Nowoczesne Zarzadzanie 1/2005

Nr 1/2005

w w w. co mar march ch . p l /cdn

Komunikacja CDN Zaopatrzenie Rolnictwa w XXI wieku Atrybuty w CDN XL Zaawansowana technologia gwarancją rozwoju Rachunki w małej firmie Tips&Tricks ABC Technologii – Kryptografia

Najnowsza technologia w zarządzaniu średnimi i dużymi przedsiębiorstwami Firma Comarch wspólnie z IBM uruchomiła program Power Club IBM XL dla Klientów systemu CDN XL. W ramach programu dostępny jest markowy sprzęt w rewelacyjnych cenach!

www.comarch.pl/cdn

OD REDAKC JI

Szanowni Państwo,

Nowoczesne Zarządzanie Kwartalnik numer 1/2005 Redakcja Marek Jurkowski Magdalena Piotrowicz Kinga Szewczyk Ryszard Pytel Szymon Słupik Wydawca Comarch SA ul. Jasnogórska 44 31-358 Kraków tel.: (12) 614 11 00 fax: (12) 614 11 99 e-mail: marketing.cdn@comarch.pl www.comarch.pl/cdn Nakład 2 000 egz.

Nowoczesne Zarządzanie jest wydawnictwem bezpłatnym dostępnym w subskrypcji.

Artykuły publikowane w niniejszym wydawnictwie mogą być kopiowane i przedrukowywane za wiedzą i zgodą redakcji.

Nazwy produktów i firm wymienione w niniejszym wydawnictwie są znakami handlowymi i nazwami towarowymi odpowiednich producentów.

Z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny pakiet informacji dla użytkowników systemów CDN. Tym razem w nowej, zmienionej formie, połączonych kwartalników CDN Klasyka oraz CDN XL News. Dzięki ujednoliceniu tych wydawnictw macie Państwo możliwość dotarcia zarówno do treści dotyczących użytkowanych przez Państwa systemów jak również szerszego spojrzenia - także na możliwości innych naszych produktów. Planujemy tym samym poruszanie w kolejnych wydaniach tematów związanych nie tylko z naszymi systemami, ale także ogólną problematykę Zarządzania Przedsiębiorstwem – stąd również nowa nazwa kwartalnika - „Nowoczesne Zarządzanie”.

Wierząc, że poprzednie wydania stanowiły dla Państwa źródło nowych i inspirujących wiadomości, zapraszam do zapoznania się z tematami najnowszego numeru.

W dziale Aktualności przedstawiamy informacje o rewelacyjnych – ubiegłorocznych wynikach sektora ERP w Grupie Comarch, przybliżamy naszych nowych Klientów oraz informujemy o kolejnym wyróżnieniu przyznanym firmie Comarch przez IBM. Sukcesywnie poszerzamy naszą ofertę o kolejne części związane z realizacją potrzeb informatycznych polskich przedsiębiorstw. Zapraszam do lektury artykułu przybliżającego jeden z elementów Zintegrowanej Oferty Comarch – pakietu Komunikacja XL. Podobnie jak w poprzednich wydaniach prezentujemy naszych Klientów.

W zakresie wdrożeń systemu CDN OPT!MA – przybliżamy firmę PACYGA, prowadzącą działalność handlowo – produkcyjną w branży stolarskiej. Miło nam również przedstawić pracującego na 100 stanowiskach systemu CDN XL, jednego z największych naszych Klientów - PRZEDSIĘBIORSTWO ZAOPATRZENIA ROLNICTWA W. OSADKOWSKI. Zachęcam do zapoznania się z wyróżniającymi system CDN OPT!MA na tle konkurencji, elementami jego budowy - funkcjonalnością rozrachunków.

Bardzo ważnym artykułem jest materiał opisujący jedną z kluczowych części systemu CDN XL – definiowane atrybuty. W treści oprócz idei oraz sposobów definiowania, przedstawiamy kilka przykładów praktycznego zastosowania tych elementów w różnych aspektach funkcjonowania systemu CDN XL. Wiemy jak ważna jest dla Państwa komunikacja i współpraca z naszymi działami Asysty. Tym razem dział Tips & Tricks podzielony jest na części dotyczące systemów CDN Klasyka, CDN OPT!MA oraz CDN XL. Nowa forma wydawnictwa pozwala nam także poruszać tematy pośrednio związane z funkcjonalnością systemów ERP. W tym wydaniu szczególnie polecam artykuł dotyczący zarządzania bezpieczeństwem informacji i dostępem do wiedzy w przedsiębiorstwie.

Jak poprzednio liczymy na Państwa propozycje oraz uwagi, dzięki którym nasz kwartalnik będzie dla Państwa miłą lekturą. Korespondencję prosimy kierować na adres marketing.cdn@comarch.pl. Życzymy miłej lektury, Zbigniew Rymarczyk Członek Zarządu Comarch SA

Nowoczesne Zarządzanie

3

AKTUALNOŚCI

Comarch – Partner Roku 2004 IBM Podczas dorocznego spotkania firmy IBM z Partnerami Biznesowymi (03.02.2005 r.) – „Kick Off 2005” - firma Comarch otrzymała tytuł „Partner Roku 2004” w kategorii Producent Oprogramowania na Platformę IBM dla Rynku MSP. Nagroda jest wynikiem sukcesu rynkowego uruchomionego w 2004 r. wspólnie programu - program Power Club IBM XL. Program skierowany jest do Klientów, którzy potrzebują kompletnego rozwiązania sprzętowo-programowego do obsługi firmy. Wraz z systemami CDN, Klienci mają możliwość zakupu markowego sprzętu IBM po najlepszych na rynku polskim cenach. Program Power Club IBM XL nie posiada ograniczeń czasowych.

Motorem do podjęcia decyzji o współpracy pomiędzy obiema firmami były oczekiwania Klientów i Partnerów Comarch, którzy poszukiwali kompleksowej oferty w zakresie informatyza-

cji firmy – oprogramowanie do zarządzania, sprzęt komputerowy, usługi wdrożeniowo – serwisowe. Oferta jest bardzo atrakcyjna i obejmuje na dzień dzisiejszy oprogramowanie CDN XL i serwery: Serwer x235, Serwer x255. Rozwiązanie zostało przetestowane w laboratorium IBM pod kątem współpracy z systemami do zarządzania CDN. Jak zapowiadają przedstawiciele firm to dopiero początek współpracy, która będzie kontynuowana i rozwijana. Już teraz dla Klientów Comarch dostępna jest cała oferta firmy IBM Polska oraz opracowywana jest oferta kierowana na rynek mikro i małych firm. „Ta nagroda to efekt rozszerzania oferty Comarch dedykowanej na rynek MSP oraz wprowadzania do kanału partnerskiego kolejnych produktów uzupełniających naszą dotychczasową ofertę. Plany na 2005 rok są równie ambitne. Dodatkowo zamierzamy opracować unikalną na rynku polskim ofertę dla mikro i małych firm”, powiedział Zbigniew Rymarczyk, Członek Zarządu Comarch.

Comarch liderem rynku oprogramowania ERP wg raportu dziennika Puls Biznesu Jak wynika z raportu dziennika Pulsu Biznesu na temat rynku systemów ERP w 2004 r. opublikowanego 26 stycznia 2005 r. firma Comarch jest liderem rynku pod względem liczby nowych kontraktów (klientów). Wg raportu PB w ubiegłym roku zawarto 1020 nowych kontraktów, w tym 267 na system CDN XL i 15 na CDN Egeria, co stanowi globalny udział firmy Comarch na poziomie 27,6%.

Pod względem wartości i wzrostu sprzedaży (o 29%) firma Comarch zajęła trzecie miejsce. Sprzedaż sytemu CDN XL w 2004 r. zwiększyła się o ponad 70%. Obecnie na programie pracuje ponad 700 firm, m.in. Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego BUMAR, Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa W. Osadkowski, Hygienika, KREISEL. „Jestem optymistą, jeśli chodzi o sytuację polskich producentów. Przedsiębiorstwa będą kupować nowe systemy ERP(…)” komentuje na łamach dziennika Andrzej Dyżewski, właściciel biura analityczno – badawczego DiS. „Znakomite wyniki 2004 r. stanowią dowód na to, że Comarch skutecznie wzmacnia swoją pozycję lidera wśród polskich producentów systemów ERP oraz skutecznie skraca dystans do największych firm zachodnich. W 2005 roku planujemy dalsze zwiększenie naszego udziału

4

1/2005

w polskim rynku systemów ERP” - powiedział Zbigniew Rymarczyk, członek zarządu Comarch SA.

Wg raportu IDC – Polski Rynek ERP 2004 r.

Na podstawie raportu opracowanego przez dziennik Puls Biznesu (nr 18, 26.01.2005 r.) dotyczącego rynku i dostawców systemów ERP wynika, że Comarch jest liderem pod względem liczb pozyskanych Klientów w 2004 r.

AKTUALNOŚCI

CDN XL w sieci NEONET S.A. Firma NEONET S.A. w trakcie swojego dynamicznego rozwoju zaczęła borykać się z problemami nieadekwatnego do wielkości przedsiębiorstwa systemu informatycznego. Brak analiz, utrudnione raportowanie, wielokrotne wprowadzanie danych w różnych miejscach firmy stanowiło znaczną barierę dalszego jej wzrostu. Pod koniec 2004 r. po wielu miesiącach żmudnych poszukiwań i prezentacji firma wybrała nowy system informatyczny do zarządzania przedsiębiorstwem - CDN XL. Dzięki nowemu zintegrowanemu systemowi do zarządzania CDN XL struktura taka jak sieć sklepów NEONET, posiadająca wiele oddziałów i jednostek organizacyjnych, a co za tym idzie generująca dużą liczbę różnorodnych dokumentów firmowych, będzie mogła sprawnie i bezawaryjnie pracować zarówno w trybie on-line jak i off-line.

Wybrane przez NEONET oprogramowanie jest narzędziem doskonale przystosowanym do charakteru organizacji firmy i stosowanych przez nią form sprzedaży (oddziały hurtowe, sklepy detaliczne, przedstawicielstwa handlowe).

Umożliwia przy tym wykorzystanie nowoczesnych form handlu elektronicznego poprzez współpracę z systemami EDI. Dodatkowe narzędzia dają nam możliwość uzupełnia-

nia systemu o nowe funkcje niejednokrotnie niezbędne w określonych okolicznościach. Właśnie elastyczność programu jest jego fundamentalną zaletą.

Dzięki nowemu programowi nasza codzienna praca „papierkowa” zostanie w znacznej mierze zautomatyzowana.

Jednocześnie mamy gwarancję, iż ryzyko pojawiania się błędów podczas wykonywania operacji na dużych zbiorach danych czy tworzenia skomplikowanych zestawień handlowych jest minimalne. Raz wprowadzone do systemu dane pozwalają zaoszczędzić nam pracy i wysiłku, związanego z ciągłym ich uzupełnianiem czy poprawianiem. A dodatkowo posiadamy nieprzerwany dostęp do ciągle aktualizowanych danych z poszczególnych obszarów naszego przedsiębiorstwa, na wszelkich poziomach szczegółowości.

NEONET S.A. to ogólnopolska sieć 400 sklepów sprzedających urządzenia AGD RTV oferująca klientom produkty w najatrakcyjniejszych cenach. Obecność firmy w kilkuset miastach Polski gwarantuje klientom NEONETu łatwy dostęp do rozbudowanej oferty. Oprócz sklepów należących do spółki, NEONET S.A. współpracuje także ze sklepami w oparciu o umowę franszyzy lub umowę agencyjną.

Zakończono wdrożenie systemu CDN XL w firmie TERRAZYT - OKNA I DRZWI S.A. We wrześniu 2004 r po próbach wdrożenia innych systemów informatycznych Firma Terrazyt zdecydowała się na zakup Zintegrowanego Systemu Zarządzania Przedsiębiorstwem CDN XL. Od 10-ciu lat firma Terrazyt posiadała oprogramowanie, które jak na ówczesne czasy spełniało wymogi przedsiębiorstwa. Jednak firma rozwijała się, zmieniały się oczekiwania, w tym także co do oprogramowania i informatyzacji, które w obecnych czasach są podstawą funkcjonowania każdej patrzącej w przyszłość firmy. Po próbach wdrożenia innego oprogramowania we wrześniu 2004 r. firma zdecydowała się na inwestycję w system CDN XL. Zakupiony program CDN XL bardzo poważnie wpłynął na zmianę struktury organizacyjnej naszej spółki. Modułowe rozwiązanie programu pozwoliło nam na monitorowanie procesów zarządczych. Sprawą najważniejszą była redukcja kosztów zatrudnienia, która wyniosła tylko w administracji ok. 20%. Moduły Controlling i CRM, wymusiły na zarządzie spółki nowe podejście do zarządzania dotychczas stosowane intuicyjnie. Terrazyt to zróżnicowana w swej strukturze organizacja: produkcja, rozległa sieć sprzedaży, logistyka, marketing itd. Program uważamy za bardzo kompleksowy, a jednocześnie elastyczny, dostosowujący się do specyfiki firmy i branży.

Całość wdrożenia przeprowadziła firma Profisoft, zapewniając szybką i profesjonalną instalację, pomoc i szkolenia pracowników.

„Program to system otwarty, który ciągle musi się zmieniać, nasze oczekiwania jako firmy także. Jako producent wiem, że same bardzo dobre okna nie wystarczą, jeśli ich montaż będzie zły. Reasumując mogę osobiście z pełną odpowiedzialnością polecić zarówno program CDN XL jak i firmę Profisoft każdej firmie, której zależy na solidności i „świętym spokoju podczas wdrożenia.”

Firma Terrazyt działa na rynku branży budowlanej od 23 lat. Obecnie jest czołowym producentem okien w Polsce, a w regionie północno – wschodniej Polski należy także do największych pracodawców. Firma posiada rozbudowaną sieć dystrybucyjną 80 przedstawicielstw handlowych i około 400 autoryzowanych punktów dealerskich. Przedsiębiorstwo nieustannie wzbogaca ofertę produktową i handlową o nowe produkty z PCV i aluminium.

Nowoczesne Zarządzanie

5

Komunikacja CDN W dzisiejszych realiach rynkowych dostęp do sieci Internet staje się bezwzględną koniecznością - wymogiem i jednocześnie standardem XXI wieku dla przedsiębiorstw, które chcą być postrzegane jako firmy nowoczesne i stawiające na rozwój.

Komunikacja w firmie oddziałowej Dla firm wielooddziałowych istotna staje się dodatkowo konieczność zapewnienia bezpośredniej komunikacji między odległymi lokalizacjami.

Wraz z coraz atrakcyjniejszą ceną łącz rośnie zainteresowanie rozwiązaniami zmniejszającymi czas oraz zwiększającymi bezpieczeństwo dostępu do informacji znajdującej się w innym regionie kraju. Komunikacja CDN to tani dostęp do Internetu, to również łatwe i atrakcyjne cenowo połączenie wszystkich oddziałów w jedną rozległą sieć. Rozwój firmy związany z ekspansją na inne regiony kraju bardzo często oznacza konieczność otwierania odległych oddziałów, filii lub budowy sieci

sklepów. Jednocześnie powstaje potrzeba zapewnienia jednolitego dostępu do zasobów firmy: plików, dokumentów elektronicznych, poczty elektronicznej, itp. Istotny staje się dostęp, jak i bezpieczeństwo współdzielonych danych. Odpowiedzią jest budowa sieci połączeń między lokalizacjami firmy, zapewniającymi odpowiednią szybkość przesyłania danych oraz gwarantującą bezpieczeństwo przesyłanych informacji.

Klienci decydują się na zakup od operatora łączy o odpowiedniej przepustowości. Czy zakup łączy gwarantuje im osiągnięcie zamierzonego celu?

Do efektywnego korzystania z sieci zapewniającej łączność między lokalizacjami nie wystarczy zakup łączy! Potrzebujemy również

:: Komunikacja CDN to kompleksowe rozwiązanie – Klient otrzymuje gotową działającą sieć. :: Komunikacja CDN to sprawdzony system o wysokiej niezawodności, łatwy w rozbudowie, skalowany na miarę potrzeb. :: Komunikacja CDN to indywidualnie dobrany i opracowany projekt - dedykowane rozwiązanie w standardowych cenach. :: Komunikacja CDN to szybka instalacja i sprawne uruchomienie sieci. :: Komunikacja CDN to stała opieka nad siecią sprawowana przez specjalistów Comarch. :: Komunikacja CDN to gwarancja jakości usług. :: Komunikacja CDN to stała pomoc techniczna i gwarantowany serwis. :: Ko munik acja CD N to w y s o k i p oz io m b e z pie c zeńs t w a i SL A . :: Komunikacja CDN to duże oszczędności - brak konieczności inwestowania w sprzęt. Łącza operatorów w takich samych cenach jak u operatorów, zaś koszty wdrożenia znacznie niższe niż u operatorów. :: Komunikacja CDN to rozwiązanie oparte na doświadczeniach Comarch (ponad 1200 łączy). Do największych Klientów należą: Ahold, BP Polska, Eurobank, Raben Logistic, Renault Polska, Statoil, Tesco, Warta.

6

1/2005

urządzeń sieciowych o odpowiednich parametrach, potrzebujemy gwarancji bezawaryjności łącza i szybkiej reakcji serwisowej w przypadku braku połączenia. Ma to często znaczenie właśnie przy wykorzystaniu aplikacji biznesowych, gdzie bardzo często „zdalnie” pracujemy na serwerze znajdującym się na drugim końcu Polski. W tym przypadku awaria łącza oznacza dla firmy realne straty.

Odpowiedzią na te problemy jest Komunikacja CDN.

Komunikacja CDN – WAN lub VPN Informacje o bieżącej działalności firmy stanowią jej cenny zasób.

Komunikacja CDN zapewnia bezpieczeństwo połączeń, niezawodność, oraz niskie koszty utrzymania.

Pozwala na realizację usług informatycznych oraz obsługę systemów firmy w modelu on-line z gwarancją pełnej poufności przesyłania danych.

W ramach projektu Komunikacja CDN firma Comarch: :: Dokonuje analizy potrzeb i opracowuje projekt systemu, :: Dostarcza niezbędny sprzęt, :: Instaluje i uruchamia sieć, :: Zapewnia stałą opiekę specjalistów Comarch (24h na dobę, 7 dni w tygodniu), :: Gwarantuje wysoką jakość na bazie umowy SLA (Serwis Level Agreement).

Klienci mają różne potrzeby w zakresie wymagań sieci teleinformatycznej.

Dlatego Komunikacja CDN dostępna

jest w oparciu o dwie technologie: WAN oraz VPN.

Komunikacja CDN via WAN zakłada połączenie oddziałów z centralą firmy za pomocą łączy bezpośrednich zestawianych np. w technologii Frame Relay. Każdy z oddziałów połączony będzie z centralą za pomocą dedykowanego łącza z gwarancją przepustowości.

Prędkości łącz dobierane są indywidualnie w zależności od wymagań poszczególnych oddziałów, co do ilości jednoczesnych połączeń z serwerami w centrali i potrzeb aplikacji.

Komunikacja CDN via VPN zakłada podłączenie zarówno centrali firmy jak i oddziałów do sieci Internet.

Dostęp do Internetu realizowany jest z wykorzystaniem sprzętowych rozwiązań zabezpieczających sieć wewnętrzną firmy przed atakami z zewnątrz i nieautoryzowanym dostępem (FireWall). Komunikacja między oddziałami a centralą jest realizowana w oparciu o szyfrowane kanały zestawiane poprzez sieć Internet zapewniając bezpieczeństwo przesyłanych informacji.

Komunikacja CDN jest dostarczana wraz z Gwarancją Jakości Usług. Gwarancja Jakości Usług to m.in. zaawansowane mechanizmy kontroli i priorytetyzacji ruchu w sieci (QoS) zapewniające pierwszeństwo w dostępie do zasobów kluczowych aplikacji, automatyczne przełączanie na łącza zapasowe w przypadku awarii łącza podstawowego, wysoka jakość serwisu oraz usług specjalistów Comarch, regularnie dostarczane

raporty dotyczące prawidłowości działania sieci.

Dlaczego rozwiązanie Comarch?

Nowoczesne rozwiązania sieci komunikacyjnych wymagają wiedzy, doświadczenia i potencjału firmy gwarantującej niezawodność działań związanych z bieżącą pracą. Komunikacja CDN firmy Comarch to:

:: Najtańsza i najatrakcyjniejsza oferta na rynku,

:: Gwarancja dołączenia każdej obecnej oraz nowej lokalizacji – na podstawie umowy partnerskiej i wieloletniej współpracy z najważniejszymi operatorami telekomunikacyjnymi, :: Budowa systemu o wysokiej niezawodności, łatwego w rozbudowie, skalowanego na miarę potrzeb, o kosztach utrzymania dostosowanych do aktualnych potrzeb, :: Ciągły monitoring obciążenia łączy i podnoszenie lub obniżanie przepustowości – pozwala to na dopasowanie systemu do aktualnych potrzeb oraz ograniczenie kosztów utrzymania,

:: Całościowa opieka nad systemami związanymi z przesyłaniem danych, obejmująca dostawę łączy, sprzętu oraz zarządzanie i nadzór, :: Dzierżawa lub outsourcing – brak konieczności ponoszenia nakładów inwestycyjnych, :: Przejęcie pełnej odpowiedzialności za działanie sieci - odciążenie pracowników firmy, :: Dostarczanie alternatywnych rozwiązań, łączy w miarę zmian na rynku telekomunikacyjnym, :: Zapewnienie bezpiecznego styku z Internetem, :: Wysoka gwarancja dostępności systemu oraz usunięcie awarii w ciągu 4 godzin, Hot-line dostępny 24 godziny na dobę, :: Łącza awaryjne ISDN, które w przypadku awarii łączy podstawowych natychmiast przejmują transmisję danych – przerwa nie jest zauważalna dla pracowników, :: Ciągły monitoring działania systemu pozwalający na wczesne wykrywanie nieprawidłowości.

Comarch zajmuje się zgłaszaniem awarii do operatorów oraz nadzorem nad ich usunięciem.

Stroną gwarantującą działanie sieci jest Comarch, a nie operator, :: Doświadczenie Comarch: ponad 1000 dostarczonych łączy, :: Indywidualne podejście do Klienta – oferta kompleksowych usług w formie i zakresie dopasowanym do wymagań Klienta, bazujących na łączach większości znaczących operatorów telekomunikacyjnych działających w Polsce.

Ryszard Pytel, Account Manager Sprzedaż ERP Nowoczesne Zarządzanie

7

Zaopatrzenie rolnictwa w XXI wieku Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa W. Osadkowski powstało w 1990 roku. Od lat cieszy się zaufaniem rolników oraz polskich i zagranicznych dostawców. Przedmiotem działalności firmy jest sprzedaż środków produkcji dla rolnictwa: nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, nasion, pasz i dodatków paszowych, maszyn rolniczych i części zamiennych. Firma prowadzi także działalność w zakresie skupu ziarna zbóż i rzepaku, zajmuje się usługami w zakresie napraw sprzętu rolniczego i serwisowania nowych maszyn, a także oferuje bezpłatne doradztwo rolnicze. Firma zatrudnia ponad 200 osób, główna siedziba firmy znajduje się w Bierutowie a sprzedaż prowadzona jest w 12 oddziałach przedsiębiorstwa zlokalizowanych w południowo-zachodniej Polsce.

8

1/2005

Najważniejszym celem działalności jest rozwój Przedsiębiorstwa dzięki spełnianiu oczekiwań i potrzeb Klientów przez szeroko rozumianą obsługę sektora rolniczego. PZR W. Osadkowski jest firmą wyrosłą z polskich doświadczeń, której charakterystycznymi cechami są kreatywność i elastyczność. Dostrzegając nieograniczone możliwości rozwoju związane z takimi technologiami jak: informatyka, telekomunikacja, Internet, postęp biologiczny, firma zdecydowana była na wykorzystanie tych technologii, w tworzeniu nowych produktów w zakresie handlu, usług i produkcji. Na początku 2002 roku podjęto dyskusję o zastąpieniu dotychczasowych programów sprzedażowego i księgowego, jednym zintegrowanym systemem klasy ERP. Ocenie poddano rozwiązania polskie i zagraniczne. W efekcie wskazano na CDN XL jako produkt mogący sprostać wielooddziałowej strukturze firmy i jej wielobranżowej działalności. O wyborze tego rozwiązania zadecydowały m.in.: bogata funkcjonalność, wysoki stopień automatyzacji procesów biznesowych oraz możliwość obsługi oddziałów przedsiębiorstwa.

Za dodatkową zaletę systemu uznano fakt, iż CDN XL jest całkowicie polskim produktem dostosowywanym do bieżących unormowań prawnych.

Decyzję podjęto w połowie 2003 roku, w trzecim kwartale zakupiono licencje CDN XL dla 100 operatorów oraz rozpoczęto proces wdrożenia zakładając termin uruchomienia produkcyjnego na styczeń 2004 r.

Wdrożenie: Prace wdrożeniowe rozpoczęto od procesu analizy. W dokumencie zawarto wszystkie aspekty działalności firmy, z bardzo dokładnym wyszczególnieniem procesów odbywających się w poszczególnych działach firmy podzielonych według rodzaju działalności na branże. Prace nad analizą przedwdrożeniową oraz późniejsze prace wdrożeniowe, prowadzone były wspólnie przez dwa zespoły powołane przez Comarch i PZR W. Osadkowski. Podzielono je na stanowiska zajmujące się poszczególnymi działami funkcjonalnymi przedsiębiorstwa. W firmie powstał zespół „liderów” zajmujących się wdrożeniem i odpowiedzialnych za prawidłowe i zgodne z oczekiwaniami funkcjonowanie programu.

Po etapie analizy rozpoczęto proces

implementacji, konfiguracji systemu oraz szkoleń. Podstawą do weryfikacji prawidłowego funkcjonowania było prowadzenie prac testowych na specjalnie do tego celu przygotowanej bazie. Pracę operacyjną rozpoczęto w dniu 02.01.2004.

Inwestycja w korzyści Wdrożenie systemu dało nową jakość wielu działaniom w różnych obszarach firmy. System CDN XL pozwolił na uporządkowanie kartotek towarów i kontrahentów. Usprawniono procesy składania i realizacji zamówień, znacznie poszerzono i udoskonalono procesy przyznawania i kontroli wykorzystania limitów kredytowych.

Ważnym elementem stało się udoskonalenie procesu zarządzania zapasami również dzięki umożliwieniu pracy on-line wielu oddziałom przedsiębiorstwa. Skutkuje to pełną integracją danych i szybkim dostępem do scentralizowanej informacji w firmie. „Na podkreślenie zasługuje zaangażowanie i profesjonalizm zespołu wdrożeniowego Comarch, dzięki czemu skutecznie wdrożyliśmy rozwiązanie, które przynosi zakładane korzyści dla PZR W. Osadkowski.

Przekonaliśmy się że Comarch nie tylko dysponuje systemem CDN XL, ale też profesjonalną Kadrą zdolną do zidentyfikowania potrzeb Klienta i zdefiniowania ich w oferowanym systemie.”

Marek Jurkowski, Product Manager CDN XL Nowoczesne Zarządzanie

9

Atrybuty w CDN XL Szeroko rozwinięta funkcjonalność w połączeniu z możliwościami parametryzacji i konfiguracji pozwalają na dostosowanie systemu CDN XL do indywidualnych potrzeb użytkownika.

Jednym z elementów umożliwiających rozszerzenie funkcjonalności produktu pod kątem specyficznych wymagań Klienta są definiowalne atrybuty wiązane z różnymi obiektami w systemie.

Atrybuty – indywidualne informacje w systemie Do standardowych informacji o kontrahentach, towarach czy dokumentach wraz z poszczególnymi ich pozycjami można zdefiniować dowolną ilość dodatkowych parametrów - atrybutów.

Wartość atrybutów i ich funkcjonalność podnosi fakt, że mogą one być automatycznie przepisywane z obiektu na obiekt, na przykład atrybuty zdefiniowane na karcie towaru (jako integralny element tego towaru) mogą być przepisywane na dostawy, aby można je było wykorzystać przy sprzedaży i wydaniach towaru z magazynu.

Klienci zyskują dzięki temu znaczne poszerzenie możliwości ewidencjonowania i wykorzystywania dodatkowych, często bardzo indywidualnych informacji. Mogą 10

1/2005

dokładnie zdefiniować dany obiekt i wyróżnić go spośród wielu innych, znajdujących się w systemie. Tak zarejestrowane elementy mogą być wykorzystywane w dedykowanych rozszerzeniach funkcjonalnych a przede wszystkim w raportach, zestawieniach oraz w module Controllingu.

ności silnika, kolorze lakieru, dacie następnego badania technicznego itp.

Atrybuty te można zestawić w grupie - parametry samochodu. Po przypisaniu tej grupy do obiektu jakim jest dany środek trwały (samochód) – zostanie przypisany od razu komplet atrybutów.

Atrybuty – sposoby definiowania Atrybuty wykorzystywane w systemie CDN XL użytkownik definiuje samodzielnie w module: Administrator. Jeśli jest kilka atrybutów, którymi można opisać dany obiekt warto je pogrupować, a następnie do obiektu przypisać daną grupę.

Przykład: Dla środka trwałego - samochodu - mogą zostać przypisane atrybuty informujące o roku produkcji, pojem-

Jak wynika z powyższego przykładu atrybuty mogą być zdefiniowane w wybranym przez Użytkownika formacie. Może to być tekst, data, liczba lub format zaawansowany sprzyjający dużej

elastyczności atrybutu. Ponadto do danego atrybutu może zostać przyporządkowana lista wartości, które będą określały konkretny obiekt.

Lista ta może mieć charakter otwarty bądź zamknięty. Zamknięty charakter listy oznacza, że na obiekcie możliwy będzie wybór wartości atrybutu jedynie ze zbioru dostępnych opcji.

Dzieje się tak, gdy wartości dla danego atrybutu mają charakter ściśle określony, wyznaczony ustalonymi normami czy też opisany przez procedury stosowane w firmie.

Lista otwarta będzie miała zastosowanie bardziej powszechne, umożliwiając opisanie obiektu w sposób szczegółowy, w odniesieniu do konkretnej sytuacji, okoliczności itp.

Atrybut kontrahentem – kontrahent atrybutem?

Podczas dokonywania i rejestracji operacji w systemie CDN XL pomocne może się okazać powiązanie różnych obiektów między sobą.

Charakter związanych obiektów może być bardzo różny. System CDN XL umożliwia przypisanie do wybranych obiektów atrybutów w postaci innych obiektów.

W poprzednim przykładzie może zaistnieć potrzeba wskazania kontrahenta – firmy gdzie samochód jest serwisowany. Zatem dla obiektu, jakim jest środek trwały zostanie przypisany atrybut, który również jest obiektem, czyli kontrahent.

Jeszcze o rodzajach atrybutów Kartoteki kontrahentów, towarów, dokumentów, środków trwałych itd. w systemie CDN XL mają pola wymagalne i opcjonalne. Wypełnienie pól wymagalnych jest niezbędne dla zarejestrowania danego obiektu

w systemie. Użytkownik może ponadto zdefiniować dodatkową cechę (właściwość) na wybranych obiektach, która będzie musiała zostać określona, aby można było zarejestrować ten obiekt.

Takimi szczególnymi cechami są atrybuty wymagalne.

Przykład: Na kartotece omawianego już środka trwałego – samochodu – powinna być zapisana informacja o serii i numerze dowodu rejestracyjnego.

Informacja ta może być zapisywana w formie odpowiedniego atrybutu zdefiniowanego przez Użytkownika – seria i numer dowodu. Dla pewności, że numer dowodu będzie zawsze wpisywany przy rejestracji samochodu, należy nadać temu atrybutowi cechę wymagalności. Dzięki temu nie będzie możliwe zapisanie karty środka trwałego (samochodu) bez wskazania numeru jego dowodu.

Możliwe jest także nadanie danemu atrybutowi statusu atrybutu controllingowego. Na podstawie atrybutów controllingowych konstruowane są wymiary analityczne w oparciu o które możliwe jest tworzenie raportów i analizowanie danych.

Przykład: Pewna część dokumentów rejestrowanych w systemie może być związana z określoną działalnością – obsługą samochodów służbowych.

Jeśli dokumenty takie będą miały zdefiniowany odpowiedni atrybut możliwe będzie wykonanie dowolnego raportu związanego z interesującym użytkownika rodzajem działalności.

Atrybut historyczny zachowuje i umożliwia podgląd poprzednich (historycznych) wartości, jakie były z nim związane.

Przykład: Dla danego samochodu może zostać przypisany atrybut historyczny z informacją o numerze karty paliwowej.

Jeżeli karta ulega zmianie użytkownik rejestruje pod danym atrybutem jej nowy numer, ale zawsze możliwy jest podgląd zmian historycznych, czyli informacja o dotychczas związanych

z danym samochodem kartach paliwowych.

Atrybuty z życia wzięte…

Wielojęzyczne opisy produktów W obrocie towarami pochodzenia zagranicznego, czy też podczas rejestrowania transakcji międzynarodowych, atrybuty umożliwiają zapisanie cech, zdefiniowanych przez producenta danego towaru, które z różnych przyczyn powinny zostać zachowane w pisowni oryginalnej.

Siła wielojęzycznych atrybutów polega między innymi na obsłudze wszelkich możliwych stron kodowych. A zatem czemu nie mielibyśmy korzystać z cyrylicy opisując produkty.

HACCP na atrybutach HACCP (hassip) - Hazard Analysis and Critical Control Point, czyli analiza ryzyka i kontrola punktów krytycznych w produkcji spożywczej.

Zastosowanie rozwiązania opartego na atrybutach - w firmie zajmującej się skupem owoców i produkcją mrożonek - pozwoliło na opis całej ścieżki zakupu i produkcji parametrami kontroli jakości.

Szczegółowa analiza dostaw Funkcjonalność związana z automatycznym przepisywaniem atrybutów z obiektu na obiekt oraz możliwość realizacji analiz w oparciu o atrybuty znalazła zastosowanie w firmie branży rolniczej.

W trakcie dokonywania zakupu każda dostawa opisywana jest określonymi atrybutami (data świadectwa, nr świadectwa, nr partii, gatunek).

Na bieżąco dostępna jest analiza posiadanych zasobów. Ponadto wyniki badań dostawy opisywane są na wszystkich dokumentach związanych z ruchem towaru na magazynie – umożliwia to realizację odpowiednich wydruków jakości towarzyszących procesowi sprzedaży danej partii towaru pochodzącej z konkretnej dostawy.

Marek Jurkowski, Product Manager CDN XL

Nowoczesne Zarządzanie

11

Zaawansowana technologia gwarancją rozwoju Znaczący producent i dostawca mebli z drewna litego dla sieci IKEA kontroluje proces zarządzania produkcją pakietem CDN OPT!MA bazującym na Microsoft SQL Server

Firma PACYGA rozpoczęła działalność w 1991 roku. Od początku istnienia firma skoncentrowała się na branży stolarskiej. Od roku 1993 firma PACYGA rozpoczęła współpracę z koncernem IKEA w zakresie produkcji oraz eksportu artykułów meblowych do sieci sklepów IKEA na całym świecie.

Dziś obok współpracy z głównym odbiorcą naszych wyrobów, firma jest importerem szeregu detali i komponentów potrzebnych do swojej produkcji. W miarę upływu lat, dzięki dużym i odważnym inwestycjom nastąpił szybki rozwój zakładu, a co 12

1/2005

za tym idzie znaczne poszerzenie profilu produkcyjnego.

Zakład wyposażony jest w nowoczesne maszyny i urządzenia z których większość jest sterowana numerycznie. Maszyny te gwarantują wysoką jakość produktów i wydajność pracy, pracownikom zapewniają komfort i bezpieczeństwo dzięki zastosowanym w nich zabezpieczeniom, co skutkowało zajęciem III miejsca w konkursie “ PRACODAWCA ORGANIZATOR PRACY BEZPIECZNEJ” w 2003 roku w grupie dużych zakładów pracy województwa małopolskiego. Asortyment firmy

obejmuje wykonane z drewna litego brzozowego lub bukowego meble do wyposażenia łazienek i przedpokoi. Obok drewna do produkcji mebli stosowane są również detale aluminiowe, szkło hartowane, lustra.

DOS i inne ograniczenia Decyzja o zmianie istniejącego rozwiązania była podyktowana ograniczeniami w możliwościach optymalnego zarządzania firmą. Było to związane z wykorzystywaniem systemów niekompatybilnych. Do tej pory pracowaliśmy na DOS-owym programie magazynowo sprzedażo-

wym, i DOS-owym programie finansowo-księgowym, które pochodziły od dwóch różnych producentów.

Pracując w takich warunkach byliśmy zmuszeni do dublowania kontroli płatności i często podwójnej pracy w kontroli dokumentów sprzedaży.

Również planowanie i kontrolę procesu produkcji prowadziliśmy na arkuszach MS Excel. Konieczne stało się znalezienie systemu zintegrowanego, umożliwiającego składowanie danych firmy w jednym systemie. Nie bez znaczenia była też perspektywa zastosowania najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych oferowanych przez Microsoft w pakiecie Small Business Server 2003. Istotną przesłanką w podejmowaniu takich decyzji jest perspektywa utrzymania wysokiej technologii informatycznej przez najbliższe lata, a stosowanie rozwiązań Microsoft na pewno ją daje.

Bardzo dużym ograniczeniem był również brak możliwości tworzenia specyficznych zestawień i raportów tak potrzebnych w naszej firmie. Brak możliwości szybkiego analizowania danych opóźniał podejmowanie decyzji. Integracja CDN OPT!MA z pakietem Microsoft Office daje nieograniczone możliwości analityczne.

CDN OPT!MA Zaczęliśmy szukać odpowiedniego pakietu oprogramowania, które by usprawniło pracę. Nie było to łatwe zadanie. Odbyliśmy szereg spotkań, prezentacji i rozmów z producentami oprogramowania. Przy wyborze

systemu niewątpliwie główną rolę obok możliwości programu, szybkości reakcji producenta na zmieniające się przepisy prawa polskiego, stanowiła technologia rozwiązania, która miała być nowoczesna.

Poważnym atutem była możliwość wykorzystania i wpisania w system kompletacji CDN OPT!MA naszego procesu produkcji i tym samym uchwycenie poszczególnych jej etapów. Nie bez znaczenia była również właściwość systemu pozwalająca śledzić drogę elementów od zamówienia aż do końcowej kompletacji na paletach i prowadzenie ścieżki importu i exportu w walutach.

Wybrany został pakiet CDN OPT!MA firmy Comarch SA z Krakowa, oparty na bazie danych Microsoft SQL Server 2000.

CDN OPT!MA to nowoczesny, zintegrowany system do zarządzania odpowiadający potrzebom małych firm. W skład systemu wchodzą moduły: Faktury, Magazyn, Kasa/Bank, CRM, Księga Handlowa, Księga Podatkowa, Środki Trwałe, Płace i Kadry, Analizy.

Wysoka integracja modułów pozwala na zmniejszenie czasochłonności obsługi systemu. Dokument raz wprowadzony do systemu jest prowadzony i śledzony przez nasze działy.

Moduł CDN OPT!MA Księga Handlowa pozwolił na prowadzenie szczegółowej i przejrzystej księgowości, zgodnej z obowiązującymi przepisami, a dzięki niemu znacznie

przyspieszyliśmy system księgowania dokumentów. Natomiast opracowane wzorce księgowań ułatwiają pracę księgowego oraz automatyzują sporządzanie wymaganych przez polskie prawo deklaracji.

Moduł Analiz daje przejrzysty obraz sytuacji ekonomiczno - finansowej firmy. Umożliwia szybki dostęp do informacji tak ważnych w procesie podejmowania decyzji dzięki różnorodnym zestawieniom i raportom, prezentowanym również w postaci dynamicznych wykresów.

Wszystkie instalacje pakietu CDN OPT!MA, analizy procesu produkcji i wpisanie ich w architekturę systemu oraz szkolenia pracowników przeprowadził jeden z Partnerów Comarch - firma GRAFKOM Systemy Komputerowe z Wadowic. Ciekawą i unikatową cechą którą wykorzystano przy wdrożeniu pakietu była kompletacja kaskadowa, obrazująca proces produkcji i dająca węzły kontrolne do systemu ISO 9001. „Było to ciekawe i duże wdrożenie, które przy zaangażowaniu ambitnych i kompetentnych pracowników firmy PACYGA można było realizować przy równoległym działaniu starych systemów” - komentuje szef firmy GRAFKOM. Główna baza danych pakietu CDN OPT!MA - Microsoft SQL Server - zainstalowana jest na serwerze firmy IBM z procesorem INTEL Xeon.

Serwer wyposażony jest w 3 dyski o pojemności 9,1GB każdy oraz technologię RAID 6i. Komputer ma 512MB pamięci RAM. Dzięki CDN OPT!MA znaleźliśmy się w zupełnie innej sytuacji.

Praca na systemie jest intuicyjna, a funkcjonalność spełnia wszystkie oczekiwania.

Kupując Program CDN OPT!MA pracujący w oparciu o Microsoft SQL Server, otrzymaliśmy nie tylko nowoczesne rozwiązanie stale aktualizowane do zmieniających się przepisów, ale przede wszystkim sprawną obsługę serwisową i możliwość korzystania z hot-line.

Myślę, że mogę polecić pakiet innym firmom. Jest to zaawansowana technologia, która umożliwia rozwój naszej firmy.

Krzysztof Pacyga, Właściciel Firmy PACYGA Import-Eksport Nowoczesne Zarządzanie

13

Rozrachunki w małej firmie Początek lat 90. stanowiący koniec epoki gospodarki centralnie sterowanej zaowocował eksplozją przedsiębiorczości wśród Polaków.

Firmy powstawały jak grzyby po deszczu. Zwykle były to małe, rodzinne przedsiębiorstwa, oparte na niskim kapitale. Przed nowo powstałymi firmami otwarły się praktycznie nieograniczone możliwości rozwoju, a intensywny wzrost gospodarczy powodował gwałtowne poszerzanie się rynku. Pomimo stale rosnącej liczby podmiotów gospodarczych, rynek wciąż był daleki od nasycenia.

Przedsiębiorcom, którym przyszło prowadzić firmę w takim otoczeniu gospodarczym do sprawnego zarządzania wystarczał notes, kalkulator, druki faktur i książka do prowadzenia księgowości.

Sytuacja taka nie trwała jednak długo. W miarę jak firmy rozwijały się, wchodziły na nowe rynki oraz zwiększały zatrudnienie, przedsiębiorcom coraz trudniej było nimi zarządzać. Procesy zachodzące w firmach zaczęły wymykać się spod kontroli. Właściciele firm coraz częściej odczuwali potrzebę wsparcia własnych działań nowoczesną technologią. W sukurs przyszły im firmy informatyczne, które dostrzegając 14

1/2005

rosnące zapotrzebowanie na systemy wspierające zarządzanie przedsiębiorstwem, dostarczyły odpowiednich narzędzi, niezbędnych do nowoczesnego prowadzenia biznesu.

Okiełznanie nieuporządkowanych procesów biznesowych za pomocą systemów informatycznych dało przedsiębiorcom wymierne korzyści.

Systemy te odciążały ich w codziennych działaniach administracyjnych.

Pozwoliły zautomatyzować wiele powtarzalnych czynności, takich jak: generowanie dokumentów handlowych i magazynowych, przelewów, deklaracji podatkowych, list płac oraz umożliwiły rejestrację zdarzeń gospodarczych zachodzących w firmie.

Podmioty gospodarcze, które w tamtym okresie potrafiły dostosować się do zmian w otoczeniu rynkowym, w większości przypadków osiągnęły sukces, do którego w znacznym stopniu przyczyniła się decyzja o zainwestowaniu w systemy informatyczne. Szybko okazało się jednak, że dostępne rozwiązania informatyczne nie przystają do ówczesnych realiów.

Wraz ze stopniowym nasycaniem się rynku oraz ciągłym wzrostem ilości podmiotów gospodarczych, warunki gospodarowania

stawały się coraz trudniejsze. Rosła konkurencja, a wejście naszego kraju do struktur Unii Europejskiej z jednej strony otworzyło przed firmami nowe możliwości, z drugiej jednak spowodowało zaostrzenie walki konkurencyjnej oraz wzrost wymagań stawianych przed podmiotami gospodarczymi. Rosnąca konkurencja wymusiła nową jakość pracy firm.

Przedsiębiorcy w starciu z zaistniałą sytuacją rynkową zostali zmuszeni do poszukiwania rozwiązań dających im przewagę konkurencyjną na rynku.

Rozwiązaniami takimi okazały się programy zintegrowane. Początkowo, z uwagi na ich wysokie koszty, były wykorzystywane wyłącznie przez średnie i duże firmy, jednak w miarę upowszechniania się nowoczesnych technologii stały się dostępne również dla firm małych.

Programy zintegrowane stanowią nową generację oprogramowania.

Praca na jednej, spójnej bazie danych pozwala eliminować błędy, optymalizować czas pracy związany zarówno z wprowadzaniem dokumentów jak również ich odszukiwaniem, a także uzyskiwaniem informacji zgromadzonych w systemie. Umożliwia przeprowadzanie wszechstronnych analiz danych znajdujących się we wszystkich modułach (handel, księgowość, kadry, płace). Programy takie cechuje zasada mówiąca, że dokumenty wprowadzane są tylko jeden raz. Wszyscy operatorzy działający na programie zintegrowanym mają na bieżąco, oczywiście w ramach przyznanych im uprawnień, dostęp do całości danych.

Tym samym odchodzi w zapomnienie epoka przesyłania plików z danymi pomiędzy programami obsługującymi poszczególne działy firmy. Przestaje istnieć problem podwójnego rozliczania rozrachunków oraz ich niespójności jakie mogły występować pomiędzy programami handlowymi a księgowymi.

Do programów zintegrowanych, przeznaczonych dla małych firm należy CDN OPT!MA. Jest to pierwszy, z dostępnych na rynku programów, który oprócz funkcjonalności cechującej standardowe systemy do zarządzania firmą odpowiada na nowe potrzeby przedsiębiorców.

Pozwala sprawnie i bezpiecznie ewidencjonować zdarzenia gospodarcze i znacznie ułatwia kontrolę płynności finansowej firmy. Płynność finansowa wydaje się być jednym z ważniejszych elementów odzwierciedlających kondycję finansową firmy. Świadczy o tym już sama jej definicja. Jak podaje Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna, “Kryterium płynności finansowej jest jednym z podstawowych kryteriów oceny działalności przedsiębiorstwa: niska płynność (brak płynności) świadczy o utracie lub wysokim prawdopodobieństwie utraty przez przedsiębiorstwo zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Ryzyko z tego tytułu obciąża kontrahentów przedsiębiorstwa, a w dłuższym okresie może prowadzić do jego upadłości. Wysoka płynność oznacza z kolei zamrożenie nadmiernie wysokich własnych kapitałów w finansowaniu bieżącej działalności i niemożność zwiększenia

ich zyskowności przez efektywne wykorzystanie obcych kapitałów, co może mieć niekorzystny wpływ na rentowność przedsiębiorstwa”.

Utrzymanie płynności finansowej na odpowiednim poziomie jest istotne zarówno z punktu widzenia dużej jak i małej firmy. Skutecznym narzędziem do nowoczesnego zarządzania płynnością finansową w małej firmie jest program CDN OPT!MA, a w szczególności moduł Kasa/Bank tego systemu.

Moduł ten stanowi centralne miejsce programu. Gromadzone w nim są wszystkie informacje o przepływie strumieni finansowych w przedsiębiorstwie. W jednym miejscu znajdują się zapisy dotyczące zobowiązań oraz należności. Niezwykle cennym elementem tego modułu jest preliminarz płatności, który umożliwia prognozowanie przepływu środków pieniężnych w firmie i kontrolowanie wspomnianej płynności. Bogata funkcjonalność preliminarza pozwala na wszechstronną analizę finansów, m.in. za wybrany okres, dla wskazanej formy płatności i miejsca przechowywania (kasy i konta bankowe), dla wybranego dłużnika. Do preliminarza trafiają informacje o rozrachunkach z pracownikami, dostawcami i odbiorcami. Wielką zaletą rozrachunków wydzielonych poza moduły handlowy i księgowy, jest swobodny dostęp do nich zarówno dla pracowników działu handlowego, jak i księgowości.

Zastosowanie takiego podejścia daje możliwość odciążenia działu księgowego od obowiązku prowadzenia rozrachunków. Pozwala na bieżące ich rozliczanie na dokumentach, bez konieczności dokonywania rozrachunków na kontach księgowych.

Dzięki temu, że rozrachunki znajdują się w systemie w jednym miejscu, zgrupowane w oddzielnym module zintegrowanym z całością programu, przestaje występować konieczność ich uzgadniania pomiędzy programem księgowym a handlowym, jak ma to miejsce w firmach wykorzystujących tradycyjne oprogramowanie.

Przedsiębiorstwa używające standardowych programów charakteryzuje ponadto typowy model pracy, gdzie kontrola finansów firmy związana jest z cyklem podatkowym.

Program CDN OPT!MA stworzony został z myślą o przedsiębiorcach i jest przeznaczony dla nich, nie zaś dla

urzędów, a co za tym idzie zastosowano w nim rozwiązania uwzględniające oczekiwania przedsiębiorców w tym zakresie. Dlatego też rozrachunki rejestrowane w programie CDN OPT!MA mogą być prowadzone w sposób ciągły, umożliwiając m.in. wykonanie symulacji zobowiązań podatkowych czy kontrolę aktualnych informacji o zobowiązaniach kontrahentów w dowolnym momencie miesiąca. Zintegrowanie programu CDN OPT!MA zapewnia handlowcom stały dostęp do informacji o stanie rozliczeń z klientami, pomaga tym samym w podejmowaniu decyzji o dalszej obsłudze lub formie rozliczeń pomiędzy podmiotami. Bieżąca znajomość rozliczeń jest niezwykle istotna dla codziennej pracy firmy.

Moduł Kasa/Bank to nie tylko narzędzie służące do sprawnego i prostego rozliczania płatności oraz generowania takich dokumentów jak ponaglenie zapłaty czy potwierdzenie salda, to przede wszystkim narzędzie do kontroli i planowania finansów firmy. Program zawiera Kalendarz informujący o tym, gdzie w danym momencie znajdują się środki pieniężne oraz wskazujący kierunek i planowany termin ich przepływu.

Kalendarz umożliwia planowanie przychodów i wydatków, a tym samym kontrolę płynności finansowej.

W prosty sposób można za jego pomocą sprawdzić przewidywany, zgodnie z terminami płatności, stan kasy na wybrany dzień. Tym samym planowanie jakichkolwiek działań finansowych, zakupów czy inwestycji pozostaje kwestią odpowiednich decyzji i dopilnowania terminowej realizacji płatności.

Wykorzystanie w codziennej pracy małej firmy programu wspierającego zarządzanie, przestało sprowadzać się do rejestracji zdarzeń gospodarczych i rozliczeń skarbowo-podatkowych.

Nowoczesne rozwiązania, do których należy CDN OPT!MA pozwalają przedsiębiorcy skupić uwagę na pomnażaniu kapitału firmy, a nie na operacjach administracyjnych.

Program CDN OPT!MA służy rozwoju firmy a nie jej trwaniu na rynku.

Kinga Szewczyk, Product Manager CDN OPT!MA

Nowoczesne Zarządzanie

15

TIPS & TRICKS

Tips&Tricks W definicji warunku schematu księgowego do księgowania Kasy/Banku wykorzystujemy składnie clarion’owe, nie sql’owe.

Przykładowo: aby zbudować warunek odwołujący się do konta przeciwstawnego zaczynającego się od cyfry 4, wpiszemy w filtrze: sub(KAZ_kontoprzec,1,1)=’4’ , a nie: KAZ_KontoPrzec like ‘4%’ Prawidłowa pozycja schematu księgowań powinna wyglądać:

Kiedy w pozycji zestawienia księgowego odwołujemy się do funkcji kont zaczynających się np. od cyfry 4 z cyfrą 6 jako ósmy znak w ciągu numeru konta, zastosujemy wyrażenie, np: ODT(‘4??????6*’) Znak zapytania to dowolny znak występujący w numerze konta, gwiazdka oznacza, że po cyfrze 6 może znajdować się dowolny ciąg znaków.

16

1/2005

Zaokrąglenia w pozycjach do księgowania okresowego wyliczamy poprzez wykorzystanie funkcji ROUND. Jeśli ma nastąpić zaokrąglenie do pełnych dziesiątek groszy to piszemy: ROUND(wyrażenie, 0.1).

Jeśli do pełnych złotych piszemy: ROUND(wyrażenie, 1). Na przykład (zaokrąglenie do pełnych 10 groszy): ROUND(ODT(‘411-02-2’), 0.1).

CDN XL posiada funkcjonalność wirtualnych numerów rachunków bankowych. W celu korzystania z obsługi wirtualnych numerów rachunków należy: :: Dla rejestru bankowego wybrać opcję: Identyfikacja wirtualnych numerów rachunków, :: Wpisać numer kierunkowy banku (22222222) i identyfikator rachunku(3333), :: Jeżeli do dokumentu zostanie przypisany taki rejestr bankowy, to na wydruku takiego dokumentu pojawi się indywidualny numer w postaci 11 22222222 3333000009999955, gdzie 0000099999 to numer kolejny kontrahenta, 55 – wewnętrzna suma kontrolna ciągu 0000099999, 11 – suma kontrolna

całego numeru, wyliczona zgodnie ze standardem NRB, :: Przy imporcie wyciągu bankowego z pliku, w którego strukturze znajduje się pole: Subkonto – identyfikator kontrahenta, system przypisze kontrahenta do importowanej operacji.

Formatka elementu transakcji.

Klawisze TAB lub ENTER wybrane po wpisaniu dowolnego ciągu znaków w polu nazwa towaru formatki elementu transakcji, powodują wyświetlenie listy towarów zawierających wpisany ciąg znaków. Poniżej przykład:

TIPS & TRICKS

CDN OPT!MA - Moduł Księgowość - Jak inicjalizować zapisy BO na podstawie preliminarza i kasy?

Inicjalizacja zapisów na podstawie preliminarza i kasy jest dostępna, gdy: :: w konfiguracji jest zdefiniowany jeden okres obrachunkowy; :: dodajemy pierwszy dokument BO; :: płatność w preliminarzu lub kasie: - ma datę wcześniejszą niż początek okresu obrachunkowego, - stan dokumentu w preliminarzu jest „Do realizacji”, - zapis ma podane konto przeciwstawne BO, które jest kontem rozrachunkowym i słownikowym.

CDN OPT!MA - Moduł Kadry i Płace - Jak wyfiltrować listę pracowników pracujących na wybranym stanowisku?

System CDN OPT!MA posiada na każdej liście możliwość określenia dodatkowego filtra Użytkownika - np. za pomocą tak zwanego filtra zaawansowanego. Tworzenie takiego filtra wspomagane jest poprzez konstruktor filtra. Największe możliwości daje w tym przypadku użycie filtra SQL i jest on najczęściej wykorzystywany do tworzenia takich filtrów.

Poniżej przedstawiamy ciekawy filtr, który może być pomocny w codziennej pracy.

Na liście pracowników w menu Kadry/Płace -> Kadry, w konstruktorze filtra, na zakładce “Zaawansowane”, w polu “Filtr SQL” należy wpisać: exists (select 1 from cdn.pracetaty where pri_praid=pre_praid and ?@S40|Stanowisko: = PRE_ETAStanowisko and ?@D17|Data:{Today()} between pre_dataod and pre_datado) W wyniku zadeklarowania w zapytaniu parametrów przed odfiltrowaniem pojawi się pytanie o stanowisko.

Do wyżej przedstawionego filtra dodajemy parametr dynamiczny, uzyskamy w ten sposób możliwość wybrania stanowiska z listy wyboru: @PAR ?@R(select ID=DKM_DkmId, DKM_Nazwa from CDN.DaneKadMod where DKM_Rodzaj=1 order

by DKM_Nazwa)|Stanowisko|&Stanowisko:REG= @? PAR@ exists (select 1 from CDN.PracEtaty where PRI_PraId=PRE_PraId and PRE_ETAStanowisko= ??_Q_RES2_Stanowisko and ?@D17|Data:{Today()} between PRE_DataOd and PRE_DataDo)

produktów, posiada tylko składniki na część produkcji. Firma chce zrealizować produkcję w tej części, na którą wystarczają zgromadzone składniki.

Powstaje pytanie: jak wyznaczyć możliwie największą do wyprodukowania ilość produktów z posiadanych składników?

Powyższy problem możemy rozwiązać zaznaczając w konfiguracji firmy, w gałęzi “Magazyn\Parametry” parametr “Kontrola ilości składników na elemencie PWP - (dla rezerwacji)”.

Jeżeli przy tak załączanym parametrze wystawimy dokument PWP (Kompletacja - przyjęcie produktów) na pełną ilość wynikającą ze zlecenia produkcyjnego, program przy zapisie dokumentu do bufora, przeanalizuje potrzebne do wyprodukowania ilości składników. W przypadku braku składników na całą, zadeklarowaną do produkcji ilość, program zaproponuje i wykona podział dokumentu produkcyjnego na dwa dokumenty.

Pierwszy z nich będzie zawierał ilość produktów, którą można wyprodukować z posiadanych składników.

Drugi dokument będzie zawierał ilość produktów do produkcji, dla których zabrakło składników. Pierwszy z dokumentów możemy w takim wypadku zatwierdzić na trwałe, co przychoduje nam odpowiednią ilość produktów na magazyn, a drugi z dokumentów możemy dopiero zatwierdzić po uzupełnieniu braków składników.

Po załączeniu filtra pojawia się pytanie o stanowisko w postaci listy wyboru.

CDN OPT!MA - Moduł Magazyn - Jak wykonać produkcję częściową?

Załóżmy, że firma produkcyjna dostała zlecenie produkcyjne na pewną ilość produktów. Na obecną chwilę firma nie posiada pokrycia w składnikach do produkcji na całą zamówioną ilość Nowoczesne Zarządzanie

17

TIPS & TRICKS

Tips&Tricks

CDN Klasyka Księga Handlowa - Jak zaimportować zapisy rejestru VAT z poprzedniego roku?

Import dokumentów z rejestru VAT wprowadzonych do rejestrów w grudniu 2004 i mających podatek VAT zakwalifikowany do deklaracji w nowym roku jest możliwy z poziomu menu funkcji specjalnych.

Należy go wywołać kombinacją klawiszy Ctrl+I. Import BO dla kont rozrachunkowych dekretami nierozliczonymi lub według planu kont pozwala zaimportować nierozliczone dokumenty z rejestrów VAT z roku poprzedniego wraz z informacjami o płatnościach.

Wystarczy w parametrach importu zaznaczyć klawiszem Tab opcję „Dokumenty dla metody kasowej i zestawień płatności”. Można dzięki temu sporządzić wydruk dokumen-

18

1/2005

tów według płatności potrzebny do obliczenia deklaracji VAT-7.

CDN Klasyka Jak przyspieszyć wydruki w przypadku programów DOS-owych?

W programach z linii CDN Klasyka czasami spotykamy się z opóźnieniem wydruku z programu.

Po wysłaniu wydruku następuje długa przerwa (około 60–90 sekund) zanim drukarka zaczyna drukować, pomimo że nie ma żadnego innego zadania w kolejce wydruków, a komputer, do którego podłączona jest drukarka nie jest zajęty innymi procesami. Takie samo zachowanie występuje przy użyciu komendy Print Screen.

Przyczyną takiego opóźnienia jest to, że program DOS-owy nie zamyka kanału drukarki po wysłaniu wydruku.

Windows’95/98 automatycznie zamyka kanał drukowania, ale dopiero po 45 sekundach przy ustawieniach domyślnych. Aby rozwiązać zaistniały problem należy dodać lub zmienić istniejące linie w pliku konfiguracyjnym systemu: Sekcja [Network]: PrintBufTime=10 Sekcja [IFSMGR]: PrintBufTime=10 Powyższe wartości są podane w sekundach, można więc dobrać je doświadczalnie, tak aby komunikacja przebiegała prawidłowo.

Wprowadzenie powyższych poprawek spowoduje, że praca z programem stanie się znacznie szybsza.

Zespół CDN XL, CDN OPT!MA, CDN Klasyka

Power Club IBM XL Pod koniec drugiego kwartału 2004 roku wspólnie z firmą IBM uruchomiliśmy „Power Club IBM XL”. Fundamentalnym założeniem programu było kompeksowe zaopatrzenie naszych Klientów w najlepsze oprogramowanie do zarządzania oraz markowe serwery IBM w rewelacyjnych cenach. Dzięki specjalnym warunkom zakupu, Klient Comarch nabywając System CDN XL, mógł zakupić markowe serwery w cenach ok. 30% niższych od cen rynkowych IBM. Do końca pierwszego kwartału 2005 roku w ofercie były dostępne serwery x235, posiadające możliwość rozbudowy do 2 procesorów oraz czteroprocesorowe serwery x255. Od drugiego kwartału tego roku oprócz serwerów x255 do Oferty Power Club IBM XL zostały wprowadzone nowoczesne dwuprocesorowe serwery IBM serii x236.

Zgodnie z oczekiwaniami Power Club IBM XL spełnił wszystkie założenia i dostarczył naszym Klientom markowy i niezawodny sprzęt firmy IBM. Wysoka jakość, rozszerzony serwis gwarancyjny z czasem naprawy 24 godziny, redundantne zasilanie, krótkie czasy dostaw - to atuty, które oprócz rewelacyjnej ceny pomagały naszym Klientom w podjęciu właściwej decyzji. Spośród kilkudziesięciu zadowolonych Klientów Programu poniżej krótko prezentujemy trzy wybrane firmy obsługiwane przez Złotego Partnera

Comarch – firmę Insoft Consulting Sp. z o.o. z Gdyni. Insoft Consulting to firma doradcza, specjalizująca się w kompleksowej obsłudze informatycznej przedsiębiorstw. Posiada szerokie kompetencje wdrożeniowe zarówno w zakresie systemu CDN XL, jak i systemu CDN OPT!MA. Krakowskie Zakłady Wyrobów Papierowych Trefl - Kraków Sp. z o.o. Oddział Gdynia ul. Kontenerowa 25, 81-155 Gdynia, www.trefl.com.pl KZWP Trefl - Kraków Sp. z o.o. to czołowy producent kart do gry i kopert. Krakowskie Zakłady Wyrobów Papierowych powstały w roku 1947 jako przedsiębiorstwo państwowe.

Firma w roku 1997 została sprywatyzowana i zmieniła nazwę na KZWP Trefl - Kraków Sp. z o.o. Od tego okresu rozpoczęła kolejne inwestycje: zmodernizowała produkcję kopert, wprowadziła maszyny offsetowe do nadruków. Od roku 1999 firma mocno inwestuje w produkcję kart do gry.

Maszyny i urządzenia zakupione do zakładu stawiają KZWP Trefl - Kraków Sp. z o.o. w gronie najnowocześniejszych producentów w Europie. Nowe możliwości i wysokie standardy wykonania zaowocowały rozpoczęciem współpracy z dużymi odbiorcami produktów „karcianych” na świecie.

Europlazma Serwis Grupa Stocznia Gdynia Sp. z o.o. ul. Czechosłowacka 3, 81-969 Gdynia

Europlazma Serwis Grupa Stocznia Gdynia Sp. z o.o. jest firmą należącą do grupy Stocznia Gdynia S.A. Firma powstała w wyniku restrukturyzacji Stoczni Gdynia. Obecnie zajmuje się obsługą dźwigów, suwnic, urządzeń do cięcia blach oraz serwisem urządzeń spawalniczych na potrzeby Stoczni Gdynia S.A., jak również świadczy usługi „na zewnątrz grupy”.

Przedsiębiorstwo Usługowo-Transportowe „OL-TRANS” Olgierd Hewelt, Mrzezino, ul. Lipowa 6, 84-123 Połchowo, www.ol-trans.com.pl Przedsiębiorstwo Usługowo-Transportowe „OL-TRANS” zostało założone w 1990 roku. Specjalizuje się w wykonywaniu prac ziemnych, drogowych, rozbiórkowo-wyburzeniowych a także świadczeniu usług transportowo-sprzętowych na terenie całego Kraju. Firma zajmuje się także dostawą szerokiej gamy klas betonów oraz różnych frakcji kruszyw. W ostatnich latach przedsiębiorstwo poszerzyło swoją działalność o wykonywanie terenów zielonych, a także prac sieciowych wodno-kanalizacyjnych oraz uruchomiło produkcję prefabrykatów betonowych i hurtownię materiałów budowlanych. Firma stale się rozwija i obecnie należy do liczących się w branży transportowo-budowlanej Województwa Pomorskiego.

Nowoczesne Zarządzanie

19

ABC Technologii – Kryptografia Żyjemy w Sieci. Niektórzy jeszcze pewnie pamiętają czasy, kiedy sieć nie sięgała poza obszar budynku w którym się znajdowaliśmy.

A pewnie są i tacy, którzy pamiętają czasy pojedynczego komputera. „Mamy w firmie komputer” – mawialiśmy. Był on często trzecim po telefonie i faksie urządzeniem elektronicznym wspomagającym pracę firmy. Ale w odróżnieniu od telefonu i faksu nie służył do komunikacji tylko do obliczeń (najczęściej podatków).

Czasy się zmieniły.

Dzisiaj komputer staje się uniwersalnym komunikatorem. Oczywiście może działać jak telefon (np. poprzez Skype – www.skype.com) albo jak faks, ale dzięki komputerom wdrażamy zupełnie nowe formy komunikacji. Poczta elektroniczna (email) zaczęła sukcesywnie wypierać komunikację faksową.

A to jest dopiero początek… O ile email wymaga interakcji człowieka, to coraz częściej mamy do czynienia z sytuacją, w której wiadomości 20

1/2005

wędrujące przez Internet są tworzone automatycznie przez programy komputerowe i z drugiej strony są automatycznie odczytywane przez inne programy komputerowe, bez ingerencji człowieka. I na bazie tych wiadomości wykonywane są konkretne działania oraz podejmowane (w mniej lub bardziej automatyczny sposób) decyzje biznesowe.

Pełna automatyzacja, błyskawiczna komunikacja… niestety (a może i na szczęście) zaczynamy dostrzegać

również jakie ta technologia niesie niebezpieczeństwa.

I co ciekawe – nie są to niebezpieczeństwa nowe, tylko (być może za sprawą nagłaśnianych w mediach przypadków) jakoś bardziej zaczynamy sobie zdawać sprawę z ich istnienia. Z pomocą przychodzi nam tutaj kryptografia, która najogólniej rzecz ujmując jest zbiorem technologii pozwalających na realizację czterech zasadniczych

postulatów związanych z bezpieczną komunikacją: :: Poufność informacji (ang. confidentiality). Chcemy aby wiadomość wysłana przez nas do odbiorcy nie dostała się w niepowołane ręce, a nawet jeśli tak się stanie, to żeby ktoś, kto przechwyci taką wiadomość, nie mógł jej odczytać. W tym celu stosujemy szyfrowanie wiadomości. Treść wiadomości jest poddana procesowi szyfrowania (tu mamy całą mnogość algorytmów i technik, o których później), następnie zaszyfrowaną wiadomość przesyłamy dostępnym kanałem transmisyjnym (modem, Internet, sieć bezprzewodowa itp., nawet tradycyjna dyskietka wysłana posłańcem), a odbiorca deszyfruje wiadomość, po czym może ją odczytać. Dzięki szyfrowaniu ktoś, kto przejmie wiadomość zanim dotrze ona do adresata, nie może jej odczytać. :: Autentykacja (ang. authentication). Odbiorca wiadomości musi być pewien, że jej nadawca jest prawdziwy. Musi mieć mechanizm pozwalający na sprawdzenie, czy wiadomość, którą otrzymał, pochodzi rzeczywiście z autentycznego a nie fikcyjnego źródła. Podobnie nadawca wysyłając wiadomość musi być pewien, że wysyła ją do rzeczywistego, a nie fikcyjnego adresata. Wzajemna autentykacja (ang. mutual authentication), to bardzo istotne zagadnienie. Protokół wzajemnej autentykacji stosujemy w życiu bardzo często. Idziemy do banku wpłacić pieniądze. Bank żąda od nas dokumentu tożsamości (potwierdza naszą autentyczność). A jak my potwierdzamy autentyczność banku? No… powiecie, to oczywiste… ten budynek zawsze tu stał, bank zawsze się w nim mieścił itd.

Z bankomatem jest już trudniej.

Wkładamy kartę do bankomatu.

Karta wraz z PINem potwierdza naszą autentyczność względem banku. Ale skąd wiemy, że bankomat jest prawdziwy?

Bo zawsze tu stał, tak? W sumie, jeśli wypłaci nam pieniądze to pytanie nie ma znaczenia. Ale

Wiadomość jawna

Wiadomość zaszyfrowana

Wiadomość jawna

Podpisaliśmy

„Axcv;5bmEseTfid3)fGs mWe#4^,sdfMwir3:dkj eTsY8R\s@Iq3%’

Podpisaliśmy

kontrakt z Pentagonem

kontrakt z Pentagonem

DESZYFROWANIE

SZYFROWANIE

Klucz symetryczny

jeśli jesteśmy w nowym miejscu (np. wylądowaliśmy samolotem na lotnisku w Bangkoku), wkładamy kartę do czegoś, co przypomina bankomat, podajemy PIN… i okazuje się że nie dość, że nie wypłaca nam pieniędzy, to na dodatek nie chce oddać karty? Podmiana bankomatów jest dość powszechnym przestępstwem, na które nabiera się wiele osób i tak naprawdę nie ma dobrej metody obronienia się przed takim rodzajem ataku (tak, to jest atak w takim samym znaczeniu jak atak na serwer WWW!). Kryptografia pomaga nam rozwiązać problem autentykacji – o tym jak – w następnych odcinkach. :: Integralność (integrity).

Odbiorca wiadomości musi mieć mechanizm pozwalający zweryfikować, że otrzymana wiadomość nie została zmieniona w trakcie przesyłania – intruz nie powinien móc podmienić

pierwotnej wiadomości na fałszywą. To jest bardzo ciekawe zagadnienie. Poufność uzyskana dzięki szyfrowaniu daje nam pewność, że nikt niepowołany wiadomości nie odczyta. Ale to wcale nie jest równoznaczne z bezpieczeństwem, bo nawet jeśli intruz nie odczyta wiadomości, to może (teoretycznie) próbować podłożyć nam inną.

Na przykład taka faktura – trafia do księgowości, a po drodze ktoś zmienia numer konta na które ma być dokonana płatność. System automatycznie płaci wysyłając polecenie do banku i wszystko jest OK, tylko pieniądze płyną na inne konto… :: Niezaprzeczalność (nonrepudiation). Sprowadza się do tego, żeby nadawca nie był w stanie w przyszłości zaprzeczyć faktu wysłania wiadomości.

Powyższe wymagania są kluczowe dla interakcji między komputerami i są bardzo analogiczne do interakcji

Wiadomość jawna

Wiadomość jawna

Wiadomość zaszyfrowana

Podpisaliśmy kontrakt z

„Axcv;5bmEseTfid3)fGs mWe#4^,sdfMwir3:dkj eTsY8R\s@Iq3%’

Pentagonem

SZYFROWANIE

Klucz publiczny odbiorcy

Podpisaliśmy kontrakt z Pentagonem

DESZYFROWANIE

Różne klucze

Klucz prywatny odbiorcy

Nowoczesne Zarządzanie

21

między ludźmi. To, że ktoś jest tym, za kogo się podaje, że czyjeś dokumenty (dowód, prawo jazdy) są ważne, że dokument podpisany przez określoną osobę faktycznie od niej pochodzi… Na początek zajmijmy się zagadnieniem szyfrowania wiadomości w celu zapewnienia poufności informacji. Do zaszyfrowania wiadomości potrzebujemy użyć algorytmu szyfrującego (nazywanego też szyfrem). Szyfr pozwala na wykonanie akcji szyfrowania (czyli zamiany wiadomości jawnej w wiadomość zaszyfrowaną) i deszyfrowania (czyli odwrotnie – zamiany wiadomości zaszyfrowanej w jawną). Historycznie (w czasach Cesarstwa Rzymskiego i wcześniej) stosowano utajnione algorytmy szyfrujące, niemniej obecnie nie możemy się na takim podejściu opierać. Fundamentalnym zagadnieniem jest bezpieczeństwo algorytmu. Algorytm szyfrujący musi być jawny, szeroko znany i stosowany.

Tylko wtedy możemy być pewni, że działa bezpiecznie. To tak jak z konstrukcją zamka do drzwi. Żaden z producentów markowych zamków antywłamaniowych nie ukrywa ich konstrukcji – wręcz przeciwnie – pokazują szczegóły konstrukcyjne, żeby przekonać nabywców o ich solidności. I podobnie jak w zamkach, w przypadku szyfrów bezpieczeństwo opieramy na kluczach.

Konstrukcja algorytmu (zamka) jest jawna, matematycznie udowodniona jest jego poprawność. Klucz (w tym jego długość, czyli ilość kombinacji ząbków i dziurek) decyduje o tym, kto

22

1/2005

może zamek otworzyć i jak trudno jest się do niego włamać.

Transmisję szyfrowanych wiadomości możemy sobie wyobrazić w następujący sposób. Piszemy tajny list do Cioci. Wkładamy list do metalowej skrzyneczki zamykanej na kłódkę. Kłódkę zamykamy kluczem i przesyłamy całość do Cioci.

Ciocia posiada klucz do naszej kłódki, otwiera ją i wyjmuje list. Tak właśnie działa każdy symetryczny algorytm szyfrujący. Symetryczny – to znaczy taki, który zarówno do zaszyfrowania, jak i do odszyfrowania wymaga takiego samego klucza. Najbardziej znane algorytmy symetryczne to DES, 3DES, IDEA, RC2, RC5, Rijndael (AES). Ich zaletą jest szybkość działania (są bardzo szybkie), natomiast dość oczywistą wadą konieczność posiadania tego samego klucza przez obie strony. Jeśli odbiorca nie ma klucza, to problem algorytmu symetrycznego wydaje się nierozwiązywalny. Bo oczywiście możemy zaszyfrować wiadomość, ale jak przesłać klucz? Przecież wystarczy, że ktoś przechwyci ten klucz i całe szyfrowanie jest już nic nie warte!

W tym miejscu przychodzą nam z pomocą algorytmy asymetryczne.

Algorytmy asymetryczne opierają się na genialnej idei – używania pary kluczy – z których jeden służy do szyfrowania (czyli zamykania kłódek na skrzyneczkach z listami do Cioci), a drugi do deszyfrowania (czyli otwierania kłódek). Z analogią do skrzyneczek możemy tutaj pójść jeszcze dalej… wyobraźmy sobie takie skrzyneczki samozatrzaskujące

się. Gdy jest otwarta, można włożyć do niej list i zatrzasnąć, ale żeby otworzyć, wymagany jest klucz.

I właśnie taka para skrzyneczka-klucz odpowiada parze kluczy w algorytmie asymetrycznym.

Skrzyneczka nazywana jest kluczem publicznym (każdy może ją użyć), klucz jest kluczem prywatnym (tylko właściciel klucza prywatnego może wydobyć wiadomość zatrzaśniętą kluczem publicznym). Wróćmy teraz do naszego listu do Cioci. Nie mogliśmy użyć algorytmu symetrycznego, bo nie było bezpiecznej metody przesłania klucza do adresata. Ale gdyby tak Ciocia wysłała do nas otwartą samozatrzaskującą się skrzyneczkę (czyli klucz publiczny), to my możemy włożyć do niej list, zatrzasnąć i wysłać powrotem do Cioci. Ciocia ma swój klucz prywatny, którego użyje do otwarcia skrzyneczki, z której wyjmie list.

Genialne i jakie proste, prawda?

W praktyce okazuje się jednak, że z algorytmami asymetrycznymi mamy jeden poważny problem… są strasznie wolne. Tak wolne, że nawet przy szybkich na dzień dzisiejszy komputerach szyfrowanie całych wiadomości przy ich wykorzystaniu jest bardzo niepraktyczne.

Ale… gdyby tak przy pomocy algorytmu asymetrycznego szyfrować wyłącznie klucz używany w algorytmie symetrycznym? Eureka!

Tak, to jest metoda. I tak to działa w praktyce. Jeśli wysyłamy komuś wiadomość, jest ona szyfrowana losowo wygenerowanym kluczem symetrycznym (bo to jest szybkie), następnie taki klucz (który jest znacznie mniejszy niż wiadomość) jest szyfrowany kluczem publicznym odbiorcy i wiadomość jest wysyłana.

Odbiorca po otrzymaniu zaszyfrowanej wiadomości wykorzystuje swój klucz prywatny do odszyfrowania klucza symetrycznego, który z kolei jest wykorzystany do odszyfrowania pierwotnej wiadomości. I w ten sposób zapewniamy pierwszy z naszych postulatów – poufność informacji.

Kolejnymi, czyli autentykacją, integralnością i niezaprzeczalnością zajmiemy się w kolejnych odcinkach.

Szymon Słupik, Główny Architekt Systemów ERP

Comarch jest polskim dostawcą światowej klasy oprogramowania oraz usług informatycznych w kraju i za granicą. Na rynku polskim działa jako integrator systemów informatycznych i dostawca własnych produktów dla najważniejszych sektorów gospodarki, w tym rozwiązań wspierających zarządzanie: w dużych i średnich przedsiębiorstwach (CDN Egeria, CDN XL) oraz w małych i średnich firmach (CDN OPT!MA, CDN Klasyka).

Za granicą Comarch działa jako producent oprogramowania, a rozwiązania Spółki wspomagają działanie przedsiębiorstw na czterech kontynentach.

Kapitał firmy to akademicki rodowód, wieloletnie doświadczenie oraz zaufanie i zadowolenie Klientów. Comarch zatrudnia ponad 1500 najwyższej klasy specjalistów na całym świecie. Spółka notowana jest na GPW w Warszawie. Firma zdobyła wiele wyróżnień i nagród, między innymi: Nagrodę Prezydenta RP dla Najlepszego Polskiego Przedsiębiorstwa, tytuł Pioniera Technologii Światowego Forum Ekonomicznego w Davos oraz Godło Promocyjne TERAZ POLSKA. Unikalną przewagą firmy jest ogólnopolska sieć Partnerów Comarch, którą tworzy ponad 650 firm. Z rozwiązań do zarządzania firmą korzysta ponad 40 000 Klientów, a programy Comarch są zainstalowane na ponad 160 000 komputerów w Polsce.

Comarch SA Al. Jana Pawła II 39a, 31-864 Kraków tel.: (12) 64 61 000 fax: (12) 64 61 100

ul. Jasnogórska 44, 31-358 Kraków tel.: (12) 614 11 00 fax: (12) 614 11 99