LESPAKKET OVER HET OPENBAAR VERVOER
INHOUDSOPGAVE A: HANDLEIDING LEERKRACHT
1. Verkennen
Les 1: Les 2:
Auto, fiets of openbaar vervoer Het openbaar vervoerbedrijf
2. Plannen
Les 3: Les 4: 3. Doen Les 5:
Wegwijs met reistijden en reisroutes Wegwijs met de OV-chipkaart en samen reizen
Ga mee met het OV
B: BIJLAGEN VOOR LEERLINGEN (PRINT + USB-STICK) Les 1:
Werkblad 1 Zonekaart
Les 2:
Werkbladen 2a t/m 2e
Les 3: Les 4: Les 5:
Werkblad 3a en 3b Werkbladen 4a en 4b Werkblad 5
Lesmateriaal voor leerkrachten 1
INLEIDING Openbaar Vervoer: kinderen in de basisschoolleeftijd doen er weinig ervaring mee op. De toename van het autogebruik maakt van hen een ‘achterbank’generatie voor wie de auto centraal staat. Dit is jammer, want met name kinderen in de bovenbouw krijgen meer de behoefte om zich zelfstandig te verplaatsen, vooral in de vrije tijd. Naast de fiets is het openbaar vervoer een belangrijk hulpmiddel om zelfstandig te kunnen reizen. Kinderen op de basisschool kunnen nog veel leren over het gemak, comfort, veiligheid en de mogelijkheden van het openbaar vervoer. Scholen – en gemeenten – krijgen al wel meer aandacht voor verkeerseducatie, maar openbaar vervoer speelt hierin nog geen (noemenswaardige) rol. Dit OV-educatiepakket vult dit gat op. Het lespakket biedt een combinatie van theorie en praktijk en sluit aan bij een herkenbare omgeving (school en thuis) van de leerlingen. Het lespakket is bedoeld voor groep 7 en 8 van de basisschool.
OV4U maakt de kinderen wegwijs in het openbaar vervoer. Met de klas worden de mogelijkheden om naar een bepaalde bestemming te gaan uitgedacht en besproken. De reis wordt vervolgens gepland met het openbaar vervoer. Al doende leren de scholieren wat de voor- en nadelen zijn van openbaar vervoer, wat er allemaal bij komt kijken, hoe ze dienstregelingen en lijnennetkaarten moeten lezen, wat de kosten zijn van reis met het openbaar vervoer, et cetera. In de laatste lessen brengen zij het geleerde in praktijk. Dankzij de lessen kunnen de leerlingen een gedegen keuze maken tussen verschillende vervoerwijzen en kunnen ze zich zelfstandig verplaatsen met het openbaar vervoer. Het lespakket voor OV-educatie is opgebouwd rond drie reisthema’s: 1. Verkennen 2. Plannen 3. Doen
In het thema Verkennen staan de verschillende vervoerswijzen centraal waarover kinderen in hun omgeving beschikken. Bij het thema Plannen worden ze voor bereid op het reizen met het openbaar vervoer. Het thema Doen staat in het teken van de daadwerkelijke reis met het OV.
Het lespakket bestaat uit een losbladig geheel, zodat zoveel mogelijk maatwerk kan worden geboden. De handleiding voor de leerkracht bevat leerdoelen en verschillende ideeën voor het invullen van de lessen.
Lesmateriaal voor leerkrachten 3
A: HANDLEIDING
INLEIDING THEMA 1: VERKENNEN Het thema Verkennen bestaat uit twee lessen. Vragen die de leerlingen na deze twee lessen kunnen beantwoorden, zijn: 1. Wanneer is het handig het openbaar vervoer te gebruiken? 2. Welke mogelijkheden biedt het openbaar vervoer wel en welke niet? 3. Wat komt er allemaal kijken bij het openbaar vervoer? Hoe zit het in elkaar? 4. Wat moet ik weten om het openbaar vervoer te kunnen gebruiken?
De lessen hebben de volgende onderwerpen: Les 1: Auto, fiets of openbaar vervoer Les 2: Het openbaar vervoerbedrijf
Lesmateriaal voor leerkrachten 5
Les 1: Auto, fiets of openbaar vervoer Doel: Kinderen zijn in staat een afgewogen keuze te maken tussen de verschillende vervoerwijzen waarover zij beschikken in hun omgeving (thuis en/of school). Organisatie: I Lesopening II Leergesprek III Uitwerking gekozen reis in groepjes IV Klassikale terugkoppeling
Materiaal:
Werkblad 1 Plattegrond Haaglanden Lijnennetkaart Haaglanden
BESCHRIJVING LES 1 I Lesopening Aan de hand van een fictieve reis (bijvoorbeeld naar Scheveningen Strand, familie-park Drievliet in Den Haag of Naturalis te Leiden) wordt het onderwerp reismogelijkheden geïntroduceerd. De les kan als volgt beginnen: “Binnenkort gaan we met de klas naar Naturalis in Leiden. Ik weet alleen nog niet hoe we daarheen zullen gaan. Ik wil graag samen met jullie uitzoeken met welk vervoer we naar Leiden kunnen reizen en hoe lang we erover doen.” II Leergesprek In een leergesprek worden de verschillende mogelijkheden om de reis te maken besproken. Welke vervoerwijzen kennen de kinderen? Kunnen ze voorbeelden geven van een reis met de auto, lopend, fiets of openbaar vervoer? Waar kunnen ze zelf uit kiezen? Wanneer is het handig om met de auto te gaan, wanneer lopend, met de fiets en wanneer met het openbaar vervoer? Als kinderen wel eens met de trein hebben gereisd, hoe zijn ze dan naar het station gegaan? Vul aan met de mogelijkheden: met de bus of tram, met de fiets, te voet, (trein)taxi of OV-fiets. Uiteindelijk worden de voor- en nadelen van het openbaar vervoer verzameld en op het bord gezet.
III Uitwerking gekozen reis in groepjes Vervolgens werken de leerlingen in kleine groepjes de gekozen reis uit. Het is nu nog niet de bedoeling dat de reis echt wordt gepland (het plannen van de reis met exacte tijden vindt plaats in les 3). Het gaat om een verkenning van de route, de afstand en de geschatte duur van de reis. Ieder groepje werkt de reis uit voor zowel de fiets, de auto, als het openbaar vervoer. Sluit hierbij aan op de vervoermogelijkheden die ook echt in de omgeving beschikbaar zijn. In steden zijn vaak meerdere mogelijkheden om met het openbaar vervoer te reizen. Probeer verschillende uitkomsten te krijgen door bijvoorbeeld het ene groepje vooral op de trein te wijzen en het andere groepje op de mogelijkheden van de bus. Ieder groepje krijgt een werkblad met een aantal vragen.
IV Klassikale terugkoppeling Terugkoppeling van deze groepjes levert de ‘ideale’ reis op naar de bestemming (idealiter met het OV). V Opdracht voor les 2 Verzamel voor de volgende les folders, lijnennetkaart, artikelen uit een streekblad of een plaatje van internet die te maken hebben met het openbaar vervoer. Op de website van de vervoerder staan plattegronden en lijnennetkaarten om te downloaden en te printen.
Lesmateriaal voor leerkrachten 7
ACHTERGRONDINFORMATIE BIJ LES 1
Voordat je een reis maakt, moet je een aantal dingen weten: de afstand naar de plek waar je naar toe wilt en de mogelijkheden die je hebt om er naar toe te reizen. Dit noemen we de vervoermiddelen, zoals openbaar vervoer, auto en fiets. Het openbaar vervoer is een verzamelnaam van verschillende vormen van vervoer, waarbij je samen reist met anderen: bus, tram, metro, trein. Afhankelijk van de afstand en de beschikbaarheid van de vervoermiddelen maak je een keuze. Soms worden meerdere vervoermiddelen bij ĂŠĂŠn reis gebruikt, bijvoorbeeld op de fiets naar het station en verder met de trein. Het is de bedoeling dat de leerlingen inzicht krijgen in de voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden.
Wanneer gebruik je de fiets? De fiets is handig op de korte afstand, tot circa 5 kilometer, maar kan ook voor langere afstanden worden gebruikt. Vrijwel iedereen in Nederland heeft een fiets (geldt niet altijd voor allochtone kinderen). De fiets is een handig vervoermiddel en is goed voor het milieu en nog gezond ook. Bovendien is fietsen nauwelijks leeftijdgebonden en fietspaden zijn er genoeg in Nederland. Op een fiets leg je gemiddeld 10 tot 15 kilometer per uur af.
Wanneer gebruik je de auto? De auto is gemakkelijk op de langere afstand. Tenminste als je ouders een auto hebben. Het maakt je wel afhankelijk van anderen, meestal je ouders. Met de auto kun je vrijwel overal komen en je kunt meer bagage meenemen, bijvoorbeeld op vakantie. In de stad rijdt een auto gemiddeld 30 kilometer per uur en op een snelweg 100 kilometer per uur. Autorijden is minder goed voor het milieu en is vaak duur.
Lesmateriaal voor leerkrachten 8
Wanneer gebruik je het openbaar vervoer? Met het openbaar vervoer kun je al zelfstandig reizen vanaf een jaar of twaalf. Soms eerder als het bijvoorbeeld om een reis binnen de eigen omgeving gaat. Het openbaar vervoer heeft het voordeel van zelfstandigheid (niet afhankelijk van volwassenen met een auto), terwijl een grotere afstand kan worden afgelegd dan met de fiets. De trein is meer bedoeld voor de langere afstanden en haalt ook de hoogste snelheid van het openbaar vervoer (50 kilometer per uur bij een stoptrein en 100 kilometer per uur bij een intercity), tram en bus zijn langzamer (20 tot 30 kilometer per uur inclusief in- en uitstaptijd bij de halte). Andere vormen van openbaar vervoer zijn: metro, randstadrail en veerboot. Op veel stations staan ook OV-fietsen. De OV-fiets is handig wanneer je met het OV naar een station reist en je bestemming net te ver is om te lopen. De OV-fiets wordt veel gebruikt door zakelijke reizigers en dagjesmensen. Om een OV-fiets te kunnen huren, heb je een OV-fiets-abonnement nodig. Dat kan je online aanschaffen en koppelen aan je persoonlijke of anonieme OV-chipkaart.
Les 2: Het openbaar vervoerbedrijf Doel:
De leerlingen hebben inzicht in wat er allemaal bij komt kijken om een bus, tram of trein te laten rijden.
Organisatie:
I Lesopening II Taakverdeling III Uitwerking bedrijf in groepjes IV Klassikale terugkoppeling Extra Deskundige in de klas
Materiaal: Werkblad 2a t/m 2e Informatie OV-bedrijven Internet
BESCHRIJVING LES 2 I Lesopening De tweede les OV-educatie bestaat uit het verkennen van het openbaar vervoerbedrijf. Wat komt er allemaal bij kijken. Om een goed beeld te krijgen, is de klas vandaag het openbaar vervoerbedrijf. Wellicht is het leuk om bij de lesopening iets te vertellen over de historie van het openbaar vervoer (zie achtergrondinformatie). Samen bedenken de leerlingen wat voor bedrijf ze willen zijn: bus-, tram-, metro- of treinbedrijf. Vervolgens inventariseren zij wat er allemaal nodig is om een trein, bus, tram of metro te laten rijden. Denk dan aan personeel, herkenbare kleding, voertuigen, stations, loketten, haltes, perrons, informatie, vervoerbewijzen en dienstregeling. II Taakverdeling Nadat de leerlingen zich in het openbaar vervoerbedrijf hebben verdiept, kunnen de taken over verschillende groepjes worden verdeeld. Zo kan een groepje alles wat bij het voertuig hoort uitwerken of juist uitzoeken hoe de lijnennetkaart eruit moet komen te zien (zie achtergrondinformatie). De volgende groepsindeling is mogelijk: voertuigen, haltes/stations, vervoerbewijzen, lijnennetkaart, mensen.
III Uitwerking bedrijf in groepjes Ieder groepje werkt zijn eigen onderdeel uit op een groot vel, bijvoorbeeld A1-formaat. De vellen kunnen samen een muurkrant vormen op het prikbord. Aan de hand van een aantal vragen (werkblad 2) en met behulp van informatie uit folders van OV-bedrijven en van internet maken de leerlingen de muurkrant. Foto’s van de folders kunnen worden opgeplakt, leerlingen kunnen er tekeningen bij maken, bijvoorbeeld van een zelf bedacht vervoerbewijs of voertuig. Met de vragen van werkblad 2 kunnen zij er het een en ander bijschrijven.
IV Klassikale terugkoppeling Ieder groepje presenteert de eigen bijdrage aan de muurkrant voor de klas. Zo krijgen alle leerlingen inzicht in de verschillende onderdelen van het vervoerbedrijf. Extra Aanvullend op de tweede les kan een ‘deskundige’ in de klas worden uitgenodigd om een presentatie over zijn / haar vak te houden. Bijvoorbeeld een conducteur of chauffeur. Laat de kinderen het bezoek van een deskundige voorbereiden in groepjes. Welke vragen gaan ze stellen? Een oproep aan ouders en andere docenten zou een deskundige kunnen opleveren.
Lesmateriaal voor leerkrachten 9
VERKEN DE REISMOGELIJKHEDEN
WERKBLAD 1
Kruis aan met welke vervoermiddelen jullie de reis gaan verkennen: groep 1: met de fiets groep 2: met de auto groep 3: met het openbaar vervoer, nl. de tram, de bus, de trein (kies) groep 4: met het openbaar vervoer, nl. de tram, de bus, de trein (kies) groep 5: met het openbaar vervoer, nl. de tram, de bus, de trein (kies)
1) WELKE ROUTE NEMEN JULLIE? Bekijk de plattegrond of de lijnennetkaart. • Waar is het vertrekpunt? Teken een kruisje bij het vertrekpunt. • En waar gaan jullie naar toe? Teken een vlaggetje bij de plaats van bestemming. • Teken een rode streep van het vertrekpunt naar de plaats van bestemming. Dat is de route; die weg moet je gaan.
2) HOEVEEL KILOMETER REIZEN JULLIE? Bekijk de plattegrond of de lijnennetkaart. • Meet met een liniaal de route die je hebt getekend. • Begin met meten bij het vertrekpunt. Ga door met meten tot de plaats van bestemming. • Hoeveel centimeter is de route? Vul in: de route is … centimeter. • Kijk naar de schaalaanduiding van de plattegrond. Daar staat: 1 centimeter = … kilometer. • Bereken nu hoeveel kilometer de echte route is. Vul in: de route is ongeveer … kilometer.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Ga verder op de achterkant van deze pagina Lesmateriaal voor leerkrachten 10
Werkblad 10
20
WERKBLAD 1
VERKEN DE REISMOGELIJKHEDEN
3) HOE LANG (TIJD) REIZEN JULLIE? Hoe lang duurt de reis ongeveer? Dat kunnen jullie nu uitrekenen. Vul maar in: • Met de fiets rijd je ongeveer ...... kilometer per uur, de reis duurt ongeveer ..... minuten. • Met de auto rijd je ongeveer ...... kilometer per uur, de reis duurt ongeveer ...... minuten. Op de lijnennetkaart kun je zien langs hoeveel haltes de bus of de tram rijden. Schat eens in hoe lang de reis met tram, bus of trein gaat duren. • Met de tram of de bus rijd je ongeveer …. kilometer per uur. En …, bedenk hoeveel tijd je nodig hebt om naar de bushalte, de tramhalte of het station toe te gaan. Vul maar in: • Van school naar de halte lopen duurt ….. minuten. • Wachten op de bus, tram of trein duurt …. minuten. • De reis van het vertrekpunt naar de plaats van bestemming duurt …. minuten. • De hele reis duurt ongeveer …. minuten
4) HOE REIZEN JULLIE HET LIEFST? Vertel eens waarom!
Werkblad 1
Lesmateriaal voor leerkrachten 11
WERKBLAD 2A 2c HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF 2d
Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf? Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen
GROEP 1: VOERTUIGEN Jullie groepje gaat nadenken over de voertuigen van het vervoerbedrijf. Maak samen een mooie presentatie voor de muurkrant. Lees onderstaande opdrachten en noteer de antwoorden. Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1. Teken de buitenkant van de bus of tram. • Bedenk hoe die eruit moet zien. (Kleur, vorm, hoeveelheid wielen, enz.). Jullie mogen natuurlijk ook een plaatje opzoeken. • Waar stappen de mensen in en/of uit? Op hoeveel plaatsen kun je instappen? En uitstappen? Teken en schrijf dat bij je tekening. 2. Teken ook de binnenkant van de bus of tram. • Is er bagageruimte in de bus of tram? Hoeveel bagageruimte is er en waar? • Kun je met een kinderwagen of boodschappenwagentje instappen? Is er ook ruimte om die ergens neer te zetten? Zoek dit eens uit! • Schrijf het in een paar zinnen op. 3. Hoeveel mensen kunnen in de bus of tram zitten? Hoeveel mensen mogen er staan? Wie mogen er altijd zitten? Zoek dit eens uit! Schrijf er over in de muurkrant en maak er een tekening bij. 4. Mag je een ijsje eten of een zak patat in de bus of de tram? Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien. Veel succes ermee!
Lesmateriaal voor leerkrachten 12
Werkblad 2A
WERKBLAD 2B HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF
Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf? Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen
GROEP 2: HALTES/STATION Jullie groepje gaat op onderzoek uit. Ontdek hoe een halte eruit ziet. Lees onderstaande opdrachten en noteer de antwoorden. Maak daarna samen een mooie presentatie voor de muurkrant. Het verslag is bestemd voor iemand die nog nooit met het openbaar vervoer heeft gereisd. Jullie willen die persoon zo goed mogelijk helpen. Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1. Hoe ziet de halte er uit? • Waaraan herken je de halte? • Teken de halte of zoek er een plaatje van op. Je kunt er ook een foto van maken. Plak die er bij. • Kun je er ook met een kinderwagen of boodschappenkarretje makkelijk bij komen? • Kun je je fiets ook neerzetten bij de halte? • Kun je er ook zitten en blijf je droog als het regent? • Zou je je veilig voelen op deze halte als het donker is? • Kun je ook zien hoe lang je moet wachten? • Zie je ook waar de bus heen gaat?
2. Waar zouden jullie een halte neerzetten? • Denk aan plekken waar veel mensen vandaan komen en naar toe gaan, zoals de sporthal, bioscoop, enz. Schrijf zoveel mogelijk voorbeelden uit de buurt op. • Is de omgeving ook ’s avonds veilig? Is er verlichting? • Is de plek van de halte verkeersveilig? Staat de halte bijvoorbeeld op de weg of op de stoep? Kun je veilig oversteken naar de halte? Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien. Veel succes ermee! Werkblad 2B
Werkblad 13
5
N Kennemer Gasthuis
Santpoort Santpoort Zuid
Spaarndam Bloemendaal
Bloemendaal
Overveen Overveen Haarlem
H
ZwanenburgHalfweg
Haarlem Spaarnwoude
Zwanenburg
Centrum Zandvoort
Haarlem
Zandvoort
WERKBLAD 2C
Kennemer Gasthuis
Aerdenhout
Bentveld
Schalkwijk
HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF
HeemstedeAerdenhout
Heemstede Vijfhuizen
Haarlemmermeerpolder
5623 Spaarne Ziekenhuis
Bennebroek
Vogelenzang
5524
S
Hoofddorp
5536
De Zilk
Hillegom
De Zilk
Lu
Weeresteinstraat
5633
5566 5534
Olympiaweg
5733
Beinsdorp
De Hoek
Hillegom
5546 Arnoud
De Hoek
Nieuw-Vennep
187
5743
Winkelcentrum Getsewoud
Vreewijk
5643
Brink
5754
365 365
Zuiderdreef
5556
Noordwijkerhout
Rijsenhout
Nieuw-Vennep
5466
Brugrestaurant
5544
37 38 Vuurbaak
5446
30
| B2 1,23 d
ch oten laa n stele nr ing gs in ge l
lfs
Ka
nb ur
lle
Bu rg . Ko
Di ns
5411 5413
nw eg h
ye Le
Bu yte
De
Indische Buurt
57
169 182 183 250 269 365
400
444 Heenvliet
510
854
doorgaande lijnen
1
2
3
mhaven
Centrum West
3e Petroleu
Zoetermeer
Leyenburg
4
Geervliet
(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:
4
6
26
31 Hartelkanaal 35 36 37
21
23
421
44 4 38 6 38 5 90
aven PERNIS
69 Pernis
3 55
4 70
n Friso
have
rieth (begin/eind-)halte voor de aven volgende lijnen:
30
1
50
Hoogvliet 71 72
165 170 173
37 60 TUSSENWATER
32
33
51
55
61 5316 62
64
19 40
62 79 Poortugaal
69
174
B 36
38
53
54
126
21
C
51 64 67 Charloise Poort
(begin/eind-)halte voor de SLINGE volgende lijnen: Zuidwijk31 30
34
226
Deze kaart is een uitgave van Veolia. De kaart is met de meeste zorg samengesteld. Aan deze kaart kunnen geen Rhoon Poortugaal rechten worden ontleend. RHOON
32
33
1 5 94 1 3 8 9 5 1 96 3
5
17
18 50
23 51
Ridderhaven
30
246
Smitshoek
Nieuwland
Carnisselande 182
Paddewei
182
Spinozastraat
52
Carnisselande
182 25
Veiling ZHE
Dierenstein
CentrumNoord Barendrecht
17 183 184 Oranjewijk
Ridderkerk
DE AKKERS
Spui
5348
Ma
Rijsoord
Oud-Beijerland
Simonshaven
Zuidland
Stellendam
Zwijdrecht
Nieuw-Beijerland
2. Bedenk voor de ingetekende haltes een naam,
bijvoorbeeld van de straat of van het winkelcentrum, enz.
Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien. Veel succes ermee!
Werkblad 14
5356
Oud Alblas
Wijngaarden
Barendrecht
Heinenoord
Hekeling
as
Albl
31
5328
Heerjansdam
as
Oudenhoorn
Streefkerk
Alblasserdam
5334
Station Barendrecht
rd
Ruwaard van Putten ziekenhuis
187
De Bongerd
Molenvliet
Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1. Hoe maak je een lijnennetkaart? • Maak een lijstje met handige punten, zoals de sporthal, bioscoop, winkels, enz. • Bedenk een goede busroute langs de eerder bedachte plekken in je eigen wijk of stad. Kleur deze in op een plattegrond. • Je mag ook meer dan één route bedenken. • De bus rijdt altijd in twee richtingen. Teken bij de haltes een rondje en teken bij het begin- en eindpunt een kruis. • Hoe vaak moet de bus langs een halte komen? Bedenk samen een vertrektijdenlijst. Goedereede
290
5344 Dorpzicht
Portland
Portland
HEEMRAADLAAN
e
Lek 5364
Nieuw Lekkerland
Kinderdijk 5354
Buitenoord
ud
Korte Baanstraat
Schuwacht Centrum
Slikkerveer
Station Lombardijen
182
183
5318
O
Lekkerkerk
5333
Tiendweg Noord
Beverwaard
Rijswijk
(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:
36
Boezemweg
Krimpen a/d Lek 5324
79 Delta Psych. Centrum
5336
Krimpenerhout
o
SPIJKENISSE CENTRUM
11 Metro Centrum
29
No
ZALMPLAAT
Spijkenisse
A 24
Pendrecht
92
5322
97
IJsselmonde
Vreewijk
Ikazia Ziekenhuis Erasmus MC Daniël den Hoed
44 64 66 67 68 69 Maasstad Zuider 70 72 73 75 76 77 Zuidplein Lombardijen
143 144 145
HOOGVLIET
79 Meeuwenplaa
Hellevoetsluis 5276
5314 MAASHAVEN
Naaldwijk
182 184 187 246 290 Busstation
(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:
Stormpolder 96
Nieuwe Maas
POORTUGAAL
177 400
C•ARTOSTUDIO2015©
Abbenbroek
Rivium Schaardijk 95
RIJNHAVEN
aven
Maash
ZUIDPLEIN
Centrum
ven
Zuid
Rijnhaven
77 ss Rotterdam
2 Charlois
n
rixha
21 24 De Esch
E
Charlois
Schiedam
Joha
es Beat
(begin/eind-)halte voor5326 de volgende lijnen:
74
Prins
D
halte knooppunten
Charlois 70
Waalhaven
Heijplaat
Delft
StationPr. Marg
C
78 79 80 Hoogvliet Metro
bos / park, groot watervlak, kanaal
5266
eumh
Prins
5247
industrie, sportpark, begraafplaats
uw Nie
72 Sluisjesdijk 68 RDM Campus
halte knooppunten
Pernis
C
Petrol
Den Haag
186 187
bebouwing, binnenstad, toekomst. beb., bijz. gebouw
57 Westerhoofd
3 km
halte knooppunten Botlek
38 56
221
382 383 385 386
ziekenhuis, politiebureau, VVV-kantoor, camping
Nieuwenhoorn
21 haven
50
s aa eM
19 2
37
WILHELMINAPLEIN
Waterbus 7 Willemsplein
5343
a/d IJssel
96
CapelleWest ParkShuttle
5 19
20
45
KRALINGSE ZOOM
7 Feyenoord 66 Feijenoord 47 Noordereiland
3
45
6 31
43
en
44
380 381
5 30
hav
90
n
Eem
43
46
5257
kerk, kasteel, molen, watertoren
Rockanje
Het Scheur
0
5337 Centraal Station
(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:
ave
Havenziekenhuis
3 19 2 9 98 92 2
aven
neh
Euromast
535
Krimpen
CAPELSEBRUG BLAAK
Ber Loetbos
l
Blaak
LEUVEHAVEN
Delfshaven
54 De Gorzen
Hollandse IJs se
C
B
A
OOSTPLEIN
E
Berkenwoude
5332
Middelwatering
183
nniëh
Sei
haven
28
24
De Gorzen
C
EENDRACHTSPLEIN
Erasmus MC
COOLHAVEN
C
B
A
VIJFSLUIZEN
Schiedam
1e Petroleum
2
16
en
E
22
nshav
Vierpolders
5286 zone met zonenummer
4
18
Vlaardingen Oost
D
C
B
BEURS
DIJKZIGT
Middelland
B
VOORSCHOTERLAAN
Burg. Neetstraat
C
SLOTLAAN
A
C
B
A
Ouderkerk a/d IJssel
Oostgaarde
DE TERP
145
Leiden
Brita
meer
17
Oostwijk
Vlaardingen Centrum
1:65.000 56 Station Vlaardingen West
STADHUIS
A
5300
DELFSHAVEN
5342
CAPELLE CENTRUM
Kralingen
Nieuwe Westen
4 23 42 Marconiplein MARCONIPLEIN
GERDESIAWEG
a/d IJssel
IJsselland Ziekenhuis
SCHENKEL
5311
4 7 8 20 21 23 24 25 33 38 40 44 D
Rotterdam Centraal
40
8 Spangen
126
126
sel
5331
Capelle
Oosterflank PRINSENLAAN
Plas
143
Den Haag
6 9 15 Zwartewaal
Vettenoordse polder
E Blijdorp
Spangen
C
B
A
Oud Mathenesse
5319
C 126
Liesveldviaduct Centrum
Vlaardingen West
PARKWEG
Nieuwland TROELSTRALAAN
126
5329
Rotterdam CS
141
halte knooppuntenRozenburg
3
Tram- of buslijn HTM stadsvervoer Tram- of buslijn RET stadsvervoer
Westwijk
IJs
Schollevaar
A B
Kralingse
Rotterdam
CentrumNoord
BLIJDORP
Schiedam Centr. Schiedam Centrum
30 Schollevaar
Capelle Schollevaar Rotterdam Alexander
Prins Alexander
Rotterdam Noord
35 174 Station Noord
38 Crooswijk
Abtsweg
B
36 126 226
SCHIEDAM CENTRUM
Vlaardinger Ambacht
36
5339
38 51 53 54 A
36
Vlietland Ziekenhuis Schiedam Nieuwland
36
226
126 226
Maassluis
(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:
spoorlijn met station(snaam) metrolijn RET met halte
veerpont
36
Station
226
Vlaardingen
126 226
Maassluis
Centraal Station
halte in dienstregeling halte voor zonegrens halte op zonegrens
Overschie
se
Krimpenerwaard
Nieuwerkerk a/d IJssel
OOSTERFLANK
8 Kleiweg
40
32 Overschie
n
ALEXANDER
E St. Franciscus Gasthuis
De Lugt
Spaanse Polder
226
Viaduct
St. Laure
Tinte
5321
GRASKRUID
140
Brielse
eindhalte
2
E
A
Ommoord
MELANCHTHONWEG
5315 40
42 Bedrijvenpark Noord-West
121 Hof van Spaland 24 Holy
5347
bundel van meer dan drie lijnen (met halte en éénrichtingspijl)
5414
7466
3
ert Se
em
an
la
va
ster he
7e Petroleumhaven
Overstaphalte voor aansluitende bussen
36
Delft
A
Nieuwerkerk a/d IJssel
Zevenkamp
BINNENHOF
4 Molenlaan Bergse Dorpsstraat
33 Rotterdam Airport
Spaland
Kethel
5327 Holy
36
lla
Lageweg
Ringvaarthal/NS B
ROMEYNSHOF
Burg. F.H. van Kempensingel
174
buurtbus
BLAAK
HESSEPLAATS
Hillegersberg
174
21 51 53 121 Woudhoek 57 Holy-Noord Holy Noord 56
Maasland
5349
al
5267 RandstadRail
32 Overschie
Ho DE TOCHTEN
5310
Luchthaven Rotterdam
na
5362
B
174
Meijersplein 33
5447
ka
l
Gouderak Essendreef
KVT
Lickebaertshoeve
Commandeurskade
Stadsmolen
126 226 Einthovendreef
nd
streekvervoer buiten Haaglanden Brielle (met lijnnummer)
Busstation
Moordrecht
Nesselande
B
36
Stellingmolen
la
ol
l Jsse eI ch ds an
NESSELANDE
gh wa
len stein
Pa
4
Eindhalte
174
5320
RODENRIJS
170 173
NIEUW VERLAAT
33
Ca
reguliere lijn (met halte uit dienstregeling,lijnnr. en éénrichtingspijl)
174
5341
Bergschenhoek
Berkel en Rodenrijs
Boterdorpseweg
33
5277
22 Duinzigt
174
Bolwerk
Rodenrijs
25 Schiebroek
Station West Maassluis-West
Oostvoorne
5287
Westpolder
BERKEL WESTPOLDER
Berkel Westpolder
5325
De Zweth
Schiebroek
Dreeslaan
32
5460
173
Veld en Beemd
170 173
Oude Leede
69 Technopolis 40
Hofwijck
5441 5451
5357
’t Woudt
Technopolis
Delft Zuid 64 60
62
Delft
40
5e Petroleumhaven Willem
Kruiningen
Stolwijksluis Hoekeindsebrug
5449
Kwakelweg
Legenda
Geldig vanaf zo 13 december 2015
Gouda Goverwelle
173
Hoekeindseweg
174
173 484
MEIJERSPLEIN
Zoetermeer Javalaan
Ja
4
St. Petrus
484
37
Maasdijk
Chemie
Beneluxhaven
Stadhuis
Zoetermeer
aven
ssipih
170
PIJNACKER ZUID
174
37
Ruyven
Delfgauw
69
60 64 Tanthof 1
Bleiswijk
Noordpolder
E 484
174
Achtmanstraat 174
Gouda
Gouda
173
Zevenhuizen
484
484
5420 484
37
Korenmolenweg
173
Pijnacker
484 Delfgauweseplein 484
Emerald
55
TNO
5351
Groene Hart Ziekenhuis
H
B2 3 o
n steij
nd reef
se
Es
Elze
rzich t rp Do
n lle
36
33
Verkadestraat
Missi
Oostvoornse Meer
55
Delfgauw Nassauplein
69
Klapwijk
484
61 IKEA 37
TU
AMBACHTSLAND
Oo
Overstap op bus streekvervoer Transfer to busline to the region
173
Delftech
Tanthof Oost
62
Coenecoop
Goudse Poort
Wippolder
Stefanna 62
Tanthof West Abtswoudsepark
Schipluiden
Plass 5470
Sterrenlaan
Mammoet
55
64 Olof Palmestr. 60
TU-Aula
60
Haven Voorhof 40 Jan Campertlaan 174
Hodenpijl
Gemeentehuis
Reeuwijk-Brug
Station Centrum
Zuidplas
383
Veiling Bleiswijk
PIJNACKER CENTRUM
Zuidpoort
5426
64
62
Reeuwi
Reeuwijk-Brug
Kerkweg West Waddinxveen
5450
Zuidplas Centrum
173 177
382
E
.B O O GERDWE G
Bregio
HTM wenst je een prettige reis. Deze lijnennetkaart is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. HTM is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van eventuele onjuistheden of onvolledigheden.
LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA
Delft Station Delft
33
32
V. d. Slootsingel
Lierhand
De Lier
Centrum
5369
Waddinxveen
Moerkapelle
177 383
Zoetermeerselaan
382
74
74
Reeuwijk-Dorp
Staringlaan
Waddinxveen Noord
74
5330
33
G.J .V .D
Overstap op bus Transfer to busline
ven
Delft Tanthof
37
Voorhof
Hoofdstraat Kijckerweg
WKC De Vlieger 71
Lansinghage
5430
484
Westerkwartier
62
Reinier de Graaf Gasthuis Buitenhof 62
32
32
32
Jogchem van der Houtweg
Jullie groepje zoekt uit wat er nodig is voor de lijnennetkaart. De lijnennetkaart is een schema van de haltes en de route. Lees onderstaande opdrachten en noteer de antwoorden. B23
Abtswoudsepark | Bregio
1
61
33
32
5437
32 33
Van 52 Station 173 177 Galenstr. Zoetermeer ZoeterWerner von Siemensstraat Oost meer WKC Rokkeveen Zilverstraat Rokkeveen 170 Oost 71 72 72 Lansinghage
55
rout
4 Zoetermeer Javalaan
Hoornerhage
64 Camping
Nieuwe Plantage 61 51
v. Adrichemstraat
Hof van Delft
33
Manege
Noord AA
Leidsewallen Centrum-West Bregio/stadsdienst 4e Petroleumhaven
Dintelhaven
Zonegrens Zone crossing Treinstation Trainstation
Zoetermeer Centrum-West 5367
61
Hoefslagendreef
Den Hoorn
36
GroenteVeiling Westerlee
33
Driesprong E
Broekvelde
Oosterheem
165
177
Delftsewallen
d
e
B2 1,23
Pa te ar
Zw
| B2 3 ve sa nt Re plein inier iger szka de sb erge nw eg St uy
C.
rn oo
t
elha Hart
5421 5411 5377
OV knooppunt Public transport hub
3 wa
End of line with destination
Tramtunnel (halten ondergronds) Underground stops
Halte in één richting Stop in one direction
Mee
Beerkana al
Tram en halte zijn rolstoeltoegankelijk mhaven Tram and stop are 6e Petroleu wheelchair accessible
lftse
19
Eindpunt met bestemming Delft Noord
Voordijkshoorn
Woudselaan
37
’t Woudt
Naaldwijk
Kruisbroek
Heenweg
Heenweg
5448
484
GGZ Delfland
Kuyperwijk
37
60
51
R.K. Kerk Hof van Delftstraat My Home is My Castle 32
Groot Genoeg
’t Woudt
De Hoekstee
35
Mandelabrug Station NS
Rokkeveen West
15
60
Waterviolier
Indische Buurt
Wateringseweg
Paul Steenbergenlaan
R.K. Kerk
71 72
NOOTDORP
60 Nootdorp
484
Defensie
Wateringen
5439 FloraHolland
30 31 32 33 34
Nootdorp Centrum
60
Palenstein
71 72
Driemanspolder
Zijde
Oosterheem
V. Aalstln.
Dorp
Dorp
173
Viaduct Viaduct Afrikaweg Afrikaweg
381 382 383
Craeyenburg Zorgcomplex IPSE De Bruggen
Zoeterhage Palenstein
3
Driemanspolder
Meerzicht
Meerzicht 3
50 52 380
484
30 Laan van Ypenburg 50
LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA
Zoetermeer Centrum-West 3 4
5431
Zijdeweg
30 FloraHolland
36
Busstation Pijletuinen Pijle Tuinen
Zuidweg
Rotonde Houtkade E
Nootdorp
5421
Boskoop
Boskoop
Willem Dreeslaan
3
Stadhuis
De Bras
Westlands Museum
Nederhof 36
Voorweg Hoog
Driemanspolder
E
Halte voor twee tramlijnen Stop with two tramlines
Sadatweg
Oo
Te
n ne La
Le Ce idsc ntru he m nvee | Br n eg io
Gr
en Metro E (RET) rijdt via Nootdorp, Pijnacker, Berkel, Rodenrijs, Europahav METRO Rotterdam The Hague Airport, Blijdorp naar Rotterdam Slinge via Rotterdam CS en het centrum.
De
Van der Slootsingel
St La ation an va n NO I| Lo ’t
orbu rg Vo | Br eg io Yp en bu rg
n aa og ell
l
l
utto sin ge
ster sin ge lek
Sc
Tramlijn met halte Tramline with stop
Voorweg Laag
16 17 Wateringen
Kwintsheul
Nieuweweg
36 31
Opstal 31
Schelpweg
Hoek van Holland Haven
8e Petroleumhaven
Honselersdijk
34
31
Naaldwijkseweg 31 35
Hoek van Holland Haven
Nootdorp
5428
3 4 E
Ypenburg
484 Weidevogellaan
30
Ypenburg
’t Haantje
Parijsplein
Suydervelt
36
31
Leidschendam
Hoek van Holland Strand
ho Mar Ni tinus jhof fla an
Hovenpassage
Legenda
Bikolaan
Ku rh au s|
dh uisk ad Sc e he Be v. eld Slag en / aa n Ze
Ba
ut
nh of
Ko rte Vo orho
Bu ite
| Sp
B2 2,24 Wen ba ckech stra at
16 54
26
54
54
21
Yp en Ce bu ntru rg m
26
5421 5411
Nootdorp Nootdorp Centrum
15
Poeldijk
37
30
Oude Middenweg
50
51
5416
Steenvoorde 30
Bod
5471
380 381 380 381
Schweitzerlaan
165
4
5441 Seghwaert
Voorweg
165
Dijkmanschans
Leidsewallen
Seghwaert
400
165
3 4
70
WKC Noordhove 70
De Leyens
De Leyens LangeLand Ziekenhuis
Buytenwegh Westerpark 30
Benthuizen
Noordhove 3
Meerpolder
Snowworld
30
30
Laan van Wateringse Veld
35
35
5461 400
Zoetermeer
5411 Leidschenveen
30
52 Rijswijk Station
Schaapweg Strijpkade
5451
LeidschendamZuid
LEIDSCHENVEEN
30
52
Patentlaan
Plaspoel-
51 In de Bogaard
37
Hoge Veld
5170
165
50 Rijswijk polder
18 De Schilp
Carry v. Bruggenhof 9
21 25
Plein
Maasdijk Klaverveld
5387
Guntersteinweg
Paterswoldestraat
Vrederust
35
Leidschendam
Damlaan
LEIDSCHENDAM VOORBURG
FOREPARK
Station Ypenburg
52
Attractiepark Drievliet
Laan van ’s-Gravenmade
30
Gelderswoude
5442
Buytenwegh
51 37
Melis Stokelaan
Berestein
Vrederust
Vrederust
Dr. Weitjenslaan
's-Gravenzande Oosteinde
Forepark
5431 5441
Diepenbrockstraat
Re
B2 2
ui
Gr Ma ote rkt 5421 5416
l ersin ge kk Fo A.
Weid ev
Vo
Pa
lm
tent laa
erlaa
n
n
at tra
ga Bo
Treu bs
l
ard
St ation
lfrich sin ge
de
jsw ijk
He
In
5416 5400
5416 5400
Al Th berd ijm ingk stra n Ze at gg ele nlaa n Va
He
St ation
es
wi
Moe
jkp lei
n
rw ijk
54
St ation
Ho
bb em
efka
ap lei
de
n
n laa
lftse De
Ho B2 5|
Ypenburg
Delft Noord
Zwammerdam
HazerswoudeDorp
Dorp
45
45 46
380 381 382 383
Diakonessenhuis
Papelaan
Hoek van 5438 Leidschenveen | Bregio Holland Leidschenveen 5411 5431
19 Delftse Hout
Delft Station | Bregio/stadsdienst
5180
Weipoort
Zuidbuurt
Stompwijk
De Rietvink
45
Voorburg
Rijswijk
50
4
De Uithof
Veiling
Paul Captijnlaan
Burg. Kampschoërstraat Vlotlaan
46
VOORBURG ’T LOO
Voorburg
45
380 381 382 383
Moerwijk
Erasmusplein Moerwijk
Bouwlust
Zichtenburg
Lozerlaan
35
Raadhuiskwartier
LAAN VAN NOI
Van Heurnstraat 46
Binckhorst
51
50
Morgenstond 4
5429
Weigelia
Leidschendam/ Voorburg
Laan van ’s-Gravenmade
Plesmanlaan
421
Westerhonk
34
Zwartenhoek
34
Beatrixkwartier
5400
Den Haag HS
Haga Ziekenhuis
36
35
2
36
Westlandse Druif
31 35 36 37 Leyenburg 421 6
Leyenburg
31 421 Arnold Spoelplein
Duinstraat
Emmaplein
25
Schilderswijk
’t Lien
Leidsenhage
26 28 Voorburg Station
Houtwijk
Haegheflor 421
31
6 Leidschendam Noord Monster
Leidsenhage
LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA
50 51 Grote Markt 50
51
Zuiderpark
Stompwijk
Laakkwartier
Parnassia
De Tol
Leidschendam Leidsenhage MCH AntoniushoveTer Heijde
2 19
E
Voorburg
Broekpolder
Laan van Ypenburg
Prinsenhof
Krakeelpolderweg
stin je
n
at
Zw ijg erlaa
ordw al
No
MCH
B2 5|
Mon ster strase at Wes tein de
Re De
Nu ns
at
an
tra mos
Bijn sla
na Dy
An na
W manouwe stra rat Ca Ja tsst cob raat
Hoornbrug
’s-Gravenmade Vlietbrug
| Ri
al
B1 8|
B1 8,23 ,re gio
Weid ed reef Ad mira
stra at
bs co Ja Alet ta
Brasserskade Nieuwe Plantage
Delft
Aegonplein | B24
Station Mariahoeve METRO
De Heuvel
Mariahoeve
Essesteijn
Haagse Markt
Buitentuinen Loosduinen
31 Kraayenstein
5400 5413
Herenstraat | B23
Broekpolder
Handelskade
Verffabriek
Begraafplaats Ockenburgh
Dorestad
24
5413
Bezuidenhout
46
al na Ka
Wateringen
Hofzichtlaan | B24
Prinses Beatrixlaan
Generaal Spoorlaan | B23
Carel Reinierszkade E 3 4
Laan van NOI
Binnenhof
3 4
MCH Westeinde
Vruchtenbuurt 4
Margarethaland | B24
B. Ingenhoeslaan Mgr. Van Steelaan
Van Musschenbroekstraat
Broeksloot
5472 5457
400
45
GGZ Rivierduinen
46
e uw Go
5428 5416
Wateringen
n|
tra
de
ad ka
nr
Br ou gr we ac rs ht | B2 5
n
laa
en se
nh ov
Tie
n etlaa pe
Le
yw eg
Di eren se laa n
B2 ye 1, n
B2 6|
Jonckbloetplein Van Vredenburchweg
Eik ele nb urg
Pa rijs ple in
Do rp sk ad e
la
bu
23 ,2 Mon 6,re rg nick gio en da mpl ein
Zu idwo
de De
Dr ee f Be reste inl aa n Re va lid atiec en Wolw tru m ev ersg aa rde
De
gg straeloat B2 Le 3| yw B2 Lo eg 3| ev Ha es rd tein en laa br Re oe n mm ks tra erst at ein stra Ge ys at tere nw Er eg Zu as ide mus rpar plein k
Rijswijk
Lage Veld
16 17
Weteringplein
Lorentzplein
00
De Zijde
2 19
Leidschendam Leidsenhage
Den Haag Centraal
Bomenbuurt Bloemenbuurt 3
Loosduinen 3
Goudriaankade | B26
19 54
Centrum Haga Ziekenhuis
Vogelwijk
Rijswijkseplein/Station HS
Leeghwaterplein Oudemansstraat
54
43
Waldeck
Ockenburgh
METRO RET
Beatrixkwartier
5443
176
Alphen aan den Rijn
Beerendrecht Alphen a/d Rijn
Leidschendam Noord 6
MCH Antoniushove
Mariahoeve
Station Mariahoeve
22
5419 Bohemen 24 26
Kijkduin 23
Stuyvesantstraat | B23
E
Bierkade Rijswijkseplein
Centrum Hoge Zijde
Europalaan
Kerk en Zanen
GGZ Rivierduinen
44
5413 5411
GROEP 3: ROUTES
Paul Krugerplein
5419 5400
Le
Oosteinde
CS/Schedeldoekshaven
Rijswijkseplein
Zoeterwoude Dorp
De Bonte Paal
HazerswoudeRijndijk
Duivenvoorde
Zuidwerflaan
18 Clingendael 444 Louwman Clingendael 86 Museum 5 38 90 44
Benoordenhout
Statenkwartier Duindorp 12
Vlamenburg
12
5419 5428
Hoge Veld
B18,26
Hollands 11 Spoor
5423
Aarlanderveen 5973
Rijnhavenkade
Weidedreef
Potgieterlaan/ Gemeneweg
Kniplaan
46
Kerkehout
Duinzigt Ziekenhuis Bronovo
43
5400 5413
Vaillantlaan
5 Starrenburg
44
22 Duinzigt
Haagse Bos
Malieveld
Centraal Station
15 16
Karel Doormanlaan
43
186-187
5452
Nieuwkoopseweg
Rijnhaven
169
Zoeterwoude-Dorp
400
Ridderveld
Flat Meerzicht
Koudekerk aan den Rijn
5462
Heineken
176
176
Starrenburg
Herenhof
A. Schweitzerbrug
176 Zoeterwoude A4 P+R
Voorschoten
Bijdorp
45 46
5473
Het Oude Ambacht
Eisenhowerlaan
2 Oranjewijk
Zoeterwoude-269 Rijndijk
400
46 Vlietwijk
Bloemenwijk
Aardam
183
Ziekenhuis
2 169
269 186-187 269
Meerburg
Zilverfabriek Vlietwijk Nieuw Voordorpstraat
Nassauwijk Centrum
Voorschoten
Ter Aar
1 2 Alrijne
Leiderdorpse Brug
1
Leiden Lammenschans
45
Kruisweg
Duttendel
5410
Statenkwartier 17
B18,22,24,28,regio
Kalvermarkt-Stadhuis
5414
22 Oude Waalsdorperweg
Scheveningen Haven/Strand 11
Malieveld
Centrum B22,24
5424
Woubrugge
Van Fenemalaan Kerkweg
1 183
2
4
Brahmslaan
Adegeest
182
2
182
Tuinstadwijk
3
4
5433
Hoogmade 365
Leiderdorp
183
269
Centrum Korevaarstr.
Haagwegkwartier
3
Fortuinwijk
5
Boschgeest
Den Haag
Scheveningen
Dr. Kuyperstraat
Tramtunnel
Om en Bij
44
3
1
4 Zuid-West
6
De Kooi
6 1
5
5
3
365 56
Lage Mors
Boshuizen
1 2 3
5463
6 Leyhof 6
183
Gouwe
Steenwijklaan
Co
Th at orbe ck ela Ni eu an we La nd an am va laa n Ei n k en Du Ka inen mpe rfo eli es tra Va at lke nb os Fa laa hr n en he its tra at
n
tstra
Waln oo
B2 3|
ldep ad
rtw eg
5419 5400
0 540
Vrederust
Den Haag
Loosduinseweg
Riouwstraat
Javabrug
Gravenstraat
Elandstraat
Loosduinseweg
9 541
Zuiderpark
9
de
ille
m
reels
Ho
B2 3|
vo
Sa
De
Kr aa ye ns te Ka in pe la Mee laa an rebon erwe g du ofdsinse tra Bu at rg Ho em vy eest laa er n
Leyenburg
Kneuterdijk B22,24
Leiden
2
5
Laan Copes van Cattenburch
Mauritskade | B22,24
Elandstraat
Cartesiusstraat
6
Javastraat | B22,24
V. Speijkstraat V. Speijkstraat
43
De Kievit
1 9 21 23 Scheveningen Noorderstrand
5453 56
5444 365
Leiden Centraal
221
De Vink
44
Westbroekpark
Vredespaleis | B24
Waldeck Pyrmontkade
Lo os Ho
ntui ne
Bu ite
B2 6|
Ui th of
De
Be reste inl aa n Bo uw lus tla an De Ra de aa
Den Haag De Uithof
msv
4
Groot Hertoginnelaan
Weimarstraat
43
Papenveer
3 4 LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA
43 wijk LUMC
Hoge Mors
5444 1
De Vink
Leiden
444
Wildrust
Madurodam | B22
5410 5400
Weimarstraat
5410 5400
Laan van Meerdervoort
B21 | Copernicusplein
2 43
Haagse Schouw
43 385 386 Maaldrift
Weyermanstraat Deijleroord
Wagenaarweg
Scheveningse Bosjes
57
5863
Sluispad
Alrijne Ziekenhuis
Pesthuis-
Tienhuizen
43 44
RK Kerk
3 4
3 Merenwijk 4 Merenwijk
50
57
250 386 854
44
Nieuwe Duinweg | B21
Ary van der Spuyweg
37
5434
Wassenaar
90
444 44 90 43 444 v. Oldenbarneveltweg
Nieuwveen Langeraar
Braassemer meer
5464
56
50
Marelaan
Oud Rijnsburgerweg
37
Duinrell 44 444
Paardebrug
RK Kerk
Rijnsaterwoude
Rijpwetering
Oud-Ade
Oegstgeest 186-187
386
Universiteitsterrein
5435
Roelofarendsveen
50
Warmond
186 187 386 Haaswijk 57
Frederiksoord
510
38 5
Valkenburg
Scheveningen Noorderstrand
Stationsstraat
Plassen
5454 Baan
Haaswijklaan
5455 20
21
5445
9 1
5664
Kager
50
57 250 854 Noordeinde
37 38
90
Stevinstraat
250
21
Rijnsburg
Boslaan 37
90
Frankenslag | B21
Adriaan Goekooplaan
Gemeentemuseum/ Museon
5410 5400
Kraayenstein
Frederik Hendriklaan
B21 | Statenplein
5410 5400
2
St aten laa
Bo
W
| B2 6
| B2 6
g
lp lein
at
tra
an
Sp oe
es
tro op laa n Muu rb loe mwe
5419 5400
efbl ad rn laa in n Lo hm an plein Ap pe Zo lst nn raat eb loe mst raat Az ale ap lei n regeGoud ns entra at Fa hr en straheitat B2 1| Va bo lke sp nlei n
no ld
B21 | Groot Hertoginnelaan
lio
He
Pisu iss
Moz artla
Ar
Goudenregenplein
57
20
221
37
5436
World Forum
Prins Mauritslaan
Frankenslag
5410 5400
Den Haag Loosduinen
17
Van Boetzelaerlaan
5456
’t Heen 221
Sandtlaan
38 Molentuinweg
5654
Oude Wetering
854
37
38
1 22
B24 | Houtrust
Nieuwe Wetering
385
90
Katwijk
Circustheater | B22
Duinstraat
Doornstraat Statenkwartier
Leimuiden Kaag
164 Station Sassenheim Sassenheim
30
Rijnsoever
Raadhuis Duindoornlaan Drieplassenweg
38
Keizerstraat
Vuurbaakstraat
B22 | Duinstraat
5752 Burg. Bakhuizenlaan
Lisserweg
Buitenkaag
Nagelbrug
5465 90 385
90 Biltlaan
31
Strandweg
Bosjes van Poot
Ku
Abbenes
Sassenheim
Voorhout
31
Duindorp
B24 | Sportlaan
3
Scheveningen Haven-Strand
11
Haven
12
Tholensestraat
Doctor van Welylaan
Schoutenlaan
Voorhout
De Willem v.d. Bergh
30 31
Estec
37 Rijnmond 31
Scheveningen
Westduinpark
5653
365 365
Most stops of trams 2, 3, 4, 11 and 19 are wheelchair accessible
B22 | Markenseplein
We s t e i n d e r p l a s s e n
187
Boekerslootlaan
* De meeste halten langs de route van tram 2, 3, 4, 11 en 19 zijn rolstoeltoegankelijk
Kijkduin
5753
Anna Blamandreef
5554
Lijnbaanweg
Noordwijk
*
Noordzee
Groote poel
5555 v.d. Mortelstr. Bollenbad
30
Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf? Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 11, 12, 15, 16, 17, 19 Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen
Lisserbroek
Lisse
Vuurtorenplein
Werkblad 2C
Hendrik-Ido-Ambacht
Papendrecht
5365
WERKBLAD 2D
HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF
Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf? Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes
Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen
GROEP 4: MENSEN Bij het openbaar vervoerbedrijf werken heel veel mensen. Jullie groepje tekent en beschrijft de mensen van het vervoerbedrijf. Maak samen een mooie presentatie voor de muurkrant. Lees onderstaande opdrachten. Verdeel de opdrachten en noteer de antwoorden. Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1. Hoe herken je de mensen die werken bij het openbaar vervoerbedrijf? • Zoek of teken bijvoorbeeld de chauffeur van de bus en de conducteur van de tram, enz. Zijn ze herkenbaar aan hun uniform? Zijn er verschillen?
2. Bedenk zelf: • Wat heeft een conducteur allemaal bij zich en wat moet hij precies doen? • Wat moet je kunnen om chauffeur te zijn? • Wie werken er nog meer bij het bedrijf (denk aan aanleg rails en bovenleiding, onderhoud). Suggestie: INTERVIEW • Maak samen een afspraak met bijvoorbeeld een buschauffeur. • Interview deze persoon. • Bedenk van te voren goede vragen en schrijf die op. • Schrijf op wat je allemaal gehoord hebt. Maak er een mooi interview van voor de muurkrant. Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien. Veel succes ermee!
Werkblad 2D
Werkblad 15
WERKBLAD 2E
HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF
Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf? Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes
Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen
GROEP 5: VERVOERBEWIJZEN Jullie groepje zoekt uit welke soorten vervoerbewijzen er zijn. Er zijn verschillende verkrijgbaar zoals OV-chipkaart of een papieren kaart. Op de OV-chipkaart zet je geld (dan reis je op saldo) of een abonnement. Met een abonnement kun je vrij reizen of met korting reizen. Bijvoorbeeld een abonnement voor kinderen van 4 t/m 11 jaar of een abonnement waarmee je korting krijgt als je in de daluren reist. Lees onderstaande opdrachten en schrijf de antwoorden op. De antwoorden zijn bedoeld voor iemand die nog nooit met het OV heeft gereisd. Jullie willen die persoon zo goed mogelijk helpen.
1. Zoek-, teken- en schrijfopdrachten Zoek het antwoord op de volgende vragen: • Welke vervoerbewijzen zijn er? • Hoe en waar koop je een papieren kaartje? • Wat is een OV-chipkaart? En hoe werkt een OV-chipkaart? • Betalen alle mensen dezelfde prijs voor een reis of krijgen sommige mensen korting? Wie bijvoorbeeld? • Wat is het verschil tussen de spits- en daluren? • Wat doe je als je je OV-chipkaart verliest?
2. Ontwerp je eigen OV-chipkaart Bedenk een ontwerp voor verschillende OV-chipkaarten. • Voor mensen die vaak reizen, bijvoorbeeld een abonnement • Voor mensen die weinig reizen • Voor ouderen • Voor kinderen Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien. Werkblad 16
Werkblad 2E