Belicht Belicht De inzameling en recycling van verlichtingsapparatuur EĂŠn jaar in actie
2006
“We hebben al 1.960 ton aan afgedankte lampen en armaturen opgehaald”
Inhoudsopgave
Voorwoord Eén jaar LightRec ‘Licht uit, recycling aan’ – dat was het motto dat LightRec een jaar
detaillisten en van de pers. Waarbij – helaas – de toon er
geleden hanteerde bij de aftrap van onze activiteiten. Welnu, een
soms een is alsof we onze opdracht niet op de meest efficiënte
jaar later kan ik constateren dat de inzameling en recycling van
wijze zouden uitvoeren.
gasontladingslampen en armaturen inderdaad ‘aan’ staat. Er is
Niets is minder waar: ons businessmodel is volledig transparant,
met grote voortvarendheid een goed werkend systeem in het leven
en ik ben ervan overtuigd dat we de juistheid van onze uitgangs-
geroepen en we hebben in dit eerste aanloopjaar al een respecta-
punten en keuze voor onze aanpak ook het komend jaar bij een
bele 1.960 ton aan afgedankte lampen en armaturen opgehaald.
ieder over het voetlicht zullen kunnen brengen. Zodat we straks al
De ervaring die onze inzamelingspartner NVMP heeft op dit terrein
onze energie kunnen steken in datgene waar LightRec voor staat:
is daarvoor zeker medeverantwoordelijk.
een efficiënt, kosteneffectief en toekomstvast inzameling- en
Maar hoe zit het met dat ‘licht uit’? Dat deel van het motto is
recyclingsysteem voor verlichtingsapparatuur.
allesbehalve bewaarheid geworden. Al sinds de oprichting staat LightRec volop in de schijnwerpers van belangengroeperingen, van
Hendrik van den Boogaard
4 5
Vier beginselen van het gemeenschappelijk Europees milieubeleid Uit de statuten
6 8 9 9
Wetgeving en praktijk Timo Mäkelä: “Een noodzakelijke gegevenheid” Over de hoogte van de verwijderingsbijdrage Staatssecretaris Van Geel: “Licht uit, recycling aan” De integrale speech uitgesproken door staatssecretaris Van Geel bij de manifestatie “Licht uit, recycling aan” in Den Haag op 15 augustus 2005
13 14 18 20 21 25 26 28
LightRec; gericht op de toekomst Geen groen licht voor de spaarlamp Deelnemersregister Procesanimatie Resultaten en inzamelcijfers Deelnemersonderzoek Trendbox Betere dienstverlening dankzij deelnemersonderzoek Stevige basis voor de toekomst Online Forum op www.lightrec.nl
29 30 32 34
Van diverse kanten belicht: UNETO-VNI: “We moeten er samen uitkomen” Menlo Worldwide Logistics: “Logistiek is de spil waar alles om draait” Gemeente Haarlem: “Milieuverantwoorde vervanging straatverlichting” LightCycle: “De drie stromen van inzameling in Duitsland”
35 37 38
Samenvatting consumentenonderzoek LightRec Het perspectief van de verwijderingsbijdrage Nawoord
MILIEUBELEID EU
De Europese Gemeenschap kent een gemeenschappelijk milieubeleid. Daarbij gaat het niet alleen om het behoud, de bescherming en de verbetering van de kwaliteit van het milieu, maar ook om de bescherming van de gezondheid van de mens en het behoedzaam en rationeel gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Dit beleid berust op vier belangrijke beginselen:
• het voorzorgsbeginsel
• het beginsel van preventief handelen
• het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan
Huidig bestuur
Oprichtingsdatum en zetel
Eerste bestuursleden, eerste boekjaar
De Stichting LightRec Nederland is opgericht op 22 december 2003 en houdt
De heer ir. H.M.Th. van den Boogaard, voorzitter
Vier beginselen
kantoor te Zoetermeer.
De heer F.H.E. Cornelisse
De Stichting LightRec Nederland stelt zich ten doel:
Huidig bestuur (op de foto van links naar rechts)
In het beleidsplan en actieprogramma van de Europese Gemeen-
andere verlichtingsapparatuur, van kracht geworden. Hierin zijn
• het doen organiseren van het inzamelen en verwerken van onder meer
De heer ing. R.W.J.A. van Roosmalen
schap op het gebied van milieu en duurzame ontwikkeling is
de belangrijkste criteria ten aanzien van het beheer van AEEA op
lichtbronnen en professionele verlichtingsarmaturen;
De heer A.C. van Beek
te lezen dat er voor de verwezenlijking van de doelstellingen
communautair niveau vastgesteld. Deze richtlijn is van toepassing
• het doen uitvoeren van de wetgeving op dit gebied namens de
De heer ir. H.M.Th. van den Boogaard, voorzitter
ingrijpende veranderingen noodzakelijk zijn in de huidige ontwik-
op afgedankte elektrische en elektronische apparatuur afkomstig
aangesloten deelnemers;
De heer ing. E.M.C. Ceelen
kelings-, productie-, consumptie- en gedragspatronen. Ook wordt
van zowel particuliere huishoudens (consumenten) als professio-
• het bijdragen aan de ontwikkelingen ter toepassing van het Nederlandse
De heer J. Beeckaert
er gepleit voor de beperking van de verspilling van natuurlijke
nele gebruikers.
en Communautaire milieu- en afvalbeleid ten aanzien van de bovenvermelde
De heer A. van der Giessen, secretaris
de bron dienen te worden bestreden
• het beginsel dat de vervuiler betaalt.
hulpbronnen en voor de voorkoming van verontreiniging. Het
Uit de Statuten De heer D.G.J. van Dijck Doel van de Stichting
producten;
actieprogramma noemt afgedankte elektrische en elektronische
Op 13 augustus 2004 is de Europese Richtlijn in Nederland
• het stimuleren van onderzoek en het verstrekken van adviezen ten aanzien
apparatuur expliciet als één van de doelgebieden voor regelgeving.
geïmplementeerd. Dat is gebeurd door middel van het Besluit
van logistieke processen voor de verwijdering van de bovenvermelde
Daarbij gaat het dan zowel om de preventie als om de nuttige
beheer elektrische en elektronische apparatuur (BEA). In dit
producten en van de verwerking, in het bijzonder in het licht van de
toepassing en veilige verwijdering van afval.
Besluit worden producenten en importeurs verantwoordelijk
uitgangspunten en de ontwikkeling van eco-efficiency; en voorts al hetgeen
gesteld voor de financiering van het beheer van afgedankte
dat met vorenstaande rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daaraan
Op 27 januari 2003 is de Richtlijn 2002/96/EG betreffende
apparatuur die zij na 13 augustus 2005 op de Nederlandse
bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord.
afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA), onder
markt hebben afgezet.
“Nederland als model voor de rest van Europa”
Een noodzakelijke gegevenheid Een jaar Stichting LightRec Nederland. Wat is
van het verwerkingstraject. “Gezien de hoeveelheid gevaarlijke
in Nederland worden opgedaan met twee verschillende inzame-
daarvan doorgedrongen in Brussel? En hoe doen
stoffen die deze productcategorieën nog bevatten is dat van het
lingsstructuren voor één en dezelfde productcategorie zie ik dan
andere landen het? Timo Mäkelä, directeur van
grootste belang, willen we de volksgezondheid op termijn niet in
ook als een interessante ontwikkeling die ik zeker van nabij zal
het directoraat-generaal Milieu van de Europese
gevaar brengen.” Mäkelä ziet een sleutelrol weggelegd voor de
volgen.” Op de vraag hoe andere Europese landen het doen zegt
Commissie, ziet Nederland in zeker opzicht als gids-
gewone consument: inzameling kan alleen een succes worden
Mäkelä dat de meeste landen nog bezig zijn met het implemen-
land – al is onze aanpak niet de enig denkbare.
met diens medewerking. “Dat houdt in dat er voorzien moet
tatieproces dat volgt op de omzetting van de regels in nationale
worden in gemakkelijk toegankelijke inzamelingsplekken, die
wetgeving. “Mij ontbreekt vooralsnog het overzicht over de wijze
bij voorkeur deels openbaar moeten zijn en waar consumenten
waarop andere lidstaten dit probleem gaan tackelen. Wel is
bij voorkeur gratis hun afgedankte lampen kunnen inleveren.”
duidelijk dat het in de meeste gevallen om een collectief systeem
Dat de kosten van een dergelijk systeem aanvankelijk als aparte
zal gaan, omdat dat nu eenmaal relatief snel op te zetten is.
verwijderingsbijdrage bovenop de productprijs worden getoond
Aan de andere kant vind ik dat een individueel systeem meer
vindt Mäkelä gerechtvaardigd om het systeem ‘up and running’ te
recht doet aan het beginsel van producentenverantwoordelijk-
krijgen. “Maar op den duur mag die bijdrage gewoon onderdeel
heid en dientengevolge sneller tot innovatie op het terrein van
worden van de prijs. Bescherming van gezondheid en milieu moet
kostenbesparing leidt.” De grootste uitdaging op het terrein van
namelijk niet gezien worden als extra kosten, maar als een nood-
recycling van lampen en armaturen is volgens Mäkelä om gelijk-
zakelijke gegevenheid die onderdeel uitmaakt van de normale
tijdig én alle gevaarlijke reststoffen in te zamelen én de energie-
handelsactiviteiten.”
efficiency van de producten te maximaliseren. Die uitdaging is
Interview Timo Mäkelä, directeur van het directoraat-generaal Milieu van de Europese Commissie
Hij noemt de efficiënte wijze van inzameling van lam-
pen en lichtarmaturen in ons land ‘bemoedigend’. “De
per productgroep verschillend. Daarnaast denkt hij dat het grote
manier waarop dit in Nederland gebeurt kan dienen
Interessante ontwikkeling
inspanningen zal vergen om tegelijkertijd de verwerkingscapa-
als model voor de rest van Europa, zeker nu nieuwe
Mäkelä wijst erop dat een zichtbare verwijderingsbijdrage zeker
citeit op peil te houden voor de huidige en historische voorraad
EU-regelgeving nog hogere eisen stelt aan efficiënte
geen verplichting is die voortvloeit uit de wetgeving. Iedere
én nieuwe verwerkingstechnieken te ontwikkelen die aansluiten
inzameling en recycling van elektrische en elektro-
producent en/of importeur is vrij in de manier waarop hij zijn
op de steeds verder schrijdende productietechnieken. “Er is
nische apparatuur”, aldus Timo Mäkelä. Wat hem
producentenverantwoordelijkheid niet alleen technisch en logis-
veel research naar lampen die energie-efficiënter zijn en minder
betreft begint alles met een professionele, gescheiden
tiek, maar ook financieel vormgeeft. “De keuze individueel of
gevaarlijke materialen bevatten. Die research moet ook een
inzameling – een conditio sine qua non voor de rest
collectief is ten principale vrij. De ervaringen die op dit moment
tegenhanger krijgen in de recyclingsfeer.”
Het bestuur van Stichting LightRec Nederland heeft er voor
Over de hoogte van de verwijderingsbijdrage
gekozen om in 2005 een veilige koers te varen en heeft beslo-
De integrale speech uitgesproken door staatssecretaris Van Geel bij de manifestatie ‘Licht uit, recycling aan’ in Den Haag op 15 augustus 2005
ten een verwijderingsbijdrage te hanteren die (waarschijnlijk) iets te hoog zou zijn. Reden hiervoor is de onzekerheid ten aanzien van de toekomstige kosten en opbrengsten alsmede de gegeven randvoorwaarden. Dit met de gedachte om na verloop van het eerste jaar een nieuwe verwijderingsbijdrage vast te stellen, die dan op basis van ervaringscijfers van de Stichting NVMP kan worden berekend. Dat moment is
Het bepalen van de hoogte van de verwijderingsbijdrage voor
inmiddels gekomen: in 2006 heeft er een aanpassing plaats-
gasontladingslampen en professionele verlichtingsarmaturen was
gevonden van de verwijderingsbijdrage voor zowel gasont-
aanvankelijk geen eenvoudige opgave. Dat lag niet aan de bereke-
ladingslampen als professionele verlichtingsarmaturen.
Speech
ningen zelf: hoewel de calculaties zeer uitgebreid zijn, waren die niet echt ingewikkeld. Het principe is namelijk vrij eenvoudig. De
De integrale speech
verwijderingsbijdrage per product wordt berekend door de kosten
Belangrijke randvoorwaarden
die in een periode worden gemaakt voor het innemen en verwerken
Bij het bepalen van de hoogte van de verwijderingsbijdrage diende
van afgedankte producten te delen door het aantal af te zetten
tevens rekening te worden gehouden met een aantal belangrijke
producten in dezelfde periode.
randvoorwaarden dat door het bestuur van Stichting LightRec is
Het verkrijgen van inputcijfers met een hoge zekerheidsgraad bleek
gesteld. Zo moet de verwijderingsbijdrage zo laag mogelijk zijn,
echter wél moeilijk. Want hoe bepaal je met enige nauwkeurigheid
maar moet de verwijderingsbijdrage wel alle kosten dekken die het
De officiële aftrap van de inzameling en recycling van afgedank-
Dames en heren,
hoeveel afgedankte gasontladingslampen en professionele verlich-
innemen en verwerken met zich meebrengt. Ook wordt er gestreefd
te verlichtingsapparatuur vond plaats op maandag 15 augustus
Zojuist heb ik voor ‘Licht uit, recycling aan’ de eerste tl-lamp van
tingsarmaturen zullen worden ingeleverd? En welke kosten brengt
naar een bestendige verwijderingsbijdrage. Het meermaals
2005. In het Haagse theater Diligentia bood staatssecretaris
Nederland gerecycled en daar zal het niet bij blijven. Om u even te
het innemen en verwerken van gasontladingslampen en professio-
tussentijds aanpassen van de verwijderingsbijdrage zou namelijk
Van Geel als eerste een – overigens zeer bijzonder type –
schetsen hoe snel het kan gaan: onlangs werd ik uitgenodigd om
nele verlichtingsarmaturen met zich mee? Om nog maar te zwijgen
tot ergernis bij consument en detaillist kunnen leiden.
tl-lamp voor recycling aan. In zijn speech ging Van Geel in
de maar liefst miljardste batterij in te leveren. Stroop uw mouwen
over hoeveel nieuwe lampen en armaturen er door onze deelne-
Ook de wetgever stelt voorwaarden aan de verwijderingsbijdrage.
op het fenomeen producentenverantwoordelijkheid en op het
dus op, want het gaat vast ook stormlopen met de lampen. Twaalf
mers zullen worden afgezet… Vooral het aantal in de toekomst in te
Zo mag de verwijderingsbijdrage enkel worden aangewend om de
grote belang van inzameling en recycling voor het milieu.
miljoen per jaar moeten het er worden.
nemen en te verwerken afgedankte apparaten en het aantal in de
inname en verwerking van gasontladingslampen en professionele
Voor LightRec zelf was het evenement in zekere zin ook een
Vandaag zijn we bij elkaar om een nieuwe categorie toe te voegen
toekomst af te zetten nieuwe apparaten laten veel te gissen over.
verlichtingsarmaturen die vóór 13 augustus 2005 op de markt zijn
afsluiting van een lang en moeizaam proces: in de week vooraf-
aan het heel diverse rijtje van batterijen, wit- en bruingoed, oud
Deze verwachtingen zijn namelijk sterk afhankelijk van ontwikke-
gebracht te financieren. Daarnaast mag slechts tot het jaar 2011
gaand aan de aftrap kon de definitieve versie van de mede-
papier en glas. We gaan ook tl-buizen, spaarlampen in alle soorten
lingen die moeilijk waren – en zijn – in te schatten.
een verwijderingsbijdrage worden geheven.
deling bij VROM worden ingediend. Die werd op 7 oktober 2005
en maten, kerstverlichting en zaklampen gescheiden inzamelen
goedgekeurd.
en hergebruiken, omdat op 13 augustus 2005 de Regeling beheer
Licht uit, recycling aan
elektrische en elektronische apparatuur in werking is getreden
het milieubeleid beschouwen. En niet alleen dat. Omdat ze zorg-
uit het milieu te houden. Ook het hergebruik van de nuttige onderde-
centen en importeurs
voor verlichtingsapparatuur. Niet alleen lampen uit particuliere
vuldig hun afval scheiden, oud papier, glaswerk en af en toe een
len uit lampen, zoals het glas, de metaalkapjes en het
verantwoordelijk zijn.
huishoudens, ook lampen die in kantoren, scholen, winkels en
batterij wegbrengen, geloven ze dat het met het milieu wel goed
fluorescentiepoeder, is afhankelijk van de inzameling van lampen.
Want dat zijn ze niet
bedrijven worden gebruikt, vallen onder deze regelgeving.
zit. Ik mag hopen dat het zo simpel is. Maar de bereidwilligheid in
Doordat producenten daarvoor nu verantwoordelijk worden, zullen
alleen voor de inname en verwerking van hun producten, maar ook
Concreet betekent de regeling, dat vanaf afgelopen weekend
Nederland om afval te scheiden is een groot goed. Ik ga ervan uit
er laagdrempelige inzamelsystemen komen, die de gescheiden
voor de financiering daarvan. Momenteel denkt de branche aan een
producenten verantwoordelijk zijn voor het inzamelen en recyclen
dat die ook geldt voor het inleveren van lampen. Daardoor wordt
inzameling stimuleren. Voor consumenten is het wel zo prettig als
verwijderingsbijdrage (van dertig eurocent per lamp), om de kosten
van oude lampen. Voor apparaten als koelkasten, föhns en televi-
ons afvalbeleid een nog groter succes.
dat dicht bij huis gebeurt: als er een lamp kapot gaat, is het geen
die dat met zich meebrengt door te berekenen aan de consument.
drempel om die even mee te nemen naar de Hema, Blokker of
Nog mooier zou het zijn als die kosten in de prijzen van de lampen
Milieuwinst gescheiden inzameling
MediaMarkt. Zeker niet als je zo’n lamp gratis kunt achterlaten
worden verwerkt, net zoals met batterijen en computers nu al het
Brusselse regels
Die oude, afgedankte lampen gaan we niet zomaar gescheiden inza-
in de winkel, en als je weet dat je er het milieu mee dient.
geval is. Een uitstekend voorbeeld van zowel ‘de vervuiler betaalt’
De richtlijnen die ten grondslag liggen aan het besluit om lampen te
melen, we verwachten dat het een substantiële milieuwinst oplevert.
gaan recyclen, komen uit Brussel, net als ongeveer tachtig procent
Geschat wordt dat jaarlijks in Nederland twaalfeneenhalf miljoen
Effecten van verantwoordelijkheid producenten
ook in de productinformatie wordt gerefereerd: u betaalt iets meer
van al onze milieuregelgeving. Het mooie daarvan is, dat de regels in
gasontladingslampen zoals tl-buizen en spaarlampen in het afval
Het milieu dienen doen we ook door de invoering van producenten-
voor deze lamp, zodat wij kunnen zorgdragen voor een milieu-
de hele Unie gelden. Daardoor worden handelsbelemmeringen voor-
terecht komen. Het gewicht van die enorme berg is een kleine vier
verantwoordelijkheid. Van oudsher is het de taak van de overheid
vriendelijke verwerking en recycling daarvan. Daarmee zorgen
komen en ontstaat er geen oneerlijke concurrentie binnen de EU.
kiloton, vier miljoen kilo dus. De schatting is dat tot nu toe slechts de
om producten die in het afvalstadium belanden op milieuverant-
we dat gevaarlijke stoffen als kwik en antimoon niet in uw leef-
Bij de omzetting van de Europese regels heeft Nederland er voor
helft van alle gasontladingslampen na afdanking gescheiden wordt
woorde wijze in te nemen en te verwerken. De kosten daarvan
omgeving terechtkomen.
gekozen strikt te implementeren. Dat betekent dat we aansluiten bij
ingezameld en verwerkt. Het gaat dan vooral om de grote partijen uit
worden, door bijvoorbeeld de gemeentelijke afvalstoffenheffing,
Was getekend: uw producent. Want voor elke maatregel die in de
de Europese uitleg van de regels. Dat is ook gelijk de reden waarom
kantoren, scholen, ziekenhuizen en industrie die gescheiden worden
afgewenteld op de gemeenschap. Door producenten vanaf nu
portemonnee te voelen is, geldt: goed communiceren is het halve
gloeilampen en armaturen in particuliere huishoudens, zoals
gehouden en afgevoerd naar verwerkingsbedrijven.
verantwoordelijk te maken voor het afvalbeheer, verwachten we
werk. En dat is aan de branche welbesteed. Denk alleen maar aan
schemerlampen en houders voor tl-buizen, zijn uitgezonderd.
Kleine partijen uit bedrijven en de lampen uit particuliere huishou-
twee positieve effecten: in de eerste plaats een afname van de
het bekroonde spotje over de recyclingmonteurs die op hun
Ze doen niet mee in de EU-richtlijn en daarom ook niet in onze
dens verdwijnen in het restafval dat naar de verbrandings-
milieubelasting, doordat producenten en importeurs zelf een grote
bedrijfsuitje naar Parijs bij de Eiffeltoren terechtkomen. Die
nationale regels.
installatie gaat. Als we stoppen met het verbranden van die lampen,
rol gaan spelen bij het afvalbeheer van hun producten. We hopen
willen ze subiet ook demonteren. Er is voor verlichtingsapparaten
Die regels zijn overigens niet vrijblijvend: in de Europese richtlijn
kunnen we stoffen zoals kwik terugwinnen en opnieuw gebruiken
dat ze daardoor al bij het ontwerp en de productie rekening gaan
vast iets vergelijkbaars te verzinnen. Doe uw best.
staat dat we vanaf 2007 ten minste vier kilogram aan elektronische
zodat er minder inzet van primaire grondstoffen nodig is. Bijna alle
houden met de milieuvriendelijke verwerking van hun product
en elektrische apparaten per inwoner per jaar gescheiden moeten
lampen bevatten een kleine hoeveelheid kwik dat nodig is om de
als dat in het afvalstadium komt (‘design for recycling’). Dat sluit
Verantwoordelijkheidsverdeling
inzamelen. Een pittige klus, maar ik ga ervan uit dat dat in Neder-
lamp te laten werken. Kwik is, zoals u weet, een zeer schadelijke stof die
haarfijn aan op ons streven dat de milieuprestaties van producten
We maken producenten dus verantwoordelijk voor het inzamelen
land geen probleem hoeft te zijn. Uit gespreksrondes met burgers
we niet in het milieu terug willen zien. Gescheiden inzameling is een
voortdurend worden verbeterd. Ten tweede verwachten we dat
en hergebruiken van lampen. Zij zijn niet de enigen die een rol
over het milieubeleid blijkt dat mensen afvalbeleid als icoon van
voorwaarde om het aanwezige kwik en het zware metaal antimoon
het principe ‘de vervuiler betaalt’ duidelijk vorm krijgt als produ-
spelen, ook gemeenten en detailhandel doen mee. Wat betekenen
sies is dat al zo sinds augustus 2004.
10
als ‘milieu in de prijzen’. Het lijkt me een goed idee als hieraan
11
de nieuwe regels concreet voor hen?
Werkenderweg
Gemeenten moeten de verlichtingsapparatuur, net als alle andere
De regelgeving is af, nu over naar de uitvoering. Er wordt nog druk
elektr(on)ische apparatuur, gescheiden inzamelen.
gewerkt aan het opzetten van een inname- en verwerkingssysteem.
Ze moeten ook voorzieningen creëren, zodat burgers voldoende
Het is zaak dat alle betrokkenen snel met elkaar tot een werkbaar
mogelijkheden hebben om op eenvoudige wijze van hun apparaten
systeem komen. Er moeten contracten worden gesloten met de
af te komen. In de meeste gevallen kan dat bij de reguliere milieu-
verwerkers van oude lampen, er moet een logistieke structuur worden
straten. Overigens werden lampen al gescheiden ingenomen door
opgezet waarbij de afgedankte lampen bij gemeenten en detaillisten
gemeenten omdat ze als klein chemisch afval werden gezien.
worden opgehaald, enzovoort. Voor mijn departement is daarbij geen
Gemeenten mogen voor het innemen van apparaten en lampen geen
rol weggelegd. De voorzet hebben wij gegeven, u bent nu aan zet!
kosten in rekening brengen. Winkeliers moeten bij de verkoop van
U heeft hiervoor inmiddels een jaar de tijd gehad. Wij beschouw-
een nieuwe spaarlamp of tl-buis gratis een oude innemen als de
den dat jaar als invoeringstermijn, maar zoals wel vaker het geval
klant dat wenst. ‘Oud-voor-nieuw’ is het adagium. Voor koelkasten,
is, werd pas op een laat moment actie ondernomen. Enigszins
wasmachines en televisies gold dat al langer, en vanaf 13 augustus
vergelijkbaar met de invoering van producentenverantwoordelijk-
2005 gaat dat dus ook op voor lampen.
heid voor koelkasten, televisies en andere apparatuur een jaar of
Producenten en importeurs moeten een inname- en verwerkings-
zes geleden. Bij de invoering daarvan kostte het voor producenten
systeem opzetten en dit financieren. In de regelgeving worden
en detailhandel ook wat moeite om elkaar te vinden, maar achteraf
LightRec boekte niet enkel successen in het eerste jaar van haar bestaan. Tot teleurstelling van het bestuur kon
eisen gesteld aan die verwerking. Zo zal tachtig procent van de
kan ik niet anders dan constateren dat het allemaal dik in orde is
geen overeenstemming worden bereikt met de grootwinkelbedrijven, verenigd in de Raad Nederlandse Detail-
gasontladingslampen als product of materiaal moeten worden
gekomen. Er is een goed werkend systeem opgezet voor een relatief
handel, over (de hoogte van) de verwijderingsbijdrage voor spaarlampen op de consumentenmarkt. ‘Conflict
hergebruikt, en bij de productie van nieuwe lampen wordt ook
laag bedrag. Ik heb er dus ook alle vertrouwen in dat u er samen uit-
over spaarlampen op scherp’, kopte de pers dan ook.
het gebruik van gevaarlijke stoffen zoals kwik gereguleerd. In de
komt en dat Nederland binnenkort beschikt over een laagdrempelig
LightRec stelt zich begrijpelijkerwijs op het standpunt dat ook het verwerken van spaarlampen voor thuisgebruik
regels hangen productbeleid en afvalbeleid dus samen.
inzamelsysteem dat goede resultaten boekt. Ik wens u daarbij veel
geld kost. Daarvoor hoort de consument een redelijke verwijderingsbijdrage te betalen. Bovendien bespaart
Overigens gelden de verplichtingen niet alleen voor lampen die
succes. En tot slot hoop ik dat u een uitdaging met mij wilt aangaan:
zo’n lamp een aanzienlijk bedrag gedurende zijn levensduur. Maar, zegt de RND, voor goedkope spaarlampen is
vanaf vandaag worden verkocht. Producenten zijn ook verantwoor-
Nederland is nu al kampioen papierinzamelen en glasrecyclen. Zorgt
die bijdrage simpelweg te hoog om aan de consument uit te leggen. “Door die 30 eurocent extra op een lampje
delijk voor de lampen die in het verleden zijn verkocht en die vanaf
u er voor dat we ook kampioen lampinzameling worden!
van nog geen twee euro komen onze leden uit boven de psychologische bovengrens. De consument koopt dan
nu worden afgedankt, de zogenoemde historische voorraad.
Dank u wel voor uw aandacht.
Geen groen licht voor de spaarlamp
liever een gewone lamp”, zegt Sjoerd Veenstra van de RND. Inmiddels heeft de RND een eigen systeem opgezet om kapotte spaarlampen en tl-buizen in te zamelen en te laten verwerken: de Stichting Spaarlicht. De kosten daarvan neemt de RND zelf voor haar rekening. Voor de consument wordt het er niet doorzichtiger op: straks zal de ene winkel wel een verwijderingsbijdrage doorbere-
Bron: speech van staatssecretaris Van Geel bij de manifestatie ‘Licht uit, recycling aan’, website van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM). De meest actuele informatie is te vinden op deze site van VROM.
12
kenen en een andere niet. Die laatste zaak is dan aangesloten bij Stichting Spaarlicht.
13
DEEL N E M E R S R EG I ST E R
Deelnemersregister Stichting LightRec Nederland
14
@ll Voltage Supply BV
VLAARDINGEN
Basiskeuken
ZWAAG
3M NEDERLAND BV
LEIDEN
Bell Licht BV
NUMANSDORP
A.J. Steenkist - Rooymans BV
EINDHOVEN
Bell Lux BV
NUMANSDORP
ADJ Supply Europe BV
KERKRADE
Berla BV
GOIRLE
Aerolux Nederland BV
OLDENZAAL
BI Select BV
PATERSWOLDE
AGK Elektro v.o.f.
VIJFHUIZEN
Bio Enterprise
VROOMSHOOP
Agrilight BV
MONSTER
Brink & Van Keulen
HAARLEM
Agrolux Nederland BV
HOEK
Bruins Visscher Licht BV
GRONINGEN
VAN HOLLAND
Cara C’ Air BV
VELSERBROEK
Alberts & Kluft BV
ALMERE
Catter BV
DRUTEN
Alisun Europe BV
HEERHUGOWAARD
Ceilings & Lighting BV
SCHIJNDEL
Allwayssun
ROERMOND
Centrum voor Licht Architectuur BV
DRACHTEN
ALU-LIGHT Technics BV
OOSTERHOUT
Combilight BV
NUENEN
Ankor Mennema Groep
RIDDERKERK
Conelgro BV
SCHERPENZEEL
Anticopy!
LEEK
GLD Cooper Crouse-Hinds BV
ROTTERDAM
ARJO BV
RUINEN
Cooper Menvier
BREDA
Arpalight Projectverlichting BV
BAVEL
Correct BV
WIJK EN AALBURG
Artimeta BV
HEERLEN
Cuprohaag Lichttechniek v.o.f.
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
Astrimex
LEEK
DBL Verlichting
HENGELO OV
Atag Etna Pelgrim Home Products BV
DUIVEN
De Jong Verlichting BV
HENGELO OV
Atexlicht
RAAMSDONKSVEER
Dekker Zevenhuizen BV
ZEVENHUIZEN ZH
Au Soleil v.o.f.
KERKRADE
Delta Pro Lighting BV
HELMOND
Aura Light BV
AMERSFOORT
Dental Depot Lomberg BV
SOEST
AV Licht Planners
HAARLEM
Derksen Benelux Lichttechniek
OSS
B. Aldenkamp & Zn. BV
APELDOORN
Dijkstra Lampenfabriek BV
HAARLEM
B.S.L. Lichttechniek
WERKENDAM
Doeco BV
WADDINXVEEN
Bailey Electric & Electronics BV
OOSTERHOUT NB
Dutch Electro BV
NUTH
Barndoor
ALPHEN AAN DEN RIJN
Dutch International Lightgroup BV
GRONINGEN
Bäro Trend Light BV
DEURNE
E.M.M. International BV
ZWOLLE
E.T.K. BV
BODEGRAVEN
Geesa BV
AMERSFOORT
Easy Pro Light BV
AVENHORN
Global Sunlight BV
ROTTERDAM
ECG Montage BV
HULSHORST
Grimex Licht
WOGNUM
Ecolight BV
BREDA
Groenendijk-Licht BV
OUDEWATER
EDCO Eindhoven BV
EINDHOVEN
Groothandel Smulders BV
ULESTRATEN
Edialux Nederland BV
BARNEVELD
Gunneman BV
HATTEM
Eglo Verlichting Nederland BV
BREDA
H.K. Electric BV
HEDEL
Ehrbecker Schiefelbusch
BREDA
Hagemeyer Nederland BV
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
Elbo Technology BV
SON
Hala Nederlandse lampen Fabriek
ZEIST
Electro Cirkel BV
ROTTERDAM
Hameland
GROENLO
Electromach BV
HENGELO OV
Handelsonderneming Keraf BV
ROTTERDAM
Electronic Partner Retail Support Group BV VIANEN UT
Hapé Electric BV
ALMERE
E-light Almelo BV
ALMELO
Hateha Elektrotechnische
Elofer
ASTEN
Handelsonderneming
HAZERSWOUDE RIJNDIJK
Emilux BV
ALMELO
Hato B.V. Lighting
SITTARD
Energicon Energie Advies
UTRECHT
HBI Bisscheroux BV
GELEEN
ERCO Lighting Nederland BV
NAARDEN
Hemmink BV
ZWOLLE
Ergoline Nederland BV
ROTTERDAM
Hertek BV
WEERT
ESZET Lighting BV
HARDERWIJK
Hesdo BV
‘S-HERTOGENBOSCH
ET Electric BV
RIDDERKERK
Highlight BV
WEESP
Etaloid verlichtings Techniek BV
HOOFDDORP
Highlite International BV
KERKRADE
ETAP BV
BREDA
HIT Trading BV
LELYSTAD
Eurosolar
HEERHUGOWAARD
Hoogaerts lichttechniek BV
ZUNDERT
Eurotronic BV
ALPHEN AAN DEN RIJN
Horst Elektro Grossier
BERGEN OP ZOOM
Fagerhult BV
IJSSELSTEIN UT
Hortilux Schréder BV
MONSTER
Famostar Emergency Lighting BV
VELP GLD
House of Light
ALMERE
Ferplast Benelux BV
NUENEN
iGuzzini Illuminzione Benelux
ANTWERPEN, BELGIË
Fire & Ice
ZEIJEN
Ilfari Licht Design/Munsters
ERP
First Light BV
‘S-HERTOGENBOSCH
IMCECO v.o.f.
TERHEIJDEN
Fit & Recreatie Projecten BV
ROELOFARENDSVEEN
IMT BV
GORINCHEM
Formlite BV
ENSCHEDE
Indulux Nederland BV
HENGELO OV
Franssen Verlichting
BOXMEER
Industria Technische Verlichting BV
EMMEN
Freeway Lighting BV
OOSTERHOUT NB
Industrielicht BV
ALBLASSERDAM
Gavita Nederland BV
AALSMEER
Intra Lighting Benelux BV
LEERDAM
15
DEEL N E M E R S R EG I ST E R
Isis BV
BEUSICHEM
Lumiance BV (SLI Benelux)
BREDA
Pontmeyer Handelsbedrijven NV
Istar Nederland BV
HELMOND
LVS Licht
HOEVELAKEN
Postma en Aal Electrotechnische
Ixilum Lichttechniek BV
HOOGEVEEN
Maretti Projectverlichting BV
ALMERE
groothandel BV
J & H Licht en Geluid
VIANEN UT
Martech Lichttechniek
ENTER
Massive Nederland BV
Jac’s Koopman Eelectrotechnische
16
ZAANDAM
Tasmania Handel-Maatschappij BV
AMSTERDAM
Thomas & Betts Netherlands BV
BARENDRECHT
DUIVEN
Tieman Trading BV
GILZE
Postma en Aal Ind. Automatisering BV
DUIVEN
Toko International BV
ZOETERMEER
GORINCHEM
Prandina BV
HEERLEN
Toplight
IZEGEM, BELGIË
Agenturen BV
WIJK BIJ DUURSTEDE
Matcall BV
AMSTELVEEN
Praxis Doe-Het-Zelf center BV
DIEMEN
Totallux BV
ALMERE
Jimco Benelux BV
LELYSTAD
MATO Verlichting
NIJMEGEN
PromAction BV
WORMERVEER
TRILUX BV
AMERSFOORT
Jovident Systems BV
DUISBURG
Meba Trading BV
OUDEWATER
QC Factory BV
VENLO
Tri-O-Light
BARNEVELD
Kaemingk BV
AALTEN
Meerlicht Doetinchem
DOETINCHEM
Q-Cat Trading BV
SCHIEDAM
Ubbink Garden BV
ALKMAAR
KARMA DESIGN BV
BREDA
Melis-Lighting BV
TILBURG
Raymax BV
MONSTER
Unired Lighting BV
VRIEZENVEEN
Kelpa BV
WERKENDAM
Messner Benelux BV
HENGELO GLD
Regoort BV
ROTTERDAM
Utilicht BV
EINDHOVEN
KenWell Trading BV
AMSTERDAM
Metalmek Lighting BV
NISTELRODE
Reklatekst Hengelo BV
HENGELO OV
Utrecht Dental
UTRECHT
Kerger & Co BV
ROTTERDAM
Metro Cash & Carry Nederland BV
DIEMEN
RIWA Nederland BV
BREDA
Van Cranenbroek ELC BV
BUDEL
Koevering Koeling & Airconditioning
OIRSCHOT
Mitsubishi Electric Europe BV
Robin Hood Produkties BV
AMSTERDAM
Van den Hurk verlichting metaal
GELDROP
Konitech Electronics BV
MALDEN
Benelux Branch
MIJDRECHT
Rocalux
VEENENDAAL
Van der Weerd Makkum
MAKKUM FR
Koreman Lichtonderhoud BV
ILPENDAM
M-Light international
ROTTERDAM
Rolff Keukens BV
ALKMAAR
Van der Wulp Lichttechniek
ETTEN-LEUR
Kotronic Special Products BV
VALKENSWAARD
Modular Lighting Nederland
AMSTELVEEN
Rolight Theatertechniek
ENSCHEDE
Van Doorn Verlichting BV
CULEMBORG
Kroon light & Maintenance
SLIEDRECHT
Monac BV
DIEMEN
Romex BV
RHENEN
Van Duuren Electronics BV
VIANEN UT
Kwantum Nederland BV
TILBURG
Moujen Europe BV
ERMELO
Roos Electronics BV
GILZE
Van Gastel Import
SCHIJF
Lemax-Europe BV
ROELOFARENDSVEEN
N Light BV
HELMOND
Ruiter Lighting
HAARLEM
Van Opstal Nederland BV
APELDOORN
Licht & Wonen NL
SNEEK
Nikon Instruments Europe BV
BADHOEVEDORP
Safety-Lux Nederland BV
BUSSUM
Veeneman BV
APELDOORN
Lichtfocus
ROTTERDAM
Oktalite GmbH
KÖLN, DUITSLAND
Schaer Luderitz Nederland BV
ZUNDERT
Veko Lightsystems International BV
SCHAGEN
Lichtprojecten Nederland BV
ROTTERDAM
Olman Handelsmaatschappij BV
ALPHEN AAN DEN RIJN
Schiefer Signaal- en Speciaallampen
ETTEN-LEUR
Verkerk Groep
ZWIJNDRECHT
LichtStudio Kwadraat
DONGEN
Oostendorp Nederland BV
ZWIJNDRECHT
Schreder BV
RHENEN
Vezalux BV
ZUNDERT
Lichtwijzer
ALMELO
Optica Lichtarchitectuur
RIJSSEN
SCS Industrie Componenten BV
ZOETERMEER
Vijselaar BV
AMSTERDAM
Light 4U Com
MARUM
Ormalight BV
VENLO
Selux Benelux NV
ROOSENDAAL
Waagmeester Elektro BV
ZAANDAM
Lightco Nederland BV
UTRECHT
OSRAM Benelux BV
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
Sight Light BV
SASSENHEIM
Waldmann Lichttechniek BV
TIEL
Lighting Partner BV
GOES
OT Lightsystems Benelux
WINSUM GN
Skytronic BV
NIJVERDAL
Waldmann Medische Techniek BV
TIEL
Lightronics BV
WAALWIJK
Otto BV
TILBURG
Spaapen Handelsmaatschappij BV
MONTFOORT
Wittur BV
ALMERE
Limatel v.o.f.
HOOGERHEIDE
Outdoor Lighting Nederlands BV
OLDENZAAL
Stam Service v.o.f. Tiemissen
WEHL
Wolfs Verlichting BV
KERKRADE
Lite-Licht Benelux BV
ROTTERDAM
Pakano Lighting BV
HEERHUGOWAARD
Steenwellewitgoed
LUTTENBERG
XLD Lighting Co
WOERDEN
Louis Poulsen Lighting BV
HOOFDDORP
Pet Supplies Holding BV
WAALWIJK
Steng Licht BV
VENLO
Zumtobel Staff Benelux NV
PUURS, BELGIË
Lucky Light projectverlichting BV
APELDOORN
PG-Trading BV
SCHAIJK
Superkeukens Broek op Langedijk
BROEK OP LANGEDIJK
Lumiance BV
HAARLEM
Philips Electronics Nederland BV
EINDHOVEN
Targetti BV
UTRECHT
Alle deelnemers zijn ook terug te vinden via www.lightrec.nl
17
End-cut
Breek-zeef
Kwikdistillatie
Procesanimatie
Bestemming
Voor de verwerking van gasontladingslampen werkt de
De end-cut/air push installatie
Het fijngemalen glas gaat terug naar de
NVMP samen met twee verwerkers: Indaver Relight NV
In de end-cut/air push installatie worden alle rechte tl-lampen
lampenfabriek voor de productie van nieuwe
en Alba Baving Entsorgung GmbH & Co.
verwerkt met het oog op maximale terugwinning op productniveau.
tl-lampen. Het metaal en het deel van het glas dat niet rechtstreeks door de producen-
Breek-zeef installatie
ten kan worden teruggenomen, worden
Via een efficiĂŤnt netwerk van erkende ophalers worden de tl-
Breek-zeef installatie: hier worden alle types van niet-rechte
gecontroleerd en, indien nodig, nabehandeld
lampen en gasontladingslampen ingezameld. De lampen worden
tl-lampen, spaarlampen en andere kwikdamplampen verwerkt.
in de nazuiveringskamer om ze volledig
gesorteerd aangeleverd, of het sorteren gebeurt in het sorteer-
18
kwikvrij te maken. Het glas wordt industrieel
centrum. Eenmaal ingezameld en gesorteerd, kan de verwerking
Kwikdistillatie
hergebruikt als substituut voor silicaat, het
beginnen. Armaturen worden op dezelfde manier verwerkt als
In de kwikdistillatie wordt uit kwikhoudende afvalstoffen kwik in
metaal gaat naar de schroothandel voor
apparaten, deze beschrijving staat op de website van de NVMP.
zijn zuiver metallische vorm teruggewonnen.
verdere recycling. Bron: Illustratiemateriaal, schema’s en teksten van Indaver Relight NV
19
RESULTAT E N E N I N Z A M E LC I J F E R S
Aantallen Maand
Verlichtingsapparatuur 2006 1.171.000
Maart
1.197.000
Deelnemersonderzoek
Aantal stuks 12.000.000
Januari 1.000.000 Februari
Onderzoek
10.000.000 8.000.000
April 771.000 Mei 1.056.000
6.000.000
Juni 872.000 Juli 743.000
4.000.000
Augustus 958.000
Trendbox heeft onder de deelnemers van Stichting LightRec
2.000.000
September 753.000 Oktober 946.400
Nederland een onderzoek uitgevoerd. In totaal zijn 251 deelnemers
0
Resultaten November 1.060.000
Jan
Apr
December 833.900
TOTAAL
Okt
Totaal
benaderd, 93 deelnemers hebben aan het onderzoek meegedaan. Hieronder volgt een profiel van de steekproef en de resultaten.
11.361.300
EĂŠn jaar in cijfers Gewicht in tonnen 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 Jan
20
Jul Maanden
Gewichten in tonnen Maand
Verlichtings- apparatuur 2006
Profiel van de steekproef
Jan markus
Januari 166 Februari 198 Maart 191 April 143 Mei 181 Juni 146 Juli 139 Augustus 166 September 140 Oktober 163 November 183 Apr
Jul Maanden
Okt
Totaal
December 144 TOTAAL
1.960
21
Vragen en antwoorden
22
Hoe vindt u dat het logistieke systeem over het algemeen is opgezet (door NVMP i.o.v. SLN)? Basis: alle leden (n=93)
In hoeverre is het u wel of niet duidelijk hoe Stichting LightRec is georganiseerd? Basis: alle leden (n=93)
Beoordeling bereikbaarheid Stichting LightRec Basis: alle leden die contact hebben gezocht (n=75)
In hoeverre heeft Stichting LightRec u met uw vragen kunnen helpen? Basis: alle leden die contact hebben gezocht (n=75)
Beoordeling van de hoeveelheid informatie die Stichting LightRec verstrekt. Basis: alle leden (n=93)
Beoordeling kwaliteit informatieverstrekking Basis: alle leden (n=93)
Beoordeling verwijderingsbijdrage gasontladingslampen (0,25 Euro exclusief btw). Basis: alle leden (n=93)
Beoordeling verwijderingsbijdrage armaturen (1,16 Euro exclusief btw). Basis: alle leden (n=93)
23
Vragen en antwoorden
Betere dienstverlening dankzij deelnemersonderzoek
Wat wordt volgens de leden betaald aan verwijderingsbijdrage voor een armatuur met vier gasontladingslampen? Basis: alle leden (n=93)
LightRec streeft naar een optimale dienstverlening voor haar deelnemers. Daarom werd er afgelopen jaar een eerste deelnemersonderzoek uitgevoerd naar de ervaringen met de Stichting en het collectieve systeem. Een leerzame exercitie, want volgens de ondervraagden is er op een aantal essentiĂŤle punten nog verbetering mogelijk. Innen van verwijderingsbijdrage bij de leden, hoe is dit geregeld? Basis: alle leden (n=93)
Voor sommige deelnemers is LightRec een bureaucratische orga-
niet altijd eenduidig beantwoord. Ook is een aantal deelnemers van
nisatie die regels oplegt aan hardwerkende zelfstandige onder-
mening dat ze in een eerder stadium hadden moeten worden voor-
nemers. Deze deelnemers is het vaak niet geheel duidelijk wat de
gelicht omtrent de consequenties die invoering van de regelgeving
Stichting LightRec nu precies doet. Ook is het hen niet bekend dat
en het collectieve systeem voor hen zou hebben. Hoewel dit LightRec
de regelgeving omtrent elektrische en elektronische apparaten door
in lang niet alle gevallen was toe te rekenen, worden deze tekort-
de Europese wetgever is opgesteld, en dat het juist LightRec is die
komingen zeker betreurd.
de deelnemer een hoop werk en vooral geld bespaart. Immers, door
Ten aanzien van de huidige communicatie heerst over het algemeen
als producent, importeur of houder van eigen merken van gasontla-
tevredenheid, met als kanttekening dat het aantal documenten dat
dingslampen en/of professionele verlichtingsarmaturen aansluiting
wordt toegezonden in verband met opgave van afzetaantallen aan de
te zoeken bij het collectieve systeem van Stichting LightRec, hoeft
hoge kant is. Het lezen van de correspondentie en het periodiek doen
er geen uitvoeringsplan te worden ingediend bij het Ministerie van
van opgave vergt de nodige tijd. Een deelnemer deed de suggestie om
VROM. Ook hoeft de inzameling en verwerking van de door hem op
de opgave in de toekomst elektronisch te laten plaatsvinden.
de markt gebrachte producten niet zelf gefinancierd te worden. Dat
LightRec onderzoekt naar aanleiding van deze opmerkingen de
deze boodschap nog niet bij alle deelnemers is overgekomen zal de
mogelijkheid om de opgave minder tijdrovend te maken. Ook de
komende periode nadrukkelijke aandacht krijgen.
mogelijkheid om op elektronische wijze opgave te doen wordt daarin meegenomen. Tevens zullen de overige resultaten van het
In hoeverre is de aanwezigheid van freeriders in de markt voor uw eigen organisatie een probleem? Basis: alle leden (n=93)
24
Bron: onderzoek i.o.v. Stichting LightRec Nederland uitgevoerd door Trendbox
Opgave minder tijdrovend
onderzoek ter harte worden genomen, want de Stichting LightRec
Communicatie met deelnemers is volgens velen een belangrijk
wil zich ten aanzien van de kwaliteit van haar dienstverlening
aandachtspunt voor LightRec. Vooral in de opstartfase is de commu-
nadrukkelijk richten op de toekomst. De vraag wat belangrijk is
nicatie niet optimaal geweest. Zo werden vragen, met name vragen
voor de deelnemers en hoe deze het beste bediend kunnen worden
omtrent welke producten wel en welke niet onder de regeling vallen,
geldt daarbij als vertrekpunt.
25
“LightRec heeft een goed werkend systeem”
Stevige basis voor de toekomst Het bestuur van de Stichting LightRec
Hoewel LightRec een moeizame start kende – de afstemming
voor communicatie met belanghebbenden en investeren in nog
Nederland wil de komende periode
met VROM verliep aanvankelijk nogal moeizaam – is er nu
hoogwaardigere verwerking.
vooral werken aan het oplossen van
sprake van een goed werkend systeem dat voldoende basis
Aangezien Nederland een naam heeft op te houden als het gaat
een aantal probleemdossiers en
biedt voor uitbouw in de toekomst. De uitkomsten van het
om recycling, hoopt het bestuur dat LightRec in de toekomst ook
verdere optimalisatie van het systeem.
deelnemersonderzoek zullen daarin meegenomen worden.
een belangrijke ondersteunende rol kan gaan spelen in Europees
Daarnaast wil zij een richtinggevende
Het bestuur ziet die toekomst met vertrouwen tegemoet.
verband, waar nog veel (nieuwe) lidstaten worstelen met de
rol gaan spelen in Europa via het
LightRec werkt niet alleen hard aan alle dossiers die nu nog
implementatie van een goed werkend systeem. Het nieuw opge-
WEEE Forum.
onderwerp van discussie zijn, maar ook aan de kwaliteit van
richte WEEE Forum biedt daartoe goede mogelijkheden.
de communicatie. Inzet daarbij is om (nog) duidelijker te maken dat de infrastructuur die nu is neergezet niet alleen goed
Interview De heer ir. H.M.Th. van den Boogaard, voorzitter
26
doordacht is, maar tevens de best haalbare gezien de kwaliteit van de wetgeving. Die bevat namelijk op cruciale onderdelen onduidelijkheden, waarop een deel van de praktische problemen waarmee de Stichting kampt, is terug te voeren.
Hoger (milieu)belang Het bestuur is van mening dat LightRec nu alle energie moet richten op een aantal concrete doelstellingen. Op de eerste plaats dient een constructieve oplossing te worden gezocht voor de probleemdossiers die er nu liggen. Gestreefd
WEEE Forum
zal worden om dit in een open en constructieve sfeer te doen,
Het Waste Electrical and Electronic Equipment (WEEE) is
waarbij vooral het hoger (milieu)belang niet uit het oog moet
een Europees Forum van non-profit organisaties die in
worden verloren.
opdracht van de industrie collectieve inzamelsystemen
Daarnaast moet het systeem dat er nu is verder worden geop-
hebben ontwikkeld en via dit Forum informatie met
timaliseerd. Dat betekent: aandacht voor logistiek, aandacht
elkaar uitwisselen.
27
O nline F orum op www.lightrec.nl
“In beginsel buitengewoon positief ten opzichte van LightRec en de door haar gekozen uitvoeringsorganisatie”
‘We moeten er samen uitkomen’ UNETO-VNI is de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel. Zowel ketenbedrijven als commerciële inkooporganisaties en zelfstandige ondernemers zijn lid van deze branchevereniging.
Stichting Door: T.L. Licht De 2 maandelijkse opgaveformulieren kunnen naar mijn mening eenvoudiger worden opgesteld.
Interview Rob van der Meer van UNETO-VNI staat “in beginsel buitengewoon
positief ten opzichte van LightRec en de door haar gekozen uitvoeringsorganisatie.” Hij is met name tevreden over de wijze waarop
de onvermijdelijke aanloopproblemen die zich vooral bij de kleinere
Stichting Door: T.L. Balk Wellicht zouden de twee maandelijkese opgaveformulieren op een andere manier opgesteld kunnen worden?
winkeliers lieten gelden, snel en accuraat zijn opgelost. Maar waarom dan toch het voorbehoud “in beginsel”?
Van der Meer: “Wij hebben absoluut vertrouwen in LightRec, die er
Stichting Door: L.E.D. Lamp De 2 maandelijkse opgaveformulieren hoeven naar mijn mening niet perse eenvoudiger opgesteld te worden. De formulieren zijn naar mijn mening goed.
blijk van geeft te weten wat er speelt in onze branche. In deze wereld gaan de technische ontwikkelingen razendsnel, en wij hebben behoefte aan partners die daarmee kunnen omgaan. Tegelijkertijd moet ik constateren dat er nog twee probleemdossiers op tafel liggen die dringend om een oplossing vragen. Enerzijds is dat de tweedeling in de detailhandel. Waar onze leden keurig een verwijderingsbijdrage op spaarlampen heffen, zijn er andere detaillisten die dat nog niet doen. Dat zet onze leden op een commerciële
28
Om de interactie te bevorderen zal de website van de Stichting LightRec worden uitgebreid met een ledenforum. Binnen een afgeschermd
achterstand. Daarnaast is er nog grote onduidelijkheid over de
deel kunnen de leden dan een stelling of een vraag aanmaken waar alle andere leden vervolgens op kunnen reageren. Deze informatie zal
status van bepaalde armaturen. Ingewikkelde dossiers, waar we
van grote waarde zijn bij het aanscherpen van de kwaliteit. Naar verwachting zal deze uitbreiding in het eerste kwartaal van 2007 worden
samen uit moeten komen. Onze leden verwachten dat van ons als
gerealiseerd.
belangenvereniging.” Rob van der Meer van UNETO-VNI
29
“In logistiek opzicht is een collectief inzamelingssysteem veruit te prefereren”
Logistiek is de spil waar alles om draait LightRec houdt zich bezig met wat in
Als managing director European Operations bij Menlo Worldwide
gemak moet bieden. Zodra dingen moeilijk worden, gaan ze niet
logistieke vaktermen ‘reversal logis-
Logistics weet Askes waarover hij spreekt. Zijn onderneming
gebeuren.”
tics’ heet: het inzamelen van in een
werkt voor tal van grote Europese ondernemingen die onder
eerder stadium (zelf of door anderen)
meer voor hun eigen verpakkingsmateriaal logistieke retour-
Volgens Askes is een goede financiële onderbouwing essentieel.
geleverde goederen. Volgens Gert
stromen opzetten.
“Anders gaan partijen onmiddellijk naar elkaar kijken en ont-
Askes van Menlo Worldwide Logistics,
staan er direct geschillen over wie wat moet betalen. Aangezien
een wereldwijd opererende logistieke
“In logistiek opzicht is een collectief inzamelingssysteem veruit
profitorganisaties altijd ergens aan moeten verdienen, is het
dienstverlener, is dit een sterk groei-
te prefereren”, zegt Askes, “omdat het succes van een dergelijk
heel goed dat LightRec als inzamelingspartner een non-profit-
ende tak van sport. Fijnmazigheid,
systeem is gelegen in een groot aantal gemakkelijk te bereiken
organisatie heeft gekozen.”
maar vooral heldere verantwoorde-
en voor de hand liggende inzamelingsplekken, zoals bijvoor-
lijkheden en een goede financiële
beeld winkels of glasbakken op elke hoek. Dat bereik je als
De hamvraag is volgens hem echter: waar ligt de verantwoor-
onderbouwing van het inzamelings-
eenling moeilijk.”
delijkheid voor de executie in de logistieke keten. “Die verant-
Interview systeem zijn zijns inziens de peilers van succes.
Gert Askes van Menlo Worldwide Logistics over de wetten van de moderne logistiek
woordelijkheid moet heel helder op één plek liggen en die moet Maar ook al is fijnmazigheid een voorwaarde, daarna gaan de
je ook onontkoombaar maken. Als je vrijheid in het systeem
wetten van de moderne logistiek gelden. “Wil je zo’n systeem
houdt, dan zal de één zich eraan houden en de ander niet. Dat is
betaalbaar kunnen houden, dan zul je de stromen op een slimme
natuurlijk niet altijd even eenvoudig te realiseren, maar dat moet
manier moeten indikken op regionaal niveau, en goed moeten
wel het streven zijn.”
bekijken hoe je het meest efficiënt je routes rijdt. Het is eigenlijk gewoon een businesscase die je op de meest kostenefficiënte manier moet oplossen. Inzet van moderne logistieke systemen, deels op internet gebaseerd, maakt dat mogelijk. Mijn ervaring is dat je de dingen simpel moet houden en veel service en
30
31
“Haarlem kiest voor nieuwe verwerkingswijze”
Milieuverantwoorde vervanging straatverlichting De gemeente Haarlem is recentelijk
Volgens Jan Regelink kent de gemeente een Klimaat Beleidsplan,
Martin van Duijn benadrukt de rol die de gemeente Haarlem op
begonnen met het groepsgewijs ver-
waarin op grote lijnen wordt aangegeven hoe de gemeente
deze manier speelt bij de aanpak van de milieuproblematiek.
vangen (remplace) van de lichtbron-
op een duurzame wijze met energie en het milieu wil omgaan.
“Wel leeft bij ons de hoop dat er in de toekomst innovatieve
nen/lampen van de openbare verlich-
Haarlem sluit op die manier aan bij landelijke regelgeving en bij
lichtbronnen ontwikkeld zullen worden die minder milieubelas-
ting. Dat gebeurt ongeveer iedere drie
de doelstellingen uit het Kyoto-verdrag.
tende gassen en -materialen bevatten. Tot die tijd richten wij ons
jaar. Martin van Duijn, hoofdbureau
Omdat de gemeente het als een belangrijke taak ziet deze
op de meest milieuverantwoorde verwerkingswijze.”
Beheer Wijken en Jan Regelink, Tech-
aanpak te stimuleren, heeft zij er ditmaal voor gekozen om voor
nisch Beheerder Energievoorzieningen
het vervangen van de lichtbronnen/lampen een overeenkomst
bij de gemeente Haarlem, houden zich
te sluiten met de leverancier (Philips). Deze gaf namelijk aan
beiden bezig met dit proces, dat zowel
de vervangen lampen op de meest milieuverantwoorde manier
op het gebied van regelgeving als
te kunnen verwerken. Als gevolg van deze afspraak werkt de
van coördinatie op een nieuwe leest
gemeente Haarlem nu voor het eerst samen met de Stichting
geschoeid is.
LightRec.
Interview Jan Regelink van de gemeente Haarlem
Hoop op innovatieve lampen Nog voor het eind van het jaar worden 15.000 compact fluorescentie lampen vervangen, ook wel tl-lampen genaamd; in een later stadium zullen ook de natriumlampen vervangen worden. LightRec levert afsluitbare bakken waarin de oude lampen verzameld worden. De aantallen worden geregistreerd en zodra de bakken vol zijn worden ze omgewisseld. De kosten van het verwijderen worden overigens doorberekend in de prijs van de nieuwe lampen, en komen dus op het bordje van de gemeente terecht.
32
33
OOSTERBU R E N Z E E R M I L I E U B E W U ST
SA M E N VATT I N G CO N S U M E N T E N O N D E R ZO E K L I G H T REC
Onderzoek Consumentenonderzoek
Inzameling in Duitsland: drie stromen
Slechts 2% van de consumenten heeft ooit iets over het initiatief van Stichting LightRec gehoord, gezien of gelezen. De commotie in de pers rondom Stichting LightRec is dus geheel onopgemerkt gebleven bij de
Afgedankte gasontladingslampen kunnen worden ingeleverd bij de winkelier/detaillist of gemeentedepots. Was u dat bekend? Basis: allen die betrokken zijn bij aanschaf
consument. Desalniettemin vindt 93% het initiatief LightRec heeft een vliegende start gemaakt, maar hoe zit dat bij onze economisch belangrijkste partner Duitsland? De aldaar verantwoordelijke instantie heet LightCycle en Sandra Foster staat er aan het hoofd. Foster: “Nederland en Duitsland zijn tegelijkertijd van start gegaan met de inzameling van deze productcategorieën. Verschillend zijn echter de uitgangspunten van de overheden van Nederland en Duitsland. In Nederland zijn de kosten erg belangrijk, in Duitsland gaat het toch in de eerste plaats om de effectiviteit van de
Sandra Foster van LightCycle
“In Duitsland gaat het in eerste plaats om de effectiviteit van de systemen”
van LightRec belangrijk. En 79% is bereid iets extra’s te betalen voor de recycling van verlichtingsapparatuur, gemiddeld 0,38 Euro. Van de ondervraagden geeft 62% aan dat zij liever een lamp aanschaffen bij een winkel die een verwijderingsbijdrage heft.
systemen. In Duitsland kunnen burgers en bedrijven inmiddels op drie verschillende manieren van afgedankte lampen en armaturen af: ze kunnen worden ingeleverd bij de bestaande gemeentelijke inzamelpunten, maar sinds
Interview
Waar of op welke wijze heeft u daarvan wel eens iets gehoord, gezien of gelezen? Basis: allen die bekend zijn met de plaats van inleveren
En weet u wat er met de afgedankte lampen die u kunt inleveren gebeurt? Basis: allen die betrokken zijn bij aanschaf
de zomer ook bij ruim 500 speciale LightCycle-inzamelpunten, verspreid over het land. Daarnaast halen we bij grootverbruikers ook nog lampen op.”
LightCycle werkt met slechts twee logistieke partners – één voor West-Duitsland en één voor Oost-Duitsland. Foster: “Duitsers zijn zeer milieubewust en
inzameling van gescheiden afval heeft hier al een grote vlucht genomen. Dat werkt in ons voordeel. Maar desalniettemin zullen ook wij de komende jaren nog hard moeten werken aan verdere optimalisatie van het systeem.”
34
35
Verwijderingsbijdrage tot 2011
Consumentenonderzoek
En als u afgaat op wat u nu weet van Stichting LightRec. In hoeverre vindt u dit dan een belangrijk initiatief? Basis: allen die betrokken zijn bij aanschaf
Stel dat u als consument zou kunnen bijdragen aan dit initiatief, dus door lampen in te leveren, in hoeverre bent u daarin dan geïnteresseerd? Basis: allen die betrokken zijn bij aanschaf
Jan Zanen, Directeur Stichting NVMP
Is het bedrag van 0,30 Euro volgens u wel of niet aanvaardbaar wanneer u denkt dat hiermee dit soort producten kan worden ngezameld en gerecycled? Basis: allen die betrokken zijn bij aanschaf
In Nederland zijn er winkels die de verwijderingsbijdrage wel hanteren en er zijn winkels die dit niet doen. Er wordt dus of geld ingezameld voor de inzameling, of recycling, of lampen zijn 0,30 Euro goedkoper. Waar zou u het liefste uw lampen kopen? Basis: allen die betrokken zijn bij aanschaf
Het perspectief van de verwijderingsbijdrage
De heffing van een verwijderingsbijdrage op gasontladingslampen
geving – dus vóór 13 augustus 2005 – op de markt zijn gebracht.
en professionele verlichtingsarmaturen kent een beperkte looptijd.
Dit brengt met zich mee dat het innemen en verwerken van
De wetgever staat deze slechts toe tot het jaar 2011. Met deze
gasontladingslampen en professionele verlichtingsarmaturen die
uiterste datum in ogenschouw streeft het bestuur van de Stich-
na 13 augustus 2005 op de markt zijn gebracht (de zogenaamde
ting LightRec naar een verwijderingsbijdrage die een bestendige
‘Neulast’) op een andere wijze zal moeten worden gefinancierd.
hoogte kent. Dat houdt in dat de verwijderingsbijdragen op gas-
Op welke wijze producenten en importeurs het beste kunnen
ontladingslampen en op verlichtingsarmaturen – na de éénmalige
bijdragen in de financiering van de inname en verwerking van deze
verlaging – in beginsel tot het jaar 2011 niet meer substantieel
lampen en armaturen zal binnenkort worden onderzocht. Met een
tussentijds aangepast zullen worden.
gemiddelde levensduur van zes jaar voor gasontladingslampen
Global Actie Programma
36
Bron: onderzoek i.o.v. Stichting LightRec Nederland uitgevoerd door Trendbox
lijkt dit moment voor wat betreft deze productcategorie in elk geval
Verwijderingsbijdragen op gasontladingslampen en professionele
niet al te ver weg. Er moet echter wel rekening gehouden worden
verlichtingsarmaturen mogen enkel en alleen worden aangewend
met het feit dat er ook nog ‘Altlast’ na 2001 wordt aangeboden,
om de inname en verwerking van zogenaamde ‘Altlast’ te financie-
immers zes jaar is het gemiddelde van een Gausse kromme
ren, dat wil zeggen: producten die voor implementatie van de regel-
(standaard normaalverdeling).
37
De kracht van het collectief
Nawoord
Milieu is een lastige klus, maar wel iets van ons allemaal. Daarom
Over kosten gesproken, we moeten aan veel meer denken dan de
ligt het voor de hand dat milieuoplossingen collectief worden
ingezamelde goederen van het afgelopen jaar. In één klap is het
aangepakt. Aanpakken en doorpakken dus. Want alleen het
collectief van LightRec bijvoorbeeld verantwoordelijk gemaakt voor
resultaat telt. En de Europese wetgeving laat daar geen misver-
alle gasontladingslampen die ooit op de markt zijn gezet. Daar moet
stand over bestaan. Er moeten gewoon goede inzamel- en recy-
(goed) voor gezorgd worden en dat kost veel geld. Wil je daar als
clingresultaten worden behaald.
goede huisvader mee omgaan, dan zul je daar ook financieel voor moeten zorgen. En dus een voorziening voor moeten opbouwen.
Tot dusverre kende alleen Zweden een collectief georganiseerd
Het gaat dan niet op om uit commercieel voordeel te roepen dat
inzamelsysteem voor gasontladingslampen en armaturen. Daar
zoiets niet nodig is of slechts een deel van de verantwoordelijkheid
heeft de NVMP goed naar gekeken. Gecombineerd met onze lange
te aanvaarden. Hier komen we met z’n allen niet mee weg. Want de
ervaring voor collectieve systemen is een prima systeem opgezet
toekomst van de recycling van alle aanwezige gasontladingslampen
voor LightRec. De resultaten in het eerste jaar hebben bewezen dat
moet veilig worden gesteld. Het milieu heeft al problemen genoeg
er goed is nagedacht en nu al van een succes gesproken kan worden.
door onverantwoord handelen. Daarom is een verwijderingsbijdrage
Service en logistiek voor de detailhandel tegen zo laag mogelijke
een duidelijk signaal dat er gewerkt wordt aan het milieu en aan de
kosten. Dat zijn overigens niet de enige doelstellingen. Want
toekomst. Het succes van LightRec in het eerste jaar bewijst direct al
primair staat dat NVMP namens LightRec alle gasontladingslampen
de kracht van het collectief. Van het afgelopen jaar en de toekomst!
en armaturen overal vandaan inzamelt. Dat is een missie die veel inspanning kost.
38
Willem Canneman Voorzitter NVMP
39
Stichting LightRec Nederland Boerhaavelaan 40 Postbus 190 2700 AD ZOETERMEER Telefoon Helpdesk Lightrec: +31 (0)79 - 353 11 93 E-mail: lightrec@nvmp.nl Website: www.lightrec.nl