9 minute read
De H. Margaretha als herderin
Relikwie van de H. Margaretha
Sinds 1685 in de kerk bewaard in een zilveren hand, in 2006 gestolen.
Advertisement
Het was Pastoor Verslype die in 1685 van dezelfde Rekoletten een vinger van de
Sanderus verhaalt in zijn “Flandria Illustrata”: ” .. Dat Margaretha van Constantinopel, gravin van Vlaanderen en echtgenote van graaf Willem van Dampierre, in 1279 een relikwie schonk aan de Minderbroeders Rekoletten van
Brugge.”
linkerhand verkreeg, een relikwie die in een zilveren schrijn werd bewaard.
De relikwie werd bewaard in de brandkast. Ze werd na elke weekendviering gebruikt voor de zegening. Vanaf 2000 werd het relikwie enkel nog tijdens de noveen van de Heilige Margaretha gebruikt.
Tot aan de vernieling van 1918 had de H. Margaretha een eigen altaar.
Feestdag H. Margaretha:
20 juli.
Het relikwie werd uit de kerk gestolen in maart 2006
De schenkingsakte vermeldt: “Gans de linkerhand der H. Margaretha, in een kostbaar zilveren schrijn, en dat deze hand nog onbedorven, dagelijks door God met mirakelen vereerd wordt”
De kruisweg
Gegoten in 1922, door Karel Lateur, halfverheven beeldhouwwerk in brons.
Deze kruisweg begint aan het beeld van de H. Margaretha en loopt door van de linkerkruisbeuk over de rechterkruisbeuk tot aan de deur van de sacristie.
De bronzen halfverheven beeldhouwwerken werden gegoten in 1922. Ze zijn een ontwerp van Karel Lateur. Dat is dezelfde persoon die het timpaan boven de ingang van de kerk ontwierp. In deze veertien staties volgen we de lijdensweg van Jezus Christus. Elk jaar wordt dit herdacht op Goede Vrijdag.
Muurschilderingen in het hoogkoor
Voorstelling van het Laatste Avondmaal
Links
1 Voorstelling van het Laatste Avondmaal
Rechts
2 Het offer van Melchisedech
3 De wonderbare vermenigvuldiging van de broden en de vissen
Voor de laatste schilderbeurt (begin 1960) waren er muurschilderingen rond heel de kerk. Bij de renovatie van de jaren 1990 werden de muurschilderijen in de middenbeuk
4 De mannaregen in de woestijn
terug blootgelegd en gerestaureerd. De figuren stellen de apostelen voor en enkele martelaren. In de Romeinse Canon van de Latijnse mis worden ze één voor één afgeroepen.
Glasraam Het laatste oordeel
Boven het oksaal, geplaatst in 1959.
Een voorstelling van Het Laatste Oordeel. Bovenaan in het midden zie je de weegschaal die staat voor rechtspraak en het zwaard die staat voor veroordeling.
Bovenaan
• Christus is omgeven door een gouden aureool. Hij toont ons duidelijk de Griekse letters alfa en omega (begin en einde).
Midden
• Licht en kleur • De Cherubijnen die de gelukzaligen ten hemel roepen.
Onderaan
• Dominerende felrode kleur. • De aartsengel Michaël drijft met het zwaard de verdoemden naar de hel.
Geplaatst in 1959 (kant Kerkplein)
De apostel wordt afgebeeld als een pelgrim (dit is historisch onjuist). Staf - kalebas - draagt een vilten pelgrimshoed met omgeslagen rand.
Het ganse glasraam roept de verering van de H. Jacobus en de pelgrimage naar het St.-Jacobusgraf op.
Bovenaan 1
Het schild van Lichtervelde. Specifieke herkenningstekens van de pelgrim in het algemeen zoals een wandelstaf en etensbeurs en van de St.- Jacobusbedevaarder in het bijzonder, een schelp. De schilden van Jeruzalem en Rome.
Bovenste deel 2
Herinnert ons aan de overbrenging van het lichaam van de apostel volgens de St.-Jacobuslegende.
Onderste gedeelte 3
Volgt de weg die de pelgrim uit onze streek aflegde (gele band: Lichtervelde - Doornik - Parijs - Toulouse - Roncesvalles - Pamplona - Burgos - Sahagun - Léon en Compostella, waar volgens de legende het lichaam van de apostel begraven is.) Men trok op bedevaart naar Compostella, hetzij uit devotie of als strafbedevaarder. De oorsprong van de sintjakobsschelp is te vinden in het feit dat de bedevaarders een bewijs wilden meenemen naar huis. Op de stranden nabij Compostella vond men grote, mooie schelpen (die men elders niet of nauwelijks vond). Na verloop van tijd zijn rond die schelpen soms ruzies ontstaan over wie nu het recht had deze schelpen aan de bedevaarders te verkopen (voorlopers van de souvenirwinkeltjes). De uitleg dat dergelijke schelp meegenomen werd als handig hulpmiddel om water uit beken en rivieren te scheppen is “duiding achteraf”. De schelp verkreeg men pas nadat men de bedevaart voltooid had.
Feestdag van Sint-Jacobus-DeMeerdere op 25 juli.
Vandaar dat hij - in Lichtervelde - wat in de hoek gedrumd wordt door onze geliefde, vrouwelijke heilige, Heilige Margaretha waarvan de feestdag 20 juli is.
1
2
3
Glasraam Heilige Margaretha
Geplaatst in 1959 (kant Hoogstraat)
1
Bovenaan
Schild van Lichtervelde (Pastoor Verslype) Schild van Vlaanderen (Margaretha van Constantinopel) Schild van Brugge (Minderbroeders)
2 Midden
Beeld van de H. Margaretha, voorgesteld als herderin met het kruis die de draak verdrijft. Linksboven zie je de duif die duidt op haar maagdelijke zuiverheid. Links zie je de schilden van Knokke, Geluveld, Booitshoeke en Nieuwenhove (Waregem). Dat zijn vier plaatsen in WestVlaanderen waar de H. Margaretha ook nog vereerd wordt.
3 Onderaan
Gravin Margaretha van Constantinopel (met haar gevolg) overhandigt de relikwie aan de Brugse Minderbroeders.
De Margaretha-verering in Lichtervelde zou dateren uit de periode dat de kerk van Lichtervelde toebehoorde aan het bisdom Doornik. Het waren de kruisvaarders die de verering van de H. Margaretha in West-Europa binnenbrachten. Vanaf de Middeleeuwen is de H. Margaretha één van de meest geliefde volksheiligen (Tillo van Biervliet noemt haar één van de veertien noodhelpers, soms ook pestheiligen genoemd). De verering van de H. Margaretha te Lichtervelde zou haar oorsprong vinden in de Doornikse verering tot de Heilige. In de kathedraal van Doornik werd de legende van St.-Margaretha’s leven uitgebeeld in muurschilderingen (jaren 1100). In Doornik is een parochiekerk toegewijd aan de H. Margaretha en aan de H. Jacobus-de-Meerdere.
1
2
3
De communiebank
7
Dateert uit 1722. Gebeeldhouwd in sierlijke rococostijl, door de beeldsnijder Pieter Silvester Van Walleghem.
Pieter van Walleghem (Lichterveldenaar) maakte vooral altaren, biechtstoelen en preekstoelen. Voor de kerk van Lichtervelde ontwierp hij ook een predikstoel. Deze ruimde echter plaats voor de huidige, grotere preekstoel en bevindt zich nu nog in de kerk te Veldegem.
Panelen (van links naar rechts):
1. Brood en wijn 2. Mannaregen 3. Toonbroden 4. "Ark des verbonds" 5. Het geloof 6. Kelk en hostie (ingewerkt in houten altaar) 7. De Hoop 8. De liefde 9. Agnus Dei 10. Emmaüsgangers 11. Berouw
Drie glasramen in het hoogkoor
Geplaatst in 1928 door Pastoor E.H. Spilliaert. Na WOII hersteld door firma C. Annys-D’Hondt.
Linkerraam
• In de rosas boven zien we een engel omgeven met een stralenkrans. Hij draagt een kelk. Eronder staan er ook twee cherubijnen met gevouwen handen. • Op het bovenste tafereel zie je een engel die tussenkomt op het ogenblik dat Abraham, op Gods verzoek, zijn zoon wil offeren. • Onderaan zien we dat Abraham God dankt voor zijn tussenkomst. Hij offert een ram.
Middenraam
• Boven in de rosas staat God de Vader met daarachter een gestileerd kruis en uitstralend aureool. Op het hoofd draagt Hij een tiara als teken van zijn drievoudige macht (wetgevende, rechterlijke en uitvoerende). In zijn hand zien we een kleine wereldbol (schepper) met kruis (verlossing).
Onder Hem, is er een duif (H. Geest) en daaronder staan twee cherubijnen met gevouwen handen. • Het bovenste tafereel toont het offer van Kaïn en Abel, twee zonen van
Adam en Eva. Kaïn offert mindere producten. Dit offer is God niet welgevallig, daarom slaat de rook naar beneden. Abel daarentegen offert van het beste en dat is God wel aangenaam en de rook gaat dan ook omhoog. • Het onderste tafereel toont de nuttiging van het paaslam door de
Israëlieten, op de vooravond van de uittocht uit Egypte.
Rechts
• Ook in deze rosas staat een engel omgeven door een stralenkrans.
Hij draagt een brood. We zien ook de twee cherubijnen met gevouwen handen. • Bovenaan zien we het dankoffer van Noach na zijn redding van de zondvloed. De aarde is droog, de ark staat boven op de berg en een regenboog herinnert aan Gods belofte. • Onderaan worden de Israëlieten in de woestijn door de tussenkomst van Mozes gered van de giftige slangenbeten.
Het orgel
Rond 1710, Jacobus Van Eynde.
Rond 1710 plaatste Jacobus Van Eynde (Ieper) hier een oud orgel dat afkomstig was uit de Sint-Annakerk in Brugge. Het is niet bekend of dit instrument nog aanwezig was bij de dynamitering in 1918. Alles wat zich onder de toren bevond werd toen vernield. In 1914 had M. Delmotte (Doornik) nog een voorstel ingediend tot reparatie van het instrument maar dit werk werd niet uitgevoerd (althans niet door Delmotte). Het huidige orgel werd gebouwd door Jules Anneessens (Menen) en ingespeeld in 1926. Later werd het orgel onderhouden door Paul Andriessen uit Menen.
De pijpen die we vanuit de kerk zien zijn sierpijpen. De echte klankpijpen bevinden zich achter deze sierpijpen.
Ook rond de kerk is er heel wat te beleven.
Tegen de noordmuur bij de Calvarieberg zie je een beeldengroep met een kruisbeeld en de beelden van O.L.V. en van St.-Jan. Juist naast de Calvarieberg is er de enige nog bewaarde grafsteen uit de vroegere kerk te zien.
Let extra goed op de drie bedevaartkapelletjes van de H. Margaretha
1. De H. Margaretha als maagd en de martelares. 2. De H. Margaretha verdrijft de draak. 3. De H. Margaretha als herderin.
Voor de kerk staat het vredesmonument. Dit monument werd onthuld op 11 november 2014 n.a.v. 100 jaar Eerste Wereldoorlog. De Lichterveldse kunstenaar Rond Deblaere heeft dit vredesmonument ontworpen. Alle burgerlijke en militaire slachtoffer uit Lichtervelde uit de beide wereldoorlogen worden vermeld, ook de politieke gevangenen die onthoofd werden, worden vermeld.
Voor de kerk zie je ook een bronzen sint-jacobsschelp. Deze schelp geeft de richting aan naar Santiago de Compostella. De kerk ligt op het Sint-Jacobskerkenpad, een wandellus van 38 etappes die 18 Vlaamse Sint-Jacobskerken met elkaar verbindt. In Lichtervelde zelf passeert er ook een pelgrimsroute die naar Compostella loopt, de Via Brugensis komt via Brugge naar Zevenkerken en loopt vervolgens via Lichtervelde naar Gits, Roeselare, Menen...
Rond de kerk vind je ook 4 historische infopanelen terug. Deze panelen geven wat extra informatie via foto’s en tekst van het voormalig vredesmonument, de markt tijdens de Eerste Wereldoorlog, de marktpomp, de burg en de marktplaats.
Deze brochure kwam tot stand m.m.v. priester Marc Vantyghem en Heemkundige Kring Karel Van de Poele en werd gebaseerd op info uit de brochure van Valeer Vandenbroucke.
