Sleutels tot Verzilveren De presentatie van de Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking moet effectief, zichtbaar en herkenbaar zijn om doeltreffend te zijn: een optimale invulling van het begrip Soft Power. CVN vat deze samen in: 'Sleutels tot Verzilveren'. 1.
Optimale inzet van competenties (effectiviteit) Om een effectieve samenwerking te bewerkstelligen, is het van belang een beleid te ontwikkelen met een faciliterend karakter, gericht op het netwerken en matchmaking. Hierdoor krijgt de sector de ruimte om op basis van expertise initiatieven te ontwikkelen en uit te voeren. Hierbij ziet CVN de noodzaak voor een transparant overzicht van beschikbare fondsen voor grensoverschrijdende culturele samenwerking.
2.
Juiste aanwezigheidspolitiek (zichtbaarheid) Om een solide basis te creëren voor presentatie van de Vlaams-Nederlands culturele samenwerking, is het van belang in te zetten op twee complementaire pistes: enerzijds de aanwezigheid op internationale presentatiemomenten die van tijdelijke aard zijn, en anderzijds de instandhouding van de functie van een beperkt netwerk van fysieke ankerpunten voor de presentatie in de vorm van cultuurinstituten in Derde Landen. De presentatie van het Vlaams-Nederlands artistieke beeldende erfgoed (historisch en hedendaags), verdient daarnaast prominente online aanwezigheid, middels een initiatief naar voorbeeld van Google Art Project.
3.
Paradepaardjes (herkenbaarheid) Dankzij een verwant historisch artistiek erfgoed (de Oude Meesters), de gedeelde Nederlandse taal en hedendaagse culturele interactie, kan de Vlaams-Nederlandse culturele (re)presentatie optimaal gebruik maken van paradepaardjes, uit verleden én heden, op maat voor elk aangeduid niveau van internationale samenwerking. Een publiciteitscampagne onder de noemer Flanders and The Netherlands | The Low Countries, kan rekenen op bestaande bekendheid van deze artistieke uitingen die het product zijn van de Vlaams-Nederlands culturele ruimte. Zowel op vlak van toerisme, als in de academische wereld en voor diplomatieke relaties, biedt samenwerking een grote impact en draagwijdte.
Om meer internationale publiciteit te genereren voor de economische en culturele troeven van onze regio, en, niet onbelangrijk, expertise te bundelen en kostenefficiënter te opereren, vindt de Vlaams-Nederlands culturele samenwerking idealiter plaats binnen een overkoepelend systeem van gezamenlijk Halen en Brengen. De Vlaams-Nederlandse samenwerking wordt dichtbij een breed en internationaal publiek gebracht. Daarmee wordt aandacht en publiciteit gebracht naar de culturele troeven die Vlaanderen en Nederland gezamenlijk te bieden hebben.
CVN adviseert de Vlaamse en Nederlandse regeringen op het terrein van culturele samenwerking, op basis van het in 1995 ondertekende Cultureel Verdrag Vlaanderen - Nederland. E: commissie@cvn.be
W: www.cvn.be
Sleutels tot Verzilveren Beleidsadvies over Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking richting Derde Landen
Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen – Nederland Brussel, 10 april 2013
In een tijd van globalisering, en groeiende internationale concurrentie, is bilaterale samenwerking een troef. Voor Vlaanderen en Nederland kan het zelfs noodzakelijk blijken om in de toekomst op internationaal toneel nog gezien te worden en van invloed te zijn.
Afhankelijk van het internationale niveau waarop Vlaanderen en Nederland zich samen willen profileren, stelt CVN een aangepaste samenwerking voor. Algemeen constateert CVN een gebrek aan automatisme in Vlaams-Nederlandse samenwerking. 1.
In Vlaanderen en Nederland bestaat een stevige ambitie om culturele samenwerking vorm te geven, zoals in 1995 is vastgelegd in het Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland. CVN geeft met de collegaculturele instellingen Huis deBuren, De Brakke Grond, de Nederlandse Taalunie en Ons Erfdeel vzw invulling aan deze ambitie. De gemeenschappelijke taal, het gedeelde cultuurhistorische verleden en het bijbehorend erfgoed resulteert in een sterk imago Flanders and the Netherlands | The Low Countries, dat de geschikte ondersteuning biedt voor diplomatieke relaties en een positieve uitstraling van Vlaanderen en Nederland richting derde landen. Hoewel er vanuit de culturele sector reeds genoeg voorbeelden van bloeiende initiatieven voorhanden zijn, ziet CVN de noodzaak in van een meer verankerd beleid. Als de overheden een duidelijk signaal uitdragen omtrent de wenselijkheid van Vlaams-Nederlands culturele samenwerking, kan de sector hier adequater op inspelen en is er minder ruimte voor gemiste kansen.
2.
3.
Binnen de Europese Unie (EU) In deze context zijn Vlaanderen en Nederland in vele gevallen elkaars concurrenten, ondanks de kans om samen een grotere vuist te maken. Samenwerking verhoogt de kansen op verwerving van Europese subsidies, en bevordert het imago van de Nederlandse taal en bijhorende cultuur. Ook de presentatie en het behoud van het historisch verwante erfgoed, kan baten bij samenwerking. Richting verre Derde Landen Vlaanderen en Nederland worden door bewoners van verre Derde Landen vaak als één culturele regio beschouwd. Dit genereert kansen om het gezamenlijk cultureel imago (‘de regio van Rembrandt en Rubens’) te benutten voor samenwerking richting verre Derde Landen. Lokale samenwerking Cultuur verdient meer aandacht in bestaande Vlaams-Nederlandse samenwerkingsverbanden, zoals het Model van de Lage Landen, en meer specifiek de Vlaams-Nederlandse Delta. Dit is een lokaal regionaal project met internationale allure dat zich richt op economisch-logistieke ontwikkeling van de Deltazone, en waar naast de inzet van Hard Power, alle kansen voorhanden zijn om Soft Power te verzilveren.
Op basis van literatuuronderzoek van vigerende beleidsdocumenten, interviews met deskundigen en betrokkenen uit de sector, analyse van actuele ontwikkelingen en overige relevante informatie, geeft CVN volgende aanbevelingen.
Vlaanderen – Nederland Toets De Vlaanderen-Nederland Toets houdt in dat Vlaanderen en Nederland samenwerken, tenzij het in een specifiek geval geschikter is om samen te werken met een andere partner, of om unilateraal te opereren. CVN stelt voor om de overweging voor samenwerking wordt met andere woorden als automatisme in te bouwen in de standaard-beleidsprocedures betreffende de ontwikkeling en totstandkoming van culturele (re)presentaties.
Cultureel Ambassadeur CVN beveelt aan elke drie jaar een nieuwe Cultureel Ambassadeur aan te wijzen. Hij/zij wordt de verpersoonlijking van alle waarden en kenmerken van de Vlaams-Nederlands culturele samenwerking, en het visitekaartje ter representatie van het sterke imago van Flanders and the Netherlands | The Low Countries, zowel lokaal als in het buitenland. Met behulp van een bescheiden budget, kan de Cultureel Ambassadeur werkelijk iets tot stand brengen, aanwezig zijn, en bijgevolg de Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking en identiteit publiciteit bezorgen.