COPPER ARCHITECTURE FORUM
43
43
POLSKI
COPPERCONCEPT.ORG 1
OD REDAKCJI
4–9
10 – 13
24– 25
14 – 17
MIEDŹ INSPIRUJE DO ZWYCIĘSTWA Rozpoczęcie tego wydania wynikami Europejskiego Konkursu Miedź w Architekturze to prawdziwa przyjemność. Jest tu jednak znacznie więcej do czytania – szeroki wybór projektów z całej Europy i daleko spoza niej, a także drugie wydanie naszego dodatku „Miedź we wnętrzu”, poświęconego projektowaniu wnętrz. Tegoroczny 18. Konkurs Miedź w Architekturze (strony 4-9) raz jeszcze ujawnił jedne z najlepszych osiągnięć współczesnej architektury. Gratulujemy tym, którzy otrzymali nagrody lub zostali wytypowani do krótkiej listy, a także dziękujemy wszystkim uczestnikom. Jesteśmy także wdzięczni wszystkim tym, którzy za pośrednictwem copperconcept.org głosowali na zwycięzcę „Nagrody Publiczności” – był to naprawdę imponujący odzew. Przechodząc teraz do kolejnych projektów, odwiedzamy halę biletową stacji metra w Helsinkach, gdzie unoszące się w powietrzu miedziane elementy mające wyobrażać „liście” odgrywają czysto estetyczną rolę (strony 10-13). W odróżnieniu od tego naprzemiennie usytuowane domy, powstałe w ramach zabudowy mieszkaniowej rewitalizowanego obszaru, są osłonięte ochronną powłoką ze złotego stopu miedzi, tworzącą ściany i dachy (strony 14-17). Nasz gwóźdź programu jest przykładem śmiałego i innowacyjnego wykorzystania złotego stopu miedzi – także dla pokrycia ścian i dachu – w realizacji nowego muzeum w sercu Chengdu w Chinach, ukazując szczególną przydatność tego materiału dla nowych, wielkich budynków (strony 18-23). Nasze następne dwie realizacje ukazują efektywne wykorzystanie miedzi w połączeniu z cegłą. W Sydney prominentny apartamentowiec – finalista World Architecture Festival 2016 – wyróżnia się charakterystycznymi miedzianymi „skrzydłami” osłaniającymi zwrócone na południe balkony (strony 24-25).
Natomiast w Birmingham w Wielkiej Brytanii, połączenie miedzi i ceglanych ścian funkcjonuje zarówno wwierzowcu, jak i w niższych budynkach uniwersytetu (strony 26-29). Miedź odgrywa przewodnią rolę w jeszcze innych dwóch projektach. Przeznaczony dla współczesnych technologii budynek uniwersytetu w w niemieckim Cottbus, optymalnie wykorzystuje cechy miedzi dla wyrażenia swej eleganckiej horyzontalności (strony 30-32). W Vantaa w Finlandii, nowa zewnętrzna powłoka z wstępnie patynowanej miedzi ochrania zniszczony wpływami atmosferycznymi modernistyczny kościół, zachowując jego oryginalną ekspresję architektoniczną, lecz przejawiającą się teraz w nowym materiale (strony 33-35). Wybór naszej ostatniej pary dotyczy muzeów na pustyni. W Arabii Saudyjskiej, w obiekcie wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, brąz współgra zarówno z nowymi konstrukcjami z kamiennego muru, jak i zabytkowymi ruinami z glinianej cegły (strony 36-37). Podobnie miedź została wykorzystana jako część ograniczonej palety trwałych materiałów w centrum obsługi odwiedzających, które promuje stanowisko archeologiczne z epoki brązu w Sharjah w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Mamy nadzieję, że z przyjemnością przeczytacie to wydanie.
Copper Architecture Forum 43, grudzień 2017
Wydawca: Nigel Cotton, ECI
Copper Architecture Forum jest częścią “Europejskiej Kampanii Miedź w Architekturze”. Magazyn jest publikowany dwa razy w roku w nakładzie 25 000 egzemplarzy.
Redaktor naczelny: Robert Pintér
Magazyn jest rozprowadzany wśród architektów i specjalistów w dziedzinie budownictwa w całej Europie, a także poza Europą, w językach: angielskim, czeskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, polskim, rosyjskim, węgierskim i włoskim. E-mail: editorialteam@copperconcept.org Adres: CAF, European Copper Institute, Avenue de Tervueren 168 b-10, B-1150 Brussels, Belgium Opracowanie graficzne i produkcja: ECI Druk: Copy & Consulting Kft., Węgry
Zespół redakcyjny
Redaktor: Chris Hodson RIBA Zespół redakcyjny: Ari Lammikko, Chris Hodson, Graeme Bell, Herbert Mock, Hermann Kersting, Robert Pinter Panel redakcyjny: Birgit Schmitz, De birgit.schmitz@copperalliance.de Kazimierz Zakrzewski, Pl kazimierz.zakrzewski@copperalliance.pl Marco Crespi, It marco.crespi@copperalliance.it Nicholas Hay, UK nick.hay@copperalliance.org.uk Nikolaos Vergopoulos, Gr nick.vergopoulos@copperalliance.gr Nuno Diaz, Es nuno.diaz@copperalliance.es Olivier Tissot, Fr olivier.tissot@copperalliance.fr Pia Voutilainen, Se, No, Fi, Dk pia.voutilainen@copperalliance.se Robert Pintér, Hu, Cz, Svk, Ru robert.pinter@copperalliance.hu Yolande Pianet, Benelux yolande.pianet@copperalliance.eu © Copper Architecture Forum 2017
2 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
43
26 – 29
SPIS TREŚCI
30 – 32
33 – 35
18 – 23
36 – 37
38 – 39
OKŁADKA: Muzeum Miejskie Chengdu, Syczuan, Chiny Zdjęcie: Arch-Exist
Zamów własny darmowy drukowany egzemplarz magazynu, a także czytaj poprzednie wydania na copperconcept.org
2 MIEDŹ INSPIRUJE DO ZWYCIĘSTWA – komentarz redakcyjny 4 – 9 KONKURS MIEDŹ W ARCHITEKTURZE – podsumowanie wyników i opinie jurorów Konkursu Miedź w Architekturze 2017 10 – 13 MIEDZIANY LAS – okrycie z niezależnych miedzianych liści łagodzi mocny wizerunek nowej stacji metra 14 – 17 ZŁOTE I SREBRNE HANGARY DLA ŁODZI – położone nad brzegiem kanału osiedle wykorzystuje złoty stop miedzi, nawiązując do dziedzictwa znajdujących się tu niegdyś stoczni 18 – 23 ZE STOPU MIEDZI ARTYSTYCZNY EFEKT – inspirowany starożytnymi eksponatami złoty stop miedzi pokrywa ogromne nowe muzeum 24 – 25 KOMPLEMENTARNA MIEDŹ – miedź, użyta w wyrazistych detalach, jest jednym z wysokojakościowych materiałów tego eleganckiego budynku mieszkalnego
26 – 29 MIEDŹ W PARKU – pokrycie z oksydowanej miedzi pełni unifikującą rolę w zespole domów studenckich osadzonych w zabytkowym parku 30 – 32 MIEDŹ DLA NAJNOWSZYCH TECHNOLOGII – wytworna, ciemna, prostopadłościenna bryła jest wspaniałym przykładem użycia miedzi jako na wskroś nowoczesnego materiału w budynkach przeznaczonych dla współczesnych technologii 33 – 35 RATUNEK W MIEDZI – zniszczone ceglane elewacje kościoła z lat 90-tych są teraz chronione osłoną z miedzi 36 – 37 ŻYWE MUZEUM – pokryte brązem centrum obsługi odwiedzających oznajmia transformację Żywego Muzeum Atturaif w światowej klasy ośrodek turystyki 38 – 39 MIEDŹ DLA EPOKI BRĄZU – niezwykła odporność miedzi zadecydowała o jej wyborze dla muzeum położonego w surowym pustynnym środowisku
© Copper Architecture Forum 2017 COPPERCONCEPT.ORG 3
MIEDŹ W ARCHITEKTURZE 2017
Copper in Architecture Awards Ogłoszono wyniki Europejskiego Konkursu Miedź w Architekturze 2017, jak donosi moderator jury i redaktor naczelny Chris Hodson. Europejski program Copper in Architecture Awards rozsławia piękno i wszechstronność miedzi i jej stopów poprzez jedne z najlepszych osiągnięć współczesnej architektury. Stara się również zaprezentować na arenie międzynarodowej inspirujące realizacje, które inaczej mogłyby pozostać niezauważone. Jury osiemnastej edycji odbywającego się co dwa lata konkursu tworzyło czterech architektów, wszyscy będący laureatami poprzednich konkursów: Ebbe Waehrens (BBP ARKITEKTER, Kopenhaga), Maxime Enrico (LAN, Paryż), Ville Hara (Avanto Architects, Helsinki) i Craig Casci (GRID Architects, Londyn).
ZWYCIĘZCA MAERSK TOWER Kopenhaga, Dania C.F. MØLLER ARCHITECTS Ten kluczowy budynek badawczy został zaprojektowany jako wyróżniający się, zrównoważony obiekt, będący w dialogu z miastem i uniwersytetem, oddziałujący jako katalizator pozytywnego rozwoju miasta. 15-kondygnacyjna wieża wspiera się na szeregu niskich budynków mieszczących wspólne funkcje, w tym audytoria, sale wykładowe i kantynę. Elewacja jest kratą zawierającą miedziane żebra, które zmieniając otwarcie przesłony, dają zmienny efekt zacienienia dla miejsc pracy naukowców. Wysokie na całą kondygnację okna z miedzianymi żebrami, z których jedna trzecia posiada ruchome sekcje, umożliwiają znaczne obniżenie zapotrzebowania energii na chłodzenie urządzeń. Żebra mają formę trójkątnych, pokrytych miedzią elementów, podzielonych podłużnie na dwie części. Przylegające do części nieruchomej, sterowane czujnikiem „skrzydło” pokryte miedzianą siatką cięto-ciągnioną ocienia okno, poruszając się wraz ze zmianą położenia słońca. Miedziana siatka zachowuje przejrzystość, dając przyjemne, rozproszone światło i umożliwiając widok na zewnątrz. Daje to także wrażenie otwartości budynku, sugerując, że miasto może mieć wgląd do wnętrza i w prowadzone tam badania. [Prezentowane w wydaniu 42/2017, strona 22] 4 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
copperconcept.org/pl/konkursy Zgłoszenia były oceniane na podstawie fotografii, rysunków i opisów nadesłanych przez architektów. Podstawą oceny były: ogólny projekt architektoniczny, odpowiedź na program i kontekst, istotność użycia miedzi w przyjętym rozwiązaniu i obróbka miedzi. Wybór spośród 35 zgłoszeń, zarówno znacznych budynków publicznych, jak i skromnych projektów domowych, stanowił prawdziwe wyzwanie i wywoływał ożywione dyskusje. Jurorzy ostatecznie uzgodnili krótką listę 8 projektów, wyróżniających się na tle pozostałych różnorodnością typologii i podejścia do projektowania, a także pewną wyjątkowością architektury. Następnie dokonali wyboru zwycięzcy i dwóch wyróżnień. Użytkownicy naszej strony internetowej także mieli prawo głosu przy wyborze Zwycięzcy Nagrody Publiczności.
“
Maersk Tower, charakterystyczny prominentny obiekt w panoramie Kopenhagi, wyróżnia się również na wielu innych poziomach. Koncepcyjne rozwinięcie jego złożonego programu oferuje świeżą, interaktywną i bardziej otwartą typologię budynku służącego badaniom naukowym. Jego odpowiedź na kontekst miejskiego otoczenia jest imponująca, a łagodnie krzywoliniowa forma czyni go smukłym i eleganckim. Walory projektu przejawiają się także w wyjątkowym operowaniu detalem i innowacyjnym zastosowaniu delikatnie animowanych miedzianych elewacji, które określają budynek. Jednogłośną decyzją jury zwycięzcą konkursu został wieżowiec Maersk Tower.
ZWYCIĘSKI PROJEKT
Zdjęcia: Adam Mørk
COPPERCONCEPT.ORG 5
WYRÓŻNIENIA
TUNEL BOSRUCK Austria RIEPL RIEPL ARCHITEKTEN Zdjęcie: Otto Hainzl
Nowe konstrukcje portali tego tunelu drogowego posiadają serię ekranów, wykonanych z profilowanych i perforowanych mosiężnych kasetonów, które częściowo ukrywają urządzenia niezbędne dla funkcjonowania i bezpieczeństwa tunelu. Wybór mosiądzu był podyktowany jego długą żywotnością i odpornością na sól stosowaną do utrzymania dróg, potwierdzoną badaniami symulującymi narażenie mosiądzu na ten materiał w ciągu 30 lat.
WYRÓŻNIENIA
“
Złoty stop miedzi podnosi rangę konstrukcji o charakterze użytkowym i ta mocna odpowiedź na pełne dramatyzmu położenie będzie intensyfikować doznania podróżujących przez tunel.
[Prezentowane w wydaniu 42/2017, strona 20]
CENTRUM KOMUNIKACYJNE Lahti, Finlandia JKMM ARCHITECTS
WYRÓŻNIENIA
Zdjęcie:Mika Huisman
Na centrum komunikacyjne składają się: wiata terminalu autobusowego o długości 60 metrów, konstrukcje mieszczące windy i schody, przystanki lokalnych linii autobusowych i tunel drogowy położony pod centrum. Wspólnie te miedziane elementy – perforowane i w postaci siatki – tworzą w złożonym środowisku miejskim obiekt o łatwej dla podróżnych orientacji.
6 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
“
Połączenie użyciem miedzi w jedność i uwypuklenie całkowicie odmiennych struktur codziennego użytku jest wzorcowym przykładem dobrego projektu w przestrzeni publicznej.
[Prezentowane w wydaniu 40/2016, strona 32]
MIEDŹ W ARCHITEKTURZE 2017
ZWYCIĘZCA
NAGRODY PUBLICZNOŚCI
HYDROPOLIS Wrocław, Polska PRACOWNIA PROJEKTOWA ART FM Zdjęcie: Michal Lagoda
ZWYCIĘZCA NAGRODY PUBLICZNOŚCI
Nowy pawilon wejściowy, którego dach i elewacja są pokryte miedzią, wraz z swoją innowacyjną „wodną drukarką” uświetnia przekształcenie XIX-wiecznego zbiornika wodnego we Wrocławiu w poświęcone wodzie centrum wiedzy „Hydropolis”. Wstępnie oksydowana miedź nadaje ostatni szlif wykończeniu wnętrza holu wejściowego.
“
Nowy miedziany pawilon wydaje się być całkowicie naturalną scenerią dla wodnej rzeźby, nie konkurując przy tym ze swoim zabytkowym otoczeniem.
[Prezentowane w wydaniu 42/2017, strona 24, oraz na wideo na copperconcept.org/video]
FINALISTA
WSPÓLNOTOWA SCENA Trondheim, Norwegia HUS ARKITEKTER AS
FINALISTA
Zdjęcie: Matthias Christoph Herzog
“
Baldachim, będący centralnym punktem regeneracji miejskiego Bęben baldachimu już sam w sobie jest placu w Trondheim, posiada zewnętrzną powłokę z perforowanej innowacyjny, inteligentnie pomyślany i pięknie i patynowanej miedzi, środkową warstwę z naturalnej miedzi i wewnętrzną, odbijającą światło powierzchnię ze stali wykonany, a zobaczenie go, gdy działa – musi być nierdzewnej. Przemienia się on w nocy w ożywiony świetlny fascynujące. drogowskaz pod wpływem sztucznego oświetlenia padającego z wewnętrznego kręgu i odbitego przez ekran. [Prezentowane w wydaniu 42/2017, strona 4]
COPPERCONCEPT.ORG 7
FINALISTA
WALMER YARD Londyn, Wlk. Brytania PETER SALTER ASSOCIATES Zdjęcie: Helene Binet
W tym intrygującym i kameralnym projekcie czterech domów ze wspólnym podwórzem miedź została użyta do pokrycia różnorodnych form dachu, jak również do wykonania indywidualnie zaprojektowanych rynien, daszków nad wejściami, okuć drzwiowych i innych detali – przy wykorzystaniu biegłości rzemieślników w kryciu połaci dachów o różnych stylach i nachyleniach oraz w wykonywaniu skomplikowanych połączeń.
FINALISTA
“
Złożone, prawie enigmatyczne założenie, niepodporządkowujące się obecnym stereotypom architektonicznym, zaprojektowane i po mistrzowsku wykonane, z przejawiającym się w nim umiłowaniem materiałów i detalu.
RZĄD SZEŚCIU DOMÓW W STODOLE Mediolan, Włochy STUDIO ROBERTO MASCAZZINI ARCHITETTO, GINO GUARNIERI ARCHITECTS
FINALISTA
Zdjęcie: Simone Bossi
Przy zastąpieniu starej stodoły nowym budynkiem wykorzystano materiał z rozbiórki, który pokruszony i ujęty w stalowych gabionach posłużył do uformowania zarówno ścian, jak i dachów. Pomiędzy nimi znajdują się strefy miedzi, w których mieszczą się wszystkie otwory zewnętrzne wyposażone w pokryte miedzią okiennice, składane pionowo i otwierane mechanicznie. 8 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
“
Fascynująca koncepcja i zestawienie miedzi z poddanym recyklingowi gruzem, z którego uformowano zarówno ściany, jak i dachy, składają się na ten odważny projekt.
MIEDŹ W ARCHITEKTURZE 2017
FINALISTA
KAPLICA SUVELA Helsinki, Finlandia OOPEAA Zdjęcie: Mika Huisman
FINALISTA
Ten nowy wielofunkcyjny kompleks służy społeczności jednej z najbardziej wielokulturowych dzielnic Helsinek. Wszystkie pomieszczenia znajdują się na jednym poziomie, a budynek układa się wokół centralnego, kameralnego dziedzińca. Zewnętrzna powłoka całego kompleksu jest w całości pokryta miedzią, aby podkreślić jedność budynku.
Copper in Architecture Awards Craig Casci, GRID Architects (z lewej) „To było podnoszące na duchu zobaczyć, że wszelkiego rodzaju projekty odnoszą korzyść z zainwestowania w dobry projekt i najwyższej jakości materiały, jak miedź.”
Maxime Enrico, LAN
(w środku, z prawej) „Zwycięski projekt i prace wytypowane do krótkiej listy wykazują bardzo odmienne zalety, ale wszystkie one dowodzą, że z zastosowaniem miedzi można zrealizować wspaniałe budynki, niezależnie od ich przeznaczenia”
“
Z prawdziwym wyczuciem społecznego celu realizacja ta stawia czoło wielokulturowym wyzwaniom i na swojej narożnej działce doskonale wpasowuje się w tkankę miasta.
copperconcept.org/pl/konkursy
Ebbe Waehrens, BBP ARKITEKTER (w środku, z lewej)
„Zwycięski projekt wyróżnia się na wielu poziomach, jest istotną częścią miasta i antycypuje, jak miedź będzie ewoluowała z biegiem czasu”
Ville Hara, Avanto Architects (z prawej)
„Ocenianie tych projektów było trudne z powodu ich zupełnie odmiennych typów, skali, podejścia do projektowania i kontekstów, ale także z powodu wysokiego poziomu zgłoszeń”
COPPERCONCEPT.ORG 9
MIEDZIANY LAS
10 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
Matti Kallio Ikoniczna, ukośnie nachylona kostkowa bryła wyłaniająca się z podziemia, będąca częścią nowej stacji metra, wyróżnia się okryciem utworzonym z oddzielnych miedzianych liści. Rozbudowa sieci helsińskiego metra „Western Metro” z jego 13 stacjami, z których każda posiada swój wyjątkowy charakter, jest największym przedsięwzięciem infrastrukturalnym Finlandii od 2015 r. Jedną z trzech stacji projektowanych przez HKP Architects – Tapiola Sports Park – wyróżnia pełen dramatyzmu budynek hali biletowej. Jest on także powiązany z otoczeniem za pośrednictwem nachylonego dachu, którego część zaprojektowano jako niewielki amfiteatr służący wydarzeniom na przyległym miejskim placu. Zamiarem projektu było stworzenie wnętrza bezpiecznego dla pasażerów, zapewniającego płynną i czytelną komunikację z hali biletowej poprzez długie ciągi ruchomych schodów do położonych niżej peronów. Architekt projektu Jukka Ollikainen wyjaśnia: „Naszym głównym zadaniem było wyeliminowanie poczucia znajdowania się pod ziemią, w czym zasadniczą rolę odgrywa światło słoneczne i rozległy widok poprzez halę biletową”.
COPPERCONCEPT.ORG 11
MIEDZIANE LISTOWIE „Umieszczone za ukośną szklaną ścianą miedziane liście budzą zainteresowanie i tworzą ożywioną grę świateł i cieni zmieniających się wraz z warunkami oświetlenia – kinetyczne piękno, przywodzące na myśl las”. We wnętrzu hali biletowej słońce przenikające przez okrywę z liści tworzy na granitowej podłodze zmieniające się wzory. Podobny efekt pojawia się na białych, żebrowanych fasadach za siatką podtrzymującą liście.
12 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
Ukośnie nachylona bryła hali biletowej posiada podwójną elewację. Jej zewnętrzna warstwa „liści” zawiera płytki o wymiarach 445x615x4 mm z wstępnie patynowanej miedzi w trzech odcieniach zieleni i niebieskiego. Każdy „liść” jest mocowany czterema uchwytami do systemu lin z kwasoodpornej stali. Liny tworzą równoległoboczną siatkę mocowaną do ramy ze stali nierdzewnej z dodatkowymi belkami przymocowanymi do wewnętrznej ściany podwójnej elewacji. Końcówki linek są wyposażone w mocowane zaciskowo rzymskie śruby umożliwiające napinanie siatki.
“
Umieszczone za ukośną szklaną ścianą miedziane liście budzą zainteresowanie i tworzą ożywioną grę świateł i cieni zmieniających się wraz z warunkami oświetlenia – kinetyczne piękno, przywodzące na myśl las.
Architekci: HKP Architects Instalator miedzi: Alupro OY Wyroby z miedzi: Nordic Blue i Nordic Green Zdjęcia: Matti Kallio
WIĘCEJ ONLINE COPPERCONCEPT.ORG 13
ZŁOTE I SREBRNE Chris Hodson Elegancki zespół mieszkaniowy łączący ulicę i kanał, powstały w miejscu starej zabudowy przemysłowej, wykorzystuje złoty stop miedzi i „srebrnoszary” metal, nawiązując do znajdujących się tu niegdyś stoczni.
14 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
HANGARY DLA ŁODZI Pod względem strategii projekt architektów z Arons en Gelauff architecten jest zorganizowany w dwa szeregi zabudowy, każdy z nich o zupełnie odmiennym charakterze. Pierzeję ulicy wyznaczają dwa ceglane bloki usytuowane po dwóch stronach wąskiego przejścia, a dalej od strony kanału budynki pokryte metalem.
Otaczają one wspólny, pełen zieleni dziedziniec z półprywatnymi ogródkami, z którego prowadzą wejścia do budynków położonych na nadbrzeżu. Osiedle jest wolne od samochodów dzięki podziemnemu garażowi pod dziedzińcem. Przejście dla pieszych otwiera się na dziedziniec i przecinając go, prowadzi nad kanał, gdzie rozszerza się i schodzi nad wodę, rozdzielając dwa zestopniowane tarasy pokrytych metalem budynków.
COPPERCONCEPT.ORG 15
ZŁOTY STOP MIEDZI Rzuty budynków, inspirowanych tradycyjną dla Amsterdamu zabudową nad kanałami, są prostopadłe do brzegu i sięgają głęboko w działkę. Poszczególne domy charakteryzuje zwężone najwyższe piętro – nowoczesna wersja tradycyjnych stromych szczytów budynków, które zwężając się od frontu ku tyłowi, tworzą obok miejsce na prywatny taras dachowy. Metalowa powłoka, naprzemiennie złota i srebrnoszara, spowija każdy dom, osłaniając obfite przeszklenia obydwóch elewacji.
Architekt: Arons en Gelauff architecten Wyrób z miedzi: TECU® Gold Instalator miedzi: Elshof, Olst, NL Zdjęcia: Luuk Kramer
16 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
WIĘCEJ ONLINE
COPPERCONCEPT.ORG 17
ZE STOPU MIEDZI
18 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
ARTYSTYCZNY EFEKT
COPPERCONCEPT.ORG 19
W 2007 r. pracownia architektoniczna Hussey Harris, we współpracy z Pansolution z siedzibą w Pekinie, wygrała międzynarodowy konkurs na nowe Muzeum Miejskie w Chengdu, w prowincji Syczuan w Chinach. Tutaj twórcy objaśniają projekt inspirowany starożytnymi artefaktami z brązu, złota i nefrytu, stanowiącymi część stałej ekspozycji muzeum.
Budynek jest położony po wschodniej stronie placu Tian-Fu – nowego centralnego punktu Chengdu. Wschodnia elewacja, o współmiernej skali i proporcjach, odnosi się do ogromu tego placu i poprzez swój prostoliniowy profil nawiązuje z nim silną, formalną relację. Budynek podkreśla wartość swej relacji z monumentalną przestrzenią publiczną przez rozciągnięcie wewnętrznej promenady publicznych foyer i ciągów komunikacji poza tworzącą osłoniętą całość elewację.
Nowe muzeum, o powierzchni ponad 65 000 m2, posiada przestrzenie ekspozycyjne dla historii naturalnej, historii i folkloru oraz 800-miejscową salę chińskiego teatru cieni, a także 1 000 m2 dla wystaw czasowych. Ogromne wyzwanie stanowiły sale wystawowe o rozpiętości 30 m w świetle podpór, o konstrukcji zdolnej wytrzymać trzęsienie ziemi o sile do 8 stopni w skali Richtera. Rzuty budynku są wysunięte ponad sieć tuneli kolei podziemnej. Rozwiązaniem była sztywna stalowa ukośna sieć, która tworzy strukturalną powłokę budynku.
Okrywa ona także nową przestrzeń publiczną – monumentalne przejście poprzez budynek. Tutaj ludzie mogą się gromadzić, mogą odbywać się wydarzenia kulturalne, a nawet sięga tu lokalny targ uliczny z przyległego placu. Budynek tworzy także ważne połączenie między XVIwiecznym meczetem Huang Cheng, mającym ogromne znaczenie dla południowozachodnich Chin, a głównym placem.
20 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
“
Powłoka tworząca elewacje i dach jest wyeksponowana jako jeden, homogeniczny materiał – złoty stop miedzi.
0 5 10 25
Architekci: Sutherland Hussey Harris z Pansolution International Design Co Wyroby z miedzi: TECU® Gold, TECU® Gold mesh Zdjęcia: Arch-Exist
WIĘCEJ ONLINE 0 5
COPPERCONCEPT.ORG 21
10 25
DROGOCENNA POWŁOKA ZE STOPU MIEDZI Długa, wąska działka została wykorzystana dla stworzenia, za pośrednictwem wschodniej elewacji, pełnych dramatyzmu relacji wszystkich przestrzeni publicznych z nowym placem. Pozostałe trzy elewacje otaczające sale wystawowe, w znacznym stopniu hermetyczne, stanowią dla miasta gigantyczne dzieło artystycznego rzemiosła okryte drogocenną powłoką ze stopu miedzi, rygorystycznie wyprofilowaną, aby grała światłem, cieniem i fakturą powierzchni, spełniając jednocześnie wszystkie wymagania techniczne pod względem wentylacji. Poza wschodnią elewacją powłoka ta jest „uniesiona”, odsłaniając przeszklenie na poziomie ulicy i umożliwiając bardziej intymną, utrzymaną w ludzkiej skali, relację z wnętrzem.
22 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
Powłoka tworząca elewacje i dach jest wyeksponowana jako jeden, homogeniczny materiał – złoty stop miedzi, który mimo upływu czasu dobrze zachowuje swój kolor, jest jednak zaprojektowana w taki sposób, że moduluje się i zagina, aby prezentować różnorodność walorów. Efekt ten uzyskano przez zastosowanie mozaikowego profilu powłoki i aranżację pełnych i perforowanych paneli z siatki, ułożonych tak, aby odpowiadały funkcjonalnym wymaganiom wnętrza. Pełne panele chwytają światło słoneczne zależnie od ich orientacji, a panele z siatki są usytuowane w położeniach, gdzie znajdują się otwory lub gdzie jest to potrzebne dla wentylacji urządzeń mechanicznych. Ochronę przed nasłonecznieniem wschodniej fasady zapewnia perforowana powłoka z siatki ze stopu miedzi rozpięta na naprężonych linach stalowych, skoordynowana z geometrią powłoki budynku dla uzyskania możliwie najlepszego widoku na plac. Zapewnia to również osłonę wnętrza przed ostrym blaskiem wschodniego słońca i pozwala wypośrodkować oświetlenie przestrzeni foyer pomiędzy blaskiem zewnętrznego światła a przyciemnionym środowiskiem sal wystawowych.
COPPERCONCEPT.ORG 23
KOMPLEMENTARNA MIEDŹ Apartamentowiec, będący finalistą World Architecture Festival w 2016 r., usytuowany w prominentnej lokalizacji w Sydney, wyróżnia się użyciem wysokiej jakości komplementarnych materiałów, w tym miedzi, jak objaśniają projektanci z pracowni SJB. Położony przy Wylde Street 10 siedmiokondygnacyjny apartamentowiec z 22 mieszkaniami, z którego roztacza się rozległy widok na port w Sydney i jego otoczenie, jest osadzony w miejskiej tkance, której początki sięgają okazałych, wczesno-kolonialnych rezydencji i pierwszych apartamentowców w Australii. To bogate dziedzictwo wymagało architektonicznej odpowiedzi, która będzie harmonizująca z otoczeniem, a jednocześnie współczesna i innowacyjna. 24 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
Projekt powinien był być wystarczająco rygorystyczny, aby wnieść pozytywny i trwały wkład do istniejącej gęstej i złożonej tkanki miejskiej. Do osiągnięcia tego celu niezbędne były wysokiej jakości materiały, wybraliśmy więc miedź jako materiał naturalny i proekologiczny, który będzie starzał się z wdziękiem. Zewnętrzna powłoka budynku była wyznaczona przez poprzednią zabudowę tej działki i wynikające stąd linie wzroku z przyległych nieruchomości. Północną elewację, wznoszącą się ponad sąsiednie budynki, charakteryzuje przezroczystość, precyzja wykonania detali, cienkie ramy okien, smukłe kolumny i zaginane miedziane obróbki na krawędziach. Elewację tę obejmują formy pozostałych trzech fasad, murowane z wydłużonej cegły romańskiej.
ZWYCIĘSKI PROJEKT
PERFOROWANE MIEDZIANE SKRZYDŁA Charakterystyczne skrzydła na tylnej południowej elewacji kierują widoki na miasto i port, a także osłaniają od bezpośredniego słońca małe trójkątne balkony wystające z monolitycznej murowanej ściany. Subtelny wzór perforacji na tych osłonach zapewnia ochronę przed nasłonecznieniem i prywatność.
Architekci: SJB Instalator miedzi: ARC Wyrób z miedzi: Nordic Standard Zdjęcia: Brett Boardman
COPPERCONCEPT.ORG 25
MIEDŹ W PARKU
26 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
COPPERCONCEPT.ORG 27
Wyróżniające się pokrycie z oksydowanej miedzi pełni unifikującą rolę w zwycięskim projekcie zespołu domów studenckich Chamberlain Hall Uniwersytetu w Birmingham autorstwa pracowni Glancy Nicholls Architects. Nowy kompleks, usytuowany w chronionym parku o znaczeniu historycznym, zastępuje dwudziestowieczne budynki, które nie nadawały się już do użytkowania jako nowoczesne, zrównoważone ekologicznie domy studenckie, a ich modernizacja była nieopłacalna. Kompleks, pomyślany jako wyróżniająca się wieża z trzema linearnymi skrzydłami, mieści 726 sypialni, a na parterze wieży wspólne pomieszczenia i funkcje. Powierzchnia zabudowy nowego kompleksu mieści się w obrysie poprzednich budynków, minimalizując oddziaływanie na otaczający park. 28 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
Ambicją architektów było stworzenie spójnej koncepcji użycia materiałów i form budynków w celu powiązania kompleksu zabudowy w jedną całość. Na trzech skrzydłach dopasowana do lokalnych budynków cegła działa jako „podstawowy” materiał dla okładziny z oksydowanej miedzi dającej uderzająco piękne, solidne i wysokiej jakości wykończenie. Końce skrzydeł, wychodzące na park, są podkreślone wystającymi miedzianymi obramowaniami dającymi dodatkową osłonę przed nasłonecznieniem.
WIĘCEJ ONLINE
Architekci: Glancy Nicholls Architects Instalator miedzi: CGL Facades Wyrób z miedzi: Nordic Brown Light Zdjęcia: Alastair Carew-Cox
WYRÓŻNIAJĄCY PUNKT UNIWERSYTETU Wieża, zamierzona jako punkt orientacyjny wyróżniający uniwersytet na tle szerszej panoramy miasta, jest zaprojektowana na rzucie w kształcie przesuniętej litery X z dwoma elementami – 26-kondygnacyjnym i 17-kondygnacyjnym, połączonymi przeszkleniem, z którego otwiera się widok na dwa charakterystyczne obiekty krajobrazu. Wyższy z tych elementów jest ceglany, kontrastując ze swoim pokrytym miedzią sąsiadem. Miedziane okładziny elewacyjne na wszystkich budynkach posiadają perforowane miedziane panele, zapewniające naturalną wentylację sypialni i pomieszczeń dziennych.
“
Miedź jest naturalnym produktem, który ewoluuje z upływem czasu. Wykończenie w postaci wstępnego oksydowania przyspiesza ten proces, nadając lśniącej miedzi ciemnobrązową barwę, bardziej harmonizującą z otoczeniem. /Architekt projektu Parminder Degan/
Chris Hodson COPPERCONCEPT.ORG 29
MIEDŹ
DLA NAJNOWSZYCH TECHNOLOGII Najnowsza dobudowa w kampusie Brandenburskiego Uniwersytetu Technicznego w Cottbus, w Niemczech, to wytworna, ciemna, prostopadłościenna bryła, będąca przykładem użycia miedzi jako na wskroś nowoczesnego materiału w budynkach przeznaczonych dla współczesnych technologii. Projektanci – Bez+Kock Architekten – omawiają swoje rygorystyczne podejście do planowania i materiałów.
30 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
“
Wytworna, ciemna, prostopadłościenna bryła, będąca przykładem użycia miedzi jako na wskroś nowoczesnego materiału w budynkach przeznaczonych dla współczesnych technologii.
Nowy budynek Instytutu Technologii Informatycznej, Centrum Obliczeniowego i Archiwum jest czteropiętrową, prostopadłościenną formą usytuowaną w rzędzie istniejących instytutów wzdłuż zielonej centralnej osi alei KonradWachsmann-Allee. Rzut budynku jest symetryczny, z wejściami od południa (główne wejście) i północy oraz otwartymi klatkami schodowymi po stronie wschodniej i zachodniej, prowadzącymi na wyższe kondygnacje. Pierścieniowa struktura posiada pokoje po obu stronach korytarza i jest zorganizowana wokół prostokątnego dziedzińca. Po stronie północnej i południowej otwarte hole łączą przestrzenie komunikacyjne z dziedzińcem. Funkcje budynku są zorganizowane pionowo, w kolejności rosnącej według frekwencji odwiedzających, z salami seminaryjnymi na parterze. Pomieszczenia te są dostępne bezpośrednio z holi, które służą również jako westybule i mają bezpośredni dostęp do dziedzińca. Pomieszczenia biurowe są położone na pierwszym i drugim piętrze. Laboratoria komputerowe, przypisane bezpośrednio do tych pomieszczeń, znajdują się po przeciwnej stronie holu i są zwrócone na dziedziniec. Na trzecim piętrze, do którego dostęp jest ograniczony, znajdują się pomieszczenia o wysokim stopniu bezpieczeństwa, przeznaczone dla Uniwersyteckiego Centrum Obliczeniowego.
COPPERCONCEPT.ORG 31
PASY OKSYDOWANEJ MIEDZI Elewacje są pokryte poziomymi pasami wstępnie oksydowanej miedzi przedzielonymi wstęgowymi oknami. Miedź, jako materiał okładzinowy, szczególnie dobrze nadaje się do wykonania zaokrąglonych narożników, do których dopasowane są przeszklenia. Umieszczona bezpośrednio pod każdym sufitem wąska wstęga szkła, wyposażona w elementy kierujące światło, wprowadza światło głęboko do wnętrza.
Dominującym kolorem wnętrza budynku jest biel. W kolorze tym wykonano podłogi, drzwi, wbudowane meble i betonowe ściany, które zachowały fakturę deskowania. Kontrastują z nim indywidualne akcenty głębokiej, ciemnej barwy oksydowanej miedzi na ścianie pomieszczenia recepcyjnego, gabloty, klamki i inne elementy wyposażenia wnętrza, nawiązujące do elegancko wykończonej elewacji.
Architekci: Bez+Kock Architekten Generalplaner Instalator miedzi: Schabos Wyrób z miedzi: TECU® Oxid Zdjęcia: © Stephan Baumann, bild_raum
32 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
WIĘCEJ ONLINE
RATUNEK W MIEDZI Chris Hodson i Matti Kallio
COPPERCONCEPT.ORG 33
Kościół Hämeenkylä w Vantaa w Finlandii, zaprojektowany przez architekta Olli Pekka Jokela i ukończony w 1992 r., określały dwie główne elewacje z monolitycznego muru z jasnożółtej cegły. Uszkodzenia spowodowane przez długoletnie oddziaływanie czynników atmosferycznych, takich jak korozja mrozowa (powtarzające się cykle zamarzania i topnienia wody obecnej w murze) lub podobne wpływy, prawdopodobne pogłębione jeszcze przez nachylenie zbieżnych ścian, doprowadziły mury do stanu, w którym naprawa nie była już wykonalna. Rozwiązaniem była nowa powłoka z wstępnie patynowanej miedzi, zachowująca oryginalną ekspresję architektoniczną, lecz przejawiającą się w nowym materiale i o nieograniczonej trwałości bez potrzeby konserwacji. 34 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
NOWA POWŁOKA Z WSTĘPNIE PATYNOWANEJ MIEDZI Bezpośrednio przy uszkodzonych ścianach zbudowany został stalowy szkielet wraz okładziną z wstępnie patynowanej miedzi, która całkowicie chroni mury przed wpływami atmosferycznymi, pozwalając im jednak „oddychać”. Nowa miedziana powłoka dokładnie odwzorowuje oryginalne nachylone mury i w pełni dostosowuje się do zachowanej kompozycji rozmieszczenia okien.
“
Wstępnie patynowana miedź zapewnia tej monolitycznej formie ciągłą powierzchnię, złagodzoną poziomymi pasami…
Imponujące oświetlenie wnętrza budynku światłem dziennym, chrakteryzujące oryginalny projekt, oraz widoki z wnętrza budynku pozostały nienaruszone. Miedziana okładzina zachowuje ciągłość i sięga do przyległej wieży ponad ogromnym prostokątnym otworem, który oznajmia wejście do kościoła u czoła pomostu dojściowego. Wstępnie patynowana miedź zapewnia tej monolitycznej formie ciągłą powierzchnię, złagodzoną poziomymi pasami nawiązującymi do położonego niżej muru.
Architekci: Olli-Pekka Jokela Instalator miedzi: Suomen Ohutlevyasennus Oy Wyrób z miedzi: Nordic Green Living Zdjęcia: Matti Kallio
WIĘCEJ ONLINE COPPERCONCEPT.ORG 35
ŻYWE MUZEUM
Zdjęcie: Ayers Saint Gross
36 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
Zdjęcie: Ted Henderer
W Królestwie Arabii Saudyjskiej nowe, pokryte brązem centrum obsługi odwiedzających oznajmia transformację Żywego Muzeum Atturaif w światowej klasy ośrodek turystyki i obiekt wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jak objaśnia Daniel Henderer z pracowni architektonicznej Ayers Saint Gross. Lokalizacja centrum obsługi odwiedzających jest wyjątkowa – jest ono zwrócone w stronę ruin historycznego pałacu władców Pierwszego Państwa Saudyjskiego, zbudowanego z glinianej, suszonej na słońcu cegły. Tył budynku o solidnych kamiennych ścianach, nakrytego wysuniętym lekkim dachem z brązu, przebiega wzdłuż tarasowego brzegu Wadi Hanifa. Front budynku również posiada dach z brązu z głęboko sięgającym podbiciem, który odchyla się ku górze, udostępniając z wnętrza widoki zabytkowego pałacu i otoczenia. Kamienne ściany budynku z pełnego muru, odwzorowujące krzywiznę rzutu, są połączone prostopadłymi przeszkleniami i ścianami wyłożonymi brązem.
KONTRASTUJĄCY, LECZ KOMPLEMENTARNY MATERIAŁ Centrum obsługi odwiedzających będzie witać przybywających do Atturaif, zapewniając sanitariaty, informacje oraz wskazówki dla zwiedzających 25-hektarowy obiekt. Pokrywanie dachów lub wykładanie ścian miedzią i stopami miedzi jest rzadkością w Arabii Saudyjskiej; brąz został tutaj wybrany jako materiał kontrastujący, lecz komplementarny do historycznych konstrukcji z glinianej cegły i lokalnych kamiennych murów, a także dla swojej naturalnej patyny.
Architekci: Ayers Saint Gross Instalator miedzi: Armetal Metal Industries Co Wyrób z miedzi: TECU Bronze
COPPERCONCEPT.ORG 37
MIEDŹ DLA EPOKI BRĄZU
Chris Hodson
FALISTA FORMA
Położone na pustyni Sharjah, w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, wielokrotnie nagradzane centrum obsługi odwiedzających promuje stanowisko archeologiczne z epoki brązu i wykorzystuje miedź jako część ograniczonej palety trwałych materiałów.
Falista, krzywoliniowa forma planu obiektu kończy się przykrytym miedzianym dachem budynkiem recepcji i przestrzeni wystawowych, podzielonym na pokryte miedzią elementy o załamanych kształtach, mieszczące kawiarnię z otwartymi na otaczający krajobraz przeszkleniami. Miedź okazała się doskonałym materiałem dla skomplikowanej geometrii przy starannym wykonaniu obróbek blacharskich i okładzin przez specjalistów ściśle współpracujących z architektami.
Centrum archeologiczne Mleiha znajduje się w sercu projektu ekoturystyki, którego celem jest ochrona licznych zabytków archeologicznych, środowiska oraz dzikiej fauny i flory w tym regionie oraz stworzenie spójnych warunków dla uzyskania statusu obiektu światowego dziedzictwa. Nowy budynek koncentruje się na kolistym grobowcu Umm an-Nar z epoki brązu, uznawanym za najbardziej imponujący grobowiec spośród licznych miejsc pochówku w tym regionie. Budynek został zaprojektowany przez pracownię Dabbagh Architects i jest pomyślany jako podwójna krzywa odzwierciedlająca pobliskie spektakularne góry Fossil Rock. Architekci: Dabbagh Architects Instalator miedzi: Arabian Profile Wyrób z miedzi: Nordic Brown Light
38 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017
Biorąc pod uwagę historyczne znaczenie i ekologiczne aspiracje projektu, trwałość i równowaga środowiskowa były nadrzędnym kryterium wyboru materiałów. Główny architekt Sumaya Dabbagh wyjaśnia: “Oprócz lokalnie pozyskiwanego piaskowca wybraliśmy miedź, która jest powtórnie przetwarzalna i będzie się starzała pod wpływem czynników atmosferycznych, podkreślając w ten sposób swoje naturalne piękno. Oprócz swoich oczywistych kontekstowych odniesień do obiektu z epoki brązu miedź jest niezwykle odporna przy minimalnej konserwacji, co jest szczególnie istotne w surowych warunkach pustynnego środowiska”.
Zdjęcie: Gerry O’ Leary
Zdjęcie: Shurooq
COPPERCONCEPT.ORG 39
MIEDŹ WE WNĘTRZU
2
COPPERCONCEPT.ORG 1
EXPERIMENTARIUM, KOPENHAGA Nasze okładki przedstawiają nowe centrum nauki, powstałe w wyniku przebudowy byłego zakładu butelkowania. Mieści ono pokrytą miedzią klatkę schodową, która wije się spiralą poprzez budynek prowadząc odwiedzających na cztery piętra wypełnione nowymi wrażeniami. Konstrukcja stumetrowej długości klatki schodowej jest pomyślana jako abstrakcyjna wersja helisy DNA, a do jej pokrycia zużyto 10 ton miedzi.
Architekt: CEBRA Wyrób z miedzi: TECU® Classic Instalator miedzi: AE Stålmontage Zdjęcia: Adam Mørk
MIEDŹ WE WNĘTRZU Chris Hodson
Zapraszamy …do dodatku Copper Architecture Forum poświęconego projektowaniu wnętrz, propagującego różnorodność zastosowań miedzi i jej stopów we wnętrzach budynków.
2 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017 - INSIDE COPPER
W tym wydaniu kierujemy naszą uwagę na rzeźbiarskie, pokryte miedzią klatki schodowe, spektakularne przestrzenie sufitu, pomieszczenia recepcji w hotelu, jak również nowoczesne potraktowanie kandelabrów. To zaledwie kilka przykładów dzisiejszych innowacyjnych projektów inspirowanych miedzią.
HOTEL B&B PUERTA DEL SOL, MADRYT Także tutaj pierwszoplanowe miejsce zajmuje klatka schodowa – tym razem zapraszająca gości do szykownego hotelu butikowego. Prosto i elegancko wykończone powierzchnie o lustrzanym połysku nadają zamkniętej przestrzeni hotelowego lobby ekskluzywną jakość i przepych, spotęgowane przez miedziane oprawy wiszących lamp.
Architekt: Luis Vidal + Architects Wyrób z miedzi: TECU® Bond Instalator miedzi: TR Biocom Tendencias Zdjęcia: Víctor Sájara
COPPERCONCEPT.ORG 3
HOTEL MONDRIAN, LONDYN Przekształcenie budynku z lat 70-tych w luksusowy hotel, inspirowane transatlantyckimi statkami wycieczkowymi, szeroko wykorzystuje miedź we wnętrzach. W szczególności, jak opisuje projektant Tom Dixon, główna recepcja jest
„masywną konstrukcją w całości pokrytą miedzią, inspirowaną kadłubem statku przenikającym z zewnątrz do lobby i dalej obok wind aż do restauracji”
4 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017 - INSIDE COPPER
Projektanci: Tom Dixon Design Research Studio Zdjęcia: Peer Lindgreen
COPPERCONCEPT.ORG 5
Zdjęcie: André Morin, Dominique Perrault Architecture ADAGP
PAŁAC WERSALSKI, FRANCJA Celem obecnej renowacji Pawilonu Dufoura było stworzenie nowoczesnego, funkcjonalnego centrum obsługi turystów. Główne pomieszczenie wyróżnia wypełniona światłem przestrzeń sufitu, z falami wykonanymi z mosiężnej siatki i odblaskowymi formami z litego materiału, uzupełniona współczesnymi „kandelabrowymi” mosiężnymi oprawami oświetleniowymi. Mosiądz został także użyty jako materiał na specjalnie wykonane meble, oznakowanie i inne elementy w całym obiekcie. Architekt: Dominique Perrault Architecture Kierownictwo artystyczne, projekt kaldelabrów i mebli: Gaëlle Lauriot-Prévost Design Wyrób z miedzi: mosiądz
6 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017 - INSIDE COPPER
Zdjęcie: Pavillon Dufour, galerie, Christian Milet
COPPERCONCEPT.ORG 7
8 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017 - INSIDE COPPER
Copper Architecture Forum
40 COPPER ARCHITECTURE FORUM 43/2017