Divers Antwerpen - 48

België

Slowakije Slovenië Soedan

Van Afghanistan tot Zwitserland

Singapore

Divers

Antwerpen

Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn

donderdag 19 november 2009 www.gva.be

Singapore

Slovenië

Slowakije

Soedan

“Tot je 35ste bij

“Slovenen? Die

je ouders wonen is in Singapore heel normaal”

kunnen vooral veel drinken”

“Na de oorlog

“Van mijn zus

blz. 2 - 3

blz. 4 - 5

blz. 6 - 7

blz. 8

Harold Tor

Toni Sanc

Zuster Bodova

mocht ik niet terug omdat ik ziek was”

Peter Ibrahim

mocht ik niet bij de communisten studeren”

Teksten: Dominique Piedfort, Marjorie Blomme, Paul De Bruyn Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine Tollenaere Foto’s: Ludo Mariën, Jan Van der Perre, Bert Hulselmans, Patrick De Roo, Jan Van der Perre, Dirk Kerstens, Wim Hendrix, Thomas Legrève, PhotoNews, AP, Reuters, EPA, GPD, GVA

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 19 november 009

Toen en nu

Changi Airport beste luchthaven ter wereld

:JTIVO

."-&*4*&

1VMBV 6CJO

"OH .P ,JP PIP SF

Singapore

de gelijknamige hoofdstad is met 683 km² de kleinste natie in ZuidOost-Azië, de eilandengroep ligt tussen Maleisië en Indonesië.

MM Het is het vijfde rijkste land ter wereld, met slechts 2,3% werkloosheid en een BNP van 240 miljard.

MM Er wonen amper 4,9 miljoen mensen.

MM Toen in 1819 de Brit Sir Thomas Raffles er voet aan wal zet-

WBO +

MM De microstaat Singapore met

."-&*4*&

LN

4*/("103& 5VBT

4USB BU

Vijfde rijkste land

2VFFOTUPXO

1VMBV 5FLPOH

$IBOHJ "JSQPSU

#FEPL

4JOHBQPSF

+VSPOH 4FOUPTB

4USBBU WBO 4JOHBQPSF */%0/&4*&

¥ (3"1)*$ /&84

te, betekende dat het begin van het Britse koloniale tijdperk dat duurde tot 1940. In 1946 werd het land een onafhankelijke republiek. Sellapan Rama Nathan is de autoritaire staatsleider.

MM De bevolking spreekt er ‘Singlish’, Engels verweven met plaatselijke dialecten.

MM De munteenheid is de Singaporese dollar.

MM Religie: boeddhisme 42,5%, islam 14,9%, christendom 14,6%, taoïsme 8,5%, hindoeïsme 4%

“Het comfort maakt Singaporezen mak” Singaporezen in Antwerpen, je komt ze niet bepaald op elke straathoek tegen. Gelukkig bewijst Harold Tor dat kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit.

In de wijnbar op het Zuid plaatst Harold Tor zijn bestelling in perfect Nederlands. Daarna stelt hij zelf de eerste vraag. Of Gazet Van Antwerpen niet onder dezelfde uitgever valt als Het Belang Van Limburg? Over integratie gesproken…

“In 2002 arriveerde ik in dit land. Ik ben actief voor een internationale organisatie in Brussel die samenwerkt met Unesco. Daar werk ik als diplomaat. Daarvoor studeerde ik in Parijs en liep ik stage in Duitsland. In Singapore specialiseerde ik me in Europese politiek, vandaar”, zegt Harold.

M

M Waarom koos u Antwerpen als woon-

stad?

Brussel beviel me niet. De ‘expats’ (mensen die tijdelijk in een ander land verblijven, redactie) vormen er een getto. Dat beviel me niet. Daarom trok ik naar Antwerpen. Het was liefde op het eerste gezicht. Ik huurde eerst een flat in de Schoytestraat. Ik vond het een fantastische buurt. Je woont vlakbij het centrum en een toffe bar als Berlin, en toch is het er erg rustig. Bovendien keek ik in het toilet uit op de kathedraal. (lacht) Na een tijdje leek het mij beter om iets te kopen. Ik vond een appartement op het Zuid. Op het dakterras zie je de Schelde.

M Niet slecht. De stad zal u wel bevallen.

Zeker, Antwerpen heeft een snobistisch imago. De inwoners zouden veel te chauvinistisch zijn en zich meerderwaardig voelen. Dat is onterecht. In Antwerpen zijn de mensen bijvoorbeeld meer open dan in Brussel. En hier kan je van het ene café of restaurant naar het andere wandelen. Dat kan in Brussel niet. Daar vind

je naast één of ander hip café alleen maar niemandsland. Ik kom de laatste tijd ook vaak in Gent. Daar vind ik de mentaliteit wel elitair. De Antwerpenaar vindt dat zijn stad de beste van het land is, maar beseft dat Antwerpen het af moet leggen tegen New York.

Die eigenschap kom je in Gent niet tegen, daar zien ze hun stad wel als het centrum van de wereld.

M Zoekt u de Aziatische gemeenschap hier

vaak op?

Vooral wat de restaurants betreft. In Singapore eten de mensen vijf keer per dag. We houden ervan om heel laat te eten. Dankzij het warme klimaat is het zalig om ’s nachts nog buiten met je vrienden te zitten dineren.

Het klimaat is hier anders, maar dat vormt geen probleem. In Singapore sta je op met airconditioning en je gaat ermee slapen, het is er altijd koel. (lacht) Singapore is ook een rijk land, omringd door arme landen waar we onze voedingsproducten halen. Het eten is er dus heel goedkoop. Wat je over het wonen beslist niet kan zeggen. Tot je 35ste bij je ouders wonen om wat te kunnen sparen, is in Singapore heel normaal.

M Wat heeft Singapore zo rijk gemaakt,

de wereldhaven?

Klopt, schepen die van het noordelijke continent komen en via het Suezkanaal naar de Indische Oceaan doortrekken, zijn geografisch verplicht om Singapore aan te doen.

Hetzelfde geldt voor alles wat van

China komt en naar Europa wil. En wat de vliegreizen betreft, vormt Singapore eveneens een brug tussen Australië en de andere werelddelen.

In Singapore nestelt iedereen zich wat in het comfort dat in het land is gebracht.

Daarom is er ook weinig politiek activisme bij het volk en is er van publieke participatie weinig sprake.

Singapore heeft bijvoorbeeld nog steeds Victoriaanse wetten, zelfs India is vooruitstrevender. De staatscontrole is er strikt hoor. Ook wegens terroristische dreigingen die de jongste jaren vanuit Indonesië komen. Die nemen we erg serieus.

In Singapore is religie niet van tel. In elke woonbuurt zijn er quota wat ras en religie betreft. Dat gaat misschien in tegen mensenrechten, maar zo werd wel voorkomen dat er getto’s ontstonden of was er nooit sprake van extreem nationalisme in het land.

Kortom, dat systeem zorgde voor sociale stabiliteit.

M Blijft u hier wonen?

Dat hangt af van de manier waarop de Europese politiek evolueert. Ik stoor me wat aan het populisme. Neem die recente politieke beslissing in Brussel die verbood om aan bedelaars in de metro een aalmoes te geven. Zo’n verbod begrijp ik niet. In zulke gevallen moet je eerst en vooral de armoede in je eigen stad of land bestrijden. Of niet soms?

40

Singaporezen wonen in Antwerpen MM

“Tot je 35ste bij je ouders wonen om wat te sparen, is in Singapore heel normaal” harold tor diplomaat

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 19 november 2009

Racen

Grand Prix van Singapore eerste Formule 1 bij nacht MM De Grand Prix van Singa-

pore is niet zomaar een race uit de Formule 1-kalender.

Het is de eerste grand prix die Ęźs avonds gehouden wordt na het invallen van de duisternis op het Marina Bay Street Circuit, ontworpen door de Duitse racebaanarchitect Herman Tilke.

MM De wedstrijd vond voor het eerst plaats in 2008 en werd

gewonnen door Renault-rijder Fernando Alonso, goed voor het beruchte ‘Singaporegate’. Want dit jaar ontstond commotie binnen de F1 omdat Nelson Piquet Jr. verklaarde dat hij tijdens de race met zijn Renault opzettelijk crashte. Hij had deze opdracht gekregen van toenmalige teambaas Flavio Briatore om zo zijn teamgenoot aan een overwinning te helpen. Briatore kreeg een le-

venslange schorsing, maar de overwinning van Alonso bleef gewoon staan.

MM Dit jaar won Lewis Hamilton, deze keer zonder noemenswaardige incidenten.

Renault-rijder Nelson Piquet racet door bocht 10 aan het gerechtsgebouw tijdens een oefenrit voor de Singapore F1 Grand Prix.

Bekende Singaporezen Zwemmer Daniel Kowalski

PSA drukt Singaporese stempel op Antwerpse haven De Antwerpse haven bezit al enkele jaren een stevige Singaporese stempel. In 2002 fuseerden de gevestigde havenbedrijven Hessenatie en Noord Natie in HNN (Hesse-Noord Natie).

Kort na de fusie werd een van de belangrijke spelers in de Antwerpse haven overgenomen door PSA InM

ternational. PSA staat voor Port of Singapore Authority. Het is een van de grootste havengroepen ter wereld, actief in 28 havenprojecten, verspreid over 18 landen.

PSA International behoort tot de absolute wereldtop in containerbehandeling, want in Singapore baat het de grootste containerterminal ter wereld uit. PSA-HNN baat vijf containerterminals uit in de haven

van Antwerpen, goed voor 3.000 personeelsleden.

Drie containerterminals zijn gelegen vóór de sluizen: de Deurganck, de Noordzee en de Europa Terminal. Twee andere bevinden zich achter de sluizen: de MSC Home Terminal en de Churchill Terminal. Ruim 80% van alle containers die Antwerpen aandoen, passeert via een van deze terminals.

Ondanks deze imponerende cijfers heeft de crisis ook hier toegeslagen. De werknemers hebben de herstructurerings-cao goedgekeurd.

Eerst was het ontslag van 108 werknemers gepland. Na onderhandelingen werd een systeem uitgedokterd waarbij via vrijwillig brugpensioen en gouden handdrukken het aantal ontslagen theoretisch tot nul kan worden herleid.

Laksa Coconut Curry Noodles

Keuken

Chinese, Indiase en Maleise invloeden

IngrediĂŤnten (3 personen)

M

Bereiding M Kook de kippenboutjes gedurende 20 minuten. De kip uitbenen en de bouillon bewaren.

M Verhit de olie in een sauspan en roerbak de kruidenpasta. Voeg de kokosmelk en de bouillon toe. Goed roeren en aan de kook brengen. Dan tien minuten laten sudderen.

M Giet de hele saus over de bami, garneren met taugĂŠ en kippenvlees.

1 pakje kruidenpasta voor Singapore Laksa (kokos-curry), te vinden via het product Asian Home Gourmet M 250 gram kippenboutjes M 440 ml water M 330 ml kokosmelk of melk M 2 eetlepels plantaardige olie M 125 gram spaghetti, rijstvermicelli of bami M

De Singaporese keuken heeft geen specifiek karakter. De ‘teatime’ is een restant van het Britse, koloniale tijdperk. De gerechten verraden vooral Chinese, InM

diase of Maleise invloeden. Toch gaf Harold Tor ons wat uitleg over twee typisch Singaporese schotels.

100 gram taugĂŠ

Werd op 2 juli 1975 in Singapore geboren, maar verwierf de Australische nationaliteit. Dat kostte Singapore een handvol Olympische medailles.

In Sydney 2000 won hij goud op de 4 x 200 meter met de estafetteploeg.

Maar het waren vooral op de Spelen van Atlanta 1996 waar Kowalski furore maakte. Hij was daar de eerste ‘Australische’ zwemmer in 92 jaar die drie medailles won (2 x brons en ĂŠĂŠn keer zilver, respectievelijk op de 200, 400 en 1.500 meter).

Acteur Jackson Rathbone

Rathbone zag het levenslicht op 21 december 1984 in Singapore, maar als kind verhuisde hij naar de Verenigde Staten, waar hij doorbrak als acteur. Hij vertolkt de rol van Jasper Hale in de mateloos populaire Twilight-saga waarin moderne vampieren de show stelen. Rathbone acteert ook in het tweede deel van New Moon en speelt straks nog de hoofdrol in The Last Airbender, de nieuwe film van M. Night Shyamalan.

Model Tila Tequila

Geboren op 24 oktober1981 in Singapore. Groeide op in het Amerikaanse Houston.

Op 18-jarige leeftijd haalde het model de cover van Playboy. Ze probeerde het als popzangeres en bracht onder meer de single Stripper Friends uit. Ook in haar MTV-show A shot at love laat ze wat haar biseksuele geaardheid betreft weinig aan de verbeelding over.

Violiste Vanessa Mae BELLEN NAAR HET BUITENLAND

BEL DE HELE WERELD ROND TEGEN EXTREEM LAGE TARIEVEN

VANAF

â‚Ź0,12

â‚Ź0

*

ORTEL ORTEL** NAAR

PER MIN.

7DULHYHQ SHU VHSWHPEHU ‡ 7DULHYHQ ]LMQ LQFO %7: ‡ 9RRU HHQ RYHU]LFKW YDQ DOOH WDULHYHQ JDDW X QDDU ZZZ RUWHOPRELOH EH (HQPDOLJH FRQQHFWLHNRVW YRRU RQGHUOLQJ JUDWLV EHOOHQ LV Ą SHU RSURHS ‡ 0D[LPDOH JHVSUHNVWLMG YRRU RQGHUOLQJ JUDWLV EHOOHQ LV PLQXWHQ ‡ 2QGHUOLQJ JUDWLV EHOOHQ JHOGW DOOHHQ ELQQHQ %HOJLs

www.ortelmobile.be

connecting the world

Kwam als kind in Londen terecht en heeft nu de Britse nationaliteit. Als rijpe tiener brak de violiste eind jaren 1990 door dankzij haar sexy imago en de brug die ze sloeg met popmuziek. Critici lopen niet hoog op met haar muzikale kwaliteiten. In 2006 werd ze evenwel de rijkste entertainer van het Verenigd Koninkrijk. Mae werd geboren op 27 oktober 1978 in Singapore.

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 19 november 2009

LN

(PSOKB 3BEHPOB

0045&/3*+,

%SBWPHSBE +FTFOJDF

%S

BW

7FMFOKF ,SBOK

Klein, mooi en vriendelijk

-KVCMKBOB

4MBUJOB

,30"5*&

4B

WB

#SF[JDF

$FSLOJDB

4F[BOB *[PMB

$FMKF

4 - 0 7 & / * & /PWB (PSJDB

¥ (3"1)*$ /&84

Slovenië

*5"-*&

-FOEBWB .BSJCPS 1UVK B

)0/("3*+&

Cijfers

/PWP .FTUP .FUMJLB

*MJSTLB ,PQFS

Slovenen zijn met twee miljoen MM Officieel: Republiek Slovenië MM Taal: Sloveens. Italiaans en

Hongaars als ambtstaal in regio’s waar Italiaanse en Hongaarse minderheden leven MM Hoofdstad: Ljubljana MM Regeringsvorm: republiek MM President: Danilo Türk MM Religie: rooms-katholiek (84%) MM Oppervlakte: 20.256 km² MM Inwoners: 2.005.692 MM Volkslied: Zdravljica

MM Munteenheid: euro MM Nationale feestdag: 25 juni

(Dag van de Soevereiniteit) MM Landcode telefoon: +386 MM Landcode internet: .si MM Belangrijkste exportproducten: auto’s, elektrische apparaten, meubels, papier, medicijnen, metaalproducten, kleding MM Onafhankelijk sinds: 25 juni 1991 MM Plaats op de lijst van de rijkste landen: 27/177

Dé Sloveen van de stad is ongetwijfeld Toni Sanc. In 2005 gelauwerd door de Europese Snorrenclub Antwerpen, maar vooral bekend als uitbater van Slovenija Grill in Merksem. Eén van de favoriete restaurants van Carl Huybrechts, Jean-Marie Pfaff of Gaston Berghmans. “Gaston is gek op onze kransjkaworst!”

“Slovenen kunnen vooral veel drinken” Met wat geluk konden we Toni voor deze reportage strikken. De beroemde snorrendrager stond op het punt om op vakantie te vertrekken. Een bezoek in Merksem kon nog net op de wekelijkse rustdag.

Aan de muur van het restaurant hangen tal van opvallende foto’s waarop Toni poseert naast Sugar Jackson, Carry Goossens of de al genoemde BV’s. Ook de Antwerpse schepen Luc Bungeneers (Open VLD) blijkt een vaste klant.

“Ja, ‘de Loek’ komt hier graag en van Carl ‘Huysbergs’ kreeg ik zopas nog een uitnodiging voor het Sportpaleis”, vertelt Toni, die bij het uitschenken van een glas pils, sorry Pivo, meteen van wal steekt.

“Ik ben op 4 februari 1967 in Antwerpen aangekomen. Ik vond hier een job bij de petrochemie in de Antwerpse haven. Dat was de tijd van het grote Joegoslavië onder Tito, maar ik ben niet moeten vluchten en ik had geen last van de Berlijnse muur. Ik kreeg gewoon een reispas en een visum. Alle papieren waren wettelijk in orde, en de Antwerpse haven had toen veel werkvolk nodig. Nadien ben ik gewoon in Antwerpen gebleven.”

Intussen staat Toni samen met zijn vrouw Maria al 33 jaar in het restaurant in de Doelhofstraat, een zijstraatje van de drukke Bredabaan. Wie daar komt voor de typische Sloveense keuken is er een beetje aan voor de moeite.

“We serveren vooral gegrild vlees. Het gaat om Joegoslavische schotels of Balkangerechten, echt Sloveens is dat niet.” Toch ontdekken we op de menukaart een Pinot Noir uit de Sloveense plaats Vipava of worst uit Kransjka. “Klopt, dat is wel Sloveens. De kransjkaworst M

wordt gemaakt met mierikswortel, Gaston Berghmans bestelt dat bijna alSlovenia Grill tijd.”

Doelhofstraat 14 Toni Sanc Merksem is nu 63. Hij Tel. 03-646.35.94 verbleef al een hele tijd in ons land toen Slovenië in 1991 onafhankelijk werd. Die Toni Sanc voor zijn Sloveens restaurant: “Slovenië is Oostenrijk in het klein.” historische periode wilde hij wel bewust meemaken.

“Ik ben er met mijn gezin geweest toen de Slovenen grens twee wonen in dagen open was. Ik zag Antwerpen meteen dat alles was veranderd. In negen dagen waren de Serven ons land uit. Van oorlog wilden de Slovenen niet weten. Het is een heel braaf volk. En Europa heeft ons meteen geholpen. Daarom heeft het maar negen dagen geduurd. We hebben veel chance gehad.”

Van die brave Slovenen is jammer M M vische taal die verwant is met Servisch en Kroatisch, maar toch met eigenoeg niet veel bekend. Ook Toni kan de leergierige medemens niet gen karakteristieken, redactie) ‘Doveel verder helpen. ber dan’, dat zeggen we wel vaak.

“Slovenen kunnen veel drinken, Het is onze manier om ‘goeiedag’ en voor de rest? (lacht) Het is een te zeggen.” mooi land, dat wel. Je kan zeggen Naar zijn thuisland keert de man dat het Oostenrijk in het klein is. uit Merksem twee keer per jaar teKransjka Gora is bijvoorbeeld een rug. Hij bezit trouwens nog altijd erg bekend skigebied. Of je een Slode Sloveense nationaliteit. “Ik zou veen gemakkelijk kan herkennen? gemakkelijk Belg kunnen worden.

Ik weet het niet, onze taal kan je Maar waarom zou ik dat doen? In het grote Europa zie ik daar het nut moeilijk omschrijven. Vele woorniet van in.” den kom je ook in het Kroatisch te- toni sanc gen. (Het Sloveens is een Zuid-Sla- restauranthouder Terugblikkend op zijn voorbije

Sloveens restaurant

41

“Waarom zou ik Belg worden?

In het grote Europa zie ik daar het nut niet van in”

Antwerpse jaren, heeft hij toch wat kritiek. “Ik vond Antwerpen vroeger veel mooier. Pas op, ik leef hier nog altijd graag. Maar ik heb de tijd nog meegemaakt toen het Coninckxpleintje nog bloeide. Je kon er van de ene naar de andere dancing. Ook de De Keyserlei was toen nog prachtig. Wandel er nu eens door! Die De Keyserlei is kapot, de ene zaak na de andere gaat er failliet. Ook hier op de Bredabaan zijn vele mooie winkeltjes verdwenen. Ach, ik weet het wel, de tijden zijn veranderd, maar het is toch zo?”

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 19 november 2009

Toen en nu

Gered van Joegoslavische chaos MM Slovenië behoorde

eeuwenlang tot Oostenrijk.

De Slovenen leefden in de kroonlanden Krain, Karinthië, Stiermarken, Primorska met het Vorstelijk Graafschap Gorica en Gradišče en het achterland van Triëst.

MM In 1866 gingen enige gebieden die door Slovenen werden bewoond, deel uit-

maken van het nieuwe Italië.

MM In 1918 werd Slovenië een onderdeel van de kortstondige Staat van Slovenen, Kroaten en Serviërs (SHS), om vervolgens deel te gaan uitmaken van het Koninkrijk Joegoslavië. Op dat moment, in de periode 1919-1920, werden de grenzen van Slovenië vastgelegd in het verdrag van Saint-

Germain (noordgrens), het verdrag van Rapallo (westgrens) en het verdrag van Trianon (noord-oostgrens).

MM Na de bezetting in 1941, waarbij Slovenië opgedeeld werd tussen Duitsland, Italië en Hongarije, volgde een hevige bevrijdingsstrijd onder leiding van het Sloveense Bevrijdingsfront, die zich aansloten bij de partizanen van Tito.

MM Op 10 augustus 1945 ging Slovenië als Volksrepubliek

Slovenië deel uitmaken van het Democratisch Federatieve Joegoslavië, dat zich een paar maanden later, na de onvrije verkiezingen op 11 november, Federatieve Volksrepubliek Joegoslavië ging noemen, en weer later, van 1963 tot 1991, Socialistische Federatieve Republiek Joegoslavië (SFRJ) heette.

MM Slovenië was de welvarendste republiek in deze federatie.

Op 7 maart 1990 werd de naam Socialis-tische Republiek

Slovenië gewijzigd in Republiek Slovenië.

MM In 1991 werd Slovenië onafhankelijk. Hieraan ging de Tiendaagse Oorlog vooraf, die werd beëindigd door het Akkoord van Brioni. Op 1 mei 2004 trad het land toe tot de Europese Unie. Inmiddels is het ook lid van de NAVO. MM Op 1 januari 2007 is Slovenië toegetreden tot de eurozone. Dit betekende het einde van de Sloveense tolar.

Lippizaners zijn niet Oostenrijks!

De beroemde Lippizanerpaarden, de trots van Oostenrijk? Vergeet het, de witte paarden zijn afkomstig uit Lipica in Slovenië en staan op de Sloveense euromunt van 20 cent.

In Lipica kocht aartshertog Karel Van Oostenrijk in de 16de eeuw een landgoed waar hij zijn stoeterij begon. De eerste paarden arriveerden in 1580 uit Spanje. Of hoe de beroemde Spaanse rijschool in Wenen aan zijn naam kwam.

Door verschillende bezettingen en oorlogen raakte de stoeterij in verval. Maar in 1947 kreeg Lipica M

elf authentieke Lippizaners terug.

Sindsdien is de stoeterij weer van belang.

En hoe herken je een Lippizaner?

Het hoofd heeft een ramsneus met een aflopend profiel. De stokmaat/ schofthoogte is tussen de 1,50m en 1,60m. Het lichaam heeft een rond kruis met zware schouders. De weelderige staart is goed ingeplant. De benen zijn kort en stevig.

De paarden maken sprongen die vroeger als gevechtstechniek werden gebruikt. Zo kunnen ze bijvoorbeeld met vier benen tegelijk de lucht in springen om wat tegenstanders neer te halen. Gelukkig tonen ze op de Spaanse rijschool in Wenen nu vooral hun edele dressuurkunsten.

Stefan Maher: “Slovenen zijn slim.”

“In Antwerpen zit ik goed” Op zijn flatje in de Antwerpse Goudbloemstraat leidt Sloveen Stefan Maher een wat gespleten bestaan.

“Ik ben al bijna vijftig jaar uit Slovenië weg. Ik ben nu een Belg”, zegt Stefan Maher. Toch wijst de schotelantenne richting een of ander Sloveens tv-station.

Het was een hele klus om Sloveense Antwerpenaren te vinden.

“Volgens mij wonen er twee Slovenen in de stad. Een kerel die in de buurt van het Sint-Jansplein zit en ik”, meldde Toni Sanc uit Merksem. De ambassade gaf nog slechter nieuws. “Geen Slovenen in Antwerpen”, luidde het in Brussel.

Volgens de officiële cijfers zouden het er 41 zijn.

Gelukkig kwamen we in contact met een Sloveense vereniging in Genk. Daar stonden twee personen uit Antwerpen op de ledenlijst van wie enkel Stefan Maher bereikbaar was. De Goudbloemstraat bevindt zich op een steenworp van het Sint-Jansplein. Kortom, Toni Sanc had gelijk.

In zijn flatje treffen we Stefan, die een partijtje schaak speelt op zijn pc. Even verderop ligt een Sloveense krant. Ook radio en tv staan M

MM

“Slovenië is het mooiste land van de Balkan” stefan maher

afgestemd op de Balkan.

De kleine kamer is wat versierd met foto’s van voorouders en kinderen.

“Ik ben in 1969 uit Slovenië vertrokken. Dat was geen probleem, hoor. Van het IJzeren Gordijn had ik geen last. Onder het communisme van Tito mochten de Joegoslaven het land verlaten. Vele mensen trokken naar Amerika of Australië, ik ging naar Duitsland. Ik kon daar gaan werken voor BASF en zo kwam ik in 1972 in Antwerpen terecht. Ik heb eerst in Berendrecht en Zandvliet gewoond. Nu ben ik gescheiden en woon ik hier.”

Elk jaar trekt Stefan nog naar zijn thuisland, om meer dan één reden.

“Mijn dochter woont er. Maar Slovenië is ook het mooiste land van de Balkan, echt waar. Hoewel, eigenlijk behoort het niet tot de Balkan.

Voorbij Zagreb, daar begint het. En ik heb het niet zo met die Kroaten.

Het is het rijkste land uit de streek en

dat willen Kroaten laten zien. Kroaten willen altijd de baas spelen. Nee, dan liever de Serven. Al heb ik me weinig aangetrokken van die onafhankelijkheidsstrijd. Ik ben daar al zo lang weg, het waren mijn zaken niet meer. In Antwerpen praat ik nu nog met alle Joegoslaven.”

Met de omschrijving van zijn vroegere landgenoten heeft Stefan wat meer moeite.

“Slovenen zijn slim, meer kan ik niet zeggen. Ik heb vroeger meegemaakt hoe de slimste mensen voor Joegoslavië moesten werken. Daarom weet de buitenwereld weinig van ons land af, volgens mij. Spijtig, je moet er zeker op vakantie gaan, het is zo’n mooi land.”

Misschien is het daarom een beetje raar dat Stefan niet terugkeert.

“Waarom zou ik? Ik ben er bijna 50 jaar weg. Ik ben nu Belg. En er is daar zo veel veranderd, het leven is er vooral duurder geworden. Nee, dan zit ik beter in Antwerpen. Mijn zoon woont nog in Berendrecht. Af en toe ga ik eens naar café Jozef (aan het Astridplein, redactie) of trek ik naar het OCMW-restaurant. Nee, ik blijf in Antwerpen, jong.”

Stefan Maher krijgt een sim-pakket van Ortel Mobile om naar zijn thuisland te bellen.

i

Op wintersport in Slovenië Kranjska Gora (Duits: Kronau) is een kleine gemeente van goed 5.000 inwoners in het noordwesten van Slovenië en vormt de toegangspoort naar het Triglav Nationaal Park, het enige nationale park van het land.

Maar Kranjska Gora is vooral bekend om de Planica, de skispringschans waar geregeld toernooien worden gehouden.

Daarnaast is het dorp een bekende wintersportplaats waar jaarlijks de Alpine Ski World Cup-competitie plaatsvindt.

In Kranjska Gora zijn vele hotels en restaurants te vinden, die ook heel belangrijk zijn voor het toerisme. Sinds 2006 zijn er nieuwe skiliften en een rodelbaan aangelegd.

Voor de toeristen heeft het skioord nog wat meerwaarde. Er is een 16de-eeuwse Maria-Hemelvaartkerk en een museum. En in M

De Triglav kreeg een prominente plaats op de Sloveense vlag.

de omgeving ligt het Jasnameer, de Vratavallei of de bergen Pirsojnik en Triglav. Deze laatste berg is met zijn drie toppen een nationaal symbool en heeft een prominente plaats op de Sloveense vlag gekregen. De Triglav is amper 2.800 meter hoog, maar zou volgens een oude legende een driekoppige godheid herbergen…

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 19 november 2009

Cijfers LN

;JMJOB

Een derde van het land is bos

5SOBWB

#SBUJTMBWB

)SP O

4 - 0 8 " , * + & -VDFOFD

,PTJDF

*QFM

,PNBSOP ¥ (3"1)*$ /&84

1SFTPW

4M B O B

7BI

0045&/3*+,

)PSOBE

5SFODJO .BSUJO )SPO #BOTLB #ZTUSJDB

0&,3"*/&

54+&$)*&

Slowakije

Onafhankelijk sinds 1993

10-&/

)0/("3*+&

%POBV

83,9%, Hongaars 10,7%, Roma 1,8%, Oekraïens 1%, andere 2,6% MM Bevolking: Slowaken 85,8%, MM Officiële naam: Republiek Hongaren 9,7%, Roma 1,7%, Slowakije Roetheniërs/Oekraïeners 1%, MM Hoofdstad: Bratislava andere 1,8% MM Regeringsvorm: parlemenMM Religie: rooms-kathotaire democratie liek 68,9%, protestants 10,8%, MM Staatsvorm: republiek Grieks-katholiek 4.1%, MM President: Ivan Gasparovic andere 3,2%, geen 13% MM Premier: Robert Fico MM Onafhankelijk sinds: MM Oppervlakte: 49.035 km² 1 januari 1993 MM Inwoners: 5.463.046 MM Nationale feestdag: MM Gemiddelde leeftijd bevolking: 36,9 jaar 1 september MM Levensverwachting: 75,4 jaar MM Munteenheid: euro

“Pas na twintig jaar zag ik mijn familie terug” De bekende Slowaakse dirigent Jan Valach en zijn vrouw wonen al dertig jaar in hetzelfde appartement aan de Belgiëlei in hartje Antwerpen. Ze kwamen in 1968 naar België omdat Valach als vaste dirigent en koorleider aan de slag kon bij de Vlaamse Opera.

Valach (84) en zijn vrouw waren voor de eerste keer in België in 1958, voor een concerttournee. Maar het was bijna tien jaar later, in 1967, toen Valach les gaf in Caïro, dat hij België voor eeuwig in de armen zou sluiten.

“Toen kreeg ik het bericht dat Renaat Verbruggen, de directeur van de Koninklijke Vlaamse Opera, geïnteresseerd was in een moderne Tsjechische opera.

“Na veel over en weer gepraat kon ik hem uiteindelijk overtuigen om een Slowaakse opera te brengen. Krûtnava of Wervelstorm ging in première in de lente van 1968 en was een ongelooflijk succes. Niemand had dat verwacht. De directeur boekte al meteen een nieuw seizoen in het najaar van 1968.”

Valach reisde ondertussen half Europa af als concertdirigent, maar in augustus 1968 moest hij terug naar België voor de repetities van Wervelstorm.

“We waren nog in Bratislava, die bewuste 31ste augustus. Het was letterlijk de vooravond voor de inval van de Russen in Slowakije.

Mijn vrouw en ik zijn ’s nachts vertrokken, naar Oostenrijk. Van daaruit zijn we naar België gereden. We hebben niet meer achterom gekeken. Niet omdat we niet wilden, maar omdat we niet durfden.”

“De omstandigheden waarin we vertrokken, waren dramatisch.

Meer wil ik daarover niet kwijt.

Maar ik kan je wel zeggen dat we alles hebben moeten achterlaten: ons appartement en al onze bezittingen. Achteraf hoorden we dat die vrijwel onmiddellijk door het Russische leger geconfisqueerd zijn geweest. Ze werden uitgedeeld aan

MM

“Terugkeren zou betekenen dat we een derde keer van nul moeten beginnen.

Dat is te veel voor één leven”

M

jan valach dirigent

Jan Valach: “Ondanks mijn bloeiende carrière en het geluk dat we hier kenden, misten we onze vrienden, kennissen en families elke dag.”

plaatselijke musea en verenigingen.

We hebben onze spullen nooit meer teruggezien.”

Door het communisme en later het IJzeren Gordijn zijn de Valachs

twintig jaar niet meer kunnen teruggaan naar hun thuisland. “Twintig jaar lang hebben wij onze vrienden, kennissen en families niet meer gezien. Dat was erg moeilijk. Ondanks

MM Talen: Slowaaks (officieel)

mijn bloeiende carrière in België en het geluk dat we hier kenden, misten we hen elke dag.”

Ondanks het gemis en de heimwee, hebben de Valachs altijd graag in Antwerpen gewoond. “Voor mijn werk heb ik natuurlijk heel veel andere Vlaamse steden gezien”, zegt Jan. “Maar geen enkele kon me zo bekoren als Antwerpen. Er is hier zo’n grote culturele diversiteit en rijkdom. Er is altijd iets nieuws om te ontdekken.”

Nu Slowakije deel uitmaakt van de Europese Unie is er geen enkel probleem meer om terug te keren naar hun thuisland. Maar dat zien de Valachs niet meer zitten.

“Vanaf de jaren negentig zijn we nog heel vaak teruggekeerd, omdat ik er nog concerten dirigeerde. Maar toen merkte ik dat er toch al veel contacten verbroken zijn. Na veertig jaar is er een nieuwe generatie in Slowakije. Het land is gemoderniseerd, maar ook de mentaliteit en de cultuur zijn veranderd. Terugkeren zou betekenen dat we voor de derde keer in ons leven zouden moeten herbeginnen, van nul. Dat is te veel voor één leven. Laat ons hier maar in Antwerpen genieten van onze oude dag.”

218

Slowaken wonen in Antwerpen

(

Tien voor taal

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 19 november 2009

Toen en nu

Jonge republiek zoekt identiteit MM Slowakije, de helft van het

voormalige Tsjechoslowakije, werd op 1 januari 1993 onafhankelijk van Tsjechië.

MM In de 20ste eeuw waren Slowakije en Tsjechië nauw verbonden door de sterk gelijkende taal en cultuur. De eeuwen daarvoor voer het een eigen koers. Slowakije behoorde vanaf de 11de eeuw al tot Hongarije, dat de Slowaakse bevolking tot het christendom be-

keerde. In de 14de eeuw zorgden de Duitse kolonisten voor een bloeiende mijnbouw in Slowakije, dat het rijkste deel van het Hongaarse rijk werd. In de 15de eeuw veroverde Oostenrijk Hongarije en kwam Slowakije bij het Oostenrijkse keizerrijk. Binnen Hongarije en later binnen Oostenrijk hadden de Slowaken een achtergestelde positie: in 1914 was 80% van hen analfabeet.

MM Na de ineenstorting van de dubbelmonarchie OostenrijkHongarije in 1918 en na de Eerste Wereldoorlog werd Slowakije een deel van de uniestaat Tsje-

choslowakije. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Slowakije bestuurd door de autoritaire president Josef Tiso. Onder zijn bewind werkte het nauw samen met nazi-Duitsland. Het zond gastarbeiders naar Duitsland en vrijwilligers naar de Slowaakse Waffen-SS. Die vriendschap bleef niet duren. In Slowakije ontstonden anti-Duitse gevoelens door de economische sancties die Duitsland oplegde. In augustus 1944 sloegen de Duitsers een nationale opstand gewelddadig neer. Hierna werd Slowakije bezet en begonnen

de nazi’s op grote schaal met het deporteren van Joden.

MM Na de Tweede Wereldoorlog veroverde het Rode Leger Slowakije en herenigde het met Tsjechië. In die hereniging verloor Tsjecho-Slowakije Roethenië (nu Oekraïne) aan de Sovjet-Unie. In 1948 werd het land communistisch. De communisten confisqueerden kerken en ontmoedigden het geloof. Er startte een groot industrialiseringsprogramma. Het traditioneel landelijke Slowakije raakte in hoog tempo geïndustrialiseerd. Na de Fluwelen Revolu-

“Ik bid in het Slowaaks” Zuster Bodova is een kranige dame van 94 wier geheugen nog perfect werkt. Op haar vijftiende besloot deze vrouw in het klooster te treden, een belofte die ze nooit verbroken heeft. Nu verblijft ze al meer dan vijftig jaar in het klooster van de Zusters van het Arme Kind Jezus in Borsbeek.

Sinds 1938 is zuster Bodova in België. Daarvoor zat ze in een klooster in Wenen.

“Toen de oorlog begon in Oostenrijk, konden we kiezen: naar huis gaan, werken voor de communisten of naar het buitenland vertrekken.

Ik ben met een paar andere zusters dan naar België gestuurd. De anderen zijn in Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten beland.”

“Na de oorlog wilde ik terug naar huis, naar Oostenrijk, maar ik mocht niet omdat ik ziek was. De zusters wilden dat ik hier bleef.”

Aan de Russische inval in het klooster houdt zuster Bodova slechte herinneringen over. “De Russen hebben echt vreselijke dingen gedaan. Ze hebben sommige zusters neergeschoten, anderen ontvoerd of verkracht. Gelukkig ben ik op tijd kunnen ontsnappen. Het was een vreselijke periode.”

“Ik kom uit een gezin van zeven kinderen. Ik was de jongste. Van mijn drie zussen en drie broers was er niemand bij die interesse had in het kloosterwezen. Ik was de enige die gefascineerd was door het kloosterleven en door het werk van de zusters. In die tijd waren er ook nog enorm veel kloosters bij ons.”

“Aan mijn ouders heb ik altijd gezegd dat ik kloosterzuster wilde worden. Toen er op een bepaald moment twee M

zusters en een priester bij ons in het dorp op bezoek kwamen, heb ik hun gevraagd of ik met hen mee mocht.

Ik vond het zo mooi en nobel wat ze deden. En zo geschiedde.”

Ondanks haar gelukkige tijd in Borsbeek en een periode in SintJob-in-’t Goor, waar ze voor mentaal gehandicapte kinderen zorgde, heeft zuster Bodova na al die jaren nog steeds heimwee naar haar thuisland.

“Ik heb zo’n mooie jeugd gehad, heb veel genegenheid gekend.

Slowakije is zo’n mooi land, het deed pijn om het achter te laten. Niet dat ik hier niet gelukkig ben, integendeel.

Maar vanbinnen blijf ik nog steeds een Slowaakse.

Ik bid in het Slowaaks en ik doe mijn rozenkrans ook in het Slowaaks.

De boeken die ik lees zijn Slo-

MM

“Na de oorlog wilde ik terug naar huis, maar ik mocht niet omdat ik ziek was” zuster bodova

waakse exemplaren die ik van vrienden uit Duitsland opgestuurd krijg.”

Tot voor kort ging Helena Bodova elke drie jaar op bezoek bij haar familie.

“De eerste keer was het 36 jaar geleden dat ik in Slowakije was geweest. Door de oorlog en daarna door het IJzeren Gordijn. De laatste keer dat ik terugging was 8 jaar geleden. Er is zo veel veranderd in Slowakije, niets is nog hetzelfde als de tijd toen ik vertrok. Dat is ook normaal, de nieuwe generaties hebben het overgenomen.”

“Vroeger waren er bijna geen auto’s of grote winkels.

Na de oorlog was er al veel veranderd: mensen liepen er nauwelijks nog in traditionele klederdracht. En nu is dat al helemaal verdwenen.”

“Ik heb het gevoel dat Slowakije nu heel verwesterd is, dat het respect voor de oude traditie verdwenen is. Wat wél positief is, is dat de kerken weer vol zitten. Onder het communisme was elke vorm van religie verboden. Dat veel mensen nu weer geloven, stemt me gelukkig.”

tie van 1989 ontstond Slowaaks nationalisme. De roep om onafhankelijkheid werd sterker.

MM In 1992 besloten Vaclav Klaus, leider van het Tsjechische deel en Vladimir Meciar, leider van het Slowaakse deel, dat de meningsverschillen tussen de twee delen te groot was. Ze besloten de republiek op te splitsen. Op 1 januari 1993 werd Slowakije op vreedzame manier een zelfstandige staat. In 2004 trad het land toe tot de NAVO en iets later ook tot de Europese Unie. Op 1 januari 2009 introduceerde Slowakije de euro.

Recept

Bryndzove Halusky

(nationale gerecht van Slowakije)

Ingrediënten (voor 2 personen) M 2 à 3 aardappelen M 4 à 5 eetlepels bloem M zout M 1 ei M 100 g schapenkaas M 100 g spek Bereiding Schil de aardappelen en versnipper ze.

M Voeg het ei en de bloem toe. Maak het deeg niet te dik, maar ook niet te waterig. Doseer je bloem en water ook een beetje op het gevoel.

M Voeg een theelepel zout toe.

M Breng water aan de kook met twee eetlepels zout in.

M Maak bolletjes van het deeg (de halusky).

M Gooi de bolletjes deeg in het kokende water. Zorg ervoor dat het water de hele tijd blijft koken.

M Wanneer de halusky klaar zijn, komen ze bovendrijven. Haal ze voorzichtig uit het water.

M Haal de schapenkaas boven en warm die op in een pan. Wanneer het begint te koken, haal het van het vuur.

M Snij het spek in reepjes en bak het in de pan.

M Serveer de halusky met de kaassaus, met daarbovenop de gebakken spekreepjes.

M

Bekende Slowaken Martina Moravcová (1976)

Zwemster die op haar 16de debuteert op de Olympische Spelen van Barcelona voor het toenmalige Tsjechoslowakije.

In Slowakije wordt ze zes keer sportvrouw van het jaar.

MM

Štefan Banic (1870- 1941)

M M Uitvinder van de militaire

Zuster Bodova: “Dat veel Slowaken nu weer geloven, stemt me gelukkig.”

parachute. Banic wordt geboren in Slowakije (toen Hongarije), maar migreerde naar de VS. In 1913 maakt hij een prototype van een parachute en test die in Washington D.C. Hij doet dat door van gebouw van 41 verdiepingen te springen en in 1914 door uit een vliegtuig te springen. Schenkt zijn patent aan het Amerikaanse leger, maar krijgt nauwelijks faam.

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 19 november 2009

Toen en nu & ; %& 30

&

54+""%

"UCBSB

4 0 & % " /

"U

SB

8BE .BEBOJ

&M 'BTIFS &M 0CFJE

%"3'63

&3*53&"

,BTTBMB

,IBSUPVN

/ZBMB

8J

.BMBLBM

&5)*01*& 1JCPS

$&/53""- "'3*,""/4& 3&1

UUF /JKM

&E %BNB[JO #B I S B M "SB C

8BV

FO OH

#PS

,B

3VNCFL

KM /J F JUU 8

Grootste land van Afrika

1PSU 4VEBO

KM /J XF #MBV

Soedan

(82 x BelgiĂŤ en grootste land van Afrika) M Hoofdstad: Khartoum, gelegen op de samenvloeiing van Blauwe en Witte Nijl M Grootste stad: Omdurman M President: Omar Al-Bashir, na staatsgreep van 30 juni 1989 M Etnische groepen: zwarten 52%, Arabieren 39%, Beja 6%

0OEFS 4PFEBOFFT CFXJOE

CB

M Aantal inwoners: 41 miljoen M Oppervlakte: 2.505.813 km²

8BEJ )BMGB

/JKM

Woestijn, steppe en oerwoud

&(:15&

-*#*&

0OEFS ,FOJBBOT CFXJOE

+VCB %&. 3&1 $0/(0

,&/:" 0&("/%"

ÂĽ (3"1)*$ /&84

LN

M Religie: moslims 70%, animisten 25%, christenen 5% M Onafhankelijk sinds: 1 januari 1956 M Noorden (NubiĂŤ) bestaat uit woestijn, midden en zuiden vooral uit steppe en savanne.

Uiterste zuiden is tropisch oerwoud.

M Ingedeeld in 26 deelstaten.

Sinds het vredesakkoord van oktober 2004 hebben de tien zuidelijke staten autonomie.

M De naam Soedan is afkomstig van het Arabische bilad as-sudan, land van de zwarten.

Klaus Looft, de Duitse dominee en een vriend van mij.�

De liefde bloeide, maar trouwen was een probleem. Door de situatie in Soedan had hij niet de nodige papieren. In 1974 was hij wel erkend als politiek vluchteling, maar een geboortecertificaat ontbrak. Een vrederechter regelde alles. Toen ze in mei 1976 konden trouwen, was Vera zwanger. “In juli 1976 is onze oudste zoon, Oliver, geboren. Hij kwam drie maanden te vroeg en woog 1.100 gram.

Drie maanden lag hij in de incubator. Toen hij na vier maanden naar huis mocht, woog hij nog maar 2 kilo.

Gelukkig is alles goed gekomen. Hij is nu jurist en woont in Deurne. Hij en zijn vrouw verwachten hun eerste kind in april. Daarna kregen we een dochter, Leila. Zij heeft drie kinderen, Seppe, Kasper en Noor. Onze jongste zoon David verwacht in december een eerste kindje.�

Peter Ibrahim: “Ik ben het liefst in de oude stad, tussen die schitterende gebouwen.�

Peter Ibrahim is nu eindelijk thuis In een leven met veel omzwervingen is Antwerpen steeds een ankerplaats geweest voor zeemanspastor Peter Ibrahim. Nu is hij weer thuis en dit keer voorgoed.

Tien hoog aan het Sportplein in Wilrijk is de plaats van de afspraak. Twee jaar geleden streek Peter Ibrahim er neer met zijn Antwerpse vrouw Vera Raas en dit is de plek om te blijven. Hij heeft er een fraai uitzicht over de stad die hij zijn thuis noemt. Op zijn 67ste zijn de omzwervingen voorbij.

Peter wil het niet echt gezegd hebben, maar hij heeft een gevuld leven gehad. Alleen al hoe hij naar Antwerpen kwam, is een verhaal op zich. “Mijn vader stierf drie maanden voor ik geboren ben, mijn moeder toen ik een jaar was. Met mijn twee oudere zussen ben ik opgevangen in een Brits pleeggezin. Aan de Amerikaanse missieschool in Omdurman, nabij Khartoum, studeerde ik handel. Toen ik elf jaar was, keerde mijn pleegmoeder naar Engeland terug.

Ik wilde verder studeren, maar na de onafhankelijkheid in 1956 was het geen goede tijd in Soedan, zeker niet na de militaire staatsgreep van 1960. Intussen was nog een zus gestorven. Ik kon een beurs krijgen voor de Lumumba-universiteit in M

Moskou, maar dat wilde mijn zus niet: niet bij de communisten, zei ze. In 1962 kon ik gaan studeren in Hamburg. We hadden er vrienden en ik kon cursussen bij het Goethe Instituut combineren met werk bij de Deutsche Bank. Maar nadat ik mijn examen Duits had afgelegd, kreeg ik geen beurs meer. Ik kon toen contacten leggen met de Tolkenschool in Antwerpen. Mijn pleegmoeder vond dat goed en in oktober 1965 kwam ik hier aan.

Voor 1.250 frank per maand had ik een kot in de Middelheimlaan 1 en kon ik eten in het restaurant. Mijn pleegmoeder stuurde me 13 pond MM

“ Van mijn zus mocht ik niet in Moskou studeren.

Niet bij de communisten, zei ze� peter ibrahim gepensioneerd pastor

per maand. Het pond was zo’n 140 frank waard. Ik had dus 1.800 frank.

Ik hield er 500 per maand over. �

Noodlot en theologie In 1968 behaalde hij zijn kandidatuurdiploma. Dan sloeg het noodlot toe. “In 1969 verbrijzelde ik mijn elleboog tijdens vakantiewerk in Boom.

Vier keer moest ik geopereerd worden. Ik ben behandeld door dokter Petitjean, een schitterende dokter.

Maar ik ben voor 35% invalide gebleven. Bovendien was ik niet genoeg verzekerd. En dan werd het departement Engels van de Tolkenschool afgeschaft. Vrienden bij de Duitse evangelische gemeenschap porden me aan om theologie te studeren. Ik zag het niet zitten, maar in 1973 ben ik naar de theologische faculteit in Brussel gegaan.�

De Antwerpse verankering werd nog sterker toen hij Vera Raas leerde kennen. Augustus 1975 was het toen ze in zijn leven kwam. “Ik ben jarig op 21 augustus. Ik woonde toen in de Volksstraat, bij het Museum voor Schone Kunsten.

Ik gaf een feestje en Vera kwam mee met een vriendin. Ze kende ook

Zeemansmissie In 1979 behaalde hij zijn diploma, maar dan leidde zijn pad hem weg uit Antwerpen. De Duitse zeemansmissie in Hamburg had een project voor hem. Maar omdat hij nog niet kon worden benoemd als predikant, trok hij naar Tanzania. “In oktober 1980 kon ik naar Dar es Salaam gaan. Daar ben ik op 6 december 1981 gewijd en dan zijn we naar Hamburg teruggegaan. Ik werd er pastor van de zeemansmissie.�

Zeventien jaar lang gaf hij bijstand aan zeelui uit de hele wereld.

Dan kon hij weer in Antwerpen aan de slag. “In 1998 werd ik voor drie jaar benoemd, ook als zeemanspastor. Vera en de kinderen waren al in 1992 teruggekomen. Na de Duitse eenmaking begonnen skinheads buitenlanders te viseren en ze was bang voor de kinderen. Ik heb dus zes jaar lang veel gependeld.�

De thuiskomst was nog niet definitief. Na drie jaar moest hij terug naar Hamburg. Twee jaar later ging het nog eens richting Tanzania. “Ikwerkte er in de buurt van het Victoriameer. Het was zwaar. Ik ben diabeticus en kreeg malaria. Ik had al eens malaria gehad als kind en in 1981.

Dokters van het Tropisch Instituut zeiden dat ik niet meer fit was om in de tropen te werken. Maar pas in juli 2007 kon ik met pensioen gaan.�

Toen was de thuiskomst wel definitief. Ze verkochten het huis in Deurne, waar Vera negen jaar had gewoond en kwamen naar Wilrijk.

Naar Soedan is hij nooit teruggegaan. Sinds 1987 heeft hij de Belgische nationaliteit. Antwerpen is zijn thuis, zegt hij. Hij loopt er veel rond met Vera. Ze gidsen zijn zus uit Engeland en haar vier kinderen, of vrienden uit Duitsland en gaan uit eten. Hij blijft ook meewerken aan de zeemansmissie in de ItaliĂŤlei. Heeft hij een favoriet plekje? “Ik woon graag in Wilrijk, er is nog veel groen.

Maar ik ben het liefst in de oude stad, tussen die schitterende gebouwen.

Er is nog veel dat we moeten leren kennen. Nu hebben we de kans.�

M Het Nubische rijk ontstond

ruim 3.000 jaar voor onze tijdrekening. Maar al veel vroeger woonden er mensen. De Nubische heersers rivaliseerden met de Egyptische farao’s en veroverden Egypte rond 740 voor onze tijdrekening. Daarna kwam Soedan onder Egyptische invloed. In 1821 werd het een deel van Egypte. In 1898 sloegen Egyptenaren en Britten de opstand van de Mahdi en zijn aanhangers neer.

Zij controleerden Soedan daarna samen en verleenden het in 1956 zijn onafhankelijkheid.

Staatsgrepen en oorlog Sinds zijn onafhankelijkheid heeft Soedan nauwelijks vrede gekend. Het is steeds meegesleurd in staatsgrepen en oorlogen.

Al in 1960 grepen militairen de macht. In 1969 was het de beurt aan generaal Nimeiri om een coup te plegen. Na zijn afzetting in 1985 volgde een korte periode van burgerregering, maar in 1989 greep kolonel Al-Bashir de macht. Hij voerde een strikt islamitisch regime in, gebaseerd op de sharia.

Uit vrees voor overheersing door het islamitische noorden kwamen christenen en animisten in het zuiden in 1983 in opstand. Het regime sloeg zo hard terug, dat Amnesty International sprak van een genocide. Volgens westerse schattingen kwamen 2 miljoen mensen om. Op 9 januari 2005 sloot Khartoum een vredesakkoord met de grootste rebellenbeweging, de SPLA. Sindsdien hebben de zuidelijke deelstaten verregaande autonomie.

In februari 2003 brak een nieuw conflict uit in de westelijke regio Darfur. De bevolking verzette zich tegen de repressie door Khartoum.

Het regime zette zogeheten Janjawid-milities in. Die moordden hele dorpen uit. Weer spreken veel westerse onderzoekers van een genocide. Het aantal doden wordt geschat op zeker 300.000.

Ruim 2 miljoen mensen zijn gevlucht naar Tsjaad.

Het vredesakkoord van 5 mei 2006 en een bestand van november 2008 zijn nooit nageleefd. De Afrikaanse Unie en de VN hebben 26.000 militairen ter plaatse, maar het moorden gaat door. Het Internationale Strafhof in Den Haag bereidt aanklachten wegens genocide voor tegen Al-Bashir.

M

17

Soedanezen wonen in Antwerpen

Volgende week:

SomaliĂŤ Spanje