གནས་འཕྲིན།༣༢

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༤ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པ།

འདོན་ཐེངས་ ༣༢ པ།

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༤ པའི་ཚོགས་འདུ་དབུ་འབྱེད་ ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ།

ཨང་།

དཀར་ཆག གནས་དོན།

ཤོག་གྲངས།

༡༽ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ།...................................................................................................༡ ༢༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།............................༢ ༣༽ སུད་ཝེ་ཌེན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་། སུད་ཝེ་ཌེན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་

ཚོགས་གཙོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པར་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་གནང་བ།...............................................................................༥ ༤༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་སོགས་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་སུད་སི་ནང་གི་མཛད་འཆར་

ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་པ།...........................................................................................................................................................༦ ༥༽ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ཏེ་མི་ལོ་ ༥༧ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་

མཆོག་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་བ།.................................................................................༨ ༦༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ནང་གི་ལས་རིམ་ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་པ།........................................................༡༡ ༧༽ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་བོད་ལྗོངས་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་དབུ་

འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།.............................................................༡༣ ༨༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པའི་ཚོགས་འདུ་

དབུ་འཛུགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་བ།.....................................................................................................................................༡༦ ༩༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་རྒྱ་གར་དང་བོད། རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་དཀའ་རྙོག་དང་དེ་སེལ་ཆེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཐོག་གི་

བགྲོ་གླེང་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ།.........................................................................................................................................༢༠ ༡༠༽ སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༤ པའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་

མཇུག་བསྡོམས་གསུང་བཤད་གནང་བ།......................................................................................................................................༢༡ ༡༡༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་

ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ།..............................................................................................................................................................༢༦ ༡༢༽ སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཞུང་འབྲེལ་ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཁག....................................................................༢༩ ༡༣༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་དཔལ་གཡུང་དྲུང་བོན་ལུགས་འཛིན་པའི་གཤེན་བསྟན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་ཡོངས་དང་།

དཔལ་ལྡན་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་བླ་བྲང་དང་འདུས་སྡེ་ཡོངས་ལ་ཕུལ་བའི་ཐུགས་གསོའི་གནས་ཡིག.................................................༤༠ ༡༤༽ བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་རྒྱུན་ལས་ཁག་ཅིག་རྡ་སར་ཕེབས་པར་བོད་མི་མང་

སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་བ།.........................................................................................༤༡ སྤྱི་ཁྱབ་ལྟ་ཞིབ་དང་ཞུ་དག་པ།

ཚོགས་དྲུང་ལྷ་ཁང་ཚེ་རིང་སྟོབས་རྒྱལ། Tibetan Parliament-in-Exile

མདུན་ཤོག་བྱུས་འགོད་དང་ཀམ་པུཊར་རྒྱག་མཁན།

བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར།

རྩོམ་སྒྲིག་པ།

འགྲེམས་སྤེལ་བ།

བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར། ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ།

Central Tibetan Administration Dharamsala-176215 H.P.India Tel: +91-1892-222481 Fax: +91-1892-224593 Email:Chitu@tibet.net tibetanparliament@tibet.net Website: www.chithu.org/Tibetanparliament.org

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་བོད་གཞུང་ མང་རྒྱལ་ཡོ ང ས་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཐེ ང ས་དང་པོ འི ་ མཇུག་བསྡོམས་མཛད་སྒོར་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ།

དེ ་ རི ང ་འདི ར ་དམི ག ས་བསལ་གྱི ་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ ཞི ག ་ཚོ ག ས་ཡོ ད ་པར་ཕྱོ ག ས་མཐའ་ཁག་ནས་ ཆེད་མངགས་ཚོགས་ཞུགས་གནང་མཁན་ཚོ་དང་། དེ ་ བཞི ན ་དགའ་ལྡན་ཁྲི ་ རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ དབུས་པའི་རྣམ་པ་ཚོ་མང་པོ་ཞིག་ཕེབས་འདུག དེ་ བཞིན་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སའི་བབ་ནས་བྱས་ཏེ་ སེ ་ ར་བྱེ ས ་སྨད་གྲྭ་ཚང་གཉི ས ་ཀྱི ་ དགེ ་ འདུན་པ་ ཁག་ཅིག་བཅས། དེ་རིང་འདིར་ཕེབས་པའི་ཁྱེད་ རང་ཚོ་ཚང་མར་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་སྔ་ང་ ཚོ ས ་འདི ་ ག་སྦེ ལ ་ཀོ བ ་ཏུ་ལས་བསྡོ མ ས་ཚོ ག ས་ འདུ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད། སྐབས་དེར་ང་ཚོའི་གྲྭ་ཚང་ ཚོ་སྐྱོ་པོ་ཡིན་པས་མཐུན་རྐྱེན་དེ་ཙམ་འཛོམས་པོ་ མེད། དེ་དུས་ངོས་ནས་ང་ཚོའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ ཚགས་ཚུད་ཡག་པོ ་ ཞི ག ་བཟོ ་ ཐུབ་ན་མ་འོ ང ས་ པར་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉེན་འཕྲད་བྱ་རྒྱུས་མཚོན་ པའི་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཏན་ཏན་ ཡོང་སྲིད། དེ་འདྲ་བྱུང་སྐབས་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་ མི་མང་བོད་ནང་སྡུག་བསྔལ་དང་། འཇིགས་སྣང་། དངངས་སྐྲག་བཅས་ཀྱི ་ འོ ག ་སྡོ ད ་མཁན་ཚོ ་ འདི ་ ཕྱོགས་སླེབས་སྐབས་སེམས་ནང་དགའ་ཚོར་སྐྱེ་ བ་ཞིག་ང་ཚོས་བཟོ་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཡོད། དེ་ ནས་ད་བར་ལོ་མང་པོ་ཞིག་སོང་ཞིང་འདི་གར་ང་ ཚོས་མི་འདུག་མི་འདུག་ཅེས་སྡུག་སྐད་རྒྱག་གིན་ རྒྱག་གིན་ལ་ཡར་རྒྱས་མིག་གིས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་ པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། དེ་རིང་འདིར་ཚོགས་འདུ་འདི་ འདྲ་ཞི ག ་ཚོ ག ས་ཐུབ་པར་ཧ་ཅང་ཡག་པོ ་ བྱུང་ འདུག འདིར་གཞིས་སྒར་དང་། ཆོས་སྒར་ཁག་ ཡོད་པ་དེ་སྔ་མཐོང་མ་མྱོང་བ་ཚོས་མཐོང་སྐབས་ རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོ ག ས་ལ་གཞི ས ་ཆགས་འདི ་ ལྟ་བུ་ འདུག་བསམ་པ་ཞིག་ཁྱེད་རང་ཚོའི་བློ་ལ་འཆར་བ་

ཞིག་ཆགས་པ་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག ཁྱེད་རང་ཚོས་ འདི ར ་ཉི ན ་ཤས་རི ང ་གོ ་ བསྡུར་ཞི བ ་ཚགས་དང་ ཚོ ག ས་ཆུང་ཆ་བགོ ས ་ཀྱི ས ་གོ ་ བསྡུར་འདོ ད ་པ་ ཚིམས་པ་ཞིག་བྱུང་སོང་ཞེས་ད་ལྟ་བཤད་པ་དེ་ཧ་ ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་སྟངས་ ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ནས་མ་འོངས་པར་ད་དུང་ལེགས་ བཅོས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་འདི་ལྟ་བུ་ཚོགས་ འདུ་འཚོགས་ཐུབ་པའི་ཆེད་འཆར་གཞི་དང་འདུན་ པ་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། གང་ལྟར་བོད་སྤྱི་ པའི་དོན་དག་འདི་ང་ཚོ་ཚང་མས་ལྷག་བསམ་དམ་ ཚིག་ཟོང་ཁ་གཅིག་སྒྲི ལ ་གྱི ་ ཐོག་ནས་བསྒྲུབ་ དགོས་པ་ཡིན། སྐབས་རེར་བོད་སྤྱི་པའི་སྒྲིག་ འཛུགས་དེ་ཟུར་དུ་ལྷག་པ་ལྟ་བུ་དང་། མང་ཚོགས་ ཞེས་ཟུར་དུ་ལྷག་པ་ལྟ་བུས་མ་འགྲིག་མ་འཐུས་པ་ ཤོད་རྒྱུ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། ང་རང་དུས་རྒྱུན་བོད་ མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་ཡོང་སྐབས་ངས་འདི་ ལྟར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོར་མ་འགྲིག་མ་ འཐུས་པ་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད། སྔོན་ལ་མ་འགྲིག་ མ་འཐུས་པ་ཤོ ད ་ས་ཡོ ད ་པ་འདི ་ ཧ་ཅང་ཡག་པོ ་ ཡིན། འགྲིག་གི་མེད་ན་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་ ཤོད་སའི་ང་ཚོའི་སྤྱི་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་མེད་ ན། བདེ་སྡུག་སུ་ལ་ཤོད་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ། དེར་ བརྟེན་བདེ་སྡུག་ཤོད་ས་མེད་པ་ལས་ཡོད་པ་འདི་ ཧ་ཅང་དྲིན་ཆེ་གི་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོ ལ ་བ་བོད་མི་ཆིག་ འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ཙམ་ཡོད། གལ་ཆེ་ཤོས་གཞིས་ལུས་ རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ས་ཡ་དྲུག་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་བློ་ ང་ཚོ་རང་དབང་ལུང་པར་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་གོང་ བུ་འདི་ལ་གཏོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་ངོས་མི་གཅིག་ གིས་སྐད་ཆ་མིན། གང་ལྟར་བཙན་བྱོལ་ལ་ཡོད་ པའི་བོད་པ་རྣམས་ལ་བློ་གཏོད་ཀྱི་ཡོད། གཞིས་ ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་བློ་གཏད་ས་ང་རང་ཚོ་ནང་ ཁུལ་ཚང་མ་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་བྱེད་དགོས་པ་ལས། སྤྱི་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཁྱར་རེ་འཁྱོར་རེར་གནས་ 1

ཡོ ད ་པ་འདི ་ རྡོག་སྒྲི ལ ་པོ ་ ཞི ག ་མ་བྱུང་ན་ཡག་པོ ་ མེད། རྡོག་སྒྲིལ་པོ་ཡོང་བ་ལ་རྡོག་སྒྲིལ་པོ་བྱེད་ དགོས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་བྱས་པ་ཙམ་གྱི ས ་མི་ འགྲིག་པར། ང་རང་ཚོ་གཞུང་མང་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ ནས་ལས་ཀ་གང་འདྲ་བྱེད་དགོས་པ་དེ་དག་ཚང་ མས་ཤེས་པ་བྱས་ཏེ་གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་བྱུང་ན་ ཡིད་ཆེས་སླེབས་ཀྱི་རེད། ཡིད་ཆེས་ཞེས་པ་འདི་ ནི་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་ཡོང་བའི་རྩ་དོན་ཡིན། གུང་ ཁྲན་ཏང་ལ་ཆ་བཞག་ན་མཐུན་སྒྲི ལ ་མཐུན་སྒྲི ལ ་ ཞེས་ལོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་ལ། སྦྱར་ཡིག་ ཀྱང་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད། གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ ཐང་གི ་ ཡི ག ་ཆེ ན ་ཐོ ག ་མཐུན་སྒྲི ལ ་ཞེ ས ་མང་པོ ་ བཀོ ད ་ཡོ ད ་ཀྱང་མི ་ ལ་ཡི ད ་ཆེ ས ་མེ ད ་ན་མཐུན་ སྒྲིལ་གང་འདྲ་བྱས་ཏེ་ཡོང་གི་རེད་དམ། འཇིགས་ སྣང་འོག་ཏུ་སྡོད་མཁན་ཞིག་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོང་རྒྱུ་ མེད། ཡིད་ཆེས་མེད་ན་མཐུན་སྒྲིལ་ཡོང་ཐབས་ མེད། ང་ཚོ་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་བསྡད་ཡོད་པ་ དང་། ང་རང་ཚོ་ཡིད་ཆེས་ཡོང་བའི་ཆ་རྐྱེན་གཅིག་ ནི་ང་རང་ཚོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གོ་བསྡུར་བྱས། དེ ་ རི ང ་གི ་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་འདི ་ ལྟ་བུ་མི ་ མང་པོ ་ འདུ་ འཛོ མ ས་ཐོ ག ་ཕྱི ་ གསལ་ནང་གསལ་བྱུང་སྐབས་ ཡིད་ཆེས་སླེབས་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ མེད་ན། ད་རྡ་རམ་ས་ལར་གཅིག་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ བ་ལྟ་བུ་དང་། བར་དེར་མགོ་ཚོས་ལ་མ་ཚོས་ཁ་ ཤས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་ཤོད་སྐབས་གང་འདྲ་ཡིན་ནམ་ བསམ་པ་དྲན་སྲིད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་མང་ཚོགས་ དང་ལྷན་དུ་གང་ཐུབ་བགྲོ་གླེང་དང་གོ་བསྡུར་བྱེད་ རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་འདུག ང་ཚོའི་སྟོབས་ ཤུགས་ནི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་དམ་ཚིག་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ ཐོག་ནས་ཡོང་བ་ཡིན། དམ་ཚིག་ཆིག་སྒྲིལ་ཡོང་བ་ ལ་ཡིད་ཆེས་དགོས་པ་དང་། ང་ཚོས་ལས་ཀ་བྱས་ པ་རྣམས་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་དང་། རྒྱབ་མདུན་ ཕུགས་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་།

མུ་མཐུད་འགོད་རྒྱུ། ་

གྷྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཨ་མར་ སབ་ལེ་ (Shri.Amar Sable) མཆོག་དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཨེཇ་ ཨེས་ ཁལ་ ས་(Shri.H.S.Khalsa) མཆོག རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཨ་བི་ཇི་ཏ་ མུ་ཁ་རཇི་ (Shri.Abhijit Mukherjee) མཆོག རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཀུན་ཝར་ ཧ་རི་བན་ཤི་ སིང་ (Shri. Kunwar Haribansh Singh) རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ན་རིན་དརཱ་ ཇ་དེ་ཝེ་ (Shri.Narendra Jadhav) མཆོག རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཤི་རང་ བར་ནི་ (Shri.

Shrirang Barne ) མཆོག་རྣམས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བཞིན་པ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་༢༠༡༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་དང་། སྤྱི་ འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་རྣམ་གཉི ས ་ ཀྱི ས ་སྣེ ་ ཁྲི ད ་འོག་བོད་མི་མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་ཞི ག ་རྡ་ས་ནས་ ཕེབས་ཐོན་གྱི ས ་རྒྱ་གར་གྱི ་ རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ འཚོ ག ས་བཞི ན ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་གོ ང ་འོ ག ་གི ་ འཐུས་མིར་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ་ད་ལྟའི་བོད་ནང་ གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། སྤྱི་ཡོངས་བོད་དོན་ ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་ཐབས་རེ་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༡ ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ཉིན་ལྟར་ཞོགས་པ་ཆུ་ཚོད་ ༨།༠༠ པ་ནས་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨།༠༠ བར་རྒྱ་གར་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་གོ ང ་འོ ག ་གཉི ས ་ཀྱི ་ ཆར་དུས་གྲོ ས ་ ཚོ ག ས་འཚོ ག ས་བཞི ན ་པར་ཚོ ག ས་འདུའི ་ བར་ གསེ ང ་དུས་ཚོ ད ་དང་བསྟུན་ནས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་

འཐུས་མི་སྔར་མཇལ་འཕྲད་མ་མྱོང་བའི་རྒྱ་གར་ སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཁག་མི་འདྲ་བ་ ༡༥ ཡི་གྲོས་ ཚོགས་འཐུས་མི་ ༢༩ དང་། (Independent Member) དང་བླངས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༡། དེ་བཞིན་སྲིད་འཛིན་ནས་ཐད་བསྐོས་གནང་བའི་ གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ (Nominated Member) ༢། བཅས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ ༡༥ དང་། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་ ༡༧ ཁྱོན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༣༢ དང་མཇལ་འཕྲད་ གནང་སྟེ་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་བོད་ཕྱི་ནང་ གཉི ས ་ཀར་རང་ལུས་མེ ར ་སྲེ ག ་གནང་མཁན་ཇེ ་ མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གསལ་བཤད་ དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དབུ་ཚུགས་པ་ནས་ བཟུང་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༣༠ ཙམ་ལ་ད་ལྟའི་ ཆར་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པ་ བཙུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ 2

ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ ཚོགས་ཆེན་ཀྱང་ད་བར་ཐེངས་དྲུག་ཙམ་ཚོགས་ ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པའི་སྐོར། འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱ་ གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུར་མཉམ་ཞུགས་ཡོང་བའི་ རེ་འདུན་ཞུ་སྙན་ཡིག་ངག་གཉིས་ཐོག་ནས་ཞུས་ གནང་ཡོད་འདུག རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པ་ མཇལ་འཕྲད་སྐབས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་མང་ཆེ་ བས་བོ ད ་ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་དེ ་ རྒྱ་གར་དང་ཧ་ཅང་ འབྲེ ལ ་བ་ཆགས་ཀྱི ་ ཡོ ད ་སྟབས་རྣམ་ཀུན་ནས་ ཐུགས་སྣང་ཡོད་མུས་ལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ ཙམ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ཁག་ལའང་ དཀའ་རྙོག་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པའི་སྐོར་ཐད་ཀར་བོད་ དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོད་པས་ང་ཚོས་དོ་སྣང་ མ་བྱས་ཀ་མེད་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་ལ། ད་ལན་བོད་ མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་ ཆེད་ཕེབས་གནང་བས་ང་ཚོར་བོད་དོན་སྐོར་གོ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་རྒྱ་ལམ། མཚོ་ཐོག་སྐྱེལ་འདྲེན་དང་རྫས་སྦྱོར་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་མཱན་སུག་མཱན་དྷ་བྷི་ཡ (Shri.Mansukh L. Mandaviya) མཆོག གྲོས་ ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་རམ་ ནཏ་ ཕྲ་ཀུར་(Shri. Ram Nath Thakur) གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ ནེ་ ཀེ་ པེརིམ་ ཅན་ད་རན་ (Shri.N.K. Premchandran) གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ ཞབས་བི་ཇེྱ་ ཅན་རྡ་ར་ བར་མན་མཆོག (Shri.Bijoy Chandra Barman,L.S) གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་རམ་བྷ་ཏུར་ རཡ་མཆོག (Shri. Ram Bahadur Rai) གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་སུ་ཀིན་ དར་ རེ་ཌི་མཆོག (Shri.Sukender Reddy,L.S) མཆོག་རྣམས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བཞིན་པ།

རྟོགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ སྐོར་གྲོས་ཚོགས་ནང་དང་། ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ ཁག་གི་ཚོགས་འདུ་བཅས་སུ་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུའི་ ཞལ་བཞེས་ཀྱང་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་མཚུངས་ བོད་ཀྱི ་ གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་ན་རྒྱ་གར་གྲོ ས ་ ཚོགས་འཐུས་མི་ཡོངས་ནས་གནད་དོན་དེར་ག་ དུས་ཡིན་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནང་གི་ རེད་ཅེས་གསུངས་གནང་བ་དང་། མ་འོངས་པར་ མུ་མཐུད་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པ་དང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་དགོ ས ་པའི ་ འབོ ད ་སྐུལ་ཡང་གནང་ ཡོད་འདུག མཇལ་འཕྲད་ཁོངས་ནས་ BJP སྲིད་དོན་ ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་ ༡༣ དང་། INC སྲིད་དོན་ ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་ ༦ ། སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ གཞན་ནས་འཐུས་མི་ ༡༣ བཅས་ཡིན་པ་དང་། གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི ་ རྣམས་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ ་ ཁག་ ༡༦ ཡི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡིན་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་ དབུས་གཞུང་གི་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་རྒྱ་ལམ། མཚོ་ ཐོག་སྐྱེལ་འདྲེན་དང་རྫས་སྦྱོར་བློན་ཆེན་མཱན་སུག་

མཱན་དྷ་བྷི་ཡ (Shri.MansukhMandaviya) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱང་གནང་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ཆབ་སྲིད་བསམ་བློའི་སྡེ་ ཚོགས་ (Think Tank) གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་སློབ་དཔོན་ ཝི་ཇེ་ ཀུ་མར་ མ་ནོ་ ཏ་ར་ (Prof. Vijay Kumar Manotra, former MP) མཆོག་དང་། ཨིན་དར་གྷན་དི་རྒྱལ་ཡོངས་ སྒྱུ་རྩལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་ (Presi-

གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འཛམ་གླིང་སྤུན་མཆེད་ཉིན་མོ (World RashaBandhan Day) སྲུང་བརྩིའི་ མཛད་སྒོ ར ་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེ ད ་ཕེ བ ས་གནང་ ཡོད་པ་དང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་ གཞོན་མཆོག་ནས་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་གར་གྲོས་ ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་ འདུ་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༦།༣༠ ནས་ ༨།༠༠ བར་ dent of Indira Gandhi National Centre (Constitution Club of India) ནང་ཚོགས་ for Arts) སྐུ་ཞབས་ རམ་ བྷ་ཏུར་ རཡ་ (Shri. གནང་ཡོད་འདུག ཚོགས་འདུའི་ནང་རྒྱ་གར་སྲིད་ Ram Bahadur Rai) མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་ དོན་ཚོགས་པ་ཁག་ ༨ ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་ མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་འདུག གི་འཐུས་མི་ ༡༥ ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༤ ཉིན་ (International Rakshabandhan Celebration

Com-

རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤུན་ མ ཆེ ད ་དུ ས ་སྟོན་ལྷ ན་ ཚོགས་ནས་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་ལ་རྒྱ་ mittee)

3

གྷྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད། མཁན་གྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི ་ རྣམས་ནས་རྒྱ་ གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཚོ ག ས་པ་ཇི ་ ལྟར་སྔར་ལྷག་ནུས་པ་ཆེ ་ རུ་གཏོ ང ་ ཐབས་དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་ དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ ཐོ ག ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་རྒྱ་ཆེ ར ་གཏོ ང ་ཐབས་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོག་གྲོས་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད་བོད་ ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཆེད་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཅིག་ཀྱང་བཞག་ གནང་ཡོད་པ་དང་། མཐའ་དོན་ཚོགས་འདུའི་གཙོ་ སྐྱོང་མཆོག་གིས་མཇུག་བསྡོམས་གསུང་བཤད་ གནང་ཡོད་འདུག དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་མཆོ ག ་དང་སྤྱི ་ འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་རྣམ་གཉི ས ་ རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ (Constitution Club of India) ཞེས་པའི་ནང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ ཀྱིས་སྣེ་འཁྲིད་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ བཞིན་པ། ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་ བཞིན་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་དང་། སྤྱི་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུའི་སྐབས་བཞག་ འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི་ལས་རིམ་ཁག་ལེགས་ འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་རྣམ་གཉི ས ་ པའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ཁག་ལག་བསྟར་གནང་བའི ་ སྐོར་ པར་གྲུབ་སྟེ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་ ཀྱི ས ་སྣེ ་ ཁྲི ད ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་ དང་། ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་གནས་བབས། དེ་བཞིན་ སར་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་ཡོད། དང་། ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་དྲུང་ཆེ་ཚེ་ འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཁག་འདྲ་མིན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ དབང་རྒྱལ་པོ་ཨརྱ་ལགས། འཕགས་བོད་འབྲེལ་ འཐུས་མི་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ མཐུད་ལས་ཁང་དང་། ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ ལས་བྱེད་རྣམ་པ་བཅས་ཚོགས་འདུའི་ནང་མཉམ་ གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག ཞུགས་གནང་ཡོད་འདུག ཚོ ག ས་འདུའི ་ ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་ ཚོགས་འདུའི་གཙོ་སྐྱོང་རྒྱ་གར་གྲོས་ ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ འབྲེལ་མཐུད་པ་སྐུ་ཞབས་ཤན་ཏ་ཀུ་མར་ (Shri.

Shanta Kumar) མཆོག་གིས་གནང་བ་དང་།

སྐུ་ ཞབས་ཁོང་གིས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་ འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་གསུང་དོན། རྒྱ་གར་གྲོས་ ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ དེ ་ འཛམ་གླི ང ་ནང་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི འི ་ བོ ད ་ དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་རྙིངཤོས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ ཟད་ཚོ ག ས་པ་དེ ་ ནི ་ ཧ་ཅང་གི ་ ནུས་པ་ཅན་ཞི ག ་ རེད་ཅེས་གསུངས་གནང་ཡོད་འདུག ཆབས་ཅིག་ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཕྱི ་ ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༢ པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་

4

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

སུད་ཝེ་ཌེན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་། སུད་ཝེ་ཌེན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པར་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་གནང་བ།

རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པའི ་ སྐུ་ཚབ་ཐེ ང ས་དང་པོ ར ་ བཞུགས་སྒར་དུ་ཕེ བ ས་པར་འཚམས་འདྲི་ཞུས་ གནང་བ་དང་། སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཁག་ ༥ ལས་ གྲུབ་པའི ་ སུད་ཝེ ་ ཌེ ན ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བོ ད ་དོ ན ་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དང་། སུད་ཝེ་ཌེན་མི་མང་ ནས་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ ཆེ་ཞུས་གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་སྐུ་ཞབས་ (Carl

མཆོག་གིས་གསུང་དོན། སུད་ཝེ་ཌེན་ ནང་བོ ད ་ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་ཐོ ག ་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་དེ ་ ཙམ་ མེད་ཀྱང་། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ མཛད་འཕྲིན་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་མང་པོ་ཞིག་ སུད་ཝེ་ཌེན་སྐད་ཡིག་ནང་བསྒྱུར་ཡོད་སྟབས་སུད་ ཝེ་ཌེན་མི་མང་ནས་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་ ཀྱི་དགོངས་གཞི་གང་ཙམ་གོ་རྟོགས་ཡོད་ལུགས་ དང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་ནི་གསེར་ གྱི་ལམ་བུ་རེད། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་ དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ ཅེས་དང་། ཡང་ཁོང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཕྱིར་ལོག་ རྗེས ་སུད་ཝེ་ ཌེན ་མི་ མང་ནང་བོད ་ཀྱི ་ གནད་དོ ན་ ཐོག་གོ་རྟོགས་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། མི་མང་ནས་ རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཤུགས་ཆེ ་ ཐོ བ ་ཐབས་གནང་གི ་ ཡི ན ་ Schlyter)

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་སུད་ ཝེ་ཌེན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ པའི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ (Carl Schlyter,M.P Green Party) མཆོག་དང་། སུད་ཝེ་ཌེན་བོད་ དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ (Mattias Björnerstedt) ལགས། དེ་བཞིན་སུད་ཝེ་ཌེན་ བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་། སུད་ཝེ་ ཌེན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ གཅི ག ་ལྕོ ག ས་འཇམ་དབྱངས་ཆོ ས ་སྒྲོ ན ་ལགས་ བཅས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་འཚམས་ གཟིགས་སུ་ཕེབས་གནང་ཡོད།

དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༥།༣༠ ཙམ་ལ་སྐུ་ཞབས་ (Carl Schlyter) མཆོག་དང་། སྐུ་ཞབས་ (Mattias Björnerstedt) ལགས། འཇམ་དབྱངས་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ བཅས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་ པར་དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་ཨཅཱརྱ་ཡེ ་ ཤེ ས ་ ཕུན་ཚོ ག ས་མཆོ ག ་ནས་སྣེ ་ ལེ ན ་མཇལ་འཕྲད་ གནང་བ་དང་། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ གིས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་དང་། བོད་ ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས། ད་ལྟའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་

ཀྱི་གནས་བབས། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ སེལ་ཐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་གྲོས་མོལ་གནང་ གལ་ཆེ་བའི་སྐོར་སོགས་གསུངས་གནང་ཡོད། དེ་ རྗེས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ནང་དུ་གཟིགས་ བསྐོར་ཕེབས་གྲུབ་མཚམས་དགོང་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༧ པའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ མེག་གྷན་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་ནང་གསོལ་ ཚིགས་འདེགས་འབུལ་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་།

དེའི་སྐབས་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་ མཆོག་ནས་སུད་ཝེ་ཌེན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་

5

ཚོགས་གཙོ་ཕྱོགས་ཕེབས། ཞེས་གསུངས། ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་གསུང་དོན། དེ་ སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ (Matརི ང ་རྡ་སར་སླེ བ ས་ནས་གནད་ཡོ ད ་མི ་ སྣ་ཁག་ tias Björnerstedt) ལགས་ཀྱིས་གསུང་དོན། མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་། སུད་ཝེ་ཌེན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དེ་དབུ་ བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་ཧ་ཅང་གི་གོ་རྟོགས་ཆེན་པོ་ འཛུགས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༠ འཁོར་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ བྱུང་ཞེས་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་རྙིང་གྲས་ཤིག་ཡིན་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཙོས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་མ་འོངས་པར་སུད་ཝེ་ཌེན་ ནས་སྣེ ་ ལེ ན ་གཟབ་རྒྱས་གནང་བྱུང་བར་དགའ་ རྒྱལ་ཁབ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཉེ་འཁོར་ཁྱིམ་མཚེས་ ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་ རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་སུད་ཝེ་ཌེན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་སུད་ཝེ་ཌེན་བོད་དོན་རྒྱབ་ ཚོགས་པའི་ནུས་པ་སྔར་ལྷག་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་

ཞེས་གསུངས་གནང་གྲུབ་མཚམས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ ལས་རྣམས་དང་བོད་ཀྱི ་ གནད་དོན་ཐོག་གྲོ ས ་ བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད། དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་སྤྱི་ འཐུས་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་ པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་ཡོད།།

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་སོགས་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་སུད་སི་ནང་གི་མཛད་འཆར་ཁག་ ལེགས་པར་གྲུབ་པ།

༄༅། །དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་ སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ནས་མང་གཙོ འི ་ དུས་ཆེ ན ་མཛད་ སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ ཕེབས་གནང་བ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༧ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༡ ནས་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༦ བར་ཉིན་གྲངས་བདུན་ རི ང ་སུད་སི ་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི ་ མཛད་རི མ ་ཁག་ ལེགས་གྲུབ་བྱུང་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་སུད་སི་འཛུ་རིག་

གནམ་ཐང་དུ་ཕེབས་འབྱོར་སྐབས། རི་ཀོན་མཁན་ རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ཕྱོགས་བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པ་གཉིས། ས་གནས་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད། ས་ གནས་བོ ད ་རི ག ས་མི ་ མང་གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ དང་ ཚོགས་གཞོན་གྱིས་གཙོས་འཐུས་མི་རྣམ་པ། སུད་ བོད་མཐུན་གྲོགས་ཚོགས་པ་དང་། ས་གནས་ གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས། ས་གནས་བུད་མེད་ལྷན་ ཚོགས་བཅས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། ས་གནས་བོད་ཀྱི་ ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམས་ཀྱིས་གཙོས་ ས་གནས་མི་མང་ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་ རྒྱས་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག 6

དེ་ནས་ལས་རིམ་བཞིན་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡ ཉི ན ་རི ་ ཀོ ན ་ཁུན་བཟོ ་ གྲྭ་དང་ས་གནས་འགྲེ མ ས་ སྟོན་ཁང་ལ་གཟིགས་བསྐོར་དང་། རི་ཀོན་ཆོས་ འཁོར་དགོན་དུ་གནས་གཟིགས་ཕེབས་གནང་ཡོད་ པ་དང་། དེ་རྗེས་ས་གནས་སུ་བོད་རིགས་གནད་ ཡོད་མི་སྣ་ཁག་དང་། ས་གནས་བོད་རིགས་མི་མང་ འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་ གཞུང་འབྲེ ལ ་མི ན ་པའི ་ ཚོ ག ས་པ་ཁག་གི ་ མཛད་ གཙོ་རྣམ་པ་བཅས་ཀྱི་ལྷན་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་ འདུར་དབུ་བཞུགས་གནང་ཡོད། ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་ སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་འཛུ་རིག་ནང་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༥༧ འཁོར་བའི་དུས་ཆེན་མཛད་སྒོ་སྲུང་བརྩིའི་ ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་ བོར་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་སྟེ་བོད་མི་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ མང་གཙོ འི ་ དུས་ ཆེན་གྱི་གསུང་བཤད་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ གསུང་དོན། དེ་རིང་ང་ཚོ་བཟང་པོའི་ཞོར་ལ་ཇ་ཆང་ ཞེས་ཟེར་བ་ནང་བཞིན་ང་ཚོ་འདི་འདྲའི་ལྷན་ འཛོ མ ས་བྱུང་བའི ་ དུས་ཚོ ད ་དེ ་ གཙོ ་ བོ ་ སྤྱི ་ ནོ ར ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་། ཁོང་གི་ཐུགས་རྗེའི་ བཀའ་དྲིན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། དེའི་ ཐོག་ནས་ང་ཚོ་དེ་རིང་ལྷན་འཛོམས་བྱུང་བ་ཞིག་ ཡིན། ང་ཚོ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཐོག་ ནས་ཞུས་པ་ཡིན་ན། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཐོག་ནས་བོད་ མི་རིགས་དེ་ལས་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་དུས། ཐོག་མར་ སུད་སི་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ འགན་ཁུར་ཚང་མར་དེ་རིང་འདིར་དམིགས་བསལ་ གྱི་ལྷན་འཛོམས་གནང་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། ལྷག་ པར་དུ་མང་གཙོའི་དུས་ཆེན་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱི་ ཐོ ག ་ནས་ལོ ་ རྒྱུས་རང་བཞི ན ་ལྡན་པའི ་ ངང་སྲུང་ བརྩི་གནང་ཐུབ་པ་དེར་ངས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་དང་། ང་རང་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་

དེ་སྔོ ན ་སུད་སི་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོ ས ་ཚོགས་ཀྱི ་ ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་དང་། སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་ འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་མ་ཡ་ག་རབ་ (Maya Graf) མཆོག་དང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ (Prisca Birrer-Heimo) མཆོག་བཅས་དང་ ལྷན་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་ད་ལྟའི ་ བོ ད ་ནང་གི ་ ཁོ ར ་ ཡུག་ཉམས་ཆགས་སུ་འགྲོ ་ བཞི ན ་པའི ་ གནས་ སྟངས་སྐོར་དང་། བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ མཁྲེགས་འཛིན་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་བོད་མི་རྣམས་མི་ བཟོད་པར་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་བཞིན་པའི་ སྐོར། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གལ་ཆེའི་སྐོར། བོད་ནང་ དམིགས་བསལ་གྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུའི་འདོད་པ་ མི་སེར་སྤེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་རིགས་མི་ བྱུང་ཞེ ས ་སོ ག ས་ཀྱི ་ གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་ འབོར་ཕོན་ཆེ་སྤོ་ཤུགས་གནང་རྐྱེན་བོད་རིགས་ མཚམས་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དྲི་བར་དཔལ་ རྣམས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་ ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་ལན་འདེབས་གནང་ སྐོར། དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་ ཡོད་འདུག གནས་སྟངས། བོད་མི་ཚོར་ཆོས་དད་རང་དབང་ ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་ མེད་པའི་གནས་སྟངས་སྐོར་བཅས་ཀྱི་ཐོག་འགྲེལ་ མཆོག་སུད་སི་འཛུ་རིག་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ (Govern- བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད་གནས་སྟངས་དེ་དག་ཐོག་ ment Councillor) སྐུ་ཞབས་མ་རི་ཡི་ཕེར་ སེམས་འཚབ་ཀྱིས་གོ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་ (Mario Fehr) མཆོག་དང་། སུད་སི་འཛུ་རིག་ འདུག གྲོ ང ་ཁྱེར་གྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཞོ ན ་སྐུ་ དེ ་ བཞི ན ་སུད་སི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་ ཞབས་བུར་ཀི་ (Martin Burki) མཆོག་དང་ལྷན་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ནས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྐོར་ལ་ མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་སུད་ དམིགས་བསལ་ལས་འགུལ་སྤེ ལ ་རྒྱུའི་ཞལ་ སི་རྒྱལ་ས་བྷན་ (Bern) དུ་སུད་བོད་མཐུན་ བཞེས་གནང་བ་སོགས་བྱུང་ཡོད། ཞོར་དུ་སུད་ ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ (Thomas Bu- སིའི་ནང་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གནས་སྟངས་ chli) ལགས་སོགས་ནས་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ལྟར། སྐོར་ལ་དཀའ་སེལ་ཇི་དགོས་འཛུ་རིག་གྲོང་ཁྱེར་

7

གསུང་བཤད། གྱི་དཔོན་རིགས་ཁག་དང་། སུད་སིའི་གྲོས་ཚོགས་ ཀྱི་འཐུས་མི་བཅས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐབས་ ལམ་ཇི ་ ཡོ ད ་འཚོ ལ ་གནང་ཡོ ང ་བའི ་ འབོ ད ་སྐུལ་ བཅས་ཞུས་གནང་ཡོད། མཇལ་འཕྲད་སྔ་རྗེས་སུ་ ཕྱོགས་བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་ཟམ་མདོ་བྱམས་པ་ཚེ་

རིང་མཆོག་དང་། སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ དངོས་གྲུབ་རྡོ་རྗེ་ལགས། སུད་སིའི་ས་གནས་བོད་ རིགས་མི་མང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་ བཅས་ལྷན་བཅར་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་

མཆོག་སུད་སིའི་བོད་མི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་རྣམས་ ཀྱི ས ་འཛུ་རི ག ་གནམ་ཐང་ནས་ཕེ བ ས་སྐྱེ ལ ་དང་ བཅས་ལྡི་ལིར་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ ཚེས་ ༨ ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་སར་ཕེབས་འབྱོར་ གནང་ཡོད།།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ཏེ་མི་ལོ་ ༥༧ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ནས་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་མང་ གཙོའི་ལམ་སྲོལ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ ༥༧ ཧྲིལ་ པོ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཁྱད་པར་ཅན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ བའི་ཉིན་མོ་འདི་ནི། འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པདྨོའི་ རྣམ་རོལ་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་སྤྱི་ནོར་

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དགུང་ན་ ཕྲ་ཡང་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ ཀྱི་ཐུགས་འགན་བདག་གིར་བཞེས་ཏེ་ཡུན་རིང་མ་ སོང་བར་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་ནག་དང་། རྒྱ་ གར་བཅས་སུ་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ་རྒྱ་གར་ རང་དབང་མང་གཙོ འི ་ ཆབ་སྲི ད ་ལམ་ལུགས་ལ་ ཐུགས་དགྱེ ས ་ཚོ ར ་ཆེ ན ་པོ ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་ ཀྱང་མང་གཙོའི་འགྲོ ་ ལུགས་དང་མཐུན་པར་ ལེགས་བཅོས་མཛད་འགོ་བརྩམས་གནང་མཛད་ ཡོད་ནའང། བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་དམག་ དཔུང་གི ས ་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྐྱེ ན ་ཐུགས་ཀྱི ་

བཞེད་དགོངས་ལྟར་མཛད་ཐབས་མ་བྱུང་ཁར། ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་མགོན་པོ་གང་ཉིད་རྒྱ་གར་ འཕགས་པའི ་ ཡུལ་དུ་བཙན་བྱོ ལ ་ལ་མ་ཕེ བ ས་ ཐབས་མེད་གྱུར་པ་དང་། གང་གི་ཞབས་རྗེས་སུ་ བོ ད ་མི ་ ཁྲི ་ ཚོ ་ བརྒྱད་ལྷག་བཙན་བྱོ ལ ་དུ་འབྱོ ར ་

ཁྲིམས་སྙིང་དོན་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་བོད་ཀྱི་ རྩ་ཁྲི མ ས་ཡོ ང ས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ གནང་མཛད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་བོད་མི་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་གྲངས་ཚད་སྤར་བ་དང་འབྲེ ལ ་ ཁྲི མ ས་བཟོ ་ ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ངོ ་ བོ ར ་བསྒྱུར་གནང་ མཛད་པ་ལྟར། ལོ་དེར་སྐབས་ ༡༡ པའི་སྤྱི་འཐུས་ ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་ལ་ ཕབ་པར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ་མཆོག་གིས་ཆོག་མཆན་བསྩལ་བ་ནས་བཟུང་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་འདི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ མིང་དོན་མཚུངས་པའི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་ མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ ༢༧ ཙམ་ གཏན་འབེབས་དང་དེ་དག་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དགོས་ རིགས་རྣམས་གནང་མུས་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་ འདེམས་བྱ་ལམ་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་མགོན་པོ་གང་གི་ བཀའ་དགོངས་བཞིན། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ཡོད། མགོན་པོ་གང་ཉིད་རྒྱ་གར་དུ་༸ཞབས་སོར་ སྐབས་ ༡༢ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༡ འཁོ ད ་མ་ཐག་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་གཞུང་གི ་ སྒྲི ག ་ པར་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དང་འབྲེལ་ འཛུགས་གསར་བཙུགས་དང་ཆབས་ཅི ག ་ཆོ ས ་ བཀའ་ཁྲི ་ མི ་ མང་ནས་ཐད་ཀར་འོ ས ་འདེ མ ས་ཞུ་ ལུགས་ཆོལ་གསུམ་དང་བཅས་པའི་བོད་མི་མང་ རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་གཏོད། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་སྤྱི་ནོར་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཆེད་འཛུགས་མཛད་ནས་ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ འཐུས་སྐབས་དང་པོའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་ལས་ བོ ད ་མི འི ་ འཕྲལ་ཡུན་དགག་དགོ ས ་བདེ ་ དོ ན ་དུ་ འཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་པ་ནས་བཟུང་བོ ད ་མི འི ་ མར་གཟིགས་ཏེ་ཆབ་སྲི ད ་དང་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་གི་ མང་གཙོའི་ལམ་བཟང་དབུ་བརྙེས་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་རང་ ཐུགས་འགན་ཡོ ང ས་སུ་རྫོགས་པ་མང་ཚོ ག ས་ ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་འཁྲིད་རྣམས་ལ་ བཞིན་ལྡན་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ བསྩལ་གནང་གི་རླབས་ཆེན་དཀྱེལ་ཆེའི་དགོངས་ 8

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། པ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༤ པའི་ གྲོས་ཚོགས་འཕར་མ་བསྐོངས་ཚོགས་ཀྱིས་བཙན་ བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཐེངས་ ཉེར་ལྔ་པ་དང་། དེའི་རྗེས་འབྲེལ་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༥ པའི་གྲོས་ ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༢ པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་ བ་སོགས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ གཞི་རྩར་བཟུང་ནས། བོད་དང་བོད་མིའི་མགོན་ སྐྱབས་དང་མཚོན་རྟགས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ ལམ་སྟོན་བཞིན་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་ པའི་འགོ་འཁྲིད་ཚོས་འགན་འཁུར་གྱིས་བོད་མིའི་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ བྱེ ད ་སྒོ ་ མཐའ་དག་མང་གཙོ འི ་ འགྲོ་ལུགས་ཐོག་མདུན་བསྐྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་བོད་མིའི་མང་གཙོ་ནི་སྤྱི ་ ནོར་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བོད་མི་མང་ལ་ གསོལ་བསྩལ་གནང་བའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ དམིགས་བསལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་མི་སྤྱི་ དང་། ཁྱད་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ མང་གཙོའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་སོ་སོར་འཁྲི་བའི་ལས་འགན་ དང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཁེ ་ ཕན་གལ་ཆེ ར ་བརྩི ས ་ཏེ ། ཆིག་སྒྲིལ་ཐོག་བོད་མིའི་ནུས་ཤུགས་གོང་མཐོར་ གཏོ ང ་དགོ ས ་རྒྱུ་ནི ་ གལ་ཆེ ར ་དོ ན ་ཆེ ན ་ཆགས་ ཡོ ད ་པས་བོ ད ་མི ་ ཚང་མས་ཁུར་མཉམ་བཞེ ས ་ དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་གཞུང་གི ས ་བཙན་གནོ ན ་འོ ག ་གཞི ས ་ བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ལ་མང་གཙོའི་རང་དབང་ ལྟ་ཅི་ཐ་ན་འགྲོ་བ་མིའི་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་འགྲོ་ འོང་དང་། སྨྲ་བརྗོད། ཆོས་དད། སྐད་ཡིག རིག་ གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་བྱ་རྒྱུའི་རང་དབང་ཡོངས་ སུ་བྲལ་ཏེ། རྒྱ་ནག་སྐད་ཡིག་གཅིག་གྱུར་ཟེར་བའི་ སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། རིག་ གཞུང་གི་རྨང་གཞི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྩ་བརླག་ཏུ་

འགྲོ ་ བཞི ན ་པའི ་ གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོ ད ་པར་ བརྟེན། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་ བསམ་དང་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ དང་། རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ཐོག་བྱ་བ་ རླབས་ཆེ ན ་གནང་དང་གནང་མུས་ལ་བསྔགས་ བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ང་ཚོ་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་ ཡོད་པའི་བོད་མི་ཆེ་ཕྲ་ཡོངས་ཀྱིས་མིག་མདུན་གྱི་ ཁེ་ཕན་ཁོ་ན་ཙམ་ལ་མ་གཟིགས་པར། མ་འོངས་ བོད་མི་རིགས་དང་། རིག་གཞུང་གོ་ལ་འདིའི་ཐོག་ གནས་དང་མི ་ གནས་བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་ལ་ཐུག་ ཡོད་པས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྦྱོང་སྤྱོད་སྤེལ་གསུམ་ སྔར་ལས་ཤུགས་ཆེར་དམ་དོན་གནང་དགོས་པ་ གལ་ཆེ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༧ ནས་བཟུང་ ད་བར་བོད་ནང་ཤེས་རྟོགས་ར་འཕྲོད་གསལ་པོར་ བྱུང་བ་བོད་མི་གྲངས་ ༡༤༩ ཡིས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ དང་མི་རིགས་ཆེད་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་རང་ ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་ཁྲོད་ཁག་ཅིག་རྒྱ་ གཞུང་དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་པ་དང་། དམག་མི་བཅས་ ནས་སྐབས་དེ ར ་བཙན་ཁྲི ད ་ཀྱི ས ་བཙོ ན ་འཇུག་ ཁྲི མ ས་ཐག་བཅད་ཁོངས་འདི་ལོར་རྔ་པ་ཀིརྟི ་ དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ དང་། བློ་བཟང་སྐལ་བཟང་ལགས། བློ་བཟང་དཀོན་ མཆོག་ལགས་བཅས་གློ ད ་བཀྲོ ལ ་བཏང་ཡོད་ གནས་འདུག་ཀྱང་། བློ་བཟང་དཀོན་མཆོག་ལགས་ ཀྱི་རྐང་པ་གཡས་པ་བཏུབ་ཡོད་གནས་ཙམ་ལས་ 9

ཁོང་རྣམས་བཙོན་འཇུག་བྱས་རིང་མནར་གཅོད་ རྡུང་རྡེག་ཇི་མྱོང་དང་། བཙོན་གྲོལ་བཏང་རྗེས་སྐུ་ གཟུགས་ཀྱི ་ གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོ ད ་ མེད་ཁ་གསལ་ཤེས་རྟོ ག ས་ཐུབ་ཀྱི ་ མེད་པར་ བརྟེན། རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་མི་རང་ལུས་མེར་ བསྲེ ག ས་གཏོང་མཁན་གསོན་པོར་གནས་པ་ ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་འགན་ཁུར་ དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གཞུང་དང་། བོད་ དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན། རང་དབང་གི་རྟོག་ ཞི བ ་པ་རྣམས་ཀྱི ས ་ཁོ ང ་རྣམས་ཐུག་འཕྲད་དམ་ ཡང་ན་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་གནས་བབ་ལ་ རྒྱུས་ལོན་དང་། དོ་ཁུར་གྱིས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་སྨན་ བཅོ ས ་ཡོ ང ་ཐབས་བྱ་དགོ ས ་པ་གོ ་ སྐབས་འདི ་ བརྒྱུད་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་རོང་རྒྱས་ཨ་ གྲགས་ལགས་ཀྱི་ཚ་བོ་ལི་ཐང་དགོན་ཆེན་གྱི་དབུ་ མཛད་ཟུར་པ་ཨ་ཀྲུག་བློ་སྤོ་ལགས་ལོ་ ༡༠ བཙོན་ འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་དུས་ཡུན་ཚང་རྗེས། འདི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༡ གི་མཚན་མོ་ཆུ་ ཚོད་ ༡༡ ཙམ་ལ་གློད་གྲོལ་བཏང་འདུག་ཀྱང་ཁོང་ གི་ སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་ འཕྲོད ་བསྟེན ་གནས་སྟངས་ཇི ་ བཞིན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག གཞན་ཡང་ རྒྱ་གཞུང་གི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་ ཡ་ང་བའི ་ མནར་གཅོ ད ་རྡུང་བརྡེག་དང་བཙོ ན ་ འཇུག་ཁྲི མ ས་ཐག་བཅད་པ་སོ ག ས་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ཁྲིམས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་བའི་བྱ་

གསུང་བཤད། སྤྱོད་སྤེལ་བཞིན་ཡོད། ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་ཌི་སི་ནང་རྟེན་ གཞི་བྱས་པའི་རང་དབང་ཁང་པ་ (Freedom House) ཞེས་པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའི་འགྲོ་བ་ མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ སྙན་ཐོ ་ བཏོ ན ་པའི ་ ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༡༨ ནང་ནས། རྒྱ་ ནག་དེ་སྤྱི་ཡོངས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ ཐོ བ ་ཐང་ལ་རྩི ས ་མེ ད ་རྡོག་རོ ལ ་གཏོ ང ་མཁན་གྱི ་ རྒྱལ་ཁབ་ཆེས་སྡུག་ཤོས་ཨང་ ༢ པ་ཡིན་པ་ གསལ་བཏོན་དང་། དེ་བཞིན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༣༤ པའི་ཐོག་ཏུའང་རྒྱ་ནག་ ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ལ་རྩིས་ མེ ད ་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི ་ ཡོད་པར་སྐྱོ ན ་བརྗོ ད ་ ཤུགས་ཆེ་བྱས་ཡོད། ཉེ་བའི་ཆར་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་ གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་དང་རྒྱ་ནག་ནང་ རང་དབང་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་སྐུ་ཞབས་ ལིའུ་ཞའོ་པོ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཡུན་རིང་ མནར་གཅོད་འོག་སྙུན་གཞི་ཚབས་ཆེ་ཕོག་རྐྱེན་ མཐར་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་བཅས་ནས་འགྲོ་བ་ མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་གི ་ གནས་སྟངས་ཆེ ས ་སྡུག་ཤོ ས ་ གྲས་ཡིན་པ་གསལ་པོ་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཆོས་དད་རང་མོས་ ཀྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ཟེ ར ་བར་ཁ་གཡར་ཏེ ་ དགོ ན ་སྡེ ་ དོ ་ དམ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ཟེར་བའི་ལས་ཁུངས་དགོན་ སྡེ་ཁག་ཏུ་བཙུགས་ཏེ། ཆོས་བྱེད་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ ཀྱི་བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱ་བ་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་ནང་ཁྲིམས་ ལ་ཐེ་བྱུས་བྱས་ནས་གྲྭ་བཙུན་ཚད་བཀག་གི་ཐོག་ ནས་ཆོས་གཞུག་བྱ་རྒྱུའི་རང་དབང་མེད་པར་ཆོས་ ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་ པའི ་ཆེ​ེད་བཤམས་སྟོ ན་ཁང་ལྟ་བུར་བསྒྱུར་ནས། བོད་ཀྱི ་ དགོན་སྡེ ་ ཆེ་ཁག་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་གི་ དཔལ་འབྱོར་གསོག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚོང་རར་གྱུར་ཡོད། འདི་ལོར་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ (Rex Tillerson) མཆོག་གིས་ལོ་རེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་ དད་རང་དབང་གི ་ སྙན་ཐོ ་ ངོ ་ སྤྲོ ད ་གནང་སྐབས།

རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རྒྱ་ནག་ནི་ཆོས་དད་རང་དབང་མེད་ པའི་རྒྱལ་ཁབ་སྡུག་ཤོས་གྲས་སུ་བཅུག་པ་དང་། བོ ད ་ནང་སོ ག ས་ལ་ཆོ ས ་དད་རང་དབང་མ་སྤྲད་ པར་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་སོགས་ལས་འགུལ་ འདྲ་མིན་སྤེ ལ ་ཏེ་མནར་གཅོད་གཏོང་གི་ཡོད་ ལུགས་སྐོར་ཐེར་འདོན་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག དེ ་ བཞི ན ་རྒྱ་གཞུང་གི ས ་བོ ད ་ནང་བཙན་ འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་ དང་ཀུན་སྤྱོ ད ་ལས་ཡོ ང ས་སུ་བརྒལ་བའི ་ རི ག ་ གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོའི་ལས་འགུལ་སོགས་ ད་བར་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་ལས་འགུལ་ཟམ་མ་ ཆད་པ་སྤེལ་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། མི་ རིགས་དང་བཅས་པ་ཆགས་འཇིག་གི་གནས་སུ་ གྱར་ཡོད་པ་དང་། དེང་སྐབས་“སྣང་ཆེན་བཞི་དང་ དགའ་ཞེན་བཞིའི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ་ ལག་ལེན་བྱེད་སྒོ་”ཟེར་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ནས་ ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་དང་། གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་དང་ སློབ་མ། དགོན་སྡེའི་གྲྭ་བཙུན་བཅས་ཀྱིས་བསམ་ བློ་དང་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་རང་དབང་མེད་པར་མེས་རྒྱལ་ གཅིག་གྱུར་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ལྟ་ གྲུབ་ཀྱིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་རང་ དབང་དང་། འགྲོ་འོང་གི་རང་དབང་། ཆོས་དད་ཀྱི་ རང་དབང་བཅས་ཡེ་ནས་མེད་པར་ཆེས་མུན་ནག་ གི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད། བོ ད ་ནང་གཏེ ར ་ཁ་སྔོ ག ་འདོ ན ་དང་ཤི ང ་ ནགས་གཅོ ད ་འབྲེ ག ་གི ས ་མཚོ ན ་རང་བྱུང་ཁོ ར ་ ཡུག་ལ་གཏོ ར ་བཅོ མ ་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བཏང་ དང་གཏོང་མུས་ཐོག ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན་གྱི་དྷི་གནས་ སུ་ཟངས་གཏེར་སྔོགས་བཞིན་པ་དང་། ཧོར་གཙང་ གཉའ་གོ ང ་བྲག་དཀར་མཁའ་འགྲོ འི ་ ཕོ ་ བྲང་གི ་ འགག་སྒོ་གཏོར་བཤིག མཚོ་སྔོན་པོའི་ཉེ་འཁོར་ ནས་རྡོ་སོལ་དབོར་འདྲེན་དང་ཧ་ཡང་བཟོ་གྲྭ་ བཙུགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཉམས་རྒུད་དང་། ཡུལ་མི ར ་དཀའ་ངལ་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་འཕྲད་ བཞིན་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་དཔལ་འབྱོར་ཡར་ རྒྱས་ལ་ཁ་གཡར་ནས་བོ ད ་ནང་”དམངས་ཕྱུག་ 10

བོད་དར་”ཟེར་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ནས་རང་བྱུང་ གཏེར་ཁའི་ཐོན་ཁུངས་གང་ཡོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ ནང་། རྒྱ་རིགས་ཁེ་ལས་པ་ཁག་གིས་མ་དངུལ་ ཕོན་ཆེ་བཏང་ནས་ས་གནས་བོད་རིགས་མི་མང་ལ་ མི་རིགས་ས་གནས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ མེད་པར་བོད་སའི་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་གཏེར་ཁ་ སྔོག་འདོན་དང་། ཨར་སྐྲུན། ལམ་བཟོ་སོགས་ འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་རང་སྐྱོང་ གི ་ ས་ཁོ ང ས་ནས་བརྒལ་ཏེ ་ ཡོ ང ་བའི ་ རྒྱ་མི འི ་ ཁེ ་ ལས་པ་ཚོས་ཧམ་འཕྲོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད། འདི་ ལོ ར ་སོ ག ་རྫོང་དུ་བརྒྱད་གཅི ག ་དམག་གི ་ དུས་ ཆེན་སྲུང་བརྩི་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དུས་སྟོན་ མཛད་སྒོའི་ཐོག་གཅན་གཟན་པགས་རིགས་ངེས་ པར་དུ་གྱོན་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་ཡང་བཏང་ འདུག ལྷག་པར་དུ་སྔར་བྱུང་མ་མྱོང་བ་ཁྱིམ་ མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མོས་མཐུན་ཡོད་མེད་ལ་ མི་ལྟོས་པར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་ ཁག་ཅིག་ཏུ་ལྕགས་ལམ་བཟོ་བསྐྲུན་དང་། དྲག་ པོ འི ་ དམག་དཔུང་ཕོ ན ་ཆེ ་ འགྲེ མ ས་འཇོ ག ་བྱེ ད ་ བཞིན་པ་ནི། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་ བོད་ནང་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་བཞིན་ཁྱིམ་མཚེས་ རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ནང་བཙན་འཛུལ་གྱི་བྱ་ངན་ད་ དུང་མུ་མཐུད་སྤེལ་འཆར་གྱི་སྔོན་རྟགས་གསལ་པོ་ ཆགས་ཡོད། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡ ཉིན་རྒྱ་ནག་པེ་ ཅིང་དུ་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་ དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༩༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ ཟེར་བའི་ཐོག་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིང་ཕིང་གིས་གཏམ་ བཤད་ནང་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་དེ་གནས་སྟངས་ ཛ་དྲག་སྐབས་གཞུང་སྲུང་སྐྱོ བ ་བྱེ ད ་མཁན་ཞི ག ་ ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ནས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་གནམ་ སྡེ་སྒོ་མོའི་ཐང་ཆེན་དུ་མང་གཙོ་ཕྱོགས་གཏོགས་ པ་ཚོའི་ངོ་རྒོལ་ལ་ཁྲག་དྲི་འཐུལ་བའི་དྲག་གནོན་ བྱས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནན་བཤད་བྱས་པར་ གཞི ག ས་ན་རྒྱ་གཞུང་གི ས ་དམར་ཤོ ག ་གི ་ སྲི ད ་ བྱུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་དམ་བསྒྲགས་ཆེ་རུ་གཏོང་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། རྒྱུའི་རྟགས་མཚན་མངོན་གསལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ ཡོད། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་། དེ་བཞིན་ཡུ་ རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོས་བོད་ནང་གི་ བོ ད ་མི ར ་གཞི ་ རྩའི ་ འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་མེ ད ་པ་ སོགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་སྐོར་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི ས ་སླར་ཡང་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་ ཚབ་དང་ལྷན་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་འདེབས་གནང་ཡོད། ཉེ་ ལམ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ གཞོ ན ་ པས་དབུས་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ ཚོགས་ཆུང་ཞིག་རྒྱ་གར་གྲོས ་ཚོ གས་འཐུས་མི ་ རྣམས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཆེད་ཞུ་བསྐུལ་ གནང་བར་བོ ད ་ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་སྐོར་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ དང་། ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་

པའི་ཞལ་བཞེས་ཀྱང་གནང་ཡོད། མདོར་ན་བོད་ དོན་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་འདིར་གཙོ་བོར་བོད་མི་ རང་ངོས་ནས་སེམས་ཤུགས་སྔར་ལྷག་གིས་ མདུན་བསྐྱོད་བྱ་དགོས་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མི་ རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཉམས་ མེ ད ་རྒྱུན་འཛི ན ་བྱ་དགོ ས ་རྒྱུ་གལ་ཆེ ར ་ཆགས་ ཡོད། འདི་ལོར་བོད་རྔ་པ་ཁུལ་གཟི་ཚ་སྡེ་དགུའི་ ནང་ས་ཡོམ་དང་། རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ་ཧི་མ་ཅཱལ་དང་། གུ་ཇུ་རཱ་ཏི་སོགས་མངའ་སྡེ་ཁག་ཅིག་དང་། དེ་ བཞིན་བལ་ཡུལ་སོགས་ནང་ཆུ་ལོག་གིས་མི་ཤི་ རྐྱེ ན ་ཆག་ཆེན་པོར་བྱུང་བར་བོད་མི་མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཡིད་གདུང་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ མ་ཟད་གོད་ཆག་དེ་རིགས་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་བར་ སྨོན་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ནང་མི་བཅས་

པར་དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་གདུང་སེམས་ མཉམ་སྐྱེད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བོད་མིའི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་སོགས་ལ་ རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གཞུང་དང་། གྲོས་ཚོགས། ཚོགས་པ། མི་སྒེར་བཅས་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ གར་དབུས་སའི་གཞུང་དང་། མི་མང་ལ་སྙིང་ཐག་ པ་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོན་སྤྱི ་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་༸སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་བསྐལ་ བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་མཐའ་ དག་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་། བོད་དོན་བདེན་ མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ལ།།

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ནང་གི་ལས་རིམ་ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་པ།

མཆོག་དང་། འབྲུག་ ནང་ཡོད་པའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ (Resident Coordinator) སྐུ་ཞབས་ (Gerald Daly) མཆོག རྒྱ་གར་ (JDU) སྲིད་དོན་ཚོགས་ པའི་འཛིན་སྐྱོང་དྲུང་ཆེ་ (Shri.Mithilesh Prasad) མཆོག དེ་བཞིན་ (JDU) གཞོན་ནུའི་ ཚོགས་གཙོ་ (Sanjay Kumar) བཅས་དང་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གནས་སྟངས་ སྐོར་སྙན་གསན་ཞུས་གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་ཕྱི་དྲོ་ ཆུ་ཚོད་ ༧ པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་གོ ང ་མའི ་ འཐུས་མི ་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་ སྐྱོར་བ་སྐུ་ཞབས་ (Shri Sharad Yadav) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གི་དཔེ་དེབ་ཁག་ ཅིག་ཁོང་ལ་ཕུལ་གནང་ཡོད། ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ ཡོངས་མང་གཙོའི་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ལྷན་ ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་ཆེད་ (Shri.Swami Agnivesh)

༄༅། ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ ས་ལྡི་ལིའི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་དུ་རྟེན་གཞི་ བྱས་པའི་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་ རྒྱལ་ཡོ ང ས་མང་གཙོ ་ ཚོ ག ས་པའི ་ འགན་འཛི ན ་ ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ ཐོ ག ་སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོ ར ་མགྲོ ན ་འབོ ད ་ལྟར་ཆེ ད ་

ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ རྒྱ་གར་གྱི ་ བློན་ཆེ ན ་ཁག་ཅི ག ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ་ ལས་རིམ་ཁག་ལེགས་གྲུབ་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ཚེས་ ༩ ཉིན་དཔལ་ ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ལྡི་ལིར་ཕེབས་འབྱོར་ གནང་རྗེས་ཕྱི་དྲོ་བོད་དོན་ཐོག་ཡུན་རིང་རྒྱབ་སྐྱོར་ གནང་མཁན་ཧ་རི་ཡ་ན་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་ཟུར་ པ་རྒྱ་གར་སྤྱི ་ ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བ་སྐུ་ཞབས་ 11

ཚོགས་གཞོན་ཕྱོགས་ཕེབས།

ཕེབས་གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་ ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་གསུང་དོན། བོད་ཀྱི་བླ་ ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འགན་འཛི ན ་ལྷན་ཚོ ག ས་དང་ཚོ ག ས་ ཆེ ན ་ཐོ ག ་སྲི ད ་དོ ན ་ཚོ ག ས་པ་གསར་འཛུགས་ དགོ ས ་གལ་གྱི ་ བཀའ་སློ བ ་གསུང་གི ་ བདུད་རྩི ་ ཕེབས་གནང་མཛད་པ་བཞིན། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་ མང་གཙོ་ཚོགས་པ་དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོ ག ས་དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་ཀྱི ་ འགན་ཁུར་འོ ག ་ཕྱི ་ ལོ ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༩ པའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་སྲིད་དོན་ཚོགས་ པ་དངོས་སུ་གསར་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ ་ བཞི ན ་བོ ད ་རྒྱལ་ཡོ ང ས་མང་གཙོ ་ ཚོ ག ས་པ་ བཙུགས་པ་ནས་ད་བར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ མང་གཙོའི་གོ་རྟོགས་དང་། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ ལེགས་སྐྱེ ས ་ཆེན་པོ་ཕུལ་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྤྱི ་ ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་སོགས་ལའང་ཞབས་ འདེགས་རླབས་པོ་ཆེ་གྲུབ་གནང་ཡོད། ཅེས་ གསུངས། ཕྱོགས་མཚུངས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་ གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་གསུང་དོན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཡི་ལོ་འགོར་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་ ཆོལ་ཁ་གསུམ་དང་། ཆོས་ལུགས་སོ་སོ་ནས་

འཐུས་མི ་ འོ ས ་འདེ མ ས་དགོ ས ་པའི ་ བཀའ་སློ བ ་ བཀའ་དྲིན་ཆེ་སྩལ་གནང་བ་བཞིན། ལོ་དེའི་ཟླ་ ༩ པའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་དང་པོས་དམ་ འབུལ་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད། དེ་ནི་མང་གཙོ་དབུ་ བརྙེས་པ་དང་། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་མང་གཙོའི་ འཕེལ་རིམ་དང་། ད་བར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་ གཙོའི་ནང་འགྱུར་ལྡོག་གང་བྱུང་བ་རྣམས་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་དང་། དེ་ ནས་ལོ་དུས་སོ་སོ་དང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་སོ་སོའི་ ནང་མང་གཙོ འི ་ འཕེ ལ ་རི མ ་གྱི ་ འགྱུར་ལྡོག་གང་ བྱུང་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་འགྲེལ་བཤད་ལྷུག་པོ་ གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ ཚོ ག ས་པའི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཚགས་ཚུད་དང་སྲ་ བརྟན་ཡོང་སླད་འགན་ཁུར་བ་ཡོངས་ནས་བབས་

12

ལྷིང་བརྟན་གསུམ་གྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ལས་འགན་གྲུབ་ དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་རྒྱ་གར་བློན་ ཆེན་ (Shri Shiv Pratap Shukla,Minister of State of Finance) མཆོག་དང་། རྒྱ་གར་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པའི ་ འབྲེ ལ ་མཐུད་པ་ ཟུར་པ་དང་། རྒྱ་གར་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ འགན་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ (Shri.N.k.Trika) མཆོག་བར་ལམ་སྐུ་གཟུགས་བདེ་མིན་བྱུང་ནས་ད་ ཆ་ཅུང་ཟད་དྲག་སྐྱེ ད ་བྱུང་ཡོ ད ་སྟབས་ཁོ ང ་དང་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཐོག་དུས་རྟག་ཏུ་རྒྱབ་ སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་རྗེས་སྐུ་ ཞབས་ཁོ ང ་གི ས ་མུ་མཐུད་བོ ད ་ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་ཐོ ག ་ ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོའི་ངང་ནས་དགོངས་ཚུལ་དང་ ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་འདུག ཉིན་རྒྱབ་ (Mahabodhi Society of India) ཀྱི་ཟུང་དྲུང་ (Ven. R.Sumiththananda Thero) མཆོག་དང་། ཕྱི་དྲོ་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་བློན་ཆེན་སྐུ་ ཞབས་ (Shri.Gajender Singh Shekhawat,

Minister

of

State

Agriculture&Family Welfare)

of

དང་། ཕྱི་

ཚེས་ ༡༢ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་བློན་ཆེན་ (Shri.Ashwi-

ni Kumar Choubey,Minister of State of

མཆོག་དང་། དེ་ རྗེས་ (JDU) ཡི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་ (Shri.Arun Srivastav) མཆོག་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ Health& Family Planning)

གནང་གྲུབ་མཚམས་ལྡི་ལི ་ ནས་རྡ་སར་ཕེབས་ཐོན་ གནང་ཡོད། །

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་བོད་ལྗོངས་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་དབུ་འབྱེད་མཛད་ སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ ནས་ ༡༨ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་རྡ་ས་མེག་གྷན་དུ་རྟེན་ གཞི་བྱས་པའི་བཞུགས་སྒར་ཀིརྟིའི་བྱེས་པའི་གྲྭ་ ཚང་དུ་བོ ད ་ལྗོ ང ས་མདོ ་ སྨད་ཆོ ལ ་ཁའི ་ དམི ག ས་ བསལ་ཚོགས་ཆེན་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་གྱི་ སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་ སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཁན་པོ ་ བསོ ད ་ནམས་ བསྟན་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོ ར ་གདན་ ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་ རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་

དང་སྤྱི་ཟུར་རྣམ་པ། མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་དབུས་སྤྱི་ ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཡིས་གཙོས་ རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། ས་གནས་ཁག་གི་མདོ་སྨད་ ཆོ ལ ་ཁའི ་ སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་སོ ག ས་འདུ་འཛོ མ ས་ ཀྱི ས ་ཐོ ག ་མར་དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་ ནས་སྣང་གསལ་སྒྲོན་མེ་ཞལ་ཕྱེ་གནང་བ་དང་། དེ་ ནས་ཚོགས་བཅར་བ་ཚང་མ་སྐུ་བཞེངས་ཐོག་བོད་ རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་གླུ་བཏང་བ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་མྱ་ ངན་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་རིང་ཞུས། དེ ་ རྗེ ས ་དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་ ནས་ཞི ་བའི་ འཐབ་རྩོད ་པ་གླིང ་ཚ་ཚེ་ བརྟན་རྡོ་རྗེ་

13

མཆོག་ལ་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པའི་གཟེངས་རྟགས་ ཕུལ་གྲུབ་མཚམས་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་དབུས་སྤྱི་ ཁྱབ་ལས་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཡིས་ཚོགས་ཆེན་ དང་འབྲེལ་བའི་གསུང་བཤད་དང་། དམིགས་ བསལ་སྐུ་མགྲོན་བཀའ་ཟུར་ ༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་ པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་བཀའ་སློབ་ཟབ་མོ་གནང་གྲུབ་ མཚམས་དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་ནས་ ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་ སྦྲགས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། གོང་དུ་མདོ་སྨད་ ཆོལ་ཁའི་ཚོགས་གཙོ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བཀའ་ ཟུར་ ༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ བཀའ་སློབ་ཟབ་ཅིང་རྒྱས་པ་གནང་སོང་། བཀའ་ ཟུར་ ༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལྟ་བུར་ མཚོན་ན་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མི་རབས་རྒན་པ་ ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ ཚོགས་ནང་ཆོས་སྲིད་གང་གི་ཐོག་ལའང་ཐུགས་ འགན་མང་པོ་བཞེས་མྱོང་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ཚོ་ རླབས་ཆེན་གྱི་བྱ་གཞག་ཅིག་རེད་ལ། དེ་རིང་ བཀའ་སློ བ ་ཟབ་ཅི ང ་རྒྱས་པ་ཕེ བ ས་པར་སེ མ ས་ འགུལ་ཚད་མེད་ཐེབས་སོང། དེ་ཡིན་དུས་གཙོ་བོ་ བཀའ་ཟུར་ ༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ ནས་བཀའ་སློ བ ་ཕེ བ ས་པ་དེ ་ ཚོ ་ ང་ཚོ ་ ཚང་མས་ སེམས་ལ་བཞག་སྟེ་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ནང་ལག་ ལེན་བསྟར་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་ ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ་བཞིན་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་ གནས་ཚུལ་ཉག་ཕྲ་བའི་དུས་ཚོད་འདིའི་སྐབས་ང་ ཚོ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ། གང་ ལྟར་བོ ད ་ཀྱི ་ བསྟན་པ་ཆབ་སྲི ད ་གང་གི ་ ཐད་ལ་ འགན་ཁུར་མཁན་གྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ཕྱག་ལས་གང་ གནང་པ་ཡིན་ནའི་ལེགས་ཉེས་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་ བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོའི་ཐོག་གདོང་ལེན་བྱེད་ ཕྱོགས་གང་འདྲ་དགོས་པ་དེའི་ཐོག་ལ་གོ་བསྡུར་ བྱེད་པ། ཚོགས་འདུ་གཅིག་མ་འཚོགས་པ་མ་

གསུང་བཤད།

གཏོགས་གཙོ་བོ་འདིའི་ཐོག་དམིགས་ཡུལ་འཛིན་ པའི་གནས་སྟངས་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡིན་ དུས་རྩ་བའི་ང་ཚོ་བོད་ས་ཤོར་བ་རེད། ༸སྐྱབས་ མགོ ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ས ་དབུ་འཁྲི ད ་པའི ་ ཆོ ས ་བརྒྱུད་ ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་རེད། ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་མི་ མང་པོ་ཞིག་བཙན་བྱོལ་ནང་ཕེབས་ཐུབ་ཡོད་པ་ རེད། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ལེགས་པའི་ཆ་ཡིའི་ཐོག་ནས་ བསམ་བློ་བཏང་བ་ཡིན་ན། ང་རང་ཚོ་བོད་པ་ཟེར་ བ་དེ་དེང་གི་དུས་འདིར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ལས་ཚང་མས་ཧ་གོ་ཐུབ་ པ། བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་དེ་ཚོའི་ཐོག་ ལ་འཛམ་གླི ང ་སྟེ ང ་གི ་ མི ་ རྣམ་དཔྱོ ད ་ཅན་མང་པོ ་ ཞིག་གིས་དོ་སྣང་བྱེད་སའི་གཞི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ ཡོད། དེ་ཚོའི་གྲས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ལ་ ངོ ས ་འཛི ན ་བྱེ ད ་དགོ ས ་རྒྱུའི ་ གནས་སྟངས་ཤི ག ་ རེད། ༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་མཛད་ པ་འཕྲི ན ་ལས་ལ་བརྟེ ན ་ནས་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ནང་བོ ད ་ ཟེར་བ་དེ་ངོས་འཛིན་གང་འདྲ་གནང་གི་ཡོད་པ་དེ་ ཚོའི་གྲས་བོད་ཀྱི་བདེན་པ་མ་གསལ་བར་ཟེར་ན་ མི་འདུག གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་མ་ཡོང་བར་ དུ་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་རྒྱུ᪄་འཛིན་གནང་ཕྱོགས་གང་ འདྲ་དགོས་འདུག དེ་ཚོའི་གྲས་ལ་ང་ཚོས་དགོངས་ པ་བཞེས་དགོས་རྒྱུའི་གནས་ཚུལ་གཅིག་ཆགས་ བསྡད་ཡོད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ང་ཚོ་ཉེས་

པའི་ཆ་ནས་བསམ་བློ་བཏང་བ་ཡིན་ན། བོད་ནང་ གི་གནས་སྟངས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཛ་དྲག་ཆེ་རུ་འགྲོ་ བཞིན་པ་དང་། དེ་མཚུངས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲི​ིད་ བྱུས་འཛི ན ་སྟངས་ཐོ ག ་ནས་བལྟས་པ་ཡི ན ་ན། རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཉམས་ཞི བ ་པ་མང་པོ ་ ཞི ག ་ གིས་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༡༩ པའི་རྗེས་ལ་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འགོ་འཁྲིད་མཁན་མི་སྣ་དེ་ཚོ་གུ་ ཡངས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་མཁན་ཡོང་རྒྱུའི་ངོས་ འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་འདྲའི་སྐབས་གཉིས་ ཕན་དབུ་མའི ་ ལམ་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ཐོ ག ་ནས་ང་ཚོ ་ གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་བརྒྱབ་ ཆོ ག ་རྒྱུའི ་ གནས་སྟངས་ཤི ག ་ཆགས་ཡོ ད ་རེ ད ། ཡིན་ནའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དེ་ཉིན་ རེ་བཞིན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། བཙན་ བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ད་ལྟ་བར་དུ་༸སྐྱབས་མགོན་ རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློ བ ་ལམ་སྟོ ན ་ ཕེབས་པ་ལྟར། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ། སྐྱིད་ན་མཉམ་ སྐྱིད། སྡུག་ན་མཉམ་སྡུག་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་ ཚང་མས་སེམས་འཁུར་བྱེད་པ་ཙམ་མ་ཟད་དེ་ལྟར་ གོམ་པ་མདུན་སྤོས་གནང་བཞིན་ཡོད། ཡིན་ནའང་ ང་ཚོ་འཚམས་རེ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གནས་ཚུལ་འདྲ་ མིན་འདྲ་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོར་ སེམས་འཚབ་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ རེད། དེ་བཞིན་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ 14

Frankfurt གིས་ཉེ་ཆར་འཇར་མན་གྲོང་ཁྱེར་ ནང་ད་དུང་དགུང་ལོ ་ བཅོ ་ ལྔ་ཉི ་ ཤུ་བཞུགས་ཀྱི ་ རེད། དེའི་རིང་ལ་གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ཡོང་ གི ་ རེ ད ་ཅེ ས ་བཀའ་སློ བ ་བཟང་པོ ་ ཕེ བ ས་པ་དེ ་ སེམས་ལ་བཞག་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཡི ན ་ནའང་ཉེ ས ་པའི ་ ཆ་ཡི ་ གནས་སྟངས་ ཐོག་ལ་ང་ཚོས་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས། གདོང་ ལེན་བྱེད་ཟེར་དུས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་འཁོན་ འཛི ན ་བྱས་ནས་སེ མ ས་མ་བདེ ་ བའི ་ ཐོ ག ་ནས་ གནས་ཚུལ་རྩད་གཅོ ད ་བྱ་རྒྱུ་མི ན ་པར་ང་ཚོ ས ་ བཟང་ཕྱོགས་ཐོག་ནས་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུ། གཅིག་ གི ས ་གཅི ག ་ལ་བློ་ཉེ ་ པོ ་ བྱས་ནས་སོ ་ སོ འི ་ རི ག ་ གཞུང་རེད། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ ཤུགས་ཆེན་པོའི་ངང་ནས་མཐོང་སྤྲད་རྒྱུ་དང་། དོ་ སྣང་བྱས་ནས་རྒྱུ᪄་འཛིན་གནང་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུ། དེ ་ ང་ཚོ འི ་ ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི ་ ལས་འགན་ཞི ག ་ ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་མདོ་སྨད་ ཆོལ་ཁ་ཟེར་ན་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་མཚན་ བྱང་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་སྔ་མ་མདོ་སྨད་ ཆོ ལ ་ཁའི ་ ཁོ ང ས་ནས་མཁས་གྲུབ་བསམ་གྱི ་ མི ་ ཁྱབ་པ་དེ་འདྲ་བྱུང་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་བོད་ནང་ དངོས་གནས་ཀྱི་མིག་དཔེ་འོས་པའི་མཁས་པ་ཆེན་ པོ་བསམ་བློ་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོ་གཏོང་མཁན་དེ་ འདྲ་རྣམ་དཔྱོད་ཅན་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་འདུག ཕྱོགས་ མཚུངས་བཙན་བྱོ ལ ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་ལའང་ཚད་ འཛིན་ས་དེ་འདྲ་གང་ཙམ་ཐོན་ཡོད། དེ་འདྲའི་ཐོག་ མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་ཁོངས་ནས་མ་འོངས་པའི་བུ་ ཕྲུག་དེ་ཚོའི་གནས་སྟངས་ལ་བཀའ་ཟུར་ ༸སྐྱབས་ རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་བཞིན། མི་རབས་རྒན་གཞོན་བར་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་པ་དེ་ གལ་ཆེན་པོ་རེད། ལྷག་པར་དུ་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ནས་ རྒྱུན་ཤུགས་ཆེ ན ་པོ ་ ཞི ག ་མཐུད་ཐུབ་པ་ཡི ན ་ན་ འཛམ་གླི ང ་སྤྱི ་ ལ་ཕན་ཐོ ག ས་པ་མ་ཟད་བོ ད ་མི ་ རིགས་ལའང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་དུས་ཚོགས་ བཅར་བ་ཡོངས་ནས་དེའི་ཐོག་གོ་བསྡུར་གནང་སྟེ་ ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་གནས་སྟངས་ག་པར་སླེབས་ཀྱི་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། འདུག མ་འོངས་པ་ང་ཚོས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ཏེ་ ཇི་ལྟར་ཡར་རྒྱས་གཏོང་དགོས་ཀྱི་འདུག བོད་མིའི་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ ག་ཚོ ད ་རྙོ བ ་ཐུབ་ཐུབ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོད་པ་རེད། རིགས་གཅིག་རྙོབ་མ་ཐུབ་ས་དེ་འདྲ་ ཡོང་སྲིད་ཀྱི་རེད། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་དགོངས་པ་ བཞེ ས ་ནས་འབད་བརྩོ ན ་ག་རེ ་ བྱེ ད ་དགོ ས ་ཀྱི ་ འདུག དེ་འདྲ་བྱེད་ཐུབ་ན་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་ ཐུབ་པ་མ་ཟད་ཐ་ན་ཁྱིམ་ཚང་ལའང་ཕན་ཐོ ག ས་ ཐུབ་མཁན་ཞིག་རང་བཞིན་གྱི་ཆགས་ཡོང་དུས། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ཏོག་ཙམ་དགོངས་པ་བཞེས་ཐུབ་ན་ གལ་ཆེན་པོ་འདུག་ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ་བཞིན་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལེགས་བཤད་ གཅིག་གི་ནང་། མང་པོ་གཅིག་ཏུ་བློ་མཐུན་ན།། ཉམ་ཆུང་གིས་ཀྱང་དོན་ཆེན་འགྲུབ།། ཅེས་གསལ་ བ་བཞིན། མདོར་ན་ཆིག་སྒྲིལ་ཟེར་བའི་ཚིག་ གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ལ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཆིག་ སྒྲིལ་དགོས་པ་བཞིན་ནམ་རྒྱུན་ངག་ནས་དེ་ལྟར་ འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་དངོས་སུ་བབ་ ཡོང་དུས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་དེ། མཉམ་གནས་བྱེད་ ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། མཉམ་གནས་བྱེད་ཐུབ་པ་ཙམ་ མ་ཟད་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་བྱ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག ང་ཚོས་ཆིག་སྒྲིལ་ཟེར་དུས་ དེ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་མཉམ་གནས་ཐུབ་ རྒྱུའིནུས་པ་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་བཤད་མི་ཤེས་ཀྱང་། ཡི ན ་ནའང་ང་ཚོ ས ་ཁ་ཡོ ད ་ལག་ཡོ ད ་ཀྱི ས ་ཁྱིམ་ ཚང་གཅིག་གི་ནང་འཁུར་མཉམ་ལེན་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུ་ ཞིག་དང་། ནུས་པ་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་ཐུབ་རྒྱུའི་ གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་པ་ཡིན་ན་ཁྱིམ་ཚང་དེ་ ཡང་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ཟེར་ན་ འགྲིག དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དེ་འདྲའི་དམིགས་ ཡུལ་འཛིན་ནས་ལས་འགུལ་སྤེ ལ ་ཐུབ་ན་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་དེ ་ རང་བཞི ན ་གྱི ་ ཚད་མཐོ ་ བ་ཆགས་རྒྱུ་ དང་། རང་བཞིན་ཡིད་ཆེས་འཕེར་བ་ཆགས་རྒྱུའི་ གནས་སྟངས་སླེབས་ཀྱི་ཡོད། དེ་གཙོ་བོ་སོ་སོའི་ བསམ་བློའི་ནང་ནས་ཚུར་ཡོང་དགོས་རྒྱུའི་གནས་ སྟངས་ཤི ག ་ཆགས་ཡོ ད ་པ་རེ ད ་མ་གཏོ ག ས་ཕྱི ་

ལོག᫥་ནས་ཅ་ལག་ཉོས་པ་ནང་བཞིན་ཉོ་རྒྱུ་ཡོད་ མ་རེད། དེ་འདྲའི་ཆིག་སྒྲིལ་ཟེར་དུས་བསམ་བློ་རྒྱ་ ཆེན་པོ་གཏོང་མི་དགོས་པར། ང་ཚོ་བོད་རིགས་ གྲངས་ཀ་རྩིས་པ་ཡིན་ན་ས་ཡ་དྲུག་རེད། བཙན་ བྱོལ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་མི་འབུམ་གཅིག་དང་ཁྲི་ལྔའི་ གནས་སྟངས་ཤིག་རེད། དེ་ཡིན་དུས་ཆིག་སྒྲིལ་ ཡོང་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་མ་རེད། གཙོ་ བོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་གཞིར་བཟུང་ རེད། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་ནས་ དམ་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད་འབད་བརྩོན་བྱེད་ ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ད་ལྟའི ་ བོ ད ་ཕྱི ་ ནང་གཉི ས ་ཀྱི ་ བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ སེམས་པ་འཇོག་ས་ ༸གོང་ས་མཆོག་དང་། ཆོས་ བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ་དང་། ཁོང་ རྣམ་པའི ་ མཛད་པ་འཕྲི ན ་ལས་ཆགས་ཡོ ད ་དུས་ བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཐག་ཉེ་པོ་ ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཡིན་དུས་མ་འོངས་པར་དེ་ མུ་མཐུད་ནས་ཡོ ད ་རེ ད ་མ་རེ ད ་ཟེ ར ་བ་དེ ་ དྲི་བ་ ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲའི་གནས་སྟངས་ སླེབས་ཡོང་དུས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ ཡིན་ནའང་འདྲ། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡིན་ནའང་འདྲ། དེ་ཚོའི་གྲས་བོད་ཕྱི ་ ནང་གཉིས་ཀྱི ་ སེམས་པ་ འཇོག་ས་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུའི་ལས་འགན་ གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ཆགས་ཀྱི་འདུག དེ་འདྲ་ཞིག་ ལ་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། དཔེར་ན་གཞིས་ བྱེས་ཁ་བྲལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་ དང་། དེང་སང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནང་གནས་ཚུལ་ རིགས་ཅིག་གང་བྱུང་མ་བྱུང་སྤེལ་གྱི་འདུག འགན་ གཅིག་ཀྱང་མ་འཁུར་བའི་སྐད་ཆ་གང་བྱུང་མ་བྱུང་ བཤད་ཡོད་དུས། རིགས་གཅིག་དེ་གང་འདྲ་ཡིན་ བསམ་པའི་དོགས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཆེ་རུ་འགྲོ་ནས་ ཉི་མ་གཅིག་ང་ཚོ་བོད་པའི་དཔེར་ཡོ​ོད་པ་བཞིན། རི་ལུག་པ་ཐག་པས་མི་འདུམ། ཟེར་བའི་གནས་ སྟངས་སླེ བ ས་པ་ཡི ན ་ན་ང་ཚོ ས ་ཁ་གསབ་བྱ་མི ་ ཐུབ། དེ་ཚོའི་གྲས་ང་ཚོ་ད་ལྟ་ནས་བླ་མ་སྤྲུལ་སྐུ་ ཡིན་ནའང་འདྲ། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་འགན་ཁུར་ 15

མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཡིན་ནའང་འདྲ། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ འགན་ཁུར་བ་ཡོ ང ས་ནས་གང་ ལྟར་མཉམ་རུབ་ཐོག་ནས་ཡིད་ཆེས་འཕེར་བ་ཞིག་ དང་། མ་འོངས་པ་གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ ཡོང་རྒྱུའི་སེམས་པ་འཇོག་ས་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་ས་ དེ ་ འདྲ་བཟོ ་ ཐུབ་དགོ ས ་རྒྱུ་དེ ་ གལ་ཆེ ན ་པོ ་ རེ ད ་ ཅེས་ཞུ་འདོ​ོད་བྱུང་། དེ་མཚུངས་དེ་རིང་གླིང་ཚ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་ མཆོ ག ་ལ་ཞི ་ བའི ་ འཐབ་རྩོ ད ་ཀྱི ་ གཟེ ང ས་རྟགས་ ཕུལ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་སོང་། རྩ་བའི་ཁོང་གི་ལོ་ རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་དེ་སྔོན་ཁོང་གི་སྲིང་ མོས་ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་དང་། ཕྲུ་གུ་འཁྲིད་ནས་ཐུག་ རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་སོང་། ཉེ་ཆར་ཁོང་གིས་ བརྩམས་པའི ་ དེ བ ་དེ ་ འདྲ་དབུ་འབྱེ ད ་བྱ་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་ཀྱང་བྱུང་། བྱས་ཙང་ཁོང་གི་ནང་མི་ཡོངས་ ལ་ངས་ཁོང་གིས་མཛད་རྗེས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་ རྒྱུ་དང་། ནང་མི་ལྷན་རྒྱས་ལ་སྐབས་རེ་སེམས་ ངལ་ཡོ ང ་དུས་གདུང་སེ མ ས་མཉམ་སྐྱེ ད ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། ཁོང་གི་དམིགས་ཡུལ་གྲུབ་པའི་རེ་བ་སྨོན་ ལམ་དང་། དེ་བཞིན་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་ཚོགས་ ཆེ ན ་གྱི ་ གྲོ ས ་གཞི ་ གཙོ ་ བོ ་ དོ ན ་ཚན་བདུན་ཙམ་ ཡོ ད ་པ་མ་ཟད་སྤྱི ་ སྨན་དགོ ང ས་འཆར་གྱི ་ ལས་ རིམ་འདུག དེ་ཚོའི་ཐོག་བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་རེ་རེ་བཞིན་བཀའ་སློབ་ ལམ་སྟོན་ཕེབས་སོང་། དེ་ཡིན་དུས་དེ་ཚོའི་གྲས་ གལ་ཆེན་པོར་རྩིས་ནས་གོ་བསྡུར་དང་། ལས་དོན་ དེ ་ དག་ཁ་གསལ་པོ འི ་ ངང་ཐག་གཅོ ད ་ཡང་དག་ པའམ་སྤྱི་སྨན་ཡོང་ཐུབ་པའི་སྨོན་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཚང་མ་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ ཞེས་གསུངས། དེ་རྗེས་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་དབུས་ སྤྱི ་ ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གི ་ ཚོགས་གཞོན་ནས་ ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་མཚམས་ དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་གྲོལ་ཡོད། །

གསུང་བཤད།

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པའི་ཚོགས་འདུ་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་ གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །ལྷ་བཅས་སྲིད་ཞིའི་གཙུག་རྒྱན་འཇིག་ རྟེན་ཞི་བདེའི་དད་དཔོན། ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་ རྒྱལ་པོ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་ལ་སྒོ་གསུམ་གུས་ཕྱག་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ ཐོག་ནས། དེ་རིང་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་ མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ དུས་བཞི ་ པའི ་ ཐོ ག ་ལ་ཆི བ ས་བསྒྱུར་གནང་བའི ་ དཔལ་ལྡན་སྲི ད ་སྐྱོ ང ་མཆོ ག ་གི ས ་དབུས་དཔལ་ ལྡན་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་དང་། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་

དུང་ལྷག་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོ་གྲོས་ ཚོགས་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཚོ་ས་ གནས་སོ་སོར་ཕེབས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ས་གནས་ ལ་ཕེབས་པའི་སྐབས་སུ་གཙོ་བོ་མི་མང་གི་གནས་ སྟངས་དང་། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་ཐོག་ནས་བོད་ ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་གསལ་བཤད་གནང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ མཛད་པ་འཕྲི ན ་ལས་ངོ ་ སྤྲོ ད ་

གཟི ག ས་ཞི བ ་གནང་མཁན་ཚོ ས ་ལས་དོ ན ་དང་ འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་ལ་བར་ཁྱད་ཤོ ར ་བ་དེ ་ འདྲ་བྱུང་ སོང་ན། ད་རེས་གྲོས་ཚོགས་འདི་གཙོ་བོ་ལས་ བསྡོམས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཡིན་དུས། གནད་དོན་ འདི་ཚོའི་སྒང་ལ་བགྲོ་གླེང་དང་གོ་བསྡུར་གླེང་སློང་ སོགས་ཞུ་ཆོག་གི་རེད་ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ་བཞིན་དུ་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་ སྟངས་སྐོར་ལ་རེད། རྩ་བའི་བོད་མི་མང་གི་མང་ གཙོ་དབུ་བརྙེས་པའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ལའང་བོད་

ཚོ ག ས་དུས་བཞི ་ པ་དེ ་ རི ང ་ནས་བཟུང་ཕྱི ་ ཚེ ས ་ ༢༨ བར་ཉིན་དགུའི་རིང་འཚོགས་རྒྱུ་རེད། དེ་རིང་ གི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་འདིའི་ཐོག་ལ་བཀུར་ འོས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གི་སྐུ་གཟུགས་བདེ་མིན་གྱི་ ཐོག་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་པ་མ་གཏོགས། དེ་མིན་ ཚང་མ་ལྷན་བཅར་ཞུས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་ཅེས་ཞུ་ རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པས་གཞུང་འབྲེ ལ ་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཀྱི ་ ཐུགས་ འགན་ཆེར་བཞེས་ཐོག་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་ ས་གནས་མང་ཆེ་བའི་ནང་བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པ་ཕེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ས་གནས་ཀྱི་ གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པའི་རིགས་གཅིག་ད་

གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་མིའི་གནས་ ཡུལ་གྱི་ས་གནས་ཁག་གི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་ཤེས་ ཡོ ན ་གྱི ་ གནས་སྟངས་སོ ག ས་ཀྱི ་ སྐོར་ལ་བཀུར་ འོས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོའི་ཐོག་ ནས་སྙན་ཐོ་ཡང་ཕེབས་སོང་། སྙན་ཐོ་ཕེབས་པ་ ནང་བཞིན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པས་སྙན་ སྒྲོན་དང་དབྱེ་གསེས་བྱས་ཏེ། དཔལ་ལྡན་བཀའ་ ཤག་ལ་ཡར་ཕུལ། བཀའ་ཤག་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ ལྷན་ཁང་འབྲེ ལ ་ཆགས་སུ་ཆགས་ལ་མར་བཏང་ ནས་མཇུག་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་སོགས་ལན་འདེབས་གང་ ལ་གང་འཚམ་འབྱོར་ཚར་སོང་། ལན་འདེབས་ འབྱོར་བ་དང་ས་གནས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དངོས་སུ་

སྟངས་རེད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་སོགས་ གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་དུས། དེ་རིང་ ཚོགས་གཙོས་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་སྐབས་ སུ་དེ ་ ཚོ འི ་ སྐོར་ལ་ཞི བ ་ཕྲ་ཞུ་རྒྱུའི ་ འབད་བརྩོ ན ་ བྱེད་ཀྱི་མིན། འོན་ཀྱང་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་ གནས་སྟངས་དེ་མུ་མཐུད་དེ་གནས་བསྡད་ཡོད་པ་ ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་དུས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ བོ ད ་ནང་ལ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི ་ ལས་གཞི ་ མང་པོ ་ ཞིག་བཏིང་ནས་བོད་ནང་ལ་བསམ་བློའི་སློབ་གསོ་ མང་པོ་སྤྲད་པ་དང་། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་བོད་ནང་ལ་ བདེ་སྐྱིད་དང་འབྱོར་འབྲིང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཡོད་ཅེས་ རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ལོགས་སུའང་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་

གཞོན་མཆོག་གིས་དབུས་ པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བཀུར་ འོས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ། ང་ཚོ་ ཟླ་བ་དྲུག་གི་རྗེས་སུ་ཚང་མ་ སྐུ་གཟུགས་གསལ་ཐང་ངང་ ལྷན་འཛོམས་བྱུང་བ་དེར། ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྦྲེལ་པོ འི ་ ངོ ས ་ ནས་དགའ་བསུ་དང་བཅས་ འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་ བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་རེ ས ་ང་ཚོ ་ སྐབས་ བཅུ་དྲུག་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་

16

མི་མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས ་ ཀྱི ་ ངོ ས ་ ན ས ་ ག ཏ མ ་ བ ཤ ད ་ ཡོ ང ས ་ ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ ཞི ག ་ཀྱང་གནང་ཡོ ད ་པ་ རེད། དེ་བཞིན་གཞུང་ འ བྲེ ལ ་ ག དུ ང ་ སེ མ ས ་ མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ གྲོས་འཆར་ཞིག་ཀྱང་ རི མ ་པས་ཡོང་གི ་ རེ ད ། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་བོད་ནང་ གི ་ ཛ ་ དྲ ག ་ གི ་ ག ན ས ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་དོན་དངོས་ སུ་བོད་ནང་ལ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་མང་ཆེ་ བ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གཞུང་རང་གི་ཁེ་ཕན་དང་འབྲེལ་བ་ ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བར་དུ་རང་ལུས་མེ་བསྲེགས་ གནང་མཁན་གྲངས་ ༡༤༩ ཙམ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་རྣམ་པའི་མངོན་འདོད་གཞིར་བཟུང་གིས་རྒྱ་ ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དེའི་ཐོག་ལ་རྟོགས་ཞིབ་ དང་འགན་འཁུར་རྐང་ལེན་གྱི ་ ཐོག་ནས་ལན་ འདེབས་ཚུལ་ལྡན་གང་ཡང་གནང་མེད། ཡིན་ ནའང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ ཐོབ་ཐང་། ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས། ཆོས་དད་ རང་དབང་གི་གནས་སྟངས། འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་ གསུམ་གྱི་རང་དབང་སོགས་མེད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་ པོ་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེར་བརྟེན་ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་ཕྱི་ སྲིད་ཀྱི་སྙན་ཐོའི་ནང་ལ་བོད་ནང་ལ་ཆོས་དད་རང་ དབང་མེ ད ་པའི ་ གནས་ཚུལ་གསལ་སྟོ ན ་གནང་ ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ རིམ་པའི་ནང་གླེང་སློང་རབ་དང་རིམ་པ་བྱུང་ཡོད་ པ་རེད། གླེང་སློང་བྱུང་བ་དེ་དག་དངོས་གནས་ཀྱི་ དོན་ལ་གནས་པ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ དཀའ་རྙོ ག ་མ་སེ ལ ་ བར་དུ་གནས་ཐུབ་རྒྱུ་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད། ཡིན་ ནའང་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ་ འགོ་ཁྲི ད ་སྲི ད ་ འཛིན་ཞི་ཅིང་ཕིང་རེད། འབྱུང་འགྱུར་ཏང་གི་ ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༡༩ པ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ དང་། དེའི་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ལ་འགོ་ཁྲིད་ཡོང་ མཁན་གྱི་ངོས་ནས་དགོངས་པ་ཟབ་བཞེས་གནང་ རྒྱུ་ཞིག་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་ བསྐྱར་ཞིབ་ཡོང་རྒྱུ་དང་༸སྐྱབས་མགོ ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེའི་དགོངས་གཞི་རེད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལངས་ཕྱོགས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཡོང་རྒྱུར་དགོངས་པ་ཆེ་ བཞེས་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཟེར་ནས་དེ་རིང་ གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་གསལ་འདེབས་ཞུ་

རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་དེ་སྔོན་གྱི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་ལ་ རེད། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ ཚོགས་ཆུང་ལྕམ་སྐུ་ (Nancy Pelosi) མཆོག་གི་ དབུ་ཁྲིད་པའི་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལར་ཕེབས་ཐུབ་པ་དང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ། གཞན་ཡང་བཀའ་ཤག་ དང་གྲོས་ཚོགས་དེ་བཞིན་མི་མང་གི་ཚོགས་འདུའི་ ནང་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐུབ་པའང་བྱུང་ཡོད་པ་ རེད། དེ་རྗེས་ལྕམ་སྐུ་ (Nancy Pelosi) ཨ་རིར་ ཕྱིར་ཕེབས་ཚར་བའི་རྗེས། ལྡི་ལི་ཨ་རིའི་གཞུང་ ཚབ་བརྒྱུད་ནས་ཚོགས་གཙོའི་མིང་ཐོག་ནས་ཕྱག་ བྲིས་གནང་བའང་བྱུང་སོང་། དེ་དག་གི་ཐོག་ནས་ བལྟ་ཡོང་དུས། ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་མང་ གཙོའི་ལམ་ནས་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། དེ་ཡང་ སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གནས་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ནུས་ པ་ལྡན་པ་ཞི ག ་མཐོ ང ་གི ་ ཡོ ད ་པར་ང་ཚོ ས ་ངོ ས ་ འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཀྱི་ ཐོག་ནས། ང་ཚོ་མི་མང་གི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ པའི་སྐབས་སུ་ཁོང་རྣམ་པ་སྔ་ལོར་བོད་དུ་ཕེབས་ ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་མཇལ་བ་ མ་ཟད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གི་གཟིམ་ཆུང་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། སྐབས་དེ་རང་ ལ་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་རྣམ་པས་༸གོང་ ས་མཆོ ག ་ཕྱི ར ་གཟི མ ་ཆུང་དེ ར ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ ཐུབ་རྒྱུའི་ཐད། གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ཞུ་ རྒྱུའི་དམ་བཅའ་ཡང་བཞག་ཡོད་ཟེར་ནས། དེ་ འདྲའི ་ གསུང་བཤད་གཏི ང ་ཟབ་པོ ་ གནང་ཡོ ད ་པ་ རེད། མདོར་ན་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་རྒྱབ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་གྱི་ཐོག་ནས་བལྟས་ཚེ་ཧ་ཅང་གི་ ཚད་མཐོ་པོ་ཞིག་དང་། དེ་ཡང་ཁ་ཞེ་མེད་པར་སྙིང་ ཁོང་རུས་པའི་གཏིང་ནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་ རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད། 17

དེ་བཞིན་གནད་ཡོད་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་ གཉིས་རེད། སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ ཚོགས་ཆུང་འདིར་ཕེབས་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ ཆར་ཚོགས་གཙོ་སུད་སི་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ མགྲོན་འབོད་གནང་བ་བཞིན་སུད་སིར་བཅར་བ་ དང་། སྐབས་དེར་སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ གཙོ་ཟུར་པ་ལྕམ་སྐུ་ (Maya Graf) མཆོག་དང་

མཇལ་འཕྲད་བྱུང་། ཁོང་མཇལ་བའི་སྐབས་སུ་ སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་དང་ཧ་ཅང་གི་སེམས་ཐག་ ཉེ་བོ་གནང་གི་འདུག དེ་ཚོའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ ཡུག་གི་ ཐོག ་ལ་དམིག ས་བསལ་གྱི ་ སེ མ ས་ཁུར་ གནང་ནས་ལས་འགུལ་སྤེ ལ ་གྱི ་ ཡི ན ་ཟེ ར ་ནས་ ཞལ་བཞེས་གནང་སོང་། བྱས་ཙང་ང་ཚོས་འདི་ འདྲའི་ནུས་པ་དང་རིག་པ་སྒྲིམ་པ་ཡིན་ན། རྒྱབ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་ཚོ་ཧ་ཅང་གི་ཚད་མཐོ་པོ་དང་བློ་ ཐག་ཉེ་བོ། ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ཞིག་ཆགས་ བསྡད་འདུག དེ་བཞིན་ང་རང་ཚོ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ འགན་དབང་བསྐུར་བ་གཞིར་བཟུང་བོད་དོན་ བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ བདེ་ཐབས། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཐོག་ལ་ཐུགས་ སྣང་གནང་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་ སྐྱོང་མཆོག་དབུས་པའི་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ བཀའ་བློན་རྣམ་པས་ཕྱག་ལས་ཧུར་ཐག་གནང་ ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ད་རེས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ འདི་བརྒྱུད་ནས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ང་ཚོ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཡིན་ནའང་ ནུས་པས་མ་འདང་བ་མ་གཏོགས་གང་ཐུབ་ཀྱིས་ ཞུས་ཡོད་བསམ་པའི་ཚོར་སྣང་དེ་ཡོད། དེ་བཞིན་ སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཉི་ཧོང་ལ་ ཕེབས་ཐུབ་ཡོད། ཉི་ཧོང་ལ་ཕེབས་ཐུབ་པའི་ཐོག་ ནས་ཉི་ཧོང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་མཇལ་ འཕྲད་ཀྱང་ཞུས་ཡོད། ཉེ་ཆར་རུ་སོག་ལའང་ ཕེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་བོད་ནང་ གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་ འཛུགས་ཀྱི་གནས་སྟངས། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་

གསུང་བཤད།

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ མཛད་འཕྲི ན ་ བཅས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་གཏི ང ་ཟབ་པོ འི ་ བག་ཆགས་ འཇོག་ཐུབ་པའི་རེ་བ་བྱས་ནས་ཕེབས་ཐུབ་ཡོད། ཕེབས་པ་གཞིར་བཟུང་གི་དོན་འབྲས་གང་ལ་གང་ འཚམ་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག་ཟེར་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ལྟ་གྲོས་ཚོགས་ཚར་བའི་རྗེས་ལ་ཡུ་རོབ་ ཀྱི ་ རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅི ག ་ནང་ང་ཚོ ་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་ཞི ག ་ཕེ བ ས་ཐུབ་ རྒྱུའི་བང་ཞིག་བསྒྲིགས་བཞག་ཡོད་ལ། གང་ལ་ གང་འཚམ་ཐག་བཅད་ཟི ན ་པ་ཡི ན ་ཟེ ར ་ནས་ཞུ་ འདོད་བྱུང་། དེ་བཞིན་ང་ཚོར་གལ་ཆེ་བ་ཞིག སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ མཛད་འཕྲིན་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ མཛད་འཕྲི ན ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་ནས་ཁོ ང ་གི ་ ཐུགས་རེ་ག་རེ་གནང་བ་བཞིན་ང་ཚོ་གྲོས་ཚོགས་ ར་བའི་ནང་བཞུགས་མཁན་རྣམ་པ་རེད། དེ་མིན་གྱི་ བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་པ་ཡོངས་ཀྱིས་ཁོང་གི་ མཛད་འཕྲི ན ་དེ ར ་རྗེ ས ་སུ་བཟུང་ཐུབ་རྒྱུར་ལྷག་ བསམ་རྣམ་དག་གི་ཐོག་ནས་འགན་ཁུར་དགོས་རྒྱུ་ དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད། ཉེ་ཆར་སྤྱི་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ འཇར་མན་དུ་ཕེབས་སྐབས། འཇར་མན་བོད་ རིགས་རྣམས་ཐུག་པའི་སྐབས་སུ་བཀའ་སློབ་ཞིག་ ཕེབས་འདུག ཁོང་ད་དུང་དགུང་ལོ་བཅོ་ལྔ། ཉི་ཤུ་

བཞུགས་ཀྱི་རེད། དེའི་རིང་ལ་བོད་དོན་བདེན་ མཐའ་གསལ་བའམ་གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ ཡོང་གི་རེད་ཟེར་ནས་དེ་འདྲའི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་ འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པ་དེ་ དག་སེམས་ལ་བཅངས་ནས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་ པོ ་ ཆེ ་ སྐུ་ཚེ ་ བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པའི ་ ཆེ ད ་དང་། བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ དོ ན ་གྱི ་ བསོ ད ་ནམས་གོ ང ་མཐོ ར ་ གཏོ ང ་རྒྱུའི ་ ཆེ ད ་དུ་བོ ད ་མི ་ སྤྱི ་ བོ ་ གནམ་བསྟན་ ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འགན་ཁུར་དགོས་རྒྱུ་དང་། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་དགོངས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཞེས་ དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ རེད། དེ་ཡིན་དུས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་ མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་གཙོ་ བོ་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ལ་བལྟས་པ་ཡིན་ན། དགུང་ལོ་ ༨༣ ལ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐྱེ་བོ་ ཕལ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་འདི་ལྟ་བུའི་མཛད་ འཕྲིན་བསྐྱངས་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཁག་པོ་རེད། ཡིན་ ནའང་དེ་འདྲའི་གནས་སྟངས་སུ་ཐུག་པ་ཡིན་ནའང་ གཙོ་བོ་བོད་མི་མང་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི ས ་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་ལ་བློ་གཏད་ བཅོལ་བ་གཞིར་བཟུང་གིས་ད་ལྟའི་མཛད་འཕྲིན་ ཁག་རྒྱ་ཆེ་རུ་དང་དོ་སྣང་གནང་མཁན་མང་དུ་འགྲོ་ བཞི ན ་པའི ་ གནས་སྟངས་ཆགས་བསྡད་ཡོ ད ་པ་ རེད། དེ་ཡིན་དུས་ང་རང་ཚོ་བོད་པའི་ངོས་ནས་ ཡི ན ་ནའང་༸སྐྱབས་མགོ ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ འི ་ ཐུགས་ རྗེའི་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་པར་རྣམས་ལ་བཀའ་དྲིན་ 18

དུ་ཚོར་ཞིང་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་ཐོག་ནས། ང་ ཚོས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་དགོས་པ་གཅིག་དང་། དུས་ནམ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཕྲ་མོ་ཙམ་ལའང་དྲིན་ལན་ ལོག་འཇལ་གྱི་ངོ་བོར་མི་འགྲོ་བ་བྱ་དགོས་པ་དེ། ང་ཚོའི་ལས་འགན་གལ་ཆེ་ཤོས་ནང་གི་ཆེ་ཤོས་ ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཀྱི་འདུག དེ་ཡིན་དུས་དེ་རིང་ ཚོགས་གཙོས་གནད་དོན་དེར་གལ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ ་ ནས་ད་ལྟ་ང་ཚོ ་ སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི ་ གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༤ པའི་ལས་རིམ་དང་ འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་ཏོག་ཙམ་ཞིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ ལྟ་ང་ཚོའི་ལས་རིམ་ནང་ལ་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་ གུས་འདུད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ལྔ་ཡོད། གཙོ་ བོ་གཅིག་དེ་འཇམ་མགོན་༸རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་ཚབ་ དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་ ༡༠༣ པ་༸སྐྱབས་རྗེ་བློ་བཟང་ བསྟན་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། དེ་བཞིན་ཉེ་ ཆར་ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི ་ གཙུག་རྒྱན་སྨན་རི ་ ཁྲི ་ འཛིན་ ༣༣ པ་༸སྐྱབས་རྗེ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཆོས་ བརྒྱུད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་བླ་ཆེན་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་ རེད། དེ་ཡིན་དུས་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཕྱོགས་གཅིག་ ནས་ཆོ ས ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ཞུས་པ་ཡི ན ་ན། གདུལ་བྱ་རྟག་འཛི ན ་ཅན་གྱི ་ ངོ ་ བོ ར ་དགོ ང ས་པ་ གཞན་དོན་དུ་གཤེགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འགྲེལ་བཤད་ རྒྱག་ཆོག་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ཕྱོགས་ གཅིག་ནས་གཟུགས་སྐུའི་བཀོད་པ་བསྡུས་ཚར་བ་ ཡིན་དུས། ༸སྐྱབས་རྗེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་ དགོངས་ཟབ་མོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་རྒྱུའི་ཆེད་དང་། དེ་བཞིན་རྗེས་འཇུག་ལྟོས་བཅས་རྣམས་ལ་གདུང་ སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཞུ་ཕྱིར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་ གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཁུར་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་ནང་ལ་རང་ལུས་མེར་ བསྲེགས་གནང་མཁན་ཁ་སང་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ དུས་གསུམ་པ་ཚར་བའི་རྗེས་ལ་ ༤ བྱུང་འདུག དེའི་ནང་ནས་གཅིག་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། དེ་ བཞི ན ་བཙན་བྱོ ལ ་ནང་ནས་ཀྱང་རང་ལུས་མེ ར ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། བསྲེགས་གནང་མཁན་གཉིས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ ཚོ འི ་ ཐོ ག ་ལའང་ང་ཚོ ས ་ཁོ ང ་རྣམ་པའི ་ དམི ག ས་ ཡུལ་གཞིར་བཟུང་འགྲུབ་ཐུབ་པའི་གསོལ་ འདེབས་སྨོན་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་ནས་རྗེས་འཇུག་ ནང་མི་ལྟོས་བཅས་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་ སྐྱེད་ཞུ་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་གཅིག་དང་། དེ་ བཞིན་སྤྱི ་ཟུར་ཚེ་རིང་སྒྲོལ ་མ་ལགས་ཉེ ་ཆར་སྐུ་ གྲོངས་པ་རེད། ཁོང་འཚོ་ཞིང་བཞུགས་པའི་སྐབས་ སུ་བོ ད ་སྤྱི ་ པའི ་ དོ ན ་དུ་འགན་ཁུར་མང་པོ ་ ཞི ག ་ བཞེས་ཡོད་པ་རེད། འདི་ཚོའི་ཐོག་ལ་ང་ཚོས་ མཛད་རྗེས་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ནང་མི ་ ལྟོས་བཅས་རྣམས་ལ་གདུང་ སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཞུ་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ ཞིག་ཡོད། དེ་ནས་དེ་རིང་གི་ལས་ཉིན་དང་པོ་རང་ལ། ང་ཚོའི་གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་ གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ ནང་ལ་ང་ཚོས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སོགས་གནད་དོན་ མང་པོ་ཞིག་སྔོན་གླེང་ནང་དུའང་གླེང་ཡོད་པ་རེད་ ལ་གྲོས་ཆོད་ཀྱང་རིམ་པ་བཞག་ཡོད་པ་རེད། དེ་ ཚོའི་ཐོག་ལ་བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་འགན་ ཁུར་ཆེ་བཞེས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཆ་ཤས་བཞེས་མཁན་ ཡོང་བའི་རེ་བ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་ནས་ཆ་ཤས་ བཞེས་པའི་སྐབས་སུ་ཡིན་ནའང་དེ་སྔོན་གྱི་གདུང་ སེམས་མཉམ་སྐྱེད་སྐབས་བགྲོ་གླེང་མང་བ་ཞིག་ གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ངོ་གདོང་དང་མ་མཐུན་པའི་སྒེར་སོ་ སོའི་ཚོར་བ་གསུང་སའི ་ སྡི ང ས་ཆ་ལྟ་བུ་ཞི ག ་ ཆགས་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་ཡོང་བསྡད་ཀྱི་འདུག དེ་ ཡིན་དུས་དེ་འདྲ་མ་ཡོང་བའི་ཐོག་ནས་དངོས་ཡོད་ གནས་སྟངས་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས། གྲོས་ཆོད་ ཀྱི་ངོ་གདོང་དང་མཐུན་པའི་ངོས་ནས་དགོངས་པ་ ཆེ་བཞེས་ཀྱི་ཆ་ཤས་བཞེས་རོགས་གནང་ཞེས་ཞུ་ རྒྱུ་ཡིན། དེ་ནས་ལས་རིམ་གཞན་ཞིག་ནི། མང་

ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༨ པའི་སྙན་ ཐོ་དེ་འདིར་ཕེབས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་ནས་ང་ ཚོ ་ བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ དབུས་ས་མ་ལག་ དང་བཅས་པའི་རྩིས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་ད་ལྟ་ གང་ལ་གང་འཚམ་གྱིས་རྩིས་གཙང་བྱུང་ཐུབ་པ་ དང་ཡག་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་མུ་མཐུད་ ནས་མཇུག་སྐྱོང་འགྲོ་དགོས་དུས། དེ་ཚོའི་ཐོག་ ལའང་མང་ཚོགས་རྩི ས ་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ ཚོགས་གཙོ་གཙོས་པའི་ཚོགས་མི་ཚང་མས་ཧུར་ ཐག་གནང་སོང་། སྙན་ཐོ་དེ་ད་རེས་གྲོས་ཚོགས་ ནང་བསླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་ང་ཚོས་ བགྲོ་གླེང་ཞུ་རྒྱུ་དང་། གཞན་ཡང་མཇུག་སྐྱོང་བྱ་ རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་ཀྱང་ཡོང་དགོས་ པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེ ་ བཞི ན ་ཁྲི མ ས་སྒྲི ག ་བསྐྱར་བཅོ ས ་ཁག་ ཅིག་ཡོད། དེ་ནས་ད་རེས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ ཉིན་མང་ཆེ་བ་དེ་བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་ལས་ བསྡོ མ ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་གཏོ ང ་དགོ ས ་པ་ཆགས་ཀྱི ་ ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ལས་བསྡོམས་རྒྱས་པ་དེ་ལྷན་ ཁང་ཁག་ནས་ཚུར་གནང་། དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ ལས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གསུམ་གྱིས་ཆ་བགོས་བྱས་ནས་ དེ་ཚོར་ཞིབ་འཇུག་དང་། དེ་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ ཟི ན ་པའི ་ སྙན་ཐོ ་ དེ ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནང་དུ་ བསྣམས་ནས་གཏན་འབེབས་བྱས་ནས། དེ་རིང་ འདིར་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ སོ་སོར་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་གཞིར་བཟུང་གི་ ཐོག་ནས་འབྲེལ་ཡོད་བཀའ་བློན་སོ་སོའི་ངོས་ནས་ ཀྱང་ལས་བསྡོམས་བསྡུས་པ་རེ་རེ་ཐད་ཀར་གྲོས་ ཚོགས་རང་ལ་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་ དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ང་ཚོས་བགྲོ་གླེང་བྱ་རྒྱུ་དང་། དྲི་བ་ དྲིས་ལན་གནང་རྒྱུ་རེད། དེ་ནས་ང་ཚོའི་གྲོས་ ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་མང་ཆེ་བ་ཞིག་དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ གཏོང་དགོས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་གཅིག་ ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ ་ ནས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་ལ་ཆ་ ཤས་ལེན་པའི་སྐབས་སུ། རྩ་བའི་ངས་སྔོན་ལ་ཞུས་ 19

ཟིན་པ་ཡིན། གྲོས་ཚོགས་ནང་བསམ་ཚུལ་མ་ མཐུན་པའི་རིགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་གནད་ འགག་ཆེན་པོ་ཅི་ཡང་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡོང་ཆོག་གི་ ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་ཕན་ ཚུན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ཟེར་ནའང་འདྲ། ང་རང་ཚོ ་ སོ ་ སོ འི ་ ཚོ ར ་བའི ་ དབང་དུ་སོ ང ་ནས་ གཞན་ལ་རྣམ་འགྱུར་དྲག་པོ་སྟོན་པ་དང་། དེ་ཇི་ བཞི ན ་གྱི ས ་ཚི ག ་རྩུབ་པོ ་ དང་ཐ་ཤལ་གྱི ་ རི ག ས་ བེད་སྤྱོད་གནང་བ་དེ་འདྲ་མ་ཡོང་བ་གནང་དགོས་ རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཆ་ཤས་ལེན་པའི་སྐབས་སུ་ སོ་སོའི་ངོས་ནས་ཆ་ཤས་བཞེས་པའི་དུས་ཚོད་དེ་ རང་ལ་ཁུངས་ལུང་རྒྱུ་མཚན་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ གི་ཐོག་ནས་ཆ་ཤས་བཞེས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། གྲོས་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཆེ ་ མཐོ ང ་དང་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བརྙན་ འཕྲིན་གཟིགས་མཁན་རྣམ་པ་ཡིན་ནའང་། ད་རེས་ གྲོས་ཚོགས་འདི་གནད་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་གླེང་མོལ་ ཡག་པོ་འགྲོ་ཡི་འདུག་སྙམ་པའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་སྤྲོད་ ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ད་ ལྟ་ང་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་འདིར་བཙན་བྱོལ་ནང་ནས་ ཨ་ཅང་ཅང་། བོད་ནང་ནས་ཀྱང་དོ་སྣང་གནང་སྡོད་ མཁན་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་འདྲ་ཡིན་ དུས་ང་རང་ཚོ ་ བོ ད ་མི ་ ས་ཡ་དྲུག་མཚོ ན ་པའི ་ ངོ ་ ཚབ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་དུས། འདིའི་ ཐོ ག ་ལ་ཚང་མས་ཐུགས་གཟབ་གནང་བའི ་ ཐོ ག ་ ནས་ཚིག་བརྗོད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། གྲོས་ ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཐོག་ལ་ཆ་ཤས་བཞེས་སྟངས་ སོ ག ས་གང་ཅི འི ་ ཐད་ནས་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་ཞི ག ་ ཡོ ང ་ཐུབ་རྒྱུར་ཚང་མས་འགན་ཁུར་ཆེ ་ བཞེ ས ་ གནང་རོགས་གནང་ཞེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ་ནས་ཚོགས་གཙོའི་མཇུག་བསྡོམས་ཀྱི་ སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུ་དེ། འདིར་མཚམས་འཇོག་རྒྱུ་ ཡིན། ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ དང་། སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༤ པ་འདི་དོན་ཕན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུར་ཚང་ མས་མཐུན་འགྱུར་གནང་རོགས་གནང་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་གནང་། །

གསུང་བཤད།

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་རྒྱ་གར་དང་བོད། རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་དཀའ་རྙོག་དང་དེ་སེལ་ཆེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཐོག་གི་བགྲོ་གླེང་ནང་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་མེག་ གྷན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡོངས་གླིང་སློབ་གྲྭ་རུ་

མཉམ་ཞུགས་གནང་བ།

(Himalaya Pariwar ,Himachal Pradesh)

ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་ཡིས་རྒྱ་གར་དང་བོད། རྒྱ་ ནག་དབར་གྱི ་ དཀའ་རྙོ ག ་དང་དེ ་ སེ ལ ་ཆེ ད ་ཀྱི ་ ཐབས་ལམ་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་ཡོད།

དེ་ཡང་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣།༣༠ ཐོག་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ ཨཅཱརྱ་ཡེ ་ ཤེ ས ་ཕུན་ཚོ ག ས་མཆོ ག ་གདན་ཞུས་ ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། བགྲོ་གླེང་ཐོག་ སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཧི་མ་ཅཱལ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་ བློན་ཆེན་ཟུར་པ་ (Prof.Prem Kumar Dhumal) མཆོག་དང་། དེ་བཞིན་བགྲོ་གླེང་གི་གསུང་ བཤད་གནང་མཁན་གཙོ ་ བོ ་ རྒྱ་གར་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཞབས་ (Indresh Ji) མཆོག གཞན་ཧི་མ་ཅཱལ་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་ཟུར་ པ་ (Shri Kishan Kapoor) མཆོ ག ་གི ས ་གཙོ ས ་གནད་ཡོ ད ་མི ་ སྣ་ཁག་ཅི ག ་ དང་། ས་གནས་བོད་རིགས་དང་རྒྱ་གར་མི་མང་ བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༥༠ ལྷག་ཕེབས་པའི་ཐོག་ མཛད་སྒོ་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་སྣང་གསལ་ མར་མེ་ཞལ་ཕྱེ་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ སྤྱི ་ ཡོ ང ས་ནང་ཞབས་ཕྱི ་ ཧུར་ཐག་ཞུ་མཁན་ས་ གནས་བོད་མི་ དང་། རྒྱ་གར་བ་ཁག་ཅིག་ལ་ཆེ་ བསྟོད་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་གནང་ཡོད།

དེ་རྗེས་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་ མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ཐོག་མར་ བོད་མིའི་འཐབ་རྩོ ད ་ཐོག་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ གཉིས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ ཞུ་རྒྱུ་དང་སྦྲགས། ཇི་སྲིད་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་མ་ གསལ་བར་དུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་ས་ མཚམས་སོ ག ས་ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་དུས་ནམ་ཡང་ གསལ་མི་ཐུབ། བྱས་ཙང་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་

གཉི ས ་ནས་མུ་མཐུད་བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་དང་།

དེ་བཞིན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ མི ་ འདྲ་བ་གསུམ་ཡོ ད ་པ་དེ ་ རྣམས་ནི ་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ། སློབ་ཕྲུག་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་བཅས་ཡིན་པ། རྒྱལ་ སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ ཆེན་ཐེངས་བདུན་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཐོག་མར་ རྒྱ་གར་ནང་འགོ་འཛུགས་གནང་བའི་སྐོར་ གསུངས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་དང་རྒྱ་གར་ དབར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་གཏིང་ཟབ་ཡོད་ པའི་སྐོར་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གསུངས་གནང་ཡོད།

བགྲོ་གླེང་གི་གསུང་བཤད་གནང་མཁན་ གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པའི་ སྐུ་ཞབས་ (Indresh Ji) མཆོག་གིས་བོད་ཅེས་ པའི ་ རྒྱལ་ཁབ་ནི ་ ཆོ ས ་དང་ཞི ་ བདེ འི ་ ལྟེ་གནས་ ཤིག་ཡིན་པ་དང་། འདས་པའི་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་ 20

བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འགའ་ཤིག་གླེང་ རྗེས། བོད་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་རང་བཞིན་ཁྱིམ་མཚེས་ རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་ལས་རྒྱ་ནག་མིན་པ་དང་། བོ ད ་ས་ཡོ ང ས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས ་ཧམ་ བཟུང་བྱས་ནས། བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་རྩ་མེད་བཟོ་ བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་མཚུངས་དྲག་གནོན་ གྱི ས ་དམར་པོ འི ་ རི ང ་ལུགས་སྤེ ལ ་བཞི ན ་ཡོ ད ། ཅེས་དང་། དེང་སང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ནི་སྲིད་ དབང་སྒེར་འཛིན་གྱི་རིང་ལུགས་དང་། དམར་པོའི་ རིང་ལུགས། དྲག་གནོན་གདུག་རྩུབ་ཅན་ཞིག་ལ་ ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས། དེ་བཞིན་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དམག་མི་དང་། རྒྱུག་ཆུ་ སོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ཞི་བདེར་དུས་རྟག་ ཏུ་ཉེན་ཁ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་ དུས་ཆེན་སྐབས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ཉོ་རྒྱུར་མི་ མང་ནས་བཀག་སྡོ མ ་བྱ་དགོ ས ་པའི ་ འབོ ད ་སྐུལ་ ཞུས་གནང་ཡོད། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་ནི་ བོད་མི་ཚོར་ཡོད་པས། བོད་མི་ཚོས་རང་བཙན་ དང་། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་མིང་དོན་ མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གང་རྩོད་ཀྱང་ཁོ་ ཚོའི་འདོད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་གནང་ཡོད། །

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༤ པའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་མཇུག་བསྡོམས་

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ དུས་ ༤ པའི་མཇུག་ བསྡོམས་ཀྱི་ཐོག་ལ། རྩ་བའི་ ཚོགས་གཙོའི་ངོས་ནས་ གཏམ་བཤད་རིང་པོ་ཞུ་རྒྱུའི་ གྲ་སྒྲིག་གང་ཡང་ཞུས་མེད། འོན་ཀྱང་ཚོགས་གཙོས་གང་ བཤད་པ་དེ ་ ཚོ ག ས་འདུའི ་ གྲུབ་འབྲས་དང་འབྲེ ལ ་བ་ ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་མ་ གཏོགས་ཐག་གཅོད་དང་

བཀོད་ཁྱབ་གང་ཡང་ཆགས་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། དེ་ནས་ང་ཚོས་ལས་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་ ཐོག་ནས་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ལྔ་དང་། དེ ་ བཞི ན ་དུ་གདུང་སེ མ ས་མཉམ་བསྐྱེ ད ་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ ཆོད་དོན་ཚན་བདུན་ཡོད་པ་གཅིག་དང་། ཁྲིམས་ སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་རིགས་གཅིག་ཕེབས་ཡོད། ང་ ཚོ་སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༤ པའི་ལས་རིམ་མང་ཆེ་བ་དེ་བཀའ་བློན་ལྷན་ཁང་ ཁག་གི་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་དང་། སྤྱི་འཐུས་ རྒྱུན་ལས་ཀྱི ་ ཐོག་ནས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི ་ ལས་ བསྡོ མ ས་རྒྱས་པར་ཞི བ ་འཇུག་གནང་བའི ་ སྙན་ ཐོ འི ་ ཐོ ག ་ལ་བགྲོ ་ གླེ ང ་དང་ལན་འདེ བ ས་གསལ་ བཤད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ལ་དུས་ཚོད་མང་ཙམ་ཞིག་ བཏང་ཡོད་པ་རེད། དུས་ཚོད་བཏང་བའི་ནང་ལ་ ཡིན་ནའང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་གཙོས་པའི་དཔལ་ ལྡན་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ འཐུས་མི་ཡོངས་ནས་ཚ་ཚ་འུར་འུར་གྱི་ཐོག་ནས་ ལས་རི མ ་ཕེ བ ས་པ་རྣམས་ལ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྦྲེལ་ པོའི་ངོས་ནས་འཆར་གཞི་གཞིར་བཟུང་གིས་ལས་ རིམ་ཡག་ཐག་ཆོད་ཅིག་བྱུང་སོང་སྙམ་པའི་ཚོར་ སྣང་བྱུང་།

གསུང་བཤད་གནང་བ།

རྩ་བའི ་ ང་ཚོས་ལས་དོན་གང་དང་གང་ བརྩམས་པ་ཡིན་ནའང་། གཅིག་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་ འཛུགས་དང་བོད་མི་རིགས་དབར་ལས་དོན་ཐོག་ ལ་འབྲེལ་བ་ཆགས་དགོས་པ་གཅིག་དང་། གཉིས་ ཐད་ནས་ང་རང་ཚོ་བོད་མིའི་བདེན་མཐའ་གསལ་ ཆེད་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ གནས་སྟངས་རེད། ང་རང་ཚོས་ལས་རིམ་མང་པོ་ ཞིག་བསྒྲིགས་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཀྱང་ ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་མཚོན་ན། རྒྱ་ ནག་གཞུང་གི ས ་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་དམར་ ཤོག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་འཕྲལ་མར་འགྱུར་བ་འགྲོ་ ཡི་རེད་ཅེས་བཤད་ཚོད་ཐིག་གི་མི་འདུག་སྟེ། ཡིན་ ནའང་དམར་ཤོག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ ནང་ལ་འགྱུར་བ་མང་པོ ་ ཞི ག ་འགྲོ​ོ ་ ཡི ་ ཡོ ད ་པ་དེ ་ རང་བཞིན་གྱི་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག དེ་ཡང་ཕྱོགས་ གཅིག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ནས་ བཟང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ འགྱུར་བ་འགྲོ ་ བ་ཞི ག ་ལ་ངོ ས ་ འཛི ན ་བྱས་ན་མི ་ འགྲི ག ་པའང་མེ ད ་པའི ་ གནས་ སྟངས་ཤིག་ཡོང་གི་འདུག ཉེ་ཆར་མཉམ་འབྲེལ་ རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་ ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ (Wang Yi) ཞེས་པ་དེས་ 21

གཏམ་བཤད་གནང་འདུག སྐབས་དེ ར ་ཁོ ང ་གི ས ་རྡུལ་ ཕྲན་མཚོན་ཆ་དང་འབྲེ ལ ་ བའི་གནད་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ རུང་ཕན་ཚུན་སྐད་ཆ་བཤད་ ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས་པ་ རེད་ཅེས་བཀའ་མོལ་དེ་འདྲ་ གསུངས་འདུག གནས་ སྟངས་དེ་འདྲར་གཞིགས་ན། སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ དགོངས་གཞི་རེད། བོད་

མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་རེད། མདོར་ ན་སྲིད་བྱུས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཕན་ གྱི ་ ལམ་ནས་ང་རང་ཚོ་མདུན་སྐྱོ ད ་བྱེ ད ་ཐུབ་ དགོས་པ་རེད། གཅིག་བྱས་ན་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ འགྱུར་བ་འགྲོ ་ བའི ་ གནས་སྟངས་ཆགས་ཀྱི ་ མེ ད ་ དམ་སྙམ་པའི་རེ་བ་མཐོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ ནའང་ང་རང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་རེད། དེ་ཚོའི་ཐོག་ ནས་གོ ་ སྐབས་དམ་འཛི ན ་གནང་དགོ ས ་པ་དང་། གནས་སྟངས་དེའི་ཐོག་ལ་འཐུས་ཤོར་མ་འགྲོ་བ་ གནང་ཐུབ་དགོས་པ་དེའང་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེ་བ་ ཞིག་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་ གནད་དོ ན ་གྱི ་ ཐོ ག ་ལ་ལག་པ་མ་འཆང་བར་མུ་ མཐུད་ནས་ལྷག་ཐུབ་ཐབས་མེ ད ་པ་ལྟ་བུ་ཞི ག ་ མཐོང་གི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གཅིག་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་སེམས་ཤུགས། ལྷག་བསམ་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་བོད་མི་རིགས་ ཀྱི ་ འདུ་ཤེ ས ་དམ་འཛི ན ་གནང་དགོ ས ་པ་དེ ་ ཡང་ གནས་སྟངས་གཅིག་རེད། དེ་ནས་ང་རང་ཚོ་བཙན་ བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ། གཙོ་བོ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་བོད་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་སེམས་ཁུར་རེད། དེ་

གསུང་བཤད། བཞི ན ་དུ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་བོ ད ་ དོན་ཐོག་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ ནག་གཞུང་གིས་བོད་དོན་ཐོག་ལ་ལག་པ་མ་འཆང་ ནས་ཟུར་ལ་གཡུག་བཞག་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ རྩ་བ་ཉི ད ་ནས་ཆགས་ཀྱི ་ མི ་ འདུག་ཅེ ས ་ཚོ ག ས་ གཙོས་མཐོང་ཚུལ་ཞིག་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ ་ བཞི ན ་དུ་ང་ཚོ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་ རི མ ་ནང་ལ་སྤྱི ་ འཐུས་སྒེ ར ་གྱི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ཅི ག ་ ཕེབས་ཡོད། དེ་ཚོ་མང་མོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཏན་ འབེབས་ཞུ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། གཙོ་བོ་བོད་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུས་སའི་ཡན་ལག་ལ་གཏམ་ བཤད་ཡི ག ་འབྲེ ལ ་རི ག ས་གཙོ ་ བོ ་ བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ ཡིག་ཐོག་ནས་གནང་དགོས་པའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་ བྱུང་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་ཀྱི་གནས་ སྟངས་ལ་གཞིགས་ན་ཚོགས་གཙོས་ཡག་པོ་བྱུང་ སོང་སྙམ་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ ཞེ་ན། ད་ལྟ་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་གནས་ སྟངས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་སེ མ ས་འཚབ་སྐྱེ ་ དགོ ས ་པའི ་ གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག གཅིག་ ནས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སེམས་ འཚབ་སྐྱེ ་ དགོ ས ་པའི ་ གནས་སྟངས་ཤི ག ་དང་། གཉི ས ་ཐད་ནས་ང་ཚོ ་ བཙན་བྱོ ལ ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོག་ནས་སེམས་འཚབ་སྐྱེ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ ཞིག་ཀྱང་ཆགས་འདུག དཔེར་ན། བོད་ལྟ་བུར་ཆ་ མཚོན་ན། རྒྱ་ནག་དང་ས་མཚམས་ཀྱི་བོད་མིའི་ གནས་སྟངས་རེད། གཞན་ཡང་བོད་ནང་ལ་རིགས་ གཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་མ་ཤེས་པའི་གནས་ སྟངས་སོགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་འདུག ང་ཚོ་ བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཡིན་ནའང་མང་ ཆེ་བ་ཞིག་གཞན་དབང་སྟབས་བསྟུན་ཆགས་ཡོད་ དུས། རང་རྐང་གི་ཐོག་ནས་ང་རང་ཚོ་བོད་ཀྱི་སྐད་ ཡིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ ནའང་ང་རང་ཚོས་གཞན་དབང་སྟབས་བསྟུན་གྱི་ འོག་ནས་གང་ལ་གང་འོས་པ་དང་། གང་ལ་གང་ འཚམ་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་དེ ་ རྒྱུན་ འཛི ན ་ཤུགས་ཆེ ན ་པོ ་ གནང་ཐུབ་དགོ ས ་པ་དེ ་

གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ང་ ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནང་ལ་བཞུགས་པའི་བོད་མི་ཚོའི་ ངོས་ནས་བལྟས་ནའང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དོ་ སྣང་གསར་པ་ཞིག་བསླེབས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ བཞིན་དུ་ཕྲུ་གུ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་ནའང་། བོད་ཀྱི་ཕྱུ་པ་ གྱོ ན ་རྒྱུ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་དོ ་ དབྱི ང ས་གསར་པ་ ཞིག་བསླེབས་བསྡད་འདུག དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་ང་ རང་ཚོའི་ཁོར་ཡུག་ཡག་ཏུ་འགྲོ་བ་གཅིག་དང་། སོ་ སོའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དོ་སྣང་ཆེ་རུ་ ཡོང་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་བོད་ཀྱི་སྐད་ ཡིག་ལ་ཏན་ཏན་ཐུགས་ཕན་སོས་པའི་རེ་བ་ཆེན་ པོ་ཞིག་ཀྱང་འདུག དེ་ཡིན་དུས་ང་རང་ཚོའི་ངོས་ ནས་གོ ་ སྐབས་དམ་འཛི ན ་གནང་དགོ ས ་པ་དང་། བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཡིན་ནའང་དེའི་ ཐོག་ལ་དོ་སྣང་དམིགས་བསལ་ཞིག་དང་ཤུགས་ ཆེ་རུ་གནང་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་ཞུ་ རྒྱུ་ཡིན། དེ་རིང་ང་ཚོའི་ལས་རིམ་གལ་ཆེ་བ་གཅིག་ དེ་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྐབས་ ༨ པའི་སྙན་ཐོ་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་ནས་ མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ རེད། ཚོགས་མི་རྣམ་པས་དངོས་གནས་ཕྱག་ལས་ ཧུར་ཐག་གནང་སོང་། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ཚོགས་ གཙོ་གཉི ས ་ཀྱི ་ ངོས་ནས་ཡི ན ་ནའང་བསྔགས་ བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོས་མཇུག་སྐྱོང་གནང་ ཕྱོགས་དེ་གོང་དུ་བགྲོ་གླེང་བྱས་མ་ཐག་པ་དེ་རེད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དབུས་སའི་ཡན་ལག་ཁག་ ལ་ད་ལྟའི་ཆར་ལྐོ ག ་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི ་ གནས་ སྟངས་ཤུགས་ཆེ་བ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ ནའང་སྒྲིག་གཞི་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོག་ ནས་རྩིས་ཞིབ་སྙན་ཐོའི་ནང་གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་ ལྷག་པ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ཚོའི་སྐོར་ལ་རིམ་ པས་ལན་འདེ བ ས་དང་གསལ་བཤད་ཀྱི ་ སྒོ ་ ནས་ འགྲིག་འགྲོ་བ་གཅིག་དང་། བྱུང་ན་འབྱུང་འགྱུར་ང་ ཚོ་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་ཡང་བསྐྱར་ འཛུགས་མ་དགོ ས ་པའི ་ གནས་སྟངས་ཤི ག ་བཟོ ་ 22

དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་ང་རང་ཚོ་དེ་རིང་གི་བཀའ་བློན་ལྷན་ ཁང་ཁག་གི ་ ལས་བསྡོ མ ས་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་ ནས་བགྲོ་གླེང་མང་ཤོས་ཤིག ནང་སྲིད་ལས་ ཁུངས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་ཡིན་པ་དང་། དེ་ ཡང་མང་ཤོས་ཤིག་བུད་མེད་ཀྱི་ཉིན་མོའི་ཐོག་ལ་ བགྲོ​ོ་གླེང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡིན་ དུས་སྟངས་འཛིན་བྱེད་མཁན་གྱི་ངོས་ནས་གང་ལ་ གང་འཚམ་གྱི ས ་སྟངས་འཛི ན ་བྱས་པ་ཡི ན ་ཏེ ། ཡི ན ་ནའང་སྟངས་འཛི ན ་བྱེ ད ་དུས་གནས་ཚུལ་ རིགས་གཅིག་བདེ་བོ་མེད་པའི་གནས་སྟངས་ འགའ་ཡོང་གི་འདུག གླེང་གཞི་མང་བ་དེ་བུད་མེད་ ཀྱི་ཉིན་མོའི་གནས་སྟངས་དེ་ཆགས་པ་རེད། དེ་ ཡིན་དུས་བུད་མེད་ཀྱི་ཉིན་མོ་དགོས་འདུག་དང་མི་ འདུག་ཅེས་པ་དེའི་ཐད་ལ་བགྲོ་གླེང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ བསླེབས་པ་རེད། དེ་ཚོའི་ཐད་ལའང་འཛིན་སྐྱོང་ བཀའ་ཤག་གི ས ་གོ ་ བསྡུར་སྦྱངས་བཤད་གནང་ ཐུབ་དགོས་པ་དང་། བྱུང་ན་སྙན་གསན་ཞུ་དགོས་ ནའང་ཞུས་ནས་གང་ལྟར་བསྐྱར་དུ་བགྲོ ་ གླེ ང ་མ་ ཡོང་བ་ཞིག་གནང་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་འདི་ གཅིག་པུ་མ་རེད། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་ཉིན་མོའི་ དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་ ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་བགྲོ་གླེང་བྱུང་སའི་གཞི་ རྩ་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་། སྒྲིག་ གཞི་སོགས་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་དང་འབྲེལ་ བའི་ཆ་ནས་གླེང་སློང་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། དེ་ཚོར་ འཛིན་སྐྱོང་གི་ངོས་ནས་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་དགོས་ པ་དང་། ཐག་གཅོད་དང་ལག་བསྟར་གང་དང་གང་ གནང་དགོས་པ་གོ་བསྡུར་གནང་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཧ་ ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་ཡིན་ དུས་དེ་ལྟར་གནང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ གྲོས་ཚོགས་ནང་ལ་ཡང་ཡང་གླེང་སློང་མི་ཡོང་བ་ ཞིག་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད་སྙམ། དེ་ལས་གལ་ཆེ་བ་ མང་པོ་ཞིག་ལ་དུས་ཚོད་གཏོང་ཐུབ་པར་ཏན་ཏན་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཐུགས་ཕན་སོས་ཀྱི་རེད་སྙམ། དེ ་ བཞི ན ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་སྐྱོ ང ་ བའི ་ སྐབས་སུ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ གཉི ས ་ལ་ཚོ ར ་སྣང་ ངམ། གང་ལྟར་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ང་རང་ཚོ་ གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་དང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ ཚོས་བགྲོ་གླེང་གི་ཆ་ཤས་བཞེས་ཕྱོགས། དེ་ བཞིན་གྱི ་ བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་ལན་འདེབས་ གསལ་བཤད་སོགས་དངོས་གནས་ཧ་ཅང་གི་ཚད་ མཐོན་པོ་རེད་འདུག དེ་ཡིན་དུས་དེ་ཚོའི་གྲས་ལ་ ང་ཚོས་དགའ་བ་སྒོམ་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ རེད། ངས་མིང་ཞུ་མི་དགོས་པའི་ཐོག་ནས། གནད་ ཡོད་མི་གཅིག་གིས་ཁྱེད་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ བསྡད་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། ལམ་སང་གྲོས་ ཚོ ག ས་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཀྱི ་ འདུག་ ཅེས་ཞུ་དུས། ཁོང་བོད་པ་མ་རེད། ཁོང་གིས་ལམ་ སང་ཁྱེད་ཚོ་དཔེ་ཧ་ལས་པ་རེད་འདུག སོ་སོའི་ སྐད་ཡིག་གི་ཐོག་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་བགྲོ་གླེང་དང་བེད་ སྤྱོད་བཏང་ཐུབ་པ་དེ་ཡང་དངོས་གནས་ཧ་ལས་པ་ ཞིག་རེད་འདུག ང་ཚོ་རང་བཙན་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ ཁབ་ཀྱི་ནང་ལ་དེ་ལྟ་བུ་ཚགས་ཚུད་པོ་ཡག་པོ་ཞིག་ འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་དང་ ལས་དོན་བཅས་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ ནས་དེ་འདྲའི་ལས་རིམ་ཚགས་ཚུད་པོ་འགྲོ་ཐུབ་ ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད་ཅེས་གསུང་མཁན་འགའ་ཡོང་གི་ འདུག དེ་ཡིན་དུས་འདི་ཚོ་ང་ཚོ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ ཐོག་ནས་དགའ་བ་སྒོམ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ ཤིག་རེད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ནས་དེ་རིང་ང་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ རིམ་ཞིག་དང་འབྲེ ལ་བའི་ཐོག་ནས་གྲོས་ཚོགས་ ཚོ ག ས་ཐེ ང ས་ཤི ག ་ཚོ ག ས་མ་ཐུབ་པའི ་ གནས་ སྟངས་ཆགས་པ་རེད། དེ་ཡིན་དུས་བཀུར་འོས་སྤྱི་ འཐུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐབས་དེར་གཏམ་བཤད་གནང་ སྟངས་དང་། ཚིག་ཆ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྟངས་ཀྱི་ ཐོག་ནས་སེམས་འཚབ་ཆགས་དགོས་པའི་གནས་ སྟངས་ཤིག་ཀྱང་ཆགས་པ་རེད། དེར་བརྟེན་དཔལ་ ལྡན་སྲི ད ་སྐྱོ ང ་མཆོ ག ་ནས་རྩད་གཅོ ད ་དང་གྲོ ས ་

ཚོགས་ནང་ལ་གཏམ་བཤད་ཕེབས་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་གཙོའི་ཐོག་ནས་གཏམ་བཤད་ཞུ་ དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་པ་རེད། རྩ་བའི་ གནས་ཚུལ་དེ་གསལ་པོ་ཆགས་པའི་རྗེ ས ་ལ་ བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚིག་ཆ་ དེ་ཚོ་ཚང་མ་ཕྱིར་འཐེན་ཞུ་ཡི་ཡིན་ཞེས་ཞུས་ཡོད་ པ་རེད། ཡིན་ནའང་ཚིག་ཆ་དེ་ཚོ་ཕྱིར་འཐེན་ཞུས་ ཚར་བའི་རྗེས་ལ་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ ནས་མི་འགྲིག་པ་ཡོད་པ་མ་རེད་ཀྱང་། གལ་པོ་ཆེ་ ལ་ནན་ཏན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཚོགས་གཙོས་ཡར་ལངས་ ཏེ ་ དེ ་ དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཚི ག ་ཆ་ཐམས་ཅད་གྲོ ས ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དེ བ ་ཐེ ར ་ནང་ནས་ཕྱི ར ་འཐེ ན ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡི ན ་ཞེ ས ་གསལ་པོ ་ བྱས་ནས་ཐག་གཅོ ད ་ཞུས་ ཡོད། དེ་ཡིན་དུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་ཀྱི་ ཆ་ནས་ཐག་གཅོད་ཚད་མཐོ་ཤོས་ལྟ་བུ་ཆགས་ཀྱི་ ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ང་རང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ ཀྱི་ཐོག་ལ་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཐུན་ལམ་ལ་ གནོད་གཞི་བཟོ་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཀྱི་ གཞི ་ གང་ཡང་ལྷག་མེ ད ་ཅེ ས ་དེ ་ གསལ་པོ ་ བྱས་ ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ཡིན་དུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ འཐུས་མི་རྣམ་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ཆེའི་མང་ ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཡིན་ནའང་རེད། བློ་བདེ་བོ་ གནང་རོགས་བགྱིས་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལར་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ གཞིགས་ན། བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་གོ་ སྐབས་ལེན་དུས་ཚོར་བའི་དབང་གིས་སྐད་ཆ་རེ་ ཟུང་རིང་ཐུང་ཤོར་བ་མཚམས་རེ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ རེད། དེ་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམ་པ་ཡི ན ་ནའང་འགན་ཁུར་གནང་ དགོས་པ་ཞིག་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ཆེའི་མང་ ཚོགས་ཀྱི་དེའི་ཐོག་འགན་ཁུར་གནང་དགོས་པ་ཧ་ ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་ལྟ་བུའི་ བཀའ་མོ ལ ་གསུང་པ་དེ ་ དག་བཅད་བཏུབ་བྱས་ ནས་ཕར་ཚུར་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའི་ནང་ལ་བེད་སྤྱོད་ གང་བྱུང་བཏང་བ་དེ། ངས་བལྟས་ན་དེ་འགན་ཁུར་ 23

ཡག་པོ་ཞིག་མ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། དེ་ཡིན་དུས་ འགན་ཁུར་ཡག་པོ་ཡིན་ན་དང་པོ་སོ་སོ་ནས་འགོ་ བཙུགས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་འདི་བརྟན་ལྷིང་དང་ལྷིང་ འཇགས། མཐུན་ལམ་ཡོང་རྒྱུར་ང་ཚོས་འབད་ བརྩོན་བྱ་ཐུབ་དགོས་པ་དེའང་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ལར་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པ་ རེད། བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་དེ་ཉིད་རེད། མ་འོངས་ པའི་ང་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ལ་གླེང་སློང་ག་རེ་ གནང་བ་ཡིན་ནའང་འགྲིག་གི་རེད། ཡིན་ནའང་ གནང་ལུགས་གནང་ཕྱོ ག ས་དེ་རྒྱུ་མཚན་དང་ ཁུངས་ལུང་ལྡན་པའི་ ཐོག ་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུ་ ཡིན་ནའང་འདྲ། ལུས་ངག་གཉིས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་ཡིན་ ནའང་འདྲ། ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡོང་བ་ཡིན་ན། གཟིགས་མཁན་གྱི་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཡིན་ནའང་ བཀུར་འོ ས ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འཐུས་མི ་ རྣམ་པར་ ཡིད་ཆེས་དང་ཆ་འཇོག་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོང་བའི་རེ་ བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡིན་དུས་འབྱུང་འགྱུར་ ང་ཚོ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འཐུས་མི ་ རྣམ་པ་ཡི ན ་ ནའང་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི ་ སྒོ ་ ནས་འགན་ཁུར་ བཞེ ས ་ཐུབ་དགོ ས ་པ་དེ ་ གལ་ཆེ ན ་པོ ་ རེ ད ་ཅེ ས ་ ངས་འབོད་སྐུལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་རེད། ང་རང་ཚོས་དུས་ རྒྱུན་དུ་ནས་གཏམ་བཤད་ནང་ལ་ཞུ་ཡི ་ ཡོ ད ་པ་ རེད། ང་རང་ཚོ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ ཚང་མ་སྐྱིད་ན་མཉམ་སྐྱིད་དང་སྡུག་ན་མཉམ་སྡུག་ དགོ ས ་ཀྱི ་ རེ ད ་ཅེ ས ་ཚང་མའི ་ དམ་བཅའ་དེ ་ རང་ རེད། དམ་བཅའ་དེ་རང་རེད་དེ་མཚམས་རེ་ང་རང་ ཚོ འི ་ གནང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་བརྡབ་གསི ག ་ རིགས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཡོང་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། བྱས་ཙང་དེ་མ་ཡོང་བ་བྱ་དགོས་པ་དེ་ང་ཚོའི་གྲོས་ ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ། རྒྱ་ ཆེ འི ་ མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ཡི ན ་ནའང་འགན་ ཁུར་དགོས་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ནམ་རྒྱུན་ང་ རང་ཚོས་ཆིག་སྒྲིལ་ཟེར་དུས་དོན་ཐོག་ང་རང་ཚོ་

གསུང་བཤད། ཚང་མ་མཉམ་དུ་སྡོད་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་དང་། མཉམ་ དུ་གནས་ཐུབ་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་རྒྱུ་ དེ་ཡང་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། མཉམ་གནས་དང་ མཉམ་དུ་བསྡད་ཐུབ་པ་དེ ་ དང་མཉམ་དུ་ནུས་པ་ མཉམ་སྤུངས་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ནུས་པ་ མཉམ་སྤུངས་བྱས་པའི་དུས་ཡུན་རིང་བསམ་ཚུལ་ མ་མཐུན་པ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། བསམ་ཚུལ་ཚང་ མ་གཅིག་འགྱུར་ཡོང་གི་རེད་དམ་ཟེར་ན། ང་ཚོས་ དུས་ནམ་ཡང་ཞུ་ཚོད་ཐིག་གི་མ་རེད། ཡིན་ནའང་ བསམ་ཚུལ་མ་མཐུན་པ་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་བགྲོ་ གླེང་དང་གོ་བསྡུར་སྦྱངས་བཤད་གནང་སྟེ། ད་ལྟ་ང་ རང་ཚོའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་འདིའི་ ཐོག་ནས་བོད་མི་རིགས་དང་བོད་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་ རྒྱང་གསུམ་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུའི་ཐག་ཆོད་ ཡོང་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། མ་འོངས་ པར་ང་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ ལ་ཡི ན ་ནའང་དེ ་ འདྲའི ་ འགན་ཁུར་བཞེ ས ་ཐུབ་ དགོ ས ་རྒྱུ་དེ ་ ད་ལྟའི ་ དུས་ཚོ ད ་ལ་ཧ་ཅང་གི ་ གལ་ ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོ ག ་ང་ཚོ ་ བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ བླ་ན་མེ ད ་པའི ་ མགོ ན ་སྐྱབས་དང་མཚོ ན ་རྟགས་ཆགས་བསྡད་ ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོའི་གྲས་ང་རང་ཚོས་ཡིད་ལ་ བཅངས་ཏེ ་ ཁོ ང ་གི ་ དགུང་ལོ འི ་ བབ་དང་གནས་ སྟངས་མང་པོ་ཞིག ད་ཆ་མིའི་ལུས་སུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་ ཡོད་དུས་སྐུ་ངལ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། ཡིན་ ནའང་དེ ་ འདྲའི ་ སྐུ་ངལ་ཁྱད་བསད་ཀྱི ས ་བོ ད ་མི ་ རིགས་དང་བོད་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་གྱི་ གནས་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ལ་སེམས་འཁུར་གནང་ནས་ དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ལས་ཤུགས་ཆེན་པོ་བསྐྱོན་གནང་བ་ དེ་ཚོ་དངོས་གནས་ང་ཚོས་མཇལ་བ་ཙམ་གྱིས་སོ་ སོ འི ་ སེ མ ས་པའི ་ ནང་ལ་ཚོ ར ་བ་མ་འདྲ་བ་ཞི ག ་ བསླེབས་ཡོང་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཀྱང་ཆགས་ བསྡད་འདུག མདོར་ན་ཁོང་གི་དགོངས་གཞི་དང་ མཐུན་པ། ཁོང་གི་ཇི་ལྟར་གསུང་པ་དེ་བཞིན་དང་ དེའི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་འབད་སྒྲུབ་བྱ་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་

དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ང་རང་ ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལའང་གླེང་སློང་མང་པོ་བྱུང་ སོང་། དེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་གི་ཐོག་ནས་གསལ་ བཤད་དེ་འདྲའང་ཞུས་སོང་། (Guwahati) ནས་

ཡི་བར་ལ་གནམ་གྲུ་འཕུར་བའི་ སྐབས་སུ་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་མར་ ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་ནས་གྷ་གྷལ་ལ་ཕེབས་དུས། དེ་དུས་སྲིད་སྐྱོང་ང་གཉིས་མཉམ་དུ་ཕེབས་བསུར་ བཅར་བ་རེད། བཅར་བའི་སྐབས་སུ་མཇལ་དར་ ཡང་ཕུལ་བ་དང་། ༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེས་ གསུངས་དོན་ལ། ” གནམ་གྲུ་ཆུང་ཆུང་དེའི་ནང་ འགྲོ ་ དུས་ཆར་འཚུབ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ཨ་ཁ་གནས་ སྟངས་ཤིག་ལྷག་སོང་སྙམ་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་ཞེས་ གསུངས་པ་དང་། ཡིན་ཡང་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་ གནས་སྟངས་དེ་གང་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ན་བསམ་ པ་སེམས་པའི་ནང་ཤུགས་ཆེན་པོ་དྲན་སོང་ ” ཟེར་ནས་ང་ཚོར་དེ་གསུངས་གནང་སོང་། གང་ ལྟར་༸སྐྱབས་མགོ ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ ཡི ས ་དེ ་ འདྲའི ་ མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་བསྐྱངས་པ་དང་། སེམས་ནང་ ལ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སེམས་ཁུར་གནང་བ་དེ་ཚོ་ཧ་ ཅང་གི ས ་ང་ཚོ ར ་བཀའ་དྲིན་ཆེ ན ་པོ ་ དང་རླབས་ ཆེན་པོ་རེད། ད་ལྟ་ང་རང་ཚོའི་དུས་ཚོད་འདི་ལའང་ ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་ས་ཤོར་ནས་གནས་སྟངས་ ཐབས་སྐྱོ་པོ་འདྲ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཕྱོགས་ (Dibrugarh)

24

གཞན་ཞི ག ་ནས་ང་ཚོ ར ་སྐལ་བཟང་དུས་བཟང་ ཞིག་གི་གནས་སྟངས་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ང་ ཚོ ་ འདི ར ་མཉམ་འབྲེ ལ ་བྱེ ད ་ཐུབ་པ་དང་བཀའ་ མོལ་གནང་ཐུབ་པ། གང་ལྟར་མང་གཙོའི་སྒྲིག་ འཛུགས་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག ་ཡོང་ཐུབ་པའི ་ རྒྱུ་ མཚན་གཙོ་བོ་ནི། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ བཀའ་དྲིན་ཉག་ཅི ག ་ལ་བརྟེ ན ་ནས་ བྱུང་བ་ཡིན་ ཙང་། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ང་ཚོས་བཀའ་ དྲིན་ཚོར་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་འདུག་ཟེར་ ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་དང་མཉམ་དུ་དེ་ཞུས་ན་ཁྱད་ པར་མི་འདུག ན་ནིང་སྤྲེལ་ལོའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོ་ མཚོ་པདྨར་བཅར་བ་རེད། སྐུ་ངོ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ ཡོད་པ་རེད། ཞོགས་པ་ཆོས་སྐྱོང་ཁག་དེ་ཚོ་སྐུ་ གསོལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེའི་རྗེས་ལ་བར་གསེང་བཞག་ པ་རེད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གི ས ་ཆེ ད ་མངགས་ཡར་ཤོ ག ་ཟེ ར ་ནས་བཀའ་ གནང་འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་ང་ཚོ་ཡར་བཅར་བ་ ཡིན། བཅར་བའི་སྐབས་སུ་སྐབས་དེར་དགའ་ལྡན་ ཕོ་བྲང་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཡོད་པ་རེད་ལ། དེ་ བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་ གཉིས་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་ཆོས་རྒྱལ་བྱང་སེམས་ དེ་ཚོར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ། ལྷག་པར་དུ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་ བཙན་དང་འབྲེལ་བ་དམིགས་བསལ་ཡོད་ལུགས་ སྐོར་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེས་དེ་འདྲའི་བཀའ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། སློབ་ཕེབས་པའི་རྗེས་ལ། ད་ལྟ་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཏན་ ཏན་ལས་སྨོན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད་དཱ། དེ་འདྲ་ སོང་ཙང་ཁྱེད་རང་ཚོ་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ ནས་ཤུགས་རྒྱོབས་ཤོག་ཨ་ཟེར་ནས་བཀའ་ ཕེབས་སོང་། དེ་འདྲའི་གནད་དོན་འདིར་ཞུ་དགོས་ པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོ་ཚང་མ་བོད་ སྤྱི་པའི་ཐོག་ལ་འགན་འཁུར་མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཞིག་ ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་ལས་དོན་ག་རེ་ བརྩམས་ཀྱང་སྤོ བ ས་པ་དང་ལྡན་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ བོ ད ་མི ་ རི ག ས་ཆེ ད ་དུ་སེ མ ས་ཤུགས་སྐྱེ ་ ནས་ གནང་ཐུབ་དགོ ས ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ ་ གལ་ཆེ ན ་པོ ་ རེ ད ་ འདུག་ཟེར་ནས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ ་ བཞི ན ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་བཞི ་ པའི་ཐོག་ལ་ལས་དོན་གང་འཚམ་ཚགས་ཚུད་དང་ ཡག་པོ་གནང་གྲུབ་ཐུབ་སོང་། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ ཤག་ལ་བསམ་ཚུལ་མང་པོ་འབུལ་རྒྱུ་དང་། ཐུགས་ ཕན་སོ ས ་པ་ཏན་ཏན་ཡོ ད ་པ་རེ ད ་དྲན་གྱི ་ འདུག ལེགས་ཆ་ལེན་ཐུབ་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་པ་ཡིན་ཡང་། ཟླ་བ་དྲུག་གི་གནས་ སྟངས་མང་པོར་བརྟེན་ནས་མཐོང་བསྡད་པ་དེ་རིང་ འདིར་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཏན་ཏན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། འདི ་ ཚོ འི ་ ཐོ ག ་ལ་ཐུགས་བློ་བདེ ་ པོ ་ བྱུང་ཡོ ད ་ཀྱི ་ རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཡིན་ཡང་ང་རང་ཚོ་མུ་མཐུད་ ནས་བྱུང་ན་ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ ཆེ ད ་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་དགོ ས ་པ་དེ ་ གལ་ ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ཚོས་འབད་ བརྩོན་ཞུ་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ལྷག་པར་ དུ་གྲོས་ཚོགས་འདིའི་ནང་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་ འདུ་ཞིག་ཚོགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་རེ​ེད། དེའི་ ནང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དམིགས་ བསལ་གྱི ་བོད་དོན་ཞུ་འབོ ད ་གནང་རྒྱུ་དང་ལས་ འགུལ་སྤེ ལ ་རྒྱུའི་ཐོག་ལ་ལམ་རིམ་ཞིག་ཐག་ གཅོད་ཞུ་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད། དེ་གཞིར་བཟུང་སྤྱི་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནང་ལ་གོ་བསྡུར་བྱས་ནས་རིམ་ པས་མར་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་ཐོ ན ་གྱི ་ རེ ད ་བསམ་གྱི ་ འདུག ང་ཚོས་མཉམ་བཞུགས་གནང་ཐུབ་དགོས་

པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ ནས་མཉམ་བཞུགས་གནང་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་དེ་ འདྲ་བྱུང་ན། བཞུགས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་ དང་མཉམ་དུ་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་ བའི་སྐོར་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། རིགས་ གཅི ག ་ཐད་ཀར་སྐྱོ ན ་བརྗོ ད ་ཟེ ར ་ནའང་མི ་ འདུག གང་ལྟར་གནད་དོན་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད་པ་ རེད། དེར་བརྟེན་སྲི་ཞུ་བའི་ལས་བྱེད་རྣམ་པ་ཚང་ མའི་ཐོག་ནས་ཡིན་ཡང་། གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་གླེང་ སློང་འདི་འདྲ་བྱུང་སོང་སྙམ་པའི་ཐོག་ནས་དང་སོ་ སོ ་ དུས་རྟག་ཏུ་བོ ད ་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ སྲི ་ ཞུ་བ་ཞི ག ་ ཡིན་པར་བརྟེན། སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པར་ལྷག་ བསམ་རྣམ་དག་གི་སྒོ་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་ དུ་ལས་འགན་ཁུར་ཐུབ་དགོས་པ་ཞིག་དང་། ལས་ ཀ་དེ ་ སྲི ་ ཞུའི ་ ལས་བྱེ ད ་ཀྱི ་ བླང་དོ ར ་སྒྲི ག ་གཞི ་ གཞིར་བཟུང་གི་ཐོག་ནས་ལས་དོན་ནང་དུ་མཉམ་ ཞུགས་གནང་ཐུབ་དགོས་པ་དེ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་ པོ་རེད་འདུག་ཟེར་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་མ་དེར་ང་ཚོ་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་ པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་དུ། ཕྱི་དྲིལ་སྒྲ་བརྙན་སྡེ་ཚན་ གྱི ་ ཐོ ག ་ནས་མཐུན་འགྱུར་ཧ་ཅང་ཡག་པོ ་ གནང་ སོང་། འོན་ཀྱང་ང་ཚོར་ཐོག་མར་བར་ཆད་ལྟ་བུ་ ཕྲན་བུ་བྱུང་སོང་། དེ་ཡང་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ ནས་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གངས་སྐྱིད་ལ་ཨར་ པོའི་ལས་གཞི་འགྲོ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེ་འདྲའི་ ཐོག་ནས་དཀའ་ངལ་རེད་འདུག ཕྱོགས་གཞན་ ཞིག་ནི་ནང་གི་གློག་སྐུད་འཁྲིད་སྟངས་དང་དེ་འདྲའི་ ཐོག་ནས་གནས་སྟངས་བྱུང་འདུག གཞན་ཡང་ གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནས་ གཟིགས་མཁན་རྣམ་པ་དང་། བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པ་ཡིན་ནའང་དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ཐུགས་སུན་པོ་ ཏོག་ཙམ་བྱུང་སོང་བསམ་སོང་། སོང་ཙང་དེར་ ཚོགས་གཙོའི་ངོས་ནས་དགོངས་སེལ་ཞུས་པའི་ ཐོག་ནས་མ་འོངས་པར་དེའི་རིགས་མ་ཡོང་རྒྱུར་ གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཐབས་ལམ་ག་རེ་འདུག་ ཀྱང་གནང་ཐུབ་དགོས་པ་ཞིག་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་ 25

དྲིལ་སྒྲ་བརྙན་སྡེ་ཚན་ངོས་ནས་ཀྱང་མཐུན་འགྱུར་ སྔར་ལྷག་ཞུ་ཡི་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། གཞན་ཞིག་ནི་ བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་ཀྱི་ ཐོག་ནས་ང་ཚོར་འདིར་ཕྱི་མི་ལྟ་རྟོག་བྱེད་རྒྱུ་དང་། གཞན་དག་གི་ཐོག་ལ་ལས་འགན་ཤུགས་ཆེན་པོ་ ཁུར་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་རྣམ་པ་ཡིན་ཡང་དུས་ཚོད་ ལ་མ་ལྟོས་པའི་ཐོག་ནས་འགན་ཁུར་གནང་སོང་ཞུ་ རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་ བྱེ ད ་རྣམ་པ་ཡི ན ་ཡང་ཞོ ག ས་པ་སྔ་ལངས་དང་ དགོ ང ་མོ ་ ཕྱི ་ ཉལ་གྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ལས་བྱེ ད ་དེ ་ དག་ བྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་ པར་དུ་ཚོ ག ས་དྲུང་ཡི ན ་ནའང་ཤུགས་ཆེ ན ་པོ འི ་ ཐོག་ནས་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་གནང་སོང་། དེ་འདྲའི་ཐོག་ ནས་ཚོ ག ས་གཙོ ་སྦྲེལ་པོ འི ་ ངོ ས ་ནས་ང་ཚོ ་ གྲོ ས ་ ཚོག ས་ལ་མཐུན་འགྱུར་གནང་མཁན་ཕྱི ་ དྲིལ་སྒྲ་ བརྙན་སྡེ་ཚན་དང་། བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས། དེ་ བཞིན་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་འགོ་ མང་ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ང་ཚོ་གྲོས་ ཚོ ག ས་འདི ་ གྲོ ལ ་བའི ་ ཟླ་བ་དྲུག་གི ་ རྗེ ས ་ལ་སླར་ ཡང་ལྷན་འཛོམས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེའི་བར་ དུ་ཚང་མ་སྐུ་གཟུགས་བདེ་ཐང་ཡོང་བ་དང་། བསྐྱར་དུ་བོ ད ་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ ཆེ ད ་དུ་ལས་དོ ན ་གྱི ་ ཐོག་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐུབ་པའི་སྨོན་འདུན་ ཞུ་རྒྱུ་བཅས། མཐའ་དོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་ བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་བཞེད་ལྷུན་གྱི་འགྲུབ་པ། བོ ད ་དོ ན ་བདེ ན ་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི ་ སྨོན་ འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཐུགས་རྗེ་ཆེ།།

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ།

དུ་ (Art of central Asia and Art of Far East) དམིགས་བསལ་བོད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ པའི་སྡེ་ཚན་དུ་གཟིགས་བསྐོར་གནང་ཡོད་འདུག

ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམ་པས་སེན་པི་ཊར་སེ་ བྷག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ (University of St.Petersburg ) གི་སློབ་དཔོན་ (Grokhovski, Head of Tibetan and Mongolian Department)

ལགས་དང་། (Dr.Us-

pensky, Lecturer of Tibetan and Mongolian

༄༅། ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཕྱི་ནང་ ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མཇལ་འཕྲད་དང་། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་སྔར་ལྷག་ཐོབ་ཐབས་ཆེ ད ་ ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཡོད་པ་བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༩ ནས་ ༡༦ བར་ སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ སྤྱི ་ འཐུས་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་མཆོག སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ གྲགས་པ་མཆོག་བཅས་རྣམ་པ་གསུམ་བོད་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཨུ་རུ་སུ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་ གི ་ གོ ་ སྒྲི ག ་འོ ག ་ཨུ་རུ་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གཞུང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་ཡོད།

དེ་ཡང་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་ མི་རྣམ་པ་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ པའི་ ཐོག་ཨུ་རུ་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཕེབས་འབྱོར་ མཚམས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཨུ་རུ་སུ་སྐུ་ ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་དྲུང་ཆེ་ཀརྨ་བསྟན་འཛིན་ ལགས་དང་། ལས་བྱེད་ཨུ་རུ་སུའི་མི་རིགས་ཡིན་ པ་ཀེ་མ་ན་མི་ལགས། མོ་སི་ཁོ་བོད་རིགས་ཚོགས་ པའི ་ ཚོ ག ས་གཞོ ན ་སྨན་པ་ཟླ་བ་ཚེ ་ རི ང ་ལགས་ བཅས་ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་ཞུས་གནང་ཡོད་ པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཨུ་རུ་སུའི་གྲོང་

ཁྱེར་སེན་པི་ཊར་སེ་བྷག་ (St Petersburg) ཏུ་ ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གནང་སྟེ ་ ས་གནས་སུ་འབྱོ ར ་སྐབས་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་གསུམ་ ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་ཞུས་གནང་ཡོད།

དེ་ཉིན་མཚན་ཞབས་ངག་དབང་རྡོ་རྗེས་ བཞེངས་བསྐྲུན་གནང་བའི་དགོན་པར་གནས་ མཇལ་དང་། དགོན་པའི་མཁན་པོ་མཆོག་དང་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་འདས་པའི་བོད་དང་སོག་པོའི་ དབར་གྱི ་ འབྲེ ལ ་བ་དང་མ་འོ ང ས་བཅས་ཀྱི ་ སྐོར་ ཕན་ཚུན་གླེ ང ་མོ ལ ་གནང་གྲུབ་མཚམས་འཛམ་ གླི ང ་ནང་སྐད་གྲགས་ཡོ ད ་པའི ་ ཀོ ནྶ ་ཏ་ཀ་མེ ་ ར་ འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ (Kunstkamera Museum)

26

Department)

ལགས།

(Badma

Narmaev, Lecturer of Tibetan and Mon-

བཅས་རྣམ་པ་གསུམ་ དང་། དེ་བཞིན་དེ་གའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་དང་ལྷན་ འཛོམས་ཀྱིས་བོད་དོན་ཐོག་འགྲེལ་བཤད་དང་དྲི་ བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད།

སྐབས་དེར་སེན་པི་ཊར་སེ་བྷག་གི་ གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་བོད་དང་སོག་པའི་ སློ བ ་གཉེ ར ་སྡེ ་ ཚན་གྱི ་ འགན་འཛི ན ་ནས་གསུང་ དོན། ད་ཐེངས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་སློབ་ གཉེར་ཁང་དུ་ཕེབས་པ་ཐོག་མ་ཡིན་པས། དེ་ནི་ལོ་ རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། མ་ འོ ང ས་པར་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་དང་གཙུག་ golian Department)

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ལག་སློ བ ་གཉེ ར ་ཁང་གཉི ས ་དབར་འབྲེ ལ ་བ་ཇེ ་ ཟབ་འགྲོ་བའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་གནང་ཡོད་ འདུག

དེ་ནས་སེན་པི་ཊར་སེ་སྦག་ནང་གི་བོད་ དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་གྲངས་ ༢༠ ཙམ་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་དང་ རྩ་དོན་འགྲུབ་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས། ས་གནས་སུ་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཇེ་མང་གཏོང་ཐབས་སོགས་ ཀྱི་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་བ་མ་ཟད་དྲི་བ་ཁག་ལ་ ལན་འདེབས་གནང་ཡོད།

ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཨུ་རུ་སུ་སྤྱི་མཐུན་ རྒྱལ་ཁབ་ཀལ་མུག་ཏུ་ཕེབས་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པ་ཡུལ་དེའི་དགོན་པར་མཆོད་ མཇལ་དང་གཟིགས་སྐོར་གནང་ཡོད། དེ་ནས་ཕྱི་དྲོ་ ཨེ་ལེ་སི་ཏ་སློབ་གྲྭར་ (Elista City School) ཕེབས་སྐབས་སུ་དེ་གའི་དགེ་ལས་དང་སློབ་ཕྲུག་ བཅས་ཀྱི ས ་ཕེ བ ས་བསུའི ་ སྣེ ་ ལེ ན ་གཟབ་རྒྱས་ གནང་རྗེས། སློབ་གྲྭར་གཟིགས་བསྐོར་གནང་བ་ དང་། དེ་བཞིན་དགེ་ལས་གྲངས་ ༢༠ ཙམ་འདུ་ འཛོ མ ས་ཐོ ག ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་པདྨ་འབྱུང་ གནས་མཆོག་གིས་སློབ་གྲྭ་ནི་མི་རབས་གསར་པ་ གསོ ་ སྐྱོ ང་བྱེ ད ་སའི ་ལྟེ་གནས་ཤི ག ་ཡི ན ་པ་དང་། དགེ་རྒན་ནི་མི་རབས་གསར་པ་ཚོ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ མཁན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཡོད་པས། དགེ་རྒན་ཚོས་ རྣམ་ཀུན་ནས་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བའི་རྨང་གཞིའི་ ཐོག་གོམས་ཁ་བསྒྱུར་དགོས་སྐོར་གསུངས་གནང་ ཡོད་པ་མ་ཟད་སློབ་གྲྭ་རུ་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ ཆོས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ རྣམས་སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཚན་དུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་སློབ་ ཁྲི ད ་གནང་ཐུབ་ན་དགེ ་ མཚན་ཆེ ་ སྐོར་གསུངས་ གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། སློབ་གྲྭ་དེས་རྣམ་ཀུན་ནས་ བོ ད ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེ ལ ་ བར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱང་གནང་འདུག

དེའི་རྗེ ས ་ཀལ་མུག་སྤྱི ་ མཐུན་རྒྱལ་ ཁབ་ཀྱི ་ འགྲེ མ ས་སྟོ ན ་ཁང་ལ་གཟི ག ས་བསྐོར་ ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་

འགན་འཛིན་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དང་ཀལ་ མུག་དབར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཡུན་རིང་གི་འབྲེལ་བ་ཇི་ ལྟར་ཡོད་མེད་དང་། བོད་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་བབས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ སྐོར་སོགས་གླེང་མོལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་མཆོག་ནས་ཀྱང་ མ་འོ ངས་པར་འགྲེམ ས་སྟོན་ཁང་དུ་བོད ་ཀྱི་ཡུལ་ གོམས་གཤིས་ལུགས་དང་ཆས་གོས་སོགས་ཀྱི་ ཆེད་སྡེ་ཚན་དམིགས་བསལ་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུའི་ འཆར་གཞི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག དགོང་མོར་ ཁུལ་དེའི་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ གསུམ་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱི་པོ་ ཏཱ་ལའི་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་སྣེ་ལེན་གཟབ་ རྒྱས་ངང་གདན་འདྲེན་ཞུས་གནང་རྗེས། སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པས་བོད་ཀྱི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་། ད་ ལྟའི ་ བོ ད ་ཀྱི ་ གནས་བབས་སྐོར་བཅས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བསམ་ཚུལ་ བསྡུ་ལེ ན ་དང་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེ བ ས་ཀྱང་ གནང་ཡོད་འདུག

ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཀལ་མུག་གཞུང་གི་ གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ (State University of

རུ་གཟིགས་བསྐོར་གནང་ཡོད་པ་དང་། མཐོ་སློབ་ཀྱི་ངེས་སྟོན་པ་དང་སློབ་མ་ཚོས་ཕེབས་ བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་རྗེས། མཐོ་ སློབ་ཀྱི་ངེས་སྟོན་པ་མཆོག་གིས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ གསུམ་ལ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་རིམ་པས་ངོ་

Kalmyk)

27

སྤྲོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་བོད་མི་མང་ སྤྱི་འཐུས་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་བོད་དང་ ཀལ་མུག་གཉིས་དབར་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི ་ འབྲེལ་བ་དེ་ཉིད་མུ་མཐུད་རྒྱུན་གནས་ཡོང་བ་དང་། ཀལ་མུག་ཏུ་དར་བའི་བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་རིག་པ་དེ་ ཉི ད ་མི ་ ཉམས་གོ ང ་འཕེ ལ ་གཏོ ང ་བར་མི ་ རི ག ས་ གཉི ས ་དབར་ཤེ ས ་ཡོ ན ་དང་རི ག ་གཞུང་སོ ག ས་ རྒྱུས་ལོན་དགོས་གལ་ཆེ་བ་དང་། ཀལ་མུག་དང་ བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་དབར་ཤེ ས ་རི ག ་ཐོག་ མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་རིག་གཞུང་དང་། སློབ་མ་བརྗེ་ ལེ ན ་གྱི ་ ལས་རི མ ་སྤེ ལ ་ཐུབ་ན་དགེ ་ མཚན་ཆེ ས ་ ཆེར་ལྡན་པ། དེ་བཞིན་སློབ་མ་ཚོར་བོད་ཀྱི་འདས་ པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་འོག་བོད་མི་རྣམས་ མྱངས་དང་མྱོ ང ་བཞི ན ་པའི ་ དཀའ་ངལ་སོ ག ས་ འགྲེ ལ ་བརྗོ ད ་ཀྱི ས ་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་ཐུབ་པ་བཟོ ་ རྒྱུ་ གལ་ཆེ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་གནང་ཡོད་པ་མ་ ཟད། མཐོ་སློབ་ནས་ནམ་རྒྱུན་བོད་དོན་ཐད་དོ་སྣང་ གནང་བར་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ་ཞུས་དང་ཡི་རངས་ བསྔགས་བརྗོད་ཀྱང་གནང་ཡོད། མཐོ་སློབ་ཀྱི་ངེས་ སྟོན་པ་མཆོག་ནས་ཀྱང་ཀལ་མུག་མཐོ་སློབ་ནས་ མ་འོངས་པར་གཞུང་འབྲེལ་གྱིས་བོད་རིགས་སློབ་ མ་གང་མང་མཐོ ་ སློ བ ་དེ ར ་སློ བ ་སྦྱོང་བྱེ ད ་རྒྱུའི ་ ལས་རིམ་ཇེ་མང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ ཡོད་འདུག

དེ ་ ནས་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གསུམ་ཀལ་ མུག་རིག་གཞུང་ལས་ཁུངས་སུ་བཀའ་བློན་རྒན་

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། གཞོན་གཉིས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེ ར ་བོད་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་པདྨ་འབྱུང་ གནས་མཆོ ག ་གི ས ་བོ ད ་དང་ཀལ་མུག་གཉི ས ་ དབར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་འབྲེལ་བ་ཟབ་མོ་ཡོད་པ་དང་། རིག་གཞུང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་འདྲ་ས་མང་པོ་ཡོད་པ་ མ་ཟད། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་ གསུམ་བྱེད་མཁན་གཅིག་པ་ཡིན་པས། མི་རིགས་ གཉིས་དབར་གྱི་མཐུན་ལམ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་ དང་རིག་གཞུང་བརྗེ་ལེན་སོགས་ནི་གལ་ཆེའི་ནང་ གི་དོན་ཆེན་ཡིན་སྐོར་གསུངས་གནང་བ་དང་། ད་ ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙན་དབང་དང་དྲག་ གནོན་འོག་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རྩ་མེད་དུ་འགྲོ་ ལ་ཉེ ་ བས་ཀལ་མུག་གཞུང་ནས་ཀྱང་དེ འི ་ སྐོར་ ཐུགས་སྣང་དང་བོད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་ གལ་མཐོང་བས། མུ་མཐུད་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་ སྐྱོར་ཡོང་བར་རེ་འདུན་ཞུས་གནང་བ་དང་། མ་ འོངས་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཀལ་མུག་ གཉིས་དབར་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་རིག་གཞུང་ བརྗེ ་ ལེ ན ་གྱི ་ ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེ ལ ་གལ་ཆེ ་ བའི་སྐོར་གསུངས་ཡོད་འདུག ཀལ་མུག་རིག་ གཞུང་བློན་ཆེན་མཆོག་ནས་ཀྱང་བོད་བརྒྱུད་ནང་ བསྟན་ནི ་ ཀལ་མུག་གི ་ སྲོ ག ་ཤི ང ་ལྟར་འཛི ན ་གྱི ་ ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནི ་ ཀལ་མུག་མི ་ མང་རྣམས་ཀྱི ་ སྐྱབས་མགོན་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད་མ་ འོ ང ས་པར་བོ ད ་དང་ཀལ་མུག་གཉི ས ་ཀྱི ་ དབར་ ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་གློག་བརྙན་ དང་དཔེ་དེབ་སོགས་པར་བསྐྲུན་བྱེད་འཆར་ཡོད་ པ་དང་། མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་དབར་རིག་གཞུང་ བརྗེ ་ ལེ ན ་གྱི ་ ལས་རི མ ་ཇེ ་ མང་དུ་གཏོ ང ་རྒྱུ་ཡི ན ་ སྐོར་གསུངས་ཡོད་འདུག

སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་གྱི་ ཕྱི་དྲོ་ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་ས་མོ་སི་ཁོ་ལ་ཕེབས་ཐོན་ གནང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་རྒྱབ་ཨུ་རུ་ སུའི་དོན་གཅོད་ཏེ་ལོ་རིན་པོ་དང་ལྷན་ཨུ་རུ་སུའི་ གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ (Marna Mukabenova)

དང་ (Batar Aduchiev) མཆོག་རྣམ་གཉིས་ དང་། སྦུ་རི་ཡ་ཏི་ཤེས་རིག་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་དང་ད་ ལྟ་དབུས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ (Aldar Damdinov) གཞན་ཀལ་མུག་གི་གཞུང་ཚབ་ (Batar Lidzhiev) བཅས་དང་མཇའ་འཕྲད་ཀྱིས་ བོད་དོན་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ ཨུ་རུ་སུ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་ འཛུགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་དབར་འབྲེལ་ བ་དམ་ཟབ་ཡོང་ཐབས་དང་། ཨུ་རུ་སུའི་གྲོས་ ཚོགས་འཐུས་མི་ཁ་ཤས་སྔ་རྗེས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ལ་ ཕེབས་མྱོང་བ་དང་། ད་བར་བོད་དོན་ཐད་སེམས་ ཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་དང་གནང་མུས་ཡི ན ་ པར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་གནང་རྗེས། མ་ འོ ང ས་པར་ཨུ་རུ་སུའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་སུ་བོ ད ་ཀྱི ་ དངོ ས ་ཡོ ད ་དཀའ་ངལ་སོ ག ས་གླེ ང ་སློ ང ་གནང་ རྒྱུའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་གནང་ཡོད། བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོ ག ་ནས་ད་ཐེ ང ས་ ཀལ་མུག་མངའ་ཁུལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ལས་ཁུངས་ དང་སྡེ་ཚན་སོགས་གང་དུ་སོང་ཡང་ ༸གོང་ས་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་པར་མཇལ་རྒྱུ་བྱུང་བར་དམི ག ས་ བསལ་དགའ་ཚོར་བྱུང་སྐོར་གསུངས་གནང་ཡོད་ པ་དང་། ཨུ་རུ་སུའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ ནས་ཀྱང་བོད ་ཀྱི་གནད་དོན ་ཐོག ་རྒྱུན་དུ་ནས་དོ་ སྣང་ཡོད་སྐོར་དང་། ཀལ་མུག་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་ འཁྲུངས་སྐར་གཞུང་འབྲེལ ་གུང་གསེང་དུ་གཏན་ 28

འབེབས་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད་འདུག

ཉིན་དེའི་དགོང་མོར་ཨུ་རུ་སུ་དོན་ གཅོད་ལས་ཁུངས་སུ་བོད་རིགས་སྤྱི ་ མཐུན་ ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཚོ་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ ད་ཐེངས་བོད་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཨུ་རུ་སུར་ ཡོང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་། བོད་ཀྱི་མང་ གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་དང་། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ སྐོར་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་ བསྟུན། བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕེབས་སྐྱེལ་གྱི་གསོལ་སྟོན་ བཤམས་གནང་ཡོད་འདུག

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི ་ ཚོགས་མི ་ རྣམས་ནས་ གསུང་གསལ་ལྟར་ན། ཐེངས་འདིར་དུས་ཡུན་ཐུང་ ཐུང་ཞི ག ་ནང་ཨུ་རུ་སུའི ་ ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་གཞུང་ འབྲེ ལ ་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་གནང་དགོས་བྱུང་ཡོད་ ནའང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཨུ་རུ་སུ་སྐུ་ ཚབ་དོ ན ་གཅོ ད ་ཁང་གི ་ གོ ་ སྒྲི ག ་འོ ག ་ལས་རི མ ་ མང་ཆེ་བ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨུ་རུ་ སུའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་བོད་དོན་ རྒྱབ་སྐྱོ ར ་བ་སོ ག ས་གང་མང་མཇལ་འཕྲད་ཐུབ་ པས། ཐེངས་འདིར་རིན་ཐང་དང་ལྡན་པའི་གཞུང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཅིག་བྱུང་སོང་ཞེས་གསུངས་ གནང་སོང་། །

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་མཆོག་ནས་སྦིར་གཞིས་ཆགས་དང་མ་ན་ལི་སོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།

ཀྱི་བློ་གྲོས། ཅོན་ཏ་ར་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ སྦིར་བོད་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཁྱབ་ཁོ ང ས་སྦི ར ་སམ་བྷོ་ཊ་གཞི ་ རི མ ་ སློབ་གྲྭ སུ་ཇ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ ས་གནས་འཕྲོད་ བསྟེན་སྨན་ཁང་། ས་གནས་སྨན་རྩིས་ཁང་། སྦིར་ ནང་ཆེན་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཁྱབ་ཁོངས་ཅོན་ཏ་ ར་སམ་བྷོ་ཊའི་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ སྦིར་པདྨའི་ཨེ་ ཝམ་ཆོས་སྒར་དགོན་པ། རྒས་གསོ་ཁང་། རིམ་ བཞི ན ་ཀུ་ལུ་དཔལ་རབ་གླི ང ་བོ ད ་མི འི ་ གཞི ས ་ ཆགས་ཀྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་དང་

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ཐོན་གྱིས་ས་གནས་སུ་འབྱོར་འཕྲལ་སྦིར་གཞིས་ རྣམས་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་ལ་ ཁག་གསུམ་གྱི་ས་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་དང་། སྦིར་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། ནང་ཆེན་ས་གནས་འགོ་འཛིན་གྱིས་སྣེ་ལེན་ཕེབས་ སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་མཆོག་ཕྱི་ བསུ་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་མ་ན་ལི་དང་། ཀུ་ལུ། ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༦ ནས་ཚེས་ ༢༥ བྷུན་ཏར་ས་གནས་བཅས་སུ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱང་ས་ བར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མ་ཅཱལ་མངའ་སྡེའི་ནང་ གནས་འགོ་འཛིན་ཡིས་གཙོས་མི་མང་ནས་ཕེབས་ རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སྦིར་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག ཁག་གསུམ་དང་། མ་ན་ལི། ཀུ་ལུ། བྷུན་ཏར་བཅས་ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ནས་ས་གནས་ཁག་ ཀྱི ་ ས་གནས་ཁག་སོ ་ སོ འི ་ ཁྱབ་ཁོ ང ས་བོ ད ་མི འི ་ གི་ལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་སྦིར་སྡེ་ སྡོ ད ་སྒར་ཁག་ལ་གཞུང་འབྲེ ལ ་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ དགེ འི ་ ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་ཁྱབ་ཁོ ང ས་མི ་ མང་ ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བཞུགས་ དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་ས་གནས་ གནས་རྡ་སར་ཕེབས་འབྱོར་གནང་ཡོད་འདུག འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཁང་། ལི་ལི་གྲོང་སྡེ། རྙིང་ དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ དགོ ན ་དཔལ་ཡུལ་ཆོ ས ་འཁོ ར ་གླི ང ་དགོ ན ་པར་ ༡༦ ཉིན་རྡ་ས་ནས་སྦིར་གཞིས་ཆགས་སུ་ཕེབས་ མཆོད་མཇལ། དཔལ་རྗོང་གསར་བཤད་གྲྭ་ཆོས་

29

དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་འབྲུག་བདེ་ཆེན་ཆོས་གླིང་དགོན་ པ། མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་བཤད་སྒྲུབ་གླིང་དགོན་པ། སྤང་སྒང་རི ་ ཁྲོ ད ་སྔ་འགྱུར་བསམ་གཏན་ཆོས་ འཁོར་གླིང་། འོན་མངའ་རིས་གྲྭ་ཚང་། རྡོ་སྦི་དཔལ་ རབ་གླིང་ས་འཐུས་ཚོགས་ཁང་། ས་གནས་རང་ བཙན་ཚོགས་ཆུང་ལས་ཁུངས། པ་ཏི་ཀུལ་བོད་ ཁྱིམ་ལག་ཤེས་སློབ་གཉེར་ཁང་སོགས་ལ་ གཟིགས་བསྐོར་གནང་བ་དང་། མི་མང་དང་སློབ་ ཕྲུག་མཇལ་འཕྲད། དེ་མཚུངས་ས་གནས་ཁག་གི་ གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཡོད་འདུག གཟིག ས་བསྐོར་ཕྱོག ས་ཕེ བ ས་སྐབས་ས་ གནས་སོ ་ སོ འི ་ སློ བ ་ཕྲུག་དང་མི ་ མང་གི ་ བསམ་ ཚུལ་བསྡུ་ལེན་དང་། སློབ་ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་ འཛོམས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ནས་གསུང་བཤད་ ཐེངས་ ༡༤ གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་སློབ་ ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་འཛོམས་སྐབས་སོ་སོར། སྤྱི་

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། འཐུས་མཆོག་ནས་གཙོ་བོ་རང་ཅག་གངས་ཅན་པ་ ཡོངས་ཀྱི་མགོན་སྐྱབས་བླ་ན་མ་མཆིས་པ་འཛམ་ གླིང་ཞི་བདེའི་དེ​ེ ད་དཔོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་མཛད་རྗེས་ དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་ བྱུས་ལངས་ཕྱོགས། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་ སྟངས། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་གནས་བབས། བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ མང་གཙོ འི ་ སྒྲོ མ ་གཞི ་ དང་ འཕེལ་རིམ། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་ལས་འགན་ སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་གསུང་བཤད་དང་དྲི་བར་ལན་ འདེབས་གནང་འདུག ལྷག་པར་དུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་ དེང་གི་དུས་འདིར་ཤེས་ཡོན་ནི་གལ་ཆེ་ཡིན་སྐོར་ དང་། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་བདག་པོ་ད་ལྟའི་སློབ་ ཕྲུག་རྣམས་ཡིན་པས་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་དེང་དུས་ཀྱི་ ཤེ ས ་ཡོ ན ་ཐོ ག ་ལ་འབད་བརྩོ ན ་ཧུར་ཐག་གནང་ དགོས་པ་མ་ཟད་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་། ཆོས། རིག་གཞུང་དེ་དག་གི་ཐོག་སྦྱང་བརྩོན་དམ་འཛིན་ དམིགས་བསལ་གནང་དགོས་པ། དེ་མཚུངས་ཇི་ སྲིད་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བར་དུ་བོད་ཀྱི་ འཐབ་རྩོད་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་རྒྱུན་ འཁྱོངས་ཆེད་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་དམིགས་བསལ་གྱི་

འགན་འཁྲི ་ ཡོ ད ་པའི ་ སྐོར་སོ ག ས་གསུང་བཤད་ ཟབ་མོ་གནང་བར་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་དོ་སྣང་ཆེན་པོའི་ ངང་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱི་དྲི་བ་གནང་བར་ སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ནས་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་ གནང་ཡོད་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཐེངས་འདིའི་གཟིགས་བསྐོར་ སྐབས་ཀུ་ལུ་མ་ན་ལི ་ ས་གནས་ཀྱི ་ རྗོ ང ་དཔོ ན ་ (Shri Rakesh Sharma ADC ) མཆོག་དང་། ས་གནས་ཀྱི་དཔོན་པོ་ (Shri Rohit Rathour SDM) མཆོག་རྣམ་གཉིས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ ས་གནས་བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་སླད་ས་གནས་འགོ་ འཛིན་ལ་རྟག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ ཞུས་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཀུ་ལུ་ས་གནས་སུ་ རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་གཞུང་ལམ་བཟོ ་ བཞི ན ་པའི ་ ལས་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་མིའི་སྡོད་ཁང་ཁག་ ཅི ག ་ལ་འཕྲད་བཞི ན ་པའི ་ དཀའ་ངལ་རྣམས་སྙན་ གསན་ཞུས་གནང་བ་མ་ཟད་དཀའ་ངལ་དེ ་ དག་ སེལ་ཐབས་དང་། ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལ་མཐུན་ འགྱུར་གནང་རྒྱུའི ་ རེ ་ སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་ཡོ ད ་ འདུག ཁོང་རྣམ་པས་ཀྱང་འབྱུང་འགྱུར་ས་གནས་ འགོ ་ འཛི ན ་ལ་མུ་མཐུད་མཐུན་འགྱུར་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་

གནང་རྒྱུ་དང་། ས་གནས་འགོ་འཛིན་ནས་སྔ་རྗེས་ སུ་འབད་བརྩོ ན ་ཧུར་ཐག་གནང་བར་བསྔགས་ བརྗོད་ཀྱང་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང། མི་མང་། ཁོངས་ སོ་སོ་ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་རིགས་ སྙན་ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་ དང་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། མི་མང་། སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་ གཟིགས་ཞིབ་གནང་ཆེད་ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་ བའི་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༡༠ ཙམ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཀྱི ་ ལས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ གནང་ཡོད་འདུག ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ས་ བགོས་ལྟར་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རིང་ས་གནས་ སོ་སོ་ནས་བདེ་སྡུག་ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ ཁང་སོ་སོས་དཀའ་སེ ལ ་དགོངས་བཞེ ས ་དང་ འབྲེལ་བའི་ཕྱག་བསྟར་མཇུག་སྐྱོང་གནང་དགོས་ རི ག ས་རྣམས་དོ ན ་གནད་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་ རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ཏུ་འབུལ་ ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་བསྟན་འཛིན་འཇམ་དབྱངས་མཆོག་གིས་བཀྲ་ཤིས་ལྗོངས་བོད་མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག་དང་མན་ཌི་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།

30

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་ལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་བསྟན་འཛིན་འཇམ་དབྱངས་མཆོག་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༢ ནས་ཚེས་ ༢༧ བར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མ་ཅཱལ་མངའ་སྡེའི་ནང་ རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མན་ཌི། སྤོན་ཌོ་བཀྲ་ཤིས་གླིང་། མཚོ་པདྨ། སུན་རྡར་ན་གྷར། བཀྲ་ཤིས་ལྗོངས་ བཅས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་སོ་སོའི་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་ མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག་ལ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་བཞུགས་ གནས་སྡེ ་ ར་ལྡུན་ལ་ཕེ བ ས་འབྱོ ར ་གནང་ཡོ ད ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། འདུག

དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༢ དགོང་དྲོ་སྡེ་ར་ལྡུན་ནས་རྡ་ས་བརྒྱུད་བཀྲ་ ཤི ས ་ལྗོ ང ས་སུ་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གྱི ས ་ས་གནས་སུ་ འབྱོར་འཕྲལ་བཀྲ་ཤིས་ལྗོངས་ཀྱི་ས་གནས་འབྲེལ་ མཐུད་པ་རིན་ཆེན་དཔལ་ལྡན་ལགས་ནས་སྣེ་ལེན་ ཕེབས་བསུ་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་མན་ཌི། སྤོན་ ཊོ་བཀྲ་ཤིས་གླིང་། མཚོ་པདྨ། སུན་རྡར་ན་གྷར་ བཅས་སུ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ ཡི ས ་གཙོ ས ་མི ་ མང་ནས་ཕེ བ ས་བསུའི ་ སྣེ ་ ལེ ན ་ གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་ནས་ས་གནས་ཁག་ གི ་ ལས་རི མ ་དབུ་འཛུགས་ཀྱི ས ་ཐོ ག ་མར་བཀྲ་ ཤིས་ལྗོངས་ས་གནས་ཀྱི་དཔལ་ཕུན་ཚོགས་གླིང་ དགོན་པར་གནས་མཇལ་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་ས་ གནས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་སློབ་གྲྭ བཤད་གྲྭ ས་གནས་ ཀྱི་སྨན་ཁང་ལ་གཟིགས་བསྐོར་དང་གནས་སྟངས་ རྒྱུས་ལོན། རིམ་བཞིན་མན་ཌི་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་ མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག མཚོ་པདྨར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ དབུ་རྩེ་རི་ཁྲོད་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་གནས་མཇལ། ས་གནས་མི་མང་དཔེ་མཛོད་ཁང་། སུན་རྡར་ན་ གྷར་ས་གནས་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག་ སོགས་ལ་གཟིགས་བསྐོར་དང་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ ལོན་གནང་ཡོད་འདུག ལྷག་པར་དུ་གཟིགས་ བསྐོར་སྐབས་མན་ཌི ་ ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་དང་ ལྷན་མན་ཌི ་ རྗོ ང ་ཁོ ང ས་གྲོ ང ་སྡེ ་ ལས་ཁུངས་ཀྱི ་

ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་

(Smt.Neelam

Sharma,President,Mandi Council)

Municipal

མཆོག་དང་། ཚོགས་གཞོན་སྐུ་ཞབས་

(Shri.Vishal

Thakur,Vice

President,

མཆོག ཧིན་ བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ (Shri. Pushpa Raj) མཆོག་བཅས་དང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཀྱི་ཉེན་ རྟོག་འགོ་འཛིན་ (Shri.Ashok Kumar,S.P) མཆོག སྐུ་ཞབས་ (Shri Kulbushan Verma,A.S.P) མཆོག སྐུ་ཞབས་ (Shri Hitesh Lakhan Pal, D.S.P) མཆོག་བཅས་ དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་འདུག མཇལ་འཕྲད་ སྐབས་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ནས་ས་གནས་བོད་མིར་ ད་བར་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུས་ གནང་བ་མ་ཟད་མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་ གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་ཡོད་ འདུག ཆབས་ཅིག་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ནས་བོད་མི་ མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་དང་། ད་ལྟའི་ བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར་སོགས་ཀྱང་ ཁོང་རྣམ་པར་གསུངས་གནང་ཡོད་འདུག གཟིག ས་བསྐོར་ཕྱོག ས་ཕེབས་སྐབས་ས་ གནས་སོ ་ སོ འི ་ མི ་ མང་གི ་ བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེ ན ་ དང་། མི་མང་འདུ་འཛོམས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ ནས་གསུང་བཤད་ཐེངས་ ༤ གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་མི་མང་འདུ་འཛོམས་སྐབས་སོ་སོར། Mandi Municipal Council)

31

སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ནས་གཙོ་བོ་རང་ཅག་གངས་ཅན་ པ་ཡོ ང ས་ཀྱི ་ མགོ ན ་སྐྱབས་བླ་ན་མ་མཆི ས ་པ་ འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེ​ེད་དཔོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུའི ་ མཛད་ འཕྲིན་དང་། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས། སྤྱི་ འཐུས་སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ དང་པོའི་ལས་རིམ་སྐོར། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ གནས་བབས་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོག་གསུང་བཤད་དང་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་ འདུག དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང། མི་མང་། ཁོངས་ སོ་སོ་ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་རིགས་ སྙན་ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་ དང་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། མི་མང་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་གཟིགས་ཞིབ་ གནང་ཆེད་ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་བའི་ཁྱོན་ཉིན་ གྲངས་ ༦ ཙམ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཀྱི་ ལས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གནང་ཡོད་འདུག ད་ རེས་སྤྱི ་ འཐུས་མཆོག་ས་བགོས་ལྟར་ཕྱོ ག ས་ བསྐྱོད་ཕེབས་རིང་ས་གནས་སོ་སོ་ནས་བདེ་སྡུག་ ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ཁང་སོ་སོས་དཀའ་ སེལ་དགོངས་བཞེས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱག་བསྟར་ མཇུག་སྐྱོང་གནང་དགོས་རིགས་རྣམས་དོན་གནད་ རེ་རེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་ བཀའ་ཤག་ཏུ་འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི​ིན་པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས།

སྤྱི་འཐུས་བསམ་གཏན་ཆོས་སྒྲོན་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་སླེ་བྱང་གཉིས་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་ལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི ་ འཐུས་བསམ་གཏན་ཆོ ས ་སྒྲོ ན ་མཆོ ག ་ཕྱི ་ ལོ ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༧ ནས་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༤ བར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཇ་མུ་ཀ་ཤི་མིར་ མངའ་སྡེ འི ་ ནང་རྟེ ན ་གཞི ་ བྱས་པའི ་ ལ་དྭགས་སླེ ་ བྱང་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག་ལ་གཞུང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བཞུགས་གནས་སྦེལ་ཀོབ་ལ་ ཕེབས་འབྱོར་གནང་ཡོད་འདུག

དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་སྦེལ་ཀོབ་ནས་ལྡི་ལིར་ཕེབས་ཐོན་ གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ལྡི་ལི་ནས་ལ་

དྭགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་སླེ་གནམ་ཐང་དུ་འབྱོར་ འཕྲལ་ས་གནས་བྱང་ཐང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པ་དོན་ གྲུབ་རྒྱལ་པོ་ལགས་དང་། ས་གནས་ཁྲིམས་དྲུང་ པདྨ་བཟང་པོ་ལགས། ས་གནས་འཐུས་མིའི་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཆུང་གྲགས་ལགས་བཅས་ཀྱི ས ་སྣེ ་ ལེ ན ་ཕེ བ ས་བསུ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད་བསོད་ ནམས་གླི ང ་འགོ་འཛི ན ་ལས་ཁུངས་སུ་ཕེ བ ས་ འབྱོ ར ་མཚམས་དགོ ན ་སྡེ ་ ཁག་གི ་ སྐུ་ཚབ་དང་། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་། ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་སྐུ་ ཚབ། བརྒྱ་དཔོན་སོགས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུ་གནང་ ཡོད་འདུག

ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ནས་ས་གནས་ ཁག་གི་ལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ལ་ དྭགས་བསོད་ནམས་གླིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་གཞིས་

32

གྲོང་ཁག་གི་སྤྱི་ཁང་དུ་སྤྱི་མི་དང་། བཅུ་དཔོན། གྲོང་སྡེའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་དང་ལྷན་འཛོམས་ ཀྱིས་གོ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་རྗེས། ས་གནས་ཀྱི་ ལས་འཆར་ཁག་དང་། ཞིང་ཁ་དང་ཆུ་ཡུར། ཡུལ་ མི་དང་ས་ཆ་དཀའ་ངལ་ཡོད་ས་ཁག ཨག་ལིང་ འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་དང་། ས་གནས་སྨན་རྩིས་ ཁང་། སླེའི་སྨན་རྩིས་ཁང་བཅས་ལ་གཟིགས་ བསྐོར་གནང་ཡོད་འདུག དེ་ནས་ལ་དྭགས་བྱང་ཐང་ ཁུལ་གྱི་ཆུ་ཤུལ་ས་གནས་དང་། ཉོ་མ། རྒོད་ཡུལ། ཧན་ལེ། མ་ཁྱུ། བཀག་གཞུང་། སུམ་མདོ། ཆུ་མུར། ས་སྨད་བཅས་ས་གནས་ཁག་དགུའི་བོད་མིའི་སྡོད་ ཁང་དང་ས་ཞིང་། བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག དེ་བཞིན་ ལ་དྭགས་བསོད་ནམས་གླིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་ གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་ཁུངས། ས་ གནས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་། ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ ལས་ཁུངས། མཉམ་འབྲེལ་ལས་ཁུངས། ས་གནས་ སྨན་ཁང་ཁག བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ལས་ཁུངས་ཁག་ དང་འཛིན་ཁང་། སྨན་ཁང་། དཔེ་མཛོད་ཁང་། ཉལ་ ཁང་། གསོལ་ཐབ་ཁང་། བོད་ཁྱིམ་རྒས་གསོ་ཁང་། ལ་དྭགས་ནང་པའི་ཆོས་ཚོགས་སོགས་ལ་ གཟིགས་བསྐོར་གནང་བ་དང་། མི་མང་དང་སློབ་ ཕྲུག་མཇལ་འཕྲད། དེ་མཚུངས་ས་གནས་ཁག་གི་ གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཡོད་འདུག

གཟིགས་བསྐོར་ཕྱོགས་ཕེབས་སྐབས་ ས་གནས་སོ་སོའི་མི་མང་གི་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། དང་། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༡ ། སློབ་ ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་འཛོམས་ཐོག་སྤྱི ་ འཐུས་ མཆོག་ནས་གསུང་བཤད་ཐེངས་ ༨ ཙམ་གནང་ ཡོད། ཐེངས་འདིའི་སློབ་ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་ འཛོམས་སྐབས་སོ་སོར། སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ནས་ གཙོ་བོ་རང་ཅག་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ཀྱི་མགོན་ སྐྱབས་བླ་ན་མ་མཆིས་པ་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེ​ེད་ དཔོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དང་། ཐུགས་བརྩེའི་བཀའ་ སློབ་གང་གནང་གི་ཡོད་པའི་སྐོར། བཙན་བྱོལ་བོད་ མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ལངས་ཕྱོ ག ས། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས། བོད་ཕྱི་ནང་ གཉིས་ཀྱི་གནས་བབས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་

གཙོའི་སྒྲོམ་གཞི་དང་འཕེལ་རིམ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ གསུང་བཤད་དང་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་འདུག

ལྷག་པར་དུ་ཐེངས་འདིའི་གཟིགས་ བསྐོར་སྐབས་ལ་དྭགས་ནང་གི ་ ཨ་མ་ཚོ ག ས་པ་ དང་། ལ་དྭགས་ཡུལ་མིའི་གཞོན་ནུ་ཚོགས་པའི་ རྒྱུན་ལས་རྣམས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་པའི་ གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་གོ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་ འདུག

དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང། མི་མང་། ཁོངས་སོ་སོ་ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་ རིགས་སྙན་ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ ལོན་དང་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། དགོན་སྡེ་ཁག་ དང་། མི་མང་། སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་

ཐོ ག ་གཟི ག ས་ཞི བ ་གནང་ཆེ ད ་ཕར་ཕེ བ ས་ཚུར་ འོང་ཐེ་བའི་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༢༡ ཙམ་གྱི་གཞུང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ པ་གནང་ཡོད་འདུག ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ས་ བགོས་ལྟར་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རིང་ས་གནས་ སོ་སོ་ནས་བདེ་སྡུག་ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ ཁང་སོ་སོས་དཀའ་སེ ལ ་དགོངས་བཞེ ས ་དང་ འབྲེལ་བའི་ཕྱག་བསྟར་མཇུག་སྐྱོང་གནང་དགོས་ རི ག ས་རྣམས་དོ ན ་གནད་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་ རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ཏུ་འབུལ་ ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི​ིན་པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་མཆོག་བྱང་ཨ་རི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སློབ་གྲྭའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༦ པར་ཆེད་ཕེབས་པ།

དང་། སློབ་དེབ་བསྐྱར་བཅོས། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ དགོངས་གཞི་ལྟར་ཆོས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་བཟང་ སྤྱོད་སློབ་འཁྲིད། སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་ནང་སློབ་འཁྲིད་ གནང་ཕྱོགས་དང་། འཁྲིད་ཆས་བེད་སྤྱོད་ཇི་གནང་ སོགས་ཀྱི་གྲོས་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ནང་མཉམ་ ཞུགས་དང་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཕྱི་ ཚེས་ ༡༢ དགོང་དྲོ་པོཏ་ལེནཊ་བོད་རིགས་སྤྱི་ མཐུན་ཚོགས་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ནས་ཚོགས་ བཅར་བ་དང་ས་གནས་མི ་ མང་ལ་རི ག ་གཞུང་ འཁྲབ་སྟོ ན ་གཟི ག ས་འབུལ་ཞུ་སྐབས་མི ་ མང་ལ་ གསུང་བཤད་ཀྱང་གནང་ཡོད་འདུག ༄༅། ། ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༢ དང་ ༡༣ ཉིན་གཉིས་ སྙན་སེང་ཞུས་པའི་ཐོག་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད། ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཐོ ག ་བྱང་ཨ་རི ་ སྐུ་ཚབ་དོ ན ་ རིང་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་ དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་ ཁང་གི་སྐུ་ངོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་ཤེས་རིག་ བྱང་ཨ་རི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སློབ་ མཆོ ག ་སྡོ ད ་གནས་མི ་ ནི ་ སོ ་ ཊ་ནས་མཁའ་ལམ་ དྲུང་འཕར་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ་ལགས། ཟུང་དྲུང་ཚེ་ གྲྭའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༦ པ་དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ བརྒྱུད་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གྱི ས ་ཆུ་ཚོ ད ་བཞི ་ ཙམ་རྗེ ས ་ རི ང ་བཀྲི ས ་ལགས་ཀྱི ས ་གཙོ ས ་པའི ་ ས་གནས་ ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་མངའ་སྡེ་ཨོ་རེ་གྷོན་གྱི་ པོཊ་ལེནཊ་ལ་འབྱོར་བ་དང། ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ ཁག་ ༡༢ ནས་སློབ་གྲྭའི་དགེ་ལས་ཁྱོན་བསྡོམས་ གྲོང་ཁྱེར་པོཊ་ལེནཊ་ནང་དུ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་གྱི ་ དབུ་འབྱེ ད ་མཛད་སྒོ འི ་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ ༣༡ ཚོགས་བཅར་གནང་ཡོད་འདུག ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་ འཐུས་མཆོ ག ་ནས་བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་དང་རི ག ་ ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ མཚན་མོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༢ དང་ ནས་སྤྱི ་ འཐུས་ཚེ ་ དབང་རི ག ་འཛི ན ་མཆོ ག ་སྐུ་ གཞུང་གི་གལ་གནད་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ ཕྱེ ད ་ཀའི ་ ཐོ ག ་པོ ཊ ་ལེ ན ཊ་ནས་ཕྱི ར ་ཐོ ན ་གྱི ས ་ མགྲོ ན ་དུ་མགྲོ ན ་འབོ ད ་གནང་བ་ལྟར་སྤྱི ་ འཐུས་ ཡོད་པ་མ་ཟད་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཉིན་གཉིས་རིང་དེ་ བཞུགས་གནས་མི ་ ནི ་ སོ ་ ཊར་ཞོ ག ས་པ་ཆུ་ཚོ ད ་ མཆོག་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལ་ སྔ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཆོད་མཇུག་སྐྱོང་ཇི་བྱུང་ དྲུག་པ་མ་ཟིན་ཙམ་ལ་འབྱོར་གནང་ཡོད། 33

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས།

སྤྱི་འཐུས་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་གླིང་ཚང་པདྨ་བདེ་ལེགས་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་ཀོ་ལི་གྷལ་དོན་ལྡན་གླིང་གཞིས་ ཆགས་དང་ཨུ་ཀྲི་བཅས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་པར་གྲུབ་པ།

དང་དྲུང་ཆེ ་ སོ ག ས་ཀྱི ས ་ཕེ བ ས་བསུའི ་ སྣེ ་ ལེ ན ་ གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ནས་ས་གནས་ཁག་གི་ ལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ཨུ་ཀྲི་སྐྱེད་ ཚལ་གླི ང ་བོ ད ་མི འི ་ ཚོ ང ་ལས་སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ +ས་གནས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་གཟིགས་ཞིབ། དེ་ བཞི ན ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་འགན་ཁུར་བ་རྣམས་དང་ས་ གནས་ཀྱི ་ གནས་སྟངས་སྐོར་གོ ་ བསྡུར་ལྷུག་པོ ་

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོ ད ་མི འི ་ འདུ་སྡོ ད ་གཞི ས ་ཆགས་ཁག་ལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི ་ འཐུས་གསེ ར ་རྟ་ཚུལ་ཁྲི མ ས་མཆོ ག ་དང་སྤྱི ་ འཐུས་གླི ང ་ཚང་པདྨ་བདེ་ལེགས་མཆོག་རྣམ་ གཉིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ ནས་ ཚེས་ ༡༥ བར་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཏཱ་མིལ་ན་ཌུའི་ མངའ་སྡེའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨུ་ཀྲི་སྐྱེད་ཚལ་ གླིང་དང་། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀར་ན་ཊ་ཀ་མངའ་ སྡེའི ་ནང་རྟེ ན་གཞི་བྱས་པའི ་ཀོ ་ལི ་གྷལ་དོ ན ་ལྡན་ གླི ང ་བོད་མི འི ་ གཞི ས ་ཆགས་བཅས་ལ་གཞུང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་སོ་སོའི་བཞུགས་གནས་

སུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་ཡོད་འདུག དེ ་ ཡང་སྤྱི ་ འཐུས་གསེ ར ་རྟ་ཚུལ་ཁྲི མ ས་ མཆོག་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ ཉིན་རྡ་ས་དང་། སྤྱི་འཐུས་ གླིང་ཚང་པདྨ་བདེ་ལེགས་མཆོག་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་སོ་སོ་ནས་མེ་སོར་དུ་ ཕེབས་ཐོན་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ པ་གཉི ས ་མེ ་ སོ ར ་ནས་ཨུ་ཀྲི ་ སྐྱེ ད ་ཚལ་གླི ང ་ས་ གནས་སུ་འབྱོར་འཕྲལ་ས་གནས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ འགན་ཁུར་བ་རྣམས་ཀྱི ས ་ཕེ བ ས་བསུའི ་ སྣེ ་ ལེ ན ་ ཞུས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཀོ་ལི་གྷལ་དོན་ལྡན་ གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱང་ ས་གནས་འགོ་འཛིན་དང་། ས་འཐུས་ཚོགས་གཙོ། རང་བདེན་ཚོགས་གཙོ། མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་གཙོ་

34

གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ནས་ཀོ་ལི་གྷལ་ དོན་ལྡན་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་གནས་ འགོ་འཛིན་ལས་ཁང་། ས་གནས་མཉམ་འབྲེལ་ ལས་ཁང་། ས་གནས་འཐུས་ཚོགས། ས་གནས་ རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་། ས་གནས་ཡན་ལག་སྨན་ རྩིས་ཁང་། ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་། མཉམ་འབྲེལ་ཚོང་ཁང་། མཉམ་འབྲེལ་འཕྲུལ་རྨོས་ སྡེ་ཚན། ས་གནས་རྒས་གསོ་ཁང་། རིམ་བཞིན་ གཞིས་ཆགས་སྤྱིའི་ ༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་ དང་། མགོན་ཁང་། རྗོགས་ཆེན་དགོན། དར་རྒྱས་དགོན། ཟེ་ཕུག་དགོན། སྟག་ཤམ་དགོན། རྟ་ན་དགོན། བག་ ཡོད་དགོན། གསང་སྔགས་དར་རྒྱས་གླིང་དགོན། བཀའ་བརྒྱུད་དགོན་པ་བཅས་ལ་མཆོད་མཇལ། དེ་ མཚུངས་ས་གནས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་སོགས་ལ་གཟིགས་ བསྐོར་གནང་བ་དང་། མི་མང་དང་སློབ་ཕྲུག་མཇལ་ འཕྲད། ས་གནས་ཁག་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་ གནང་ཡོད་འདུག

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། གཟིགས་བསྐོར་ཕྱོགས་ཕེ བ ས་སྐབས་ས་ གནས་སོ ་ སོ འི ་ སློ བ ་ཕྲུག་དང་མི ་ མང་གི ་ བསམ་ ཚུལ་བསྡུ་ལེན། སློབ་ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་འཛོམས་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ནས་གསུང་བཤད་ ཐེངས་ ༣ གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་མི་ མང་འདུ་འཛོམས་སྐབས་སོ་སོར། སྤྱི་འཐུས་ གསེ ར ་རྟ་ཚུལ་ཁྲི མ ས་མཆོ ག ་ནས་གཙོ ་ བོ ་ རང་ ཅག་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ཀྱི་མགོན་སྐྱབས་བླ་ན་ མ་མཆིས་པ་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེ​ེད་དཔོན་སྤྱི་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་དོན་བདེན་ མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལངས་ཕྱོགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབས། རྒྱ་ནག་དང་བོད་ནང་གི་ གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་དང་། སྤྱི་འཐུས་གླིང་ ཚང་པདྨ་བདེ་ལེགས་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ ལས་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་གནད་ཁག བོད་ མིའི་སྒྲི ག ་འཛུགས་ངོས་ནས་ཤེས་ཡོན་དང་། འཕྲོད་བསྟེན། འཚོ་ཐབས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ལས་ དོ ན ་གནང་ཕྱོ ག ས་བཅས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་གསུང་བཤད་ དང་དྲི་བར་ལན་འདེ བ ས་གནང་བ་དང་ཕྱོ ག ས་ མཚུངས་སློ བ ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་ གཉིས་ནས་ཤེས་ཡོན་གྱི ་ གལ་གནད་སྐོར་ལ་ གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཐེངས་འདིའི་གཟིགས་བསྐོར་ སྐབས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་ཨུ་ཀྲི་སྐྱེས་ཚལ་ གླིང་གི་ས་གནས་བོད་མིའི་འཐུས་མི་རྣམས་དང་ ལྷན་ཨུ་ཀྲི་ས་གནས་ཀྱི་རྗོང་དཔོན་ (Smt J.Inno-

cent Divya,Collector of Ooty,Tamilnadu)

མཆོ ག ་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་ས་གནས་བོ ད ་མི ་ ཚོང་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྲོམ་སའི་དཀའ་ངལ་རྣམས་སྙན་ གསན་ཞི བ ་ཕྲ་ཞུས་གནང་ཡོ ད ་པ་མ་ཟད་དཀའ་ ངལ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་ཀྱི ་ རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུས་ གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཀོ་ལི་གྷལ་དུ་ས་གནས་འགོ་ འཛིན་དང་། ས་གནས་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་གཙོ་ གཉི ས ་དང་ལྷན་ས་གནས་ཀྱི ་ བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་རྫོང་ དཔོ ན ་ལས་ཁུངས་ཀྱི ་ འབྲེ ལ ་ལས་དཔོ ན ་རི ག ས་ ལྕམ་སྐུ་ (Smt.M.G.Roopa,AC,kollegal) མཆོ ག ་མཇལ་འཕྲད་གནང་ནས་ཀོ ་ ལི ་ གྷལ་དོ ན ་ ལྡན་གླིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་ཐོ་ལག་འཛིན་གང་ མགྱོ ག ས་གནང་སྐྱོ ང ་ཡོ ང ་བའི ་ འབོ ད ་སྐུལ་སྙན་ གསན་ཞུས་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ས་གནས་ཁག་ གཉིས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་རྣམ་གཉིས་ལ་སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པ་གཉི ས ་ནས་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི་ཆེ་བསྟོད་ཕྱག་རྟགས་རེ་རེ་ཕུལ་གནང་

35

ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང། མི་མང་། ཁོངས་ སོ་སོ་ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་རིགས་ སྙན་ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་ དང་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། མི་མང་། སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་ གཟིགས་ཞིབ་གནང་ཆེད་ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་ བའི་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༧ ཙམ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཀྱི ་ ལས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ གནང་ཡོད་འདུག ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ ས་བགོས་ལྟར་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཕེབས་རིང་ས་ གནས་སོ ་ སོ ་ ནས་བདེ ་ སྡུག་ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེ ལ ་ ཡོད་ལྷན་ཁང་སོ་སོས་དཀའ་སེལ་དགོངས་བཞེས་ དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཕྱག་བསྟར་མཇུག་སྐྱོ ང ་གནང་ དགོ ས ་རི ག ས་རྣམས་དོ ན ་གནད་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ཏུ་ འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི​ིན་པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས།

སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་དབྲ་རྩ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་རྒྱ་གར་ཧི་མ་ཅཱལ་མངའ་སྡེའི་ནང་གི་ བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་དང་ཧར་པ་སྤུར་འདོད་རྒུ་གཡུལ་རྒྱལ་གླིང་གཞིས་ཆགས་བཅས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ། མི་སྣས་གཙོས་མི་མང་ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་ གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ནས་ས་གནས་ཁག་ གི་ལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་སིམ་ལ་ ས་གནས་འགོ་འཛིན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁ་འཐོར་བོད་ མི་གནས་ཡུལ་ན་བྷ་ཧའོ་སིའི་ (Napa House)

༄༅། ། སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོ ད ་མི འི ་ འདུ་སྡོ ད ་གཞི ས ་ཆགས་ཁག་ལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ དབྲ་རྩ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༡ ནས་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ བར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མ་ཅཱལ་མངའ་སྡེའི་ ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སིམ་ལ་དབྱངས་ཅན་དགའ་ ཚལ་གླིང་དང་། ཌོ་ལན་ཇི་བོན་གཞིས། སྤོན་ཊ་ ཆོལ་གསུམ། ཀུམ་རའོ། ས་ཊོན་ཁམས་ཀཿ་ཐོག སྤུར་ཝ་ལ་ས་སྐྱ་གཞིས་ཆགས་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ གར་བྱང་ཕྱོགས་ཨུ་ཏྟར་ཁཎྜ་མངའ་སྡེའི་ནང་རྟེན་

གཞི་བྱས་པའི་ཧར་པ་སྤུར་འདོད་རྒུ་གཡུལ་རྒྱལ་ གླིང་གཞིས་ཆགས་བཅས་ལ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ བསྐྱོད་ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོའི་བཞུགས་གནས་སུ་ ཕེབས་འབྱོར་གནང་ཡོད་འདུག དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་སིམ་ལ་ས་གནས་སུ་འབྱོར་འཕྲལ་ སིམ་ལ་ས་གནས་འགོ་འཛིན་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ་ ལགས་ཀྱི ས ་གཙོ ས ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་འགན་ཁུར་བ་ རྣམས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་ཞུས་གནང་བ་ དང་། དེ་བཞིན་གོང་འཁོད་གཞིས་ཆགས་གཞན་ ཁག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱང་ས་གནས་ཀྱི་གནད་ཡོད་

36

ཉེ་འགྲམ་དང་། སྣུམ་འཁོར་འབབ་ཚུགས། (Ladakhi Mohalla) རང་བཙན་གྲོང་སྡེ་བཅས་ཀྱི་ཁ་ འཐོར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི ་ སྡོད་གནས་ཁག་ལ་ གཟིགས་ཞིབ་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ ཚང་གི་རྒས་གསོ་ཁང་དང་དེའི་ཉེ་འཁོར་བོད་མིའི་ སྡོ ད ་སྒར་ཁག་ཏུ་གཟིགས་བསྐོར་གནང་གྲུབ་ མཚམས་སི མ ་ལ་གཏན་སློ བ ་ཏུ་གཟི ག ས་ཞི བ ་ གནང་ཡོད། རིམ་བཞིན་སྤོན་ཊ་ཆོལ་གསུམ་ གཞིས་ཆགས་དང་། སྤུར་ཝ་ལ་ས་སྐྱ་གཞིས་ ཆགས། ཧར་པ་སྤུར་འདོད་རྒུ་གླིང་གཞིས་ཆགས་ བཅས་ཀྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཁག་ དང་། ས་འཐུས་ཚོགས་ཁང་། ས་གནས་སྨན་རྩིས་ ཁང་། འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་། བཟོ་གྲྭ་དང་སློབ་གྲྭ་ ཁག ས་གནས་ཀྱི་གྲོང་སྡེ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ཁ་འཐོར་ གྲོང་སྡེ་ཁག རྒས་གསོ་ཁང་། ལྷག་པར་དུ་སྤུ་ར་ཝ་ ལ་ས་སྐྱ་གཞིས་ཆགས་ནང་ཡོད་པའི་༸དཔལ་ས་ སྐྱ་༸སྐྱབས་མགོན་གོང་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཕོ་ བྲང་དང་མ་དགོན་བཤད་གྲྭ། ས་གནས་ཀྱི་ཤིང་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། འཛུགས་ལས་གཞི། གཞན་ཡང་ས་ཊོན་ཁམས་ཀཿ་ ཐོག་གཞིས་ཆགས་དང་ཀུམ་རའོ་གཞིས་ཆགས་ ཀྱི ་ གྲོ ང ་སྡེ ་ ཁག་སོ ག ས་ལ་གཟི ག ས་བསྐོར་དང་། མི་མང་དང་སློབ་ཕྲུག་མཇལ་འཕྲད། ས་གནས་ཁག་ གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད་ གོང་གསལ་གཞིས་ཆགས་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་རིས་ མེད་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་མཆོད་མཇལ་ཡང་ཕེབས་ གནང་ཡོད་འདུག གཟིགས་བསྐོར་ཕྱོགས་ཕེ བ ས་སྐབས་ས་ གནས་སོ ་ སོ འི ་ སློ བ ་ཕྲུག་དང་མི ་ མང་གི ་ བསམ་ ཚུལ་བསྡུ་ལེན་དང་། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ ཐེངས་ ༡ ཚོགས་པ་མ་ཟད་མི་མང་དང་སློབ་ཕྲུག་ འདུ་འཛོ མ ས་ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ནས་ གསུང་བཤད་ཐེངས་ ༡༢ གནང་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་ མི་མང་འདུ་འཛོམས་སྐབས་སོ་སོར། སྤྱི་འཐུས་བློ་ བཟང་ཡེ ་ ཤེ ས ་མཆོ ག ་གི ས ་བོ ད ་ནང་གི ་ ཛ་དྲག་ གནས་སྟངས་ཀྱི་སྐོར་དང་། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་ བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབས། བཙན་བྱོལ་བོད་ མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ནས་རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱི འི་ཐོག་ལས་ འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ བཙན་བྱོལ་བོད་མི་སྤྱིའི་བདེ་དོན་དང་། དམིགས་ བསལ་སློ བ ་ཕྲུག་ཚོ ར ་སློ བ ་ཡོ ན ་གྱི ་ མཐུན་རྐྱེ ན ་ གང་བསྐྲུན་བཞིན་པའི་སྐོར། སྤྱི་འཐུས་དབྲ་རྩ་ བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་གཙོ་བོ་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་ མཛད་འཕྲིན་སྐོར་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་

འཛུགས་ཀྱི་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ སྲི ད ་བྱུས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི ་ སྐོར། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐོར། ཕ་མས་ཕྲུ་གུ་གསོ ་ སྐྱོ ང ་གནང་ཕྱོ ག ས་དང་སློ བ ་ སྦྱོང་སྤྲོད་ཕྱོགས། དེ་བཞིན་མ་འོངས་མདུན་ལམ་ སོགས་ཀྱི ་ སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ནས་སིམ་ ལ་གཏན་སློབ་དང་། བོན་གཞིས་ཐོབ་རྒྱལ་གསར་ པའི་སློབ་གྲྭ སྤོན་ཊ་སམ་བྷོ་ཊ་གཏན་སློབ། སེ་ལ་ ཀུའི་བོད་ཁྱིམ་ལས་རིགས་སློབ་གཉེར་ཁང་། སེ་ལ་ ཀུའི ་ བོ ད ་ཁྱིམ་སློ བ ་གྲྭ་བཅས་ཀྱི ་ དགེ ་ ལས་སློ བ ་ ཕྲུག་རྣམས་ལ་སློབ་སྦྱོང་གི་གལ་གནད། མ་འོངས་ མདུན་ལམ་དང་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་བསམ་བློ་དང་ ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་ པ་མ་ཟད་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་དྲི་བར་ལན་ འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང་། མི་མང་། ཁོངས་

37

སོ་སོ་ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་རིགས་ སྙན་ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་ དང་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། མི་མང་། སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་ གཟིགས་ཞིབ་གནང་ཆེད་ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་ བའི་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༡༠ ཙམ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཀྱི ་ ལས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ གནང་ཡོད་འདུག ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ ས་བགོས་ལྟར་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཕེབས་རིང་ས་ གནས་སོ ་ སོ ་ ནས་བདེ ་ སྡུག་ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེ ལ ་ ཡོད་ལྷན་ཁང་སོ་སོས་དཀའ་སེལ་དགོངས་བཞེས་ དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཕྱག་བསྟར་མཇུག་སྐྱོ ང ་གནང་ དགོ ས ་རི ག ས་རྣམས་དོ ན ་གནད་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ཏུ་ འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི​ིན་པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས།

སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཁུལ་དང་ཤ་ ཝ་ར་གསུམ་བཅས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ།

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོ ད ་མི འི ་ འདུ་སྡོ ད ་གཞི ས ་ཆགས་ཁག་ལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་ དང་སྤྱི ་ འཐུས་བཀྲ་ཤི ས ་དོ ན ་གྲུབ་མཆོ ག ་རྣམ་ གཉིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༢ ནས་ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣ བར་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཁུལ་དང་། ཤ་ཝ་ར་གསུམ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་བཅས་སུ་ གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་སྤྱི་ འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༧ ཉིན་རྡ་སར་ཕེབས་འབྱོར་གནང་ཡོད།

དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་ བཀྲ་ཤིས་མཆོག་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་རྡ་ས་ ནས་ལྡི་ལི་བརྒྱུད་བལ་ཡུལ་ལ་ཕེབས་ཐོན་གནང་

སྟེ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཀ་ཐ་མན་ གྲུར་ཕེབས་འབྱོར་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་བལ་ ཡུལ་དུ་བཅའ་ཞུགས་སྤྱི ་ འཐུས་བཀྲ་ཤི ས ་དོ ན ་ གྲུབ་མཆོག་དང་མཉམ་འཛོམས་བྱུང་རྗེས། བལ་ ཡུལ་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་འབྲེ ལ ་མཐུད་པ་ཚུལ་ ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་དྲུང་ཆེ་མིག་དམར་རྡོ་ རྗེ་ལགས། ཤ་ཝ་ར་གསུམ་གྱི་ས་གནས་འགོ་ འཛིན་ཀརྨ་རྒྱལ་མཚན་ལགས་བཅས་ཀྱིས་ཕེབས་ བསུའི་སྣེ་ལེན་ཞུས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་བལ་ ཡུལ་མཆོད་འཇོར་དང་། རྒྱལ་ས་འཕགས་ཤིང་། འཇོ་ལ་ཁེལ་བསམ་གྲུབ་གླིང་གཞིས་སྒར་བཅས་ སུ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱང་ཁུལ་སོ་སོའི་ས་གནས་འགོ་ འཛི ན ་སོ ག ས་ཀྱི ས ་ཕེ བ ས་བསུའི ་ སྣེ ་ ལེ ན ་གཟབ་ རྒྱས་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག

38

ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ནས་ས་གནས་ ཁག་གི ་ ལས་རི མ ་དབུ་འཛུགས་ཀྱི ས ་ཐོ ག ་མར་ ཤབ་རུར་ཡོ ད ་པའི ་ བོ ད ་བལ་ས་མཚམས་སྐྱི ད ་ གྲོ ང ་འགག་སྒོ ར ་གཟི ག ས་བསྐོར་གནང་ཡོ ད ་པ་ དང་། དེ་ནས་ཐང་པོ་ཆེའི་ཁྱིམ་ཚང་རེ་རེ་བཞིན་ གཟིགས་ཞིབ་གནང་གྲུབ་མཚམས་ར་སུ་ཝ་དགེ་ རྒྱས་གླི ང ་གཞི ས ་ཆགས་ནང་གཟི ག ས་བསྐོར་ གནང་ཡོད།

ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་ནས་མུ་མཐུད་ལས་ རིམ་ལྟར། ཤར་ཁུམ་བདེ་ལེགས་གླིང་བོད་མིའི་ གཞིས་ཆགས་ཀྱི་བོད་མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག་དང་། ས་ གནས་སློབ་གྲྭར་གཟིགས་བསྐོར་གནང་རྗེས། བལ་ ཡུལ་མཆོད་འཇོར་དང་། རྒྱལ་ས་འཕགས་ཤིང་། དེ ་ བཞི ན ་འཇོ ་ ལ་ཁེ ལ ་བསམ་གྲུབ་གླི ང ་གཞི ས ་ ཆགས་བཅས་སོ་སོའི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཁྱབ་ ཁོངས་བོད་མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག རིས་མེད་དགོན་སྡེ་ཁག རྒས་གསོ་ཁང་། ས་ གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་། ས་གནས་སྨན་རྩིས་ ཁང་། ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས། བལ་ཡུལ་ ཡན་ལག་རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁུངས། ས་གནས་འཐུས་ ཚོགས་དང་ས་གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ ལས་ཁུངས། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ལྟ་སྐྱོང་ཁང་། བལ་ ཡུལ་ཡན་ལག་སྣེ་ལེན་ཁང་། བཟོ་གྲྭ། བལ་ཡུལ་ གངས་ཅན་བདེ་རྩའི་ལས་ཁུངས་སོགས་ལ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། གཟིགས་བསྐོར་གནང་བ་དང་། མི་མང་དང་སློབ་ ཕྲུག་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ས་གནས་ཁག་གི་གནས་ སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་གཞུང་ གུ་རུའི་ལྷ་ཁང་དང་། མང་ཡུལ་སྐྱིད་གྲོང་བཙུན་ དགོན་ཐུགས་རྗེ་ཆོས་གླིང་། མཆོད་རྟེན་བྱ་རུང་ཁ་ ཤོ ར ་སོ ག ས་ལ་གནས་མཇལ་ཡང་གནང་ཡོ ད ་ འདུག གཟིགས་བསྐོར་ཕྱོགས་ཕེ བ ས་སྐབས་ས་ གནས་སོ ་ སོ འི ་ སློ བ ་ཕྲུག་དང་མི ་ མང་གི ་ བསམ་ ཚུལ་བསྡུ་ལེན། སློབ་ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་འཛོམས་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ནས་གསུང་བཤད་ ཐེངས་ ༩ གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་མི་མང་ འདུ་འཛོམས་སྐབས་སོ་སོར། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ གཉི ས ་ནས་གཙོ ་ བོ ་ སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་མཛད་འཕྲིན་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་གཉིས་སྨན་ དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྐོར། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབས། རྒྱ་ནག་དང་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ སྐོར་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་དང་འབྲེལ་ བའི་དོན་གནད་ཁག་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་བཤད་ དང་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་བལ་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་འབྲེལ་ མཐུད་ལས་ཁུངས་སུ་དེ་གའི་འབྲེལ་མཐུད་པ་དང་། དྲུང་ཆེ་ཡིས་གཙོས་ས་གནས་འགོ་འཛིན་རྣམ་པ། ས་འཐུས་དང་རང་བདེ ན ་ཚོ གས་ཆུང་གི ་ཚོ གས་ གཙོ་རྣམ་པ། བལ་ཡུལ་གངས་ཅན་བདེ་རྩའི་དྲུང་ ཆེ་དང་འཛིན་སྐྱོང་འགན་འཛིན། ཀ་ཐ་མན་གྲུ་བོད་

མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་སྤྱི་དང་དགེ་སྤྱི། སྨན་ རྩི ས ་ཁང་གི ་ འགན་འཛི ན ་བཅས་མཉམ་ཞུགས་ ཐོག་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྐོང་ཚོགས་ གནང་སྟེ། ས་གནས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཁག་གི་ཐོག་ བགྲོ་གླེང་ལྷུགས་པོ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ནས་གཟིགས་བསྐོར་གནང་ བའི་སྐབས་མཐོང་ཐོས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ ཁག་ཅི ག ་ཐོག ་ལ་ལམ་སྟོན ་གསལ་བཤད་གནང་ ཡོད་པ་མ་ཟད། བལ་ཡུལ་གངས་ཅན་བདེ་རྩའི་ ལས་ཁུངས་སུ་བལ་ཡུལ་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ ཤེ ས ་ཡོ ན ་དང་མི ་ མང་གི ་ འཕྲོ ད ་བསྟེ ན ་སྐོར་ལ་ བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཀྱང་ཚོགས་གནང་ སྟེ། སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ནས་གཟིགས་སྐོར་གནང་ བའི་སྐབས་མཐོང་ཐོས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ ཁག་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་ བསྟར་བཅས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལམ་སྟོ ན ་ཞི བ ་ནན་གནང་ ཡོད་འདུག

39

དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང། མི་མང་། ཁོངས་ སོ་སོ་ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་རིགས་ སྙན་ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་ དང་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། མི་མང་། སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་ གཟིགས་ཞིབ་གནང་ཆེད་ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་ བའི་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༢༢ ཙམ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཀྱི ་ ལས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ གནང་ཡོད་འདུག ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ས་ བགོས་ལྟར་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རིང་ས་གནས་ སོ་སོ་ནས་བདེ་སྡུག་ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ ཁང་སོ་སོས་དཀའ་སེ ལ ་དགོངས་བཞེ ས ་དང་ འབྲེལ་བའི་ཕྱག་བསྟར་མཇུག་སྐྱོང་གནང་དགོས་ རི ག ས་རྣམས་དོ ན ་གནད་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་ རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ཏུ་འབུལ་ ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི​ིན་པ་བཅས། །

ཐུགས་གསོའི་འཕྲིན་ཡིག

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་དཔལ་གཡུང་དྲུང་བོན་ལུགས་འཛིན་པའི་གཤེན་བསྟན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་ཡོངས་དང་། དཔལ་ལྡན་ གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་བླ་བྲང་དང་འདུས་སྡེ་ཡོངས་ལ་ཕུལ་བའི་ཐུགས་གསོའི་གནས་ཡིག

༄༅། །དཔལ་གཡུང་དྲུང་བོན་ལུགས་འཛིན་པའི་ གཤེན་བསྟན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་ཡོངས་དང་། དཔལ་ ལྡན་གཤེ ན ་བསྟན་སྨན་རི འི ་ གླི ང ་གི ་ བླ་བྲང་དང་ འདུས་སྡེ་ལྷན་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེར། ཆེད་ཞུ། ཤིན་ཏུ་ ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་གསལ་ལ། ༸ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི ་ གཙུག་རྒྱན་༸སྐྱབས་རྗེ ་ ༸རྒྱལ་བ་སྨན་རི་བའི་ཁྲི་འཛིན་ ༣༣ པ་༸སྐྱབས་ རྗེ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༤ ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༦ དང་སྐར་མ་ ༢༥ ཐོག་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་མོ་ ༸དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་བླ་བྲང་དུ་ ཐུགས་དམ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ངང་ནས་དགོངས་པ་ བོ ན ་དབྱི ང ས་སུ་ཐི མ ་ཚུལ་བསྟན་པ་འདི ་ ནི ་ བོ ན ་ འབངས་སྤྱི་དང་། ཡང་སྒོས་༸དཔལ་གཤེན་བསྟན་ སྨན་རིའི་གླིང་འདིར་ཡང་ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི་རིང་ ལུགས་འཛིན་པའི་བུ་སློབ་ཡོངས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕངས་ པའི་གནས་སུ་གྱུར་པར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ལ་ཡིད་གདུང་དྲག་པོ་བྱུང་ཞིང་། དེ ་ ཡང་སྐྱེ ས ་མཆོ ག ་དམ་པ་དེ ་ ཉི ད ་ཕྱི ་ ལོ ་ ༡༩༢༩ ཧོར་ཟླ་ལྔ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་མདོ་སྨད་ ཤར་ཁོག་ཏུ་ལྗོངས་ལྡོང་ཚང་ཞེས་པའི་དུད་ཁྱིམ་ ཆེ ན ་པོ ་ དེ ར ་ཡབ་ལྗོ ང ས་ལྡོང་རྒྱལ་ལོ ་ དང་ཡུམ་ བར་རོང་བཟའ་མཚོ་མོ་གཉིས་ཀྱི ་ སྲས་སུ་སྐུ་ འཁྲུངས་ཤིང་མཚན་ལ་བླ་མ་ཐར་ཞེས་གསོལ། ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༣༥ དགུང་གྲངས་ ༧ བཞེས་སྐབས་སྐྱང་ ཚང་དགོ ན ་གྱི ་ རྒན་བྱ་ཚང་སྲུང་ཐར་བྱ་བའི ་ སྐུ་ མདུན་ནས་དང་པོ ་ ཀློ ག ་འདོ ན ་ཚེ ག ་བརྡར་ནས་ རིམ་བཞིན་སྦྱོངས་པ་གནང་། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ ཆོ་ག་རྒྱས་བསྡུས་དང་ཡི་དམ་གྱི ་ སྒྲུབ་སྐོར་ སོ ག ས་འདོ ན ་ཆོ ག ་གི ་ རི ག ས་ལ་བྱང་ཆུབ་པར་ མཛད་ཅིང་། ཞོར་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་ཐིག་རྩ་དང་རྡུལ་ ཚོན་བཅས་ལའང་ཧུར་བརྩོན་ཆེན་པོས་སྦྱངས་པ་

གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༡ དགུང་གྲངས་བཅུ་གསུམ་ ཐོག་འདོན་དབྱངས་གྱེར་གསུམ་དང་། འབུད་རྡུང་ དཀྲོ ལ ་གསུམ་སོགས་ལ་སྦྱངས་པ་ལྷོད་མེད་ གནང་། སྐབས་དེར་ཁོང་གི་མ་ཡུམ་སྐུ་ན་ཕྲ་བའི་ དུས་ནས་ལྔ་ལམ་དུ་གྱུར་སྟབས་བསྟན་པ་ལྷུན་གྲུབ་ མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་ནས་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ ལས་དུས་བཞི་ཁམས་རྩིས་དང་། མ་བུ་དགྲ་ གྲོགས། རྩ་དཔྱད། སྨན་ངོ་སྤྲོད་པ་སོགས་ལ་ སྦྱངས་པ་གནང་སྟེ་ཟིང་ཆུ་སྟོད་སྨད་དང་བབ་བཟོ་ སོགས་ས་ཆ་གང་སར་མ་ཡུམ་གྱི ་ དགེ་རྩར་ དམིགས་ཏེ་སྐྱེ་འགྲོ་ནད་ཀྱིས་གདུང་བ་རྣམས་ལ་ སྨན་སྦྱིན་རྒྱ་ཆེར་བསྩལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༤ དགུང་གྲངས་བཅུ་དྲུག་གི་ ཐོ ག ་དགའ་མལ་དགོ ན ་གྱི ་ དཔོ ན ་སློ བ ་ཤེ ས ་རབ་ ཕུན་ཚོ ག ས་མཆོ ག ་གི ས ་མཚན་ལམ་དང་རྟེ ན ་ འབྲེལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་ལ་ཤེས་རབ་ ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གསོལ། སྐབས་ཤིག་ཏུ་སྐྱབས་རྗེ་ མཆོག་མཁའ་ཡགས་མཁས་མའི་ཡང་སྤྲུལ་ཡིན་ ཞེ ས ་སྐྱེ ་ བོ ་ ཀུན་ལ་གྲགས་ནའང་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ ཁོ ང ་ གིས་ངོས་བཞེས་མཛད་མེད་ཀྱང་གསུངས་པ་ཐོས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༥ དགུང་གྲངས་བཅུ་བདུན་ ཐོ ག ་རྒྱལ་བ་མཉམ་མེ ད ་ཆེ ན ་པོ འི ་ འཁྲུངས་སྐར་ དང་བསྟུན་ཏེ་སྐྱང་ཚང་བླ་མ་ཤེས་རབ་བསྟན་པའི་ རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐུ་མདུན་ནས་གཙང་གཙུག་ཉེར ་ ལྔའི་སྡོམ་པ་མནོས་ཤིང་མཚན་ལ་ཤེས་རབ་རྣམ་ དག་ཏུ་གསོལ། ཧོར་པ་དྲུང་རམས་པ་བསྟན་འཛིན་ བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་ སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་དང་། མངོན་བརྗོད་སྙན་ ངག རྩིས་དཀར་ནག མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བསྡུས་ ཚད་ཐེག་རིམ་ས་ལམ་ཕར་ཕྱིན་སོགས་ལ་གསན་ བསམ་ལེགས་པར་མཛད་ཅིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༣ དགུང་གྲངས་ཉེར་ལྔའི་ཐོག་ 40

གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གཞུང་བཀའ་པོད་དྲུག་ལ་དམ་ བཅའ་བཞག་ཅིང་བཀའ་རབ་འབྱམས་པ་དགེ་བའི་ བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོའི་མཚན་རྟགས་བཞེས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ དགུང་གྲངས་ཉེར་བརྒྱད་ ཐོ ག ་རྫ་དམར་ཨ་བྲག་ཏུ་ཨ་ལགས་སྣང་གསལ་ ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་སྙན་པར་གྲགས་པའི་ བླ་མ་དམ་པ་དེའི་དྲུང་ནས་དབང་ལུང་མང་དུ་ཞུས་ ཤིང་། དེ་མཚམས་གྲྭ་ས་འོག་མ་རབ་ལེགས་ གཡུང་དྲུང་གླིང་དུ་ཕེབས་ཏེ་ལམ་ལྷ་དཔོན་སློབ་ཀྱི་ མདུན་ནས་གྲྭ་སའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལྟར་གཙང་གཙུག་གི་ སྡོ མ ་པ་ཞུས་ཤི ང ་མཚན་ལ་སངས་རྒྱས་བསྟན་ འཛིན་དུ་གསོལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ དགུང་གྲངས་ ༣༢ ཐོག་རྒྱ་ གར་ཕྱོ ག ས་སུ་ཕེ བ ས་སྐབས་ལམ་བར་དུ་བལ་ བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་གློ་ཆུ་མིག་བརྒྱ་རྩ་དང་། ཀླུ་ བྲག་དགོན། རྫོང་གསར་པ། དོལ་པོ་ཚྭ་དགའ། རྟ་ རབ་སྲིབ་ཕྱོགས། བསམ་གླིང་དགོན་པ། མཚོ་ སྤུངས་མོ། བར་གླེ་སོགས་སུ་ཕེབས་ནས་དེར་ བཞུགས་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི ་ དྲུང་ནས་རྩ་ཆེ འི ་ དབང་ ལུང་མང་པོ་ཞུས། དེ་སྐབས་རིན་བྲལ་གྱི་གསུང་ རབ་དུ་མའང་གཡར་ཞུས་མཛད་དེ ་ རྒྱ་གར་གྱི ་ རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་རུ་འཕྲུལ་དཔར་དུ་བཏབ་པ་མ་ཟད། གསུང་རབ་རྣམས་ནུབ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ རྒྱལ་ཁབ་དུ་ མའི ་ དཔེ ་ མཛོ ད ་དང་རི ག ་གཞུང་གི ་ བསྟི ་ གནས་ གལ་ཆེན་ཁག་ཏུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཡང་མཛད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ དགུང་གྲངས་ ༣༣ ཐོག་ དབྱི ན ་ཇི འི ་ མཁས་དབང་བདེ ་ གསལ་དགེ ་ རབ་ (Prof.David Snellgrove) ཀྱིས་དབྱིན་ཡུལ་ གྱི་ རྒྱལ་ས་ལོན ་ཌོན ་གྱི་ གཙུག་ལག་སློབ ་གཉེ ར ་ ཁང་ཆེན་མོར་དགེ་རྒན་གནང་རྒྱུའི་རེ་བསྐུལ་ཞུས་ པ་བཞིན་དབྱིན་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ། སློབ་གཉེར་ཁང་ དེ ར ་བོ ད ་དང་བོ ན ་གྱི ་ རི ག ་གཞུང་འཆད་ཁྲི ད ་ཀྱི ་ ཞོ ར ་དུ་དབྱི ན ་ཇི འི ་ སྐད་ཡི ག ་ལ་སྦྱངས་བརྩོ ན ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། གནང་སྟེ་ལོ་གསུམ་ཙམ་བཞུགས། དབྱིན་ཡུལ་དུ་ བཞུགས་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་འདྲ་མིན་ གྱི ་ རི ག ་གཞུང་ཚོ ག ས་འདུ་དུ་མར་ཞུགས་ཤི ང ་། ཁྱད་པར་དུ་ཡེ་ཤུའི་བླ་ཆེན་ (Pope Paul VI ) མཆོ ག ་ལ་མཇལ་བཅར་གྱི ས ་ཆོ ས ་ལུགས་ཕན་ ཚུན་གྱི ་ དོ ན ་སྙིང་སྐོར་ལ་གསུང་མོ ལ ་བགྲོ ་ གླེ ང ་ གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ དགུང་གྲངས་ ༣༥ ཐོག་ ཕྱིར་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མ་སུ་རིར་ (Mussoorie) ཡོད་པའི་བྱེས་འབྱོར་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མ་དེའི་ དགེ་རྒན་ཆེན་མོར་བསྐོ་གཞག་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༨ དགུང་གྲངས་བཞི་བཅུའི་ ཐོག་བོན་གཞིས་ཐོབ་རྒྱལ་གསར་པ་རུ་གཡུང་དྲུང་ གླི ང ་གི ་ མཁན་ཆེ ན ་ཤེ ས ་རབ་བསྟན་པའི ་ རྒྱལ་ མཚན་མཆོག་དང་། གཙང་སྨན་རིའི་དགོན་གྱི་ ཡོངས་འཛིན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཕྱོགས་

མཐའ་ཁག་ནས་འཛོ མ ས་པའི ་ བོ ན ་གྱི ་ བླ་སྤྲུལ་ རྣམས་ཀྱི ས ་སྔར་སྲོ ལ ་ལྟར་བོ ན ་སྐྱོ ང ་གནད་སྒྲུབ་ ཀྱི ས ་ཟན་རྟགས་བསྒྲི ལ ་ཏེ ་ ཁོ ང ་ཉི ད ་སྨན་རི འི ་ ཁྲི ་ འཛིན་སོ་གསུམ་པར་བོན་སྐྱོང་བཀའ་སྲུང་གི་ལུང་ རྟགས་སུ་བབས་པས། རྒྱལ་བ་མཉམ་མེད་ཆེན་ པོའི་རྒྱལ་ཐེབས་ཀྱི ་ ཁྲི ་ རུ་མངའ་གསོལ་གྱི ས ་ མཚན་ལ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་དཔལ་བཟང་ པོ་ཞེས་སུ་གསོལ། མདོ ར ་ན་སྐུ་འཚོ ་ བཞུགས་རི ང ་སློ བ ་མ་ གྲངས་ཀྱིས་མི་ལངས་པ་རྗེས་སུ་འཛིན་ནས་འདི་ ཕྱི འི ་ ལམ་བཟང་གསལ་བར་མཛད་པ་སོགས་ མདོར་ན་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པའི་འཕྲིན་ལས་བསམ་ ཡུལ་ལས་འདས་པ་བསྐྱངས་ཡོད། ལྷག་པར་སྤྱི་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ བཀའ་དགོངས་བཞིན་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ དང་བཅས་པའི ་ ཆེ ད ་དུ་མཛད་རྗེ ས ་རླབས་ཆེ ན ་ འཇོག་གནང་མཛད་པ་དང་། གཞན་ཕན་ལྷག་

བསམ་དང་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་གྱི་མཚན་ སྙན་ནི་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏེ་སྐྱེས་ཆེན་ དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་ཅིང་དབུ་ཡི་གཙུག་ཏུ་ བཀུར་བའི་སྐྱེས་མཆོག་ཅིག་ཏུ་གྱུར། སྐྱེས་ཆེན་ དམ་པ་དེ་ཉིད་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་ གཤེགས་ཚུལ་མཛད་པ་འདི་བོན་འབངས་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་གང་གི ་ སྐྱོ ང ་ཡུལ་རྣམས་ལ་གོ ད ་ཆག་ ཆེ ན ་པོ ་ བྱུང་བ་ནི ་ བརྗོ ད ་མ་དགོ ས ་པ་ཞི ག ་ཡི ན ། དེར་བརྟེན་ཞིང་གཤེགས་དམ་པའི་གདུལ་ཞིང་སྐྱོང་ ཡུལ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་འབྲེལ་ཆགས་གྲྭ་ཚང་དང་། སློབ་ཚོགས། སྐུ་འཁོར་ལྟོས་བཅས་ཡོངས་ལ་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཐུགས་གསོ་ཞུ་ རྒྱུ་དང་། མགོན་པོ་གང་གི་ཐུགས་དགོངས་ཟབ་མོ་ རྣམས་ཡོ ང ས་སུ་རྫོགས་པའི ་ སྨོན་འདུན་ཤུགས་ དྲག་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༥ ལ་ ཕུལ།།

ཀྱི ་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་ ག ཞོ​ོ ན ་ མ ཆོ ག ་ གི ས ་ གཙོ ས ་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ ལས་རྣམ་པས་སྣེ ་ ལེ ན ་ ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ གནང་ཡོད།

དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༥ ཉིན་གྱི་

ཞུས་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་ཆུ་ཚོད་ ༢ རིང་བགྲོ་ གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་། ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་ཁོང་རྣམས་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་འཚམས་ གཟིགས་ཕེབས་སྐབས། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ ཚོགས་ཁང་ནང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་འཛོམས་ ཐོག་བོད་དང་ཐེ ་ ཝན་གྱི ་ འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོབ་ཐང་ འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་ཚོགས་མི་རྣམ་པ་བརྒྱུད་ཐེ་ ཝན་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོའི་ མཚན་ཐོག་བསྐུར་གནང་བའི་ཕྱག་ཡིག་ཅིག་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་མཆོ ག ་ལ་ཕུལ་གནང་ སོང་། །

བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་རྒྱུན་ལས་ཁག་ཅིག་རྡ་སར་ཕེབས་པར་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་བ།

༄༅། ། བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ འབྲེ ལ ་མཐུད་ཁང་གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ བཀྲ་ཤི ས ་ཚེ ་ རིང་ལགས་དང་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་ (HsinYi Lin) ལགས། ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ འཐུས་མི་ (Yu Mei Nu) མཆོག་གི་སྒེར་དྲུང་ (Liu Ying Chun) ལགས་ཀྱིས་གཙོས་ཚོགས་ མི་གཞན་ཁག་ཅིག་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༤ ཉིན་རྡ་སར་ ཕེབས་སྐབས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་

དགོང་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༧ པ་ཙམ་ལ་མེག་གྷན་བོད་ཀྱི་ གསོལ་མགྲོན་ཁང་ནང་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པར་བོད་མི་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཁང་ནས་གསོལ་ཚིགས་ འདེགས་འབུལ་ཞུས་གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ རྒྱུན་ལས་རྣམ་པས་ཁོང་རྣམ་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་ ཕྱོགས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་མུ་མཐུད་བོད་དོན་ ཐོ ག ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་སྐྱོ ང ་ཡོ ང ་བའི ་ འབོ ད ་སྐུལ་ 41

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་སུད་སི་ནང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་མ་ཡ་ག་རབ་ Maya Graf མཆོག་དང་། ལྕམ་སྐུ་ Prisca Birrer Heimo མཆོག་སོགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ ༥༧ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་བཞིན་པ།