Kortrijk Spreekt - Het participatieplan

KORTRIJK SPREEKT Het participatieplan van de stad Kortrijk

Het participatieplan van de stad Kortrijk

2

KORTRIJK SPREEKT

VOORWOORD In het bestuursakkoord voor 2013-2018 - het Plan Nieuw Kortrijk - is er een duidelijk engagement aangegaan om de Kortrijkzanen meer te betrekken bij het beleid.

Het Plan Nieuw Kortrijk zelf was hier trouwens het eerste grote resultaat van. De inwoners van Kortrijk konden begin 2013 via een grootscheepse bevraging aangeven wat het stadsbestuur prioritair moest aanpakken. Op basis van de antwoorden van meer dan 4.000 Kortrijkse gezinnen en burgers is toen het huidig bestuursakkoord geschreven.

Maar dat was nog maar het begin. We wilden dit soort inspraak en participatie het hele jaar door kunnen organiseren en daarom stelden we een voltijdse programmaregisseur aan om alle initiatieven rond Kortrijk Spreekt op te volgen.

Sindsdien onderzoekt zij samen met de gebiedswerkers welke vormen van participatie het beste werken en welke trajecten en methodieken daar het best bij passen. Op basis daarvan geeft ze ook de andere stadsdiensten advies hoe te werken met inspraak en participatie.

In Kortrijk is de knik dus duidelijk ingezet: waar we kunnen, maken we gebruik van inspraak en participatie. Het is de bedoeling op dit elan verder te gaan en telkens te leren uit onze ervaringen. In dit participatieplan, dat in de gemeenteraad van 5 december 2016 unaniem werd goedgekeurd, vindt u hoe we Kortrijk laten spreken en hoe we luisteren.

Onze ervaringen tot op heden kan u stuk voor stuk terugvinden in dit plan.

Benieuwd naar wat u ervan vindt.

College van burgemeester en schepenen Ruth Vandenberghe, programmaregisseur Kortrijk Spreekt

3

Het participatieplan van de stad Kortrijk

INHOUD

Inleiding p. 5 Partners p. 6 Detectie en participatie p. 9 Gebiedswerking Kortrijk Spreekt Kortrijk Spreekt op toer Studenten 1777 Ombudsman Gemeenteraad VolksBBQ’s Grote Stadsprojecten p. 27 Verlaging van de Leieboorden Campus Kortrijk Weide Overleie Stationsproject Volksrestaurant en extra kinderopvang Halenplein Grote Markt Omgevingsaanleg van het Muziekcentrum Houtmarkt

4

Deelgemeenten p. 49 Aalbeke Bellegem Bissegem Heule Heule Watermolen + Kortrijk Noord Kooigem Marke Rollegem Sente Buurten in Kortrijk Iedereen Spreekt p. 65 Kinderen en jongeren Senioren Mensen in armoede Klimaatstad p. 72 Kortrijk Fietst p. 74 @llemaal Digitaal p. 76 Steenwegenactieplan p. 78 Kortrijk Spreekt en Doet Mee - burgerinitiatieven p. 82 Graad van participatie p. 84 Nabeschouwing p. 86 Ten Slotte p. 90

KORTRIJK SPREEKT

INLEIDING Kortrijk Spreekt. En het stadsbestuur luistert.

Wat we allemaal geleerd en gedaan hebben, leest u in dit plan.

De wortels van een stad zijn niet de architecten, de stadsplanners of politici, maar gewoon de inwoners. De kerntaak van de stad is te zorgen voor een gezonde voedingsbodem waarin die wortels kunnen groeien en zich vertakken, zonder obstakels te creëren, zonder complexe structuren te ontwikkelen.

geboekt worden, zijn pluimen op de hoed van de burger en niet alleen van de politicus, beleidsmaker ofbeleidsambtenaar. Tevredenheid over een mooi resultaat waar iedereen trots op is, dat is waar iedereen het voor doet. De verandering is ingezet.

Deze evolutie, samen met een aantal nieuwe uitdagingen waarmee een lokaal bestuur geconfronteerd wordt, was voor de stad een uitdaging om haar wijze van besturen te durven herzien. We willen de stad teruggeven aan haar inwoners, haar inwoners motiveren om zelf mee de handen uit de mouwen te steken, mee te beslissen, mee verantwoordelijkheid te nemen om de stad te laten herleven. Een verhaal van co-creatie, co-productie.

Want onze stad heeft veel potentieel, het is een stad met een geschiedenis, een stad waar veel ondernemerschap, werkkracht en durf aanwezig is maar waarbij ook stedelijke problematieken de stad voor grote uitdagingen stellen. Dit potentieel, the wisdom of the crowd, willen we oppikken, stimuleren en ondersteunen.

We gaan telkens voor een stadsbrede benadering met bijzondere aandacht voor kansengroepen. Onze stad is maar rijk als niemand arm is, samen bouwen we aan een actieve welvaartsstad die mensen sterker maakt.

“Als de samenleving verandert, moet je niet domweg vasthouden aan wat je gewend was” Erasmus

De lokale overheid is geen betuttelende regisseur of scheidsrechter in het transitieproces. De stad als organisatie of beleidsmaker neemt een luisterende en ondersteunende rol op. De stad wil begeesteren in plaats van beheren. De resultaten die 5

Het participatieplan van de stad Kortrijk

PARTNERS Eén actor (de stad, een burgercomité, een onderwijsinstelling,…) alleen kan nooit alle sleutels in handen hebben om tot resultaten te komen. Daarom is het noodzakelijk dat de initiatiefnemer zich omringt en samenwerkt met partners. Deze samenwerking richt zich tot 6 groepen partners.

1. Burger: Individuele burgers, buurt- en wijkcomités, burgercomités, doelgroepen zoals kinderen en jeugd, studenten, personen met een beperking, nieuwe Kortrijkzanen, senioren, mensen in armoede, bezoekers, toeristen, gebruikers,…

2. Adviesraden: Adviesraden geven burgers en organisaties de kans om een bijdrage te leveren aan het stedelijk beleid. Via eigen expertise en ervaring geven ze doordacht advies aan het stadsbestuur over bepaalde thema’s.

Stad Kortrijk telt 14 officiële adviesraden: • Adviesraad openbare bibliotheek: (media)geletterdheid , einclusie, leesbevordering, cultuurparticipatie, cultuureducatie • Comité voor straatnaamgeving: straatnamen • Verenigingsplatform: socio-cultureel, amateurkunsten, gemeenschapsleven • Erfgoedplatform: erfgoed, cultuurtoerisme, bibliotheek • Kunstenplatform: podiumkunst, beeldend werk, kunstensector • Sculpturen in de stad: beelden, sculpturen • Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening: ruimtelijk uitvoeringsplan, structuurplan • Jeugdraad: jeugdbeleid • Lokaal overleg kinderopvang: kwalitatief aanbod • Noord-Zuid raad: internationale samenwerking, fairtrade, stedenband • Ouderenadviesraad: ouderen, samenwerking • Raad Intercultureel Samenleven Kortrijk: diversiteit, samenleven • Sportraad: sportbeleid • Adviesraad voor Personen met een Handicap: toegankelijkheid, samenleving 6

De adviesraden evolueren naar meer open raden die actief gebruik maken van de digitale media. Naast hun eigen werking komen alle raden één maal per jaar samen voor netwerking, uitwisseling, samenwerking en verenigde adviezen.

De Kortrijkse adviesraden verenigen zich rond ankermomenten zoals beleidsinsteek (memorandum), begroting, evaluatie legislatuur,… Ze werken ook mee aan participatietrajecten bij grote stadsprojecten.

3. Middenveld/Verenigingen: De domeinen waarop verenigingen actief zijn, maar ook hun aanpak is zeer divers. Sommigen zijn uiterst professioneel georganiseerd en zeer doelgericht, anderen zijn eerder vriendenclubs waarbij het accent vooral ligt op ontmoeting. Daartussen vind je tal van gradaties. Diversiteit is eigen aan het verenigingsleven.

4. (semi)Overheid: Stad, OCMW, FIK, provincie, gewest, andere gemeenten, Leiedal, Resoc, Eurometropool, PZ Vlas, Designregio, AZ Groeninge, SOK, WenZ, AWV, Eandis, Aquafin, sociale huisvestingsmaatschappijen, Ajko, sociale tewerkstelling, Parko, W13, CAW, VDAB, …

5. Bedrijven: Kortrijk Xpo, Smappee, Wienerberger, Unilin, Barco, studiebureaus,…

6. Kennisinstellingen: Lagere scholen, secundaire scholen, HOWEST, VIVES, UGent, KULAK, Volwassenonderwijs,…

Ondersteuning van en samenwerking met de stad De stad voorziet een arsenaal aan middelen om de ontmoeting tussen zijn inwoners te faciliteren: • Infrastructurele ondersteuning: een netwerk van lokalen in de deelgemeenten en de kernstad staat ter beschikking van het verenigingsleven en gelegenheidsinitiatieven die mensen samenbrengen.

KORTRIJK SPREEKT

•

• • •

•

Recente inspanningen: optimalisatie en verder ontsluiting van het Groeningeheem, ontsluiting van het stadhuis voor verenigingen, optimalisatie van ontmoetingscentrum Sint-Paulus, actualiseren lokalenwegwijzer,…

Materiële ondersteuning: Via het evenementenloket kunnen initiatiefnemers heel wat materiaal kosteloos ontlenen.

Een flexibel vergunningsbeleid voor allerlei activiteiten in– en outdoor.

Financiële ondersteuning via diverse reglementen.

Een cel evenementen en verenigingen die de verenigingen (bestaande en opstartende) bijstaat met info, tips, wegwijs maken, idem sportdienst, jeugddienst,…..

De verenigingen kunnen gebruik maken van een aantal stedelijke promotiekanalen.

De stad probeert op verschillende manier dit uitgebreid netwerk te versterken. Ze brengt de verenigingen samen in werkgroepen zodat er samenwerkingen ontstaan en organiseert zelf projecten waaraan de verenigingen kunnen participeren.

Enkele cijfers: • +/- 400 (socio-)culturele verenigingen voor volwassenen, waaronder: - 28 muziekverenigingen - 26 koren - 16 toneelclubs - 9 dansverenigingen - 18 kunst- en creativiteitsverenigingen - 33 hobbyclubs - 100-tal vormingsverenigingen - 20 ouderverenigingen - ……

Samen goed voor 38.000 leden.

•

• • • • • • •

130 sportclubs in 40 verschillende sportdisciplines, recreatief tot competitief. Samen goed voor 13.350 leden.

36 jeugd- en jongerenbewegingen 11 jeugdhuizen 22 jeugdcultuurinitiatieven 8 studentenclubs 28 seniorenverenigingen 12 ontspanningsverenigingen (duiven, vinken, honden, vissen) 130 straat-, buurt-, dorpscomités

Bij burgerparticipatie is het onmogelijk een statistisch volledige representativiteit van de bevolking te bereiken. Wel is het van belang om tot een zo goed mogelijke afspiegeling te komen, zodat de opvattingen van alle belangrijke groepen in de samenleving aan bod komen.

Participatie is een proces dat in de eerste plaats over kwaliteit gaat, niet over kwantiteit. Processen met een hoge kwaliteit bereiken mensen, maar bereiken vooral mensen ánders: op een dieper niveau van betrokkenheid en op een intenser niveau van interactie met bestuurders. Dergelijke participatie is per definitie telkens weer anders omdat de context verschilt: het object van het proces, de aard van de burgerinitiatieven,… Durven proberen en experimenteren hoort bij de professionele aanpak. (Participatie op wijkniveau. Hefboom voor democratische vernieuwing? F. De Rynck, E. Van de Mosselaer, K. Dezeure en M. Verheirstraeten, 2009)

7

Het participatieplan van de stad Kortrijk

8

KORTRIJK SPREEKT

DETECTIE EN PARTICIPATIE 9

10

Š Henk Deleu

Het participatieplan van de stad Kortrijk

KORTRIJK SPREEKT

GEBIEDSWERKING Kortrijk is onderverdeeld in veertien gebieden. Ruwweg zijn dit Noord, Zuid, Oost, West, de binnenstad en de deelgemeenten.

Elke gebiedswerker heeft de verantwoordelijkheid over één of meerdere deelgemeenten, over een deelgebied in de binnenstad en over een stadsproject. Gebiedswerkers zorgen er, samen met de buurt- en straatcomités, verenigingen, bewoners, handelaars, … mee voor dat er dingen te beleven zijn in de wijken, zijn alert voor de noden en verzuchtingen en voor de positieve dingen die er leven. Dat gaat dan over inspraak bij de heraanleg van pleintjes, verkeersveiligheid in de schoolomgeving, activiteiten van verenigingen bekendmaken en ondersteunen, en nog veel meer.

Zo bouwen ze een netwerk uit en vervullen gebiedswerkers een brugfunctie tussen de inwoners en het stedelijk beleid.

Bovendien sturen ze de gebiedsteams aan. Dit is een regelmatig overleg tussen wijkinspecteur, sportfunctionaris, buurtwerker, straathoekwerker, thuisverpleegkundige, medewerker Ontmoetingscentrum, gemeenschapswacht,… uit een bepaalde buurt om daar samen de leefbaarheid te verhogen.

De gebiedswerkers worden ook projectmatig ingezet voor de begeleiding van grotere stadsprojecten. Deze hebben een grote impact op bewoners en gebruikers. Samen met de projectleider zorgen ze ervoor dat de mensen geïnformeerd worden, organiseren ze inspraak en overleg en volgen ze de werkzaamheden nauwgezet op, zodat omwonenden en andere betrokkenen tevreden kunnen zijn tijdens en nog veel meer na de werken. Voorbeelden zijn de stationsomgeving, Campus Kortrijk Weide, de verlaging van de Leieboorden en de heraanleg van Heuleplaats.

Heule Sente

Heule Heule Watermolen Centrum ord No ijk rtr Ko Kortrijk Bissegem Centrum Kortrijk Kortrijk Oost West Kortrijk Zuid

Marke

Aalbeke Rollegem

Bellegem

Kooigem

11

Het participatieplan van de stad Kortrijk

KORTRIJK SPREEKT Alvorens het Plan Nieuw Kortrijk (PNK) te schrijven, is aan de bevolking het volgende gevraagd: 1. Bepaal 3 concrete acties voor uw buurt voor de komende 6 jaar 2. Kies uw grote stadsprioriteiten uit een lijst van 10 De respons was indrukwekkend.

Bijna 4.000 personen deden mee.

98 van de 118 buurtcomités = 1.879 personen.

Online = 796 personen.

1.014 senioren, kinderen, jongeren, mensen met een beperking, nieuwe Belgen en kansarmen.

Hoe werd er gewerkt?

De bevraging werd breed gecommuniceerd via diverse kanalen.

De enquête kon schriftelijk of digitaal ingevuld worden.

Vele inwoners organiseerden een activiteit met de buurt naar aanleiding van Kortrijk Spreekt.

Iedereen Spreekt ging deur aan deur bij moeilijk te bereiken mensen.

De resultaten werden bekend gemaakt op een grote infovergadering, via diverse kanalen en staan vermeld in het PNK.

Opvolging van de concrete acties per buurt Alle meldingen en suggesties van de 98 comités zijn opgenomen in het PNK. Er wordt onderzocht hoe er, binnen de krijtlijnen van het beleid en het budget, een passend gevolg kan aan worden gegeven.

12

Bijvoorbeeld: er zijn publieke barbecues op de Warande en aan de Van Clé Kinderboerderij in Marke gerealiseerd.

Stadsprioriteiten | Resultaten Wat vinden de Kortrijkzanen belangrijk? (score /5) We zorgen voor veilige en vlotte fietsverbindingen

4,25

We investeren in veiligheid

4,08

We zetten met Kortrijk in op het verlagen van armoede en kinderarmoede

3,70

We zetten in op bovengronds meer groen en ondergronds meer parkeerplaatsen

3,44

We maken het winkel- en wandelgebied aantrekkelijker

2,95

We vormen Kortrijk om tot een klimaatstad

2,91

We geven Campus Kortrijk Weide een fuifzaal, stadspark en zwembad

2,80

We moderniseren de stationsomgeving

2,75

We verlagen de Leieboorden

2,53

We vormen de Sinksenfeesten om tot een echt 4-daags stadsfestival

2,29

KORTRIJK SPREEKT

13

Het participatieplan van de stad Kortrijk

Plan Nieuw Kortrijk Acties opgenomen in uitvoering van Plan Nieuw Kortrijk 1. Veilige en vlotte fietsverbindingen

Fietsactieplan met 40 grote en kleine acties om te werken aan de fietsstad van morgen.

2. Veiligheid

Cameraplan, SAVE-netwerken, 30km/u-zones controleren

3. We pakken (kinder) armoede aan

Armoedebestrijdingsplan

4. Meer groen bovengrond, meer parkeerplaatsen ondergronds

Grote Markt autovrij en heraangelegd, Houtmarkt, nieuwe parking stationsomgeving, verlaging Leieboorden, Budaparking

5. Aantrekkelijker maken van het winkel- en wandelgebied Kortrijk Zaait, heraanleg Grote Markt, fonteinen Korte/Lange Steenstraat 6. Kortrijk wordt een klimaatstad

Verder realiseren afkoppeling regenwater, waterzuivering, promotie groendaken, hemelwaterputten, voedselstrategie, samentuinen, fijn stof metingen; CO2-uitstoot barometer, Kortrijk renoveert met renovatiebegeleiding, dakisolatiepremie, thermografische kaart, opleiding kwaliteitsvol isoleren ‌ Eigen stadsgebouwen duurzaam realiseren (fuifzaal, erfgoeddepot, zwembad, Warande...). Openbare verlichting, eigen bedrijfsvervoersplan.

7. Campus Kortrijk Weide krijgt een zwembad, park en fuifzaal

Voorziene openingen: Fuifzaal: 2017 Stadspark: 2017 Zwembad: 2018

8. Moderniseren van de stationsomgeving

Start werken fase 1: 2017 Volledige duur: ruim 10 jaar

9. Verlaging van de Leieboorden

Start van de werken: najaar 2016 Einde van de werken: Pasen 2018

10. De Sinksenfeesten worden een vierdaags stadsfestival

Gerealiseerd met een programma dat helemaal van onderuit is opgebouwd

Dergelijke bevraging was experimenteel en vernieuwend. Inwoners hebben mee kunnen schrijven aan het bestuursakkoord, problemen aangebracht en oplossingen geformuleerd. De bevraging stond open voor elke inwoner en er werden inspanningen geleverd om specifieke doelgroepen te bereiken wat de representativiteit ten goede kwam. Doordat mensen contact legden met buurtbewoners om over Kortrijk Spreekt te discussiĂŤren, werd de sociale cohesie bevorderd en hebben de burgers met een grotere intensiteit geparticipeerd.

14

KORTRIJK SPREEKT

15

Het participatieplan van de stad Kortrijk

KORTRIJK SPREEKT OP TOER

Het stadsbestuur gaat deur aan deur bij de 38.000 huizen die onze stad rijk is. Ze wil daarmee tegen het einde van de legislatuur het volledige grondgebied van Kortrijk en deelgemeenten bezocht hebben. De inwoners krijgen enkele dagen vooraf een informatieve brochure ĂŠn deurhanger met bevraging in de bus.

Ze worden uitgenodigd om deze in te vullen en aan hun deur te hangen op zondagmorgen. We sluiten af met een aperitief .

Met Kortrijk Spreekt Op Toer willen we op een directe, persoonlijke manier elke Kortrijkzaan bereiken. Alle meldingen en suggesties worden overgemaakt aan de bevoegde diensten voor opvolging. Een tweetal maanden na de ronde krijgt elke bewoner een resultatenbrochure in de bus, ditmaal met de acties en antwoorden vanuit de stad.

Na 19 edities is de gemiddelde respons 30%. Na een aarzelende start (13%) in de omgeving van de Sint-Denijsestraat stijgt de respons voortdurend. In de deelgemeenten wordt vlot 40% en hoger behaald.

Elk Kortrijks gezin wordt zo op een laagdrempelige en directe manier bereikt. De inwoners worden niet enkel geraadpleegd, maar brengen adviezen aan en bij bepaalde suggesties komen we tot coproductie (vb. organiseren van een parkenloop). Het afsluitend aperitief bevordert het buurtgevoel.

16

Enkele realisaties door Kortrijk Spreekt op toer

KORTRIJK SPREEKT

17

Het participatieplan van de stad Kortrijk

18

KORTRIJK SPREEKT

Enkele realisaties dankzij Kortrijk Spreekt Op Toer • Controle 30 km/u Overal waar het bestuur op bezoek gaat, is verkeersveiligheid één van de meest aangehaalde thema’s. De stad reageert met een doorgedreven verkeersplan waarin de zone 30 fors uitgebreid wordt en de controles verhoogd.

• Zoen en vroem Pius X schooltje - Gouden Rivierlaan – Kortrijk Spreekt Op Toer 8 februari 2015 Ter hoogte van de grasberm is een zoen en vroemzone ingericht.

• Stukje grond - PiusX – Kortrijk Spreekt Op Toer – 8 februari 2015 De lokale basisschool vroeg om een stukje groen, gelegen tussen een publieke parking en de kerk, in beheer over te dragen aan de school. De stad ging akkoord en binnenkort wordt deze ruimte gebruikt als ontmoetingsplaats en moestuin. De stad plaatste een kwalitatieve omheining en verwijderde een verloederde lantaarnpaal. In ruil zal de school instaan voor het beheer van de groenzone en deze gebruiken voor educatieve projecten en schoolontmoetingsruimte.

• Doorsteek aan sportcentrum De Weimeersen Rollegem Kortrijk Spreekt op toer 8 maart 2015 De stad realiseerde een pad tussen het sportcentrum De Weimeersen en de scholen. Via deze gemakkelijke doorsteek kunnen leerkrachten en ouders parkeren aan het sportcentrum, waardoor de parkeerdruk vermindert op Rollegemplaats en het een stuk veiliger is in de Rollegemkerkstraat tijdens de schoolperiodes.

• Skateramp – Rollegem – Kortrijk Spreekt op toer 8 maart 2015 Op sportcentrum De Weimeersen in Rollegem krijgen de jongeren een plek om te skaten. De stad investeert in een betonnen skatepark en maakt samen met de jongeren het ontwerp.

• Heule Centrum – Kortrijk Spreekt op toer 14 juni 2015 Op vraag van de inwoners voerde de stad extra snelheidsmetingen uit in de straat van De Warande.

•

•

•

•

Deze resultaten werden op 12 april besproken met de inwoners.

Er werden enkele afspraken gemaakt en die zijn gerealiseerd.

- De straat wordt een ‘zone 30’ - De voorrangsregel ter hoogte van het brugje keren we om - Er worden extra paaltjes geplaatst ter hoogte van de rijbaankussens zodat deze hun effect niet missen Speelweide Ledeganckstraat Aalbeke – Kortrijk Spreekt Op Toer 13 september 2015 De speelweide in de Ledeganckstraat was een doorn in het oog van de Aalbekenaren. De speeltoestellen waren dringend aan vervanging toe. Na de zomer verhuisde het speelplein van de Grote Markt in Kortrijk naar Aalbeke.

Buslijnen - Heule-Watermolen – Kortrijk Spreekt Op Toer 22 november 2015 Op vraag van de bewoners vroegen we De Lijn de mogelijkheid te onderzoeken om opnieuw een bushalte te voorzien in de omgeving van de wijk Kromme Olm – Vier Linden - Izegemsestraat. Sinds 1 januari 2016 stopt de bus opnieuw aan de halte Vierlindenstraat. De nieuwe dienstregeling van Lijn 4 en 6 kan je terugvinden op de website www.delijn.be.

Kapelletje - Kooigembosstraat Kooigem – Kortrijk Spreekt Op Toer 7 december 2015 Het kapot gereden kapelletje wordt eindelijk in zijn oorspronkelijke staat hersteld.

Nieuw buurtcomité Sionwijk Sint-Elisabeth – Kortrijk Spreekt Op Toer 13 december 2015 Ter voorbereiding van Kortrijk Spreekt Op Toer richtten enkele buurtbewoners een buurtcomité op. Vooraf bevroegen ze de buurtbewoners over de leefbaarheid in hun buurt. Een aantal thema’s kwamen hier op de voorgrond. Parkeerproblematiek, speelruimte , … Kort na het bezoek bespraken de initiatiefnemers hun bevindingen met het stadsbestuur. Ondertussen loopt er een onderzoek in verband met speelruimte in de buurt en de verkeers- en parkeerdruk.

19

Het participatieplan van de stad Kortrijk

STUDENTEN Kortrijk Spreekt op toer

bij studenten 11.000 2.242

50%

Waarom studeer je in Kortrijk

50%

studenten in Kortrijk

Cijfers We bereikten hiermee 20% van de studenten.

1op5

bevraagd

2%

2% uit buitenland

43% Bijzondere studierichting

cafés

1%

2%

13%

55% Dichtbij huis

1%

7/10

17

(Zij zit gelukkig op kot)

Hoe komen ze

naar Kortrijk ?

50%

KOTSTUDENTEN NIET-KOTSTUDENTEN

21%

Hoe verplaatsten de studenten zich

in Kortrijk ?

NIET-KOTSTUDENTEN

26%

15%

9%

+

Andere

21% ja 39% overweegt

3%

2%

+

Wil je in Kortrijk blijven ?

30%

15%

+

+

11% 3%

24% 6% 4%

5% 8%

8%

2% 2% 5% 16%

Fietscampus: Aan de Kulak komt 1 op 3 niet-kotstudenten met de fiets

Andere

82%

26%

10%

4%

sport

52%

KOTSTUDENTEN

21%

winkels

8,7/10 7,1/10

Hoeveel kotstudentenens st komen minper een keer t he ar na k wee centrum?

Kortrijkzanen zitten op kot in eigen stad

De “verste” student komt uit India.

?

Welke score krijgen de Kortrijkse...

Wie zit er op kot?

Herkomst

van de studenten 70% 9%

6% 15%

9/10 voelt zich veilig in Kortrijk

Eindscore van de studenten voor Kortrijk

20

KORTRIJK SPREEKT

Studenten wonen niet allemaal permanent in de stad, maar ze gebruiken en beleven de stad wel intens. Het stadsbestuur ging op bezoek bij de verschillende hogeschoolcampussen bij de start van het academiejaar 2016 om de studentenpopulatie te bevragen en te luisteren naar haar ideeën over Kortrijk als studentenstad. De bedoeling is dat elk jaar opnieuw te doen tijdens de eerste week van oktober.

7,4/10

Onderscheiding !

KORTRIJK SPREEKT

1777 1777 is hĂŠt portaal, het unieke meldpunt van de stad. Het is een gratis telefoonnummer, mailadres en app. Hier kan de Kortrijkzaan terecht met al zijn vragen en meldingen. Een team beantwoordt ze onmiddellijk of geeft ze door naar de betrokken diensten voor opvolging.

Op basis van de meldingen wordt het beleid bijgestuurd en structurele aanpassingen gerealiseerd. Vb. de aanpak van het algemeen groenbeleid.

We werken aan het stadhuis of 1777 op wielen, waarbij we de dienstverlening zowel individueel thuis als gemeenschappelijk in de wijken en gebieden brengen.

In engagement 10 van het Plan Nieuw Kortrijk is de ambitie opgenomen om behandeling van klachten, vragen en meldingen transparanter te maken voor de inwoners.

Het voorstellen van de meldingen op kaart draagt bij tot de transparantie. Het is de bedoeling om de meest recent aangemelde en opgeloste meldingen op kaart te plaatsen en dit ook per week mee te laten evolueren met de actuele toestand.

Uit Kortrijk Spreekt Op Toer blijkt dat 60% van de Kortrijkzanen 1777 kent en dat 63% van hen die het al gebruikt hebben, tevreden is over de opvolging van een gemaakte melding. 22% vindt dat het beter kan.

21

Het participatieplan van de stad Kortrijk

DECEMBER 2014

OMBUDSMAN

Kortrijk ste externe om

Als eerste Vlaamse centrumstad heeft Kortri op advocaat Christian Deleu. Hij zal voortaan Een externe, onafhankelijke ombudsman werd aangesteld. Hij is eigenlijk de spreekwoordelijke kers op de taart van 1777. Als een melding is afgehandeld, kan het zijn dat de inwoner om allerlei redenen niet tevreden is met het antwoord of de voorgestelde oplossing. In dat geval kan aan de ombudsman gevraagd worden om te bemiddelen. Het dient steeds te gaan over klachten tussen stedelijke diensten en inwoners.

In 2015 werd via 1777 18 keer gevraagd om op de ombudsman een beroep te doen. De helft van deze vragen werd opgelost zonder enige tussenkomst van de ombudsman, in de 9 resterende dossiers kwam de ombudsman wel tussen. Alle dossiers zijn afgehandeld. In 2016 gaat het tot nu toe over 3 dossiers, waarvan 2 nog lopende.

De ste spreek het O jaar m opvol menst kan h denen of de zal de de ste de kom advoc voor e een am

BEM

22

“Men aan de een v advoc kaart v len�, ze

KORTRIJK SPREEKT

GEMEENTERAAD

Livestreaming Door de livestreaming kan je live van thuis uit de gemeenteraadszitting volgen.

Ook de beelden van de voorbije gestreamde raadzittingen zijn beschikbaar op www.kortrijk.be.

Gemiddeld zijn er 200 unieke bezoekers.

stellen aan het stadsbestuur. De vraag moet betrekking hebben op het algemeen gemeentelijk belang van onze stad. Het is de voorzitter van de gemeenteraad die beslist welke vragen aan bod komen tijdens de spreekrechtronde. De overige vragen worden op een volgende zitting behandeld of schriftelijk beantwoord.

Gemeenteraad on-the-move

Kortrijk Spreekt voor de gemeenteraad Bovendien is er voor de inwoners een spreekrechtronde van 18u30 tot 19u. Concreet kan iedereen die 16 jaar is een vraag

Š Kattoo

Door met de gemeenteraad op pad te gaan, brengen we het bestuur dichter bij de inwoners.

2014: Bellegem en Heule 2015: Rollegem en Bissegem 2016: Aalbeke 2017 - 2018: Kooigem en Marke

23

Het participatieplan van de stad Kortrijk

VOLKSBBQ’S

Het stadsbestuur nodigt alle inwoners van een deelgemeente of buurt uit naar een volksbarbecue. Als op woensdag blijkt dat het op zondag mooi weer wordt, nodigen we de inwoners uit met een bus-aan-bus flyer. Eten kost vijf euro.

De burgemeester en schepenen bedienen. Lokale handelaars en cafés worden aangesproken om het vlees, de groentjes en de drank te leveren. De lokale verenigingen krijgen een vergoeding voor hun hulp. Er wordt telkens wat animatie voorzien.

Er zijn al 10 volksBBQ’s geweest, aan een gemiddelde van 400 deelnemers. We bereikten dus al 4.000 mensen.

24

2013 Bissegem Kortrijk – Visserskaai

16 juni 2013 14 juli 2013

2014 Marke Kooigem

15 juni 2014 29 juni 2014

2015 Heule Bellegem Rollegem Kortrijk – Vetex – St-Jan

7 juni 2015 21 juni 2015 30 augustus 2015 27 september 2015

2016 Aalbeke Kortrijk – Overleie

3 juli 2016 27 augustus 2016

© Dries Clairhout

KORTRIJK SPREEKT

25

Het participatieplan van de stad Kortrijk

26

KORTRIJK SPREEKT

GROTE STADS PROJECTEN 27

Het participatieplan van de stad Kortrijk

Kortrijk ondergaat de komende 10 jaar een indrukwekkende transformatie. Op vele plaatsen zullen grote en kleine werven, zowel private als publieke projecten, het gezicht van de stad ingrijpend veranderen. Er wordt voor meer dan 500 miljoen euro geïnvesteerd.

Aan al deze werven worden doeken opgehangen met de vermelding Kortrijk 2025 Stad in verandering. Deze werfdoeken tonen de inwoners en bezoekers de verandering en zijn bedoeld als een eerste stap om hen volop te betrekken bij deze grondige stadsvernieuwing. Dergelijke werken komen onvermijdelijk met de nodige ongemakken en het stadsbestuur is er zich van bewust dat er ook van de bevolking inspanningen worden gevraagd.

De aanstelling van een minder-hinder-coördinator bij de stad dient dan ook deze ongemakken in de komende jaren te beperken tot het noodzakelijke minimum. We nemen maatregelen om de hinder en de gevaren te verminderen.

28

Twee voorbeelden: • charter “Bouwwerken Rijselsestraat” tussen stadsbestuur, projectontwikkelaars, handelaars en UNIZO • werfcharter tussen de Bouwunie, Confederatie Bouw en stad Kortrijk ivm vrachtwagens in schoolomgevingen.

De gebiedswerker zet alles in het werk om betrokkenen rond een werfzone te informeren, participatie te organiseren, stakeholders samen te brengen en nog zoveel meer. Zo garandeert de gebiedswerker niet alleen de leefbaarheid tijdens de werken, maar grijpt en biedt hij of zij de kans om samen met de burgers aan onze stad te bouwen.

© Tiny Bogaerts

KORTRIJK SPREEKT

29

Het participatieplan van de stad Kortrijk

30

KORTRIJK SPREEKT

VERLAGING VAN DE LEIEBOORDEN Na informatieronden met handelaars en horeca op 11 februari, 28 februari en 23 maart 2015 vond er op 24 maart 2015 een grote infovergadering met infomarkt plaats in de Budascoop.

De plannen voor de verlaging van de Leieborden werden algemeen zeer goed onthaald. Ruim 100 aanwezigen maakten kennis met de plannen van dé nieuwe belevingsplek in Kortrijk en konden vragen stellen en suggesties geven.

zicht van de zitbanken, verkeersmaatregelen,…

Op regelmatige basis overleggen de horecazaken met de horecamanager over de invulling van de terrassen. Er wordt een digitale nieuwsbrief verstuurd naar een 200-tal geïnteresseerden.

De meest voorkomende waren: • aandacht voor kinderrecreatie • rustbanken voor ouderen (oudere mensen zitten niet op trappen en muurtjes) • esthetisch verantwoorde vuilnisbakken of vuilnisbakken onder de grond • waterrecreatie (sloepen, zwembad,…)

• praktische vragen omtrent verkeer • vragen over toegankelijkheid • parkeren (zowel voor de bewoners, als voor de bezoekers van handelaars en horeca) • inplanting van de bomen (veel groen versus voldoende openheid/zon/zichtbelemmering appartementen) Op 5 november 2015 vond een volgende infovergadering plaats, specifiek voor omwonenden. De aangepaste plannen op basis van de suggesties van 24 maart werden besproken. Nu ging het eerder over meer concrete zaken zoals het soort bomen, het uit31

Het participatieplan van de stad Kortrijk

CAMPUS KORTRIJK WEIDE Fuifzaal, zwembad, openbaar domein, onderwijs, loods

de keuze van het ontwerpbureau, de verdere uitwerking van het voorontwerp en de toekomstige exploitatievoorwaarden.

Campus Kortrijk Weide is een nieuwe stadswijk vlak bij het centrum van Kortrijk waar de komende jaren een zwembad, ecologisch park, fuifzaal, evenementenplein, parking en nieuwbouw voor volwassenenonderwijs komt.

Zwemmers: in het planningsproces kreeg het programma voor het nieuwe zwembad vorm met de suggesties van vele verschillende stakeholders. Zwemclubs, scholen, recreatieve zwemmers en naburige gemeentes gaven via verschillende overlegmomenten inzicht in hun respectievelijke verwachtingen.

In de loods op Campus Kortrijk Weide wordt de Incubator+ opgestart. Aan pre-starters, starters en groeiende ondernemingen wordt ondersteuning op maat geboden in co-creatie met een eco-systeem van partners: dienstverleners, bedrijven en kennisinstellingen. De focus van het incubatiecentrum ligt voornamelijk op digitale technologie en haar brede toepassingen voor belangrijke sectoren uit de regio.

Campus Kortrijk Weide (CKW) ontving van de Vlaamse regering een projectsubsidie van 2,75 miljoen euro, dankzij de georganiseerde inspraak en participatie.

Er zijn aparte parcours gevolgd voor de verschillende deelprojecten en door tal van infovergaderingen, overleg- en beleefmomenten werden naar gestreefd zoveel mogelijk input van de stakeholders te verwerven.

• Fuiforganisatoren: in het planningsproces werden de Kortrijkse fuiforganisatoren tijdens de volledige totstandkoming van het plan gehoord. De projectdefinitie is gebaseerd op de input vanuit diverse inspraakmomenten met de jongeren en fuiforganisatoren. Bovendien werden ze betrokken bij 32

• Openbaar domein: de plannen van het openbaar domein zijn een samenvatting van alle inspraakmomenten met buurtbewoners, gebruikers en Kortrijkzanen. Op verschillende niveaus en met een verschillende intensiteit/engagement gingen we aan de slag met projectleiders, ontwerpers en burgers.

De ontwerpers hebben zich geëngageerd maximaal rekening te houden met deze input. Informatie, communicatie en overleg blijven gedurende de ganse ontwikkeling heel belangrijk. Daarnaast staan we open voor en faciliteren we waar mogelijk, elk burgerinitiatief dat de site tijdelijk wil gebruiken.

In 2015 lag de focus voornamelijk op participatie omtrent het openbaar domein en specifieke participatiemethodieken voor de fuifzaal. Ook over de ontwikkeling van Howest zijn er overlegmomenten geweest. Er is intensief gecommuniceerd en geïnformeerd over de vooruitgang van de deelprojecten (bv. start bouw volwassenonderwijs). Met Kortrijk Spreekt Op Toer heeft het bestuur de buurt rondom CKW bezocht zodat elke omwonende op een laagdrempelige manier zijn vragen en suggesties kon overmaken.

KORTRIJK SPREEKT 21.6 2 10.0 0

7.80

3.90 1.50

0 3.0

3.70

3.80

0

5.70

5.70

Burg.

6.71

3.80

re Lamb

1.50 0 3.0

3.00

3.8

0

n

0

8.0

3.00

0

.6

25

1.70

6.56

chtlaa

2.00 0.80

0.80

1.40

straat

Meers

6.50

1.5

0

1.5

3.00

3.50

15

3.50

4.00

6.13

4.30

6.24

3.25

2.20

.6

0

1.40

at

0.80

4.0

0

rstra Bleke

5 1.7

2.20

4.8

0

1.5

2

4.5

1.75

5.50

0

4.30 4.00

4.5

0 1.75

4.90

2.70

5.70

9.40

5.70

0.

0.5 80 0

2.7

0

4.00

4.6

4.5

5

0

0

0

3.5

4.5

0

2.5

0

0

3.70

2.0

2.2

0

0

R15.00 5.70

4.30

R8.00

R14.00 1.5

3.5

Bu

rg.

La

1.8

mb

5.0

0

1.5

0

0

6.0

at

0

6.0

0

5.0

0

4

2.5

0

0 5.9

6.4

0

5.0

0

5

1.3

5.0

6.0

0

0

6.0

0

4

1.3

0

0

5.0 0

3.5

5.0 0

5.0

Bu

5.0 0

0 5.0

7.9

1.3 0

7

5.0

0

6.0

0

5.0

6

.1 18 5

rg.

No lf

0

.4

0 0

6.0

12

6.0

2.5

0

5.0

0

6

stra

0 5.0

0

1

9.5

rec htl aa

n

6.0 5.5

6.4

2.5

0

0

1.3

4

0

5.0

2.9

0

4.8

2.0

8

2.9

9

5.5

9

4

6.5

15.21

5.0

13

.9

9

6.5 9

5.1

5

0

0

4.0

9

2.50 0

5.0

0

4.0

6.0

0

0

0

01

1.4

.0

3

6.0

0

5.0

5.0

6.0

na dale

0

0

0

1.4

2.5

8

4

at

stra

6.4

1 3.7 4.8

2.0

1.20

1.75

4.40

2.20

4.30

4.40

5.85

20.10

5.20 1.9 0

5.20

2.20

0.80

11.30

1.30

g

Ma

33

Het participatieplan van de stad Kortrijk

34

Voorjaar 2014

Voorstelling van het stadsproject en inspraak over het voorontwerp van het openbaar domein.

24 februari

Overleg met verenigde adviesraden

6 maart

Bewonersvergadering Magdalenastraat

16 april

1e infomoment: voor bewoners Magdalenawijk

3 mei

Bevraging van kinderen via een spel over het stadsproject

Inspraak over het park en speelruimte

21 mei

Bevraging jeugdraad en studenten

Inspraak over het openbaar domein en fuifzaal

1 juni

Weidefeest voor alle Kortrijkzanen

Startevenement - inspraak met alle Kortrijkzanen en de site in gebruik.

Voorstellen van het stadsproject

4 juni

Bevraging bij Leiaarde (vrouwengroep)

Inspraak over het zwembad

13 juni

Inspraak de Stuyverij

Inspraak over het stadsproject

Najaar 2014

Voorstelling voorontwerp van het openbaar domein.

18 september

2e infomoment: voor alle Kortrijkzanen

Infomoment: voorstelling voorontwerp Inspraak over bepaalde aspecten van de site

29 september

Overlegtafels

Voorjaar 2015

Verdere opmaak van het ontwerp met bevolking en gebruikers.

26 februari

Bewonersvergadering Meersstraat

Naar aanleiding van de organisatie van een tijdelijke parking - inspraak over inrichting van de parking ism bewoners

26 april

Kortrijk Spreekt Op Toer in de Magdalenawijk en omgeving Campus Kortrijk Weide

Het college van burgemeester en schepenen bezoeken de wijk rond het stadsproject. Zij gaan huis aan huis, vragen aan de inwoners wat hen bezighoudt en wat hun verwachtingen zijn voor de toekomst.

eind april

Afronden inspraaktraject Urban Sports in de loods

JC Tranzit in samenwerking met Exception Company Freerunners.

begin mei

Lancering project Kortrijk Spreekt en doet mee in de omgeving van de site

Via het project worden buren gestimuleerd om acties te organiseren voor hun buurt. De buren ondernemen actie en Stad Kortrijk faciliteert/ondersteunt waar nodig. Het verhaal start vanuit de bevolking waarbij de buurt gebruik maakt van de openbare ruimte.

18 mei

3e Infomoment: met overlegtafels over de verschillende deelprojecten. Voor alle Kortrijkzanen, gebruikers en specifieke doelgroepen. Het infomoment start met een presentatie en sluit af met een infomarkt.

Afsluiten van het inspraaktraject over het openbaar domein. Voorstellen van de timing en fasering van de werken.

28 mei

Persvoorstelling start werken op de site

17 juni

#LZSB (= Collectief Lieve Zusjes Stoere Broers) testen de openbare ruimte in het ecologisch park.

Cocreatie: bepaalde aspecten van het voorontwerp van het park vertalen naar en testen in de realiteit.

7 juli

Persvoorstelling ontwerp nieuwe fuifzaal.

Afsluiten van fase 1 van het inspraaktraject over de nieuwe fuifzaal.

Najaar 2015

Informeren: ontwerp, timing & fasering deelprojecten.

9 september

Eerste steenlegging van de nieuwbouw van het Centrum voor volwassenonderwijs.

KORTRIJK SPREEKT September

Fluxtoer langs de site & de Leie. De kunstroute wordt georganiseerd met tijdelijke installaties in het kader van de Grote Verleieding in Kortrijk.

10 oktober

Nacht van de duisternis in het toekomstig ecologisch park. Vuur, spektakel, muziek, film, …

Cocreatie: innemen van de openbare ruimte met Ajko Duister en #LZSB.

3 november

Parkeervrij maken parking Appel

Communiceren van mogelijk alternatieven zoals gratis P+B Wembley & P+R ‘t Hoge en tijdelijke parking Haven.

15 november

Opening tijdelijke parking Haven vlakbij de site ter compensatie van gesloten parking Appel.

17 november

1e Werfcafé : een reeks van ontmoetingen tussen betrokken partners en buren-gebruikers.

Voorstellen van het ontwerp van het openbaar domein. Een stand van zaken meegeven over de timing en fasering van de deelprojecten.

4 december

Dialoog met de stedelijke adviesraad voor personen met een handicap

Verderzetten van het inspraaktraject over het thema toegankelijkheid op de site.

11 december

Persmoment stadsvernieuwingsdossier - bekendmaking van de gewonnen prijs van de Vlaamse regering.

13 december

‘Het verhaal van Kortrijk Weide’, een lezing over de geschiedenis van de site door rijksarchivaris H. Callewier.

2016

Start van de werken

17 januari

Challengerun, loopevent met parcours door de werf.

20 januari

Persbericht: 'Kortrijk lanceert Urban Sports Hal'

januari

Uithangen werfdoeken openbaar domein & fuifzaal

30 maart

Persbericht: Start it @KBC - loods

april

Artikel stadsmagazine fuifzaal

4 april

Officiële start van de werken met een persmoment: 1e spadesteek en opening wielwasinstallatie.

11 april

Persbericht: Finale onderhandelingen voor realisatie topzwembaden in Kortrijk en Zwevegem

21 april

Inspraakmoment exploitatie nieuwe fuifzaal

8 mei

Bedeling uitnodigingen & communicatie Open Wervendag

22 mei

Open Wervendag CVO

1 juni

Militaire oefening “Storm Tide”

13 juni

Persbericht: Eénrichtingsverkeer in Magdalenastraat

5 juli

Persmoment: bekendmaking ontwerper en ontwerpen van het zwembad

3 oktober

Persmoment: start van de werken van het evenementenplein en ecologisch stadspark

organisatie: Kortrijkse geschiedkundige kring

organisatie: Kurt Goethals omgeving JC Tranzit

buurt- en persmoment

jeugdverenigingen/organisatoren regie CVO - ondersteuning Stad Kortrijk

Zwevegem en Stad Kortrijk

35

Het participatieplan van de stad Kortrijk

OVERLEIE Overleie groeit geleidelijk uit tot een aantrekkelijke woon- en leefomgeving. Ook bij dit stadsvernieuwingsproject zet de stad in op doorgedreven communicatie en participatie.

Met Kortrijk Spreekt Op Toer is het bestuur al deur-aan-deur gegaan in een groot deel van het gebied om te luisteren naar de bevolking en inzichten te verwerven over stad en buurt.

Een greep uit de talrijke initiatieven.

Festival Kortrijk Congé in kader van ‘Atelier de Stad’ van Canvas Tijdens het 25 uren durend festival werd deze omgeving omgevormd tot een experimentele tijdelijke stad binnen de wijk. Een tijdelijke stad die de bezoekers voor praktische uitdagingen stelde.

Hoe organiseert een stad zich? Hoe zorgen we voor slaapplekken voor iedereen? Hoe kunnen we de stad beter organiseren?

De bewoners van de tijdelijke stad –waaronder heel wat Overleienaars- maakten deel uit van een uniek experiment. In de weken voorafgaand aan het festival en tijdens het festival zelf werd de buurt actief betrokken in het verhaal: bv. aanbieden van slaapplaats voor artiesten, crew of tijdelijke bewoners, meehelpen aan de opbouw, samenwerken met de artiesten voor het maken van het meubilair van de tijdelijke stad … Naast buurtbewoners werd ook samengewerkt met bv. school De Brug, de eigenaars van de site, het wijkcentrum…

De reportage werd begin november 2014 getoond op Canvas.

In de vooravond vond in de Budascoop een debat rond stedelijkheid plaats en werd de reportage in preview getoond.

36

De Grote Verleieding Bijna 20 jaar Leiewerken legden bijzonder veel druk op Overleie.

Met dit zomerproject wordt het einde van de Leiewerken gevierd en de rivier teruggegeven aan haar bewoners. Overleie kon volop meevieren: Sinksen kwam voor de eerste maal naar de Leieboorden en Overleie en zorgde voor een nooit geziene massa. Het openingsspektakel zette de Collegetoren in de schijnwerpers, scheidsrechterstoelen zorgen langs de Leie voor een unieke kijk op de stad en de Leie, de kunstenroute Flux zorgde voor verrassende invullingen, de collegebrug werd met een web aan draden ingepakt, diverse picknicks vonden plaats, het Albertpark vormde het decor voor een massa yoga-sessie,… Urban Waves en Student Welcome Concert sloten deze fantastische zomer langs de Leie af. In het kader van dit zomerfeest werd vooraf een call gelanceerd waar burgers en verenigingen konden op intekenen. Dit resulteerde in meer dan 104 burgerinitiatieven, waarvan verschillende buurtgerelateerd.

Texture en museumtuin In juli 2013 werd de symbolische eerste steen feestelijk gelegd. De nieuwe naam kwam er door een wedstrijd en de museumtuin werd aangelegd ism buurtbewoners, buurtactoren en medewerkers van de Stad Kortrijk en Intercommunale Leiedal.

KORTRIJK SPREEKT

37

Het participatieplan van de stad Kortrijk

Zomerconcert in het Astridpark Om het Astridpark nog meer te activeren en om de barrière van de stadsring verder te doorbreken, werd in juli 2014, 2015 en 2016 een zomerconcert georganiseerd in het Astridpark. De lokale jeugdvereniging zette haar schouders onder de catering.

Verwelkoming Budabrug Eind augustus 2014 werd de Budabrug op een ponton naar haar definitieve locatie gebracht. Vanaf het ponton werd de brug op haar plaats gezet. Het hele manoeuvre bracht heel wat kijklustigen op de been. Op zondagmiddag werd randanimatie voorzien om dit gebeuren feestelijk in te kaderen.

In januari 2015 werd de brug in werking gesteld. Bewoners van Buda en Overleie staken symbolisch de nieuwe brug over en overhandigden elkaar een roos. Een fanfare begeleidde de eerste auto over de brug.

In maart 2015 werd de brug dan officieel ingehuldigd door Minister Weyts. Er was een optocht vanuit de Overleiestraat met bewoners.

Op de brug werden honderden ballonnen opgelaten als startschot

38

van een openingsfeest met muziek, springkasteel, eet- en drankstandjes,… Het project werd begeleid door het Ondernemersforum. Er werd ook een tekenwedstrijd georganiseerd met de leerlingen van de twee scholen op Overleie.

Opening Overleiestraat Voor deze gelegenheid nam fotograaf David Barbe een leuk portret van ca. 140 aanwezige Overleienaars voor het project ‘Inside out’.

Kort daarna werden deze portretten op groot formaat bevestigd op een zijgevel nabij de Budabrug. De Overleienaars verwelkomen zo op een leuke manier de bezoekers van hun wijk.

De Velodroom – kunstenparcours Flux Tijdens de opbouw kwamen heel wat nieuwsgierige buurtbewoners een kijkje nemen. Begin juli werd de velodroom onder het goedkeurend oog van Wim Opbrouck ingereden. De velodroom was de locatie voor een aantal evenementen zoals een bakfietsrace, een speeldag, een buurtetentje,…. een eerste belangrijke aanzet tot een gewijzigd gebruik van het plein.

KORTRIJK SPREEKT

Tijdelijke invulling van het stadpatrimonium • Oud politiecommissariaat: 2 edities “kleinste shoppingcenter ter wereld”, tentoonstellingstraject rond het thema Water, breakdancers, repair café, instrumentheek, creatief atelier ‘den Draad’, 2 fotografietentoonstellingen met maximale linken met de buurt, tentoonstellingen rond recycling/upcycling • De Oude Villa: winteropvang, tijdelijke zomerbars RaBARber met tal van initiatieven voor de buurt, VillaTina (reportage Vlaanderen Vakantieland) en Pand A. tijdelijke winterbar, creatieve invullingen onder de vorm van co-working, workshops …

Tijdelijke invullingen van private panden: In het kader van de Biënnale Interieur: 5 locaties, aangevuld met een vitrineproject waardoor een parcours werd gecreëerd voor de bezoekers en de Verborgen Kerstmarkt 2015

Bruggenloop Een aantal buurtbewoners organiseert jaarlijks in samenwerking met de stad de Bruggenloop.

De activiteit trekt zowel volwassenen als kinderen aan. Er is een sterke betrokkenheid van het Guldensporencollege en De Brug.

Het Sint- Amandplein is de plek van start en aankomst.

Vanuit het wijkcentrum en samen met enkele buurtbewoners wordt op regelmatige basis getraind in aanloop naar de Bruggenloop.

Buurt op Wielen De buurtbewoners in de omgeving van het Astridpark namen eind augustus 2014 het initiatief tot een buurtfeest rond het thema ‘alles op wielen’. Er werden ludieke races met verschillende zelfgebouwde voertuigen georganiseerd. Het geheel bracht veel buurtbewoners samen.

Opwaardering Sint-Amandsplein Er werd een representatieve groep (40 personen) uit de gemeenschap samengesteld om advies te verlenen rond de kwalitatieve opwaardering van het Sint-Amandsplein. Deze groep bestond uit ondernemers, bewoners uit diverse straten, scholen, horeca-uitbaters en lokale organisaties. Studiebureau Studio Basta leidde samen met stadsmedewerkers dit proces. Op die manier werd een voorontwerp ontwikkeld dat werd gepresenteerd aan de ganse Overleise gemeenschap. Deze werd enthousiast goedgekeurd.

• 20 januari 2016: adviesgroep 1 • 15 februari 2016: adviesgroep 2 • 23 maart 2016: adviesgroep 3 • 19 april 2016: Overleiecafé met presentatie van het voorontwerp • 2017: start van de werken

39

Het participatieplan van de stad Kortrijk

40

KORTRIJK SPREEKT

STATIONSPROJECT De komende 10 jaar komt er een volledig heraangelegde stationsomgeving en een nieuw stationsgebouw.

De projectpartners (NMBS, Infrabel, De Lijn, stad Kortrijk, het Agentschap Wegen en Verkeer, Parko) kiezen van bij het begin voor een zeer open proces van inspraak en participatie. Het Stationsproject Kortrijk moet immers uitgroeien tot een realisatie waar alle reizigers, bewoners en bezoekers trots op zijn. Daarom werden in een eerste fase onder meer een algemene informatievergadering en een debatbrunch georganiseerd. Voor de verschillende deelprojecten wordt een klankbordgroep opgericht.

Inspraak tijdens het voorontwerp van het Masterplan Algemene informatievergadering Op 11 juni 2014 werd in de Schouwburg het volledige project toegelicht tijdens een informatievergadering voor alle geĂŻnteresseerden.

De input werd door de ontwerpers onderzocht en waar mogelijk verwerkt in het voorontwerp van het Masterplan.

Van de input verkregen op de informatievergadering en de debatbrunch werden algemene conclusies geformuleerd (te raadplegen op de website).

Klankbordgroep Het project wordt gerealiseerd in nauw overleg met de verschillende belangen- en doelgroepen. Daarom werd er een klankbordgroep opgericht. Deze klankbordgroep bestaat uit verschillende afgevaardigden, die de belangengroepen uit de buurt vertegenwoordigen. Naargelang het deelproject kan de samenstelling van de klankbordgroep wijzigen.

Het is tevens een belangrijk instrument om de mening en voorstellen van belanghebbenden te horen en door te spelen naar de betrokken partijen. Binnen de grenzen van de technische voorwaarden en de financiĂŤle haalbaarheid kunnen de leden voorstellen aanbrengen of verbeteringen formuleren.

Debatbrunch Om tot een gedragen voorontwerp te komen, werd er een debatbrunch georganiseerd op zondag 29 juni 2014. We opteerden ervoor om zoveel mogelijk vertegenwoordigers van de reizigers, bewoners, bezoekers en belangengroepen te betrekken in deze debatsessies.

De debatgroep ging tijdens een brunchvergadering aan de slag om hun suggesties omtrent het project te doen.

Zo werd de feedback van de informatievergadering en de debatbrunch over het Masterplan verwerkt in een Masterplan - voorontwerp en voorgelegd aan de klankbordgroep op 16 december 2014.

Ook de feedback van deze klankbordgroep werd verwerkt in het Masterplan-voorontwerp. Dit Masterplan-voorontwerp evolueert de komende jaren gefaseerd naar definitieve ontwerpen.

Terwijl er vermoedelijk in 2017 gestart kan worden met de bouw 41

Het participatieplan van de stad Kortrijk

van de tunnels en parking (onderbouw) van het eerste deelproject finaliseert het studiebureau nu nog het definitief ontwerp voor het openbaar domein van het eerste deelproject (nl. de Tolstraat, Conservatoriumplein en Zandstraat inclusief kruispunten Panorama en Appel). Later wordt het ontwerp voor het openbaar domein ook voorgelegd aan de klankbordgroep.

Er is een Infopunt geopend in de Stationsstraat. Bedoeling is om reizigers, buurtbewoners, ondernemers op een laagdrempelige manier informatie over het project te bezorgen. Meer dan 1.500 mensen kwamen om informatie vragen. Een filmpje over het masterplan en de eerste fase is te vinden op YouTube en andere kanalen.

Op 15 september 2015 organiseerde het Stationsproject ook een klankbordgroep om onder meer de tijdelijke maatregelen (tijdelijke inrichting) te toetsen die nodig zijn om te kunnen starten met de het eerste deelproject.

Ter gelegenheid van deze opening werd de helft van het Stationsplein omgetoverd in een groene oase met picknickbanken. Meteen werd duidelijk wat een aangename rustplek dit plein in de toekomst zal worden.

Infopunt

42

KORTRIJK SPREEKT

VOLKSRESTAURANT EN EXTRA KINDEROPVANG Uit de bevraging van kwetsbare groepen, senioren of jonge ouders bleek dat er steeds meer nood is aan betaalbare en gezonde voeding, alsook aan kinderopvang. Die twee vragen verenigen we door op de site Gheysens in de Doorniksestraat een volkrestaurant met kinderopvang te realiseren. De deuren gaan er open in 2018.

In het volksrestaurant kunnen mensen gezond eten en betalen ze volgens draagkracht. Het restaurant is tevens een opleidingsproject voor de horecasector en een tewerkstellingsplaats voor mensen die niet zo gemakkelijk op de arbeidsmarkt geraken. Kortrijk zal zijn aanbod voorschoolse kinderopvang ook doen stijgen

van 26 naar 54 plaatsen, een gedeelte daarvan samen met private initiatieven.

In het pand is er ook een antenne voor onze sociale diensten en plaats voor de kantoren van Zorg Kortrijk, het nieuwe zorgbedrijf van de lokale overheid.

Tijdens de realisatie werd en wordt nauw samengewerkt met de verschillende belanghebbende sectoren en de bouwwerken worden opgevolgd met de inwoners van de buurt. De realisatie zal het uitzicht van de omgeving serieus verbeteren.

43

Het participatieplan van de stad Kortrijk

HALENPLEIN Het Halenplein is een plein met heel wat potentie dankzij enkele buurtwinkels (slager, postpunt, traiteur, café, wassalon), maar is in een heel slechte staat. De handelaars en de gebiedswerker slaan de handen in elkaar om een kerstevent te organiseren. Het wordt een groot succes en het genereert wat middelen om in de toekomst nog initiatieven op poten te zetten. Er volgen nog activiteiten en naar aanleiding van Kortrijk Spreekt richten buurtbewoners, handelaars, school en buurtbibliotheek een klankbordgroep op om de vraag naar een heraanleg van het plein voor te bereiden en kracht bij te zetten.

2014: Overleg en participatie met de klankbordgroep over het voorontwerp: zitbanken, bomen, aanpassing verlichting, kleur van de tegels… en een intensieve communicatie naar de ruimere bevolking.

12 december 2014: officiële inhuldiging van het vernieuwde plein

GROTE MARKT

© Prostor

De vernieuwde terrassen zijn tot stand gekomen in nauw overleg met de horeca-uitbaters.

Een algemeen overlegmoment met handelaars en omwonenden vond plaats op 20 januari 2015.

44

KORTRIJK SPREEKT

OMGEVINGSAANLEG VAN HET MUZIEKCENTRUM 28 januari 2016: Bewonersoverleg in Muziekcentrum met voorstelling van het project door Studio Basta.

16 maart 2016: Groot info-en participatiemoment voor alle geïnteresseerden in het infopunt van het Stationsproject.

1 maart – 16 maart 2016: Start participatietraject met focus op verschillende doelgroepen en extra aandacht voor de kinderen. Bevraging via verschillende tools: banners met verwijzing naar mailadres Kortrijk Spreekt, bevraging van alle gebruikers van het Conservatorium en Muziekcentrum, ideeënbussen, bevraging via de menukaarten van de klanten van het Muziekcafé Track, bevraging door Radio Quindo van passanten, filmpje op de ledwall, sociale media,…

16 maart tot 17 april: Verwerking input participatie door Studio Basta.

17 april 2016: Workshop rond het voorontwerp met input vanuit participatietraject in de Stuyverij.

2017: Uitvoering.

45

Het participatieplan van de stad Kortrijk

HOUTMARKT Op 28 oktober 2016 werd de vernieuwde Houtmarkt feestelijk geopend. Het bovengronds parkeren is verdwenen en de Houtmarkt is een groene corridor tussen het Begijnhofpark en het Plein geworden. Er is een ondergrondse parking met 160 plaatsen met een in- en uitrit aan de kant van het Begijnhofpark.

Via een klein referendum koos de buurt voor variant 2.

6 maart 2013: Infovergadering waarop de conceptplannen voor de heraanleg van de Houtmarkt, de Lange Brugstraat en de bouw van de ondergrondse parking werden voorgesteld. Buurtbewoners en handelaars maakten opmerkingen en suggesties. Hiermee rekening houdend werkt het studiebureau twee varianten uit.

17 januari 2016: Werfcafé in aanwezigheid van projectleiders en aannemers, gekoppeld aan de challenge run.

46

Juli 2016: Ingebruikname parking.

Oktober 2016: Officiële opening van de nieuw heraangelegde Houtmarkt.

© Kattoo

6 november 2013: Inwoners kregen de kans om hun voorkeur uit te spreken over één van de twee varianten.

21 april 2015: Bewonersoverleg en voorstelling van het voorontwerp aan buurtbewoners en handelaars met een infomarkt in de hal van museum 1302.

KORTRIJK SPREEKT

47

Het participatieplan van de stad Kortrijk

48

KORTRIJK SPREEKT

DEEL GEMEENTEN 49

Het participatieplan van de stad Kortrijk

50

KORTRIJK SPREEKT

AALBEKE Budget Games

Resultaten

Met de Budget Games bewegen we ons op het domein van begrotingsparticipatie. De specifieke techniek werd voor het eerst succesvol toegepast in de stad San José in Californië. De methode laat burgers zelf nadenken en onderhandelen over de verdeling van beschikbare overheidsbudgetten. Beleidsmakers krijgen zo een duidelijk beeld van wat inwoners écht belangrijk vinden aan de hand van de projecten die ze financieel willen ondersteunen. Tijdens het spel overleggen de deelnemers uitvoerig over welke projecten ze uiteindelijk willen realiseren.

1. Uitbreiding jeugdinfrastructuur 2. Trage wegen, voet-en fietspaden 3. Oplossing voor zwaar doorgaand verkeer

Budget Games zijn er voor de inwoners en niet voor het beleid. De methodiek is opgezet om inwoners met elkaar te laten samenwerken, het beleid heeft hierbij een ondersteunende rol en is geen deelnemer aan het spel. Het stadsbestuur krijgt als resultaat een aanbeveling voor het nemen van beslissingen die omgezet worden in uitvoeringsplannen.

We hebben 3 maal de Budget Games georganiseerd. In Aalbeke (juni 2013, 66 deelnemers), Heule (december 2013, 101 deelnemers) en in de wijk Sint-Jan (april 2015) met 144 kinderen (= Jong Kortrijk Spreekt).

Uit de Budget Games blijkt dat burgers effectief te mobiliseren zijn om lang te debatteren met volgehouden aandacht. Zelfs bij de kinderen was dit het geval, weliswaar voor een kortere periode. Dit bewijst dat als je burgers serieus neemt en ze terdege informeert, ze zeker bereid zijn om tijd en energie te investeren in hun leefgemeenschap.

Alles samen goed voor 550.000 euro.

1. De jeugd- en andere infrastructuur Na de Budget Games werd volgend scenario uitgerold: • De loods Vandecasteele (Luingnestraat) wordt een jeugdsite.

Daar zullen lokalen ondergebracht worden voor de verschillende jeugdverenigingen. Totale kostprijs is 250.000 euro, waarvan 25.000 euro eigen inbreng is van de verenigingen.

• De voormalige brandweerkazerne wordt een muzieksite. Daar krijgen onder meer het conservatorium en de muziekverenigingen een nieuw onderkomen. Streefdatum is voorjaar 2018.

Totale kostprijs is 350.000 euro, waarvan 25.000 euro eigen inbreng is van de verenigingen.

• Dankzij minimale investeringen pakken we ook het Ontmoetingscentrum aan waar stadspersoneel, de bibliotheek en de notenleerklassen hun stek vinden. Voorziene einde van de werken is najaar 2018. Totale kostprijs is 200.000 euro.

Maar momenteel bieden zich door de kerkenstudie nieuwe opportuniteiten aan die momenteel verder worden onderzocht.

Dit werd besproken op de gemeenteraad van 5 december 2016 in Aalbeke met als resultaat een engagementsverklaring tussen de stad en de verenigingen.

51

Het participatieplan van de stad Kortrijk

2. Meer aandacht voor onderhoud trage wegen, voeten fietspaden Het trage wegennetwerk in Aalbeke is sinds de Budget Games verder ontwikkeld. Recent zijn er reeds enkele trage wegen in Aalbeke heraangelegd, zoals de Papeyeweg en de trage weg aan de Zevekote-straat. Er worden nog enkele trage wegen hersteld of heraangelegd deze legislatuur volgens het prioriteitenplan van het trage wegennetwerk. Bovendien kregen er enkele trage wegen een officiĂŤle naam. In de Moeskroensesteenweg werden veilige fietspaden gerealiseerd vanaf de Kapelhoekstraat tot aan de brug en op de N43 worden afgescheiden fietspaden aangelegd.

3. Oplossing voor het zwaar verkeer Er is al een tonnenmaatbeperking in de Lauwsestraat met eenrichtingsverkeer, uitgezonderd voor het plaatselijk verkeer. Hier gaan we in samenwerking met de politie de controles nog opvoeren.

In de Lampe- en Luingnestraat werden metingen reeds uitgevoerd.

Bijgevolg worden er in de Luingnestraat snelheidsbeperkende maatregelen geĂŻnstalleerd waardoor het zwaar verkeer afremt.

52

KORTRIJK SPREEKT

BELLEGEM Emdeka Emdeka is een complex project. Nadat alle administratieve procedures (bouwvergunning, subsidies en aanbesteding) doorlopen zijn, starten na het zomerverlof 2016 de eigenlijke infrastructuurwerken.

Omdat Emdeka als bedrijventerrein vlak bij de bewoonde kern van de gemeente Bellegem aansluit, was een goede betrokkenheid van de omwonenden en meer algemeen de Bellegemnaren essentieel.

Daarom werd naast de traditioneel verplichte inspraakmomenten ook een infomoment georganiseerd waarop geïnteresseerden op de terreinen te zien en te horen kregen wat de toekomstplannen voor de site waren. Geïnteresseerden bezochten de site, bekeken de plannen, kregen een rondleiding door de oude ‘vervallen’ fabrieksgebouwen van de meubelfabriek. De rondleiding werd begeleid door ex-werknemers van de voormalige fabriek. In de centrale hal waren oude foto’s te zien samen met de nieuwe plannen op grote billboards. Het bewonersmoment werd georganiseerd in samenwerking met de intercommunale Leiedal.

Als afgeleide van dit proces werd een deelwerkgroep opgestart met omwonenden van de site (bewoners uit de Bellegemsestraat).

In dit traject werd gezocht naar de mogelijkheid om (op vraag van de bewoners) een garageweg aan te leggen op het aanpalend terrein op de site. Dit traject is gefinaliseerd.

een woonzorgcentrum (WZC) met een buurthuis, 96 wooneenheden in het WZC en 24 sociale assistentiewoningen, een nieuw plein, extra parking voor het dorp en publieke cafetaria’s.

Dit alles wordt gerealiseerd door middel van participatie op initiatief van het OCMW. Naast het verplichte infomoment in kader van de procedure werden geïnteresseerden in de school uitgenodigd om de plannen te bekijken en werden zij intensief bevraagd naar hun bemerkingen en wensen op vlak van dienstverlening, koppeling met activiteiten van het dienstencentrum, etc. Deze input werd gebruikt in de verdere discussies omtrent de functionaliteiten van het woonzorgcentrum.

Tijdens de bouwwerken wordt ook een specifieke nieuwsbrief voor de buurt gemaakt met zowel een papieren als digitale versie. Zo kan iedereen de werken, die de woonomgeving belasten, mee opvolgen. Er is een permanent aanspreekpunt voor de omwonenden, in samenwerking met de minder hindercoördinator.

Maar na de lastige bouwwerken komt er nieuw dorpsdeel voor alle generaties Bellegemnaren.

Woonzorgcentrum Bellegem In de Bellegemkerkdreef, vlak bij het centrum van Bellegem, komt 53

Het participatieplan van de stad Kortrijk

BISSEGEM Twee keer per jaar komt een groep van sleutelfiguren uit Bissegem samen met de burgemeester, enkele schepenen en stadsmedewerkers om diverse thema’s uit Bissegem te bespreken en nauwgezet op te volgen (leefbaarheid, verkeersveiligheid, handel, evenementen, groen, huisvestingverenigingen,…). N.a.v. vele bezorgdheden en op vraag van de gemeenschap werd in Bissegem bovendien een werkgroep mobiliteit opgericht. Die is samengesteld uit lokale vertegenwoordigers (Unizo, dienstencentrum, schooldirectie,…) en deskundigen van de stad. Enkel mobiliteitsthema’s komen er aan bod. Eén van de realisaties is de invoering van de zone 30 op Bissegemplaats.

Ghellinck Het stadsgroen ‘Ghellinck’ is het open gebied van 9 ha tussen de Gullgemsesteenweg, Waterhoennest en de Tientjesstraat. Het gebied

54

sluit aan bij hoeve het Armengoed, eigendom van het OCMW, in het verlengde van de Ghellinckdreef. Tien jaar geleden is het woonuitbreidingsgebied grotendeels herbestemd tot randstedelijk groengebied, waardoor bebouwing uitgesloten is. Het stadsgroen zal worden ontwikkeld tot een volwaardige groene long voor Bissegem.

20 februari 2016: Het startschot van het participatietraject ‘Stadsgroen Ghellinck’. Alle Bissegemnaren werden uitgenodigd tussen 14 en 17 uur op de site van hoeve ‘Het Armengoed’ om het gebied te verkennen, zich te laten inspireren door mogelijke toekomstbeelden van het stadsgroen Ghellinck en vooral hun suggesties en meningen met ons te delen.

Alle bewoners kregen een ideeënkaart gebust. Langs deze weg, of via de campagnewebsite www.ghellinck.kortrijk.be, konden de mensen hun zegje doen.

KORTRIJK SPREEKT

Chronologie

De site werd om die redenen fysiek afgesloten.

• 2 0 Februari 2016: Start participatietraject + aanplanting geboortebos, kinderen geboortejaar 2014 • Maart 2016: Tentoonstelling & infomoment in OC De Troubadour • April 2016: Tentoonstelling Dienstencentrum Vlaskapelle & inspraak scholen • Oktober 2016: Publicatie resultatenfolder + selectie studiebureau • November 2016: Aanplanting Geboortebos, kinderen geboortejaar 2015 • Lente 2017: Presentatie voorontwerp • Herfst 2017: Start uitvoering inrichtingsplan • Zomer 2018: Alles afgewerkt.

Hoeve Armengoed We lanceerden in de zomer van 2015 een oproep om een tijdelijke invulling te voorzien in hoeve ‘Het Armengoed’. Een jury, bestaande uit een vertegenwoordiging van de lokale gemeenschap, van de stad Kortrijk en het OCMW, toetsten de projectvoorstellen a.d.h.v. onderstaande criteria: - Creativiteit - Buurtversterkende factor - Positieve uitstraling - Ontmoeting, samenwerking en kruisbestuiving VZW Stadsboerderij en VZW Juttepaardje zorgden voor een gezamenlijke invulling. Het FIK organiseerde er één van zijn zomerconcerten.

Momenteel is de staat van het gebouw niet kwalitatief genoeg om er tijdelijke invullingen op een veilige manier mogelijk te maken.

55

Het participatieplan van de stad Kortrijk

HEULE Budget Games

Heuledak

Ook in Heule werden Budget Games georganiseerd. De werking hiervan werd reeds bij Aalbeke toegelicht.

De deelnemers kozen voor deze drie projecten: 1. Extra voorzieningen onderwijs en kinderopvang 2. Volledige heraanleg Heuleplaats 3. Wandel- en fietspaden in de Heulebeekvallei Alles samen goed voor 3 miljoen euro.

• 8 oktober 2015: kiezen winnaar ontwerpstudie Heuledak • 27 januari 2016: bespreking concept Heuledak

Acties kinderopvang

• • • • •

• Stedelijk reglement voor startende kinderdagverblijven, extra premie van 2.500 euro voor starters in o.a. Heule.

• Opstart vakantiewerking van een groep ouders van Heule Watermolen tijdens de zomervakantie.

• Andere initiatieven worden onderzocht.

Eind februari heeft de adviesgroep beslist niet door te gaan met een dak boven Heule omwille van de hoge kostprijs.

Heuleplaats

•

Realisaties Voor de heraanleg van de Heuleplaats is een adviesgroep samengesteld met ongeveer 25 betrokkenen (omwonenden, ondernemers, diensten, jeugdverenigingen, horeca, De Griffioen, stadmedewerkers, politieke vertegenwoordiging en het studiebureau Technum). De adviesgroep werkt aan een ontwerp voor Heuleplaats. Op vraag van de adviesgroep is op kosten van de stad een studie gebeurd naar een dak boven Heuleplaats.

56

•

• •

29 april 2014: adviesgroep 1 (zonder studiebureau) 23 oktober 2014: adviesgroep 2 (met studiebureau Technum) 30 maart 2015: adviesgroep 3 15 oktober 2015: adviesgroep 4 30 november 2015: adviesgroep 5 + overleg met zelfstandigen, handelaars en ondernemers 17 december 2015: De leden van de adviesgroep communiceren zelf over het voorontwerp aan de Heulenaars tijdens een druk bezocht infomoment in de Vonke. Vanuit de brede bevolking konden nog opmerkingen en suggesties worden geformuleerd.

7 maart 2016: adviesgroep 6: de adviesgroep overloopt de input van de brede bevolking en overlegt over materiaalkeuze, verlichting,…

23 november 2016: adviesgroep 7 2017: start van de werken

KORTRIJK SPREEKT

resseerde Heulenaars

Heulepark

Communicatie

Voor de heraanleg van Heulepark wordt ook met een adviesgroep gewerkt. Deze bestaat uit 20 deelnemers, voor de helft samengesteld uit leden van de adviesraad van Heuleplaats en uit gebruikers van het park (jeugdbewegingen, werkgroep Heerlijke Heulebeek, scholen,…)

• 23 oktober 2014: algemene afstemming omtrent het park met de adviesgroep Heuleplaats • 26 november 2015: adviesgroep 1 met studiebureau Bossaert • 21 april 2016: adviesgroep 2 • 4 juni 2016: geleide wandelingen in het park voor alle geïnte-

In de Heulenaar en stadskrant komen artikels gericht aan de brede bevolking met een stand van zaken en verslag uit de adviesgroep.

• Dorpskrant Heulenaar: juni 2014 • Dorpskrant Heulenaar: december 2015 • Stadskrant Kortrijk: februari 2015 • Artikel dorpskrant Heulenaar: september 2016 De wandel- en fietspaden langs de Heulebeek worden mee behandeld met Heulepark voor het deel dat zich in het park bevindt.

De rest staat op de planning.

57

Het participatieplan van de stad Kortrijk

HEULE WATERMOLEN KORTRIJK NOORD Site Mewaf

Nieuwe ontmoetingsplaats voor moslims

Site Mewaf zit momenteel in een onderzoeksfase. De eigenaars hebben zelf een studiebureau aangesteld dat een voorstel zal voorleggen aan de stad. Uiteraard is het de bedoeling dat buurtbewoners tijdig ingelicht worden en inspraak krijgen. Vermoedelijke timing voor een eerste info- en inspraakvergadering is in de loop van 2017.

De moslimgemeenschap verhuist met de moskee naar de Brugstesteenweg (site Bio Planet) om daar een algemene ontmoetingsplaats te realiseren. Een eerste algemene infovergadering vindt plaats op 14 juli 2015. Er wordt een adviesgroep opgericht met 20 deelnemers (omwonenden, vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap, stadsmedewerkers en politieke vertegenwoordiging).

Zaken die de adviesgroep behandelt zijn parkeerdruk, mobiliteit, algemene overlast, leegstand in en verloedering van de omliggende straten en afspraken bij verbouwplannen.

Infovergadering: 14 juli 2015 Data adviesgroep: 23 november 2015 • 21 maart 2016 • 7 november 2016

58

KORTRIJK SPREEKT

KOOIGEM Jongerenontmoetingspunt Samen met de jeugd werd een jongerenontmoetingsplaats gecreëerd op het Pleintje. Die kwam er onder de vorm van een toren waarin zij elkaar kunnen ontmoeten. De toren werd samen met de jongeren aangekleed. Dit kaderde in een oproep ’sport en spel’ van de Cera (2014) waarvoor een werkgroep van Kooigemnaars en gebiedswerking samen een voorstel indienden en als één van de acht geselecteerde projecten in Vlaanderen een subsidie van 7.500 euro kregen.

Village Provençal Kooigem wordt in de volksmond vaak de Provence van Kortrijk genoemd. Om dit kracht bij te zetten, hebben enkele lokale vrij-

willigers samen met gebiedswerking een dossier ingediend bij de Koning Boudewijnstichting. Met de 4.000 euro projectsubsidiëring gingen zij nadien aan de slag.

Tijdens de zomer van 2015 werkten alle cafés in het centrum samen om een groot openluchtterras te maken van Kooigemplaats. Op een groot scherm werd een Franse film geprojecteerd. Deze werd gekozen door de bewoners via stemming. Er traden ook enkele Franse groepjes op. De avond eindigde met een heus vuurwerk.

In het voorafgaande traject werden de leerlingen van de Kooigemse school mee betrokken om lavendel te zaaien in bloembakken.

Deze lavendel werd nadien verdeeld langs de woningen op de invalswegen om van Kooigem een ‘Village Fleuri’ te maken. Op de invalswegen naar het dorp waren deze gekende Franse borden ook te zien gedurende de zomer.

59

Het participatieplan van de stad Kortrijk

MARKE 9 prioriteiten Het inspraaktraject van de Budget Games Marke is afgerond zonder de eigenlijke Budget Games te spelen omdat iedereen het erover eens was dat dit niet de juiste methode op de juiste plaats was. Tijdens een open inspraakmoment eind december 2014 gingen we van start.

70 Markenaren reduceerden via overlegtafels uit meer dan 200 suggesties vanuit alle eerder verkregen input zoals Marke Spreekt,

60

Marke 2010-2030, Kortrijk Spreekt, 1777‌ een werkbare lijst.

Daarna werd een werkgroep van 20 Markenaren samengesteld om deze lijst nog verder te verfijnen.

Na twee bijeenkomsten resulteerde dit in een lijst met 9 prioriteiten.

Hiernaast een overzicht:

KORTRIJK SPREEKT

1. Veilige oversteek N43 (De Prinse)

Deze werken staan op de planning voor eind januari 2017, na het deel van de werken aan de N43 in Aalbeke.

Infovergaderingen voor Markenaren volgen na bevestiging van timing & fasering.

De oversteek van de Prinse hangt samen met ontwikkelingen in de Torkonjestraat.

• Masterplan & principe zijn gekend (cfr. inspraaktraject 2013) • Inspraaktraject i.s.m. Leiedal is lopende.

2. Alternerend parkeren als snelheidsremmende maatregel

De meest efficiënte snelheidsremmende maatregel is de zone 30 en de controle erop. In 2017 wordt de zone rond de Markeplaats gerealiseerd (m.u.v. Markekerkstraat en Marktstraat).

3. Guldensporenpad doortrekken om een veilige fietsverbinding te creëren van Zwevegem tot Lauwe

De stad onderzoekt en onderhandelt over enkele knelpunten (bv. Hospitaalweg-Aardweg).

4. Voetpaden aanpakken

Dit gebeurt volgens een rangordesysteem, waarbij voetpaden beoordeeld worden op basis van objectieve criteria. Vb. 2017: Hemelrijkstraat.

5. Verkeersveiligheid

Snelheidscontroles worden opgevoerd. bv. tussen 7 en 27 maart 2016: Ter Doenaert – Preshoek – Pauvre Leute

6. Trage wegennetwerk activeren

Olympiadeplein, Markebekepad, Bruyningpad, groene corridor Torkonjestraat-OC Marke

7. Patrimoniumstudie

Verkoop Tuighuizen, renovatie van de conciërgerie van het OC, renovatie Arsenaal met subsidies van de stad

8. Gebruik van de openbare ruimte/Magic Places: de pleintjes en parkjes opwaarderen door kleine ingrepen

bv. picknickbanken aan het OC, leeskastje aan Markeplaats, zitbanken aan Vlasvezelstraat (Ter Doenaert), bewoners hebben aangeleverde fruitbomen geplant langs het Markebekepad.

9. Zone onder de brug R8 inrichten

Moet worden onderzocht door Agentschap Wegen en Verkeer.

Ontwikkeling Preshoekbos Het Preshoekbos is een groene oase in de omgeving van Marke en Aalbeke in volle ontwikkeling. Agentschap Natuur en Bos is eigenaar. Het bos ontstaat in samenwerking met inwoners en verenigingen door verschillende boomplantacties en inspraakmomenten over de toekomstige plannen. In 2014 werd het speelbos

deels ontwikkeld. In 2015 zijn grote inrichtingswerken gestart langs de oevers van de Markebeek ter hoogte van de Preshoekstraat. In 2016 werd het bos verder aangelegd. De 3e boomplantactie vergroot het bosoppervlak met maar liefst 6,7 hectare.

61

Het participatieplan van de stad Kortrijk

ROLLEGEM Wijkgroen Rollegem • Aanleggen van openbaar groen en trage verbindingen in samenwerking met bewoners van de wijk Tulpenpark-Rozenpark en Begoniapark.

• Participatie: - 23 september 2014: Informatievergadering over het waarom van de werken.

- 17 januari 2015: Voorstelling 1e voorontwerp via wijkwandeling met bewoners: Door de wandeling ontdekken we de aan te pakken plekken en krijgen we concrete voorstellen.

- maart-mei 2015: Voorstelling voorontwerp (getekend op basis van verkregen input) in buurthuis Rollegem. Voorstellen en ideeën kunnen vrijblijvend op de plannen worden getekend.

- In de tussenperiode: Overleg met gemeenschapsraad, sportcentrum Weimeersen & Vrije basisschool Sint Theresia en MPI Kindervriend.

- 3 oktober 2015: Buurtmoment in de wijk – voorstelling ontwerp en resultaten.

• Werken: - mei 2015: Start met de aanplanting van het wijkgroen.

- 18 september 2015: Opening doorsteek Vrije basisschool – sportcentrum Weimeersen (resultaat Kortrijk Spreekt op toer) - Afwerking wijkgroen maart 2016.

Kinderen en jongeren in de nevelstad • Onderzoek door Kind en Samenleving met Stad Kortrijk.

• Traject: - september – oktober 2015: Bevragingen bij 6e leerjaar van de Vrije basisschool in Rollegem en bij Chiro.

- november 2015: Toetsing bij de gemeenschap in Rollegem.

- 2016: Formuleren en uitvoeren van verschillende acties.

Resultaat – inzetten op: • Publieke ruimte (speelstraat, Weimeersen, beleving) • Fietsverbindingen & mobiliteit • Bibliotheek: openstellen in alle facetten • Sociaal landschap: focus op kindvriendelijke evenementen

SENTE • Het speelpleintje van op de Grote Markt werd na de zomer 2013 verhuisd naar de groenzone achter de kerk van Sente.

• Heraanleg van het dorpsplein in 2016.

62

• Er is een heel actief verenigingsleven in Sente dat zowel apart als samen tal van activiteiten organiseren (zie Sente-offensief in 2015 en Sentementen in 2014).

KORTRIJK SPREEKT

BUURTEN IN KORTRIJK Naast de grote stadsprojecten en de deelgemeenten leeft en beweegt er vanalles in de verschillende buurten en delen van Kortrijk. Het stadsbestuur gaat met Kortrijk Spreekt Op Toer overal deur aan deur om kennis te maken met elke buurt en zijn inwoners. De gebiedswerkers hebben een antennefunctie en staan garant voor de leefbaarheid van elke centimeter van onze stad.

Hierbij een illustratieve en onvolledige lijst met enkele thema’s die actueel zijn in deelgebieden:

3 Hofsteden

• Heraanleg Van Raemdonckpark • Bouw appartementen Sociale huisvestingsmaatschappijen • Aanpak overlast aan bushaltes Pirroen ism De Lijn

Sint-Jan

• V-tex • parkeerproblematiek

Lange Munte

• Realisatie van een buurt-en ontmoetingscentrum in de voormalige St. Paulussite • (Verkeers)veiligheid • Woongebied Langwater

Marionetten

• Stadsgroen Marionetten verder uitbreiden

Sint-Elisabeth/ Sint-Rochus

• Parkeerproblematiek • Samenleven met studenten • Zwerfvuilacties ism dienst preventie • Autodelen voor studenten ism stuvo’s • Heraanleg Sint-Rochusparking • Verkeersveiligheid

Walle

• Heraanleg straat

63

Het participatieplan van de stad Kortrijk

64

KORTRIJK SPREEKT

IEDEREEN SPREEKT 65

Het participatieplan van de stad Kortrijk

KINDEREN EN JONGEREN Label kind- en jongerenvriendelijke stad Op 6 november 2016 ontving Kortrijk het label kind- en jongerenvriendelijke stad. Hiervoor organiseerden we een belevingsonderzoek via inspraaksessies in verschillende scholen en ook enkele creatieve ateliers binnen speelpleinwerking Wasper. Zo konden kinderen en jongeren aangeven hoe ze Kortrijk op vandaag ervaren. Ze mochten ook suggesties voor aanpassingen of verbeteringen formuleren.

Er waren 8 sessies in 4 verschillende scholen van het basisonderwijs, 7 sessies in 3 verschillende secundaire scholen en verschillende workshops tijdens de krokusvakantie in speelpleinwerking Wasper.

De resultaten zijn niet zo verrassend. Ze liggen vaak in de lijn van wat we al min of meer weten of aanvoelen. Maar dat doet eigenlijk niets af van hun waarde. Het feit dat een aantal problematieken worden bevestigd, toont aan dat we er blijvend moeten op inzetten.

De grote betrokkenheid en interesse van kinderen en jongeren is een duidelijk signaal dat we meer moeten inzetten op rechtstreekse participatie, betrokkenheid en sensibilisering van kinderen en jongeren.

Jong Kortrijk Spreekt (= Budget Games voor kinderen) Op 2 april 2015 speelden 144 kinderen uit de Sint-Jansbuurt een Budget Game. Dat was een primeur voor Vlaanderen. Voor het eerst werd deze methodiek op maat van kinderen toegepast.

Onder de noemer ‘Jong Kortrijk Spreekt’ kunnen de kinderen zelf beslissen welke kindvriendelijke aanpassingen er in hun buurt 66

moeten gebeuren. Via een project, dat werd gesubsidieerd door Thuis in de Stad, is er in totaal 30.000 euro te besteden.

In een uitgebreid voortraject verzamelden de leerlingen van 3 basisscholen uit de buurt tal van originele voorstellen. Deze ideeën werden teruggebracht tot een shortlist van 21 voorstellen die de basis vormden voor de Budget Game. Op maandag 18 mei kwam het kinderwijkparlement van St. Jan samen in de gemeenteraadszaal om definitief te beslissen.

Na het verwerken van de resultaten van de Budget Game was het duidelijk dat 12 voorstellen het zeker haalden. Die zijn samen goed voor 22.000 euro.

Er bleef dus nog 8.000 euro over om te besteden. Het volgende voorstel op de lijst was echter een spectaculair speelplein t.w.v.

20.000 euro. Het kinderwijkparlement moest dus beslissen of ze voorstellen zouden schrappen om het speelplein toch te kunnen realiseren.

Er werd gestemd en uiteindelijk koos een duidelijke meerderheid niet voor het speelplein waardoor er wel nog drie extra acties kunnen gerealiseerd worden.

Jong

KORTRIJK SPREEKT

KORTRIJK SPREEKT

In totaal worden er met de â‚Ź 30.000 dus 15 voorstellen gerealiseerd: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

9.

10.

11.

Boomgaard in de V-TEX tuin Cinema @ V-TEX Training door profvoetballer Graffiti Workshop EHBO cursus Dans & kook workshop 7. Buurtfeest 8. Meer groen in de straat Drinkwaterfonteintjes aan de V-TEX/ Sint-Jansplein Actie rond veiligheid voor fietsers en wandelaars organiseren Een fietsmarkt organiseren

12.

13.

14.

15.

Verplaatsbare voetbalkooi Gratis sportschoenen in de V-TEX Trampoline aan de kerk Actie om de buurt proper te houden

Speelruimteplan Met het speelruimteplan voorziet de stad dat er binnen een straal van 500m van de woonplaats van elk gezin een speelzone moet zijn. Deze wordt gerealiseerd in nauw overleg met de buurtbewoners, de kinderen op kop.

67

Het participatieplan van de stad Kortrijk

SENIOREN Engagement 6 van het Plan Nieuw Kortrijk luidt “Een stad die houdt van de kinderen en alle opa’s en oma’s” . Het aantal senioren stijgt en speelt een heel belangrijke rol in onze samenleving.

Daarom komt er een Ouderenactieplan.

De directie Welzijn van de stad en OCMW hebben het project Visite opgestart waarbij senioren die landelijk wonen systematisch worden bezocht.

Dit gebeurt in Kooigem, Rollegem, Bellegem en Aalbeke.

In 2017 willen we bovendien in samenwerking met de ouderenadviesraad en de Kortrijkse verenigingen voor senioren Kortrijk Spreekt met senioren organiseren om met hen in gesprek te gaan over het leven en beleven van onze stad.

68

KORTRIJK SPREEKT

MENSEN IN ARMOEDE Armoedebestrijdingsplan Armoedebestrijding staat prominent in het Plan Nieuw Kortrijk, niet alleen omdat er veel armoede is maar ook omdat in Kortrijk Spreekt armoedebestrijding als prioriteit nummer drie door de inwoners wordt aangestipt.

Het armoedebestrijdingsplan is gericht op diverse betrokkenen, wordt samen met hen gemaakt en situeert zich in alle beleidsdomeinen met een duidelijk focus op acties die het verschil maken voor mensen in armoede, maar vanuit een stadsbrede benadering.

Voor de opmaak van het plan werd een bevraging gedaan bij meer dan 1000 mensen die normaal geen stem krijgen, die niet naar overlegmomenten gaan. Medewerkers en vrijwilligers zijn die mensen, meestal senioren, thuis gaan bevragen.

Het plan bevat tal van maatregelen zoals de internetlessen @llemaal digitaal, brugfiguren in het onderwijs, de opstart van een consumentendienst waar de hele bevolking, maar vooral de kwetsbare groepen, beter en sterker van worden.

Zowel bij de opmaak als bij de realisatie van het plan worden ruim honderd verschillende partners betrokken. We kozen ervoor om de beleidsdirectie van het OCMW samen te voegen met de directie Welzijn van de stad en werken van daaruit aan één lokaal sociaal beleid.

Om de zes maanden wordt met Akzie, de stem van de mensen in armoede in onze stad, de resultaten van armoedebestrijding bekeken. Dat gebeurt als apart agendapunt op de OCMW-raad en met deelname van alle OCMW-raadsleden en de bevoegde ambtenaren.

We steken ook de hand uit naar de logische welzijnsactoren in de stad (CAW, Kind en Gezin, W13, scholen, kinderopvang, sociaal verhuurkantoor, armoedeverenigingen,….).

Allen werden gevraagd om mee het Armoedebestrijdingsplan op te maken, hun engagement om de acties ook mee te realiseren is ondertussen ook vertaald in het actieplan. Daarnaast kijken we ook naar minder evidente partners. Organisaties, verenigingen en bedrijven die in wezen geen sociaal doel dienen, maar zich wel willen engageren om samen met ons de strijd tegen armoede aan te gaan.

69

Het participatieplan van de stad Kortrijk

11.227 1

mensen in Kortrijk leven in armoede en daar willen we iets aan doen.

De laatste, maar zeker niet de minst belangrijke partner, is de Kortrijkse inwoner. Eigen aan moeilijke tijden is dat de solidariteit onder de burgers onderling toeneemt. Dit zien we momenteel ook gebeuren in Kortrijk.

Er ontstaan in de stad vrij veel nieuwe solidariteitsinitiatieven (Weggeefplein, Instrumentheek, Repair Café,…) die niet zozeer inzetten op kansarmoede, maar wel graag met ons mee denken hoe we ook de meest kwetsbare mensen hierbij kunnen betrekken.

Net iemand met minder financiële mogelijkheden heeft misschien meer baat bij het herstellen van een fiets in plaats van een nieuwe te moeten kopen.

Dergelijke initiatieven steunen vaak op jonge, ondernemende vrijwilligers. We proberen deze initiatieven dan ook maximaal te ondersteunen en geloven er ook heel sterk in dat een lokale overheid een erg belangrijke rol kan spelen om dergelijke solidariteitszin in de stad aan te wakkeren.

De aanpak werpt zijn vruchten af. Elk kind in armoede is er één teveel, maar het percentage neemt af.

70

Samen met de Europese Commissie en tal van Vlaamse partners doet Kortrijk als enige Belgische instantie een groot wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van armoedebestrijding op basis van participatie van 250 gezinnen met jonge kinderen.

Deze gezinnen zullen dus dankzij hun deelname richtinggevend zijn voor de toekomst van ons armoedebeleid, niet alleen in Kortrijk maar ook in Vlaanderen.

KORTRIJK SPREEKT

Sien, een luxemagazine voor mensen zonder luxe In Kortrijk wordt vanaf nu elk seizoen een tijdschrift gemaakt door en voor mensen in armoede. Een luxemagazine nog wel. Het verschijnt op 5000 exemplaren en is gratis te verkrijgen op ongeveer 80 verdeelpunten. In Sien vinden mensen die het moeilijk hebben het antwoord op hun prangende vragen. Mensen in armoede kiezen mee de thema’s en de reportages en bezorgen de redactie de nodige input voor de uitneembare gids.

71

Het participatieplan van de stad Kortrijk

KLIMAATSTAD 72

KORTRIJK SPREEKT

Kortrijk kan mee het verschil maken in de strijd tegen klimaatsverandering en samen met de bevolking werk maken van een lagere ecologische voetafdruk. Met evenementen zoals de klimaatweek maken we de Kortrijkzanen bewust van de klimaatproblematiek en de vele manieren om hiertegen te strijden. Het behalen van onze ecologische doelstellingen moet een gezamenlijke inspanning worden.

De bevolking kan participeren door het nemen van energiebesparende maatregelen in huis, het delen van auto’s, fietsen. In 2015 lanceerden we tijdens de klimaatweek een klimaatstad waarin 180 deelnemers (bewoners, verenigingen, bedrijven, voorzieningen) zich engageerden.

Tijdens de klimaatweken worden samen met hen tal van activiteiten georganiseerd.

We organiseren klimaatateliers over voedselstrategieĂŤn en adaptatie (= aanpassen aan de klimaatsverandering). Om fijn stof te meten hebben 18 vrijwillige fietsers reeds 38 trajecten afgelegd met de fiets. Met de subsidielijn Vergroen en Bebloem ondersteunen we initiatieven van onderuit die wijken en straten vergroenen.

73

Het participatieplan van de stad Kortrijk

KORTRIJK FIETST 74

KORTRIJK SPREEKT

De Kortrijkzanen liggen duidelijk wakker van fietsen. Uit de bevraging bij de opmaak van Plan Nieuw Kortrijk kwamen “veilige en vlotte fietsverbindingen� naar voor als eerste prioriteit. Dit uit zich vooral in 2 zaken: het belang dat wordt gehecht aan de veiligheid van fietsers en de vraag naar meer en betere fietspaden. Daarnaast komt het thema fietsparkeren prominent naar voor bij bewoners uit de 19de-eeuwse gordel van de stad. Bij de redactie van het actieplan Kortrijk Fietst (lancering december 2015) hielden we maximaal rekening met de suggesties van de bevolking en de Kortrijkse Fietsersbond. De Fietsersbond is een externe maar structurele partner van het Kortrijks Fietsbeleid.

Op 17 september 2015 organiseerden we een klimaatatelier Kortrijk Fietst met een 50-tal deelnemers, om zoveel mogelijk actoren te betrekken bij de samenstelling van het plan. In de tekst is telkens aangegeven waar we inspelen op suggesties. Bovendien namen we een volledig, ongefilterd overzicht op van alle suggesties in de bijlages van Plan Nieuw Kortrijk en van het actieplan. Het actieplan is geen eindpunt maar vormt een nieuwe start. Jaarlijks willen we de voortgang van het actieplan evalueren met alle partners, we ondersteunen nieuwe initiatieven van onderuit die de fietscultuur bevorderen en betrekken inwoners maximaal bij realisaties in hun buurt (bv. installatie buurtfietsstallingen in 2017).

75

Het participatieplan van de stad Kortrijk

@LLEMAAL DIGITAAL 76

KORTRIJK SPREEKT

Het project @llemaal digitaal is er gekomen omdat zeer veel mensen niet participeren in digitale dienstverlening en ontsluiting.

Intussen zijn al meer dan 3.000 mensen opgeleid met een bijzondere klemtoon op maatschappelijke participatie.

De cursussen worden voortdurend aangepast op basis van de vragen/suggesties/verwachtingen/interesses van de (kandidaat) deelnemers.

Hiervoor werd voor de start i.s.m. Howest een uitgebreide bevraging georganiseerd bij honderden kandidaat-deelnemers, talloze

middenveldorganisaties en specifieke doelgroepen (mensen in armoede, mensen met een beperking, senioren, nieuwe Kortrijkzanen, laaggeschoolde jongeren, enz.). @llemaal digitaal is dus participatief op drie niveaus: 1. Het kwam tot stand met fundamentele inbreng van tal van mensen.

2. Er wordt massaal aan deelgenomen door mensen.

3. Het leidt tot een grotere deelname via digitale services.

77

Het participatieplan van de stad Kortrijk

STEENWEGEN ACTIEPLAN 78

KORTRIJK SPREEKT

Invalswegen of steenwegen zijn vaak niet de meest aangename straten. Dat is in Kortrijk niet anders.

Meestal hebben deze straten te kampen met enkele knelpunten: • Leegstand • Minderwaardige woonkwaliteit • Onverzorgde indruk, zwerfvuil • Weinig groen

• • • •

Mobiliteit en verkeersveiligheid Onveiligheidsgevoel Parkeerproblematiek Leefbaarheid: mensen wonen meer naast dan met elkaar 79

Het participatieplan van de stad Kortrijk

Campagne rookmelders - © Fluvia

Opruimactie

De stad is meestal niet alleen aan zet om oplossingen te bieden, maar heeft wel enkele hefbomen in handen die geconcentreerd kunnen worden ingezet op bepaalde steenwegen om een verandering in gang te zetten.

• • • •

Zoals bijvoorbeeld: • Renovatiebegeleiding, renovatiepremies, rookmelders • Opruimacties

In eerste instantie richten we ons op de Brugsestraat/-steenweg om daarna ook op andere grote invalswegen in te grijpen.

80

Stimuleren van buurtcomités Leegstandsbestrijding Stimuleren van SAVE-netwerken Vergroenen van de straat

KORTRIJK SPREEKT

81

Het participatieplan van de stad Kortrijk

KORTRIJK SPREEKT EN DOET MEE BURGERINITIATIEVEN 82

KORTRIJK SPREEKT

Elke inwoner, al dan niet georganiseerd, wordt aangemoedigd om niet alleen zijn stem te laten horen, maar vooral om mee te werken aan zijn buurt, wijk of stad. De burger is niet louter meer aangever van ideeën, suggesties en inspiratie, de stad niet louter meer regisseur. We willen de betrokkenheid van de burger laten resulteren in verantwoordelijkheid en eigenaarschap (co-creatie).

Enkele voorbeelden van sterke verhalen waarbij bewoners/burgers/ondernemers zelf initiatief nemen en hierbij de steun van de stad ervaren zijn: • Gie & ik, Magazine vol verhalen en mensen uit Kortrijk • Boomhut, #LZSB • Arc de Triomphe, De Stuyverij • Groene Straat • De Grote Verleieding: Het grote evenement om het einde van de Leiewerken te vieren met meer dan 100 initiatieven door burgers.

• Instrumentheek Kortrijk • Stadsambassadeurs: Inwoners van het centrum van Kortrijk die enthousiast zijn over hun eigen stad en anderen bewust willen maken van de vele voordelen door het stadsleven in al zijn facetten te promoten.

De stadsambassadeurs kunnen andere bewoners op sleeptouw nemen, ze rondleiden in hun stad, verslag uitbrengen over activiteiten, nieuwe horeca- en handelszaken. bv. #KortrijkCityLife.

• SINKSEN16: Tijdens het Pinksterweekend wordt de Kortrijkse verkeersvrije binnenstad ingenomen door SINKSEN, Kortrijks grootste cultureel volksfeest, een feest voor en vooral door de Kortrijkzanen.

Voor het eerst wordt het feestprogramma helemaal van onderuit opgebouwd en tonen de Kortrijkzanen hun stad op haar best. Via een ‘call for interest’ werd tijd en ruimte opengegooid voor organisatoren van alle slag, van individuele kunstenaar tot professionele kunsten waarbij de grenzen tussen cultuur, sport en jeugd

worden genegeerd. Deze werkwijze resulteert in een verrassend veelzijdig programma waarbij je als bezoeker uitgedaagd wordt om SINKSEN mee te beleven.

• Kortrijk Spreekt én doet mee!

Een volgende stap om het bottom–up burgerinitiatief te faciliteren is “Kortrijk Spreekt én doet mee”. De stad biedt een (digitaal) platform aan waarop burgers creatieve ideeën, kant-en-klare concepten of vragen posten en dan via de website op zoek gaan naar mensen die hen kunnen helpen om dit idee verder te realiseren.

Enkele realisaties : • Buurttuin Ramen , Buurttuin Elfde Julilaan met minibib en zitbank • Sente: Klusjesdag georganiseerd door school – buurthuis en chiro. Eén van de klusjes wat gras inzaaien en extra zand in de zandbak scheppen. De stad heeft het zand en het graszaad geleverd. Het moet een jaarlijkse traditie worden.

• Buurtpicknickbank Fabriekskaai • Vakantiewerking met beurtrollen • Parkenloop (start to run) met omwonenden • Rustplaats in de Oudenaardesteenweg (slager heeft zelf meubeltjes gemaakt)

83

Het participatieplan van de stad Kortrijk

GRAAD VAN PARTICIPATIE 84

KORTRIJK SPREEKT

Tijdens de raadscommissies van 29 november 2016 werd gevraagd om alle initiatieven op te lijsten volgens de graad van participatie. Na toetsing aan een participatieladder* komen we tot volgende voorstelling.

100%

100%

55%

20%

Informeren

Raadplegen en/of adviseren

Co-productie

Meebeslissen

* Een participatieladder is een hiërarchie van participatievormen gerangschikt naar de mate waarin participatie binnen een maatschappij mogelijk is. Met een participatieladder is de mate van invloed die actieve burgers kunnen uitoefenen te toetsen. Als de term ‘participatieladder’ valt, wordt meestal gedoeld op de oorspronkelijke, door Sherry Arnstein ontwikkelde, ladder. Participatieladders worden onder andere door gemeentes gebruikt om te beoordelen welke graad van participatie binnen een bepaalde beleidscyclus geschikt is.

Bron: H. Broekman, handboek opbouwwerk. Dr. Gradus Hendriks – Stichting 2004, p.158 85

Het participatieplan van de stad Kortrijk

NABESCHOUWING Filip De Rynck, Bram Verschuere en Nicolas Bouteca Universiteit Gent Wij zijn academici en Kortrijkzanen, betrokken en kritisch, soms een wat ongemakkelijke spreidstand. We waarderen de openheid van het stadsbestuur om onze opinie over haar initiatieven voor participatie te vragen. Bij uitstek over participatie is een participatief debat wenselijk en deze reflectie draagt daartoe bij.

Uit de cijfers van de Vlaamse Stadsmonitor blijkt dat de bereidheid bij de Kortrijkse burgers om mee te praten met het stadsbestuur relatief hoog ligt, en dat veel inwoners de inspanningen waarderen die het stadsbestuur levert om hen te consulteren.

Alles wat in deze brochure staat lijkt dus het vertrouwen in het bestuur en de lokale politiek te versterken. Een algemeen probleem en onderbelicht punt in de tekst is echter de relatie tussen deze participatie – initiatieven en de representatieve democratie (de gemeenteraad, de politieke partijen). Hoe worden de volksvertegenwoordigers betrokken bij deze initiatieven, welke rol spelen zij daarbij? Beide vormen van democratie kunnen elkaar versterken maar dat gebeurt niet als de gemeenteraad er voor spek en bonen bij zit. Het is niet de bedoeling dat het vertrouwen in de participatieve democratie toeneemt, ten koste van het vertrouwen in de representatieve democratie.

Participatie is durven. Durven innoveren; de dialoog met de burgers durven aangaan; niet altijd weten waaraan men begint en toch beginnen. Dit stadsbestuur durft risico nemen, met de Budget Games bijvoorbeeld. Gaandeweg wordt dan wel duidelijk wat werkt en wat niet werkt. Vaak blijkt dat burgers positief reageren en komt een dynamiek op gang die tot bestuurlijke vernieuwing kan leiden. In de aanpak van armoede

86

bijvoorbeeld gaan mensen in armoede rechtstreeks in dialoog met beleidsverantwoordelijken. De stad stelt zich open voor autonome burgerinitiatieven en ondersteunt die, direct of indirect. Dat gebeurt zonder al te veel hinderende procedures en de stad mengt zich niet al te zeer. Met die cultuur en met dat geheel van inspanningen zet Kortrijk zich op de kaart in Vlaanderen. Niet per se als de enige, grootste of beste leerling van de participatieklas, maar wel als een stad die minstens de ambitie heeft om te mikken op onderscheiding. Dat dit deels gebeurt met het oog op enige marketing en het eigen imago en van de politicus ten goede komt: dat is een deel van het democratische spel. Het is echter een lastig evenwicht: als participatie niet authentiek is maar te duidelijk andere doelen dient, dan kantelt het evenwicht en werkt het averechts.

Deze brochure geeft een goed overzicht van alle acties, maar vertelt niet hoe burgers al deze initiatieven (hebben) ervaren en vooral hoe zij de effecten van al deze acties inschatten. We lezen wel hoe het bestuur de effecten inschat. Het zou daarom zeker ook interessant zijn om mensen in een andere brochure zelf en ongefilterd aan het woord te laten, bijvoorbeeld de mensen die meewerkten met de Budget Games of de mensen die de dialoog over armoede mee voeren. Welke burgers bereikt worden en welke niet, ook dat blijft buiten deze brochure.* Aantallen zijn belangrijk en Kortrijk kan een mooi palmares voorleggen, maar aantallen zeggen niet alles.

We weten bovendien, en dat probleem overstijgt Kortrijk, dat veel participatie mensen bereikt die sowieso al wel hun weg

KORTRIJK SPREEKT

vinden en niet of veel minder degenen die hun weg niet vinden.

Waar zit het OCMW overigens in deze brochure? ** De brochure zet alle initiatieven op hetzelfde niveau: alles is participatie. Dat nuanceren wij. Alle initiatieven hebben zeker gemeen dat ze sterk inzetten op meer en betere contacten tussen politici, administratie en burgers, maar het voorwerp en de manier van invullen van die contacten is toch erg verschillend en misschien wel iets te breed voor één brochure. Zo eist bijvoorbeeld de ronde van de 40 buurten op zondagvoormiddag een indrukwekkende tijdsinvestering van bestuurders. Dat verdient alle respect en toont hoeveel energie een lokaal mandaat kan vreten.

1777 als uniek telefoonnummer voor klachten en meldingen en de ombudsman is zeker erg nuttig, daar geen misverstand over.

De focus van al die contacten valt echter vooral op de direct zichtbare dienstverlening, meestal verbonden met het publieke domein (veiligheid, netheid, verkeer, infrastructuur,...).

Voor veel burgers is dat zeer belangrijk, maar het is 1 op 1 dienstverlening: een vraag krijgt een antwoord en dan volgt eventueel een interventie. Als daar teveel nadruk op ligt neemt het gevaar toe dat burgers denken dat alle vragen ingelost worden (u vraagt, wij draaien), terwijl het ongetwijfeld vaak nodig is om vanuit een breder perspectief vragen af te toetsen. Al die individuele vragen moeten door de diensten nog te managen zijn en al te zeer het beleid laten surfen op reacties van burgers is dan zeker niet efficiënt. De burger mag dan al koning zijn maar hij of

zij moet niet het gevoel krijgen dat de politiek alleen maar dient om alle persoonlijke vragen per definitie positief te beantwoorden. Politiek is geen warenhuis. Dat soort directe dienstverlening op basis van beloftes die samenhangen met het directe contact is dansen op een slappe koord. Het toont ook hoe delicaat de job van lokale politicus kan zijn: zichtbaar zijn maar dat niet gebruiken om op alles ja te zeggen.

Andere initiatieven in deze brochure steunen op individuele bevraging van burgers, zoals de bevraging voor het Plan Nieuw Kortrijk en tendele ook wel de aanpak van de Budget Games.

Het is zeker nuttig om en nu dan, liefst op een wetenschappelijke manier, meningen van burgers te peilen maar we aarzelen om dat ook participatie te noemen. Het is beperkt tot een eenmalige optelling van individuele voorkeuren maar die optelling laat zich niet in eentweedrie in snelle beslissingen omzetten. Dit soort muisklik – betrokkenheid is afstandelijk en leidt niet tot debat tussen burgers en met politici. Hier zit bovendien zeker ook het gevaar dat een bepaalde categorie burgers hiervan gebruik maakt en dat dit de resultaten behoorlijk kan vertekenen. Een bevraging zegt soms ook veel over wiens mening niet werd gepeild.

Participatie heeft voor ons vooral met dialoog en discussie in collectieve processen te maken. Het is een duur woord om aan te geven dat burgers, politici, ambtenaren en deskundigen met elkaar in debat gaan en daar allemaal iets van leren, ook voor het veranderen van hun aanvankelijke mening. Daarom is een bevraging maar een magere vorm van participatie. We benadruk-

87

Het participatieplan van de stad Kortrijk

ken ook dat participatie gaat om debat tussen burgers onderling, want ‘de’ burger bestaat niet. Belangen en meningen van burgers kunnen sterk uiteenlopen en kunnen ook tijdens een participatief traject wijzigen.

Participatie is dus veel meer dan de relatie tussen individuele burgers en het bestuur. De Budget Games kunnen een interessant participatief proces zijn mits de stad zelf niet al te snel van peiling naar beslissing schakelt. In participatieve processen komen discussies tot stand, wordt soms scherp duidelijk waar de keuzes over kunnen gaan. En zo krijgt beleid geleidelijk vorm, ook al kan dat er heel anders uitzien dan wat bij het begin werd bedacht of gedacht. Deze invulling van participatie hangt vooral samen met de grote stadsprojecten die in deze brochure aan bod komen.

Bij al deze projecten is er zeker veel aandacht geweest voor informatie en voor inspraak van allerlei betrokkenen. Kortrijk is er op dat vlak zeker op vooruitgegaan en innoveert ook op dit vlak met vernieuwende methodes.

De administratieve opvolging van de grote projecten en de voorbereiding van de inspraakmomenten is verbeterd door het aanduiden van een programmaregisseur. Vaak gebeurt dat echter over een plan dat er al ligt en dat door het bestuur en door deskundigen is opgemaakt.

Hier en daar leidt inspraak, daarom noemen we dat ook zo, tot aanpassing binnen het plan, maar zelden of nooit van het plan

88

zelf. Per stadsproject zouden we moeten evalueren hoe die balans in elkaar zit. Bij het project Campus Kortrijk Weide lijkt er meer dialoog en discussie te zijn geweest. Bij het stationsproject wordt wel geluisterd naar de mening van burgers en hier en daar verschuift een accent in het plan, maar niet het plan zelf, ook zeker omdat de NMBS weinig geneigd is om participatie mogelijk te maken. Soms is de betrokkenheid bij projecten heel beperkt geweest: bij de herinrichting van de Grote Markt kregen vooral de handelaars inspraak, maar ruimere participatie als een open proces met andere betrokkenen was dat niet. De Grote Markt is niet enkel de eigendom van de handelaars.

Dezelfde analyse over participatie zouden we kunnen maken voor de gebiedswerking. Gebiedswerkers zijn zeker interessante bemiddelaars tussen de buurten en het stadsbestuur en ze kunnen mee zorgen voor een vorm van constante participatie en het bereiken van mensen die weinig aan bod komen.

Een mooi voorbeeld is het DNA-project in de wijken Vetex/SintJan en de Lange Munte. Burgers zijn daar actief betrokken bij initiatieven die de buurten een nieuw elan geven. En het ging verder dan praten: burgers gingen zelf aan de slag met concrete initiatieven, zoals het spijkerpad op de Lange Munte.

Het stadsbestuur geeft in dit soort projecten haar beslissingsbevoegdheid deels uit handen maar ook dan vergt dat inspanningen: ambtenaren worden ingezet om participatieprojecten uit te bouwen of te onderstuenen en ze moeten mee mensen overtuigen om deel te nemen.

KORTRIJK SPREEKT

Het stadsbestuur bestaat uit heel wat diensten en heel wat verdeelde bevoegdheden over heel wat schepenen. Vroeger al bleek dit toch vaak een ernstig probleem en de gebiedswerkers wisten vaak niet wat hun rol precies was. Daar is nu zeker van geleerd, er is bijgestuurd en de opvolging in de administratie verloopt nu beter, maar het blijft nuttig om de gebiedswerkers zelf aan het woord te laten samen met buurtbewoners die veel met hen samenwerken: hoe bekijken zij de openheid van het stadsbestuur, hoe evalueren zij de samenwerking tussen schepenen en stadsdiensten? Dat soort openheid hoort ook bij een participatiecultuur.

Heel veel participatie in deze brochure gaat over concrete ingrepen, over concrete projecten. Op dat punt heeft Kortrijk zeker interessante stappen gezet. Veel moeilijker, we zijn de eersten om het toe te geven, is het om participatie te organiseren over bijvoorbeeld het mobiliteitsbeleid van de stad of over het woonbeleid. Het zijn thema’s waar Kortrijk mee worstelt. Participatie hierover is lastig, de gevoeligheden zijn groot, het risico op conflicten neemt toe, een consensus ligt niet voor het grijpen en het kan ook de coalitiepartners verdelen. En toch is dat natuurlijk essentieel. *** De stad evolueert tendele door concrete ingrepen en project per project, maar doorheen dat alles loopt een bepaalde visie en ook die mag via participatie worden bevraagd en opgebouwd.

Op dat laatste, meer stadsbrede niveau van participatie, komt het georganiseerde middenveld in het vizier maar dat blijft hier

buiten beeld. Het middenveld brengt mensen samen en is voor een actief stadsbestuur een belangrijke partner voor brede participatie over het beleid. De adviesraden zijn een onderdeel van de relatie tussen middenveld en stadsbestuur: we weten dat het in veel steden niet goed gaat met die adviesraden. Er treedt te zeer routine op, nieuwe organisaties zitten niet in die adviesraden en adviesraden kunnen zelf ook gesloten functioneren. We lezen wel hoeveel adviesraden er zijn, maar hoe gaat het daarmee in Kortrijk en wordt daar nog op ingezet?

De coalitiewissel heeft voor spanningen gezorgd met belangrijke delen van het middenveld. Het zou echter een zwaktebod zijn mocht dat het belangrijkste motief zijn om als bestuur alleen de individuele burgers aan te spreken en het middenveld over te slaan. Daardoor gaat een groot potentieel verloren van veel organisaties en burgers die kleur willen geven aan de stad, ongeacht de kleur van de stadsbestuurders. Maar ook het middenveld moet dan kritisch over zichzelf willen zijn, afstand nemen van partijpolitieke spelletjes en zelf open staan voor participatief debat: is het middenveld nog vernieuwend genoeg, biedt het plaats aan nieuwkomers en aan de nieuwe burgerinitiatieven die ook in Kortrijk actief worden?

Participatie gaat over de verantwoordelijkheid van het stadsbestuur, zeer zeker, maar niet van het bestuur alleen.

89

Het participatieplan van de stad Kortrijk

TEN SLOTTE Dank aan de professoren voor hun reflectie. Uit de kritische opmerkingen trekken we volgende lessen. *

We gaan de mensen die deelnamen aan de verschillende aspecten van Kortrijk Spreekt bevragen. En we verifiëren wie we bereiken.

We hebben het plan na de opmerkingen van de professoren aangepast en de samenwerking met het OCMW nog duidelijker gemaakt. ** Het OCMW werkt intensief mee aan Kortrijk Spreekt, stad en OCMW voeren samen één lokaal sociaal beleid. We hebben dit duidelijker aangegeven in de brochure en willen in bijzonder nog wijzen op volgende initiatieven waar het OCMW samen met de directie Welzijn een trekkersrol heeft: • Het luik “Iedereen Spreekt” van Kortrijk Spreekt waaraan met het oog op Plan Nieuw Kortrijk en het armoedebestrijdingsplan meer dan duizend senioren, kwetsbare jongeren en kinderen, mensen met een beperking, kansarmen en nieuwe Belgen deelnamen.

• Het armoedebestrijdingsplan, volledig participatief opgesteld én uitgevoerd met meer dan 100 partners en een bijzondere rol voor Akzie, de vereniging waar armen het woord nemen.

• Het DNA project. Bij de gebiedsteams zijn het OCMW en 90

de wijkcentra, waaronder buurtwerk en straathoekwerk, overigens heel nauw betrokken.

• Het OCMW heeft als eigenaar van de Hoeve Armengoed volop meegewerkt aan het participatietraject rond Stadsgroen Ghellinck.

• De participatie bij de totstandkoming van het woonzorgcentrum in Bellegem, een investering van ongeveer 20 miljoen euro.

• Kortrijk Spreekt voor senioren wordt voorbereid door stad en OCMW samen. *** Naast de participatie bij concrete projecten werken we wel degelijk aan het meer stadsbrede niveau van participatie.

Noteren we als voorbeeld het parcours dat we afleggen met Joachim Declerck (architect en stedenbouwkundige uit Kortrijk, medeoprichter en partner van Architecture Workroom Brussels) om tot een ruimtelijk beleidsplan op de lange termijn te komen. Hierbij zullen tal van actoren hun prioriteiten en aandachtspunten kunnen meegeven. De ontmoeting met geïnteresseerde gemeenteraadsleden was al een eerste stap.

Ten slotte onthouden we dat we risico durven nemen, reeds belangrijke stappen hebben gezet en gaan voor onderscheiding.

KORTRIJK IS EEN STAD IN VERANDERING.

KORTRIJK SPREEKT

Colofon Vormgeving: Team Communicatie, Stad Kortrijk Verantwoordelijke uitgever: Vincent Van Quickenborne, K. Leopold I-straat 13/0042 Kortrijk 91