Inleiding Community Groningen
Lover’s
Guide
to
Zelf doen! Een behoefte die we allemaal hebben. Niet afhankelijk zijn, maar zelf aan zet zijn. En een uitdrukking die symbool staat voor een trend van zelforganisatie waarbij mensen hun eigen initiatief ontwikkelen en een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschap waar ze onderdeel van uitmaken. Van guerilla gardening, waarbij de openbare ruimte brutaal wordt opgevrolijkt met plantjes tot het Magneetfestival waarbij de bezoeker het festivalprogramma bepaalt door dit zelf te organiseren. De Community Lover’s Guide brengt deze trend in meer dan vijftig steden in beeld. In deze Groningse editie vertellen dertien initiatiefnemers het verhaal achter hun opvallende en succesvolle initiatieven die de lokale samenleving versterken. Verhalen die niet genoeg verteld kunnen worden. Want delen is inspireren en inspireren is initiëren. Voortbouwend op het boek ‘Hand Made’ van Tessy Britton ontstond een aantal jaar geleden het idee voor de Community Lover’s Guide. Een stadsgids over actieve burgers en sociaal ondernemers die lokaal gemeenschappen weten te vormen. Het doel van de gids is deze opkomende trend van zelforganisatie in beeld brengen, het delen van ervaringen en het bieden van inspiratie. Groningen, de jongste stad van Nederland, wordt gekenmerkt door haar rijke cultuur van spannende, vernieuwende initiatieven die buiten
de gebaande paden treden. Kenmerkend voor deze initiatieven is dat ze niet ontstaan vanuit een bestaand kader, maar juist vanuit een geheel eigen, opkomende behoefte. Deze behoefte heeft in Groningen geleid tot een veelheid aan initiatieven, die we verder in dit boek ‘bottomup initiatieven’ zullen noemen. In deze editie portretteren wij dertien initiatieven. Deze dertien initiatieven zijn natuurlijk maar een selectie van de vele initiatieven die deze stad kent. We hebben geprobeerd een verscheidenheid aan projecten uit te lichten: oud en nieuw, sociaal en fysiek, groen en grijs. Maar hoe verschillend deze projecten dan ook mogen zijn, ze worden allen gekenmerkt door een grote mate van enthousiasme en ‘doekracht’ bij de initiatiefnemers. Een nononsense mentaliteit die maakt dat iedereen eigenlijk ‘gewoon’ aan de slag is gegaan. De initiatieven inspireren door de bijzondere functie die zij hebben voor de stad Groningen en haar inwoners. In deze gids onderscheiden wij vijf verschillende functies. Zo levert een aantal initiatieven, zoals bijvoorbeeld het Technisch & Creatief Jeugdcentrum Stichting SCN, een belangrijke sociaalmaatschappelijke bijdrage waarmee ze de lokale samenleving versterken en als vliegwiel fungeren. Initiatieven als openbaar stadspodium EMG Faktors zorgen voor een positieve transformatie van bestaande gebouwen en geven deze plek een toegevoegde waarde. De derde functie die een aantal initiatieven vervult is een functie als vrijplaats: een gemeenschap en ontmoetingsplek met haar eigen normen en waarden.
5
Een mooi voorbeeld hiervan is het inschuifrestaurant de Wolkenfabriek. Inmiddels een centraal punt op het Oude Suikerunieterrein waar nieuwe initiatieven op het terrein bij elkaar worden gebracht. Initiatieven als studentenmoestuin Frankville leveren een belangrijke bijdrage aan een meer duurzame samenleving door mensen kennis te laten maken met het zelf produceren van voedsel. De laatste functie die we onderscheiden is het nieuw ondernemerschap. De duurzame boxershorts van Van Hulley zijn een mooi voorbeeld van deze nieuwe vorm van ondernemerschap, waarbij de maatschappelijke winst voorrang krijgt op de financiële winst. De Community Lover’s Guide to Groningen is samengesteld door Van Zilte Bodem. Dit is een collectief van ruimtelijke professionals, die ieder op zijn of haar eigen manier betrokken is bij deze trend van zelforganisatie. Geïnspireerd door het enthousiasme en de doe-kracht van de initiatiefnemers hopen wij met deze gids bij te dragen aan het ontstaan van andere doe-het-zelf
6
initiatieven in Groningen. Wat ons betreft stopt het niet met het publiceren van deze gids en gaan we met steeds meer mensen doe-het-zelven voor een mooier en bruisender Groningen! Sandra Grabs Anne Marel Hilbers Mark Sekuur Maartje ter Veen Marleen van der Werff Mayke Zandstra Twitter: @CLG050 www.communityloversguide.org www.vanziltebodem.nl
vliegwiel
plek verbeteren
vrijplaats
duurzaam
nieuw ondernemerschap
De vijf functies
De initiatieven in dit boek inspireren door de bijzondere functie die zij hebben voor de stad Groningen en haar inwoners. In dit boek onderscheiden wij vijf verschillende functies, elk voorzien van een eigen symbool. Per initiatief vertellen de symbolen welke functie het project heeft voor de stad Groningen.
Vliegwiel
Het initiatief levert een gerichte bijdrage aan sociaalmaatschappelijke doelen die de lokale samenleving versterken.
Plek verbeteren
Het initiatief geeft de plek een nieuwe maatschappelijke functie en/of maakt de plek aantrekkelijker voor bezoekers. Â
Vrijplaats
Het initiatief vervult een functie als gemeenschap die haar eigen normen en waarden hanteert. Het biedt daarmee een toevluchtsoord en ontmoetingsplek voor gelijkgestemden.
Duurzaam
Het initiatief levert een bijdrage aan een duurzame wereld.
Nieuw ondernemerschap
Het initiatief kenmerkt zich door een nieuwe manier van ondernemen. Hierbij staat niet geld, maar de maatschappelijke missie voorop.
7