İ
2-C
R
Ş NƏ
R
2019-cu il
R
Mündəricat
Mövzu 1 Onluqlar, təkliklər ............................................7
Mövzu 26 Ədəd məsələləri ..............................................76
Mövzu 2 Ədədlərin müqayisəsi ...................................11
Mövzu 27 Tez hesablama bacarıqları ...........................78
Mövzu 3 Tək və cüt ədədlər .........................................14
Mövzu 28 Həndəsi fiqurlar(bucaqlar) ...........................80
Mövzu 4 Ədəd oxu ...........................................................16 Mövzu 5 100-lük kvadrat ................................................19 Mövzu 6 İkirəqəmli ədədlə birrəqəmli ədədin
toplanması(10-luq yaranmayan hal) ........21 Mövzu 7 İkirəqəmli ədədlə birrəqəmli ədədin
çıxılması(10-luq ayrılmayan hal ) .........24 Mövzu 8 İkirəqəmli ədədlərin toplanması
(10-luq yaranmayan hal) ..............................27
Mövzu 9 İkirəqəmli ədədlərin çıxılması
Mövzu 29 Mötərizəli ifadələr ..........................................83 Mövzu 30 Həndəsi fiqurlar(kub, prizma)......................85 Mövzu 31 Koordinat şəbəkəsi .........................................90 Mövzu 32 Təqribi hesablama bacarıqları ....................93 Mövzu 33 Uzunluğun ölçülməsi ....................................96 Mövzu 34 Kütlənin ölçülməsi .......................................100 Mövzu 35 Tutumun ölçülməsi ......................................104
(10-luq ayrılmayan hal) ................................31
Mövzu 36 Vurma vərdişləri ............................................107
Mövzu 10 100-lük kvadrat üzərində çalışmalar ......35
Mövzu 37 Vurma cədvəli..................................................112
Mövzu 11 Məsələ həlli A ................................................37
Mövzu 38 Bölmə əməli ....................................................117
Mövzu 12 Məsələ həlli B ................................................39
Mövzu 39 Vurmaya aid məsələlər A ...........................122
Mövzu 13 Ədəd məsələləri ............................................41
Mövzu 40 Vurmaya aid məsələlər B ...........................124
Mövzu 14 Saat .....................................................................43
Mövzu 41 Bölməyə aid məsələlər A ...........................126
Mövzu 15 Saat məsələləri ...............................................47
Mövzu 42 Bölməyə aid məsələlər B ...........................128
Mövzu 16 İkirəqəmli ədədlə birrəqəmli ədədin
Mövzu 43 Ədəd məsələləri A .......................................130
toplanması(10-luq yaranan hal) ...............49 Mövzu 17 İkirəqəmli ədəddən birrəqəmli ədədin
çıxılması(10-luq ayrılan hal) .......................51 Mövzu 18 İkirəqəmli ədədlərin toplanması
(10-luq yaranan hal) ......................................53
Mövzu 19 İkirəqəmli ədədlərin çıxılması
Mövzu 44 Ədəd məsələləri B .......................................132 Mövzu 45 Təqvim: gün, həftə, ay, il ...........................134 Mövzu 46 Məlumatı araşdırın, təqdim edin ............138 Mövzu 47 Düşünün fikir yürüdün ................................141 Mövzu 48 Simmetriya ......................................................144
(10-luq ayrılan hal) ........................................57
Mövzu 49 Ümumiləşdirici Tapşırıqlar A ...................148
Mövzu 20 Pullarımız (Qəpiklər) ...................................61
Mövzu 50 Ümumiləşdirici Tapşırıqlar B ...................152
Mövzu 21 Pullarımız (Manatlar) ..................................64 Mövzu 22 Pul məsələləri ...............................................68 Mövzu 23 Tam hissə modeli .........................................70 Mövzu 24 Məsələ həlli A ................................................72 Mövzu 25 Məsələ həlli B ................................................74
Cavabları həmçinin www.cinaryayimlari.com saytından əldə edə bilərsiniz.
u 11 vzzu öv M mö
Çalışma 1
Ədədlərin oxunuşlarını yazın.
a. 63
b. 28
c. 44
d. 72
e. 91
f.
34
Çalışma 2 Ədədləri model üzərində göstərin.
Nümunə: 52
b.
33
c.
64
d.
47
cinaryayımları
a.
Çalışma 3 Mərtəbə blokları ilə verilmiş ədədləri ədədlə yazın.
a.
b
c.
d.
www. cinaryayimlari.com
7
Bəhram Oruclu
Çalışma 4 Ədədləri ədəd oxunda göstərin.
a.
b.
25
20
c.
61
30
40
36
d.
50
54
60
70
Çalışma 5 Qırmızı rənglə verilmiş rəqəmlərin mərtəbə qiymətini dairəyə alın.
a.
b.
c.
d.
29
82
31
20 9 90
80 8 20
3 30 10
36
30
6 60
Çalışma 6 Şərtə uyğun ədədləri yazın.
a. Onluq mərtəbə qiymə� 50.
Təklik mərtəbə vahidinin sayı 3. Onluq mərtəbə qiymə� 30.
c. Təklik mərtəbə vahidinin sayı 3.
b.
Təklik mərtəbə qiymə� 6. Onluq mərtəbə vahidinin sayı 2. Təklik mərtəbə qiymə� 4.
d. Onluq mərtəbə vahidinin sayı 7.
Çalışma 7
Onluq rəqəmi təklik rəqəmindən 2 vahid kiçik olan bütün ikirəqəmli ədədləri yazın. a.
8
www. cinaryayimlari.com
Təklik rəqəmi onluq rəqəmindən 3 vahid böyük olan bütün ikirəqəmli ədədləri yazın. b.
u vzzu öv M mö
10 10
Çalışma 1
100-lük kvadrata əsasən aşağıdakı misalları yerinə yetirin.
a.
+
= ____ b.
+
= ____
c.
+
= ____ d.
+
= ____
42
Çalışma 2 100-lük kvadratda verilmiş əməllərə əsasən modelləri tamamlayın.
-
=
b. Yaşıl xəttə uyğun model:
+
=
c. Narıncı xəttə uyğun model:
-
=
1
8
Çalışma 3 Boşluqları doldurun və 100-lük kvadratda onlara uyğun xananı rəngləyin. +31
+14
12
45
-14
-11 -20
Çalışma 4 Ədəd oxu üzərindəki əməlləri 100-lük kvadratda göstərin.
26
a. 20
30
40
50
60
3
b. 10
20
30
40
www. cinaryayimlari.com
35
cinaryayımları
a. Qırmızı xəttə uyğun model:
Bəhram Oruclu
Çalışma 5
Əməlləri 100-lük kvadratlarda qarşılaşdırın.
ilə göstərilmiş uyğun cavablarla
54
48 Çalışma 6
42
Şərtləri riyazi şəkildə yazın və həll edin.
a. 100-lük kvadratda 4-cü sütun 8-ci Həlli: sətirdəki ədədin üzərinə 2-ci sütun 2-ci sətirdəki ədədi gəlin. b. 5-ci sütun 6-cı sətirdəki ədəddən 3-cü sütun 3-cü sətirdəki ədədi çıxın.
Həlli:
c. 9-cu sütun 7-ci sətirdəki ədəddən 7-ci Həlli: sütun 4-cü sətirdəki ədədi çıxın və fərqin üzərinə 5-ci sütun 1-ci sətirdəki ədədi gəlin.
Çalışma 7 100-lük kvadrat üzərində verilmiş ədədləri müqayisə edin. (>, <, =)
a.
b.
c. e. 36
+20 -32
d.
23
+10
+21 www. cinaryayimlari.com
36
16 u 16 vzzu öv M mö
Çalışma 1
Modellərə uyğun əməlləri yazın.
a.
b.
c.
Çalışma 2 Hesablayın:
b.
34 + 7
c.
18 + 4
46 + 6
d.
87 + 8
e.
55 + 9 cinaryayımları
a.
Çalışma 3 Boş damaları doldurun.
a.
6 +
b.
5 3
+ 2
7 4
c.
3 +
d.
+
8 1
8
9 5
e.
5 +
6 2
Çalışma 4 Toplama əməlinə görə aşağıdakı ifadələrdən doğru
olanların qarşısına “
”, səhv olanlara isə “
” işarəsi qoyun .
a. Ədədin rəqəmləri cəmi ən böyük təkrəqəmli tək ədəddir.
b. Ədədin onluq mərtəbəsinin qiymə� 50-dir.
c. Ədədin təkliklər mərtəbəsinin vahidi onluqlar mərtəbəsinin vahidindən 1 vahid böyükdür.
d. Ədəd 100-lük kvadratda 4-cü sə�r 5-ci sütunda yerləşir.
www. cinaryayimlari.com
Qırx altı üstəgəl səkkiz
49
Bəhram Oruclu
Çalışma 5
Ədəd oxuna uyğun əməlləri yazın.
a. 20
30
40
50
60
70
30
40
50
60
70
80
b.
Çalışma 6
Həll edin: b. Otuz dörd ilə ən böyük birrəqəmli cüt ədədin cəmini tapın.
a. İyirmi iki ilə ən böyük birrəqəmli tək ədədin cəmini tapın.
Çalışma 7
a.
32+3=
+ 28
42+7= b.
=
Çalışma 8
+ 10
b.
28+ c.
=
Şərtə əsasən misalları həll edin və nəticələri + 100-lük kvadratda “ ” ilə göstərin.
a.
c. Üçün iki qatı ilə əlli yeddini toplayın.
72
= 25 + 10 =
=
57
c.
66 45 42
50
30 81
www. cinaryayimlari.com
51
34
4 u 224 vzzu öv M mö
Çalışma 1
Çalışma 2
Çalışma 3
Çalışma 4
Çalışma 5
Çalışma 6
72
Mahmud 44 səhifəlik məqalə yazmalıdır. O, məqalənin 25 səhifəsini yazdı. Mahmud məqaləni bitirmək üçün daha neçə səhifə yazmalıdır? Birinci yeşikdə 13 kq alma var. Hər sonrakı yeşikdə əvvəlkindən 8 kq çox alma var. Üç yeşikdə cəmi neçə kiloqram alma var?
Həlli:
Həlli:
İlkinin 13 yaşı var. Dostlarından biri Həlli: ondan 3 yaş böyük, digəri isə 2 yaş kiçikdir. İlkinin və onun kiçik dostunun yaşları cəmi neçədir? Aysel və onun sinif yoldaşları tədbir Həlli: üçün akt zalına yığışmışdılar. Ayselin oturduğu sıranın sağında 15, solunda isə 17 şagird oturmuşdu. Akt zalında neçə şagird var? Mağazada birinci həftə 12 şeir kitabı, ikinci həftə isə bundan 25 ədəd çox bədii kitab satıldı. Mağazada iki həftədə cəmi neçə kitab satıldı? Qəssab bir gündə 12 kq quzu əti, 17 kq mal əti və mal ətindən 16 kq çox toyuq əti satır. Qəssab bir gündə cəmi neçə kiloqram ət satır?
www. cinaryayimlari.com
Həlli:
Həlli:
Çalışma 8
Çalışma 9
Əkinçilər nahardan əvvəl sahədən 47 kq pomidor, nahardan sonra isə 38 kq pomidor yığdılar. Əkinçilər bir gündə neçə kiloqram pomidor yığdılar?
Həlli:
Tamaşada 31 kişi, 38 qadın və 25 uşaq Həlli: tamaşaçı vardı. Tamaşada cəmi neçə tamaşaçı vardı?
Məktəbə 80 bayraq gətirildi. Həlli: Bayraqların 64-ü ilə siniflər bəzədildi. Neçə bayraq istifadə edilməmiş qaldı?
cinaryayımları
Çalışma 7
Çalışma 10
Aydan şarlardan 13-nü qardaşına verəndən sonra 26 şarı qaldı. Aydanın neçə şarı vardı? Çalışma 11
Çalışma 12
Həlli:
Asif şənbə günü 37 səhifə, bazar günü Həlli: isə şənbə günü oxuduğu səhifələrdən 17 səhifə çox kitab oxudu. Asif həftə sonu cəmi neçə səhifə kitab oxudu?
Kisədə olan düyüdən əvvəlcə 12 kq sonra isə 19 kq-ı satıldı. Kisədə qalan düyü satılandan 17 kq azdır. Kisədə satılmamışdan əvvəl cəmi neçə kiloqram düyü vardı?
Həlli:
www. cinaryayimlari.com
73
u 2299 vzzu öv M mö
Çalışma 1
Mötərizələri elə qoyun ki, doğru bərabərlik alınsın.
a. 79 - 21 + 38 = 96
b. 79 - 21 + 38 = 20
c. 46 - 18 + 7 = 35
d.
46 - 18 + 7 = 21
Çalışma 2 Verilən misallardan doğru olanın qarşısına “D”, səhv olanın qarşısına isə
“S” qoyun.
2 onluq
( 2 təklik
3 onluq
1 onluq
+ 5 təklik ( - 3 təklik = 34
1 onluq b. 7 onluq - ( 3 onluq + 4 təklik
c.
( 4 onluq -
3 təklik ( +
( = 23
2 onluq = 59 2 təklik
Çalışma 3 Misalın həllinin addımlarının doğru göstərildiyi köynəyi
qırmızı rəngləyin.
b.
a.
Çalışma 4
100-lük kvadratda qarşılaşdırın.
71
(25+32)-18
c.
21+18=39 45-39=6
45-21=24 24+18=42
45 - (21 + 18)
45+8=27 27+21=48
göstərilən ədədləri uyğun mötərizəli ifadə ilə
98
58-(7+21)
37
81+(32-27)
51
(14+46)-7
www. cinaryayimlari.com
83
cinaryayımları
a.
Çalışma 5
a.
b.
Verilmiş ifadələrdə şərtə uyğun mötərizələri yerləşdirin və onları həll edin.
Kassada 38 manat pul vardı. 1-ci gün 7 manat, 2-ci gün 12 manat xərclədim. Həlli: Nə qədər 38 - 7 + 12 = pulum qaldı? 1-ci rəfdə 23 kitab, 2-ci rəfdə 1-cidən 4 kitab az, 3-cü rəfdə 2-cidən 3 kitab Həlli: çox kitab var. 3-cü 23 - 4 + 3 = rəfdə neçə kitab var?
Çalışma 6
Göstərilən modelləri onlara uyğun mötərizəli ifadə ilə qarşılaşdırın.
(47+16)-22
39-(17+10) Çalışma 7
Məktəb
12 km
Muzey $
$
Məktəblə market arasındakı məsafə 63 km-dir. Kitabxana ilə market arasındakı məsafəni tapın. Çalışma 8
Kitabxana
?
Market
Həlli:
Şərtlərə uyğun ifadələri yazın və həll edin.
a. 41-dən 17 ilə 23 cəmini çıxın.
84
21 km
88-(41+4+21)
b. 17, 31 və 8-in cəmindən 22 çıxın.
www. cinaryayimlari.com
c.
74-dən 34 ilə 25-in fərqini çıxın.
u vzzu öv M mö
3 3 33
Çalışma 1
a.
c.
Hesablayın.
60 sm + 35 sm = ____sm
28 sm + 32 sm = ____dm
Çalışma 2
a.
3 sm 40mm
Çalışma 3
d.
4 dm + 21 sm = ____sm
3 sm
70 mm
b.
d.
2 dm
40 sm
5 sm
5 dm 2 sm
Qarşılaşdırın.
2 sm 3 mm
57sm 96
55 sm + 45 sm = ____m
Müqayisə edin. (<, >, =)
40 mm
c.
b.
3 dm 4 sm
7 sm 9 mm
5 dm 7 sm
79mm
23mm
34sm
www. cinaryayimlari.com
Çalışma 4 Oyuncaqların uzunluqları verilmişdir. Ən böyük oyuncaqla ən kiçik
oyuncağın uzunluqları fərqini tapın və cavabı desimetrlə ifadə edin.
5 �� 3 ��
2 ��
15 ��
{
Aydanın boyunun uzunluğu ilə bağlı ifadələrdən doğru olanın qarşısında , səhv olanın qarşısında isə yazın.
100
a. Aydanın boyunun uzunluğu 9 sm 2 dm-dir.
90
cinaryayımları
6 �� 5 ��
{
Çalışma 5
{
{
Həlli:
80
b. Aydanın boyu 1 metrdən uzundur.
70
c. Aydanın boyu 7 dm-dən uzundur.
Çalışma 6
Boşluqları doldurun.
10sm
60
a. Zeynəbin boyu _____ dm-dir. b. Səlimənin boyu Zeynəbdən _____ dm kiçikdir.
Aytən
c. Aytənin boyu Səlimənin boyundan _____ sm , Zeynəbin boyundan isə _____ dm böyükdür.
www. cinaryayimlari.com
97
366 u3 vzzu öv M mö
Aşağıda verilənləri vurma əməli ilə ifadə edin. b.
a.
Çalışma 2
a.
c.
Fiqurların ümumi sayını göstərən ədədi həm toplama, həm də vurma əməli ilə ifadə edin. b. c.
cinaryayımları
Çalışma 1
Çalışma 3 Aşağıdakı toplama əməlini vurma əməli ilə ifadə edin.
a.
3+3+3+3
b.
4+4+4+4+4
c.
d.
5+5+5
e.
8+8
f.
2+2+2+2+2+2
6+6+6
www. cinaryayimlari.com
107
Bəhram Oruclu
Çalışma 4 Şəkillərə baxaraq boşluqları doldurun.
... qrup sincab var. Hər qrupda .... sincab var. Cəmi ... sincab var.
a.
b.
... səbət var. Hər səbətdə ... alma var. Cəmi ... alma var.
c.
.. qrup göbələk var. Hər qrupda ... göbələk var. Cəmi ... göbələk var.
Çalışma 5
Verilmiş şərtlərə əsasən modeli tərtib edin (artıq olanları silib, lazım olanları rəngləyin).
a.
Hər boşqabda 4 alma var .
16
b.
Hər boşqabda 3 banan var .
9
c.
Hər boşqabda 3 yerkökü var .
12
108
www. cinaryayimlari.com
3 43 u4 vzzu öv M mö
Çalışma 1
Çalışma 2
Çalışma 3
Çalışma 4
3-ün 5 qatından 2 vahid çox olan ədəd neçədir?
Həlli: Ən kiçik ikirəqəmli tək ədəddən 9 vahid böyük olan ədədi 10-a bölün.
7-nin özü ilə hasili 25 ədədindən neçə vahid böyükdür?
Həlli:
32 ədədi 2 və 6 ədədlərinin cəmindən neçə dəfə böyükdür?
Həlli:
23 ədədinin üzərinə neçə gəlsək 5 ilə 6 ədədlərinin hasilini alarıq?
Həlli:
Çalışma 5
Çalışma 6
130
Həlli:
Həlli: İkirəqəmli ən kiçik cüt ədədi birrəqəmli ən kiçik cüt ədədə bölüb, üzərinə 21 gəlsək, hansı ədəd alınar?
www. cinaryayimlari.com
Çalışma 8
Çalışma 9
Çalışma 10
Çalışma 11
Çalışma 12
4 ilə 9 ədədlərinin hasilindən neçə çıxsaq 19 alarıq?
Həlli:
Həlli: 22-dən böyük ən kiçik ikirəqəmli cüt ədəd 6-dan neçə dəfə böyükdür?
7 ilə 3 ədədlərinin hasili 4 ilə 5 ədədlərinin hasilindən neçə vahid böyükdür?
Həlli:
35 ədədini neçəyə bölsək 12 ilə 5 ədədlərinin fərqini alarıq?
Həlli:
14 ədədini ən kiçik birrəqəmli cüt ədədə bölüb üzərinə 8 gəlin.
Həlli:
cinaryayımları
Çalışma 7
Həlli: Birrəqəmli ən böyük cüt ədədin 10 qatından 8 vahid böyük olan ədəd neçədir?
www. cinaryayimlari.com
131
8 48 u4 vzzu öv M mö
Çalışma 1
Çalışma 2
Şəkilləri simmetriyasına görə qarşılaşdırın.
Simmetriya xətti doğru göstərilənlərin qarşısında “+”, səhv göstərilənlərin qarşısında isə “-” qoyun. a.
d.
b.
e.
Çalışma 3 Cədvəli doldurun.
144
www. cinaryayimlari.com
c.
f.
g.
Çalışma 4 Simmetriya xəttinə görə şəkilləri tamamlayın.
a.
Çalışma 5
c.
Fiqurları göstərilən yerdən qatlanmış formasıyla uyğunlaşdırın. b.
c.
cinaryayımları
a.
b.
Çalışma 6
Simmetriya xəttinin sayına görə fiqurları kiçikdən böyüyə doğru düzün.
a.
b.
>
c.
> www. cinaryayimlari.com
145