Spoorpark en nieuwe brug

Een park aan het spoor

Lange tijd lag de Dijksgracht Oost er verlaten bij. Het was overwoekerd, afgesloten en er was maar zelden iemand te zien. Maar dat beeld verandert de komende jaren.

Zo komen er ligplaatsen voor veertig rondvaartboten en afmeervoorzieningen voor dertig dekschuiten. De dekschuiten zijn hard nodig voor de vernieuwing en verbetering van bruggen en kademuren in de stad. Verder komt er een wandel- en fietsroute over de Dijksgracht. Het westelijk deel van de Dijksgracht was klaar, nu is het oostelijk deel aan de beurt. Het is een wens die al vijftien leeft, met name onder bewoners, want deze ‘langzaamverkeersroute’ zal Oostenburg en de Czaar Peterbuurt verbinden met de binnenstad en het Centraal Station. Volgens kenners wordt het een prettige route zonder auto’s om je heen, ‘gewoon heerlijk langs dat water’.

Dive under Ondertussen werkt ProRail aan het ‘Hoog Frequent Spoor’. Belangrijk onderdeel hiervan is minder sporen ter hoogte van de Dijksgracht. Er komt een fly over of dive under, waarbij de ene trein als het ware onder de andere trein doorduikt. Daardoor kan ProRail vier, vijf treinsporen aan de Dijkgracht opheffen. Op de vrijgekomen ruimte komt dan Spoorpark Oostenburg, een soort terrassenpark dat in verschillende lagen omhooggaat. De gemeente wil graag dat het park openbaar toegankelijk wordt en is in gesprek met ProRail om te kijken onder welke condities en afspraken de gemeente dat park in bruikleen kan krijgen. Het gaat om een oppervlak tussen de vijftien en zeventienduizend vierkante meter, vergelijkbaar met het Wertheimpark. En het ligt natuurlijk schitterend: op de zuidelijke helling, dus altijd zon, met uitzicht op het water. Zodra de zuidelijke sporen zijn weggehaald, kan het talud worden afgegraven en het park worden ingericht. Die voorbereiding kan waarschijnlijk vanaf 2025 beginnen, tegelijk met de aanleg van het fiets- voetgangerspad.

Impressie: Prorail

Overzicht toekomstige situatie sporen Dijksgracht Oost (beeld ProRail).

Een spannende brug

In 2023 zal een nieuwe voetgangersbrug de Czaar Peterbuurt met Oostenburg verbinden. De brug over de Oostenburgervaart komt in het verlengde van de Cruquiusstraat te liggen. En: de metalen leuning met 360 balusters (brugspijlers) wordt deels geprint.

Cyrus Clark (hoofdontwerper openbare ruimte van gemeente Amsterdam) haalde zijn inspiratie voor deze brug vooral uit de rijke, industriële geschiedenis van Oostenburg, waar vroeger schepen en locomotieven werden gebouwd. “Daar wilden we iets mee doen”, licht hij toe. “Printen in 3D is een nieuwe stap in de evolutie van industrie. Zo kwamen we op de gedachte om die brug te laten printen, om laten zien wat mogelijk is.”

Nét even anders “We willen een soort beweging maken in de brug. Aan elke kant komen straks 180 balusters. Elke baluster is nét even anders. De één heeft bijvoorbeeld een net iets grotere verdikking, of is net iets meer gedraaid. Direct naast elkaar merk je het verschil nauwelijks op, maar als ze over de hele lengte op een rij staan, zie je de vorm veranderen. Door het verschil in vorm, lichtinval en schaduwwerking krijg je in de lengte een soort beweging, waardoor het spannend wordt. Om meer eenheid te krijgen in die 360 verschillende balusters, gebruiken we wel één kleur: het wordt een grijsgroene coating, subtiel zachtgrijs met een tikkeltje groen erin. Die heeft een beetje associatie met een industriële kleur.”

Zonnewende De rest van de brug krijgt een simpele uitvoering. Het brugdek rust op twee zware, betonnen pijlers. Het middenstuk wordt uitneembaar. Vanuit de leuning schijnt ‘s avonds verlichting op de balusters. De brug wordt rolstoelvriendelijk: het houten brugdek krijgt een antislipvoorziening en er komt geen opstap. De brug krijgt een lichte helling om een bepaalde doorvaarhoogte te maken. Omdat het hier gaat om brugnummer 2106, is het voorstel de brug ‘Zonnewende’ te noemen – naar 21 juni, de langste dag van het jaar…

Impressie: Gemeente Amsterdam