HBvL - 10 - Mariaziekenhuis Noord-Limburg by Mediahuis België

Mariaziekenhuis Noord-Limburg

LIMB

HET BELANG VAN LIM

binnenstebuiten

DeeL 1

RaaDpleging Op De aFDeling caRDiOlOgie - “Mevrouw, u mag uw bovenlichaam vrijmaken. Broek, schoenen en kousen mag u aanhouden.” - “Moet mijn bh ook uit?” - “Ja mevrouw, uw hart ligt daar.” - “En als ik nu mijn kousen uitdoe, mag ik dan mijn bh wel aanhouden?”

De CAFeTARIA “De plezantste plaats” Linda (47), An (42) en Nancy (39) maken de dienst uit in de cafetaria. “Er wordt in beurten gewerkt. Wij zijn met drie van een groep van twaalf ”, zegt Linda, al 10 jaar paraat. An en Nancy zijn recenter in dienst. An: “Dit is de plezantste plaats in het ziekenhuis. De mensen komen hier ondanks hun zorgen, hun zinnen even verzetten. Wij zijn het luisterend oor.” Wat er het meest wordt verkocht? “Koffie en cola. In de week is het ‘s morgens een rush naar de kranten. Vooral het Belang, ja.” Linda: “We hebben ook vaste klanten.” Luc (49) uit Hamont (supporter van Genk) is er zo eentje.

OVERPELT - Het Mariaziekenhuis verhuisde exact vijf jaar geleden naar haar nieuwe stek in Overpelt. Dat jubileum is voor ons een goede reden om u een hele week lang een blik achter de schermen te geven van dit streekziekenhuis met 348 bedden en meer dan 1.000 medewerkers en artsen.

even lAChen

In De kIjkeR

bouw nieuwe vleugel start in ZwembADsysTeem vooR nIeuw DAgZIekenhuIs Het Mariaziekenhuis staat er nog maar vijf jaar en het is al te klein. “We willen uitbreiden”, zeggen directeur Roger luyten en hoofdgeneesheer griet Vander Velpen. “We willen graag ons dagziekenhuis verdubbelen naar 60 plaatsen.”

vAnDAAg op heT boRD Ontbijt Boterhammen met confituur MiDDag Wortelsoep Kalfsblanket met erwtjes en natuuraardappelen Appel aVOnD Koude schotel met kalkoen Yoghurt

CIjFeR vAn De DAg

6,7 De gemiddelde verblijfsduur in 2009 was 6,7 dagen. Ten opzichte van 2008 is dat een daling met 2 procent. Tien jaar geleden, in 1999, bleef een patiënt gemiddeld nog bijna 8 dagen in het ziekenhuis.

Directeur Roger Luyten en hoofdgeneesheer Griet Vander Velpen. “We hadden vijf jaar geleden al voorspeld dat het ziekenhuis binnen de kortste keren te klein zou zijn. Maar we kregen geen extra bedden. Ook nu zullen we moeten wachten op groen licht. En als we toestemming krijgen voor uitbreiding, zullen we het daar voor de komende 20 jaar ook bij moeten houden. Je kan niet telkens opnieuw geld vragen.” Het dagziekenhuis moet de werking van het ziekenhuis efficiënter maken. “We gaan patiënten die gehospitaliseerd worden meteen afsplitsen van wie wel nog dezelfde dag naar huis kan.

Henri en François, met hun geschenk.

Het nieuwe dagcentrum sluit aan op het operatiekwartier.

Die laatste groep komt terecht in een apart dagziekenhuis. Het systeem dat we daarvoor toepassen, lijkt op dat van een zwembad”, zegt hoofdgeneesheer Griet Vander Velpen. “Mensen komen binnen, kleden zich om en stoppen hun spullen in een kastje. Dan trekken ze naar de operatiezaal of naar hun dokter. Ze hoeven – in 90 procent van de gevallen – ook geen bed meer, dus hoeven ze ook niet al van ’s morgens hier te zijn. Ze zullen ook op die ene dag minder tijd in het ziekenhuis doorbrengen. Ook de chirurgen zullen hun werk op een andere manier indelen. Alles zal

efficiënter verlopen. Het dagziekenhuis krijgt ook een aparte toegang en een eigen verbinding met het operatiekwartier. ”

12 miljoen euro Op dit moment is er ook al een daghospitaal. “We hebben nu 30 plaatsen, maar volgens onze berekeningen hebben we er 72 nodig”, zegt Roger Luyten. “We willen niet te inhalig zijn en ons beperken tot 60.” Gaan ze hun uitbreiding ook krijgen? “We gaan dit jaar ons aanvullend zorgstrategisch plan

indienen en het bouwen Het dagzie parking voo rest: van ke zal dit allem bleek dat w hadden, m voor het zie 12 miljoen we uit. Die gestegen: v 21.000 vori

op beZoek

In beD

“Duvel voor onze fietsvriend Jean”

“een nieuw

In de inkomhal ontmoeten wij Henri Sleurs (66) en François Kwanten (67) met een plastic koffertje in de hand, op weg naar vleugel B. “Wij komen onze fietsmaat Jean bezoeken. Hij is vorige week geopereerd. Het was een ernstige ingreep en wij gaan hem nu voor de eerste keer bezoeken.” Het duo wil daar een dagelijks ritueel van maken. “Hij moet minstens nog twee weken hier blijven is ons gezegd.” In het plastic koffertje zit in een geschenkverpakking met twee flessen Duvel. “Niet voor direct nu, hij krijgt nog astronautenvoeding. Wij lusten nogal eens een Duvel. Er is ons bij de aankoop bij verteld dat hij minstens 6 jaar goed blijft. Maar waarschijnlijk haalt de inhoud dat nooit.”

Jan Rommes (92) ziekenhuis: zijn p Op de tweede ve heuse spraakwat Emmers (77) uit Jan zijn eerste p van Neerpelt, w me verzekerd da ben ik er 100.” “ vriendelijk,” zo g grond. Ik had hi weet nog dat er p sociale woningen het ziekenhuis. F

Jan Rommes (92).

BURG

MBURG - MAANdAG 20 sEpTEMBER 2010

n 2011

n we hopen in de loop van 2011 met n te starten.” ekenhuis komt op de plaats van de or de nierdialyse en is even hoog als de elder tot derde verdieping..” Hoeveel maal kosten? “Uit een eerste raming we hier 22 miljoen euro voor nodig maar intussen hebben we dat bedrag ekenhuis kunnen terugschroeven tot euro. Ook de spoedafdeling breiden e dienst is de laatste jaren ook fors van 17.000 aanmeldingen in 2006 tot ig jaar.”

iN dE aFdELiNG

Pijncentrum wil taboe over pijn wegnemen In het pijncentrum behandelen ze zowel acute als chronische pijn. “Voor chronische pijn gebruiken we sinds februari ook stroom”, zegt anesthesist Veerle Dirckx. “Die behandeling met radiofrequente stroom is geschikt voor onder meer lage rugpijn of hoofdpijn. De pijn blijft dan 6 à 9 maanden weg.” “Ons volgende werkpunt is de acute pijn. Daarvoor zijn we een protocol aan het uitwerken, zodat iedereen in het ziekenhuis bij dezelfde pijn dezelfde procedures volgt. We willen in elk geval ook het taboe over pijn wegnemen. Patiënten schamen zich dikwijls om te zeggen dat ze pijn hebben. Ze vertellen dat vaak wel tegen de verpleegkundige, maar als de dokter iets vraagt, is ineens alles goed.” Pijn helpt een dokter ook om een diagnose te stellen. “Mensen klagen soms dat ze niet meteen een pijnstiller krijgen, maar we moeten eerst precies weten wat er aan de hand is. Buikpijn kan bijvoorbeeld wijzen op een ontsteking van de blinde darm, maar ook op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.” Het pijncentrum kan ook niet iedereen helpen. “Helaas zullen er mensen zijn die altijd pijn zullen blijven hebben”, zegt Veerle Dirckx.

Diëtisten Marida Housen, Ils Deckx, Ingrid Vanbriel, Sarah Timmers en Vivianne Bijnens.

“Goed eten is snel herstellen” De ene patiënt mag geen gluten, de andere geen melkproducten en nummer drie heeft geen goesting om te eten. Hoe krijg je dat allemaal uitgelegd aan de kok? Daar zorgen diëtisten voor én handcomputers. Met vijf zijn ze, de dames die er op letten dat wat je eet ook bij je past. Marida Housen, Ils Deckx, Ingrid Vanbriel, Sarah Timmers en Vivianne Bijnens. Voor de warme maaltijden is de keuze in de ziekenhuiskeuken nochtans beperkt. “Als je geen biefstuk kan eten, dan is er kip of vis, maar veel verder kunnen we meestal niet gaan”, leggen ze uit. “Want alles wordt hier ter plaatse vers gekookt.” Maar als de patiënt écht niks van het menu kan eten, grijpen de dames wel in. “Dan vragen we aan de patiënt

Waar de dames de laatste jaren zeer veel mee geconfronteerd worden, zijn diabetespatiënten. “We zien veel oudersdomsdiabetes bij veertigers. We hebben dit jaar ook zeer veel zwangerschapsdiabetes genoteerd.

Wij WERkEN hiER

we pacemaker”

) uit Overpelt ligt voor korte tijd in het pacemaker moet worden vervangen. erdieping van de B-vleugel is hij een terval en dat mag kamergenoot Harry Hamont ondervinden. In 2002 kreeg pacemaker. “Toen nog in de kliniek wel door dezelfde dokter en die heeft at ik er nu weer 8 jaar tegen kan. Dan “Het eten is hier goed, het personeel getuigt hij. “Feitelijk lig ik hier op mijne ier ooit een plantage als tuinder. Ik plannen waren om te onteigenen voor n. Dat ging niet door. Achteraf kwam Fijn dat het hier nu ligt.”

waar die wel zin in heeft en gaan we vervolgens met de kok onderhandelen. Want goed eten is ook snel herstellen. Haring, bruin bier, zoutkoekjes, dat zijn de dingen die ze vaak wel willen eten. Uwen haring heeft er ons bovenop geholpen horen we achteraf vaak.”

“We eten hier ‘s middags samen”

Doktersechtpaar Cathy Kuppens en Geert Leirs.

‘s Middags spreken cardioloog Cathy Kuppens (41) en orthopedisch chirurg Geert Leirs (40) af om samen te eten in het restaurant van het ziekenhuis. Ze zijn namelijk een koppel, al sinds de unief. “Collega’s moeten wel eens lachen met onze tête-à-tête, maar wij vinden dat gezellig.” Beroepshalve komen ze elkaar in het ziekenhuis bijna nooit tegen. “Tenzij iemand die Geert opereert ook iets aan zijn hart heeft, maar ook in dat geval, werken we niet vaak samen. In het ziekenhuis zijn er namelijk vijf cardiologen.” Twee dokters in één huishouden betekent ook veel wachtdiensten. “Als we alle twee van dienst zijn, schakelen we een buurmeisje in, dat ook stand-by is. Ze komt alleen babysitten als wij worden opgeroepen.”

Dat komt ook door de intensieve screening. Maar mensen eten gewoon te rijkelijk en bewegen te weinig. Nu, calorieën tellen hebben we jaren gedaan. Maar dat hoeft gelukkig niet meer. De nadruk ligt op gezond eten: 300 gram groenten per dag, 2 à 3 stukken fruit en niet te veel vlees. Die groenten kunnen ook best vers zijn. Als je maar een keer in de week winkelt, kun je je best behelpen met je diepvries. Want als die groenten een week in je koelkast liggen, zitten er ook minder vitaminen in.” Krijgen ze in het ziekenhuis die 300 gram groenten en 3 stukken fruit per dag ook voor elkaar? “Wel, je kan hier elke dag verse groentensoep krijgen. En ook bij de broodmaaltijden serveren ze vaak slaatjes.” CC

COLOFON

TEKSTEN: LILIANA CASAGRANDE PAUL THEEUWEN FOTO’S: ToNy vAN GALEN RAyMoND LEMMENS COORDINATIE: ANN SCHooFS

MORGEN vRoEDvRoUWEN bEvALLEN IN EIGEN zIEkENHUIS

LIMB

HET BELANG VAN LIM

Met 15 personeelsleden vormen ergother therapie en logopedie één dienst ‘fysio en Hoofdkinesist Paul Buedts heeft - in same de dokters - de leiding in alles wat met re

DeeL 2

eVen LAchen - En meneer, vroeger ziek geweest? - Alleen suikerziekte. - En is uw suiker goed geregeld? - Eh? - Of dat uw suiker goed geregeld is? - De patiënt (83 jaar) kijkt hulpeloos naar zijn dochter omdat hij me niet begrijpt. - De dochter vertaalt : ‘Uwe sokker - of dat ‘em goe stoat’. - Oh ja, altijd 115.

VAndAAg Op heT bOrd Ontbijt Boterhammen met smeerpaté MiDDAG Preisoep Chipolata met Spaanse saus, peterselieaardappelen en boontjes Frangipane AVOnD Brood met Franse kaas Vanillepudding

cIjFer VAn de dAg

1005

Het aantal bevallingen blijft stijgen. Vijf jaar geleden zijn ze b egonnen op 853, vorig jaar waren er dat al 1005 en alles wijst erop dat dit record ook dit jaar wordt gebroken. Deze week zijn ze zelfs moeten uitwijken naar het dagziekenhuis om toch maar alle moeders op te vangen. “De reden? Een nieuw ziekenhuis slaat natuurlijk aan”, zegt hoofdvroedvrouw Lien Hermans.

Zevne ercan (31) uit Hechtel.

In de kIjker: FYSIO en reVAL

Vroedvrouwen bevallen bij co Vruchtbaar ziekenhuis, vruchtbare vroedvrouwen OVerpeLT

in het Mariaziekenhuis worden meer dan 1.000 kinderen per jaar geboren en de vroedvrouwen doen hun uiterste best om dit getal nog wat extra op te krikken. Op dit moment lopen er in de afdeling maar liefst zes prille mama’s rond. Ze zijn allemaal met de hulp van hun collega’s bevallen. Dorien Evens (mama van Sem), Nathalie Wouters (mama van Free), Evy Jansen (zwanger), Ils Verstappen (mama van Jelle), Esther Goolaerts (zwanger) en Hanne Leeuws (mama van Lucas) zijn alle zes als schoolverlaters gaan werken in het ziekenhuis. “We vervingen zwangere collega’s.” Ils is kinderverpleegkundige, de andere vijf zijn vroedvrouwen. Intussen zijn ze allemaal mama. Voor de foto hebben ze hun ukjes bij. “We hebben nochtans niet afgesproken om samen kinderen te krijgen”, zeggen ze. Maar ze hebben er wel alle zes voor gekozen om in het ziekenhuis te bevallen. Is het niet een beetje vreemd om zoiets intiems bij je collega’s te doen? “Nee”, vinden ze. “Je weet tenminste waar je terecht komt.” “Het enige waar je op moet letten, is dat je goed gewassen bent”, lacht Hanne. Free (zes maanden) staat intussen stevig op haar benen. “Ze staat graag recht”, zegt Nathalie. Leren ze van elkaar hoe ze met kinderen moeten omgaan? “Ach, we leren nog het meeste uit ervaring”, vindt Ils. Dorien: “Of uit de boekjes, maar toch niet alles. Elk kind is anders.” Evy voelt zich misselijk, ze is zwanger van haar derde. “Na deze ben ik klaar”, zegt ze. Kunnen ze nu ze zelf bevallen zijn, hun werk beter doen? “Ik doe nu toch zo weinig mogelijk inwendige onderzoeken, zeker bij de vrouwen die geen epidurale hebben”, zegt Hanne. “Vroeger deed ik er meteen een als ik dat nodig vond.” “Ik vraag aan mensen niet meer om hun persweeën te laten wegpuffen”, zegt Evy. “Ik weet nu ook hoe pijnlijke tepels aanvoelen.”

De afdeling vroedkunde: nathalie Wouters en Free, ils Verstappen en Jelle, Dorien esther Goolaerts (zwanger) en evy Jansen (zwanger). Werken ze allemaal voltijds? “Nee, bijna niemand. Zelfs zonder kinderen is het voltijds al zwaar, want we werken in wisselende diensten. De ene dag heb je de vroege, de andere de late en je werkt een weekend op twee. Met kinderen is het al helemaal moeilijk.” “Al heb je door dat ploegensysteem wel meer tijd voor je kind”, vindt Ils. “Je kan in de week al eens vrij nemen. Als er in de school overdag iets te doen is, kunnen wij daar wel naar toe.”

“De uren zijn misschie Esther. Vorig jaar zijn er meer d Betekent meer bevallin niet. We zijn blij dat w Werken er eigenlijk oo België zijn er maar enk

Op bezOek

In bed

Op kraambezoek bij vrouw en zoon

Kleuters mo

Fier als een pauw en met een stootkar volgeladen met suikerbonen, cava, bier en frisdrank komt Zevne Ercan (31) uit Hechtel op kraambezoek. Zijn vrouw Kirsten Croonen is er om 8.46 uur bevallen van een derde kindje. Zevne is in de wolken: “Het is ons derde kindje maar de eerste zoon. Wij gaan hem Kian heten.” Zevne: “Ik heb me laten vertellen dat het dit weekend in Overpelt een heuse babyboom was: dertien geboortes en de kamers van het daghospitaal waren nodig om iedereen plaats te geven. Een leuk verhaal om later aan mijn zoontje te vertellen.” Kian - 3,7 kg en 54 cm - en mama Kirsten stellen het prima. “En fijn dat dit nu in de krant komt. Het krantenknipsel met foto krijgt zeker een plaats in ons plakboek.”

Cindy Presutto l goedaardige hee Een gezwel werd w die naar Overpel de straat, deed h ziekenhuis en de terjuf van de ‘Flo keuze. “Een nieu verzorging. Je ben geen lachtertje, “ dochtertje Ella ( een paar dagen t nog een revalidat naar haar 24 kleu

Cindy Presutto (32) uit Opglabbeek.

BURG

MBURG - dINsdAG 21 sEpTEMBER 2010

LidaTie

liggen op het derde verdiep. van telkens acht personen van ergotherapie en logopedie ligische revalidatie worden en groep Drie en.” deling behan is ping verdie kelder he’ revalidatie op het Voor orthopedische- of neuro rapie, kinesi- de zieke mens heeft te maken. In de komen patiënten komen er oefeningen doen. De ‘fysisc pe alleen open voor patiënten (indien nodig) doorverwezen naar Bree en het n revalidatie’. de cardiale revalidatie. Buedts: “Hier princi in staat lt of Leuven. gelijkvloers daarentegen idatie&MS-Centrum in Overpelt. enspraak met terecht na een hart-ingreep in Genk, Hasse ten die in het ziekenhuis verblijven. De diensten Reval patiën na45 op recht n hebbe en lant ambu hier evalidatie van Ze revalideren

collega’s

PaLLiaTieVe aFdeLiNg

“Sterven hoort bij het leven” “We zien dat ouders hun kinderen steeds vaker afschermen van de dood”, zeggen Marijke Slenders en Angèle Gielen, verpleegkundigen op de palliatieve afdeling. “Terwijl dat net bij het leven hoort.”

n Evens en Sem, Hanne Leeuws en Lucas,

en niet ideaal, maar de job is dat wel”, vindt

dan 1.000 kinderen geboren in het ziekenhuis. ngen, meer vroedvrouwen? “Nee, zo werkt dat we een extra vroedvrouw hebben gekregen.” ook mannen op vroedkunde? “Nee. In heel kele vroedmannen.”

De palliatieve eenheid heeft een eigen woonkamer. De zieken kunnen er hun familie ontvangen in zetels. Mensen komen op het einde van hun leven in deze afdeling terecht en dan hebben ouders vaak de neiging om de kinderen hier weg te houden. “Kinderen vangen toch flarden van gesprekken op en geven daar dan hun eigen interpretatie aan. Dus kun je er beter met hen over praten.” Om kinderen en ouders wat te helpen, hebben ze allerlei boekjes over doodgaan en afscheidnemen. We raden de kinderen ook aan om een herinneringsdoos te maken. Daarin mogen ze iets stoppen wat ze ooit van opa of oma hebben gekregen.” Kinderen weghouden van doden, is een redelijk recent fenomeen. “Vroeger werden de doden gewoon thuis opgebaard. We willen de kinderen nu opnieuw leren dat een dode niet akelig is. Dat lukt vaak. Sommige kinderen vinden het bijvoorbeeld vanzelfsprekend om opa te helpen bij het scheren. Tieners zitten er soms dan maar wat bij met hun gameboy. Maar ze zijn er wel.” De verpleegkundigen van de dienst hebben ook een zelf een boekje in elkaar gestoken, waarin kinderen dingen over de stervende noteren of tekenen. “Jongeren tussen 16 en 18 jaar zijn moeilijker te bereiken. Maar we gaan nu ook naar scholen om daar over rouwen en verlies te praten. Op die leeftijd gaan jongeren trouwens naar vrienden voor opvang. Ik had mijn vriend niks te geven toen zijn vader stierf, zegt zo’n jongen dan. Wel, je hebt jezelf om te geven. Alleen er al zijn voor mensen in pijn, helpt.”

Iris Schevernels, Chris Kerkhofs, Lesly Broekhoven en Kelly Vandenberk houden zich bezig met Jelle en Trystan.

Egeltje gidst kinderen door het ziekenhuis De kippenpootjes volg je tot in het bos. In de boom zie je de gezichten van wie je straks een drankje geeft. Of een egeltje gidst je thuis al in een filmpje door het ziekenhuis. De afdeling pediatrie doet zoveel mogelijk om het de kinderen op alle afdelingen naar hun zin te maken. Kinderverpleegkundige Leen Vanspauwen heeft twee jaar gewerkt aan een filmpje waarin ze de kleintjes in vijf minuten wegwijs maakt in het ziekenhuis. “Mijn eindwerk voor mijn opleiding zorgmanagement”, legt ze uit. De hele kinderafdeling is al sinds de opening opgezet als een bos. De egel op de dvd wijst je nu de weg. “Die egel staat ook op andere documenten”, legt Leen uit. Voor ze aan haar filmpje begon, heeft de kinderverpleegkundige zo’n 100 interviews afgenomen van ouders over hun ervaringen in het ziekenhuis. “Daaruit bleek dat we heel wat konden verbeteren. Met de dvd proberen we de kinderen alvast beter te informeren. Ze kunnen zien wat er met hen in het ziekenhuis gebeurt.” De dvd is op de afdeling en in het operatiekwartier gefilmd, zodat de kinderen ook mensen en plaatsen herkennen. “Kinderen zien de bedden, de bomen, de verpleegkundigen. Dat helpt. We hebben na de dvd opnieuw 100

ouders ondervraagd en daaruit blijkt dat ze nu bijna geen opmerkingen meer hebben. Hun enige kritiek is dat ze niet bij hun kind mogen op het moment van verdoving. Maar in de toekomst zou dat wel mogelijk moeten zijn. We hebben daarvoor een extra verpleegkundige nodig die zich met de ouders bezig houdt.” Kindvriendelijkheid beperkt zich niet tot de afdeling pediatrie.. “Op het operatiekwartier zijn kinderen nu ook afgescheiden van de rest. Ze kunnen er kijken naar tekenfilms. Ouders kunnen er voor en na de operatie bij hun kinderen blijven“, zeggen kinderverpleegkundige Kelly Vandenberk en pedagogisch medewerkster Iris Schevernels. “Verder geven we ouders ook folders mee met uitleg over onderzoeken waarin we ons toespitsen op wat de kinderen zullen voelen, zien en horen als ze bijvoorbeeld onder de scanner moeten.” Ook de dienst nucleaire geneeskunde past zich aan aan de kleintjes. “Kinderen moesten vaak te lang wachten. Ze moesten ’s morgens vroeg uit bed en dan mochten ze tot aan het onderzoek niet eten. Nu moeten ze pas vlak voor hun onderzoek komen en krijgen ze voorrang. Het jongste kind mag eerst.”

ik werk hier

oeten nog wachten op juf

“Ik breng patiënt naar onderzoek”

ligt op kamer B208 en onderging een elkundige ingreep aan de schildklier. weggenomen. Iemand uit Opglabbeek lt komt? Cindy: “Julie, een meisje uit hier stage als dokter. Ze heeft me het specialist aanbevolen.” Voor de kleuoor en Tijn’-school bleek het een goede uw ziekenhuis. Vriendelijke en goede nt hier geen nummer.” De ingreep was “bevallen doet minder pijn.” Ze mist (3) en man Raf, maar hoopt binnen terug thuis te zijn. Dan wacht Cindy tie van vier tot ze weken voor ze terug uters kan.

De Neerpeltse Rita Kwanten (56) is logistiek assistente. “Ik breng patiënten naar hun dokter of naar een onderzoek. Natuurlijk babbel ik intussen met de mensen. Ze willen vaak weten hoe een onderzoek aanvoelt. Of het pijn zal doen. Dat soort dingen weet ik intussen wel. Ik help hen om door te bijten. De meeste schrik hebben ze van een bronchoscopie, dan gaan ze met een camera in je longen kijken. Ach, die schrik was niet nodig, vertellen ze me later, als ik hen weer oppik.” Rita werkte vroeger als poetsvrouw. “Ik ben indertijd beginnen werken voor vijf jaar. Omdat we aan het bouwen waren. Maar ik ben blijven werken. Voor deze job heb ik zes maanden loopbaanonderbreking genomen en een VDAB-opleiding gevolgd.”

Rita Kwanten (56) uit Neerpelt.

COLOFON TEKSTEN: LiLiaNa CasagraNde PauL TheeuweN FOTO’S: raymONd LemmeNs COORDINATIE: aNN sChOOFs

mOrgeN eeN dagje OP de sPOed

LIMB

HET BELANG VAN LIM

vandaaG Op het bOrd ONTBIJT Boterhammen met choco MIDDAG Kervelsoep Varkensreepjes babi pangang met Chinese groenten en rijst Chocoladepudding AVOND Brood met kippenham Yoghurt

ciJFer van de daG

446

In 2009 hebben in totaal 446 studenten hun stage gedaan in het Mariaziekenhuis. Op die manier helpt het ziekenhuis mee aan de vorming van studenten uit allerhande opleidingen: van verpleegkundigen en vroedvrouwen, over kinesisten tot artsen.

Op GipscOnsultatie “In het Mariaziekenhuis is de gipskamer gegroeid uit de spoed”, weet verpleegkundige Gilbert Peeters. Samen met dr. Van Leemput maakte hij gisteren de dienst uit. Een gewone werkdag wil zeggen tot 80 patiënten ontvangen. Daarvoor staan zeven gespecialiseerde orthopedisten klaar. Patiënten komen voor onderzoek, gipsverband verwijderen of aanbrengen. Dat laatste is het werk van een verpleegkundige, die meestal eerst een opleiding tot gipsmeester volgde. Vroeger was gips van kalk, nu is het synthetisch, behalve de open gips die men op de spoeg legt. Gips is er in alle kleuren (naar wens van de patiënt). Er is zelfs gips om te zwemmen, zoals Teun Faassen (foto rechts) van vier uit Achel nu ook weet.

spoeddienst vangt 60 mense haast en spoed is zelden goed Niks vaN de tv-stress à la E.R op de spoeddienst van het Mariaziekenhuis. In elke box ligt wel een patiënt, maar daar merk je op de gang niks van. Die is bijna helend rustig. “We bevoorraden de boxen langs een speciale dienstingang”, legt hoofdverpleegkundige Michel Hendrikx uit. “De dag is rustig gestart”, vertelt Michel Hendrikx. “Maar nu liggen hier al 8 patiënten. Op een gemiddelde dag zijn er dat 60, maar dat kan oplopen tot 100. Vooral in de vakanties, we hebben hier namelijk vakantieparken Erperheide en Vossemeren in de buurt. Die toeristen komen binnen met sportongevallen of gewoon met hun eigen medische problemen.” Mensen klagen vaak dat het woord ‘spoed’ de lading niet dekt, dat ze te lang moeten wachten. Is dat hier ook zo? “De zwaarste gevallen krijgen natuurlijk voorrang, de rest volgt een aangepast behandelingstraject. Haast en spoed is namelijk zelden goed. Een bloedonderzoek duurt minstens een uur. En we hebben wel een eigen zaal voor radiografie, maar als je met 20 bent, vraagt dat tijd. Het belangrijkste is dat je mensen informeert over waarom ze moeten wachten.” In het zenuwcentrum van de spoedafdeling hangt een groot bord met de naam van de patiënten. Bij elke naam staat een kleurcodering.

Marcel Kerkhofs met zijn echtgenote en zijn zus, uit eksel.

twee patienten uit Achel samen op de spoed: bas Vervaeren (29) en sanne Cramers (20). Rood betekent dat de spoedarts nog moet komen, geel dat hij/zij is geweest, blauw dat de specialist is verwittigd en groen dat de therapie kan starten.

Vaste klant Ali Said Husam is een van de twee spoedartsen met dienst. “Ik ben hier nu een jaar of vijf”, zegt Husam. Hij is van Syrische afkomst en heeft in Brussel gestudeerd. “Nu is het rustig, maar dat kan meteen veranderen. Het is best wel een stresserende afdeling, maar ik hou net van die onvoorspelbaarheid.”

Rino Dingenen (7) uit Lommel heeft net een verband rond zijn arm gekregen. “Ik ben met mijn bmxfiets gevallen in het skatepark van Lommel”, zegt Rino. “Eerst deed het niet veel pijn, maar nu wel.” Rino is een vaste klant van de spoed. “Het is al zijn vierde valpartij”, zegt zijn moeder. Voor de fiets was er al de trampoline, de schommel en de tribune waarvan Rino is afgedonderd. “Tja, hij haalt graag kunstjes uit”. Even verderop toont Sanne Cramers (20) uit Achel de zwachtel om haar vinger. “Ik sta bij Aerotrim aan de dopjesmachine. Ik wilde een

scheve dop vastschroeven en heb toen de machine op mijn vinger gekregen”, zegt ze. Ze haalt haar verband er even af. “Of mijn vinger nu gekneusd is of gebarsten, ik zal het straks pas weten.” Bas Vervaeren (29) uit Achel zit een gordijn verder. “Mijn arm is overbelast, denk ik. Vannacht had ik weer stekende pijn. Ik doe het onderhoud van machines in een betonbedrijf, maar ik moet ook al eens met de pikeur aan de slag. Misschien is het daarvan.” Ook Bas is al vaste klant op de spoed: een verbrijzelde knieschijf, een slijpschijf in zijn duim, een spaander

in zijn v les lang was na anderha moeten mocht i hoop ik Sven La even uit lijke epi bij hem voor d Maar ik een ond stond zi op te w op de sp

Op bezOek

in bed

Vreugde en verdriet in één auto

nog wat ge

Uit Eksel komen Louisa Moons (58) en echtgenoot Marcel Kerkhofs (61) aan de infobalie de weg naar de kraamafdeling vragen. Theresia (73), zus van Marcel, heeft met dezelfde auto de verplaatsing gemaakt. Louisa: “Mijn man en ik komen ons derde kleinkind bezoeken en de schoonzus gaat naar manlief toe, die herstelt van een hersentrombose.” Vreugde en verdriet als het ware in één auto? “Zo hebben wij het nog niet gezien, maar zo kan je het zeggen. De bloemen zijn voor onze tweede dochter Wendy. Ze is bevallen van een eerste kindje, zoontje Tiemen. We lopen ook nog binnen op de kamer bij schoonbroer Karel (74). Vier weken geleden kreeg hij een hersentrombose. Hij moet nu herstellen.

Een maand gele Wijchmaal (Peer energie lukte het h te belanden. Met de knie gehecht. twee weken later het ziekenhuis. A verloor, was vroeg Hasselt en zag da operatief verwijd langzaamaan he maar ik zal veel g niet. Ik leg me bij en hier krijg ik ee

Agnes bernaerts uit Wijchmaal.

BURG

MBURG - woENsdAG 22 sEpTEMBER 2010

en per dag op

vinger: hij is al voor van algs geweest. “Die knieschijf a een ongeval. Toen ben ik alve week in het ziekenhuis n blijven. De andere keren ik recht naar huis. Nu ook k.” Laenen (36) uit Beverlo rust t in een bed na een nachteilepsie-aanval. Zijn vrouw is m. “De aanval was al voorbij de ambulance aankwam. k moet nu toch wachten op derzoek”. In het ziekenhuis ijn schoonzus Eva Thys hem wachten. Ze werkt namelijk poed.

Rino Dingenen uit Lommel.

dE AFdELiNG ONThAAL “Onthaal is meer dan wat typen en wat lachen” “Wat typen en wat lachen, mensen denken vaak dat iemand die aan het onthaal zit, alleen dat moet kunnen”, zegt diensthoofd Ann Van Duffel. “Maar dat klopt niet.” “Je moet echt wel veel kunnen hoor. Je bent het eerste aanspreekpunt in het ziekenhuis en als het bij jou foutloopt, loopt het overal fout. Een foute registratie heeft dus enorme gevolgen. Je moet natuurlijk klantvriendelijk zijn. Mensen moeten ook wel echt het gevoel hebben dat je met hen bent begaan. Dat empathische moet je in je hebben. Dat is voor mij ook belangrijker dan een diploma.” Iedereen die voor het onthaal start, krijgt een peter en een meter. “Zelfs twee meters”, lacht Ann Van Duffel. “Zodat ze zo snel mogelijk ingewerkt zijn.”

Chris Gielen en Patricia Vanhelden. Voor de onthaaldienst werken uitsluitend dames. “We zijn met 25. Mannen zijn natuurlijk ook welkom, maar ze solliciteren niet vaak. De jobs zijn nooit voltijds, misschien speelt dat wel mee. We zijn open van 7 tot 21 uur en in dat werkrooster past een voltijds uurrooster niet. Dan zou ik elke dag een overlap hebben van een paar uur.”

dE kwALiTEiTSCOORdiNATOR

Juiste been markeren met stift

Sven Laenen uit Beverlo.

Maurice Claessens in de ziekenwagen.

Patiënten die binnenkomen in het ziekenhuis krijgen een polsbandje met hun naam, geboortedatum en streepjescode. En bij een operatie aan je been komt een verpleegkundige met stift markeren of dat nu links of rechts gebeurt. Allemaal om vergissingen uit te sluiten. “In een ziekenhuis komen honderden mensen per dag binnen. Honderden medewerkers voeren nog eens honderden handelingen uit”, zegt kwaliteitscoördinator Jos Bollen. “We zijn dus erg bezig met veiligheid. We werken met mensen, dus je kan nooit een vergissing uitsluiten. Geen enkel ziekenhuis kan dat.” Een van de systemen om alles veilig te laten verlopen is de identificatie van de patiënt. “We zijn ons systeem van polsbandjes aan het verfijnen. We zetten er nu ook een streepjescode op die ze binnenkort overal in het ziekenhuis kunnen lezen.” De patiënt kan ook helpen bij die veiligheid. “Patiënten kunnen er de verpleegkundigen bijvoorbeeld aan herinneren dat ze hun handen moeten wassen. De zorgverleners moeten daar misschien nog aan wennen, maar de patiënt kan zo zijn eigen veiligheid verhogen.” Of een patiënt kan zelf controleren dat zijn juiste been of arm onder het mes gaat, al is de kans dat hier een fout gebeurt, vrijwel onmogelijk. “Alles wat links en rechts betreft, controleren we meer dan eens. We markeren ook de plek op het lichaam met

Jos Bollen: “Een patiënt mag de verpleegkundige eraan herinneren dat die zijn handen moet wassen.” een stift en in het operatiekwartier halen we nog eens een checklist boven.”

Bacterie

Hoe houden ze de ziekenhuisbacterie zoveel mogelijk buiten? “Wie tot een risicogroep behoort - zoals mensen uit instellingen of ouderen - wordt vaker onderzocht op die bacterie. In geval van een besmetting verzorgen we hen ook in geïsoleerde kamers. Maar in dit ziekenhuis hebben we gelukkig niet zo’n groot probleem met die bacterie.”

ik wERk hiER

COLOFON

eduld hebben

“Auto’s ingeruild voor zorg”

eden viel Agnes Bernaerts (74) uit r) ‘s nachts van de trap. Met al haar haar om hulp te zoeken en op de spoed t 18 draadjes binnen en 15 buiten werd Agnes mocht naar huis, maar moest r met een bloeduitstorting terug naar Agnes, die haar man in het voorjaar ger sociaal verpleegkundige op Philips at het ernstig was. “De hematoom werd derd. De gapende beenwonde moet nu erstellen. Het gaat de goeie weg op, geduld moeten hebben. Kniezen helpt j de feiten neer. Thuis kan ik niets doen en optimale verzorging.”

Luc Van Lishout (37) is maandag gestart als nieuw hoofd van de technische dienst. “Ik werkte in de autosector, maar die doet het de laatste tijd niet goed. Nu heb ik het metaal dus ingeruild voor zorg. De omgeving is natuurlijk helemaal anders. Van een bedrijf waarin alles rond machines draait, zit ik nu in een propere omgeving waar het om mensen gaat.” Voor de medische apparatuur moet Luc niet zorgen. “Daar zijn externe bedrijven voor. Wel voor de rest. Televisietoestellen, telefoons, verlichting, alles eigenlijk.” Hoe is hij eigenlijk in het ziekenhuis terecht gekomen? “Gewoon door een advertentie in de krant. Ik was in mijn vorig bedrijf ook hoofd van de technische dienst.”

TEKSTEN: Liliana Casagrande Paul Theeuwen

Luc Van Lishout werkt sinds maandag in het Mariaziekenhuis.

FOTO’S: Raymond Lemmens COORDINATIE: Ann Schoofs

MORGEN

De bazinnen van de schoonmaak

LIMB

HET BELANG VAN LIM

binnenstebuiten OVERPELT - Het Mariaziekenhuis verhuisde exact vijf jaar geleden naar haar nieuwe stek in Overpelt. Dat jubileum is voor ons een goede reden om u een hele week lang een blik achter de schermen te geven van dit streekziekenhuis met 348 bedden en meer dan 1.000 medewerkers en artsen. DEEL4 even lachen Een echtgenote van een patiënt spreekt tijdens een raadpleging voor haar man de dokter aan: - “Dokter, mag ik eens wat vragen. Gij zijt doktoor, dus gij zult wel alles weten. Ik heb op mijnen arm drie rode bultjes. Kan dat een allergie zijn?” - “Ja mevrouw, dat zou kunnen. Maar ik denk dat dit insectenbeten zijn.” - “En ik denk een allergie.” - “Mevrouw, een allergie zou over heel uw lichaam voorkomen, en niet alleen maar drie bultjes geven op blootgestelde lichaamsdelen. Dus ik denk toch echt wel dat het geen allergie is. Ik denk eerder aan insectenbeten.” - “Allé, ge weet dus niet wat het is. ‘t Zal dan wel een allergie zijn....”

vandaag op het bord ONTBIJT Boterhammen met smeerkaas MIDDAG Tomatensoep met balletjes Biefstuk met champignonsaus, slamix en kroketten Sinaasappel AVOND Brood met gerookt vlees Yoghurt

cIJFer van de dag

40,07 De gemiddelde leeftijd van de ruim 1.000 medewerkers van het ziekenhuis is 40 jaar en een paar dagen. De leeftijdsgroep 46-55 jaar is het meest vertegenwoordigd. En nog opvallend: 50.54% (of iets meer dan de helft dus) werkt deeltijds.

de zIekenhUISkeUken

In de keuken van het Mariaziekenhuis z Hendrikx de scepter. Hij heeft vier jaar die recent eerste man. In de keuken zijn 14 ko bezig om dagelijks 500 dagschotels te pr werk begint om 6.30 uur. Om 11 uur is

“Geen juwelen, geen nag De leading ladies van de schoonmaakdienst Noem ze niet de Sien en Maria van het ziekenhuis, want dat horen ze niet graag. Maar Esmeralda Christiaens en Mia Lemmens maken er duidelijk een erezaak van dat in het ziekenhuis alles kraaknet is én dat het hele poetssysteem vlekkeloos verloopt. Ze zijn de bazinnen van 79 poetsvrouwen en één poetsman. Esmeralda was al diensthoofd in het ziekenhuis van Lommel, Mia in dat van Neerpelt. Ze hebben ook alle twee een respectabele staat van dienst. Esmeralda houdt zich al 38 jaar bezig met poetsen in ziekenhuizen, Mia 34 jaar. In die tijd hebben ze veel zien veranderen. Zware emmers en dikke dweilen hebben nu plaatsgemaakt voor ultralichte microvezeldoekjes, moppen en ergonomische karretjes. “Hier wordt niets meer kletsnat”, leggen ze uit. “We houden het bij klamvochtig. Als een microvezel te nat is, werkt die niet meer.” Bukken of wringen hoeft dus niet meer. “We spuiten wat water gemengd met een speciaal detergent op de doeken. Voor elke kamer nemen we een andere doek. En voor elke kamer andere handschoenen.”

In de kamers zelf gaan ze ook al met twee verschillende doeken aan de slag. “Roze voor het sanitair, blauwe voor het interieur.” Zomaar wat spuiten en vegen mag van Esmeralda en Mia niet. “Je moet die doek plat plooien. Met de verstuiver trek je dan streepjes op de doek en vervolgens kun je hem omplooien. Dan heb je een andere, propere kant waar je mee aan de slag kan.” De dames tronen me mee naar de schoonmaakhal. Een grote zaal met allerlei professionele detergenten in bussen en talloze karretjes. Die detergenten zijn gekoppeld aan de

waterleiding, zodat detergent en water samen in een bus vloeien. Over hoe je schoonmaakt, is hier duidelijk hard nagedacht. Ieder maakt zijn eigen kar klaar aan de hand van ingewikkelde schema’s. “We zijn zeer blij met ons poetssysteem, we hebben dat zelf mogen kiezen”, leggen de dames uit. En staan er nooit verkopers van andere schoonmaakmiddelen op vinkenslag om hen te verleiden tot iets nieuws? “Toch wel, maar we veranderen niet zomaar.” Ook in de inrichting van het ziekenhuis hebben ze hun zeg gehad. “We hebben de vloer mogen uittesten. Die vloer is

op bezoek “een flesje wijn voor Mon”

Een strikte timing - van zoveel minuten per kamer - hanteren Esmeralda en Mia niet. “Want je weet nooit wat je in een ziekenhuis tegenkomt en dan zou te weinig tijd als excuus kunnen gelden.” Poetsen ze thuis ook met klamvochtige doeken? “Nee, we plooien wel onze schoteldoek zoals hier. In het ziekenhuis poetsen is ook heel anders dan thuis. Mensen denken vaak dat iedereen kan poetsen. Dat zal wel, maar niet iedereen kan in een ziekenhuis

In bed nierstenen

Willy Vanbuel en zijn vrouw Annie komen vanuit Neerpelt op ziekenbezoek. Willy zit in het bestuur van de ‘Hartpatiënten Overpelt-Neerpelt’ en kent zijn weg binnen de kliniek. Maar dit keer is hij er om familiale redenen, hij komt op bezoek bij zijn schoonbroer Mon Verdonck (uit Lommel) die een week in observatie ligt in het Mariaziekenhuis. Een fles wijn hebben ze als cadeau meegebracht. Willy en Annie: “Een fles wijn is niet veel, maar het is de geste die telt. Met lege handen op ziekenbezoek gaan, dat kennen wij niet.”

Willy Vanbuel en zijn echtgenote Annie.

duur, maar goed. Er hoeft geen filmlaag meer over, dat bespaart ons tijd.”

Luc Geysen (52) uit neerpelt.

Luc werd gisteren les goed is verlop dit leest. Luc is ve maar zeker zo be Internationale W hij nog actief, on Luc: “De nierst van alles geprob geraken, maar h nog stents geplaa “Een pijnlijke in niercrisis. Elke d en veel plassen d huis. Hopelijk is

BURG

MBURG - doNdERdAG 23 sEpTEMBER 2010

het aan de keuken door.” Klantgericht koken in het ens en ’s avonds neemt die een dik uur uur in beslag, geven huis is wel anders dan in een vakantiepark. Na elke Morg 17 Cox te Brigit zet. aan g’ onerin ‘porti 15.30 uur.” De zieken zwaait Martijn en is de dienst ng en haar 35 na het middagmaal is dat van 13.15 tot n gedesinfecteerd. enst en werd er jaar keukendienst - is hoofd van die afdelimaaltijd op de dienst werkt in twee shifts (tussen 7 en 20 uur) met meestal maaltijdbereiding wordt de keuke de van ing verdel de voor in zich de boodschapoks en diëtisten dames staan eten brengen en deeltijdse werkneemsters en noemt of niet goed, wij d repareren. Het kamer. “Het is wel allemaal méér dan “Goe n. keuke en t patiën tussen per dag een afwas. ’s het eten klaar afruimen. Wij doen ook driemaal per

gellak” Diensthoofden Mia Lemmens en Esmeralda Christiaens (de twee dames in het midden) met collega’s Rita Ulenaers en Magda Vandervelden.

iN dE aFdELiNGEN CaRdiaLE REVaLidaTiE Gratis harttesten zaterdag Zaterdag houdt de afdeling cardiale revalidatie een ‘Dag van het hart’. “In de inkomhal van het ziekenhuis kun je tussen 13 en 17 uur je risicoprofiel laten bepalen”, zegt cardiologe Cathy Kuppens. “We meten je cholesterolwaarden, je vetpercentage en bloedsuikergehalte.” Hart- en vaatziekten zijn nog altijd de belangrijkste doodsoorzaak in België. “Risicofactoren zijn: cholesterol, roken, stress, bloeddruk, suiker en bierbuikjes. In die volgorde.” Voor rokers hebben ze nog een extraatje: ze kunnen bekijken hoe ze er over 10 jaar uitzien. “Dames roken vaak om te vermageren, maar ze denken niet aan het sterk verouderende effect dat roken heeft op de huid.”

ONCOLOGiE “Kankerpatiënt volgen we in groep op” poetsen. Kandidaat-poetsvrouwen moeten trouwens ook een stukje ijdelheid opgeven. Nagellak mag niet. Kunstnagels ook niet. “Want tussen de rand van je lak en je huid kruipt vuil. Bacteriën zetten er zich vast. Juwelen moeten ook uit.” Een patholoog komt binnen. Hij heeft iets geroken en vreest dat er in het lijkenhuisje een accidentje is gebeurd. De dames dralen niet, ze halen hun neus niet eens op, ze gaan meteen kijken. “Dat soort klussen, doen we meestal zelf.” (Maar er is niks aan de hand, zo blijkt.)

“In juni zijn we gestart met een oncologisch begeleidingsteam”, zegt verpleegkundige Ria Vyncke. “Iedereen die met een kankerpatiënt te maken krijgt, zit nu samen aan tafel: sociale dienst, psychologen, verpleegkundigen, diëtiste en arts. We volgen de patiënt nu in groep op. Ons team is eigenlijk de rode draad in het hele traject dat de patiënt volgt. Die komt zo altijd dezelfde mensen tegen, of die nu opgenomen wordt of niet.”

Kinderrondleidingen in ziekenhuis groot succes Twee keer per maand zijn er extra veel kinderen in het ziekenhuis. Dat komt door de zeer succesvolle rondleidingen voor kinderen van de laatste kleuterklas of het eerste studiejaar. “De scholen happen er massaal op in. Wij hebben een lange wachtlijst”, weet communicatieverantwoordelijke Ann Pauwels. De formule is meegekomen met de verhuis uit Lommel en blijft een groot succes. De kleuterklas van juf Reinhilde van Neerpelt-Boseind was pas aan de beurt. En de kinderen hebben heel wat opgestoken van de rondleiding die anderhalf uur duurt. Zowel voor de juf zelf als voor de 16 kleuters werd het een spannende kennismaking. Dat begon al met de uitrusting, want allemaal kregen ze een verplegers-

outfit aan. Eerst bezochten ze de kraamafdeling en dan de kinderafdeling. De pedagogische medewerkers Els en Kelly - “wij doen dit werk al 10 jaar en het verveelt nooit” - krijgen de kleuters snel op hun hand en vertellen boeiend. “ “Wij gaan de voetjes volgen. De gele leiden naar de verpleging, de groene naar de wachtzaal en de blauwe naar de speelkamer.” Bij de dokter mag Kaat voor ‘ziek kindje’ spelen en demonstreert Els dat een onderzoek heus geen pijn doet. “Alles gebeurt hier op kindermaat en wij werken rond de zintuigen.” Terug van de rondleiding kregen de kleuters nog een demonstratie ‘gipsen’, en mochten ze ook nog hun meegebrachte knuffel verzorgen. Een dokterstasje gevuld met verband en stethoscoop stond klaar. Juffrouw Reinhilde: “De rondleiding past bij ons perfect in het project ‘mijn lichaam’. In de school is een speelhoek ingericht als ziekenhuiskamer.”

ik wERk hiER Drie zussen delen samen eten uit

moeten eruit

n opgenomen met nierstenen, en als alpen is hij er vanaf op het moment dat u ertegenwoordiger voor een bouwfirma ekend als wedstrijdcommissaris bij de Wielerunie UCI. In de jongste Tour was ndanks zijn nierproblemen. tenen plagen mij al een tijdje. Er is beerd om er zonder ingreep van af te helaas.” Twee weken geleden werden atst om de urineleiders te verruimen. ngreep, maar toch niet zo erg als een dag moet ik drie liter water drinken, dus ook. Van slapen kwam niet veel in dat nu ook voorbij.”

De kleutertjes uit Neerpelt luisterden geboeid naar de uitleg in het Mariaziekenhuis.

Rosette, Veerle en Elly Stessens.

Elly (53) was de eerste van de Stessens-zussen die aan de slag ging in het ziekenhuis. “Ergens in 1975”, herinnert ze zich. Intussen werken Rosette (49) en Veerle (44) er ook. In het ziekenhuis van Lommel deelden ze alle drie altijd samen de maaltijden uit. Intussen doen ze nog hetzelfde werk, maar wel in andere uurroosters. “In de weekends werken we wel nog samen. We kunnen heel goed op elkaar inspelen.” Elly heeft op een bepaald moment haar carrière onderbroken om in Duitsland te gaan wonen. “Ma zei toen dat ik Elly’s plaats moest innemen”, lacht Rosette. Zo is dat ook gegaan. Maar intussen is Elly al lang weer terug. Maken ze soms ruzie? “Nee, nooit, thuis ook niet.”

COLOFON TEKSTEN: Liliana Casagrande Paul Theeuwen FOTO’S: Dick Demey Raymond Lemmens COORDINATIE: Ann Schoofs

MORGEN NOORD-LIMBURG WIL MEER OPVANG VOOR PSYCHIATRISCHE PATIENTEN

LIMB

HET BELANG VAN LIM

binnenstebuiten OVERPELT - Het Mariaziekenhuis verhuisde exact vijf jaar geleden naar haar nieuwe stek in Overpelt. Dat jubileum was voor ons een goede reden om u een hele week lang een blik achter de schermen te geven van dit streekziekenhuis met 348 bedden en meer dan 1.000 medewerkers en artsen.

“Vroeger steriliseerden we vooral schare tegenwoordig zijn dat vooral smalle, holl ten”, zegt Wendy Franssen van de sterilisa “Want chirurgen maken nu vooral klein

SLOT

eveN LAcheN NaaR HuiS Op de afdeling radiologie zegt de secretaresse tegen een patiënt die foto’s heeft laten maken, dat ze naar ‘Huys’ kan gaan. De patiënt doet dat ook: hij verlaat het ziekenhuis, en gaat naar huis. En dokter Huys maar wachten in het ziekenhuis.

vANdAAG op heT boRd ONTBiJT Boterhammen met platte kaas MiDDaG Groentensoep Pangasiusrolletjes met saffraansaus en spinaziepuree Rijstpudding aVOND Brood met smeerpaté Potje fruit

cIJFeR vAN de dAG

14.381 vorig jaar werden in het Mariaziekenhuis 14.381 opnames geteld (mensen die minstens 1 nacht verblijven). dat zijn er 1.000 meer dan in 2006. Nog opvallender is de stijging van het aantal dagbehandelingen: van ruim 11.000 in 2006 naar bijna 22.000 vorig jaar.

de STeRILISATIe-AFdeLING

“We willen psychiatrische o voor ouderen en kinderen” heeft geen Noord-Limburg ng voor langdurige opva tiënten psychiatrische pa De afdeling psychiatrie vangt elk jaar zo’n 600 mensen op met alle mogelijke problemen. “alcoholverslaving, depressies, relatiecrisissen, zelfmoordpogingen of psychoses”, zegt psychiater Jaak Geutjens. Maar eens die mensen doorstromen naar een psychiatrisch ziekenhuis, is er een probleem. Dan moeten ze naar Zuid-Limburg. in de afdeling psychiatrie kunnen patiënten allerlei therapieën volgen. Zoals koken. Ze willen niet klagen of zagen, maar ze willen het wel gezegd hebben: Noord-Limburg heeft meer psychiatrische bedden nodig. Die zitten nu bijna alle 1.000 in Zuid- en OostLimburg. Het gevolg van zusters en broeders die zich ooit in Sint-Truiden en Bilzen hebben gevestigd. Deze historisch scheefgegroeide situatie, is tot vandaag nog niet rechtgetrokken. “We hebben hier wel een afdeling met 30 bedden waar we mensen tijdelijk kunnen opvangen. Verder hebben we ook acht plaatsen voor dagbehande-

lingen”, zegt Geutjens. “Maar we zijn een ziekenhuis, mensen kunnen hier niet lang blijven, want dan kunnen we geen nieuwe mensen meer opvangen.” Gemiddeld blijft een patiënt 10 dagen in de psychiatrische afdeling, lang niet genoeg om weer naar huis te keren. Dus moeten ze daarna naar Sint-Truiden, Bilzen of Lanaken. Niet leuk voor de familie. “Voor specifieke problemen als bijvoorbeeld alcohol vinden mensen het niet erg om naar bijvoorbeeld Tienen te gaan. Maar oudere mensen die bijvoorbeeld ver-

ward zijn, hebben een groot probleem. We hebben hier zo’n koppel. Hij is 64, zij 58. Zijn humeur gaat op en af, niets interesseert hem nog. Een paar keer per jaar nemen we hem op in het ziekenhuis. Van daaruit wordt hij doorverwezen naar de ouderenafdeling van een psychiatrisch ziekenhuis in Sint-Truiden. Zijn vrouw heeft geen auto. Als ze haar man wil bezoeken moet ze 2,5 uur in de bus zitten. Enkele rit. Met een ouderenafdeling in de buurt, zou ze haar man elke dag zonder problemen kunnen bezoeken.

op bezoek

Harry heeft een fles zelfgemaakte porto bij.

We krijgen ook alsmaar meer ouderen in de psychiatrie. Het gevolg van de vergrijzing. Rusthuizen die niet weten wat ze moeten doen met een bejaarde die heel agressief wordt, sturen die ook naar ons. Die bejaarden blijven dan hier tot ze weer rustig zijn. Het aantal zelfmoorden bij ouderen ligt hoog, ook al wordt daar vaak niet over gepraat. Ouderen kunnen vaak niet tegen de aftakeling of ze voelen zich eenzaam en geraken zo depressief.” Moet zo’n afdeling voor ouderen dan in het ziekenhuis? “Toch in elk geval in

IN bed

Op bezoek om koers te regelen

een nieuw

Gepensioneerd politie-inspecteur Harry Schildermans uit Neerpelt komt Luc Geysen op kamer B205 bezoeken. “Ik las vanmorgen in Het Belang van Limburg dat hij hier ligt door zijn nierstenen. Ik wist dat Luc er al even mee zat. Maar dat het zo dringend was, neen. Zondag is het koers in Neerpelt (veldrit) en Luc zou die als commissaris van de internationale wielerunie in goede banen leiden.” Zelf zit Harry ook in dat college van commissarissen. “Hopen maar dat Luc snel uit de kliniek kan. Ik kom eens horen of hij zondag zijn job kan doen op de koers.” Als versterking heeft Harry voor Luc een fles zelfgemaakte porto meegebracht. Een eigen creatie met wijn en noten. Hoeveel graden alcohol? “Dat weet ik niet, maar dat hij hem lust wel.”

Jan Simons lig geleden geoper vanuit de zetel. huisdokter had Het werd altijd hevig. Ik ben b Leirs heeft dat met vier. “Dan en gaat de tijd dag of tien in h misschien nadi moet dat niet. te oefenen, en w natuur in.”

Jan simons (83) uit Kaulille

BURG

MBURG - VRIjdAG 24 sEpTEMBER 2010

iek zelfs maar en en tangen, mensen. Volgens de nieuwste technin. Dus zijn hun lens een ze steken daar le instrumen- één gaatje en n we zo hebbe jaar Vorig past. aange en ment instru g. fdelin atie-a en en reinig Die en. genom n hande onder ine gaatjes in 45.000 sets

opvang ” de buurt. Op de campus zou al goed zijn, maar je moet wel intens samenwerken met een ziekenhuis. Bejaarden hebben meestal meerdere ziektes. We zouden al blij zijn met een unit van 15 bedden voor bejaarden.” Ander probleem zijn tieners. “We krijgen soms tieners met zelfmoordplannen binnen via de spoed. Maar de helft van de tijd zit onze afdeling trouwens zo vol dat we ook die jongeren moeten doorverwijzen. Naar Genk bijvoorbeeld, maar ook daar is vaak niet meteen plaats. Zo’n groot gebouw en nergens een bed, klagen mensen dan. Maar we mogen psychiatrische patiënten niet zomaar opvangen in andere afdelingen.” Voor chronische psychiatrische patiënten die zichzelf wel kunnen beredderen, is er in Noord-Limburg wel opvang. “Die kunnen terecht bij Beschut Wonen. Dat aantal plaatsen is onlangs opgetrokken tot 49. Dus daar zijn we blij mee. Maar al de rest, is niet evenwichtig verdeeld. Van de 60 psychiaters in Limburg, zitten er ook maar vijf in het noorden.” De Truiense psychiatrische ziekenhuizen zijn nochtans hun best aan het doen om een aantal bedden te verplaatsen. 60 bedden - en bijhorend personeel - verhuizen naar HeusdenZolder. “We hebben gelukkig een sterk ambulant netwerk uitgebouwd samen met de huisartsen, revalidatiecentra (Reval Noord en Validag), en de centra voor geestelijke gezondheidzorg (CGG en DAGG), maar het zou toch mooi zijn als de psychiatrische ziekenhuizen ook met een aantal bedden naar ons zouden komen, dan zouden onze patiënten niet meer zo ver moeten rijden.”

ontsmetten we eerst in de vaatwasser. Daarna kijken we alles nog eens na en uiteindelijk stoppen we de samengestelde sets van instrumenten in de sterilisator.”

IN de AFdeLING Labo zoekt patholoog “Kun je in de krant zetten dat we op zoek zijn naar een nieuwe patholoog”, vraagt Lydie Jannis van het labo pathologie. “De onze gaat over een aantal jaren met pensioen en het is heel moeilijk om een nieuwe te vinden.” De patholoog is degene die bepaalt of bijvoorbeeld een kankergezwel goed of kwaadaardig is. Maar alvorens hij een stukje weefsel bestudeert, moeten zijn laboranten alles in dunne plaatjes gieten. “We krijgen hier onder meer stukjes huid, darm of borst binnen”, zegt Lydie Jannis. “In sterk water (formol). Wij steken die stukjes weefsel eerst in een bad met alcohol. Daarna gaat alles in een weefselbakje, waar we paraffine over gieten. Dat doen we, omdat je het weefsel in ultradunne plakjes moet kunnen snijden. Die plakken we op glaasjes en kleuren we ook nog, zodat onder de microscoop de textuur van het weefsel duidelijker wordt.” Waarom is het zo moeilijk om een patholoog te vinden? “We beginnen nu het gevolg van de invoering van de numerus clausus te voelen. In Leuven studeren er elk jaar maar een paar af”, zegt patholoog Lode Op De Beeck. “Als een patholoog al naar NoordLimburg wil komen, dan verliezen we die vaak nog aan Nederlandse ziekenhuizen. Ik heb een tijdje met een patholoog uit Antwerpen samengewerkt, maar die heeft uiteindelijk omwille van de afstand afgehaakt.”

Lydie Jannis.

Kinderpsychiater Lieve Swinnen: “Steeds meer kinderen hebben psychische problemen.”

“Ook crisisopvang voor kinderen is heel erg nodig”

“Als we crisisopvang zoeken voor een kind of een tiener, moeten we altijd eerst rondbellen”, zucht kinderpsychiater Lieve Swinnen. “In Noord-Limburg is er sowieso niets en in de andere kinderpsychiatrische diensten - Genk, Sint-Truiden, Munsterbilzen, Hasselt - is vaak geen plaats.” “Wat we dan doen? Ik heb een meisje van 17 jaar met zelfmoordneigingen al eens in de afdeling van het ziekenhuis laten opnemen. Ook al is dat geen omgeving voor zo’n meisje. Iedereen heeft erg zijn best gedaan, zowel de mensen hier als het meisje zelf. Ze deed ook mee met de groepsgesprekken, ook al zat ze met mensen uit een totaal andere leefwereld. Uiteindelijk leidde dit tot nog meer frustraties en onzekerheid. Ze is uiteindelijk op een kinderdienst terecht gekomen en nu gaat het prima met haar.” “Een jongen van 7 jaar heeft on-

langs drie maanden moeten wachten op observatie en langdurige opvang. Hij kon al maandenlang niet meer dan een paar uurtjes per week naar school omdat hij zeer snel woedend werd. En zo kan ik nog heel wat voorbeelden geven. We hebben in Noord-Limburg echt wel nood aan crisisopvang voor kinderen en tieners. Met zo’n zes à acht bedden zouden we al flink opschieten. Nu liggen die bedden allemaal in het zuiden. In het ziekenhuis van Genk hebben ze een afdeling kinderpsychiatrie, maar de wachtlijsten zijn lang. Hasselt heeft alleen dagopvang,

Ik weRk hIeR ALS vRIjwILLIGeR “Je moet je kunnen inleven”

we knie voor Jan

gt op kamer C269 en werd vier dagen reerd. Maar hij kan het verhaal al doen . “Het gaat om mijn linkerknie. Mijn d mij al vroeger willen laten opereren. d maar uitgesteld. Nu werd de pijn te blij dat de ingreep gebeurd is. Dokter goed gedaan.” Jan ligt op een kamer n is er altijd wat drukte om je heen d goed voorbij.” Hij denkt nog een het ziekenhuis te moeten blijven, met ien nog revalidatie in Bree. “Hopelijk Ik zal hier wel naar de kine gaan om wil dan zal rap mogelijk naar huis, de

De spullen afborstelen doen ze volledig ondergedompeld in water. “Want zo vermijd je spatten. We gebruiken voor alles handschoenen en spatbrillen, want we gaan ervan uit dat alles mogelijk besmet is.”

Yvonne Thijs en Simonne Wils.

Yvonne Thijs (69) en Simonne Wils (68) werken alle twee als vrijwilliger. Yvonne voor de palliatieve zorg, Simonne voor het onthaal en geriatrie. “Je moet je in mensen kunnen inleven”, zegt Yvonne. “Anders doe je dit niet. Ik kan nu aan die laatste periode van iemands leven, nog wat extra kwaliteit geven. Wat je hier leert, is dat iedereen gelijk is. We moeten allemaal gaan, maar het is goed dat je dat op een fijne manier kan doen.” Simonne begeleidt de mensen die worden opgenomen naar hun dienst. “Ik vang hen op aan het onthaal, breng hen naar hun kamer en stel hen op hun gemak. Ik kom dus overal, op alle diensten. Op de geriatrie werk ik ook als vrijwilliger. Daar lees ik de krant voor of ik draai krullen in het haar van de dames.”

wat ook niet volstaat voor wie zelfmoordneigingen heeft. De kinderen moeten dus naar SintTruiden of naar Bilzen. Het enige voordeel dat we in NoordLimburg hebben, is dat er voor de crisisraadpleging alvast geen wachtlijst is en dat de ambulante diensten goed samenwerken.” Waarom horen we die klachten over een tekort aan kinderpsychiatrie pas de laatste jaren? Waar konden die jongeren vroeger dan terecht? “Wel, feit is dat kinderen steeds meer psychische problemen hebben. Vroeger was dat 20 procent van de kinderen, nu is dat al 30 procent. We zien vooral meer gedragsproblemen en depressies. Komt omdat we van kinderen alsmaar meer vragen. Onze eisen zijn hoog. Of ouders zijn niet streng genoeg. Maar dat tij is aan het keren.” Psychiatrie is onze contreien nog lang geen luxe-dienst. “Ik zie nooit kinderen waarvan ik denk: wat komen die hier doen? Psychiaters zijn echt niet in de mode.”

CoLoFoN TEKSTEN LILIANA CASAGRANDE PAUL THEEUWEN FOTO’S RAymoND LEmmENS COORDINATIE ANN SCHoofS