CultuurBewust.nl Magazine Platform voor jong journalistiek en artistiek talent Jubileumed
itie
5
jaar
Voorwoord Film
Een jongensdroom die uitkomt
Pagina’s:
Wauw! Alweer vijf jaar geleden richtte ik het cultuurjournalistieke platform CultuurBewust.nl op met een heldere missie: jongeren enthousiast maken voor cultuur en een springplank bieden voor journalistiek schrijftalent. Toen ik in mijn pyjama de domeinnaam registreerde, had ik niet durven dromen dat dit na vijf jaar hard werken het resultaat zou zijn.
41
45
Kunst Pagina’s:
Een frisse, overzichtelijke website met dagelijks gemiddeld drie nieuwe artikelen. Een team van ruim honderd (eind)redacteuren, fotografen en videomakers die hun portfolio maandelijks uitbreiden, kennis vergaren tijdens masterclasses en netwerken bij borrels en werkvloersessies. En dan als kers op de taart deze gloednieuwe hardcopy editie van CultuurBewust.nl Magazine. Vijf jonge talenten sieren de cover en kunnen beschouwd worden als de boegbeelden van de vijf rubrieken op de website: film, kunst, literatuur muziek en theater. In het magazine vind je terugblikken op vijf jaar CultuurBewust.nl én de leukste tips voor culturele uitjes in de vorm van interviews, beschouwingen en fotostrips.
16
21
34
43
47
25
32
36
37
Literatuur Pagina’s:
7
52
Muziek 39
44
52
Theater Pagina’s:
Op een CultuurBewust decennium! Beeld: Tessa Wiegerinck
2
11
Pagina’s:
Mijn ‘jongensdroom’ om hoofdredacteur van een magazine te worden is hiermee uitgekomen. Mijn ambitie om het grootste culturele webmagazine van Nederland te zijn blijft onverminderd groot en er staan mooie plannen in de wachtrij om uitgevoerd te worden. Houd de website in de gaten voor nieuws en natuurlijk voor kersverse recensies, interviews en reportages van de cultuurjournalisten van morgen.
Marjolein Theunissen Directeur CultuurBewust.nl
10
17
20
39
44 45
24
52 55
#Hoofdredacteur Edward Janssens
#Timeline
#Oprichter Marjolein Theunissen
28
8
#Artiest en journalist
40
48
4
#Prijsvraag
#CultuurBewust TV
#Wall of Fame
53
18
#Eindredacteuren
26
38
12
#Jong talent
#Stage
#Factsheet
#Erik van Muiswinkel is fan
22
42
3
Jonge BN’ers over talentontwikkeling Je vergaapt je als jong kind aan artiesten, kunstenaars, auteurs en andere culturele grootheden, maar voor je het weet blijk je zelf een natuurtalent te zijn en word je beroemd. Hoe voelt dat en hoe ga je daarmee om? Samen met actrice Gaite Jansen, kunstenaar Daan Roosegaarde, auteur Philip Huff, singer-songwriter Eefje de Visser en danseres Imre van Opstal blikken we terug op hun talentontwikkeling. Het inspirerende vijftal doet een boekje open over uiteenlopende onderwerpen: van de eerste stapjes in de wereld van cultuur tot een openhartige blik in de toekomst.
Tekst: Marita Mulder, Merel Buiting, Jaap Tromp, Maarten Buser en Jessie van den Heuvel Beeld: Robert van Sluis | eyefordetail.nl Make-up & haar: Marion de Waard | Visagiste/Haarstyliste
4
Gaite Jansen (22) Opleiding: acteursopleiding, Toneelacademie Maastricht Bekend van o.a.: Hoe duur was de suiker, Hamlet vs Hamlet, Supernova Winnaar van o.a.: Beste actrice voor Luwte, 48 Hour Film Project; genomineerd voor Gouden Kalf Beste actrice voor 170 Hz, Nederlands Film Festival “Toen ik begon met acteren dacht ik er niet aan of ik talent had. Ik wilde gewoon spelen, actrice worden. Op de Toneelacademie ging ik mij daar meer mee bezighouden. Als ik geen talent had voor acteren zou ik wel maatschappelijk werk willen doen. Met mensen werken die afwijken van de gemiddelde mens, dat vind ik interessant. Of ik zou een soort rockster zijn, een heel stoere muzikant. Nu is mijn wens voor de toekomst om zoveel mogelijk te spelen, zoals in Hamlet vs Hamlet van Toneelgroep Amsterdam. Ik wil worden uitgedaagd door de verhalen die ik vertel en door de rollen die ik
speel. Hoe verder een personage van je af staat, hoe verder je in de psyche van de rol moet kruipen om het personage eigen te maken. Dat is zo gaaf. Een actrice die ik zelf heel getalenteerd vind en over een paar jaar wel te gast verwacht in één of ander televisieprogramma, is Sophie Höppener. Zij is vierdejaars van de Amsterdamse toneelschool en op dit moment speelt ze in de voorstelling Casanova van Toneelgroep de Appel. Niemand kent haar nog, maar dat wordt echt een act. Zij is namelijk knettergoed.” | MM
Daan Roosegaarde (34)
Philip Huff (29)
Opleiding: Hogeschool voor de Kunsten Arnhem; Academie voor de Kunst en Industrie Enschede; postgraduate architectuur, Berlage Instituut Rotterdam
Opleiding: bachelor en master geschiedenis, bachelor en master wijsbegeerte, Universiteit van Amsterdam Bekend van o.a.: Dagen van gras, Niemand in de stad
Bekend van o.a.: Dune, Intimacy, Smart Highway
Winnaar van o.a.: Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs
Winnaar van o.a.: Dutch Design Award, Index Award 2013 “Toen ik op mijn zestiende een tentoonstelling met donkere houten maquettes van Japan zag, wist ik het: dit is mijn vak. Kunst gaat niet om the medium, maar the message. Ik wil het gebruiken om de wereld persoonlijk te maken. We zitten nu hele dagen achter zo’n computerscherm foto’s te liken. Is dat nou interactie? We moeten ons afvragen wat we van de wereld willen. Is dat George Orwell of Leonardo Da Vinci? Kunstenaars zouden meer moeten samenwerken met ondernemers. Een goed voorbeeld daarvan is Wim Pijbes. Hij moet dit jaar echt bij Zomergasten zitten. Als tip voor ander jong talent zeg ik: claim die toekomst. Er zijn
altijd mensen die zeggen dat iets niet kan, mag of lukt, maar hen moet je met liefde negeren. Zelf had ik ook geen plan B. Was dat er wel geweest, dan zou ik gewoon postbode in Thailand zijn. Gek genoeg heb ik altijd geweten dat dit is wat ik moet doen, alleen heb ik geen geduld. Het liefst plug ik mezelf in een 3D-printer, die mijn ideeën gelijk uitprint, maar dat kan niet. Mijn rol is het openbreken van het decoratieve linkse kunstbeeld. Kunstenaars decoreren niet, maar hervormen. Dat deden Michelangelo en Rembrandt ook.” | MeB
“Je merkt dat je ergens talent voor hebt wanneer het duidelijk wordt dat je jezelf daarin met inzet en moeite wezenlijk kunt verbeteren. Als je mij een tijdje achter een drumstel zou zetten, dan zou er niks interessants gebeuren. Met schrijven heb ik dat wel, al zolang ik me kan herinneren. Daarnaast geeft het een geweldig gevoel als je merkt dat je met je talent iets aan de wereld kunt toevoegen. Ik geloof dat iedereen wel een talent bezit, maar ik ben erg blij dat ik het mijne al op jonge leeftijd ontdekt heb.
typemachine, en daarboven tekenden we het verhaal. Beginnende schrijvers zou ik aanraden om interviews te lezen met goede auteurs. Daarin zeggen zij allerlei slimme dingen over schrijven. Daarnaast moet je je vertrouwd maken met alle regeltjes die er bestaan in de literatuur en besluiten welke op te volgen en welke te breken. Uiteraard moet je altijd proberen om een eigen boek te Ik vond lezen en schrijven altijd erg schrijven. Je mag nooit andermans leuk om te doen. Als kind al maakte trucje herhalen.” | JT ik met een vriendje een soort graphic novels. De tekst maakten we met een
5
Eefje de Visser (28)
Imre van Opstal (24)
Opleiding: rockacademie, Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg
Opleiding: vooropleiding dans Artez Dansacademie Venlo, dansacademie Codarts Rotterdam
Bekend van o.a.: De koek, Het is
Bekend van o.a.: Carte Blanche, Nederlands Dans Theater 2 Creëert dit seizoen eigen werk voor het programma Up & Coming Choreographers van NDT en Korzo
Winnaar van o.a.: Grote Prijs van Nederland “Als kind bedacht ik al hele liedjes, met refreinen en coupletten. Ik kon alleen nog geen instrument bespelen, maar later kreeg ik ook een gitaar. Tekenen en muziek waren lange tijd even belangrijk voor mij, maar rond mijn dertiende koos ik onbewust voor het laatste. Op mijn vijftiende speelde ik tijdens een jeugdtheatervoorstelling voor het eerst eigen liedjes voor publiek. Toen kwam ik er achter dat ook andere mensen dan alleen mijn moeder het mooi vonden. Dat lijkt een beetje op het verschil tussen een talent zijn en een ‘echte’ artiest: het moment waarop er meer mensen dan alleen familie en vrienden komen kijken: publiek dat speciaal voor jou komt en jou verder niet persoonlijk kent. Er zijn veel jonge muzikanten die vooral op succes gericht zijn, in
6
plaats van hun muziek. De muziek hoort echter het belangrijkst te zijn. Internet heeft veel voordelen om aandacht te genereren voor wat je doet, maar je moet je niet te veel af laten leiden door snel internetsucces. Kruip geregeld terug in je cocon en probeer de muziek te maken die je zelf heel goed vindt. Mooi artwork is ook belangrijk, maar kan later nog. Toch zou ik ook graag visuals bij een optreden kunnen verzorgen, zoals video’s, lichten en decors.” | MaB
“Als danseres ben ik altijd mezelf gebleven. En dat is belangrijk; je moet niet luisteren naar mensen die zeggen dat je het niet kan, maar juist vertrouwen hebben in jezelf. Ik begon met dansen omdat ik het leuk vond en dan ben je je nog niet echt bewust van je talent. Je ontdekt je talent pas als je verder komt in het dansen. Het is belangrijk om een doel voor ogen te hebben zodat je blijft groeien en creëren, zodat je een eigen bewegingstaal ontwikkelt die je uniek maakt. Enkel talent hebben is niet meer genoeg, je moet ook uniek zijn. Ik heb respect voor elke danser die gepassioneerd is en energie steekt in het zijn van een danser, want ik weet
hoe zwaar het is. Je hebt geen tijd om na te denken, je moet het gewoon doen en er voor de volle honderd procent voor gaan. Ik keek altijd op tegen de dansers van het Nederlands Dans Theater. Het Nederlands Dans Theater is het Real Madrid van de dans en misschien wel beter. En dan sta je ineens zelf tussen de dansers van het NDT. Dat ik hier mijn beroep van heb kunnen maken vind ik heel mooi. Misschien dat mensen nu ook tegen mij opkijken en dat is een heel raar gevoel.” | JvdH
Advertorial
Doe mee aan Write Now! Gaite Jansen
Daan Roosegaarde
Check snel: cultuurbewust.nl /gaite
Check snel: cultuurbewust.nl/daan
Philip Huff
Eefje de Visser
Check snel: cultuurbewust.nl /philip
Check snel: cultuurbewust.nl/eefje
Show je literaire talent en win een MacBook t.w.v. € 1.500 De jaarlijkse schrijfwedstrijd Write Now! maakt literair talent zichtbaar en helpt jongeren om nog betere teksten te schrijven. Iedereen van 15 tot en met 24 jaar kan meedoen. Wat kun je inzenden? Het ingezonden werk hoeft geen verhalende tekst te zijn: ook poëzie, liedteksten, theaterscripts en columns zijn welkom. De teksten worden anoniem beoordeeld, de inhoud en kwaliteit ervan staan centraal. Lize Spit, winnares Write Now! 2013 (zowel de publieksprijs als de juryprijs): “Deelnemen aan Write Now! heeft mijn schrijven in een stroomversnelling gebracht. De wedstrijd heeft veel bekijks, je hoeft zelfs niet te winnen om door uitgevers ontdekt te worden! Niet twijfelen en gewoon meedoen dus.”
Imre van Opstal Check snel: cultuurbewust.nl/imre
Waarom meedoen aan Write Now!? Voor bekende auteurs als Maartje Wortel, Ernest van der Kwast en Elfie Tromp was de wedstrijd een opstap naar hun schrijverscarrière. Door deel te nemen vergroot je je kansen om op te vallen als aankomend schrijver. Je krijgt feedback over je teksten en kunt ideeën uitwisselen met andere schrijvende jongeren. Tekst: Steff van Dorp, beeld: Willem Popelier Wat:
Write Now!.
Winnen:
MacBook of iPad t.w.v. € 1500,
coaching en optredens
Inzenden:
t/m 31 maart, check de criteria
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /writenow
www.writenow.nu. Finale:
22 juni in Rotterdam. 7
#Marjolein Theunissen
De een wil het, de ander doet het: van zijn hobby zijn werk maken. Directeur Marjolein Theunissen aanvaardde de risico’s en startte vijf jaar geleden haar bedrijf CultuurBewust.nl. Zelf noemt ze het ‘een uit de hand gelopen hobby’, maar het is veel meer dan dat. Met een groepje enthousiaste vrijwilligers slaagde zij er als jonge ondernemer in om dit platform te ontwikkelen tot hét culturele webmagazine van Nederland. Het is keihard werken, maar tot op de dag van vandaag heeft ze geen minuut spijt.
“Door elkaars kwaliteiten te combineren kun je echt iets moois maken” De knoop doorhakken “Ik had veel journalistieke bijbaantjes naast mijn studie kunstgeschiedenis, maar vaak dacht ik: dit kan beter. Ik liep steeds tegen een muur op, vond dat het anders kon. De gedachte om zelf iets op te zetten spookte daarom lange tijd door mijn hoofd. Tot ik in februari 2009 de knoop doorhakte. Twee nachten lag ik wakker over een passende naam, ik heb lijsten volgeschreven. Op een ochtend werd ik wakker en wist ik het: CultuurBewust.nl. Ik dacht dat de naam allang bestond, maar hij bleek nog vrij te zijn. In mijn pyjama heb ik de URL gekocht. Dit was het begin van een reeks grote besluiten. Ik was bijna klaar met mijn bachelor en moest beslissen: wil ik nog op reis, een master doen of me volledig focussen op CultuurBewust.nl? Tot mijn geluk werd ik toegelaten tot de master journalistiek, waar een strenge selectie aan gebonden is. Dit moet een teken zijn, dacht ik. Dus koos ik voor de opleiding, ook al twijfelde ik of dit het goede moment was. Daarbij won ik ook nog 8
eens de studentprijs van UtrechtINC en kreeg ik een half jaar gratis kantoorruimte. En dat terwijl ik zou starten met mijn stage bij Trouw! Het was een heel moeilijke beslissing, maar ik koos uiteindelijk voor CultuurBewust.nl. Omdat ik me daar volledig op wilde focussen, besloot ik om mijn bijbaantjes op te zeggen. Daarmee zei ik ook gedag tegen mijn vaste inkomen. Soms moet je risico’s durven nemen. Denken: ik ga mezelf op een ijsschots zetten, om er alles aan te doen dat die op een plek aankomt waar ik meer mogelijkheden heb.”
Samen een mooi product maken “Binnen een jaar waren er meer dan dertig redacteuren, liep er een groot project in Amersfoort waardoor er geld binnenkwam en was de website volledig gerestyled. ‘Het getuigt van lef dat je bent begonnen en dat er dertig vrijwilligers voor je werken’, zei de jury van UtrechtINC bij het winnen van de studentprijs. Zo had ik dat zelf niet eerder bekeken. Ik dacht: dit maken we met z’n
allen en iedereen heeft er profijt van. Dat is ook waar ik in geloof: enkel door elkaars kwaliteiten te combineren kun je echt iets moois maken.”
Tegengeluiden “Toen ik die studentprijs won, zei iemand: ‘Waarom wordt er een prijs uitgereikt voor het nadoen van een bestaande website, terwijl we dit geld beter bij elkaar kunnen gooien om met z’n allen één goed product neer te zetten’. Dat snapte ik ergens ook wel, maar ik had grotere ambities dan de bestaande websites. Nieuwe ideeën een kans geven kan ervoor zorgen dat er iets beters ontstaat dan bestaande dingen.
kun je het niet. En hoewel ik CultuurBewust.nl heb opgericht als hobby, heb ik altijd gewild dat dit het grootste culturele webmagazine van Nederland werd. Dat is mijn drive, daar kan ik mensen mee enthousiasmeren. Het ondernemende aspect kwam pas toen een goede kennis mij koppelde aan een oud-marketeer van het Ondernemersklankbord, met wie ik een businessplan heb gemaakt. Ikzelf had geen idee hoe zoiets in elkaar zat. Die goede kennis ben ik heel dankbaar, want dat is echt de start geweest van CultuurBewust.nl als bedrijf.”
Toekomst Twee investeerders hebben mij eens gevraagd: ‘Wil je de wereld redden of veel geld verdienen?’ Ik zei: ‘Ik wil graag de wereld redden en daarmee mijn geld verdienen, is dat ook een optie?’ Ik realiseerde mij dat ik het volgens sommige mensen nooit goed ga doen, want zij hebben een ander beeld bij ondernemen. De culturele sector is een sector waarin je uniek moet zijn. Daar kun je moeilijk een schaalbaar verdienmodel aan koppelen.”
Kracht van ondernemen “Weet je wat het is met ondernemen? Je moet lef hebben. Toch ben ik me daar vaak niet van bewust. Als ik iets voor ogen heb, zorg ik er gewoon voor dat dit realiteit wordt. Ik ben mijzelf niet zo bewust van risico’s. Daar heb ik in de loop der jaren wel van geleerd. Voor ShopCultuurBewust.nl sloot ik een lening af, iets waar ik misschien beter over na had moeten denken. Het allerbelangrijkste van ondernemerschap is dat je krachten bundelt, mensen enthousiast maakt voor je ideeën. Alleen
“We zijn nu vijf jaar verder, maar we kunnen onszelf en anderen op veel punten nog verrassen en verbeteren. Zo kunnen we ons nog meer focussen op jong talent en willen we vaker mediapartner zijn. In de nabije toekomst wil ik van de hoofdredacteurfunctie een fulltime positie maken. Daardoor kunnen we er nóg meer uithalen dan erin zit, want soms lukt dat niet door gebrek aan tijd. Vroeger wilde ik altijd nieuwe dingen gaan doen, maar ik heb gemerkt dat het ook spannend is om iets bestaands te blijven doorontwikkelen. Voor mij is het nu de uitdaging om binnen een bepaald concept iets nieuws te ontwikkelen, zoals de tweewekelijkse nieuwsbrief of dit magazine. CultuurBewust.nl zeg ik niet zomaar gedag: het is en blijft mijn kindje.”
Volg Marjolein Theunissen op Twitter via @Marjolein_CB
Biografie Marjolein Theunissen (1987) richtte in 2009 CultuurBewust.nl op, met de visie om enerzijds jongeren te enthousiasmeren voor cultuur en anderzijds jonge redacteuren op te leiden en een portfolio te laten opbouwen. Ze richtte tevens ShopCultuurBewust.nl op, een webshop waar kunstenaars hun producten konden aanbieden. Theunissen studeerde kunstgeschiedenis en volgde de master journalistiek aan de Universiteit van Amsterdam, maar ze leerde vooral door veel ervaring op te doen in de praktijk. Nu, vijf jaar later, verwelkomt CultuurBewust.nl ruim zestigduizend bezoekers per maand.
Tekst: Marjolein de Wit, beeld: Tessa Wiegerinck 9
Advertorial
Rabo Kunstzone Curator Verily Klaassen
De kunst van het idee, geïnspireerd op de kleine, mooie momenten in het leven, staat centraal in de tentoonstelling Geestverwanten. Deze expositie over conceptuele kunst huist in de vaste tentoonstellingsruimte van het hoofdkantoor van Rabobank Nederland in Utrecht: de Rabo Kunstzone. “We zijn geen museum. Het moet geen stille zaal zijn, we willen graag dat mensen hier langskomen,” vertelt curator Verily Klaassen. Zij werkt sinds 1998 bij de afdeling Kunstzaken van de Rabobank, verzorgt tentoonstellingen in de Kunstzone en vertelt vol passie over Geestverwanten. 10
“Ik wil voor mensen een nieuwe wereld openen” “Per jaar zijn er in de Rabo Kunstzone twee tentoonstellingen te zien. Het ene half jaar is er een solo-expositie van een kunstenaar die al in de collectie aanwezig is. Het andere half jaar is er een collectietentoonstelling. Tot nu toe heb ik er drie gemaakt. De collectie van de Rabobank vormt een bron van inspiratie en ik leg verbindingen tussen de kunstwerken en kunstenaars. Zo onderscheiden we drie verhaallijnen in de collectie, waarvan die van de conceptuele kunst er één is. Dit jaar respresenteert de tentoonstelling Geestverwanten de conceptuele kunst uit de collectie."
Conceptuele kunst “Conceptuele kunst is kunst die alleen maar naar zichzelf terug verwijst. Het gaat om licht, schaduwen, vorm, ruimte of ritme. Dit is een kunstvorm waarnaar je langer moet kijken of meer van moet weten. Het vraagt een andere soort concentratie, meer ingetogen en rustig. Veel van de werken in de tentoonstelling Geestverwanten gaan eigenlijk over kleine verwonderingen. Over de dingen des levens. Kunst gaat over het leven en het is niet raar, eng of ver weg. Het laat zien wat we dagelijks ervaren. Kunstenaars hebben alleen een andere blik op de wereld en denken af en toe wat dwars en geven ons zo mooie inzichten.”
Geestverwanten “Ik ben begonnen bij de kernkunstenaars Jan Schoonhoven, Ad Dekkers en stanley brouwn als vertegenwoordigers van conceptuele kunst uit de jaren zestig. Daaromheen heb ik andere kunstwerken laten zien. Die behoren misschien niet meteen tot dat heel conceptuele, maar raken wel aan ‘de kunstenaar en het idee’. Doordat deze kunstenaars zich bijvoorbeeld verwonderen over zoiets puurs en alledaags als de lichtinval. Het zijn aspecten die dichtbij ons staan, maar die kunstenaars op een andere manier benaderen en daardoor opnieuw interessant zijn. De kunstenaars hebben een bepaalde verwantschap met elkaar. Het conceptuele, het werken vanuit een idee en niet vanuit een emotie of persoonlijk verlangen, is wat hen verbindt. Ook al schildert de ene en fotografeert de ander, ze zijn in de kern aan elkaar verwant: ze verwonderen zich over dezelfde aspecten van het leven en weten dat ook te verbeelden.”
Verhaal achter de tentoonstelling “Het verhaal van veel conceptuele kunst is wat lastiger over te brengen dan bij andere kunstvormen. Daarom hebben we een begeleidend verhalenvertellend boekje, folder en audiotour gemaakt. Het is mooi om te merken dat mensen na afloop van hun bezoek de ideeën van de kunstenaars beter begrijpen. Dan heb ik een nieuwe wereld voor ze geopend." Tekst: Simone Vos Beeld linkerpagina: Marjolijn van Dijk Beeld rechterpagina: Peter Cox
Jan Andriesse “Zo heel simpel en klein; de hand van de kunstenaar die ons het kleurenspectrum toont. Een mooi gebaar dat letterlijk en figuurlijk verhelderend is, omdat het ons iets uitlegt over het licht, maar tegelijkertijd de pure schoonheid daarvan toont.”
Daan van Golden “Een heel interessante kunstenaar die vaak patronen minutieus naschildert, zoals hier in het werk Heerenlux, het patroon van Japans pakpapier. De concentratie en de herhaling maken het werk bijzonder; we worden met onze neus op de schoonheid van het detail gedrukt.”
Olafur Eliasson “Dit is natuurlijk een spectaculair werk! De titel Introvert Sun voegt een mooie laag toe aan dit letterlijk schitterende werk.“
Sigurdur Gudmundsson “Een prachtige foto, je ziet in een oogopslag de spanning in het beeld en de poëtische lading ervan. Door het gewicht van de kunstenaar blijft de balk in evenwicht, maar door het vuur kan deze status quo niet lang duren. Hoewel Composition een werk is uit 1978, is het misschien ook wel een mooie metafoor voor de tijd waarin we nu leven.”
Wat: Geestverwanten
De ideeën van 24 kunstenaars
Waar:
Rabo Kunstzone in hoofdkantoor
Rabobank Nederland
Croeselaan 18, Utrecht
Wanneer:
t/m 21 maart: ma t/m vrij,
8.30-18.00 uur Gratis toegang
Meer info:
www.rabobank.nl/kunst
Download de Rabo Kunstzone app
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /geestverwanten 11
#Edward Janssens
Toen Edward Janssens startte als hoofdredacteur, zat hij vrijwel direct boordevol nieuwe ideeën. Één daarvan is de Academy, waarin het opleidende aspect van CultuurBewust.nl flink wordt uitgebreid met bijvoorbeeld leerzame filmpjes. Hét geheime wapen om dit te realiseren is enthousiasme en doorzettingsvermogen. “Ik zet mij altijd voor de volle honderd procent in als ik iets wil bereiken.”
“Enthousiasme moet je van nature hebben” De Academy “Op het moment dat ik hoofdredacteur werd, wist ik vrijwel direct dat ik het idee van CultuurBewust.nl als leerplatform wilde gaan versterken. Onze website is meer dan een plek waar redacteuren hun artikelen kunnen plaatsen. Zij moeten daadwerkelijk iets leren van wat zij produceren, en klaargestoomd worden voor het cultuurjournalistieke veld. Dáár gaat het om bij CultuurBewust.nl. Marjolein Theunissen en ik zijn gaan brainstormen: hoe kunnen we de leeromgeving versterken en structureren? Het realiseren van de Academy bleek de oplossing. Van het een kwam het ander: inmiddels is de Academy een feit. Dit is hét opleidingsplatform voor onze redacteuren. We organiseren CultuurBewust op de werkvloersessies, waarbij we op bezoek gaan bij culturele en journalistieke organisaties, of we nodigen prominenten uit het veld uit om iets te vertellen over de wereld waarin onze redacteuren terecht zullen komen. Daarnaast organiseren we nu meer masterclasses om de journalistieke 12
kennis op peil te houden, maar bijvoorbeeld ook om te trainen in praktische zaken als bijvoorbeeld netwerken. Op een afgeschermde website staan filmpjes van toonaangevende journalisten, waarin zij tips geven over hun vak en hun geheimen prijsgeven. Redacteuren kunnen in een persoonlijk profiel hun eigen voortgang inzien. Naast de feedback die ze van hun eindredacteur ontvangen, worden hun artikelen beoordeeld op een aantal punten, zoals de structuur van een tekst, de onderbouwing in een recensie of de kwaliteit van een foto of filmpje. Ook wordt bijgehouden of de publicatiedeadline van een artikel is behaald, om de redacteuren bewust te maken van de strikte deadlines die zo belangrijk zijn in de journalistiek. De beoordelingen van alle gepubliceerde items zijn in een grafiek te zien. Zo kunnen redacteuren bekijken of hun artikelen beter worden en in een oogopslag zien waaraan zij nog moeten werken. Dit kan leiden tot een meer gemotiveerde inzet om het beste resultaat te behalen.”
Mijlpaal “Niet alleen willen wij met de Academy onze eigen redacteuren blijven triggeren, maar ook aan potentiële nieuwe redacteuren laten zien wat zij kunnen verwachten van de cultuurjournalistiek. Daar is de Wall of Fame een onderdeel van. Hierop staan interviews met oud-redacteuren die het inmiddels hebben gemaakt in de journalistiek. Dat laat zien dat het de moeite loont om aan de CultuurBewust Academy deel te nemen. Daarnaast is er de nieuwe rubriek ‘Redacteur van de maand’. Hierin staan interviews met redacteuren die iets bijzonders hebben gedaan of een unieke prestatie hebben geleverd. Samen met de foto’s op onze Academypagina geven deze interviews een goed beeld van wat het redacteurschap in de CultuurBewust Academy inhoudt. De realisatie van de Academy is voor ons een mijlpaal: we hebben eindelijk concreet en gestructureerd wat we al vijf jaar beogen te doen. CultuurBewust.nl als opleidingsplatform is de koers die wij in de toekomst blijven varen. We waren al lange tijd op zoek naar een manier waarop we jonge redacteuren nog meer kunnen stimuleren en enthousiasmeren. Nu hebben we met de CultuurBewust Academy dé sleutel gevonden.”
Voorbeeldfunctie “Zelf heb ik het leeraspect van CultuurBewust. nl altijd het leukst gevonden. Als ik zag dat een redacteur iets opstak van de tips die ik gaf als eindredacteur – en dat gebeurde nog wel eens; ik ben een echte taalfreak – wist ik dat ik het ergens voor deed. Het feit dat ik een redacteur wat kan leren, doet mij goed. Ikzelf was zó trots
op mijn eerste recensie, terwijl ik deze nu heel anders zou schrijven. Dit laat zien dat ik echt iets heb geleerd bij CultuurBewust.nl. Naast het vervullen van het eind- en hoofdredacteurschap, ben ik altijd blijven schrijven. Ik vind namelijk dat je een voorbeeldfunctie hebt naar je redacteuren toe. Als ik verwacht dat zij twee artikelen per maand schrijven, dan mag ik zelf ook wel laten zien dat ik dat kan. Daarnaast ben ik van mening dat redacteuren van mij verwachten dat ik weet hoe het moet. Daarom is het belangrijk dat je als eind- of hoofdredacteur op de hoogte bent van de problemen die redacteuren kunnen ondervinden bij het schrijven en publiceren van artikelen. Je moet zelf ook assertief blijven. Gedurende mijn tijd bij CultuurBewust.nl heb ik geleerd dat enthousiasme het allerbelangrijkste is. Al kun je nog zo goed schrijven, het is gewoon heel belangrijk om je betrokken te voelen bij het platform en het enthousiasme op te kunnen brengen om daadwerkelijk die pen te pakken. Enthousiasme is niet aan te leren; dat moet je van nature hebben. Redacteuren die minder goed kunnen schrijven maar wel gedreven zijn, pikken adviezen beter op en leren daardoor meer. Ikzelf zet mij ook altijd voor de volle honderd procent in, wil ik iets bereiken. Ik hoop dat ik daarmee redacteuren enthousiasmeer.”
Volg Edward Janssens op Twitter via @EGJanss
Biografie Edward Janssens (1988) is sinds 2011 betrokken bij CultuurBewust.nl. Dankzij zijn opleiding Nederlandse taal en cultuur wist hij dat hij zijn ei kwijt kon in schrijven. Hij koos voor de literatuurredactie. Apetrots was hij op zijn eerste recensie, hoewel hij deze recensie nu heel anders zou schrijven. Juist dat beetje meer vinden dan wat hij leest, de gedachtegang van de auteur doorgronden, is waar voor hem de uitdaging in zit. Na een jaar werd hij eindredacteur en leerde hij steeds meer op organisatorisch gebied. Dit beviel zo goed, dat hij benoemd is tot hoofdredacteur.
Tekst: Marjolein de Wit, beeld: Marjolijn van Dijk 13
Een kijkje achter de schermen bij CultuurBewust.nl te. We stomen je klaar voor CultuurBewust.nl is méér dan een websi niet alleen op kennisniveau, je doe kkelen ontwi de toekomst. Jezelf rijk. Vandaar dat we naast een netwerk opbouwen is even belang ssies, borrels, sharing loerse werkv ook es journalistieke masterclass eindredacteuren vergaderen dinners en picknicks organiseren. De gement aangeboden en mana in es rclass maste om de maand, krijgen . Voor eigen initiatief is hebben ieder half jaar een voortgangsgesprek m! welko dan meer is taart n veel ruimte en zelfgebakke
Wil je ook aan de slag als (eind-)redacteur, fotograaf of cameraman/vrouw bij CultuurBewust.nl? Check dan snel onze vacaturepagina! www.cultuurbewust.nl/vacatures
Er zijn geregeld borrels om kennis te maken of bij te kletsen met je collega’s. Je weet nooit waar zij over een aantal jaar werkzaam zijn en of je elkaar nog eens verder kan helpen… (Bekijk de Wall of Fame op pagina 22 en 23 maar eens!)
re l Net w er kb or 14
CultuurBewust.nl heeft de ambitie om de journalisten van morgen af te leveren. We organiseren journalistieke masterclasses zodat je in korte tijd je vaardigheden kan verbeteren. Denk aan recensieschrijven, interviewen of popfotografie. De masterclasses worden gegeven door mensen uit het veld, dus ook je praktijkvragen zijn aan het eind van de dag beantwoord.
J Na je studie kun je oneindig veel verschillende beroepen beoefenen. We laten je vast kennismaken met een paar mogelijkheden tijdens de zogenoemde werkvloersessies. Hier waren we op bezoek bij de r e o vl We r ks s i e Rabo Kunstzone. se
M an ag em en m as te rc la sst-
De eindredacteuren van CultuurBewust. nl worden getraind in hun managementskills. Zo kregen zij bijvoorbeeld een masterclass sollicitatiegesprek afnemen, waarbij ze door middel van rollenspellen leerden in te spelen op het gedrag van een sollicitant.
In september vindt ieder jaar de redacteurendag plaats. Op een bijzondere locatie gaan we speeddaten om elkaar beter te leren kennen en journalisten van bekende media geven masterclasses om je vaardigheden te verbeteren. Een netwerkborrel sluit de gezellige en leerzame dag af en een groepsfoto mag natuurlijk niet ontbreken.
Jo ur na lis ti ek
m as te rc la ss
Re da cti ev erg ad eri
ng
Om de maand verzamelen de eindredacteuren op kantoor voor de redactievergadering die steeds door een andere eindredacteur wordt voorgezeten. De to do’s van de vorige vergadering worden gecheckt en nieuwe plannen zien het daglicht. Ook is er ruimte voor intervisie.
R ed ac te u re
n d ag
Sha ring din ner In de winter gezellig op elkaar gepropt binnenshuis en in de zomer heerlijk in het park met zelfgemaakte lekkernijen. Dat is het concept van het sharing dinner en de sharing picknick.
I n s p ir a ti
e s e s s ie
Naast interessante bedrijven zijn er uiteraard ook interessante personen. Tijdens inspiratiesessies worden zij geïnterviewd door de gespreksleider en daarna wordt hen het hemd van het lijf gevraagd door de redacteuren in de zaal. Hier interviewde Harm Groustra (NU.nl, OOR magazine) de ondernemende uitgever Oscar van Gelderen.
O n tw ik k
e li n g
Elk halfjaar voert de hoofdredactie voortgangsgesprekken met de eindredacteuren. Hoe sturen zij de redactie aan, hoe presteren de redacteuren en welke vaardigheden kunnen extra ontwikkeld worden om nóg beter te functioneren? Dat zijn vragen waarmee we de eindredacteuren helpen om hun managementrol zo goed mogelijk uit te kunnen voeren. En als de eindredacteuren uitvliegen, nemen we gepast afscheid.
15
Advertorial
Kröller-Müller Museum
“Op deze manier is de expositie ook toegankelijk voor mensen die geen heavy users zijn ”
Museumdirecteur Lisette Pelsers creatievelingen waar verbeeldingskracht en intuïtie centraal stond. Je kunt natuurlijk niet om de bijzondere techniek van het pointillisme heen en Seurat ging er zelf ook erg prat op. Wij proberen echter verder te kijken, want techniek is nooit het doel op zichzelf. Dus dan stel je jezelf de vraag: ’Wat wilde hij daar precies mee?’”
Lisette Pelsers (1956) is sinds 2012 directeur van het Kröller-Müller Museum. We blikken vooruit op de grootse tentoonstelling over de wereldberoemde Franse kunstenaar Georges Seurat (1859 – 1891) die op 24 mei 2014 wordt geopend. Seurat is bekend door zijn ‘stippen’, het pointillisme. Pelsers hoopt met deze tentoonstelling een breed publiek te trekken. “Het werk moet op diverse niveaus binnen kunnen komen.” Wat kan het publiek verwachten van Georges Seurat. Meester van het pointillisme? “Seurats werk wordt vanuit het symbolisme bekeken, een beweging van denkers en 16
Richt het museum zich nu meer op het publiek dan voorheen? “Het Kröller-Müller Museum is altijd gericht geweest op het trekken van een groot publiek. De rijke collectie heeft ook de capaciteit om een breed publiek te kunnen bedienen. Ik vind het belangrijk om de bezoeker te verleiden en toch ook werken te presenteren die schuren.” Tekst: Myrthe van der Boom
Wat is er in de tentoonstelling te zien? “In de tentoonstelling zijn niet enkel schilderijen van Seurat te zien maar ook foto’s van de wereld waarin hij zich begaf. Dit netwerk geeft een heel veelzijdig beeld van hem als kunstenaar. Dus in welke plaatsen en cafés kwam hij? Wie had werk van hem?” Wat is de meerwaarde van het tonen van het netwerk van Seurat? “Door Seurat in te bedden in zo’n context maak je zijn wereld echt toegankelijk en levendiger. De kunstwerken op zich kunnen voor zichzelf spreken, maar op deze manier is de expositie ook toegankelijk voor mensen die geen heavy users zijn. Deze groep is voornamelijk in de zomer te vinden, want in die periode zijn er veel toeristen. Die mensen staan dan ademloos naar een Mondriaan te kijken. Het ontroert me echt dat je zoveel mensen kunt raken door er te zijn als museum.”
Wat:
Seurat. Meester van het
pointillisme Waar:
Kröller-Müller Museum
Wanneer:
24-5 t/m 7-9-2014
Meer info:
www.krollermuller.nl
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/seurat
Advertorial
De Warme Winkel Theatermakers Vincent en Ward
avond hebben gehad. Onze belangrijkste thema’s zijn schoonheid en verzet. We proberen naar hoge kunst te streven en onze hakken in het zand te zetten.” Zit er een moraal in jullie voorstellingen? Weemhoff: “Nee, bij theater dat een morele uitspraak doet is de gedachte afgerond. Daar krijg ik het Spaans benauwd van. In We are your friends nemen we bijvoorbeeld een anti-Europees standpunt in, maar dan zo extreem en ironisch dat mensen erover gaan nadenken. Het is spannend om tussen twee uitersten in te gaan zitten. De waarheid zul je bij ons niet vinden.”
Tekst: Amber Dujardin, beeld: Sofie Knijff
De Warme Winkel uit Utrecht maakt uitbundige theatervoorstellingen met muziek, dans en performance. Theatermakers Vincent Rietveld (1977) en Ward Weemhoff (1983) doen een boekje open over hun werkwijze: “We zijn een beetje een diesel, maar nu zijn we echt warm.” Rietveld: “De Warme Winkel werkt eigenlijk volgens twee sporen: vanuit een grote liefde voor geschiedenis en literatuur maken we oeuvrestukken rondom bepaalde kunstenaars, zoals Kokoschka in onze Oostenrijkse serie. Het tweede spoor is werken vanuit de actualiteit. Theatermaken is altijd een gevecht om relevantie, je moet er nú iets aan hebben.” Wat heeft het publiek dan aan jullie voorstellingen? Weemhoff: “Wat ik het grootste compliment vind is als mensen tegen mij zeggen dat ze een inspirerende
“De voorstellingen van De Warme Winkel zijn nooit ergens mee te vergelijken. En Poëten en Bandieten al helemaal niet. Maar je gaat voor de bijl, gegarandeerd. Het is een soort draaikolk van poëzie en playback, slapstick en folklore. Over een dichter in een troosteloze en wrede wereld. Over kunst en het leven dat eindigt. Zoiets. Onnavolgbaar goed.” Jacob Derwig – acteur
Wat:
Poëten & Bandieten (t/m 11-3),
San Francisco (t/m 6-4), Luitenantenduetten
(t/m 30-3) & Stroganoff (zie website).
Meer info:
www.dewarmewinkel.nl
Nieuw bij
theaters tilburg 50% korting voor studenten Kom je iedere maand net wat geld te kort om nog naar het theater te kunnen? Theaters Tilburg komt je tegemoet, en biedt studenten op de dag zelf een korting van 50%. Van de luie bank naar het rode pluche hoeft dus niet meer duur te zijn!
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/warmewinkel
Meer info: www.theaterstilburg.nl 17
#Erik van Muiswinkel
Hoewel hij niet zo van de nieuwe media is, was het Erik van Muiswinkel die vol lof een tweet plaatste over CultuurBewust.nl. Hij beschreef ons webmagazine als ‘één van de duizend manieren waarop het anders blijkt te kunnen’. Daarop besloten wij om de cabaretier eens aan de tand te voelen over sociale media, alltime favorites en zijn onzekerheden.
“Cultuur is voor mij net zo essentieel als zuurstof ” “Ik ben tweeënvijftig, dus je kunt begrijpen dat ik niet heel vaak op internet zit. Ik ben één van de tien mensen in Nederland die geen Facebookaccount heeft. Privacy is voor mij heel belangrijk. Dat betekent natuurlijk niet dat sociale media niet zinvol kunnen zijn. Ik ontdek bijvoorbeeld in mijn voorstellingen hoe nuttig YouTube is. Bij een van mijn try-outs zaten twee jongens van een jaar of negentien die vertelden dat zij mij alleen kenden van korte filmpjes op YouTube. Ze hadden nog nooit een live voorstelling gezien, dus zij waren verrukt om dit eindelijk eens in het echt te zien.”
Theater is een hoge drempel “Als er jonge mensen in de zaal zitten, vind ik dat heel leuk. Zij zijn enthousiast en gemotiveerd om naar een voorstelling te gaan, terwijl jongeren die worden meegenomen door een leraar veel minder motivatie hebben. Ik ben altijd een beetje argwanend tegenover allerlei intiatieven en scholen die aan de deur bellen om jongeren naar theater te laten komen. Dat moet echt uit jongeren zelf komen. Toch werkt het CJP volgens mij goed. Deze simpele ingreep kost niet zoveel en er 18
worden goede zaken mee gedaan. Die CJP-korting vond ik vroeger ook handig. Een theater bezoeken was voor mij een te hoge drempel. Ik heb het mijzelf later wel eens afgevraagd: waarom ging ik toen ik zestien was nooit naar een voorstelling? Het antwoord was eigenlijk heel simpel: mijn ouders bezochten een theater niet vaak en het was te duur. Toen ik toch een keer een voorstelling bezocht, ging er een wereld voor mij open. De acteur hield twee uur lang een monoloog over Socrates. Dat verhaal op zich is al geweldig. Maar wat mij echt raakte, was de manier waarop de acteur het verhaal vertelde. Daar zat zoveel passie in; het zweet droop van zijn hoofd. Een heel mooie herinnering.”
Favorieten “Eigenlijk moet je niet veel doen om jongeren in aanraking te laten komen met cultuur; het gaat als het goed is vanzelf. Een platform als CultuurBewust.nl kan het wel stimuleren. Wat mij direct opvalt aan CultuurBewust.nl, zijn de recensies van jongeren. Die vind ik bijzonder goed geschreven.
Vooral de literatuurredactie trekt mijn aandacht. Hoewel jongeren steeds minder lezen – iedereen zit met een schermpje voor zijn neus – is dat niet aan deze rubriek te zien. De schrijvers zijn hartstikke fanatiek in het lezen van boeken en het schrijven van de recensies. Ik houd ook van boeken lezen. Een van mijn alltime favorites is Villa des Roses van Willem Elsschot. Het boek komt uit 1913, moet je nagaan. Uit die tijd is bijna niets meer te lezen. Toch is het verhaal nog kraakhelder en ontzettend geestig. Harry Mulisch is natuurlijk ook goed en Joe Speedboot van Tommy Wieringa vind ik geweldig. Naar series kijk ik veel. Dexter, Mad Men, Breaking Bad, Penoza, ’t Schaep in Mokum: allemaal zijn ze goed. De één kan niet op tegen de ander; een Amerikaanse serie evenaart nooit een serie als Penoza en andersom ook niet. Ik zie wel een gevaar in de gewelddadigheid bij Amerikaanse series. Je gaat de extreme dingen, zoals agressie, bijna normaal vinden. Het wordt soms echt te dol.”
Op het podium “Cultuur is voor mij net zo essentieel als zuurstof, mensen kunnen niet zonder. Je leeft om mooie dingen mee te maken en te zien. Ik was twaalf toen ik met een stel vriendjes cabaret ging maken. Zij schreven de teksten en maakten de muziek, ik voerde het uit. Elke kans om op te treden namen we gretig aan. Het heeft er vast heel aandoenlijk en amateuristisch uitgezien, maar dat maakt niets uit. Mensen waren stomverbaasd dat we het durfden en deden. In ons hoofd was het een enorme doorbraak. Je hebt het gedaan en daarna zie je wel verder. Als ik op het podium sta, ziet de toeschouwer de echte Erik van Muiswinkel. Cabaret staat erg dicht bij je persoonlijkheid; je brengt
jezelf mee. Zo baseer ik typetjes bijvoorbeeld op mensen waar ik vroeger tegenop keek. Ik vind het moeilijk om mijzelf te analyseren, maar door de jaren heen zie ik wel dat ik er met een bepaalde zelfspot en grootspraak sta. Dat typeert mij. Bij een try-out is het altijd uitvinden wat wel en niet geslaagd is voor de voorstelling. Het is een heel intensief proces. Naast het herschrijven van het script moet je de voorstelling steeds opnieuw op een rijtje krijgen en je eigen maken. Een ontzettend spannende periode. Aan de ene kant is dit leuke spanning, omdat je benieuwd bent of iets werkt. Aan de andere kant is het vreselijk, omdat je nog niet over volledig zelfvertrouwen beschikt. Pas als het stuk af is, rij ik fluitend naar het theater. ‘Ik ga de mensen eens een poepie laten ruiken, want ik heb iets heel moois’, denk ik dan. Dat wil ik jongeren ook aanraden: laat je talent zien, dóé het.”
@erikvanmuiswinkel twittert: Een van de duizend manieren waarop het anders blijkt te kunnen. Goed bedacht, altijd iets nieuws te vinden. cultuurbewust.nl Als eerste de nieuwste recensies lezen? Volg @CultuurBewust voor dagelijkse updates, de leukste tips en natuurlijk toffe prijzen!
Tekst: Marjolein de Wit Beeld linkerpagina: Govert de Roos Grafisch ontwerp beeld linkerpagina: Gijs Kuijper Biografiefoto: Clemens Rikke
Biografie Erik van Muiswinkel is cabaretier, presentator en acteur. Hij heeft Nederlands gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en behaalde het kandidaatsdiploma Nederlandse taal- en letterkunde in 1985. Van Muiswinkel belandde in de cabaretwereld, waarin hij onderdeel uitmaakte van diverse theatergroepjes. Ook maakte hij een uitstap naar televisie. Daar werkte hij zowel voor als achter de schermen bij bijvoorbeeld Kopspijkers en Koefnoen. Hij vormde een duo met Diederik van Vleuten, met wie hij onder andere de voorstelling Mannen, het allerbeste! maakte. In het theater stond hij met een aantal solovoorstellingen, waarvan Schettino! de meest recente is.
19
Advertorial
Waar moet je Er is zoveel te zien! n door de tips ere pir heen? Laat je ins nl! van CultuurBewust.
Martijn Koning
DUDAPAIVA COMPANY presenteert Bestiaires, Angel, Malediction Bastard!, Morningstar, Break a legend. Follow de mix van moderne dans, poppen, videoanimatie en laat je meeslepen in de creepy, magische wereld van DudaPaiva Company. In de eerste 3 maanden van 2014 zijn alle producties in Nederlandse theaters te zien! www.dudapaiva.com | Foto: Jaka Ivanc
In De Maand van Martijn blikt hij op geheel eigen wijze terug op zijn belevenissen van de afgelopen maand. Grappig, scherp en absurd, met op zijn tijd een zijpad naar een bizar verhaal, alsof er een luik openvalt in zijn hoofd, naar een andere dimensie. Pijnlijk herkenbaar maar buitengewoon geestig. vrijdag 21 maart l 20:30 uur | www.meervaart.nl
KORZO: GET CLOSE TO TALENT Korzo is hét avontuurlijke dans- en muziekpodium van Den Haag. Hier beleef je kleurrijke concerten, inspirerende dans, spannende theaterprojecten en vernieuwende festivals. Als één van de grootste dansproducenten van Nederland, presenteert Korzo producties de nieuwste generatie choreografen in diverse theaters. Binnenkort zijn dat o.a. Joeri Dubbe en Samir Calixto. www.korzo.nl | Foto: Robert Benschop
Meer tips ontvangen? Abonneer je via www.cultuurbewust.nl/nieuwsbrief op onze tweewekelijkse leuke-dingen-doen-nieuwsbrief en je verveelt je nooit meer!
20
Theater Orpheus Kies dit voorjaar uit voorstellingen van o.a. Sara Kroos, Ivo Niehe, Jan Smit, Paul de Leeuw, Claudia de Breij of de Grote Improvisatieshow! Theater Orpheus in Apeldoorn heeft met ruim 250 voorstellingen per seizoen voor ieder wat wils. Kijk voor het hele programma op www.orpheus.nl.
Stadsschouwburg Utrecht: The new Rambo generation ‘I love the fucking war and the war loves fucking me!’ Rambo is met zijn glimmende torso en rode hoofdband de ultieme oorlogsheld. The new Rambo generation van Young Gangsters is expressief locatietheater over jonge mannen die tijdens de Vietnamoorlog transformeren tot vechtmachines. wo 16 t/m za 19 april 2014, Stadsschouwburg Utrecht op locatie. www.stadsschouwburg-utrecht.nl
Advertorial
Elfie Tromp – Schrijver van o.a. Goeroe “Er zijn veel musea waar ik dol op ben, zoals het Cobra Museum, omdat ik die stroming zoveel rauwe energie vind hebben. Mijn favoriet is denk ik TENT, in Rotterdam. Ze laten uiteenlopende hedendaagse kunst zien. Video, sculptuur, schilderwerk, performance, het gebeurt er allemaal. Ook organiseren ze altijd interessante lezingen met een puike borrel achteraf. Want kunst is leuk, maar er moet wel wat bij gedronken worden.” Museum: Aad Hogendoorn © Opening Dark Matters tentoonstelling Portrait: Daniel J. Ashes
Marco Gerris – o.a. Artistiek leider van ISH en jurylid So You Think You Can Dance “De beste musea zijn naar mijn idee de plekken waarin de tentoongestelde werken in een lijn doorvloeien in de ruimtes en architectuur van een museum. Dat het voor je gevoel lijkt alsof werken en ruimtes bij elkaar horen en elkaar versterken. Ik vind dat dit eigenlijk in Nederland nog te weinig gebeurt. Ik kom er, doordat ik in Amsterdam woon eigenlijk te weinig, maar het Groninger Museum is voor mij altijd een inspirerende plek. Een interessant gebouw waar naast ‘reguliere kunst’ ook modetentoonstelling en performances zijn.” Museum: Ralph Richter © Groninger Museum Portrait: Fenna van der Vliet
je onbeperkt Zo’n 400 musea kun mkaart. Maar seu Mu bezoeken met je Dit is de keuze waar moet je heen? ste makers! wu be ur van drie cultu
Hanna Bervoets - Schrijver van o.a. Lieve Celine “Ik ben blij dat het Stedelijk Museum na jarenlang verbouwen weer open is. Het gebouw zelf is al te gek; ik zit graag in de brasserie voor koffie, dat voelt op de een of andere manier heel kosmopolitisch. De vaste collectie omvat Karel Appel, Roy Lichtenstein, Andy Warhol, maar ook Picasso en Malevich: zo’n beetje alle grote namen uit de moderne kunstgeschiedenis dus. Op dit moment is er een tentoonstelling over ontwerper Marcel Wanders, waar ik graag heen wil. Daarbij denk je misschien vooral aan sofa’s en kandelaars, maar het Stedelijk kennende pakken ze dit groots en spectaculair aan.” Museum: John Lewis Marshall © Stedelijk Museum Portrait: Ferry van der Nat
De Museumkaart, sleutel tot 400 schatkamers. Fotografie. Film. Video. Beeldende kunst. Mode. Industriële vormgeving. Design. En meer. www.museumkaart.nl 21
Dat CultuurBewust.nl een mooie opstap is naar een journalistieke carrière, bewijzen Marijke de Vries, Elske van de Velden en Sophia Zürcher. Deze oudeindredacteuren hebben nog steeds profijt van hun tijd bij CultuurBewust.nl
Trouw Wie? Marijke de Vries (26) Opleiding: master journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen en een bachelor in cultuurwetenschappen aan de Universiteit Maastricht. Functie bij CultuurBewust.nl: eindredacteur theater Huidige functie: redacteur bij Trouw en het afgelopen jaar bracht ze bij Uitgeverij Promotheus een boek uit, De wereld aan je voeten.
De Telegraaf Wie? Elske van der Velden (27) Opleiding: master journalistiek en een bachelor geschiedenis, allebei aan de Universiteit Groningen. Functie bij CultuurBewust.nl: hoofdredacteur Amersfoort.CultuurBewust.nl Huidige functie: coördinator bij VROUW.nl van De Telegraaf
Kunstbeeld Wie? Sophia Zürcher (26) Opleiding: een bachelor kunstgeschiedenis en een master kunstgeschiedenis met als hoofdrichting moderne en hedendaagse kunst, allebei aan de Universiteit Utrecht, Functie bij CultuurBewust.nl: was eindredacteur kunst, momenteel redacteur Huidige functie: webredacteur bij Kunstbeeld en columnist voor de Nederlandse vereniging van Kunsthistorici
22
Wat waren je belangrijkste werkzaamheden bij CultuurBewust.nl? Marijke: “Eerst schreef ik alleen recensies, maar al gauw werd ik eindredacteur en was ik vooral bezig met feedback geven op artikelen. Ik ben echt een pietjeprecies, maar wel met de insteek dat de redacteur er veel van leert.” Elske: “Als hoofdredacteur van Amersfoort. CultuurBewust.nl begeleidde ik de Amersfoortse redacteuren bij het verzinnen van invalshoeken, het schrijven van hun artikelen en onderhield ik contacten met culturele instanties in Amersfoort.” Sophia: “Eerst schreef ik recensies en interviews voor de kunstredactie en daarna werd ik eindredacteur kunst. Alles wat ik had geleerd probeerde ik op andere redacteuren over te dragen.”
Wat is het belangrijkste dat je bij CultuurBewust.nl hebt geleerd? Marijke: “Om heel snel een tekst te schrijven. Als ik ’s avonds naar een voorstelling ging, kletste ik nog even na en thuis schreef ik meteen het artikel. Het moet zo snel mogelijk op de site staan.” Elske: “Schrijven voor een online magazine verschilt totaal van het schrijven voor offline uitgaves. Online zijn de journalistieke mogelijkheden oneindig. Daarnaast
vormgeefster Helana Jansen kun je grote kansen krijgen als je jezelf en je talent laat zien. Leer van de creatieve geesten van CultuurBewust.nl.” Sophia: “Het belangrijkste bij het schrijven van een recensie is dat je één punt maakt. Je kunt niet alles van een kunstwerk bespreken en daarom moet je keuzes maken. De limiet van vijfhonderd woorden dwingt je tot die keuze.”
Wat zou je studenten meegeven om hun droombaan te realiseren? Marijke: “Je moet keihard werken en niet te veel focussen op die droombaan. Ik denk dat we allemaal droombanen achterna jagen, maar dat is een onrealistisch beeld van carrière maken. We moeten niet te hoge verwachtingen hebben.” Elske: “Als je dé online journalist van Nederland wilt worden, dan is het van belang om de laatste online ontwikkelingen te volgen. Zoals door lid te worden van nieuwsbrieven over online marketing en accounts aanmaken op social media.” Sophia: “De kans is vrij groot dat je zzp’er wordt en daarom moet je zelf veel initiatief tonen. Wacht niet tot de vacature naar jou komt, maar trek iemand aan zijn jasje als je een leuk idee hebt. En ik zou CultuurBewust. nl aangrijpen als platform om te experimenteren met bijvoorbeeld andere vormen.”
Tekst: Marjolein de Wit
Soms zit ze dagenlang achter haar computer verscholen, hard aan het werk om CultuurBewust.nl de juiste look&feel te geven. Dat is niet voor niets, want CultuurBewust.nl had nooit deze uitstraling gehad zonder de creativiteit van vormgeefster Helana Jansen. “In 2010 begon ik te werken voor CultuurBewust.nl en intussen heb ik de website gerestyled, het logo bedacht, visitekaartjes en flyers gemaakt en ShopCultuurBewust.nl [inmiddels offline, red.] vormgegeven. Deze afwisseling houdt mijn creativiteit scherp. Het vormgeven van dit jubileummagazine zie ik als de kroon op mijn werk. Ik wil altijd blijven vernieuwen, waardoor ik – zonder de huisstijl uit het oog te verliezen – de doelgroep van CultuurBewust.nl blijf verrassen. De huisstijl zou ik omschrijven als tastbaar, puur, eerlijk en stoer mét een rauw randje. Ik wil hiermee uitdragen dat cultuur niet saai, maar juist erg cool is. Juist het bindende én persoonlijke aspect van cultuur vind ik sterk. Cultuur kan dezelfde emotie bij mensen losmaken, maar je kunt jezelf er ook mee onderscheiden. Bij iedereen past een vorm van cultuur, alleen moeten sommigen dat nog ontdekken. Daar kan CultuurBewust.nl bij helpen. Mijn doel is om de vele promotievormen van CultuurBewust.nl bij elkaar te laten passen en tegelijkertijd hoop ik dat mensen deze onderdelen ook los van elkaar herkennen. Uiteindelijk moet alles samen één geheel vormen. Ik zou zo weer met alle plezier in een nieuw project van CultuurBewust.nl duiken. Stiekem droom ik er van om ooit nog een kinderboek te illustreren. Dat is altijd al een passie van mij geweest. Ik zoek alleen nog een tekstschrijver, haha.” Tekst: Marjolein de Wit, beeld: Helana Jansen
23
Advertorial
Een kijkje achter de schermen bij …
Dit is Bob Brandsen, productieleider van De Nationale Opera. Hij leidt ons rond achter de schermen van het unieke productiebedrijf Nationale Opera & Ballet. De organisatie is gevestigd in hartje Amsterdam.
Wist je dat…
In totaal bezit het theater ongeveer 3.000 pruiken. Elke pruik is in een kast op nummer opgeslagen en in de computer wordt geregistreerd op wiens hoofd hij past en in welke productie hij gedragen wordt.
• • • • •
Nationale Opera & Ballet voorheen bekend was onder de naam Het Muziektheater? De opera en het ballet tot de 5 besten van de wereld behoren? De opera’s zonder versterking worden gezongen? Studenten vanaf anderhalf uur voor aanvang van de voorstelling tegen een last-minute tarief van 15 euro naar binnen kunnen? Je in maart van het ballet Fairytales en de opera Lucia di Lammermoor kunt genieten? Een groot deel van de pruiken wordt door Nationale Opera & Ballet zelf gemaakt. Eerst wordt een mal van het hoofd gemaakt, vervolgens worden de haren één voor één met de hand ingewerkt in het gazen haarnetje. Met het maken van een pruik zijn ze zo’n 50 uur zoet.
24
In het kostuumatelier worden de kostuums voor ballet en opera op maat gemaakt. Deze tutu wordt gedragen in het ballet The Sleeping Beauty. De rok bestaat uit 11 lagen tule. Omdat de kostuums niet altijd geschikt zijn om te wassen worden ze na de voorstelling besproeid met vodka om de zweetgeur te neutraliseren. Sommige kostuums gaan tot wel 40 jaar mee.
De decors en rekwisieten van Nationale Opera & Ballet worden gemaakt in het decoratelier in Amsterdam Zuidoost. Daar komt een hoop ambacht en expertise bij kijken. Wanneer de decors klaar zijn worden ze per vrachtwagen naar het theater vervoerd en op deze plek binnengebracht. De ruimte achter het toneel is zo groot dat er wel 3 producties tegelijkertijd opgeslagen kunnen worden.
Een paar uur voor de voorstelling gaan de zangers in de grime. Door speciale technieken kan de vorm van het gezicht er anders uit gaan zien of sterk verouderd worden.
Ook de spitzen zijn met de hand op maat gemaakt. Spitzen worden door het theater ingekocht bij verschillende fabrieken. Elk merk heeft zijn eigen geheim voor het maken van spitzen en elke danseres heeft zo haar eigen voorkeur. In The Sleeping Beauty gebruikt een solist wel 3 paar spitzen per voorstelling.
Over een uur stroomt de zaal vol. Officieel staan er 1633 stoelen. Hoeveel plaatsen er worden verkocht hangt af van de ruimte die het decor en het orkest innemen bij een productie. Door alle lampen kan de temperatuur hoog oplopen. Luchtcirculatie onder de stoelen creëert een aangename temperatuur voor het publiek.
Op het toneel staat het imposante decor van Götterdämmerung. Het gehele decor van de Ring-cyclus vult 100 zeecontainers. Het licht wordt voor de laatste keer gecheckt en dan is Nationale Opera & Ballet klaar voor de voorstelling! Tekst: Isabella Zijp, beeld: Marjolijn van Dijk
Achter de schermen regelt de voorstellingsleider dat alles goed verloopt. Hij / zij staat in contact met ongeveer 40 medewerkers die backstage actief zijn tijdens deze voorstelling. In totaal heeft Nationale Opera & Ballet maar liefst 650 medewerkers.
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/operaballet Meer weten over Nationale Opera & Ballet? Ga naar www.operaballet.nl 25
#Marjolein de Wit
Een onderzoeksstage saai bureauwerk? Niet voor Marjolein de Wit. Een vriendin tipte haar over CultuurBewust.nl toen ze op zoek was naar een leuke stage. Een gouden tip, zo bleek. Gedurende haar stage maakte ze kennis met alle aspecten van de cultuurjournalistiek en na afloop van de stageperiode bleef ze gewoon lekker hangen op de redactie: “Het werk achter de schermen heeft mijn enthousiasme voor het redacteurschap versterkt.”
“Redacteuren zouden eerst op stage moeten” “Ik heb tijdens mijn stage onderzocht wat jongeren beweegt om een festival te bezoeken”, legt Marjolein uit. “CultuurBewust.nl had op dat moment plannen om On Tour te gaan, door met een speciale CultuurBewust-camper langs de grote festivals in Nederland te trekken. Om voldoende jongeren naar deze camper te krijgen was het van belang om te weten wat de festivalbezoeker waardeert.” Uit het onderzoek, afgenomen onder bezoekers van CultuurBewust.nl, bleek onder meer dat Lowlands veruit het populairste festival is. Veel jongeren bleken festivals vooral te bezoeken voor de goede sfeer, maar ook om nieuwe acts te ontdekken.”
Meer dan alleen onderzoek “Vooral op organisatorisch gebied heb ik veel geleerd tijdens mijn stage. Voor mijn onderzoek heb ik bijvoorbeeld een enquête opgesteld, dat was wel een uitdaging. Gelukkig had Marjolein [Theunissen, red.] daar handige tips voor. Naast het onderzoek heb ik verschillende praktische werkzaamheden uitgevoerd voor het On Tour26
project en de crowdfundingsactie die daaraan gekoppeld was. Zo heb ik onder meer sponsoren gezocht, bedacht welke BN’ers we konden uitnodigen voor onze benefietevenementen en wie we zouden kunnen interviewen voor de promotie van het project.” Marjolein koestert goede herinneringen aan het cultuurjournalistieke veldwerk dat ze mocht uitvoeren. ”Ik heb een rodeloperverslag gedaan bij de première van Alles is familie. Dat was nieuw voor mij. In het kader van het project On Tour heb ik Pieter Derks gesproken. Dat waren mooie ervaringen.”
Opgegroeid met cultuur De keuze om bij CultuurBewust.nl te solliciteren kwam niet uit de lucht vallen. “Cultuur speelt een belangrijke rol in mijn leven. Ik las als kind al graag en ging regelmatig naar het theater.” Waar nu haar voorkeur naar uitgaat? “Tja, ik vind heel veel dingen leuk, ik kijk graag films maar lees met evenveel plezier een boek. Het scherventapijt van Loes den Hollander vind ik bijvoorbeeld mooi. Ik was op
Andere stagiaires aan het woord
mijn 15e al gefascineerd door de manier waarop de gedachten van drie vrouwen je meesleuren in het verhaal.”
Geen afscheid nemen De stage heeft Marjoleins enthousiasme voor het platform versterkt. Na de stageperiode nam ze geen afscheid. Ze maakt nu deel uit van de muziekredactie en schrijft regelmatig ook voor de theaterrubriek. “Door mijn stage sta ik denk ik anders in het redacteurschap dan de meeste van mijn collega’s. Ik weet hoe het er achter de schermen aan toe gaat. Ik heb gezien dat er hard gewerkt wordt om iets moois van het platform te maken. Dat versterkt mijn betrokkenheid; het geeft me echt het gevoel deel uit te maken van het team. Iedereen die redacteur wil worden voor CultuurBewust.nl zou eigenlijk eerst stage moeten lopen op de redactie.” De ervaringen die ze bij CultuurBewust.nl opdoet, zullen ongetwijfeld van pas komen in de toekomst. Marjolein ziet voor zichzelf wel een leidinggevende functie bij een groot tijdschrift weggelegd. “Vroeger maakte ik al mijn eigen tijdschriften. Daarvoor struinde ik internet af naar mooie foto’s en lettertypes. Als ik een meidentijdschrift las, wilde ik altijd graag voor dát tijdschrift schrijven. Dat is nu nog steeds zo, alleen lees ik nu andere tijdschriften. Nu zou ik dáár graag voor willen schrijven.”
Volg Marjolein de Wit op Twitter via @Marjoleindwit
Biografie Journalistiekstudente Marjolein de Wit (1993) liep van september 2012 tot en met januari 2013 stage op de redactie van CultuurBewust.nl. In het kader van haar minor filosofie, spiritualiteit en levensbeschouwing deed ze onderzoek naar de interesses en drijfveren van jonge festivalbezoekers en verrichtte ze diverse organisatorische werkzaamheden voor CultuurBewust On Tour en het daaraan gekoppelde crowdfundingsproject. Nu is Marjolein redacteur voor de muziekredactie en schrijft ze regelmatig ook voor de theaterrubriek. Ook stage lopen bij CultuurBewust.nl? Check voor actuele vacatures cultuurbewust.nl/vacatures.
Sofie Cornel (1989): “Ik wilde graag stage lopen bij CultuurBewust.nl, omdat het een bloeiend bedrijf is waar ik de kans kreeg om veel verschillende dingen te doen en te leren. Zo heb ik geholpen bij het opzetten van ShopCultuurBewust.nl, maar ook recensies geschreven, videoreportages gemaakt en interviews afgenomen. Ik heb dus veel praktische vaardigheden opgedaan en creatief leren denken.”
Inge Feenstra (1990): “Ik heb gedurende mijn stage diverse organisatorische werkzaamheden gedaan voor de crowdfundingsactie ten bate van CultuurBewust On Tour. Als ik één ding heb geleerd is het wel dat er veel komt kijken bij het organiseren van dergelijke projecten; je moet in je planning rekening houden met aspecten waar je in eerste instantie niet eens aan denkt. Als coördinator van het project mocht ik veel eigen initiatief nemen en had ik een grote verantwoordelijkheid.”
Tekst: Edward Janssens, beeld: Ronald Rijntjes 27
vem 25 no
ber
e s la g Aan d et met h s p la n e nem r onder
rt 27 maa
B e w u s t. C u lt u u r e! is o n li n
2 3 fe b ru ar i Re gi st ra ti e
Cu lt uu rB ew us
2009
t.n l
nl
12 s epte T wi
@Cu
B in n en d ri e m a a n d en ee n ei n d re d a ct eu r v oo r ie d er e ru b ri ek
23 april Minif lyers met eerste logo
28
tter
ltuu
aan
mbe
acco
unt
20 10 r 12 ja n u a r i
rBew ust ge m aak t
ust 16 a u g
F a ce b oo k fa np a ge v oo r C u lt u u rB ew u st .n l a a n ge m a a kt
us
ste De eer wordt s b r ie f n ie u w urd! ve r s t u
21 m aa
rt De F ilmr ubri ek w toeg ordt evoe gd a an d e we b s ite
11 ju li
C u lt u u rB
e w u st .n l p o st z e g e ls op de ma rk t
r 1 oktobe A m e rs fo
g L a n c e ri n .n l u rB e w u st o r t. C u lt u
17 m a a r t
re p ri js New Ven tu ! ge w on n en
K an to or ru im te bi j U tr ec h tI n c!
16 fe br ua ri
Ut re ch tIn c Aw ar d ge wo nn en !
15 sep tem ber
Cult uurB ewu st TV word t toeg evoe gd aan
2 fe b
r uari
tInc U t r e ch s t e np r ij studen nen! ge w o n
Lees meer op: pag.: 42
nd a ls tiek med door ium de R aad van Jour nalis tiek
jour
de webs ite.
11 20
5 ap ril
E r ke
nalis
29
be 1 decem
© Hans Lebbe
2 4 ju n i
2 2 01
Ma rjo lein wo rdt 5 e in de cat ego rie ‘Go ed’ in de Viv a40 0
suc ces vro uw enl ijst
5 ju li
L an ce ri n g l u rB ew u st .n S h op C u lt u
ia Jo ij s E ge r rspr eme n r e n! Ond onne ge w
2 011
30
25 Se pte mb er
Eer ste lan del ijke red act eur end ag
21 f e br u
a
ri ne da s wor dt he symb t ool v an on cultu ze urjou Lees rnali meer sten. op pa g.: 48 en 49 Groe
uni 15 j n ge
epen is u it g e ro M a rj o le in het n nemer va to t O n d e r ts e d e U tr e ch ja a r d o o r d e m ie m e rs A c a Onderne
24 no ve mb er
M a rj o le in is d o o r S p ro u t u it g e ro e p e n to t é é n van de 2 5 m e e st v e e lb e lo v ende ondernem e rs o n d e r d e 2 5 ja a r
r
18 a p r i l
L a n c e r in
g m o b ie le s it e v o o r ta b le t en s m a r tp h one
16 s e p t em L a n d e li
r e d a c te
ber
jk e urendag
2 3 a p r il
2 012
18 febr uari
20 13
1 e Cultu urBe wust .nl Maga zine word t
Fe b r u
rnemer met onde G a st a ls L e o n ti n e G ir ls n h e t O ld c o a ch v a v is ie w o rd t d e Ne tw o rk st .n l u u rB e w u v a n C u lt t e rp a a n g e sc h
Crowd
Cultu
fundi
urBew
15 se pte mb er
Lan del ijke eur end ag 2013 act red
4 2 01
ari
n ga c t
ie ust On To u r
19 d ec em b er
e Ee rs te in te rn ef ri sb w ni eu ur d w or dt ve rs tu
gelan ceerd en versp reid
27 maar t
u st .n l C u lt u u rB ew ne is 5 ja ar on li
15 o k t ober
Lancer in g C u lt u u rBewus t Ac a d e m y
31
Advertorial
ICKamsterdam …geeft meer dan intrigerende dansvoorstellingen ICKamsterdam (spreek uit: ikamsterdam) is een platform voor hedendaagse dans en unieke speler binnen het Nederlandse dansveld. Als Amsterdams stadsgezelschap heeft ICKamsterdam heel wat te bieden aan zowel jong dans- en choreografietalent als de dansliefhebber. Met de drie pijlers Producties, Gastkunstenaars en Academie is ICKamsterdam een broedplaats waar eigentijdse voorstellingen ontstaan, ruimte is voor onderzoek en workshops, en opkomend talent de kans krijgt een vliegende start te maken.
Addio alla Fine Greco en Scholten creëren een reeks van vijf voorstellingen rond het thema ‘Het lichaam in Opstand’. Addio alla Fine (Italiaans voor: afscheid van het einde) is de eerste in deze reeks en is tot en met half maart 2014 in verschillende theaters te zien.
Producties
Gastkunstenaars
Academie
Oprichters en directeuren, Emio Greco en Pieter C. Scholten, hebben sinds 1996 binnen het dansveld naam gemaakt met intrigerende voorstellingen rondom het pure lichaam. ‘Het is noodzakelijk u te vertellen dat mijn lichaam nieuwsgierig is en ik volg mijn lichaam én ik ben mijn lichaam’, zo luidde het credo uit de beginjaren. Vandaag presenteren zij dansproducties die (inter)nationaal gelauwerd worden. Daarnaast is er plek voor choreografen als Jan Fabre en Nicole Beutler om als associated artists in samenwerking eigen producties te maken.
Onder de noemer Gastkunstenaars steunt ICKamsterdam een aantal jonge dansmakers in een langdurig ontwikkelingstraject. De inzet is een artistieke dialoog op te bouwen en hen artistiek en zakelijk bij te staan. Zo wil ICKamsterdam een substantiële bijdrage leveren aan de ontwikkeling van duurzame danspraktijken. Sinds 2013 heeft ICKamsterdam twee artists in residence, de choreografen Jan Martens en Mor Shani.
Binnen de pijler Academie biedt ICKamsterdam ruimte voor educatie en onderzoek. Jonge dansers krijgen de kans kennis te maken met de werkwijze van een hedendaags dansgezelschap. Startpunt van de projecten zijn artistieke vragen uit de directe praktijk van de makers. Zo gaat het onderzoek naar de prechoreographic elements over het documenteren van de bewegingstaal van Emio Greco en Pieter C. Scholten. Hun dansstijl kan vervolgens als referentiekader worden gebruikt voor een dans-improvisatiesysteem. Bovendien organiseert de Academie workshops, inleidingen en nagesprekken die worden afgestemd op de dansproducties. De Academie stimuleert zodoende op diverse manieren de creativiteit van velen die zich tot dans en beweging aangetrokken voelen.
In thuishaven Amsterdam geeft ICKamsterdam voorstellingen op locatie, zoals onder de luifel van het Stedelijk Museum en in het Vondelpark. Ook vindt elke twee maanden Club ICK plaats: een get together and dance, toegankelijk voor iedereen en op verschillende locaties in Amsterdam gehost door de ICK-dansers.
Daarnaast is er binnen de Gastkunstenaarspijler plek voor visiting artists die op projectbasis terugkeren. Zij kunnen een deel van hun creatie-proces of een specifiek onderzoeksproject uitwerken en aansluiting zoeken bij de activiteiten binnen ICKamsterdam.
Kijk voor meer info op www.ickamsterdam.nl
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /ickamsterdam 32
Tekst: Claire Philips
ROCCO (foto: Laurent Ziegler)
BIS (foto: Anna van Kooij)
DSDM workshop
kilroyworld.nl
33
Advertorial
Van Abbemuseum In de vijf verdiepingen tellende nieuwbouw van het Van Abbemuseum is iets bijzonders aan de hand. Hier wordt de collectie van het museum op geheel nieuwe en unieke wijze gepresenteerd. CultuurBewust.nl dook in de collectie en vroeg medewerkers van het Van Abbemuseum naar hun favorieten.
2
Toos Nijssen, medewerker behoud & beheer, kiest voor een installatie van Hüseyin Bahri Alptekin. Self-Heterotopia, Catching Up with Self (1991-2007) vertelt het verhaal over de globalisering die op de tweede verdieping centraal staat. “Het werk verlegt grenzen, letterlijk en figuurlijk. Elk object heeft een eigen afkomst, als je goed kijkt kun je je verbonden gaan voelen met die afkomst waardoor je als kijker ook in jezelf grenzen verlegt. Je hoeft dus niet letterlijk te reizen, dit werk neemt je mee op reis in je hoofd, in je fantasie.”
1
Er was eens...
De collectie nu
Waar:
Van Abbemuseum,
Eerste verdieping: Herman van Rooijen over Chess Piece van Barry Flanagan Op de eerste verdieping hangen de werken niet gewoon aan de muur, maar is een depot nagebouwd om bezoekers te laten zien wat zich normaal achter de schermen van het museum afspeelt. Hier springt het werk Chess Piece (1973) van Barry Flanagan er volgens gastheer Herman van Rooijen uit. “Het meest intrigerende is dat de stukken van textiel niet wit en zwart, maar allemaal groen zijn. Ik denk dat Flanagan hiermee een statement wilde maken tegen de enorme competitiedrang die er in die tijd was. Zoals hij het gemaakt heeft, zijn er geen winaars of verliezers. Dit is karakteristiek voor zijn werk: lichtvoetig, maar ook serieus.”
0
Begane grond: Christiane Berndes over Wall Drawing no. 256 van Sol LeWitt De kunst op de begane grond neemt je mee naar de moderne tijd in West-Europa en de Verenigde Staten. Het conceptuele werk Wall Drawing no. 256 (1975) van Sol LeWitt, de keuze van conservator en hoofd collectie Christiane Berndes, sluit hier naadloos op aan. “Het werk bestaat uit een tekening van witte krijtlijnen op een zwarte wand. Het museum bezit een certificaat en aanwijzingen voor de uitvoering. Elke keer als het werk wordt opgesteld is het dus weer anders. Die heruitvoering maakt dat het werk telkens opnieuw geladen wordt met energie.”
Tekst: Esther Blanken, beeld: Peter Cox Wat:
Tweede verdieping: Toos Nijssen over Self-Heterotopia, Catching Up with Self van Hüseyin Bahri Alptekin
Eindhoven Wanneer: Doorlopend Meer info:
www.abbemuseum.nl
-1
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /vanabbe 34
Kelderverdieping: Diana Franssen over Liggend Naakt van Jan Sluijters De kelder is gewijd aan de begintijd van het Van Abbemuseum dat in 1936 werd opgericht. De favoriet van conservator Diana Franssen Liggend Naakt (1931) van Jan Sluijters is door de oprichter van het museum, de industrieel Henri van Abbe zelf aangekocht. “Jan Sluijters is nu een bekend kunstenaar. Ik vind het opvallend dat Van Abbe die er toen al uit wist te pikken. Hij had er een goede neus voor.”
Zonder Marjolein Theunissen had CultuurBewust.nl simpelweg niet bestaan. Ze heeft vele redacteuren weten te inspireren, maar wat vinden anderen eigenlijk van haar?
“Met Marjolein samenwerken geeft een enorme boost” Astrid Willems, Flexdenken
“Marjolein weet altijd de juiste snaar te raken bij mensen” Rob van Nuenen, Site2Mobile BV
“Een inspirerende jonge vrouw met een groot hart voor projecten die ze oppakt” Leontine Gast, The Terrace BV
“Een voorbeeld voor anderen en een aanwinst voor de culturele sector”
“Een echte selfmade woman”
Annelie Bulsing, Het Koninklijk Concertgebouw
Marijke de Vries, Trouw
“Een energieke en moedige ondernemer” Johanneke Minnema, Faem
“Marjoleins enthousiasme werkt aanstekelijk: een voorbeeld voor veel startups”
“Marjolein rust niet voordat er een kwalitatief sterk product staat” Elske van der Velden, VROUW.nl, De Telegraaf
Gert van Veldhuisen, alsKOOL
“Bewonderingswaardig hoe zij mensen enthousiast kan krijgen” Roel Raatgever, UtrechtInc
“Pittige chick met culturele ballen” Rob Mommer en Dennis Knetemann, marketingbureau EPIC
“Marjolein weet door haar open houding te verbinden” Rinke Zonneveld, Ministerie van Economische Zaken
Fotografie: Robert van Sluis | eyefordetail.nl
35
Advertorial
Introdans RUSSISCH RUMOER Choreograaf Stijn Celis
Na een glansrijke danscarrière net zo succesvol worden als vormgever en choreograaf. Het is maar weinigen gegeven, maar de Vlaamse Stijn Celis is een van hen. CultuurBewust.nl sprak hem vlak voor een repetitie bij Introdans, waar hij net de laatste hand heeft gelegd aan Firebird Suite die binnen het programma Russisch Rumoer haar wereldpremière beleeft. “Aan het einde van mijn danscarrière voelde ik een soort gemis. Ik had dans tot het uiterste gedreven als performer maar nooit de gelegenheid gehad om als buitenstaander naar mezelf te kijken. Vormgeving leek me hiervoor een goede manier. Vervolgens was het evident mijn choreografische 36
“Ik houd van Stravinsky, er zit een enorme kracht en sensualiteit in zijn muziek” interesse te combineren met het vormgeven. Het beeld vormt een verlenging van de choreografische idee.”
een grote variatie aan dans tonen. Niet alleen met mijn eigen choreografieën, maar ook met de mensen die ik ga uitnodigen. Samenwerken met een vaste groep gaat zeker leiden tot verdere ontwikkeling van mijn werk.” Tekst: Pauline Weijs, Beeld: Cats&Withoos
Voor Introdans heb je een nieuwe choreografie op muziek van Stravinsky gemaakt. Dit is niet de eerste keer dat je met zijn muziek werkt, wat trekt je zo in hem aan? “Dat klopt. De eerste keer was Les Noces en daarna nog Le Sacre du Printemps. Nu heb ik de choreografie Firebird Suite gemaakt op een suite uit L’Oiseau de Feu. Die drie werken zijn zo verschillend, elk met andere expressieve vormen. Ik houd van Stravinsky, er zit een enorme kracht en sensualiteit in zijn muziek. Als ik ernaar luister heb ik meteen zin om te gaan dansen.” Hoe vertaal je die kracht en sensualiteit naar beweging? “Ik ga heel analytisch te werk. Het is bijna een soort scan: ieder detail wordt geanalyseerd, geassimileerd en omgezet in beweging. Ik gebruik ook veel improvisatie in het creatieproces, zodat ik ruimte kan creëren om in dialoog te treden met mezelf.” Vanaf deze zomer ben je Ballettdirektor van het Saarlandisches Staatstheater. Wat hoop je daar te bereiken? “Ik wil het publiek en de dansgemeenschap daar
Wat:
RUSSISCH RUMOER met
L’Après-midi d’un faune – Thierry Malandain
Firebird Suite – Stijn Celis
Le Sacre du Printemps – Nils Christe
Waar:
door heel Nederland
Wanneer:
t/m 17 juni 2014
Meer info:
www.introdans.nl
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/introdans
Advertorial
Theater Artemis Artistiek leider Jetse Batelaan Bij zijn voorstellingen droom je niet zomaar weg. Hij is altijd op zoek naar een nieuwe vorm en naar een uitdaging voor de toeschouwer. Jetse Batelaan is artistiek leider bij Theater Artemis. Hij maakte veel theater voor volwassenen maar heeft een voorkeur voor theater voor een jong publiek. “Wat ik zo fijn vind is dat bij die leeftijdsgroep het theater zich nog helemaal moet bewijzen. Bij volwassenentheater maak je een stuk voor een specifieke groep mensen: theaterliefhebbers. Bij hen leeft de aanname dat theater wat te bieden heeft. Ik vind het mooi om bij een opener uitgangspunt te beginnen. Wat is theater? Wat heeft theater te bieden?”
“We zijn geen vieze mannen, maar verhalenvertellers en indewarmakers” Wat ik ook belangrijk vind zijn showelementen. Hiermee legitimeren de acteurs waarom zij op het toneel staan en de aandacht krijgen. Je geeft aandacht aan die rare hiërarchie tussen publiek en performer. Ik heb het idee dat ik daarmee juist bij de leeftijdsgroep 15+ een gevoelige snaar raak. Jongeren kijken niet uit beleefdheid, maar laten die absurditeit ook toe. Het wordt nooit heilig. Dat vind ik een leuke energie. Dan is het mooi om ze stiekem toch te pakken.
Dialoog Het publiek heeft bij Batelaan altijd een rol. “Misschien niet door het zwaaien met vlaggetjes,
maar publiek en spelers zijn eigenlijk twee personages die samen het stuk gaan maken. Theater Artemis maakt voorstellingen die voor jongeren spannend zijn en in vorm zo radicaal dat ze ook volwassenenpubliek raken. Het gezelschap is nooit voor de gelikte weg gegaan, nooit heeft ze precies gedaan wat jongeren wilden. Dat vind ik bijzonder.”
Vieze man Batelaan vindt de wereld voor kinderen tuttiger geworden. “Onthutsende gebeurtenissen zijn ze minder gewend door media-uitingen als Kabouter Plop. Ik denk dat het belangrijk is om te weten dat de wereld niet allemaal pais en vree is. Ik heb gezegd: ‘Pas op, het theater zou weleens een vieze man kunnen zijn.’ Ik voel me weleens de vieze man omdat ik zo beschouwd word. Ik laat dingen zien die anderen onder het tapijt willen schuiven. Zelfs het woord ‘dood’ is haast een potloodventer. Ik denk dat we moeten blijven uitleggen waarom we dingen maken. We zijn geen vieze mannen, maar kunstenaars en verhalenvertellers en indewarmakers.” Tekst: Roos Lambooy, beeld: Hans van der Meer
In de maling De kern van Batelaans voorstellingen is ontstaan doordat hij niet begreep waarom ander theaterpubliek niet worstelde met de lengte van sommige stukken. Hij geloofde hen niet. Het leek alsof die worsteling er niet mocht zijn. “Als toeschouwer moet je werken, net als bij het lezen van een dik boek, maar dat is ook een deel van het genoegen. Ik vind het noodzakelijk dat die moeite benoemd wordt en je je afvraagt: ‘ga ik hier in mee?’.
Wat:
Bekdichtzitstil 12 februari t/m 16 mei 2014
De dag dat de papegaai zelf iets wilde
zeggen 2 april t/m 3 mei 2014
Waar:
Door heel Nederland
Meer info:
www.artemis.nl
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/artemis
37
Artikelen
Woorden
Letters
Fotos
Zo’n 4500 artikelen werden er de afgelopen 5 jaar gepubliceerd, dat zijn er gemiddeld 2,5 per dag
Tot nu toe zijn een slordige 2,2 miljoen woorden geschreven. Als we dat in boeken zouden drukken, is dat dikker dan 2x de gehele Harry Potter-reeks.
Alle artikelen op CultuurBewust.nl bevatten samen meer dan 14,5 miljoen letters. Daar kun je bijna 65.000 scrabbleborden mee vol leggen.
In totaal staan er meer dan 8300 foto’s op CultuurBewust.nl. Daar zou je vroeger een paar honderd fotorolletjes voor nodig hebben gehad.
Maandag
Harry r Potte
x2
Top-3 Populairste CultuurBewust TV-items
1 2
3
38
Hoge verwachtingen op de rode loper van Alles is Familie – Door Jildau Hartzema en Marjolein de Wit Maartje en Kine: “We bespelen veel instrumenten, dat kan niet iedere cabaretier” – Door Steffie van Rhee en Marjolein Theunissen
2
Geheimen delen op het Solar Weekend Festival 2011 Door Sofie Cornel
3
CultuurBewust TV heeft al meer dan 7 uur aan filmpjes geproduceerd.
7 uur film
14,5 m3 i 1 l 1 e1
l1
t1 t
j 8 o 1 e 1 n1 1
Social Media
e1 r 1 s 1
Top-3 populairste artikelen ooit
1
TV
Stoner is een krachtige roman over eenzaamheid en literatuur Door Iris Dekker
2200
volgers
8300
4750 likes
Fotos
Redacteuren
Kaas Willem Elsschot Door Dennis Smits
Momenteel werken er zo’n 100 redacteuren bij CultuurBewust.nl.
Academicus Vampyrus van Richelle Mead is bloedspannend en zeer verslavend – Door Rozemarijn Strubbe
In totaal zijn er meer dan 350 redacteuren aangenomen, waarvan:
75% 25%
Advertorial
Advertorial
Internationaal Danstheater
Nederlands Kamerkoor
Het Internationaal Danstheater (ID) bundelt haar krachten met de Portugese choreograaf Vasco Wellenkamp. Artistiek intendant Jan Linkens en dansers Soetkin Jacobs, Jeroen van Acker en Francesca Peniguel over het maakproces van een voorstelling en de verrijking van samenwerken. Jeroen: “Voor mij is het begin van de creatie het meest interessante onderdeel van het maakproces, als we net het concept hebben. Dan moet je meedenken over de mogelijkheden en niet alleen maar pasjes uitvoeren.” Soetkin: “Hoe kom ik van A naar B in het stuk? Wat doet dat emotioneel met mij? Als je dát begint te voelen, dan kom je los van het dansmateriaal en kun je beginnen met vertellen. Dat is het ontastbare magic moment.” Soetkin: “Het wordt interessanter als de Portugese dansers naar Nederland komen om delen van de choreografie aan te leren.” Jan: “Hoe meer je in aanraking komt met andere culturen, hoe rijker je als danser wordt. En hoe eerder, hoe beter, want een danscarrière is kort. Hoe meer je in aanraking bent gekomen met verschillend repertoire, des te duidelijker kun je zelf een keuze maken in wat je wilt.”
Basklarinettist en initiatiefnemer Jelte Althuis Het Nederlands Kamerkoor (NKK) en het Calefax Rietkwintet spelen dit voorjaar samen in Far from home. Een energiek programma over afzondering en eenzaamheid. “Het NKK en het Calefax Rietkwintet hebben grote waardering voor elkaar. We koesteren al lang de wens om samen iets te doen. We hebben nu een programma opgesteld waarin de veelzijdigheid van beide ensembles goed tot zijn recht komt. Hoewel de avond draait om thema’s als afzondering, zijn het levendige stukken. Het totaalplaatje is een bonte symfonie van negen delen, van Claudio Monteverdi’s renaissancemuziek tot de hedendaagse, ritmische klanken van Steve Martland. We willen toegankelijke muziek maken. Daarom kiezen we voor een vernieuwende, dramaturgische concertvorm: een kijk- en luisterspel waarbij we bijvoorbeeld langs het publiek lopen. We zien elkaar soms niet, we moeten alles op het oor doen en rekening houden met de afstand tussen de ensembles, maar het NKK is daartoe in staat.”
Tekst: Jimat Pelupessy, beeld: Carin Verbruggen
Wat:
Fado
Wanneer:
t/m 27 april
Waar:
Door heel Nederland.
Meer info:
www.intdanstheater.net/fado
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /fado
Tekst: Edward Janssens Beeld: Pony Design Club Wat:
Far from Home
Wanneer:
14 maart t/m 3 april door
Waar:
Door heel Nederland
Meer info:
www.nederlandskamerkoor.nl
en www.calefax.nl
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust. nl/nkk
39
Artistieke ambities kennen geen grenzen. Dat laten Pauline Weijs en Maarten Buser wel zien. Zij schrijven artikelen voor CultuurBewust.nl, maar ontplooien ook hun artistieke talent. En met succes. Pauline schopt het met haar dansgroep W2 & Dancers tot het buitenland en Maarten heeft als dichter al diverse prijzen gewonnen. Wat is voor hen de balans tussen journalistiek en artistiek werk?
Pauline Weijs
Maarten Buser
“Samen met mijn goede vriend William Lü heb ik W2 & Dancers opgericht, met als doel om dans voor een breed publiek toegankelijk te maken. Onze stijl kenmerkt zich door een combinatie van moderne dans, film en theater. Door onze projecten een luchtige en humoristische draai te geven, hopen we het publiek aan te spreken dat niet vaak naar het theater gaat. Een goed voorbeeld is ons huidige project Olanzapine, een serie dansfilms over de science fiction superheldin OlanzaPine. In de danswereld worden dergelijke thema’s niet veel gebruikt en dansseries worden niet vaak gemaakt, dus hierin zijn wij vrij uniek. Met een aantal projecten staan we ook in buitenlandse theaters. Mijn grootste droom is dat W2 een internationaal reisgezelschap wordt. Ik kwam bij CultuurBewust.nl terecht omdat ik mij op journalistiek vlak ook wilde ontwikkelen. Als ik interviews afneem met makers of een voorstelling recenseer, treed ik in een andere rol. Het is een manier om mijzelf te ‘voeden’ en op nieuwe ideeën te komen. Ik heb bij CultuurBewust.nl geleerd om het jargon uit de danswereld achter me te laten. Ik weet nu hoe ik zelfs op een leek mijn enthousiasme en mening kan overbrengen.”
“Toen ik de eerste prijs voor de vijfde editie van Aan Het Woord! in de regio Achterhoek won, kreeg ik het gevoel dat ik met mijn gedichten eindelijk op een niveau zat waarmee ik naar buiten kon treden. Het is een mooie aanmoediging om door te gaan met waar ik mee bezig ben. Laatst was ik in de bibliotheek en daar lag een tijdschrift waar een gedicht van mij in stond. Natuurlijk heb ik stiekem snel naar die pagina gebladerd. Mijn gedichten zijn beïnvloed door het werk van Martinus Nijhoff en Charles Bukowski. Van hen heb ik geleerd hoe een gedicht beknopt kan worden door nadruk te leggen op regels en woorden. Het schrijven van poëzierecensies voor CultuurBewust.nl helpt mij om bewuster te worden van wat ikzelf opschrijf in mijn gedichten. Datgene waar ik kritiek op geef, kan ik niet zelf doen in mijn gedichten. In de toekomst hoop ik een gedichtenbundel uit te brengen. Misschien heb ik geluk en komt een uitgeverij zelf naar mij toe, of ik stuur alles op naar zoveel mogelijk uitgevers. Maar eerst wil ik zorgen voor meer naamsbekendheid.” Tekst: Marjolein de Wit Fotografie van links naar rechts: Gerda Lelieveld, William Lü, Jan Duitshof en Jeanine Grasmeijer
40
Advertorial
Movies that Matter Bestuurslid Patrick Lodiers Patrick Lodiers is vooral bekend van televisiezender BNN, maar wist je dat deze presentator ook in het bestuur zit van Movies that Matter? Speciaal voor de jubileumuitgave van CultuurBewust. nl gaf hij een interview over zijn werkzaamheden bij Movies that Matter en het belang van het mensenrechten filmfestival.
Wat doe je precies als bestuurslid? “Als bestuurslid kom je vier keer per jaar bij elkaar en voor de rest volg je wat Movies that Matter doet. Je bent een beetje op afstand; je controleert wat de directie aan het doen is. Je kijkt of Movies that Matter nog overeenstemt met de filosofie van
“Wees nieuwsgierig en verleg je grenzen”
moviesthatmatter 22 - 28 MAART 2012 DEN HAAG festival 20-26 maart 2014 den haag
Waarom is een festival als Movies that Matter belangrijk? “Veel mensen vinden films heel mooi en gaan graag naar de film, praten graag over films. Het mooie bij Movies that Matter is dat dat films zijn met een boodschap. Dat kunnen alle genres zijn, zoals documentaires, dramafilms en inspirerende films over bijvoorbeeld een voetbalteam in Afrika. De films van het festival vertellen een verhaal dat je mee naar huis neemt en waaraan je terugdenkt met de gedachte: ja, er valt nog veel te winnen in de wereld. Dat is fantastisch.” Waarom moeten jongeren het festival bezoeken? “Uiteindelijk moeten de films zelf het werk doen. Het is erg makkelijk om naar een Pathé-bioscoop te gaan en daar in de popcornlucht te kijken naar een nieuwe blockbuster uit Amerika. Toch vind ik dat jongeren ook nieuwsgierig zijn, ze willen altijd grenzen verleggen en ik vind dat ze dat ook qua filmkeuzes moeten doen. Dus ik zou zeggen: wees nieuwsgierig, ga naar het festival, kijk wat er speelt en verleg je grenzen. Ga eens naar een film waarvan je nooit had gedacht dat je er ooit naartoe zou gaan en laat je verrassen en inspireren.”
©Aatjan Renders
Waarom zit je in het bestuur van Movies that Matter? “In Brussel heb ik de filmacademie gedaan, daar ben ik begonnen als regisseur. Na de filmacademie ben ik televisie gaan maken. Eerst heb ik geregisseerd en daarna ben ik tv-presentator geworden. Ik heb op televisie veel gemaakt en veel landen bezocht, veel gezien. Vanwege mijn engagement en filmachtergrond hebben ze mij gevraagd voor deze functie.”
de directie, je let op de financiën en je bent een klankbord als de directie vragen heeft zoals: goh, wat vinden jullie van deze koers? Dan probeer je mee te denken hoe Movies that Matter nog groter, beter en impactvoller kan worden.”
Wat:
Movies that Matter Festival.
20 t/m 26 maart.
Waar:
Den Haag
Meer info:
www.moviesthatmatter.nl/festival
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/movies
Tekst: Tessa Stevens, beeld: Anneke van der Togt
41
Bedenken van een concept voor een rodeloperverslag
Verrassende vragen bedenken. Wij streven naar originaliteit
Welke bekende Nederlanders zijn aanwezig?
Camera instellen en de show kan beginnen!
Nieuwsgierig? Bekijk hier het eindresultaat:
Zoeken van een standplaats, het is altijd dringen bij de rode loper
42
Hoofdrolspelers Hoe duur was de suiker? zijn oogverblindend mooi
Praatje maken met BN’ers als Nasrdin Dchar
Op de redactie alle beelden bekijken en monteren!
Advertorial
Kunsthal Gastcurator Kenneth Ramaekers Kunsthal Rotterdam presenteert nu de interactieve MaakMee-tentoonstelling S.H.O.E.S. Over hoge hakken en echte liefde. De Kunsthal heeft het MaakMeeconcept geïnitieerd om haar publiek te betrekken in het maakproces van een tentoonstelling. Kenneth Ramaekers (1975), curator van de tentoonstelling In her Shoes (2009), werd gevraagd als gastcurator toen bekend werd dat het publiek een schoenententoonstelling wilde zien.
Beeld: Vivienne Westwood, Court shoes, 1993, Collectie Bata Shoe Museum Toronto, Canada
“Het idee om het publiek interactief te betrekken bij de tentoonstelling vind ik fantastisch” Wat heb je met schoenen? “Het mooie aan schoenen is dat we ze allemaal dragen. Daarnaast werd ik verrast door een onderzoek dat ik las. Er werd aan honderd vrouwen de keus voorgelegd, seks met een zeer aantrekkelijke man of schoenen shoppen. Fascinerend vond ik het dat 81% van de vrouwen koos voor schoenen shoppen! Ik houd zelf ook van mooie schoenen en vind het soms echte kunstwerken dus ik kan me wel iets voorstellen bij deze liefde maar wat vrouwen ermee hebben is ongelofelijk.” Door het MaakMee-concept heeft het publiek veel te zeggen over hoe de tentoonstelling vorm moet krijgen. Hoe is het dan om curator te zijn? “Ik ben oorspronkelijk curator maar ik zie mezelf liever als co-curator. Het publiek heeft veel te zeggen over de tentoonstelling maar de grote lijnen kunnen niet anders. Zo kun je geschiedkundig bijvoorbeeld niet afwijken. Ik vind het zeer boeiend waar het publiek voor kiest. Gelukkig zijn er geen schoenen afgevallen die heel belangrijk zijn. Zo zijn er ontwerpen te zien van grote namen als André Perugia, Salvatore Ferragamo en Manolo Blahnik. Sommige keuzes van het publiek zijn voorspelbaar, maar het publiek kwam ook met verrassingen. Nieuwe designers zijn naar voren geschoven die hierdoor een plaats krijgen in de tentoonstelling. Persoonlijk had ik wel meer aandacht willen
schenken aan Tokio Kumagai, maar ik ben allang blij dat deze aandacht krijgt. Het publiek maakt zo toch kennis met deze designer en dat vind ik goed genoeg. Op een gegeven moment wordt het ook Kill your darlings. Ik heb rekening gehouden met mijn co-curatorschap en ik kan hier perfect mee leven.” Hoe onderscheidt de tentoonstelling S.H.O.E.S. zich van In her Shoes? “In her Shoes moet je zien als de blauwdruk van dit MaakMee-project. S.H.O.E.S. laat ook het design van de damesschoen van 1900 tot nu zien maar is veel vernieuwender. Er worden fantastische nieuwe bruiklenen getoond en er is veel meer aandacht voor nieuwe designers. De tentoonstelling besteedt meer aandacht aan evoluties van nieuwe designers in de schoenenwereld. Daarnaast geeft S.H.O.E.S. prachtig weer hoe de schoen zich van een praktisch voorwerp heeft ontwikkeld tot statussymbool.”
Tekst: Caroline Daams Wat:
S.H.O.E.S. - Over hoge
hakken en echte liefde
Wanneer:
t/m 11 mei 2014
Waar:
Kunsthal, Rotterdam
Meer info:
www.kunsthal.nl
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/shoes
43
Advertorial
Advertorial
ISH
“De enige manier om vette shit te maken is door je eigen weg te volgen”
Artistiek leider Marco Gerris
Een ballerina, cellist, DJ, popper, toetsenist, twee sopranen en een beatboxer ontmoeten elkaar in een bar. Één van hen vindt een partituur van Wolfgang Amadeus Mozart. Daar gaan ze mee aan de slag en zo ontstaat een muzikaal feestje: DJ Moz’ART. De acht artiesten stellen ieder een hersenspinsel van Mozart voor. “We proberen op het podium te vertalen hoe hij zijn muziek heeft gecomponeerd vanuit zijn gekheid, zijn leven, zijn emotie. We geven onze eigen draai aan de sublieme vondsten die hij soms had. Hij maakt deze productie samen met de oprichter van VocaalLAB, Romain Bischoff. Één van de uitgangspunten voor DJ Moz’ART is een uitspraak van de componist: ‘Ik trek me niets aan van iemands lofzang of kritiek. Ik volg gewoon mijn eigen gevoel’. Gerris: “Ik werk ook op die manier. Ik ben altijd een beetje rebels geweest. De enige manier om vette shit te maken is door je eigen weg te volgen.”
Klaar met het eeuwige bankhangen en Facebooken? Check bij de PIT wat jou kan inspireren! De PIT is een nieuw cultureel platform waar een groep leeftijdsgenoten alles voor je in de gaten houdt op het gebied van cultuur. Op dit moment zijn er ruim 50 jongeren tussen de 15 en 21 jaar actief in de PIT Crew, verdeeld over 3 redacties.
rePorTs
waT Doe jIj vanavonD?
revIews
BlInD DaTes
De videocrew filmt vooral bij festivals, musea en bijzondere feestjes, ondervraagt de bezoekers en beslist uiteindelijk of het evenement PIT approved Blogs is of niet. Het bloggersteam is een groep schrijvende evenTs feesTjes jongeren met elk hun eigen specialiteit op cultureel TIPs gebied. Via www.depit.nl (en de gebruikelijke De Pit is een nieuw cultureel platform voor en door jongeren. dePIT.nl social media) tippen, delen en beschrijven zij nieuwe voorstellingen, festivals, boeken, expo’s en films. Als blogger kun je cultuur opsnuiven zonder ervoor te betalen, leren op papier je mening te vormen en ontdekken of schrijven echt bij je past.
Tekst: Flore van Eerde, beeld: Donald Beekman – DBXL Wat:
DJ Moz’ART
Wanneer:
Tour t/m maart 2014
Waar:
in Nederland en België
Meer info:
www.thisisish.com en
http://www.vocaallab.com
In de eventcrew zijn jongeren actief die goed zijn in talent spotten en het leuk vinden om zelf te organiseren. Zo organiseert de eventcrew het rondreizende mini-festival MIAUW!, waar de crew helemaal zelf bepaalt welke bands, dichters, dansers en DJ’s op het podium staan. Verder verzint de Crew nieuwe events die ze zelf zouden willen bezoeken maar die nog niet bestaan, zoals bijvoorbeeld guerilla-exposities op rauwe plekken in de stad.
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl/djmozart
44
Als je bij de Crew wilt, meld je dan aan via crew@depit.nl. Want jij weet zelf het beste wat je leuk vindt, toch?
Advertorial
Advertorial
Go Short International Short Film Festival Nijmegen Short Films, Great Ideas.
Van 9 tot en met 13 april is het tijd voor de zesde editie van Go Short – International Short Film Festival Nijmegen: hét kortefilmfestival van Nederland. Korte films kunnen op basis van stijl, techniek en verhaal erg veel verschillen. Met meer dan 300 korte films brengt Go Short deze grote variëteit bij elkaar in Nijmegen. Maak kennis met spannende animatiefilms, met aangrijpende korte speelfilms, met verrassende documentaires en met oogverblindende kunstfilms. Al die korte films presenteert het festival in verschillende filmblokken. Behalve dat je in vijf festivaldagen de nieuwste en beste korte films van Europa kunt zien, zoomt Go Short dit jaar in op buurland België, dat vorig jaar de OSCAR genomineerde en European Film Award winnaar Death Of A Shadow voortbracht. Ook laat het festival je komende editie foodfilms zien. Van klassieke foodfights tot films over nieuwe voedselproductiemethoden, alles komt aan bod. Naast films kijken valt er nog veel meer te beleven. Bezoek discussieprogramma’s en filmconcerten, ga in gesprek met filmmakers, neem deel aan een van de vele workshops en feest mee tot in de late uurtjes.
Theatermaker Jakop Ahlbom Beeldende verhalen vertellen over mensen die worstelen met zichzelf, met hun naasten en met de wereld. Dat is wat theatermaker Jakop Ahlbom het allerliefste doet. Met elementen als illusionisme, muziek, slapstick en acrobatiek creëert hij een absurdistische en verontrustende fantasiewereld. “Ik heb er dit keer voor gekozen om een bestaand toneelstuk te ensceneren. BUG is geschreven door Tracy Letts, en gaat over een vrouw die zich in een motelkamer verstopt voor haar gewelddadige ex-echtgenoot. Ze ontmoet een nieuwe man die bij haar intrekt, maar dan ontdekt hij dat er overal ongedierte zit. Voor mij als theatermaker is het interessant dat deze twee kwetsbare mensen houvast bij elkaar zoeken, maar elkaar toch niet kunnen geven wat ze nodig hebben. Ik houd me graag bezig met de destructiviteit die in liefde en goedheid schuilt, die dunne grens tussen goed en kwaad. Hoewel het stuk veel tekst heeft, kijk ik vooral ook naar wat daarachter zit om dit thema vorm te geven. Ik lees tussen de regels door en verbeeld zo de ware zielen van de personages. Met beeldende elementen maak ik de scènes nog aangrijpender. Want het is een behoorlijk heftig verhaal, dat echt onder je huid kruipt.” Tekst: Marlinde Oppers beeld: Eddy Wenting/ Paulina Matusiak Wat:
BUG
Wat:
Go Short: International Short Film Festival Nijmegen
Wanneer:
februari t/m mei in de
Wanneer:
9 t/m 13 april
Nederlandse theaters
Meer info:
www.goshort.nl
Meer info:
www.jakopahlbom.nl
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /bug 45
De afgelopen jaren verscheen CultuurBewust.nl diverse malen in de media. Van het Financieele Dagblad tot Kink FM, van BNR tot NRC Next: de media omarmen het jonge culturele ondernemerschap en de oplossingen die CultuurBewust.nl bood aan andere creatieve ondernemers.
46
Framing Sculpture
8 feb - 11 mei in Rotterdam
museum boijmans
van beuningen
Vanuit onder meer New York, Chicago, Londen en Parijs brengt Museum Boijmans Van Beuningen kunstwerken samen van drie pioniers van de moderne kunst. Constantin Brancusi, Medardo Rosso en Man Ray waren alle drie werkzaam in het Parijs van begin 20ste eeuw. Naast ruim veertig sculpturen waarvan vele nooit in Nederland te zien waren, toont het museum honderd vintage foto’s die de drie wereldberoemde kunstenaars maakten van hun eigen beeldhouwwerk.
Voor meer info en e-tickets:
www.boijmans.nl
Constantin Brancusi, La Muse endormie, 1910. Arthur Jerome Eddy Memorial Collection. The Art Institute of Chicago. © 2013 c/o Pictoright Amsterdam / Medardo Rosso, Enfant malade, c. 1909. Particuliere collectie / Man Ray, Noire et blanche, 1926. © Man Ray Trust / ADAGP - PICTORIGHT / Telimage - 2013 / Ontwerp: Thonik.
Winnaar Turing Toekenning 2013
47
Over de drijfveren van onze eindredactie Bij CultuurBewust.nl heeft elke rubriek een aparte eindredactie, die nauwkeurig artikelen van redacteuren nakijkt om het beste uit het stuk en uit de redacteuren te halen. Wat beweegt deze eindredacteuren en op welke teksten zijn zij zelf het meest trots?
Tekst: Marjolein de Wit Fotografie: Ronald Rijntjes
Van links naar rechts zijn dit: Mulders, Jaap Tromp, Rosanne Schuurmans, Marjolijn van Dijk, Jessie van den Heuvel, Yoram van Hees, Bald en Myrthe van der Boom. Tessa Stevens, Marlinde Oppers, Marlies Krabbenbos, Esther Blanken 48
Bald Mulders (25) Eindredacteur video “CultuurBewust.nl is voor mij een mooie plek om de vaardigheden, die ik heb opgedaan tijdens mijn studie theater-, televisieen filmwetenschappen, in de praktijk te brengen. Ik heb bijvoorbeeld de nieuwe leader van CultuurBewust TV gemaakt, die nu drie seconden duurt in plaats van elf. De uitdaging is om in een korte tijd je punt te maken. CultuurBewust.nl zie ik als een goede leerschool. Zo kom ik steeds een stapje dichter bij mijn droombaan als producent van een educatief programma.” Rosanne Schuurmans (24) Eindredacteur literatuur “Journalistiek combineren met literatuur was voor mij de perfecte uitkomst bij CultuurBewust.nl. Bij het boek Pier en Oceaan van Oek de Jong is het mij gelukt om de recensie in de stijl van de auteur te schrijven. Laatst kwam er een redacteur naar mij toe die wegging bij CultuurBewust.nl, om mij speciaal te bedanken voor de begeleiding en feedback die ik haar al die tijd heb gegeven. Daar doe ik het voor.”
Yoram van Hees (29) Eindredacteur muziek “CultuurBewust.nl profileert zich in heel Nederland en laat alle facetten van cultuur aan bod komen. Daarom is het zo goed dat dit platform bestaat. Ik bezoek het liefst optredens van kleine bandjes. Daar is de wisselwerking tussen de band en het publiek sterker en de intieme sfeer spreekt me aan.” Marjolijn van Dijk (25) Eindredacteur fotografie “Ik had al ervaring met het fotograferen van concerten, maar foto’s maken bij theatervoorstellingen buiten Utrecht had ik nog niet vaak gedaan. Dankzij CultuurBewust.nl kan ik mij dus als fotograaf ontwikkelen. Als eindredacteur voel ik mij echt een rolmodel voor mijn redacteuren. Ik hoop dat mijn passie voor fotografie op hen overkomt en dat zij stuk hun talent ontwikkelen.” Marlies Krabbenbos (26) Eindredacteur film “CultuurBewust.nl is voor mij de drijfveer om creatief om te gaan met taal. Het wakkert bovendien mijn liefde voor film en voor
cultuur aan. Ik ben het meest trots op mijn interview met Jean-Pierre Jeunet tijdens de Amsterdam Film Week. Meestal wordt alleen de grote pers hiervoor uitgenodigd, maar dit keer wij ook. Dat laat zien dat CultuurBewust.nl steeds groter en belangrijker wordt.”
professioneel én verfrissend
De
groene
De redactie van CultuurBewust.nl draagt de groene das als symbool it. voor professionalite een is .nl ust ew urB Cultu en serieus platform dat de zak n, filmpjes aanpakt. De tekste die de s ge en fotoreporta , zijn ken ma ren eu redact en van hoge kwaliteit rempelig tegelijkertijd laagd t nie voor lezers die nis en ork vo fde dezel s. hebben als de maker t da om en gro is s De da g de redacteuren jon se zijn en met een fris en. blik naar cultuur kijk
das
49
Rond vier uur ’s middags begint de techniek van het theater direct met de opbouw.
Maartje en Kine doen het nog even rustig aan. Met een kopje koffie en een koekje vertellen zij redacteur Marjolein de Wit van CultuurBewust.nl over Vreemd Folk.
Wil je het hele fotoverslag zien? Check dan: cultuurbewust.nl/fotostrip
50
Over een kleine twee uur begint de voorstelling. Maartje spuit nog een bus lak in haar haren. “Wat voor spul gebruik jij tegen je wallen?” roept Kine naar Maartje terwijl ze haar lippen stift. Het is best een uitdaging om er iedere keer net zo uit zien als op de folder.
Als ook de matrozenpakjes aan zijn, is het tweetal er helemaal klaar voor.
Het is tijd om te repeteren. Voor de spiegel oefenen Maartje en Kine hun teksten en mimiek.
De viool is het vaste instrument van Kine, en Maartje speelt op de accordeon. Hun vrolijke ‘volksmuziek’ ondersteunen zij met humoristische teksten en vlotte danspasjes.
Vol energie en enthousiasme heten Maartje en Kine hun publiek welkom. Het is opvallend hoe goed de twee op elkaar zijn ingespeeld en elkaar begrijpen.
Snel proppen ze hun laatste pizzapunt naar binnen. Als de kassajuffrouw vertelt dat de zaal uitverkocht is, is het tweetal door het dolle heen.
Na anderhalfuur zit hun voorstelling erop. Vol trots bedanken Maartje en Kine hun publiek.
51
Advertorial
Advertorial
Opera Zuid Ambassadeur Tristan Schmidt
“ik probeer mensen te enthousiasmeren voor Opera Zuid”
Lebowski Auteur Marten Mantel
“Mijn grote doel is mensen vermaken”
Marten Mantel (1980) schreef voor onder andere nrc.next, de Volkskrant en VICE voordat hij debuteerde bij uitgeverij Lebowski met zijn roman Invasie op het eiland, een sciencefictionstreekroman over wormachtige ruimtewezens die een invasie plegen op Texel. CultuurBewust.nl ontmoette de schrijver en “Als ambassadeur van Opera Zuid probeer ik vooral studenten te vroeg hem naar zijn roman. Zijn eerste kennismaking met Opera Zuid was de voorstelling Madama Butterfly. Tristan Schmidt is ambassadeur van Opera Zuid en promoot de producties van Opera Zuid binnen zijn eigen omgeving. enthousiasmeren voor het genre opera. Regelmatig bezoek ik producties van Opera Zuid, bijvoorbeeld Carmen, waarna ik mijn ervaring deel. Op dit moment promoot ik het nostalgische musical- en liedjesprogramma Z.O.Z., met onder andere Willem de Vries en algemeen directeur van Opera Zuid Miranda van Kralingen. De voorstelling zit vol met bekende nummers uit de jaren dertig, veertig en vijftig van de vorige eeuw, die waarschijnlijk een breder publiek aanspreken.” Opera Zuid focust op talentonwikkeling bij jonge mensen. “Wat Opera Zuid voor mij onderscheidt van andere operagezelschappen is de warme jonge vernieuwende sfeer die er heerst. Dat is op het podium te merken, maar ook backstage. Jong en krachtig talent wordt niet verspild, maar ontplooid. Daar maak ik me graag hard voor!”
52
Wat:
Z.O.Z. liedjesprogramma
van 6 maart t/m 6 april
Opera La Traviata van 22
mei t/m 14 juni.
Waar: Meer info:
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /operazuid
“Ik was nog nooit op Texel geweest, maar liep toch al jaren rond met het idee een avonturenroman te schrijven die zich daar afspeelt.” Juist omdat hij er nooit is geweest, heeft Marten Mantel een uniek geromantiseerd beeld van Texel. “Ik zie het als een extremum van hoe Nederland is, met nog meer wind en mensen die nog nuchterder zijn.” Mantel wil mensen aan het lachen maken. “En ik ontdekte dat ik vanuit het perspectief van de wormen al mijn observaties kwijt kon over menselijk gedrag.” Bij uitgeverij Lebowski kreeg Mantel de kans zijn gekke ideeën over ruimtewezens uit te werken. Eenmaal begonnen met schrijven besloot hij ook maar niet meer naar Texel te gaan voor research: “Het Texel in het boek zou worden zoals het in mijn hoofd was.”
Wat:
Invasie op het eiland
ISBN:
9789048817689
Door heel Nederland
Prijs:
€ 17.50
www.operazuid.nl
Meer info:
www. lebowskipublishers.nl
Tekst: Femke van Weperen, beeld: Morten de Boer, Den Haag
Tekst: Rosanne Schuurmans, beeld: Sayyid Rafael San
Meer lezen? Check snel: cultuurbewust.nl /lebowski
24
4
3
2
1
7
6
5 10
9
8
13
12
17
23
22
21
15
26
4 24
27
24
10
12
9
37
34
13
39
16
19
!
rijf; uig; 8. Toneelstuk in één bed 5. Toon; 6. Landbouwwerkt missie; Com e pes Euro 20 1. Concert van popmuziek; 19. Te koop; ; 16. Nauw; 17. Nederland; ; 28. Aanhef; cier roffi 14. Begroeting; 15. Tijdschrift nde 27. O ; hap n; 26. Europees kampioensc rden; 21. Inbreekster; 25. Schelde 33. Studie naar nieuwe woo t; 32. Opwekkende drug; men stru iekin Muz 29. Effen; 30. en; 39. Verslaggever. 36. Gadolinium; 38. Verstrek
20
19
18
8
Horizontaal
16
15
14
25
24
30
29 33 37
34
Verticaal
28
27
26
36
11
3
32
31 35
38
md e mate; 5. Theater; 7. Beroe ur; 3. Een zekere; 4. In hog rij; ilde sch 1. Getal; 2. Amerikaanse aute t; 11. Japans et wel; 10. Muziekinstrumen 22. Uiting van museum 8. Eindsignaal; 9. L instrument; 20. Zoogdier; een op pje Loo 18. ek; Kriti Europese 34. l; eraa 12. Technische dienst; 13. Gouverneur-gen iek; 30. Goedkeuring; 31. Bijbel. de van l aarzeling; 23. Pauze in muz Dee 38. y; cke al Theaterinstituut; 37. Diskjo Radio-unie; 35. Internationa
39
T.w.v € 100 . ,-
Maak kans op een van de 5 boekenpakketten van Lebowski Publishers met boeken van Charles Bukowski, John Kennedy Toole en James Worthy.
Stuur je oplossing vóór 31 maart 2014 naar redactie@cultuurbewust.nl o.v.v. Prijspuzzel CultuurBewust.nl Magazine. Winnaars krijgen per e-mail bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
53
Colofon
Wil je contact met de redactie? Kijk op cultuurbewust.nl/contact
CultuurBewust.nl Magazine Jaargang 1, nummer 1 - 18 februari 2014 Jubileumeditie
CultuurBewust.nl Telingstraat 2 3512 GV Utrecht
Uitgever Drukwerk Distributie
Deel dit magazine eenvoudig digitaal met vrienden via: issuu.com/cultuur_bewust
CultuurBewust.nl Publishers Services bv Flyerman
CultuurBewust.nl is hĂŠt culturele webmagazine van Nederland. Elke dag lees je hier recensies, interviews en reportages. CultuurBewust.nl is vanwege zijn focus een podium voor zowel jong artistiek als schrijvend talent. Communicatie en acquisitie Marjolein Theunissen
Beeldredactie Marjolijn van Dijk
Hoofdredactie Edward Janssens
Design Helana Jansen
Eindredactie Marjolein de Wit
Coverfoto Robert van Sluis
Make-up & haar cover en coverstory Marion de Waard | Visagiste/Haarstyliste Medewerkers aan dit nummer Amber Dujardin, Caroline Daams, Claire Philips, Edward Janssens, Esther Blanken, Femke van Weperen, Flore van Eerden, Isabella Zijp, Jaap Tromp, Jessie van den Heuvel, Jimat Pelupessy, Maarten Buser, Marita Mulder, Marjolein Theunissen, Marjolein de Wit, Marjolijn van Dijk, Marlinde Oppers, Myrthe van der Boom, Pauline Weijs, Ronald Rijntjes, Roos Lambooij, Rosanne Schuurmans, Simone Vos, Steff van Dorp en Tessa Stevens.
Adverteren in CultuurBewust.nl Magazine of op CultuurBewust.nl? Bel voor informatie en tarieven met Marjolein Theunissen, 030-8903267 of mail naar magazine@cultuurbewust.nl 54
Volg ons! @CultuurBewust
CultuurBewust.nl
CultuurBewust
CultuurBewustTV
Ontvang tweewekelijks de leukste uitgaanstips, abonneer je via www.cultuurbewust.nl/nieuwsbrief op de nieuwsbrief van CultuurBewust.nl
DE VOORSTELLING DIE GESCHIEDENIS SCHRIJFT Soldaat van Oranje - De Musical is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van één van de grootste verzetshelden uit onze vaderlandse geschiedenis: Erik Hazelfhoff Roelfzema. Soldaat van Oranje - De Musical ging op 30 oktober 2010 in première en speelt sindsdien elke voorstelling voor een uitverkochte zaal. Het publiek beleeft de voorstelling in een 360º draaiende theaterzaal en wordt zo het waarachtige verhaal ingetrokken. Vanaf 28 december 2013 is Soldaat van Oranje De Musical de langstlopende voorstelling uit de Nederlandse theatergeschiedenis.
(45 cpm)
WWW.SOLDAATVANORANJE.NL I 0900 1353
KIJK OOK NAAR HET CJP-VOORDEEL OP DE WEBSITE THEATERHANGAAR | VLIEGVELD VALKENBURG | KATWIJK BIJ LEIDEN
IN SAMENWERKING MET
MEDIAPARTNER
IN SAMENWERKING MET
MEDIAPARTNER
55 fotos: Joris van Bennekom
Bedankt! Veel dank aan alle eindredacteuren, redacteuren, fotografen, videomakers, stagiairs en partners die hĂŠt culturele webmagazine van Nederland tot een succes hebben gemaakt. Op naar de volgende 5 jaar culturele verslaggeving voor en door jongeren!
Jaar 56