De droom van Jacob

LESSEN OVER DROMEN De droom van Jacob Samenstelling Drs. J.L.C. Marechal

INLEIDING Elk mens droomt ‘s nachts. Als we ons die dromen herinneren, lijken ze vaak een onzinnige mengelmoes van beelden. Sommigen menen dat dromen willekeurige gedachten zijn, waar onze bewuste geest een verhaal omheen weeft. Anderen menen juist dat ons onderbewustzijn het verhaal vertelt. Dromen worden ook wel gezien als spirituele boodschappen, herinneringen of toekomstvoorspellingen. “Wat denk jij dat dromen zijn?” In deze lessen over dromen zullen we ingaan op deze vraag. Verschillende culturen geven verschillende antwoorden, omdat ze anders in het leven staan. Hoe zou jij deze vraag beantwoorden? Misschien geef jij wel een ander antwoord dan ik? Dat zou best eens kunnen want ook wij zijn niet hetzelfde. En natuurlijk heb jij ook andere dromen dan ik... Wat droom jij eigenlijk en wat denk jij dat dat betekent? We zullen zien dat er in de bijbel ook over dromen wordt vertelt. Naast wat algemene informatie over de geschiedenis van dromen, de verschillende soorten dromen en Freud en Jung zullen we stilstaan bij de droom van Jacob.

VRAAG 1: Wat denk jij dat dromen zijn?

VRAAG 2: Schrijf een droom, die jij ooit gehad hebt, op. Je mag de droom ook in een stripverhaal uitbeelden.

VRAAG 3: Wat denk jij dat die droom, die jij hierboven hebt opgeschreven, betekent?

LES 1: DE GESCHIEDENIS VAN DE DROOM De Egyptenaren De Egyptenaren probeerden de dromen als eerste te verklaren. Dromen werden beschouwd als boodschappen van goden of andere bovennatuurlijke berichten. De Egyptenaren maakte daarom een boek over droomsymbolen. Er was ook een Egyptenaar die de goden om hulp wilde vragen. Hij werd in een tempel in slaap gebracht en de priester (of meester van de geheime dingen) verklaarde zijn droom.

De bijbel laat zien dat de Egyptenaren heel lang geleden al bezig waren met het verklaren van dromen. De Egyptische Farao droomde over zeven vette koeien en zeven magere koeien. Ook al waren de Egyptenaren de eersten die dromen probeerden te verklaren, ze kwamen er niet achter wat deze dromen van de Farao moest betekenen. Ze haalde een Jood uit de gevangenis die dit wel kon. Zijn naam was Jozef. Jozef’s uitleg van deze droom is dat de zeven vette koeien voor zeven vette jaren staan en dat de zeven magere koeien voor zeven magere jaren staan. Dit hadden de droomuitleggers van de Farao misschien ook nog wel kunnen bedenken, maar de raad die Jozef aan de Farao gaf was van enorme betekenis.

VRAAG 1: Welke raad gaf Jozef naar aanleiding van de Farao’s dromen?

VRAAG 2: Op grond van deze raad verklaart de Farao: “Is er nog zo’n man, die op gelijke wijze door de geest van God vervuld is?’ Waarom zegt de Farao dat, welke betekenis had de raad van Jozef namelijk voor de Egyptenaren?

De Grieken De Grieken begonnen zich in de 8e eeuw voor Christus serieus bezig te houden met dromen.

Met net zulke priester-uitleggers als de Egyptenaren hadden, geloofden ook de Grieken dat dromen goddelijke boodschappen waren. De Grieken hebben niet voor niets veel technieken van de Egyptenaren geërfd. Ze gebruikte ze in de geneeskunst en stuurden zieke mensen naar bepaalde tempels waar de ‘goden van het lichaam’ hun heiligdom hadden. De zieke Grieken bezochten deze tempels en vielen na religieuze rituelen in slaap, waarbij ze hoopten op een droom die hen weer een gezond leven zou beloven. De grote tempel van Aesculapius bij Epidaurus was waarschijnlijk de bekendste droomtempel.

De eerste stap naar de moderne droominterpretatie werd gezet in de 5e eeuw voor Christus.

De Griekse filosoof Heraclitus beweerde dat dromen persoonlijk waren en niet altijd het gevolg van invloeden van buitenaf. De meeste Griekse filosofen hebben zich beziggehouden met dromen en hun betekenis. Plato veronderstelde bijvoorbeeld dat dromen een invloed konden hebben op het dagelijkse leven van mensen. Plato schreef: “In elk mens, ook in een goed mens, schuilt een bandeloze, beestachtige persoonlijkheid die in de slaap te voorschijn komt.”

Aristoteles maakte een eind aan het idee dat dromen boodschappen van goden waren en probeerde het droomproces op een verantwoorde manier te verklaren. Hij wijst erop dat de meeste zogenaamde ‘voorspellende’ dromen als toevalligheden moeten worden gezien. Later stelt hij: “De meeste bekwame uitlegger van dromen is hij die in staat is gelijkenissen te onderkennen.” Hij bedoelt hiermee dat dromen vergelijkbaar moeten zijn met fragmenten van herinneringen van dagelijkse gebeurtenissen, want dat zijn in feiten dromen volgens hem. Hij ontwikkelde ook de theorie dat dromen een weergave zijn van de lichamelijke toestand en dat een arts met behulp van de droom kon vaststellen wat voor ziekte iemand had.

Galenus van Pergamum, een grieks-romeins medicus, volgde deze ideeën op. Hij schreef bijvoorbeeld over een man die droomde dat zijn linkerdijbeen in marmer was veranderd en kort daarna het gebruik van zijn linkerbeen verloor door een verlamming. Ook was er een worstelaar die hij eens behandelde, die droomde dat hij tot zijn kruin in bloed stond. Galenus van Pergamum leidde daaruit af dat hij bloed moest laten aftappen en daardoor genezen werd van de borstvliesontsteking.

VRAAG 3: Wat zijn de overeenkomsten tussen de Grieken en de Egyptenaren?

VRAAG 4: Wat zijn de verschillen tussen de Grieken en de Egyptenaren?

De Romeinen Hoewel er over dromen enkele oude documenten bestaan, zoals het Egyptische droomboek, is de ‘Oneirocrition’ of ‘de interpretatie van dromen’ van de Romein Artemidorus het eerste boek over de verklaring van dromen. In dit vijfdelig werk stelt Artemidorus dat dromen uniek zijn voor de dromer ervan. De symbolen in een droom worden beïnvloedt door de bezigheden, sociale status en de gezondheid van de dromer. Bijvoorbeeld: “Een man droomde dat zijn vriend en zakelijke partner met wiens dochter hij een relatie had, hem een paard stuurde. De verzorger bracht het paard twee trappen op naar de slaapkamer van de man. Niet lang daarna verloor de man het contact met zijn geliefde, want het paard symboliseerde de vrouw. De plaatsaanduiding betekende echter dat de bestaande situatie niet zou voortbestaan omdat het voor een paard onmogelijk was om op de tweede verdieping te zijn.”

Andere boeken van de Romein Artemidorus bevatten stellingen als: “Het dragen van een paars kleed wijst op een lange ziekte”; “Het vasthouden of het eten van eieren symboliseert ergernis” en “Naakt zijn betekent verlies van eigendom”.

VRAAG 5: Wat is het eerste boek over de verklaring van dromen en door wie is het geschreven?

De Perzen In Perzië ontwikkelde ‘Sifat-i-Sirozah’ een stelsel dat op tijd gebasseerd was: “Een droom kon alleen verklaart worden op de dag waarop de droom verscheen”. Zijn theorie gaf regels voor elke dag van de maand. Zoals: “De tweede dag is de dag van Baham.... Gebeurtenissen waarover gedroomd wordt, zullen binnen vier dagen plaatsvinden, maar in gekoesterde hoop wordt U teleurgesteld”. De bekendste Arabische droomuitlegger was Gabdorrhachaman (ca.

720). Hij stelde dat dromen voorspellend waren en alleen verklaart konden worden door personen die ‘zuiver van geest en moraal waren en het woord van de waarheid bezaten’. Zijn uitspraken lijken meer op eigen intuïtie dan dat ze op inzicht in symboliek gebasseerd waren: “Hij die droomt dat zijn tong buitensporig gekrompen is, zal veel dwaasheden en grove taal uitslaan”.

VRAAG 6: Wat heeft tijd met dromen te maken volgens ‘Sifat-i-Sirozah’?

VRAAG 7: Wat zijn dromen volgens de bekendste Arabische droomuitlegger ‘Gabdorrhachaman’?

De Joden en de Christenen In het Oude Testament van de Joden en het Nieuwe Testament van de Christenen staan verschillende dromen. Hieruit kunnen we opmaken dat dromen al ongelofelijk oud zijn. Het kunnen dromen zijn die ons een opdracht geven of ons iets willen leren. (De mens begon waarschijnlijk al te dromen voordat ze voldoende intelligent waren om over dit proces na te kunnen denken). Bij de Christenen herleefde het idee dat dromen bovennatuurlijke verschijnselen waren.

VRAAG 8: “Bij de Christenen herleefde het idee dat dromen bovennatuurlijke verschijnselen waren”. Wie dachten hierboven ook dat dromen bovennatuurlijke verschijnselen waren en wie juist niet?

De bekendste bijbelse droom is waarschijnlijk de hierboven besproken droom van de Egyptische Farao over de zeven vette koeien en zeven magere koeien. Deze profetische dromen waarschuwen voor naderend onheil dat kon worden afgewend als men de dromen juist uitlegde en actie ondernam. Naast deze profetische dromen bevat de bijbel ook dromen die iets leren of een bepaalde opdracht geven. In de volgende les zullen we Jacobs droom bestuderen.

Gaat het hier om een profetische droom, een droom om van te leren of een droom met een opdracht....? We zullen het de volgende les eens goed gaan onderzoeken.

LES 2: JAKOBS DROOM INLEIDING: Jakob heeft de zegen voor de eerstgeborene met een list verkregen. Esau, zijn broer, zweert hem uit wraak te doden, wanneer eenmaal zijn vader Isaäk niet meer leeft. De moeder Rebekka komt dit te weten en wil Jakob redden: ‘Sta op, ontvlucht naar Laban, mijn broer, naar Haran!’

Tot de woede van Esau verdwenen is, zal hij daar verblijven als vluchteling. Niet lang, naar zij gelooft. ‘Enige dagen’ worden echter 20 jaren.

Het plotselinge vertrek van Jakob wordt door Rebekka geheim gehouden. Zelfs Isaäk trapt in de briljante uitvlucht. Jakob zal geen ‘van de dochters van Chet’ (een Hethitische) tot vrouw nemen. Rebekka suggereert haar man het idee Jakob naar haar familie te sturen, welke in het land der Arameeërs in het stroomgebied van de Eufraat woont, opdat hij daar een vrouw zal vinden. Isaäk geeft aan Jakob het bevel te vertrekken. En Jakob luisterde naar zijn vader en naar zijn moeder en hij ging.

VRAAG 1: Er zijn volgens de voorafgaande tekst twee motieven voor Jakobs vertrek.

Welke twee motieven heeft Jakob om te vertrekken?

Jakob wordt op zijn vlucht zo arm als een bedelaar, vol zorgen over de toekomst. In deze situatie valt hij in slaap en krijgt hij een droom die hem weer wat moed geeft.

Het verhaal: Jakobs droom (Gen. 28:10-19a) 10 Jakob trok weg van Beërsjéva en ging naar Haran.

11 Hij kwam op een plaats en overnachtte daar, want de zon was ondergegaan, en hij nam een van de stenen van die plaats en legte die onder zijn hoofd. En hij ging liggen op die plaats.

12 Hij droomde en zie, een ladder is opgesteld op aarde, en haar top reikt tot aan de hemel. En zie, de boden van God stegen daarlangs opwaarts en daalden afwaarts.

13 En zie, de Eeuwige stond op haar (of: naast hem - Jakob) en Hij sprak: ‘Ik ben de Eeuwige, de God van Abraham, je vader, en de God van Isaäk: Het land waarop je ligt, geef Ik jou en je nageslacht.

14 Je nageslacht zal zijn als het stof der aarde. Je zult je uitbreiden naar het westen en naar het oosten, het noorden en het zuiden. Door jou worden alle geslachten van de aardbodem gezegend, en door je nakomelingen.

15 Zie, ik ben met je. Ik behoed je, waarheen je ook gaat. Ik breng je terug op deze bodem, want Ik verlaat je niet, voordat Ik gedaan heb, wat Ik je heb toegezegd.

16 Jakob ontwaakte uit zijn slaap en zei: ‘Waarlijk, de Eeuwige is er op deze plaats, en ik wist het niet’.

17 Hij vreesde en sprak: ‘Hoe vreeswekkend is deze plaats! Dit is niets anders dan een huis van God en dit is de poort van de hemel’.

18 Jakob stond op in de ochtend, nam de steen die hij onder zijn hoofd gelegd had en stelde die op tot een gedenksteen. Toen goot hij olie over diens punt.

19 Hij noemde de naam van die plaats ‘Beet-El’...

VRAAG 2: Waarom zal deze droom Jakob weer wat moed geven?

ANTWOORD:

- God en de boden van God zeggen hem te willen beschermen, helpen,... Hij is in zijn dromen niet meer alleen.

VRAAG 3: Als deze droom Jakob moed geeft hoe denkt Jakob dan over de betekenis van dromen?

ANTWOORD: - Dromen zijn boodschappen van God die ook als je wakker bent nog een betekenis hebben.

Kijk maar naar vers 17.

VRAAG 4: Maak een stripverhaal van dit verhaal.

VRAAG 5: Vergelijk je stripverhaal met de leerling die naast je zit en noteer de overeenkomsten en de verschillen.

De uitleg van de droom Jakob trok weg van Beërsjéva (bron van de eed) en ging naar Haran. Jakob was te voet en daarom weken onderweg, want de afstand was groot. De preciese route kent Jakob niet, hij moet daarvoor informeren bij de gevestigde bewoners. Toevallig komt hij bij de plaats die hij in het verhaal Beet-El (Huis van God) zal noemen. Er is op deze plaats niets te zien anders, zou Jakob daar niet zijn gaan slapen. Hij nam een steen van die plaats en legde die bij zijn hoofd.

Hij legt deze steen onder zijn hoofd maar dat wil nog niet zeggen dat de steen dient als hoofdkussen. Voor een reiziger kon het ook als een wapen dienen tegen ‘wilde dieren’. Hij ging op die plaats liggen en viel in slaap. Toen droomde hij. Men laat volgens enkele wijze Joden een mens in de droom alleen iets zien van het gepieker (de gedachten) van zijn hart.

Iedere droom komt slechts voort uit het gepieker van de mens. Waarmee iemand zich overdag geestelijk bezighoudt, daarover droomt hij ‘s nachts.

VRAAG 6: Waar zou Jakob over dromen als dromen de weerspiegeling zijn van het gepieker van het hart?

ANTWOORD: De angst en het schuldcomplex over zijn verstoorde relatie ten opzicht van zijn misleide broer en zijn bedrogen vader uiten zich in droombeelden, waardoor zij verwerkt worden.

De trap in zijn Jacob’s droom duidt op een stijgende beweging. Voor Jakob kan dit slechts betekenen - en God bekrachtigt het hem -, dat hij vanuit de diepte van het moment ontdekt, dat zijn levensweg opwaarts voert.

De droom bestaat uit drie elementen: 1. ‘En zie, een ladder is opgesteld op de aarde en haar top rijkt tot aan de hemel.’

2. ‘En zie, de boden van God stijgen daarlangs opwaarts en dalen afwaarts.’

3. ‘En zie, de Eeuwige staat op haar’ (op de ladder, of: naast hem, d.w.z. Jakob).

1. De ladder weerspiegelt in Jakobs droom het oude geloof van een kosmische band tussen hemel en aarde’. Het is mogelijk dat op de achtergrond het beeld meespeelt van een trappentoren met aan de voet en op het bovenste platform een tempel.

Je kunt ook een vergelijking trekken tussen de Sinai en de ladder: ‘opgesteld op de aarde’ vers 12...Sinai: ‘en zij (de israelieten) stonden aan de voet van de berg’ Ex. 19:17. Ladder: ‘en haar top reikt tot aan de hemel’, Sinai: (deut. 4;11): ‘en de berg brandt in vuur tot aan het hart van

de hemel’. Bij de ladder: ‘en de boden van God stijgen langs haar op en dalen neer’, Sinai: Mozes en Aaron stijgen op’ (ex. 19:24). God anderzijds ‘daalt op de Sinai neer’ (Ex. 19:20) Deze vergelijking maakt zelfs een direkte verbinding mogelijk tussen God en zijn schepselen.

In de droom van Jakob beelden de ‘boden van God’ de verbindende schakel uit. Het zijn ‘gaande’, geen vliegende boodschappers. Ze zijn niet met vleugels uitgerust, maar toch hogere wezens. Men moet zich hen niet voorstellen als mensen maar als Jakobs beschermengelen.

2. ‘Zij stegen langs haar opwaarts en daalden afwaarts - zij, die hem in het land Israël begeleidden, stegen op, zij, die hem in het buitenland begeleiden zouden, daalden af.’ Dat wil zeggen, ‘dat God hem daar beschermen zou zoals Hij hier gedaan had, en dat de engelen hem begeleiden zouden’.

3. De boden van God spreken niet, maar God, die bovenaan de ladder of bij Jakob staat spreekt. Jakob bevindt zich in een psychische depressie, maar hij komt nu tot het inzicht, dat God hem bijstaat. Na zijn terugkeer, twintig jaar later, heeft hij nogmaals een ontmoeting met de boden van God (Gen. 31:38-42) en weer wordt zijn vertrouwen in God versterkt.

Deze droom leert ons dat God met Jacob is en dat hij elke wereldlijke heerschappij zal laten afdalen. Dus niet de Babyloniërs, Grieken of Romeinen zullen boven blijven en over de Joden heersen maar Jacob met Gods bescherming.

Vijf toezeggingen vallen Jakob ten deel: (We vergelijken deze toezeggingen met de beloften van God aan Abraham. a. het bezit van het land: dat hij nu als vluchteling moet verlaten (dat land is geen klein stukje aarde maar zal zich uitbreiden naar het westen en het oosten, het noorden en zuiden (Abraham had een andere positie nam. het noorden Gen. 12:9 en hij wou naar het zuiden, Jakob is in het westen Gen. 29:1 en wil naar het oosten dus verschil in volgorde van de windrichtingen). Het kleine stukje aarde waarop hij ligt te dromen wordt tot de kern van de inbezitneming van het land door het volk omdat God het hele land Israël samenvouwde en het onder Jakob legde); Jakob Gen. 28:13 Abraham Gen. 13: 13-14 b. God belooft hem nakomelingen: (Jakobs nakomelingen vermeerderen zich als het korrelige ‘stof (zand) der aarde’. Stof is hier nederigheid. Vanuit het stof zal hij zich uitbreiden tot aan de sterren (22:17). Het joodse volk zal eerst door het stof moeten gaan om de sterren te bereiken (verlossing).

Jakob Gen. 28:14 Abraham Gen. 13:15-17 c. de volheid van de zegen; Jakob Gen. 28:14 Abraham Gen. 12:2-3 (Abraham wordt zevenvoudig gezegend - overeenkomstig de zeven verzen bij de schepping van de wereld, waarin ‘dat het goed was’ geschreven staat. Bij Isaak (26:3-4) en Jakob (27:2829) komt deze zevenvoudige zegen ook terug. Onder de zevenvoudige zegen keert vijfmaal de uitdruking voor ‘zegen’ terug, zoals in het scheppingsverhaal het vijf maal genoemde ‘licht’.

Het is een tweede wereld, die met Abraham in het leven geroepen wordt, de wereld van de zegen door mensen voor mensen. Met Abraham begint een geheel nieuw tijdperk, en daarom wordt ook hij een nieuw schepsel. d. de bescherming en Jakob Gen. 28:15 Abraham Gen. 12:3

God verzekert Jakob - anders dan Abraham - Zijn bijzondere bescherming. Deze bescherming is voor een voortvluchtig mens, die rondtrekt in het onzekere, van groot belang. “Ik verlaat je niet” heeft betrekking op levensonderhoud. de bescherming is niet aan tijdsgrenzen gebonden want God heeft het ook tegen Jakobs nakomelingen. e. de terugkeer.

Jakob Gen. 28:15 Abraham Gen. 12:7a Vers 13 heeft uitdrukkelijk betrekking op Abraham. Hij is ‘jouw’ vader’, ‘hetgeen leert, dat de zonen van de zonen als zonen zijn’. Jakob wordt eveneens erfgenaam van de belofte, die aan Abraham gegeven werd.

Jakob is niet alleen: God staat aan zijn zijde. Meer kan Jakob niet verwachten. Naast het beeld van de ladder die tot aan de hemel reikt (symbool van het opstijgen uit de diepte) versterken de woorden van God hem in de hoop, dat de toekomst er beter zal uitzien dan het heden.

De droom is ten einde, Jakob wordt wakker, staat op en handelt. (Jacob handelt 10-11 7 werkwoorden; Jacob 12-15 droomt 1 werkwoord (hij droomde) en Jakob handelt 16-19 7 werkwoorden). De droom wordt niet opgevat als een onbetekenende droom maar als een profetische openbaring. En deze overtuiging brengt hij tot uitdrukking in de uitroep vers 16: ‘Waarlijk! Aanwezig is Hij op deze plaats, en ik wist het niet’ VRAAG 7: Vul de volgende zin aan: ‘Waarlijk! Aanwezig is Hij op deze plaats, en ik wist het niet’ anders.....

ANTWOORD: - was ik op zo’n heilige plaats niet gaan slapen’ - zou ik me op de openbaring hebben voorbereid.

- zou ik hier niet naar toe zijn gegaan uit eerbied (vrees Gen 28:17) Gen. 28:17 De plaats op de aarde noemt Jakob “Huis van God”, en de plaats aan de hemel “Hemelpoort”. De verwijzing naar het bestaan van een hemels en een overeenkomstig aards huis van God is interessant.

Gen. 28:18 Jakob richt ‘de steen, die hij bij zijn hoofd gelegd had’, op tot een gedenksteen. In Deut. 16:22 wordt het verbod op de gedenkstenen uitgevaardigd, ‘die de Eeuwige, je God, haat’. Maar die gedenkstenen (matseben) zijn gedenkstenen ter ere van de afgoden (Deut.

16:21). De gedenkstenen (matseva) voor God is geoorloofd.

Mozes richt ‘twaalf matseben voor de twaalf stammen van Israel op (Ex. 24:4). Jakob zal na zijn terugkeer bij zijn gedenksteen een altaar bouwen (Gen. 35:7). De gedenksteen is voor hem een herkenningsteken voor de plaats, hij bezit geen enkele goddelijke eigenschap.

Voordat hij weggaat, giet hij olie over het bovenste gedeelte van de steen. Waar haalt hij die olie vandaan? ‘uit de hemel’ ‘iedereen had een klein flesje olie bij zich om zijn lichaam te zalven. In 2 Kon. 4:2 is de vrouw in het bezit van de kleine oliekruik.’ Door het zalven wordt de steen een kultische steen en ook jaren later nog herkenbaar.

Jakob noemt de plaats van het gebeuren beet el, ‘huis van God’. Uit de tijd van Abraham is een Bethel bekend (12:8).

Bethel na de dood van Salomo een treurige beroemdheid: - Jerobeam I, de eerste koning van het Noordrijk Israel, stelt in het heiligdom een gouden stier op en viert een niuew ingevoerd feest op de vijftiende dag van de achtste maand. (1 Kon. 12:32; als konkurrentie voor het Loofhutten feest op de vijftiende dag van de zevende maand).

- Naast Dan, het heiligdom helemaal in het noorden, wordt Bethel in de ogen van de mensen van Juda ingelijfd bij de afval van de afgodendienst.

- Hosea (4:15...) en Jeremia (48:13) vervloeken de tempel van Bethel op hun scherpst.

- Amos heeft in Bethel een aanvaring met de opperpriester Amazja (7: 10-17).

- Koning Josia van Juda verwoest tijdens zijn reformatie van de tempeldienst in 620 voor Christus ook de tempel van Bethel (2 Kon. 23:15...)

- De stad zelf blijft bestaan tot zij na de val van Jeruzalem in 70 voor Christus door de Romeinen wordt ingenomen.

VRAAG 8: De naam ‘Jacob’ heeft twee betekenissen: ‘Hij bedriegt’ en ‘God beschermt’.

Probeer aan de hand van wat je hierboven geleerd hebt deze twee betekenissen uit te leggen.

ANTWOORD: Jakob bedriegt zijn vader Isaäk en zijn broer Esau.

Jakob krijgt in zijn droom de bescherming van God. De Jacobsladder Daar staat een ladder opgericht.

Engelen klimmen in het licht en roepen luid, bij elke tree: Sta op, o mens, ga met ons mee!

Daar staat een ladder opgericht.

Maar hij die in het donker ligt is moe. Hij gaat niet hemelwaarts.

Hij houdt zich met de aarde aards.

Is het zo goed of is het kwaad dat hij niet mee naar boven gaat?

Waar hoort hij die zijn huis ontvlucht, gezegend en in kwaad gerucht?

De vossen zijn in holen thuis, de vogels bouwen zich een huis, de engelen gaan één voor één ten hemel. Hij heeft slechts een steen.

Hij heeft er zich bij neergelegd en nauwelijks een gebed gezegd.

Hij die de grootste zegen kreeg voelt zich ten einde raad en leeg.

Jan de Wit

LES 3: VERSCHILLENDE SOORTEN DROMEN Er zijn naast de dromen uit de bijbel nog andere soorten dromen bijvoorbeeld creatieve dromen, heldere dromen, voorspellende dromen en onthullende dromen.

Creatieve dromen Veel kunstenaars en geleerden worden geïnspireerd door hun dromen. Want als je slaapt kun je dingen bedenken (dromen) die je normaal als gek beschouwd. Een voorbeeld hiervan is de droom van de Duitse chemicus Friedrich Kehule. Hij maakte de moleculaire shiclum van benzeer zichtbaar als een koolstof cyclus na een droom over een rij koolstof- en waterstof atomen die in een ring sloten zoals een slang in zijn staart bijt.

Heldere dromen Bij een heldere droom weet je dat je droomt. Ook kun je bepalen hoe de droom verloopt.

Meestal doe je dit met opzet. Een heldere droom is eigenlijk een opzettelijke droom die je vrijwel helemaal zelf stuurt. Dit klinkt heel gek maar als je oefent kun je het zelf ook. Wat met je doen: - Bedenk eerst waar de droom zich af moet spelen; - Bepaal in je droom een bewust-zijn teken (bijv. kijk in je droom naar je hand.

Als het lukt deze twee dingen uit te voeren dan heb je waarschijnlijk controle over je droom. Je kunt dan ook andere dingen regelen bijvoorbeeld wie je in je droom wilt ontmoeten. Ervaren heldere dromers kunnen deze stappen met elkaar afspreken en elkaar daar ontmoeten.

Voorspellende dromen Veel mensen geloven in voorspellende dromen, andere mensen zeggen dat het toeval is. Maar wie heeft er nu gelijk? Dit is heel moeilijk te zeggen en waarschijnlijk hebben ze allebei gelijk.

Bijvoorbeeld je droomt dat je vliegtuig neerstort en je annuleert. De reis en je vliegtuig stort echt neer, je zult zeggen dat is een voorspellende droom die je wou waarschuwen. Maar waarom krijg jij alleen die droom of is het gewoon toeval. Een echt gebeurde voorspellende droom is die van een vriend van Abraham Lincoln. Hij zei dat Lincoln ooit in een droom een dode in het witte huis zag liggen. Op zijn vraag wie dat was zou het antwoord zijn geweest; de president is vermoord.

Onthullende dromen Dromen kunnen je laten weten wat je wenst en nodig hebt. Soms vertellen ze dat je onzeker bent of wijzen ze op een probleem waar nog een oplossing voor moet komen. Wat je wilt of wat je nodig hebt, is niet altijd hetzelfde als waar je onderbewustzijn op wijst. Het onderbewustzijn is vaak wijzer dan het bewustzijn dus probeer te luisteren aar het onderbewustzijn. In het dagelijks leven zijn er heel wat mensen onzeker en proberen dat te verbergen, maar in dromen wordt deze onzekerheid onthult. Ook hebben veel mensen terugkerende dromen. De dromen hebben vaak te maken met hele sterke gevoelens van angst en onzekerheid. Je moet in het dagelijk leven proberen erachter te komen wat de droom betekent.

LES 4: WAAROM DROMEN WIJ? Om precies te zeggen waarom wij dromen is onmogelijk. Je kunt hier slechts praten over de eventueel mogelijke theorieën die hierover bekent zijn. Dit zijn er een heel stel maar de twee belangrijkste zijn van de Oostenrijkse psychiater Sigmund Freud en zijn Zwitserse medewerker Garl Jung. Na een meningsverschil ging ieder zijn eigen weg en ontwikkelden ze beiden een eigen theorie.

Sigmund Freud (1856-1939) Sigmund Freud dacht dat dromen wensvervullingen waren. In je dromen worden je diepste en grootste verlangens vervult. Dit waren volgens Freud bij volwassenen meestal sexuele verlangens. Aan deze verlangens wilden mensen meestal overdag niet denken omdat deze gedachten niet gepast waren. Deze gedachten konden alleen in het onderbewustzijn toegelaten worden. Het dromen tijdens het slapen was dus volgens Freud een toestand van onderbewustzijn waarin je je wensen in vervulling liet gaan. Freud was een van de eerste moderne denkers die de droomsymboliek opnieuw onderzocht. Een belangrijk punt van kritiek blijft dat Freud bijna elk droomsymbool sexueel vertaalt.

Carl Jung (1875-1961) De theorie van Garl Jung zegt dat de mens over veel dingen kan dromen als hiervoor een zekere aanleiding is. “Dromen geven uitdrukking aan onontkoombare waarheden, filosofieën, hersenschimmen, wilde fantasieën...en de hemel weet wat nog meer.” In zijn theorie van het ‘collectief onderbewuste’ stelde hij dat de symboliek van onze dromen persoonlijk is, maar meestal gebaseerd op het universele. “Het is alsof mensen uit vele volkeren van over de hele wereld bij de schepping van hun dromen allemaal dezelfde bouwstenen gebruikten.”

Jung geloofde ook in de persona (het beeld van onze persoonlijkheid dat we aan de buitenwerled tonen) en in het schaduwbeeld (die delen van onze persoonlijkheid die verborgen blijven). Dit schaduwbeeld kan in onze dromen naar boven komen, vaak in de vorm van figuren die facetten van onszelf zijn.