België Servië Senegal Sierra Leone
Seychellen
Van Afghanistan tot Zwitserland
Divers
Antwerpen
Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
donderdag 12 november 2009 www.gva.be
Senegal
Servië
Sierra Leone
Seychellen
“Emigratie
“Serviërs
“Iedereen
“Op de Seychellen
Ousmane Yaya Niang
heeft Senegal gered” blz. 2 - 3
Darko Pivaljevic
zijn geen racisten” blz. 4 - 5
Yahya Sheriff
riep mij. ‘Jaja’ klonk het overal” blz. 6 - 7
Cécile Barallon
heb je het gevoel dat je iedereen kent” blz. 8
Teksten: Marjorie Blomme, Stijn Janssen, Koen Verstraeten Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine Tollenaere Foto’s: Ludo Mariën, Dirk Kerstens, Wim Hendrix, Jeffrey Gaens, Marc Goyvaerts, National Tourism Organisation of Serbia, Visit Sierra Leone, Reuters, GPD, EPA, AP, GVA
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 1 november 009
Toen en nu
Ruim 15 miljoen slaven verscheept
."63*5"/*&
LN
"5-"/5*4$)& 0$&""/
-BD EV (VJFS 'F SMP
4BJOU -PVJT
OH P 5JÆ
M -PVHHVF
MM Senegal grenst aan Mali, Guinee, Guinee-
SF
Bissau en Gambia. De rivier de SĂŠnĂŠgal vormt de grens tussen Senegal en MauritaniĂŤ.
FH
'FSMP
O 4F
-PVHB
4FOFHBM
BM
Bijna helft van de bevolking is jonger dan 15 jaar
%BLBS
,BPMBDL
30 miljoen slaven
4 & / & ( " 4BMPVN
(".#*"
, FSJ /J
'BMFNF
Senegal
%JPVSCFM 'BUJDL
P
5IJFT
5BNCBDPVOEB ;JHVJODIPS
B BN $BT
ODF
,PMEB
(6*/&& #*44"6 ÂĽ (3"1)*$ /&84
(B NCJB
(6*/&&
MM Al tijdens de 15de eeuw bekvechten Portu."-*
gal, de Nederlanden en Engeland onophoudelijk over de handel in West-Afrika. Frankrijk sticht in 1624 zijn eerste handelspost. Niet veel later richt het ook op het eiland GorÊe een slavenpost op. GorÊe wordt een van de belangrijkste vertrekpunten voor de slavenhandel van Afrika naar de Amerika’s.
MM Door een groeiende behoefte aan
arbeidskrachten op de opkomende suikerplantages in West-India bloeit slavenhandel levendig. De jacht op slaven heeft diepe sporen achtergelaten in geheel WestAfrika: gedurende vier eeuwen worden op systematische wijze de beste, sterkste en gezondste krachten uit de bevolking weggenomen. De Europese slavenhandelaars spelen Afrikaanse vorsten in de kustgebieden tegen elkaar uit, wat leidt tot burgeroorlogen en verzwakking van die koninkrijken. MM Om een beeld te krijgen van de omvang van de slavenhandel: uit Afrika worden in de 16de eeuw zo’n 1 miljoen mensen weg-
“Emigratie heeft Senegal gered� Ousmane Yaya Niang (54) uit Antwerpen werd geboren in Doumga Ouro Alpha (Matam), een dorp in het noorden van Senegal, op zo’n 800 km van Dakar. Hij kwam 35 jaar geleden naar Frankrijk. Vijf jaar later volgde hij zijn toenmalige liefde naar Antwerpen. Hij gaat hier nooit meer weg. Na een jaar in Parijs hield Ousmane het voor bekeken in de lichtstad: hij was er zwaar teleurgesteld geraakt.
“Bij mijn vertrek was ik verblind door de verhalen van dorpsgenoten die naar Parijs waren getrokken. Zij spiegelden me een paradijs voor, maar ik kwam in een totaal andere wereld terecht.� Het was begin jaren zeventig toen Ousmane in Parijs toekwam. “Ik kwam recht uit Senegal. Ik herinner me nog heel goed hoe het heel zachtjes miezerde en ik het koud had in mijn lichte hemdje.� (lacht) “Toen ik uit de luchthaven van Orly stapte, zag ik grijze, grauwe gebouwen en straten. Allerminst het beeld dat mijn dorpsgenoten me hadden voorgespiegeld. Ik ben wel drie keer naar de infobalie van de luchthaven gegaan om te vragen of ik wel degelijk in Parijs was.� (lacht) M
Racisme Ousmane komt uit een welgestelde Senegalese familie. “Ik kwam zeker niet naar Europa omdat ik geld wilde verdienen. Maar de mensen die ik in Parijs leerde kennen, waren er wel om die reden. Zij leefden in vreselijke omstandigheden. Ik trok grote ogen: piepkleine kamertjes, niet goed onderhouden en, dat vond ik nog het ergste, ze moesten rechtstaand eten! Dat had ik nog nooit gezien!â€? Ook racisme was een van de dingen waarmee Ousmane voor het eerst kennismaakte. “Ik kende dat niet. In Senegal bestond dat niet op die manier. Ik kwam er al gauw achter dat in Europa anders werd gedacht over ‘vreemdelingen’ en ‘zwarten’. Eenvoudigweg een taxi nemen, zat er niet meer in: we werden door niemand opgepikt. En een cafĂŠ binnenstappen bleek veel moeilijker dan gedacht: slechts enkele cafĂŠbazen lieten ons binnen.â€? Ah, l’amour Na zijn jaar in Parijs verhuisde hij
naar het Franse Longwy in de buurt van Aarlen en daarna naar Forbach, een klein Duits dorpje nabij Saarburg. Tijdens een nachtje uit in 1976 leerde hij in Antwerpen zijn eerste vrouw Magda kennen. “De eerste jaren dat Magda en ik een koppel waren, pendelden we tussen Antwerpen en Frankrijk. Maar na een paar jaar hadden we er allebei genoeg van, dus verhuisde ik naar Antwerpen. Het is dus de liefde die me hier bracht. Anders had ik in Duitsland of Zweden gewoond.� MM
“Zonder het geld van de migranten was er al lang een burgeroorlog in Senegal� ousmane yaya niang geluidstechnicus
Met Magda ging Ousmane in de Dambruggestraat wonen. “Dat was toen dĂŠ uitgaansbuurt van Antwerpen. Het De Coninckplein vlakbij was in die tijd helemaal anders dan nu. Het valt bijna niet te vergelijken: toen wilde iederĂŠĂŠn daar wonen.â€? Verliefd op Antwerpen “Door mijn avonturen in Frankrijk en Luxemburg stond ik nogal negatief tegenover Europa. Maar in Antwerpen was de sfeer totaal anders. Dat voelde ik meteen. Alles is hier mogelijk, voor iedereen. En als je honger hebt, kan je om 4 u ’s morgens nog een spaghetti gaan eten.
539 Senegalezen wonen in Antwerpen
Ongelooflijk! Nergens in Frankrijk of Luxemburg heb ik dat meegemaakt.â€? Dat Antwerpen een havenstad is, maakt een verschil: er zijn veel mensen van andere origine en invloeden. Dat merk je aan de mensen, maar ook aan de cultuur en het uitzicht van de stad. Ik vind ze prachtig.â€? De juiste mensen Na drie maanden in Antwerpen had Ousmane nog geen werk. Hij zat met de handen in het haar, want zijn verblijfsvergunning zou verlopen. Dan werd hij verplicht om het land uit te gaan voor ten minste 24 uur en dan terug te komen met een nieuwe aanvraag. “Ik weigerde terug te gaan naar Frankrijk. Een ticket naar Senegal was uitgesloten, want het was te duur en ik had hier mijn gezin.â€? Op dat moment kwam Ousmane de juiste mensen tegen. “Dankzij een heel vriendelijke politieagent, die zich mijn lot heeft aangetrokken, ĂŠn de mensen van het Brialmonttheater in Brussel, die me opgevangen hebben en me een vast contract hebben aangeboden, ben ik kunnen blijven. Door hun hulp heb ik hier mijn leven kunnen uitbouwen. Ik ben begonnen als manusje-van-alles in het Brialmont en nu werk ik als licht-en geluidsman in het Zuiderpershuis. Een prachtige job, waar ik heel trots op ben. Binnenkort vertrek ik met het Zuiderpershuis naar Senegal voor een project waarvan ik de productieleider word.â€? Ontwikkelingshulp Terugkeren naar Senegal zit er
Ousmane Yaya Niang: “Jonge Senegalezen willen alle dingen die ze op tv zien, zelf ook: een gsm, mooie kleren, computers.�
voor Ousmane niet echt meer in. Om de twee jaar gaat hij er op vakantie of reist hij ernaartoe als voorzitter van de organisaties die hij hier heeft opgericht. MM
“In Europa ben ik harder geworden, individualistischer ook� ousmane yaya niang geluidstechnicus
“Ik heb nog veel contact met mijn Senegalese familie en dorpsgenoten. Dankzij mijn vereniging Ashut (Association Humanitaire), die alle praktische en sociale dingen rond repatriĂŤring van overleden Senegalezen, MauretaniĂŤrs, Gambianen, Balinezen en Guinezen naar hun geboorteland regelt.â€? Met zijn tweede vereniging, Baodoa (Belgische Afdeling van Ontwikkeling van Doumga Ouro Alpha), doet hij – in samenwerking met de
Antwerpse Humanistische Vereniging – aan ontwikkelingshulp in zijn geboortedorp. “Daardoor is er nu elektriciteit en stromend water en onlangs is er een vrouwenproject opgericht.� “Ik heb dus nog vaak contact met Senegal en zijn cultuur, maar ik zou er niet meer kunnen wonen. Toch mis ik bepaalde dingen wel: de spontaniteit en het menselijke aspect: mensen die je groeten op straat, ook al kennen ze je niet. Zelf ben ik dat ook een beetje verloren, na al die tijd in Europa. Ik denk dat ik ook harder geworden ben, individualistischer ook. We hebben hier zogezegd geen tijd om sociaal te zijn, maar eigenlijk willen we er geen tijd voor maken.� Geld terug naar huis Sinds zijn vertrek uit Senegal is er veel veranderd. Door de corruptie en aanhoudende droogte vluchten veel Senegalezen naar Europa, op zoek naar een beter leven, naar werk en geld dat ze naar huis kunnen opsturen. “Europa heeft nog steeds een ma-
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 12 november 2009
Cijfers gevoerd, in de 17de eeuw 3 miljoen, in de 18de eeuw maar liefst 7 miljoen en in de 19de eeuw 4 miljoen. Dat is in totaal 15 miljoen mensen, meer dan de hele Belgische bevolking. Bij die cijfers zijn niet de doden gerekend die tijdens de overtocht van ontbering of verzwakking sterven. Bovendien worden tussen de 9de en de 19de eeuw ook nog eens 15 miljoen slaven door de Arabieren uitgevoerd in de transsaharahandel.
Na de onafhankelijkheid
MM Op 20 augustus 1960 wordt Senegal onafhan-
kelijk van de Mali Federatie, een federatie van Mali en Senegal, dat een maand eerder pas onafhankelijk geworden was van Frankrijk. Vandaag lijdt Senegal onder een economische crisis en een corrupte regering. Daarnaast is een gewapende onafhankelijkheidsbeweging actief in de provin-
cie Casamance. De inwoners voelen er zich onderdrukt door de Senegalese Wolof-meerderheid. In september 2002 komt het tot een wapenstilstand en vredesbesprekingen, maar in januari 2003 zijn er opnieuw tot gewapende conflicten tussen leger en rebellen. Op 31 december 2004 wordt een vredesverdrag officieel ondertekend.
Grote armoede
MM Hoewel Senegal het in macro-economische
cijfers niet eens zo slecht doet (jaarlijks zo’n 5 procent groei), is de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking er sinds de onafhankelijkheid nauwelijks op vooruitgegaan. Het bruto nationaal inkomen van de Senegalees is 750 dollar per jaar. Door de grote inkomensongelijkheid leeft 65 procent van de Senegalese bevolking onder de armoedegrens.
In gammele bootjes naar Europa Het beeld van de Afrikaanse migranten die met hun gammele bootjes aanspoelen voor de Zuid-Europese kust is niet meer weg te denken uit de dagelijkse berichtgeving.
Door de aanhoudende crisis in de landbouw, de hoge stedelijke jeugdwerkloosheid, het gebrek aan toekomstperspectief en de concrete armoede zien veel jongeren in WestAfrika enkel nog een uitweg door te vluchten naar Europa, in de hoop daar een beter leven te vinden. De Senegalese regering doet weinig om die vlucht naar Europa aan te pakken. De reden daarvoor is de grote geldsom die de Senegalese migranten elk jaar naar huis sturen. Daarmee onderhouden ze hun familie ter plaatse. Dat bedrag overtreft ruimschoots het bedrag dat Senegal krijgt uit de officiële ontwikkelingshulp. In 2006 bijvoorbeeld werd 500 miljoen dollar uit rémittances (zoals het migrantengeld genoemd wordt) getrokken. De migranten zijn ervan overtuigd dat een aantal jaren in Europa volstaan om hun familie te helpen, een huis in Senegal te kunnen bouwen of te kunnen investeren in een klein bedrijfje. Ze worden vaak
Veel analfabeten MM Officieel: Republiek
Senegal MM Hoofdstad: Dakar MM Regeringsvorm: democratie MM Staatsvorm: republiek MM President: Abdoulaye Wade MM Premier: Soulayemane Ndene Ndiaye (sinds 1 mei 2009) MM Oppervlakte: 196.722 km² MM Inwoners: 13.711.597 (2009) MM Gemiddelde leeftijd bevolking: 18,6 jaar MM Levensverwachting: 59 jaar MM HIV-besmettingen: 1% van
(
Tien voor taal
Het Frans wordt door een klein gedeelte (15%) van de bevolking gesproken en geschreven . Toch is het volgens de grondwet de officiële (bestuurs)taal van Senegal omdat het Frans boven alle andere talen staat, en daarmee geen van die talen bevoordeelt. De belangrijkste taal van het volk is het Wolof.
M
teleurgesteld door wat ze hier aantreffen. Het is moeilijk om een goed betaalde job te vinden en als ze er één vinden, is het vaak een baan in de laagste regionen van de arbeidsmarkt, illegaal, slecht betaald, zonder papieren of verzekering. België is bij Senegalezen een populaire bestemming om te komen werken. Je vindt Senegalezen vaak terug op de tweedehands automarkt, in de goud- en diamanthandel in Antwerpen en in het informeel handelscircuit waarbij ze met kleren, cd’s, jassen en ander textiel naar cafés trekken om die te slijten aan klanten. In België zijn de Senegalese gemeenschappen van Antwerpen, Brussel
en Luik de grootste. Plattelandsvlucht Het leven op het Senegalese platteland is zwaar. De overwegend landbouwbevolking krijgt er te maken met droogte, slechte oogsten en weinig inkomsten. Het noorden van Senegal ligt in de Sahel, een droge, woestijnachtige landstreek die zich uitstrekt van de Atlantische Oceaan in het westen tot aan de Rode Zee in het oosten. In deze regio valt er nauwelijks en heel onregelmatig regen. Massaal veel boeren vluchten van het platteland naar de hoofdstad Dakar. In bepaalde regio’s zijn zelfs hele dorpen verlaten. Het zijn echte spookdorpen geworden.
Ja. Waaw. Nee. Deedet. Dankjewel. Djëredjëf. Alsjeblief. Bu la neexe. Hartelijk welkom. Egsil ak jam. Ga zitten. Toogal. Goed, oké. Baaxna.
Bekende Senegalezen
Omar Seck gische uitwerking op Afrikanen,” zegt Ousmane. “De immigranten hier werken hard, doen vaak illegale jobs en sturen het geld op naar huis. Weet je dat er per dag 1,7 miljard CFA naar Senegal terugvloeit? De thuisblijvers rekenen op dat geld om van te leven. Ik durf zelfs te zeggen dat ze in zekere mate verwend zijn geworden door die situatie: dankzij tv en internet hebben ze toegang tot een wereld die ze daarvoor niet kenden. En de jonge mensen willen al die dingen die ze op tv zien, zelf ook: een gsm, mooie kleren, computers. Ze krijgen een sprookje voorgeschoteld, net als ik toen ik zo veel jaren geleden vertrok. Maar ze vergeten dat de realiteit anders is, dat hun mannen en vrouwen hier hard moeten werken, vaak in vreselijke omstandigheden, om hun dat te kunnen geven.” “Natuurlijk, de migratie heeft Senegal ook gered. Zonder dat geld van de migranten, was er al lang burgeroorlog. Na tien jaar droogte waren alle oogsten mislukt en was iedereen verarmd. Als er toen geen geld uit het buitenland was gekomen, was de situatie ontaard in een oorlog.”
(Tivaouane, 8 april 1957) is een meesterdrummer uit Senegal. Seck komt uit een beroemde griot-familie, die vooral bekend is vanwege haar sabarspel en speelt al sinds zijn vroege jeugd trommel. Omars favoriete instrumenten zijn de sabar en de djembé. Uiteraard bespeelt hij ook instrumenten als de tama, doundoun en bougarebou.
Youssou N’Dour (Dakar, 11 oktober 1959) is een Senegalees zanger en musicus. Hij bouwde de hedendaagse muziek in Senegal mee uit. Zijn muziek is een mengeling van de traditionele griot, met percussie en lofgezang en Afro-Cubaanse arrangementen en toevoegingen, mbalax genaamd.
de bevolking MM Etnische bevolkingsgroepen: Wolof 43,3%, Peul 23,8%, Serer 14,7%, Jola 3,7%, Mandinka 3%, Soninke 1,1%, Europees and Libanees 1%, andere 9,4% MM Religie: moslim 94%, christenen 5% (grotendeels roomskatholiek), andere 1% MM Alfabetisering: 39,3 % MM Onafhankelijk sinds: 4 april 1960 (van Frankrijk); volledige onafhankelijkheid van de Mali federatie op 20 augustus 1960 MM Nationale feestdag: 4 april MM Munteenheid: CFA-frank MM Internetcode: .sn
Recept
Thiébou Diène
Thiébou Diène.
Het nationaal gerecht van Senegal is Thiébou Diène.
Ingrediënten
(voor vier personen) M M M M M M M M M M M M M M M M M M
2 kg vis limoen- of citroensap 25 g peterselie 1 theelepel zwarte peper 1 theelepel cayennepeper 4 lente-uitjes ½ teentje knoflook zout 1 aubergine 250 g bloemkool 250 g kool 2 rapen 1 ui olie 4 lepels tomatenpuree 1 kg tomaat ½ l water 500 g gewassen rijst
Bereiding M Snij 2 kg vis in moten en wrijf in met limoen- of citroensap. M Maal en meng 25 g peterselie, 1 theelepel zwarte peper, 1 theelepel cayennepeper, 4 lente-uitjes en ½ teentje knoflook. M Meng met wat zout met de vis en laat enkele minuten trekken. M Maak een aubergine, 250 g bloemkool, 250 g kool en 2 rapen schoon en snij ze in plakken. M Fruit een ui in ringen in olie, doe er 4 lepels tomatenpuree en 1 kg tomaat in plakken bij, doe de vis en de groenten erbij en ½ l water. M Laat 30 minuten sudderen. M Haal de groente en vis eruit, leg ze op een schaal en roer de 500 g gewassen rijst erdoor met eventueel wat extra water. Laat de rijst op een zacht vuurtje koken. M Dien de rijst op en garneer met de vis en groenten.
BEL DE HELE WERELD ROND TEGEN EXTREEM LAGE TARIEVEN www.ortelmobile.be
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 12 november 2009
Toen en nu )0/("3*+&
7PKWPEJOB
,30"5*&
%P
OBV
;SFOKBOJO
/PWJ 4BE
%P
B
B JO %S
30&.&/*&
,SBHVKFWBD
#PS $VQSJKB
6[JDF
4 & 3 7 * & /JT
/PWJ 1B[BS
WB
.0/5&/&(30
1SJTUJOB 1FD , P T P W P 1SJ[SFO
"%3*"5*4$)& ;&&
%POBV
SB .P
Land van goede koffie en zwarte humor
OBV
#FMHSBEP
-P[OJDB #04/*& )&3;&(07*/"
MM De republiek ServiĂŤ bevindt
1BODFWP
4BW
ServiĂŤ
Getekend door vele oorlogen
5JTB
4VCPUJDB
"-#"/*&
#6-("3*+&
7SBOKF
."$&%0/*& LN
ÂĽ (3"1)*$ /&84
zich op het Balkan-schiereiland en op de Pannonische vlakte. Het ligt op een kruispunt tussen Centraal-Europa, Zuid-Europa en Oost-Europa. De Donau stroomt door het noordelijke deel. ServiĂŤ is een land van uitersten, zowel in natuur als in cultuur. Het kent een complexe geschiedenis met veel oorlogen. MM In 1918 wordt het koninkrijk
van Serven, Kroaten en Slovenen opgericht. In 1929 verandert het zijn naam in JoegoslaviÍ. Het land wordt door de nazi’s bezet, maar vecht hard terug. Dat de paramilitaire bewegingen niet altijd aan hetzelfde zeel trekken, bewijzen de onderlinge conflicten en etnische zuiveringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. MM In 1945 nam de communistische leider Josip Tito de leiding over in JoegoslaviÍ. Ondanks een vrij streng communistisch bewind, slaagde hij er wel in om zijn weg te blijven gaan, en het Westen niet al te veel voor het
hoofd te stoten in de veertig jaar die erop volgden. MM In 1989 komt Slobodan Milosevic aan de macht als president van de Servische Republiek. Hij wil van ServiĂŤ een ultranationalistische, onafhankelijke en dominante staat in de Balkan maken. Dit leidt tot de gewelddadige splitsing van JoegoslaviĂŤ, waarbij hij zich baseert op de etnische verdeling van het land. In 1991 verklaren KroatiĂŤ, SloveniĂŤ en MacedoniĂŤ zich onafhankelijk, gevolgd door BosniĂŤ in 1992. De overblijvende republieken van ServiĂŤ en Montenegro
“ServiĂŤrs zijn geen racistenâ€?
Darko Pivaljevic (34) woont al twaalf jaar in BelgiÍ. Op zijn achttiende werd hij professioneel voetballer in ServiÍ. Vier jaar later kwam hij naar BelgiÍ om te voetballen. Na een paar omzwervingen in Charleroi, Brugge en Duitsland, heeft hij nu met zijn gezin zijn vaste stek in Antwerpen. Tot zijn veertiende woonde Darko in Valjevo, een stad op zo’n tachtig kilometer van Belgrado. Daarna trok hij naar de hoofdstad om er zijn middelbare studies te beginnen. In ServiÍ gaan jongeren pas vanaf hun veertiende naar het middelbaar.
Die tijd in Belgrado was achteraf gezien een goede voorbereiding op zijn toekomst. Voetbal had altijd een hoofdrol in zijn leven gespeeld en op zijn achttiende besloot hij om profvoetballer te worden. Die beslissing bracht hem vier jaar later uiteindelijk naar BelgiĂŤ, waar hij bij Antwerp FC ging spelen. M
Te veel verhuisd Maar zoals dat vaak gaat met voetballers, verhuisde hij daarna verscheidene keren van ploeg en dus ook van stad. “Ik heb anderhalf jaar in Duitsland gewoond, dan zes maanden in Charleroi, daarna een jaar in ServiĂŤ en dan weer een jaar in Antwerpen. Vervolgens ging ik voor drie jaar naar Brugge. En nu ben ik, eindelijk, voorgoed terug in Antwerpen, sinds anderhalf jaar. Nu ga ik niet meer wegâ€?, lacht hij. MM
“In mijn hoofd blijf ik een ServiĂŤr, maar ik kijk naar Vlaamse soapsâ€? darko pilvajevic profvoetballer
“Mijn vrouw en ik hebben hier een appartement gekocht en onze kinderen gaan hier naar school. Hier is het goed. Antwerpen is een wereldstad, we voelen ons hier thuis.â€? “Binnenkort wonen we hier langer dan dat ik in ServiĂŤ gewoond heb. Bovendien stop ik binnen twee jaar met voetballen. Daarna is het tijd om iets anders te doen. Misschien wel nog iets in de voetbalwereld, maar niets meer op het veld.â€? In het begin kende Darko niemand in BelgiĂŤ. “Ik was toen nog niet getrouwd en kende noch Engels, noch Nederlands. Het was heel zwaar om zo ver weg te zijn van alles wat ik kende en vertrouwde. Beetje bij beetje leerde ik Engels spreken. Nederlands is iets later gevolgd.
Dat was pas toen ik in Brugge ging wonen en het duidelijk werd dat ik in BelgiĂŤ zou blijven.â€? Verkeerd beeld van ServiĂŤrs “ServiĂŤrs hebben vaak af te rekenen met een negatief imagoâ€?, zegt Darko. “Maar weinig mensen weten dat er onder het communisme een ware klopjacht op ServiĂŤrs werd gehouden, dat we vervolgd zijn geweest, dat er 500.000 ServiĂŤrs gedood zijn in de Tweede Wereldoorlog en onder het communistisch bewind. We zouden ultranationalisten zijn, racisten, maar dat is een clichĂŠ, een overtrokken beeld. Ik haat geen Kroaten of BosniĂŤrs. Ik heb respect voor iedereen.â€? Vlaamse soaps Toen Darko hier pas kwam wonen, moest hij wennen aan de mentaliteit van de Vlamingen. “Hier zijn de mensen kouder. Gesloten. In ServiĂŤ zijn ze hartelijker, en stellen ze hun huis open voor iedereen. Hier sluit iedereen zijn deurtje om zes uur ’s avonds. Iedereen plooit dan terug op zijn gezinnetje. Maar hoe langer ik hier ben, hoe beter ik daarmee om kan. Ik heb daar eigenlijk geen problemen meer mee, ik hou van Vlamingen en wat ze me te bieden hebben.â€? “Mijn vrouw en ik hebben zelfs bewust niet voor een satelliet-tv gekozen. We volgen het Vlaamse nieuws en kijken naar Vlaamse soaps. Zo hoort het toch? Anders geraak je nooit geĂŻntegreerd.â€? Toch zal je Darko niet horen zeggen dat hij een Belg of een Vlaming is. “Ik ben nog steeds een ServiĂŤr in hart en nieren en dat zal nooit veranderen. Mijn kinderen, die hier geboren zijn, zijn dan wel Belgen, ze zullen ook altijd ServiĂŤrs blijven. Ik ben officieel wel Belg, maar in mijn hoofd ben ik ServiĂŤr. Hetzelfde geldt voor mijn godsdienst: ik ben orthodox, ik zou ook niet katholiek of moslim kunnen zijn. Ik ben zo geboren, waarom zou ik daar nog iets aan veranderen?â€?
373
ServiĂŤrs wonen in Antwerpen
Darko Pilvajevic is sinds anderhalf jaar terug in Antwerpen en wil er nooit meer weg: “Binnenkort woon ik hier langer dan ik ooit in ServiĂŤ gewoond heb.â€? MM Bevolkingsgroepen: Serven
Cijfers
Nog maar 3 jaar onafhankelijk MM OfficiĂŤle naam:
Republiek ServiÍ MM Hoofdstad: Belgrado MM Staatsvorm: democratische republiek MM President: Boris Tadic MM Premier: Mirko Cvetkovic MM Oppervlakte: 77.474 km²
MM Aantal inwoners: 7.379.339 MM Gemiddelde leeftijd bevol-
king: 41 jaar MM Levensverwachting: 74 jaar MM OfficiĂŤle landstalen: Servisch 88,3% , Hongaars 3,8%, Bosnisch 1,8%, Roemeens 1,1%, andere 4,1%, onbekend 0,9%
82,9%, Hongaren 3,9%, Roemenen (zigeuners) 1,4%, Joegoslaven 1,1%, BosniĂŤrs 1,8%, Montenegrijnen 0,9%, andere 8% MM Religie: Servisch-orthodox 85%, katholiek 5,5%, protestants 1,1%, moslims 3,2% MM Alfabetisering: 96,4 % MM Onafhankelijk sinds: 5 juni 2006 MM Nationale feestdag: 15 februari MM Munteenheid: dinar
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 12 november 2009
roepen zichzelf uit tot de nieuwe Federale Republiek van Joegoslavië (FRY) in april 1992. MM Onder leiding van Milosevic start Az steek Servië te militaire onderlijndcampagnes om etnische Serviërs samen te krijgen in buurrepublieken, om ze te concentreren tot een ‘Groter Servië’. Dat leidt tot een banning van Joegoslavië uit de VN in 1992, maar Servië gaat koppig door tot in 1995. Milosevic bestuurt Servië met harde hand en wordt in 1997 president van FRY. In 1998 veroorzaakt een Albanese gewapende militie in de voormali-
ge autonome Servische provincie Kosovo een tegenaanval van de Servische milities. Die resulteert in massale slachtingen onder de bevolking en een uitroeiing van de etnische Albanezen in Kosovo. MM De regering Milosevic weigert in te gaan op de internationale druk om de gevechten te staken. Dat leidt tot een NAVO-bombardement op Servië in de lente van 1999. De Servische milities en politie trekken zich terug in juni 1999 en de VN stationeren troepen in Kosovo, die de etnische gemeenschappen in Kosovo moeten beschermen. Kosovo
krijgt een interimregering en autonomie onder leiding van de NAVO. In 2001 leidt dit tot de eerste parlementaire verkiezingen in Kosovo. In 2000 stemt de bevolking van FRY Milosevic weg en zet Vojislav Kostunica aan de macht als president. In 2001 wordt Milosevic gearresteerd en voor het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag gebracht. Hij wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden in Kroatië, Kosovo en Bosnië en Herzegovina. In 2004 oordeelt het Tribunaal dat Milosevic schuldig is aan massamoord en oorlogsmisdaden in
Perfecte toeristische bestemming De tijd dat het land verteerd werd door oorlog is voorgoed voorbij. Servië is tegenwoordig een populaire bestemming voor toeristen die eens iets anders willen dan de stranden van de Middellandse Zee.
In Servië vind je nog ongerepte natuur, prachtige steden en kan je genieten van een ongelooflijke keuken. Daarnaast telt het land ook een paar natuurreservaten, waaronder één bijzonder de moeite: Kopaonik, een natuurreservaat in
1
het zuiden waar je in de winter kunt skiën en in de zomer kunt wandelen en zwemmen. Als je de zee écht niet kunt missen, kan je, als je genoeg geduld hebt, naar Montenegro rijden (1 dag autorijden vanuit Belgrado) om daar op de ongerepte stranden te gaan liggen.
zeven gemeenten in Bosnië en Herzegovina, waaronder Srebrenica en Prijedor. Milosevic sterft in 2006, voor het einde van zijn proces. MM Na gewelddadige acties tegen etnische Serviërs in Kosovo in 2004 komen er nieuwe onderhandelingen over de toekomst van Kosovo in 2006. In juni 2006 verklaart Montenegro zich onafhankelijk. Twee dagen daarna verklaart ook Servië zich een onafhankelijke staat. Een nieuwe Servische grondwet wordt aanvaard in oktober 2006. Ook Kosovo verklaart zich in februa-
(
Tien voor taal
Proost! Zjiveli! Wil je (iets) drinken? Ho e ne to da pije? Ja, graag. Mo`e. Nee, dank je. Ne mo`e. Goeiedag. Dobar dan.
2
Mooie dag. Lep dan. Goeiemorgen. Dobro jutro. Slaap lekker! Laku no! Dank u. Hvala. Hoe gaat het? Kako ste?
3
ri 2008 onafhankelijk van Servië. MM Op 21 juli 2008 wordt Karadzic in Servië gearresteerd. Hij werd gezocht door het Joegoslavië-tribunaal voor zijn rol tijdens de Bosnische Oorlog als leider van de Servische entiteit in de republiek Bosnië en Herzegovina, de Servische Republiek. MM Het Joegoslavië-tribunaal is een internationaal hof voor het vervolgen van mensen die worden verdacht van het schenden van internationaal humanitair recht, gepleegd op het grondgebied van het voormalig Joegoslavië vanaf 1 januari 1991.
Recept
Gevulde paprika’s met gehakt en rijst Ingrediënten
MM olijfolie MM 2 uien MM 1,5 kg gehakt
(voor 8 personen)
MM peper MM zout MM rijst MM 1 ei MM 8 rode, gele of
oranje paprika’s
Bereiding M Fruit twee uitjes en voeg het gehakt erbij. Kruid met peper en zout. M Voeg een kopje droge rijst toe en bak de rijst 3 minuten mee met het gehakt. M Haal de pan van het vuur, kluts een ei en haal dat door het gehaktmengsel. M Verwijder de steeltjes en de zaadlijsten, maar houd de paprika’s wel heel. Vul de paprika’s met het mengsel en zet ze rechtop en tegen elkaar aan in een grote pan. M Leg bovenop de paprika’s een schijfje tomaat. M Voeg net zo veel water toe aan de pan tot de paprika’s onder water staan. Let wel op dat ze niet vollopen. M Laat het water zachtjes koken en wacht tot de rijst klaar is. M Voor een sausje kun je het kookwater binden met wat meel of maïzena.
Bekende Serviërs
4 1
De velden in Servië lijken wel echt patchwork.
2
Het Patriarchaat van Pec, een Servisch-orthodox klooster in Kosovo.
3
Het Tara National Park is adembenemend.
4
De Golubac-vesting langs de Donau.
Jelena Jankovic (°Belgrado 28 februari 1985) In de Verenigde Staten trainde ze bij de tennisschool van de beroemde coach Nick Bollettieri. Ze werd prof in 2001. Haar beste jaar tot nu toe was 2007. Toen haalde ze de halve finale van Roland Garros, de vierde ronde van Wimbledon en de kwartfinale van de US Open. Tot nu toe won ze vijf titels op de WTA-tour en bereikte ze acht finales. Tevens won zij tot nu toe één titel in het dubbelspel. Op 11 augustus 2008 werd ze voor de eerste keer nummer één van het damesenkelspel. Radovan Karadzic (°Petnijca, 19 juni 1945) Is dichter, voormalig psychiater en oud-politicus. Hij wordt door het Joegoslavië-tribunaal berecht wegens oorlogsmisdaden tijdens de Balkan-oorlog in de jaren negentig. In die periode was hij de leider van de Servische Republiek van Bosnië en Herzegovina. Na de oorlog verdween hij in de anonimiteit.Wereldwijd werd naar hem gezocht, tot hij in juli 2008 in een stadsbus in Belgrado herkend en uiteindelijk gearresteerd werd. Eind juli 2008 verscheen hij voor de eerste keer voor het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 12 november 2009
Toen en nu
Armste land ter wereld
50km
GUINEE
l ke
GUINEE
Kambia
Pepel
Lunsar
Ro
kel
pa m Pa
SIERR A Jon g
Shenge
Momaligi Schildpadeilanden
Koidu
LEONE
Kailahun
Kenema
Bo
LIBERIE
Bonthe Sherbro
AT L A N T I S C H E OCEAAN
oa
Bananaeilanden
na
wa
Freetown
Bagbe
Makeni Lungi
M
Ontwricht paradijs
Kabala Ro
a
Se
Sierra Leone
o
K ab
MM Sierra Leone ligt aan de West-
kust van Afrika tussen Guinee en Liberië. Zijn kustlijn van bijna 360 kilometer langs de Atlantische Oceaan is omzoomd met paradijselijke witte zandstranden en wordt vaak bestempeld als de mooiste in Afrika. MM Het land werd in 1461 ontdekt door de Portugezen en was eeuwenlang een ‘leverancier’ van
ng Mo
Sulima © GRAPHIC NEWS
slaven voor Amerika en WestIndië. Later werd het een kroonkolonie van Engeland. Sierra Leone verkreeg zijn onafhankelijkheid in 1961. MM Ondanks de rijkelijke aanwezigheid van onder meer diamant en goud is Sierra Leone het armste land ter wereld met vandaag een levensverwachting van slechts 41 jaar. MM De voornaamste oorzaak van de ellende is een nietsontziende burgeroorlog die er tussen 1991 en 2001 woedde en waaraan on-
der meer duizenden kindsoldaten verplicht deelnamen. De oorlog maakte de helft van het land tot gevechtsgebied en joeg meer dan 2 miljoen mensen op de vlucht. MM Vandaag probeert het land langzaam uit het moeras te kruipen. In het land zelf is een Sierra Leone-tribunaal actief om oorlogsmisdadigers te bestraffen. Onder de aangeklaagden bevindt zich de voormalige Liberiaanse president Charles Taylor.
Yahya baat ‘de duiventil van Sierra Leone’ uit Wil je Sierra Leone in Antwerpen ontdekken, stap dan op eender welk moment binnen in het Dovecot aan de Carnotstraat. Deze Afrikaanse winkel, waarin een bedwelmende geur van gerookte vis hangt, wordt uitgebaat door Yahya Sheriff (32) en zijn vrouw Alice.
Elke dag komen tientallen Sierraleoners hier hun portie cassava, bakbananen of palmolie inslaan. “Maar het is hier vooral een praatbarak”, lacht Yahya. “Wij vormen één grote familie.” Dovecot! De naam van zijn winkel klinkt als Antwerps voor ‘duivenkot’. “Dat klopt! Vertaal je dat in onze taal, het Krio, dan is het ook ‘duiventil’, lacht Yahya. “Maar Dovecot is ook de naam van een bekende wijk in Freetown, de hoofdstad van Sierra Leone.” M
MM
“Kan een nieuwkomer zijn huur niet betalen, dan geven we allemaal geld om hem uit de nood te helpen” yahya sheriff havenarbeidermiddenstander
Van een duiventil gesproken! In de smalle winkel is het een komen en gaan van Afrikaanse mensen. Yahya en zijn vrouw begroeten alle klanten als naaste familieleden die na jaren afwezigheid onverwachts opduiken. Plotseling komt Yahya aandraven met een ‘trofee’ uit Sierra Leone. Hij stelt ons voor aan een jonge, pezige man die een lederen jack draagt. “Ken je hem? Het is Kanu, een bekende voetballer uit Sierra Leone. Hij heeft nog bij Lokeren gespeeld, en later bij Boom!” De winkel is volgestouwd met kilo’s verse en gedroogde vis,
vooral makreel en tilapia, groene bakbananen, cassava, yam en tientallen soorten palmolie. “Mijn landgenoten moeten hun Afrikaanse eten niet missen”, zegt Yahya trots. “In onze winkel vinden ze alles om hun traditionele gerechten thuis klaar te maken.” Yahya arriveerde negen jaar geleden in België en vroeg politiek asiel aan. Rebellen waren zijn dorp binnengevallen en hadden alle jonge mannen – de meesten nog kinderen - opgevorderd om te gaan vechten in een ongemeen heftige burgeroorlog die Sierra Leone gedurende meer dan 10 jaar volledig destabiliseerde. “Ik kon gelukkig vluchten”, zegt Yahya. “Maar aan mijn vlucht heb ik wel een schotwonde aan mijn voet overgehouden.” Yahya verkreeg het statuut van politiek vluchteling en vestigde zich in Antwerpen. “Wat mij het eerst opviel? Ik dacht tien keer per dag mijn naam te horen. Yahya spreekt je namelijk uit als ‘jaja’.” (bulderlach) “Ik ben hier onmiddellijk gestart met Nederlandse lessen en heb een opleiding gevolgd als metselaar. Al jaren werk ik in de haven. Weet je, mensen uit Sierra Leone passen zich veelal perfect aan. Daarom zal je zelden horen dat er met hen problemen zijn.” Samen met nog een aantal landgenoten heeft Yahya de Sierra Leone Welfare Association (Slawa) in het leven geroepen. “Elke eerste zondag van de maand komen we samen”, vertelt hij. “Aan nieuwkomers geven we veel goede raad zodat ze in deze stad een onopvallend leven kunnen leiden. Als iemand problemen heeft met het betalen van zijn huur, dan leggen we allemaal geld uit om hem uit de nood te helpen. Dat is toch veel beter dan dat hij het ergens gaat stelen. Het ligt ook in de aard van de Afrikanen om el-
Afrikaanse winkel Dovecot Carnotstraat 29 Antwerpen
kaar te helpen.” Al die jaren bleef Yahya verstoken van elk contact met zijn familie. Tot een onwaarschijnlijk toeval zijn broer zomaar uit de lucht deed vallen. MM
“Iedereen riep mij. ‘Jaja’ klonk het overal. Mijn naam spreek je ook zo uit” yahya sheriff havenarbeidermiddenstander
“Ik was uitgenodigd op een Afrikaans feestje in Rotterdam”, vertelt hij. “Ik zag daar een jongen die erg veel op mijn broer leek. Ik riep hem bij zijn naam en hij liep recht naar me toe. Huilend zijn we elkaar in de armen gevallen. We hebben nu veel contact met mekaar. Ik ben nu aan het sparen voor de vliegreis om volgend jaar mijn familie te kunnen bezoeken.” Deze nieuwe Antwerpenaar krijgt een sim-pakket van Ortel Mobile toegestuurd om vrienden en familie in zijn thuisland te bellen.
i
328
Sierraleoners wonen in Antwerpen
Yahya Sheriff met een pakje maniok. “In mijn winkel vinden Sierraleoners alles om hun traditionele gerechten klaar te maken.”
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 12 november 2009
Cijfers
België een van de belangrijkste handelspartners MM Officieel:
republiek Sierra Leone MM Hoofdstad: Freetown MM Oppervlakte: 71.740 km² MM Aantal Inwoners: 6,4 miljoen
Bekende Sierraleoner MM Levensverwachting:
41 jaar (mannen 39jaar, vrouwen 44 jaar) MM Talen: officieel het Engels, maar meer dan 90 procent spreekt Krio. Dat is een op het Engels gebaseerde creoolse taal. MM Regeringsvorm: presidentiële republiek MM Regeringsleider: Ernest Bai Koroma MM Munteenheid: leone
MM Godsdiensten:
islam (60%), anemisme (30%), christendom (10%) MM Bevolkingssamenstelling: de bevolking bestaat uit een 20-tal etnische Afrikaanse groepen MM Landcode telefoon: +232 MM Landcode internet: .sl MM Export: tot de voornaamste exportproducten behoren diamant, cacao, koffie, vis
Paul Kpaka Voetballer Kpaka maakt zijn
Belgische debuut in 1999 bij RWD Molenbeek. Hij breekt evenwel door bij Germinal Beerschot in het seizoen 20012002. Hij weet maar liefst 25 keer te scoren en in het daaropvolgende jaar maakt hij nog eens 20 goals . Nadien trekt de aanvaller naar Racing Genk, waar zijn carrière wat in het slop geraakt. Na een tussenstop in de Nederlandse competitie keert hij in 2008 terug naar het Kiel.
“Oorlog en corruptie maken mijn land arm” MM
Vijf jaar geleden verrichtte Sankoh Alieu (29) nog kinderarbeid in een van de vele diamantmijnen in Sierra Leone. Met dit harde labeur verdiende hij amper een schamel bord maniok.
Vandaag probeert de schriele jonge man met vallen en opstaan een nieuw bestaan op te bouwen in Antwerpen. “Om te overleven als vreemdeling moet je je verwachtingen bijstellen”, beweert hij met enige gelatenheid. In zijn geboorteland beproefde Sankoh, net als duizenden andere Sierraleoners, zijn geluk als diamantzoeker. “Je moest er zelf een gat in de grond graven”, vertelt Sankoh. “Met heel veel geluk vond je wel eens een diamantje. Je moest het dan doorverkopen aan je baas, die met de grootste winst ging lopen. Als je niets vond, was je zelfs niet zeker van een bord eten.” In 2004 ontvluchtte Sankoh Sierra Leone. Op dat moment had een nietsontziende burgeroorlog het land op de kaart gezet als het armste van de wereld. “Ik begrijp het nog steeds niet”, zucht hij. “Sierra Leone bezit bijna alles om zich te ontwikkelen tot een welvarend land. We hebben diamanten en goud. De grond zit boordevol mineralen en de zee is rijk aan vis . Onze landbouwgrond is ook erg vruchtbaar. Er zou dus voldoende eten moeten zijn voor iedereen. Waarom moeten de mensen dan arm blijven? Het is vooral het gevolg van de corruptie en de oorlog. Echt doodzonde.” Sankoh kwam als bootvluchteling aan in de haven van Antwerpen en belandde in het vluchtelingencentrum van Lint. Hier leerde hij zijn vrouw uit Zimbabwe kennen, met wie hij vandaag een tweeling heeft. Later volgde hij een vakopleiding en kon hij al vrij snel aan de slag bij een isolatiebedrijf. Maar omdat zijn asielaanvraag werd afgewezen, was hij een illegaal en werd hem zijn arbeidsvergunning ontnomen. “Ik heb nu al mijn hoop gevestigd op een regularisering. Omdat
“Met heel veel geluk vind je als diamantgraver wel eens een steentje dat je moet verkopen aan je baas, die met de grootste winst gaat lopen. Als je niets vindt, ben je niet zeker van een bord eten”
M
sankoh alieu arbeider
Recept
Cassavabladeren met rijst Cassavabladeren met rijst is zowat het nationale gerecht van Sierra Leone.
Cassava is een wortelknol, ook bekend als maniok. Je eet cassavabladeren traditioneel met witte, gekookte rijst, kip of vis en heel veel palmolie. M
Sankoh Alieu: “’s Avonds zijn de straten zo ontzettend leeg.”
ik hier al langer dan vijf jaar verblijf, moet dat lukken. Er is geen alternatief. Ook al is het nu rustiger in Sierra Leone, voor mij is het onmogelijk om terug te keren. Bovendien zijn mijn kinderen hier geboren. Hun toekomst ligt hier.” Zijn leven als vluchteling vraagt wel een flinke dosis aanpassingsvermogen. “Als je me vraagt of ik hier gelukkig ben, dan antwoord ik daar niet volmondig ‘ja’ op”, zegt hij. “Als vreemdeling moet je je verwachtingen bijstellen. Ik kan niet alle dingen verwachten die ik in mijn land wel krijg. Zo verwacht ik niet dat elke Antwerpenaar zijn flat aan mij verhuurt.
Ik begrijp dat sommigen dat weigeren of plotseling een veel hogere prijs vragen dan afgesproken. Ik wil het zelfs niet als racisme bestempelen.” Net als zo veel Afrikanen in Antwerpen zou Sankoh vandaag met het korten van de dagen het liefst in een hol onder de grond kruipen en een winterslaap doen. “We zijn het absoluut niet gewoon dat de duisternis zo vroeg invalt”, zegt hij. “De straten zijn hier dan zo ontzettend leeg. Iedereen sluit zich thuis op en er gebeurt niets meer. Terwijl bij ons de mensen heel de avond buitenzitten en met elkaar praten. Dat is een erg groot verschil.”
Bereiding M Was de cassavabladeren heel grondig. Hak of snij de bladeren heel klein. Doe ze in een pan met genoeg water en specerijen zoals fijngehakte, kleine pepertjes,
groene uitjes, een bouillonblokje, een blikje tomatenpuree en gemalen pinda’s. Doe het deksel op de pan en laat 5 tot10 minuten koken. Giet het kokende water af. M Meng de bladeren met genoeg palmolie en/of kokosnootcream zodat alle bladeren bedekt zijn. Doe het deksel op de pan en kook het mengsel tot het zachtgekookt is. M Cassavabladeren kun je fijnmalen en dan eten over gekookte rijst. Lekker met kip en/of vis die altijd in een pot met olie gebraden worden.
Leden van de club voor eenbenige sporters voetballen in Freetown. De nietsontziende burgeroorlog heeft vele Sierraleoners voor het leven getekend.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 12 november 2009
Toen en nu MM Klimaat: tropisch zeeklimaat, vochtig. Koeler seizoen van mei tot september; warmer seizoen van maart tot mei MM Natuurlijke rijkdommen: vis, copra, kaneelbomen MM Bevolking: 87.476. Negentig procent van hen woont op het hoofdeiland Mahé. MM Etnische groepen: een mix van Frans, Afrikaans, Indisch, Chinees en Arabisch MM Religie: katholiek 82,3%, anglicaans 6,4%, hindoe 2,1%, moslim 1% MM Talen: creools 91,8%, Engels 4,9%
115 granieten en koraaleilanden MM De Seychellen zijn een land
Seychellen Overblijfsel van de scheuring van de continenten
en archipel in Afrika ten noorden van Madagaskar in de Indische Oceaan, ongeveer 1.600 km ten oosten van het Afrikaanse continent. De Seychellen bestaan uit circa 115 eilanden. Minder dan een derde daarvan is bewoond. MM Officiële naam van het land: Republic of Seychelles MM Hoofdstad: Victoria MM Oppervlakte: 455 km² MM Kustlijn: 491 km
“Op de Seychellen
Minder dan
wonen evenveel mensen als in Mechelen”
Cécile Barallon volgde 17 jaar geleden haar man naar België.
Cécile Barallon ruilde zeventien jaar geleden de zonnige Seychellen voor België. “Ik ben hier best gelukkig”, zegt zij. “Maar als de kinderen groot zijn en mijn man met pensioen is, dan trekken we iedere winter voor minstens zes maanden naar de Seychellen.”
Cécile Barallon (42) leerde haar Belgische man kennen op de Seychellen. Hij werkte daar als financieel adviseur. Toen zijn zesjarig contract afliep, volgde zij hem naar Vlaanderen. Hier werden hun twee kinderen geboren, twee meisjes die nu respectievelijk 16 en 11 jaar zijn. “Elk jaar in juli en augustus gaan wij met vakantie naar de Seychellen. Mijn vader leeft nog en ik heb er nog een broer. Ik ben gelukkig in België, maar als het wat lang grijs en voch-
M
Cécile Barallon: “Ik kook elke dag op zijn Seychels.”
tig is, steekt het heimwee toch op.” “Op de Seychellen is het altijd mooi weer. De zon zorgt er ook voor dat er helemaal anders wordt geleefd dan hier. Er wordt trager geleefd. In België gaat alles zo snel. En op de Seychellen sluit niemand zich op in zijn huis. Er wordt op straat geleefd. De kinderen lopen bij de buren in en uit.” “Op de Seychellen wonen amper 80.000 mensen. Dat is net zo veel als in Mechelen of Kortrijk. Je hebt er het gevoel dat je iedereen kent.” Koken “Aan de Belgische keuken waag ik me amper. Dat wil zeggen dat ik thuis kook op zijn Seychels. Die keuken is een mix van verschillende culturen. De invloed van India bestaat uit vele soorten curry. Uit China komen de rijstgerechten en roergebakken groentes met gegrilde vis. Van de Fransen hebben we de geurige sauzen met knoflook.” MM
“Op de Seychellen heb je het gevoel dat je iedereen kent” cecile barallon
“Thuis maak ik elke dag rijst in plaats van aardappelen. En gegrilde vis. Op de Seychellen wordt veel vis uit de Indische Oceaan gegeten. En natuurlijk is er daar een groot aanbod aan tropisch fruit en groente.” Accent “De Seychellen is een welvarend land. Dankzij het toerisme uiteraard, maar ook door de tonijnvangst, de kokosnootplantages en de kaneelbomen.” “In België leven er ongeveer twintig Seychellers. We hebben een vereniging waarvan ik de penningmeester ben en we komen geregeld bijeen. De voertaal is uiteraard creools, dat is een soort van gebroken Frans.” “Toen ik hier zeventien jaar geleden arriveerde, sprak ik natuurlijk geen woord Nederlands. De Belgen die ik sprak, waren allemaal om ter vriendelijkst. Zij schakelden meteen over naar het Frans of het Engels. Ondertussen spreek ik Nederlands, weliswaar met een Limburgs accent want mijn echtgenoot is een Limburger.”
5
Seychellers wonen in Antwerpen Recept
Viscurry Ingrediënten Voor de massala M M M M M M M M
2 eetlepels korianderzaad 2 theelepels komijnzaad 2 theelepels zwarte peperkorrels 1 theelepel kardemompeulen 1 theelepel kruidnagel een klein stuk pijpkaneel 1 theelepel chilipeper 1 theelepel geraspte nootmuskaat
Voor de curry M M M M M M M M M M M M M
900 g snapper of monkfish zout zwarte peper uit de molen 2 fijngesneden uien 2 eetlepels massala (zie hierboven) ½ theelepel gemalen kurkuma (geelwortel, koenjit) 2 fijngesneden teentjes knoflook een klein stukje fijngesneden verse gember 3 eetlepels tamarinde-water blaadjes van 2 takjes tijm ½ theelepel anijs 450 ml visbouillon een paar cherrytomaatjes
Bereiding M Rooster de massala-kruiden in een tefalpan tot ze licht gekleurd zijn en laat ze dan afkoelen. M Maal ze fijn en voeg het chilipoeder en de nootmuskaat toe. M Snijd de vis in hapklare stukjes, kruid met peper en zout. M Verhit de olie in een pan met dikke bodem; bak de ui goudbruin. M Roer er de massala en de kurkuma door en laat het mengsel even zachtjes bakken. M Voeg de stukken vis toe en alle andere ingrediënten. M Breng aan het koken en laat de curry 10 minuten zachtjes sudderen totdat de vis gaar is. Voeg op het laatste moment wat cherrytomaatjes toe. M Opdienen met rijst.
MM Plaats op lijst rijkste lan-
den: 31 MM Onafhankelijk sinds: 29 juni 1976 (van Groot-Brittannië) MM Geschiedenis: de Seychellen werden door Vasco da Gama ontdekt in 1501. Van 1756 tot 1794 stonden de eilanden onder Frans bestuur. In 1794 kwam het in Britse handen en in 1814 werd het officieel een Britse kolonie. Na 1830 kwamen er veel vrijgelaten slaven op de Seychellen wonen MM Op 29 juni 1976 verkregen de Seychellen onafhankelijkheid binnen het Britse Gemenebest.
(
Tien voor taal
Creools, Engels en Frans zijn de drie officiële talen van de Seychellen. Het creools is de omgangstaal en is een mengeling van met name Frans en ook Arabisch, Engels en enkele Bantutalen uit Afrika. De schrijfwijze van het creools is vastgelegd in een woordenboek. Deze spelling wordt ook op de scholen gebruikt. Dat de oorsprong van het creools voornamelijk in het Frans ligt getuigen de volgende woorden:
Goedemiddag. Bonzour. Goedenavond. Bonzwar. Tot ziens. Orevwar. Veel. Bokou. Water. Delo. Mijn bagage. Mon bagaz.
Volgende week: Singapore Slovenië Slowakije Soedan