Groenland België Guatemala Guinee-Bissau
Guinee
Van Afghanistan tot Zwitserland
Divers
Antwerpen
Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
donderdag 19 februari 2009 www.gva.be
Guatemala
Guinee
Guinee-Bissau
Groenland
“In mijn
“Zelfstandig en
“Telkens ik
“Wanneer ik uit
Crisell Cifuentes
geboortedorp ben ik de Pink Panter” blz. 2-3
Fatoumata Traore
vrij zijn in Guinee. Dat was mijn droom.” blz. 4-5-6
Inssaly
cashewnoten eet, proef ik mijn land” blz. 7
Teksten: Kobe Verheyen, Bénédicte Van Paeschen, Eefje Rampart, Maaike Floor Coördinatie: Kris Vanmarsenille Foto’s: Kris Hossey, Bert Hulselmans, Jan Van der Perre, Patrick De Roo, Thomas Legrève, PhotoNews, Belga, AP, GVA
Nive Nielsen
Nuuk kom, vind ik Antwerpen ineens heel groot.” blz. 8 Eindredactie: Carine Tollenaere
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 februari 009
Algemeen 50km
Flores
BELIZE
17 moorden per dag MM Guatemala ligt in Centraal-
MEXICO
Guatemala Land met zeer gevarieerd landschap
G U AT E M A L A
San Marcos
Salama
Quetzaltenango Mazatenango
Zacapa
Guatemala
Escuintla Champerico
Puerto Barrios
Coban
Huehuetenango
HONDURAS
Jutiapa
Cuilapa Puerto Quetzal
GR OT E O CEA AN
EL SALVADOR
© GRAPHIC NEWS
Amerika. MM Mestiezen en blanken, die ladino’s worden genoemd, nemen bijna 60% van de Guatemalteekse bevolking in. De overige 40% bestaat uit indigenas, beter bekend als indianen. MM Guatemala heeft een uitermate gevarieerd landschap. In het centrum en noordwesten bevindt zich een hoogvlakte met berg- en
vulkaantoppen tot boven 4.000 meter. In departement Petén bevinden zich de beroemde Mayaruïnes van Tikal. De zuidelijke kuststreek en het westen zijn relatief vlak en worden intensief gebruikt voor het verbouwen van suikerriet, fruitteelt en veeteelt. MM In Guatemala werden in 2008 liefst 6.200 moorden gepleegd. Dat zijn 17 moorden per dag. De meeste moordpartijen worden toegeschreven aan de jeugdbendes La Mara Salvatrucha (MS-13) en de Mara 18 (18). De leden dragen opvallende tatoeages.
Een lid van de Mara 18 met de opvallende tatoeages.
Drie Guatemalteken leren In Antwerpen leven minder dan vijf inwoners uit Guatemala. Maar zij die er wonen, hebben een wel erg speciale band. Het verhaal van 3 Guatemalteken, die elkaar dankzij hun Belgische liefde toevallig tegen het lijf liepen op het Zuid.
“In mijn land ben ik de Pink Panter” “Kris was drie weken lang mijn student”, zegt ze. “Maar al snel voelde ik dat hij iets anders voor mij betekende dan de andere studenten. Van een liefdesrelatie was toen nog geen sprake. Dat was verboden op de school waar ik lesgaf.” Nadat de Spaanse lessen waren afgelopen, trok Kris verder op doorreis in Guatemala. “Ik had toen geluk”, zegt Crisell. “Ik had vakantie in die periode. Ik ging dus mee op trip en binnen de kortste keren werden we helemaal verliefd op elkaar.” Omdat de ouders van Crisell in de Verenigde Staten woonden, wou ze het liefst samen met haar groM
Crisell Cifuentes wist niet wat haar te wachten stond toen ze zes jaar geleden les begon te geven aan een Antwerpse Limburger die in Guatemala kwam aangewaaid.
MM
“Het was mijn grote droom om in New York te gaan wonen maar dat bleek niet mogelijk.” Crisell Cifuentes lerares spaans
te liefde naar Amerika vertrekken. “Het was mijn droom om in New York te gaan wonen. Wegens de moeilijkheden om een visum te krijgen, was dat niet mogelijk.” “Naar Europa gaan bleek wel te kunnen. En zo ben ik op 15 oktober 2003 in België terechtgekomen.” Nadat Crisell een jaar in België had verbleven, trouwde ze op 17 september 2004. En in juni verwachten Crisell en Kris hun eerste baby. “Ik heb me ondertussen ook zo goed mogelijk aangepast aan de Belgische gewoontes. Ik spreek Nederlands, en witloof met hesp en kaas klaarmaken is voor mij geen enkel probleem.” Af en toe keert Crisell nog terug naar Guatemala. En dan verandert ze plotseling in een gevaarlijk beest. “Het is bij ons de gewoonte om bijnamen te geven”, zegt ze. “Voor de mensen in mijn geboortedorp ben ik Pantera Rosa (roze panter, red.), omdat ik jaren geleden in een knal-
Crisell Cifuentes: “Witloof met hesp klaarmaken is voor mij geen enkel probleem.”
roos kleedje aan een schoonheidswedstrijd deelnam. Veel van hen beginnen trouwens spontaan het deuntje van de Pink Panter te zingen als ze mij zien lopen. In het begin had ik het daar moeilijk mee, maar nu kan ik er wel om lachen.”
Vriendschap op ’t Zuid
“Als we naar Guatemala gaan, bezoeken we mekaars familie” Nydia kwam toevallig in contact met Crisell. “Iemand waarmee ik naar de kerk ging, werkte samen met haar in een restaurant. Ondertussen zijn we dikke vrienden. Kris, de man van Crisell, is ook peter van onze dochter Amelie.” De dag nadat ze Nydia had leren kennen, ging Crisell voor haar supporteren tijdens de vijf kilometer van Antwerpen. “Ik trok er naartoe met een Guatemalteekse vlag. Hierdoor herkende zij mij direct.” José Mario kwam met zijn landgenotes in contact via Crisell. “Ik ontmoette haar een paar jaar geleden in het restaurant waar zij toen werkte”, zegt hij. “We werden goede vrienden, en via Crisell leerde ik Nydia kennen.” De vriendschapsband tussen de drie is ondertussen heel hecht. “Als we naar Guatemala op reis gaan, bezoeken we de familie van Nydia en José Mario om cadeaus af te geven”, zegt Crisell.
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 19 februari 2009
Hoogvliegers MM Officieel: republiek Guate-
mala MM Hoofdstad: Guatemala-stad MM Staatshoofd: Álvaro Colom MM Officiële landstaal: Spaans MM Religie: Rooms-katholicisme (55%), protestantisme (40%), Mayareligies (1%) MM Oppervlakte: 108.889 km² MM Inwoners: 13.002.206 MM Volkslied: Guatemala Feliz MM Munteenheid: quetzal MM Internet landcode: .gt MM Telefoon landcode: 00-502 MM Plaats op lijst van rijkste landen: 121/177
Bekende Guatemalteken Miguel Angel Asturias Nobelprijswinnaar Literatuur Rigoberta Menchú Tum Nobelprijswinnaar Vrede Ricardo Arjona Zanger Jose Gutierrez Eerste gesneuvelde soldaat in de tweede Irak-oorlog
(
Tien voor taal Hallo, hoe heet jij? In België hebben ze Hola, como te llamas? lekker bier. En Belgica hacen De Belgische mannen buena cerveza. zijn heel knap. Los belgas son muy In Antwerpen is het guapos. altijd goed weer. En Amberes siempre Gaan we overmorgen hace buen clima. naar de zee? Vamos manana a la Hoe laat begint het playa? feestje bij jou thuis?
A que hora comienza la parranda en tu casa? Gaan we iets drinken? Queres ir a tomar algo conmigo? In Guatemala is voetbal de nationale sport. El deporte nacional de Guate es el fut.
elkaar kennen in Antwerpen “Hier kan je ten minste nog naar de bioscoop” José Mario Rizo was acht jaar geleden in de wagen aan het rondtoeren toen hij ineens een blond meisje zag lopen in zijn geboortedorp Escuintla.
“Normaal lopen daar alleen donkere vrouwen. Dit meisje viel dus fel op. Het bleek een buitenlandse studente te zijn die Sara heette. Via een studente die bij ons 'te gast' was, leerde ik haar kennen. Ik heb mijn beste versiertrucks bovengehaald, en even later was ze van mij.” M
Toen Sara een half jaar later weer naar België vertrok, was José Mario achttien jaar. “Ik dacht dat ik haar nooit terug zou zien. Ik vertrok even later met een vriend naar Amerika. Maar eens ik daar was aangekomen, wou ik toch terug naar Sara.” “Ik deed vier maanden lang allerlei interimjobs. Tot ik voldoende geld had voor een ticket heen en terug naar België. Sara wist daar niets van. Ik had enkel met haar moeder gebeld om te zeggen dat ik voor twee weken langskwam. Die was daar niet zo happig op, want haar dochter zat middenin de blok.” Tijdens zijn verblijf hier leed José Mario vooral veel kou.
MM
“In België kan je door hard te werken je eigen status bepalen.” josé mario rizo automechanicien
“Toch beviel België mij. Zo erg zelfs dat ik, nadat ik via Amerika opnieuw in Guatemala was beland, naar België trok om te gaan studeren. Ik ging automechanica volgen aan de Karel de Grote hogeschool. En ik zocht en vond in Antwerpen
een kot waar ik samen met Sara ging wonen.” Ondertussen is José Mario automechanicien bij de VAB. Hij denkt er op dit ogenblik niet aan om terug te keren naar Guatemala. “Ik liet destijds mijn land, familie en gewoonten achter. Maar ik kreeg er veel voor in de plaats. In België kan je door hard te werken je eigen status bepalen. In Guatemala is dat, door de aanwezige corruptie, veel minder het geval.” “Daarbij komt dat je in Antwerpen ten minste naar de cinema kan gaan. In mijn geboorteland is een bioscoopbezoek bijna niet te betalen”, zegt José.
José Mario Rizo met de typische Guatemalteekse drank.
“Ik voel me echt geen vreemdeling” Nydia Godinez kwam in Antwerpen terecht nadat ze haar man Koen via internet had leren kennen.
“Koen was geïnteresseerd in Latijns-Amerika. Maar over Guatemala vond hij weinig informatie. Daarom zocht hij via ICQ, de voorloper van MSN Messenger, naar iemand die hem daaraan kon helpen. En dat was ik.” Wat begon als internetvriendschap, eindigde in een liefdesrelatie. “We stuurden foto’s naar elM
kaar en van het een is het ander ge- M M komen. Mijn vrienden waarschuwden me wel: je kent hem niet echt, misschien is hij een leugenaar. Maar toen we elkaar na twee jaar chatten, bellen en mailen voor het eerst in het echt zagen, klikte het meteen. Vanaf dan wist ik dat ik voortaan altijd bij Koen wou zijn.” Nydia besloot om naar Antwerpen te verhuizen én om meteen te trouwen. “Guatemala is een warm Nydia godiNez en zonnig land, maar er heerst ook lerares spaans veel criminaliteit. Dat schrok vooral Koen hard af. In Antwerpen heb ik deling. Ik heb hier ondertussen ook het echt naar mijn zin. Doordat er twee kindjes: Lars (3) en Amelie (1). zoveel verschillende nationaliteiten En elke week op maandag en dinsdag leven, voel ik me er echt geen vreem- neem ik de bus richting Turnhout,
“Guatemala kent geen rusthuizen. Vroeg of laat wil ik terugkeren om voor mijn ouders te zorgen.”
om daar in het koninklijk atheneum avondles Spaans te geven.” Hoewel Nydia heel graag in ons land verblijft, is de kans groot dat ze ooit terugkeert naar Guatemala. “Mijn ouders hebben mij altijd gesteund in mijn keuze om naar België te vertrekken, maar ze missen me wel. Daarom wil ik vroeg of laat terugkeren. Zo kan ik hen op hun oude dag verzorgen. In Guatemala is dat de gewoonte, omdat ze daar geen rusthuizen hebben.” “Wanneer ik Antwerpen precies ga verlaten, weet ik niet. Binnen een jaar of dertig misschien. Ik hoop wel dat mijn ouders dan nog in leven zijn.”
Nydia Godinez met de Guatemalteekse vlag: “Guatemala is een warm en zonnig land, maar er heerst ook veel criminaliteit.”
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 februari 2009
Algemeen
Oude Franse kolonie
SENEGAL
Tuin van West-Afrika
100km
Siguiri Labe
MM Guinee was een kolonie van
Guinee
MALI
GUINEEBISSAU
G U I N E E
Boke
Frankrijk tot 1958. MM De eerste president van het onafhankelijke land was Sékou Touré. MM Na een staatsgreep in 1984 werd hij vervangen door generaal Lansana Conté. Die voerde een autoritair bewind, met verkiezingen die niet koosjer verliepen en zonder echte oppositie.
Mamou Kindia
Kankan
Faranah
Conakry Kissidougou
ATLANTISCHE OCEAAN
SIERRA LEONE
Beyla Nzerekore
LIBERIA © GRAPHIC NEWS
IVOORKUST
MM Vanaf 2006 werd zijn macht bedreigd
door stakingen en opstanden. Hij overleed op 23 december 2008 na een slepende ziekte. Hij was 74 jaar en was 24 jaar aan de macht geweest. MM Een dag na zijn dood pleegde het leger een staatsgreep. MM Sindsdien is kapitein Moussa Dadis Camara president. MM Eeuwenlang was het land erg afgesloten van de buitenwereld maar langzaam maar zeker opent het zijn deuren voor de rest van de wereld. MM Guinee betekent ’vrouw’. MM Guinee wordt gezien als een land met veel geheime rituelen en een rijke cultuur.
“Ooit ga ik terug naar Guinee en dan neem ik mijn vriendin mee” “Hallo, ik ben Zakaria, ik kom uit Guinee en ik ken hier niemand.” Zo stapte Zakaria Conte 3,5 jaar geleden op de blonde Katrien Mostmans af. Het was hartje winter, kerstmarkt op de Groenplaats en bar koud. Maar Katrien? Die smolt voor de knappe Afrikaan. Binnenkort gaan ze samenwonen.
Zakaria Conte is nog geen vier jaar in Antwerpen, maar hij spreekt al een behoorlijke mond Nederlands. “Zodra ik in België ben aangekomen, heb ik lessen gevolgd”, legt hij uit. “Nu niet meer. Nu leer ik Nederlands van Katrien.” “En hij leert mij Susu”, zegt Katrien. “Dat is het dialect van Guinee. Het is verschrikkelijk moeilijk. Het lijkt op geen enkele andere taal die ik ken en het heeft nog een ander schrift ook.” Maar mooi klinkt het wel, dat Susu. “I Rafan n’ma betekent ik hou van jou”, lacht ze. Zakaria kwam in 2005 als politiek vluchteling naar België. Via via belandde hij in Antwerpen en, behalve een handjevol Guineeërs die hij in het asielcentrum had ontmoet, kende hij er niemand. M
Maar toen kwam hij Katrien tegen op de kerstmarkt op de Groenplaats. “Ik zag haar schaatsen met een vriendin”, vertelt Zakaria. “Twee blonde meisjes, dat was zo’n mooi gezicht. Dus heb ik zo een beetje naar hen staan kijken. En toen ik hen later zag staan bij een vuurtje, heb ik hen aangesproken. ‘Hallo, ik ben Zakaria, ik kom uit Guinee. Ik woon nog maar pas in Antwerpen en ik ken hier niemand’, zei ik.” “Hij hing een beetje de zielenpoot uit”, lacht Katrien. “Maar ik had hem ook al in ’t oog, hoor. ‘Zo’n knappe vent’, zei ik tegen mijn vriendin. En dus gaf ik hem mijn nummer. Een paar weken later, op 2 januari 2006, was het koekenbak. Toen hebben we voor het eerst gekust. En binnenkort gaan we samenwonen.” Drie jaar later voelt Zakaria zich helemaal thuis in Antwerpen. Hij is ondervoorzitter van de Association de Guinéens et Sympathisants de Flandre (Vereniging van Guineeërs en Sympathisanten uit Vlaanderen) dat zo’n veertig leden heeft. “We organiseren feestjes en barbe-
MM
“Mijn vriendin leert me Nederlands. Ik leer haar Susu.” Zakaria conte
cues”, vertelt hij. “En met de Zomer van Antwerpen hebben we muziekgroepjes uit Guinee uitgenodigd om hier te komen spelen. Fantastisch was dat.” En nu hij de taal onder de knie heeft, wil Zakaria dolgraag gaan werken. “Ik heb een examen afgelegd om met een opleiding informatica te starten”, zegt hij. “Het is nog even afwachten, want ze hebben maar veertien mensen nodig en er zijn vijftig kandidaten. Maar ik denk dat ik een goede kans maak, want ik spreek Nederlands én Frans.” De toekomst lacht Zakaria toe. Maar het zonnige, warme Guinee mist hij natuurlijk wel. “Ooit op een dag ga ik terug”, zegt hij. “En dan neem ik Katrien mee. Ik wil haar zo graag mijn land laten zien.”
Katrien en Zakaria: hij ontdekte haar op de schaatsbaan op de Antwerpse Groenplaats.
Een man doet zijn was in een vissersdorp bij Conakry.
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 19 februari 2009
Hoogvlieger
Een van de armste landen MM Officieel: Republiek Guinee MM Hoofdstad: Conakry MM Oppervlakte: 245,857 m² MM Aantal inwoners: 9,806,509 MM Levensverwachting:
mannen: 55,12 jaar, vrouwen: 58,08 jaar MM Talen: Frans (officieel). Verder heeft elke ethnische groep zijn eigen taal MM Godsdiensten: moslim (85%), christen (8%), natuurgodsdiensten (7%) MM Klimaat: een van de natste
landen in West-Afrika. MM Munteenheid: Guinese frank (GNF) MM Telefoon landencode: 224 MM Internet landencode: .gn MM Bevolkingssamenstelling: Fulbe (40%), Madinka (30%), Susu (20%), kleinere ethnische groepen (10%) MM Export: bauxiet, aluminium, goud, diamanten, koffie, vis, landbouwproducten MM Plaats op de lijst van rijkste landen: 160/177
Voetbalheld Bangoura MM De Guineeër Sambegou Ban-
goura (26) speelde van 2000 tot 2003 bij KSC Lokeren. MM Daarna speelde hij nog eens drie seizoenen bij Standard Luik. MM Toen vertrok hij naar het Engelse Stoke City, een ploeg in de tweede klasse. MM In 2007 keerde hij terug naar België en speelde hij bij FC Brussels.
“Ik wil vrij en onafhankelijk zijn” Vier jaar geleden was Fatoumata Traore (25) nog een gewone studente in de Guinese hoofdstad Conakry. Ze studeerde informatica en had een mooie toekomst. Tot ze de gevangenis in vloog.
“Ik was lid van de studentenraad”, vertelt ze. “En ik had het gewaagd om slaapzalen te eisen voor de universiteit. Die waren erg nodig, want veel studenten moesten elke dag van heel ver komen.” Maar de rector van de universiteit had het niet zo begrepen op de slaapzalen van Fatoumata. “Hij was ervan overtuigd dat we er over politiek zouden praten”, zegt ze. “De rector maakte er een politieke kwestie van, terwijl dat helemaal niet het geval was. Ik werd van de unief gegooid en ik vloog in de gevangenis.” Fatoumata bleef twee maanden opgesloten. “Maar toen ik vrijkwam, bleek het gedaan te zijn met mijn rustige leventje. De politie stond om de haverklap aan de deur en viel mijn ouders lastig. Bovendien kon ik het wel vergeten om ooit nog te studeren in Guinee. Dus ben ik vertrokken.” Fatoumata arriveerde in België in januari 2007. “Ik heb eerst anM
Echte Afrikaanse lemen huizen met rieten dak.
MM Sinds 2008 maakt hij deel uit
van de Griekse eerste klasser Panserraikos Serres. MM In Guinee is Sambegou Bangoura een echte held, sinds hij in 2006 scoorde voor zijn land tijdens de African Nations Cup 2006 tegen Zuid-Afrika.
Recept
Yétissé de Guinée
MM
“Ik heb het gewaagd om slaapzalen te eisen. Ik werd van de unief gegooid en ik vloog de gevangenis in.”
Okra is een groene, langwerpige vrucht met diepe groeven die ook populair is bij de Marokkanen en Turken. MM Ingrediënten MM 1 kilo verse tonijn in dikke
plakken (of 1 kilo vlees) MM 25 + 10 cl palmolie MM 6 tomaten MM 5 ajuinen MM 1 aubergine MM 2 wortels MM 500 gram okra’s MM 1 flinke maniok MM 1 teentje look MM 1 stuk verse gember MM 1 grote Spaanse peper MM 1 bouillonblokje MM 1 blik tomatenconcentraat MM peper MM zout MM basmatirijst
Fatoumata traore
derhalf jaar in Brussel gewoond. Dat was wel handig omdat bijna iedereen er Frans spreekt. Maar werk vinden, bleek er niet zo evident. Dus verhuisde ik naar Antwerpen en volgde ik er ijverig Nederlandse les.” Nu woont Fatoumata op een flatje in Deurne, met haar Guinees-Nederlandse vriend én hun zoontje Ismael, die twee weken geleden werd geboren. Ze is nu wel mama, maar haar ambities heeft Fatoumata nog lang niet opgeborgen. “Straks gaat Ismael naar de crèche en ga ik op zoek naar werk. Maakt me niet uit wat, mijn Nederlands is nog niet goed genoeg om kieskeurig te zijn”, lacht ze. “En dan ga ik ook proberen tegelijk te studeren. Ik wil vrij en onafhankelijk zijn. Dat was mijn droom in Guinee, en dat is ook mijn droom in Antwerpen.”
MM Bereiding (1 uur) MM Verwarm de olie op een
Fatoumata Traore: ”Straks ga ik weer studeren.”
zacht vuurtje. Snij de uien in ringen, en de aubergine in tweeën en stoof alles in de pan. Als de aubergine zacht is geworden, haal haar er dan uit. Stamp de aubergine fijn met een beetje olie, de gember en peper. Hou het papje apart. MM Leg de vis of het vlees in de pan en laat een beetje roosteren. Haal het vlees of de vis dan weer uit de pan en hou opzij. MM Snij de tomaten in blokjes en doe ze in de pan. Voeg er een groot glas water bij, een bouillonblokje, het tomatenconcentraat, het papje met de aubergine en zout. Goed roeren. Snij de geschilde maniok in grote stukken en voeg die toe, samen met de volledige Spaanse peper (niet snijden, dan is die te straf) en de twee hele wortelen. MM Als je de yétissé bereidt met vlees, leg je het in de pan en laat je het 40 minuten sudderen. MM Als je de yétissé met vis klaarmaakt, wacht dan 20 minuten en leg dan pas de vis in de pan. Laat de vis nog 20 minuten garen. MM Intussen maak je de rijst klaar. Laat die enkele minuutjes koken met de okra’s. Haal de okra’s uit het water, laat ze uitlekken en plet ze met een vork. Meng ze dan met de warme rijst. MM Dien alles op in één grote schotel.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 februari 2009
Economie
Reizen
Tweede productieland voor bauxiet
Buitenlandse Zaken raadt reizen af
MM Guinee is een van de armste
Buitenlandse Zaken raadt Belgen af om naar Guinee te reizen.
landen in de wereld. MM De economie drijft hoofdzakelijk op tropische landbouw, visvangst en mijnbouw. MM Na Australië is Guinee het tweede productieland voor bauxiet. Bauxiet is een belangrijk erts voor aluminium. Guinee heeft bijna de helft van alle bauxietreserves in de wereld. MM In Guinee worden ook ijzererts, goud en diamanten gedol-
(
Tien voor taal Hij vertelt leugens. Hij vertelt onzin. Il raconte des histoires des mouches qui jouent à la guitare. Il raconte des histoires d’un serpent qui a accouché d’un poulet. Je moet niet proberen iemand iets aan te leren waarmee hij al veel ervaring heeft. On ne peut pas apprendre à un vieux singe de faire des grimaces. Al doende leert men. C’est en forgeant qu’on devient forgeron.
In het Peuls Goedendag. On djaarama. Hoe gaat het? Kö hönnö wayi? Ik heb honger. Mi dhö wèla. Ik hou van jou. Mi dhö hi dhu ma.
In het Pular Ik hou van jou. Mido hido ma.
In het Susu
Ik hou van jou. I raffa ma.
In het Malinké Ik hou van jou. Mbi fé.
ven. MM De Guinese bevolking pikt geen graantje mee van al die rijkdommen in de grond. Zo is de bauxietproductie vrijwel helemaal in particuliere handen. 85% van de opbrengst gaat naar buitenlandse maatschappijen. MM Het nationaal inkomen daalt en bedroeg in 2006 nog 200 euro per jaar per hoofd. MM Guinee krijgt geen steun van het IMF en de Wereldbank.
MM De president, generaal
Bauxiet.
Lansana Conté, overleed in december 2008. Een dag na het overlijden nam het leger de macht door middel van een staatsgreep. Kapitein Moussa Dadis Camara verklaarde zich de dag erna president. Sindsdien is de situatie erg onzeker in Guinee. MM Belgen die toch naar Guinee
gaan, wordt aangeraden extra waakzaamheid in acht te nemen, niet-noodzakelijke verplaatsingen te vermijden, niet deel te nemen aan volksbijeenkomsten en demonstraties en voorzichtig te zijn in de gevoelige wijken van Conakry of buiten de hoofdstad. MM Onlangs werden weer gewapende versperringen gesignaleerd op grote wegen. MM 304 Guineeërs wonen in Antwerpen.
“Vlamingen zijn een beetje timide” Hamidou Diallo (42) werd verliefd in Antwerpen... en bleef plakken. Een postgraduaat volgen aan het RUCA en na twee jaar terugkeren naar zijn geboorteland Guinee. Dat was het plan van economist Hamidou Diallo toen hij in 1996 in België aankwam. Een mooi blond meisje stuurde alles in de war.
“Ik was niet eens van plan om naar België te komen”, blikt Hamidou lachend terug. “Ik had economie gestudeerd in Guinee en wilde een specialisatie volgen. Ik was toegelaten aan de universiteiten van Lausanne en Genève, maar door omstandigheden geraakte ik voor die bestemmingen niet tijdig aan een visa. Zo ben ik uiteindelijk in Antwerpen beland.” Hamidou werkte op dat moment bij een kredietbank in Guinee. Na twee jaar zou hij zijn job weer oppikken. Maar zover zou het nooit komen. Hamidou werd verliefd... op straat. “Ik zou naar een Kameroens feest gaan en was sigaretten gaan halen in een nachtwinkel”, vertelt hij. “Op terugweg kwam ik Kathleen tegen. Ze sprak me aan omdat ze een straat zocht. Ik kon haar niet helpen, maar we zijn samen op zoek gegaan. ” Samen onder de paraplu, want
ondertussen was het - zeer Belgisch - vreselijk. Ik kende niemand. Vlaminbeginnen regenen. En onder die pa- gen komen soms ook wat koud en raplu werd het gezellig. Kathleen en afstandelijk over, maar ik denk dat Hamidou voelden een klik en bleven ze gewoon timide zijn. Ze geven zich afspreken. “Ik vond haar meteen een niet meteen bloot.” sympathiek meisje. Heel gevoelig ook, dat raakte me.” MM In 2002 trouwden Hamidou en Kathleen, in 2004 werd hun tweeling Marly en Ismaël geboren. Wat voor Hamidou de grootste aanpassing was? Hij lacht. “Een van de dingen was zeker het weer. Ik weet nog dat ik in november ben aangekomen en dat het toen ijskoud was. De taal was voor mij ook een probleem. Ik wist dat België meertalig was, maar ik dacht dat iedereen wel Frans zou spreken. ” Hamidou maakte niet meteen Hamidou diallo aanstalten om Nederlands te leren. De lessen aan de universiteit waren Over Antwerpen is Hamidou zeer in het Frans, en hij was van plan om te spreken. “Ik vond het meteen een uiteindelijk toch terug te keren. Met mooie stad. Aangenaam, netjes en de kindjes leerde Hamidou onder- met voldoende open ruimte. In een tussen mee Nederlands. Daarnaast stad als Brussel zou ik me verstikt volgt hij een opleiding Nederlands voelen. Daar leeft iedereen zo op voor anderstaligen. mekaar. Antwerpen ademt, leeft.” In vergelijking met die beginjaren Kathleen is lerares, Hamidou voelt Hamidou zich veel meer thuis. zoekt werk. “Het is moeilijk. Ik heb “De eenzaamheid in het begin was een tijd stage gedaan aan de Europese Commissie, maar omdat ik de Belgische nationaliteit niet had, kon-
“Vlamingen komen soms wat koud en afstandelijk over, maar ik denk dat ze gewoon timide zijn. Ze geven zich niet meteen bloot.””
den ze me geen contract geven. Ik heb meteen een aanvraag ingediend, maar het heeft vijf jaar geduurd voor ik de papieren had. Ondertussen was de jobopportuniteit weg.” Het is frusterend soms omdat Hamidou voor veel jobs te hoog is opgeleid. En dus te duur. Bovendien is er discriminatie. “Bij de VDBA werd me eens gezegd dat ik een job als loketbediende bij een bank wel kon vergeten. Geen bankier zou het riskeren, uit schrik klanten te verliezen.” Hamidou vond wel een job op zijn niveau in Guinee bij de Europese Commissie, waar hij in 2006 vier maanden werkte. “Dat was ideaal, maar ik heb het contract zelf opgezegd. Ik voelde me vervreemden van Kathleen en de kindjes. Dat wilde ik niet. Mijn gezin gaat voor. Een job op mijn niveau, daar ga ik voor. Het is moeilijk, maar ik geef niet op.”
Eindelijk kennismaken! MM Hoe mooi hij Antwerpen
ook vindt, toch mist Hamidou dingen uit Afrika. De zon, de natuur, de familie... “Mijn vader is in 2004 op bezoek geweest, maar toen hadden we mekaar acht jaar niet gezien. We bellen veel, maar het doet toch deugd om mekaar eens vast te pakken.” In de paasvakantie van vorig jaar trokken Hamidou en Kathleen met de kindjes naar Guinee. Tot dan had niemand van Hamidous familie zijn gezin gezien. “Het klikte enorm met Kathleen, en ik was natuurlijk ook fier om de kindjes te tonen. Onze keuken hangt vol foto’s met herinneringen. Marly voelde zich meteen thuis, Ismaël bleef in het begin wat op de vlakte. Hij had ook wat moeite met het Afrikaanse eten, net als hier, als ik kook. ’Mag ik dan nu een pistolet?’ Dat was het eerste wat hij vroeg toen we op de luchthaven van Zaventem waren.” Hamidou en Kathleen met de kindjes Ismaël en Marly. Boven: het gezin en Kathleens ouders op bezoek bij de familie van Hamidou in Guinee.
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 19 februari 2009
Algemeen
Land van politieke instabiliteit en staatsgrepen MM Guinee-Bissau was een
GuineeBissau Een van de allerarmste landen
kolonie van Portugal tot 1974. Maar sinds zijn onafhankelijkheid kende het land nauwelijks politieke stabiliteit. MM In 1980 kwam de dictator Joao Bernardo ‘Nino’ Vieira als president aan de macht na een staatsgreep. Hij trachtte het pad te effenen naar een markteconomie en een meerpartijensysteem, maar probeerde tegelijk ook zijn politieke
SENEGAL
Farim Cacheu Quinhamel
GUI N EEBISSAU
Gabu Bafata
Bissau
Bolama
40km
Buba
GUINEE
Catio Archipelago dos Bijagos
ATLANTISCH E OCEAAN © GRAPHIC NEWS
rivalen weg te werken en de oppositie te verdrukken. Tussen 1980 en beginjaren 1990 waren er verscheidene pogingen tot staatsgrepen, maar Vieira bleef stevig op zijn plaats. Bij de eerste vrije verkiezingen in 1994 werd hij weer tot president verkozen. In 1999, na een burgeroorlog en militaire muiterij, werd hij toch van de macht verdreven.
MM Er kwam een overgangs-
regering en Kumba Yala werd verkozen tot president. Maar in 2003 werd hij verdreven na alweer een staatsgreep. Toen werd de zakenman Henrique ROSA interim-president. MM 2005 was het jaar van de grote comeback van ex-president Viera. Hij werd opnieuw verkozen en beloofde economische vooruitgang en nationale verzoening.
4
(
Tien voor taal
Ik hou van jou. Eu amo-te.
Guinee-BIssauers wonen in Antwerpen.
In Guinee-Bissau schijnt de zon altijd! Na Guiné-Bissau o sol sempre brilha! Hoe gaat het? Como está? Belgische frietjes lust ik graag. Eu gosto muito de batatas fritas belgas. Gelukkige verjaardag! Bom aniversário! Inssaly (36), die niet herkenbaar op de foto wil, met baby Kevin op de arm bij haar inburgeringsconsulente.
“Als ik cashewnoten eet, proef ik mijn land” Toen Inssaly (36) nog in Guinee-Bissau woonde, stond ze vaak met groenten en fruit op de markt. Nu gaat ze nog steeds graag naar de markt, maar dan om inkopen te doen.
Iedere week trekt Inssaly naar de markt in Deurne om groente en fruit te kopen. “Appelen, aardappelen, noem maar op. Ik woon in Deurne. Dus dat is gemakkelijk”, vertelt ze. “De sfeer is wel heel anders dan in Guinee-Bissau. Maar toch kan ik ervan genieten.” Inssaly groeide op bij haar tante in de hoofdstad. “Mijn moeder is met haar nieuwe man in Senegal M
gaan wonen toen ik nog klein was. En mijn vader is jong gestorven. Daarom nam mijn tante me mee naar de stad.” Toch woonde ze vrij landelijk. “Mijn tante had een echt Afrikaans lemen huis, met een rieten dak. Toen ik zes was, is er een keer brand geweest. Ik lag te slapen toen het dak opeens in brand vloog. Iedereen rende weg. Buren hebben me naar buiten gedragen. Ik heb er littekens aan overgehouden, want mijn kleding brandde ook. Maar door veel crème te smeren, zijn die nu bijna weg.” Inssaly hielp haar tante bij het verbouwen van groente en fruit. “Met de oogst stonden we dan op de markt. Ik ging niet veel naar school. Alleen de
privéscholen zijn goed en daar was geen geld voor. In de andere scholen worden leerkrachten vaak niet betaald en komen ze niet. De keren dat ik wel naar school ging, was dat vooral om tijd door te brengen met vriendinnetjes en rustig op een stoel te zitten.” MM
“In mijn land is er maar af en toe elektriciteit. Hier is er altijd licht. Zelfs de straten worden verlicht.” INSSALY
Vijf jaar geleden vluchtte Inssaly naar Antwerpen. “Ik kwam in Ekeren in een asielzoekerscentrum terecht, maar over de precieze omstandigheden spreek ik liever niet.” Inssaly komt nog steeds graag in Ekeren. “Districten als Ekeren of Deurne spreken me meer aan dan Antwerpen zelf. De stad is me vaak te druk. Al kan ik er soms wel van genieten om over de Meir te lopen, te windowshoppen in de diamantwijk of rustig in het Centraal Station te gaan zitten. Dat is een prachtig gebouw en je kunt er heerlijk mensen kijken.” Inssaly is ook blij met de hulp die
Wat heb je mooie ogen... Que lindos olhos tu tens... Wil je met me dansen? Queres dançar comigo? ze krijgt van het Onthaalbureau Inburgering Antwerpen in de Carnotstraat. “Het was best moeilijk om door te krijgen hoe alles hier werkt. Hoe je een rekening moet openen bijvoorbeeld. Dat soort dingen leer je op de cursus maatschappelijke orientatie (MO). Omdat ik weinig naar school ben geweest, volg ik ook een alfabetiseringscursus. Nu ben ik tijdelijk gestopt omdat ik geen crèche vind voor mijn zoontje Kevin maar zodra ik kan, wil ik weer beginnen.” Toen Inssaly net in Antwerpen was, was ze vooral verbaasd over de grote gebouwen in de stad. “In Bissau is alles heel laag. En ook al die verlichting maakte indruk. In mijn land is er maar af en toe elektriciteit. Hier is er altijd licht. Zelfs de straten worden verlicht.” Ondertussen is ze daar wel aan gewend. “Ik voel me thuis hier. Al kan ik Guinee-Bissau wel eens missen. Vooral mijn familie, en de levendigheid op straat.” Daar heeft Inssaly de perfecte remedie voor gevonden. “Dan koop ik gewoon lekker veel cashewnoten. Als ik die eet, proef ik mijn land. Cashewnoten zijn het belangrijkste exportproduct. Er staan héél veel cashewnotenbomen in GuineeBissau.” Het enige verschil is dat Inssaly de noten daar gewoon uit de boom kan plukken. “Hier koop ik ze in de supermarkt.”
Man wordt gemiddeld 45 M Officieel: Republiek Guinee-
Bissau Hoofdstad: Bissau Oppervlakte: 36.120 km² Aantal inwoners: 1.503.180 Levensverwachting: mannen: 45,71 jaar; vrouwen: 49,39 jaar M Talen: Portugees (officieel), Creools, Afrikaanse talen M Godsdiensten: moslim (50%), inheemse godsdiensten (40%), katholiek (10%) M Munteenheid: CFA-frank M Telefoon landencode: +245 M Internet landencode: .gw M Bevolkingssamenstelling: Balanta (30%), Fula (20%), Manjaca (14%), Mandinga (13%), Papel (7%) M Export:cashewnoten, garnalen, pindanoten, palmharten M Plaats op lijst van rijkste landen: 175/177 M M M M
Hoogvlieger
De biceps van Moreira
De voetballer Almami Samori da Silva Moreira - kortweg Moreira is dertig jaar, heeft de Portugese nationaliteit maar werd geboren in Guinee-Bissau. Hij speelde van 2001 tot 2005 bij Standard Luik en toonde graag zijn gespierde biceps en torso aan zijn fans. Nu scoort hij voor de Servische club FK Partizan.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 19 februari 2009
Algemeen
Grotendeels bedekt met ijs
!
Tien voor taal Goedemorgen! Iterluarit! Hoe gaat het met u? En met de kinderen? Qanorippit? Meeqqatit qanorippat? Soms is de stad te druk voor mij. Ilaanni illoqarfik uannut puullaaqinarpallaartarpoq. Kunt u een goed restaurant in de buurt aanbevelen? Eqqatsinni neriniartarfimmik pitsaasumik siunnersuuteqarsinnaavit?
MM Sinds 1979 heeft Groenland
Waar kan ik een mooi zwembad vinden? Sumi naluttarfimmik nuannersumik nassaarsinnaavunga? Eet smakelijk! Nerilluarina!
Volgende week:
Guyana HaĂŻti Honduras Hongarije
land dat uit de Europese Unie trad. 00 ,3 1
' &
* 1
) 0 1 0 . 2 1
& - 1 1 0
( &
. ,
#"" Š GRAPHIC NEWS
%
11
( 1 $ . ,
&1 1 1
Groenlanders in een referendum massaal voor meer zelfbestuur. Dat krijgen ze ook vanaf 21 juni 2009.
0
MM Eind november 2008 stemde de
1 0
MM Denemarken blijft wel controle
houden over het buitenlandse beleid.
MM Officieel: Kalaallit Nunaat MM Hoofdstad: Nuuk MM Oppervlakte: 2,2 miljoen km² MM Aantal inwoners: 57.564 MM Levensverwachting: 66,8 (man-
nen) en 72,3 (vrouwen) MM Talen: Groenlands (Oost Inuit), Deens, Engels MM Godsdiensten: Luthers MM Munteenheid: Deense kroon MM Telefoon landencode: .gl MM Internet landencode:+299 MM Bevolkings: Groenlanders (88%), Denen en overig (12%) MM Export: vis
“In Groenland zijn geen wegen tussen de dorpenâ€? Officieel wonen er geen Groenlanders in Antwerpen, maar wij hebben er toch ĂŠĂŠn gevonden. Ook al hoort het land nog bij Denemarken, het is te boeiend om zomaar over te slaan. Groenland ligt meer dan 3.600 km verwijderd van Denemarken, en het is vijftig keer zo groot. Op 21 juni krijgt Groenland zelfbestuur. Een reden om dit grootste eiland ter wereld toch nog even in de spotlights te zetten.
Als Nive Nielsen net uit Nuuk komt - de hoofdstad van Groenland lijkt Antwerpen een grote stad. “Zestienduizend mensen wonen er in Nuuk. Dat is natuurlijk weinig vergeleken bij de 450.000 van Antwerpen�, lacht Nive. “Maar ik heb ook in Londen gewoond. Dus als ik daar vandaan kom, lijkt Antwerpen weer klein.� De meeste Groenlanders komen niet zo snel naar Europa. Alleen al omdat het veel geld kost. Maar Nive kreeg op haar negentiende de kans om naar een internationale school van de Verenigde Naties in Noorwegen te gaan. “Als kind droomde ik ervan om avonturier te worden. Ik dacht dat dat een echte job was. Reizen is in ieder geval een passie gebleven. Ik heb ook nog in Londen, Canada en Spanje gezeten voor mijn studie antropologie of voor andere uitwisselingsprojecten.� M
Ik ben allergisch voor kool. Qungulermik sapigaqarpunga.
MM In 1985 was Groenland het eerste
, & 1
MM In 1953 werd het ingelijfd
bij Denemarken.
2
G RO E N L A N D
*/ 2
' 0
Grootste eiland ter wereld
) 0 .1
een onafhankelijke positie ten opzichte van Denemarken, een status apart.
2 ,
+
Groenland in de 10de eeuw.
Groenland
MM De Vikingen ontdekten
.1
MM Groenland is het grootste
eiland ter wereld, 81 % van de oppervlakte is bedekt met ijs.
Van Groenland zelf heeft Nive ook relatief veel gezien. “Het is niet zo gemakkelijk om daar te reizen. Het binnenland, dat trouwens het grootste natuurgebied ter wereld is, is bijvoorbeeld al ĂŠĂŠn grote ijsvlakte. En tussen de verschillende dorpen zijn geen wegen. Je hebt dus een helikopter of een schip nodig.â€? Nive reisde met een grote zeilboot naar Thule, de meest noordelijke stad. “Op school was er een project waarbij je een stage kon doen van twee weken. Ik ben op een boot gaan werken en ik had het geluk dat er op dat moment rijke toeristen waren die het noorden van Groenland wilden zien.â€? Een vriendin van Nive ging stage lopen bij de televisie. Zij kreeg daar de kans om een jongerenprogramma te maken. “Samen met twee anderen. Ik was daar ĂŠĂŠn van. Door die ervaring heb ik een paar jaar geleden ook nog een ander tv-programma kunnen presenteren in Groenland. Zo heb ik een uitzending gemaakt over de walvisvaart. Als er een walvis gevangen wordt, helpt een heel dorp mee om al die tonnen vlees te versnijden. Dat duurt uren. Er wordt uitbetaald in walvisvlees.â€? Nive is een beetje een BG, een Bekende Groenlander. Maar haar Antwerpse vriend, Jan De Vroede, is dat
Nive Nielsen woont in de buurt van het Sint-Jansplein.
nog meer. “Hij is muzikant en heeft op Groenland veel succes met zijn band Chilly Friday. We hebben samen in Nuuk gewoond, nu wonen we voorlopig in Antwerpen. We werken samen aan een muzikaal project.� Opgroeien in Groenland is heel anders dan in Europa. “Daar spelen kinderen altijd buiten. Groenlanders zijn minder gehecht aan bezittingen en de natuur is belangrijk.� Noorderlicht is een van de bekend-
ste natuurfenomenen. “Prachtig is dat. Als het helder weer is, kun je het in de winter een paar keer per week zien. Als kind vertelden ze ons dat het groenige licht de zielen van dode mensen waren die voetbalden met de schedel van een walrus. Als wij als kinderen te laat thuis waren, zouden ze ook met onze hoofden voetballen. Ik geloofde dat niet. Daar was ik te nuchter voor.� MM www.myspace.com/niven-
ielsen