Vakblad voor voor aannemers van plafonneer-, cement-, staff- en ornamentwerk, droge bepleistering, dekvloeren, voegwerk en gevelreiniging Uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel Afgiftekantoor Gent X
info
NaVAP wand • plafond • gevel • dekvloer
Informeer uw klanten:
Jorno Designs
Zorg en onderhoud verlengen levensduur ETICS
Handboek ETICS: Fabrikanten geven duurzame tips
JANUARI 2017 DRIEMAANDELIJKS LEDENBLAD
#46
ALLES-IN-ÉÉN PLEISTERSYSTEEM VOOR CELLENBETONBLOKKEN
+ + + +
Een uniek systeem voor het afwerken van een gevel uit cellenbetonblokken met een lage densiteit Verdeeld zich gemakkelijk Kan zowel machinaal als manueel verwerkt worden Beloond met het Ytong Approved label
KNAUF.BE/NL/MIXEMAIR-QR
Knauf België Rue du Parc Industriel, 1 B-4480 Engis
Tel: +32 (0)4 273 83 11 info@knauf.be www.knauf.be
INHOUD
08
16
ETICS en veiligheid
ETICS en onderhoud
Batibouw
Een aannemer die ETICS plaatst krijgt onvermijdelijk te maken met steigerbouw. Hier gelden enkele belangrijke aandachtspunten.
Een goed onderhoud verlengt de levensduur van ETICS. Informeer uw klanten dus over zorg- en onderhoudsmaatregelen die ze kunnen nemen.
De grootste bouwbeurs van het land vindt dit jaar plaats van 16 tot en met 26 februari. Ook dit jaar schuift de organisatie enkele thema’s naar voren.
Voorwoord
Handboek ETICS 12
ADVERTENTIEREGISTER
5
20
Door Stéphan Jamar
Fabrikanten geven tips in handboek
Prikbord
14
6
Onderhoud en zorg verlengen levensduur ETICS
Leden weten het beter!
ETICS en veiligheid
8
Capatect........................................................ 4 Knauf................................................ Cover + 2 Flex ............................................................... 7 Gyproc............................................................ 21 Luc De Vos...................................................... 11 SB solutions................................................... 23 Willco Products.............................................. 24
16
Interview Koen Maenhout
AB Bouwwerken: steigerbouw en ETICS
Beursnieuws 18
10
Dikkere isolatielagen: veiligheid vs. ergonomie
Records voor Dag van de Afwerking
20
Batibouw opent de deuren
BESTUURSCOMITE NaVAP Voorzitter Past voorzitter Waalse ondervoorzitter Vlaamse ondervoorzitter Secretaris Penningmeester
JAMAR Stéphan DEMUYNCK Jean-Pierre MOSTENNE Gérard VERMEULEN Vivianne HENDRIKS Henri VROMANT Nico
Honorair voorzitter Verslaggever Verslaggever Verslaggever
AERTS Jozef ARMAND Franz RAPAILLE Roger TREFOIS Joseph SCHOOF Freddy SEGHERS René info NaVAP • oktober 2016
3
Goede voornemens
EDITO
We ontkomen traditiegetrouw niet aan de vele nieuwjaarswensen van vrienden, familie en collega’s. In naam van NaVAP zal ook ik kort en bondig een duit in het zakje doen: we wensen al onze leden en lezers het beste voor 2017! Want u heeft waarschijnlijk al tientallen wensen ontvangen. Gaande van een goede gezondheid tot succes met de onderneming. Het lijkt me weinig zinvol om daar nog veel aan toe te voegen. Graag had ik u even gewezen op die andere traditie, eentje waar u vast en zeker ook niet aan ontkomen bent: de goede voornemens. Gewicht verliezen, gezonder eten, aan sport doen of meer tijd besteden aan die ene leuke hobby. Het zijn zowat de klassiekers onder de voornemens. Maar hoe zien de voornemens van de bouwsector er momenteel uit? Hoe kunnen wij onze manier van werken dit jaar verbeteren? Een mogelijk antwoord vinden we op BouwForum dat op 16 februari plaatsvindt. Dat staat dit keer in het teken van de digitalisering in de bouw. Dat is op zich geen nieuwe trend, maar heel wat recente ontwikkelingen maken de digitalisering tastbaar en relevanter dan ooit tevoren. Denkt u maar eens aan het fenomeen BIM (Building Information Modeling) dat de informatie voor en van de aannemers op een werf beschikbaar stelt in een digitaal model dat men via het internet kan raadplegen. Voor grote projecten is BIM overigens niet langer een voornemen. Zo werd het model al toegepast bij de bouw van het nieuwe Havenhuis in Antwerpen. Ook voor het nieuwe stadskantoor in Hasselt, maakt men gebruik van dit digitale model. Bent u zelf benieuwd naar de voordelen en mogelijkheden? Dan vormt bimportal.be een goed vertrekpunt. Dit sensibiliserings- en informatieportaal rond BIM is een initiatief van het Technisch Comité BIM & ICT van het WTCB. Misschien wordt BIM wel uw goed voornemen voor 2017?
Stéphan Jamar
Voorzitter Confederatie Bouw - NaVAP Info NAVAP wordt gesponsord door volgende bedrijven :
COLOFON Koninklijk Nationaal Verbond Aannemers van plafonneer-, cement-, staff- en ornamentwerk, droge bepleistering, dekvloeren, voegwerk en gevelreiniging vzw
Verantwoordelijke Uitgever
Redactie
Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be
Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545 57 10 - Fax: 02/545 58 59 e-mail: plafonneerders@confederatiebouw.be www.navap-unep.be
Advertentieverantwoordelijke
Eindredactie: Filip Coveliers Redactie: Jeroen Verbeeck Tel.: 02/545 59 47 - Fax: 02/545 58 59 jeroen.verbeeck@confederatiebouw.be
Texte français sur demande
Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be
Vormgeving: Abder-Razzaaq Boujdaini
Administratie: Greta Horlait
Drukwerk
greta.horlait@confederatiebouw.be
abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be
Graphius, Oostakker
Prikbord
Leden van de Confederatie Bouw weten het beter! Ontdek de voordelen op confederatiebouw.be De laatste weken passeerde er weer heel wat bouwnieuws de revue. Leden van de Confederatie Bouw zitten op de eerste rij, want zij kregen alle veranderingen of nieuwigheden in hun brievenbus of mailbox. Wist u bijvoorbeeld dat:
tingvermindering geniet waarmee al rekening wordt gehouden bij de inhouding van de bedrijfsvoorheffing. Meer weten? U vindt een volledig dossier in het ledengedeelte van confederatiebouw.be: personeelsbeheer lonen en voordelen loontoeslagen Overwerk
… er voortaan toelaatbaarheidsvoorwaarden gelden in geval van tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen? Sinds 2003 waren tijdelijk werklozen vrijgesteld van wachttijd om uitkeringsgerechtigd te zijn. Maar vanaf 1 oktober
… er heel wat nieuwe wetten en regels in werking treden vanaf 2017? In het december-januari-nummer van het ledenblad Bouwbedrijf krijgt u een uiteenzetting van alle belangrijke veranderingen voor uw bouwonderneming in 2017. Onder meer tijdskrediet, de elektronische aangifte van sociale risico’s (ASR), het dwangbevel van de RSZ, de wijziging van de loonnorm, de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers, de nieuwe regelgeving voor overheidsopdrachten, de omgevingsvergunning en nog veel meer komen er aan bod.
… overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) waarvoor een toeslag betaald wordt, een gunstig fiscaal regime genieten? De werkgever wordt gedeeltelijk vrijgesteld van doorstorting van bedrijfsvoorheffing, terwijl de werknemer een belas-
6
info NaVAP • januari 2017
2016 geldt deze vrijstelling niet langer in geval van tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen. Zowel voor arbeiders als bedienden. In de digitale nieuwsbrief (BouwFlash) van 10 oktober vindt u meer toelichting.
… er op het vlak van overheidsinvesteringen nog heel wat uitdagingen zijn? Op 21 oktober organiseerde de Confederatie een colloquium over de overheidsinvesteringen in ons land. De sprekers, allemaal onafhankelijke autoriteiten in hun domein, bevestigden wat we al jaren beweren. Onze overheidsinvesteringen liggen te laag en dat bedreigt onze welvaart. Maar de sprekers bevestigden ook dat die lage investeringen geen noodlot zijn. Er bestaan uitwegen, al vragen ze een dosis politieke moed. Lees het volledige dossier in het december-januari-nummer van het ledenblad Bouwbedrijf.
De nieuwe FLEX Okapi. De perfecte tussenmaat Ultiem gebruikscomfort, verrassend veel toepassingsmogelijkheden en een betrouwbare kwaliteit: Made in Germany. De FLEX Okapi is de perfecte aanvulling op ons Giraffe assortiment.
… Confederatie Bouw haar leden promoot op de stand van Batibouw met het platform Build Your Home? Van 16 tot en met 26 februari staat Confederatie Bouw op Batibouw om haar platform Build Your Home te promoten. Dit is een website waar alle leden van de Confederatie een profiel kunnen aanmaken. Bouwers of verbouwers kunnen via de website vervolgens contact opnemen met de bouwbedrijven.
Wil u meer weten? Leden van de Confederatie Bouw hebben een stapje voor. Zij zijn als eerste op de hoogte van de laatste veranderingen en nieuwigheden in de bouwsector. Dat gebeurt via de website, een maandblad en een dagelijkse nieuwsbrief. Alle bovenstaande onderwerpen kwamen hierin ruimschoots aan bod. Wil u dat ook? Neem dan contact op met uw lokale Confederatie Bouw: confederatiebouw.be/oostvlaanderen confederatiebouw.be/westvlaanderen confederatiebouw.be/antwerpen confederatiebouw.be/limburg confederatiebouw.be/brusselvlaamsbrabant
FLEX POWER TOOLS BVBA Industriezone Wolfstee Toekomstlaan 4 – 3 2200 Herentals info@flex-tools.be www.flex-tools.be
info NaVAP • januari 2017
7
ETICS en veiligheid
Bepleistering op gevelisolatie: Veilige steiger, veilige werf Veiligheid is een prioriteit voor de bouwsector, maar voor de klant is dat vaak de eerste kostenpost die er aan mag geloven voor een betere offerte. Problematisch, want op die manier gaan de bedrijven met goedkope en bijgevolg onveilige offertes aan de haal met de opdracht. Bedrijven die wél de regelgeving volgen blijven verweesd achter.
Gelukkig zijn er ook bedrijven die hun kwaliteiten weten te verzilveren met wél voldoende opdrachten. Dat doen ze door gedetailleerde en transparante offertes te maken die duidelijk stellen waarom een veilige werf noodzakelijk en nu eenmaal duurder is. AB Algemene Bouwwerken uit Wuustwezel en lid van de Confederatie Bouw is zo’n voorbeeld. Wij trokken met zaakvoerder Ivo Van Brecht naar een werf om enkele details van een goede steiger te Als steigerbouwer én plaatser van buitengevelisolatiesystemen is deze aannemer perfect geplaaatst om duiding te geven. . “Het is soms verschrikkelijk als je ziet wat voor steigers sommige aannemers gebruiken voor hun werven”, zegt Van Brecht terwijl we naar een van zijn werven rijden. “Wij streven naar een veiligheid conform de regelgeving, dus het doet pijn aan de ogen als je dan die cowboys bezig ziet.”
8
info NaVAP • januari 2017
Die zogenaamde cowboys steken de goede aannemers voornamelijk stokken in de wielen met goedkopere offertes. “Een klant komt soms langs met offertes die beduidend goedkoper zijn. Of we onder die prijs kunnen zakken? Ik stel dan voor om de offertes stap voor stap te ontleden, zodat ze kunnen zien dat het prijsverschil voornamelijk te maken heeft met minder kwaliteit én dienstverlening”, zegt de zaakvoerder.
Dubbele leuning met kantplanken
De meest opvallende veiligheidsmaatregel bij een goede steiger is de opbouw van de leuning. Aan de buitenzijde moet de aannemer een bovenleuning op een hoogte van 1 m tot 1,20 m boven de werkvloer plaatsen en een tussenleuning op een hoogte van 40 cm tot 50 cm boven de werkvloer. Ook een voetplint of kantplank met een minimale hoogte van 15 cm is
noodzakelijk. Die verhindert dat er materiaal van de vloer naar beneden kan vallen en dat werknemers kunnen wegglijden. Voor de binnenzijde van de steiger levert dit een praktisch probleem. Op de volgende pagina gaan we hier dieper op in.
Diagonale wildverbanden De stevigheid van een steiger is cruciaal voor een veilige werf. Het voldoende en correct aanbrengen van diagonale wildverbanden is dus een must voor iedere veilige steiger. Het begin- en eindpunt van zo’n diagonale versteviging ligt in de hoek die gemaakt wordt door de verticale buizen en de steigervloeren. Diagonale of schuine elementen zorgen voor de stabiliteit van het geheel en verhinderen dat de steiger als een kaartenhuisje in elkaar valt.
Ankerpunten
Zeilen Het aanbrengen van zeilen op een steiger is gebruikelijk om de gevel te beschermen tegen extreme temperaturen of regenweer. Of het aanbrengen van zeilen al dan niet toegelaten is, wordt aangeduid met de code A of B. Die heeft betrekking op de norm NBN EN 12810. A staat voor ‘geen afdekking’, B voor ‘met dekzeilen’. Bij het bepalen van de windbelasting op een steiger en bij het berekenen van de nodige verankeringen, moet in de berekeningsnota logischerwijs rekening gehouden worden met de aanwezigheid van netten of zeilen en met de winddichtheid ervan. “Het zou niet de eerste keer zijn dat steigers in elkaar storten of omvallen door extreme weersomstandigheden. Wij houden de weersontwikkelingen altijd erg goed in de gaten, zodat de zeilen tijdig weggehaald kunnen worden bij slecht weer”, zegt Ivo Van Brecht.
Vaak worden er ankergaten in de gevel gemaakt voor de verankering van de steiger. Deze gaten hebben een maximale doormeter van 10 mm. Niet zozeer het fixeren van de steiger vormt een probleem, maar wel het opvullen en afwerken van de gaten. Van Brecht: “Wij hebben één werknemer die deze gaten handmatig afwerkt nadat de pleister volledig is uitgehard, zodat er nadien geen tintverschillen zichtbaar zijn. Dit is een gespecialiseerd werkje dat je enkel met de hand kan doen. Een esthetisch detail dat een gevel kan maken of kraken!”
Label “Een zichtbaar label met de steigerklasse en de goedkeuring voor een dekzeil is een belangrijk detail”, vertelt de zaakvoerder van AB Algemene Bouwwerken. De steigerklasse geeft aan hoeveel belasting er mogelijk is per m² en hoe groot de puntlast mag zijn. Zoals eerder aangegeven moet je ook aangeven of er geen of wel een dekzeil gebruikt zal worden.
OVER AB ALGEMENE BOUWWERKEN AB Algemene Bouwwerken is een bouwonderneming voor het plaatsen van bepleistering op buitengevelisolatie, maar werkt ook als steigerbouwer
Verankerde vloeren Je plaatst best geprefabriceerde werkvloeren die in een klasse vallen die geschikt is voor de beoogde werken. Op ieder element staat de vermelding van de veilige werkbelasting, er is een montagevergrendelingssysteem en een antislip hechtend oppervlak. De werkvloeren kunnen metalen elementen zijn of bestaan uit gekoppelde planken met een metalen bescherming aan de uiteinden
voor andere aannemers (dakdekkers, algemene bouwbedrijven, gevelwerkers enzovoort).. De verhouding van deze twee activiteiten is fiftyfifty. Het bedrijf heeft 12 werknemers in dienst en vierde dit jaar haar tiende verjaardag. Zaakvoerder Ivo Van Brecht werkte vroeger zelf als ploegbaas voor een grote steigerbouwer, maar waagde in 2006 toch de stap naar een zelfstandige onderneming. Ondertussen heeft het bedrijf meer dan 50 klanten in de steigerbouw en groeien ook de activiteiten in het segment voor buitengevelisolatie. www.ab-algemenebouwwerken.eu
info NaVAP • januari 2017
9
ETICS en veiligheid
Veiligheid versus ergonomie:
plaatsen van dikkere isolatielagen Tijdens ons gesprek met Ivo Van Brecht (AB Algemene Bouwwerken) breekt hij een lans voor meer ergonomie. In het bijzonder voor het probleem waarbij dikkere isolatieplaten tegen de gevel geplaatst worden vanop een steiger.
Het probleem De opening tussen de gevel en de steiger mag nooit groter zijn dan 25 centimeter. Die beperkte ruimte is problematisch voor grotere isolatiediktes. Van Brecht: “Tegenwoordig plaatsen we isolatiepanelen met een dikte van meer dan 20 centimeter. Indien we die op een juiste manier willen plaatsen, hebben we voldoende speling nodig. Als je in dat geval de optelsom maakt van de isolatiedikte, de afwerkingslaag en de ruimte die nodig is om probleemloos te werken, dan overschrijd je al snel die 25 centimeter. Na het plaatsen van de isolatiepanelen zijn we echter wel terug conform de regelgeving, omdat de opening plots kleiner is. In praktijk betekent dit dat we tijdens de plaatsing een dubbele leuning en kantplanken moeten plaatsen, nadien kunnen we die terug wegnemen. Het zou weliswaar niet de eerste keer zijn dat werknemers die leuning tijdens het plaatsen van de isolatie al weghalen om efficiënter en ergonomischer te kunnen werken. Dat is in principe een overtreding, maar zij proberen ook slechts veiligheid en kwaliteit op een zo goed mogelijke manier te verenigen.”
De regels De preventiefiche ‘Gebruik van gevelsteigers op de werf’ van Constructiv zegt het volgende: “De maximale opening tussen het object en een steiger zonder binnenleuning, is 25 cm. Indien er geen voorafgaandelijke afspraken gemaakt werden, dan wordt de hiervoor genoemde maximale afstand aangehouden. Als deze afstand groter is, dan dienen er aan die zijde ook leuningen gemonteerd te worden. Indien er om de efficiëntie te verhogen en op vraag van de opdrachtgever geen leuningen mogen geplaatst worden, dan moet de opdrachtgever/gebruiker zijn werknemers verplichten om valbescherming te gebruiken tijdens het uitvoeren van hun werkzaamheden op de steiger.”
Advies van Constructiv
Het gebruik van dikke isolatieplaten geeft inderdaad extra problemen wat betreft valgevaar bij steigers. Alvorens de iso-
10
info NaVAP • januari 2017
Deze inhaakconsole kan een breedte tot 24 cm overbruggen. © Layher
latieplaten te plaatsen, moet er extra valbeveiliging aan de binnenzijde van de steigers voorzien worden indien de opening groter is dan 25 cm. Een meer ergonomische oplossing is in dat geval het plaatsen van consoles op iedere verdieping waar nog geen isolatieplaten werden geplaatst. Naarmate de werken vorderen, kunnen de consoles weggehaald worden. Op die manier beperkt men op een veilige manier de grotere openingen. Het voordeel van de consoles is ook dat ze veel sneller verwijderd kunnen worden dan een klassieke dubbele leuning. Meer informatie over veilig werken op de werf: www.constructiv.be Of raadpleeg de ‘Code van Goede Praktijk Stellingbouw’ van de Vereniging Stellingbouw Bedrijven in België (VSBB): www.vsbb.be
De opening tussen gevel en stelling is problematisch bij dikkere isolatiediktes.
Formalis
uw springplank naar zorgeloos ondernemen
PROTECTIE KARTON - slijtvast - schilfert niet af - waterdichte PE-coating aan beide zijden
U start of heeft een bouwbedrijf? Vertrouw dan op Formalis:
Engerstraat 76A, B-3071 Erps-Kwerps t: 0032 (0)2-759 55 61 f: 0032 (0)2-759 35 10
mail@lucdevos.be www.lucdevos.be
LUC DE VOS
LUC DE VOS A FBOU WSP ECIA L IT EIT EN FIN IT ION D’ IN T ÉRIEU R
PARTNER IN PROTECTION constante Kwaliteit | Kwantiteit | Prijs | Service
> bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten. > voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen. > voor onze expertise en kennis van de bouw.
formalis.be
ondernemingsloket
LUC DE VOS AFBOUWSPECIALITEITEN • FINITION D’INTÉRIEUR
Alles over bouwen en verbouwen www.buildyourhome.be
Powered by Confederatie Bouw
Wilt u deel uitmaken van de 14.000 betrouwbare aannemers op dit nieuwe bouwplatform voor consumenten? Surf snel naar www.confederatiebouw.be en word lid!
Handboek ETICS
Fabrikanten geven tips voor bepleistering op gevelisolatie In het vorige nummer van Info NaVAP stelden we de nieuwe Technische Voorlichtingsnota voor bepleistering op buitenisolatie aan u voor. Het WTCB beschikt hiermee over een prima referentiedocument, maar ook het IVP, de federatie van de fabrikanten en importeurs van verven, vernissen, drukinkten en kunstverven, beschikt over een handboek over ETICS (External Thermal Insulation Composite System) dat eveneens de moeite is.
“Gisteren stellen jullie de nieuwe Technische Voorlichtingsnota voor en vandaag gaat het over een handboek voor ETICS. Welk document moeten we nu raadplegen?”, horen we u al zeggen. In het vorige nummer van Info NaVAP bespraken we de nieuwe Technische Voorlichtingsnota, dit keer stellen we u het handboek van IVP voor. Voor de duidelijkheid: de Technische Voorlichtingsnota is een uitgave van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB), een uitgebreid document over ETICS. Het Handboek ETICS is dan weer een meer bondige publicatie van de fabrikanten, verenigd in de werkgroep ETICS van het IVP.
Antwoord van de fabrikanten “Dit handboek zag het levenslicht toen de toenmalige beschikbare Technische Voorlichting verouderd en niet meer was aangepast aan de veranderingen die de industrie en de techniek de afgelopen 15 jaar hadden ondergaan. De nieuwe
12
info NaVAP • januari 2017
TV heeft alle nieuwe technieken en veranderingen uiteraard wel geïntegreerd, maar ons handboek blijft ook bestaan”, vertelt Gino Gailliaert, voorzitter van de werkgroep buitengevelisolatie Etics van het IVP. “Ons document is er gekomen vanuit het engagement van de sector (fabrikanten) naar de duurzaamheid en correcte installatie van haar systemen. Enkele jaren geleden constateerden we namelijk ook in een gevoelige toename in interesse voor ETICS. Dit voor zowel het bouwen van thermisch sterk presterende gevels in nieuwbouw als voor het energetisch renoveren van bestaande gevels.”
“
De toegenomen diktes vragen steeds meer aandacht van de vakman voor een correcte plaatsing
Belangrijke evoluties De gevoelige toename van het aantal systemen met bepleistering op buitengevelisolatie gaat ook gepaard met enkele belangrijke evoluties. “Enerzijds zijn er de sterk gestegen isolatiediktes. Daar waar er vroeger gemiddeld 8 cm werd geplaatst, zijn toepassingen met 30 cm en meer niet langer een uitzondering. De toegenomen diktes vragen van de vakman meer aandacht voor het correct verkleven en correct aansluiten van platen, zowel onderling als aan alle bouwdelen”, zegt Gailliaert. “Een andere tendens zien we bij het type pleister. De diklagige krabpleisters moeten meer en meer plaats ruimen voor gestructureerde acrylaat en siliconenharspleisters in zeer beperkte korrelgrootte. Tot slot is het gebruik van nieuwe afwerkingsmaterialen zoals harde bekledingen ook een recente tendens.” De ETICS-techniek staat met andere woorden niet stil. Dat merk je ook aan de omvang van de documenten. Zo
besloeg het hoofdstuk ‘Bepleisteringen met buitenisolatie’ in de Technische Voorlichtingsnota over buitenbepleisteringen (TV 209) zeven pagina’s, terwijl er vorig jaar dus een volledige TV van 160 pagina’s over dit onderwerp werd gepubliceerd. Neem ook nog eens dit handboek (75 pagina’s) in rekening en u weet dat de evoluties elkaar in sneltempo opvolgen.
Inhoud handboek Dit ETICS-handboek behandelt de belangrijkste aspecten bij het voorbereiden en plaatsen van een bepleistering op buitengevelisolatie. De ondergrond (eisen, controle, soorten) komt aan bod, net als de uitvoeringsomstandigheden, verwerking en uitvoering van het systeem en technische en visuele vereisten. Een groot deel van het handboek toont belangrijke principedetails waarmee u zeker en vast te maken krijgt tijdens de plaatsing.
BELANG VAN SYSTEEMLOYALITEIT Een erg belangrijk aandachtspunt bij het plaatsen van ETICS is de systeemloyaliteit. Voorzitter Gino Gailliaert verklaart: “We willen erop wijzen dat men het belang van “systeemloyaliteit” niet mag onderschatten. De prestatie van een ETICS wordt enkel gegarandeerd als één systeemhouder alle systeemcomponenten aanbiedt en de toepassing gebeurt volgens de vooraf geteste configuraties. Het ‘systeem’ respecteren is dus essentieel voor kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid van ETICS. Hierdoor zullen klanten de lange-termijnprestaties van hun investering beter vertrouwen en bereid zijn om nog meer in te zetten op energiebesparende maatregelen. Onze sector levert inspanningen om de diverse actoren (fabrikant, architect en uitvoerder) hierover te informeren.
info NaVAP • januari 2017
13
Handboek ETICS
Bepleistering op buitengevelisolatie:
Onderhoud en zorgen verlengen levensduur van ETICS
Een bepleistering op buitengevelisolatie heeft heel wat voordelen, maar een goed onderhoud is cruciaal voor een rendabele levensduur van het systeem. Informeer uw klanten dus over zorg- en onderhoudsmaatregelen die ze kunnen nemen. De werkgroep ETICS van het IVP, de federatie van de fabrikanten en importeurs van verven, vernissen, drukinkten en kunstverven, voegde onlangs een nieuw hoofdstuk toe aan haar handboek over ETICS. Dat handelt over zorg en onderhoud van ETICS-systemen. Bouwmaterialen die blootgesteld worden aan wisselende weersomstandigheden vragen nu eenmaal om een periodiek onderhoud. Bovendien kan de eigenaar met de nodige zorg ook heel wat problemen voorkomen.
Draag zorg voor de gevel Een duurzame bepleistering op buitengevelisolatie start bij de eigenaar zelf. Die moet zorg dragen voor het systeem en eventueel gepaste voorzorgsmaatregelen nemen. Zo zijn thermische gevelisolatiesystemen minder bestand tegen puntbelasting van bijvoorbeeld ladders. Dat kan men voorkomen door de belasting te spreiden over een groter oppervlak door een verdeelbalk ter hoogte van de uiteinden van de ladder. ETICS zijn ook gevoelig voor extreme temperaturen. Bar-
14
info NaVAP • januari 2017
becues, vuurkorven of terrasverwarmingselementen zet je dus best op een veilige afstand van de gevel. De hitte kan het sierpleister verkleuren en ook schadde berokkenen aan de onderliggende isolatie. Zorg ook dat planten hun wortels niet aan de gevel kunnen hechten en zorg dat bomen en struiken op voldoende afstand staan zodat er geen contact is en de gevel optimaal droogt. Voor het nadien aanbrengen of vastschroeven van lichte voorwerpen op een gevelisolatiesysteem bestaan speciale spiraalpluggen. Voor de bevestiging van zwaardere voorwerpen gebruikt de aannemer best verstevigingselementen die tijdens de plaatsing van het systeem worden ingebouwd. Hieraan moet men denken tijdens de ontwerpfase, zodat de prijsofferte het plaatsen van de bevestigingselementen incalculeert en die bij uitvoering correct in het gevelisolatiesysteem integreren. Bevestigingen op de gevel kunnen aanleiding geven tot lokale vervuiling indien men geen aandacht besteedt aan de afwatering.
lager is en in veel gevallen onder het dauwpunt daalt. Dit zorgt voor een mogelijke oppervlaktecondensatie aan de buitenkant, waardoor vocht op de gevel blijft en minder snel droogt. Een ander mogelijk gevolg van veroudering is het verkrijten of verzanden van de pleisterlaag. Bij mineraal gebonden pleisters verzandt of verkruimelt het oppervlak en wordt hierdoor schraler. Bij dikkere pleisters zoals krabpleisters is het verzanden dan weer een kenmerk om een authentiek uiterlijk van de gevel te behouden. Bij kunsthars gebonden pleisters zorgen de zon en UV-straling voor een verlies aan elasticiteit. Hierdoor ontstaan er als gevolg van spanningen op microschaal scheurtjes tussen korrels. Na meerdere jaren van veroudering kruipt daar gemakkelijker vocht en vuil tussen. Daarom beveelt men aan om de gevel na een zekere periode te laten schilderen.
Verouderingen en kleine beschadigingen
Reinigen van ETICS
Een gevelpleister geeft een woning een unieke uitstraling. Geen voegen, een egaal oppervlak en perfect passend bij een modern ontwerp. Bovendien biedt de buitgevelisolatie de mogelijkheid om grote isolatiediktes toe te passen. Het systeem is weliswaar net als alle andere bouwmaterialen niet opgewassen tegen veroudering. Dat uit zich op verschillende manieren.
De reinigingsmethode van een pleistersysteem is afhankelijk van de aard van de vervuiling. Voor een biologische vervuilingen (algen en schimmels) zal een desinfecterend middel nodig zijn. Afhankelijk van de vervuilingsgraad moet zo’n middel meerdere keren herhaalt worden. Voor atmosferische vervuiling bestaan (alkalische) gevelreinigingsproducten die het vuil aan het oppervlak afbreken, waarna het vuil met water weggespoeld kan worden. Voor een periodieke reiniging is het afspoelen met koud of warm water voldoende. De waterdruk en de spuitafstand wordt proefondervindelijk vastgelegd. Dat kan variëren van 40 tot 60 bar op een afstand van ongeveer 40 cm. Pas op, een te hoge druk kan het oppervlak beschadigen. Voor minerale afwerkingslagen zijn zachte reinigingstechnieken zoals dampreiniging noodzakelijk.
Een belangrijke, maar onvermijdelijke factor is de atmosferische vervuiling. Die wordt veroorzaakt door uitlaatgassen en ander fijn stof dat de gevel een grauw uitzicht geeft. Deze vervuiling kan je gelukkig perfect verwijderen door middel van gevelreiniging. Een nefaster probleem is de aanwezigheid van algen en schimmels, de zogenaamde biologische vervuiling. Deze micro-organismen kunnen zich op de gevel ontwikkelen bij voldoende licht en vocht. Vooral dat laatste moet men zo veel mogelijk beperken. Dat kan reeds vanaf het ontwerp met ruime dakoversteken, hoge plinten en aangepaste raamdorpels die de gevel beschermen tegen regen of opspattend water. Ook de waterdichtheid is van groot belang, waardoor een zwelband tussen de isolatielaag en de aansluitende onderdelen noodzakelijk is. De verbeterde thermische prestaties van de gevels hebben bovendien tot gevolg dat er minder warmte van binnen verdwijnt, waardoor de temperatuur van het buitenoppervlak
Schilderen van ETICS Na het reinigen van de gevel is het schilderen van de pleister aangewezen. De verflaag doet dienst als een beschermende coating die de wateropname en de inwerking van de UV-straling beperkt. De waterdampdoorlaatbaarheid van de verf moet hier afgestemd zijn op het systeem. Uit garantieoverwegingen is het raadzaam een systeemeigen verf toe te passen. Bron: Handboek ETICS van het IVP – www.ivp.be info NaVAP • januari 2017
15
Handboek ETICS
Interview Koen Maenhout:
“Langere levensduur ETICS is mooie referentie voor aannemer én klant” In november voegde het IVP een hoofdstuk over zorg en onderhoud toe aan hun ETICS handboek. “De sector merkt dat er een toenemende vraag is over deze thema’s. Dit hoofdstuk stelt daarom enkele maatregelen voor die de levensduur van een ETICS (External Thermal Insulation Composite System) verlengen. Deze maatregelen bieden meer duidelijkheid over de mogelijkheden alsook de correcte werkwijzen naar het onderhoud”, verklaart Koen Maenhout van de werkgroep ETICS van IVP.
Willen jullie met dit hoofdstuk ook de klanten bereiken? Koen Maenhout: “De klant van vandaag is steeds meer betrokken in het bouwproces. Vandaar dat het goed informeren van de bouwheer zeer belangrijk is voor de levensduur van het ETICS. Over hoe meer informatie de bouwheer beschikt, hoe beter hij de do’s en de don’ts van het gebruik van een ETICS kan beoordelen.” Met welke argumenten moet een aannemer zijn klanten overtuigen om een geregeld onderhoud in te lassen? K.M.: “De aannemer zelf zal mede met dit hoofdstuk een verklaring kunnen bieden voor oorzaken van vervuiling of beschadiging alsook een gepaste remediëring. Indien de bouwheer een geregeld onderhoud kan inlassen, zal hij dus een langere levensduur van het Etics systeem verkrijgen. Hij zal schade kunnen voorkomen en langer kunnen genieten van een mooie sierpleister. Dit biedt voor beide partijen een mooie referentie.” Kan de aannemer die de bepleistering op buitengevelisolatie plaatst ook voorzien in het onderhoud? K.M.: “Zeker! Veel aannemers hebben zich bekwaamd in het toepassen van reinigingstechnieken en voeren ook schilderwerken uit. Navraag bij de systeemfabrikant kan hier soelaas bieden.”
16
info NaVAP • januari 2017
Gevel voor
Het is aangewezen om het pleisterwerk te schilderen na een onderhoud. Zijn er behalve de waterdampdoorlaatbaarheid* andere belangrijke aandachtspunten? K.M.: “Het is belangrijk om na te gaan welk type sierpleister er reeds aanwezig is op de gevel. De aan te brengen verf kan dan eventueel hetzelfde bindmiddel als het pleister bevatten. Verder is een goede voorbereiding van de ondergrond van essentieel belang. Deze dient proper en draagkrachtig te zijn. De Technische Voorlichtingsnota van het WTCB over schilderwerken biedt meer informatie hierover.” Is systeemloyaliteit ook belangrijk voor verf? “Inderdaad, de systeemfabrikanten hebben een uitgebreid gamma aan gevelverven. Voor elk type van sierpleister hebben zij een specifieke verf
Gevel na
ontwikkeld. Vandaar dat zij het meest geplaatst zijn om hierin te kunnen adviseren. Hierin is ook het aspect van ‘systeemloyaliteit’ van groot belang. De prestaties van ETICS worden enkel gegarandeerd wanneer alle systeemcomponenten, inclusief bijkomende verflaag, door één systeemhouder worden aangeboden.”
* Het pleistersysteem dient voldoende waterdampdoorlaatbaar te zijn zodat vochtaccumulatie tussen de verschillende lagen en de isolatie vermeden wordt. Bij elke gegeven temperatuur kan de lucht slechts een maximum gehalte aan vocht opnemen. Bij een voldoende waterdampdoorlaatbaarheid blijft de waterdampdruk onder het dauwpunt, en ontstaat er dus geen condensatie.
Daar kan je niet omheen! 14.500
bouwondernemers
in
hĂŠĂŠl
BelgiĂŤ
rekenen op ons. Klein en groot. Actief in bouw, energie en milieu. De Confederatie Bouw is hun stem en partner. Wij verdedigen hun belangen en promoten hun innovatief vakmanschap. Samen sterk !
confederatiebouw.be
Beursnieuws
Dag van de Afwerking:
Recordaantal vaklui laten zich inspireren
De vakbeurs Dag van de Afwerking kreeg afgelopen dinsdag meer dan 4.300 bezoekers over de vloer. “Dit recordaantal toont dat onze praktijk- en ervaringsgerichte aanpak loont. Op een beurs moet de vakman producten en technieken zelf testen en beleven”, zegt organisator Roger Bruyns. Dag van de Afwerking gaat op haar elan verder. Vorig jaar brak de vakbeurs alle records op vlak van het aantal standhouders, het aantal bezoekers en de beursoppervlakte. “Dit jaar gingen we nog een stapje verder. De beursoppervlakte werd uitgebreid tot 9.000 m², er waren 140 standhouders en maar liefst 4.335 professionals vonden dinsdag hun weg naar onze beurs”, preciseert Roger Bruyns. Hij is voorzitter van de Beroepsvereniging voor Afwerkingsbedrijven (BEWAP). Dat organiseert de beurs samen met de Confederatie Bouw Afwerking.
vakbeurs naar een échte belevingsbeurs. Dat ontdekten de bezoekers in de gloednieuwe demonstratietent waar 19 standhouders doorlopend hun producten en technieken demonstreerden. Van de nieuwste parketlijm tot de laatste spuitmachines voor verf en gipspleister: de vakmannen gaven hun ogen flink de kost. “Net daarom organiseren we Dag van de Afwerking. Onze vakmannen keren op die manier met innovatieve ideeën terug naar huis”, meent Bruyns.
Ontmoet de experts
De vak- en belevingsbeurs is alleen toegankelijk voor professionals uit de afwerkingssector. Dat wil zeggen dat de standhouders hun informatie veel
Deze editie ging de organisatie nog een stap verder in de evolutie van
18
info NaVAP • januari 2017
Alleen voor professionelen
beter en efficiënter kunnen communiceren omdat ze enkel in contact komen met vakmannen. Dat zorgt voor een hartelijke sfeer die resulteert in relevante vakkennis voor ieder afwerkingsberoep. De stukadoors konden de nieuwste gipspleisters testen, spuitmachines bewonderen en nog veel meer. Dag van de Afwerking was eens te meer een beleving!
Smakelijk eten Honger krijgen op Dag van de Afwerking was ook dit jaar weer een onmogelijke opdracht. In de nabijheid van praktisch iedere stand konden de bezoekers genieten van gratis catering. “Want met een hapje en een drankje is het veel gezelliger en aangenamer
om contacten te leggen. Behalve een belevingsbeurs is dit namelijk ook een uniek netwerkmoment voor de afwerkingssector�, getuigt Roger Bruyns.
Save the date De volgende editie van Dag van de Afwerking zal plaatsvinden op dinsdag 28 november 2017. Brussels Kart Expo zal ook dit keer opnieuw onderdak bieden aan de leidinggevende vakbeurs voor de afwerkingssector. Die wordt georganiseerd door de Confederatie Bouw Afwerking en BEWAP, de Beroepsvereniging voor Afwerkingsbedrijven. Meer informatie: www.dagvandeafwerking.be info NaVAP • januari 2017
19
Beursnieuws
Batibouw 2017 opent zijn deuren van 16 tot 26 februari Van donderdag 16 tot en met zondag 26 februari 2017 gaat Batibouw opnieuw van start. Een duizendtal exposanten uit de bouw-, renovatie- en woonsector vullen alle paleizen van Brussels Expo. Schrijf deze tiendaagse beurs alvast in uw agenda!
Batibouw kondigt de start van een nieuw bouwjaar aan en stelt naar goede gewoonte heel wat nieuwigheden voor. ‘Meet the Experts & use your 5 senses’ is het hoofdthema en meteen ook de rode draad van BATIBOUW 2017. Dé grote meerwaarde van BATIBOUW is dat er specialisten uit alle sectoren aanwezig zijn onder één dak. De bezoekers kunnen de nieuwste producten en diensten niet alleen zien, maar ook voelen, ruiken, horen en proeven. Zo wordt naar de beurs gaan een echte beleving. Naast deze hoeksteen introduceert Batibouw 2017 nieuwe thema’s. Om bouwers en verbouwers heel wat kopzorgen te besparen, kunnen ze vanaf nu hun bezoek vergemakkelijken met behulp van Checklists. Opgesteld door professionals en opgedeeld per sector, zijn ze een niet te missen leidraad om veilig en voorbereid van start te gaan met een bouw- of renovatieproject. Good Deals – Good Investments: zo luidt het tweede kersverse thema van Batibouw 2017. Investeren in onroerend goed blijft een aantrekkelijke en betrouwbare belegging met een interessant economisch rendement. Batibouw is dé plaats bij uitstek om zich onder te dompelen in de wereld van vastgoedinvesteringen, of het nu gaat om nieuwbouw- of renovatieprojecten, huizen, appartementen of woonkredieten. Bovendien mogen goede saloncondities tijdens Batibouw niet ontbreken.
PRAKTISCHE INFORMATIE PLAATS: Brussels Expo – Belgiëplein 1 – 1020 Brussel
OPENINGSUREN EN DAGEN: PROFESSIONELE DAGEN: • Donderdag 16 februari 2017 van 10u00 tot 18u30 • Vrijdag 17 februari 2017 van 10u00 tot 21u00
DAGEN VOOR PARTICULIEREN: • Zaterdag 18 februari tot en met zondag 26 februari 2017 van 10 tot 18u30 • Nocturne op donderdag 23 februari 2017: 10u00 tot 23u00
MEER INFO:
Het derde nieuwe thema is Good Tools – Good Professionals – Good Projects. In Paleis 9 staan gereedschappen in de kijker. Professionals en particulieren krijgen de kans om in een beveiligde ruimte de nieuwste tools te ontdekken én te testen. Om de slaagkansen van een bouwproject te verhogen, is naast een goede samenwerking tussen architect, aannemer en bouwheer een andere driehoeksverhouding cruciaal, namelijk goed gereedschap – goede vakmannen – goed project.
20
info NaVAP • januari 2017
www.batibouw.be
Gyproc ® Unique WR voor natte ruimtes
Gyproc® Unique WR: 40% hoger rendement dan cement Geschikt voor vochtige ruimtes wegens vochtwerende eigenschappen Hardheid > 65 shore C Gladde afwerking of afwerking als ondergrond voor tegelwerk
W U E NI
Verwerking: machinaal of manueel SAINT-GOBAIN CONSTRUCTION PRODUCTS BELGIUM
NV
- Sint-Jansweg 9 - Haven 1602 - 9130 Kallo - Tel. +32 3 360 22 11 - www.gyproc.be
Nieuws uit de sector
Ontdek de Willco-nieuwigheden op Batibouw Al meer dan 35 jaar staat Willco Products, fabrikant van sierpleister en isolatiesystemen, als vaste waarde op Batibouw. Dit jaar luidt de slogan van de fabrikant: ‘Als het stralend wit moet zijn’. Hiermee zet het Willco Plus in de kijker. Dat is een 2-componenten additief dat zorgt voor het extra lang proper blijven van de silicoonharssierpleister. Het additief bestaat uit een anti-algenproduct en een hydrofoob middel, waardoor de pleister extra waterwerend is. Voor alle duidelijkheid, deze additieven zitten standaard in de Willco Silicoonharssierpleisters. Willco Plus is een ‘extraatje’, waardoor de sierpleister nóg langer proper blijft en de gevel blijft stralen voor vele jaren.
Iso&Stripes en Filler Een andere nieuwigheid die je van Willco mag verwachten op Batibouw is het Iso&Stripes-systeem, een duurzaam isolatiesysteem met de vertrouwde afwerking van steenstrippen. Oneindig veel combinaties en afwerkingen zijn mogelijk. Tot slot kan je op de Willco-stand ook de nieuwe Willco Filler ontdekken. Deze scheuroverbruggende grondlaag dicht haar- en krimpscheuren tot een breedte van 0,8 mm. Ontdek de andere producten op de stand van Willco Products in hal 5, standnummer 109. www.willcoproducts.be
Versnijden van EPS ging nog nooit zo makkelijk Met de nieuwe Polyshape van Knauf wordt het versnijden van polystyreenplaten (EPS) een pak makkelijker. Het ontwerp werd door Knauf gepatenteerd omwille van het revolutionaire karakter. De Polyshape is een nieuwe machine die het versnijden van polystyreenplaten (EPS) in alle mogelijke vormen en afmetingen mogelijk maakt. Je krijgt complete vrijheid van versnijden waarbij je niet meer door de gebruikelijke beugel met draad tot 30 cm beperkt wordt. Op de demonteerbare tafel kan je de juiste hellingshoek instellen (bijvoorbeeld 10° voor onder tabletten) en vlot allerlei vormen en formaten zoals kepers uitsnijden. Resultaat is dat u veel accurater en met een onbeperkte vrijheid kan werken. Ook EPS-platen worden immers dikker, waardoor het risico of afwijkingen met de Polyshape worden voorkomen. Tot slot kan de gebruiker dankzij de voetbediening handenvrij en ergonomisch werken. Onder de naam Knauf Tech groepeert Knauf een aantal machines voor het versnijden van isolatiemateriaal, met o.a. de Multishape, voor het versnijden van EPS isolatiemateriaal in alle mogelijke vormen, de professionele handsnijder Trimmshape, de Multitool superhandige toolbox met 3 verschillende messen, een handvat en bits, en de Tigerblade, een professioneel mes voor het versnijden van minerale isolatiematerialen en PUR-panelen. Dankzij de holle en hoge opbouw verzekert dit mes een betere stabiliteit, wat op zijn beurt zorgt voor een juistere snede. www.knauf.be
22
info NaVAP • januari 2017
SPREEK DIGI-TAAL
&
AUDITORIUM 2000 Heizel | Brussel
16.02.2017
Online inschrijven is verplicht via www.bouwforumcontruction.be. Gratis bezoek Batibouw voor de deelnemers.
Als het stralend wit moet zijn ANTI-ALGEN WATERAFSTOTEND LANGER PROPER ZONDER ONDERHOUD WILLCO voegt een extraatje toe aan de WILLCO Sierpleisters en Verven waardoor ze nóg langer proper blijven. WILLCO Plus is een 2-componenten additief dat bestaat uit een anti-algenproduct dat groene aanslag voorkomt en een hydrofoob middel dat de gevelbekleding extra waterafstotend maakt. Ga voor het ultieme resultaat, de gemakkelijke verwerking én voor een tevreden klant. Vergeet regelmatig onderhoud, met WILLCO Plus blijft elke gevel schoner dan schoon!
Interesse? Bel +32 53 77 13 72 of mail naar shoot@willcoproducts.be voor meer info of referenties in uw buurt