29 minute read
Festivalbabbels op Festival van de Gelijkheid 2019
In de prachtige Balzaal van Vooruit nodigen we drie dagen lang verrassende duo’s uit. Gedreven mensen die inspireren en begeesteren. Mensen die onbewust een hartstocht, een engagement, soms littekens, een verleden, een toekomst ... delen, maar elkaar vaak (nog) niet goed kennen. Wij laten ze graag kennismaken met elkaar. En met jou.
Al die mooie mensen willen we graag aan zachte professionele handen toevertrouwen. Daarom zijn we maar wat blij met onze bijzondere gastvrouwen en gastheer: Francesca Vanthielen (op donderdag), Fien Sabbe (op vrijdag) en Martin Heylen (op zaterdag). Ze zoeken doorheen het gesprek naar wat de twee mensen in de sofa bindt, wat ze delen, laat hen soms botsen, maar geeft hen vooral de tijd om te praten.
Festival
Peter De Graef +Khalid Benhaddou
DONDERDAG 28/11 • 13:30 > 14:30
Wij kunnen ons eindeloos verliezen in de woorden van acteur, theaterma ker, schrijver en regisseur Peter De Graef, vooral wanneer hij ze zelf met ietwat geraspte stem, rustig ritme en vinnige oogopslag, uitspreekt. Zowel op scène als voor de camera. Zijn levenslessen in zwart-wit - ingeblikt voor de grote levensvragen van Canvas - zijn dan ook een plezier voor ogen, oren en hart. Hij is er op zijn mooist als groot pleitbezorger van verveling, een kunst die we ergens en cours de route zijn kwijtgeraakt.
Of wanneer hij het onvermogen van de mens in trefzekere scènes met een glimlach verpakt. De mens die sukkelt, verlangt, zichzelf verliest en anderen voorbijholt. Wat hem drijft? Niet het spelen of schrijven an sich. Maar de drang om het leven te ontraadselen.
En dat is exact wat ook imam Khalid Benhaddou voortstuwt in het leven. De samenleving is zijn grote passie. Sommige mensen lijken in een andere tijdszone te leven. Eén waar een week
minstens tien dagen telt ipv onze luttele zeven. Khalid is zo’n gezegen de ziel. Hij coördineert het onderwijsnetwerk islamexperten, geeft talloze lezingen in scholen en bedrijven, leidt elke vrijdag het gebed in de Gentse El Fath-moskee, is voorzitter
Festival
Michael Van Peel +Femke van der Laan
van het platform Vlaamse imams en projectleider diversiteit aan de UGent … Khalid is meer dan een denker, hij is ook een prater. Hij blijft ver weg van het geschreeuw, maar komt tegelijk met een alternatief verhaal voor al dat spierballengerol. Een verhaal, een visie over de samenleving die hij blijft uitpuren uit elk boek dat hij leest, elke ontmoeting die hij aangaat. Hoe hij erover vertelt, lijkt het een heel bewust proces, en net dàt is bijzonder intrigerend.
DONDERDAG 28/11 • 15:00 > 16:00
Wij weten niet hoe het zal moeten, het jaar overleven zonder stand-up comedian Michael Van Peel. Na tien opeenvolgende eindejaarsconferen ces tijdens The most wonderful time of the year zegt hij het politieke circus vaarwel. Het zijn zotten die al lachend de waarheid zeggen, verzuchtte ons grootmoeder wel eens. En gelijk had ze. Want op het ritme van een vrolijk pianodeuntje kon Van Peel vlijm scherp uithalen naar navelstarende machthebbers. Bikkelhard grappend over de grote onrechtvaardige structuren, en tegelijk mild voor de onhandig sukkelende mens die ver loren loopt in die logge structuren. En toch laat hij zich niet verlammen door verontwaardiging. Een onverbeterlijke optimist, gevangen in het lichaam van een cynicus, zo omschrijft hij zichzelf graag. Gelukkig weet hij hoe hij die voorraad optimisme meteen moet bij tanken. Hij springt zijn geliefde vespa op en zoemt de wijde wereld in. “Door een-op-een contact te hebben, besef je weer dat de grote meerderheid van de mensen best redelijk is.” We laten hem graag op het Festival een shot positieve energie tanken.
We brengen deze onverbeterlijke optimist samen met de Nederlandse Femke van der Laan. Femke moest op 5 oktober 2017 afscheid nemen van haar geliefde man, Eberhard
van der Laan. Over dat persoonlijke verdriet, en vooral over de moedige pogingen om haar leven daarna opnieuw op de rails te krijgen, schreef ze prachtige stukjes vol troost. Die columns in Het Parool raakten vele harten. Eberhard was dan ook, naast de dierbare van Femke en vader van zijn kinderen, de allergeliefde burgemeester van Amsterdam. Amper twee weken voor hij stierf, had hij hij te horen gekregen dat de longkanker in zijn lijf niet meer te behandelen was. Hij schreef een pakkende brief aan de inwoners van de mooiste en liefste stad ter wereld, bedankte hen voor het vertrouwen, steun en tegenspraak en drukte hen zijn grote wens op het hart: “Zorg goed voor de stad en voor elkaar.” De liefde was wederzijds. Honderden Amsterdammers namen afscheid van hun burgervader, met een kippen vel-zangstonde Aan de Amsterdamse grachten. Het is die veerkrachtige stad, waarin Femke als in een bad vol liefde viel, die je ook voelt in Stad vol Ballonnen, de bundeling van haar columns. In haar schrijfsels blijft ze heel dicht bij zichzelf, ze verwoordt een persoonlijk rouwproces, maar raakt ook aan een grote maatschap pelijke behoefte die we te vaak over het hoofd zien. De behoefte aan tijd en ruimte om te rouwen en verdriet ten volle toe te laten.
Peter Adriaenssens +Annet Schaap
DONDERDAG 28/11 • 16:30 > 17:30
De Belgische kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens in enkele zinnen vatten is onbegonnen werk. Maar altijd en overal is hij even vurig als pleitbezorger van kinderrechten. Ongegeneerd geëngageerd. Tegen de regels in, als het moet. En dat zal niet veranderen, nu deze arts op pen sioen gaat. Hij blikt met een oprechte openheid en eerlijkheid terug op zijn carrière, op de job die zijn DNA onher roepelijk schaafde. Telkens opnieuw koos hij de kant van de slachtoffers.
Maar dat betekende ook dat hij meermaals onzacht geconfronteerd werd met zijn machteloosheid terwijl hij de lelijkste hoeken van onze samenleving zag. Peter is radicaal over het gebrek aan mildheid in het maatschappelijke debat vandaag. En tegelijk mild voor de radicaliteit bij jongeren. “Zij wringen en zij werken tegen, en zo doen ze ons nadenken en zetten ze ons aan tot handelen. Het is onze taak om de uitdaging en het gesprek aan te gaan.” Deze babbel nodigt uit om te praten over kinderdromen en -angsten. Zelf koesterde hij de droom om poppen speler te worden. De magie van de theaterplanken, de lokroep van de verbeelding. We praten erover, op het magische podium van de Balzaal.
We brengen hem samen Annet Schaap. Ze illustreerde meer dan 200 kinderboeken, voor ze een drietal jaar geleden de sprong waagde om zelf aan het schrijven te gaan. Haar debuut Lampje raakte talloze harten en werd bedolven onder de prijzen en lovende reacties. Eindelijk werd ze de schrijver die ze zo graag wou zijn. Het verhaal van Lampje lijkt dat van haarzelf. Hoe eindelijk leren lezen even bevrijdend kan voelen als schrijven. Annet praat open over hoe het niet altijd evident is om je plek te vinden in het leven. Om samen te vallen met wie je bent, wie je wil zijn. Dat dat best een tijd kan duren. En soms gepaard gaat met lang zoeken en springen en vallen en blutsen oplopen en op je eigen belachelijk hoog opgelegde verwachtingen botsen. Dat ze zelf niet door de dagen huppelde als kind, zorgt ervoor dat ze haar lezerspubliek niet onderschat. Ze schrikt er niet voor terug om ‘grote thema’s’ als liefde en sterfelijkheid en gekwetstheid en pijn en verlangen en eenzaamheid uit te diepen in haar tekeningen en verhalen. Met een opmerkzaam oog en scherp afge stelde voelsprieten voor de dromen, gedachten, onzekerheden, angsten … van kinderen. Wat een prachtduo.
Murielle Scherre +Paula Sémer
DONDERDAG 28/11 • 18:00 > 19:00
In zowat elk artikel over lingerieontwerpster en ondernemer Murielle Scherre wordt ze een rebel genoemd. Zelf ziet ze dat niet zo. “Ik ben nieuwsgierig, niet doelbewust tegendraads.” Het is die houding, 100% bullshitvrij en heerlijk eerlijk, die de geestelijke moeder van La fille d’O kenmerkt. Ze kiest er bewust voor om in België te produceren met Belgische grondstoffen, toont haar modellen photoshop-vrij, gaat volop in tegen het idee van fast fashion en wil producten maken waar elke speler in de keten beter van wordt - van de stikster tot de verkoper, van de ontwerper tot de klant. Niet omdat duurzaamheid en transparantie plots the magic words lijken in de mode-in dustrie, maar omdat ze bewust het spel eerlijk wil spelen. Want Murielle is pionier op vlak van circulaire economie en ethisch ondernemen in België. Al meer dan 15 jaar gaat ze koppig in tegen de Primark-stroom. Dat haar weg niet over rozen liep, is een understatement. Het leek soms eerder op een hotsende en botsende race op de Bagattenstraat (voor de niet-Gentenaars: een kasseistrook die niet zou misstaan in de finale van Parijs-Roubaix). Het was niet altijd evident op financieel vlak, maar dankzij haar mindset van duurzaam denken, niet doen van wat voor jou niet werkt, staat het merk er vandaag als een huis.
Haar vitaliteit deelt ze met die andere pionier, Paula Sémer. 94 lentes jong, maar nog altijd de flair en de onbesuisde energie van een jong piepke. Een leven lang inspireerde ze - met heldere lach en vurige
pretoogjes - anderen om ook op een eigenzinnige manier aan het conven tionele rollenpatroon te ontsnappen. Paula startte haar carrière net na de bevrijding als actrice bij hoorspelen op de radio, en verkaste in 1953 naar het kleine scherm om er mee de openbare televisieomroep uit de grond te stampen. “Het was alsof ik terechtkwam bij een bende losgesla gen college boys,” zegt ze over die tijd en over de seksuele en emotionele intimidatie waartegen ze er moest vechten. Paula werkte als actrice en omroepster, maar producete ook haar eigen programma’s. Niet bang om te schoppen tegen heilige huisjes die op hypocriete fundamenten waren gebouwd, maakte ze veelbesproken uitzendingen over gelijk loon voor gelijk werk, anticonceptie, abortus, masturbatie … De weigering om mee te doen aan het zedige zwijgen en
drang om taboe-onderwerpen bespreekbaar maken, is een constante in haar leven gebleven. Of het nu over borstkanker gaat, over waardig sterven of machtsverhoudingen, nog altijd neemt Paula geen blad voor de mond.
Johan Harstad + ?
“Het vereist enorme wilskracht, mazzel en vakkundigheid om eerste te worden. Maar er is een reusachtig hart voor nodig om nummer twee te zijn.” Amper 23 jaar was Johan Harstad toen hij het adembenemen de Buzz Aldrin, waar ben je gebleven? schreef. Een boek dat je meteen bij de kraag grijpt en niet meer loslaat. Ook lang nadat je het boek uitlas, blijven Mattias, Ennen, Havstein … je aan de ribben plakken. Je mist hen, wanneer hun stemmen verstillen in je hoofd. Zelden vielen taal en ritme van een boek zo samen met het gevoel dat het hoofdpersonage erin kwijt wil. Buzz Aldrin baadt in lange naar adem happende zinnen die tussen de zenuwbanen porren. Alsof weerbarstig onzichtbare Mattias na jaren stilzwijgen als een operazanger de micro grijpt en gulzig de aria van zijn leven zingt. Omgeven door het
ultieme desolate decor van de Faeröer-eilanden. Tien jaar later volgde Harstads magnum opus Max, Mischa en het Tet-offensief (waar mee hij eind vorig jaar de Europese Literatuurprijs in de wacht sleepte). Een overrompelend boek vol zinnen zo mooi dat ze pijn doen. Vol persona ges die zich recht naar je hart boren, en die je ook soms een shot onder hun kont wil verkopen. “Ik houd ervan mijn personages verliefd te laten worden op niet-perfecte figuren. Het moeten echte mensen zijn, met hun zwakhe den en tekortkomingen.” Schrijven is voor Johan een manier om een plek te vinden in de wereld, om letterlijk zijn ruimte op te eisen. En dat doet hij met lijf en leden. Soms botst dat. Met theaterdirecteurs en acteurs, toen hij aan de slag was als toneelschrijver bij het Nationaal Noors Theater en er het prijswin
nende Osv schreef. Nog vaker met zichzelf. Wanneer hij 3 maanden schrijfwerk in de prullenmand kiepert omdat het niet naadloos bleek aan te sluiten bij de rest van het boek.
“Tegen het eind van het schrijfproces grensde de twijfel aan mijn eigen kunnen aan pure zelfhaat. Maar: elke crisis eindigde met een beter idee voor het boek.” De Noorse ijskappen smelten een tikkeltje sneller wanneer Johan in zangerig Noors met zacht stemtimbre voorleest uit eigen werk. Kleed je dus extra warm, voor deze hypnotiseren de trip en Festivalbabbel.
We maken binnenkort bekend wie Johans sofapartner wordt. Maar we kunnen je alvast vertellen dat het een Festivalbabbel wordt over onderweg zijn en het thuisgevoel zoeken. En durven beseffen dat het te laat is om naar huis terug te keren. Over eerlijke verhalen vertellen, wars van alle opsmuk. Over de stilte zoeken, en de magnificent desolation. Over hoe we als samenleving zorgen voor elkaar. Of daar niet genoeg in slagen. Over schrijvers die stiekem muzikant willen zijn. En muzikanten die een stille schrijversdroom koesteren. Over jezelf op de eerste plaats durven zetten. Over de littekens die conflicten nalaten en de oorlogen die in ons hoofd woeden.
Filip Peeters +Sepideh Sedaghatnia
VRIJDAG 29/11 • 13.30 > 14.30
Gezegend met de aanstekelijkste lach van de Lage Landen, palmt acteur Filip Peeters ons al 30 jaar lang in. Of hij nu in de huid kruipt van een advocaat of buschauffeur, een loftei genaar zo glad als een gilette-mesje of ruw gelijk de betere kasseistrook
in Parijs-Roubaix, als toeschouwer geloof je hem àl-tijd. De reden daar voor is simpel. Filip smijt zich altijd volle petrol voor zijn rollen, of het nu voor een bescheiden Vlaamse of een grootse internationale productie is. “Ik gruw van middelmaat. Ik vind: ofwel ga je er voluit voor ofwel niet.” En wanneer zijn personage dat dus verlangt, stort hij zich zonder zeuren op astronautenvoeding en beult hij zich af in de fitness om 30 kg te verliezen en een strak sixpack te winnen. Met diezelfde overgave besliste hij een tweetal jaar geleden ook om te kappen met het acteren. Hij koos ervoor zich op te stellen aan de andere kant van de camera, en het met even veel ambitie en spelplezier als regisseur te wagen. De mens Filip Peeters staat de acteur Filip Peeters niet graag in de weg. En dus is hij erg zuinig op interviews. Zonde, want ook in maatschappelijke debatten
toont hij lef. Niet bang om met een open vizier na te denken, prikkelt hij met simpele en grootse ideeën. Een vleesbewijs bijvoorbeeld, om onze vleesconsumptie te verminderen en vooral bewuster te maken.
We brengen deze acteur met het diploma van een kok, samen met topsommelier Sepideh Sedaghatnia. Ook zij veroverde flink wat harten door haar verschijning op het kleine scherm. Alleen speelt zij er geen rolletje. Als jurylid van Mijn pop-up restaurant, spoort ze de duo’s vaak aan meer verfijning te brengen in hun werk. Kritiek geven is een kunst die weinig mensen beheersen, maar Sepideh is één van die weinigen. Bij haar smaakt die kritiek nooit voorgekauwd of lauw of zuur. Door de manier waarop ze haar woorden kiest, voel je dat ze eindeloos respect heeft voor mens én product. Zelf was ze ja renlang aan de slag als sommelier van ‘t Zilte, het bejubelde restaurant waar ze in 2014 door Gault & Millaut verko zen werd tot Sommelier van het Jaar. Niet veel later kriebelde het om haar eigen wijn- en gastrobar uit de grond te stampen. Ze prikkelt haar gasten om nieuwe smaken te proberen, en nuance te herkennen. Want proeven kan je leren, daar is ze rotsvast van overtuigd. Op een elegante en schijn baar rustige manier, lijkt ze als een rivier haar weg te banen in het leven. “Stilstaand water verrot. Dat geldt ook voor mensen. Als je stilstaat, ga je achteruit. Je wordt maar sterker wanneer je vooruit zwemt, tegen de stroom in als het moet.”
Nasrdin Dchar +Danny Ronaldo
VRIJDAG 29/11 • 15:00 > 16:00
We geven toe, op deze man die vlotjes de Carré laat vollopen voor zijn zaalshows, aasden we al enkele festivaledities. En we zijn maar wat blij dat het ons dit jaar eindelijk is ge lukt. Nederlands topacteur Nasrdin Dchar speelt zijn voorstelling JA op ons Festival, en komt overdag langs in de Balzaal voor een Festivalbabbel. In 2011 werd hij gelauwerd met de meest prestigieuze Nederlandse prijs voor acteurs. Vijf jaar later bracht hij in Amsterdam maar liefst tienduizend mensen op de been tijdens een Mars voor Verdraagzaamheid. Meer nog dan een signaal tegen polarisatie, was het een beweging vòòr iets. Voor Ieder 1, voor liefde, voor verbinding, voor dialoog. Diezelfde positieve en hoopvolle JA, klinkt nog uitgesproke ner in zijn jongste theaterperformance, waarmee hij in Nederland al voor zo’n 75 uitverkochte zalen speelde. “We leven in een ‘nee’-tijdperk, men sen staan met de ruggen naar elkaar. Er mag wel wat meer ‘ja’ in.” Net als ons gelooft deze charmante verteller in de kleine verhalen van verbinding. De verhalen die het 7-uur-journaal niet halen. De verhalen die de angst voor de ander vlotjes overwinnen.
De verhalen van liefde, die obstakels wegblaast. De verhalen die politici soms over het hoofd zien wanneer ze zich verliezen in verkiezingsslogans.
We brengen Nasrdin samen met circuskunstenaar Danny Ronaldo, de man die hele generaties samen brengt en verbindt in de magische wereld van het circus. Circus Ronaldo vandaag is een fragiele droomwereld, die ver lijkt te staan van het clowneske circus waarin Danny zelf opgroeide. Hij keert met zijn voorstellingen terug naar de puurheid van circus in zijn oorspronkelijke melancholische en poëtische vorm. En die zuiverheid werpt vruchten af. Hun voorstellingen toeren van Reykjavik tot Barcelona, van Nieuw-Zeeland tot Australië. En ze worden internationaal bekroond. Niet alleen door fonkeloogjes van de eerste tot de laatste rij, maar ook door prestigieuze prijzen. Circus Ronaldo spreekt élk kind in het publiek aan, ook dat kind dat ondertussen verborgen is onder een dikke laag volwassen-omhulsel. Authenticiteit is een woord dat werd uitgeperst als een sinaasappel in een genadeloos Italiaanse spremuta-machine, maar Danny Ronaldo ontspringt die dans elegant. Hij is authentiek als mens, als circusartiest, als levenskunstenaar. In het zachte winteruur praatte hij over dat wat hem drijft als mens en als artiest. Niet bewondering of waardering. Maar liefde. Hoe liefde herkennen tussen mensen, ook tussen speler en publiek, je een rijker en voller mens maakt, we geloven hem graag.
Tom Van Dyck +Inge Schilperoord
VRIJDAG 29/11 • 16:30 > 17:30
Tom Waes +Maggie O’Farrell
Het is een ietwat bizarre mensensoort die je van mijlenver herkent: fans van In de Gloria en Het Eiland. Ze integreren vlotjes talloze quotes - Alles geven, Alain - in hun dagelijkse taalgebruik, en slaan ongemeen hard hun autodeur dicht wanneer Rage Against The Machine door de radio knalt. En dat is niet in het minst de verdienste van Tom Van Dyck die op onvergetelijke wijze gestalte gaf aan zijn personages. Alleen al een opsom ming geven van de topreeksen en films waarin Tom speelde of waarvan hij het scenario schreef, doet ons naar adem happen als een Protput die zijn lach terugvindt na een identiteitscri sis. Maar hoe groot het schermsucces van Tom ook is, zijn roots liggen in het theater, bij De ROOVERS, Het Toneelhuis, De Tijd ... Dolblij zijn we, dat acteur, regisseur, scenarist en natuurvriend Tom erbij wil zijn op het Festival van de Gelijkheid. Om te praten over menselijk en beestachtig gedrag, en hoe dicht die bij elkaar aanleunen. En over de essentie van acteren: menselijk gedrag observe ren, en subtiele kenmerken kopiëren en imiteren.
VRIJDAG 29/11 • 18:00 > 19:00 • TALK IN ENGLISH
We brengen Tom samen met schrijf ster en forensisch psychologe Inge Schilperoord. Haar beklemmende debuut Muidhond is een boek dat je zo dicht op de huid zit, dat je er fysiek ongemakkelijk van wordt. Inge kruipt er in het hoofd van Jonathan, een pedofiel die zijn leven na gevangen schap opnieuw op de sporen probeert te krijgen, maar het gevecht met zijn hoofd lijkt te verliezen. Haar pen is zo trefzeker, de worstelingen met de demonen zo gruwelijk echt beschre ven, dat je als lezer onherroepelijk deelgenoot wordt van het verhaal. En tegen beter weten in hoopt dat het verhaal een andere wending neemt, ook al voel je de onontkoombaarheid van de innerlijke strijd. Het vergt moed, om als schrijver in het hoofd te willen duiken van een zedendeling quent, een personage waarvan we in real life liefst het hoofd zouden willen afwenden. Dat ontrafelen van de menselijke psyche doet ze niet enkel als schrijfster, maar ook bij haar job als forensisch psycholoog, bij oa het Pieter Baan Centrum. Ook daar pro beert ze menselijke beweegredenen te doorgronden, niet weg te kijken wanneer het lelijk wordt, wanneer het wringt en schuurt.
Televisiepresentator, programmamaker, acteur, regisseur, unicef-ambassadeur én verdwaald schlagerzanger Tom Waes stormde de Vlaamse huiskamers binnen als ‘de broer van’ in Het Geslacht De Pauw. Tv-minnend Vlaanderen viel als een blok voor die luide arrogante kwast. Hoe zelfingenomen de rol die hij speelde in Het Geslacht De Pauw, hoe lief en charmant is de man in real life en als interviewer op pad voor Reizen Waes. Nikske fake, nul cynisme. Hij luistert naar de mensen die hij spreekt. En laat hun verhaal binnenkomen. Ontroerd door en mild voor de menselijke onhandigheid in het leven. En oprecht verontwaardigd wanneer machthebbers bullenbakken zijn. Reizen Waes (Europa) is het levende bewijs dat tv kan entertainen én informeren tegelijk. Dat je je kijker nooit moet onderschatten. Dat echt heid geen uitgehold marketingbegrip is. Tom ziet de menselijkheid in het grotere migratieverhaal. “Zolang wij landen blijven uitbuiten en leegroven, zal je vluchtelingen hebben” en ondertussen merkt hij fijntjes op dat we onze eigen migratie-geschiedenis vergeten zijn. Niet alleen flirt hij met de limieten van zijn eigen lichaam en geest (Tomtesteron, Wauters vs. Waes ...). Hij tast ook de zin en onzin van fysieke grenzen tussen staten
Arnon Grunberg +Christine Mussche
VRIJDAG 29/11 • 19:30 > 20:30 UUR
af. Reizen Waes in Noord-Ierland liet zien hoe onwetend we zijn over de littekens die de burgeroorlog daar achterliet in steden en gemeen schappen.
We koppelen Tom aan de Noord-Ierse schrijfster Maggie O’Farrell. Haar werk werd vertaald in meer dan 30 talen, maar het was vooral haar laatste boek I am I am I am dat onder de superlatieven werd bedolven (door oa The Guardian, The Times, VPRO). In het boek vertelt Maggie - in 17 rake episodes - over die keren dat ze de dood in de ogen keek en er op wonderlijke wijze aan ontsnapte. Hoe flinterdun de grens is, tussen er zijn en er niet zijn, tussen een tragi sche dood en een geluk bij een ongeluk. Geconfronteerd met haar verhalen, ga je als lezer nadenken over die keren dat je zélf danste op de grens tussen leven en dood. Op die manier brengt het boek je dichter bij je eigen bijna-doodservarin gen, die cruciale momenten die je eigenlijk vergeten was. Het doet je oog in oog staan met je eigen kwetsbaarheid en scherpt in één adem je levens honger aan. I am I am I am is een literaire kintsugi-ervaring. Een boek dat niet wil verhullen wat gebroken werd, maar het net wil vergulden. Een boek dat je toont dat je je niet hoeft te schamen voor je littekens, dat kwetsuren je een kans bie den om te groeien in het leven.
Niet zelden worden de boeken van de Nederlandse schrijver en columnist Arnon Grunberg bevolkt door personages die vast lijken te zitten in een mistige tristesse, gekweld door pijn, vechtend tegen duistere verlangens, of uitgeput door wanho pige pogingen vorm te geven aan de leegte. Vaak fundamenteel eenzaam in een rationele liefdesrelatie, soms troost zoekend in van elke romantiek ontdane seks. In een uiterst uitge kiende heldere stijl, met zinnen van franjes en bombast ontdaan, neemt Grunberg je op sleeptouw doorheen een verhaal dat je langzaamaan de keel toeknijpt. “We leven in een veel te moraliserende tijd. Voortdurend staan we klaar om alles en iedereen af te keuren. Maar in plaats van anderen altijd maar met onze meningen op te zadelen, zouden we beter eens naar hen luisteren.” Grunberg is gebeten om de essentie van menselijk gedrag in al zijn gedaantes te ontrafelen. En
dat doet hij niet door zich op te sluiten in zijn werkkamer, maar door letterlijk Onder de mensen te komen. Als em bedded journalist in Irak, als kamerjongen in Beieren. Of Zuiderlicht, de OCMW-zorgsite in Gent. In de zomer van 2018 liep hij er mee met fysiothe rapeuten, verpleegkundigen, dokters ... en ging het gesprek aan met de bewoners. Het resultaat was een reeks in DS waar hij de menselijkheid in een grote zorgfabriek naar boven haalde. Hij liet er dankbaarheid, rust en bewondering toe. “Als je blackjack speelt, zeg je ook niet: ‘Ik heb récht op een koning en een aas’. Je aanvaardt de kaarten die je krijgt en maakt er het beste van. Zo moet je ook leven. Als een blackjackspeler.”
We brengen hem samen met strafpleiter Christine Mussche. “Hoe wij in elkaar zitten, dat interesseert mij ongelooflijk.” Zonder taboes ontwart ze de beweegredenen
achter iemands gedrag en daden, wanneer ze slachtoffers en daders van crimineel gedrag bijstaat. Ze wil begrijpen welk complex samenspel van psychologische, neurologische en omgevingsfactoren iemands leven in een beslissende plooi leggen. Wat maakt dat een mens nu eens bezwijkt en dan weer ontzettend moedig is? Haar nuchtere kijk en sterke voels prieten laten haar zelden in de steek. Al meer dan 35 jaar stijlvol steady in the storm. Kalm en bedachtzaam, zorgvuldig haar woorden kiezend, laat ze de luide roepers met hun grote woorden verbleken. Sinds 2010 vertegenwoordigt ze slachtoffers van seksueel misbruik door de katholieke kerk. En het was tijdens haar carrière niet de enige keer dat ze oog in oog stond met de donkerste kanten van mens en maatschappij. Tegelijk staat ze met zo veel mildheid in het leven, heeft ze oog voor zo veel schoonheid en hoop, dat het aanstekelijk werkt. Ze laat zich niet dicteren door de le lijkheid van de wereld, maar probeert het geluksgevoel te vangen.
Liliane Saint-Pierre +Haider Al Timimi
ZATERDAG 30/11 • 13:30 > 14:30
France Gall, Roy Orbison, Giglioa Cinquetti … allemaal deelden ze het podium met ‘onze’ Liliane Saint-Pierre. Niet slecht voor ‘een braaf meiske’ uit Diest, geboren als Liliane Keuninckx. Klein Lilianeke koesterde de droom om balletdanseres te worden, maar het draaide anders uit. Ze pakte het podium niet in met pirouettes maar met popliedjes. Even gedreven, even intens. Meer dan 50 jaar staat ze ondertussen op de planken. Ze trad op in de legendarische Olympia in Parijs en tekende als eerste artieste voor het platenlabel van Claude François. Sinds Sacha – mijn gevoel voor jou zal nooit veranderen – wordt ze op handen gedragen door de ho lebigemeenschap. Ze nam het in die song op voor haar vriend wiens outing op onbegrip stootte in zijn omgeving. Het was 1989 en ze doorbrak taboes, zonder bewust te willen choqueren. En vooral, het bleek meer dan eens een pleidooi om lief te hebben wie je wil liefhebben, om te leven zoals je wil leven. Eens soldier of love, altijd soldier of love. Liliane heeft nooit een rolletje willen spelen. What you see is what you get, wat er op haar lever ligt, gooit ze er nogal makkelijk uit. Haar je m’en-foutisme over wat iedereen van haar denkt, staat in schril contrast
met haar perfectionisme op vlak van haar muziek en performance. We gotta stop? Nog lang geen sprake van bij Liliane Saint-Pierre: “Ik heb het gevoel dat ik mijn beste werk nog moet maken.”
We brengen haar samen met de Gentse theatermaker, choreograaf, danser – en sinds kort hoeder van het Antigone-gezelschap – Haider Al Timimi. Een man die met even grote overgave theater maakt als danst, die in bewegingen en muziek giet wat hij in woorden niet gezegd krijgt. In eigenwijze voorstellingen laat hij zijn publiek de confrontatie aangaan met wat hen angst aanjaagt, wat snijdt, wat kerft, wat wringt. Hij durft vragen opgooien - over ons verstarde onder
wijssysteem bijvoorbeeld - en neemt geen genoegen met voorgekauwde antwoorden. Haider laat zich daarbij voluit inspireren door het vuur en de ongestilde honger van jongeren. Hij geeft die jongeren een stem, letterlijk. Een podium met een spot erop. En een publiek dat naar hen luistert. Het zal dan ook niet verwonderen dat hij het jongerencollectief Jong Gewei uit de grond stampte, een theaterplatform voor jonge artistieke wolven die onder de vleugels van Kloppend Hert urgente voorstellingen maakt. Haider ontdekte zelf als jonge gast hoe belangrijk breakdance en hip hop voor hem waren, om zichzelf te vinden en te uiten, in een gemeen schap waarvan de taal aanvoelt als een vreemde jas om je lichaam.
Brihang +Martha Canga Antonio
ZATERDAG 30/11 • 15:00 > 16:00
“Morsen is pas morsen alsjet afdroogt.” Wij weten nog exact waar we waren en welk gesprek verstomde op het moment we deze louterende levenswijsheid voor het eerst hoorden. Ze kwamen uit de mond van woordkunstenaar en beeldhouwer Boudy Verleye, alias Brihang. Vijf jaar geleden won hij De nieuwe Lichting van Studio Brussel en de verwachtin gen waren meteen hooggespannen. Het woord ‘uniek’ is uitgemolken als de gemiddelde West-Vlaamse
melkkoe, maar wat Brihang deed, dat was écht uniek. Kleine gevoelige observaties van doodgewone dingen, met zorg verpakt in poëzie op beat en verleide lijke soundscapes. Zijn debuutplaat zolangmogelijk lag twee jaar later in de rekken en loste al die verwachtingen moeiteloos in. Een hiphopplaat vol dromerige woordenstromen en rusteloze zielen
roerselen. Ver weg van het verbale spierballengerol, rapt Brihang over de wereld die hij kent en de man die hij is. De cliché-blingbling-hiphopper opscheppend over zijn nieuwste fijnstof-aanwinst op wielen is dan ook nergens te bespeuren. Als er al grenzen waren aan het genre hiphop, dan her-kneedt en boetseert en verplaatst Brihang die voortdurend met aanstekelijk plezier. Niet alleen als rapper, ook als beeldhouwer gaat hij vederlicht en fragiel met harde materie aan de slag. En giet bij beel den in poëzie, of poëzie in beelden. Het maakt van hem in meer dan één opzicht de Meester van de Beeldtaal.
We brengen hem samen met actrice en zangeres Martha Canga Antonio. Acteren, songs schrijven, performen, slammen … ze combineert het alle maal met een aanstekelijke elegantie. In 2015 veroverde ze het witte doek met haar ijzersterke vertolking van Mavela in de film Black. Het leverde haar meteen een nominatie op als European Shooting Star op het Filmfestival van Berlijn. Maar vòòr het acteren, is er altijd al muziek geweest. Ze zette haar eerste stappen als zangeres bij het hiphopcollectief Soul’Art. Vorig jaar voelde ze dat het tijd was om haar eigen weg te gaan. Met haar dromerige en speelse soloproject Martha Da’ro stond ze afgelopen zomer op Couleur Café - in dezelfde line-up als haar heldin Lau ryn Hill. Martha Da’ro tekent voor een aanstekelijke mix van speelse pop, dromerige jazz, vette beats en breek bare teksten. Wie denkt dat het haar allemaal op een presenteerblaadje wordt aangeboden, heeft het mis. “Ik heb geen ‘we zien wel’-attitude, ik werk hard. Vaak wordt dat verward met arrogantie, alsof dat altijd iets slechts zou zijn.”
Charlotte Adigéry +Cameron Vandenbroucke
ZATERDAG 30/11 • 16:30 > 17:30
Het is een terugkerend fenomeen: in zowat elk interview, elk concert verslag, elke aankondiging … wordt zangeres Charlotte Adigéry steevast betiteld als superster in wording. En wie zijn wij om dat tegen te spreken? :) Op het podium palmt ze ons steevast in met een steengoeie performance, nu eens in de rauwe punky gedaante van WWWater. Dan weer als Charlotte, de verhalenver teller met meer gepolijste songs. Elke keer opnieuw maakt ze haar sterke en eigenwijze live-reputatie waar. Hoe flegmatiek en explosief ze op het podium staat, zo attent en bescheiden is ze in het dagelijks leven. Bloednuchter spreekt ze over dat moment waarop haar carrière is begonnen. “Heel simpel: ik ben gewoon op een podium gaan staan.” Ze maakte furore als backing vocal bij Arsenal en Baloji, maar voelde al gauw dat het tijd werd om haar eigen verhaal te vertellen. Het was tijdens de opnames van de cultfilm Belgica dat ze ontdekt werd door de broertjes
Dewaele. Niet toevallig verscheen haar tweede ep Zandoli dan ook op hun DEEWEE-platenlabel. Ondertus sen zong ze ook mee op songs van Stikstof, Soulwax, Beraadgesclagen, Baloji … Een gulzige artieste, die haar muzikaal talent erfde van haar moeder.
We brengen haar samen met het cha rismatische koers-talent Cameron Vandenbroucke, gezegend met de bekendste wieler-achternaam van dit land. Het valt sowieso niet mee om de schoenen van je ouders te vullen. Maar wanneer die schoenen klikpedaaltjes zijn, en je vader niets minder dan een wielerfenomeen was, is het al helemaal geen makkelijke opdracht. Net als haar papa - de man die genoeg had aan drie medeklinkers - leek ze nochtans geboren voor een andere sportcarrière. Ze liet met haar piepjonge loopbenen iedereen achter zich in atletiekwedstrijden, maar moest uiteindelijk haar loopshirt aan de kapstok hangen toen ze na een
aanrijding een longembolie kreeg. Het leven heeft soms een vreemd gevoel voor humor. Ze herontdekte de fiets, plooide zich op een even elegante manier op het zadel als, wel ja il bimbo d’oro en reed in de luwte enkele kermiskoersen. Afgelopen zomer stond ze voor het eerst te blinken in een gloednieuw Lotto Soudal-shirtje, aan de start van een profwedstrijd. Ze was nog maar net over de streep, of ze liet al verstaan dat haar resultaat teleurstellend was, maar dat ze alleen maar honger had naar meer. Naar meer korte pittige hellingen. Naar meer kilometers op de trappers. Het typeert haar gedreven heid en verbetenheid. Meer nog dan willen winnen van de anderen, ziet ze zichzelf als grootste uitdager. We kunnen niet wachten om aan de rand van de weg onze keel te gaan schor schreeuwen voor deze VDB.
Nico Sturm +Jaco Van Dormael
ZATERDAG 30/11 • 18:00 > 19:00
Een optreden als Pinokkio met een symfonisch orkest in de Elisabethzaal, zijn stem lenen aan een onstuimige dinosaurus, als springerige Wat Als?-reporter ‘toevallige’ passanten een micro onder hun neus duwen, telkens weer straalt Nico Sturm spelen levensplezier uit in elke vezel van zijn lijf. Of hij nu op het kleine scherm schittert, op het witte doek of op de
theaterplanken, Nico speelt zonder rem op, praat met ogen vol vonkskes, geeft zich totaal en onvoorwaardelijk. Het is die heerlijke Sturm und Drang waarvoor wij helemaal gevallen zijn. Met eenzelfde overgave en liefde voor het leven is hij ook aan de slag als regisseur bij Tutti Fratelli. Samen met Festivalvriendin Reinhilde Decleir en hun fratelli stomen ze zich helemaal
klaar voor hun nieuwste productie De Onzichtbaren. Waarbij ze uitgespro - ken dromen van een wonderland “met een landschap geboetseerd naar een cowboyfilm, danszalen in fluweel en mensen engelen-gelijk”. Een ode aan de fantasie, een verbeelding van het verborgene.
We brengen Nico en zijn droomwe - reld samen met dé Meester van de scenografie Jaco Van Dormael. We kennen hem allemaal van cinema-pa - reltjes Toto le Héros (winnaar Camera d’or op Filmfestival van Cannes), Le Huitième Jour (nominatie voor The Golden Globes), Mr. Nobody en Le Tout Nouveau Testament. Het zijn films waar je stuk voor stuk zijn
liefde voor de magie van het theater voelt, films waarbij Jaco fijntjes laat voelen dat hij waar en wanneer hij wil, kan ingrijpen als een almach - tige regisseur. Hij speelt er met de klassieke wetten van de film, haalt de chronologie door elkaar, verwijst simpele oorzaak-gevolg-redenerin - gen naar de vuilnisbak, stelt vragen zonder duidelijke antwoorden te geven, verplaatst zonder verpinken het perspectief en neemt zijn publiek mee op een surrealistische trip. Net zoals je in zijn films de invloed van theater voelt, is dat omgekeerd al even sterk. Want ook op scène maakt hij een magische mix van beeld en woord, van dans en poëzie. Wie de voorstellingen Kiss & Cry en/of Cold Blood zag, kan nooit meer op een ongeïnteresseerde manier naar handen kijken. Het is telkens opnieuw de kracht van Jaco: door in te zoomen op alledaagse handelingen, prikkelt hij zijn publiek om de wereld vanuit een ander perspectief te benaderen. Om de poëzie te zien in doodgewone dingen. Om je te verwonderen over de elegante schoonheid van lichaam en brein, natuur en taal.
Deze Festivalbabbel vindt plaats in een mix van Frans, Nederlands en Engels.
