1
TEKST IN EEN PUBLICATIE: DEEL 2
1.1
INLEIDING
In het eerste deel van Tekst in een publicatie heb je geleerd hoe je op tekst Tekenopmaak kunt toepassen. Typisch aan tekenopmaak is dat je de tekst steeds moet selecteren als het om meerdere woorden gaat. Via het tabblad START > groep Lettertype kun je tekenopmaak toepassen. Wil je alle tekenopmaak bekijken kun je dit in het dialoogvenster van Lettertype. Naast kleur, lettertype, lettergrootte, ‌ kun je ook nog opmaak toepassen op alinea’s binnen een tekst.
1.2
ALINEAOPMAAK
Een alinea wordt bekeken als een reeks tekens die afgesloten wordt door een RETURN of ENTER. Wanneer je een regel afsluit met een SHIFT+ENTER(regeleinde), dan hoort deze regel nog bij de alinea. In Publisher 2010 kun je op verschillende manieren alineaopmaak instelling: Manier 1: Van zodra je een tekstvak tekent verschijnt het contextgevoelige tabblad Hulpmiddelen voor tekstvakken
Op dit tabblad vind je de groep Lettertype terug en de groep Uitlijning. De verschillende opmaken zullen hieronder besproken worden. Manier 2: Tabblad START > groep ALINEA
Via het startpictogram van de groep Alinea kun je het dialoogvenster openen. Het dialoogvenster bevat 3 tabbladen:
Inspringingen en afstand
Tabbladen
Regel- en alinea-einden
In het tabblad Inspringingen en afstand vind je de 4 belangrijkste alinea-opmaken:
De uitlijning
Inspringen van tekst
De regelafstand
De alineafstand
1.2.1 De uitlijning Het uitlijnen van tekst is de manier waarop tekst tussen 2 marges wordt geplaatst. In Publisher 2010 zijn dit 6 mogelijkheden, links, gecentreerd, rechts uitlijnen, uitvullen, verdeeld en alle regels verdelen. Hieronder vind je een voorbeeld. Selecteer meerdere alinea’s als je de alineaopmaak wilt toepassen. Selecteer je niet wordt de opmaak toegepast op de alinea waar de cursor in staat. Voorbeeld van de verschillende uitlijningen:
De standaardknoppen voor de uitlijning vind je ook nog op de Opmaak werkbalk:
1.2.2 Inspringen Bij het inspringen van tekst, begint de tekst op een andere afstand van de paginarand dan de marge. Inspringen worden vaak gebruikt om grote hoeveelheden tekst overzichtelijker te maken. Inspringen stel je in het dialoogvenster ALINEA > Inspringen
In dit deel van het dialoogvenster heb je volgende mogelijkheden: Standaard Je kunt een optie selecteren om één van de vooraf ingestelde inspringingen voor veelvoorkomende elementen toe te passen, zoals verkeerd-om inspringingen en citaten.
Hierbij kun je kiezen uit 5 soorten standaard inspringingen: Oorspronkelijke, Links uitlijnen, Inspringing 1e regel, Verkeerd-om inspringen, Citaat en Aangepast. 1 Oorspronkelijke: Om terug naar de 1° instelling te gaan 2 Links uitlijnen: Er is geen inspringing gegeven, maar de uitlijning is links. 3 Inspringing 1° regel: Standaard wordt de eerste regel van een alinea ingesprongen met 1cm. 4 Verkeerd-om-inspringen: Eerst wordt alles 1cm links ingesprongen, dan wordt de eerste regel -1cm ingesprongen. De negatieve insprong van de eerste regel kan niet groter zijn dan de linkse insprong. 5 Citaat: De alinea wordt rechts en links 2cm ingesprongen. Uitlijning is uitgevuld. 6 Aangepast: Wanneer je aan de standaardinstellingen iets verandert dan komt er automatisch Aangepast te staan.
Op het tabblad START > groep Alinea vind je ook nog 2 knoppen die de insprong vergroten of verkleinen.
Via het liniaal kun je ook heel snel een tekst inspringen: Eerste regel
Rechts inspringen
Links inspringen
Verkeerd-om inspringen
Eerste regel Als je een aangepaste inspringing in plaats van een standaardinspringing wilt opgeven, typt of selecteer je de afstand waarmee je de eerste regel van de geselecteerde alinea's wilt laten inspringen.
Links Als je een aangepaste inspringing in plaats van een standaardinspringing wilt opgeven, typt of selecteer je de afstand waarmee je de linkerrand van de geselecteerde alinea's wilt laten inspringen.
Rechts Als je een aangepaste inspringing in plaats van een standaardinspringing wilt opgeven, typt of selecteer je de afstand waarmee je de rechterrand van de geselecteerde alinea's wilt laten inspringen
1.2.3 Regelafstand(interlinie) en alineaafstand Als je de lege ruimte tussen tekstregels wilt veranderen, kun je het type interlinie of regelafstand aanpassen en de afstand tussen de alinea’s. Nadat je alinea’s hebt geselecteerd, kun je de regelafstand tussen de regels en de afstand voor en na een alinea heel nauwkeurig instellen. Het instellen van een regelafstand en/of alinea-afstand gebeurt als volgt:
Selecteer de tekst die je wilt wijzigen.
Klik in het menu Opmaak op Alinea en klik vervolgens op de tab Inspringingen en afstand.
Typ of selecteer onder Regelafstand in het vak Tussen regels de gewenste regelafstand (de hoeveelheid ruimte tussen de onderkant van de ene regel tekst en de onderkant van de volgende regel. Ook wel interlinie genoemd.) en de gewenste maateenheid.
Een vaste afstand tussen regels instellen Als je een vaste afstand wilt instellen tussen regels, geef je de gewenste afstand op in een van de volgende eenheden:
Typ In voor inches
Typ cm voor centimeters
Typ pt voor punten (punt: een maateenheid die verwijst naar de hoogte van een afgedrukt teken. Een punt is 1/28 centimeter (0,0357 cm) of 1/72 inch.)
Typ pi voor pica's (pica: een typografische maateenheid die gelijk is aan een zesde inch. Een pica wordt onderverdeeld in 12 punten.)
Met deze eenheden kun je de regelafstand instellen boven elke regel of alinea.
1.3
OPSOMMING AUTOMATISCH MAKEN
Een opsomming of nummering wordt toegepast op een alinea. Je zult zien dat Publisher niet alleen een teken voor elke alinea zet, maar ook voor elke lege regel, omdat een lege regel als een alinea wordt beschouwd. Dit komt omdat je elke regel met een harde return hebt afgesloten. Enkele bemerkingen:
Druk na elke alinea op Shift-Enter (Zachte return) om naar de volgende regel te gaan (zonder opsommingsteken).
Druk na elke regel op Enter om een volgend opsommingsteken te bekomen
1.3.1 Lijst met opsommingtekens Je kan gebruik maken van opsommingtekens, om de aandacht te vestigen op belangrijke gegevens.
Via de knop Opsommingtekens
Dan verschijnt er een galerie van opsommingstekens waarin 7 soorten opsommingtekens standaard in staan.
Voorbeeld: Zo maak je snel een opsomming:
Selecteer de alinea’s voor de opsomming.
Klik in het tabblad START op de knop Opsommingsteken opsommingsteken toe te passen.
om het gekozen
Wil je een ander opsommingsteken of wil je het teken in een andere kleur kun je dit via het dialoogvenster wat geactiveerd kan worden door Je krijgt volgend dialoogvenster:
Klik op één van de bovenstaande tekens om Grootte, Teken en Lijst inspringen met te activeren. Een ander teken kiezen kun je door te klikken op de knop TEKEN Via deze knop kom je terecht in het dialoogvenster
OPSOMMINGTEKEN:
In dit dialoogvenster klik je op gewenste symbool en voeg je het symbool in met behulp van de knop OK OF DUBBELKLIK je op het gewenste symbool. Naast het teken kun je ook de puntgrootte van het teken veranderen en de lijst met een aantal cm laten inspringen. In onderstaand voorbeeld wordt het teken in 20 pt weergegeven en de lijst (tekst) op 1,5 cm ingesprongen.
1.3.2 genummerde lijst Naast de lijst met opsommingtekens kan men nog kiezen voor een genummerde lijst. Ook voor het nummeren van een lijst geldt hetzelfde.
Selecteer de alinea’s voor de nummering.
Klik in het tabblad START op de knop Nummering toe te passen.
om het gekozen nummering
Klik je op de knop dan verschijnt een standaardgalerie met de beschikbare nummeringsstijlen.
Klik je op de optie kiezen:
kun je ten eerste de opmaak
Er zijn 3 soorten opmaak: cijfers, kleine en grote romeinse cijfers en letters en kapitalen. Ook het scheidingsteken kun je instellen, dit wil zeggen dat na het cijfer of de letter bijvoorbeeld een puntje of een accolade wordt geplaatst. Het standaard scheidingsteken is GEEN. Andere scheidingstekens kun je kiezen in de lijst van de scheidingstekens.
Ook het cijfer of de letter waarmee je de opsomming met wilt beginnen kan men instellen, bij BEGINNEN BIJ.
Zoals men ook bij de Lijst met opsommingstekens konden ingeven, kan men ook bij Genummerde lijst de inspringing ingeven. Men kan ook een Genummerde lijst toepassen via de knop Voorbeeld:
in de werkbalk.
1.4
TABSTOPS
Een tabstop is een vooraf gedefinieerde positie. Als je op Tab-toets drukt, springt de cursor snel naar deze positie. Standaard staan de tabstops (onzichtbaar in de liniaal) op onderlinge afstanden van 0,998 cm. Opmerking: Zorg ervoor dat de cursor in het tekstvak staat.
1.4.1 Standaard tabstops De standaard afstand tussen de tabstops is 0,998 cm. Deze waarde kun je als volgt wijzigen: 1. Klik op het tabblad START het startpictogram van de groep ALINEA aan. Dit dialoogvenster bestaat uit 3 tabbladen: Inspringen en afstand, Tabbladen en Regel- en alinea-einden
2. Klik op het tabblad Tabbladen en specificeer in het vak Standaardtabs de nieuwe waarde in centimeters. Klik op OK.
1.4.2 Aangepaste tabstops Op elke door jouw gewenste plaats kun je een tabstop neerzetten, het zij met de muis, hetzij door ze in het dialoogvenster TABS in te stellen.
Open het dialoogvenster ALINEA en kies voor Tabbladen. Je krijgt volgend dialoogvenster:
Specificeer in het vak Tabpositie de gewenste plaats van de tabstops (klik op de positie).
Klik in het vak Uitlijning op de gewenste uitlijning. De beschikbare uitlijningen zijn: links uitlijnende tab: hierbij wordt de tekst op de aangegeven positie links uitgelijnd. rechts uitlijnende tab: hierbij is de eindpositie van de tekst rechts centreren: het midden van de tekst wordt op de vastgelegde positie uitgelijnd. decimaal: hierbij worden decimale getallen op het decimaal teken uitgelijnd.
Klik in het vak Opvulteken op het soort opvulteken. Daarbij kun je kiezen uit: Punten...................... Streepjes -------------------Getrokken lijn _____________ Opsommingsteken•••••••• of Geen
Klik op Instellen, om de wijzigingen in te voeren nadat je een nieuwe tabstop hebt getypt of een bestaande tabstop hebt gewijzigd.
Plaats de volgende tabstop, herhaal de vorige punten en klik op OK wanneer alle tabstops ingesteld zijn.
De tekens waarmee de tabstops worden aangegeven, verschijnen in de liniaal. De richting van het staartje geeft de uitlijning aan. rechtse tabstop
decimale tabstop
linker tabstop
gecentreerde tabstop
In de lijst in het dialoogvenster kun je de plaats van de tabstops controleren.
1.4.3 Tabs instellen via de liniaal De muis is het hulpmiddel bij uitstek om tabstops rechtstreeks in de linialen in te stellen. Om een tabstop neer te zetten, klik je in de liniaal op de positie waar je de tab wenst te plaatsen. Standaard verschijnt een linkertab. Wil je een andere uitlijning (rechts, decimaal of centreren) klik je eerst in de linkerhoek van het liniaal.
Door met de muis op het vierkantje, te klikken, verschijnen de verschillende soorten uitlijningen. rechtse tabstop
decimale tabstop
linker tabstop
gecentreerde tabstop
Klik net zo lang tot de gewenste uitlijning wordt getoond. Vervolgens klik je op de liniaal de plek aan waar je de tabstop wilt hebben. Als je dubbelklikt op een tabstop verschijnt het dialoogvenster Tabbladen waarin je de bijzonderheden van die tabstop kunt preciseren.
1.4.4 Tabstops verwijderen
zet de invoegpositie in de alinea met daarin de tabstops die je wilt verwijderen.
Sleep de te verwijderen tabstops buiten de liniaal.
Je kunt ook:
Het dialoogvenster Tabbladen activeren
Selecteer dan de te verwijderen tab bij de lijst van tabpositie en klik op de knop Wissen. Wil je alle tabstops verwijderen, dan klik je op de knop Alles wissen.
Klik op OK.
1.5
OPMAAK KOPIËREN - OPMAAK TOEPASSEN
Je kunt de opmaak van bepaalde tekst gaan kopiëren, en toepassen op een andere tekst.
1.5.1 Via de knop
Selecteer de tekst waarvan je de opmaak wil kopiëren.
Klik op de knop
Selecteer de tekst waar je de opmaak wil op toepassen. Van zodra je de muis loslaat wordt de opmaak toegepast.
in het tabblad START.