปอร์เพิม่ ขึน้ ใน รายการท่าเรือ อันเนือ่ งมาจากการเปิดเส้นทางเดินเรือใหม่มากขึน้ ในภูมิภาค เช่น เส้นทางภูเก็ต-ย่างกุ้ง เส้นทางบาหลี-กรุงเทพฯ เส้นทางไป-กลับสิงคโปร์และแวะภูเก็ต เส้นทางอินโดนีเซียปาปัวนิวกินี-ออสเตรเลีย เส้นทางกรุงเทพ-กัมพูชา-เวียดนามSanya (จีน)-มาเก๊า-ฮ่องกง เป็นต้น 10 อันดับประเทศยอดนิยมในการจอดเทียบท่าของเรือ Cruise ล�าดับ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ปี 2557 ประเทศ ญี่ปุ่น มาเลเซีย เกาหลีใต้ จีน เวียดนาม สิงคโปร์ ไทย ไต้หวัน ฮ่องกง อินโดนีเซีย

ปี 2558 จ�านวนวัน เทียบท่า 626 505 417 390 363 335 293 235 184 176

ประเทศ ญี่ปุ่น มาเลเซีย เกาหลีใต้ สิงคโปร์ ไทย เวียดนาม จีน ฮ่องกง อินโดนีเซีย ไต้หวัน

จ�านวนวัน เทียบท่า 646 580 377 374 374 316 300 200 196 175

สมาคมการเดินเรือส�าราญใหญ่ที่สุดของโลก (Cruise Lines ทีม่ า: ประมวลจาก Cruise Lines International Association Southeast Asia. International Association (CLIA)) ระบุว่า ในช่วง 5-6 ปีที่ผ่านมา Asia Cruise Trends 2014 Edition มีจ�านวนนักท่องเที่ยวที่เดินทางด้วยเรือส�าราญสูงขึ้นเรื่อยๆ จาก 17.8 ล้านคนในปี 2552 เป็น 23 ล้านคน ในปี 2558 เพิ่มขึ้นเฉลี่ย ร้อยละ 4.4 ต่อปี และคาดว่าในช่วง 5 ปีข้างหน้า (ปี 2558-2563) ธุรกิจเรือส�าราญจะขยายตัวจากการสร้างเรือใหม่ของสมาชิก เพิม่ ขึน้ อีก 55 ล�า ด้วยมูลค่าการลงทุนกว่า 25 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การท่องเที่ยวทางน�้ากับการพัฒนาการท่องเที่ยวไทย

10 อันดับท่าเทียบเรือ Cruise ยอดนิยม ล�าดับ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ปี 2557 ท่า/เมือง จ�านวนวัน เทียบท่า สิงคโปร์ 335

ปี 2558 ท่า/เมือง จ�านวนวัน เทียบท่า สิงคโปร์ 374

เหมาชาน/ เซี่ยงไฮ้ เกาะเจจู/ เกาหลีใต้ ฮ่องกง

254

เกาะเจจู/ เกาหลีใต้ ฮ่องกง

217

183

จอร์จทาวน์/ ปีนัง คีลุง/ไทเป

183

อ่าวป่าตอง/ ภูเก็ต โฮจิมินต์ซิตี้

115 111

เหมาชาน/ เซี่ยงไฮ้ จอร์จทาวน์/ ปีนัง อ่าวป่าตอง/ ภูเก็ต พอร์ตคลัง/ กัวลาลัมเปอร์ คีลุง/ไทเป

พูซาน/ เกาหลีใต้ ฮาลองเบย์/ ฮานอย

108

โฮจิมินต์ซิตี้

130

108

218 184

147

200

177 140 131 130

ที่มา: ประมวลจาก Cruise Lines International Association Southeast Asia. Asia Cruise Trends 2014 Edition

ส� า หรั บ ประเทศไทยปั จ จุ บั น ยั ง ไม่ มี ท ่ า เรื อ โดยสาร (Cruise Terminal) โดยเฉพาะจึ ง เป็ น จุ ด แวะพั ก ชมแหล่ ง ท่ อ งเที่ ย ว การแวะจอดในประเทศไทยจึ ง ต้ อ งเที ย บท่ า ร่ ว มกั บ เรื อ สิ น ค้ า โดยท่าเทียบที่ให้บริการหลักๆในไทยมีอยู่ 5 แห่ง ท่าทีม่ เี รือส�าราญ มาใช้บริการมากที่สุด คือ ท่าเรืออ่าวป่าตอง จังหวัดภูเก็ต รองลง มา ได้แก่ท่าเรือแหลมฉบัง จังหวัดชลบุรี ท่าเรือเกาะสมุย จังหวัด สุราษฎร์ธานี ท่าเรือจังหวัดกระบี่ และท่าเรือคลองเตย กรุงเทพฯ ตามล�าดับ เรือส�าราญที่แวะเทียบท่าส่วนใหญ่ คือ ร้อยละ 80.5 แวะโดยไม่ ค้างคืนบนฝั่ง มีเพียงส่วนน้อย คือ ร้อยละ 16.2 ที่แวะพัก ค้างคืน โดยนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาลงท่าเรือคลองเตยพักค้าง คืนบนฝั่งถึงร้อยละ 54.8 และที่ท่าเรือแหลมฉบังมีการพักค้างคืน ร้อยละ 40.9 โดยที่เรือส�าราญบางส่วนใช้ท่าเรือทั้ง 2 แห่งนี้เป็น จุ ด สิ้ น สุ ด เส้ น ทางการเดิ น เรื อ (Turnaround) ทั้ ง นี้ CLIA ได้คาดการณ์ว่า แนวโน้มจ�านวนวันเทียบท่าของประเทศไทย ลดลงจากเฉลีย่ ร้อยละ 14 ในช่วงปี 2556-2558 เหลือเพียงร้อยละ 7 ท่าเรือ อ่าวป่าตอง ภูเก็ต แหลมฉบัง ชลบุรี เกาะสมุย กระบี่ คลองเตย กรุงเทพฯ รวม

แวะจอด 136 41 52 52 13 294

จ�านวนวันเทียบท่า ปลายทาง ค้างคืน 4 11 36 2 1 17 12 59

ทั้งหมด 140 88 54 52 31 365

ที่มา: ประมวลจาก Cruise Lines International Association Southeast Asia. Asia Cruise Trends 2014 Edition

ความท้ า ทายที่ ม าพร้ อ มกั บ ปั ญ หาและ อุปสรรค

ส�าหรับในปี 2558 CLIA คาดว่าจะมีเส้นทางเดินเรือใหม่ๆ เพิ่ม มากขึ้น โดยร้อยละ 92.1 เป็นการเดินทางภายในภูมิภาคเอเชีย ที่ให้บริการโดยบริษัทเรือของเอเชีย เช่น จีนและญี่ปุ่น เป็นต้น ที่ เหลือร้อยละ 7.9 เป็นการเดินทางระยะไกลระหว่างภูมิภาคโดย เรือจากประเทศนอกภูมิภาค ท�าให้ระยะเวลาในการเดินทางของ เส้นทาง Cruise ในภูมิภาคนี้สั้นมาก โดยร้อยละ 40 มีโปรแกรม การเดินทางเพียง 2-3 คืน และรองลงมาร้อยละ 34 มีโปรแกรม การเดินทาง 4-6 คืน

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การท่องเที่ยวด้วยเรือส�าราญแถบภูมิภาคเอเชียเติบโตในอัตราสูง อย่างต่อเนื่อง ทั้งการพัฒนาจุดแวะพักใหม่ อาทิ ในอินโดนีเซีย ที่พัฒนาจุดแวะพักใหม่ชื่อ Probolinggo ที่น�าเสนอประสบการณ์ การท่องเที่ยวภูเขาไฟผนวกเข้ากับเส้นทางเดินเรือจากสิงคโปร์บาหลี นโยบายของจี น ในการผลั ก ดั น ธุ ร กิ จ เรื อ ส� า ราญเพื่ อ การกระตุ้นอุตสาหกรรมท่องเที่ยว มีการจัดท�าแผนแม่บทว่าด้วย การพัฒนาการท่องเทีย่ วเรือส�าราญจีน ภายใต้การโปรโมทเส้นทาง สายไหมทางทะเลแห่งศตวรรษที่ 21 ด้วยการผลักดันอุตสาหกรรม เรือส�าราญจีน-อาเซียน ที่เริ่มเปิดให้บริการในเส้นทางกวางซี (เมืองเป๋ยไห่ เมืองฝางเฉิงก่าง) ไปยังฮาลองเบย์ของเวียดนาม พร้อม การพัฒนาท่าเรือ Cruise และสิ่งอ�านวยความสะดวกต่างๆ ให้ได้ มาตรฐานระดับสากลและหรูหรารองรับเรือขนาดใหญ่ได้พร้อมกัน

หลายล�าเพิ่มขึ้นใน 4 เมืองหลัก ได้แก่ นครเซี่ยงไฮ้ เซียะเหมิน • ความพร้อมของโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งอ�านวยความสะดวก เที่ยนจิง และกวางโจว นอกจากนี้ รัฐบาลจีนยังได้ออกกฎหมาย ต่างๆ เช่น มีการอ�านวยความสะดวกและความรวดเร็วในการ อนุญาตให้บริษัทที่ด�าเนินธุรกิจเรือส�าราญของต่างประเทศจัดตั้ง เดินทางเชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ มีโรงแรมที่พักที่มีให้ ตัวแทนธุรกิจเพื่อด�าเนินการได้อย่างเต็มรูปแบบ เลือกหลากหลายรูปแบบและราคา ร้านอาหารและภัตตาคาร จ�านวนมาก เป็นต้น ส�าหรับประเทศไทยนัน้ เป็นทีส่ นใจของบริษทั เดินเรือส�าราญระหว่าง • นโยบายรั ฐ บาลที่ มี ค วามชั ด เจนมากขึ้ น ในการสนั บ สนุ น ประเทศหลายราย ในการเป็นจุดแวะเทีย่ วของนักท่องเทีย่ ว ซึง่ เป็น การท่องเที่ยวด้วยเรือส�าราญขนาดใหญ่ (Cruise) โอกาสที่ไทยจะกระตุน้ อุตสาหกรรมท่องเทีย่ วทางทะเลของประเทศ ให้เติบโต ที่ผ่านมาด้วยข้อจ�ากัดหลายประการท�าให้ประเทศไทย ข้อจ�ากัด สามารถเป็นได้เพียงท่าเรือแวะพักที่จะคอยต้อนรับนักท่องเที่ยวที่ • ขาดความพร้อมของท่าเทียบเรือ ปัจจุบันยังไม่มีท่าเทียบ เรือส�าราญที่ได้มาตรฐานส�าหรับรองรับเรือส�าราญทีม่ ขี นาดใหญ่ เดินทางมากับเรือส�าราญขนาดใหญ่ รัฐบาลชุดปัจจุบนั จึงคาดหวังว่า ทั้งในฝั่งอ่าวไทยและอันดามัน ยังใช้ท่าเทียบเรือขนส่งสินค้า ในอนาคตอันใกล้ประเทศไทยจะสามารถพัฒนาจากการเป็นเพียง โดยเฉพาะการพัฒนาท่าเทียบเรือในฝั่งอ่าวไทย ที่มีโอกาส ท่าเรือแวะพักมาเป็นท่าเรือ Cruise Home Ports และก้าวไปสู่ รองรับการเชื่อมโยงเส้นทางการเดินเรือตามเส้นทางสายไหม การเป็ น ศู น ย์ ก ลางการท่ อ งเที่ ย วด้ ว ยเรื อ ส� า ราญของอาเซี ย น ทางทะเลในศตวรรษที ่ 21 เชื่อมต่อ จีน ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ อย่างไรก็ตาม การพัฒนาดังกล่าวขึ้นอยู่กับปัจจัยที่เกี่ยวข้องที่ ก่อนที่จะเดินทางไปยังท่าเรือของมาเลเซียและสิงคโปร์ ส่งเสริมและเป็นข้อจ�ากัดในการพัฒนาการท่องเที่ยวเรือส�าราญ • ผูป้ ระกอบการด้านการท่องเทีย่ วของไทยบางส่วนขาดมาตรฐาน ของไทย โดยมีรายละเอียดดังนี้ และคุณภาพการให้บริการ โดยเฉพาะบริษทั น�าเทีย่ วทีม่ บี ทบาท ส� าคัญในการเข้ารับช่วงดูแลผู้โดยสารบนเรือส�าราญเมื่อขึ้นฝั่ง ปัจจัยเสริม ทั้งการน�าเสนอกิจกรรมน�าเที่ยวและแหล่งท่องเที่ยว การจัด • ประเทศไทยมีแหล่งท่องเทีย่ วทีต่ า่ งชาติรจู้ กั และให้ความสนใจใน พาหนะน�าเที่ยว การพาไปซื้อของ นอกจากนี้ ยังขาดความ ล�าดับต้นๆ โดยเฉพาะความสวยงามของทะเล และเกาะแก่ง ร่วมมืออย่างจริงจังและต่อเนื่องของสมาคมด้านการท่องเที่ยว ต่างๆ ที่มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม วิถีชีวิตความเป็นอยู่ ที ่เกี่ยวข้อง ในการประสานความร่วมมือกับสมาคมการเดินเรือ อย่างไทย ซึ่งเป็นเสน่ห์ดึงดูดให้ชาวต่างชาติเดินทางมาเยือน ส�าราญระหว่างประเทศและผูป้ ระกอบการเดินเรือส�าราญ ในการ ประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง ผลั ก ดั น การก� า หนดเส้ น ทางเดิ น เรื อ ที่ แ วะมาเที ย บท่ า และ พักค้างคืนในประเทศไทยมากขึ้น

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การทองเที่ยวทางนํ้ากับการพัฒนาการทองเที่ยวไทย

• ปัญหาความปลอดภัยในชีวติ และทรัพย์สนิ ปัจจัยส�าคัญประการ หนึ่งที่ส่งผลต่อการตัดสินใจเดินทางด้วยเรือส�าราญมาแวะจอด ที่ท่าเรือของประเทศไทย คือ ความปลอดภัยต่อชีวิตและ ทรัพย์สิน รวมทั้ง ความสงบภายในประเทศ ซึ่งปัจจุบัน ยังคงมี กรณีนักท่องเที่ยวได้รับความเสียหายทั้งชีวิตและทรัพย์สินอยู่ อย่างต่อเนื่องทั้งจากการให้บริการที่ขาดคุณภาพ และจากโจร ผู้ร้าย

การท่องเที่ยวทางน�้ากับการพัฒนาการท่องเที่ยวไทย

กว่า 40 รายในประเทศไทย รองรับกลุม่ นักท่องเทีย่ วทีต่ อ้ งการเช่า เรือยอร์ชเพื่อท่องเที่ยวชมธรรมชาติในระยะสั้นๆ ตามชายฝั่ง ทะเลของไทย ในราคาหลากหลายตามความต้องการ เช่น เรือ ขนาด 8 คน สามารถค้างบนเรือได้ 2 วัน 1 คืน เส้นทางจาก พัทยาไปเกาะช้างและเกาะกูด ราคา 850,000 บาท เรือขนาด 8-14 คนเที่ยวตามเกาะใช้เวลาวันเดียวในพื้นที่เขตพัทยาราคา 550,000 บาท หรือการให้บริการรูปแบบเดียวกันที่ภูเก็ต ราคา ประมาณ 420,000 บาท และเรือยอร์ชตกปลาขนาดเล็ก 6-10 คน ราคา 85,000-118,000 บาท • ความพร้อมของโครงสร้างพื้นฐานและปัจจัยเสริมทางการ ท่องเทีย่ ว ทัง้ โรงแรมทีพ่ กั และความสะดวกสบายในการเดินทาง ท่ อ งเที่ ย วเชื่ อ มโยงไปยั ง แหล่ ง ท่ อ งเที่ ย วอื่ น ได้ ส ะดวกเมื่ อ นักท่องเที่ยวสิ้นสุดการเดินทางท่องเที่ยวโดยเรือยอร์ช

Yacht Tourism

การทองเที่ยวดวยเรือยอรช

ก า ร เ ต รี ย ม ค ว า ม พ ร ้ อ ม ร อ ง รั บ ก า ร พัฒนาการท่องเที่ยวด้วยเรือส�าราญ

ภาครัฐ รัฐบาลชุดปัจจุบันได้ผลักดันการพัฒนาการท่องเที่ยว ด้วยเรือส�าราญ ปรับปรุงท่าเทียบเรือน�้าลึกในพื้นที่จังหวัดภูเก็ต ให้เรือส�าราญขนาดใหญ่สามารถเข้าเทียบท่าได้ ส่วนในระยะยาว (ปี 2558-2565) มีการศึกษาเพื่อก่อสร้างท่าเรือน�้าลึกแห่งใหม่ใน บริเวณเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี และจังหวัดกระบี่ รวมทั้ง ปรับปรุงสิ่งอ�านวยความสะดวกหลังท่าเพื่อรองรับและสนับสนุน ให้มีการเปิดเส้นทางเดินเรือส�าราญเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ กระทรวง การท่องเทีย่ วและกีฬายังได้กา� หนดให้การท่องเทีย่ วด้วยเรือส�าราญ “เรือยอร์ช” (Yacht) เป็นเรือส�าหรับการท่องเที่ยวสันทนาการและ เป็นหนึ่งในประเด็นยุทธศาสตร์ท่องเที่ยวปี พ.ศ. 2558-2560 กีฬา จากราคาของเรือและค่าบ�ารุงรักษาเรือทีส่ งู ท�าให้การท่องเทีย่ ว ภาคเอกชน สภาอุ ต สาหกรรมท่ อ งเที่ ย วแห่ ง ประเทศไทยได้ ด้วยเรือยอร์ชจ�ากัดอยู่เฉพาะกลุ่ม โดยราคาของเรือยอร์ช เริ่มต้น น�าเสนอแผนพัฒนาธุรกิจเรือส�าราญ (Cruise) โดยในช่วงเร่งด่วน ที่สิบล้านขึ้นไปจนถึงหลายพันล้านบาทตามขนาดและสิ่งอ�านวย 1-2 ปี ให้มกี ารปรับปรุงและพัฒนามาตรฐานท่าเรือ A1 ทีแ่ หลมฉบัง ความสะดวกในเรือ โดยขนาดทัว่ ไปจะอยูร่ ะหว่าง 10 เมตร ไปจนถึง ปรับปรุงท่าเทียบเรือเล็กหน้าทอนทีเ่ กาะสมุย และสร้างท่าเทียบเรือ หลักร้อยเมตร โดยเรือที่มีขนาดเล็กกว่า 12 เมตรเรียกว่า “Cabin เล็กชั่วคราวที่กระบี่ให้สามารถรองรับเรือส�าราญ และเร่งปรับปรุง Cruiser” แต่ถ้ามีขนาดเกิน 24 เมตรขึ้นไปเรียกว่า “Superyacht” ระเบียบพิธีการอ�านวยความสะดวก ควบคู่กับการศึกษาแผนการ และถ้ามีขนาดใหญ่กว่า 50 เมตรเรียกว่า “Megayacht” สร้างท่าเรือศูนย์กลางแห่งที่ 2 ในฝั่งอ่าวไทย ระหว่างกรุงเทพฯ Akasiayachting.com ได้ระบุถงึ เส้นทางท่องเทีย่ วที่ได้รบั ความนิยม ชลบุรี และ Home Port แห่งที่ 3 ในฝัง่ อันดามัน (ทีก่ ระบีห่ รือภูเก็ต) สูงสุดด้วยเรือยอร์ช คือ เส้นทางเดินเรือแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน นอกเหนือจากบทบาทของภาครัฐและภาคเอกชนดังกล่าวแล้ว เนือ่ งจากสภาพภูมอิ ากาศเหมาะสม ธรรมชาติสวยงามและในเมือง ที่มีท่าเรือรองรับ อาทิ สเปน ฝรั่งเศส อิตาลี มีวัฒนธรรมและ สิ่งที่ควรด�าเนินการพัฒนาควบคู่กันไป คือ • ร่วมกับบริษัทผู้ให้บริการเรือส�าราญ เพื่อวางแผนการพัฒนา ประวัติศาสตร์เป็นที่น่าสนใจของนักท่องเที่ยว แหล่งท่องเทีย่ วทีส่ อดคล้องกับความสนใจของนักท่องเทีย่ วกลุม่ เส้นทางเดินเรือยอร์ชในภูมิภาคเอเชีย เป็นอีกหนึ่งเส้นทางที่ได้รับ เป้าหมาย ความนิยมและมีการเติบโตสูงในช่วงที่ผ่านมา โดยภูมิภาคเอชีย • เพิ่มศักยภาพการบริหารจัดการของผู้ประกอบการ SMEs เป็นทัง้ แหล่งผลิตเรือยอร์ช และมีเส้นทางท่องเทีย่ วด้วยเรือยอร์ชที่ ในธุรกิจการผลิตและบริการทีเ่ กีย่ วเนือ่ งกับการท่องเทีย่ วทางเรือ นั ก ท่ อ งเที่ ย วให้ ความสนใจ โดยเฉพาะเส้ น ทางในไทยและ ส�าราญขนาดใหญ่ รวมทัง้ ผลักดันและหามาตรการจูงใจสมาคม อินโดนีเซีย โดยในไทยศูนย์กลางการบริการเรือยอร์ชอยู่ที่จังหวัด และผูป้ ระกอบการเดินเรือส�าราญในการก�าหนดเส้นทางเดินเรือ ภูเก็ต มีการบริการให้เช่าตั้งแต่เรือในรูปแบบการเช่ารายวั น มาเทียบท่าและแวะพักค้างคืนในประเทศไทยมากขึ้น (Day Boats) ไปจนถึงการเช่าเรือขนาดใหญ่ Megayachts พร้อม ลูกเรือ โดยใช้เส้นทางท่องทะเลอันดามันไปยังเกาะต่างๆ รอบเกาะ ภูเก็ต ส่วนการบริการเรือยอร์ชในอินโดนีเซีย มีศูนย์กลางอยู่ที่ บาหลี โดยฤดูที่เหมาะกับการท่องเที่ยวเรือยอร์ชในแถบเอเชียคือ ช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนเมษายน

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ภูเก็ต…ศูนย์กลางการท่องเที่ยวทางเรือที่ดี ข้อจ�ากัด ที่สุดในเอเชีย • ความไม่ เ พี ย งพอและการกระจุ ก ตั ว ของท่ า จอดเรื อ ยอร์ ช

จังหวัดภูเก็ตเคยได้รับรางวัล “Best Asian Maritime Capital” หรือ (มารีน่า) ปัจจุบันประเทศไทยมีมารีน่าอยู่ทั้งสิ้น 11 แห่ง ใน “ศูนย์กลางการท่องเที่ยวทางเรือที่ดีที่สุดในเอเชีย” จากงาน Asia จ�านวนนี้อยู่ในฝั่งอันดามัน 6 แห่ง และฝั่งอ่าวไทย 5 แห่ง ซึ่ง Boating Award 2553 ที่ประเทศฮ่องกง เนื่องจากความสวยงาม สามารถรองรับเรือยอร์ชเข้าจอดได้ตั้งแต่ 8 ล�าจนถึงสูงสุด และภูมิอากาศของภูเก็ตที่สามารถแล่นเรือมาได้ตลอดปี ประกอบ 300 ล�า แตกต่างกันไปในแต่ละท่า ร่องน�้าและขนาดของ กับความพร้อมในด้านอู่ต่อเรือและอู่ซ่อมเรือยอร์ชที่มีอยู่กว่า 40 เรือยอร์ช โดยมารีน่าที่สามารถให้บริการจอดเรือได้จ�านวนมาก แห่ง และการได้เปรียบในเรื่องของราคา คุณภาพ และค่าใช้จ่าย สุดและเรือขนาดใหญ่สุด คือ อ่าวปอ แกรนด์มารีน่า จังหวัด ในการน�าเรือมาจอดที่ท่าเทียบเรือ ท�าให้มีนักท่องเที่ยวแล่นเรือ ภูเก็ต และยอร์ช เฮเว่น มารีน่า จังหวัดภูเก็ต ส่วนในฝั่งทะเล ยอร์ชจากภูมิภาคต่างๆ เข้ามาจอดแวะพักเรือที่ภูเก็ตสูงถึงปีละ อ่าวไทย มารีน่าส่วนใหญ่จะสามารถรองรับเรือขนาดระหว่าง ประมาณ 1,200 ล�า โดยเข้ามาพักเฉลี่ยครั้งละ 60 วัน และในแต่ละ 7-28 เมตร โดยเรือยอร์ชทีต่ อ้ งการจอดเรือกับทางมารีนา่ ทุกแห่ง วันนักท่องเทีย่ วจะใช้จา่ ยเฉลีย่ ไม่ตา�่ กว่า 100,000 บาทต่อคน (โดย ในภูเก็ตต้องท�าการจองล่วงหน้าอย่างน้อยไม่ต�่ากว่า 1 เดือน เฉลีย่ ประมาณ 3 คนต่อเรือหนึง่ ล�า) สร้างรายได้ให้กบั จังหวัดภูเก็ต ในแต่ละปีสูงกว่า 2 หมื่นล้านบาท นอกจากภูเก็ตแล้ว ยังมีจังหวัด ในด้านการกระจายแหล่งที่ตั้งของมารีน่าทางฝั่งทะเลอันดามันมี ริมฝัง่ ทะเลทัง้ อันดามันและอ่าวไทยทีม่ ที า่ เทียบเรือมารีนา่ ทีร่ องรับ เฉพาะเมืองท่องเที่ยวหลักในทะเลอันดามัน คือ จังหวัดภูเก็ตและ กระจายตัวในเมืองท่องเทีย่ วชายฝัง่ ทะเลทีส่ า� คัญ อาทิ กระบี่ ชลบุรี ตราด และประจวบคีรีขันธ์

ความพร้ อ มของไทยในการพั ฒ นาการ ท่องเที่ยวด้วยเรือยอร์ช

เมือ่ พิจารณาในประเด็นทัง้ ด้านความต้องการ (Demand) และความ พร้อมของปัจจัยพืน้ ฐาน (Supply) ของการท่องเทีย่ วด้วยเรือยอร์ช ของไทย สามารถสรุปปัจจัยเสริมและข้อจ�ากัดได้ดังนี้

ปัจจัยเสริม

• ประเทศไทยมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับในการเป็นแหล่งท่องเที่ยว ทางเรือที่ดีที่สุดในเอเชียและมีแหล่งท่องเที่ยวอื่นที่หลากหลาย และมีความพร้อมของอุตสาหกรรมอูต่ อ่ เรือและอูซ่ อ่ มเรือยอร์ช อันเป็นที่ยอมรับในระดับโลกทั้งในเรื่องของคุณภาพและราคา • มีกจิ การทีด่ า� เนินธุรกิจเกีย่ วข้องกับการขายและให้เช่าเรือยอร์ช รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การทองเที่ยวทางนํ้ากับการพัฒนาการทองเที่ยวไทย

การท่องเที่ยวทางน�้ากับการพัฒนาการท่องเที่ยวไทย

กระบี่ ยังไม่ครอบคลุมเมืองท่องเที่ยวริมทะเลอื่นๆ เช่น พังงา ตรัง และสตูล เป็นต้น เช่นเดียวกับทางฝั่งทะเลอ่าวไทย ซึ่งเป็นผลมา จากความเหมาะสมของร่องน�า้ และขนาดของพืน้ ทีห่ ลังท่าทีต่ อ้ งการ พื้นที่ในการท�ากิจกรรมต่อเนื่อง

โดยการท่องเที่ยวทางทะเล พื้นที่ที่ได้รับความนิยมในล�าดับต้นๆ อาทิ เกาะล้าน หมู่เกาะสิมิลัน-สุรินทร์ จังหวัดพังงา และเกาะสมุย ด้วยจ�านวนนักท่องเทีย่ วในปี 2558 เท่ากับ 3.87 ล้านคน 2.45 ล้านคน และ 0.74 ล้านคน ตามล�าดับ สร้างรายได้ให้กับประเทศรวมกัน ประมาณ 2.43 หมื่นล้านบาท โดยที่เกาะสมุยมากสุด 1.32 หมื่น ล้านบาท ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปี 2557 โดยเฉพาะเกาะล้านจ�านวน นั ก ท่ อ งเที่ ย วเพิ่ ม ขึ้ นมากสุ ด ร้ อ ยละ 31.18 รองลงมาได้ แ ก่ หมู่เกาะสิมิลัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 12.00 ส่วนเกาะสมุยเพิ่มขึ้น น้อยสุด ร้อยละ 5.65

• ข้อจ�ากัดของกฎหมายและมาตรการที่เกี่ยวข้องในการส่งเสริม ให้ประกอบธุรกิจเช่าเรือในไทย เนื่องจากข้อจ�ากัดในการอนุญาต ให้เจ้าของ Superyacht ต่างชาติที่มาจอดเทียบท่าในประเทศไทย สามารถประกอบธุรกิจให้เช่าเรือของตนได้ และข้อจ�ากัดของระยะ เวลาที่อนุญาตให้เรือต่างชาติที่ผ่านเข้ามาในน่านน�้าไทยและอยู่ใน ไทยได้ถึง 6 เดือนในขณะที่ระยะเวลาวีซ่าที่ให้กับนักท่องเที่ยวที่ เดินทางมากับเรือสามารถให้ได้ 30 วันเท่านั้น

สามารถประกอบการให้เช่าเรือของตนได้ไม่เกิน 1 ปี ตามหลัก แนวทางการเตรียมความพร้อม: รองรับการ เกณฑ์ ในกฎหมายเรือไทย การสนับสนุนของภาครัฐในการ พัฒนาโครงสร้างพืน้ ฐาน เช่น เขือ่ นกันทรายกันคลืน่ การขุดลอก พัฒนาการท่องเที่ยวด้วยเรือยอร์ช ร่องน�้าและการติดตั้งเครื่องหมายเดินเรือ เป็นต้น • ส่งเสริมการพัฒนามารีน่าในเมืองท่องเที่ยวชายทะเลของไทย ที่มีศักยภาพ ซึ่งกระทรวงคมนาคมเคยศึกษาและเสนอไว้เมื่อ • เพิ่ ม ศั ก ยภาพของผู ้ ป ระกอบการ SMEs ในอุ ต สาหกรรม อูต่ อ่ เรือยอร์ช และอูซ่ อ่ มเรือยอร์ชในการพัฒนาด้านการบริหาร ปี 2547 ซึ่งมีจ�านวนทั้งสิ้น 33 แห่ง สามารถจอดเรือได้เพิ่มขึ้น จัดการ ความรู้ทางเทคนิค และด้านการลงทุน ประมาณ 1,500 ล�า • ปรับปรุงกฎหมายและระเบียบทีเ่ กีย่ วข้องเพือ่ เอือ้ ให้มกี ารเติบโต • ประชาสัมพันธ์การท่องเทีย่ วด้วยเรือยอร์ชทีต่ อ้ งด�าเนินการทัง้ ใน มิ ติ ข องการพั ฒ นาการท่ อ งเที่ ย วควบคู ่ กั บ การพั ฒ นา ของการท่องเที่ยวโดยเรือยอร์ช อาทิ การอนุญาตให้เจ้าของ อุตสาหกรรมอู่ต่อเรือยอร์ช และอู่ซ่อมเรือยอร์ช Superyacht ที่เข้ามาท่องเที่ยวและพ�านักอยู่ในประเทศไทย Coastal Tourism

จ�านวนและรายได้จากนักท่องเที่ยวชายฝั่ง* ชื่อเกาะ จ�านวน (คน) รายได้ (ล้านบาท) 2557 2558 2557 2558 เกาะล้าน** 2,951,518 3,871,694 4,318.22 5,946.26 เกาะสมุย 697,632 737,019 10,918.95 13,222.98 หมู่เกาะสิมิลัน2,183,983 2,446,061 3,670.55 5,178.53 สุรินทร์** รวม 5,833,133 7,054,774 18,907.72 24,347.77 หมายเหตุ: *ข้อมูลประมาณการ ** เฉพาะนักทัศนาจร ที่มา : กรมการท่องเที่ยว

เรือสปีดโบ๊ท ซึ่งเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวของไทยและต่างชาติ โดยเส้นทางที่ส�าคัญ ได้แก่ 1. เส้นทางอ่าวไทยตอนบน ตราด เกาะช้าง เกาะหมาก เกาะกูด และเรือไปยังเกาะต่างๆ ใกล้ชายฝั่ง อาทิ เกาะเสม็ด เกาะล้าน เกาะสีชัง เป็นต้น 2. เส้นทางอ่าวไทย เส้นทางชุมพร เกาะเต่า เกาะพงัน เกาะสมุย 3. เส้นทางอันดามัน โดยมีศนู ย์กลางทีภ่ เู ก็ต โดยเส้นทางอันดามันใต้ จากภูเก็ต-เกาะพีพี-เกาะลันตา-เกาะไหง-เกาะรอก-เกาะหลีเป๊ะลังกาวี เส้นทางอันดามันเหนือ จากภูเก็ต-เกาะสิมลิ นั -เกาะสุรนิ ทร์ เป็นต้น ในขณะเดียวกัน การเดินทางระยะใกล้ๆ เพื่อชมทิวทัศน์และไปยัง เกาะใกล้ชายฝั่งก็เป็นอีกรูปแบบการท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยม โดยเรือที่ใช้มีทั้งเรือหางยาว เรือประมง เรือสปีดโบ๊ท เส้นทาง ท่องเที่ยวชายฝั่งทะเลที่ส�าคัญได้แก่

เกาะช้าง-นั่งเรือเที่ยวไปยังเกาะต่างๆ ซึ่งมีมากถึง 52 เกาะ จึงเป็น กิจกรรมยอดฮิตของนักท่องเที่ยว เกาะที่นิยมได้แก่ เกาะหวายเกาะกระดาษ-เกาะหมาก-เกาะกระดาน-เกาะง่าม-เกาะเหลายา จากจ�านวนหมู่เกาะในประเทศไทยที่มีจ�านวนมากมาย ท�าให้มี ข้อดีของเกาะช้างคือสามารถเที่ยวได้ทั้งปี เส้นทางท่องเทีย่ วทางทะเลในรูปแบบ Island Hopping (การเดินทาง เกาะสมุ ย -หมู ่ เ กาะอ่ า งทอง-เกาะพงั น ซึ่ ง ถื อว่ า เป็ น เส้ น ทาง จากเกาะหนึ่งไปยังเกาะหนึ่ง ) ซึ่งมีเรือประจ�าทางวิ่งตามเส้นทาง ท่องเที่ยวส�าหรับการด�าน�้าตื้นที่จัดได้ว่าสวยที่สุดในอ่าวไทย ทุกวันหรือในช่วงฤดูท่องเที่ยวโดยใช้เรือโดยสาร เรือเฟอรรี่ และ

การทองเที่ยวชายฝงทะเล ทาเรือกระบี่ ริเวอรมารินา

42 ลำ

รอยัล ภูเก็ต มารีนา 35 ลำ 76 ลำ

การท่องเที่ยวชายฝั่งทะเล

ทาเรือกระบี่ โบทลากูน 100 ลำ 80 ลำ ยอรช เฮเวน มารีนา (ภูเก็ต) 300 ลำ โบทลากูน มารีนา ภูเก็ต 135 ลำ 173 ลำ อาวปอ แกรนดมารีนา (ภูเก็ต) 100 ลำ 300 ลำ

จำนวน

"มารีนา" ฝงทะเลอันดามัน จำนวนเรือยอรชที่สามารถจอดในน้ำ จำนวนเรือยอรชที่สามารถจอดบนบก

จำนวน

"มารีนา" ฝงทะเลอาวไทย สยามรอยัลวิล เกาะชาง (ตราด) 381 ลำ เพาเวอรโบต ปราณบุรี (ประจวบคีรีขันธ)

33 ลำ ภัทรมารีนา แอนดยอรชคลับ (ประจวบคีรีขันธ)

22 ลำ (เฟส 1)

โอเชี่ยนมารีนา ยอรชคลับ(ชลบุรี) 22 ลำ (เฟส 1) เกาะชาง มารีนาแอนรีสอรท (ตราด) 14 ลำ

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

กว่าร้อยละ 50 ของนักท่องเที่ยวที่เดินทางมายังประเทศไทยมี วัตถุประสงค์ ในการเดินทางเพื่อมาชมความงามทางทะเล โดย Sea Sand Sun เป็นจุดขายหลักของการท่องเทีย่ วของไทยมาทุกยุค ทุกสมัย ไทยมีจงั หวัดติดทะเลถึง 22 จังหวัดทัง้ ฝัง่ ทะเลอันดามันและ ฝั่งทะเลอ่าวไทย โดยจังหวัดชายทะเลที่นักท่องเที่ยวนิยมเดินทาง ท่องเที่ยวมากที่สุด คือ ภูเก็ต รองลงมา คือ ชลบุรี (พัทยา) สุราษฎร์ธานี (เกาะสมุย) กระบี่ พังงา และสงขลา รูปแบบการ ท่องเที่ยวชายฝั่งทะเลที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวต่างชาติ คือ การเดินทางทางเรือไปยังเกาะต่างๆ จนมีเส้นทางท่องเทีย่ วทาง เรือตลอดแนวชายฝัง่ ทัง้ ในอ่าวไทยและอันดามันในรูปแบบของการ เดินทางเป็นเส้นทางระหว่างเกาะในรูปแบบ Island Hopping ซึ่งมี จุดประสงค์หลักเพือ่ พักผ่อนตามชายหาด ชมธรรมชาติชายฝัง่ ทะเล ทีส่ วยงาม ด�าน�า้ ชมปะการัง ชมป่าชายเลน หรือกิจกรรมยามค�า่ คืน เช่น การออกไปตกหมึก เป็นต้น

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การท่องเที่ยวทางน�้ากับการพัฒนาการท่องเที่ยวไทย

เกาะพีพี-หาดอ่าวต้นไทร-อ่าวโละดาลัม/เกาะพีพี-อ่าวมาหยาอ่าวปิเละ-อ่าวโละซามะ และมีการเดินทางไปยังเกาะใกล้เคียง เช่น เกาะยูง เกาะไผ่ เกาะปิด๊ะนอก เกาะปิด๊ะใน เป็นต้น เกาะเสม็ด-ทัวร์เกาะทะลุ และเกาะกุฎเี พือ่ ด�าน�า้ ตัง้ แคมป์ ดูปะการัง หรือนั่งเรือออกไปตกหมึกที่อ่าวทับทิม อุทยานแห่งชาติอา่ วพังงา-เดินทางไปยังถ�า้ ลอด เขาเขียน เขาหมาจู เกาะปันหยี เขาทะลุ เขาพิงกัน และเขาตะปู อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน-เป็นแหล่งด�าน�้าสวยที่สุดติด 1 ใน 10 ของโลก ได้รับการยกย่องว่าเป็นหมู่เกาะที่มีความสวยงามทั้ง บนบกและใต้น�้ามีปะการังที่สวยงามหลายชนิด สามารถด�าน�้าได้ ทั้งน�้าตื้นและน�้าลึกใต้น�้าสามารถพบปลาที่หายาก เช่น ปลาวาฬ ปลาโลมา ปลาไหลมอเรย์ (Moray) เป็นต้น อุทยานแห่งชาติ หมู่เกาะสิมิลันประกอบด้วยเกาะหลักๆ ได้แก่ เกาะบอน เกาะบางู เกาะสิมิลัน เกาะปายู เกาะเมี่ยง เกาะปายัง เกาะหูยง และ เกาะตาชัย โดยมีเส้นทางระหว่างเกาะสิมิลันกับเกาะต่างๆ รวมทั้ง การเดินเรือชมรอบเกาะ อุทยานแห่งชาติหมูเ่ กาะสุรนิ ทร์ - ทีน่ กั ท่องเทีย่ วสามารถเดินทางไป ยังเกาะหลักๆ 5 เกาะ คือ เกาะสุรินทร์เหนือ เกาะสุรินทร์ใต้ เกาะรี เกาะกลาง และเกาะไข่ ซึง่ นับว่าเป็นหมูเ่ กาะทีม่ คี วามอุดมสมบูรณ์ ของแนวปะการังน�้าตื้นขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย

ของประเทศไทย 6 แห่งติดอันดับ 25 หาดทรายในเอเชียและ แปซิฟิกประจ�าปี 2558 ที่จัดโดย TripAdvisor.com (2 แห่งใน ภูเก็ต คือ หาดในหาน และหาดกะตะน้อย 2 แห่งในกระบี่ คือ หาดไร่เลย์ และหาดพระนาง 1 แห่งที่เกาะหลีเป๊ะ สตูล คือ หาด เกาะหลีเป๊ะ - มีความเป็นธรรมชาติของปะการังรอบเกาะ มีเวิง้ อ่าว ซันไรซ์ และอีก 1 แห่งที่เกาะพะงัน สุราษฎร์ธานี คือ หาดท้อง ทีส่ วยงาม ทรายขาวละเอียด สามารถเช่าเรือเดินทางไปยังอุทยาน นายปานน้อย) แห่งชาติตะรุเตาและเกาะใกล้เคียง • มีกิจกรรมหลากหลายที่น�าเสนอแก่นักท่องเที่ยว แต่ละพื้นที่ ง่ ทะเลของไทยมีการน�าเสนอกิจกรรมทีแ่ ตกต่างกันไปตาม ศักยภาพด้านการท่องเที่ยวชายฝั่งทะเลของ ลัชายฝั กษณะของพื้นที่ ทั้งกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการชมธรรมชาติ ไทย ใต้ทอ้ งทะเล จากกิจกรรมด�าน�า้ ดูความสวยงามของปะการังและ ปลา กิจกรรมการปีนหน้าผาหินปูนในพืน้ ทีเ่ กาะพีพี และชายหาด ปัจจัยเสริม ไร่เลย์ หรือกิจกรรม Full moon Party ณ หาดริ้น บนเกาะพงัน ลักษณะทางภูมศิ าสตร์ทเี่ ป็นคาบสมุทรของไทยท�าให้มชี ายฝัง่ ทะเล ทอดยาวระยะทางรวมกันประมาณ 3,148.23 กิโลเมตรทั้งสองฝั่ง • ภาครัฐให้ความส�าคัญกับการพัฒนาการท่องเที่ยวชายฝั่งทะเล และมีนโยบายที่ชัดเจน โดยกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ทะเล มีชายฝัง่ หาดทรายทีส่ วยงามเหมาะแก่การท่องเทีย่ วพักผ่อน ได้ก�าหนดไว้ในยุทธศาสตร์การพัฒนาพื้นที่ในรูปแบบคลัสเตอร์ ซึง่ นับได้วา่ เป็นจุดขายหลักของการท่องเทีย่ วของไทยที่ได้รบั ความ ครอบคลุมพื้นที่ชายฝั่งทะเลอันดามัน ชายฝั่งทะเลตะวันออก นิยมอยู่แล้วในปัจจุบัน และชายฝั่งทะเลตะวันตก ที่ก�าหนดต�าแหน่งการท่องเที่ยวของ • ทรัพยากรชายฝั่งทะเลของไทยมีความหลากหลาย ทั้งลักษณะ แต่ละพื้นที่ไว้ชัดเจน โดยมุ่งพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวที่ ภูมิประเทศที่แปลกตาของธรณีสัณฐาน เช่น ป่าเกาะในพื้นที่ หลากหลายและสอดคล้องกับลักษณะของพื้นที่ และเต็มไปด้วย จังหวัดพังงา และความหลากหลายทางธรรมชาติ เช่น ป่าชายเลน สีสัน กิจกรรมและเทศกาลต่างๆ ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ป่าชายฝั่ง แหล่งหญ้าทะเล และแหล่งปะการัง เชื่อมโยงสู่นานาชาติ เช่น สร้างเมืองพัทยาให้เป็นสปอร์ต • มีหาดทรายจ�านวนมากทีส่ วยงามเป็นทีย่ อมรับของนักท่องเทีย่ ว เดสติเนชัน่ หรือการสนับสนุนพืน้ ทีช่ ายฝัง่ ทะเลด้านตะวันตกให้ โดยประเทศไทยมีหาดทรายจ�านวนถึง 357 แห่ง กระจายตัวอยู่ เป็นแหล่งท่องเทีย่ วพักผ่อนเพือ่ สุขภาพของกลุม่ ครอบครัวและ ในพื้นที่ภาคใต้ ภาคตะวันออก และภาคตะวันตก โดยชายหาด ผู้สูงอายุ เป็นต้น 56

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ข้อจ�ากัด •

•

• ปัญหาบริการด้านการท่องเที่ยวที่ไม่ถูกกฎหมาย ที่ยังคงมีอยู่ ปั ญ หาความเสื่ อมโทรมของทรั พยากรชายฝั ่ ง ทะเล ได้ แ ก่ ทั้งในรูปของผู้มีอิทธพล ธุรกิจร่มชายหาด ธุรกิจการเช่าเจ็ทสกี การลดลงของพื้ น ที่ ป ่ า ชายเลน พื้ น ที่ แ หล่ ง ปะการั ง และ ที่เอาเปรียบนักท่องเที่ยว หญ้าทะเลมีสภาพเสือ่ มโทรม และปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาว ่ วชายฝัง่ ทะเล (Coral Bleaching) พืน้ ทีช่ ายหาดและทิวทัศน์สวยงามทีส่ ญู เสียไป แนวทางการพัฒนาการท่องเทีย จากปั ญ หาขยะและน�้ า เสี ย การก่ อ สร้ า งอาคารรุ ก ล�้ า แนว • ควรให้ความส�าคัญกับการวางแผนจัดการที่ดินและทรัพยากร ชายฝั่งทะเลที่มาจากการ ชายหาด การตกตะกอนทับถมของเศษดินและหิน รวมถึงการ ก่อสร้างในเขตชายฝั่ง การเดินเรือ และการกัดเซาะชายฝั่ง • บูรณาการของหน่วยงานภาครัฐ เอกชน ชุมชนในพื้นที่ และ นักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และเร่งด�าเนิน เป็นต้น การผลักดันไปสู่การปฏิบัติในลักษณะของวาระแห่งชาติ ขาดการวางแผนการใช้ดินและจัดการทรัพยากรชายฝั่งทะเล อย่างบูรณาการและการน�าไปสูก่ ารปฏิบตั อิ ย่างจริงจัง เนือ่ งจาก • ศึกษารูปแบบความเหมาะสมในการก�าหนดพื้นที่และข้อห้าม ในการท�ากิจกรรมการท่องเที่ยวชายฝั่งทะเลในแต่ละพื้นที่ เพื่อ พื้นที่ชายหาดเป็นที่มีมูลค่าสูง มักถูกน�าไปพัฒนาเป็นที่พักแก่ ให้คงความดึงดูดทางการท่องเทีย่ วและเป็นมาตรการป้องปราม นักท่องเทีย่ ว ก่อให้เกิดการบุกรุกทีส่ าธารณะ และน�ามาซึง่ ปัญหา ให้เกิดความปลอดภัยในการท่องเที่ยวตามแนวชายฝั่ง การบุกรุกพื้นที่ชายหาด การออกฉโนดปลอม การรุกล�้าผู้ตั้ง • ก�าหนดพื้นที่และด�าเนินการศึกษารูปแบบการท�ากิจกรรมบน ถิ่นฐานดั้งเดิม อาทิ ชาวเล พื้นที่อย่างต่อเนื่องในลักษณะที่ไม่รบกวนเจ้าบ้านและเป็นการ ขาดการจัดระเบียบของพืน้ ทีช่ ายหาดทีเ่ หมาะสม ท�าให้ชายหาด อนุรกั ษ์และส่งเสริมการท่องเทีย่ ว อาทิ งานปล่อยเต่าของจังหวัด หลายแห่งมีสงิ่ ปลูกสร้างรุกล�า้ ชายหาด ขาดพืน้ ที่ให้นกั ท่องเทีย่ ว พังงา เทศกาล Naga Festival เทศกาลลานตา ลันตา เป็นต้น พักผ่อนตามชายหาดโดยปราศจากสิ่งกีดขวางสายตา หรือ รบกวนความเป็นส่วนตัว รวมทัง้ อาจเกิดความไม่ปลอดภัยทีเ่ กิด • กวดขันการด�าเนินมาตรการอย่างเคร่งครัดในการควบคุมดูแล เรือ่ งของมาตรฐานความปลอดภัยในการให้บริการของผูป้ ระกอบ จากกิจกรรมที่ไม่ได้ก�าหนดขอบเขตบนชายหาดเช่น การเล่น การท่องเที่ยวโดยเฉพาะเรือโดยสารและเรือน�าเที่ยว เจ็ทสกี ท่าเทียบเรือและทุ่นจอดเรือไม่เพียงพอ ส�าหรับรองรับเรือเพื่อ การท่องเที่ยวในพื้นที่เกาะต่างๆ ท�าให้ต้องทิ้งสมอก่อให้เกิด ความเสียหายแก่ปะการัง รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การทองเที่ยวทางนํ้ากับการพัฒนาการทองเที่ยวไทย

Inland-Waterway Tourism

การทองเที่ยวตามแมน้ำลำคลอง

การท่องเที่ยวทางน�้ากับการพัฒนาการท่องเที่ยวไทย

• กลุ่มเรือหางยาว (ให้บริการเหมาล�า) ที่น�านักท่องเที่ยวลัดเลาะ ไปตามล�าคลองต่างๆ มีมูลค่าทางธุรกิจประมาณ 320 ล้านบาท ต่อปี • กลุม่ เรือโดยสารหางยาว ทีป่ ระกอบด้วย เรือด่วนเจ้าพระยา และ เรือด่วนครอบครัวขนส่ง ซึ่งมีมูลค่าทางธุรกิจสูงเป็นอันดับสอง รองจากกลุ่มเรือภัตตาคารคือประมาณ 480 ล้านบาทต่อปี • กลุ่มเรือข้ามฟาก ที่ให้บริการกับผู้โดยสารทั่วไป มีมูลค่าทาง ธุรกิจประมาณ 60 ล้านบาทต่อปี ประเทศไทยมีลุ่มน�้าส�าคัญทั่วประเทศจ�านวน 25 ลุ่มน�้า และลุ่มน�้า ย่อย 254 ลุ่มน�้าย่อย คิดเป็นพื้นที่ลุ่มน�้ารวมทั้งประเทศประมาณ 511,361 ตารางกิโลเมตร รวมทัง้ คูคลองอีกเป็นจ�านวนมาก เฉพาะ กรุงเทพมหานครแห่งเดียวมีจ�านวน 1,161 คลอง และคูล�ากระโดง จ�านวน 521 คู รวมเป็น 1,682 คูคลอง ความยาว 2,604 กิโลเมตร

การท่องเที่ยวตามแม่น�้าล�าคลอง เป็นการท่องเที่ยวทางน�้าที่เกี่ยว เนื่องกับวิถีชีวิตของคนไทย โดยในอดีตกรุงเทพมหานครเคยได้ ชื่อว่า เวนิสตะวันออก การท่องเที่ยวตามแม่น�้าล�าคลองเพื่อชมวิถี ชีวิตและวัฒนธรรมดั้งเดิมสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และต่างชาติ ทีม่ คี วามสนใจในการศึกษาวัฒนธรรมดัง้ เดิมของไทย ต้องการเห็นวิถีชีวิตชุมชนที่อยู่สองฝั่ง หรือการเยี่ยมชมตลาดน�้า ทีเ่ ป็นทีน่ ยิ ม นอกจากนี้ การท่องเทีย่ วนีร้ วมไปถึงกิจกรรมเกีย่ วกับ การผจญภั ย อย่ า งเช่ น การล่ อ งแก่ ง หรื อ การพั ก แรมบนแพ ร่วมด้วยในบางเส้นทาง การท่องเทีย่ วตามแม่น�้าล�าคลองในปัจจุบนั มีทงั้ การท่องเทีย่ วแบบ เข้าไปเย็นกลับที่เรียกว่า ทัศนาจร หรือมีการพักแรมที่อาจพักบน เรือ/แพ หรือแวะขึ้นบกระหว่างทาง ประเภทของเรือที่ให้บริการมี หลายรูปแบบ เช่น เรือหางยาว เรือเร็ว (ด่วน) เรือส�าราญ เรือลาก แพลาก เป็นต้น ขึ้นอยู่กับลักษณะของล�าน�้า ระยะทางของแหล่ง ท่องเที่ยว และความต้องการของนักท่องเที่ยวเป็นหลัก จากข้อมูลของสมาคมเรือไทย เฉพาะการท่องเที่ยวตามแม่น�้า ล�าคลองในบริเวณแม่น�้าเจ้าพระยา สามารถแบ่งรูปแบบการ ท่องเที่ยวออกตามประเภทของเรือได้ 5 กลุ่ม ดังนี้ • กลุม่ เรือภัตตาคาร เป็นเรือส�าหรับให้บริการล่องเรือพร้อมบริการ อาหาร ส่วนใหญ่จะเป็นของร้านอาหารริมน�้าและโรงแรมต่างๆ ซึ่ ง ปั จ จุ บั นมี มู ล ค่ า ทางธุ ร กิ จ สู ง ที่ สุ ด ในบรรดารู ป แบบการ ท่องเที่ยวทางเรือล่องเจ้าพระยาทั้งหมดคือ ประมาณ 2,275 ล้านบาทต่อปี • กลุ่มเรือทัวร์ (ให้บริการเหมาล�า) ที่มีทั้งเรือส�าราญ (Cruise) เรือชมวิว (Sightseeing) และอาจรวมถึงเรือด่วนเจ้าพระยา ซึ่งมีมูลค่าทางธุรกิจประมาณ 350 ล้านบาทต่อปี 58

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

จากข้อมูลแนะน�าแหล่งท่องเทีย่ วทางล�าน�า้ ทีน่ บั เป็นแหล่งท่องเทีย่ ว ทางธรรมชาติ ข องการท่ อ งเที่ ย วแห่ ง ประเทศไทย (ททท.) พบว่ามีจ�านวนเกือบ 40 แห่งทั่วประเทศ (ยังไม่รวมในเขตกรุงเทพ ปริมณฑล และจังหวัดใกล้เคียง) โดยมีรูปแบบการท่องเที่ยวหลัก ดังนี้ • บริการเรือส�าหรับนักท่องเที่ยวล่องไปตาม ล�าคลอง อาทิ คลอง โคกขาม จังหวัดสมุทรสาคร ที่มีเรื่องราวกล่าวขานมายาวนาน คลองสังเน่ห์ แยกจากแม่นา�้ ตะกัว่ ป่า จังหวัดพังงา ทีม่ พี ชื พรรณ ธรรมชาตินานาชนิด คลองขนมหวาน จังหวัดนนทบุรี ที่เป็น แหล่ ง ผลิ ต ขนมไทยนานาชนิ ด คลองร้ อ ยสาย จั ง หวั ด สุราษฎร์ธานี ที่ยังมีวิถีชีวิตในการเดินทางและท�ากิจกรรม ทางน�้าให้เห็นอยู่จนถึงปัจจุบัน • บริการเรือส�าหรับนักท่องเที่ยวล่องไปตามบึงและทะเลสาบ ได้แก่ ทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง ล่องแพเหนือเขือ่ นภูมพิ ล จังหวัด ตาก รวมทั้งอ่างเก็บน�้าเขื่อนรัชประภา จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่ง มีทิวทัศน์สวยงามจนได้ชื่อว่ากุ้ยหลินเมืองไทย • การล่องเรือตามแม่น�้าสายต่างๆ เป็นการล่องเรือไปตามแม่น�้า ส�าคัญ อาทิ แม่น�้าโขง แม่น�้ามูล แม่น�้านครชัยศรี แม่น�้าปาย แม่น�้ากก แม่น�้าเพชรบุรี แม่น�้าสาละวิน และแม่น�้าเมย โดยมี กิจกรรมการท่องเที่ยวอื่นที่เสริมการล่องเรือตามล�าน�้า เช่น การล่องเรือในแม่นา�้ ปาย นอกจากมีกจิ กรรมการล่องแก่งแล้วใน เส้นทางยังมีกจิ กรรมขีช่ า้ ง แช่ตวั ในบ่อโคลน พุนา�้ ร้อน การชมถ�า้ โดดหน้าผา เที่ยวชมหมู่บ้านกระเหรี่ยงคอยาวบริเวณเขต ชายแดนไทย-เมียนมา การท่องเที่ยวตามล�าน�้าแม่กก จังหวัด เชียงราย ที่ไปบรรจบแม่นา�้ โขง พร้อมกิจกรรมล่องเรือ ล่องแก่ง พายเรือคายัค อาบน�้าแร่ และชมวัฒนธรรมเผ่าต่างๆ แม่น�้า สองสี อ�าเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี เป็นจุดเชือ่ มระหว่าง แม่ น�้ า สองสายคื อ แม่ น�้ า โขง และแม่ น�้ า มู ล ที่ มี สี ต ่ า งกั น

นักท่องเทีย่ วสามารถนัง่ เรือชมทิวทัศน์สองฝัง่ พร้อมทัง้ สามารถ ข้ามไปซื้อสินค้าในฝั่ง สปป.ลาวได้ นับได้ว่าเป็นโอกาสในการ พัฒนาการท่องเทีย่ วทางน�า้ เชือ่ มโยงกับอาเซียนรองรับกับ AEC ต่อไป •

ที่มีสถานที่ท่องเที่ยวให้ชมหลายแห่ง ได้แก่ พิพิธภัณฑ์สถาน แห่งชาติเรือพระราชพิธี และวัดต่างๆ เกือบ 10 วัดทีต่ งั้ เรียงราย อยู่ 2 ฝั่งคลอง เส้นทางจากคลองดาวคะนอง คลองบางกอกใหญ่ คลองบาง เชือกหนัง คลองมอญ คลองชักพระ และคลองบางกอกน้อย นอกจากนั้น ตลาดน�้าในจังหวัดใกล้เคียงกรุงเทพมหานครเป็น ซึ่งมีสถานที่ท่องเที่ยวอาทิ ตลาดน�้าวัดไทร ฟาร์มงู วัดปากน�้า แหล่งท่องเที่ยวที่นิยมของทั้งนักท่องเที่ยวไทยและต่างชาติ อาทิ วัดเกาะ สวนกล้วยไม้ ตลาดน�้าตลิ่งชัน เป็นต้น ตลาดน�้าอัมพวา ตลาดน�้าด�าเนินสะดวก ที่มีเรือส�าหรับบริการน�า • เส้นทางล่องเจ้าพระยาโดยใช้บริการของเรือด่วนเจ้าพระยาซึ่ง นั ก ท่ อ งเที่ ย วเยี่ ย มชมวิ ถี ชี วิ ต และการท� า สวนของชุ ม ชนใน เป็ น ที่ นิ ย มของนั ก ท่ อ งเที่ ย วที่ พั ก อยู ่ บ ริ เ วณถนนข้ า วสาร ละแวกนั้น รวมทั้งสถานที่ทางประวัติศาสตร์ เช่น พระราชวัง เนื่องจากสามารถเดินทางจากท่าพระอาทิตย์ ไปจนถึงท่าเรือ บางปะอิน และศูนย์ศิลปาชีพฯ บางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สาทร ผ่านแหล่งท่องเทีย่ วทีส่ า� คัญๆ หลายแห่งทีม่ คี วามสวยงาม เป็นต้น และเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว ส�าหรับในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ข้อมูลจากผูป้ ระกอบ การเรือท่องเที่ยวในแม่น�้าเจ้าพระยา ระบุว่า นักท่องเที่ยวต่างชาติ ที่มาล่องเรือมีเพียงร้อยละ 10 ของนักท่องเที่ยวทั้งหมดเท่านั้น ส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยวชาวจีน อินเดีย ตะวันออกกลาง และ นักท่องเที่ยวจากยุโรปส่วนหนึ่งที่มักจะใช้บริการเรือของโรงแรม เป็นหลัก ส�าหรับชาวไทยส่วนใหญ่จะใช้บริการเรือหางยาวประมาณ ร้อยละ 5 เน้นการท่องเที่ยวเพื่อไปไหว้พระ หรือเรือดินเนอร์ ของร้านอาหารที่ล่องในระยะสั้นไปตามแม่น�้าเจ้าพระยา เส้นทาง ท่องเที่ยวทางน�้าที่เป็นที่นิยมคือ • เส้นทางจากริเวอร์ซิตี้ เอเชียทีค ไปยังสะพานพระราม 8 และ ย้อนกลับมาทีเ่ ดิม ใช้เวลาประมาณ 2-3 ชัว่ โมง ซึง่ ส่วนใหญ่เป็น เรือดินเนอร์และเรือบริการของโรงแรม • เส้นทางเข้าคลองบางกอกน้อยและมาออกทีค่ ลองบางกอกใหญ่ ซึ่งเดินทางด้วยเรือด่วนท่องเที่ยวและเรือหางยาวเป็นเส้นทาง รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

การทองเที่ยวทางนํ้ากับการพัฒนาการทองเที่ยวไทย

การท่องเที่ยวทางน�้ากับการพัฒนาการท่องเที่ยวไทย

แหลงทองเที่ยวตามแมน้ำลำคลอง

THAILAND TRAVEL

แหลงทองเที่ยวตามแมน้ำลำคลองที่ไดรับความนิยม แมน้ำกก เชียงราย แมน้ำปายและแมน้ำสาละวิน แมฮองสอน

บึงโขงหลง และหนองกุดทิง

แมน้ำสองสี อุบลราชธานี

ตลาดน้ำดำเนินสะดวก ราชบุรี คลองสังเนห พังงา

ศั ก ยภาพความพร้ อ มของการท่ อ งเที่ ย ว ทางล�าน�้า ปัจจัยเสริม

ตลาดน้ำอัมพวา สมุทรสงคราม คลองรอยสาย สุราษฎรธานี

เกาะยอ (ทะเลสาบสงขลา)

• ไทยมีแหล่งท่องเทีย่ วทางล�าน�า้ อยูจ่ า� นวนมากและมีความหลาก หลายซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถชื่นชมได้ทั้งความสวยงามของ ธรรมชาติ วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนไทยทั้งในเมืองกรุง ข้อจ�ากัด และชนบท การผจญภัยด้วยการล่องแก่งหรือการแวะพักค้าง • คุณภาพน�้าปัญหาส่วนใหญ่มาจากการทิ้งขยะลงคลองของ ประชาชนที่อาศัยอยู่ตามริมคลองรวมทั้งการลักลอบปล่อยน�้า ในบรรยากาศป่าริมแม่นา�้ เป็นต้น ซึง่ เมือ่ เทียบกับจ�านวนแม่นา�้ เสียของบรรดาโรงงานและบ้านเรือนที่ตั้งตามริมแม่น�้า ล�าคลองทีม่ อี ยูข่ องประเทศไทย ประกอบกับจ�านวนนักท่องเทีย่ ว ที่ใช้บริการล่องเรือตามแม่น�้าล�าคลองที่ยังมีสัดส่วนน้อยแล้ว • การบริหารจัดการล�าน�า้ ทีเ่ ป็นปัญหากับการให้บริการท่องเทีย่ ว ตามแม่น�้าล�าคลอง อาทิ เวลาเปิด-ปิดประตูน�้าตามเส้นทาง อาจกล่ า วได้ ว ่ า ประเทศไทยยั ง มี โ อกาสในการพั ฒ นาการ เดินเรือตามล�าคลอง ปัญหาเรื่องการสร้างเขื่อนกั้นน�้าที่รุกล�้า ท่องเทีย่ วตามแม่นา�้ ล�าคลองในสถานทีท่ อ่ งเทีย่ วใหม่ๆ ได้อกี มาก เข้ามาในเขตพื้นที่คลองจนเหลือพื้นที่ส�าหรับเดินเรือน้อยมาก • มีการพัฒนาเส้นทางการท่องเทีย่ วล�าน�า้ ภายใต้ขอ้ ตกลงอาเซียน และบางแห่งท�าลายทัศนียภาพริมฝัง่ คลอง รวมไปถึงปัญหาการ และ GMS ซึ่งประเทศไทยเป็นทั้งเจ้าภาพในการพัฒนาเส้นทาง ตื้นเขินของคลองในเส้นทางที่มีศักยภาพพัฒนาให้เป็นเส้นทาง ทางล�าน�า้ 2 เส้นทาง ได้แก่ เส้นทาง Mekong Discovery Trail ที่ ท่องเที่ยวได้ เชื่อมโยงบุรีรัมย์-อุบลราชธานี-จ�าปาสัก สปป. ลาว และ สะตรึงแตรง กัมพูชา เน้นในเรื่องของธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ • ท่าเทียบเรือ ในเขตกรุงเทพมหานครมีท่าเทียบเรือโดยสาร สาธารณะที่กรมเจ้าท่าก่อสร้างและปรับปรุงทั้งหมด 144 แห่ง และวัฒนธรรม เส้นทาง Mekong River Cruising in the Golden เป็นท่าเทียบเรือในแม่น�้าเจ้าพระยา 123 แห่ง และท่าเทียบเรือ Triangle เชื่อมโยงเชียงราย-เชียงของ-บ่อแก้ว-ปากเบ็ง-หลวง ในคลองต่างๆ อีก 21 แห่ง นอกจากนั้นเป็นท่าเทียบเรือของ พระบาง สปป.ลาว เน้นการท่องเที่ยวทางเรือ Cruise เพื่อชม เอกชน ซึ่งไม่เพียงพอต่อจ�านวนเรือท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้น และ ธรรมชาติและวัฒนธรรม และกิจกรรมการผจญภัย รวมทั้งการ ความต้องการขยายเส้นทางท่องเที่ยว ขณะที่ท่าเทียบเรือของ มีส่วนร่วมในการพัฒนาเส้นทางการล่องเรือทางน�้าอื่นๆ อาทิ เอกชนต้องเสียค่าบริการสูงด้วยพื้นที่ริมฝั่งแม่น�้าเจ้าพระยาที่ เส้นทาง Mekong Tea caravan Trail East ที่จีนเป็นเจ้าภาพ ค่อนข้างจ�ากัด ส่วนท่าเทียบเรือในภูมิภาคจะอยู่ตามเมือง เชือ่ มโยงระหว่างเมืองคุนหมิง ของจีน มายังหลวงพระบาง ของ ท่องเทีย่ วต่างๆ จากข้อมูลของกรมเจ้าท่า มีทา่ เทียบเรือโดยสาร สปป. ลาว และบริเวณสามเหลีย่ มทองค�าของไทย ทัง้ หมดนีเ้ พือ่ เพื่อการท่องเที่ยวทั่วประเทศ (ไม่นับรวมกรุงเทพมหานคร รองรับการเติบโตของการท่องเทีย่ วอาเซียนที่ไทยวางต�าแหน่งไว้ ภาคใต้ และภาคตะวันออกที่เป็นชายฝั่งทะเล) รวมทั้งสิ้น เป็นศูนย์กลาง โดยเฉพาะเส้นทางที่เชื่อมต่อกับประเทศจีนซึ่ง ประมาณ 90 แห่ง กระจายตามเมืองท่องเที่ยวในภาคเหนือ เป็นนักท่องเที่ยวรายใหญ่ของโลก ภาคกลาง ภาคตะวันตก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ • คุณภาพการให้บริการ ที่ผ่านมามักจะมีปัญหาเกิดขึ้นเกี่ยวกับ การให้บริการทีเ่ อารัดเอาเปรียบนักท่องเทีย่ วทัง้ ในเรือ่ งของราคา ระยะทางและระยะเวลาที่ไม่เป็นไปตามข้อตกลง ปัญหาคุณภาพ 60

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ของเรื อ และคนขั บ เรื อ รวมทั้ ง มั ค คุ เ ทศก์ ที่ บ างส่ ว นยั ง ขาด มาตรฐานตามทีก่ า� หนดไว้ของกรมเจ้าท่าและกรมการท่องเทีย่ ว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา

พัฒนาขึ้นใหม่เพื่อน�ามาสู่การปรับปรุงและพัฒนาให้สอดคล้อง กับความต้องการของนักท่องเที่ยว และก�าหนดจุดส�าหรับการ สร้างท่าเรือสาธารณะเพิ่มเติมในแหล่งท่องเที่ยวส�าคัญ

แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวตามแม่น�้า ล�าคลอง

แม้การท่องเที่ยวทางน�้าจะเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับการท่องเที่ยวของ ประเทศไทยมาช้านาน แต่ที่ผ่านมายังไม่ได้มีการก�าหนดแนวทาง ที่ชัดเจนในการพัฒนาการท่องเที่ยวทางน�้าทั้งระบบ และขาด การวางแผนและพัฒนาอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง รวมทั้งขาด การบู รณาการ ท� าให้ การท่ อ งเที่ ย วทางน�้ าขาดความโดดเด่ น และไม่สามารถสร้างรายได้แก่การท่องเที่ยวของไทยได้เท่าที่ควร โดยเฉพาะการท่ อ งเที่ ย วเรื อ ส� า ราญและการท่ อ งเที่ ย วด้ ว ย เรือยอร์ช ส่วนใหญ่ดา� เนินการโดยภาคเอกชน ในขณะทีก่ ารท่องเทีย่ ว ชายฝั่งทะเล และการท่องเที่ยวตามแม่น�้าล�าคลอง ยังต้องการ การสนับสนุนจากภาครัฐในการพัฒนา ส่งเสริม ผลักดัน ดังนั้น การจัดท�ายุทธศาสตร์การท่องเที่ยวทางน�้าของประเทศ จึงเป็นสิ่ง ส�าคัญในการเป็นกรอบในการขับเคลือ่ นการพัฒนาเป็นไปอย่างเป็น ระบบและครอบคลุมในทุกด้านเกิดการเชื่อมโยงกับการท่องเที่ยว สาขาอื่ น ๆ และเชื่ อ มโยงกั บ ASEAN รวมทั้ ง การบู ร ณาการ การท�างานของหน่วยงานต่างๆ ทีเ่ กีย่ วข้อง และพัฒนาอย่างต่อเนือ่ ง

• ส่งเสริมให้มกี ารน�าระบบมาตรฐานและสัญลักษณ์มาใช้ในการจัด ระเบียบท่าเรือ เรือ คนขับเรือ และมัคคุเทศก์ เพื่อแสดงถึง คุณภาพการให้บริการท่องเที่ยวตามแม่น�้าล�าคลอง ซึ่งต้อง ด�าเนินการควบคู่กับ การประชาสัมพันธ์ตราสัญลักษณ์ให้เป็นที่ รู้จักและยอมรับของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติ • ผลั ก ดั นมาตรการเพื่ อ ป้ อ งกั น และลดอุ บั ติ เ หตุ ท างน�้ า ของ กรมเจ้ า ท่ า ไปสู ่ การปฏิ บั ติ เพื่ อ สร้ า งความมั่ น ใจทางด้ า น ความปลอดภัยให้กับนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะการท่องเที่ยว ทางล�าน�้าในภูมิภาค ที่มีโอกาสขยายตัวรองรับกับการเป็น ศูนย์กลางการท่องเที่ยวอาเซียนของไทย • ปรับปรุงคุณภาพน�า้ ในแม่นา�้ ล�าคลองให้สะอาด โดยให้ชมุ ชนและ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเข้ามามีบทบาทในการดูแลและ รณรงค์ร่วมกับภาครัฐ • การพิจารณาความเป็นไปได้ในการปรับระบบการเปิด-ปิดประตู ระบายน�า้ ในคลองต่างๆ ให้สอดคล้องกับปริมาณเรือของนักท่องเทีย่ ว • จัดให้มีการศึกษาทบทวนศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวและ เส้นทางท่องเที่ยวตามแม่น�้าล�าคลองที่มีอยู่เดิมและทีส่ มควรจะ

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ตัวชี้วัดเศรษฐกิจการท่องเที่ยว

ตัวชี้วัดเศรษฐกิจการทองเที่ยว

จำ�นวนวันพักเฉลีย่ ของนักท่องเทีย่ วช�วต่�งช�ติ ปี 2556 – 2558P และก�รเปลีย่ นแปลง (Y-o-Y) หน่วย: จำ�นวนวันพักเฉลี่ย (วัน) Country of Nationality East Asia Europe Other Grand Total

2556 Y 6.84 16.52 11.61 9.85

2557 Y 6.73 16.40 11.47 9.90

2558P Y 6.95 16.99 11.76 9.55

2558P Q1 6.85 17.00 11.80 10.02

Q2 7.27 18.21 12.19 9.49

Q3P 7.13 17.35 11.82 9.34

Q4P 6.51 16.73 11.77 9.53

หน่วย: จำ�นวนวันพักเฉลี่ยที่เปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) Country 2556 of Nationality Y East Asia +0.05 Europe +0.03 Other -0.03 Grand Total -0.30 หม�ยเหตุ : P หม�ยถึงข้อมูลเบื้องต้น ที่ม� : กรมก�รท่องเที่ยว

2557 Y -0.11 -0.12 -0.14 +0.05

2558P Y +0.22 +0.59 +0.29 -0.35

2558P Q1 +0.05 +0.93 +0.41 -0.73

Q2 +0.41 +1.01 +0.59 -0.36

Q3P +0.26 +0.40 +0.19 -0.15

Q4P +0.04 +0.68 +0.49 -0.02

ค่�ใช้จ่�ยเฉลี่ยต่อวันของนักท่องเที่ยวช�วต่�งช�ติ ปี 2556 – 2558P และอัตร�ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y)

ตัวชี้วัดเศรษฐกิจการทองเที่ยว Thailand Tourism Indicators

หน่วย: ค่�ใช้จ่�ยเฉลี่ย (บ�ท/คน/วัน)

จำ�นวนนักท่องเที่ยวช�วต่�งช�ติ ปี 2556 – 2558P และอัตร�ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) หน่วย : จำ�นวนนักท่องเที่ยว (คน) Country of Nationality East Asia Europe Other Grand Total

2556 Y 15,911,375 6,305,945 4,329,405 26,546,725

2557 Y 14,603,825 6,161,893 4,043,965 24,809,683

2558P Y 19,871,773 5,629,122 4,380,196 29,881,091

2558P Q1 4,846,314 1,930,027 1,052,812 7,829,153

Q2 4,988,026 939,035 1,051,654 6,978,715

Q3P 5,130,180 1,071,722 1,105,806 7,307,708

Q4P 4,907,253 1,688,338 1,169,924 7,765,515

หน่วย: % ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) Country 2556 of Nationality Y East Asia +27.03 Europe +11.61 Other +3.61 Grand Total +18.76 หม�ยเหตุ : P หม�ยถึงข้อมูลเบื้องต้น ที่ม� : กรมก�รท่องเที่ยว

ร�ยง�นภ�วะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

2557 Y -8.22 -2.28 -6.59 -6.54

2558 Y +36.07 -8.65 +8.31 +20.44

2558P Q1 +52.47 -13.85 +10.02 +22.79

Q2 +60.80 -9.02 +9.21 +36.92

Q3P +34.60 +1.36 +12.64 +24.91

Q4P +8.76 -7.84 +2.41 +3.73

Country of Nationality East Asia Europe Other Grand Total

2556 Y 4,833.58 4,115.00 5,022.53 4,616.50

2557 Y 5,114.28 4,208.91 5,266.19 4,774.93

2558P Y 5,500.11 4,270.42 5,416.60 5,072.69

2558P Q1 5,570.66 4,146.89 5,054.43 4,919.63

Q2 5,169.06 3,963.78 4,926.09 4,841.10

Q3P 5,611.05 4,115.53 5,284.50 5,173.13

Q4P 5,692.80 4,534.14 5,722.57 5,238.27

หน่วย: % ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) Country of Nationality East Asia Europe Other Grand Total

2556 Y +6.07 +5.39 +5.03 +6.44

2557 Y +5.81 +2.28 +4.85 +3.43

2558P Y +7.54 +1.46 +2.86 +6.24

2558P Q1 +9.38 +1.08 +3.43 +7.77

Q2 +8.92 +2.07 +3.54 +8.05

Q3P +7.87 +2.73 +3.21 +7.03

Q4P +5.89 -1.92 -1.66 +2.15

หม�ยเหตุ : P หม�ยถึงข้อมูลเบื้องต้น ที่ม� : กรมก�รท่องเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ตัวชี้วัดเศรษฐกิจการท่องเที่ยว

ร�ยได้จ�กนักท่องเที่ยวช�วต่�งช�ติ ปี 2556 – 2558P และอัตร�ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y)

ร�ยได้จ�กก�รท่องเที่ยวภ�ยในประเทศของช�วไทย และอัตร�ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y)

หน่วย: ร�ยได้ (ล้�นบ�ท) Country of Nationality East Asia Europe Other Grand Total

2556 Y 526,057.21 428,676.47 252,412.14 1,207,145.82

2557 Y 504,208.13 424,381.34 244,208.70 1,172,798.17

2558P Y 759,583.60 408,447.94 279,126.51 1,447,158.05

2558P Q1 184,930.45 136,061.29 64,944.25 385,935.99

Q2 187,445.36 67,779.98 65,390.93 320,616.27

Q3P 205,242.17 76,525.70 71,318.84 353,086.71

Q4P 181,965.62 128,080.97 77,472.49 387,519.08

หน่วย: % ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) Country of Nationality East Asia Europe Other Grand Total

2556 Y +35.73 +17.86 +8.50 +22.69

2557 Y -4.15 -1.00 -3.25 -2.85

2558 Y +50.65 -3.75 +14.30 +23.39

2558P Q1 +68.00 -7.89 +17.91 +23.35

Q2 +85.62 -1.68 +18.84 +42.53

Q3P +50.69 +6.58 +18.19 +31.58

Q4P +15.94 -5.77 +5.03 +5.70

หม�ยเหตุ : P หม�ยถึงข้อมูลเบื้องต้น ที่ม� : กรมก�รท่องเที่ยว

อัตร�ก�รเข้�พักของสถ�นพักแรมในประเทศ และก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) ภูมิภ�ค

2556

กรุงเทพฯ ภ�คกล�ง ภ�คเหนือ ภ�คตะวันออกเฉียงเหนือ ภ�คตะวันออก ภ�คตะวันตก ภ�คใต้ รวม

2557 68.34 45.35 43.54 49.09 61.57 54.55 58.44 56.30

ภูมิภ�ค กรุงเทพฯ ภ�คกล�ง ภ�คเหนือ ภ�คตะวันออกเฉียงเหนือ ภ�คตะวันออก ภ�คตะวันตก ภ�คใต้ รวม

2556

67.50 50.95 50.11 50.48 62.96 58.54 61.35 58.93 2557

+5.53 +4.15 +6.72 +5.21 +4.72 +5.66 +13.11 +8.07

-0.84 +5.60 +6.57 +1.39 +1.39 +3.99 +2.91 +2.63

(หน่วย: ร้อยละ) 2558P 54.20 56.27 54.20 53.83 68.02 64.26 66.69 65.12 (หน่วย: ร้อยละ) 2558P +4.09 +5.32 +4.09 +3.35 +5.06 +5.72 +5.34 +6.19

ภูมิภ�ค

2556 243,088.16 32,718.75 83,620.08 54,290.26 66,868.17 47,846.65 132,282.60 660,714.67

2557 250,931.26 35,180.27 97,084.33 56,463.65 68,972.35 53,230.85 139,588.77 701,451.48

(หน่วย: ล้�นบ�ท) 2558P 285,399.26 38,694.36 108,586.30 61,830.06 78,794.14 60,486.36 156,239.10 790,029.58 (หน่วย: ร้อยละ)

ภูมิภ�ค

2556

2557

2558P

+9.48 +6.24 +14.00 +13.81 +7.75 +10.01 +27.14 +14.31

+3.23 +7.52 +16.10 +4.00 +3.15 +11.25 +5.52 +6.17

+13.74 +9.99 +11.85 +9.50 +14.24 +13.63 +11.93 +12.63

จำ�นวนห้องพักของสถ�นพักแรม ปี 2558P ร�ยภูมิภ�ค ภูมิภ�ค 2557 กรุงเทพมห�นคร ภ�คกล�ง ภ�คเหนือ ภ�คตะวันออกเฉียงเหนือ ภ�คตะวันออก ภ�คตะวันตก ภ�คใต้ รวม

97,547 26,612 89,219 62,135 78,315 36,112 160,329 550,269

จำ�นวนห้องพัก 2558P 160,470 28,301 95,910 67,889 80,443 39,082 200,574 672,669

% ก�รเปลี่ยนแปลง +64.51 +6.35 +7.50 +9.26 +2.72 +8.22 +25.10 +22.24

หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมูลเบื้องต้น ที่ม�: กรมก�รท่องเที่ยว

หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมูลเบื้องต้น ที่ม� : กรมก�รท่องเที่ยว

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ตัวชี้วัดเศรษฐกิจการท่องเที่ยว

จำ�นวนผู้โดยส�รเที่ยวบินในประเทศและระหว่�งประเทศ และอัตร�ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y)

จำ�นวนเที่ยวบินในประเทศและระหว่�งประเทศ และอัตร�ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y)

หน่วย : คน

หน่วย : เที่ยวบิน 2556 Domestic Flight

International Flight

Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total

Grand total ที่ม� : กรมท่�อ�ก�ศย�น

332,322 29,885 362,207 307,025 24,083 331,108 693,315

2557 392,560 29,981 422,541 311,980 19,059 331,039 753,580

2558 480,368 25,890 506,258 367,407 17,469 384,876 891,134

2556

2558 Q1 117,793 7,393 125,186 88,681 6,261 94,942 220,128

Q2 117,774 6,569 124,343 89,334 3,701 93,035 217,378

Q3 118,803 5,930 124,733 92,108 3,657 95,765 220,498

Q4 125,998 5,998 131,996 97,284 3,850 101,134 233,130

Domestic Flight

International Flight

Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total

Grand total ที่ม� : กรมท่�อ�ก�ศย�น

2557

2558

41,845,361 49,597,775 62,402,387 490,300 539,492 550,691 42,335,661 50,137,267 62,953,078 50,551,222 48,603,576 59,624,515 4,287,127 3,467,401 2,959,705 54,838,349 52,070,977 62,584,220 97,174,010 102,208,244 125,537,298

2558 Q1 15,684,619 156,921 15,841,540 15,294,607 1,103,710 16,398,317 32,239,857

Q2 14,587,319 143,438 14,730,757 14,279,499 616,060 14,895,559 29,626,316

Q3 15,308,510 130,961 15,439,471 14,493,435 579,012 15,072,447 30,511,918

หน่วย : ร้อยละ 2556 Domestic Flight

International Flight

Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total

Grand total ที่ม� : กรมท่�อ�ก�ศย�น

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

+17.71 -1.70 +15.83 +19.47 +30.92 +20.23 +17.89

2557 +18.13 +0.32 +16.66 +1.61 -20.86 -0.02 +8.69

2558 +22.37 -13.65 +19.81 +17.77 -8.34 +16.26 +18.25

หน่วย : ร้อยละ

2558 Q1 +21.31 -10.28 +18.84 +10.61 -14.02 +8.56 +14.18

Q2 +28.58 -13.80 +25.32 +21.62 +1.76 +20.68 +23.29

Q3 +28.44 -20.10 +24.83 +27.20 -2.77 +25.72 +25.22

Q4 +13.14 -10.45 +11.81 +13.20 -12.08 +11.97 +11.88

Q4 16,821,939 119,371 16,941,310 15,556,974 660,923 16,217,897 33,159,207

2556 Domestic Flight

International Flight

Grand total ที่ม� : กรมท่�อ�ก�ศย�น

Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total Scheduled Flight Non-Scheduled Flight Total

+17.69 -27.13 +16.86 +15.19 +40.55 +16.84 +16.85

2557 +18.53 +10.03 +18.43 -3.85 -19.12 -5.05 +5.18

2558 +25.82 +2.08 +25.56 +22.68 -14.64 +20.19 +22.83

2558 Q1 +27.45 -12.38 +26.88 +24.96 -23.04 +19.92 +23.24

Q2 +29.71 +10.88 +29.49 +33.79 -1.54 +31.84 +30.66

Q3 +28.29 +3.90 +28.03 +26.11 -6.62 +24.43 +26.23

Q4 +19.20 +13.70 +19.16 +9.57 -16.08 +8.22 +13.55

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ตัวชี้วัดเศรษฐกิจการท่องเที่ยว

ค่�ใช้จ�่ ยด้�นก�รท่องเทีย่ วในประเทศ (Internal Tourism Expenditure) จำ�แนกต�มส�ข�ก�รบริก�ร ประเภทบริก�ร 1. สถ�นพักแรม 2. ก�รบริก�รอ�ห�รและเครื่องดื่ม 3. ก�รขนส่งผู้โดยส�รท�งรถไฟ 4. ก�รขนส่งผู้โดยส�รโดยรถโดยส�ร 5. ก�รขนส่งผู้โดยส�รท�งทะเลและ ช�ยฝั่ง 6. ก�รขนส่งท�งอ�ก�ศ 7. ก�รเช่�รถยนต์และอุปกรณ์โดย ไม่มีผู้ควบคุม 8. ตัวแทนบริษัทนำ�เที่ยว 9. ก�รแสดงก�รละเล่นพื้นบ้�น ศิลป วัฒนธรรม 10. บริก�รกีฬ�และนันทน�ก�ร 11. ก�รข�ยสินค้�เพื่อก�รท่องเที่ยว 12. บริก�รอื่น ๆ ด้�นก�รท่องเที่ยว 13. สินค้�อื่น ๆ รวม

มูลค่� (ล้�นบ�ท) 2556 2557 403,967.25 384,805.97 406,734.54 399,390.01 5,515.67 5,501.03 69,414.00 69,274.94 18,589.10 17,642.02

2555 328,229.79 335,979.17 4,730.67 58,957.13 15,046.41

2558p 476,114.18 448,465.73 6,440.18 82,294.90 19,590.92

% ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) 2556/55 2557/56 2558/57 +23.07 -4.74 +23.73 +21.06 -1.81 +12.29 +16.59 -0.27 +17.07 +17.74 -0.20 +18.79 +23.55 -5.09 +11.05

35,712.88 12,790.47

43,826.10 14,164.03

41,964.96 15,360.08

51,297.11 21,335.71

+22.72 +10.74

-4.25 +8.44

+22.24 +38.90

43,602.79 1,438.04

51,016.55 1,813.09

52,361.01 1,699.03

63,146.74 2,036.15

+17.00 +26.08

+2.64 -6.29

+20.60 +19.84

23,306.00 26,831.00 26,104.04 37,073.93 13,211.00 15,550.00 15,640.44 21,900.54 39,957.00 42,746.00 46,290.95 51,345.35 620,682.00 733,379.00 731,752.02 829,806.77 1,533,643.35 1,833,546.33 1,807,786.50 2,110,848.22

+15.12 +17.70 +6.98 +18.16 +19.55

-2.71 +0.58 +8.29 -0.22 -1.40

+42.02 +40.03 +10.92 +13.40 +16.76

LET’S GO

Traveling Thailand มูลคาผลผลิตรวม อุตสาหกรรม การทองเที่ยว การจางงาน ในภาค การทองเที่ยว

หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมูลเบื้องต้น ที่ม�: กรมก�รท่องเที่ยว

คว�มสำ�คัญต่อระบบเศรษฐกิจของภ�คก�รท่องเที่ยว TAX

ร�ยก�ร

มูลค่�ผลผลิตรวมอุตส�หกรรมก�รท่องเที่ยว ก�รจ้�งง�นในภ�คก�รท่องเที่ยว ภ�ษีท�งอ้อมจ�กภ�คก�รท่องเที่ยว ร�ยได้จ�กนักท่องเที่ยวช�วต่�งช�ติ % ต่อร�ยได้ภ�คบริก�ร ก�รลงทุนด้�นก�รท่องเที่ยว มูลค่�เพิ่มภ�คก�รท่องเที่ยว บริก�รสถ�นพักแรม อ�ห�รและเครื่องดื่ม ก�รโดยส�รท�งบก ก�รจำ�หน่�ยสินค้�ที่มีลักษณะเฉพ�ะ ด้�นก�รท่องเที่ยวของประเทศ ส�ข�อื่น ๆ หม�ยเหตุ : P หม�ยถึง ข้อมูลเบื้องต้น ที่ม�: กรมก�รท่องเที่ยว

หน่วย

มูลค่�

ล้�นบ�ท คน ล้�นบ�ท ล้�นบ�ท % ล้�นบ�ท ล้�นบ�ท ล้�นบ�ท ล้�นบ�ท ล้�นบ�ท ล้�นบ�ท

2556 2,404,764.00 4,069,378 63,901.39 1,147,881.43 63.30 17,663.46 812,396.00 187,031.00 185,271.00 63,892.00 125,256.00

2557 2,492,686.00 4,089,382 63,079.62 1,037,358.41 57.72 59,169.42 838,855.00 191,519.00 189,718.00 65,872.00 126,509.00

2558P 2,687,411.00 4,168,083 63,632.56 1,365,507.71 64.69 68,222.4 909,463.00 208,888.00 202,863.00 70,286.00 138,653.00

ล้�นบ�ท

227,409.00

250,946.00

288,773.00

% ก�รเปลี่ยนแปลง (Y-o-Y) 2557/56 2558/57 +3.66 +7.81 +0.49 +1.92 -4.63 +0.88 -9.63 +31.63 -8.82 +12.08 +234.98 +15.30 +3.26 +8.42 +2.40 +9.07 +2.40 +6.93 +3.10 +6.70 +1.00 +9.60 +5.69

TAX

%ตอรายได ภาคบร�โภค

รายไดจาก นักทองเที่ยว ชาวตางชาติ

64.69%

การลงทุนดาน การทองเที่ยว

มูลคาเพ�่มภาค การทองเที่ยว

+8.87

บร�การสถาน พักโรงแรม

208.8 พันลานบาท

รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว

ภาษีทางออม จากภาค การทองเที่ยว

TAX

อาหารและ เคร�่องดิ�ม

202.8 พันลานบาท

2,687,411 4,168,083 คน ลาน 63,632 บาท ลาน 1,365,507 บาท ลาน 68,222 บาท ลาน 909,463 บาท

การโดยสาร ทางบก

70.2

พันลานบาท

ลาน บาท

การจำหนายสินคาที่มี ลักษณะเฉพาะดาน การทองเที่ยวของประเทศ

138.6 พันลานบาท

สาขาอื่นๆ

288.7 พันลานบาท

สํานักเศรษฐกิจการทองเที่ยวและกีฬา กระทรวงการทองเที่ยวและกีฬา เลขที่ 4 ถนนราชดําเนินนอก แขวงวัดโสมนัส เขตปอมปราบศัตรูพาย กรุงเทพมหานคร 10100 โทรศัพท : 0-2283-1500 โทรสาร : 0-2356-0746 ภายใตโครงการรายงานภาวะเศรษฐกิจการทองเที่ยวรายไตรมาส เพื่อสนับสนุนขีดความสามารถในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) บริษัท เอ็กเซลเลนท บิสเนส แมเนจเมนท จํากัด