IJsland Ierland
België
Indonesië
Van Afghanistan tot Zwitserland
Divers
Antwerpen
Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
donderdag 5 maart 2009 www.gva.be
Ierland
IJsland
Indonesië
“Antwerpen is
“Belgen moeten
“Onze families
blz. 2-3
blz. 4-5
blz. 6-7-8
Pat Harris
geen dorp, maar ook geen stad”
Dagný Rós Ásmundsdóttir
altijd even wennen aan iets nieuws”
Yosa Verheyen
denken dat we geld met hopen hebben omdat we in het Westen wonen”
Teksten: Patrick Van de Perre, Liesbeth Baeten, Marjorie Blomme Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine Tollenaere Foto’s: Jan Van der Perre, Ludo Mariën, Gert Cools, Jeffrey Gaens, Thomas Legrève, Dirk Kerstens, Karel Hemerijckx, Tourism Ireland, Icelandic Tourist Board, AP, EPA, GVA
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 5 maart 009
Algemeen MM Officieel: Ireland of Eire MM Hoofdstad: Dublin MM Oppervlakte: 68.890 m² MM Aantal inwoners: 4,1 miljoen MM Levensverwachting:
Ierland AZ Vijfde rijkste land
75,4 (mannen), 80,8 (vrouwen) MM Talen: Engels, Gaelic MM Religie: rooms-katholiek (87,4%), protestanten (2,9%), andere en niet-gelovigen (7,7%) MM Munt: euro MM Telefoon landcode: + 353 MM Internet landcode: .ie MM Bevolking: Ieren (87,4%), Aziaten (1,3%), zwarten (1,1%), overigen (1,6%) MM Export: vee, dierlijke producten, farmaceutica, computers
Bono van U2 en Ryanair populairste exportproducten
/%'
%$ " "".( $$%$ %$ $ " %
+ $ '' ! %$ $$%$
()" '
*$ "!
1
'%
%( %##%$ " $
* " $
) "%$ ", .
' $ " $ $
*"" #%'
I E R L A N D
!"%,
'"%,
0
# ' !
%.$ ( ' "
"! $$.
&& ' '. "%$# "
) ' %'
- %'
"" '$ . $# '
%'!
$)'. Š GRAPHIC NEWS
MM Een voorbeeld van Iers on-
dernemersschap is Tom Ryan, die in 1985 Ryanair oprichtte. Maar het is de huidige topman van Ryanair, Michael O’Leary, die het bedrijf tot een succesnummer maakte. De luchtvaartmaatschappij vliegt intussen naar tientallen vooral Europese bestemmingen tegen lage prijzen.
MM Paul David Hewson is
wereldwijd bekend als Bono. De zanger en gitarist van de Ierse popgroep U2 is misschien wel het populairste exportproduct van de Ieren. De groep draait ondertussen ruim 20 jaar mee en brak definitief door in 1985, toen U2 deelnam aan het benefietconcert Live Aid.
!#
“Antwerpen is geen dorp en ook geen stad� Kunstenaar Pat Harris pendelt tussen Ierland en Vlaanderen. Pat Harris straalt een aanstekelijke rust uit en dat is altijd mooi meegenomen in de hectiek van het dagelijkse leven. Of het typisch Iers is valt te betwijfelen, maar Pat Harris staat op het punt om naar het Ierse platteland te vertrekken. En dat helpt natuurlijk altijd wel een beetje. Pat heet eigenlijk Patrick en kwam in 1978 naar Antwerpen om een postgradauaat te volgen aan de academie. Nu geeft hij er nog steeds les in schilderen en woont hij samen met zijn Antwerpse vrouw. Die is trouwens een belangrijke reden waarom Pat Harris nooit definitief is teruggekeerd naar Ierland. “Toen ik mijn vrouw leerde kennen, hebben we samen beslist om MM
“Hier is de kans altijd groot dat je een bekende tegen het lijf loopt.� Pat harris kunstenaar
hier te blijven. Voor een kunstenaar is het ook interessant om in een stad als Antwerpen te wonen en te leven. Ierland blijft een eiland met alle beperkingen vandien. Je bent in geen tijd in steden als Parijs en Amsterdam, wat toch wel een meerwaarde is. En het vasteland heeft meer een traditie van visuele kunst, wat toch mijn ding is. In Ierland is literatuur belangrijker.� Hoewel verknocht aan Antwerpen, verhuisde Pat Har ris een tijdje geleden naar een gehucht in Temse. Temid-
den van het groen, met de Durme bijna op gehoorsafstand. “Ik heb lang in de Jodenstraat gewoond, hartje Antwerpen. Je bent overal dichtbij en dat is zeker een voordeel. Maar ik heb de natuur nodig.â€? Het valt Pat Harris op dat er in Vlaanderen nauwelijks nog ruimte is. “Iedereen wo o n t h i e r dicht op mekaar. Daarom moet ik af en toe weg. Naar Ierland, voor de rust en de ruimte. Een hele dag wandelen zonder ook maar ĂŠĂŠn mens tegen te komen. Dat is fantastischâ€?, zegt de man die zijn jeugd in Dublin doorbracht.
Pat Harris was van bij zijn aankomst in Antwerpen gecharmeerd door de stad. “Misschien dat het met de haven te maken heeft. Er heerste een open, levendige sfeer. Dat was iets dat ik toen in Gent miste, al heeft die stad de jongste jaren een flinke inhaalbeweging gemaakt.� Ook de veranderingen in Antwerpen, die stad ook internationaal op de kaart zetten, spreekt de Ier aan. “Mijn geboortestad Dublin ontwikkelt zich razendsnel tot een grote stad, misschien wel iets te snel. Dat is in Antwerpen minder het geval. Hier is de kans nog altijd groot dat je een bekende tegenkomt op straat, terwijl er toch veel gebeurt. Overzichtelijk, zo zou je Antwerpen kunnen noemen�, zegt Pat Harris. “Antwerpen is geen dorp, maar ook geen stad zoals we die in het buitenland kennen. In het Engels noemen we dat een town, maar die bestaan niet in dit land. Antwerpen is te groot om een village te zijn, maar te klein om internationaal city te heten.� Pat denkt even na. “Weet je, toen ik pas in Antwerpen arriveerde, had ik het gevoel dat Antwerpen ’s avonds meer leefde dan nu. De mensen waren ook toegankelijker. Misschien heeft het met de politieke situatie te maken. Een stad die zo lang gedomineerd werd door het Vlaams Belang kan niet anders dan daar iets aan overhouden�, denkt Harris.
Pat Harris in zijn atelier. “Ik heb de rust van de natuur nodig.�
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 5 maart 2009
Recept
Irish Stew Ingrediënten
MM 500 gram lamslappen MM 1 kg aardappelen (plakjes) MM 4 uien (plakjes) MM 500 gr winterwortel (plak-
jes) MM 500 gram groene kool (fijngesneden) MM zout en peper MM boter MM enkele takjes tijm MM 1 eetlepel gehakte peterselie
Irish Night
Bereiding
MM Snijd het lamsvlees in stuk-
ken en wrijf het in met peper en zout. Smeer een stoofpot in met boter. Bedek de bodem met een laag aardappelen, ui, wortelen en kool en voeg een beetje tijm en zout en peper toe. Leg het vlees er op en bedek met de rest van de groenten. Giet er water op tot alles goed onder staat en breng de inhoud aan de kook. Laat de stoofpot, met het deksel erop, zo’n 2 uur stoven op een laag vuur. Die er voor het serveren peterselie over.
Ingrediënten
MM 2delen Baileys MM 4 delen gin MM 1/2 deel Cointreau
Bereiding
MM Schenk de dranken in een shaker op enkele ijsblokjes. MM Even roeren en dan - zonder het ijs - liefst in een wijde coupe schenken. MM Versier met een aan een prikker gestoken meloenballetje, een aardbei en een stukje ananas.
(
Tien voor taal
Wat is uw naam? Cad is ainm duit?
Ook metropool valt voor heilige Patrick
Patrick is mijn naam. Patrick atá orm. Hou je van bier? An maith leat beoir? Hoe gaat het? Conas tá tú? Het gaat uitstekend. Tá mé go hiontach. Tony Fogarty en zijn partner Leah Sheola voor hun pub in de Nationalestraat.
“Het goede van de grote stad maar dan zonder de nadelen” Tony Fogarty (44) kwam in de jaren tachtig als straatmuzikant naar Antwerpen en opende enkele jaren later Molly Bloom in de Jezuiëtenrui. Het was de eerste Ierse pub in de stad. En waarom hij in Antwerpen is blijven plakken? “Het is hier gewoon leuk om te wonen.”
Nu baat Tony Fogarty, samen met zijn Amerikaanse partner, nog altijd een Ierse pub uit, An Sibhin in de Nationalestraat. Vrij vertaald betekent de naam 'de illegale stokerij'. “In al die jaren is dit ondertussen niet alleen een pub, maar ook een buurtcafé geworden. Zo ongeveer iedereen komt hier over de vloer”, zegt Tony. “Toen ik naar Antwerpen kwam zwierven er veel straatmuzikanten rond in de stad. De Ieren vormden samen met de Engelsen de grootste groep muzikanten. Deze stad is me altijd al bevallen en toen ik mijn eerste pub opende was er nog weinig reden om terug te keren naar Ierland”, zegt Tony. Als gevraagd wordt naar de deugden van Antwerpen, volgt er een positieve opsomming. “Antwerpen heeft alle voordelen van een grote stad, maar de nadelen zijn er niet of veel minder aanwezig”, zegt Tony. Zijn partner Leah Sheola vult aan. “Er is hier altijd wat te beleven
en het is een vriendelijke en boeiende stad. Tegelijkertijd is Antwerpen een stuk minder duur en veel veiliger dan echte grote steden. Dat maakt deze stad allemaal tot een aangename plek.” MM
“Antwerpen is niet duur en veiliger dan andere grote steden.” Tony FogarTy Pubeigenaar
Tony en Leah kunnen Antwerpen moeilijk vergelijken met andere Vlaamse steden. “Antwerpen is de enige stad die we echt kennen. Vooral als je in het uitgaansleven werkt, is deze plek een zegen. Je hebt meteen contact met de mensen. Ze zijn altijd bereid om een praatje te maken. Niet alleen op café, maar ook op straat of in de tram. Dat zal wel typisch Antwerps zeker. Hoewel, helemaal zeker weet ik dat ook niet”, zegt Tony. Met zijn thuisland Ierland heeft Tony nog wel een band, maar definitief terugkeren lijkt geen optie. “We hebben twee kinderen die hier naar school gaan en ook de meeste van
onze vrienden wonen in Antwerpen. Ons leven speelt zich dus hier af. We hebben nog wel familie in Ierland en in de Verenigde Staten. Dus gaan we ook regelmatig op bezoek. Maar onze vakanties brengen we nog het liefst door in het zuiden van Europa”, zegt Tony. “Hij gaat graag naar Frankrijk. Dus als we ooit Antwerpen verlaten zal het wel in die richting zijn”, lacht Leah. Of Tony zich ondertussen een Antwerpenaar voelt? “Bwah, ik ben hier ingeburgerd, maar ik blijf natuurlijk een Ier. Een Vlaming of Belg ben ik niet. En een Antwerpenaar ... een beetje misschien. Maar dan toch geen echte.” Leah knikt bevestigend. “Ik woon hier al ettelijke jaren heel graag, maar ik blijf een Amerikaanse uit New Hampshire. Antwerpenaar zijn is nog iets anders dan je hier thuis voelen.” Ondertussen loopt de pub aardig vol met klanten van diverse pluimage. “Ik zei het al, hier komt iedereen. Voor sommigen is dit een Ierse pub. Anderen beschouwen het als hun lokale kroeg. We zitten hier ondertussen tien jaar en maken deel uit van de buurt”, besluit Tony. De man uit Cork heeft als tweede naam trouwens Patrick. Een familiekwestie, maar soms lijkt het alsof alle Ieren verbonden zijn met de naam van Ierlands patroonheilige. Toeval zal het niet zijn.
Veel geluk/succes. Go n’éirí an t-ádh leat. Het eten is heel goed. Tá an bia go han-mhaith.
Ieren sterk in vastgoed Ierse investeerders spelen al enkele jaren een belangrijke rol in de Vlaamse vastgoedsector. Zo’n 5% van de Antwerpse kantorenmarkt is eigendom van Ierse investerings- en vastgoedgroepen. Voor zo’n 70.000 m² aan kantoren in het centrum betaalden de Ieren enkele jaren geleden ruim 80 miljoen euro. Ook het Century Center aan de De Keyserlei was lange tijd in Ierse handen, maar het voormalige hotel werd in 2005 opnieuw verkocht. Shoppingcentra
Ook een aantal Vlaamse shoppingcentra zijn geheel of gedeeltelijk in handen van Ierse investeerders. Het bekendste Antwerpse voorbeeld is winkelcentrum 'den Tir' aan de Sint-Bernardsesteenweg op het Kiel. En ook in het Waasland Shopping Center in Sint-Niklaas hebben de Ieren geld en eigendom. Verder zijn er onder meer in Brussel nog een aantal gebouwen en winkelcentra Iers eigendom.
St. Patricks Day op de Grote Markt. M Valt dat even mee. Op donderdag 17 maart wordt St. Patricks Day gevierd. Dat betekent dat Ierland nog groener zal ogen dan het al is en dat het eiland op zijn kop staat. Maar ook in Antwerpen en de meeste andere Vlaamse steden wordt St. Patricks Day steeds populairder. Al een aantal jaren wordt in de pubs een speciale avond georganiseerd voor de vaste klanten en lang niet alleen de Ierse inwijkelingen komen hier op af. En voor wie Patrick heet, loont het altijd de moeite om eens langs te gaan. Misschien wordt de gelukkige wel op een pint getrakteerd. Dat mag ook wel met zo’n heilige naam. Goed om weten: ieder jaar op 17 maart wordt de Ierse patroonheilige herdacht. Een van de wonderen die St. Patrick verrichtte, is dat hij alle slangen uit Ierland verdreef. Een symbool voor het verdrijven van de heidense Kelten en de introductie van het katholieke geloof in Ierland. Deze heldendaden dateren van 400 na Christus.
Enkele pubtips: An Sibhin, Nationalestraat 44, Molly Bloom, Jezuïetenrui 4, Celtic Ireland, Groenplaats 1, Het Zand, Sint-Jansvliet 9 .
i
116 Ieren wonen in Antwerpen.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 5 maart 2009
Algemeen
Meest noordelijke hoofdstad
tijdens de late 9de en 10de eeuw. Sindsdien volgden Noorwegen en Denemarken elkaar op als heerser. MM In 1944 werd IJsland definitief onafhankelijk. MM Erg bekend is de Althing, het IJslandse parlement dat al in 930 in het leven werd geroepen. Het vindt zijn oorsprong in grote volksvergaderingen waarop allerlei belangrijke beslissingen werden genomen. Daarmee heeft IJsland ’s werelds langste democratische traditie. MM De jongste maanden kreeg IJsland erg harde klappen door
MM IJsland, geroemd om haar
Grimsey
ZEE Raufarhofn
Siglufjordhur Husavik Vopnafjordhur
Isafjordhur
Blonduos Akyureyri
Stykkisholmur
Seydhisfjordhur
I J S L A N D
Borgarnes
S t ra a
Hofn
Reykjavik
t
’s Werelds langste democratische traditie
GROENLAND 100km
D e n e m a r ke n
IJsland
prachtige wilde natuur, is het meest westelijk gelegen land van Europa. Het noordoosten van het eiland ligt net binnen de poolcirkel waardoor je er meer dan eens een glimp van het noorderlicht kan opvangen. MM ’s Werelds meest noordelijke hoofdstad Reykjavik ligt aan de zuidwestkust. MM De kolonisatie door Noorse en Keltische immigranten begon
Hafnarfjordhur
A T L A N T I S C H E O C E A A N © GRAPHIC NEWS
Vik Heimaey Surtsey
(
“Belgen moeten altijd even wennen aan iets nieuws”
Tien voor taal
Goeiendag! Góðan daginn! Goedenavond! Gott kvöld! Alsjeblieft. Gjörðu svo vel.
De IJslandse Fisk Boutique wekt trek in de zee op. Een praatje over hoe de verse visgerechtjes hier bereid zijn, hoort helemaal bij even vis gaan kopen in de Fisk Boutique.
Tijdens het gesprek klinkt Björk plotseling door de speakers. Dagný lacht. “Puur toeval”, zegt ze. “Het is de radio. Maar weet je, ik heb nog dichtbij Björk gewoond. Mijn Belgische vriend was op bezoek en kwam verbaasd terug van het terras. 'Weet je dat Björk hiernaast yoga staat te doen', zei hij.” Het is meer dan 10 jaar geleden dat Dagný de eerste keer voet op Belgische bodem zette. “Ik wou met Erasmus naar Noorwegen, maar ik leerde een Belg kennen in IJsland die me overtuigde om naar hier te komen. Voor mij stond Antwerpen daarvoor niet op de kaart.” Maar de stad beviel de IJslandse zo dat ze is gebleven. “In de jaren die volgden ben ik afgestudeerd, getrouwd, heb ik allerlei jobs gedaan en heb ik twee kinderen gekregen”, aldus Dagný. “In 2004 zijn mijn man en ik uit elkaar gegaan. Ik voelde me verloren en wist even niet hoe het verder moest. Dus ben ik een tijd later terug naar familie en vrienden in IJsland gegaan.” “In mijn huis aan de zee voelde ik me op mijn gemak, maar ik miste België. Toen ik een keer terug was voor een weekendje Antwerpen, leerde ik mijn huidige vriend kennen. We hebben even gesproken, telefoonnummers uitgewisseld en dan ben ik terug naar IJsland gegaan.” “We hebben vijf weken brieven geschreven voor hij me is komen bezoeken. We hebben een zomerhuisje gehuurd in het midden van de winter. Hij was meteen helemaal zot van IJsland en wilde er komen wonen. Een jaar heeft het geduurd voor we mekaar om de paar weken zagen en plannen maakten voor de
Dankjewel. Þakka þér fyrir.
utiquseen Fisk Bo tes visdelica
Het is dan ook niet zomaar een visbar. Het is een stukje IJslandse ziel. Zomaar op de hoek van de Kasteelpleinstraat. De gletsjerkleurige ogen van de IJslandse Dagný Rós Ásmundsdóttir hebben er vast iets mee te maken.
IJslandse instraat 6 le Kasteelp erpen tw n A 0 0 20 8.86.00 Tel. 03-23 e outique.b
i
b
www. fisk
M
MM
“Ik wilde naar Noorwegen, maar een Belg in IJsland overtuigde me om hier te studeren. Voordien stond Antwerpen niet op de kaart.” Dagný Rós ÁsmunDsDóttiR eigenares fisk boutique
Dagný De naam betekent ag' 'nieuwe d ds n in het IJsla Dagný Rós Ásmundsdóttir: “Mensen moeten niet altijd op voorhand weten wat er in de toog ligt. Ik heb altijd iets voor iedereen. Maar dat is elke week iets anders.”
toekomst.” “Ik had altijd het gevoel dat ik iets speciaals wilde doen. En plotseling wist ik ook wat: ik zou in Antwerpen gaan wonen en er een visbar openen. Daarop ging alles weer de container in.” “Juni 2007 stond ik opnieuw in België. Ik was wel bang, maar ik durfde het omdat de kinderen het land al kenden.”
de kredietcrisis. Op 10 oktober 2008 stopten de meeste banken zelfs met de handel in de eigen munt, de IJslandse Kroon, omdat deze bijna waardeloos was geworden. Op 26 januari 2009 trad het kabinet van premier Geir Haarde voortijdig af naar aanleiding van de slechte toestand. MM Op 1 februari 2009 werd het kabinet-Sigurðardóttir geïnstalleerd. Dit linkse minderheidskabinet zal tot de vervroegde verkiezingen op 25 april 2009 als interimregering de zaken behartigen.
Precies een jaar later opende de Fiskbar de deuren. “In dat jaar heb ik niets dan enthousiasme rond mij gevoeld: voor leningen, inrichting en menu. Dat sterkte me alleen maar in het geloof dat ik de juiste beslissing had genomen.” Aan de visbar heeft Dagný haar handen vol. “Ik ben bediende, chefkok en poetsvrouw tegelijk. De vis wordt rechtstreeks uit IJsland aan
huis geleverd. Rond 7 uur begin ik met het schoonmaken en het bereiden. Om 12 uur gaat de winkel open. Alles moet 100 procent in orde zijn. Zo ben ik.” “Klanten zijn net als ik heel enthousiast. Ze vragen vanalles over het eten en over IJsland. Belgen moeten altijd even wennen aan iets nieuws. Maar als ze komen, komen ze terug.”
Hoe maakt u het? Hvernig hefur þú það? Ik hou van jou! Ég elska þig! Mooi weer vandaag, niet? Fallegt veður í dag, ekki satt? Aha, u leest ook Gazet van Antwerpen. Aha, þú lest líka Gazet van Antwerpen (“Antwerpsblaðið”). Rijdt tram 24 tot aan de statie? Gengur sporvagn 24 út á (lestar)stöð? Ik hou niet van bloemkool met witte saus. Ég er ekki hrifin(n) af blómkáli í hvítri sósu (Is de spreker een vrouw, dan is het 'hrifin'. Is het een man, is het 'hrifinn') Ik denk dat Germinal Beerschot dit jaar kampioen wordt. Ég held að ´Germinal Beerschot´ verði meistarar í ár.
DIVERS ANTWERPEN.5
donderdag 5 maart 2009
Recept MM Officieel: Republiek IJsland MM Hoofdstad: Reykjavik MM Oppervlakte: 103 000 km² MM Aantal inwoners: 304. 000 MM Levensverwachting:
78,4 jaar (mannen), 82.8 jaar (vrouwen) MM Talen: IJslands, Engels, Noorse talen. Duits wordt door velen verstaan en gesproken MM Religie: lutheraanse kerk van IJsland (82,1%), roomskatholiek (2,4%), vrije kerk van Reykjavik (2,3%), vrije kerk van Hafnarfjorour (1,6%), andere christenen (2,8%), andere reli-
Alda De naam 'golf' betekent nds in het IJsla
gies (0,9%), niet-aangesloten (2,6%), ongespecifieerd (5,5%) MM Munteenheid: IJslandse kroon (ISK) MM Telefoon landcode: +354 MM Internet landcode: .is MM Bevolking: homogene mix van afstammelingen van Noren en Kelten (94%), buitenlandse origine (6%) MM Export: vis en visproducten (70%), aluminium, dierlijke producten, ferrosilicium, diatomeeënaarde of kiezelgoer MM Plaats op lijst rijkste landen: 1/177 (voor bankencrisis)
500 gr vis (kabeljauw, zalm, zeewolf, roodbaars, ...), teentje look, 1 tl vissaus, 2 tl Tom Yum pasta, 3 el Teriyaki, 1 tl sesamzaadjes, 1 el sesamolie, 3 el verse koriander, 1/2 rode peper zonder zaadjes, 100 gr prinsessenboontjes, 1 lenteuitje, 2-3 el olijfolie 1/2 tas bloem, zout en peper.
gens in een kom. Pers de look erbij en overgiet met de vissaus, Tom Yum, Teriyaki, sesamzaadjes en olie. Mix met de handen of een lepel. Hak de koriander, peper, boontjes en lenteui fijn en voeg toe. Als laatste doe je de bloem erbij. Kruid naar smaak met peper en zout. Roer goed om. Maak kleine balletjes met de hand of met een lepel. Bak ze op een laag vuur en in een beetje olie aan beide kanten mooi bruin.Serveer met een zoetzuur sausje.
MM Bereiding
MM TIP: maak de balletjes een
IJslandse visballetjes MM Ingrediënten
Doe de vis kort in de blender tot hij ruw gehakt is en schep hem vervol-
beetje plat voor een goed resul-
Foto Steven Duteuil taat.
Een golf van muziek niet rs kiezen e d n la s IJ “ , en naam” zomaar e angere zegt de zw am draag n na Alda. “Ee leven. Hij je je hele le een specia moet dus hebben.” betekenis
10
IJslanders wonen in Antwerpen.
Björk Lange tijd is Björk de bekendste IJslandse zangeres en songwriter geweest. Ze werd op 21 november 1965 in Reykjavik geboren als Björk Guðmundsdóttir en begon haar carrière al op haar elfde met een radioversie van het nummer I Love to Love van Tina Charles. Later speelde ze in diverse bands, waaronder de alternatieve rockband The Sugarcubes. Sinds 1993 zingt ze solo onder de naam Björk. Meteen in dat jaar scoorde ze een monsterhit met Human Behaviour uit het album Debut. De eigenzinnige zangeres staat bekend om haar brede interesse waaronder pop, jazz, alternatieve rock, elektronische muziek en klassieke muziek. Ze zette ook een aantal opmerkelijke acteerprestaties neer. Zo nam ze onder andere de hoofdrol in Lars von Triers Dancer in the Dark op zich.
Alda Egilsdottir: “Aan IJsland mis ik het in de stad lopen en tegelijk zee en bergen zien. Maar als ik er ben, mis ik de mooie, oude huizen en de cafécultuur van hier.”
i
“We zijn vrij luid omdat we veel plaats hebben” IJslanders zoeken het gemakkelijk over de grens bij het kiezen van een opleiding omdat je op het eiland niet alles kan volgen. “Over Antwerpen dacht ik dat het niet zo verschrikkelijk kon zijn omdat Deus er vandaan komt”, lacht Alda Egilsdottir. “Zo ben ik hier beland.”
Intussen is Alda Egilsdottir afgestudeerd fictieregisseur, woont ze samen met Wannes Cappelle, vriend en zanger van Het Zesde Metaal en verwachten ze samen een kindje. M
MM
“Moeder heeft ons gestimuleerd om naar het buitenland te gaan. Ze vergat alleen te zeggen dat ze ons ook terug wilde.” AldA egilsdottir fictieregisseur
“Zeven jaar geleden had ik me nooit kunnen inbeelden dat ik er een enorme West-Vlaamse schoonfamilie bij zou krijgen. Dat vind ik nog altijd een beetje grappig. De grootvader spreekt plat WestVlaams, ik versta hem nauwelijks. En iedereen heet tante die en nonkel dat. Fantastisch.”
“Mijn zus en broer wonen in Kopenhagen. Ik woon in Antwerpen. Mijn moeder, die zelf ook in verschillende landen heeft gewoond, heeft ons altijd gestimuleerd om naar het buitenland te gaan. Ze is alleen vergeten te zeggen dat ze ons ook terug wilde. Nu zitten we allemaal verspreid.” Als jonge zelfstandige heeft Alda net haar eerste première achter de rug. Voor de Vereniging personen met een handicap (VFG) deed ze camera en montage van Hoofdrol? De reportage. Het is een documentaire over zeven mensen met een niet-aangeboren hersenletsel. “Vaak zijn activiteiten voor hen gefocust op de handicap. Céline de Bisschop van VFG organiseerde een theaterworkshop waar de zeven hoofdrolspelers een intensieve reis konden maken rond zichzelf. Een proefproject ter promotie van deze manier van werken. Ik was de hele tijd het vliegje op de muur.” Het is een film vol openbaringen geworden. “Voor mij was het ook een hele ervaring. Bij fictie werk je met
een strak scenario. Dat was hier niet het geval.” Alda spreekt goed Nederlands. “Ik heb het geleerd met vallen en opstaan”, zegt ze. “In het begin sprak iedereen Engels tegen me. Vrienden maken is moeilijk als je niet kan communiceren, dus liet ik het zo. Maar op een gegeven moment heb ik beslist om op school enkel nog Nederlands te praten. Ik ging toen echt om te leren, want ik had toen al een sociale kring en kende mijn vriend Wannes al.” Hem leerde Alda veeleer toevallig kennen op een verjaardagsfeest. “We zouden er beiden eigenlijk niet heen gaan. En hij wilde eerst niet praten met me omdat hij dacht dat ik met Erasmus was en toch snel weer weg zou zijn.” Maar ze is gebleven en verwacht heel binnenkort zelfs een zoontje met Wannes. De naam voor het kindje is nog een verrassing. “Een IJslander kiest niet zomaar een naam”, zegt Alda, dat overigens 'golf' betekent. “Je draagt hem je hele leven. Een naam moet dus een speciale betekenis hebben.”
Grenzeloze vriendschap In deze rubriek vragen we onze gesprekspartner naar kennissen of vrienden buiten hun eigen gemeenschap.
De twee beste vriendinnen van Alda Egilsdottir zijn Witteke en Fleur. Twee Nederlandse meiden die met haar hebben gestudeerd. “Ze wonen hier 100 meter verder en we gaan nog steeds vaak samen op café. Rond Nieuwjaar hebben we ook de goede traditie om met zijn allen een weekje eropuit te gaan”, aldus Alda. “Onze hele vriendengroep vindt het leuker om met de drukte niet hier te zijn.”
www.bjork.com
Sigur Rós Sigur Rós, dat 'zege' en 'roos' betekent, is de jongste jaren in onze contreien aan een opmars bezig. De IJslandse postrockband maakt atmosferische rockmuziek in een mengeling van IJslands en betekenisloze klanken. Hoppípolla (Springen in plassen), een single van het succesvolle album Takk... (Dank...) uit 2005 was te horen in de trailer van de films Children of Men en Slumdog Millionaire. Met hun debuutfilm Heima (Thuisland) bereikte de band in oktober 2007 een uitverkochte theaterzaal in Vooruit tijdens het Filmfestival Gent. De film over hun tournee van zomer 2006 bevatte naast de optredens ook overweldigende IJslandse natuurbeelden. In 2008 scoorde Sigur Rós een zomerhit met het titelnummer uit de nieuwe CD Með suð í eyrum við spilum endalaust (Met een gezoem in onze oren spelen we eindeloos).
i
www.sigurros.com
Emiliana Torrini Emiliana Torrini doet misschien nog niet zoveel belletjes rinkelen, haar Jungle Drum doet des te meer harten sneller slaan. De jongste maanden was dit nummer niet weg te denken van de radio. Toch brak de IJslandse zangeres en songschrijver al in 1999 door met het album Love in the Time of Science. Daarna kreeg ze bekendheid met het nummer Slow dat ze schreef voor Kylie Minogue en Gollum’s Song voor de film Lord of the Rings: The Two Towers. In 2005 volgde Fisherman’s Woman, een album doorweven met de herinnering aan haar verongelukte vriend. Het huidige album Me and Armini met het eerder genoemde Jungle Drum verscheen in september 2008. Torrini’s muziek klinkt doorgaans akoestisch en folkachtig. Op 2 juli kan je je daarvan gaan vergewissen op de weide van Werchter.
i
www.emilianatorrini.com
Lay Low De jongste en meest breekbare uit het rijtje is de IJslandse zangeres Lovísa Elísabet Sigrúnardóttir, beter bekend als Lay Low. Haar debuut Please Don’t Hate Me stormde naar de hoogste toppen van de IJslandse lijsten in 2006. Nu is ze met haar nieuwe album klaar om ook het vasteland onder haar schare fans te rekenen. De traditionele blues en de flinke portie country merk je meteen in de titel Farewell Good Night’s Sleep. Bij de opname in de Toe Rag Studios in Londen omringde ze zich met producer Liam Watson (White Stripes & Pete Molinari) en een schare uitstekende muzikanten. Het album komt uit op Nettwerk Productions. In Europa op 9 maart.
i
www.myspace.com/baralovisa
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 5 maart 2009
Bevolking CAMBODJA
Zuid-Chinese Zee
Nicobar Is. (INDIA)
Banda Aceh
THAILAND
Sulu Zee
BRUNEI
Medan M
A
L
E
I
S
I
SINGAPORE
G R O T E O C E A A N
Celebes Zee
Ë
B o r n e o
PAPUA NIEUW GUINEA
Halmahera
M
EVENAAR
Sumatra
Makassar Surabaya
West Papua
k e
Banda Zee
n
Yogyakarta
I N D O N E S I Ë I N D I S C H E
Jayapura Nieuw Guinea
Ambon
Jakarta Java Zee Java
500km
Sulawesi
k
Palembang
Banjarmasin
u o l
Kalimantan
Padang
Indonesië
238 miljoen Indonesiërs
FILIPPIJNEN
VIETNAM
OOST TIMOR
Bali Lombok
O C E A A N
Sumba Sumbawa
Arafura Zee
Timor Flores
Timor Zee AUSTRALIË
© GRAPHIC NEWS
Eenheid in diversiteit
MM Officieel: Republik
Indonesia MM Oppervlakte: 1.904.569 km² (4,85% water) MM Hoofdstad: Jakarta MM Staatsvorm: democratie MM Regeervorm: republiek MM Staatshoofd: Susilo Bambang Yudhoyono MM Onafhankelijk sinds: 17 augustus 1947
MM Inwoners: 237.512.355 MM Munt: roepie (IDR) MM Afkomst bevolking:
Javaans 40,6%, Sundaans 15%, Madurees 3,3%, Minangkabau 2,7%, Betawi 2,4%, Bugis 2,4%, Banten 2%, Banjar 1,7%, andere, niet gespecificeerd: 29,9% MM Talen: Bahasa Indonesia, Engels, Nederland, lokale dialecten (waarvan het meest verspreide Javaans is) MM Religie: islam ( 86%), christendom 10%, hindoeïsme 3%, boeddhisme 1% MM BNP/inw.: 1.283 dollar
MM Alfabetisering: 90,4% is
gealfabetiseerd MM Levensverwachting: mannen: 67,98 jaar vrouwen: 73,07 jaar MM Internetlandcode: .id MM Tel. landcode: 62 MM Nationale feestdag: 17 augustus MM Aids/HIV: 110,000 mensen leven met aids of HIV. 2.300 mensen zijn er aan gestorven MM Internetgebruikers: 13 miljoen MM Plaats op lijst rijkste landen: 107/177
“Belgen gaan niet naast elkaar zitten in de bus of de trein”
Wanneer Yosa (34) de deur van zijn huis op het Kiel openzwaait, twijfel ik of ik wel aan het juiste huis sta. Voor me staat een man met lange dreadlocks en een Braziliaans uiterlijk. Niet meteen de doorsnee Indonesiër dus. Maar ik ben wel degelijk bij het gezin Verheyen: Yosa en Ermin zijn allebei afkomstig van het meest oostelijke eiland van Indonesië: Flores.
Ook Ermin ziet er bijzonder Zuid - Amerikaans uit. Met haar kroezelhaar, dikke lippen en ronde ogen, zou je denken dat ze uit Brazilië of Suriname komt. “Flores ligt in het uiterlijke oosten, dicht bij Timor en PapoeaNieuw-Guinea, waar de bevolking een pak donkerder is dan in het noorden, duizenden kilometers verder”, zegt Yosa. Hij werd als baby geadopteerd door Belgische Nederlanders en groeide op in Antwerpen. Nu werkt hij als verkoper bij Fnac. “Ik woon al twintig jaar in deze prachtige stad”, zegt hij. “Vroeger in het centrum, aan de Handschoenmarkt, tot we dit huis hier op het Kiel kochten.” Yosa vindt Antwerpen geweldig. Zo geweldig zelfs dat hij hier met Ermin, die hij in Flores leerde kennen tijdens een vakantie, wilde blijven wonen. “Mijn vrouw woont hier vijf jaar. Voor haar is het behoorlijk aanpassen. Ik herken de problemen: het koude weer, de vreemde cultuur, het eten. Daar komt nog eens bij dat Ermin geen woord Nederlands sprak toen ze hier toekwam.” Ermin heeft het vaak moeilijk met de gewoontes in Vlaanderen. “Mensen spreken elkaar hier niet aan in de bus of trein. Ze gaan ook niet naast elkaar zitten”, zegt ze. “In Indonesië gaat alles veel spontaner, warmer en er wordt M
MM
“Onze families in Indonesië denken dat we geld met hopen hebben omdat we in het Westen wonen. Ze lijken maar niet te begrijpen dat het leven hier ook veel duurder is, en dat we een lening af te betalen hebben.” Yosa verheYen verkoper
meer gelachen.” Toch willen ze niet terug. “Onze dochter Honorita gaat hier naar school. Een betere opleiding dan in België kan je niet wensen. En we hebben het hier ook wel naar onze zin”, zegt Ermin. Er is nog een ander probleem: Yosa en Ermin sturen geregeld geld naar huis. “Onze families denken daardoor dat wij hier geld met hopen hebben omdat we in het Westen wonen”, zegt Yosa. “Ik heb het al zo vaak proberen uit te leggen dat het leven hier veel duurder is, en dat we een lening af te betalen hebben, maar ze lijken het niet te begrijpen. Terugkeren zou betekenen dat ik én mijn familie én die van Ermin zou moeten onderhouden. Dat zie ik niet zitten. Ik heb mijn leven hier opgebouwd en ben hier gelukkig. Antwerpen is de stad waar ik thuishoor.”
Honorita en Yosa Verheyen: “Antwerpen is de stad waar we thuishoren.”
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 5 maart 2009
Net een garnaal
Archipel van 17.500 eilanden MM De republiek Indonesië
ligt in Zuid-Oost-Azië en bestaat uit een archipel van 17.508 eilanden. Het land dat door inwoners vanwege de vorm vaak als 'een garnaal' wordt beschreven - is daarmee ’s werelds grootste eilandstaat. MM Grenst aan PapoeaNieuw-Guinea, Oost-Timor
en Maleisië. Andere landen die Indonesië omringen zijn Singapore, de Filippijnen, Australië en de door India bestuurde Nicobaren. MM Jakarta is de hoofdstad en ligt op het belangrijkste eiland, Java. MM Er wonen meer dan 238 miljoen mensen en dat maakt Indonesië het op drie na hoogst bevolkte land ter wereld. MM Op Java wonen meer dan 130 miljoen mensen. Ondanks het bestaan van een redelijk
succesvol programma voor geboortebeperking sinds de jaren zestig, wordt verwacht dat de populatie in 2035 tot 315 miljoen zal groeien. MM Ondanks de geografische verspreiding en de enorme diversiteit aan talen, klimaat, godsdienst en overtuiging, hebben Indonesiërs een gemeenschappelijk identiteitsgevoel. MM Het Indonesische motto luidt: Bhinneka Tunggal Ika of 'Eenheid in diversiteit'. Dat komt omdat ze bijna allemaal
“Kan het hier niet gewoon elke dag hetzelfde weer zijn?” Huisarts Lie Thiam Ling en zijn vrouw, anesthesiste Lan Kartawiadi ontvangen me in hun herenhuis in Berchem. De artsen hebben hun privévertrekken rijkelijk versierd met Indonesische en Chinese kunstwerken.
(
Tien voor taal
Alle begin is moeilijk. Egala permulaan adalah sukar. De klant is koning. Pembeli adalah raja.
Meneer. Bapak/pak.
Allebei zijn ze afkomstig uit Java, het meest centrale en belangrijkste eiland van de archipel. In 1972 kwamen ze naar Leuven om hun studies geneeskunde verder te zetten. “In Indonesië moest je op een bepaald moment, tussen het derde en het vierde jaar, een staatsexamen afleggen. Op basis daarvan werd bepaald of je je studies verder mocht zetten of niet”, zegt Lie.
Mevrouw. Ibu. Mijn naam is... Nama saya... Toilet. Pria/wanita.
MM
“Er is geen sprake van terug gaan. Onze kinderen en kleinkinderen zijn hier geboren. Zij voelen zich Antwerpenaar in hart en nieren.”
Waar is de weg? Mana jalan? Wat kost dit? Berapa harganya itu? Water. Air
Lie Thiam Ling huisarts
Ik begrijp u niet. Saya tidak mengerti. Ik wil de kamer zien. Saya mau lihat kamar. Lan Kartawiadi en Lie Thiam Ling: “Waarom zijn hier seizoenen?”
Maar zelfs al zijn ze zo aangepast, Indonesië is voor het koppel nooit ver weg. “Ik ben in mijn vrije tijd voorzitter van het KKI”, zegt Lan. “Dat is een Indonesische Katholieke organisatie die kerkelijke missen in het Indonesisch organiseert voor de Indonesische gemeenschap in Antwerpen. “Vorige week hebben we zelfs de bisschop van Antwerpen op bezoek gehad”, glundert ze. “De Indonesiërs in Antwerpen begrijpen niets van de missen in het
Nederlands. Een organisatie oprichten in onze eigen taal was voor velen van hen echt welkom. Op die manier zorgen we voor een sterker gemeenschapsgevoel, hebben veel oude Indonesiërs weer veel sociaal contact en vermijden we vereenzaming.” Maar echt Indonesisch voelen Lan en Lie zich niet meer. Veeleer een gezonde mix van beide. “Bij de kinderen is er al zeker geen sprake meer van een Indonesische identiteit. Zij voelen zich Antwerpenaar in hart en nieren.” (lacht)
Bekende Indonesiërs
Indonesisch
Mag ik...? Boleh...?
M
“In onze universiteit waren er slechts vijf plaatsen over. We wisten dat we geen kans maakten.” De Katholieke Universiteit van Leuven stond toen al internationaal bekend om haar opleiding geneeskunde. De keuze was snel gemaakt.” Het is natuurlijk al een tijdje geleden, maar het koppel herinnert zich goed de koude en donkere dagen van de Belgische winters. “Waarom zijn er hier seizoenen, vroeg ik me in het begin af”, vertelt Lie. “Kan er niet gewoon het hele jaar door dezelfde temperatuur zijn, zoals in Indonesië?” (lacht) Andere aanpassingsmoeilijkheden hadden noch Lie, noch Lan. “We hebben ons snel aangepast. Antwerpen was onze nieuwe thuis, hier kregen we mooie kansen en we hebben besloten om hier te blijven. Nu zeker: onze kinderen en kleinkinderen zijn hier geboren. Er is geen sprake van terug gaan.”
een gemeenschappelijke taal spreken: het Indonesisch. Dat is de taal van de handel, de politiek, de media en het onderwijs. MM De meeste Indonesiërs spreken ook een van de honderden lokale talen (bahasa daerah), vaak ook als eerste taal. MM Van de lokale talen wordt het Javaans het meest gesproken. MM Een gedeelte van de oudere inwoners spreekt zelfs nog Nederlands.
261 Indonesiërs wonen in Antwerpen.
Pramoedya Ananta Toer Pramoedya Ananta Toer (foto) is een van de meest vooraanstaande Indonesische auteurs. In 1945 nam hij deel aan de gewapende vrijheidsstrijd. Toen hij twee jaar daarna pamfletten wilde verspreiden, werd hij opgepakt door Nederlandse militairen, waarna hij voor twee jaar werd opgesloten in de gevangenis. Daar schreef hij een aantal verhalen. Zijn scherpe pen en sociaal engagement hebben hem verscheidene keren in de gevangenis doen belanden. Onder het bewind van president Soeharto zat hij veertien jaar gevangen. Tijdens zijn gevangenisperiode schreef hij zijn meest bekende Buru-tetralogie (Bumi Manusia of Aarde der mensen), waarvan hij het manuscript op losse blaadjes de gevangenis liet uitsmokkelen. De vier delen van De Buru-tetralogie vormen een van de eerste historische romans van Indonesië, en spelen zich af in de koloniale tijd. In totaal schreef Pramoedya meer dan veertig boeken.Vanwege zijn œuvre werd hij diverse keren genomineerd voor de Nobelprijs voor de Literatuur, maar hij won hem nooit.
Mochtar Lubis De Indonesische schrijver en journalist Mochtar Lubis werd in 1922 geboren in West-Sumatra. Na de Tweede Wereldoorlog ging hij aan de slag bij een persbureau. Vanaf 1949 was hij hoofdredacteur van de Indonesia Roya. In de jaren vijftig behoorde Mochtar Lubis tot de belangrijkste journalisten van Indonesië. Hij kwam in die periode met veel onthullingen, die de zwakheden van de Indonesische politiek bloot legden. Lubis schreef ook over de affaire van Soekarno met een getrouwde vrouw. Soekarno’s vrouw verliet na de publicatie het paleis en als straf moest de krant van Mochtar Lubis de deuren sluiten. Lubis kwam in de gevangenis terecht. In 1974 richtte Mochtar Lubis een literair tijdschrift en een uitgeverij op. Hij schreef ook enkele romans. Hij overleed in juli 2004 op 82-jarige leeftijd.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 5 maart 2009
Recept
Nasi goreng
MM 1 eetlepel gehakte selderij MM 1 eetlepel gehakte bieslook MM 1 of 2 theelepels sambal tras-
Ingrediënten
sie
MM 400 gr rijst MM 400 gr resten van vlees,
MM 1 á 2 el ketjap MM zout
kip, ham of garnalen of 500 gr losgebakken gehakt MM 2 eieren MM olie MM 300 gr groenten (taugé, kool en prei) of 100 gr taugé en 2 pakjes soepgroenten MM 200 gr fijngesneden uien MM 2 teentjes gesnipperde knoflook
Bereiding
MM Kook de rijst zo droog
mogelijk. Alleen van goed droog gekookte rijst is lekkere nasi goreng te bereiden. MM Laat het van tevoren uitdampen en afkoelen. MM U kunt ook koude rijst van de vorige dag gebruiken (dat is
zelfs beter!) MM Bak de uien en de knoflook in wat olie tot de uien geel zijn. MM Voeg er de diverse restjes (of losgebakken gehakt) aan toe. MM Bak daarna de groente nog even mee, maar probeer ze knappend te houden. MM Werk het onderste in de pan goed naar boven en voeg in kleine hoeveelheden de rijst toe tot de gehele massa goed warm en opgebakken is. MM Maak het gerecht af met sambal en ketjap. MM Roer er vlak voor het
opdienen de selderij en bieslook door. MM Maak van tevoren een omelet van twee eieren, aan beide kanten gebakken en opgerold. MM Laat hem iets afkoelen en snijd hem met een scherp mes in ragfijne reepjes. MM Garneer de nasi goreng met deze reepjes omelet en met tot waaiertjes gesneden augurkjes en zure uitjes. MM Serveer er atjar tjampoer, piccalilly, tomatenketchup en kroepoek oedang bij.
Nederlanders baas
“Hier komen de treinen echt op tijd”
De Indonesische archipel is van oudsher een aantrekkelijke regio. De Chinezen wisten dat eeuwen geleden al. Ook de Indiase handelaars zagen veel in de natuurlijke rijkdommen. Zij introduceerden het hindoeïsme en het boeddhisme. De islam werd meegebracht door de vele islamitische koopmannen. In de 16de eeuw begon Europa interesse te krijgen in de duizenden eilandjes die heel strategisch lagen. Europeanen waren vooral geïnteresseerd in specerijen. Nootmuskaat was in die tijd onbetaalbaar. Uiteindelijk werd de archipel ingelijfd bij Nederland. Dat zou er meer dan 300 jaar de plak zwaaien. Toen de archipel in 1942 door Japan bezet werd, sloten de Japanners de Nederlanders op in concentratiekampen en werd de Indonesiërs gedwongen mee te werken met de bezetter. Japan capituleerde op 17 augustus 1945.
Jusuf en zijn vrouw Caroline zijn al twintig jaar de trotse eigenaars van het gezellige eethuisje Kartini aan de Oude Koornmarkt, hartje Antwerpen. Jusuf komt uit Indonesië, maar woont al zevenendertig jaar in Antwerpen.
Instabiliteit
Jusuf Natadiredja (53) en zijn vrouw Caroline voor hun Indonesisch eethuis Kartini. “Ik arriveerde hartje winter en ik had niet eens een jas bij!”
Jusuf arriveerde in België in 1972 als jonge snaak van zestien. Hij reisde samen met zijn moeder.
“Mijn vader stierf toen ik acht was. En een alleenstaande moeder van acht kinderen maakte op dat moment nog minder kansen dan nu in Indonesië”, zegt Jusuf Natadiredja (53). “Daarbij kwam nog eens dat we van Chinese afkomst zijn en dat Chinezen daar niet graag gezien waren op dat moment.” Jusufs oudere broers en zussen studeerden op dat moment al in Leuven. Voor zijn moeder was het een logische stap om ook naar België te komen. In Leuven ging Jusuf Politieke en Sociale Wetenschappen studeren en kwam hij de liefde van zijn leven, Caroline, tegen. Ondertussen zijn ze al jaren getrouwd en hebben ze M
drie kinderen. “Toen ik hier arriveerde, had ik zelfs geen jas. Ik kwam met mijn moeder van het vliegtuig en het sneeuwde. Het was dan ook hartje winter, februari. Ik had er gewoonweg niet MM
“Ik vind het raar dat Vlamingen niet chauvinistisch zijn. Ze doen er altijd zo gegeneerd over. Wat is er mis met houden van je land?” JUsUf NatadiredJa restauranthouder
Na de Japanse capitulatie verklaarden de nationalistische leiders Soekarno en Hatta Indonesië onafhankelijk. Soekarno werd de eerste president. De beloofde democratie kwam er nooit; Soekarno was een totalitair leider. Na een militaire coup werd generaal Soeharto president in 1968. Zijn regering werd gesteund door de VS. Dit stimuleerde de buitenlandse investeringen. Het land kreeg een stabiele economische groei. Corruptie en onderdrukking van de politieke oppositie bleven schering en inslag. Na dertig jaar Soeharto deelde Indonesië in de klappen tijdens de financiële crisis die midden jaren negentig lelijk huis hield in Azië. Er braken hevige onlusten uit. Soeharto moest aftreden in 1998. Nu is er een democratie, maar politieke instabiliteit blijft en wordt in de hand gewerkt door sektarisch geweld en separatisme.
Milieu in gevaar
Indonesisch eethuis Kartini Oude Koornmarkt 61 Antwerpen Tel. 03-226.44.63
i
www.2.resto.be/kartini
op gerekend dat het zo koud zou zijn: ik had nog nooit sneeuw gezien.” “Stiptheid vond ik ook zoiets raars: je moest echt op tijd zijn om je trein te halen, anders is hij weg. Dat had ik in Indonesië nooit gekend.” (lacht) Maar waar de meeste nieuwkomers over struikelen, de taal, was voor Jusuf niet echt een groot probleem. Nederlands klonk voor hem niet zo vreemd. “Mijn ouders hadden in Indonesië nog op een Nederlandse school gezeten en praatten Nederlands. En in het Indonesisch zitten veel Neder-
landse woorden. De klanken zijn niet vreemd, maar de grammatica is niet te onderschatten!” Toch blijft Jusuf na al die jaren in België nog altijd de gebeurtenissen in Indonesië volgen. “Ik ben nog steeds trots op mijn land van afkomst. Ik vind het dan ook zo raar dat Vlamingen niet chauvinistisch zijn. Wat is er mis met houden van je land? De Fransen doen het, de Nederlanders en de Amerikanen ook. Maar de Belgen, die moeten er altijd wat gegeneerd over doen. Wees er trots op, we hebben er alle reden toe!”
Na het Amanzonegebied kent Indonesië de grootste biodiversiteit. Oorspronkelijk was het land begroeid met bossen, die nog ruim de helft van de oppervlakte bedekken. Er groeit 140 miljoen ha regenwoud. Massale ontbossing kan oplopen tot een miljoen ha per jaar. De bevolkingsgroei vereist nieuwe landbouwgrond en de export van exotisch hout groeit. Andere problemen: overbevissing, luchtvervuiling, vervuild drinkwater en problemen met afvalverwerking.
Volgende week: India