Vakblad voor de dakensector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel Afgiftekantoor Gent X • Post P708240
SEPTEMBER 2021 VERSCHIJNT 10X PER JAAR
30e JAARGANG
Windweerstand plattedakopbouwen met hechtende plaatsing Textieldak beursgebouw Düsseldorf Kritische blik onderhoud Sedumcassettes
EPDM-membranen en hagelbuien
VELUX STUDIO DAKVENSTER. 3 x meer voordelen in één venster. Meer daglicht dankzij smallere profielen. Goedkoper dan 3 afzonderlijke vensters. Snelle en eenvoudige installatie dankzij zijn unieke kader.
100
punten
VELUX STUDIO dakvenster: het nieuwste lumineuze idee van VELUX. Meer daglicht, meer leven, meer genieten. Dat is de belofte van de recentste innovatie van VELUX. Met een zo smal mogelijk frame dat 3 vensters omsluit, biedt het STUDIO dakvenster u een volwaardig panoramisch uitzicht naar buiten. En dat tegen een supervoordelige prijs. Combineert u meerdere frames, dan krijgt u het indrukwekkende effect van een glazen dak. Ontdek alle voordelen van het STUDIO dakvenster en ervaar zijn absolute lichtsensatie op velux.be/studio. * Actie en voorwaarden op club.velux.be
Verdien 100 VELUX Club punten* per VELUX STUDIO dakvenster gekocht tussen 1 juli en 31 december 2020.
INHOUD
6
We zien de hagelbui al hangen: EPDM membranen zijn uitstekend bestand tegen hagelbuien De testresultaten in dit artikel van de VESP bevestigen dat de hagelprestaties van EPDM-membranen bij de beste op de markt behoren. Uit onderzoeken van onafhankelijke derden blijkt dat de hagelprestaties van andere, traditionele waterdichtingsmembranen naarmate ze ouder worden, minder bestand zijn tegen hagelbuien, terwijl EPDM zijn gehele levensduur lang uitmuntende resultaten blijft boeken.
5 Editoriaal
In de bovenarm!
6 VESP
We zien de hagelbui al hangen: EPDM membranen zijn uitstekend bestand tegen hagelbuien
10
Woonproject
18
26
Windweerstand van plattedakopbouwen met hechtende plaatsing
Opmerkelijk textieldak voor beursgebouw Düsseldorf
De bepaling van de windweerstand van een plattedakopbouw met hechtende plaatsing vereist een benadering waarbij elke laag en elk raakvlak onderzocht worden op basis van verschillende constant evoluerende informatiebronnen.
De nieuwe Messe Süd in Düsseldorf verwelkomt haar beursbezoekers tegenwoordig onder een vrij spectaculaire luifel, vervaardigd uit lichtdoorlatend glasvezeltextiel.
18
30
WTCB
Groendaken: de lezer reageert
Windweerstand van plattedakopbouwen met hechtende plaatsing
Kritische kanttekening bij groendaken met Sedumcassettes
24
36
"Een EPDM-opleiding opent de deur naar het perfect uitgevoerde dak"
Nieuwe gezichten bij Optigrün en Sita-Bauelemente
Interview
De warme gloed van zink in Citerra Maasmechelen
26
12
Opmerkelijk textieldak voor beursgebouw Düsseldorf
Van oud industrieel complex naar duurzaam gebouw
Dubbelgesprek met Geert de Bruijne en Miriam Corremans
Kunstmatige hemel uit glasvezelmembranen
Spaans hoofdkantoor Bally kreeg PVC-P dak met zonnepanelen Roof Belgium • september 2021
3
#GOAL Laat je niet buitenspel zetten door je concurrentie en doorbreek hun verdediging met de beste diepe spits der bitumineuze dakrollen. Dankzij DuO’s unieke combinatie van SBS en TPO, het uitzonderlijk kleefvermogen en de bewezen, minimale levensduur van 35 jaar sta je aan de top van het klassement. DuO by Soprema, nog altijd de kampioen van de bitumineuze dakrollen!
Hoge mechanische weerstand • Thermisch stabiel • Extreem goed kleefvermogen • Hoge temperatuur weerstand TPO > 145°C •Zuivere SBS-SBS naadverbinding • Eénlaagse of meerlaagse toepassingen • Volledig Uv-bestendig • Standaard vliegvuurbestendig Broof (t1, t2, t4) • Uitermate geschikt voor regenwaterrecuperatie • Extreem hechtvermogen granulaat/ leislag • Perfecte naadverbinding • Makkelijk verwerkbaar en zoveel meer...
EXPERTS IN WATERPROOFING & INSULATION
EDITO
In de bovenarm! Ik heb het er met u nog niet over gehad, maar ja, ook ik ben gevaccineerd. One shot: Johnson & Johnson. Ik maak daar geen geheim van. Vaak is het een punt van discussie onder familie en vrienden, dat al dan niet laten vaccineren, maar desondanks blijkt Vlaanderen toonaangevend in de wereld wat vaccinatiegraad en vaccinatiebereidheid betreft, ook bij jongeren. En dat heeft geresulteerd in versoepelingen. Maar toch kon de ‘belofte’ om vanaf september dit jaar alles weer ‘normaal’ te laten verlopen niet helemaal worden gehouden. Zo moeten we het mondmasker nog steeds achter de hand houden en dat is niet verbazingwekkend wanneer we de kleurenkaart met besmettingen in Europa bekijken: het merendeel is nog steeds oranje en rood. Bovendien wordt er al gesproken van een op komst zijnde vierde golf, waarbij volgens Vlaams minister-president Jan Jambon niet meteen gedacht zal worden aan een herinvoering van maatregelen. “Een vierde golf zal er waarschijnlijk komen, misschien ook een vijfde en een zesde. Maar het zullen vooral de niet-gevaccineerden zijn die getroffen zullen worden, zij moeten daar zelf hun verantwoordelijkheid in nemen. Ons zorgsysteem zal ook hen natuurlijk blijven opvangen, daar dient dat voor.” Maar sinds 1 september kunnen er in Vlaanderen toch al heel wat zaken weer. Cafés en restaurants hebben geen verplicht sluitingsuur meer en ook op het aantal mensen dat samen aan een tafel mag zitten, werden alle limieten opgeheven. Ook aan de toog zitten mag opnieuw. Maar bij het binnenkomen van de zaak of om naar het toilet te gaan moet dan toch weer dat mondmasker worden bovengehaald. Toch merkwaardig wanneer je weet dat er momenteel in binnenruimtes tot 200 mensen zonder regels zijn toegelaten en buiten zelfs 400. Ook in de publieke ruimte blijven de mondmasker- en afstandsregels van toepassing. Onze hoofdstad blijft voorlopig echter een enclave van strengere maatregelen. Door de lage vaccinatiegraad en de terugkeer van de vakantiegangers stelde de Brusselse regering versoepelingen daar voorlopig uit omdat de verwachte vierde, ‘Brusselse’ golf en de ziekenhuisopnames daar wellicht een pak hoger zullen liggen dan in de rest van het land. Dat komt dan vooral omdat de hogere vaccinatiegraad buiten Brussel al beter beschermt tegen ernstige ziekte. In Vlaanderen is al bijna 80 procent van de bevolking minstens één keer gevaccineerd, in Wallonië bijna 70. In Brussel is dat nog maar 50,6 procent. Dus de vaccins zijn een beetje als een reddingsboei voor drenkelingen, maar je moet ze willen vastgrijpen. Of zoals viroloog Marc Van Ranst het ludiek zei op Twitter: Twijfelende dame: Is het vaccin in uw ogen dan 100% veilig? Marc Van Ranst: NEEN! Het moet echt wel in uw bovenarm! Gunther Guinée Hoofdredacteur Roof Belgium
COLOFON Confederatie Bouw - Afwerking
Verantwoordelijke Uitgever
Hoofdredactie: Gunther Guinée
Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092
Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be
Antwerpsesteenweg 271 bus 7 • 2950 Kapellen Tel: +32 (0)3 888.27.33 gunther.guinee@telenet.be
Verschijningsfrequentie / Oplage 10 x per jaar • 9.410 exemplaren
Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be
Redactie: Bram Schittecatte
Tel: 02/545 59 47 • Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@confederatiebouw.be
Vormgeving: Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be
De redactie ziet toe op het gebruik van fotomateriaal waarbij veilige werksituaties getoond worden. Zij is niet verantwoordelijk voor advertenties waarin onveilig werken wordt afgebeeld, dit gebeurt volledig onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.
VESP
We zien de hagelbui al hangen: EPDM membranen zijn uitstekend bestand tegen hagelbuien Bosbranden, droogte, overstromingen, orkanen, hagelbuien… De afgelopen jaren is de ernst van extreme weersomstandigheden overal ter wereld toegenomen. Antropogene klimaatverandering (AKV) ofwel klimaatverandering veroorzaakt door het verbranden van fossiele brandstoffen, ontbossing en intensieve veehouderij, lijken de belangrijkste boosdoeners te zijn. Uit gegevens van de European Severe Weather Database (ESWD), doen grotere en intensere hagelbuien zich nu niet meer alleen in de traditionele gebieden met zware hagelval voor, maar vrijwel overal ter wereld. Hagel vormt één van de meest ernstige en complexe oorzaken die de goede werking van elk dakafdichtingssysteem mogelijk aantasten. Hagelstenen kunnen ernstige schade veroorzaken, van slechts 'cosmetische' of esthetische schade tot meer ernstige problemen zoals lekkage, wat weer tot andere vervolgschade leidt. De effecten van hagelschade aan daken hangen onder meer af van de omvang en intensiteit van de hagelbui, de helling van het dak, ook het type en de leeftijd van het dakbedekkingsmateriaal, spelen een belangrijke rol. Sommige
6
Roof Belgium • september 2021
dakbedekkingsmembranen zijn gevoeliger voor hagelschade dan andere, wat ook afhangt van hoe het betreffende product wordt gemaakt en of het op de lange duur stabiel en elastisch is. Veerkracht/flexibiliteit van gebouwen is vandaag de dag een noodzaak en daarom vormt de hagelbestendigheid van de gebouwschil een essentiële beslissing in de ontwerpfase. Daarom legt de VESP met haar EPDM aanbod zich toe op het aanbieden van veerkrachtige/ elastische producten die de effecten van extreme weersomstandigheden doorstaan en zich er gemakkelijk van kunnen herstellen.
BEVAD bedankt zijn corresponderende leden :
www.rubberfuse.be
ADHESIVES & SEALANTS ROOFING PRODUCTS
RENOLIT ALKORPLAN RENOLIT ALKORTEC RENOLIT ALKORTOP
www.renolit.com/roofing
Renolit pub "dakspecialist 25/06/15 LIGGEND 10:50 06.indd 1 A A BopOinternet" 40 x 24 mm
TRADING De ruimst gesorteerde adviesvakgroothandel in dakmaterialen
WWW.AABO.NL
Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen! 2-delig dakrandsysteem in aluminium TIJDBESPAREND DANKZIJ VOORGEPONSTE, OVALE GATEN EENVOUDIG IN VERWERKING EN AFWERKING SNELLE WATERDICHTE AFWERKING VAN DE VOEGEN GESCHIKT VOOR EPDM MEMBRANEN VAN 1,2 MM - 2,5 MM
Claerhout Aluminium, wij blijven de specialist. Blokkestraat 2 | 8530 Harelbeke T +32 (0)56 35 15 56 | F +32 (0)56 37 00 85 info@claerhoutaluminium.be | www.claerhoutaluminium.be
Doe mee op safetymypriority.be
EPDM dakafdichtingsmembranen hebben niet alleen een uitmuntende duurzaamheid en levensduur, maar leveren eveneens superieure prestaties. Om de invloed van hagel in kaart te brengen, hebben we de membranen op de proef gesteld, conform de norm EN13583. Deze norm bepaalt de hagelweerstand van dakbedekkingsmembranen van bitumen, kunststof en rubber bij aanbrenging op harde en zachte steunelementen of ondergronden. De resultaten bevestigen dat de hagelprestaties van EPDM-membranen bij de beste op de markt behoren. EPDM membranen vertonen uitmuntende resultaten in alle verkrijgbare diktes. In het algemeen levert een dikker membraan betere hagelprestaties op. Dat blijkt ook uit de testresultaten. Uit onderzoeken van onafhankelijke derden blijkt dat de hagelprestaties van andere, traditionele waterdichtingsmembranen naarmate ze ouder worden, minder bestand zijn tegen hagelbuien, terwijl EPDM zijn gehele levensduur lang uitmuntende resultaten blijft boeken.
Becoma www.becoma.be Bernaerts Dries Mechanisatie
www.facebook.com/bernaertsmechanisatiebedrijf
Bucsan Dieter www.merlobucsan.be Deldaele Gebr www. deldaelegebr.be Devako www.devako.be Gelaude www.lucgelaude.be Ponderosa Hermans Heftrucks www.the-ponderosa.com www.hermans-heftrucks.be Pulinckx Pascal Kumps Johnny www.pascalpulinckx.jd-dealer.be www.kumps-johnny.be Van Steerteghem Maes & zn www.vansteerteghem-gebroeders.be www.maes-nv.be Vanderroost Frans & Zn Aerts-Herselt www.vanderroostnv.be www.aerts-herselt.be Vanryckeghem MV Services www.bvbavanryckeghem.be
VIND UW DISTRIBUTEUR OP: WWW.DELILLE.BE
Al meer dan 25 jaar een duurzame samenwerking in de Benelux. Dé experts voor EPDM dak-, gevel- en geotoepassingen
Vraag nu een exemplaar online aan op: vesp-benelux.com
VESP - de Verenigde EPDM Systeem Producenten vertegenwoordigen meer dan 90% van alle EPDM-leveranciers in de Benelux. Opgericht in 1995 met als primaire doel voorlichting en promotie van het afdichtingsproduct EPDM-rubber in de breedste zin van het woord. De groep verwerkt inmiddels jaarlijks een volume van ruim 12 miljoen m2 aan dakbedekking en meer dan 2,5 miljoen m2 aan gevel- en geo afdichtingen. vesp-benelux.com
EPDM-AFDICHTINGSSYSTEMEN
Roof Belgium • september 2021 0004AdvVESP_90x128mm_NL.indd 1
9
03-05-2021 16:13
Woonproject
De warme gloed van zink in Citerra Maasmechelen Op een boogscheut van het Nationaal Park Hoge Kempen en Maasmechelen Village verrees de voorbije jaren het eigentijdse woonproject Citerra. Lessenaarsdaken, grote verdiepingshoge ramen, het witte pleisterwerk, een appartementsgebouw met een gevel in PIGMENTO® bruin van VMZINC® … aan gewaagde keuzes geen gebrek. We schuiven aan bij architect Jochen Kerkhofs (PCp Architects) en VMZINC at WORK-installateur Johan Vallé voor een verhaal achter de verrassende ontwerp- en materiaalkeuzes. Het woonproject Citerra verrees op de oude site van de voormalige mijnbouwschool TIKB. Op de site vind je voortaan een mix van woningen en appartementen. Dankzij het grote binnenplein is het aangenaam toeven op Citerra en krijgt het kleinschalige intieme woonpark (19 gezinswoningen en 29 appartementen) een aangenaam groot ruimtegevoel. Het appartementsgebouw is volledig afgewerkt en drie van de vier woningclusters zijn klaar. “Je kan er jezelf zijn en toch deel uitmaken van een groter geheel”, vat architect Jochen Kerkhofs (PCp Architects) samen. “Dat is het idee achter Citerra.” Het valt op dat in het woonpark haast geen twee woningen hetzelfde zijn. Hoe pakten jullie de uitdagingen aan om een mooi geheel te smeden?
Jochen Kerkhofs: “We hebben vormen en materialen speels afgewisseld. Variaties in de bouwhoogtes en hellingshoeken zorgen voor een levendige aanblik, maar zonder de harmonie te verstoren tussen de woningen en appartementen onderling en met het omringende groen. De appartementen schermen het woonpark deels af van de nabijgelegen lanen. Eens je het woonerf binnenrijdt, daalt een oase van rust neer. De wisselwerking tussen de eigentijds ingevulde lessenaarsdaken en de baksteenarchitectuur bij de gezinswoningen hebben we rigoureus doorgetrokken naar het appartementsgebouw. Dat merk je aan de verticale geleding en aan de ‘torentjes’ die telkens een andere dakhelling kregen..” Niet enkel de terugkerende hellende daken, maar ook de keuze voor gepatineerd zink aan de gevel typeert het appartementsgebouw. Vanwaar die keuze?
Jochen Kerkhofs: “Om de industriële look van een mijnsite weer te geven, hebben we heel snel de keuze voor bruin gepatineerd zink gemaakt. De keuze voor de PIGMENTO® bruin van VMZINC was heel bewust. PCp Architects had eerder al positieve ervaringen met QUARTZ-ZINC® en ANTHRA-ZINC®, maar deze keer waren we op zoek naar een geprepatineerde zink in een specifieke kleur. PIG-
10
Roof Belgium • september 2021
MENTO® bruin paste zeer goed bij het opzet van Citerra en overtuigde de bouwheer. We hebben de gevelsteen zelfs afgestemd op de kleur van het gepatineerd zink. We zochten een gevelsteen met een frisse uitstraling, die tegelijk een bruine schakering heeft die goed samengaat met de PIGMENTO® bruin.” Johan, u heeft 34 jaar ervaring in het installeren van VMZINC-producten. Kon de keuze voor bruin gepatineerd zink (VMZINC® PIGMENTO® bruin) u verrassen?
Johan Vallé: “Ook voor ons was het unicum om zink als gevelbekleding in deze kleur te installeren. We hebben met een team van vijf à zes mensen aan dit project gewerkt en ik wil de pluimen in de eerste plaats op de hoed van dit team steken. Je merkt het zelf al op de foto’s: zoals Jochen aanhaalt is de combinatie met de gevelsteen uitstekend geslaagd. Het is mede daardoor een project met een enorme uitstraling op een zeer zichtbare locatie geworden. Ook voor ons is dit een echt visitekaartje.” Jochen Kerkhofs: “In het woonpark staan een aantal grote foto’s met renders van Citerra in de avondzongloed. Een reclamebeeld zou je denken, maar ze benaderen de werkelijkheid echt zeer goed. De avondgloed op de zinken gevel is in combinatie met de glazen borstwering magnifiek. Dit geeft mee karakter aan het volledige binnenplein. De bruine patine zorgt voor een heel warme uitstraling en een heel behaaglijk gevoel. Het toont aan dat het vertrekpunt van een industriële look zeker niet tot een koud of kil resultaat moet leiden.” Onder andere door de verschillende hellingsgraden en baanbreedtes was het echter ook een technisch uitdagend project. Hoe complex was de plaatsing?
Johan Vallé: “Qua plaatsing was het project niet specifiek complex, maar het klopt wel dat de daken in verschillende hoeken en de variërende lijnbreedtes extra voorbereiding vroegen. VMZINC heeft ons echter uitstekend onder-
TECHNISCHE FICHE Project:
Citerra
Omvang:
19 gezinswoningen, 29 appartementen, ondergrondse parkeergarage
Aanvang werken:
januari 2019
Techniek:
staande naad VMZINC®
Oppervlakteaspect: PIGMENTO® bruin Bouwheer:
Domum – projectontwikkeling Dilsen-Stokkem
Architect:
PCp Architects (Genk)
Aannemer:
Algemene Dakwerken Vallé Genk
steund, onder ander door het maken van detailtekeningen, die reeds in de bestekfase beschikbaar waren. Tegelijk stonden ze ons bij met werfbezoeken, die bijvoorbeeld heel nuttig waren bij de raamafwerking.” Jochen Kerkhofs: “Het gebruik van de verschillende baanbreedtes was een esthetische keuze. We hebben bijvoorbeeld ook de gevelopeningen op de baanbreedtes van de zink ontworpen. Het geeft meteen een speels en spannender karakter aan de gevel. We kenden Johan en zijn broer van voorgaande samenwerkingen voor daken en gevelbekledingen in zink. Wij wijken als bureau vaak af van de standaard en zoeken voor veel projecten unieke materialisatie. Zo kwamen we al meer dan tien jaar terug in contact met VMZINC. Ons vertrouwen in bouwen met zink is groot: het is een onderhoudsvriendelijk materiaal, niet onbelangrijk in projectbouw, en de ondersteuning is sterk. Met VM Building Solutions werken we al lang samen en we weten wat we aan hen hebben. Uiteraard bots je op details die je vooraf haast niet kon uitwerken, maar we wisten dat Johan en VM Building Solutions altijd klaarstaan om nauw te overleggen over hoe je die detailleringen esthetisch en technisch optimaal kan oplossen.” Roof Belgium • september 2021
11
Van oud industrieel complex naar duurzaam gebouw
Spaans hoofdkantoor Bally kreeg PVC-P dak met zonnepanelen Bally is een historisch Zwitsers merk dat naam en faam verwierf met o.a. de productie van tassen, schoenen en riemen. Bally is zeer gewild vanwege de combinatie van Zwitserse kwaliteit en Italiaanse klasse. Veel van hun producten worden dan ook gemaakt in Italië maar het hoofdkantoor bevindt zich in Zwitserland, in Caslano. Om de ecomomische voetafdruk van Bally-schoenen te verkleinen, werd bij de dakrenovatie van dit gebouw het RENOLIT ALKORPLAN Solar systeem geïnstalleerd, een interessante oplossing voor kunststof daken in PVC-P met een zonnepanelensysteem.
12
Roof Belgium • september 2021
Het in 8151 opgerichte merk Bally heeft - als producent van luxe schoenen en accessoires - meer dan 250 winkels in de historische centra van de belangrijkste wereldsteden en 72 taksvrije shops in de grootste internationale luchthavens. Voor de renovatie van het dak van haar hoofdkantoor in het Zwitserse Caslano, in het kanton Ticino, koos de fabrikant voor een RENOLIT dakafdichting om op die manier het oude, industriële complex om te bouwen tot een site die technologie, milieu en duurzaamheid hoog in het vaandel draagt.
9 redenen om voor APOK als jouw gevelpartner te kiezen! 1 Nabijheid
4 Opmeting op de werf
7 Grote voorraad
2 Gedetailleerde studie
5 Opmaak van een legplan
8 Zaagwerk
3 Technische ondersteuning
6 Opleiding op de werf
9 Snelle levering
High Pressure Laminate (HPL)
Houten gevelbekleding
Vragen? Contacteer Gaetan Maribro, Product Manager Gevel, g.maribro@apok.be
Ontdek het gevelassortiment op www.apok.be/nl-be/gevel Oudestraat 11 | 1910 Kampenhout | 016 61 72 62
. #Staysafe e Anderhalv meter is
beter!
ALUMINIUM MUURAFDEKKAPPEN: DUURZAAM ESTHETISCH
Roval Aluminium De aluminium muurafdeksystemen van Roval Aluminium, onderdeel van de internationale Reynaers Group, worden niet alleen toegepast op bijvoorbeeld borstweringen, maar ook als duurzame en esthetische dakrandafwerking. Dankzij een slim klangensysteem is schroefloze montage mogelijk en blijft de muurafdekkap strak, glad en stevig. Voor de aluminium muurafdeksystemen van Roval zijn voegovertrekken niet nodig, zodat de esthetische kwaliteiten volledig tot hun recht komen.
Inspiratie vindt u op www.roval.be
Roval Aluminium is specialist in de ontwikkeling, productie en levering van aluminium bouw producten voor daken en gevels. Tot het uitgekiende assortiment behoren onder meer aluminium dakranden, lekdorpels, muurafdeksystemen, balusters, groendakproducten, dakrand- en doorvalbeveiliging en privacyschermen. Daarnaast biedt Roval Aluminium maatwerk in zetwerk. Mooi, functioneel en duurzaam.
Het renovatieproject werd uitgevoerd door Enerbuild Zwitserland, een bedrijf gespecialiseerd in totaaloplossingen voor het ontwerp, de ontwikkeling en de installatie van gebouwschillen met een hoge energie-efficiëntie. De totale oppervlakte van 3.225 m² werd eerst waterdicht gemaakt met een 1,8 mm dikke RENOLIT ALKORPLAN F, een uv-bestendig PVC-P dakmembraan met een polyester versterking. De firma Romande Energie zorgde vervolgens voor de installatie van het RENOLIT ALKORPLAN Solar systeem, dat het mogelijk maakt om de zonnepanelen, zonder extra ballast noch perforatie van de dakbaan, op het dak vast te maken. De ontwikkeling van dit innovatieve bevestigingssysteem gebeurde volledig
binnen de filosofie van een PVC-P dakbedekking. Het resultaat is een systeem dat enkel voordelen heeft voor de dakdekker, gebouweigenaar en de PV installateur. Maar liefst 746 Solar profielen – goed voor 2.238 lopende meter – werden bij dit project op de dakbaan gelast, zo dicht mogelijk bij de lasnaden. Deze profielen vormen zo de basis waarop vervolgens de dragende structuur van de zonnepanelen wordt vastgemaakt. Naast het ultralichte gewicht en de duurzaamheid hebben RENOLIT ALKORPLAN Solar profielen nog twee andere interessante eigenschappen: er is bij de installatie geen enkel risico op het doorboren van de dakbedekking en er is ook geen ballast nodig om de zonnepanelen vast te zetten.
Het systeem is gemakkelijk en snel te installeren en ook de onderhoudsof herstellingswerken aan de zonnepanelen kunnen probleemloos worden uitgevoerd. Maar het systeem is vooral heel betrouwbaar. RENOLIT ALKORPLAN Solar beschikt dan ook over een technische goedkeuring (DIBt) en is getest bij windsnelheden tot 200 km/u. Het zonnepanelensysteem op het dak van Bally heeft een vermogen van 444 kW, waardoor momenteel 85% van de totale elektriciteits- en verwarmingsbehoefte van de site van Caslano wordt opgewekt door de zonnepanelen. Sinds de renovatie van het dak mag Ballyschoenen dan ook prat gaan op een kleinere en duurzamere ecologische voetafdruk.
Roof Belgium • september 2021
15
De Nationale Raad van Dak- en Dichtingswerken nodigt u uit op haar
save ate the d
26 NOV 2021
www.belgianroofday.be • In het licht van Corona zullen we er alles aan doen om de veiligheid, gezondheid en welzijn van exposanten, medewerkers en bezoekers te garanderen.
• Gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank.
• Dé leidinggevende vakbeurs en het netwerkevent in de Benelux voor dakdekkers, dakafdichters, fabrikanten, architecten, voorschrijvers en vakmannen uit de dakensector....
• Mis ook het slotconcert niet.
• In de ruime hallen van Brussels Kart Expo van 9u00 tot 19u30.
organisatie:
mediapartner:
• U kan getuige zijn van het “Belgisch Kampioenschap van Beste Jonge Dakdekker.”
Meer informatie en inschrijvingen als standhouder voor dit unieke evenement via steve.caufriez@confederatiebouw.be.
initiatief van:
WTCB
Windweerstand van plattedakopbouwen met hechtende plaatsing De bepaling van de windweerstand van een plattedakopbouw met hechtende plaatsing vereist een benadering waarbij elke laag en elk raakvlak onderzocht worden op basis van verschillende constant evoluerende informatiebronnen.
Windbelasting op platte daken De studie van het windgedrag van een plat dak houdt enerzijds in dat de windbelastingen in de verschillende dakzones bepaald moeten worden en anderzijds dat er een dakopbouw gekozen moet worden waarvan de weerstand groter is dan of gelijk is aan deze belastingen. De berekening van de windbelastingen is een complexe taak die best overgelaten wordt aan een specialist. Deze opdracht kan echter wel vergemakkelijkt worden door gebruik te maken van de volgende hulpmiddelen: • de tabellen uit de TV 239, gewijd aan de mechanische bevestiging van de isolatie en de afdichting op geprofileerde staalplaten • de tools CInt (Category Interactive) en WInt (Wind Interactive) • de WTCB-Dossiers 2016/2.5, waarin dieper ingegaan wordt op daken met een complexe geometrie • de WTCB-Dossiers 2020/4.4, waarin een vereenvoudigde benadering voorgesteld wordt die toelaat om de berekeningen voor eenvoudige gevallen achterwege te laten. Dit artikel legt uit hoe de windweerstand van dakopbouwen met hechtende plaatsing bepaald moet worden. Lezers die geïnteresseerd zijn in andere bevestigingstechnieken kunnen er de TV 239 (mechanische bevestiging) of het Informatieblad 2012/2 van de BUtgb (systemen met ballast) op naslaan.
Dakopbouwen met hechtende plaatsing Een dakopbouw met hechtende plaatsing is samengesteld uit: • een dakvloer • een eventuele afschotlaag • een eventueel dampscherm
18
Roof Belgium • september 2021
• één of meerdere isolatielagen • één of meerdere afdichtingsmembranen. Deze lagen worden volgens verschillende technieken (lijmen, lassen, zelfklevende membranen ...) in volvlakkige of partiële hechting bevestigd. De windweerstand van de dakopbouw wordt gewaarborgd door de hechting en cohesie van elk van deze lagen, aangezien het losrukken van de dakopbouw met name kan optreden door: • het loskomen van het dampscherm, de isolatie of de afdichting • een cohesieve breuk in de isolatie of het loskomen van haar cachering • een cohesieve breuk in de afschotlaag (omwille van ongunstige voorwaarden tijdens of net na de uitvoering ervan; zie de WTCB-Dossiers 2014/2.5). Men dient dus de windweerstand van elke laag van de dakopbouw te bepalen, de onderlinge compatibiliteit ervan te controleren en, ten slotte, zich ervan te vergewissen dat de uitvoering van de verschillende lagen van goede kwaliteit is. De kwaliteit van de uitvoering oefent immers een zekere invloed uit op de windweerstand.
Waar kan men deze informatie vinden? Welke stappen moet men volgen? Om de windweerstand van een dakopbouw met hechtende plaatsing te bepalen, dient men de windweerstand van elk van zijn samenstellende lagen en raakvlakken te onderzoeken (vanaf de afdichting tot de dakvloer). Er bestaan proefverslagen en gebruiksgeschiktheidsattesten die een windweerstandswaarde voor zogenoemde gesloten systemen bevatten. Dit betekent dat deze waarde enkel geldig is voor de beschouwde combinatie van producten en uitvoeringstechnieken.
Zelfklevende lucht- en waterdichtingsstrook in gewapende EPDM ✓ Lucht- en waterdichtingen rond ramen, deuren en dorpels ✓ Vochtwering in spouwmuren ✓ Funderingen en kelders waterdicht maken ✓ Afdichting van schouwen en lintelen ✓ Uitbekleding van goten
Ontdek het aanbod op www.vmbuildingsolutions.be
PROJECT IN DE KI J K E R :
Citerra in Maasmechelen Techniek: Staande naad VMZINC® Oppervlakteaspect: PIGMENTO® bruin Bouwheer: Domum – projectontwikkeling Dilsen-Stokkem Architect: PCp Architects (Genk) Aannemers: Algemene Dakwerken Vallé Genk
“Voor ons is Citerra een visitekaartje geworden. De combinatie van zink met de gekozen gevelsteen is hier uitstekend geslaagd.” - Johan Vallé
Schrijf nu in voor de EPDM opleidingen van VM Building Solutions
EPDM-PROFESSIONAL IN 4 STAPPEN: Schrijf je nu in! • Niveau 1: Leer EPDM kennen Voorstelling & demonstratie (GRATIS) • Niveau 2: Zelf aan de slag Praktijkopleiding op maquette (GRATIS) • Niveau 3: Werfopstart op maat Persoonlijke begeleiding op de werf • Niveau 4: Verdiep jouw kennis Expertopleiding volgens de noden van jouw bedrijf (GRATIS)
Schrijf meteen in via epdmopleidingen.be of ontdek meer in onze opleidingsbrochure, raadpleegbaar via de QR-code of op onze website.
www.vmbuildingsolutions.be
TC Dichtingswerken
In alle andere gevallen moeten er verschillende bronnen geconsulteerd worden om het geheel van gegevens te bekomen die noodzakelijk zijn om de windweerstand van de volledige bekomen die noodzakelijk zijn om de windweerstand van dakopbouw weten te komen: de volledigetedakopbouw te weten te komen: •• in inde degebruiksgeschiktheidsattesten gebruiksgeschiktheidsattesten van van de de isolatiemateisolatiemarialen en de afdichtingen (technische goedkeuringen terialen en de afdichtingen (technische goedkeuringen ...)...) staat de de nuttige nuttige windweerstand windweerstandvan vandedesystemen systemen(reken(rekenstaat waarden waardengebaseerd gebaseerd op opproefresultaten proefresultatenwaarop waaropdedevereiste vereiste veiligheidscoëfficiënten veiligheidscoëfficiëntentoegepast toegepast werden) werden) vermeld: vermeld: −− in in het hetattest attest van vaneen eenisolatiemateriaal isolatiemateriaalstaat staatdedewindwindweerstandvermeld vermelddie diebetrekking betrekking heeft weerstand heeft op ophet hetmateriaal materiaal zelf en zijn plaatsing op zijn ondergrond. Het bevat zelf en zijn plaatsing op zijn ondergrond. Het bevat echter geen informatie over de windweerstand van de echter geen informatie bovenliggende lagen over de windweerstand van de bovenliggende lagen − in het attest van een dakafdichting staat de windweer − stand in het van attest een dakafdichting staateen de windweerhetvan membraan vermeld voor plaatsing stand van het membraan vermeld en voor een plaatsing op op verschillende ondergronden met verschillende plaatsingstechnieken verschillende ondergronden en met verschillende plaat• de proefverslagen kunnen evenzeer de gewenste inforsingstechnieken bevatten, voorkunnen zover deevenzeer proeven correct uitgevoerd • matie de proefverslagen de gewenste inforwerden met de vereiste veiligheidscoëfficiënten. Ze zijn matie bevatten, voor zover de proeven correct uitgevoerd meestal beschikbaar bij de fabrikanten werden met de vereiste veiligheidscoëfficiënten. Ze zijn • bij gebrek aan een attest of een proefverslag voor de meestal beschikbaar bij de fabrikanten afdichting of het dampscherm kan men zijn toevlucht • bij gebrek aan een attest of een proefverslag voor de afdichting of het dampscherm kan men zijn toevlucht
nemen tot forfaitaire windweerstandswaarden (zie TV 215 waarvan de herziening in de loop van dit jaar zal verschijnen). Deze waarden zijn echter aan de veilige kant en nemen tot forfaitaire windweerstandswaarden (zie zijnwaarvan vaak minder gunstig dan TV 215 de herziening in de de waarden loop vandie ditopgenomen jaar zijn in voormelde documenten (voor zover bestaan). zal verschijnen). Deze waarden zijn echter aan deze veilige kant en zijn vaak minder gunstig dan de waarden die Zodra deze is (voor en dezover windweeropgenomen zijndocumentatie in voormelde verzameld documenten ze standswaarde bestaan). voor elke laag bekend is, kan de windweer-
stand van de dakopbouw bepaald worden. Het gaat hier na-
Zodra dezeom documentatie verzameld is en de windweermelijk de laagste van alle waarden. Indien men één van standswaarde voor elke laag bekend is, kan de de dakonderdelen wenst te vervangen doorwindweereen gelijkaardig stand van de dakopbouw bepaald worden. Het gaat hier product (bv. van een ander merk), dan dient men na te gaan namelijk om de laagste van alle waarden. Indien men minstens gelijk door is aaneen deze van één of vandedewindweerstand dakonderdelenervan wenst te vervangen de dakopbouw. Indien deze lager is, dan moet ook de gelijkaardig product (bv. van een ander merk), dan dient winddewindweerstand dakopbouw naar onder herzien worden. menweerstand na te gaanvan of de ervan minstens gelijk Verder willen we erop wijzen datdeze de lager materialen is aan deze van de dakopbouw. Indien is, dan en de moetbevestigingstechnieken ook de windweerstand van de dakopbouwevolutie naar onder in voortdurende zijn. De herzien worden. en de gebruiksgeschiktheidsattesten worden documentatie
dus zeer regelmatig herzien.
Verder willen we erop wijzen dat de materialen en de bevestigingstechnieken in voortdurende evolutie zijn. De E. Noirfalisse, ir., laboratoriumhoofd, laboratorium ‘Isolatie, documentatie en de gebruiksgeschiktheidsattesten worden dichting en daken’,herzien. WTCB dus zeer regelmatig
Bron: WTCB Contact 2021/02
Concreet voorbeeld
Men wenst de windweerstand van de hieronder afgebeelde dakopbouw te bepalen. De documentatie die beschikbaar is voor elk van de samenstellende dakonderdelen is samengevat in onderstaande tabel.
Kunststofafdichting, gelijmd in volvlakkige hechting Isolatie van het type polyurethaan (PU) met een cachering uit een meerlagig aluminiumcomplex, streepsgewijs gelijmd in partiële hechting Bitumineus dampscherm, gelast in volvlakkige hechting Dakvloer uit beton
Voorbeelden van de beschikbare productinformatie voor de hierboven afgebeelde dakopbouw. Product
Informatiebron
Waarde
Afdichting
Gebruiksgeschiktheidsattest
3.300 Pa
Isolatie
Gebruiksgeschiktheidsattest
4.000 Pa
Laboratoriumproefverslag
Streepsgewijs gelijmd in partiële hechting (met de voorziene lijm en het voorziene verbruik) op een bitumineus dampscherm
3.667 Pa
Gelast in volvlakkige hechting op een dakvloer uit beton
Dampscherm
Details
Gelijmd in volvlakkige hechting (met de voorziene lijm en het voorziene verbruik) op een isolatiemateriaal van het type polyurethaan met een cachering uit meerlagig aluminium (van een merk dat over een attest beschikt)
De laagste waarde is 3.300 Pa. Deze vertegenwoordigt dus de windweerstand van de dakopbouw en houdt rekening met de vereiste veiligheidscoëfficiënten.
Roof Belgium • september 2021
23
Interview
"Een EPDM-opleiding opent de deur naar het perfect uitgevoerde dak" De voorbije decennia is EPDM uitgegroeid tot dé keuze voor platte daken. Veel dakwerkers wagen dan ook graag hun kans met EPDM, maar een dakproject met EPDM vereist een grondige voorkennis van het EPDM-systeem. Jan Vermeire en Bernard Sol, ervaren EPDMinstructeurs bij VM Building Solutions, leggen in zes vragen en met de nodige passie uit waarom een goede opleiding zo hard nodig is. Welk doelpubliek wil VM Building Solutions met de EPDM-opleidingen aanspreken?
Jan Vermeire: “In onze opleiding verwelkomen we hoofdzakelijk dakwerkers. Het traject richt zich op wie voor het eerst met EPDM aan de slag gaat, maar ook op wie er al mee vertrouwd is. De meeste dakwerkers doorlopen het hele traject, maar wie bijvoorbeeld al voorkennis heeft kan op aanvraag ook instappen op een niveau naar keuze. Het is mooi om vast te stellen hoeveel mensen enthousiast zijn over EPDM. In totaal leiden we in de Benelux en Frankrijk 4.000 à 5.000 mensen per jaar op.” Waarom is het belangrijk deze opleiding te volgen?
Bernard Sol: “Een EPDM-opleiding opent de deur naar het perfect uitgevoerde dak met een kwalitatieve afwerking. Het gebeurt dat dakwerkers ons vertellen dat ze het ook wel zonder opleiding zullen kunnen, maar zonder opleiding kan je geen EPDM plaatsen. Het vergt enige voorkennis om EPDM op een correcte manier te verwerken. Op het eerste zicht lijkt het eenvoudig, maar de vakkennis zit in de detailafwerking.” Het opleidingstraject bestaat uit vier niveaus. Kan je enkele praktische voorbeelden geven van wat je tijdens elke fase leert?
Bernard Sol: “Tijdens het eerste niveau maken de deelnemers kennis met EPDM. We geven inleidende kennis over wat naadverbindingen zijn en over de verkleving. Wie
24
Roof Belgium • september 2021
daarna graag zelf aan de slag gaat met EPDM, kan bij de niveau 2 opleiding een hele dag op maquette werken. Tijdens die opleiding leer je echt zelfstandig EPDM plaatsen.” Jan Vermeire: “Tijdens het derde niveau van de opleiding komt een instructeur ter plaatse mee een werf begeleiden. De instructeur toont voor en stuurt bij, waardoor je meteen een goede start neemt op je eerste EPDM-werf. Het vierde en laatste niveau is een expertopleiding. Hier komen moeilijke details, dakdoorvoeren, binnenhoeken, enzovoort aan bod. Deze gepersonaliseerde opleiding volgt vaak een tijdje later, eens de dakwerkers wat ervaring met EPDM hebben opgebouwd en zich verder willen specialiseren. Enkel de werfbegeleiding is overigens betalend. Niveau één, twee en vier zijn gratis.” Hoe lang duurt het om het hele opleidingstraject te doorlopen?
Jan Vermeire: “De meeste opleidingen vinden plaats in de wintermaanden en dan gaat het iets sneller, maar bij goed weer kan het tot een jaar in beslag nemen voor de cursisten niveau vier bereiken. In de tussentijd kunnen de dakwerkers in principe vanaf niveau twee aan de slag met EPDM. Wij begeleiden de deelnemers tot ze volledig klaar voor zijn om zelf EPDM te leggen. Bij sommigen is dat meteen na niveau twee, anderen hebben baat bij de werfbegeleiding van niveau drie. Het is ook altijd mogelijk een opleiding twee keer te volgen. Wij helpen graag tot de deelnemers de techniek volledig onder de knie hebben.”
WAAROM STARTEN MET EPDM?
Waar vinden deze opleidingen plaats?
Veiligheid: Beperkt alle risico’s door plaatsing op het dak zonder vlam mogelijk te maken. Dit maakt EPDM veel veiliger dan traditionele methoden.
Bernard Sol: “We willen graag iedereen die enthousiast is over EPDM bereiken, ongeacht de regio. De opleidingen vinden dan ook plaats op verschillende locaties. De kennismaking kan bijvoorbeeld in je vertrouwde distributiecentrum of in het opleidingscentrum in Deinze. De praktijkopleiding op maquette en de expertopleiding vinden plaats in Deinze, Gembloux en in sommige distributiecentra. Vanaf oktober kan het ook in ons nieuwe opleidingscentrum in Ham.”
Lange levensduur: EPDM-membranen gaan tot 50 jaar mee en vragen weinig onderhoud.
Wie geeft deze opleidingen?
Ben je geïnteresseerd in ons opleidingstraject?
Jan Vermeire: “Al onze instructeurs zijn technisch geschoolde specialisten. Bovendien vormen we een écht team, dat kennis uitwisselt. De instructeurs helpen elkaar voor 100%. Samen zorgen we ervoor dat deelnemers de finesses van elk type membraan leren kennen. Het zijn ook deze instructeurs die langskomen als je een werf wil laten nakijken via een gratis werfcontrole.”
Snelle plaatsing: Door de éénlaagse aanpak en het gebruik van grote membranen gaat de plaatsing bijzonder vlot. Ondersteund met volledige service: VM Building Solutions staat je bij met opleidingen, werfcontroles & bijstand op de werf. Winst aan efficiëntie: EPDM heeft ook economische voordelen. De uiterst efficiënte plaatsing zorgt voor rechtstreekse rendementswinst.
Neem via onderstaande gegevens vrijblijvend contact met ons op of schrijf je online in voor de opleiding van jouw keuze! • www.epdmopleidingen.be • + 32 (0)9 321 99 21 • opleidingen.epdm@vmbuildingsolutions.com
EPDM-EXPERT IN VIER STAPPEN Bij VM Building Solutions word je EPDM-expert in vier stappen. Ons opleidingstraject loodst dakwerkers doorheen demonstraties, praktijkopleidingen, werfopstart en experttraining. Niveau 1 - Leer EPDM kennen. Ons opleidingstraject start met een kennismaking met EPDM. Deelnemers komen meer te weten over de voordelen. Na de theorie volgt ook meteen een praktische demo. Niveau 2 - Zelf aan de slag. Tijdens een praktijkopleiding op maquette leren dakwerkers in een dag hoe ze zelfstandig een dak met EPDM kunnen plaatsen. De opleiding focust op het EPDMsysteem en de opbouw van het dak. Tijdens deze opleiding geeft EPDM al zijn geheimen prijs over de afwerking van binnen-en buitenhoeken, dakdoorvoeren en regenafvoeren.
Niveau 3 - Werfopstart op maat. Een instructeur van VM Building Solutions zorgt voor begeleiding bij de opstart van een EPDMproject. De instructeur ondersteunt de dakwerker vanaf de voorbereiding over de verschillende installatiestappen tot aan de evaluatie. Niveau 4 - Verdiep je kennis. Dakwerkers die hun kennis verder willen verdiepen, focussen tijdens de expertopleiding op de detailafwerking op een maquette. Moeilijke dakdoorvoeren, ronde koepels en andere uitdagingen krijgen de nodige aandacht.
Jan ‘Jean’ Vermeire
Bernard Sol
• Instructeur bij VM Building Solutions sinds 2006 • Geeft les in Deinze • Begeleidt samen met collega’s werven in Vlaanderen
• Instructeur bij VM Building Solutions sinds 2014 • Geeft les in Gembloux • Begeleidt samen met collega’s werven in Wallonië
Roof Belgium • september 2021
25
Kunstmatige hemel uit glasvezelmembranen
Opmerkelijk textieldak voor beursgebouw Düsseldorf De nieuwe Messe Süd in Dusseldorf verwelkomt haar beursbezoekers tegenwoordig onder een vrij spectaculaire luifel. Het 20 meter hoog spitsvormig dak maakt deel uit van de nieuw ontworpen toegang tot de zuidkant van het beurscomplex, ontworpen door slapa oberholz pszczulny | sop architects. Met een totale lengte van 170 meter en een breedte van 93 meter biedt dit polygonale dak vervaardigd uit lichtdoorlatend glasvezeltextiel de bezoekers alvast de nodige beschutting en ruimte.
26
Roof Belgium • september 2021
Architect Jurek Slapa ontwierp een kussenvormige structuur gemaakt van glasvezeltextiel voor deze kunstmatige hemel, wiens uitzicht doorheen de dag verandert onder invloed van de weersomstandigheden en bij valavond en ’s nachts sfeervol verlicht wordt. Het dak rust op 19 slanke betonnen kolommen en bestaat uit een stijve geometrische staalstructuur met 94 gelijkvormige ruiten. De eigenlijke dakhuid ziet er vederlicht uit. De bovenkant is bespannen met een lichtdoorlatend glasvezelmembraan, wat de aanblik genereert van een wolkenveld met zijn witte, gebombeerde ruitvormige cellen. De polysterhuid aan de onderkant
is transparant en laat zo een zicht toe op de wolkachtige dakbekleding doorheen de slanke constructie. De gewelfde vorm van het oppervlak van beide membranen wordt gecreëerd met behulp van stalen bogen aan de binnenkant.
Haalbaarheidsstudie De ingenieurs van formTL waren al heel vroeg bij het ontwerp van dit project betrokken en in overleg met de ontwerper werd eerst en vooral de haalbaarheid van de diamantvormige elementen onderzocht. Om het concept van de structuur en de materiaalkeuzes na te gaan werden er diverse berekeningen en analyses uitgevoerd, die resulteerden in de nodige belastingdata van toepassing op de staalstructuur. Er werd ook goed nagedacht over de keuze van materiaal voor de textielmembranen en over de functionaliteit van de structuur, bijvoorbeeld voor wat betreft de afwatering aan de randen van de diamantzones.
Na het toekennen van de opdracht voor het leveren van het nodige textiel aan de membraanexperts van Temme - Obermeier, werd formTL opnieuw ingeschakeld. Dit keer om de nodige goedkeuringen te verkrijgen en het ontwerp naar praktijk om te zetten wat betreft de membranen en hun bevestigingssysteem. Een deel van de opdracht bestond er ook in om een naadsysteem uit te dokteren met zo weinig mogelijk afval. Voor de visuele goedkeuring werd een maquette op ware grootte gerealiseerd waarop de verwerking van de membranen samen met de architecten kon worden gecoördineerd.
Gesofisticeerd snijwerk en doordachte naadverbindingen De twee dakbekledingsmembranen verschillen onderling niet enkel op het vlak van samenstelling en transparantie, maar moesten tevens beantwoorden aan een aantal eisen op het vlak van draagkracht en design. Het Roof Belgium • september 2021
27
Kunstmatige hemel uit glasvezelmembranen
bovenste doek doet dienst als bescherming tegen de weersomstandigheden, terwijl het onderste gaas transparant is en een open blik geeft op de structuur en de naden. Bij het bepalen van het snijpatroon kwamen er diverse compensatiewaarden naar boven afhankelijk van het gebruikte materiaal, waardoor er verschillende snij-layouts werden toegepast op de beide lagen. Omdat het speciale drainagesysteem van de diamantvormige structuur bovendien verschillende hellingshoeken met zich meebracht, werden er uiteindelijk 18 geometrieën ontwikkeld voor deze dakbedekking.
28
Roof Belgium • september 2021
PROJECT: NEW TRADE FAIR SOUTH LUIFEL, DÜSSELDORF (D) Opdrachtgever:
Messe Düsseldorf GmbH
Architect: slapa oberholz pszczulny | sop architects, Düsseldorf (D) Materiaal: • bovenste membraan: PTFE glass, Verseidag 18039 • onderste membraan: PVC-PES mesh, Soltis FT 381
Serge Ferrari
Bedekt dakoppervlak: 7,800 m², waarvan 5,500 m² membraan Einde der werken:
December 2020
Photo’s: Ansgar M. van Treeck
N IEUW BIJ IK O
SUMMA, DÉ DAKROL VOOR ELK SEIZOEN
IKO summa staat voor de eerste van een nieuwe generatie bitumineuze waterdichtingen die u, als vakman, toelaat om steeds een uiterst kwalitatief eindresultaat op te leveren. Het plaatsingsgemak, de beloopbaarheid, de technische uitmuntendheid én de strakke afwerking, IKO summa garandeert het u allemaal. Fier zijn op uw harde werk was nog nooit zo eenvoudig. In welk seizoen dan ook.
Surf naar IKOsumma.com en ontdek de tijdelijke lanceringsacties om kennis te maken met deze IKO innovatie. Vier seizoenen, één dakrol
Nooit meer voetafdrukken
De IKO summa hecht zich perfect aan alle types ondergrond, zowel bij koud als bij warm weer.
Onze nieuwe dakrol garandeert een perfecte beloopbaarheid tijdens de plaatsing.
Geschikt voor alle oppervlakken
Duurzaam en ecologisch
U installeert de dakrol moeiteloos op zowel grote als kleine oppervlakken en daar waar meer detailafwerking vereist is.
De rol bestaat voor een groot deel uit gerecycleerd materiaal en kan op zijn beurt gerecycleerd worden. Eveneens geschikt voor regenwaterrecuperatie.
Surf naar IKOsumma.com voor:
TECHNISCHE FICHES
EEN VERDELER IN UW BUURT
APPLICATIEINSTRUCTIES
DAKDICHTING | WATERDICHTING | ISOLATIE
Groendaken: de lezer reageert
Kritische kanttekening bij groendaken met Sedumcassettes Regelmatig publiceren wij artikels over projecten met groendaken en af en toe worden die gerealiseerd met voorgekweekte Sedumcassettes. Aan deze systemen worden door de producenten en leveranciers diverse voordelen toegeschreven waaronder het lichte gewicht, de herplaatsbaarheid, de flexibiliteit, de snelheid van plaatsing en de gebruiksklare levering. Een interessante ontwikkeling waar door iemand van onze lezers toch een kritische kanttekening bij wordt gemaakt voor wat betreft het ‘beperkte onderhoud.’ Karel Ingels uit Mariakerke is als specialist inzake de renovatie van platte daken ondertussen ervaringsdeskundige geworden in het onderhoud van groendaken…en dan meer bepaald in het onderhoud van groendaken met Sedumcassettes. Naar aanleiding van enkele artikels over dit onderwerp besloot hij in de pen te kruipen en zijn
bedenkingen met ons te delen voor wat betreft het onderhoud van dit soort daken.
(1 maal per jaar) nodig is. Het wordt zelfs als een voordeel voorgesteld. Tot ze op je dak staan…
“In het vakblad Roof Belgium schrijven jullie af en toe vol lof over de voorgeteelde sedumcassettes. In artikelen wordt algemeen geschreven dat er geen of slechts een minimaal onderhoud
In april 2016 kocht ik zelf een 12-tal m² sedumcassettes bij een fabrikant en plaatste die onmiddellijk na afhaling op het dak van mijn tuinhuis. Even later keek ik voldaan vanuit mijn
Foto's: archief Roof Belgium
30
Roof Belgium • september 2021
Uw dak, ons vak!
Daken bieden eindeloos veel mogelijkheden. BMI Group – in de Benelux vertegenwoordigd door Monier en Icopal – helpt u graag om die tot in detail te ontdekken. Met onze dakbedekkingssystemen en bouwmaterialen levert u voor elk dak, plat of hellend, de beste kwaliteit. Een dak waarop uw klant langdurig en zorgeloos kan vertrouwen. BMI ontwerpt en produceert alle producten zelf. Daarbij bundelt de groep de krachten op het gebied van innovatie en duurzaamheid. Op die manier worden alle onderdelen om tot een goed werkend dak te komen perfect op elkaar afgestemd. Samen werken we aan uw succes. Want als u succes heeft, hebben wij dat ook!
bmigroup.com
Alles bouwen Alles over over bouwen en en verbouwen verbouwen www.buildyourhome.be www.buildyourhome.be
Wiltuudeel deeluitmaken uitmaken van van de Wilt de 16.000 14.500 betrouwbare betrouwbareaannemers aannemers opdit ditultieme ultieme platform platform voor voor bouwers op bouwersen enverbouwers? verbouwers?
Surfsnel snelnaar naar www.confederatiebouw.be www.confederatiebouw.be en Surf enword wordlid! lid!
Powered by
bureel op de weelderige groene vlakte (vroeger een zwarte vlakte). Maar de volgende maanden veranderde deze groene vlakte al snel in een rode vlakte … (warm, zonnig, droog). Ik ging ervan uit dat de Sedumplanten zich zouden herpakken maar dat bleek niet het geval. Bij het ingaan van de volgende lente bleven ze rood en ontstonden
er ook kale plekken in het ooit eens groene vlak, waarin zich even later mos en onkruid ontwikkelden. Lectuur leerde mij dat er wel degelijk onderhoud vereist is voor het behoud van een groen Sedumdak. En hoe meer je er over leest, hoe meer onderhoud er wordt aanbevolen.
Als ik beroepshalve als aannemer platte daken om me heen kijk, bevinden de meeste groendaken zich in een slechte staat, net bij gebrek aan dat onderhoud. Voor de meeste mensen vormt het ook geen evidentie om op het dak te gaan klimmen voor het onderhoud. Toen ik afgelopen vrijdag het nieuwe ziekenhuis Maria Middellares in Gent langs de R4 passeerde kon ik de rode vlaktes aanschouwen, zelfs nu… in een lange periode met regelmatig regen. Ik kan als het ware een ‘rode’ rondleiding geven in het Gentse. Het punt waartoe ik wil komen met deze reactie is dat we omzichtig moeten omspringen met de manier waarop we groendaken aanbieden. Als aannemer gaan wij deze systemen met een mooi verhaal aanbieden bij onze klanten. Als dan na een jaar blijkt dat er niet veel groen overblijft van die daken en er toch een regelmatig en vrij intens onderhoud vereist is, is dat in tegenspraak met het eerdere verhaal. Dat maakt een klant niet gelukkig en dan komt die terug bij ons terecht. Ik spreek uit ervaring.”
Roof Belgium • september 2021
33
Advies nodig? Ons team begeleidt jouw dakproject Hoe je het nu draait of keert, twee weten altijd meer dan één. En dat geldt des te meer wanneer het om twee specialisten gaat. Zeker bij grotere projecten kan de praktische expertise en advies van Deschacht een meetbaar verschil uitmaken, bovenop de kennis die je zelf in huis hebt. Onze specialisten beschikken over een diepgaande productkennis die ze kunnen koppelen aan een rijke en concrete ervaring bij het realiseren van platte en hellende daken.
Onze troeven, jouw slagkracht ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔
Mega-assortiment voor dak, gevel en isolatie Team van specialisten in dakbedekking Gecertificeerd eigen gamma Praktijkopleiding door ervaringsdeskundigen Professionele projectbegeleiding Zinkcentra voor maatwerk
Ons advies verhoogt het rendement van jouw project vaak met ettelijke procenten. Meetbaar beter dus.
ONE-STOP NON-STOP BOUWSHOP BOUWADVIES www.deschacht.eu
ONE-STOP NON-STOP BOUWSHOP BOUWADVIES
innoverend dakrandsysteem KLEURRIJK ALTERNATIEF VOOR DE ZINKEN KRAAL
Claerhout Aluminium, wij blijven de specialist. Blokkestraat 2 | 8530 Harelbeke T +32 (0)56 35 15 56 | F +32 (0)56 37 00 85 info@claerhoutaluminium.be | www.claerhoutaluminium.be
Iconik_186x128_NL.indd 1
30/11/2020 11:37
Fihuma is gespecialiseerd in het zuigen en blazen van droge stoffen. Hoofdzakelijk actief in de bouwsector voor het verwijderen en plaatsen van onder andere dakgrind, argex, zand en groendaken. Actief over heel België. Sterke punten: n maatwerk n snelle en flexibele service n vca gecertificeerd n 10 VacuPress (zuig/blaaswagens) die ruim inzetbaar zijn. Aanvullend is Fihuma ook gespecialiseerd in grondzuigwerken. Gedeeltelijk actief in de industrie: opzuigen van droge stoffen, industriële stofzuigwerken, leegzuigen van silo’s en opzuigen van straalgrit.
Turnhoutsebaan 129-131
2970 Schilde
03/314 29 03
info@fihuma.be
Dubbelgesprek met Geert de Bruijne en Miriam Corremans
Nieuwe gezichten bij Optigrün en Sita-Bauelemente Sinds april dit jaar heeft Sita-Bauelemente, de Duitse fabrikant van oplossingen voor hemelwaterafvoeren, een nieuw gezicht. Voortaan zal Miriam Corremans immers instaan voor de verdere verspreiding van dit merk in de Benelux. Ze treedt daarmee in de voetsporen van Geert de Bruijne die nu de overstap maakt naar Optigrün Benelux, één van de marktleiders op het vlak van groendaken en naar eigen zeggen “uitvinder” van het retentiedak. Sinds april dit jaar is Miriam Corremans verantwoordelijk voor de verdeling in de Benelux van de hemelwaterafvoersystemen van de Duitse specialist Sita-Bauelemente. Mevr. Corremans is geen nieuw gezicht in de wereld van het platte dak: ze verdiende haar sporen bij Atab, waar ze onder andere voor de afdeling Aquaplan aan de slag was. De voorbije jaren was ze actief bij Perquy in Brugge, dat naast groothandel en distributie van polycarbonaat, ook fungeert als verdeler van de gele geïsoleerde dakkolken van Sita. Bij Sita volgt ze Geert de Bruijne op, die zes jaar lang hard aan de weg timmerde om de Sita- hemelwaterafvoeren te introduceren op de Benelux-markt. Geert maakt nu de overstap naar groendakspecialist Optigrün Benelux. “Toen ik bij Sita begon, kenden onze dakdekkers alleen maar de tapbuis in lood”, vertelt Geert. “Eigenlijk is dat eigenaardig, want alles in de wereld van het platte dak is de laatste jaren enorm geëvolueerd: in mijn
36
Roof Belgium • september 2021
Antwerp Tower : in de Antwerp Tower gebeurt de hemelwaterafvoer via een zeshonderd-tal SitaCompact dakkolken
Miriam Corremans
beginperiode, toen ik bij Atab werkte, zagen we nog viltroofing op het dak. Dan kwam de glasvliesroofing, de polyesterwapening, de dubbele wapening en tenslotte werden allerlei kunststofmembranen, zoals EPDM en TPO geïntroduceerd. Idem dito wat isolatie betreft: we evolueerden van 3 cm PUR naar pakketten van 20 cm en meer. Zelfs koepels kenden een gelijkaardige evolutie: van enkelwandig ging het via dubbelwandig naar zelfs drie- en vierwandig. Alleen dat gat waarlangs het water wegloopt, bleef onveranderd: we gebruikten nog steeds die oplossing van vlak na de oorlog: de loden tapbuis, met alle problemen vandien. Als je vandaag aan een dakdekker vraagt waar hij soms nog een probleem heeft op het dak, dan is het steevast: aan den afvoer…” Verder bouwend op het pionierswerk van Rik Dewulf van Asphalt Equipment, een vroege ‘believer’ in de Sita dakkolken, zette Geert Sita ook hier op de kaart. Verschillende referentieprojecten werden gerealiseerd, zowel in particuliere woningbouw, appartementsbouw maar ook in industriebouw. Het verdeelcentrum van Lidl in Marche-en-Famenne verdient daarbij een vermelding als grootste project en de Antwerp Tower een vermelding als hoogste.
Geert de Bruijne
“Geert heeft de basis gelegd en ik ga hierop verder bouwen”, aldus Miriam Corremans. Ze wil onder andere meer inzetten op het gebruik van de gele Sita kolken in industriebouw. “Onze dakkolken zijn in een gravitaire toepassing een volwaardig alternatief voor de soms complexe en duurdere onderdruksystemen. Met hun extreem hoge afvoercapaciteit bij een kleinere diameter maken ze het mogelijk om het aantal afvoerpunten aanzienlijk te beperken én bovendien ook nog de diameter van de afvoerbuizen te reduceren. Sita haalt het grootste rendement bij een diameter van 125 mm. Als je Sita gebruikt, heb je dus nooit nog afvoerbuizen van 200, 250 of 300 nodig. Voor de industriebouwer betekent dit een enorme besparing.” Maar ook in appartementsbouw biedt Sita, met het SitaCompact-gamma, een goede oplossing. Zo werden op de Antwerp Tower een kleine 600 kolken gebruikt op de verschillende terrassen. “De TV 270 van het WTCB maakte voor het eerst een onderscheid tussen tapbuizen en dakkolken en bracht hiermee eindelijk duidelijkheid omtrent de maximale capaciteit waarmee gerekend mag worden. Er wordt ook komaf gemaakt met de regel van de 1 cm² per m², die nog door veel architecten en studiebureaus wordt gehan-
teerd. Hierdoor gaan controlebureaus zoals Seco meer aandacht besteden aan de dimensionering van het hemelwaterafvoersysteem en dan blijkt heel vaak dat Sita dé perfecte oplossing is.” Daarnaast wil Miriam ook werk maken van de uitbreiding van het verdeelnetwerk. Asphalt Equipment met zijn vestigingen in Deinze, Luik en Charleroi, blijft hét gekende aanspreekpunt voor de dakdekker, maar het is de bedoeling om ook de kleinere aannemer een verdeelpunt dicht bij de deur te kunnen aanbieden. Tenslotte blijft Miriam ook de contactpersoon voor architecten en studiebureaus. Dit gebeurt onder andere via de actieve deelname aan de activiteiten van De Vijfde Gevel, het communicatieplatform waar producenten als Sita en Optigrün meer aandacht vragen voor de vele mogelijkheden die het platte dak kan bieden. “We zullen elkaar dus nog wel tegenkomen: hemelwaterafvoer is immers ook een essentieel onderdeel van een groendak”, verduidelijkt Geert De Bruijne. “Ik had met Sita al verschillende keren goed samengewerkt met Henk Vlijm van Optigrün Benelux en was geïnspireerd door de vele prachtige projecten die werden gerealiseerd. Als product- en systeemmanager sta Roof Belgium • september 2021
37
Dubbelgesprek met Geert de Bruijne en Miriam Corremans
Bij de dakrenovatie bij Audi Vorst werd een volledig nieuw SitaDSS onderdruksysteem geïnstalleerd
ik in eerste plaats ter beschikking van de vijf Optigrün-partners in België. Met Canopy uit Gent, Ecoworks uit Vilvoorde, Naturoof uit Roeselare en Vecover uit Pepinster bestrijken we het hele Belgische grondgebied. En met Urpaco uit Zwevegem hebben we een aanspreekpunt waar niet-partners onze materialen kunnen aankopen. Daarnaast zal ik ondersteuning bieden aan architecten en studiebureaus, bouwpromotoren en aannemers en dat in elke fase van het project, van de eerste schetsen op de ontwerptafel tot bij het planten van de laatste boom. Voor een stuk blijf ik dus bij dezelfde mensen over de vloer komen en het zal voor een stuk ook nog altijd over waterafvoer gaan, maar daar komt nu toch eerst en vooral het groene aspect bij kijken en dat maakt het weer anders en interessant.” Geert ziet een duidelijke evolutie bij groendaken: “Daar waar men bij een groendak vroeger vooral aan een sedumdak dacht, zijn er nu veel meer mogelijkheden: je hebt het biodivers natuurdak met grassen en kruiden, het retentiedak waarbij je water gaat bufferen en gecontroleerd gaat afvoeren om zo o.a. een overbelasting van de
38
Roof Belgium • september 2021
Een volwassen groendak is veel meer dan wat sedumplantjes. Bomen, struiken tot een hele moestuin, alles is mogelijk.
rioleringen te vermijden, de dakmoestuin waarbij echte dakboeren het dak opgaan en vele meters hoog allerlei groenten en fruit gaan telen, maar ook het solar-groendak waarbij de aanwezigheid van groen onder de zonnepanelen voor een hoger rendement gaat zorgen." “We spreken nu meer over multifunctionele daken, waarbij er ruimte is voor groen, water, energie-opwekking, recreatie, … Miljoenen vierkante meter dak liggen er nog altijd kaal en nutteloos bij; het is onverantwoord om deze “vijfde gevel” onbenut te laten. Het is natuurlijk te kort door de bocht om te stellen dat je met een groendak overstromingen zoals in Pepinster en Trooz helemaal uit de wereld zult helpen, maar het is wel een feit dat meer inzetten op hemelwaterbeheer, o.a. via groendaken en buffering van water op het dak, een belangrijk element is in de politiek die we hierrond moeten voeren. In Duitsland bestaat er op dat vlak trouwens een hele goede samenwerking tussen Sita en Optigrün. Zo ontwikkelden we samen onder andere een afvoerdebiet-regelaar voor retentiedaken, waarbij het mogelijk wordt de hoeveelheid regenwater te
controleren die afgevoerd wordt. Het is de bedoeling om ook in België deze samenwerking verder te zetten en te intensifiëren.” “Omwille van de COVID-pandemie zijn we allebei op een niet alledaagse en niet evidente manier bij onze nieuwe werkgever gestart”, zeggen zowel Miriam als Geert. “Zoom en Teams maakten het mogelijk om toch al de eerste contacten te leggen en gelukkig konden we zo nu en dan ook eens naar een werfvergadering of langsgaan bij een verdeler. Maar we kijken er toch naar uit om weer meer de baan op te gaan en de blijde boodschap te gaan verspreiden bij architecten, bouwpromotoren en aannemers.” Dat gaan ze onder andere doen via Lunch&Learn-sessies, waarbij Sita en Optigrün, samen met nog een paar andere partners van De Vijfde Gevel, ter plaatse hun kennis en expertise komen delen. “Je kan ons nu al boeken voor een interessante info-sessie over hemelwaterafvoer en multifunctionele daken: zo heb je echt geen excuus meer om het dak er onbenut te laten bijliggen.”
DE KRACHT VAN ALUMINIUM
ONDERHOUD-HERSTELLINGEN-VERHUUR-VERKOOP Industrieweg 34, B-2880 Bornem t +32(0)3 771 28 40 info@eurotopconcept.be
Met Sita heb je altijd zicht op een goede afloop.
www.klaas-belgium.be
Sita voor de dakdekker. Berekeningsservice met legplannen voor een perfect afvoersysteem Begeleiding door specialisten voor het juiste ontwerp en de correcte verantwoordelijkheid Informatie eenvoudig online: tdetailtekeningen en lastenboekteksten Eenvoudige plaatsing door op elkaar afgestemde onderdelen Training en opleiding tot echte vakspecialisten
Bernhard Tönnemann en Thomas Dreisilker AFVOERSPECIALISTEN
Contacteer ons voor meer info: T 0471 956495 E m.corremans@sita-bauelemente.de
Stormpan Vario 18
25 mm Grote variabele kopsluiting
4 mm Variabele zijsluiting
De variabele Stormpan geïnspireerd door dakdekkers We hebben dakdekkers gevraagd hoe zij de ideale Stormpan zagen. Dat leidde tot een innovatieve pan met een grote variabele kopsluiting van maar liefst 25 mm en een variabele zijsluiting van 4 mm. Voordeel? Halve of ¾ pannen zijn in de meeste gevallen niet meer nodig. Dat zorgt voor een enorme tijdswinst en dus een hoger rendement. Bovendien biedt dit Belgisch topproduct een elegante look en garandeert het op elk dak een optimaal eindresultaat, zowel bij nieuwbouw als renovatie. Meer informatie? Vraag onze brochure aan via www.stormpanvario18.be