___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། ས་ོན་པ།
ས་སངས་ས་ོ་། ༼ོང་ཁ་མཁས་མག༽ མ་ལ་བཟང་། ༼བཟོ་ག་ལས་་བད་བ་གཙོ་འན།༽
བ་འཚོལ་དང་ོམ་ག་པ།
ན་བཟང་ོ་། ༼བ་འཚོལ་འ་དཔོན། ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ།༽
ན་དག་པ།
འན་ལས་་མཚོ། ༼ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་ ད་འན་བསཔ།༽ བན་འན་ོ་། ༼གས་བཤད་པ། ག་་ག་གང་མཐོ་མ་ོབ་།༽
ད་བ་བཟོ་བད་པ།
བསམ་གཏན། ༼གས་བཤད་པ། ག་་ག་གང་མཐོ་མ་ོབ་།༽
དཔར་དབང་། ག་ཐོག་་གནང་བ་ད་པར་ ད་བ་འ་་པར་དང་ག་ཆ་་འ་བས་འབད་་ག
II
___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________
III
___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________
IV
___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________
དཀར་ཆག ན་བད།
VII
་ོད།
1
་ཚན་དང་པ། ༼༡༽
འག་་གར་འཆམ་་ང་རབས།
11
༡.༡ གར་འཆམ་་ང་ངས།
11
༡.༢ གར་འཆམ་་ངས་དོན།
15
༡.༣ གར་འཆམ་་བཤད་པ།
17
༡.༤ གར་འཆམ་་ད་བ།
17
༡.༥ གར་འཆམ་་དས་པ་གཞན།
19
༼༢༽ ་ གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ་ར།
20
༢.༡ ཞལ་འབགཔ་་ད་བ།
20
༢.༢ གར་འཆམ་ལ་ཁར་མས་ཅན་་ཞལ་འབགཔ་ད་དས་པ་་མཚན།
21
༢.༣ གར་འཆམ་་་ཞལ་འབགཔ་་བ་དང་་བོ་་མ་་་འོང་ད་པ་་མཚན།
23
༢.༤ གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ་་འ་བ་་གདོང་འབགཔ།
23
༼༣༽
.གར་འཆམ་ཞལ་འབགཔ་་ཚོས་མདོག་སོགས་་བ་མཚོན།
25
༼༤༽
དཔལ་ན་འག་པ་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་དང་ག་མཚན་་བ་དོན་དང་དས་པ།
27
་ཚན་གས་པ། གར་འཆམ་སོ་སོ དསཔ་དང་ཆས་ས་ག་མཚན་་ར། ༼༡༽
ཤ་མ་་གར་འཆམ།
36
༼༢༽
པད་ང་ང་གམ་་གར་འཆམ་ར།
39
ལ་་མ་གར་འཆམ།
40
༢.༡
V
___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________
༢.༢
ག་ང་།
43
༢.༣
་ང
46
༢.༤
་ང་གར་འཆམ།
50
༼༣༽
གཏམ་ང་གར་འཆམ།
53
༼༤༽
་ན་འཆམ།
54
༼༥༽
ས་ག་་ནག་དང་་ནག་་མ་་འཆམ།
56
༼༦༽
་ནག་་འཆམ།
58
༼༧༽
ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ།
59
༼༨༽
ད་ད་་་འཆམ།
64
༼༩༽
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ།
75
༼༡༠༽ ར་བདག་་གར་འཆམ།
81
༼༡༡༽ གམ་མ་གར་འཆམ།
84
༼༡༢༽ ར ་དམངས་འཆམ།
88
༼༡༣༽ གར་ང་ར་ར།
99
༼༡༤༽ དཔའ་འཆམ།
100
༼༡༥༽ ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ།
103
༼༡༦༽ ་་མཚན་བད་་གར་འཆམ།
107
༼༡༧༽ ག་མ་བ་ག་་འཆམ།
113
༼༡༨༽ ས་གཞས།
114
༼༡༩༽ ཨ་ཙ་ར་གར་འཆམ།
116
༼༢༠༽ མཐོང་ལ་་ར།
120
མག་ང་།
122
བ་ན་ད་བ།
124
VI
___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________
ན་བད། ༉ ང་བཅས་ར་དཔལ་ན་འག་པ་ལ་ཁབ་འ་ ལམ་ོལ་ས་ག་པ་བ་ཁབ་ག་ ནམ་ལས་བན་ འཛམ་ང་ལ་ཁབ་གཞན་ས་ཡང་ འག་་ལམ་ོལ་་ ད་ས་ དང་ཆ་གནས་བད་པ་ཁར་ ལ་ཁབ་རང་དབང་རང་བཙན་་་གས་དང་ ལ་ཁབ་་ད་ ཐབས་ད་པ་ད་ས་བཟང་པོ་ག་ཡང་ན། འ་ས་མ་ཚད་ ལ་ཁབ་ཡར་ས་ང་འལ་་ག་་ ལ་ཡོ ངས་དགའ་ད་དཔལ་ འཛོམས་་་བ་དང་འལ་ང་ ལམ་ོལ་ད་པར་ཅན་་་ཉམས་ང་འལ་གཏང་དཔ་ འ་ ག་་བ་ཁག་ཝ་འབད་འད་་ ལ་ཡོངས་དགའ་ད་དཔལ་འཛོམས་་ཁག་་བ་ ཀ་ན་བ་་ས་ལས་ལམ་ོལ་འ་ གལ་ཅན་ག་་ཆ་བཞག་་ཡོདཔ་ན། ལམ་ོལ་་་་ས་ལས་གཙོ་བོ་ག་ འག་་དས་ད་ལམ་ོལ་གར་འཆམ་་ནམ་ ལས་བན་ མ་འོངས་ན་གགས་ཅན་་ལཔོ་ ་དབང་ང་གགས་དམ་པ་འགས་ད་ ོ ་་དབང་ག་མག་ས་ ག་་བ་གལ་་བ་ལམ་ོ ལ་བཟང་པོ ་་ ་ཉམས་ན་་ གནས་ཐབས་་གས་བད་་་ས་ལས་གནང་་ ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་ར་ ལམ་ོལ་་གག་་ག་ལོགས་་་ ག་བགས་གནང་་་ས་ འག་ལ་ཁབ་ནང་ འཆམ་དང་ཞབས་ོ ་གས་དར་བ་ོམ་་ འ་དང་འ་བན་པ་་ཡོད་ར་་་ན། ན་ང་ལམ་ོལ་་་ ད་ལས་ཕར་ཡང་ ན་བན་་གནས་་་དོན་་ གནད་དོན་་་ ་ར་ལས་ ག་ཐོག་་བད་་མ་བཞག་པ་ན་ ན་མ་ངམོ་ག་ལས་ ཉམས་འ་་ ་ན་ཁ་ོམ་རང་ཡོདཔ་ལས་བན་ ད་ས་ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་བ་འཚོལ་ ་ཚན་་ཁ་ག་ལས་ དཔལ་་དབང་འག་ལ་བ་པ་འགས་ད་་དབང་ག་མག་
VII
___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________
དང་ལོ་ག་ར་སོ ན་པ་ས་བད་བ་ང་དང་འལ་ འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་ འབགཔ། ར་བ་ད་བ་ག་གསར་ན་འབད་་་ས་ མ་འོངས་འག་་ན་གཞོན་དང་ འག་་ལམ་ོལ་གར་འཆམ་་ར་ལས་མན་འདོད་ཡོད་་ འཛམ་ང་ལ་ཁབ་གཞན་་ བ་འཚོལ་པ་་་ཡང་ ཕན་ཐོགས་གས་པ་་བ་ ་་ས་ལས་རང་བད་དོ་ར་་་ ན། ད་བ་འ་་ནང་་ གནད་དོན་གཙོ ་བོ ་ འག་་གར་འཆམ་་འང་ངས་དང་ཞལ་ འབགཔ། ་ལས་ག་མཚན་་་བན་་་བ་མཚོན་་ར་ལས་ས་་ཡོད་པ་ཁར་ ག་པར་་ཞལ་འབགཔ་་ད་བ་་ ཁ་གསལ་་རང་ད་་ཡོདཔ་ལས། ད་བ་འ་ ལ་གངོས་གར་ོབ་ོང་་བ་འ་ནང་ ན་ཆད་ད་པ་ག་ན་་ག་ཆ་ངས་བ་ ཅན་གསརཔ་ག་་དོན་་དགས་་ས་་ར་་་ན།
ན་བཟང་ོ་། བ་འཚོལ་འ་དཔོན། ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ།
VIII
་ོད། ༡.
ས་རབས་བན་པ་་མ་་འག་ལ་ཁབ་་ལོ ་ ས།
༉
འག་ལ་ཁབ་འ་་མ་ལ་ཡ་ཤར་ོ ་་ད་ང་་ནག་དང་ོ་་གར་ལ་ཁབ་གས་
་བར་ན་་ཚད་༼Sq་ལོ་་ར་༣༨༣༩༠༽ (ས་འཇལ་ན་ཚོགས་་ཡོངས་འལ་འཆར་ ་
ཐོ་བད་༢༠༡༣ཅན་མ) ་བ་འབད་ཆགས་ཡོད་་འ་བ་ཆ་༧༠ཐམ་པ་ནགས་ཚལ་ས་བ་་
ཡོདཔ་ལས། རང་བན་གནས་ངས་ས་ག་པ་ལ་ཁབ་ག་ཡང་ནམ་མ་ཚད། ལ་ཁབ་ འ་ད་ོ ་གནས་ཚད་ནང་་ོབས་འབད་བ་ན། ་འབོར་འམ་བན་ག་ཙམ་ག་གནས་་ ཡོདཔ་ན།
་མ་་ས་་ ལ་ཁབ་འ་་ང་་མོན་ལ་དང་ ་
གས་་མོ ན་པ་ར་བ་ཐ་ད་དར་་འག། ན་ང་ མོན་པ་་གས་་ས་བས་་ག་ལས་ར་ང་ག་ ར་བ་ལོ་ས་ཁ་གསལ་་ས་འང་དང་། ལ་རབས་ ག་་་ནང་ན་ཡང་ཏན་ཏན་་བཤད་་ན་འག།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ན་ང་་གར་ནང་
སངས་ས་མ་ོན་པ་་མ་ས་་ལ་པོ་་ད་ན་ན་ོན་པ་བས་
ས་ོགས་འ་་ནང་མོན་པ་་གས་་ཆགས་ཡོདཔ་་བཤདཔ་ན་པས།
་ཡང་ ་གར་ང་ོགས་་ཏ་ལ་་ོན་་ ས་ལ་ ་ད་ན་ན་་
ནོར་་དས་འདོད་དང་འམས་ད་
་ན་པ་བཏང་པ་ས་ཆད་་ ཡབ་ལ་པོ་ས་བད་་ ཧ་ཤང་ར་ས་་
་ལོ་བ་གས་ོད་ད་པ་བཀའ་་
གནང་ཡོད་ས་ས་་་ འག་ལ་ཁབ་་ས་གནས་ངས་ ཐང་ཁ་་མ་་ནམ་་
ན་རབས་་ནང་བཤད་་
ཡོདཔ་ལས། ས་ལ་་ཐབས་མཁས་གས་་དང་ནམ་
ག་འབད་་་ས་ོགས་འ་ཁ་་མོན་པ་དང་གལ་་མ་ངས་པ་འ་བད་དང་
ད་འ་
མས་ཅན་་་ཡང་ རང་རང་སོ་སོ ་ད་་ཐོག་་ས་གངས་་་བ་་བད་གནང་ག།
་་མོན་པ་་གས་ཆགསཔ་དང་གག་ཁར་ མོན་པ་ལམ་ོལ་་ཡང་ངམ་ངམ་གས་ས་
ང་ཡོད་ང་ ང་དོར་་གནས་ལ་བན་ས་ད་པ་་ སངས་ས་་བན་པ་དར་་ཡོདཔ་ དང་དཔ་གས་་རག་ལསཔ་ལས། ས་ཚོད་་བང་་ སངས་ས་བན་པ་ང་བ་ཙམ་
ག་ཡང་ད་པར་ན་པ་ང་་ོད་ཡོདཔ་ལས། མནོ་ བསམ་གཏང་ཐངས་དང་ འབད་བཞག་
བཅའ་བཞག་་ ཡ་རབས་དང་མ་རབས་་ད་པར་དཔ་་ོད་ཡོདཔ་མ་ཚད། ཟ་འང་་ཡང་ མས་ཅན་་ཤ་དང་ག་་ལོངས་ོད། ་་གནོད་ན་དང་བཙན་་མ་ན་འང་པོ་་བན་ ་ོད་ག། ས་ཚོད་་བང་མོན་པ་་་་ནཝ་ཚཝ་་ང་པ་བས་ བས་འཚོལ་ས་
མ་དན་མག་ར་ང་ ་་དང་ང་ོམ་དང་ོ་ོམ་ ་ང་་་གནསཔོ་དང་བཙན་་་ ཡོདཔ་་ཆ་བཞག་་ ་་་ར་དང་ག་བ་དང་ང་་བསད་་ དམར་མད་འབད་་ལ་སོགས་ པ་བོན་ས་་ན་་གཙོ་བོར་བཏོན་་ མོན་པ་ལམ་གས་ོལ་་མ་པར་ང་ག།
2
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༢.
ས་རབས་བན་པ་མན་ཆད་་ལོ ་ ས། ་ལས་མ་པ་བན་་
འ་བ་་བསོད་ནམས་དང་ས་ཚོད་་
འར་བ་ལས་བན་ ས་རབས་བན་པ་ནང་ བོད་་ལ་པ་ས་
ལ་ོང་བཙན་མ་པོ་ས་དམ་པ་ས་་ོལ་གསརཔ་གཏོད་་་
དོན་་ ན་ཞག་གག་་ནང་་ལ་པ་མཐའ་འལ་ཡང་འལ་་ གག་ལག་ཁང་བ་དང་བད་བངས་པ་བས་་ བངས་གནངམ་ལས་ར་
འག་ལ་
ཁབ་འ་ནང་ཡང་མ་ཐང་མས་པ་་ཁང་དང་ ་རོ་ར་་་ཁང་་
ལ་ཁབ་ནང་དམ་པ་ས་་ང་བ་ཤར་་མོན་པ་་་ས་ཡང་
དན་མག་གམ་་སཔ་ཙམག་ང་ག།
མཚམས་ཚོ ད་ས་ས་རན། ས་ ཡང་ག་ལས་གག་ར་བ་དོ ་
བམ་ མོན་ལ་འ་ནང་ གསང་ གས་་བན་པ་དར་བ་ས་་
འབབ་ཡོ ད་་་ཡང་ ་གར་་
ང་ར་ར་་ར་ས་་ ལཔོ་ ང་ཧ་་ཛ་ར་་་ས་བན་ང་བ་བར་མ་ ལ་ས་ ན་འམས་ར་་ད་གམ་པོ་མ་ངས་པ་་འབད་་་དགའ་་ག་ང་ག།
་་ོན་
པོ་་མས་མ་དགའ་བར་ཡབ་ལཔོ་ང་ཧ་་ཛ་་ ད་་ས་ན་འམས་་དབང་ོབས་་ བ་ཁར་ ོད་པ་བ་་་ས་ལ་ད་བག་པ་་་ཚོམ་ག་་ཡང་ན་འག། ་འབདཝ་
ལས་ཡང་ན་ མཐའ་་བད་་ག་དང་ ཡང་ན་ས་་བཏང་པ་ན་ ་འཚམས་ག་ར་
ཝ་བན་་ ་་ལཔོ་ ས་གནང་བ་གནངམ་ལས་བན་ ོན་པོ་ རབ་ང་ས་ས་ན་ འམས་འབད་སར་སོང་་ ལ་ད་འ་ཕོ་སམོ་དང་་ང་་ས་ང་ང་བབ་པས། ལ་
ས་ད་ར་ས་་འོན་པ་ན་ གས་ཤོམ་འོང་་མས་ར་ཝ་ད་ ལ་ས་ན་འམས་
3
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ས་གཙོས་པ་བན་མོ་དང་ ོན་པོ་ ་་ང་་བམ་འབར་ ་ ཡབ་དང་གག་ཁར་དམག་
བ་ང་ འབད་མ་གས་པར་་གར་་གས་ཁར་མཐར་བད་བཏངམ་ལས་བན་ ན་ འམས་་ང་་་་ཛ་ར་གས་ོལ་ང་ག། ས་གནས་་ཁར་ཡང་ མ་ཚང་ལཔོ་་
བོ་་དང་མ་འགས་པར་དམག་འཐབ་ལས་བན་ ་ལས་ཡང་ཕམ་་ོག་འོང་ན་ན་ མོན་མ་ ཐང་་ས་གནས་ནང་ཕོ་ང་བཏབ་་གས་ཆགས་་ོདཔ་ལས་བན་ ལ་ལ་་བ་མ་ཐང་། ཕོ་ ང་ལ་་བ་གས་མཁར། ལ་པོ་ལ་་བ་་་ཛ་ར་བ་ཐ་ད་་ང་ག།
ལཔོ ་ ་་་ ར་ན་ས་གཙོ ས ་པ་ བནམོ་བ་ག ོན་པོ་ན་ད་དང་ན་
གསལ་ས་གཙོ ས ་པ་ོ ན་པོ ་ བད་བ། ་་གནོད་ན་བད་འལ་དང་ད་་ོ ་ ་གས་ན། ག་བདག་གནོད་ན་ན་ པོ་ཁ་ལ་་འབར་དང་ནོར་་དབང་ག་ན་ པོ་གསོལ་་ བོན་ས་་ན་་གཙོ་བོར་བཏོན་་ོད་ག།
བན་མོ་ལོ་་ན་ང་ར་་་་ ས་ག་་་འབར་ར་་ོབས་གས་ཅན་ག་ཡང་ང་
་ ལཔོ་་མངའ་ཐང་དང་དང་མཉམ་་བགས་ཡོད་པ་ལོ་ས་་ ་གར་་ལཔོ་་བོ་་
ས་་་ ད་ང་ཡང་དམག་ངས་པ་བས་ ས་ག་་་འབར་དང་ལོ་ ༢༠ལང་་་ ལཔོ་་བོ་་དམག་ས་བསད་་དམག་ཕམ་སོང་ག།
་ན་འ་ས་འབད་ ལཔོ་་་ཛ་་་བ་་ངན་ས་གང་། ་མར་བན་པ་་དང་ ང་མ་་ས་བས་མ་མཛད་པ་ང་བ་ཤར་་ ་་་བཙོག་བ་་ཚོགས་བཏངམ་ལས་བན་ ་ང་་ས་་ལཔོ་་་ཛ་་ོག་འོགཔ་ལས། ལཔོ་ནད་ས་བཏབ་་ ན་བས་ མ་་ག་་རང་འབད་ང་ ཕན་ཐབས་མ་ང་པར་གཤགས་་་ོད་ག།
4
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་བང་་ན་་་ན་པོ་་ བལ་ལ་ཡང་་ཤོད་་ག་ག་ནང་བགས་ཡོདཔ་་ནམ་
ལས། བང་ནམ་ག་་ གར་་་བན་ག་ན་དང་བཅསཔ་་ ་བར་བཏང་་ལོ་ས་་
ཝ་ད་ ན་ན་པོ་་ས་མོན་་གལ་་་འལ་བ་ས་་བབས་མ་ཚད། ག་པར་་
གསང་གས་་བན་པ་དར་བ་ས་ཚོད་ཁར་ོདཔ་ནམ་མན་ནམ་ལས། ་ལོ་༧༣༧ ་ ལོ་་ ་ན་་་ན་པོ་་མག་ མོན་་ལཔོ་་་ཛ་ས་་བ་ལཝ་བན་་ མོན་ མ་ཐང་་ོན་ག།
་ན་་་ན་པོ་་མོན་མ་ཐང་་བས་་ ལཔོ ་ ་་ཛ་དང་མཇལ་ད་མཛད་པ་བས་ ་་ན་པོ་
་ས་ལཔོ་ད་ནཝ་མས་ག་ར་གངས་པ་ལན་་ ལཔོ་ས་ང་ནཝ་མ་ཚད་་་ཡང་འབད་དོ། ་ན་ན་
པོ ་་ས་ང་ནད་ག་འ་ལས་གས་གས་པ་ཐབས་ མ་་ག་མཛད་གནང་པ་ན་ ན་ཆད་ད་ལས་ཕར་་
་ས་་གངས་བཀའ་བན་བབ་་ན་ར་བ་ དམ་བཅའ་ལཝ་ད་ ་་ན་པོ་་ས་ལ་པོ ་སམོ་
་གག་འམ་ན་མཚོ ་མོའམ་བ་ས་་འན་་
གངས་མ་་བས་ནམ་ལས་ ག་དམར་ོ་་བགས་པ་་ བ་པ་གནང་དཔ་་བཀའ་ གནངམ་བན་་ སམོ་་གངས་མ་་ལ་ག།
་ལས་་་ཡབ་མ་གས་ ག་དམར་ོ་་བགས་པ་ག་ག་ནང་ ན་ཞག་བན་བ་པ་ མཛད་ནམ་ལས། མ་འོངས་གལ་་་་དད་པ་ན་་ག་་ལོགས་་ ་ས་འ་ཐོག་
བཞག་གནངམ་མ་ཚད། ོ ་ མོན་་འ་ན་མ་ངས་པ་་དང་ ག་པར་་ག་དམར་ོ ་ ་ བགས་པ་ག་་ནང་གནས་་ོད་་ ་ན་་བད་་གཙོ་བོ་གནས་བདག་ལ་ང་དཀར་ པོ་དམ་་བཏགས་་འབདཝ་ད་ གནས་བདག་་ས་ག་ནང་ལས་ར་འཐོན་མ་བབ་པར་ ་
་ས་ལ་པ་་འལ་་དམོ་མ་འཝ་་ཚོག ས་ོ ནམ་ད་ གནས་བདག་་ག་བར་ནང་
5
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ལས་ར་ ་གས་་ལཔོ་་དཀར་མོ ་མ་པ་་ལ་་ མ་ཏོ་ོནམ་ག་ ་་ས་་ ང་ངམ་ག་་ཌ་་་ལ་་ ག་པོ ་་འཆམ་གནང་ཐོག་ལས་ གར་བདག་ལ་ང་དཀར་ པོ་བལ་་བཀའ་དང་དམ་འོག་་བཞག་གནང་ག།
གནས་བདག་ལ་ང་དཀར་པོ་ས་འོག་བཞག་་ལཔོ་་་ཛ་་ོག་་ལོག་ལ་་་ བས་ནམ་ལས། ་་ཡབ་མ་གས་གས་མཁར་་ ལོ ག ་ོ ན་་ལ་པོ ་་ོ ག ་་
གག་་ལས་མར་བམས་་ ་མན་དཔའ་བོ་གག་པ་མན་ངག་གནམ་གས་་འར་ལོ་
་དབང་གནང་་ ནད་ག་ལས་ལ་གསཔ་ང་་འ་ས་ ལཔོ་འར་དང་བཅས་པ་དད་ པ་གནས་་བད་ཡོདཔ་མ་ཚད། འབངས་འར་་ར་ག་པ་་ད་བ་་ང་། དཀར་པོ ་
ད་བ་་་བོན་ད་པ་དམ་བཅའ་གནང་ནམ་ལས། ོགས་པ་ན་པོ་གསལ་བ་་ལོང་
ལ་སོགས་པ་གསང་གས་ོགས་པ་ན་པོ ་ས་་འར་ལོ་ བར་གནངམ་མ་ཚད། མོན་དང་ ་ལ་པོ་གས་ཡང་ འཆམ་ཁ་བཟོ་གནང་་ ན་ཆད་མོན་དམག་་་འ་མ་གཔ་དང་ ་ དམག་མོན་་འོང་མ་ག་པ་མནའ་ཐོ་བཀལ་་ ལཔོ་གས་ཆ་རང་གསང་གས་ོད་ན་་
ོབ་མ་་བར་གནངམ་མ་ཚད། མོན་པ་གས་ཁར་གསང་གས་་བན་པ་འ་ཐོག་དརཝ་
དང་གག་ཁར་ འཆམ་དང་འབགཔ་་འང་རབས་དང་པ་ཡང་ ་ལས་ར་འ་བགས་ག།
་ལས་ར་ས་ཚོ ད་་འར་བ་དང་བན་ ས་གནས་འ་ནང་ས་གས་ས་ད་་མ་་
མང་ད་ོགསཔ་ག་ོན་་ གདན་ས་་ཐདམ་ཐད་ཁ་ལས་ཕར་བཅགས་གནང་་ ནང་པ་ས་ ་བན་པ་མ་པ་བན་་དར་བ་མཛད་གནང་་རང་འབད་ང་ ལ་ཁབ་་ཆབ་ད་ང་་
ཐད་ཁ་་ ང་བན་་་་མ་འབབ་ལས་བན་ ད་ང་་ག་་་ག་་ཡང་གནང་གནང་ པ་ལོ་ས་ན་འག།
6
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༣
ས་རབས་བ་བན་པ་མན་ཆད་་ལོ ་ ས། ་ལས་མ་པ་བན་་ས་རབས་༡༧ པ་ འ་བགསཔ་དང་འལ་ ་ལོ་༡༦༡༦ ་
བོ ད་ར་ང་ལས་ཞབས་ང་ངག་དབང་མ་ ལ་མག་ དཔལ་་ས་མན་པོ ་ང་ བན་དང་འལ་ ོ ་ མོ ན་ཙན་དན་བད་ པ་ལ་ངས་འ་ནང་ འག་པ་བཀའ་ བད་པ་བན་པ་དར་བ་ས་་འབབ་་ འག་ར་ང་་ནང་ན་ རང་ོན་ཁ་སར་པ་
་དང་བཅསཔ་བམས་ན་ན་ བས་ཁ་ོ་ ་བར་གནངམ་ལས་ར་ མོ ན་ལ་དང་ མོ ན ་པ ་ར་བ ་ང་ཙམ་རང་ད་པ ར་
གས་་འག་ལ་དང་ ་་འག་པ་ར་བ་ང་དོན་གནས་བར་་ ་ས་ད་བ་བ་
དང་་ས་གཙང་མ་བ་ག་ང་་འལ་བ་ས་ད་ས་འག་ལ་ཁབ་འ་ རང་དབང་་ དཔལ་་བད་གནང་ག།
་བང་ཞབས་ང་ན་པོ ་ ་ས་ལ་ཁབ་་བན་ད་ང་་ས་ོ ག ས་་ཁ་ག་ལས་ ཞབས་ང་ན་པོ་་་ར་་ཚབ་་་མཁན་པོ་དང་ ད་ོགས་་ཁ་ག་ལས་་ད་་བ་
བཞག་་མཛད་གནང་་ འག་ལ་ཁབ་འ་བ་བར་བད་ཡོད་ང་། ད་ང་་་ད་་ ང་
་ང་མཐོ ་ངས་གས་དང་ང་ལ་་དབང་་གས་ཐལཝ་མ་ཚད་ རང་དོན་གས་་བག་ པ་་ན་་ལས་བན་ ་ད་་་གནས་་ཧབ་ཐོབ་བ་་ ནང་འགས་ལངམ་ལང་སར་
ོད་འ་ས་ ་ར་་་ར་ཟ་བར་བད་དང་ཉལ་བར་གད་ད་པར་བབ་གག་བ་བ་ སར་ོད་དཔ་ང་ག།
7
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
མས་ཅན་་ཁ་་དང་ ང་མ་་ང་བན་དང་འལ་ ་ ལོ་༡༩༠༧ ་འག་་དཔོན་ཁག་དང་འབངས་་ར་ད་འན་ ་ཚང་ཡོངས་
ཁ་་གས་ད་་འར་ད་མཐའ་བཙན་་
གན་ག་ལ་ཐོག་ལས་
་ས་་ན་དབང་ག་མག་
ངས་ཐང་བ་བ་ན་པོ ་ཕོ་ང་ནང་
་་ད་་ཚོགས་པ་
ག་་ འག་བད་འན་་ལཔོ་དང་པ་་ གར་་མངའ་ གསོལ་མཛད་ག།
་ལས་ར་འག་བད་འན་་ལ་རབས་དང་པ་དང་།
ལ་
རབས་གས་པ་དཔལ་་དབང་འགས་ད་དབང་ག་མག་
ས་ཡང་འག་ལ་ཁབ་འ་
ར་ལས་ག་པ་ཡར་ས་་
འར་བ་་ོམ་བཏང་གནངམ་མ་ཚད།
ག་པར་་དབང་ག་བད་འན་་ལ་རབས་གམ་པ་ ་དབང་འགས་ད་ོ་་དབང་ག་
མག་་མན་་་ན་ད་པ་གས་ད་་ལས་བན་ ་ལོ་༡༩༧༡ ་འཛམ་ང་་ཚོགས་ ་འས་་ལ་ཁབ་་ངས་་བཅའ་མར་གཏོགས་་་་བས་ཐོབ་ཡོདཔ་ལས་ར་ འག་ ལ་ཁབ་ང་་འ་ཡང་ ཆབ་ད་འན་ང་ལ་ གམ་་གནས་ཚད་་ ོབས་གས་ཅན་་
འཛམ་་ང་ལ་ཁབ་
གཞན་དང་འ་མཉམ་་ ཐོག་་གནས་་ཡོདཔ་ ན།
8
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག་པར་་་ལོ་༡༩༧༤་་༦པ་་ས་༢་
བད་འན་་ལ་མག་བ་པ་
འགས་ད་་དབང་ག་མག་གར་་་བས་པ་ནམ་ལས་ར་
དཔལ་
འག་ལ་ཁབ་འ་
ནང་ལ་ཡོངས་དགའ་ད་དཔལ་འཛོམས་་མ་ཤར་ཡོདཔ་མ་ཚད། ཕ་ལ་་ས་འན་་་ལོ་ ༢༠༠༨་་༡༡པ་་ས་༡་
ལ་རབས་་པ་གར་་་ོན་ཡོད་་
དཔལ་་དབང་
འགས་ད་་སར་མ་ལ་དབང་ག་མག་་་ཐོག་་ཡང་ ཕ་བ་་ག་པ་ད་བམ་་ དགས་བསལ་་མཚན་མག་་ར་་ལཔོ་ར་བ་མཚན་གསོལ་་ ར་་་ལ་་བགས་་ཡོདཔ་མ་ཚད།
འག་ལ་ཁབ་་་
ལ་ཁབ་་འབངས་་ར་་ར་ལ་ཡོངས་དགའ་
ད་དཔལ་འཛོམས་་་ནོར་་ ལོངས་ོད་དང་ོད་བན་་རང་ཡོད་ར་་་ན།
9
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
10
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ཚན་དང་པ། ༡. ༡.༡
འག་་གར་འཆམ་་་ང་རབས།
གར་འཆམ་་ང་ངས།
༉ ས་ད་གས་དང་ན་པ་དཔལ་ན་འག་པ་ལ་ཁབ་འ་ནང་ ན་ོན་ལ་བ་ངམ་
དང་ ཕ་ས་མ་ོན་་ས་ལམ་ོལ་ད་པར་ཅན་མང་རབས་ག་མཛད་བཞག་ཡོད་་་་
ས་ལས་ ད་པར་ཅན་ག་འ་འག་་གར་འཆམ་ན། ་ཡངའག་ལ་ཁབ་ར་བ་ང་ ་ཐ་ད་མ་དར་བར་ མོ ན་ལ་་ོ ད་པ་བས་ ས་རབས་བད་པ་ནང་ ་ན་་་ན་པོ ་ ་
མག་མོ ན་མ་ཐང་གས་མཁར་་ ལཔོ་ ་་ ཛ་དོ ན་་ོ ན་་ གསང་གས་་ས་འར་འ་
དང་པ་བར་གནང་ཡོ ད་་དང་འལ་་ ས་དང་ འལ་བ་གར་འཆམ་་ང་ཡོདཔ་་བཤདཔ་ན། ་ཡང་ལཔོ་་་ཛ་་ོག་འོག་་ གནས་བདག་ལ་ང་
དཀར་པོ་ས་་་མ་པ་་ལ་་ལ་བ་བས་ ་་ན་ པོ་་ས་་ང་ངམ་ག་་ཌ་་ར་བངས་་ ཌ་་འཆམ་གནང་ཐོག་ལས་
ས་གནས་་ཁ་གར་བདག་་ ལ་ཁབ་འ་ནང་
ལ་གནོན་ག་་
བཀའ་དང་དམ་འོག་་བཞག་་
བས་གནང་་་ས་འག་
གསང་བ་གས་་གར་འཆམ་འ་ཐོག་ང་
ཡོདཔ་མ་ཚད། ཞལ་འབགཔ་་་ས་ལས་ཡང་ དརཝ་ཧ་ཤོས་ ་ང་དང་་་ཞལ་འབགཔ་གས་ན་པ་ངས་ཐོན་ཡོད།
11
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ལོ་༡༤༥༠ལས་མོན་མ་ཐང་ོགས་་ གར་ན་
ལ་པོ་་ཡ་ལ་གར་ོན་པ་ང་པ་ོན་ནམ་
ལས་ར་ པད་ང་་གར་འཆམ་་ མ་པ་བན་
་ང་ཡོད་པ་ས་ལས་ མ་ཐང་གཏམ་ང་ན་ བ་ས་ང་་གག་ལག་ཁང་བངས་་་ང་ ག་བང་པ་བས་ གཏམ་ང་་ཕག་འཆམ་འ་ ཐོག་ང་ཡོད་་ཡང་ ཕག་འཆམ་་་མ་ལས་ མར་ ས་ོས་དང་ས་མས་ འདོམ་འཇལ་ལ་སོགས་
པ་་་ཡོད་་་ས་པད་ང་་གདན་ས་གཏམ་
ང་ན་བ་ས་ང་འ་ཐོག་བངསམ་དང་འལ་ པད་ང་་གར་འཆམ་་ཡང་ འ་ཐོག་ ང་ཡོ ད་པ་མན་གསལ་ང་ ཡོ ད་པ་ཁར་ པད་ང་ང་ ག མ ་ ད ང་པ ད་ ང ་ག ར་
འཆམ་་ཡང་ གདན་ས་་
གསར་བ་་དགའ་ོ ན་དང་
འལ་ མ་པ་བན་་དར་བ་ང་ཡོདཔ་ན་པས། ར་འག་ལ་ཁབ་ནང་་ཞལ་འབགཔ་་ར་ས་དང་འལ་བ་གར་འཆམ་་ མཉམ་་རང་དར་་འོང་ཡོདཔ་་
འཆམ་་དང་འལ་་མ་གཏོགས་
ཆ་བཞག་དཔ་ན་་འ་ཡང་
ལས་ར་
གནང་་་
ཞལ་འབགཔ་་་ར་གར་
ལག་ན་འཐབ་ོལ་དཔ་ལས་བན་
འག་ལ་ཁབ་ནང་་ཞལ་འབགཔ་་ཅན་་ཡང་
ན་པ་ཁར་
མང་་ཤོས་རང་ས་རབས་བད་པ་ནང་
་་ན་པོ་་ས་མ་འོངས་གལ་་་་མཐའ་དོན་་དངས་་
ལོག ་ལ་ལས་གར་ོན་པ་་ས་རང་སོ ་གར་ལ་དང་བན་
12
དརཝ་དང་ས་
གར་་་ གར་ལས་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བས་་ད་ས་ནངས་པར་ོང་ག་དང་
དན་་་ཁང་་ནང་ལས་ཕར་དད་པ་ན་་མཇལ་
་མ་ཚད་ས་རབས་༡༥པ་ནང་ོན་་
གར་ོན་པ་ང་པ་དང་ངས་འ་ནང་ང་བན་དང་
་ཡོད་་་ འག་་་ར་ས་མཐོང་ས་་ར་་ཡོད། འལ་
ོན་ཡོད་པ་དན་་སོ་སོ ་་ན་དང་ཚད་ན་་ས་་དམ་པ་མང་རབས་ག་ས་
འཆམ་་དས་མ་དང་བན་ ཞལ་འབགཔ་མ་འཝ་་་་ ག་ལ་བཞག་གནང་ཡོད་་
་་ག་བཞག་་ ལ་ལས་ོན་་མཁས་པ་ལག་ལ་ཅན་་ས་ཞལ་འབགཔ་་་་ོལ་ ་ མ་པ་བན་་དར་བ་སོང་ཡོདཔ་ན་པས།
་ལོ ་༡༦༡༦ ལས་ དཔལ་ན་འག་པ་བན་པ་ བདག་པོ ་ ཞབས་ང་ངག་དབང་མ་ལ་མག་ ོ ་
ངས་འ་ནང་བས་ཁ་བར་གནང་་ ས་ད་ གས་་བ ན་པ ་མ་ས་ལ་གནངམ་མ་ཚད།
བན་པ་དང་མས་ཅན་་་ཕན་ཐབས་་ལ་པ་གར་ འཆམ་་ཡང་ ་ཤ་ག་ར་མཛད་གནང་པ་ལོ ་ ས་
བསམ་ས་་བ་པ་ག་ཡོད་་་་ས་ལས་ ན་ བས་་ཤོ ས ་རང་ གདན་ས་གས་་ོ ་ ་གདན་་
ཉམས་ང་་ཐོག་ལས་ འདབ་ཆགས་་ག་ནམ་དང་
གག་ཁར་ ས་ལན་་ཐོག་ལས་མཛད་གནང་་ ་ན་་་འཆམ་དང་། དཔལ་ན་འག་
པ་་ད་བོད་་་ད་གཙང་པ་ན་ཚོགས་མ་ལ་བལ་་་དོན་་ ལས་ོར་མཛད་ཡོད་ པ་་ནག་ཟོར་འཆམ་ས་པ་་འཆམ་དང་། ་ལས་དཔལ་ན་ འག་པ་གདན་ས་ངས་ཐང་བ་བ་ན་པོ ་ཕོ ་ ང་བ་ཡོད་པ་ དགའ་ོན་་ མན་དབང་བ་ན་ག་བགས་མཛད་ཡོ ད་པ་
ལས་མན་་བའམ་ལས་མན་ཨ་མ་་འཆམ་དང་ ་བད་་
དམངས་འཆམ་་ ག་བགས་མཛད་གནང་ཡོདཔ་ན་པས།
13
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ལས་མ་ས་འབད་་ལོ༡༧༠༧ ་ཕག་ཝ་ ༨པ་ནང་་
ཞབས་ང་ན་པོ་་གང་ས་
འཇམ་དཔལ་ོ་་ཡང་ད་
ལ་ས་ན་
དགའ་ལ་མཚན་(ག་ཎ་པ་)ར་་་་ས་
ཡབ་་དམ་པ་མཛད་ལ་དང་བན་ གདན་ས་ ་བ་མ་ག་བ་ས་ས་ོང་ནང་ ་འཆམ་་ འཆར་་་
བད་པ་ནང་
ག་་བ་
ན་བས་་བ་དཔལ་ན་་མོ་གཙོ་འར་་
གསར་་མཛད་གནང་ཡོདཔ་མ་ཚད།
གསར་་མཛད་གནང་་ཡོད་་་
ཞལ་འབགཔ་་ཡང་རང་་ཉམས་ང་་ག་
ད་ས་ནངས་པ་བར་ན་ཡང་ ལོ་ར་རང་་
མ་ག་་མོ ་བ་ན་ར་ལ་ན་་མང་ཡོངས་ས་མཇལ་ཁ་་དང་་
བན་པ་ཡོདཔ་ནམ་དང ང་ག་ར་་་ན།
ས་ང་ང་མ་ཞལ་འབགཔ་་ཡང་ ་ལས་ར་མ་པ་བན་་
་ལས་འབད་ འག་བད་འན་་ལ་པོ ་
མ་ོ ན་་་་ཐོ ག ་་ ལ་ཁབ་འ་ནང་ སངས་ས་་བན་པ་ན་པོ་་་ཉམས་ན་་ གནས་་དང་ ་མང་་ད་་བསོད་ནམས་་
ཚོ ག ས་ོག ས་་དོ ན་་ གར་འཆམ་་ལ་ ཁབ་ནང་དར་བ་མཛད་གནང་ཡོ ད པ་མ་ཚད།
ག་པར་་་ལོ་གག་ོང་ད་བ་་བ་ང་ བ་ལས་ར་ འ ག་ལ་གམ་པ ་ང་ གགས་འགས་ད་ོ ་ ་དབང་ག་མག་ ས་ལ་གང་ོ ས ་གར་་བ་ལོ ག ས་་་
བགས་གནང་་་ས་འག་ལ་ཁབ་འ་
14
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ནང་ ནང་པ་ས་དང་ལམ་ོལ་དང་འལ་བ་ཡོད་པ་གར་འཆམ་་ དར་བ་་ཏོག་ཏོ་་རང་
ང་ཡོདཔ་མ་ཚད། ་དང་འལ་བ་ཞལ་འབགཔ་་གས་་ཡང་ བ་་ཏོག་ཏོ་་དར་་འོང་ ་འ་ས་འག་ལ་ཁབ་འ་ འཛམ་་ང་ནང་ ལམ་ོལ་ས་ག་པ་ལ་ཁབ་གག་་ ར་་ཡོདཔ་ན།
༡.༢
གར་འཆམ་་ངས་དོན།
གསང་གས་ོ་་ག་པ་བན་པ་དར་ས་ལ་ཁབ་ དར་ན་ འག་དང་འས་ངས། བོད་ དང་བལ་ལ། ་གར་དང་སོག་པོ་་ནང་འཆམ་་་གར་འཆམ་ར་བ་ན། གར་འཆམ་་་
་ནང་གསང་གམ་་དས་པ་གམ་་ཡོད་པ་ནང་ལས། ་དས་པ་། འར་་ ན།
གར་འཆམ་་བས་
ས་་འལ་ོད་་
ས་་་ཁམས་དག་ས་་ནད་གས་མ་འཝ་་
ནང་་དས་པ་།
གགས་ཁར་འཆམ་བ་དང་
ས་་ལ་འོར་་གནས་ ་གས་པ་དས་པ་ཡོདཔ་
ང་མ་ཞལ་འབག་་བས་ཡོད་པ་ལས་
བན་ གར་འཆམ་བ་་་་ཐ་མལ་པ་ས་་་ ་དམ་་་་གནས་འར་་དང་ གར་ འཆམ་་ས་འཆམ་པ་དང་
འཆམ་མཇལ་་་
དལ་འར་གག་་བས་་
བགས་་བར་ཆད་ལ་བ་དས་པ་་ཡོདཔ་ན།
བད་དང་
གསང་བ་དས་པ་། ཐ་མལ་པ་་གམ་་ོད་པ་་ ་ད་རང་ང་ག་པ་དལ་འར་ ་ གནས་འར་གས་པ་དས་པ་་ བསམ་ས་་བ་པ་ག་ཡོདཔ་ན། ་བམ་་
གར་འཆམ་འ་ དམོ་གགས་་་དང་ ཐ་ན་འཆམ་ཁང་ནང་ོད་ཡོད་པ་ོག་ཆགས་འ་ན་ ཡན་ཆད་འར་བ་ལས་བལ་གས་པ་ཐབས་ས་ད་པར་ཅན་ག་ན། ཁབ་་ནང་
གསང་གས་་གར་འཆམ་་ཤ་ཡོད་་་
གཏོགས་ ག་མནོ་སར་བ་་དཔ་ན།
15
ོ་་ག་པ་ལ་
ས་ོན་ད་པར་ཅན་་ནང་མ་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
འག་་ལ་ཁབ་ནང་ གར་འཆམ་འ་་ས་བ་དང་ ས་ང་ན་འལ། མ་དང་་ཁང་ གསར་བངས་་རབ་གནས་དང་བ་པ་་་བ་ོལ་ཡོདཔ་མ་ཚད་ ོལ་་དང་འང་ངས་་ ་ ་མ་ས་རབས་བད་པ་ནང་ ་ན་་ོབ་དཔོན་ན་པོ་པད་མ་འང་གནས་དང་ མཁན་ ན་་བ་འཚོ ་ ས་བོ ད་བསམ་ཡས་་འར་ན་ས་བ་པ་གག་ལག་ཁང་བངས་པ་ བས་ ་ན་གག་པ་ཅན་་བལ་་དོན་་ ་་ན་པོ་་ས་ར་པ་ོག་་་་་ ལས་ ས་འལ་མཛད་པ་གར་འཆམ་གནང་ཡོད་་་ལས་་ངས་་དར་བ་ང་ག།
གར་འཆམ་་་ག་་ མ་འོངས་མས་ཅན་་་དོན་་ ས་རབས་བད་པ་ནང་ ་་
པ་འང་གནས་ས་་མ་ལ་ཡ་གངས་བད་་ ནང་གར་་་བཞག་ཡོད་པ་་བཤདཔ་ ན། ་་བས་
ོན་ན་པོ་་ས་མ་འོངས་པ་་ ལས་འོ་ཅན་་གས་ས་གར་ོན་
པ་ང་པ་ལ་སོག ས་པ་ས་གར་ལས་བཏོན་་ འ་དོན་མཛད་པ་ང་བན་དང་འལ་་ གར་ོན་པ་་ས་ལ་་དག་ང་་ལ་་བས། ལ་་ག་ཤོག་ལ་་མ་པ་་ ག་ དང་མཚོ། ང་ལ་སོགས་པ་་་ནང་་ གར་་་་ཡོད་ས་ལས་བས་་ འ་དོན་མཛད་ གནང་ག། འཆམ་་་ག་འ་་ ག་འན་པ་ང་པ་ས་ཡང་ གར་ཁ་་ཤ་ག་བས་ ཡོད་པ་ལ་ལས་ པད་ང་ང་གམ་་འཆམ་་་ག་་ བོད་ོ་ག་ན་མདོ་ལས་གར་ བས་གནང་ག།
པད་ང་ང་གམ་་གར་འཆམ་་་ཡང་ ར་ང་་བཤད་དོ་བམ་ ་ནང་གསང་བ་དས་ པ་་ཡོདཔ་མ་ཚད། ་ག་་ང་་འཆམ་འ་་ ནང་གས་་ད་བ་གམ་ཡོད། འ་ཡང་ ག་ང་། ་ང་། ་ང་་ན། ནང་གས་་གམ་་ཡང་ ་མ་འཝ་སོ་སོར་འབད་
ཡོདཔ་ན། ང་་བས་ བས་པ་ཞལ་འབག་་ཡང་ དོན་ནམ་དས་པ་དང་བན་་ ་
བོ ་མ་པ་སོ་སོར་འབད་ཡོད། ད་འབད་བ་ན་ ག་ང་་ཞལ་འབག་འདབས་ཆགས་་ལ་ པོ་ང་ས་་འད་འབད་་
ད་འ་མས་ཅན་་་མ་བན་་ཚོགས་དང་
ཚད་ཊ་༢་འབད་་་འཁརཝ་་ བམས་་འབད་་འཆམ་གནངམ་ན།
16
ག་་ང་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༡.༣
གར་འཆམ་་བཤད་པ།
གར་འཆམ་ར་བ་་འ་ལས་ དང་པ་གར་ར་་འ་ལག་བས་གཙོ་ཝ་ལས་བན་ནམ་
དང་ འཆམ་ར་་འ་ང་བས་གཙོ་ཝ་ལས་ན་པས། ག་་གས་གག་ཁར་ལ་བ་ བས་ གར་འཆམ་ར་བ་ན། གར་དང་འཆམ་གས་ཆ་ར་གཙོ་ ཝ་ལས་ངས་བས་ར་ ཡང་བ་ོལ་ཡོད།
༡.༤
གར་འཆམ་་ད་བ།
ང་བཅས་ར་་ད་ོ ་ མཐོ ང་ས་་ར་ཡོ ད་པ་གར་འཆམ་་གས་མ་འཝ་ང་ོ ག ས་དང་
གས་ོགས་སོ་སོ་ལས་ཕར་ག་་ག་རང་ཡོད་ང་ འོག་་བད་ཡོད་་ད་བ་གམ་་ནང་
དཔ་ན།
ཀ༽ ལ་པ་་འལ་་གར་འཆམ།
ཁ༽ བཀའ་གར་དག་ང་ལས་ང་བ་གར་འཆམ།
༡.༤.༡
ག༽ མ་ཐར་་ག་བལ་བ་གར་འཆམ།
ལ་པ་་འལ་་གར་འཆམ།
ལ་པ་་འལ་་གར་འཆམ་ར་་འ་ས་་མ་འར་་་ལས་འན་ལས་མ་པ་བ་
། ་བ་འན་ལས། ས་པ་འན་ལས། དབང་་འན་ལས། ག་པོ ་འན་ལས་་ བབ་་དོན་་ ལ་བ་དངས་པ་བད་པ། ག་འན་བ་་བད་པ། གང་ཟག་ན་
ངས་་བད་པ་་འལ་་ངས་བས་་ཚོ གས་ོན་་འ་་བ་ན། ་་མཚན་ བད་ལ་སོགས་པ་ལ་པ་གར་འཆམ་་དང་ ག་པར་་ང་བཅས་ར་འག་ལ་ཁབ་འ་
ནང་ ལ་པ་་འལ་་གར་འཆམ་འ་ཐོག་རང་ མ་ཐང་་ས་་གནས་བདག་ལ་ང་ དཀར་པོ་བལ་་་དོན་་ ་་ན་པོ་་ས་་ང་་མ་པ་་ལ་་ ག་པོ་ང་ག་་ ་འཆམ་གནང་་དང་ ་ས་བསམ་ཡས་་འར་ན་ས་བ་པ་གག་ལག་་ཁང་་ས་
17
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བཅགས་པ་བས་་ཡང་ བོད་་་ན་གག་པ་ཅན་་བལ་་དོན་་ ར་པ་མང་ འཆམ་གནང་་་ན།
༡.༤.༢ བཀའ་གར་དག་ང་ལས་ང་བ་འཆམ།
བཀའ་གར་དག་ང་ལས་ང་བ་འཆམ་ར་་འ་
གསང་གས་་ད་་་ནང་དང་ ལས་
འོ་གར་བད་་་བན་་ ས་ན་དམ་པ་་་དག་ང་དང་ཉམས་ང་་འཆར་་ ང་ ་འཆམ་་་བ་ན། དར་ན་ གར་ོན་པད་མ་ང་པ་པད་ང་ང་གམ་དང་ གཏམ་
ང་གར་འཆམ། མཁས་བ་ན་དགའ་ལ་མཚན་་ད་ད་་་འཆམ་ལ་སོགས་པ་གར་
ལས་བོལ་བ་འཆམ་་དང་
ཞབས་ང་ན་པོ་་་ན་་འཆམ་ལ་ས་ན་དགའ་ལ་
མཚན་ས་མཛད་གནང་་ མ་ག་་མོ ་བ་མད་་མོ་གཙོ་མོ ་དས་འཆམ་ལ་སོགས་པ་
དང་ ང་ོགས་སོ་སོ ་ནང་ ས་མད་བངམ་དང་འལ་་ ་དམངས་་ོན་ོལ་ཡོད་པ་ གར་འཆམ་་ཡང་
མང་་ཤོས་རང་ས་གནས་་ཁ་་མ་་་ཉམས་ང་་ང་ངམ་ཙང་ཙ་
ནམ་ལས། གར་འཆམ་་་་གས་་བཀའ་གར་དག་ང་ལས་ང་བ་འཆམ་ར་བ་ན། ༡.༤.༣ མ་ཐར་་ག་བལ་བ་འཆམ།
མ་ཐར་་ག་བལ་བ་འཆམ་ར་་འ་
གསང་གས་ོ་་ག་པ་གས་བམ་
ོས་
བང་བ་དང་ངས་བས་་བང་བ་གས་འབད་ད་པར་ ན་ོན་ལ་བ་ངམ་་་མ་ཐར་
་ག་བཞག་ན་ན་ ང་དོན་་་ལས་ ད་་་བ་་འཆམ་ོན་་འ་་བ་ན། ད་ འབད་བ་ན་
ས་་ལ་པོ་ནོར་བཟང་་མ་ཐར་་ག་བལ་ནམ་ལས།
གས་་གར་འཆམ་དང་ བལ་་
ཕོ་གས་མོ་
བ་པ་དབང་ག་ན་པོ་་བན་་ལ་རས་པ་མཛད་མ་་ག་
ཤཝ་ཤ་་དང་ཨ་་ཕན་ཏོ་ལ་སོགས་པ་གར་འཆམ་་
ད་ོ ་བར་ན་ཡང་
་
དམངས་་མཇལ་ང་་ དས་་འབད་མཇལ་་ཡོད་་་་ མ་ཐར་་ག་བལ་བ་གར་ འཆམ་ར་བ་ན།
18
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་་གར་འཆམ་་ད་བ་ཁག་མ་འཝ་གམ་་ད་བ་་་རང་འབད་ང་
མཐར་ག་ས་འ་
གསང་གས་ོ་་ག་པ་ད་་་་རང་ག་དཔ་ན་པས། གསང་གས་་ད་་་ལས་
ང་བ་གར་འཆམ་་ ར་བཏང་དཔལ་ན་་བཟང་པོ་དང་ ལ་བ་གས་་་ལས་བད་་ ོ་་མས་པ་ས་་མག་་་ཀ་་གངས། ་མག་་་ཀ་ས་གས་གམ་མན་པོ་་ གངས་་
་་གནོད་ན་་་གས་ཁར་དར།
་ལས་ད་པར་་ཡང་ལ་ན་ལ་པོ་
ཛཿས་མཁས་པ་གཡོ་ད་བ་འང་གནས་དང་། གཙང་རབ་གསལ། དམར་་་་གམ་་
བཤད་གནང་ག། ་་ལས་བད་་ ོབ་དཔོན་པ་ས་ཝ། པཎ་ན་་མ་ལ་་། ་ལ་
མ། ལོ་་བ་་ན་་མ་ར་་་བཤད། ་་ས་འབད་་ན་དང་་གར་བལ་ལ་དང་བོད་་ ལས་འག་་ལ་ཁབ་་ནང་དར་བ་མཛད་གནང་ག།
་་ཡང་གར་ོན་ལ་པོ་ངག་དབང་ོ་བཟང་་མཚོ་དང་། གར་ཐམས་ཅད་མན་པ་་ོན་ས་ ་སོགས་པ་དང་ ས་གས་ཁག་སོ་སོ ་མ་་ས་མ་པ་བན་་དར་བ་མཛད་གནང་ག།
༡.༥ གར་འཆམ་་དས་པ་གཞན། དང་པ་ང་དོན་་དབང་་བཏང་་་བ་ན་ འཆམ་འ་་བན་་ད་བ་ཕན་ཡོན་དང་། ག་ པ་ས་དགས། དལ་བ་ག་བལ་དང་མཐོ་ས་་བ་བ་་གས་ཤོམ་་ཧ་་གསཔ་ ལས། ོ་ཁ་ས་་བར་་ ལས་འས་་ད་ས་བད་གསཔ་ན།
གས་པ་ས་དོན་་དབང་་བཏང་པ་ན་ གར་འཆམ་་གས་་མཐོང་བ་ཙམ་ས་འར་བ་ ལས་ལ་གས་པ་ས་པ་ཡོདཔ་ལས། རང་ས་འཆམ་་་དད་པ་དང་ ད་ས་རབ་ག་
བད་གས་པ་ན་ ་འ་འཕོས་མ་ཐག་་འར་བ་ག་བལ་ལས་ལ་་ རང་ས་་ད་ ོ་ག་མ་་་་་ང་ཁམས་་ ས་པར་་་་ན་པ་ས་མ་ཚད། ་ག་་དང་ངས་
བས་་ཚོག ས་་བན་་ ས་་་མད་་མ་ས་འལ་་དང་། ནང་ར་ང་མས་ ད་མར་མ་གས་པ་དས་པ་་ཡོད་པ་ཁར་ ག་པར་་དཔལ་ན་ར་པ་བད་མ་་
ག་་གར་འཆམ་ལས་གངས་དོ་བམ་འབད་བ་ན་ དས་པ་གཙོ་བོ་བ་་་ཀ་ས་་་
19
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བལ་་དོན་་ ་ག་ངས་པས་དོན་ག་ོགས།། བས་ག་བད་པས་འ་ག་ལ།། ར་ངས་བས་ག་གམ་བད་་་ལས་མཛད་ན་ན་ ག་འན་་ོབ་དཔོན་ན་པོ་པ་
འང་གནས་ས་དཔལ་བསམ་ཡས་་ས་འལ་འན་ལས་་དལ་འར་ན་པོ་་་བན་་
གརའཆམ་མཛད་ཡོད་་འ་ས་་ན་་གག་བ་རང་བན་ས་་བ་སོགས་དས་པ་ད་ པར་ཅན་་ཤ་ང་ཡོདཔ་ལས། ས་ོགས་དང་འན་ལས་ས་ཁ་ང་བ་དང་ བལ་བ། ་ལས་ མདོས་ཟོར་་བས་་ ཉམས་་བར་བ་ད་་ངས་དང་འལ་ང་ ན་བས་་ཚན་ཁ་ ཡང་ོམ་ན་ར་གངས་ཡོདཔ་ལས་ དས་པ་བསམ་ས་་བ་པ་ཡོདཔ་ན།
༼༢༽ གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ་ར། ༢.༡
ཞལ་འབགཔ་་ད་བ།
ར་བཏང་འཛམ་ང་ལ་ཁབ་གཞན་་ནང་ཡོད་པ་ཞལ་འབགཔ་་་ར་ལས་ ས་ཆ་ད་་ འ་ས་་བ་འོས་བབས་ད་ང་ འག་ལ་ཁབ་ནང་དར་བ་སོང་ཡོད་པ་ཞལ་འབགཔ་་ ་ར་ལས་ ད་བ་ག་་་རང་ཡོདཔ་ན་ན་་་ར་ལས་་བ་ན། འ་ཡང་ ཀ.
མས་ཅན་་མ་བན་་ཚོགས་་ཞལ་འབགཔ།
20
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
་་བ་དང་་བོ་་མ་ ་ཞལ་འབགཔ།
ག.
་བཟོ་མ་་ཚོགས་་ཞལ་འབགཔ།
༢.༢
གར་འཆམ་ལ་ཁར་མས་ཅན་་ཞལ་འབགཔ་ད་དས་པ་་མཚན།
གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ་ངས་་
མས་ཅན་་མ་བན་་ཚོགས་འོང་ད་་འ་
་
མཚན་གས་་ཐོག་ལས་་བ་ན། དང་པ། དག་པ་་ས་་་གར་འཆམ་་ མས་ཅན་་ཞལ་འབགཔ་འོང་ད་་འ་ ར་ ནང་པ་སངས་ས་པ་ས་་གས་་ ད་པ་འར་ལོ ་ད་ས་ནང་ ཕགཔ་དང་ལ་་ གམ་ཡོད་་འ་ ག་ག་་ང་འདོད་ཆགས་་བ་མཚོན་ནམ་བམ་ གསང་གས་ོ་་
21
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག་པ་ག་་གར་་་་ དལ་འར་་་་ཡང་ གཙོ་བོ་ལས་བང་་ འར་ཚོགས་ ལ་པ། ཡང་ལ། ང་ལ། ང་དང་ཕོ་ཉ་ཚོགས་་་དང་ མ་བན་་ མས་ཅན་་ ཚོགས་་ལ་་ོན་་་ ན་ན་ོགས་་ག་སོགས་ཁམས་བ་བད། ག་་་མད་ སོགས་་མད་བ་གས།
མ་ག་པ་སོགས་ན་འལ་བ་གས་་རང་བན་དང་ ོག ་
ཚོགས་བད་་དག་པ་བ་མཚོན་དང་ མ་ང་ོགས་་ས་ ན་པ་ཕ་རོལ་་ན་པ་ལ་ སོགས་པ་ ང་བ་ོགས་་ས་གམ་་་བན་་་བོར་ོན་པ་བ་མཚོན་ན། བ་མཚོན་་དང་ན་པ་་ཚོགས་་་་ལ་ོན་པ་གར་འཆམ་་ཡང་ མས་ཅན་་མ་ བན་མ་པ་་ཚོ ག ས་་ཞལ་འབགཔ་ལག་ན་འཐབ་དོ ་ ཡོ ད པ་ལས། གར་འཆམ་་ཞལ་ འབགཔ་མས་ཅན་་མ་བན་འོང་ད་པ་ངས་དོན་གཙོ་བོ་་ལས་བན་་ན། གས་པ། མ་དག་འག་ན་ད་པ་གར་འཆམ་་ མས་ཅན་་འབགཔ་འོང་ད་་འ་་ འག་ན་་་བ་ལས་་འར་ལོ་དང་་བར་འལ་བ་མས་ཅན་སོ་སོ ་རང་གས་་མ་ གས་དང་ ་བ་ལས་ལ་ོན་་དོན་་ གར་འཆམ་ོན་ོལ་ཡོད་པ་གས། དར་ན་ གཡག་འཆམ་ལ་སོགས་པ་མས་ཅན་་དང་་གར་འཆམ་་དོན་་ མས་ཅན་སོ་སོ ་འབགཔ་ ་ལག་ན་འཐབ་ན། ་འབདཝ་ལས་བན་ འག་ན་ད་པ་གར་འཆམ་་མས་ཅན་་འབགཔ་་ མས་ཅན་་ དང་་ལ་ོན་་་དོན་་ནམ་ལས་ བ་དོན་་ངས་བཤད་ལོགས་་ད་ང་ དག་པ་ ་ས་་གར་འཆམ་་མས་ཅན་་འབགཔ་་་་བན་་བ་དོན་་ འོག་་གར་འཆམ་ ་མ་ངས་སོ་སོ ་བས་་ བས་ཐོབ་དང་བན་་གསལ་བད་འབད་་ཡོད་་་གགས་ གནང་།
22
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༢.༣
གར་འཆམ་་་ཞལ་འབགཔ་་བ་དང་་བོ་་མ་་་འོང་ད་པ་་མཚན།
ལ་བ་ོགས་པ་སངས་ས་་ར་ ཐབས་མཁས་ལ་གས་་དང་ན་པ་འབད་་འ་ས་ ་ ་ས་མས་ཅན་་འ་དོན་་མཛད་པ་བས་ ང་བ་་མས་་བ་་ལས་ བལ་མ་ གས་པ་གལ་་མ་ངས་པ་་་དོ ན་་ ང་་ས་པ་ག་པོ ་ལ་ོན་་ཞལ་ ་བོ ་ དང་་མ་་ལ་སོག ས་པ་ཐབས་ས་མ་པ་་ཚོ གས་་ཐོ ག་ལས་མཛད་དོ ་ཡོ ད་པ་ལ་ཡང་ ང་ལས། ་གགས་མ་པ་མང་པོ་ར་ལ་ནས། །འ་བ་ད་ལ་ོད་པ་དོན་མཛད་དོ།། ར་ གངས་ཡོད་པ་ཁར་ ག་འན་འཇའ་ཚོན་ང་པོ ་གར་ང་ལས་ཡང་། དོན་་རང་བན་ སངས་ས་ན་མོད་ང་། །མ་ངས་འལ་ར་་འ་གགས་་ལ།། ར་གངས་ཡོད་དོ་ བམ། གས་་བ་དང་ང་བ་་མས་དང་ན་བན་་ དས་པ་དབང་ས་འ་བ་ མས་ཅན་་ཁམས་དབང་དང་བསམ་པ་ས་་མནམ་་ ་གགས་དང་ཞལ་་མ་པ་་ ་བ་དང་སཔ། དབང་བ་དང་ག་པོ ་མ་པ་འ་་འ་བ་་ཤ་ག་་ལ་་ འ་བ་མས་ ཅན་་དོན་མཛདཔ་ན།
༢.༤
གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ་་འ་བ་་གདོང་འབགཔ།
གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ་ལ་ཁར་ འ་བ་་གདོང་འབགཔ་འོང་ད་པ་་མཚན་་ ར་ ཁ་གཏམ་ནང་ལས་ ་བ་ཐམས་ཅད་ལད་མོ་ན། །ལད་མོ ་ནང་ནས་གང་མཁས་ན།། ར་བ་ ོལ་ཡོདཔ་བམ་ འག་ན་་ཆགས་རབས་ནང་་ ད་ོན་བབ་པ་མཛད་ལ་་ ་་ ས་ལད་ོ ལ ་བ་་གར་འཆམ་ོ ན་་་དོ ན་་ མཛད་ལ་བམ་་་དང་ ་གདོ ང ་ འབགཔ་་ལག་ན་འཐབ་་ཡོདཔ་ན།
23
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དར་ན་ ས་རབས་༡༡པ་ནང་ ་མ་་བན་་ལ་རས་པ་དང་ ཤ་རོགསཔ་མན་པོ་ོ་་ མཛད་མ་་ས་་མས་ས་་ བད་གསཔ་ལས་བན་ ཤ་རོ གསཔ་མན་པོ་ ོ་ ་་ ཨ་་ར་ང་བཏགས། ་་རོགས་ག་ཡོད་་་་ ཕན་ཏོ་ར་ང་བཏགས་། ་མ་་ཤ་ རོགསཔ་མན་པོ་ོ་་དང་་རོགས་་་ོད་་ ཆ་དཔག་་་དང་བན་པ་འ་བ་་གདོང་ འབགཔ་་བཟོ་ མ་དང་ ོ ད་པ་་ལད་ོ ལ་བ་་ ཨ་་ཕན་ཏོ་ དང་ཤ་བ་ཤ་་འཆམ་་ བ་ོལ་དར་ཡོདཔ་ན། ་བམ་་ འག་ན་ན་ཐོག་མར་ ང་བ་ད་པ་ཕོ ་ མོ ་ གས་་ ད་པོ ་ དང་ན་མོ ་ ར་བ་ང་ བཏགས་་ འག་ན་་་ོ ད་ བམ་པ་ལད་ོལ་་གར་འཆམ་་་དོན་་ ད་པོ་ན་མོ ་ འབགཔ། ས་ལ་ནོར་བཟང་་མཛད་མ་ལས་ ཕོ་གས་མོ་གས་དང་ ཨ་་་མོ ་འབ་ ོན་་དང་། ་ལས་་གར་འཕགས་པ་ལ་་ ོ ན་པ་བ་ཐོབ་འར་འདས་རོ་གག་་ ར་ཚར་་་ས་འག་ན་གས་་་ཚ་དཔ་དང་མ་ད་པ་ང་ང་་འན་ོག ་ལས་ འདས་པ་མཛད་ོད་་ ད་་བཞག་་གར་འཆམ་ོན་པ་ཨ་ཙ་ར་གར་འཆམ་་་དོན་་ ཨ་ཙ་ར་འབགཔ་་ལག་ན་འཐབ་ོལ་དར་བ་ང་་ཡོད། འ་བ་་གདོང་འབགཔ་་་ཡང་ ར་་མཛད་མ་དང་ གར་འཆམ་་་ འཆམ་་ག་ འབབ་་དང་བན་པ་གདོང་འབགཔ་་བཟོ་མ་དང་ ན་གཞོན་བག་་ཚོས་ག་་འམ་ ་ད་པར་་ཡང་ མ་འཝ་སོ་སོར་མ་པ་་ཚོགས་་བཟོ་ོལ་དར་་ཡོདཔ་ན།
24
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༣༽. གར་འཆམ་ཞལ་འབགཔ་་ཚོས་མདོག་སོགས་་བ་མཚོན། ཀ༽ ཞལ་འབགཔ་་ཚོས་མདོག།
༡.ཞལ་འབགཔ་ཚོས་མདོག་དཀར་པོ་། ན་ས་མ་ས་པ་བ་མཚོན།
༢.ར་པོ་། ཡོན་ཏན་ས་པ་བ་མཚོན།
༣.དམར་པོ་། གས་ས་ཆགས་པ་བ་མཚོན།
༤.ང་་། འན་ལས་ཐོགས་པ་ད་པ་བ་མཚོན། ༥.ནག་པོ་། ས་ད་་འར་བ་བ་མཚོན། ཁ༽ ཞལ་འབགཔ་་ད་ན། ༡. སོག་འམ་གས་་། མ་པར་ང་ མཛད།
ོ་་མས་དཔའ།
ན་ན་
འང་ན། ང་བ་མཐའ་ཡས། དོན་ཡོད་ བ་པ་་ལ་བ་གས་་བ་མཚོན།
༢. ཐོད་མ་་ད་ན་། ་་དྷ། བ་་དྷ། ར་་དྷ། པ་་དྷ། ཀ་
་དྷ་དང་ག་འང་གས་་བ་མཚོན།
25
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག༽ ཞལ་འབགཔ་་མ་པ། ༡.ཞལ་གདངས་པ་།
ད་བགས་མ་ངས་པ་གས་ཟ་བར་ཆས་པ་བ་མཚོན།
༢.གས་ལ་བ་།
༣.མ་བ་བ་གགས་པ་།
ཤ་ག་དས་པར་བས་་ན་་གཏོགས་པ་བ་མཚོན། ་་ད་ནས་གད་པ་བ་མཚོན།
༤.ཨམ་གགས་བམ་པ་།
ང་་ས་པ་ཞལ་ས་བགས་པ་བ་མཚོན།
༥.་ ར་ན་མ་་ར་འབར་བ་།
༦.ན་གམ་བད་པ་།
མས་ཅན་་ལས་བ་བག་པ་བ་མཚོན།
ས་གམ་ཐོགས་ད་་གགས་པ་བ་མཚོན་བཅས་སོ།།
ང༽ གར་འཆམ་་ཞལ་འབག་་་ཁ་དོག་སོ་སོ ་ངས། ཁ་དོག་ན་པོ། ག་ག་མ་པར་དག་པ་་བོ་
ས་དངས་་ས་་ལ་གདངས་
མཛད་ས་སངས་ས་ག་ར་་་ལ་པ་འབད་
ལ་བ་མ་པར་ང་
དས་ོགས་ངྡྷ་གས་་་ཚོགས་་ལ་
ན་ན་ ངྡྷ་གས་་་་ཀ་ ངྡྷ་གས་་ང་ལ་སོགས་པ་ ཁ་དོག་ན་པོ་ན་་ལས་ད་་ དོན་་ ོན་པ་བ་མཚོན་ན་པས། ཁ་དོག་དཀར་པོ།
་ང་མ་པར་དག་པ་་བོ་
་ལོང་་ས་་ལ་གདངས་
སངས་ས་ག་ར་་གས་་ལ་པ་འབད་
ལ་བ་ོ་མས་དཔའ་ས་
ཤར་ོགས་ོ་་གས་་་ཚོགས་་ལ་ན་ན་
ོ་་གས་་་་ཀ་ ོ་་གས་་ང་ལ་སོགས་པ་ ཁ་དོག་དཀར་པོ་་བ་ལས་ད་་དོན་ ་ ོན་པ་བ་མཚོན་ན་པས། ཁ་དོག་ར་པོ།
ང་ལ་མ་པར་དག་པ་་བོ་ མཉམ་ད་་ས་་ལ་གདངས་ ོ་ོགས་ན་ན་གས་་ ་ཚོགས་་ལ་ན་ན་
ན་ན་གས་་་་ཀ་
ན་ན་གས་་ང་ལ་སོགས་པ་
དོག་རཔོ་འབད་ས་པ་ལས་ད་་དོན་་ ོན་པ་བ་མཚོན་ན་པས།
26
ཁ་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ་དོག་དམར་པོ།
འདོད་ཆགས་མ་པར་དག་པ་་བོ་ སོར་ོག་་ས་་ལ་གདངས་ ལ་བ་ང་བ་མཐའ་ཡས་ ས་སངས་ས་ག་ར་་གང་་ལ་པ་འབད་
པ་གས་་་་ཀ་པ་གས་་ང་ལ་སོགས་པ་
བ་པ་གས་་་ཚོགས་་ལ་ན་ན་ ཁ་དོག་དམར་པོ་དབང་་ལས་ད་་དོན་
་ ོན་པ་བ་མཚོན་ན་པས། ཁ་དོག་ང་།
ག་དོག་མ་པར་དག་པ་་བོ་
་བ་་ས་་ལ་གདངས་
སངས་ས་ག་ར་་འན་ལས་་ལ་པ་འབད་
ལ་བ་དོན་ཡོན་བ་པ་ས་
ང་ོགས་ོ་་གས་་་ཚོགས་་ལ་ན་
ན་ ཀ་ གས་་་་ཀ་ ཀ་ གས་་ང་ལ་སོགས་པ་ ཁ་དོག་ང་་ག་པོ ་ལས་ད་་ དོན་་ ོན་པ་བ་མཚོན་ན་པས།
༼༤༽
དཔལ་ན་འག་པ་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་དང་ ག་མཚན་་བ་དོན་དང་དས་པ།
ཀ.
འཆམ་ཆས།
ར་འཆམ་ཆས་ར་བ་ང་ག་འ་ནང་ ཞལ་འབགཔ་དང་ག་མཚན། ཆས་ས་དང་ གར་ འཆམ་་་བར་མ་བ་ཆས་་ག་ར་དཔ་ན་ང་
བས་འ་ནང་
ཆས་ས་དང་མ་ཆས་
གས་་ར་ལས་གསལ་བཤད་འབད་་ཡོད། གར་འཆམ་་ཆས་ས་འ་ ཞལ་འབགཔ་དང་འལ་་ ་བ་དང་་བོ་གས་ཆ་ར་ ་དམ་་ ་་བོ ་ལ་ོནམ་ནམ་ལས་ ་་་ཆས་ས་འ་ ་་བ་དང་་བོ་སོ་སོ ་ཆས་་ཐོབ་ ལམ་ག་ན་་་ལ་དང་མནམ་ན།
27
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
གར་འཆམ་་ངས་་
མས་ཅན་་མ་བན་་ཚོགས་་་ད་བ་གས་ཡོད་་འ་ཡང་
་དམ་་་ཚོགས་སོ་སོ ་འར་་་མོ་དང་ ང་དང་ ་ང་ བཀའ་ོད་འན་ལས་བ་པ་ ཕོ་ཉ་བ་གས་མས་ ་ཚོགས་་ངས་་དཔ་ལས་ ་་་ཆས་ས་་ཡང་ ་ཚོགས་ ་ཆས་ས་དང་འལ་་ཡོད། གཞན་འག་ན་པ་་བོ་་ས་ོ་ག་གསར་བཏོན་་གར་འཆམ་ངས་་ཡོད་པ་མས་ཅན་ ་ཞལ་འབགཔ་་་ཆས་ས་་་
མས་ཅན་སོ་སོ ་ད་མ་དང་མན་པ་ཆ་གས་དང་
འལ་ད། ་ལས་འ་བ་་ཞལ་འབགཔ་དང་འལ་བ་ཆས་ས་་་ཐད་ མང་ཤོས་ག་ ད་ོ་ལ་ཁབ་གང་་དར་བ་ང་བ་ལ་ོལ་་ཆས་ས་དང་འལཝ་ན་ང་ མཛད་མ་དང་
གར་འཆམ་་ོལ་འ་དང་པ་
ལ་་ག་
ལ་ཁབ་གང་་དར་བ་ལ་་ཆས་ས་་
ལག་ན་འཐབ་ོལ་ཡང་ཡོད། ་་བ་དང་་བོ་འར་་་མོ་དང་
ང་དང་
ཕོ་ཉ་གས་་གཏོགས་པ་་ཚོགས་་ཆས་
ས་ཡོད་ས་ལས་ ་བ་གས་་ན་པོ་་ན་བད་དང་ དར་་ཆས་ས་་་་བ་ན་ ཆ་བ་གམ་དང་ ས་པ་ག་་་དང་འལ་བ་ཆས་ས་་ གར་འཆམ་་བས་ཐོབ་དང་ བན་པ་འོས་འབབ་གང་ཡོདཔ་ལག་ན་འཐབ་ོལ་ཡོད། བད་དང་ དཔལ་་ཆས་བ་ཐམ།
་བོ ་གས་་ར་ད་་ཆས་
ས་པ་ན་ག་དང་འལ་བ་ཆས་ས་་ཡང་ གར་
འཆམ་་བས་ཐོབ་དང་བན་་ འོས་འབབ་གང་ཡོདཔ་ལག་ན་འཐབ་ན། གར་འཆམ་་ར་བཏང་བ་དོན་། ན་མོངས་པ་ག་་དང་ ན་འང་ོགས་་ང་ཁམས་་ མད་་ ང་བ་ོགས་་ས་དང་ ་ས་་དག་་ འར་བ་ང་འདས་་ོགས་ནམ་ ལས་
འས་་་གམ་་་བོར་ན་པ་དག་ོགས་ན་གམ་ཚང་བ་གསང་གས་ོ་་
28
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག་པ་ལམ་ན་མོང་མ་ན་པ་
ཐབས་བད་པ་མ་པ་དངས་དོན་དང་འལ་བ་གར་
འཆམ་་ཆས་ས་་་བ་དོན་དང་ དས་པ་་གཤམ་གསལ་ར་་ན། ༡. ག་ཤམ
༢. གག་དོརམ།
༣. ོད་བ།
༤. ོར་ང་།
་ང་དག ་པ་བ ་
ང་ལ་ དག་པ་བ ་
ན་མོངས་པ་གང་བ་
བཟོ ད་པ་་བ་་
དོན།
དོན།
ལ་བ་བ་དོན།
བ་དོན།
༥. བ།
འདོད་ཡོན་ན་་རོལ་
༦. དར་་།
༧. ན་་ཁ་ན།
་ས་་བ་མཚོན།
བ་བ་དོན།
29
༨. ཐག་བ།
ལས་བ་ན་བ་་
་བ་་ས་་བ་
བ་མཚོན།
མཚོན་་རགས་་ལ།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༩. མ་མོ།
༡༠རལ་པ།
༡༡. བང་དོརམ།
༡༢. པན་།
ང་ལ་བམ་པ་བ་
་ས་ོགས་ད་ས་
ོད་པ་མས་གམས་་
ས་ཞབས་་ན་་
མཚོན་ད་ན་་ལ།
པ་བ་མཚོན་ད་་
བ་མཚོན།
བ་མཚོན།
༡༥. ས་པ་ོད་ན།
༡༦. ས་པ་ད་ན།
ལ་བ།
༡༣པན་་དང་གས་
༡༤. ་དར།
པ་གར་ཁ།
ན་གསན་ཕབ་པ་
ག་པོ ་དཔའ་ལ་
ན་པ་ལ་མས་
བཙོན་འས་བསམ་
་བ་མཚོན།
བམ་པ་བ་མཚོན།
བཟོད་པ་ཕ་རོལ་་
གཏན་ས་རབ་་ཕ་
ན་པ་ོགས་པ་བ་
རོལ་་ན་པ་ོགས་
མཚོན།
པ་བ་མན།
30
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༡༧. ལག་བས།
༡༨. ང་བས།
༢༠. བ་དར།
༢༡. གས་།
ཐབས་དང་ས་རབ་ང་
་འལ་་ང་པ་
འར་བ་བ་་བར་
ལ་བ་གས་་
འལ་་བ་མཚོན།
ལ་་བ་མཚོན།
བ་བ་མཚོན།
་བ་མཚོན།
༢༢. ་མ།
༢༤. ས་ན་ས།
༢༥. ོད་བ།
༢༦. ན་་བཀབ་།
འག་ལ་ཁབ་་ལ་
འག་ལ་ཡོངས་
ནང་ན་ོད་ས་་ང་
ལས་བ་ན་བ་
ཡོངས་ན་ཆས་ག་
ན་ཆས།
དང་ལག་ན་ས་་གནས་
་བ་མཚོན།
ཅན་མ་མ།
་གནས་མ་བ་ོན།
31
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༢༧. ཁ་དམར་བཀབ་།
༢༨. དཔའ་གས།
༢༩.ཁབ་བས་དར་
༣༡. །
ཕོད།
འག་ས་ས་གནས་་
འ ག ་ ག ང ་ ་ འག་་དཔའ་ལཔ་་
ར་ོ ལ་་ག་་་
་་འ་དཔ་དང་ དཔོ ན ་ཁག་་་་ དང་ལ་པོ ་ག་་པ་
་ར་གས་ན་དང་
གསང་གས་་ལ་
་ ག ན ས ་ ་ བ ་ ནང་མ་་་་གས་་
ནང་ར་བཏགས་ལ་
འོར་པ་་་བཀབ་།
མཚོན།
དཔའ་གས་དང་གག་
ལ་སོགས་པ་ལ་སོགས་
ཁར་བཏགས་་་ན།
པ་ང་འར།
༣༢. ཁ་དར།
༣༥. ོད་བ།
༣༦. འོན་འ།
་དང་་མར་དད་་ན་ འག་ལ་ཡོ ང ས་
བ ས ་ འ ར་ འ ག ་
ཨམ་་་ས་ད་ར་
ས་དང་དག་ང་ཅན་་་
ལ་ཡོ ང ས་ཨམ་་་
ནང་ན་ལས་ན་་་
ན་ཆས་་ཆ་ཤས།
འོན་འ།
་ག་བསམ་དཀར་བ་
༣༤. ད་ར།
ན་ཆས་མོ་ས།
བ་མཚོན་་ན་་དར།
32
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༣༩. ་ཆས།
༤༠. ཐོད།
༤༡.ད་དཀར་ད་
༤༢. ་ང་།
གནག་བང་དོརམ།
་་ན་ཆ་༡༣ནང་་
ན་ོ ལ་་ག་་་
ང ་ ་ ཨ ང ་༡ ༡ པ ར་
ག་པོ ་ཆས་་ཆ་ཤས་
མལ་ན་དང་ས་མོ་དོ་
མ་ན་ག་་ རབ་
གསལ་བ་བང་དོརམ་
་ ་ ར་ ང་ས ་
གས་དང་དོ ན ་གག
དར་་དས་པ་ཐོ ད་ ་བ་དོ ན ་དང་ག་
གཅན་གཟན་ག་ཡང་
ར་བཏང་ད་ད་ག་ར་
དང་ ་ལས་་ངས་་ འཐད་ང་ བས་འ་ བསད་གས་པ་ད་
་ ་ ན ་ ན ་ ང ་ ཕལ་པ་་ས་ཚ་གང་ ན་ཕན་ཏོ ་ ར་་འ་ བ ན་ མ ་ ངས ་ པ་ འག་་ཨམ་་་་
་བས་ག་མ་དང་ བསམ་པ་དང་ོ ད་པ་
ལ་ད་་ོབ ས་དང་
་ན་ག་ཐངས་་
ང་མ་ག་ང་་་
བན་ཏོ ག ་ཏོ ་ ད་པ་
ས ་གས ་ན་་ོ ་
ད་ས་སོ་སོར་ཡོད།
ཐོ ད་་ཡང་ལག་ན་
བ་མཚོ ན་་ ཡང་ན་ བར་ཡོད་པ་བ་ཚོན།
འཐབ་ོལ་ཡོད།
ཕོ་ ན་མོ་ ན་ ཡང་ན་ ད་ ད ཀ ར་ ད་ ན ག ཡང་ན་ཆ་ད་ཡ་ད་་ ཐོག་ལས་ལག་ན་ འཐབ་ོལ་ཡོད།
33
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
ག་མཚན་་ད་བ་བ་དོན་དང་དས་པ།
ར་ག་མཚན་་་ཚོགས་་་་ག་། གང་ག་འ། གས་ས་བོ ན་ར་་་བོ་ག་ ན་་་་བ་མཚོན་ན། ་ག་་ག་མཚན་་་ ་་དང་་ད་ལས་སམ་འན་ལས་
བ་ད་་བ་དོན་ནམ་ལས། དར་ན་འཇམ་དཔལ་དངས་་ག་མཚན་རལ་་་ མ་ག་
ོངས་པ་ག་བལ་་་གད་པ་བ་མཚོན་དང་ གས་བམ་་ས་་གནས་་ད་པ་ མན་ང་གགས་པ་བ་མཚོན་་ན་་དང་ག་འཐདཔ་ན།
དངས་དོན་་དང་འལ་་ གར་འཆམ་སོ་སོ ་ག་་ཡོད་པ་ག་མཚན་་་བ་མཚོན་ཡང་
་ཚོགས་གཙོ་འར་་་་ད་ལས་དང་ འན་ལས་བ་ད་་བ་གས་ནམ་ལས། དཔལ་ ན་འག་པ་གར་འཆམ་སོ་སོ ་ག་མཚན་་ད་བ་དང་བན་པ་བ་མཚོན་ གཤམ་་་ ཚན་གས་པ་ནང་ གར་འཆམ་སོསོ ་ག་མཚན་་བ་དོན་གསལ་་ནང་བད་་ཡོད།
34
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ཚན་གསཔ། གར་འཆམ་སོ་སོ དསཔ་དང་ ཆས་ས་ག་མཚན་་ར།
35
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༽ ཀ.
ཤ་མ་་གར་འཆམ། ཤ་མ་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ༉ཤ་མ་ར་བ ་འཆམ་འ་་ ན་མ་་ོ ད་འཛམ་་ང་དང་ ནང་་བད་་མསཅན་་ར་ བ ས ་ ག ག ་ ཁ ར་ འ ག ས ་ ་ འག་ན་་ཁམས་འ་ མ་བཝ་
བཟོ་ ་་གཙོ་ བོ་ རང་ བ་དང་ང་་ོག ས་ང་་ས་བདག་ ང་་ལ་པོ་ འར་དང་ བཅས་པ་་ན་པས། ་་ ོན་ན་པོ་་མག་ས་བཀའ་དང་དམ་འོག་་བཞག་་ ་་བས་ཤ་བ་་བས་ནམ་ ལས་ འག་ན་འཛམ་་ང་་འ་བ་མས་ཅན་ག་ར་ འགས་པ་ད་པ་བ་ད་་ བད་པ་དོན་་ ས་འལ་དང་ ན་བས་མཛད་གནང་གནངམ་ནམ་་བཤདཔ་ན། འ་་ལ་ལས་
ནམ་མཁ་ང་པོ་་ང་དང་པ་ས་ཤ་བ་ཞལ་འབག་དང་བཅསཔ་
གར་
ལས་བས་་ཤ་བ་དཀར་པོ ་འཆམ་ལ་སོགས་པ་་ ང་ཡོདཔ་བན་་ ས་ན་དམ་པ་་ ་་བཀའ་ན་་བ་མ་ཐར་ང་ལ་ོན་་འ་ས་
འག་ན་་ཁམས་་འགས་པ་་
་ བ་ད་ན་་ཆད་པར་འང་་དོན་་ མཛད་མཛདཔ་ན་ར་ར་མ ་མ་བཟང་ནང་ ལས་ཐོན་མས། ་མཚན་འ་་བན་་ ཤ་མ་་འཆམ་འ་ ས་ོན་ས་བ་དང་ རབ་ གནས་ལ་སོགས་པ་བས་་ ས་བཅགས་་འཆམ་་ བ་ོལ་ཡོད་པ་ངས་་ ་ལས་ བན་་ན།
36
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
ཤ་མ་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ།
ག.
ཤ་མ་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ཤ་མ་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས། ོ་་ང་།
དར་་་ན་་ཁ་ན།
ཤ་མ་་ག་མཚན་རལ་།
ག་ཤམ།
གག་དོར།
ཤ་མ་གར་འཆམ་་ན་ཆ་བལ་རོལ།
37
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ང.
ཤ་མ་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ། མ་་ོང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ཤ་ མ་གར་འཆམ་འ་
་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་
བོད་རཔ་་ས་བ་ཡོདཔ་
ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་ རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་ག།
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ཤ་མ་གར་ འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་
ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་
མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་
དང་
ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ཤ་མ་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ོང་ དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ཤ་མ་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ཤ་མ་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་ ་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་ གས་ཚན་ ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
38
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༢༽ པད་ང་ང་གམ་་གར་འཆམ་ར། པད་ང་ང་གམ་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ༉ ས་རབས་༡༥པནང་ དར་ཡོད་པ་པད་ང་ང་གམ་འ་་ ནང་གས་་ད་བ་གམ་ ་ཡོདཔ་ན། འ་ཡང
༡༽ དང་པོ་ལ་་མ་འཚོལ་ལ་ོན་པ་ག་ང་་འཆམ། ༢༽ གས་པ་ལ་་མ་བལ་་ཐལ་བར་བགས་ལ་ོན་པ་་ང་་འཆམ།
༣༽ གམ་པ་གལ་ལས་ལ་བ་དགའ་ོན་བ་ལ་ོན་པ་་ང་་འཆམ་བཅས་གམ་ན།
་བམ་་སངས་ས་་བན་པ་་ གནོདཔ་ལ་་དམ་་ལ་་མ་་ དམ་་བཏགས་་ ་ཐབས་ས་མ་འཝ་་ ད་་དང་ས་གས་སོ་སོ ་མན་ངག་་ནང་ སོ་སོ་འབད་་ཤ་ག་
རང་གངས་་ཡོད་ང་ ད་ོ་བས་་བབས་པ་ ལ་པ་གར་ོན་ན་པོ་པ་ང་པ་མག་ ་ཡབ་ཟངས་མདོག་དཔལ་་་ོན་་
་ན་ན་པོ་་མག་ས་ལ་པ་ང་གམ་་གར་
འཆམ་་བན་་ བན་པ་དང་མས་ཅན་་ གནོདཔ་བཀལ་་དམ་་ལ་་མ་བལ་ལ་
ག་འལ་བམ་་ ོན་གནང་་་གགས་ན་ན་ འག་ན་་ལ་་ དར་བ་གཏང་ གནང་ཡོད་་འ་ན།
ཞལ་འབགཔ་་བོ ་མ་པ་ཅན་དང་ ད་འ་མས་ཅན་ ་གས་་ཚོགས་་མ་པ་ཅན་་
ཡོད་པ་པད་ང་ང་གམ་་གར་འཆམ་འ་ས་ལ་འོར་པ་དང་ ཚད་
གར་འཆམ་གནང་ས་ས་གནས་་ནང་་ཡང་
ཉམས་ན་པ་་ས་མ་
བ་ས་པ་འང་་དང་
བར་ཆད་་
བགས་འ་་ལ་བ་དོན་་ དཔའ་བོ ་གར་འཆམ་་གནངམ་ན། གར་འཆམ་འ་ གར་
ོན་པད་མ་ང་པ་ས་དག་ང་་ལ་་བམས་ཡོད་པ་ལས་བན་ བཀའ་གར་དག་ང་ལས་ ང་བ་གར་འཆམ་་ངས་་གཏོགས་ད་པ་ཁར་
གར་འཆམ་འ་ ན་་ས་་ མ་
ཐང་་ང་ོགས་ནང་མ་གཏོགས་གནང་ོལ་ད་ང་
ང་སང་ལ་ཁབ་མཐའ་དས་དཔར་
ག་་ཡང་བ་་ཡོད།
39
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དར་བ་་ང་ ངས་དང་དས་པ་་
གམ་་གར་འཆམ་འ་
གསལ་ཏོག་ཏོ་འབད་
བཤད་་ད་པ་པད་ང་ང་
་ཅན་ནམ་གར་འཆམ་་ཆ་ཤས་དང་
ནང་དོན་་གས་ཤོམ་་
ད་དད་འབད་་བཤད་་དང་ གར་འཆམ་འ་ དར་བ་འ་ད་པ་་མཚན་དང་ འ་ ནང་དོན་ད་ལས་ཡང་ ་་དར་བ་འཝ་ད་ པད་ང་ང་གམ་་གར་འཆམ་འ་་ འར་ བ་ག་་་ར་འང་་ག་་ ་ལས་མར་མ་པ་བན་་བཤད་་ན།
༢.༡
ལ་་མ་གར་འཆམ།
ཀ.
ལ་་མ་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། དམ་་ལ་་མ་ར་ལས་མ་་ག་་བ་ན་ དམ་་ལ་་ མ་ར་་འ་
ང་བཅས་ར་ས་ག་ས་མཐོང་ས་དང་
ལགཔ་
ས་བང་སར་ོག་ོག་ལ་ལ་འབད་ོན་ས་ག་དཔ་ན། ལ་་མ་ར་་འ་
ནང་པ་སངས་ས་པ་ས་དང་འལ་བ་
ཡོད་པ་དཀར་ོགས་་་་
མ་དགའ་བར་གནོདཔ་ལ་་
བར་ཆད་བམ་་ད་བགས་དས་ཅན་་དང་ དས་ད་འ་
གདོན་འང་པོ་ནང་་བསམ་པ་ངན་པ་དང་ ་ོར་བ་བ་མོ་འཆང་་གས་་ར་་ དམ་་
ལ་་མ་ར་བ་ན།
ཁ.
ལ་་མ་ཞལ་འབགཔ།
40
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག.
ལ་་མ་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ལ་་མ་འཆམ་ཆས། བང་དོརམ་་ཅནམ།
ོད་བ་དམརཔོ་ཞ་ས་ཅནམ།
༢.ལ་་མ་ག་མཚན།
༣.ལ་་མ་འཆམ་་ན་ཆས།
ང་་འཁརཝ་དང་པགས་།
ང.
ག་ཤམ།
རོལམ་ོ་སངས།
ལ་་མ་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ།
མ་་ོང་ཁག་་ནང་
ལ་་མ་གར་འཆམ་འ་
་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་
ཡོདཔ་ན་ང་
ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ བོད་རཔ་་ས་བ་
་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་
41
གས་ཚན་་ནང་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག། ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ལ་་མ་ གར་འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་
ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་
མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་
དང་
ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ལ་་མ་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ལ་་མ་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ལ་་མ་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་ དང་
གང་འལ་་ལས་མ་བས་་
འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་
དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
42
དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༢.༢
ག་ང་།
ཀ.
ག་ང་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ང་་བཤད་ཡོདཔ་བམ་ གར་འཆམ་བ་པ་བས་ འཆམ་པ་་ས་འཁརཝ་ས་དམ་་ལ་་མ་ོགས་
བ་་ འཚོལ་ལ་ོན་་དང་། མག་་འཆམ་པ་ ་ ས་མོ་ས་ཁར་བགས་ འཁརཝ་ས་ཁར་དཔགཔ་ གམ་དཔག་་
ད་
ལ་་མ་་་ཁར་ན་པར་
དམ་པ་ས་ཉམས་་ན་་
འཆམ་མག་ས་འཁརཝ་རང་་ང་ག་་ཚར་ རང་་ནང་ན་ཡོདཔ་་ོནམ་ན།
བལ་ད་པ་ལ་་མ་་མ་་
འ་ས་
རང་་མས་་ནང་ན་ཡོད་
པ་བན་འན་མ་ག་པ་ན་པ་བ་མཚོན་ན།
་ང་་་་གམ་ཡོད། དང་པོ་ལ་་མ་བག་ལ། བར་་ལ་་མ་འཚོལ་ལ། མཐའ་ མ་ལ་་མ་རང་་མས་་ནང་་ཡོད་པར་བན་ལ་་ོན་གནངམ་ན། བས་
འཆམ་དཔོན་ས་འཆམ་པ་གཞན་་་
འག་ར་བ་ལན་་ ་མ་ད་ལ་ོན་་
འཁརཝ་ས་བ་འབད་་
གར་འཆམ་འ་་
ལ་་མ་ག་་
འཆམ་མག་ཧོངས་་ས་ལག་པ་བ་ས་ོགས་ག་་་ཡང་ ལ་
་་ལ་ལས་འཁརཝ་མཆན་འོག་་བགས་
ལགཔ་གས་ས་ཐལ་
བབ་བ་་ ལ་་ཐལ་བར་བགས་པ་ལ་ོན་ནམ་ལས་ འཆམ་པ་ག་ར་ས་འཁརཝ་ ས་ཁར་བཞགཔ་ན།
་གམ་ཆ་ར་ མག་བ་བ་མཐའ་མ་ འཆམ་པ་་འཆམ་ཁང་ནང་འལ་་ ཞལ་འབག་དང་ ག་མཚན་་སོརཝ་ན།
ཉམས་ོགས་ན་པ་གསང་གས་་གར་འཆམ་གནངམ་ལས་བན་
་ ལ་་མའམ་བད་དང་བགས་ ག་་ཡོདཔ་ན་ན་ོགས་་འ་ག་ང་་བས་་ན།
43
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
ག་ང་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ།
འཆམ་དཔོན་ང་ཧོནམ།
འཆམ་མག་ཤཝ།
མས་ཅན་གཞན་མས་་མ་བན།
ག.
ག་ང་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ག་ང་་འཆམ་ཆས། ོ་་ང་།
༢.
དར་་་ན་་ཁ་ན།
ག་ང་་ག་མཚན་དང་། ག་མཚན་དག་པ་འམ་ག་པ།
ག་ཤམ།
གག་དོར།
༣. ག་ང་འཆམ་་ན་ཆ། ག་མཚན་བ་ང་/ཧོམ་ང་།
44
ན་ཆ་བལ་རོལ།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག་ང་་ག་མཚན་ དག་པའམ་ག་པ་་ དམ་་ལ་་མ་ག་་ཡོད་ང་ ོང་་འཚོལ་ ནམ་ལས་ གཞན་ཁར་འ་མ་བག་པར་ར་་ བདའ་འོང་བ་བ་མཚོན་ན། བ་ང་/ཧོམ་ང་།
བ་ང་ངམ་ཧོམ་ང་འ་ དམ་ཉམས་ལ་་མམ་ས་བག་་ བལ་ས་ཧོད་ ཐར་ས་ ད་པ་གས་ཁང་ ག་ལས་་དབས་་གམ་ནང་་ ་་དམ་་ལ་་མ་མ་ས་ བམ་ས་ན་ དམ་་གགས་བན་་བ་མཚོན་ན།
ང.
ག་ང་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ ། མ་་ོ ང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ག་ང་་གར་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོད་རཔ་་ས་བ་ ཡོ དཔ་ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག། ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ག་ང་་ གར་འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་
ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་
མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་
དང་
ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
འཆམ་པ་་ས་བ་ན།
45
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ག་ང་་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ག་ང་་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ག་ང་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་ དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ ་ གཅལ་དང་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
༢.༣
་ང
ཀ. ་ང་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ་ང་་གར་འཆམ་བས་ ཞལ་འབག་དམརཔོ་ བམ་བས།
འཆམ་པ་་་བོ ་
ཞལ་ཨམ་གགས་བམ་
ག་་རལ་་བམས་
ཁང་ནང་ལས་འཐོན་་
འཆམ་
་བོ ་མ་འར་དང་
ས་་འལ་ོད་་ཐོག་ལས་གར་འཆམ་གནངམ་
ན། གར་འཆམ་་་ཡང་ དང་པ་ལ་་མ་གད་ལ། བར་་ལ་་མ་བལ་ལ། མཐའ་
46
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
མར་ལ་་མ་ལ་ལ་་་གམ་ཡོད། དང་པ་ལ་་མ་གད་ལ་་་་ འཆམ་པ་་ ག་ར་ ལ་་མ་མཚོན་ད་ ་ཡོད་ས་མ་ང་་གམ་པ་ཧོམ་ང་་ མངས་གས་
་གར་བས་ས་ངས་་བལཝ་ན། གས་པ་བལ་བ་་་ས་ ང་བ་རང་བན་ ་ར་ ས་་དངས་་དག་པའམ་མ་ལ་ོནམ་ན། གམ་པ་ཐལ་འབས་་་་ས་ ལ་་མ་མ་པར་ས་པ་ ས་་དངས་་ར་གནངམ་ན།
ཁ.
་ང་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ།
་བོ ་ཞལ་འབགཔ།
ག.
་ང་གར་འཆམ་་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡. ་ང་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས།
ག་ང་བས་་འཆམ་ཆས་དང་ག་འཐད།
47
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༢. ་ང་གར་འཆམ་་ག་མཚན། ་ང་་ག་མཚན་རལ་་དང་བ། ༣. ་ང་གར་འཆམ་་ན་ཆ་བལ་རོལ། ་ང་་ག་མཚན་རལ་།
་ང་་ག་མཚན་བ།
་ང་་ན་ཆ་བལ་རོལ།
་ང་་ག་མཚན་རལ་་་ དམ་་ལ་་མ་གགས་ང་བལ་་་ལག་ཆ་དང་། བ་་ རའམ་ག་གས་་ བས་་་ཐོ ད་ཕོ ར་་ང་ནམ་ལས་ དམ་་ལ་་མ་བསད་་ གགས་ང་ཤ་ག་་ ཞལ་་གསོལ་་་ོད་ད་་བ་མཚོན་ན།
ང.
་ང་་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ། མ་་ོང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ་ ང་་གར་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོད་རཔ་་ས་བ་ཡོདཔ་ ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་ རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་ག།
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ་ང་་གར་ འཆམ་འ་ ོ ང་ཁག་རང་རང་སོ ་ སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོ ན་་བཙག་འ་འབད་་ འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་ མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་
48
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དང་ གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་ ལ་གང་ོ ས་གར་ོབ ་ོང་་བ་ འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ་ང་་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
་ང་་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
་ང་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་ སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་ དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ ་ གཅལ་དང་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
49
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༢.༤ ་ང་གར་འཆམ། ཀ.
་ང་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ་ང་་བས་ འཆམ་ པ་་་བོ ་ཞལ་འབགཔ་
ཧོ ན མོ ་ མ ཝ ་ བ ོ ལ ་
བོལཝ ་་བས་་ ག་་་ང་་བམས་ ་ བར་ཆད་བ་་་
གདོན་བགས་་ དབང་་བར་ཚར་བ་་མཚར་བོད་པ་དགའ་ོན་་ ོ་ང་་་འཆམ་ ་གནངམ་ན། ་ཡང་ས་་ན་པོ ་་ས་། །ག་བལ་མས་ཅན་མཐར་བད་ཤོག །
ར་གངས་་ཡོད་དོ་བམ་ ་བང་ཚར་་ས་ གར་འཆམ་བ་ས་ས་ངས་ནང་་འཛོམས་
ཡོད་པ་མས་ཅན་ག་ར་་ བ་བ་འཐོབ་་དང་ ག་བལ་་་དང་བཅས་པ་དཔ་བཟོཝ ་ ན། ག་པ་ན་པོ ་གས་་ ་འམ་་ཁར་གས་པ་ཙམ་ས་ ག་བལ་ཐམས་ཅད་ ལ་བ་ས་་ར་ཡང་བ་ན།
་ང་་གར་འཆམ་འ་ བ་པ་བས་ འཆམ་པ་་ས་ང་བ་་མས་སམ་གས་ང་་ ན་པོ་་ མ་པ་ཐོག་ལས་བ་ནམ་པས། ར་བཏང་གར་འཆམ་་ མཇལ་བ་ཕན་པ་ོམ་ འཐོབ་་དོན་་ གར་འཆམ་་ས་་་རང་ དལ་འར་དང་དག་པ་ང་་ གསལ་བཏབ་
དཔ་ན། གར་འཆམ་་་ ས་་ལ་འོར་དང་ ངག་་བས་བད་ལ་སོགས་པ་་ ་
ཤ་ག་རང་ཡོད་པ་ལས་བན་་ ཚོགས་གསག་་འ་ དགས་ད་་ས་་ཚོགས་གསག་ པ་ཐབས་ མ་ཉམས་ན་དང་ད་པར་དཔ་ལས་བན་ གར་འཆམ་་ཕན་པ་་ འཆམ་བ་ ་དང་ མཇལ་་གས་ཆ་ར་་་ས་པ་བ་པ་དག་་ མས་་་གནས་ འཐོབ་གས་ པ་དས་པ་་ཡོདཔ་ན་ར་་་ན།
50
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
་ང་་ཞལ་འབགཔ།
ག.
་ང་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡. ་ང་་འཆམ་ཆས། ག་ཤམ།
གག་དོར།
ོ་་ང་།
༢. ་ང་་ག་མཚན། ་ང་་ག་མཚན་་དང་ས་ཏོག
་ང་་ན་ཆ་བལ་རོལ།
51
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ང་་ག་མཚན་་དང་ས་ཏོག་་ ང་་ད་ད་་་འཆམ་་་དང་ས་ཏོག་དང་དོན་ གག་ནམ་ལས་ འ་བས་་ དམ་་ལ་་མ་ བལ་ཚར་བ་དགའ་ོན་་ ས་་ ལ་་ས་གམ་བ་པར་ག་པ་བ་མཚོན་ན།
ང.
་ང་་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ། མ་་ོང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ་ ང་་གར་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོད་རཔ་་ས་བ་ཡོདཔ་ ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་ རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་ག།
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ་ང་་གར་ འཆམ་འ་ ོ ང་ཁག་རང་རང་སོ ་ སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོ ན་་བཙག་འ་འབད་་ འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་ མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་ དང་ གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་ ལ་གང་ོ ས་གར་ོབ ་ོང་་བ་ འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ་ང་་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་ སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
52
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཅ.
་ང་་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
་ང་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་ ་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་ གས་ཚན་ ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
༼༣༽
གཏམ་ང་གར་འཆམ། ན་ས་རབ ས་༡༥པ ་ན ང་ ན་མན་པ ་ང་པ་ས་ མ་གཏམ་ང་ན་བ་ས་ ང་་གག་ལག་ཁང་བངས་ བ་པ་རབ་གནས་་བས་
བ་ག་་མནལ་ལམ་ནང་ ོང་གམ་་མད་་ང་ལས་ན་ར་བ་གས་པ་མད་་ོན་ ་ པ་ང་པ་ད་་་ཁང་་རབ་གནས་་ འཆམ་འ་་བམ་ག་བ་ར་གངས་་ གར་ འཆམ་ོན་གནང་བ་ལ་་ མནལ་ཚོརཝ་ད་ འཆམ་་་ངས་འན་་ གས་ཁར་ གསལ་ཏོག་ཏོ་ཡོད་་འ་ འ་འོ་ལས་ ར་པ་ོག་་་་གར་འཆམ་་་ག་ནང་བད་ ་ འཆམ་་ང་ཡང་ཚངས་པ་ང་འཆམ་ར་ གསར་་མཛད་གནང་་ ོབ་མ་་་ ོན་ གནང་བ་ན་བས་ཅན་་གར་འཆམ་་ ལ་ོགས་ག་་རང་ོན་ང་ ོགས་འ་ཁར་གདོན་
53
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བགས་འང་པོ་ ་ ་ བཙན་ བད་ ལ་སོགས་པ་གནོད་པ་་ དཀར་ོགས་ང་བ་་ ་ གས་དས་པ་ས་མ་ལས་ ལ་ོན་འབངས་འར་དང་བཅས་པ་ བ་ད་ོགས་ན་ ་དཔལ་་ོད་པ་་བ་ས་པ་ད་མཚན་་ འང་གས་པ་དས་པ་་ཡོདཔ་ན།
༼༤༽
་ན་འཆམ།
ཞབས་ང་ན་པོ་་ོ་མོན་་ོན་་ གདན་ས་གས་་་ བ་པ་གནང་བགསཔ་ད་ བ་ ཁང་་གདོང་ཁར་ཙན་དན་ང་་ ་་ག་ག་ཆགས་་ ་མ་་བོད་པ་དངས་་ ་ ད་་ཐོག་་ལཝ་ད་ ་མ་ས་་ལན་་ ས་་ཐོག་ལས་ ་བ་ས་ལན་མཛད་པ་ ལ་་ ལོག ་ལ་ལས་མས་ཅན་་ཁ་་དང་བན་་ ་ན་འཆམ་་མ་པ་་ མཐོང་ལ་ དང་ཐོས་ལ་་ལ་་་ན་་འཆམ་མཛད་གནང་ག།
54
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བ་ད་པ་ངས། འཆམ་འ་མཇལཝ་ད་ ག་དོན་་དངས་ཝ་ཙམ་ས་ ་་ད་་ཡོད་པ་བ་པ་་ག་ར་ རང་བན་ས་དག་་ ས་་ག་དོན་་ཧ་་་ ཐར་པ་ལམ་་འཐོབ་གས་པ་དས་པ་ ོམ་ཡོདཔ་ན།
་ན་འཆམ་་ཆས། ༡-ཤ་ར་ོད་བ། ༢-བང་དོར། ༣- ་མ། ༤-ར་ོད་དང་མ་ོད། ༥-ད་གཡོག་ དཀརཔོ། ༦-ཤམ་ཐབས། ༧-ད་རགས། ༨-་ཆབ། ༩-གཡས་་ཁབ་བ་ དར་ཕོད། ཕོར་ བ། ༡༠-གཡོན་དལ་བ། བ་ས། དར་དངས། ༡༡-དང་གཡོན་་རས་གཟན་བན་ བཀལ། ༡༢-གཟན་བམས་འར་ལོ། ༡༣-མ་ཏོ་་ཐོད། ༡༤-ལགཔ་གཡས་པ་་བ་སོ་་མ་ ར། ༡༥-ལགཔ་གཡོན་པ་་ལག་ར།
་ན་འཆམ་་ག་མཚན། ༡- ་དཔོན་་ག་་ ་ན་མལ་དར་ཅནམ། ༢-དངས་དཔོན་་ག་་ ཁ་དར་དཀརཔོ། ༣-མག་དཔོན་་ག་་ཁ་དར་དཀརཔོ།
55
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༥༽
ས་ག་་ནག།
༉ ངས་ོང་བ་བ་ན་པོ ་ཕོ་ང་ནང་ དཔལ་་ས་མན་པོ ་བ་ན་་དལ་འར་ མ་ བངས་པ་་མར་ གསང་གས་ོ་་ག་པ་ད་དོན་དང་འལ་་ བ་པ་་བར་ཆད་་ འང་་དང་ བམ་པ་མཐར་ན་། ས་ག་་ན་ས་བབ་་ལ་སོགས་པ་དོན་་ ོ་་ འན་པ་་་ང་ལ་ གསལ་དག་བན་གམ་དང་ན་པ་་ལས གས་ཆས་་ནག་བས་ པ་གར་འཆམ་འ་ས་ གསང་གས་་དལ་འར་ཟབ་མོ་བངས་་་ ་མོས་པ་ཁར་ གས་དང་ག་་་བ་་ ་དབང་བ་གདོན་བགས་ལོག་པར་འན་པ་་ར་བག་ན་ན་ གཏོར་མ་བན་པ་ན་་ ན་བ་ོ་་་ཆར་ཕབ་་དང་འལ་་ བར་ཆད་་བགས་་་ ་ར་་མཚོ ་ཕ་ཁར་བད་་ ོ་་འས་ས་ས་ག་བང་་་ ན་ས་བབས་གནང་ པ་ ས་ག་་ནག་་་འཆམ་གནངམ་ན།
་ནག་་མ་་འཆམ། ༉ མ་གས་ཟབ་མོ ་ལ་འོར་་ ན་ངམོ་་བགས་་ ོགས་པ་་ས་ས་རང་ ད་ན་མོངས་པ་ད་བོ་ ག་་དངས་་བལ་ནམ་ལས་ གཞན་ད་བསད་གསོ་འབད་
56
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ས་པ་ལ་པོ་ས་མ་ཅན་ ་གར་འཕགས་པ་ལ་་བ་ན་་པ་དང་་རོ་པ། བོད་་ བ་ན་་འབངས་ར་་དང་། ་ང་དཔལ་་ོ་། བ་ཐོབ་ན་དགའ་གས་པ། ང་ འ་མ་ན་་མ་ངག་དབང་མ་ལ། མཁན་ན་བསོད་ནམས་འོད་ར། ལ་ས་བན་ འན་རབ་ས་ལ་སོགས་པ་བ་བས་་ང་མ་་ས་ བན་འ་་གནོད་པ་མས་ཅན་ ལས་ངན་འཚབ་ན་བསགས་། དལ་བ་གནས་་ ན་ངམོ་་ག་བལ་ོང་་ན་་ ་ ང་་ས་མ་བཟོད་པར། ་་བལ་་་ཐབས་་ ག་པོ་བད་་ཆས་དང་འ་བ་ད་ ་གནགཔོ་གསོལ་། ད་ལས། ་ར་ང་་བད་པར་།། ས་དང་། བལ་བ་ང་འང་ ཕན་བ་ར་འར་བ་། འ་དག་བལ་བར་ས་ནས་། །དལ་བ་གནས་་ན་ང་ འར།། ར་བན་འ་་གནོད་པ་ང་བ་ཚང་བ་ད་བགས་་ར་ ཐལ་བར་བགས་དོ་ བམ། ད་ོ་འ་ནང་ཡང་ བད་་གལ་ལས་ལ་བར་ད་པ་དཔལ་་ས་མན་པོ་་ མངས་་བ་མད་ན་མོ ་བས་་ ོ་་འན་པ་གར་འཆམ་་་ ་ང་ལ་གསལ་དག་ བན་གམ་དང་ན་པ་་ལས་ ག་པོ ་ཆས་ད་་གནགཔོ་བས། ་ས་མན་པོ ་ འན་ལས་ག་པོ་མན་ོད་་ག་ལས་མཛད་པ་བས་ དཔལ་འག་པ་བན་པ་་ གནོད་ པ་ཉམས་པ་བན་ན་་ ང་བ་ཚང་བ་ད་བགས་གག་པ་ཅན་་གས་་་ ད་ གམ་ག་་དང་ག་་ཡོད་་འབད་ང་བག་།
མ་ས་སངས་ས་མ་པར་ང་མཛད་་
གས་ཀར་ོ་་གནང་མ་མ་ཚད་ ་ང་པོ་ཁམས་དང་་མད་
ནང་་ོག་དགས་་
གསང་བ་ཁ་་དབང་ཐང་ ང་་དང་བཅས་པ་་ས་་བད་་་ར་་
དཔལ་་ས་
མན་པོ ་ཞལ་ གནམ་ས་ཙམ་་གདངས་་ཡོད་་་ལ་ན་ན་ ར་སངས་ས་་བན་པ་ ས་་དང་། མས་ཅན་་བ་ད་འང་་དོན་་ ་ནག་པོ ་་འཆམ་གནངམ་ན།
57
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༦༽
་ནག་་འཆམ།
༉ ་ནག་་འཆམ་འ་ཡང་ ་ནག་ར་གག་དང་ ཡང་ན་ས་བ་་ནག་ར་གག་མ་ ར་ གར་འཆམ་་ ངས་ཁ་ ༢༡ ང་་་ཟོར་འཆམ་ས་པ་ལས་གབ་་ཝ་ན་པས། ར་་་ ལ་ག་གག་དང་ ལ་པ་་ ཡང་ལ་ ༢༡ ང་ལ་ ༡༠༠ རཝ་ལ་སོགས་ པ་ཡོད་ང་ ་་ ཡང་ལ་༢༡ ་དབང་་བཏང་་ ་ནག་་གར་འཆམ་་གནངམ་ན་ང་ ་་ཁ་ན་་ག་བཞག་་ཝ་མ་གཏོགས་ ངས་བ་ག་ཆ་མ་ཐོབ་ལས་ ས་འོན་བ་ འཚོལ་མཁས་མག་་ས་ ་་དད་པ་གནང་་བན་བང་། ག་གཡོན་པ་་ ས་རབ་ོང་པ་ད་མཚོན་པ་བ་་ ་ང་དང་ ག་གཡས་པ་་ ཐབས་ བ་བ་ན་པོ་མཚོན་པ་བ་་ ས་ཏོག་བམས་ནམ་ལས་ འ་གས་ང་འག་་ལ་་ བང་པ་བས་
མན་ོད་ག་པོ ་འན་ལས་་
མ་མངའ་བ་་ས་པ་་བོ ་་
ཚོགས་་་ར་ན་ངས་་ འདོད་གསོལ་་དོ་ཡོད་་འ་ཡང་ བདག་ཅག་་ོན་པ་ོགས་པ་ སངས་ས་ས་ ོ་་གདན་ང་བ་ང་་ང་་ བད་དམག་་བ་ག་ག་བལ་གནང་ པ་བས་ ཁས་ངས་མཛད་དོ་བམ་ བན་པ་བང་བར་ཞལ་བས་ར། །སོ་སོ ་དམ་ལས་ ་འདའ་བར། །ད་་གས་མ་་བདོ་འར།། བན་འར་གནོད་པ་གགས་ཅན་ང་བར་ད་
58
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
པ་ད། གགས་ད་གནོད་པར་ད་པ་བགས་ལ་སོགས་པ་ འལ་བ་ས་་བབ་པ་ལས མ་ལ་མ་ང་པར་ བ་གང་་བ་་ལས་ོན་གནང་ར་བ་འདོད་གསོལ་དང་བཅས་པ་་ འཆམ་གནང་ཐོག་ལས་ ད་བགས་་བལ་བ་གར་མཛད་གནངམ་ན་པས།
༼༧༽ ཀ.
ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ། ཕོ་གས་མོ་གས་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། བདག་ཅག་་ོན་པ་ སངས་ས་བམ་ན་ འདས་་་་་མ་ ་བ་བས་པ་བས་
ས་ལ་ནོར་བཟང་་ ་ར་་བན་མོ་་
བ་ཡོད་ང་ མ་ང་ོང་་ང་བན་དང་ འལ་་ ན་པ་ས་ཐོབ་་་ཟ་མོ་ད་ འོག་་མོ་་ ལཔོ་ནོར་བཟང་་བནམོ་་ལ་ག། ་་བན་མོ་གཞན་་ ག་དོག་ལངས་་ གཡོ་ཐབས་་ཚོགས་་་ལས་ ལཔོ་ནོར་བཟང་ ང་ོ ག ས་་ད་་ད་་བ ལ་བར་ དམག་་གཏང་བ་བས་ ད་འོག་་མོ་ ཡང་གག་ཁར་འ་་འབདཝ་ད་ ལཔོ ་ ས་གག་ཁར་མ་ད་པར་ མས་ན་་ གནང་་ ཕོ ་ ང་ནང་བཞག་པ་ར་ལས་
59
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཕོ་མོ ་བར་ན་ བ་གང་་ད་ས་ོན་པ་གར་འཆམ་ག་ན། ན་ང་ལོ་ས་་གར་འཆམ་་་ད་བཞག་ས་འ་ བདག་ཅག་་ོན་པ་་་་མ་མཛད་ མ་འབད་་འ་ས་ ་་ར་ལས་ ནང་པ་ས་དར་བ་ལ་ཁབ་་ནང་ ོས་གར་འབ་ ོན་ ཨ་་་མོ་ལ་སོགས་པ་ གར་འཆམ་་མ་པ་མ་འཝ་སོ་སོ་མང་རབས་ག་རང་ཡོད་ང་ འག་ལ་ཁབ་ནང་ ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ་ཐོག་ལས་ སངས་ས་་མཛད་པ་ ས་ ན་ཝ་ན། ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ་འ་་ དང་པ་ལ་འཆམ་ས་འ་བགས་ད་་འ་ ས་ ལ་ནོར་བཟང་དམག་་ོནམ་ད་ དས་ཅན་་ས་ཞབས་ལ་དང་ དས་ད་བཀའ་ང་་ དམག་་ོང་གས་་ོན་པ་ལ་དང་
འཆམ་མག་ལ་འཆམ་ས་མག་བ་ད་་ཡང་
ས་ལ་ནོར་བཟང་ད་ང་ད་ལས་ལ་ཁ་ཐོབ་་ ལོག་ོནམ་ད་ ་་ཡོངས་ས་བ་བ་་ བ་ལ་ོན་པ་གར་འཆམ་ན། ཕོ་གས་མོ་གས་གར་འཆམ་་གང་་མ་ ས་ལ་ ནོར་བཟང་དང་
བནམོ་ད་འོག་་མོ་གས་
གག་ས་གག་་བ་གང་ག་མ་ག་ཡོད་ག་ ོན་པ་ར་ལས་དང་། ཕོ་གས་མོ་གས་གས་་་ འཐོན་ད་་འ་
མ་ཚོགས་་ད་མོ་་་དོན་་ན་པ་ཁར་
ད་པ་ད་པོ་ན་མོ་
གས་་་འ་ཡང་ འག་ན་ད་པ་ང་རབས་་འཛོལ་བ་ག་ ཕོ་མོ ་བར་ན་ དོན་ད་ ་ང་དགས་་བན་་
འན་ག་ད་་ན་ཁ་ཡོདཔ་ལས་
60
བག་དད་གས་ཤོམ་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
འབད་དཔ་གལ་་བ་ར་ལས་ མ་ཚོགས་ཕོ་མོ་ཡོངས་་བབ་་བ་ོན་ཙམ་་ ོན་ པ་གར་འཆམ་་ན་ཐབས་ན་ནོ།།
ཁ.
ཕོ་གས་མོ་གས་་ཞལ་འབགཔ།
ག.
ཕོ་གས་མོ་གས་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ཕོ་གས་་འཆམ་ཆས།
བང་དོརམ་དཀརཔོ།
་མ།
ས་ན་བ།
ན་་བཀབ་།
ཁ་དམར།
ཁབ་བས་དར་ཕོད།
།
ཁ་དར།
61
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ར།
མབ་དས།
ད་ད་ཐགས་རས།
ས་ན་ོད་བ།
འ་་འོན་།
ཟོམ་མ།
རག་།
་ཆས།
ད་རགས།
ང.
ཕོ་གས་་ག་མཚན། དཔའ་གས།
འཆམ་་ན་ཆ་ང་།
ོ་སངས།
ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ། མ་་ོང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ཕོ་ གས་མོ་གས་་གར་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོད་རཔ་་ས་
62
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བ་ཡོདཔ་ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག། ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ཕོ་གས་མོ་ གས་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོན་་བཙག་འ་ འབད་་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་
བ་བས་དང་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
མ་་ོང་ཁག་་ས་ ལ་གང་ོས་གར་ོབ་
ོང་་བ་འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་ སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ཕོ་གས་མོ་གས་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་ གཅལ་ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་ མ་ཚད་
དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་
དང་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
63
དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༨༽ ཀ.
ད་ད་་་འཆམ། ད་ད་་་འཆམ་་ངས་དོན།
ད་ད་་ར་་འ་ འག་ཤར་ོགས་མོང་ར་ོང་ཁག་ནང་ཡོད་པ་གས་ཚན་གག་ན། གས་ཚན་འ་ ་མཚོ་ལས་མཐོ་ཚད་་ར་༢༣༠༠དང་ མོང་ར་ོང་ཁག་་བ་ལས་་ལོ་་ ར་༡༠༠་ག་དང་ བས་ང་མོ ང་ར་གང་ལམ་ལས་ ་ལོ ་ ་ར་༢༠་ག་་ས་ཁར་
ཡོ ད པ་ན། གང་ལམ་ལས་ཡར་ད་ད་་་་་བ་ོ ད་ོ ད་་ ར་ལམ་ར་བས་
༣༠ག་་ཡོད། ད་ད་་འ་ ོ་ཏོག་ག་་ཡོདཔ་མ་ཚད་ ་ཕར་ཁར་་གས་ཚན་མ་ ཚང་ོང་ཁག་བས་ང་། བཀང་ང་། ་ཟོ་རོང་། ་ཡ་ང་རོང་། ཡོན་་ལ་་་གདོང་ར་ དང་ ངས་ད་་་་ོད་་ཆགས་ཡོད །
ོ ན་ག་མག་མ་ལ་ས་ང་དན་པ་འ་
ད་ད་་་་མ་་ང་བ་བདོག་གཏད་ད་པར་ཅན་གག་ན། དན་པ་འ་ས་རབས་ ༡༦པ་ནང་ མཁས་བན་བཟང་པོ ་ཡོན་ཏན་འམ་ས་ག་པ་ མཁའ་འ་འམ་་གཙོ་མོ ་
བསམ་བན་་་གགས་་འོན་་ མཚན་ན་གས་འག་ལ་ཁབ་ནང་ དར་་འག་
ར་གས་པ་གར་ོན་ས་་ལ་པོ་པ་ང་པ་༼༡༤༥༠-༡༥༢༡༽ཚམོ་ཨ་་མད་ན་བཟང་ མོ་ས་འ་ཐོག་དང་པ་བངས་ག། ཨ་་མད་ན་བཟང་མོ་ས་བངས་པ་དན་པ་་མ་
འ་ ད་ས་ནངས་པ་ད་ད་་དན་པ་ལས་ ་ལོ་་ར་༣་ག་་ས་ཁར་བ་་དན་པ་ ར་སར་བཏབ་གནང་གནངམ་ན་པས། ་འབདཝ་ད་ ས་་མ་པ་དང་འལ་་དན་པ་
64
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ནང་ ད་འན་་་ས་གཙོས་པ་མ་ན་་་ཡང་ མང་་མང་་འལ་འ་་ དན་
པ་ནང་མ་ཤོང་པར་ ད་ས་ཆགས་ཡོ ད་པ་ ོན་ག་མག་མ་ལ་ས་ང་དན་པ་་ོ ་ དཔ་ཐོན་ག། ལ་དབང་ག་པ་ཚངས་དངས་་མཚོ ་མ་ཐར་ལས་ཡང་ ཨ་་མད་ན་
བཟང་མོ་འ་ ་་གགས་་ོན་པ་མཁའ་འ་མ་ ཁམས་གམ་འར་བ་མས་ཅན་་་ མཐའ་དོན་་ན་་ བོན་་བགས་་གག་་ས་འན་གནང་ག། ཨ་་མད་ན་བཟང་ མོ་འ་ དང་ལོ་ང་་ལས་རང་མ་ཉམས་ན་་ངང་་གས་གཏད་་ མ་ཐང་ང་ོགས་
་ག་ག་དང་ ་ད་་ནང་བགས་ཡོད་ང་ ལ་ལས་ང་བན་དང་འལ་ད་ད་་་ ོན་ག།
ད་ད་་་འཆམ་་འང་རབས་དང་ང་འལ། ད་ད་་་འཆམ་འ་ གར་ོན་ས་་ལ་པོ་པ་ང་པ་གར་ས་་ངས་གཏོགས་
གར་འཆམ་ད་་འཕགས་པ་གག་ན། འ་་འཆམ་འ་འག་་གར་འཆམ་་ལས་ན་མོ ང་
ན་པ་དང་ མག་་འར་ང་ འག་ལ་ཁབ་་ནང་ན་ལས་ང་བ་གར་འཆམ་་མ་ག་་
ས་འན་འབདཝ་ན། མ་ཚང་་་ལ་ཡ་གངས་ད་ནང་ ནང་པ་ས་གས་དང་ ད་ ས། ལམ་ོལ་དང་མས་གས་ ཆ་མངས་པ་་ཤ་ཡོད་་འབད་ང་ ད་ད་་་འཆམ་
འ་ ་འཆམ་གཞན་་ལས་ད་་འཕགས་པ་ག་ན། ས་རབས་༡༦པ་ནང་ ད་ད་་ དན་པ་ནང་ འ་ཐོ ག་དང་པ་ག་བགས་འབད་བ་ན་མ་ལས་ད་ོ་ན་ ད་ད་་་
འཆམ་འ་ འག་་ལམ་ོལ་་མས་གས་ད་པར་ཅན་ག་་ར་་ཡོདཔ་མ་ཚད། ག་ པར་་ད་ད་་་་་གས་ོན་པ་གར་འཆམ་གཙོ་བོ་ག་་ར་་ཡོདཔ་ན། ་ལོ་
༡༥༡༨ལོ ་་ ཨ་་མད་ན་བཟང་མོ ་་མད་ མདོ ་གས་གང་གས་ན་ལ་མཁས་པ་
ནམ་མ་ཚད་ མཁས་བ་གས་ན་དང་ ག་པར་་གསང་གས་ཟབ་མོ ་ས་་མངའ་ བས་ནས་
ོན་ན་པོ་་དང་ལན་ངས་་ཤ་དས་མཇལ་ང་་ མཁས་བ་ན་དགའ་ལ་
65
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
མཚན་ནམ་མཁས་བ་ན་དགའ་ང་པོ་ར་་་འ་ ད་ད་་་བ་པ་ཉམས་ན་གནང་ བགས་པ་བས་ ཚར་གག་འབདཝ་ད་ ས་ན་་ས་ན་་གསོ ལ ་ང་ ག་་་
སོགས་ན་ན་་ཚོགས་ས་བན་པ་མཁའ་འ་མ་ མས་ང་ད་་འོང་བ་གམ་ གམ་
ལམ་ནང་ོན་་ ང་གམ་པོ་ ས་་རང་་་ན་པོ་་ང་ཁམས་རང་ང་ལ་པ་ཕོ་ང་ ན་པོ་ཟངས་མདོག་དཔལ་་་ པ་་ང་བགས་པ་་གགས་ན་འས་
ོན་ས་་
ལ་པོ་ འཇའ་ས་་ས་་ར་བགས་པ་ན་ར་འད་འ་ག། ་་ན་པོ ་་ས་ མཁས་བ་ན་དགའ་ལ་མཚན་་ ་ད་ན་འོ ང ་བ་གས་སོ ། །ང་མས་དགའ་་ར་ གངས་མ་ཐག་་ ་་ན་པོ ་ ་་མན་་ དཔའ་བོ ་ མཁའ་འ ་་་དམ་པ་གས་ བ་་ཚོག ས་ ་་ན་པོ་ ་་མན་་་འཆམ་འ་ བབ་་འ་བགས་ག། ་
འཆམ་འ་མག་བ་ནམ་ལས་ ་་ན་པོ་་ས་མཁས་བ་་འག་ན་འཛམ་ང་ནང་་ འ་བ་གས་ག་མས་ཅན་་་དོན་་ ་འཆམ་འ་ད་ས་འ་བགས་ད་ར་གང་ ག། འ་མ་ག་་བར་ན་་ མཁས་བ་མག་་གམ་ང་ན་ཆད་་ གམ་ལམ་ལས་ བངས་པ་་ གམ་ང་ད་པར་ཅན་ག་ན་པར་དངས་་ ་ས་་འལ་ལས་ གར་
་ཉམས་ད་དང་ ་འཆམ་་་དང་་ག་ ནང་་དགས་མ་དང་བཅས་པ་འཆམ་་
མ་པ་་ ཆད་ག་ད་པར་གས་ཁར་བམས་་ ད་ད་་་འཆམ་འ་ འ་ཐོག་དང་པ་
བགས་གནང་ག། འཆམ་འ་དཔའ་བོ ་ དང་ དཔའ་མོ ་ ་ས་གསང་བ་་འཆམ་ད་་ འཕགས་པ་ག་ནམ་ལས་ ་འཆམ་འ་མཇལ་བ་ཙམ་ས་ ་་ནང་ནད་ཡམས་་་འཐབ་
ོད་་ རང་བན་ས་་ང་ བས་ལོ་གས་འོང་བ་དང་ ག་པར་་བན་ད་དམ་་
གས་་་ད་བཏང་ང་ མཐར་ག་ ོན་ན་པོ་་་འཕང་ཐོབ་པ་ཆ་ན་དང་ བ་ད་་ དཔལ་བད་པ་ས་མ་ཅན་་འཆམ་ག་་བཝ་ན། ད་ོ་ན་ཚོད་ ར་ང་པ་༼ས་
རབས་༡༥པ་ནང་༽དང་པ་ང་པ་༼ས་རབས་༡༦པ༽གས་་་མ་ འག་ཤར་ོ གས་ཁ་
ག་་ ནང་པ་མ་མཁན་པོ ་ག་ཡང་ོ ན་པ་ལོ ་ ས་ག་ཐོ ག ་་བད་བདཔ་་འག། ཕལ་ར་ཤར་ོགས་ཁ་ག་་ ་བང་ནང་པ་ས་་ག་འམ་མ་དཔ་འོང་་ནམ་ལས།
66
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ད་ད་་་འཆམ་འ ་དགས་བསལ་ས་ད་ད་་་ ག་བགས་མཛད་པ་དས་ དོན་ཡང་ འག་ཤར་ོགས་ཁ་ག་་ གསང་གས་་བན་པ་དར་བ་ན་འལ་དང་ ས་
ན་་་ལས་ལ་བ་དོ ན་་ན་པས། ་ཡང་ནང་པ་གས་ར་འབད་བ་ན་ ་་འ་ བད་་ལས་ལ་བ་བ་མཚོན་ག་་ཡང་ས་འན་འབདཝ་ན་པས། ལ་རབས་་ལོ་ས་ར་་འབད་བ་ན་ ས་ལ་
འག་བ་ོགས་་ལོག་་
ད་ད་་་འཆམ་འ་
ཞབས་ང་འགས་ད་
གདན་འན་་བ་བས་ངམ་ག་
གས་ཚན་ལས་་ཁར་འ་དང་པ་གདན་ངས་ག།
ད་ད་་
་ལས་མ་པ་བན་་ འག་ལ་གས་པ་བས་ ང་གསར་དང་་རོ། ང་ང་དན་པ་
དང་མ་ཐང་་ར་་ནང་ ་འཆམ་འ་འ་བགས་ག། བས་ས་ང་ནང་་ འཆམ་འ་ འ་ཐོག་དང་པ་ ་ལོ་གག་ོང་ད་བ་་བ་ང་ངས་ནང་ ་གར་་ད་ོན་དང་པ་པ་ཏ་ ཇ་ཝ་ཧར་ལ་་ཧ་་མག་
འག་་བས་བད་གནང་བས་
བབ་་འ་བགས་ག།
ད་ས་ནང་པ་ད་ད་་་འཆམ་འ་ ལ་ཁབ་་མཐའ་དས་ད་པ་ོང་ཁག་དང་ ་་་ བ་་་ས་ན་་ནང་ ་དམངས་ོ་ོན་་ལས་མ་གཙོ་བོ་གག་་ར་་ཡོད། ད་ས་ནངས་པ་
ད་ད་་་འཆམ་འ་་
ཁག་མ་འཝགས་་ག་ཡོད་་འ་ཡང་
གག་འ་ད་ད་་ ོན་ག་མག་མ་ལ་ས་ང་ནང་བ་ོལ་ཡོད་་དང་ གགཔ་འ་ ས་གནས་ཁག་སོ་སོ ་དན་་དང་ ་་་བ་་ནང་ལ་ོལ་ཡོད་་འ་ན། ད་ད་་་
བ་ོལ་ཡོད་་་འཆམ་འ་ད་ས་མ་འཝ་གག་འ་ ་འཆམ་འ་་་མ་ ་ལ་ད་ པོ་ར་ ཨ་ཙ་ར་གས་ས་ན་འ ་འཆམ་ག་བབ་་ཡོད། ས་གནས་ཁ་གཞན་་ བ་ ོལ་ཡོད་པ་་འཆམ་་
ས་་ར་བ་དང་བན་
་དང་གགས་་ཉམས་འར་་ད་
པར་ཡང་ སོ་སོར་ར་འ་་ ད་ས་ནངས་པ་འཆམ་་མ་པ་་ མ་་ག་སོ་སོ་་སོང་་ ཡོདཔ་ན་པས།
་་སོ་སོ་འ་ད་་འ་ཡང་
གཙོ་བོ་གག་འཆམ་འ་བཙགས་ས་གག་
ལས་བཙགས། ོབ་དཔོན་་ན་གག་་ན་ལས་མ་བད་པར་ ས་གནས་ཁག་སོ་སོ་་ ོབ་
67
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དཔོན་སོ་སོ་དང་གག་ས་གག་་འལ་གཏོགས་ག་་ཡང་ད་པར་ འངས་འ་བ་ལས་བན་
འཆམ་་མ་པ་་ཡང་
སོ་སོར་་ཕར་ཕར་ན་
ས་་མ་པ་དང་འལ་
སོ་སོར་ཡར་
སོངཔ་ན་པས། ་ལས་མ་པ་བན་་ འཆམ་་་དང་ཉམས་འར་་མ་པ་་ཡང་ ད་
པར་གས་མསཔ་འོང་་ན་པས།
་་དང་ལམ་ོལ་་ཁ་ག་ལས་ད་ད་་་འཆམ་་བ་མཐོང་། ད་ད་་་འཆམ་འ་ འག་ལ་ཁབ་ནང་ དར་བ་ོམ་འ་བ་དས་དོན་འ་ཡང་ གར་
འཆམ་འ་་ དག་བསལ་་ད་ས་་ཤ་ཡོད་པ་་ འཆམ་འ་ར་ངས་ ས་་ག་
་འ་ས་དང་ འཆམ་འ་་ ལ་རབས་དང་ན་པ་ར་ངས་ ོམ་ཡོད་་ག་འབད་་འ་ ས་ན། དང་པ་གག་་ གར་འཆམ་འ་ གསང་ན་གས་གང་་དངས་དོན་ར་ དག་
པ་ང་ཁམས་་དཔའ་བོ་དང་ དཔའ་མོ་་་གསང་བ་ོ་གར་མཚོན་པ་ལས་བན་ ར་འག་
་་དང་ ་ག་་ད་ད་་་་་ས་ད་ད་་་འཆམ་འ་
མཇལ་བ་ཙམ་ས་ངན་
སོང་ལ་་ ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མན་པ་་འཕང་ཐོབ་པ་ར་འ་བར་ ད་ས་བདཔ་ ན་པས།
གས་པ་རཝ་ད་
གར་འཆམ་འ་
ར་བཏང་ོ་ོན་་ལས་མ་ངམ་ག་ན་པར་
གར་
འཆམ་བ་་་ས་དགས་པ་་ཤ་བད་་ ་ ་་ཚོགས་་མ་པ་ གསལ་དས་པ་
་འཆམ་གག་ན། ་ནང་དོན་ད་ལས་ འཆམ་དཔོན་དང་འཆམ་མག་ ་ལས་ད་མཛད་ གམ་ས་འཆམ་་་དང་འལ་་ དག་པ་ང་ཁམས་་དཔའ་བོ་དང་ དཔའ་མོ ་མ་པ་ གསལ་་་་ དགས་པ་ས་པར་་བད་དཔ་ན་པས།
་འབདཝ་ལས་ གར་འཆམ་བ་་དང་ ད་མཛད་་ག་ར་འཆམ་མ་བ་པ་་མ་ ག་མ་་ མ་བ་དང་ མ་བས་་མ་པ་ས་པར་་ཚང་དཔ་ན་པས།
68
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
འཆམ་པ་་གར་འཆམ་བ་པ་ནམ་ས་
་ ་་ཚོགས་མཚོད་ན་ན།
་ཡང་
མ་ང་
བད་་་འལ་་ ཐབས་ས་གས་་་ལས་ འར་འཛོམས་འབད་་ཡང་ ་བ་་་་
བ་ཐབས་ས་དང་ མ་ངས་པ་་་ག་པོ ་ཐབས་ས་ོན་་ གང་ལ་གང་འལ་་་ལས་ བལཝ་ན།
་འབདཝ་ལས་
ད་ད་་་འཆམ་འ་
་བ་དང་་བ་་ཚོགས་་གར་
འཆམ་ལ་་ན་པ་ག་་ ས་འན་འབདཝ་ན།
་འཆམ་བ་་་་ད་ས་ཚང་དཔ། ད་ད་་་འཆམ་བ་་་ ད་ས་མ་འཝ་དཔ་་ཤ་ཡོདཔ་ན། འཆམ་བ་་་རབ་ ང་པ་ན་
་མ་རང་ལོ་གམ་ོགས་གམ་མག་བ་དཔ་ན།
གས་པ་ན་ ག་
ང་མཐའ་་ན་འ ་མ་པ་
ས་པར་་གཏང་དཔ་ན།
ད་ད་་་འཆམ་བ་་ད་ས་ཚངམ་ན་པས།
གགས་ོབས་
ང་ང་དས་པ་ཁར་
གལ་ད་་་འབད་མ་ ་ལས་ངམ་
་་འཆམ་བ་་་་་
ནང་མས་་གས་གས་ཡང་
བཟང་ང་བག་
བས་པ་ དམ་ག་གཙང་མ་དཔ་ན། ་ལས་གཞན་ཡང་ ་འཆམ་འ་་ དད་པ་དང་ད་ ས་གཙང་མ་དཔ་ན་པས།
འཆམ་བ་་་ས་འཆམ་བ་་ས་མཚམས་་ནང་འད་་ ལ་བན་་བང་དཔ་ན་པས། ་ཡང་།
༡) ཞབས་མ་་གས་བགས་་ག། ༢) དོན་ད་འལ་གཏམ་བ་་ག། ༣) མབ་དས་བགས་་ག།
༤) མཚོན་ཆ་གས་འཆང་ོད་འབད་་ག།
༥) ོད་འར་ལོ་དང་ལག་ན་ཆ་་གས་བཏགས་་ག།
༦) ་་དང་ན་ཆ་་གས་བཏགས་་ག།
69
གཤམ་འད་་དམ་ག་་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༧) དོན་ད་མས་གང་་ོ་བ་་ལ་བོན་་ག། ༨) ཆང་་གས་ོད་་ག།
༩) ཨམ་་དང་གག་ཁར་འལ་བ་འཐབ་་ག།
གལ་ད་འཆམ་པ་་ས་ང་་དམ་བཅའ་་ལས་
གང་ང་གག་ལས་བལ་སོང་པ་ན་
འཆམ་པ་འ་་ ་དང་ས་ཏོག ་ཤོརཝ་ལ་སོགས་པ་དང་ ངམ་་འཆམ་དར་དས་་ ོབ་ ལ་འ་་སོགས་ན་ངན་འངམ་ན་པས། བས་བས་དད་ག་ད་པར་ འཆམ་ཆས་མ་
ཚང་པར་ན་་ འཆམ་་ཐང་ནང་ན་འཐོན་་་ འང་དོ་ཡོདཔ་ན་པས། འ་་འང་པ་ན་ འཆམ་པ་ས་འས་ཤོར་བ་ས་ཁར་བཝ་ན་པས།
འཆམ་བ་་ས་མཚམས་གཏན་
འབས་བ་པ་ས་ཚོད་་ནང་འད་ འཆམ་པ་་་་ཁ་ལས་ ན་ཤོས་ན་ཐོན་་གག་་
་ང་་འགན་ར་ོད་་ ས་ོན་མག་མ་བ་བ་ང་ འ་འན་དང་་ོག་་གས་་ ས་འབདཝ་ན།
ར་ད་ད་་་འཆམ་འ་ འབདཝ་ད་
ད་ོ་ན་ཚོད་
མ་ན་་ས་བ་དོ་ཡོདཔ་ན་པས།
འཆམ་པ་་ག་ར་ནམ་གམ་་ང་
་
གཤམ་ཐབས་དང་ོད་་ན་ོདཔ་མ་ཚད་
རབ་་ང་པ་ད་ོང་་ག་ག་དང་ དམ་ག་་ཡང་ ས་ན་་ནང་འད་ངམ་ན་
པས། འཆམ་པ་་་ ང་ཡང་བན་མ་ར་ཨ་་མོ ་ཐ་ད་བཏགསཔ་ན་པས། ཨ་་མད་ ན་བཟང་མོ ་བས་
ོན་ག་མག་མ་ལ་ས་ང་དན་པ་་
ཨ་མ་ངམ་ག་ཡོད་
པ་ལོ་ས་འག། ་འབདཝ་ད་ ལ་ལས་མ་ན་་་་ར་སོངམ་ལས་ ཨ་་མོ ་་འ་ ལོག་ ོན་ག་མག་མ་ལ་ས་ང་དན་པ་ལས་ ཐོན་ག།
བ་་དན་པར་ོ་བད་འབད་དཔ་
ད་ས་འཆམ་པ་་མ་ན་ན་ང་ ས་ན་་ནང་བན་པ་ཆས་ན་ད་་འ་ དན་པ་
འ་ནང་་ ་མ་བན་མ་་ཡོད་པ་བ་མཚོན་དང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ དན་པ་འ་ནང་ མ་ན་་་བན་མ་ཐ་ད་ཡོད་་འ་ ་མཚན་འ་་བན་་ན་པས། ད་ད་་་ འཆམ་འ་་ ་མ་འཝ་ཁལ་གག་དང་གག་་བ་ོལ་ཡོད།
70
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ཡང་།
༡
འཐོན་འཆམ།
༢.
ས་ང་།
༣.
བར་ང་།
༤.
གནམ་ང་།
༥.
ག་ཚང་ལམ་འས།
༦.
ོས།
༩.
ག་པ་ལམ་འས།
༡༠.
སངས་ས་ང་པ་ལམ་འས།
༡༣.
གས་པ་ཕག་མ།
༡༤.
གམ་པ་་ནང་།
༧.
༡༡. ༡༥.
ལ་མ་འཕང་ལ།
མཚོ་ས་བདག་བད། བ་པ་ག་ག།
༡༧.
ག་པ་དོམ་མ།
༢༡.
འལ་འཆམ་བཅས་སོ།།
༡༩.
བད་པ་་ནང་།
༨.
༡༢.
༡༦. ༡༨.
༢༠.
པ་ང་པ་ལམ་འས།
དང་པ་ལོག་གག་པ། ་པ་་མ།
བན་པ་ག་ག། ད་པ་ག་མ།
ཁ. ད་ད་་་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ། ད་ད་་་འཆམ་འ་་
གར་འཆམ་བ་་བ་ག་ས་མས་ཅན་མ་འཝ་་་་ཞལ་
བགཔ་བགསཔ་ན། ཞལ་བགཔ་་་ ་་ཚོགས་མཚོནམ་ན་པས། ་ཡང་། ན་གསོ།
་་ཅ་ཆས་ན་མ་ཚོག ས་པ་དབང་་བཏང་་ན།
ལ་ས་གནས་ངས་དང་བན་
བས་མ་ག་པ་ན་ འཆམ་དཔོན་་དང་ འཆམ་མག་ང་མོ ་མ་ཅན་གས་་བར་ན་ གཞན་ལོ་འར་བ་གས་གང་ང་་ཞལ་འབགཔ་་ བགས་པ་ན་བབ་ར་་་ན།
71
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག.
ད་ད་་་འཆམ་་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ད་ད་་འཆམ་་ཆས།
འཆམ་ཆས་་་་བ་མཚོན་་ར་ལས་
ང་་འཆམ་ཆས་ར་བཏང་་འལ་བཤད་བས་
་བད་་ཡོད། ༢.
ད་ད་་་འཆམ་་ག་མཚན།
འཆམ་པ་་་བན་་ག་་ཡོད་པ་་དང་
ས་ཏོག་་བ་མཚོན་ཡང་།
ར་བཏང་་་
དས་དོན་། ས་་ན་པོ ་་ས་། །ག་བལ་མས་ཅན་མཐར་བད་ཤོག། ར་འཐོན་དོ་བམ་ ས་ ་་ག་པ་དོན་་དང་། གས་པ་་་ཚོགས་་ན་པ་་མད་པ་དང་། གམ་པ་་ ད་དང་བད་་ོགས་ལས་ལ་བ་དགའ་ོན་་ལ་་བང་པ་དོན་དང་། བ་པ་་ན་ འན་་བ་བ་་་དོ ན་་ ལག་ན་འཐབ་་་་བོ ་ ་ མད་་ ང་་དང་ ་་ལ་ སོགས་པ་ད་བ་མང་རབས་ག་ཡོད། ད་ད་་་འཆམ་་ ལག་ན་འཐབ་་འཆམ་་ འ་ ཟངས་མདོ ག་དཔལ་་ང་ཁམས་་ ག་་གར་་མད་པ་གཙོ་བོར་བཏོན་པ་ལ་ ནམ་ལས་ ་མད་པ་བ་མཚོན་དང་། ་ཡང་་་ས་རབ་ོང་ད་ས་་དངས་དང་ ས་ཏོག་་ཐབས་བ་བ་ན་པོ ་རང་བན་ ང་འག་བ་ོང་་ས་་མད་པ་བ་མཚོན་ ན། ་དང་ས་ཏོག་་་ན་དར་་་པོ་་
བ་ོང་་ས་་རང་ལ་དོན་དམ་་ས་་་བོ་
ན་ོབ་་འན་ལས་མ་་བ་པ་བ་མཚོན་ན།
72
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
རོ ལ ་མོ ་་ར་འག་ན་གས་ལས་ ་དངས་་ན་ཆ་་ག་ག་ན་ང་ ས་་ གས་ལས་ འདོད་ཡོན་མ་ངས་ རང་སར་དག་པ་་མད་པ་དང་། གཞན་་མད་པ་ན་ ཆ་ འད་དལ་བག་གམ་སོགས་་ལ་ད་འ་འན་་ན་ཆ་ གཙོ་བོ་ག་རོལ་ ལ་ རོལ་ལ་སོགས་པ་ད་བ་མང་རབས་ག་ཡོད། ད་ད་་་འཆམ་་འཆམ་མག་ག་་རོལ་མོ་་ འཆམ་པ་་་་ འ་འན་འཐབ་ ་་བ་རོལ་ག་ན། ད་ད་་་འཆམ་དང་གག་ཁར་ འཆམ་ོབ་་ས་ལག་ན་འཐབ་་་དང་ རོལ་མོ་ང་ དང་ ་ང་སོགས་་དང་པ་ཟངས་མདོ ག་དཔལ་་ཕོ་ང་ནས་ དཔའ་བོ ་གར་འཆམ་ ན་ འན་པ་གར་ང་་དོན་དང་། གས་པ་གར་བས་་འས་དང་བན་་ དཔའ་ང་བད་ པ་གར་་ཉམས་ན་དང་། གམ་པ་གར་འཆམ་་ག་་་དང་འལ་བ་་བ་དང་་བོ ་ གར་བས་་འས་ན་རམ་འགས་དང་ འ་འན་་བ་མཚོན་་ ལག་ན་འཐབ་ན།
ང.
ད་ད་་་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ ། མ་་ོ ང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ད་ད་་་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོད་རཔ་་ས་བ་ ཡོ དཔ་ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན། ག།
73
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ད་ད་་་ འཆམ་འ་ ོ ང་ཁག་རང་རང་སོ ་ སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོ ན་་བཙག་འ་འབད་་ འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་ མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་ དང་ གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་ ལ་གང་ོ ས་གར་ོབ ་ོང་་བ་ འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ད་ད་་་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ད་ད་་་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ད་ད་་་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་ ་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་ གས་ཚན་ ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
74
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༩༽ ཀ.
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ། ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ་མ་་ས་་
གངས་ཅན་བ་པ་
དབང་ག་ན་པོ་་བན་་ལ་རས་པ་་ བལ་པོ་(་ལ)
དང་
བོད་་ས་
མཚམས་་ཤང་ར་ཏ་ར་བ་དན་པ་ ་ད་་ དག་པ་ས་གམ་་ོགས་པ་ ་ས་མན་མ་་ར་ཚར་་ གཞན་ འ་ཕར་བཞག་
ཐ་ན་ཧ་ཅང་ས་ོངས་པ་ད་འ་མས་ཅན་་་་ཡང་
དམ་པ་ས་་
དོན་དག་་ ་བ་འོད་གས་པ་རང་དབང་ཐོབ་་བགས་ག། ཚར་གག་འབདཝ་ད་ དད་ག་མ་ོག་ད་་་་ བ་ག་་འོག་ལས་ ་ད་དང་་ ད་ང་ང་ག་གསན་་ མར་ོན་་གགསཔ་ད་
ག་་ན་ན་མནོ་བ་གས་བད་གནང་་ ཤཝ་དམར་པོ་གནམ་ད་ས་ད་་ག་ཐང་ཆད་
ག་ག་་འོག་ལས་ གགས་་་ད་
ོག་་ལས་ལ་ནག་་འཐོན་་ག་ འགས་ང་དང་བཅསཔ་་ོད་ག། ་་གས་་བ་ བ་ན་པོ ་་ལས་ དམ་པ་ས་་མར་མ་ག་གངས་པ་ཙམ་ས་ འགས་ག་་ང་བ་ ་ རང་བན་ས་ཡལ་་ མ་་བན་་གཡས་ཧོངས་་ མས་བག་བས་་ོད་ཚརཝ་ ག་
ཤ་་དམརཔོ་གགས་ག་འག་དོ་བམ་
75
་ང་་འབར་དོ་བམ་འབད་་ག་ཡང་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ང་བདའ་་ོད་ག།
་་ཡང་དམ་
པ་ས་་མར་མ་ག་གངསཔ་ག་ ན་མོངས་པ་གང་མས་་་ མ་ ་བན་་གཡོན་ཧོངས་་ོད་ག། ཤཝ་དང་ཤ་་གས་ ཨ་དང་་བམ་ ོད་ཡོདཔ་ང་ལ་བདའ་་
ཤ་རོགསཔ་མན་པོ་ོ་་ར་་
ལག་པར་མདའ་ག་འབག་་འབད་ོད་ག།
གཉའ་ད་འོག་་་ག་
་ས་མ་་བན་དང་ཤཝ་ཤ་་་་མཐོངམ་
ག་ མ་ན་་ས་་་ཤཝ་དང་ཤ་་གས་་ ངན་གས་ག་བཏང་བཏངམ་ན་པས་མནོ་ ་ང་ལངས་་ ད་ས་་་ཤཝ་དང་ཤ་་་ བས་འབད་གས་དོ་བམ་ ་་མདའ་་ ཡང་ ད་ས་ག་་་བས་འབད་གས་ག་ བ་་་ ་ར་ ག་མདའ་མ་གསང་་མ་་ ་ཚོམ་ད་པར་བ་ན་པ་བས་
མདའ་་་མ་་གགས་་ཕོག་་ཕར་བཞག་
་ར་
མདའ་ག་་ཡང་ མ་ད་མ་་ཆག་ཡར་སོང་ག། ་ག་་ན་ན་མནོ་་ མས་་ཚོམ་ཟ་ོད་ པ་བར་ན་ མ་་བན་ན་པོ་་ས་ད་ ས་མདའ་འ་ནམ་ཡང་བ་ལོང་འོང་། ད་ོ་ ་མ་་་་འ་་
ཚར་གག་ཉན་ད་ར་
དམ་པ་ས་་མར་མ་ག་གངས་ གནངམ་ད་ ན་མ་་ངན་འབད་་འ་་ འད་པ་ག་པོ་ས་་ བཤགས་པ་ལ་་ ད་ལས་ ཕར་བཀའ་ག་གནང་དང་ གང་་བ་་ག་ད་་་་ཁས་ངས་དམ་བཅའ་ལ་་ བ་པ་
76
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཉམས་ན་འབདཝ་ལས་ ་གག་ས་གག་་ སངས་ས་སོང་པ་བ་ཐོབ་ོམ་ག་ང་ ངམ་་མ་ཐར་འ་ གར་འཆམ་མཐོང་ལ་་ལ་་ མཛད་གནང་གནངམ་ན་པས། ་་ོན་ད་པ་དོན་དག་འ་ཡང་ འག་ན་པ་་་་ ་ོད་བཤན་པ་་ངན་འབད་་ ག་ཅན་་བཤན་པ་མན་པོ་ོ་་བམ་ཡང་ ་ད་་ དམ་པ་ས་ཉམས་ན་འབདཝ་ལས་
མ་་བན་ན་པོ་་དང་མཇལ་་
་མ་ག་པ་ག་ར་དག་་
་གག་ས་གག་་
སངས་ས་སོང་པ་བ་ཐོབ་་ར་་ཡོད་པ་ན་ ང་བཅས་རང་་ཡང་ ག་་་མ་ད་བ་ བས་གན་བན་་ དམ་པ་ས་ག་་འབད་་བབ་་ན་ན་ར་ ོ་བ་བད་ཐབས་ག་ ད། འཆམ་འ་་
དོན་་ང་པོ་་
གཙོ་བོ་དང་འར་ག་ར་ོགས་པ་སངས་ས་དང་ ང་བ་
མས་དཔའ་ས་བ་དབང་ག་ན་པོ་ཙང་ཙ་་མཛད་པ་ནམ་ལས་བན་ ན་བས་དང་ཕན་ ཡོན་ོམ་ཡོདཔ་ན་ར་ར་མ ་མ་བཟང་ནང་ལས་ཐོན་དོ་བམ་
ང་བ་མས་དཔ་
མཛད་པ་་་ ནམ་རང་འབད་ང་ དག་ང་བད་དཔ་ན།
ཁ.
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ། ཤཝ།
ཤ་་དམརཔོ།
ཤ་་ཧོནམ།
77
ཨ་ཙ་ར།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཤ་རོགསཔ་༼ཨ་༽
ཕན་ཏོ།
་བན་་ལ་རས་པ།
ག.
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས། བ།
ག་ཤམ།
གག་དོར།
ོད་བ།
དར་་་ན་་ཁ་ན།
ཤ་རོགསཔ་༼ཨ་ ་ཆས༽ ས་ན་བ།
བ།
བང་དོརམ་དཀརཔོ།
78
་མ།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཕན་ཏོ་ཆས། བོན་ཐགས་ད་ར།
བང་དོརམ་དཀར་ནག་ཅནམ།
གས་མ།
་བན་་ལ་རས་པ་ཆས། གག་དོར།
༢.
རས་ང་།
མ་ཐག།
ཤ་རོགསཔ༼ཨ་ ་ག་མཚན༽
མདའ་ག་སོ་རས།
དཔའ་གས།
གནག་ཐག།
79
ས་འར།
་ལ་རས་པ་
༣.ཤཝ་ཤ་་
ག་མཚན།
འཆམ་་ན་ཆ།
ཌ་མ་།
ོ་སངས།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ང.
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ།
མ་་ོང་ཁག་་ནང་
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་འ་
་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་
ཡོདཔ་ན་ང་
ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ བོད་རཔ་་ས་བ་
་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་
དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་་ནང་
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག། ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ཤཝ་ཤ་་ གར་འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་
ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་
མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་
དང་
ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ཤཝ་ཤ་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་ དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་
80
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ ་ གཅལ་དང་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
༼༡༠༽ ཀ.
ར་བདག་་གར་འཆམ།
ར་བདག་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ༉
ོན་གསོལ ་འབས་ལས་
་བོ་མ་ལ་ཡ་གནམ་གས་འབར་ བ་ར།
།བད་པོ་མ་་་་
ག་པོ ས་བལ།
།ན་མོ ་མ་
ཚ ོ ག ས ་ མ ས ་ ལ ་ ོ ར་ བ ་ མཛད། །གསང་གས་བན་པ་དང་པོ་་ནས་ང་།། ར་གངས་དོ་བམ་ ན་ལ་པ་དང་པོ་ འདས་པ་ས་་ སངས་ས་ཐམས་ཅད་འས་པ་བདག་ད་ ་དམ་དཔལ་་མན་དང་ མཁའ་འ་ོ་་ཕག་མོ་གས་ ང་འག་་ཐོག་ལས་ བད་པོ་མ་་་་བལ་ན་ན་ ཤ་ ག་་ང་པོ་མ་་་བབ་་
འག་ན་་ཁམས་འ་ཁར་གཏོར་བ་བས་ ཤ་ག་་
མ་་་་ ག་་་བབས་པ་ས་ག་་ར་ གསང་གས་་ས་དར་་ནམ་་ ན་ས་ བབས་གནང་ག། ་ཡང་དཔལ་འར་ལོ་ོམ་པ་ བ་མག་་གནས་ལ་་་་བ་་ གས་ཡོད་་་་ནང་ གས་ལས ང་ང་དཔའ་བོ་དང་ དཔའ་མོ ་དལ་འར་ར་ད་ན་པོ་བད་ལ་སོགས་པ་་ ཡང་ ་་་ལ་ཁར་དཔ་ན་པས། ར་ད་བདག་མོ་འ་་ཡང་ སོ་ས་ང་་ང་ཁམས་
81
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ལས་ ་བོ་དཔལ་ན་་མོ་ན་པ་་ མ་པ་ང་ས་ས་གར་བར་བ་ལ་་ ཡབ་མ་ གས་དང་། ལ་པ་གས། འར་ཤ་ཟ་འམ་ཚོགས་དང་བཅས་པ་ ར་ད་་ཁར་འཛོམས་ ནམ་ལས་ གསང་གས་་དལ་འར་ང་བ་ལ་ས་ ལ་འོར་པ་དམ་པ་ས་ལ་ བན་་ བ་་་་འགལ་ན་ལ་ བར་ཆད་ང་། ོང་གས་མཛད་ནམ་ལས་ དས་ བ་་ཡང་གནངམ་མ་ཚད་ གསང་གས་་ས་་མ་མོས་པར་ བན་པ་བག་པ་དམ་ཉམས་ ད་བགས་་་ ་ོག་འོག་ དབང་ཐང་་ན་ན་ན་ ས་ལ་ན་་བགས། མ་ ས་ས་་དངས་་ ར་བ་་བ་མཛད་གནང་་་ གར་འཆམ་་ལ་་ན་འལ་ཝ་ ན་པས།
ཁ.
ར་བདག་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ།
ག
ར་བདག་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ར་བདག་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས། ོ་་ང་།
བ།
དར་་་ན་།
82
ག་ཤམ།
གག་དོར།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བང་དོརམ་དཀརཔོ་
ན་འཇར་དཀརཔོ་
ལག་བས་
ང་བས་
ས་པ་་ཅན།
ས་པ་་ཅན།
ས་པ་་ཅན།
ས་པ་་ཅན།
༢.
ར་བདག་གར་འཆམ་་ན་ཆ། ོ་སངས།
ང.
ར་བདག་་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ།
མ་་ོང་ཁག་་ནང་
ར་བདག་གར་འཆམ་འ་
་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་
ཡོདཔ་ན་ང་
ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ བོད་རཔ་་ས་བ་
་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་
དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་་ནང་
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག། ད་ས་ནངས་པ་
ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་
གར་འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་
ར་བདག་
ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་
མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་
དང་
ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
འཆམ་པ་་ས་བ་ན།
83
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ར་བདག་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ར་བདག་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ར་བདག་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་ དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ ་ གཅལ་དང་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
༼༡༡༽ ཀ.
གམ་མ་གར་འཆམ།
གམ་མ་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ༉
གམ་མ་་འཆམ་འ་ཡང་
གར་ན་པ་ང་པ་ས་
བོད་
མཚལ་མདོ་་ང་ལས་ ན་ངས་ པ་ོ ་ ་གམ་པོ ་ ་བ ་དང་། པ་ཐོད་ང་གཙོ་འར་གམ་་་ འཆམ་ནམ་་ཆ་བཞགཔ་ན།
84
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་ཡང་ བོད་ོ་ག་ན་མདོ ་གར་ོན་པད་ང་ར་པ་ལས། དམ་ལས་ོག་ན་མད་ང་ང་ ལ། གནོད་པར་ས་ན་་ཡང་ང་་བལ་བར་འོ། །བར་་གད་པར་ས་ན་འག་ན་་་ ན་པོ་མ་་་བ་ཡང་ལ་ས་པར་གཞན་་་ོས།
ར་གངས་དོ་བམ་
ནག་ོགས་མ་
ངས་གག་པ་ཅན་ང་བ་ཚང་བ་ད་གས་བད་དང་ དམ་་ལ་འང་འང་པོ་་ར་ ་ བ་འན་ལས་ས་འལ་ཐབས་མ་ང་་་ ལ་བ་ཐམས་ཅད་་་གགས་
ོན་མ་་་་
ས་ འན་ལས་བ་ལས་ དབང་དང་ ག་པོ་པ་གམ་ག་མ་པ་ར་བངས་། ་ བོ ་ལ་པོ་་ས་་གར་ད་ར་ ག་པ། དཔའ་བ། ་ག་པ་་ས་་ཉམས་གམ། ག་ལ། བཞད་གད། འགས་པ་་ ངག་་ཉམས་གམ། ང་། མ་པ། ་བ་བཅས་ ད་་ཉམས་གམ་འབདཝ་ད་
གར་ད་ཉམས་་ཐོག་ལས་
མ་ས་ག་པ་་ས་་དངས་་བམས།
དམ་ག་ལས་འདས་་་
ཤ་ག་བད་་་མཚོར་ན་ས་བབས་
ནམ་ལས་ ་མ་དངས་པ་འས་པ་་ཚོགས་ གཙོ་མག་པ་བ་སོག ས་་ཚོགས་་་ ཞལ་་ལ་་ སངས་ས་་བན་པ་དར་བ་འན་ལས་ མཛདཔ་ན་པས། ་འཆམ་ཞལ་འབགཔ་་་མ་ཡང་།
༡/ གཙོ་བོ་པ་བ། ༢/ ་ཐོད་ང་། ༣/ ་
བད་ོ་། ༤/ པ་དབང་ན། ༥/ ག་འན་ཐོད་པ་ལ། ༦/ ག་པོ་་ང་། ༧/ སངས་ ས་དཔའ་བོ། ༨/ ་མན་དབང་ན། ༩/ ལག་ན་ོ་་བཅས་དངས་འས་་ཚོགས་ད་ དང་། ་ཁར་ ལ་པ། ཡང་ལ། ང་ལ་གམ་དང་ ས་ང་་ནག་གས་་རལ་པ་ཅན་ བཅས་ངས་ཁ་བ་གམ་ོནམ་ན།
85
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
གམ་མ་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ།
པ་བ།
་ཐོད་འང་།
་བད་ོ་།
པ་དབང་ན།
ག་འན་ཐོད་པ་ལ།
ག་པོ་་འང་།
སངས་ས་དཔའ་བོ།
་མན་དབང་ན།
ལག་ན་ོ་།
ལ་པ།
ཡང་ལ།
ང་ལ།
86
ས་ང་་ནག་གས་་རལ་པ་ཅན།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག.
གམ་མ་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
གམ་མ་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་དང་། ༢ ག་མཚན།
ཕོད་བ།
ོ་་ང་།
ཚོགས་མ།
ག་མཚན་རཔ་དང་བྷ
༣ གམ་མ་གར་འཆམ་་ན་ཆ། ༣་ ན་ཆ་ོ་སངས།
ང.
ས་་།
ར་ན།
གམ་མ་གར་འཆམ་བ་།
གམ་མ་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ག་ཁག་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་ག་ཁག་རང་སོ ་ འཕགས་པ་ད་འནཔ་་ས་ ་འཆམ་གནངམ་ན།
ཅ.
གམ་མ་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
གམ་མ་་གར་འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་
ོང་་ོ་གཅལ་
ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་གནངམ་ན།
87
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༢༽ ཀ
ར ་དམངས་འཆམ།
ར ་དམངས་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ར ་ དམ ང ས་ འ ཆམ ་ ར་ ་ འ ་ སངས་ས་་་ཐབས་དང་གནས་ བས་མ་པ་་ཚོ གས་པ་་ལས་ ་ད་འར་བ་མ་ོ ང ་་བར་ན་ མས་ཅན་་འ་དོ ན ་མཛད་པར་ བཏང་མས་་ངང་་ དཔ་ངས་ གག་ཡང་་བགསཔ་ན།
འ་བ་མས་ཅན་་ལ་སོགས་པ་ ོགས་པ་སངས་ས་་་
་་་ནམ་ལས་
བར་དོ་་འམས་ོད་པ་བས་
མན་པ་དང་བ་བ་གས་ས་མ་བཟོད་པར་
དག་པ་ང་
ཁམས་་ང་་དོན་་ ་དམ་་བ་དང་་བོ ་་ཚོགས་་ར་བངས་་ བ་བར་བས་ པ་ལ་ན། ན་ང་གསོན་པོ ་ས་་ བས་གནས་དན་མག་གམ་་ དད་པ་དང་ མོས་ས་ང་་་ས་ རང་་བས་གནས་་་ནམ་འབད་ ་མ་སཔ་ལས་ འོག་ལ་ འཐབ་་ ད་་བངམ་ལས་བན་ དག་པ་ང་ཁམས་་ ང་ཐབས་་ལས་མ་ངམ་ན་ པས། སངས་ས་་མས་ཅན་་འ་དོན་ ་ གན་་ས་་ལ་པོ་དང་ ལས་འས་དཀརཔོ་དང་ གནགཔོ་་ོགས་་་་དཀར་ང་དང་འ་གནག་ང་གས་དང་ མས་་ང་གཏམ་་་
88
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བཀའ་ ོ ན ་ན་པོ ་ ར ་ང་་ ལས་འས་་ངས་ཁ་མ་་ བཏབ་་ར་ཕག་མ་ཅན། ལས་ ངན་ག་པ་ག་་བག་་ དག་ཐོ ་ དང་ ན་མོང ས་པ་ག་ གམ་་་བ་གད་པ་་ག་ འབག་་འདབ་ཆགས་ང་་ མ་ཅན། མས་པ་ལྩགས་ག་དང་ བ་བ་ཞགས་ཐག་བམས་་ བམས་པ་ང་་ མ་ཅན། བདག་འན་་བ་ལས་གད་པ་སོག་་དང་ ཐབས་ས་གག་ཁར་བམ་་་ ་ཞགས་ཐག་བམས་་ གམ་པོ་དོམ ་་མ་ཅན། ལས་འས་་གགས་བན་་ལོང་ ནང་ོན་་ གག་པ་ལ་་མ་ཅན། ལས་འས་་ད་ཁ་ང་ཁར་འཇལ་་ མས་ཅན་ ་མ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ གན་་ལས་མཁན་ངས་ཁ་ད་པ་གགས་་ལ་་ ་ག་ ཅན་དལ་འམ་དང་ ད་བ་་འབད་་མ་བདག་དཔལ་བད་བམ་ག་་ད་ངས་་ ་ག་པ་ཅན་་ དཀར་ནག་ལས་་འས་་བ་བ་ད་པར་ ག་པ་མ་ན་ངན་སོང་་ ག་བལ་ ོང་དས་པར་བན་པ་མཛདཔ་ན། དཀར་པོ་ད་བ་་་ མོས་པ་མས་ ཅན་་་ ་འལ་ལས་ མཐོ་ས་དང་དག་པ་ང་ཁམས་་ གཏང་་འན་ལས་་མཛད་ པ་ལ་ ོན་གནང་གནངམ་ན། ་་འཛམ་ང་་འ་བ་མས་ཅན་་་་ གར་འཆམ་་གགས་འབད་ོན་་་་ ད་ོ་ ང་བཅས་ར་
སངས་ས་་བན་པ་དར་བ་ང་ཁམས་་ས་་
89
དན་མག་གམ་བས་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
གནས་་་་བང་་་་
ད་ག་དཀར་ནག་་ལས་འས་་
ང་ང་ལ་བན་་
འབད་དས་པ་དོན་་ན། སངས་ས་་ལ་པ་་འ་་ ་་ དད་པ ་དང་མོ ས ་ས་ བད་་འབད་བ་ན་ སངས་ ས་དས་་དད་མོ ས ་་བ་ བསོ ད་ནམས་འཐོབ ་་དང་། ་ ་མ་བ ར་དོ ་ ་ ་ ་ ་ ཚོ ག ས་དང་ གན་་ལས་ མཁན་་མཇལ་བ་བང་ སངས་ས་་ལ་པ་ནམ་་ས་གས། ་འབདཝ་ལས་ རང་་ ག་པ་དག་་ མཐོ་ས་དང་ཐར་པ་བ་བ་ འཐོབ་་དས་པ་ོམ་ཡོདཔ་ན། འ་་འང་ངས་་་ ར་བཀའ་མདོ་ད་དང་ ལ་བ་ང་མ་མ་ཐར་་ཤ་ག་་ནང་་ ཐོན་་ཡོད ། ད་པར་་གར་ོ ན་ཀ་ ང་པ་གར་ས་་ནང་་ ལག་ན་དང་བཅས་པ་ གསལ་ཏོག་ཏོ་འབད་ གངས་ཡོད་པ་ར་ལས་ར་མ ་མ་བཟང་ནང་་གངས་་འག། ས་་ལ་པོ ་
་དཀར་པོ ་
བད་ནག་གམ་
མ་བདག་
ག་ཅན་དལ་འམ་
ཞལ་འབགཔ།
ཞལ་འབགཔ།
འ་གནག་ང་་
དཔལ་བད་་
་ཞལ་འབགཔ།
ཞལ་འབགཔ།
ཞལ་འབགཔ།
90
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
ར ་དམངས་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ།
ལ་མ་དང་པ། ར ་ང་མ ་ཞལ་
ལས་མཁན་
ལས་མཁན་
ལས་མཁན་
འབགཔ།
ཕག་་མ་ཅན།
ང་་མ་ཅན།
ང་་མ་ཅན།
་རོག་མ་ཅན།
ག་་མ་ཅན།
ང་་མ་ཅན།
གག་་མ་ཅན།
་ན་མ་ཅན།
ང་་མ་ཅན།
ར་མ་ཅན།
91
་མ་ཅན།
འག་་མ་ཅན།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ལ་མ་གས་པ། ཤ་བ་མ་ཅན།
ལ་་མ་ཅན།
ང་མོ ་མ་ཅན།
ཤ་་མ་ཅན།
ག་་མ་ཅན།
་བ་མ་ཅན།
་མ་ཅན།
ཤཝ་མོ ་མ་ཅན།
དོམ་་མ་ཅན།
ཕོ་བ་མ་ས་་མ་ཅན།
འ་ོ་གཟན་མ་མ་ཅན།
92
ག་པ་མ་ཅན།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག.
ར ་དམངས་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
ར ་དམངས་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ལས་ས་་ལ་པོ ་འཆམ་ཆས། ཕོད་བ།
ཁ་དར།
ོ་་ང་།
ལ་ང་དཀར་ནག།
་དཀར་པོ ་འཆམ་ཆས། ཕོད་བ་དཀརཔོ།
ོ་་ང་།
་མ།
བད་ནག་་འཆམ་ཆས། བང་དོརམ་ནགཔོ།
ས་ན་ོད་བ་ནགཔོ།
ོ་་ང་།
93
བ།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
གར་ཁ།
གག་དརོ།
་མ།
ོད་བ།
ཐག་བ།
ོ་་ང་།
བ།
གཡག་མག།
དར་།
ན་།
རཀྵ་དམངས་འཆམ་་ག་མཚན་ལས་ ས་་ལ་པོ ་ག་མཚན། འཛམ་ང་་་འ་མས་
བན་ན་འལ་ད་གསལ་བ་་ལོང་།
་བ་ས་ཚོད་་མཚན་མ་བད་ས་མ་ང་།
94
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་དཀར་པོ་དང་བད་ནག་་ག་མཚན། ད་བ་ཅན་ཐར་པར་
ད་བ་གང་བབས་་
ག་ཅན་ག་ར་བང་་
ག་པ་གང་བསགས་་
འན་པ་བ་དོན་་
ངས་འན་་དཀར་པོ ་
་བ་དོན་་ཞགས་ནག
ངས་འན་་གནག་པོ་
ལ་་ང་བ།
ལ་ག།
་ལ་ག།
ལས་འཁན་མས་་ག་མཚན། རལ་་་ག་ཅན་
རཔ་་ག་ཅན་
བ་་ཤ་ག་ཞལ་་གསོལ་བ་
མ་ར་གབ་པ་བ་མཚོན།
ང་ནས་བཏབ་པ་བ་མཚོན།
ཐོད་ཕོར་་བ་མཚོན།
རཀྵ་ང་མ ་ག་མཚན། ས་ཞབས་་ན་་བ་ མཚོན་པན་།
ན་གསན་ཕབ་པ་བ་ མཚོན་གར་ཁ།
95
ལས་མཁན་་མ་
ལས་མཁན་ཕག་མ ་
ད་ག་་ཡང་འཇལ་
ད་ག་ངས་ས་
ཅན་་ག་མཚན། ད་་ང་།
ག་མཚན།
བད་པ་མ་ང་།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ལས་མཁན་དོམ་་མ་ཅན་་ག་མཚན།
ལས་མཁན་ང་་མ་
ལས་མཁན་ལ་་མ་
ཅན་་ག་མཚན།
ཅན་་ག་མཚན།
སོག་་་ག་ཅན་མ་
་ཞགས་་ག་ཅན་་མ་
ཐོ་བ་་ག་ཅན་་མར་
གསལ་བ་་ལོང་་་
ར་གད་པ་བ་མཚོན།
ནང་ལ་་ཁར་བཏོན་པ་
བལ་བ་བ་མཚོན།
འདས་གནས་ད་གསལ་
བ་མཚོན།
མཐོང་་བ་མཚོན།
ག་ཅན་དལ་འམ་་ག་མཚན།
མ་བདག་དཔལ་བད་་ག་མཚན།
མདའ་ག་་་་་གས་
ང་ཀ་་བར་་ོག་
དར་ང་་ད་བ་དར་
དར་དཀར་་ད་བ་
གསད་པ་བ་མཚོན།
ཆགས་གསད་པ་བ་
ང་འར་བ་བ་
བསོད་ནམས་བསགས་ཡོད་
མཚོན།
མཚོན།
པ་བ་མཚོན།
96
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༣. ར ་དམངས་འཆམ་་ན་ཆ། ང་ན།
་ང་།
བང་་།
ང.
བལ་རོལ།
ང་།
ོ་སངས།
ས་་།
ར ་དམངས་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ ། མ་་ོ ང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ར ་དམངས་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོ ད་རཔ་་ས་བ་ ཡོ དཔ་ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་ ་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག། ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ར ་དམངས་ འཆམ་འ་ ོ ང་ཁག་རང་རང་སོ ་ སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོ ན་་བཙག་འ་འབད་་ འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་ མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་
97
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དང་ གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་ ལ་གང་ོ ས་གར་ོབ ་ོང་་བ་ འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ར ་དམངས་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ོང་ དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ར ་དམངས་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ར ་དམངས་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་ ་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་ གས་ཚན་ ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
98
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༣༽
གར་ང་ར་ར། ར་ང་ར་ར་ར་་འ་ ཤར་ ོ་བ་ང་ལ་སོ གས་པ་
ོགས་
བ་སངས་ས་དང་
ང་བ་
མས་དཔའ་ངས་ལས་འདས་་ ་ མས་ཅན་་འ་དོན་མཛད་་ བགསཔ་ན་པས། འ་་ ཁམས་་་་
སངས་ས་
ངས་ཁ་མ་ད་པ་ང་
ས་ན་ང་་ག་་ནང་ན་ ར་འོན་ཕར་བས་མཛད་པ་བས་ ཕན་
ན་གག་ས་གག་་ ་འལ་་བད་པ་བསམ་ས་་བ་པ་མད་པ་ན་པོ ་་ལས་ བས་བ་།
ཞབས་ལ་མཛད་པ་བ་ས་ད་གས་་་ཏོག ་གཏོ ར་་ལ་སོ གས་པ་
ོགས་་དཔ་བན་བར་་ཞབས་ཏོག་་་དང་ དགའ་བ་ཚད་དཔ་མཐར་ན་པ་་འ་ ལས་འང་དོ་བམ་ མས་ཅན་ག་ར་་ད་་ ན་མ་ཚོགས་པ་ཡོན་ཏན་་བམ་འཐོབ་ ་དོན་་ འས་་དོན་དམ་པ་ཡང་དག་པ་ས་་ ས་་་རངས་པ་ཐབས་དང་ ན་ འལ་བགས་པ་ལ་ན་ར་ར་མ ་མ་བཟང་ནང་ལས་ཐོན་དོ་བམ་ན།
99
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༤༽ ཀ.
དཔའ་འཆམ།
དཔའ་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ།
༉དཔའ་འཆམ་ར་་འ་་ གར་ོན་ན་པོ་ས་་ལ་པོ་ག་འན་པ་ང་པ་ པོ་་་མན་་
འོན་པ་ས་་
ོན་ན་
དཔའ་འཆམ་འ་ས་་་བ་བ་མཛད་ཡོད་འ་
གགས་ཡོདཔ་ན་པས། ་ས་གགས་་ནང་་ ་ཡབ་ཟངས་ མདོག་དཔལ་་ར་བ་ཕོ་ང་་བད་པ་་་ གནམ་ད་ས་ད་ཡ་མཚན་་ཏོ ག ་ཏོ ་ ནམ་ མཁ་མཐའ་བམ་་ཡོདཔ་་ གགས་པ་ ག་་ སངས་ས་་ར་་་གང་གས་ཡོ ན་ཏན་འན་ལས་ག་ར་ གག་ཁར་འས་པ་ རང་གགས་ ན་་་ན་པོ་་མག་ ས་གམ་་འ་བ་མས་ཅན་་་ ཡར་འན་པ་ བས་དང་ མན་་བགས་ཡོདཔ་གགས་ག། ཟངས་མདོག་དཔལ་་ང་ཁམས་་ོགས་དང་ མཚམས་ག་ར་་ འཇའ་འོད་ས་བར་མཚམས་ ད་པར་གང་བ་ག་་ ་དམ་དཔའ་བོ ་་ཚོགས་དང་ མཁའ་འ་དཔའ་མོ ་་ཚོགས་་་ ་བ་དང་་བོ ་ལ་པ་མ་པ་་ཚོགས་་ལ་པ་ོས་གར་མ་འཝ་་ ོན་གནངམ་ན་པ་ ཁར་
གང་ག་པ་ན་པོ ་ས་་་་
ག་་འ་ཧན་པ་་ལས་
གས་པ་་དངས་
ན་་ འག་ན་དང་འག་ན་ལས་འདས་པ་གལ་་མས་ཅན་་་ ཡར་འན་པ་དོན་ ་ བགས་ཡོད་པ་ནང་ལས་ དཔའ་བོ་དང་དཔའ་མོ་་བ་་ཚོགས་་་་ བ་བ་་ལས་
100
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
དཔའ་འཆམ་ར་ང་བཏགས་་
འག་ན་་ལ་་གལ་་མས་ཅན་དད་པ་ཅན་་་
ོན་ས་་ལ་པོ ་་མན་་ འན་པ་ཐབས་་མཛད་མཛདཔ་ན་པས། འ་འབད་་འ་ས་
ང་བཅས་ར་འག་ལ་
ཁབ་འ་ནང་ཡང་
མ་དང་དཔོན་ོམ་་ོན་
པ་བས་་དང་
ས་ོན་ན་འལ་ོམ་་
བ་ང་་སར་
་མན་གཙོ་བོ ་བ་ན་་
དཔའ་འཆམ་འ་་ཐོག་ལས་
་ད་པ་དོན་
དག་་ཡང་ ་མཚན་་་ག་བཞག་་ མཛད་གནང་གནངམ་ན་པས།།
ཁ.
དཔའ་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
དཔའ་འཆམ་་ཆས། ོ་་ང་།
བ།
ོད་བ།
དར་་ན་།
ག་ཤམ།
གག་དོར།
༢་ དཔའ་འཆམ་་ག་མཚན་དང་། ༣ ན་ཆ། ང་།
ལ་།
གས་།
101
ན་ཆ་བལ་རོལ།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ང.
དཔའ་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ ། མ་་ོ ང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ དཔའ་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོད་རཔ་་ས་བ་ཡོདཔ་ན་ ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་རང་ རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་ག།
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ དཔའ་འཆམ་ འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་་ འཆམ་་ ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་ མ་་ོ ང ་ཁག་་ས་བ་བས་དང་ གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་ ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་འཆམ་པ་་ ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ དཔའ་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་ མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ
དཔའ་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
དཔའ་འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་
ོང་་ོ་གཅལ་ནང་དང་
གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་ ་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་ གས་ཚན་ ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
102
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༥༽ ཀ.
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ། ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ས་བ་ང་དང་ཚོ ག ས་ ང་ར་་འཆམ་འ་ ཟངས་མདོ ག ་དཔལ་་ ང་ཁ མ ས ་ ་ བ ད་པ ་ ོ ན་གནང་པ་ནང་གས་ ལས་ ་ས་ང་ཕོ་ད་མོ་ ད་དང་ འར་་ན་་
བད་དང་བཅས་པ་དམག་དང་་་་ ཚོགས་ང་དང་། ནང་་དམ་དཔའ་བོ་ དང་ མཁའ་ འ་དཔའ་མོ ་་ཚོ ག ས་་ ག་པོ ་ དང་ག་མོ ་ལ་པ་ར་བངས་་་ཚོག ས་་་་ ང་འཆམ་ར་བ་ན།
103
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ར་གར་འཆམ་ན་བས་ཅན་འ་ བན་པ་བར་ཆད་་་ མས་ཅན་་་་བ་ད་འང་ ་དོན་་ མཛད་གནང་གནངམ་དང་། ས་་ས་རབས་བད་པ་ནང་ བོད་་ས་་ལ་པོ་ ་ོང་་བཙན་ས་
སངས་ས་་བན་པ་བག་་དོན་་
ས་བ་པ་གག་ལག་ཁང་བངས་གནང་པ་བས་་
བསམ་ཡས་་འར་ན་
ོན་ན་པོ་་ས་་བམ་མ་་
འལ་་བད་པ་ོན་པ་་ལས་ བར་ཆད་བ་་་འ་་་ དམ་་བཏགས་་ ལ་པོ ་ གས་དངས་ས་བན་་བ་པ་ལོ་ས་་་ག་བཞག་་
བམས་གནང་ཡོདཔ་ན་
པས། ཚོགས་ང་དང་ང་གས་
གནམ་ད་ས་ད་འགས་པ་་འལ་མཛད་་་
་ད་དང་
བགས་་་འོག་བག་་ ལ་ས་གནོན་པ་ལ་དང་། ས་བ་འཆམ་མཇལ་བར་འོང་ ་་་
ང་འཆམ་བ་་་ས་
ས་ཏོག་ས་ངས་་་ཡང་
གསོན་གན་་འ་ལ་
སོགས་པ་ གདོན་བགས་འང་པོ་་་ བདའ་གཏང་་དོན་་ ག་པོ ་བཀའ་་གནང་བ་ ལ་ན།
ཁ.
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ། ཚོགས་ང་ཕོ།
ཚོགས་ང་མོ།
ང་ཕོ།
104
ང་མོ།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ག.
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ། དཔའ་བོ་ང་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས། ོ་་ང་།
༢.
ག་ཤམ།
ཚོགས་ང་གར་འཆམ་་ཆས།
གག་དོར།
ཕོད་བ།
ཚོགས་མ།
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་་ག་མཚན།
ང་་ག་མཚན། ་དང་ས་ཏོ།
ང.
ཚོགས་ང་ག་མཚན། རཔ།
བ།
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ།
མ་་ོང་ཁག་་ནང་
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་འ་
ཚོགས་ང་གར་འཆམ་་ན་ཆ། ས་།
བལ་རོལ།
ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་
་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་
བོད་རཔ་་ས་
བ་ཡོདཔ་ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག།
105
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ང་ཚོགས་ ང་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་ ་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་
བས་དང་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་ ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་
བ་འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ ད་ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
ང་ཚོགས་ང་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ་གཅལ་ ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་མ་ཚད་ དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
106
དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༦༽ ཀ.
་་མཚན་བད་་གར་འཆམ།
་་མཚན་བད་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ༉
སངས་ས་གས་པ་ ོན་་་ན་པོ་་ར་མཚན་
ན ་པ ་ ག ས་ པ ་ ་ ས ་ གམ་་བ་་འ་ ་ར་ ་འཕགས་པ་གས་་ན་ པོ ་ལ་པ་ ་་མོ ་་་ ་་བ་བས་པ་ལ་ས་ འཛམ་ང་་ལ་ཁབ་་དང་ ད་པར་་འག་དང་འས་ངས་བོད་གམ་་འ་བ་མས་ ཅན་་་ ང་ཁམས་་འན་་གས་བད་ོན་ལམ་ས་འབད་ོན་ོནམ་ན། ནང་ར་་ོན་པ་གས་་ཅན་ོགས་པ་སངས་ས་ ་་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ོན་པ་ བང་ ོན་པ་སངས་ས་ས་འར་ཉན་ཐོས་་་ད་མས་་བར་མ་ད་ག །ང་་་ངན་ འདས་འོག་། །ལོ་་བ་་གས་ཆད་ནས། །་ན་ལ་་བ་ང་མཚམས། །དྷ་ན་་ཤ་ མཚོ་ང་། །པ་་སར་ོང་པོ་ལ། །པ་འང་གནས་ས་་བ། །གསང་གས་བན་པ་ བདག་པོ་། །ང་ལས་ག་པ་ས་་འང་།། རཝ་ལ་སོགས་པ་ང་བན་གནང་དོ་བམ་ ཆགས་པ་དང་ལ་བ་བ་པ་དབང་པོ་་རང་ གསང་ན་ོན་པ་ར་བངས་བངསཔ་ན། གསང་བ་ར་་ ་ས་་མཁའ་འ་མ་འམ་ས་ོགས་བ་སངས་ས་ག་ར་་བལ་དོ་ བམ་ ས་གམ་་ལ་བ་ོ ག ས་པ་སངས་ས་ག་ར་ བཀའ་བས་མཛད། ་ལས་་
107
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
གང་གས་ས་པ་ ཡོད་ཚད་གཔོ་ག་ར་གག་ཁར་བལ་་ ད་ས་ནངས་པར་ གས་མ་ ་བདོ ་འ་བ་མས་ཅན་་་ མཐོ་ས་དང་ཐར་པ་་འན་པ་དོན་་ ་ ོ ན་པ་མ་ཐར་འ་ བསམ་ལ་ལས་འདས་པ་ག་ན།
ོན་་་ན ་པོ་་
ད་ས་འཛམ་ང་འ་ཁར་
ལ་པ་མ་པ་་་མཚན་བད་་་ལས་ འ་བ་མས་ཅན་་མཐའ་དོན་མཛད་པ་ལ་ མ་་ག་ོན་གནངམ་ན།
་་མཚན་བད་་་ོད། ༡༽
ོན་་ལ་དྷ་ན་་ཤ་མཚོ་་ ་ཏོག་པ་ོང་པོ་ལས་་འངས་་ ལ་པོ་ན་་་
་ས་འབད་ ན་ངས་པ་བས་་ མཚན་་་མཚོ་ས་ོ་་ར་ཝ་ན། ༢༽ ལ་ད་ངས་ནམ་ལས་ ག་ག་མ་ར་་ཀ་་ོན་་ ོབ་དཔོན་ན་པོ་་བྷ་ཧ་ ་མན་ལས་རབ་་ང་་ མདོ་གས་་ས་་་ ཡོངས་་ོགསཔ་་ གསན་པ་ལ་ ོན་པ་བས་ ་་་ང་་ར་ཝ་ན། ༣༽ ་གར་འཕགས་པ་ལ་་མཁས་པ་དང་ བ་ཐོབ་ག་ར་ལས་ ག་པ་གནས་ཡོངས་་ ོགསཔ་དང་ གསང་གས་ོ་་ག་པ་ས་ག་ར་གསན་ནམ་ལས་ མཁས་པ་དང་བ་པ་ཐོབ་ ་ ་དམ་་་ག་ར་་ཞལ་གགས་པ་བས་ ་་ོ་ན་མག་ད་ར་ཝ་ན། ༤༽ ཟ་ཧོར་་ལ་པོ ་སམོ་མན་དྷ་ར་བ་་ ས་་བང་བ་ན་ས་འབད་ ཟ་ཧོར་ལ་པོ་ ས་གསོན་བགས་མཛད་པ་བང་
་ང་་མཚོ་་བར་བ་་འལ་ོན་གནང་ནམ་
ལས་ ཟ་ཧོར་་ལ་ཁབ་འ་ས་་བད་པ་བང་ ་་པ་སམ་བྷ་ཝ་ར་ཝ་ན། ༥༽
ར་ཡང་ ོན་་གས་ཁར་ལོག་ོན་པ་བས་
མ་གས་ཆ་རང་
བད་ོན་་་ས་་་ན་པོ་་ཡབ་
གག་ཁར་་གསོན་བགས་ལ་ང་
108
འང་བ་་ས་མ་འག་པ་བ་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
གས་ོན་གནངམ་ལས་ ལ་ད་མངའ་འབངས་དང་བཅསཔ་ལ་བ་བས་ ་་པ་ལ་པོ་ ར་ཝ་ན། ༦༽ བལ་བ་ཚལ་དང་ འགས་་ང་བ་ལ་སོགས་པ་ར་ད་ན་པོ་བད་་བགས་་ མཁའ་འ་མ་་་་ས་ོན་གནང་་
་འ་གག་པ་ཅན་་་་ོག་ང་ན་ནམ་ལས་
བན་པ་ང་་་བས་གནང་པ་བས་ ་་་མ་འོད་ར་ཝ་ན། ༧༽
་གར་ོ་་གདན་་
་རོལ་་གས་པ་ོན་པ་་བ་ས་ནང་པ་སངས་ས་པ་
བན་པ་བག་པ་ས་་ ང་དང་གས་པ་ོད་པ་ས་ཚར་བཅད་གནང་ནམ་ལས་ ག་ པོ ་གས་ས་ནམ་མཁའ་ལས་ གནམ་གས་ཕབ་་བལ་བ་བས་་ ་་ང་་་ག་ ར་ཝ་ན། ༨༽ འག་་་ག་ཚང་དང་ ར་ོད་ང་་ོང་ལ་སོགས་པ་གནས་་་ ོ་་ག་པོ ་ ར་བངས་་ སངསས་་བན་པ་་ མ་དགའ་་་འ་གག་པ་ཅན་་་ ག་ར་དམ་ ་བཏགས་་ སངས་ས་་ང་དང་ོགས་པ་བན་པ་ན་པོ་་ དར་བ་ང་་ ན་ས་ བབས་གནང་པ་བས་ ་་ོ་་་ལོད་ར་ཝ་ན། གཡས་་བགས་་མཁའ་འ་མ་་་ ཟ་ཧོར་་ལ་ཁམས་འལ་བ་དོན་་ ་རང་ས་ལ་པ་མཛད་མཛདཔ་
་ས་་མཁའ་འ་མ་
ོན་ན་པོ་་
་མ་མན་དྷ་ར་བ་ར་་་འ་
ན། གཡོན་་བགས་་མཁའ་འ་མ་་་ བོད་ཁམས་ན་པ་ང་་ དམ་པ་ས་་བད་་ དོན་་
ས་གམ་་ལ་བ་ོགས་པ་སངས་ས་་ར་་མ་མོ་དངས་ཅན་མ་་་་
109
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ལ་་ བགས་བགསཔ་་ས་མཚོ་ལ་ར་་་་ན་པ་ར་ལས་ར་མ ་མ་བཟང་ ལས་གསལཝ་མས།
ཁ.
་་མཚན་བད་་ཞལ་འབགཔ། མཚོ་ས་ོ་།
པ་ལ་པོ།
་་།
ོ་ན་མག་ད།
པ་་བྷ་བ།
་མ་འོད་ར།
་་གས།
ོ་་་ལོད།
ག.
་་མཚན་བད་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ།
༡.
་་མཚན་བད་གར་འཆམ་་འཆམ་ཆས། ཕོད་བ།
ོ་་ང་།
110
ཚོགས་མ།
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༢.
་་མཚན་བད་གར་འཆམ་་ག་མཚན། རཔ།
༣.
ཌ་མ་།
ང་བད།
ོ་།
་་མཚན་བད་གར་འཆམ་་ན་ཆ། ས་་།
ང.
ོ་སངས།
བལ་རོལ།
ང་།
་ང་།
ང་ན།
་་མཚན་བད་་གར་འཆམ་བ་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ། མ་་ོང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ་ ་མཚན་བད་་གར་འཆམ་འ་ ་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་ བོད་རཔ་་ས་ བ་ཡོདཔ་ན་ང་ ་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་ གས་ཚན་་ནང་ དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བ་་ོད་
ག།
111
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ་་མཚན་ བད་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་ ན་གཞོན་་བཙག་འ་ འབད་་ འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་བ་ན་ང་ མ་་ོ ང་ཁག་་ས་ བ་བས་དང་ གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་ ལ་གང་ོ ས་གར་ོབ ་ ོང་་བ་འཆམ་པ་་ས་བ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ་་མཚན་བད་་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་ སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་བ་ན།
ཅ.
་་མཚན་བད་་གར་འཆམ་བ་ས་ས་་དང་བ་པ་ས་ཚོད།
་་མཚན་བད་་གར་འཆམ་འ་ ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་ ོང་་ོ ་ གཅལ་ནང་དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ནམ་ མ་ཚད་ དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་ དང་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་བ་ན།
112
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༧༽
ག་མ་བ་ག་་འཆམ།
ག་མ་བ་ག་ར་་འ་་ སངས་ས་ག་ར་་ ་ནང་གསང་གམ་དང་ ་་ན་ད་་ མད་པ་ལ་་་མོ་བ་ཡོད། ་་་་ཡང་ ་ནང་གསང་གམ་་་ན་ད་་ད་བ་ཝ་ད་ བ་ག་་རཝ་ན། དས་པ་་་
ོན་ན་པོ་་མཛད་པ་དང་འན་ལས་འ་་ གར་འཆམ་་གགས་འབད་
ོནམ་ནམ་ལས་ ་གང་གས་་མཛད་པ་དང་ འན་ལས་དས་་འར་བ་ད་པ་དད་ པ་ོམ་བད་་ ་འ་དང་་མ་ཨ་ག་རང་ བ་བ་འཐོབ་གས་པ་་་འརཝ་ན་ར་ ར་མ ་མ་བཟང་ནང་ལས་ཐོན་དོ་བམ་ན།
113
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༨༽
ས་གཞས།
་ཡང་ས་རབས་༡༢པ་ནང་ འ་བ་མན་པོ་ས་་གཙང་པ་་རས་མག་ ་་གནས་་ ་བར་འོནམ་ད་ ་་གནས་བདག་འ་ས་ ་འལ་ས་ལཔ་གཡག་བམ་གག་་ ལ་་ ལམ་བཀགཔ་ད་
ས་་གཙང་པ་་རས་ས་
ལ་པ་ཐོག་ཁར་་ཚོམ་ད་པར་
མངས་་ ཞལ་ལས་ཡང་ ད་དཔལ་ན་འག་པ་་བད་་་ འན་བར་འབད་་ཡོད་ པ་ན་ འབད་བར་ཤོག་ར་བ་གས་བཅད་་ གངས་ཐོག་ལས་ ལཔ་འ་བལ་བ་ མཛད་མ་་ ད་ས་ནངས་པ་་དམང་་ འཆམ་་ཐོག་ལས་ོན་གནངམ་ན།
བ་ད་པ་ངས། འཆམ་འ་མཇལཝ་ཙམ་ས་ ན་ོན་ལ་བ་ངམ་་ས་མས་ཅན་་དོན་་ ག་་ག་་ ་མཛད་་ག་ མ་ཐར་་མས་ཁར་ན་་དང་ ས་ོགསབ་ས་པ་དོན་་ན།
114
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ས་གཞས་འཆམ་་ཆས། ༡-ཤ་ར་ོད་བ། ༢-བང་དོར། ༣- ་མ། ༤-ར་ོད་དང་མ་ོད། ༥-ད་གཡོག་ དཀརཔོ། ༦-ཤམ་ཐབས། ༧-ད་རགས། ༨-་ཆབ། ༩-གཡས་་ཁབ་བ་དར་ཕོད། ཕོར་བ། ༡༠-གཡོན་དལ་བ། བ་ས། དར་དངས། ༡༡-དང་གཡོན་་རས་གཟན་བན་བཀལ། ༡༢གཟན་བམས་འར་ལོ། ༡༣-མ་ཏོ་་ཐོད། ༡༤-ལགཔ་གཡས་པ་་བ་སོ་་མ་ར། ༡༥ལགཔ་གཡོན་པ་་ལག་ར།
ས་གཞས་འཆམ་་ག་མཚན། ༡- ་དཔོན་་ག་་ ཁ་དར་དཀརཔོ། ༢-དངས་དཔོན་་ག་་ ཁ་དར་དཀརཔོ། ༣མག་དཔོན་་ག་་ཁ་དར་དཀརཔོ། གཞན་འཆམ་དམངས་་་ཡང་ བམས་་འཐོན་དཔ་ན།
115
ཁ་དར་དཀརཔོ་་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༡༩༽ ཀ.
ཨ་ཙ་ར་གར་འཆམ།
ཨ་ཙ་ར་གར་འཆམ་་ངས་དང་དས་པ། ན་མ་་གར་འཕགས་པ་ལ་ ་ བ་ན་བད་་ལ་སོ ག ས་ པ་ བ་པ་དབང་ག་ན་པོ ་ བསམ་ས་་བ་པ་ོ ན ་ག། ་་་མ་ཕལ་ར་ལཔོ་ན་པོ ་ དང་ ོན་པོ་ན་པོ ་ས་ ལ་ལོ་ ག་་མ་་ན་པོ ་་ ག་
ད་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་་མཁས་པ་ ལ་ལོ་ག་ཚོང་པ་ན་པོ ་་ ལ་ལོ་ག་་ནོར་ག་པ་ ་ལ་སོགས་པ་ གས་ས་དང་ཡོན་ཏན་ ོབས་འོར་ན་མ་ཚོགས་པ་ན་་ཙང་ཙང་ལས་ ང་ངམ་ན་པས།
116
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
་བན་བཞད་པ་ོ ་ ་ས་ ས་ོ ག ས་དཀའ་བ་ད་པ་ལ། །བསོ ད་ནམས་དཔག་་ད་པ་ དས།། ར་གངས་དོ་བམ་ ་་བར་་ན་་བསོད་ནམས་ས་གས་ད་བལ་་ ་ འ་་་བ་ག་ར་ ང་པོ་ལ་་པགས་་བམ་ག་ཡང་ད་པར་མཐོང་་ ཕ་མ་ན་མད་་ ་ ག་ས་བཀག་ཆ་འབད་ང་ བཀག་མ་གས་པར་ རབ་་ང་ནམ་ལས་ པ་ཏ་ན་པོ་་ ་་ཞབས་ས་་གགས་་ མདོ་གས་ག་གནས་དང་བཅས་པ་་ངས་པ་འབད་་ མཁས་ པ་ང་་བས་ག། ས་འ་ས་ཡང་ གས་ད་མ་མས་པར་ བ་པ་དབང་ག་ན་ པོ་་་་ཞབས་ས་་གགས་པ་བང་ བས་ག་་ ག་པ་་ོད་བཏབ་་ མ་པ་ ོབས་བད་པ་ར་་ ོན་པ་དང་ཧ་ཅང་་དམན་པ་ཐ་ཆད་པ་ཆས་འབད་བགས་ནམ་ལས་ བལ་གས་་མཛད་ོད་ གང་ང་་ཐོ ག་ལས་ མས་ཅན་་འ་དོན་མཛད་་མང་རབས་ ག་ོན་ག། ཕལ་ར་་གང་ཤར་ོན་པ་ོད་པ་བངས་་ ོན་་ཡང་་ཤ་ང་ཡོདཔ་ན། ་ཡང་ཨ་ཙ་ར་ོན་པ་ཆས་དང་ ོད་པ་མ་པ་་ཚོགས་ོན་་འ་་ བ་པ་དབང་ག་ན་ པོ་་་་གསང་བ་མ་ཐར་ ང་བཅས་རང་མ་འོངས་པ་གལ་་མས་ཅན་་་་ ོན་་་ ན་པས། ་་ཧ་ཅང་ས་ཡ་མཚན་་བ་གནས་ནམ་མ་ཚད་ ག་མཚན་ཕོ་གས་ར་ ོ་ ་གགས་བན་འབད་་འ་་ ག་པ་་ས་་ མན་མ་་ོགས་པ་བ་ཐོབ་ན་པོ་ ན་ར་བ་བ་ན་པ་ཁར་ ཌ་མ་་འབག་་འ་་ གསང་བ་མ་ཌ་མ་་་གགས་་ ལ་་ བས་པ་བ་ན་པ་ར་ལས་འཆམ་་ད་བ་ར་མ ་མ་བཟང་ནང་་གངས་ ཡོད་དོ་བམ་ན།
117
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ཁ.
ཨ་ཙ་ར་གར་འཆམ་་ཞལ་འབགཔ།
ག.
ཨ་ཙ་ར་འཆམ་ཆས་ག་མཚན་དང་ན་ཆ། ༡.ཨ་ཙ་ར་འཆམ་ཆས། བང་དོརམ།
ང.
ོད་བ།
༢.ཨ་ཙ་ར་ག་མཚན། གས་མ།
ང་།
དབང་ག་ན་པོ།
ཨ་ཙ་ར་ར་།
་མ་ང་གསར་དང་་རོ། མ་་ོང་ཁག་་ནང་ ས་བ་འ་དང་པ་བགས་པ་བས་ ཨ་ ཙ་ར་གར་འཆམ་འ་ ཡོདཔ་ན་ང་
་དབང་མངའ་བདག་ལ་པོ ་ག་་་
བོད་རཔ་་ས་བར་
་མ་ལས་ས་བ་བགས་་ཡོད་་དན་་་དང་
དན་་རང་རང་སོ་སོ ་ད་ོང་དང་མ་ན།
གས་ཚན་་ནང་
གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་བར་་ོད་
ག།
118
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ད་ས་ནངས་པ་ ལ་ཁབ་་ོང་ཁག་ག་ར་ནང་ ས་བ་བགས་ཡོད་པ་ཁར་ ཨ་ཙ་ར་གར་ འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་་ར་་ས་ལས་
ན་གཞོན་་བཙག་འ་འབད་་
འཆམ་་ང་བ་མལ་ན་ན་ནམ་ལས་རཝ་ན་ང་ མ་་ོང་ཁག་་ས་བ་བས་ དང་
གང་འལ་ལས་བན་པ་ལས་མ་བས་་
ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་
འཆམ་པ་་ས་རཝ་ན། ་ལས་དན་་ཁག་དང་ གས་ཚན་ཁག་སོ་སོ ་ནང་ ས་བ་བ་ང་འབད་ོལ་ཡོད་་་ ་ནང་ ད་ས་ནངས་པ་ཡང་ ཨ་ཙ་ར་གར་འཆམ་འ་ དན་་དང་གས་ཚན་སོ་སོ ་ད་ ོང་དང་མ་ན། ་ལས་གས་ཚན་ཁག་་་ར་ས་རང་རཝ་ན།
ཅ.
ཨ་ཙ་ར་ར་ས་ས་་དང་ར་བ་ས་ཚོད།
ཨ་ཙ་ར་གར་འཆམ་འ་
ོང་ཁག་རང་རང་སོ་སོ ་ས་བ་བས་་
ོང་་ོ་གཅལ་ནང་
དང་ གང་འལ་་ལས་མ་བས་་ འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་རཝ་ནམ་མ་ཚད་ དན་་ཁག་དང་གས་ཚན་ཁག་་ས་བ་བས་་ གས་ཚན་ཁག་་འོས་འབབ་ན་པ་ས་་་ནང་རཝ་ན།
119
དན་་ཁག་་ོ་གཅལ་དང་
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
༼༢༠༽
མཐོང་ལ་་ར།
ད་ས་ནངས་པར་
གས་མ་་བདོ ་མས་ཅན་་་
ཡར་མཐོ་ས་དང་ཐར་པ་གནས་་
འན་་་དོན་་ ོཊ་བ་སངས་ས་ག་ར་བཀའ་བས་མཛད་ནམ་ལས་ གས་་ས་པ་ དང་ཡོན་ཏན་་ག་ར་གག་ཁར་བས་ནམ་ལས་
ོན་ན་པོ་་མག་ འཛམ་་ང་་ོན་
གནང་ག། ན་མ་་ལོ་་་པ་བས་ ་་མོ ་་་ ་འངས་པ་ལ་ོན་་ མད་ན་་ང་ཁ་ ཤོར་བངས་་ བ་པ་བས་ ང་བཅས་རང་འག་དང་ བོད། འས་ངས་གམ་་མས་ ཅན་་་་
ག་པར་་གས་བ་བ་གས་བད་ོན་ལམ་བཏབ་གནང་གནངམ་་མ་
ོབས་ཡོདཔ་ལས་བན་
སངས་ས་གཞན་ལས་གས་་དང་ན་བས་ར་་ཞལ་ས་
བས་གནང་ག། ་་ལ་ལས་ ་ན་ན་པོ་་་རང་ འག་འས་ངས་བོད་གམ་་ ལ་ན་ལས་འོ་ཅན་་་དོན་་བསམ་བན་་ ང་ཤ མ་བྷ་་གས་ན་དབང་པོ་གས་པ་ ལས་འ་བང་ དཔལ་ན་འག་པ་ཞབས་ང་ངག་དབང་མ་ལ་ན་ཚོད་་བར་ན་ ལ་པ་ ་་བ་བས་་ མས་ཅན་་འ་དོན་མཛད་ཡོད་པ་བཀའ་ན་ ས་་ན་་་དོན་་ ཞབས་ང་ན་མ་ཚོགས་པ་དང་
ཞབས་ང་དག་ང་མ་མཐོང་ལ་་བངས་་་
་
དམངས་་མཇལ་ཁ་ཐདམ་ཐད་ཁ་ལས་ཕར་གནང་དོ་ཡོད་་་དས་པ་དང་་མཚན་ཡང་ ་་ ལས་བན་་ན་ར་་་ན་་་ཡང་།
་ན་ན་པོ་་ས།
་ན་ང་དང་ག་་བཀའ་ས་མཛད། །་དང་་ད་བ་བ་ཅན་་།། ར་བགས་པ་ཡང་ཡང་ མཛད་ཡོད་དོ་བམ་ ལ་བ་ོགས་པ་སངས་ས་་་ང་བན་མཐོང་ལ་ན་མོ་་ རང་ རང་སོ་སོ ་་འོར་པ་དང་བན་་བངས་་དང་ ་དམངས་་ མཇལ་ཁ་གནངམ་ལ་སོགས་
120
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
པ་བཟང་པོ ་འལ་བ་་མཛད་གནང་པ་ན་
བཟང་འལ་་གག་ས་གག་དང་།
ངན་
འལ་འར་བ་མཐའ་ཅན་ར་གངས་དོ་བམ་ ་ད་ས་་མན་པ་ན་ངན་་ རང་སར་་ ་་མ་བ་བ་ཅན་དང་ པོ་ཏ་ལ་ང་ཁམས་་ནང་ སངས་ས་་་ ་ཚོམ་ག་་ཡང་ད་ར་ ་་ན།
121
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
མག་ང་། འ་ཡང་
ད་ས་ལ་གང་ོས་གར་ོབ་ོང་་བ་ཁ་ག་ལས་
བ་པ་འགས་ད་་དབང་ག་མག་
དཔལ་་དབང་འག་ལ་
དང་ལོ་༦༠བས་པ་ས་བད་བ་ང་ཝ་དང་
འལ་་ དཔར་ན་འབད་གས་་་་ ལ་གང་ོས་གར་་བ་བཟའ་ཚང་་ར་ལ་བ་ག་ ་འ་བཟང་་ར་་་ན། འག་པ་ན་འལ་ལ་མངའ་བས་པ་ར་གངས་དོ་བམ་
ས་ོན་་ཁར་ལ་ཁབ་་ལམ་
ོལ་་ཕན་པ་ད་བ་་བམ་ ས་ཐོག་ཁར་བཏོན་གས་་འ་ ང་བཅས་ར་་བ་འ་ ་གས་བ་དང་འན་ཐངས་ངམ་ག་ན་པར་ འ་ཁ་་གཞན་ཕན་གས་་ཅན་་ོང་ཁ་ མཁས་མག་
ག་ཤོས་སངས་ས་ོ་་དང་
མ་ལ་བཟང་།
ལ་གང་ོས་གར་་བ་ད་འན་བསཔ་འན་ལས་་མཚོ་དང་
ོབ་ན་བཟང་འན་ལས། གཞན་ཡང་འལ་ཡོད་་
མཁས་མག་་ས་ོམ་ག་་་ནང་་ གས་རམ་་མ་བབ་བབ་་གནང་པ་ག་ལ་ བཟང་པོ་་ལས་བན་་ན་ར་་་ན། ་ཁར་
ད་བ་་ནང་དོན་ན་དག་དང་
བགས་ད་པ་ག་་་གས་་ར་
་བད་པར་ས་ས་གཙོས་པ་
ནང་ན་པར་
ག་་ག་གང་མཐོ་མ་ོབ་་ོབ་བསམ་གཏན་
དབང་ག་དང་ ོབ་བན་འན་ོ་་གས་ས་ས་ན་ང་་ག་་ནང་འད་་ ག་་ ་་འངས་་ མ་བབ་བབ་་གནང་པ་ཁར་
པར་ས་བད་་ནང་་གས་རམ་མཛད་
གནང་་ ོབ་བས་ོབས་ས་དང་ མབ་གནོན་པ་ ་མོ་ལ་མ་་་ཡང་བཀའ་ན་དགའ་ ཚོར་ང་་དལ་ལས་རང་་་ན།
122
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
ད་བ་འ་ས་མན་ན་ཡངས་པ་མཁས་དབང་་་གས་་བད་པ་ང་གས་པ་་བ་ ད་ང་ རང་མཉམ་་འག་་གར་འཆམ་་ོ་བ་ན་་་་ མ་་་ཕན་ཐོགས་འོང་ད་ པ་ན་ འ་་ད་བ་་བ་འ་ས་ དཔལ་ན་འག་པ་བན་པ་ོགས་མཐར་ས་བག་ ར་བ་ོན་འན་་ ོམ་ག་པ་ང་ར་ཁ་ག་ལས་ ཁ་ཙམ་ག་ཙམ་ན་པར་ ང་ངས་ མ་དལ་ལས་རང་་་ན། ད་གས་འལ། ས་མ་ལ །།
123
འག་་གར་འཆམ་དང་ཞལ་འབགཔ། __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________
བ་ན་ད་བ། ༡.
ས་ ༼་འདས༽ ནག་འལ་ས་མཛད་་ འཆམ་བཤད་ན་གསལ་་ལོང་།
༢.
མཚན་ད་ོབ་དཔོན་ ་མན་་དབང་ས་མཛད་་
༣.
ོབ་ན་བཟང་འན་ལས་ས་མཛད་་ ར་མ ་འམ་བཟང་།
༤. ༥. ༦. ༧. ༨.
༩.
དཔལ་འག་ ད་འན་ག་ོལ་ བན་འན་གཞོན་་དགའ་ཚལ། Vol-06 ་རོ་ལ་ཡོངས་འམ་ོན་ཁང་ས་བ་འཚོལ་འབད་་ ལམ་ོལ་་མ་འོད་ར Volume 05
ས་ ༼་འདས༽ ན་ཚོགས་དབང་འས་ས་མཛད་་ འག་ས་ད་་རབས།
ས་ སངས་ས་ོ་་ས་མཛད་་ ཞབས་ང་ངག་དབང་མ་ལ་་མ་ཐར། ོབ་དཔོན་ ༼ང་གགས༽ གནག་མདོག་ས་མཛད་་ འག་དཀར་པོ།
ོབ་དཔོན་ ༼ང་གགས༽ པ་་དབང་ས་མཛད་་ འག་གསལ་བ་ན་། མས་ོགས་ཁ་ ག་གང་མཐོ་མ་ོབ་་ས་ བ་འཚོལ་འབད་་ ད་ད་་་འཆམ་་ག་ཆས།
124