DINSDAG HART ZIEL
dinsdag 7 juli 2015
Smartphones
NAASTELKAAROP DEBANKENTOCH WHATSAPPEN 2-3
Bikram-yogales
ALSDEBUURMAN MAARGEENZWEET SPETTERT 2
Musiceren met SLE
WEINIGENERGIEMAARBOORDEVOL
Groeten uit Nederland
‘JULLIEHEBBEN ZOVEELZAKKEN INJEKLEDING’ 4-5
ambities Ondanks de spierziekte SLE barst violiste, spreker en performer Kim Spierenburg (22) van de plannen en voornemens. ‘Ik wil laten zien dat veel lukt, ook als het niet gemakkelijk gaat.’ 6-7
6 | HART ZIEL
dinsdag 7 juli 2015 GO
VRAAGHETDE DESKUNDIGE
Kim Spierenburg
Ay Lin Kho is voedingsdeskundige
Energiedrankjes zijngeendorstlessers Elke week beantwoordt een deskundige lezersvragen over gezondheid, psyche of voeding. Vandaag: voedingsdeskundige Ay Lin Kho over sportdrank. Na het sporten drink ik graag AA-drink in de kantine. Soms als ik moe ben voor de training neem ik van tevoren ook energiedrank. Ik hoorde van een teamgenoot dat je beide dranken helemaal niet nodig hebt en dat je beter water kunt drinken. Ook zei hij dat energiedranken je dorst niet lessen en zelfs schadelijk kunnen zijn. Hoe zit dit nu? Als je op hoog niveau (intensief ) sport en langer dan een uur, kun je baat hebben bij sportdrank. Na een uur gewoon sporten heb je het inderdaad niet nodig. Water is echt voldoende om je vocht bij te vullen en dit wordt even snel opgenomen als de sportdranken. Je kunt veel zout kwijtraken door te zweten maar dit vul je ook zeker aan met je maaltijden. We hoeven niet bang te zijn voor een tekort aan zout, want we krijgen allemaal te veel zout binnen. Per dag zouden we maar 4 tot 6 gram nodig hebben. Als je naar een diepvriespizza of kant-en-klare maaltijd kijkt is de dagelijkse hoeveelheid zout al ongeveer behaald. We denken ten onrechte vaak dat we meer energie verbranden tijdens het sporten. Automatisch eten en drinken we dan veel meer dan we nodig hebben. Op termijn word je zwaarder, wat voor de meesten niet wenselijk is. Anders dan sportdranken bevatten energiedranken stimulerende stoffen met als hoofdingrediënt cafeïne. Daarnaast kunnen ze taurine bevatten, vitamines en een scala aan exotische ingrediënten. Natuurlijk zit er ook veel suiker in. Aangezien we hier al meer dan genoeg van binnenkrijgen is het wijs om op te letten wat je aan suiker eet en drinkt. Ik zou geen energiedrankjes drinken voor of tijdens het sporten. Energiedrankjes zijn namelijk geen dorstlessers. Er zit te veel suiker in. Hierdoor kan je darm niet snel vocht opnemen. Je kunt ervan uitdrogen en dat kan schadelijk zijn. Een ander effect van cafeïne is dat het lichamelijke afhankelijkheid veroorzaakt en verslaving in de hand kan werken. Het ligt aan je leeftijd of het schadelijk kan zijn om energiedranken te drinken. Kinderen krijgen het advies geen cafeïnerijke producten te drinken, jongeren maximaal één cafeïnerijk product en zwangere en borstvoedende vrouwen niet meer dan één kopje koffie of blikje energiedrank per dag.
‘PECHINHETLEVENMAAR GELUKINDEMUZIEK’
Snaren raken De wilskracht van violiste Kim Spierenburg (22) is welhaast onbegrensd. Ondanks haar spierziekte speelt de fragiele studente viool op het hoogste niveau en geeft ze lezingen aan beursanalisten en ondernemers. DOOR DORA ROVERS
K
Kim Spierenburg is 4 jaar oud als ze te horen krijgt dat ze lijdt aan Systemische Lupus Erythematodes (SLE); een auto-immuunziekte die ontstekingen veroorzaakt in spieren, gewrichten en huid. Buiten spelen kan ze vergeten, en ook de judolessen moeten worden gestaakt. Maar ze vond een nieuwe liefde die nooit meer uit haar leven zou verdwijnen. ,,Nog voor ik ziek werd - ik was 3 raakte ik door een concert op de televisie verliefd op de viool. Toen ik na jaren van aandringen op mijn 6de een viool kreeg en voor het eerst een snaar ‘aanstreek’, voelde ik de trillingen via het hout door mijn huid gaan. Die trillingen en ook de ontspanning door de muziek verlichtten mijn pijn. Hoe zuiverder de noten, hoe minder last ik heb. Nog steeds slik ik geen pijnstillers.” Haar rode Canta, het 45 kilometerautootje dat haar bewegingsvrijheid geeft, kon ze nog net kwijt tussen de
Die trillingen en ook de ontspanning door de muziek verlichten mijn pijn
Krachtsinspanning
Reageren? Mail naar hartenziel@persgroep.nl
Drie karakteristieke uitingen van één ziekte
HET PANEL
HUISARTS Rutger Verhoeff
PSYCHOLOOG Steven Pont
RELATIETHERAPEUT Caroline Franssen
Systemische Lupus Erythematosus (SLE) is een chronische auto-immuunziekte die de huid, gewrichten, spieren, bloedcellen, nieren en de hersenen kan aantasten. Het is zeld-
zaam en komt vier tot vijf keer zo vaak voor bij meisjes. De ziekte heet niet voor niets ‘systemisch’, omdat veel organen kunnen worden aangetast. Lupus is Latijn en betekent
fietsen op het drukke trottoir. Het is zonnig en er steken windvlagen op. Ze houdt, zoevend in haar rolstoel over het trottoir, haar stoffen hoedje vast. Die moet haar samen met een zonnecrème factor 50 beschermen tegen uv-stralen die haar ziekte verergeren. De getalenteerde eindejaarsstudent aan het Amsterdamse conservatorium is verknocht aan haar Lefèbvreviool uit 1770. Het kostbare instrument, afkomstig uit de collectie van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds, ligt ’s nachts onder haar bed of op tafel. Ze kan er altijd bij. ,,Mijn ziekte bezorgt me altijd pijn en ik heb weinig energie. Als ik wakker word, kan ik me soms nauwelijks bewegen. Ik doe dan een paar speciale oefeningen om op gang te komen, maar daarna pak ik gelijk mijn viool. Muziek maakt iets in mij wakker. Het geeft mij kracht.”
wolf, verwijzend naar de uitslag in het gezicht die doet denken aan de witte tekening op de snuit van de wolf. Erythematosus betekent rood en staat voor rode huiduitslag.
Op haar 12de wordt Kim toegelaten tot de jongtalentklas van het conservatorium. Als ze had toegegeven aan de reacties van ‘jij kunt niet vioolspelen want je bent ziek’ was ze nooit zo ver gekomen. Maar ze bleef strijdbaar en ambitieus. Wanneer haar docent Coosje Wijzenbeek voorschrijft dat ze in haar strijkersensemble louter violisten wil ‘die kunnen staan’, staat ze op haar 17de na een ultieme krachtsinspanning op uit haar rolstoel en geeft staand een concert. Net zo verrassend is haar verschijning in een Ted Talk - toespraken van fantastische sprekers met inspirerende verhalen waar ze voor publiek zingt. ,,Ik treed op omdat ik wil laten zien dat veel lukt, ook als het niet gemakkelijk gaat. Ik wil geen perfect beeld geven.’’ Haar boodschap werd gehoord. ,,Vorig jaar was er elke week wel wat: Ik was te gast in De wereld draait door, in Hart van Nederland, bij Shownieuws, ging naar Giel Beelen
Hoe meer Kim Spierenburg kan vioolspelen, hoe minder pijnstillers ze hoeft te slikken. FOTO SHODY CAREMAN
HART ZIEL | 7
dinsdag 7 juli 2015 GO
Je lichaam valt zichzelf aan Een auto-immuunziekte ontstaat door een abnormale afweerreactie van het lichaam. Het lichaam valt zichzelf aan, omdat het immuunsysteem lichaamseigen weefsel als vijandelijk ziet. Het afweersysteem wordt ingeschakeld en gaat aan de slag om antistoffen te produceren. Normaal gesproken beschermt het afweer- of immuunsysteem ons tegen
bacteriën, virussen en andere organismen van buitenaf. Er zijn verschillende soorten auto-immuunziekten, die elk op hun eigen manier het lichaam schaden, doordat ze ontstekingen veroorzaken in weefsels, cellen en organen. Bekende voorbeelden van auto-immuunziekten zijn: MS, ziekte van Crohn, diabetes type 1 en sommige vormen van reuma.
Voor mij is het een klap dat ik geen concertvioliste kan worden. Het is te zwaar. Wat kan ik wel, vraag ik me af maar in je eigen hoofd.’’ Oké, Kim zit in een rolstoel en oogt frêle, maar in haar rode jurk en gouden plateauzolen wijkt ze verder weinig af van andere conservatoriumstudenten. Zodra ze begint te praten verandert dat. Ze grijpt de aandacht door haar bravoure, maar ook haar bescheidenheid. Ze wisselt ingetogen momenten af met gegiechel, wijsheden met grappen.
Concertvioliste
en zat in het RKK-programma Kruispunt. Vier keer trad ik op met Marco Borsato in Ziggo Dome. Om het vol te kunnen houden nam ik mijn luchtbed mee. Zo kon ik tussen de soundcheck en het optreden in even slapen.’’ Ze vond het allemaal heerlijk. ,,Als er een camera op me staat gericht word ik blij. Maar het was fysiek zwaar.’’ Kim is behept met de gave dat als ze vioolsnaren in beweging brengt, er
iets gebeurt. Ze kan niet alleen ontroeren met haar vioolspel. Ook de eenvoud waarmee ze tijdens lezingen haar levensverhaal vertelt, maakt diepe indruk. Ze noemt haar ziekte ‘haar pech in het leven’. ,,Als bij het ontwaken alles pijn doet, moet je iets hebben dat de moeite waard is om je bed voor uit te komen.’’ Is het haar kwetsbaarheid of haar kracht die anderen fascineert? ,,Vroe-
ger heb ik me wel voor mijn rolstoel geschaamd. Ik dacht toen nog dat het van zwakte zou getuigen als je laat zien dat je niet gezond bent of pijn hebt. Nu vind ik dat ik juist sterk ben doordat ik voor mijn beperkingen uitkom. ,,Iedereen heeft te maken met tegenslag in het leven, in welke vorm dan ook. Maar ook als je ziek wordt, kun je je dromen nog waarmaken. De beperking zit niet in het lichaam,
Ze kijkt naar de muis van haar hand, naar de spier waaronder een ontsteking zit. De gevolgen zijn groot: zo moest ze begin deze maand afzeggen voor dansfestijn Sensation White en haar eindexamen uitstellen. ,,Je moet het zo zien: als ergens een deur dichtgaat, gaat er elders één open. In september spreek en speel ik in Wenen tijdens een openingsdiner van een internationaal congres over SLE.’’ Ze is zojuist aangenomen voor de master ‘Live Electronics’ op het conservatorium. Daar zal ze leren hoe ze de laptop kan inzetten voor liveoptredens. ,,Mijn grote droom is dit in te passen in een eigen onewoman-show.’’ Eerder dit jaar volgde nog een klap. Haar grootse wens - professioneel concertvioliste worden in een orkest - gaat nooit bewaarheid worden. ,,Het is te zwaar voor mijn lichaam. Het maakt me verdrietig, maar ik stel mezelf de vraag: ‘Wat kan ik wel?’ Ik zal alles doen om de tonen waardoor ik me zo veel beter voel, door te geven aan anderen.’’ Op het moment speelt ze veel minder dan ze zou willen. Ze zegt ontwenningsverschijnselen te hebben. ,,Ik denk de hele tijd; ‘wanneer mag ik weer?’ Ik ga naar feestjes van afstuderende studenten. Ik voel me niet meer opgelaten als ik binnenkom. Mensen zeggen het fijn te vinden dat ik er ook ben. En dansen, dat kun je ook in een rolstoel.’’