België Nicaragua
Nepal Niger
Van Afghanistan tot Zwitserland
Divers
Nieuw-Zeeland
Antwerpen
Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
donderdag 10 september 2009 www.gva.be
Nepal
Nicaragua
Nieuw-Zeeland
Niger
“Wat ik
“Mannen? Daar
“Wie niet
“Mijn oogappel
blz. 2-3-4
blz. 5
blz. 6-7
blz. 8
Beauty Shrestha
geef, krijg ik dubbel en dik terug”
Judineth Miranda
kan je soep van koken”
Bill Masefield
in onze ogen durft kijken, is verloren”
Salou Oumarou
mag geen straatkind worden”
Teksten: Krstin Matthyssen, Koen Verstraeten, Dominique Piedfort Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine Tollenaere Foto’s: Bert Hulselmans, Jan Van der Perre, Arlette Stubbe, Patrick De Roo, Wim Hendrix, Reuters, PhotoNews, Belga, VRT, EPA, GPD, AP, GVA
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 10 september 009
Nepal Bevolking verdubbelt om de 30 jaar
$)*/"
JN
,B N
4JMHBEIJ
+VNMB
/ & 1 " -
5VMTJQVS #BHMVO
,B
/FQBMHBOK
BZ
B
MJ (B OE BL J
%BEFMEIVSB
BM
(
FC
FS
HUF
.PVOU &WFSFTU
1PLIBSB 5SJTVMJ
#VUBXBM
,BUINBOEV 4V
)FUBVEB
MM Nepal, officieel de Federale
Democratische Republiek Nepal, is een land in Azië, gelegen in de Himalaya tussen India en China (Tibet). MM In 2008 ging het Koninkrijk Nepal over in de Democratische Federale Republiek Nepal.
Antwerpse stichtte tehuis voor kinderen in Kathmandu
Inge Bracke (50) is een bekende naam in Kathmandu. De Antwerpse stichtte er in 1995 Shangrila Home, een tehuis voor straatkinderen. Elf jaar lang was ze ‘didi’, wat ‘grote zus’ betekent in het Nepalees. Maar in 2006 was ze mentaal ‘op’ en keerde ze terug. Inge Bracke thuis in Antwerpen op een doek dat door de kinderen van het door haar opgerichte Shangrila Home in Kathmandu werd beschilderd met boeddha. Om de straatkinderen een toekomst te geven, krijgen ze in Shangrila Home ook ambachtscursussen, zoals pottenbakken. Haar Nepalese man Tamang Gajab Singh was een beetje cameraschuw en wilde liever niet op de foto. (inzet) Kinderen in Shangrila Home. Links onder: Inge met een kindje in 2000 in haar tehuis.
O ,
PTJ
4JOEIVMJNBEJ
*/%*" LN
SVO
) B MJ
,BMJ 4 BSE
Nepal in een notendop
B
Toen en nu
"
*MBN %IBSBO
3BKCJSBK
¥ (3"1)*$ /&84
MM Tussen 1996 en 2006 was Ne-
pal verwikkeld in een burgeroorlog, waarin meer dan 12.000 mensen om het leven zijn geko-
“Ik trok weg uit België omdat ik het jachtige leven moe was, en nu kom ik stikkapot terug uit Kathmandu”, vertelde Inge in 2006. Intussen zijn haar batterijen weer opgeladen en wordt haar levenswerk verdergezet.
Inge had een klein restaurantje met hotelletje in Nepal. In oktober 1995 richtte ze Shangrila Home op omdat ze niet kon aanzien dat aan hun lot overgelaten kinderen honger leden, aan de drugs geraakten of in de prostitutie terechtkwamen. Van een bescheiden toevluchtsoord groeide Shangrila Home uit tot een goed gestructureerd project. Sinds haar vertrek wordt het ter plaatse geleid door Wim De Becker, zijn Nepalese medewerkers en door Belgische en Nederlandse vrijwilligers. In België wordt Shangrila Home ondersteund door de Werkgroep, een hechte groep vrienden die zich zonder enige vorm van vergoeding de benen van het lijf lopen om geld in te zamelen en sponsors te ronselen. “Shangrila staat synoniem voor het nirvana. In 2006 kwam ik terug. Ik kon de intimidatie en het oprukkende geweld van de maoïstische rebellen niet meer aan. Eén zekerheid vergemakkelijkt de beslissing om terug te keren: mijn ‘kind’ was in goede handen. Wim De Becker is net enkele dagen op bezoek geweest in België”, vertelt Inge op haar Antwerpse flat. “Op dit moment zitten er 120 kinderen in het home. Volgens Wim is de politieke toestand wat sta-
men. Met hun 10.000 tot 15.000 strijders bezetten de Maoïstische opstandelingen meer dan 60% van Nepal. Hun grootste doel was een communistische natie te beginnen. In 2006 werd tussen de regering en de maoïstische rebellen een vredesovereenkomst gesloten. MM De gemiddelde levensverwachting in Nepal is 59 jaar. MM Nepal kent tal van etnische groepen waaronder de Newah of Newars, Bhote, Rai, Limbu, Sherpa, Gurung, Tamang, Magar, Tha-
bieler geworden. Elf van onze eerste straatkinderen staan nu op eigen benen. Ze zijn het tehuis uit en hebben een job, maar ze komen nog geregeld op bezoek.” “Achteraf beschouwd twijfel ik soms of het niet beter was geweest om een sabbatjaar te nemen en dan terug naar Nepal te reizen. Maar ik heb mijn leven hier nu helemaal weer op de rails, heb een baan, functioneer. Om dat nu weer allemaal overboord te gooien... ” MM
“Onze eerste straatkinderen staan nu op hun eigen benen.” Inge Bracke oprichtster shangrila home
Wat ze het meest mist? “De gastvrijheid, het sociale leven. Hier moet je je vrienden opbellen om een afspraak te maken als je ze wil zien, en dan wordt er ergens een datum geprikt over drie weken, om 19u ’s avonds. In Nepal gebeurt dat allemaal ongedwongener. Je moet niet per se chique hapjes op tafel zetten. Maar elke medaille heeft twee zijden. Op de duur kan dat open sociaal
kali, Brahman en vele andere. MM De meerderheid van de bevolking (80,6%) belijdt het hindoeisme. 10,7% hangt het boeddhisme aan. MM De officiële taal is het Nepali, dat door 60% van de bevolking wordt gesproken. De taal wordt in het Devanagarischrift geschreven. MM Volgens het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft in Nepal 30,9% van de bevolking onder de armoedegrens.
leven in Nepal ook als een aantasting van je privacy gaan aanvoelen.” Nog een grote verandering in Inges leven: in 2007 huwde ze met haar Nepalese vriend Tamang Gajab Singh, die in 2006 meekwam naar Antwerpen. Hij werkt nu als tuinman. De Belgische regenwinters vindt hij maar niets, maar voor de rest kon hij zich aanpassen. “Het lukt wel, ik ben niet zo verhangen aan één bepaalde cultuur”, vertelt Gajab. “Ik heb al veel gereisd in mijn leven. Antwerpen is heel ‘clean’ en proper. De mensen zorgen goed voor elkaar. Je hebt sociale voorzieningen en twee dagen weekend. In Nepal hebben de mensen maar één dag per week vrij: op zaterdag. ’s Zondags wordt er gewerkt.” Hoe hij zijn toekomst ziet? “Ik heb nooit grote verwachtingen van het leven. Dat geldt ook voor veel jongeren die opgroeien in Nepal. We zien wel wat er komt. Ik zou graag in Antwerpen blijven. Het Middelheimpark, het sportpark van Brasschaat, de Groenplaats, de Schelde: ik heb hier al veel favoriete adressen. Toen ik de eerste keer een Rubens zag hangen in het Museum voor Schone Kunsten, kreeg ik echt een “wauw”gevoel. Van “dat hangt hier dus écht terwijl wij in Nepal dat enkel op foto’s in boekjes kunnen zien.”
i
www.shangrilahome.be
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 10 september 2009
Mythe
Bergen
Wie is er bang van de Yeti?
Mount Everest is allerhoogste
woont. Zijn verschijning toont gelijkenis met een ander gelijkaardig fabelwezen dat in NoordAmerika zou ronddwalen: Bigfoot. MM De vader van Tenzing Norge, de eerste sherpa die de Mount Everest beklom, beweerde stellig dat hij de Yeti in 1951 was tegengekomen tijdens een trekking. MM Een Japanse groep avonturiers beweerde in 2008 nog dat het voetafdrukken van de Yeti in de Himalaya in Nepal had aangetroffen.
MM Een van de bekendste inwo-
ners van Nepal is de Yeti of de Verschrikkelijke Sneeuwman. Net als het Monster van Loch Ness is de Yeti een soort mythische figuur die geregeld wordt ‘gespot’, maar waarvan het bestaan nooit onomstotelijk werd bewezen. MM De Yeti zou een 2 tot zelfs 3 meter hoge harige aapachtige zijn die in de Khumbu-regio
Van de tien hoogste bergen ter wereld liggen er acht in Nepal. MM De hoogste berg ter wereld,
de Mount Everest (8.848 meter), ligt aan de grens met China (Tibet). De Mount Everest is een belangrijke bron van inkomsten voor Nepal. Er zijn veel gidsen en dragers die bergbeklimmers begeleiden naar de top. De Nepalese regering eist voor elke
klimmer een bedrag van meestal meer dan 30.000 euro. MM De eersten die de Everest beklommen en levend terugkwamen, waren de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en de sherpa Tenzing Norgay in 1953. MM Enkele andere hoge bergen en ruggen in Nepal zijn de Dhaulagiri, Kangchenjunga, Lhotse en Annapurna. MM Een unicum is de dubbeldriehoekige vlag. Geen enkel ander land ter wereld heeft een vlag van die vorm.
“Nepalezen lachen veel� 651
Beauty Shrestha heeft haar voornaam niet gestolen. Ze is 38, maar kan gemakkelijk 10 jaar liegen over haar leeftijd.
In de Antwerpse Haarstraat, een zijstraat van de Hoogstraat vlakbij de Grote Markt, baat ze sinds 1 december 2006 de winkel Nepal Handicrafts uit. Een klein heiligdom vol typisch etnische juwelen, zilversmeedwerk, natuurstenen, boeddhabeeldjes en gebedsbaniers. Je vindt er ook muziekcd’s, wierookstokjes en thee, allemaal recht uit Nepal. Beauty streeft een nobel doel na: ze bezorgt de mensen in Nepal werk en waakt erover dat zij een eerlijke prijs krijgen voor hun arbeid. Hier in Antwerpen probeert ze de artisanale meesterwerkjes tegen een al even sociaal rechtvaardige prijs te verkopen. Voor minder dan 10 euro vind je er al een mooi stel oorbellen en de halssnoeren kosten zelden meer dan 30 euro. M
MM
“Alles wat ik geef, krijg ik dubbel en dik terug van de Antwerpenaars.� Beauty ShreStha heeft Nepalees wiNkeltje
Beauty moet zenuwachtig lachen als we ons voorstellen. “O jee, ik word zeker rood tot achter mijn oren? Nepalezen lachen vaak en snel, maar ze worden ook gauw rood�, glimlacht ze. “Onze ‘smile’ is typisch Nepalees.� Beauty’s winkeltje is geen gewone shop. Alle bezoekers beschouwt ze als gasten. Wie binnenstapt, krijgt meteen een kopje Himalayathee uit een grote thermoskan. De winkel ruikt naar geurstokjes en er klinkt typisch Nepalese muziek, die
Nepalezen wonen in Antwerpen
Beauty demonstreert een klankschaal of ‘zingende kom’ uit de Himalaya. Het kan een ondersteunende geluidsbron zijn bij relaxatie.
je meteen relaxt. Vertrouwen is heel belangrijk. Niet ĂŠĂŠn juwelenkast in de winkel zit op slot. Als er toch iets gepikt wordt, is ze triest, maar zolang het niet buitensporig wordt, volhardt ze. “Ik beschouw dit een beetje als een sociaal project. De Vlamingen willen naar Nepal op reis omdat het daar zo rustig is, maar de Nepalezen verlangen dan weer naar BelgiĂŤ, omdat ze verlangen naar het goede leven. Veel van mijn landgenoten leven in armoede. Ik ken de twee culturen en probeer de mensen ginder werk te verschaffen, en Belgen begrip bij te brengen voor onze cultuur. Nepalese ambachtslui leggen hun hart in hun werk. Dat zie je aan het zilversmeedwerk, het houtsnijwerk en alle schilderijtjes. Die stralen zo veel warmte uit.â€? Beauty is 100% Nepalese, van de Newar-kaste. Ze woont vijf jaar in Antwerpen. “Daarvoor woonde ik een tijdje in Nederland. Wat ik het meest waardeer in Antwerpen? De mensen! Wat ik geef, krijg ik dubbel en dik terug. Je moet wel de taal leren spreken. Als jij de Antwerpenaar begrijpt, begrijpen ze jou ook. Via de taal maak je de brug. Ik beschouw de wil om te integreren als een gebaar van liefde.â€? Ze voelt zich nergens een vreemdeling. “Ik heb twee rijke culturen. Omdat ik mijn familie heel erg mis, beschouw ik al mijn buren, vrienden en klanten in Antwerpen ook als mijn familie.â€?
Een halssnoer met natuurstenen. In Beauty’s winkeltje kan je alle soorten stenen vinden, van rozenkwarts over tijgeroog tot jade en amethist.
Beauty Shrestha draait met een gebedsmolen. Ze verkoopt ook Tibetaanse geborduurde boeddhistische gebedsbaniers, ook wel thangka’s genoemd, die in Nepal worden gemaakt. foto’s Arlette stubbe
Of ze kan verklaren waarom Nepal een groeiende aantrekkingskracht uitoefent op veel Vlamingen, vooral dan op jonge rugzaktoeristen? “Veel mensen gaan naar Nepal voor de rust in de bergen. Maar in de bergen moet je klimmen, en ĂŠlke stap die je in de bergen zet, moet je zĂŠlf doen. Zo krijg je waardering voor jezelf.â€? Op 1 december geeft Beauty een feestje in haar winkel. “Dat doe ik elk jaar om mijn klanten te bedanken. Het eerste jaar kwam er 90 man, het tweede jaar 180. Ze komen van ver, zelfs uit Duitsland en Engeland.“ Als het aantal feestgasten jaarlijks
verdubbelt, komen er dit jaar 400. Alweer die brede smile. “Ik zie weer rood zeker?�
Geurige thee uit de Himalaya wordt in mooie houten doosjes verkocht voor gemiddeld 10 euro.
Shop met exotische producten Nepal Handicrafts
Haarstraat 22-24 2000 Antwerpen Tel: 03-213.04.89 www.nepalhandicrafts.be
Boeddhabeeldjes. Lumbini in het zuiden van Nepal, is de geboorteplaats van Gautama Boeddha, stichter van het boeddhisme.
BELLEN NAAR HET BUITENLAND
BEL DE HELE WERELD ROND TEGEN EXTREEM LAGE TARIEVEN
VANAF
â‚Ź0,12
â‚Ź0
*
ORTEL ORTEL** NAAR
PER MIN.
7DULHYHQ SHU VHSWHPEHU ‡ 7DULHYHQ ]LMQ LQFO %7: ‡ 9RRU HHQ RYHU]LFKW YDQ DOOH WDULHYHQ JDDW X QDDU ZZZ RUWHOPRELOH EH (HQPDOLJH FRQQHFWLHNRVW YRRU RQGHUOLQJ JUDWLV EHOOHQ LV Ą SHU RSURHS ‡ 0D[LPDOH JHVSUHNVWLMG YRRU RQGHUOLQJ JUDWLV EHOOHQ LV PLQXWHQ ‡ 2QGHUOLQJ JUDWLV EHOOHQ JHOGW DOOHHQ ELQQHQ %HOJLs
www.ortelmobile.be
connecting the world
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 10 september 2009
Keuken
Bloedbad
“Minder pikant dan Indiaas “ MM Dal-bhat is een van de na-
tionale gerechten van Nepal. “Het is een soort gekookte soep met groenten, pickles en rijst. Nepalezen koken kruidig, maar minder pikant dan Indiers. Twee keer per dag eten we rijst”, vertelt Saurab. MM De Belgische voedingsgewoonten vindt Saurab gezonder. “Daarom koken we ook al wat Belgisch en eten we bo-
terhammen in plaats van al die rijst. Als Leena toch Nepalees kookt, kopen wij onze ingrediënten in de Indiase, Bengalese of Pakistaanse shops in de buurt van het Sint-Jansplein.” MM Nepalezen werken vaak in restaurants. “Soms de enige haalbare baantjes als je de taal niet beheerst. Vrij veel Nepalese vluchtelingen doen geen moeite om de taal te leren omdat ze denken dat ze toch nooit papieren gaan krijgen. Heel jammer.”
Koning waande zich een god Op 1 juni 2001 moordde de kroonprins zijn familie uit. MM Kroonprins Dipendra was
boos op zijn ouders omdat die zijn keuze voor een echtgenote niet accepteerden. Hij schoot zijn ouders, broer en zus, twee ooms en twee tantes dood en ondernam dan een mislukte zelfmoordpoging. Zijn oom werd de nieuwe koning op
4 juni, maar moest in 2006 zijn macht opgeven. Het Koninkrijk Nepal veranderde na de afschaffing van de monarchie in de Democratische Federale Republiek Nepal. MM “Onze koning was niet te vergelijken met jullie joviale Albert II”, vindt Saurab. “Niemand mocht onze koning in de ogen kijken omdat hij zich een soort god waande. Als ik dan zie hoe de Belgische vorsten handjes schudden met het volk, dat was bij ons gewoon ondenkbaar.”
(
Tien voor taal
Hoe gaat het? Kasto hunuhunccha? Goeiemorgen/ goeiedag/dag. Namaste. Bedankt. Dhanyabad. Gelukkige verjaardag. Janmadin ko shuvakamana. Saurab Karanjit met Shaleen en Leena. “Spijtig dat het hier soms wat lawaaierig is. Slapen met open raam lukt niet, maar dat is in Kathmandu ook zo. Shaleen wil hier altijd wonen, “maar liefst ergens in een villa in de bossen want daar zijn minder sirenes dan in Antwerpen-Noord.””
“Tofste aan België? Sinksenfoor en mosselen met friet!”
“Ik ga hier liever naar school”
te ondervragen, met als gevolg dat de politie mij niet meer vertrouwde. Die dacht dat ik een soort dubbelleven leidde als spion voor de maoïsten. Mijn leven was in gevaar. Ik ben de Belgische regering heel dankbaar dat ik hier in 2005 asiel heb gekregen. In 2007 was ik erkend politiek vluchteling en heeft het Rode Kruis mij kunnen herenigen met mijn vrouw en kind.” Hoewel Saurab en Leena hun familie, vrienden, cultuur en de overweldigende natuur missen, weten ze nu al zeker dat ze nooit meer weg willen uit Antwerpen. Saurab werkt nu als arbeider bij de stad. “Sommige vreemdelingen vinden Antwerpen racistisch. Maar Nepalezen zijn veel racistischer, en dan nog ten aanzien van hun eigen volk. Twee generaties
Saurab heeft nog een kozijn, Daya Sagar Karanjit, in Antwerpen wonen. “Hij heeft veel voor mij gedaan”, zegt Saurab dankbaar. “In 2001 was ik al eens bij hem op bezoek geweest. Toen ik in 2005 mijn land moest ontvluchten, kon ik bij Daya terecht. Nepalezen zorgen heel goed voor familieleden. Het gebeurt soms dat één Nepalees met zijn inkomen tien familieleden onderhoudt.” Saurab werkte als senior computerinstructeur bij de politie in Kathmandu. “Ik werkte voor de politie, maar was niet geüniformeerd M M waardoor ik minder bescherming genoot. Ik was eigenlijk noch politieman, noch burger.” “Voor de maoïsten behoorde ik wel degelijk bij de politie. Ze pakten Saurab Karanjit mij verschillende keren op om mij stadsarbeider M
“Wij zijn al echte Europeanen”
geleden was het ondenkbaar dat ik met Leena getrouwd zou zijn, want zij is van een andere etnische groep of kaste. Ik ben een Newar, wat betekent dat mijn familie van Mongoolse afkomst is, Leena is Chhetri. Gelukkig hadden mijn ouders geen bezwaar en moesten wij nooit stiekem afspreken.” Saurab en Leena zijn hindoe. “Maar ik volg ook een beetje de leer van boeddha”, vertelt hij. “Wij zijn niet godsdienstfanatiek. Leena draagt nu een juweeltje op haar voorhoofd en een rode streep tussen haar haarlijn, wat aangeeft dat ze een gehuwde vrouw is. Gemakkelijk toch? Dan weten andere mannen meteen dat ze geen avances moeten maken.” De veiligheid, de sociale zekerheid, de gezondheidszorg: het zijn de dingen die de familie Karanjit het meest waardeert in ons land. Welke uitstapjes het gezin al maakte? “Het Keukenhof in Nederland en Eurodisney Parijs. We zijn al echte Europeanen!”
Antwerpen is een mooie stad. Antwerpen sundar sahar ho.
Geboorteplaats Boeddha MM Waar de Nepalezen best
Drie jaar lang leefde Saurab Karanjit (39) gescheiden van zijn vrouw Leena (29) en zoontje Shaleen (9). Tot ze in 2008 met hulp van het Rode Kruis herenigd werden in Antwerpen.
Antwerpen-Noord is in korte tijd de nieuwe thuis geworden van dit geïntegreerde gezin dat Belgischer is dan veel Belgen.
Tot ziens. Feri bhetaula.
Shaleen bij voetbalheld Ronaldinho. M M Shaleen woont nog maar
een jaar in België. Toch spreekt hij al vloeiend Nederlands. Zijn voornaam is een samentrekking van de voornamen van zijn papa en mama. “Shaleen betekent zachtaardig, kalm en rustig in het Nepalees”, zegt papa Saurab. Of zijn naam goed gekozen is? Papa lacht veelbetekenend en de goede begrijper snapt dat Shaleen eigenlijk niet zo shaleen is. Om zijn energie kwijt te kunnen, voetbalt de jongen bij Sparta Linkeroever. De Belgische scholen vindt Shaleen veel leuker dan die in Kathmandu. “In Nepal is er nooit speeltijd, alleen een korte middagpauze. Je krijgt er ook veel te veel huiswerk.”
trots op zijn, is dat de geboorteplaats van Boeddha op hun grondgebied ligt. Enkele honderden jaren voor Christus (er zijn veel uiteenlopende theorieën over de exacte datum) werd prins Siddhartha Gautama in de Nepalese plaats Lumbini geboren. De naam Siddhartha betekent ‘hij, wiens doel is volbracht’ of ‘hij, van wie elke wens vervuld is’. Boeddha betekent ‘hij die ontwaakt/verlicht is’. Deze naam wordt toegekend aan iedereen die op eigen kracht de waarheid heeft ontdekt en verlichting heeft bereikt. Siddhartha, later dus Boeddha, is de stichter van het boeddhisme. MM Jaarlijks komen er duizenden aanhangers van het boeddhisme naar deze heilige plaats aan de grens met India. Sinds 1997 staat Lumbini op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Je kan er onder meer de Heilige Vijver bezoeken waar Maya Devi, de moeder van de Boeddha, een bad nam voordat de weeën begonnen.
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 10 september 2009
Toen en nu MM Bevolking: mestiezen (mix
$PDP
)0/%63"4
1VFSUP $BCF[BT 0DPUBM 4PNPUP
/*$"3"(6"
.BUBHBMQB
&TUFMJ SBOEF EF .B $IJOBOEFHB -BHP EF 3JP ( -FPO .BOBHVB #PBDP
.BOBHVB
Nicaragua Na Haïti armste land van Amerikaans continent
(SBOBEB
45*--& 0$&""/
$BZPT .JTLJUPT
3JWBT
B BMQ UB H
,VSJOXBT JB
4JRV
DP +VJHBMQB .J #MVFGJFMET -BHP EF /JDBSBHVB
4BO $BSMPT LN ¥ (3"1)*$ /&84
4B
$045" 3*$"
O + VBO
*TMBT EFM .BJ[
$"3*#*4$)& ;&&
MM Officiële naam: Republica de
Nicaragua MM Oppervlakte: 130.000 km² MM Hoofdstad: Managua MM Aantal inwoners: 5,8 miljoen
van indianen en blanken) 69%, blanken 17%, zwarten 9%, indianen 5% MM Taal: Spaans 97%, Miskito 1,7% MM Godsdienst: rooms-katholiek 58,5%, protestant 21,6% MM Rampspoed: wordt geregeld getroffen door aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, orkanen MM Klimaat: tropisch MM Landbouw: bananen, koffie, katoen, rijst, tabak MM Munteenheid: cordoba MM Telefooncode: 505 MM Internetcode: .ni
Opnieuw Ortega MM In 1522 veroverd door Spanje.
In 1838 zelfstandige republiek. MM De strijd tussen conservatieven en liberalen bepaalt jarenlang de politiek. Vanaf 1925 voert de socialistisch geïnspireerde revolutionair Sandino, die landhervorming wil, met een guerrillaleger strijd tegen de Amerikaanse mariniers en de Nationale Garde. In 1934 wordt hij op bevel van Somoza, opperbevelhebber van de Nationale Garde, vermoord. Sandino’s naam wordt later verbon-
den aan de sandinisten. MM De familie Somoza voert tot 1979 het bewind en vergaart daarbij aanzienlijke rijkdommen. Na een jarenlange en bloedige burgeroorlog, geleid door de sandinistische beweging, moet Somoza vluchten. MM Ortega president na overwinning van sandinisten in 1984. De strijd tegen ex-leden van de Nationale Garde, ‘contra’s’ genoemd, gesteund door de VS, kost veel. Oppositie wint verkiezingen in 1990. De sandinisten moeten het veld ruimen. In 2007 komt president Ortega weer aan de macht.
“Ik hoop hier wat Nicaraguaanse warmte te vinden”
Judineth Miranda (23) en Santiago Ortega (28) zijn geboren en getogen in Santo Tomas. Een dorp in centraal Nicaragua. Het ligt opzij van de snelweg. Er staat een verkeersbord dat naar de hoofdstad wijst: Managua 180 km. Er had net zo goed een wegwijzer naar de Antwerpse Kempen kunnen staan: Mol 13.000 km. Als in 1985 de linkse sandinist Daniel Ortega tot president wordt aangesteld, krijgt Nicaragua veel internationale steun. Vrijwilligers uit het buitenland helpen bij de wederopbouw want Nicaragua is na Haïti het armste land van het Amerikaanse continent.
“Mannen? Daar kan je soep van koken”
Ook in het anders zo rustige Mol wordt een Nicaragua-comité opgericht. Het eerste project was een volksziekenhuis voor de armste bevolking van Santo Tomás. Later kwamen daar een kredietinstelling voor woningbouw en kleinschalige economie, een kinderrefter, kleuterscholen, watervoorziening, een houtatelier en een naaischool bij. Vanuit die solidariteitsbeweging werd ook begonnen met inleefreizen. Molse scholieren trekken tijdens de paasvakantie naar zusterstadje Santo Tomás. Ze verblijven bij gastgezinnen en ondervinden zo hoe de mensen ginds omgaan met hun dagelijkse problemen. Omgekeerd worden ook geregeld jongeren uit Santo Tomás naar Mol uitgenodigd om de bevolking hier warm te maken voor ontwikkelingsprojecten. Zo arriveerden Judineth - Judy voor de vrienden Miranda en Santiago - zeg maar Santi - Ortega in 2002 in Mol. Judy: “Ik leerde hier een Vlaamse jongen kennen en twee jaar later ben ik voorgoed naar hier gekomen en zijn we getrouwd. Ik heb me meteen ingeschreven voor een cursus Nederlands. In acht maanden heb ik de taal geleerd.” “In Nicaragua had ik economische wetenschappen Nicaraguanen gestudeerd aan de universiteit. Alleen ben ik zo dom wonen in geweest om tijdens mijn Antwerpen laatste jaar naar België te verhuizen. Ik dacht dat ik hier Judy Miranda en Santiago Ortega kwamen via een gewoon mijn studies kon oppikuitwisselingsprogramma in België terecht. ken. Maar wat bleek? Ik krijg van iedereen complimenten omdat ik kreeg ik als antwoord: u verdient te tief blijf of terugkeer naar Nicaragua. zo goed Nederlands spreek, maar veel. Wat wil je? Ik kon toch niet met Ik vraag me soms af wat ik hier doe. voor de bureaucratie is dat niet ge- mijn duimen zitten te draaien en had Hoe moet het met de rest van mijn noeg.” een job gevonden in het recreatiedo- leven? Aan de ene kant heb ik een “Eerst heb ik veel geld uitgege- mein Zilvermeer in Mol.” lieve nieuwe vriend - een Vlaming ven aan het vertalen van documenHet huwelijk van Judy is op de klip- ja - en aan de andere kant mis ik de ten. Daarna wilde men mijn getuig- pen gelopen. Deze maand verhuist warmte van Nicaragua, het tropische schriften niet erkennen. Niets kon. ze naar een flat in Antwerpen. klimaat maar ook de warmte van de Vroeg ik een studiebeurs aan, dan “Ik weet nog altijd niet of ik defini- natuur, van de mensen, van de vele M
12
Judy Miranda is niet alleen mooi, ze heeft ook een tropisch temperament, én ze staat haar mannetje in de keuken. “Mannen, daar kan je soep van koken”, zegt ze. Wat is het verschil tussen een Vlaamse man en een Nicaraguaan?
1. Verleider Nica’s kunnen beter een vrouw versieren dan een Vlaming. Ze kunnen mooie woorden schrijven en zeggen. Ze kunnen goed dansen, ze gebruiken de hele fles parfum zodat je hun geur nooit vergeet, ze kunnen de hemel op aarde beloven. Vlamingen lopen niet zo hard van stapel. Ze zeggen minder maar ze doen veel meer. 2. Eeuwige laatkomer Geen enkele latino kan op tijd op
de afgesproken plaats zijn en Nica’s vormen geen uitzondering op die regel. In Nicaragua zijn de mensen meestal een uur te laat. Dus als je een afspraakje maakt met een Nica, verwacht dan niet dat hij op tijd is. 3. Macho Nicaraguaanse mannen zijn conservatiever. Vrouwen horen in de keuken en moeten voor de kinderen zorgen. Mannen gaan werken en mogen daarna tv kijken! Poetsen of koken is voor jeanetten. 4. Familie boven Voor een Nica is de familie het allerbelangrijkste. Nicaraguanen leven dicht bijeen, wat tot conflicten leidt. 5. Mannen maken plannen Nica’s houden van spontaneïteit en hebben een hekel aan gestructureerde planning. Wij zien het morgen wel!
RECEPT
Steak jalapeno Ingrediënten Rundsteak, ui, jalapeno chili, room, rijst, wortelen, kippenbouillon, bakbananen.
Bereiding
Voor de rundsteak jalapeno: het vlees marineren met olijfolie, look, ui, peper en zout en wat steakkruiden. Een uur laten trekken. Daarna bakken met olijfolie. Voor de jalapeno saus:de uien in ringen snijden en bakken in boter. Voeg er kippenkruiden of cajunkruiden bij, daarna de jaladorpsfeesten. Ik hoop nu wat van die warmte terug te vinden in Antwerpen. In de stad is in ieder geval meer te doen dan in de Kempen.” Voor Santiago Ortega staat het al vast wat het gaat worden. Hij blijft in Antwerpen. Ook hij kwam in 2004 naar hier en trouwde met een Antwerpse. Het koppel heeft een kindje
peno chili in stukjes gesneden en tenslotte de room. Laat 10 minuten koken tot de saus aandikt. Voor de rijst: snij wortelen en ui in kleine vierkante stukjes. Bak de ui in een pan met olie. Voeg er de gewassen rijst bij. Bak de rijst tot die een kleurtje krijgt. Voeg dan de kippenbouillon en de wortelen erbij en laat die koken tot de rijst en wortelen zacht zijn. Voeg indien nodig wat extra kippenbouillon toe. Voor de bakbanaan: Snij de banaan in dikke ringen in een hete pan met veel bakolie. Daarna pletten en opbakken. van bijna twee jaar, Leon. Het zoontje heeft de Belgische nationaliteit. “Ook mijn diploma business administration werd hier niet erkend. Ik werk nu al souschef in een grootkeuken. Ik blijf hier tot mijn pensioen.” En dan? “Daarna is de kans groot dat ik mijn oude knoken warm houd onder de Nicaraguaanse zon.”
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 10 september 2009
Toen en nu
Britse koningin is het staatshoofd
NOORD-EILAND Auckland Tauranga
Hamilton Taupomeer
N I E U W
MM Ligging: Nieuw-Zeeland ligt
Wanganui
TA S MA A N S E Z E E Nelson
Westport
Gisborne
Napier
Wellington
Straat
U
Greymouth
ID
E
J LI
K
E
A
LP
E
N
Christchurch
ZUID-EILAND
Z
Meest geïsoleerde land ter wereld
Z E E L A N D
k Coo
Nieuw-Zeeland
in het zuidwesten van de Stille Oceaan en bestaat uit een Noorder- en Zuidereiland, gescheiden door de Straat Cook. MM Totale oppervlakte: 270.534 km². Het is het meest afgelegen land ter wereld. Ten zuiden is Antartica de enige landmassa.
MM Hoofdstad: Wellington, aan
Whangarei
STILLE OCEAAN Invercargill
Dunedin
Stewart
de zuidkant van het Noordereiland. MM Geschiedenis: vanaf 500 vestigen de eerste Maori’s zich in het land, wat zij Aotearoa noemen, naar de vorm van een lange, witte wolk. Abel Tasman ontdekt in 1642 de eilandengroep. Een jaar later gebruiken Hollandse cartografen de naam Nova Zeelandia. In 1769 gaat James Cook meerdere keren aan land. Hij doopt de naam om tot New Zealand. In 1840 wordt
Nieuw-Zeeland een zelfstandige Britse kolonie. Het land is een constitutionele monarchie in het Gemenebest der Naties, de Britse Elisabeth II is het staatshoofd, vertegenwoordigd door een gouverneurgeneraal. Nu is dat Judge Anand Satyanand. MM Belangrijke data: in 1893 voert Nieuw-Zeeland als eerste land het algemeen stemrecht voor vrouwen in. Tijdens de twee wereldoorlogen schuilt Nieuw-Zeeland onder de Britse
100km © GRAPHIC NEWS
“Nieuw-Zeeland kom je alleen in als je jong en rijk bent en een job hebt” Veel Nieuw-Zeelanders loop je in Antwerpen niet tegen het lijf. Maar met Di Mackey, dochter Jessica en kleindochter Sahara huizen er wel drie generaties aan de Dascottelei in Deurne. “Pas nu besef ik hoe geïsoleerd Nieuw-Zeeland is.” De onbeschrijflijk mooie natuur van Nieuw-Zeeland is al meer dan één keer beschreven. Waarom zou iemand dat inruilen voor een leven in Deurne? “Dat gebeurde dankzij mijn Vlaamse man”, lacht Di.
“Ik leefde in Istanboel toen ik hem ontmoette. Hij heeft twee kinderen, dus ben ik met hem naar hier gekomen. Dat is straks vijf jaar geleden. Daarom ben ik van plan de Belgische nationaliteit aan te vragen. Dat lijkt me zinvol. Ik werk nu eenmaal in Europa. Bovendien kan ik dan gaan stemmen.” M
M Zegt u bewust Europa in plaats
van België?
Tijdens mijn studies Letteren koos ik ook voor sociale en politieke antropologie en Europese politiek. Lange tijd dacht ik dat Brussel een Franse stad was. België heeft in Nieuw-Zeeland niet echt een grote bekendheid. Ik heb nog altijd moeite om dit land te definiëren. NieuwZeeland is 1.200 kilometer lang en
200 kilometer breed. Maar hier zit je zo in Nederland, Frankrijk of Duitsland. Daarom praat ik wellicht vaker over Europa, ja.
gevraagd waarom er hier op de snelwegen geen tol wordt geheven. M Wie Nieuw-Zeeland zegt, denkt
aan de Maori’s. Maar er is meer: de films van Jane Campion en Peter Jackson, de literatuur van Janet Frame, de muziek van Crowded House...
Wie in Nieuw-Zeeland leeft, heeft het gevoel dat de hele wereld weet wat op ons continent gebeurt. Maar wanneer je het land verlaat, merk je dat slechts een paar dingen naar die buitenwereld doordringen. Ik vraag me bijvoorbeeld af of er hier veel mensen bestaan die Jona Lomu, de beroemde rugbyspeler, kennen?
M Nieuw-Zeeland ligt aan de ande-
re kant van de wereld. Keert u nog vaak terug?
Ik wil slagen als professionele fotografe. Ik deed er negen maanden over om hier te mogen wonen. Ik moest mijn leven echt heropstarten. De afgelopen vijf jaar ben ik dus niet teruggekeerd. Dat is soms hard. Maar twee jaar geleden zijn mijn dochter en mijn kleindochter overgekomen. Die familiehereniging heeft het leven voor mij veel gemakkelijker gemaakt. M Wat mist u het meest?
Ik groeide op in Dunedin. Dat kent een Antwerps klimaat. Ik mis daarom vooral het landschap en de schone lucht. In Nieuw-Zeeland wonen maar vier miljoen mensen. De leefsituatie is er helemaal anders. En bijna het hele Europese verkeer passeert hier. Dat heeft gevolgen voor het milieu. Daarom heb ik me wel eens af-
MM
“In Nieuw-Zeeland dacht ik bij de rest van de wereld te horen. Nu besef ik hoe geïsoleerd ik er leefde” rene van rillaer barman, antwerpen
M Misschien omdat Nieuw-Zee-
land echt het einde van de wereld is?
Dat is waar. Wie er met het vliegtuig naartoe reist, is zeker 36 uur onderweg. Nieuw-Zeeland bestaat uit twee eilanden. Haast niets ligt in de buurt. Australië bevindt zich op drie uur vliegen, Zuid-Amerika ligt 6.000 kilometer ver. Wanneer je er woont, voel je dat niet. Dan lijkt het alsof je bij de rest van de wereld hoort. Nu besef ik hoe geïsoleerd Nieuw-Zeeland is. Dat vind ik een erg interessante vaststelling. Ik ben benieuwd hoe ik daarmee zal omgaan wanneer ik ooit terugkeer. Racisme veroordelen is bijvoorbeeld gemakkelijk wanneer je in een land leeft dat voor de rest van de wereld bijna onbereikbaar is. Want in Nieuw-Zeeland kom je er alleen in als je jong en rijk bent en een job hebt. M Meer en meer toeristen trekken
er wel naartoe, onder meer dankzij de trilogie rond Lord Of The Rings die er werd opgenomen. Di Mackey met dochter Jessica en kleindochter Sahara, drie generaties ‘kiwi’s’ in Deurne. Foto boven: Di wil slagen als fotografe.
Dat is zo. Huizen in die streek zijn na die films het tienvoudige waard. Vooral de rijken kwamen daarvoor
naar Nieuw-Zeeland. Want de natuur is echt zo prachtig, niets is voor die films in scène gezet.
van mijn fotowerk. Bovendien begint bijna iedereen onmiddellijk Engels met me te praten.
M En het leven in Antwerpen?
M Ziet u zichzelf ooit definitief te-
Ik ben best trots op de stad. Antwerpenaren leven er gewoon op los. Ze trekken zich weinig aan van hoe de rest daarover denkt. In NieuwZeeland is er nog wel dat Victoriaanse, wat kerkelijke juk. Ik hou hier ook van de mix tussen het historische erfgoed en de hedendaagse Antwerpse mode. De Antwerpse mentaliteit is aanvankelijk wel wat choquerend. In Nieuw-Zeeland is iedereen zo vriendelijk. Dat moet je hier eerst verdienen, wat misschien ook eerlijker is. En de taal is een apart hoofdstuk waard. Ik heb wel Nederlandse lessen gevolgd, dus ik versta al iets meer. Helaas hield dat me weg
rugkeren naar Nieuw-Zeeland?
Ik weet het eigenlijk niet. Mijn man heeft hier een goed leven en een stabiele job. Ik betwijfel of Nieuw-Zeeland hem dat kan bieden. De kwaliteit van het leven speelt er zich vooral op natuurvlak af. Hier zijn de sociale zekerheid en de medische zorgen dan weer veel beter. En mijn kleindochter voelt zich al een kleine Vlaamse. Ze omarmt het leven helemaal. M Ook al in Zeeland geweest?
“Ja, maar het lijkt niet op NieuwZeeland. Ik heb er geen enkele berg gezien.” (lacht)
i
www.dimackey.com
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 10 september 2009
Cijfers vlag. Het land blijft daarna grotendeels weg uit het internationale politieke toneel tot 1985, wanneer een conflict met Frankrijk ontstaat . De Franse geheime dienst had in de haven van Auckland het Greenpeace-schip Rainbow Warrior tot zinken gebracht na protesten tegen atoomproeven. MM Bevolking: Nieuw-Zeeland telt ruim vier miljoen inwoners. Ruim 70 procent is van Europese afkomst. De Maori’s zijn
nog goed voor een kleine 15 procent. MM Klimaat: moeilijk te omschrijven: van een gematigd zeeklimaat tot subtropisch in het noorden, waar zich de meeste kiwiplantages bevinden. Naast rugby zijn de kiwiplantages zowat het symbool voor Nieuw-Zeeland. De zonnigste regio’s liggen in het noorden van het Zuidereiland, waar je in steden als Marlborough de meeste wijngaarden vindt.
Maori betekent ‘normaal’
MM Munteenheid:
Nieuw-Zeelandse dollar (NZD) MM Nationale feestdag: 6 februari (Waitangi Day) MM Landcode internet: .nz MM Landcode telefoon: 64 MM Export: vlees (vooral schaap en rund), zuivel (vooral roomboter en melkpoeder), fruit (vooral kiwi’s), vis en hout. MM Import: machines, voertuigen, petroleum en elektronische apparatuur MM Plaats op lijst van rijkste landen: 19/177
MM Ofiiciële landstalen:
Engels, Maori, Nieuw-Zeelandse Gebarentaal (NZSL) MM Regeringsvorm: parlementaire monarchie MM Religie: christelijk 56% geen 37 % MM Volkslied: God Defend New Zealand, God Save the Queen
MM
“Je moet in onze ogen durven kijken. Kijk je weg of naar de grond, dan ben je verloren”
Beroemde Nieuw-Zeelanders Crowded House
Bill masefield rugbycoach
M Waarom is Nieuw-Zeeland zo
sterk in rugby? Er wonen amper vier miljoen mensen. Dat is niet zo veel.
Rugbycoach Bill Masefield: “Nieuw-Zeelanders worden geboren met een rugbybal in de hand.”
“Eens een kiwi, altijd een kiwi” Nieuw-Zeeland in een zin droppen zonder ook het woord rugby te gebruiken, is praktisch onmogelijk. Het is daarom geen toeval dat de coach van de Antwerp Rugby Club een Nieuw-Zeelander is. Wie weet, brengt hij ons land wel naar de Olympische Spelen van 2016.
“Ik arriveerde hier vorige zomer op uitnodiging van de Antwerp Rugby Club, die een coach zocht. De stad beviel me meteen”, vertelt Bill Masefield. “In 1992 verliet ik NieuwZeeland, intussen verbleef ik al in 23 landen. Je kan dus gerust zeggen dat ik al een beetje van de wereld heb gezien.” (lacht)
17
Nieuw-Zeelanders wonen in Antwerpen
M
M Stelt rugby hier wat voor?
Het niveau zit in een stijgende lijn. Rugby is de snelst groeiende sport van het land. Dat merk je aan de Antwerp Rugby Club. We tellen al 400 leden, goed voor 9 teams. Vorig seizoen wonnen we de nationale beker. Niet slecht voor een team dat de twee vorige jaren slechts twee wedstrijden won. Bovendien zijn onze spelers jong, gemotiveerd en Belgisch, wat een heel goed teken is. En de kans is groot dat rugby op het programma komt van de Olympische Spelen in 2016. Dat is geleden van 1924. In 1920 werd het dus ook tijdens de
Spelen in Antwerpen gespeeld. We zullen er alles aan doen om met de Belgische ploeg 2016 te halen. Het talent is er, nu nog de nodige centen en infrastructuur. Die moet de overheid dringend leveren. Antwerp Rugby Club bijvoorbeeld is gevestigd in Edegem, waar we slechts één veld hebben voor negen teams. M Wordt u dan de coach van het Bel-
gische Olympische team?
Daarover is al gesproken. Ik zou met trots een Belgisch shirt dragen, ja. Trouwens, wie wil er niet graag naar de Olympische Spelen? En tegen 2016 ben ik minstens half Belgisch, want ik begin de taal nu al een beetje te begrijpen. (lacht) Ook aan de spelers zal het niet liggen. Ze bezitten een ongelooflijke passie voor het spel. Die jongeren van 16 en 17 zien rugby nu als een kans om via de Spelen bij de Franse profclubs te geraken, vandaar.
Het is onze nationale sport. We worden geboren met een rugbybal in onze hand. En omdat NieuwZeeland een kleine natie is, moeten we voor alles vechten. De opvoeding is er hard, dat maakt het geloof in onszelf heel groot. Dat aspect is erg belangrijk in rugby: nooit willen opgeven! Voeg daarbij dat ons schoolsysteem erg op sport is gericht en je hebt een verklaring voor het succes. Al is dat de jongste jaren wat minder geworden. M Waarom?
Onze beste spelers kiezen voor het grote geld in het buitenland. En jonge talenten ontwikkelden zich vroeger in clubs op het platteland. Maar wegens veel sociale onzekerheid trekken veel jongeren naar de stad, op zoek naar een job. Daar komen die talenten door het jachtige werkritme nauwelijks aan trainen toe. Ik kom zelf uit een klein vissersdorp. Bijna iedereen is er naar de stad vertrokken. Vroeger waren er minstens een dozijn rugbyclubs, nu amper nog twee. M U trok niet naar de stad, maar
naar het buitenland.
Je mist altijd je echte thuis. Eens een kiwi, altijd een kiwi. Maar de laatste keer dat ik in het land was, wou ik na een week alweer weg. Ik zag vroegere vrienden terug die echt geen idee hebben van wat er zich in de wereld afspeelt. Ze leven veel te geïsoleerd. Die mensen komen nauwelijks hun dorp uit. Toen ik mijn vader vertelde dat ik een rugbycontract in Canada had aangenomen, heeft hij zes maanden niet met me gesproken.
Lord-regisseur Peter Jackson Werd geboren op 31 oktober in Pukerua Bay op het Noordereiland. De autodidact brak in 1994 internationaal door dankzij Heavenly Creatures waarin Kate Winslet schitterde. Echte wereldfaam bereikte hij dankzij de met Oscars overladen trilogie rond The Lord Of The Rings. Jackson is niet alleen de enige filmregisseur die zo Nieuw-Zeeland in de belangstelling bracht. Eigenlijk trad hij hiermee in de voetsporen van Jane Campion (Wellington, 30 april 1954), die in 1993 ook al met fenomenale landschappen schilderde in The Piano. Jackson koos voor de Nieuw-Zeelandse Alpen. Campion voor het intussen beroemde Karekarestrand. In 1990 had de regisseuse al hoge gegooid met An angel at my table, een biografische film over het bewogen leven van Janet Frame (1924-2004), de beroemdste auteur van NieuwZeeland. Frame werd het slachtoffer van een medisch schandaal. Ze kwam onterecht in een psychiatrische kliniek terecht waar ze talloze elektroshocks kreeg. Pas toen haar schrijftalent zich openbaarde, kon ze uit die hel ontsnappen. Een jaar voor haar dood was ze nog dé grote kanshebber voor de Nobelprijs literatuur.
M Nog even terug naar rugby: ge-
speeld door gentlemen, zonder hooliganisme. Respect!
Klopt, jij mag voor het ene land zijn, ik voor het andere, maar tijdens de wedstrijd staan we gewoon naast elkaar een biertje te drinken. Ook de spelers respecteren ongeschreven regels. Wat er op het veld tijdens die 80 minuten gebeurt, wordt niet buiten de lijnen voortgezet. M En alles begint met de beruchte
haka…
Die dans is een uitdaging. Je moet in onze ogen durven kijken. Kijk je weg of naar de grond, dan je al verloren.
En vergeet als bekende NieuwZeelander ook Russel Gladiator Crowe (7 april 1964) niet. De filmster verhuisde met zijn ouders op vierjarige leeftijd weliswaar naar het Australische Sydney, maar hij zag wel degelijk het levenslicht in de hoofdstad Wellington.
Na The Beatles hebben ontelbare bands het niveau van de ‘fab four’ proberen te benaderen. De NieuwZeelandse band rond voorman Neil Finn kwam met het prachtige album Woodface uit 1991 misschien nog het dichtst in de buurt. Ook met dank aan broer Tim, die toen even aan boord was gesprongen. Crowded House was toen al goed voor een handvol popparels, denk aan Don’t dream it’s over uit 1987. De groep hield het in 1996 voor bekeken. 120.000 mensen daagden op tijdens het afscheidsconcert. In 2005 pleegde drummer Paul Hester zelfmoord. Neil Finn besloot daarom onder een nieuwe bezetting de groep weer samen te brengen, maar groot succes bleef de jongste jaren uit.
All Blacks De zwarthemden van het nationale rugbyteam gaan door het leven als het beste rugbyteam ter wereld, al wonnen ze slechts één keer het WK. Dat gebeurde in 1987. Het team dankt zijn faam ook aan de haka. De benaming voor enkele rituele dansen waarmee de Maori’s hun voorvaderen aanroepen. De All Blacks houden het meestal bij de ‘Ka Mate’ waarrond het misverstand bestaat dat het een oorlogsdans zou zijn. In feite proberen de spelers de kracht van de goden in hen te krijgen. Al draait alles natuurlijk om een tamelijk originele intimidatie richting tegenstrever.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 10 september 2009
Algemeen
Slechts 3 procent bruikbaar voor landbouw
"
LN
)
"
3
"
/ * ( & 3 ."-*
"HBEF[
/JBNFZ
#63,*/" '"40
54+""%
5BIPVB .BSBEJ
;JOEFS
%JGGB
5TKBBE NFFS
%PTTP
#&/*/
/*(&3*" ,".&30&/
ÂĽ (3"1)*$ /&84
5JMMBCFSJ
S
Erg arm maar ook erg grote producent van uranium
Republique du Niger MM Ligging: ten zuiden van de Sahara MM Oppervlakte: 1.267.000 km² of twee keer zo groot als Texas MM Grenzen: Algerije, LibiÍ, Tsjaad, Nigeria, Benin, Mali en Burkina Faso. Niger is volledig
4
F /JH
Niger
MM OfficiĂŤle naam:
-*#*& "-(&3*+&
afgesloten van de zee. MM Hoofdstad: Niamey MM Taal: Frans MM Aantal inwoners: 15,4 miljoen MM Etnische groepen: Hausa (55%), Songhai (21%), Touareg (9,3%), Fulani (8,5%), Kanuri (4,7%) MM Godsdienst: islam (80%), christendom (5%) MM Klimaat: heet en droog woestijnklimaat (temperatuur tot 45 graden), tropisch in het
uiterste zuiden MM Landbouw: slechts 3% van de oppervlakte kan worden gebruikt voor de landbouw (bonen, cassave, rijst en gierst) MM Delfstoffen: goud, fosfaten, tin. Niger is een van de grootste producenten van uranium MM Rijkdom: Niger staat op 221 van de lijst van 229 landen MM Munteenheid: CFA-frank MM Telefooncode: 227 MM Internetcode: .ne MM Volkslied: La NigĂŠrienne
Recept
Lubhya “Mijn oogappel mag geen straatkind worden�
(stoofschotel van lamsvlees met sperziebonen)
IngrediĂŤnten
MM 500 g lamskarbonaden MM 1 ui, fijngehakt MM 500 g sperziebonen MM saffraan MM 1 kopje vleesbouillon MM 2 chilipepers, fijngehakt MM olijfolie
Bereiding Verhit de olie en fruit de uitjes tot ze glazig zijn. Voeg het vlees toe en bak dit al roerend bruin. Voeg de bonen toe. Strooi er wat zout en peper overheen en roer er een mespuntje saffraan door. Blus het gerecht met vleesbouillon, dek de pan af en laat alles 30 minuten smoren. Voeg 5 minuten voor het einde van de kooktijd de pepertjes toe. Geef er Turks brood bij.
Door het verschroeiende woestijnklimaat is Niger een van de armste landen van de wereld. Salou Oumarou: “Ik heb het Nederlands gewoon op straat geleerd.�
57
Salou Oumarou (40) heeft wat met auto’s. Hij is nu al meer dan tien jaar in BelgiÍ en werkte als verkoper van tweedehandse Toyota’s, bij Opel en als koerier bij een bezorgbedrijf.
Salou woont op het Kiel in de schaduw van het Beerschotstadion. “Eigenlijk supporter ik voor Antwerpâ€?, zegt hij. Hij spreekt voortreffelijk Nederlands, al noemt hij het zelf ‘bananen Nederlands’. Als hem een woord niet te binnen schiet, schakelt hij over naar het Frans. Niger, zijn land van herkomst, was een Franse kolonie. “Nu heb je overal taallessen en inburgeringscursussen, maar toen ik hier meer dan tien jaar geleden arriveerde, bestond dat amper. Ik heb mijn Nederlands op straat geleerd. Van vrienden en buren. Nederlands is niet simpel, hĂŠ. Mijn moedertaal is het Frans. Het zou voor mij veel gemakkelijker zijn geweest als ik mij in Brussel of in WalloniĂŤ had gevestigd. Maar dat wilde ik niet. Ik woon liever in Antwerpen. De sfeer is hier beter.â€? “Racisme? Een Antwerpenaar maakt veel lawaai en toch ben ik nooit belaagd of uitgescholden. Het gebeurde wel eens dat iemand mij ‘negerke’ noemde, maar dat was dan om te zwanzen, hĂŠ.â€? “Je moet als inwijkeling proberen
Nigerezen wonen in Antwerpen
M
de taal te spreken en je te gedragen naar de spelregels van het gastland. Als ik bijvoorbeeld in een cafĂŠ een pintje wil gaan halen aan de toog, weet ik dat ik in de rij moet staan en mijn beurtmoet afwachten. Als je dat niet doet, trap je op zere tenen.â€? “Ik ben van plan om hier te blijven. Ik heb een kindje. Dat mag geen straatkind worden. Ik wil het een degelijke opvoeding geven. Daar hoort MM
“Europeanen werven Nigerezen aan als huispersoneel, Chinezen brengen alles zelf mee� salou oumarou
een goede school bij. Ik wil daar hard voor werken. Desnoods dag en nacht.� “In Niger heb ik nog een vader en zes broers. Van drie van hen heb ik de studies betaald. Zij hebben nu een job bij het ministerie. Dat is heel wat in Niger. Het is bijna het armste land ter wereld. Misschien daarom dat er - in tegenstelling met buurland Nigeria - zo weinig ambras is tussen de verschillende stammen. Er zijn heel veel gemengde huwelijken. Neem mijn ouders: vader is een Fulani, moeder een Songhai. Zelfs de christelijke minderheid wordt niet belaagd. Integendeel, in Niger maak je het mee dat moslims mee Kerstmis vieren.� “Niger is arm, maar bezit grote uraniumreserves. De Fransen hebben lange tijd een monopolie gehad op de ontginning en nu deelt de regering de meeste concessies uit aan de Chinezen. In tegenstelling met de Europeanen werven die weinig mensen aan. De Fransen zochten bij de lokale bevolking huispersoneel, arbeiders, chauffeurs. De Chinezen brengen alles zelf mee.� “Nigerezen zijn joviaal, ondanks hun belabberde levensstandaard. Er wordt vaak samen gegeten: een pot rijst of gierst met wat stukjes kip en saus en iedereen schuift mee aan.� Salou Oumarou kreeg van ons een SIM-pakket van Ortel Mobile .
i
Een karavaan van Toearegs trekt door een afgelegen streek in Niger.
In Niger wonen Nigerezen Een inwoner van Nigeria is en Nigeriaan. Een inwoner van Niger is een Nigerees. Beide landen hebben hun naam te danken aan de rivier Niger. Niger is zwart in het Latijn. Van het Latijnse niger komt het Nederlandse neger. De Niger is de belangrijkste rivier van West-Afrika met een lengte van ongeveer 4.160 kilometer. De rivier loopt in een halve-maanvorm door Guinee, Mali, Niger, Benin en Nigeria. De rivier mondt uit via een grote delta in de Golf van Guinee. De Niger is de op twee na langste rivier in Afrika. Alleen de Nijl en de Kongo (ook wel ZaĂŻre) zijn langer.
Even buiten de Nigerese hoofdstad Niamey steekt een giraf de weg over.
Volgende week:
Nigeria Noord-Korea Noorwegen