Ιστορία - Αρχαιολογία History - Αrchaeology

Η περιοχή των Πρεσπών αποτελεί κιβωτό πολιτιστικής κληρονομιάς διεθνούς εμβέλειας. Αν και το επίκεντρο του ιστορικού και αρχαιολογικού παρελθόντος εστιάζεται στη βυζαντινή μνημειακή τοπογραφία, το ταξίδι της Ιστορίας ξεκινάει πολύ νωρίτερα. Η πρόσφατη πτώση της στάθμης της λίμνης έδωσε την ευκαιρία στην αρχαιολογική σκαπάνη να φέρει στο φως πληθώρα ευρημάτων από τη Νεολιθική Εποχή. Κατά την αρχαιότητα, οι πηγές αναφέρουν ότι η περιοχή κατοικείται από Φρύγες (Βρύγες) και οι λίμνες ονομάζονται μικρή και μεγάλη Βρυγηίς, ενώ στον Άγιο Αχίλλειο τοποθετείται η αρχαία Λύκη.

Tον 10ο αι. οι Πρέσπες βρέθηκαν στο προσκήνιο της Ιστορίας αποτελώντας το επίκεντρο της εξέγερσης των Κομιτόπουλων και πεδίο σύγκρουσης μεταξύ Βούλγαρων και Βυζαντινών, μιας και ο Τσάρος Σαμουήλ εγκατέστησε στην Πρέσπα την πρωτεύουσά του. Μεταξύ άλλων, μετέφερε εκεί και τα οστά του Αγίου Αχιλλείου από τη Λάρισα. Πέθανε το 1014 μετά τη συντριβή του στρατού του από τον Αυτοκράτορα Βασίλειο τον Β’ και η περιοχή επανήλθε στη βυζαντινή κυριαρχία το 1018 μ.X.

Τον 14ο αιώνα η περιοχή κυριαρχείται από τους Σέρβους, ενώ μετά τον θάνατο του τελευταίου τοπικού ηγεμόνα Μάρκου Κράλη (πρίγκιπας Μάρκος), το 1395 εντάχθηκε στην επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Την περίοδο αυτή υπήρχαν αρκετά μοναστικά συγκροτήματα, ερημητήρια, ασκηταριά και εκκλησίες, ο αριθμός των οποίων αυξήθηκε στη συνέχεια καθιστώντας τις Πρέσπες αξιόλογο μοναστικό κέντρο. Κατάλοιπά της διατηρούνται μέχρι και σήμερα.

The Prespa Lake region is an ark of cultural heritage of international standing. Although the focus of its historical and archaeological past revolves around its Byzantine monumental topography, the journey of History begins earlier here: the recent drop in the water level of the lake gave to the archaeologists the opportunity to conduct excavations, which brought to light a multitude of findings from the Neolithic era.

Ancient sources mention that during antiquity, Phrygians (Bryges) inhabited the area and that the lakes were called mikri (small) and megali (great) Brygiis, while ancient Lyki was located in Agios Achillios.

During the 10th century, the Prespa lakes where brought in the front of history, being the focus of the Comitopuli uprising and they also became the battlefield between Bulgarians and Byzantines, since Tsar Samuel established his capital in Prespa, moved there the remains of Saint Achilleios from Larisa and finally died in 1014 after his army was crushed by Emperor Basil II. The region was placed again under the Byzantine authority in 1018 A.D.

During the 14th century, the area was dominated by the Serbs, while in 1395, after the last local ruler, Prince Marko died, it was integrated in the Ottoman Empire. Several monastic complexes, hermitages and of course churches already existed during this time – they then multiplied, rendering Prespes a remarkable monastic center, the remains of which are preserved to this day.

Από την περιοχή και συγκεκριμένα από το Πισοδέρι κατάγεται ο στρατηγός Κασομούλης, ένας από τους πιο διακεκριμένους ήρωες της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

Οι Πρέσπες και ιδίως η κοιλάδα του Λαδοπόταμου αποτέλεσαν ένα από τα κύρια μέτωπα του Μακεδονικού Αγώνα. Ο ηγέτης της περιοχής, ο καπετάν Κώττας από τη Ρούλια, πολέμησε ηρωικά και τελικά θανατώθηκε από τους Τούρκους το 1905. Άλλοι διακεκριμένοι Μακεδονομάχοι ήταν οι αδερφοί Νταλίπη από τη Σφήκα, ο Παύλος Κύρου από το Ανταρτικό και πολλοί άλλοι. Τελικά, η περιοχή απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό τον Νοέμβριο του 1912.

Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή υπήρξε θέρετρο μαχών μεταξύ των δυνάμεων της Αντάντ (κυρίως γαλλικών) και των κεντρικών δυ- νάμεων. Από την εποχή αυτή διασώζονται

In modern times, general Kasomoulis was one of the most distinguished heroes of the Greek War of Independence and hailed from the local village of Pisoderi.

Prespes and especially the Ladopotamos valley became one of the main fronts of the Macedonian Struggle. The leader of the region, Chief Kottas from Roulia (now called Kottas) heroically fought till he was finally captured and executed by the Turks in 1905. Other distinguished Macedonian fighters were the Dalipi brothers from Sfika, Pavlos Kyrou from Antartiko and many more. The area was finally liberated by the Greek Army in November 1912.

During World War I, the area became the battleground between the Entente Forces (mainly French) against the central European forces. Some remarkable construction works in the region’s mountains have been preserved from this time. During World War II, the fightback of the Greek army commenced in Krystallopigi that led to the capture of Korytsa on November 22, 1940.

1. Mνημείο αφιερωμένο στην προσφορά του Πισοδερίου στον Μακεδονικό Αγώνα, με φόντο την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.

2. Η προτομή του αγωνιστή Νικολάου Κασομούλη μας υποδέχεται στην κοινότητα του Πισοδερίου.

3. Η προτομή του Μακεδονομάχου ήρωα Καπετάν Κώττα στο χωριό του

4. Το σπίτι του Καπετάν Κώττα στο ομώνυμο χωριό.

1. Memorial dedicated to the contribution of Pisoderi at the Macedonian Struggle, with the Church of Saint Paraskevi as a backdrop.

2. The bust of warrior Nikolaos Kasomoulis welcomes us at the Community of Pisoderi.

3. The bust of Chief Kottas, the hero who fought for the Macedonian Struggle, is located in Kottas village

4. The house of Chief Kottas at the homonymous village.

Κατά τη διάρκεια του Εμφύλιου, οι Πρέσπες ήταν ουσιαστικά η ενδοχώρα του κράτους της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης και έδρα τόσο της κυβέρνησης όσο και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ). Το σύνολο της κοινωνίας και των παραγωγικών δυ- νάμεων επιστρατεύτηκε από το ΚΚΕ με τραγικές συνέπειες για την περιοχή, που έχασε το 75% των κατοίκων της. Δυστυχώς, οι περισσότεροι σκοτώθηκαν ή πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς.

Η ερήμωση επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί με την εγκατάσταση νομάδων τη δεκαετία του ’50, ενώ αναπτυξιακά έργα σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η περιοχή έχει αξιόλογες δυνατότητες βιώσιμης ανάπτυξης, δεδομένου ότι παράγει ποιοτικά αγροτικά προϊόντα, ιδίως δυναμικές καλλιέργειες

During the Greek Civil War, Prespes was essentially the hinterland of the state of the Provisional Democratic Government as well as the seat of both the government and the Democratic Army of Greece; local society as a whole and mainly its productive forces were recruited by the Communist Party. This situation had devastating consequences for the area, which lost 75% of its inhabitants, who were killed or became refugees.

An attempt took place to deal with the depopulation of the area, through the settlement of nomads in the 50s, while development projects were designed and carried out in the 60s-70s. The area has significant potential for sustainable development as it produces quality agricultural products, especially with its dynamic bean crops, and it is major attraction for tourists from Greece and worldwide. However, it still remains the most sparsely populated municipality in the country.