SIP ๊ธฐ๋ฐ VoIP ๋จ๋ง์์ ์๋น์ค ๊ฑฐ๋ถ ๊ณต๊ฒฉ ํ์ง ๋ฐฉ์ *์ ์คํธ, *์๊ด๋ชจ, **๋ฐ์ฌ์ฐ, *๊น๊ธฐ์ฒ *๊ฑด๊ตญ๋ํ๊ต, **KTใ *jyh07@konkuk.ac.kr, *eagle@konkuk.ac.kr, **pjw@kt.com, *kckim@konkuk.ac.kr
Denial of Service Detection on SIP-based VoIP Client *Yun-Ho Jung, *Kwang-Mo Yang, **Jae-Woo Park, *Kee-Cheon Kim *Konkuk Univ., **KT Cooperation.
์
์ฝ
์ธํฐ๋ท IP ํ๋กํ ์ฝ์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ ํ ์๋น์ค์ธ VoIP ๋ IP ๋ง ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ํตํ ์ ๋ ดํ ํต์ ๋น์ฉ ๋ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ฌด๊ดํ ์๊ธ์ ์ ์ฉ, IP ๋ง์ ํตํ ๋ค์ํ ๋ถ๊ฐ์๋น์ค ์ ๊ณต์ด๋ผ๋ ๋ง์ ์ฅ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ๊ณต์ ๋๋ ์ธํฐ๋ท ๋ฐฉ์ ์ด์ฉํ๋ ๋ฌธ์ ๋ก ์ธํด ๋ฐ์๋๋ ์ ๋ง์ ๋ณด์ ์ํ์ผ๋ก ์์ฅ์ด ์์ถ๋๋ ํ์์ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค. ๊ธฐ์กด์ ์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ์ ์ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ง์ ํ์ค๋ค์ด ์๋ฆฝ๋๊ณ ์๋ ์ค์ ์ด๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ์ ์๋ ์๋ฃจ์ ๋ค์ ์ด๋ฏธ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ์ฌ์ ์ ์ ์ฅ์์ ์ฑ์ฉํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ํธํ์ฑ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฌ์ค์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ SIP ํ๋กํ ์ฝ์ ์ด์ฉํ๋ VoIP ์์คํ ์์ ๊ฐ์ฅ ์น๋ช ์ ์ธ ๋ฌธ์ ์ ์ ํ๋๋ก ๋ ์ค๋ฅด๊ณ ์๋ SIP ๊ธฐ๋ฐ์ ์๋น์ค ๊ฑฐ๋ถ๊ณต๊ฒฉ์ ํ์งํ์ฌ ์ด๋ก ์ธํ VoIP ๋จ๋ง์ ์ฑ๋ฅ ๊ฐ์ ๋ฐ ์ค์๋์ ์ฌ์ ์ ๋ฐฉ์ง ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค.
1. ์๋ก ์ ํ๋ง์์์ ๋ณด์ ์ํ๋ค์ VoIP[8]๊ฐ ๋ํ๋๊ธฐ ์ด์ ๊น์ง๋ ํฐ ๋ฌธ์ ์ ์ผ๋ก ๋ถ๊ฐ ๋์ง ์์๋ค. ๊ทธ ์ด์ ๋ PSTN(Public Switched Telephone Network)๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณต์ค ์ ํ๋ง์ ๋คํธ์ํฌ ์์ฒด๊ฐ ํ์์ ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณต๊ฒฉ์๊ฐ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋ ๋ฆฝ๋์ด ์๋ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๊ณต๊ฒฉํ๊ธฐ๊ฐ ์ฝ์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ฆ, PSTN ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ธฐ์กด ์ ํ๋ง์ ์์ฑ์ ์ ๋ฌ๋ง์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์ถ๋ Closed ํ๊ฒฝ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณด์์ ๋ํ ์ง์ค์ด ํฌ๊ฒ ์๊ตฌ๋์ง๋ ์์๋ค. ๋ฐ๋ฉด์ VoIP ์์คํ ์ ๊ณต์ ๋ ์ธํฐ๋ท์ด๋ผ๋ ๊ณต๊ฐ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ฑ์ ์ ๋ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ตฌ์ถํ๋ ๊ณผ์ ์์๋ถํฐ ๋ณด์์ด ํฐ ์ด์๋ก ๋ถ๊ฐ๋์๋ค[1]. ํนํ ์ต๊ทผ VoIP ์์คํ ์์ ์ฌ์ฉ๋๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์๋ SIP(Session Initiation Protocol)[2]์ ๊ฒฝ์ฐ ํ ์คํธ ๊ธฐ๋ฐ ํ๋กํ ์ฝ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฐ์ด๋๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฐ ํ๋กํ ์ฝ์ ์ด์ฉํ๋ ๋ค๋ฅธ ์์คํ ๋ค์ ๋นํด ๊ณต๊ฒฉ์๊ฐ ์ดํดํ๊ธฐ ์ฌ์ด ๊ตฌ์กฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์๋ค. VoIP ์์คํ ์ ๋ํ ๊ณต๊ฒฉ์ผ๋ก๋ ์ ๋ง์ ๋ฐฉ์์ด ์กด์ฌํ๋๋ฐ ๊ทธ ์ค์์๋ ์ฌ์ ์์๊ฒ ๊ฐ์ฅ ์น๋ช ์ ์ธ ๊ณต๊ฒฉ์ ์๋น์ค ๊ฑฐ๋ถ ๊ณต๊ฒฉ(Denial Of Service)์ด๋ค. ์๋น์ค ๊ฑฐ๋ถ๊ณต๊ฒฉ์ VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ์ ์ค์๋์ ์ ๋ฐํ๊ฑฐ๋ ์์ ๋จ๋ง๊ธฐ ์์ฒด๋ฅผ ๋ฌด๋ ฅํ ์์ผ ์๋น์ค์ ๋ํ ํ์ง์ ํฌ๊ฒ ๊ฐ์์ํจ๋ค. ํนํ ์๋น์ค ๊ฑฐ๋ถ ๊ณต๊ฒฉ ์ค์์๋ SIP ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ๋ค์ ๋จ๋ง๊ธฐ์ ์ดํ๋ฆฌ์ผ์ด์ ๋ ๋ฒจ์์ ์ํ๋๋ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ์ ์กํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฐฉ๋น๊ฐ ์ด๋ ต๊ณ , ์น๋ช ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ๋ฐํ๋ค. VoIP ๋จ๋ง์ ์ํํ ์ ์๋ ์๋น์ค ๊ฑฐ๋ถ ๊ณต๊ฒฉ ์ค์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ 4 ๊ณ์ธต ๊ณต๊ฒฉ์ธ UDP ํ๋ฌ๋ฉ๊ณผ 5 ๊ณ์ธต ๊ณต๊ฒฉ์ธ RTP[10] ํ๋ฌ๋ฉ, SIP[1] ํ๋ฌ๋ฉ์ด ์กด์ฌํ๋ค. ์ด์ค์์๋ SIP ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ UDP ํ๋ฌ๋ฉ ๋ฐ RTP ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋นํด ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ฑ ์น๋ช ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ๋ฐํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์ ์คํ์ ํตํด ํ์ธํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฌ์ค์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ SIP ๊ธฐ๋ฐ์
VoIP ์์คํ ์์ ๋ฐฉ๋น๊ฐ ์ด๋ ต๊ณ , ์น๋ช ์ ์ธ ๋ณด์ ์ํ์ค์ ํ๋์ธ Flooding ๊ณต๊ฒฉ์ ์ฌ์ ์ ํ์ง ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ์ฐ๊ตฌํ์๋ค.
2. Background 2.1 SIP-Based IP Telephony SIP (Session Initiation Protocol)[1]๋ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด ํ์ ํ์๋ Internet telephony ๋ฑ์ ํธ ์ค์ ์ด๋ ํด์ , ์์ ๋ฑ์ ์ํํ ์ ์๋ ์์ฉ ๊ณ์ธต์ ์ ์ด ํ๋กํ ์ฝ์ด๋ค. IP ๋ง์ ํตํด ์์ฑ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ์กํ๋ ค๋ VoIP ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ๋ฌ์ ๋ฐ๋ผ ์ด์ ํ์ํ signaling ๊ธฐ์ ์ด ๋ฐ์ ๋์๋๋ฐ, SIP ๋ ์ด๋ฅผ ์ํ IETF(internet engineering task force)์์ ํ์ค์ผ๋ก ์ ์ ๋์๋ค[3]. VoIP ์์ SIP ๋ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด ํต์ ์ฐ๊ฒฐ์ ์ค์ ๊ณผ ํด์ ๋ฅผ ์ํด user location, user capability, user capability, call setup, call handling ์ ๋ค์ฏ ๊ฐ์ง ์์๋ฅผ ํตํด ๋จ๋ง์ ์์น๋ฅผ ํ์ ํ๊ณ ํต์ ํ ๋ฏธ๋์ด์ ๋ฏธ๋์ด ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ค์ ์ ํ๊ณ ํธ ์ค์ ๊ณผ ํด์ , ์ ์ก ๋ฑ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํํ๋ค.
2.2 SIP ํน์ง SIP ๋ IETF ์ Toolkit ๊ฐ๋ ์ ์ถฉ์คํ ๋ถํฉ๋๊ฒ ์ค๊ณ๋์๋ค. ๊ทธ๋์ ์ธํฐ๋ท์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๋ง์ ํ๋กํ ์ฝ๊ณผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ๋ค์ํ ์๋น์ค๋ค์ ๋ง๋ค ์ ์๋ ์ ์ฐ์ฑ๊ณผ ํ์ฅ์ฑ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์๋ก์ SAP(Session Advertise Protocol)[9]๋ก ์ธ์ ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ด์ฌ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ์ ๊ณตํ๊ณ SIP ๋ฅผ ํตํด ๋ํ๋ฅผ ์ํ๋ ์๋๊ฐ ์ธ์ ์ ์ฐธ๊ฐํ๋๋ก INVITE ํ๋ฉฐ SDP(Session Description Protocol)๋ฅผ ํตํด ์ด๊ณ ์ ํ๋ media type ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ตํํ๋ค. ๋ํ SDP ์ ๊ธฐ์ ๋ RTP ๋ฑ์ ์ด์ฉํด์ ์ค์๊ฐ Multimedia ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. SIP ๋ ์์ฉ๊ณ์ธต protocol ๋ก์ TCP ์ UDP ๋ชจ๋ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ request / response ๊ตฌ์กฐ์ด๋ค. ๋ํ
HTTP ์ SMTP ์ syntax ์ semantics ์ ๋ง์ ๋ถ๋ถ์ ๊ทธ๋๋ก ์ฌ์ฉํ๋ฉฐ HTTP ์ ์ ์ฌํ transaction ์ ํ๋ค. text-based ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ H. 323[9]์ ๋นํด ๊ตฌํ์ด ์ฉ์ดํ ์ฅ์ ๋ ์๋ค. SIP ๋ ๊ฐ ์ฌ์ฉ์๋ค์ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํด e-mail address ์ ๋น์ทํ SIP URL ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฌ์ฉ์๋ IP ์ฃผ์์ ์ข ์๋์ง ์๊ณ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์ ์ ์๋ค.
2.3 SIP Call Setup Flow and Weakness
RTP Flooding ๊ณต๊ฒฉ์ ๊ฒฝ์ฐ RTP ๋ฏธ๋์ด ์ธ์ ์ด ์๋ฆฝ๋ ์ดํ ๊ตฌ์ถ๋ RTP ์ธ์ ์ผ๋ก ๋ฌด์๋ฏธํ RTP ํจํท์ ํ๋ฌ๋ฉ ํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ณต๊ฒฉํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค. RTP Flooding ๊ณต๊ฒฉ์ VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ๊ฐ ๋ ธ์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ค์ ๊ณต๊ฒฉํ๋ RTP ํจํท์ด ํตํ ๋ด์ฉ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง๋ ์์ง๋ง, ํตํ์ ํ์ง์ ์ ํ์ํค๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
3. ์ํ ๋ชจ๋ธ ์ด๋ฒ ์ฅ์์๋ ์์ฉ VoIP ์๋น์ค๊ฐ ํฅํ ๋ ธ์ถ ๋ ์ ์๋ ํ๋ฌ๋ฉ ์ํ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ ํ๋ค. ํ๋ฌ๋ฉ ์ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ก ๊ณ์ธต ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์์ฉ ๊ณ์ธต ๋ชจ๋ธ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค.
3.1 Transport Layer Floods ์ ์ก ๊ณ์ธต์์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ TCP, SCTP ํน์ UDP ๋ ๋ฒจ์์ ์ด๋ฃจ์ด ์ง๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ก๊ณ์ธต์์์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ์์ฉ๊ณ์ธต์์ ํจํท์ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๊ฒ์ ์๊ด์์ด VoIP ๋จ๋ง์ ์ด๋ฆฐ ํฌํธ๋ก DoS(Denial Of Service) ๊ณต๊ฒฉ์ ํ์ฌ ๋จ๋ง๊ธฐ์ ์ฝ ์ ์ ์ ๋ํ ์ง์ฐ์๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๊ฑฐ๋, ํตํ ํ์ง์ ์ ํ์ํค๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ฒ ๋๋ค. ๋ํ์ ์ผ๋ก brute-force UDP flooding ๊ณต๊ฒฉ์ด ์๋ค.
3.1.1 UDP Flooding [7]
๊ทธ๋ฆผ 1 SIP Call Setup Flow
...
SIP ์ฝ ์ ์ ์ด๊ธฐํ๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก Invite ๋ฉ์์ง๋ฅผ ํตํด ์์๋๋ค. ์ต์ด์ VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ 1 ์ INVITE request ๋ฅผ Proxy server ๋ก ๋ณด๋ธ๋ค. Proxy server ๋ location server ์ user ์ ์์น๋ฅผ ์์ฒญํ๊ณ , Location server ๋ก๋ถํฐ ์ข๋ ์ ํํ user ์ ์์น์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ํ๋ค. Proxy server ๋ location server ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ์๋ก์ด user ์ ์ฃผ์๋ก SIP INVITE request ๋ฅผ ์ง์ ๋ณด๋ด๊ฒ ๋๊ณ , ์ฐฉ์ VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ 2 ๋ Proxy server ๋ก response ๋ฅผ ๋ณด๋ด๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ Proxy server ๋ response ๋ฅผ ์๋ ๋ฐ์ ์ client ๋ก call ์ฑ๊ณต์ ๋ํ response ๋ฅผ ๋๋ ค ๋ณด๋ธ๋ค. VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ 1 ์ response ๋ฅผ ์ ๋๋ก ์์ ํ์์ ACK Request ๋ฅผ ๋ณด๋ด์ ์๋ฆฌ๊ฒ ๋๊ณ , ACK ๋ฅผ ๋ฐ์ VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ 2 ์ ACK ๋ฅผ ๋ณด๋ธ VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ 1 ์ฌ์ด์ RTP ์ธ์ ์ด ์๋ฆฝ๋์ด ํตํ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ณผ์ ์์์ ๋จ๋ง๊ธฐ๋ SIP Flooding ๊ณต๊ฒฉ๊ณผ RTP ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ ธ์ถ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋จ๋ง์ ์ด๊ธฐํ ๋ ํ Invite ๋ฉ์์ง์ ๋ํ ๋๊ธฐ ์ํ์ ๋น ์ง๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์ฌ๊ธฐ์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋๋ ๊ฒ์ ํ์ฌ์ ๊ตญ๋ด VoIP ์์คํ ์์๋ Invite ๋ฉ์์ง์ ๋ํ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ ์ ์ฆ ํ ์ ์๋ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ด๋ค, ๋๊ตฌ๋ผ๋ ์ฝ๊ฒ Inviteflood ๋ผ๋ Tool ์ ์ธํฐ๋ท์์ ์ฝ๊ฒ ๊ตฌํ ์ ์๊ณ , ์ด ํด์ ์ด์ฉํ์ฌ Invite ๋ฉ์์ง๋ฅผ ๊ตฌ์ถ, ๋จ๋ง๋ก ์ ์ก ํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌํ์ฌ Invite Flooding ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ ธ์ถ๋ ๋จ๋ง๊ธฐ๋ค์ ์ค์๋์ ์ผ์ผํค๊ณ , ๊ณต๊ฒฉํ๋ ํจํท์ ์ซ์๊ฐ ์ฆ๊ฐ ํ ์ ๋จ๋ง๊ธฐ ์์คํ ์ด ๋ค์ด๋๋ ํ์์ ๊ฐ์ง๋ค.
UDP Flooding ๊ณต๊ฒฉ์ VoIP ๋จ๋ง์ ๊ฐ๋ฐฉ๋ ํฌํธ๋ก ์์คํ ์์์ ๊ณ ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํด ๋ฌด์๋ฏธํ ๋๋ฏธ ํจํท์ ์ ์กํ๋ ๊ณต๊ฒฉ์ผ๋ก ๊ณต๊ฒฉ์ ์ฐจ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. โ ๊ณต๊ฒฉ์๋ ์ฌ์ ์ VoIP ๋จ๋ง์ ๊ณต๊ฒฉ ๊ฐ๋ฅ ํฌํธ๋ฅผ ํ์ธํ๋ค. โก ํ์ธ๋ VoIP ๋จ๋ง์ ์ด๋ ค ์๋ ํฌํธ๋ก ๋ค๋์ Dummy UDP ํจํท์ ์ ์กํ๋ค(์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก 5060 ํฌํธ).
๊ทธ๋ฆผ 2 UDP Flooding ๊ณต๊ฒฉ ๊ตฌ์๋
3.2 Application Layer Floods RTP ๋ฐ SIP ๋ ์ค์ ๋ก๋ 5 ๊ณ์ธต ํ๋กํ ์ฝ์ด์ง๋ง ์ค์ ๋ก๋ VoIP ๊ฐ TCP/IP ์์์ ๋์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ฉ๊ณ์ธต ๊ณต๊ฒฉ์ผ๋ก ์ ์ ํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ฉ๊ณ์ธต์์์์ ๊ณต๊ฒฉ์ ํฌ๊ฒ SIP ๊ธฐ๋ฐ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐ RTP ๊ธฐ๋ฐ ๊ณต๊ฒฉ์ผ๋ก ๋๋์ด์ง๋ค[4]. SIP ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ์๋ง์ SIP ํธ๋ํฝ์ ๋จ๋ง๋ก ์ ์กํ์ฌ ๋จ๋ง๊ธฐ์ ๋ฆฌ์์ค๋ฅผ ๊ณ ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉํ๋๋ฐ, ์ฃผ๋ก SIP ์ Invite ๋ฉ์์ง๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณต๊ฒฉ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ์ ์ก๊ณ์ธต์์์ ๊ณต๊ฒฉ๊ณผ๋ ์ฐจ์ด๋ ์ ์ก๊ณ์ธต ๊ณต๊ฒฉ์ด ์์ฉ๊ณ์ธต์์ ์ฒ๋ฆฌ๋์ง ์๋ ๋ฐ๋ฉด, ์์ฉ๊ณ์ธต ๊ณต๊ฒฉ์ ์์ฉ๊ณ์ธต์์ ํจํท์ ์ฒ๋ฆฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์
์ฑ๋ฅ ๊ฐ์ ์ ๋๊ฐ ํฌ๊ณ , ์์ฉ๊ณ์ธต์์ ๋จ๋ง์ ์ค์๋์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. VoIP ์ ๊ฒฝ์ฐ PSTN ๊ณผ๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ IP ํฐ์ด ๋์์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ Call Request ๋ฅผ ์์ฑ ํ ์ ์๋๋ก ์ ์ํ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฌํ ๊ณต๊ฒฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ๋๋ค. RTP ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ RTP ์ธ์ ์ด ๊ตฌ์ถ๋ ๋จ๋ง๊ธฐ์๊ฒ RTP ํจํท์ ํ๋ฌ๋ฉ ํ๋ ๊ณต๊ฒฉ์ผ๋ก ์ฌ์ ์ ์๋ฆฝ๋ RTP ์ธ์ ์ ๋ํ ํฌํธ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต๊ฒฉ์๊ฐ ์ทจ๋ํจ์ผ๋ก์จ ๊ณต๊ฒฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ๋๋ค. RTP ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ ธ์ถ๋๋ฉด ๋จ๋ง์ ํตํ ํ์ง์ด ๋จ์ด์ง๊ฒ ๋๋ค.
ํ์ง ํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ํ๋ค. ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก Flooding ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ํ์ ์์คํ ์์์ ๊ณ ๊ฐ ์ํค๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ DoS ๊ณต๊ฒฉ๋ค์ ์ฌ์ ์ ํ์ง๋ง ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด, ํด๋น ํ์ง๋ ๊ณต๊ฒฉ์ง์ ๋ํด ํํฐ๋ง ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉ์์ผ ๋ฐฉ์ด๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค[5][6]. ๊ทธ๋ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ Flooding ๊ณต๊ฒฉ์ ํ์ง ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ์ง์คํ๋ค. ํนํ ๊ฐ์ข VoIP ๋จ๋ง์ ํ๊น์ผ๋ก ํ๋ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ๋ค ์ค ๊ฐ์ฅ ์ฌ๊ฐํ ์ฑ๋ฅ ์ ํ๋ฅผ ์ด๋ํ๋ SIP ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ํ์ง ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๋ค.
4.1 ์๊ณ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ ํ์ง ๋ฐฉ์
3.2.1 SIP Flooding [7] SIP ๋ฉ์์ง๋ฅผ ๋๋์ผ๋ก ๋ณด๋ด์ด VoIP ์ฌ์ฉ์๋ ์ฌ์ ์๊ฐ ์ ์์ ์ธ ์๋น์ค๋ฅผ ์ด์ฉ ํน์ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ๊ฒ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ผ๋ฐ ๋คํธ์ํฌ์์ DoS(Denial of Service)์ ๋น์ทํ ๊ฐ๋ ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ฐ๊ฒฐ ์์ฒญ, ์ฆ INVITE ๋ฉ์์ง Flooding ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์๋น์ค ๊ฑฐ๋ถ ๊ณต๊ฒฉ ํจํท์ด ์์ฉ ๊ณ์ธต๊น์ง ์ฌ๋ผ๊ฐ ์ฒ๋ฆฌ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ ๊ณ ๊ฐ์ ์ ๋๊ฐ ์ฌ๊ฐํ๊ณ , ๋จ๋ง๊ธฐ์ ์ค์๋์ ์ ๋ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ด ๋๋ค. ํนํ Invite Flooding ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋จ๋ง๊ธฐ์ ์๋ต์ด ์๊ตฌ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์คํ ๋ฆฌ์์ค ๊ณ ๊ฐ์ด ๋์ฑ ์ฌ๊ฐํ๋ค. ๊ณต๊ฒฉ ์ ์ฐจ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. โ ๊ณต๊ฒฉ์๋ ์งง์ ์๊ฐ๋ด์ ๋ค์์ ์กฐ์๋ ์ธ์ปค๋ฐ ์ฝ(Incoming call) ํจํท์ ๋ง๋ค์ด ๋ธ๋ค. โก ๊ณต๊ฒฉ๋์์ธ VoIP ๋จ๋ง๊ธฐ๋ CPU ์์์ ๋ง์ด ์๋น์ํค๋ ๋ค์์ ์ธ์ปค๋ฐ ์ฝ(Incoming call)์ ์ฒ๋ฆฌํ๋ค.
SIP ๊ธฐ๋ฐ์ VoIP ๋จ๋ง์ ๋ํ ๊ณต๊ฒฉ์ ํ์งํ๊ธฐ ์ํด ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ ์๊ณ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ ํ์ง ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๋ค. ์๊ณ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ ํ์ง ๋ฐฉ์์ ๊ฐ ๋จ๋ง์ ์์ฉ ๊ฐ๋ฅํ SIP ์๊ทธ๋ ํจํท์ ๋ํ ์๊ณ์น๋ฅผ ์ค์ ํ๊ณ , ํด๋น ์๊ณ์น๋ฅผ ๋์ด์๋ SIP ํธ๋ํฝ์ด ๋จ๋ง๋ก ์ ์ก ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ด๋ผ๊ณ ํ๋จํ์ฌ, ์ด๋ฅผ ์ฐจ๋จํ๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ณธ ์์ด๋์ด๋ก ํ๋ค.
... ๊ทธ๋ฆผ 4 Flooding Detection Sequence Diagram ๊ทธ๋ฆผ 3 SIP Flooding ๊ณต๊ฒฉ ๊ตฌ์๋ 3.2.2 RTP Flooding [7] ๋ฏธ๋์ด ์คํธ๋ฆผ์ ๋๋์ผ๋ก ์์ ์์๊ฒ ์ ์ก์์ผ ์ ์์ ์ธ ์๋น์ค ์ด์ฉ์ ๋ฐฉํดํ๋ ๊ณต๊ฒฉ์ผ๋ก ๊ณต๊ฒฉ ์ ์ฐจ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. โ ๊ณต๊ฒฉ์๋ ์ฌ์ ์ ๋์ ๊ฐ์ ์ ๋จ๋ง(UAS)๋ก ๋ณด๋ด๋ ํธ๋ฅผ ๋ฐ์์ํจ๋ค. ์ด๋, ๊ณต๊ฒฉ์๋ Sniffing ํด์ด๋ ํจํท Analyzer ๋ฅผ ํตํ์ฌ RTP ์ ํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ๋ค. โก ๊ณต๊ฒฉ์๋ ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ณต๊ฒฉ ๋์์๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ UDP ํฌํธ๋ฒํธ๋ฅผ ํ์ธํ๋ค. โข ํ์ธ๋ UDP ํฌํธ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฅํ ํธ์ ์ฐ์ด๊ฒ ๋ UDP ํฌํธ๋ฒํธ๋ฅผ Guessing ํ ์ ์๋ค. โฃ Guessing ๋ ํฌํธ๋ฒํธ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ ํจํ์ง ์์ RTP ํจํท์ ๋ค๋์ผ๋ก ๋ณด๋์ผ๋ก์จ ํตํ ํ์ง ๊ฐ์๋ฅผ ์ ๋ฐํ๋ค.
4. Flooding ๊ณต๊ฒฉ ํ์ง ๋ฐฉ์
๋ณธ ์์ด๋์ด์์ ์๊ตฌ๋๋ ์ฌํญ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. -
-
๋จ๋ง ํน์ ๋จ๋ง์ด ์ฐ๊ฒฐ๋ ๊ฒ์ดํธ์จ์ด๋ SIP Session Management Table ์ ๊ฐ์ง๋ค. Session Management Table ๋ Session ID ์ Count ํ์๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ๋จ๋ง๊ธฐ๋ก ์ ๋ฌ๋๋ ์ธ์ ์ฐ๊ฒฐ ์์ฒญ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ๋ค. ์๊ณ์น๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ Count ๊ฐ์ ๊ฐ์ง๋ ์ธ์ ์ ์ฐจ๋จํ๊ณ , ์ฐจ๋จ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ํ Timeout ์ ์ค์ ํ๋ค.
์ธ์ ID ๋ ์ธ์ ์ ์์ฒญํ๋ ๊ทผ์์ง IP ์ฃผ์์ ์ธ์ ์ ์์ฒญํ๋ Call ID ํ๋๋ฅผ XOR ํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ MD5 ํด์ํจ์๋ฅผ ํตํด ๊ตฌํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ XOR ๋ฅผ ํ๋ ์ด์ ๋ ์ ์ผํ Session ID ๋ฅผ ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํจ์ด๊ณ , MD5 ํด์ ํจ์๋ฅผ ๊ฑฐ์น๋ ์ด์ ๋ ๋ชจ๋ Session ID ๊ฐ๋ค์ด 128 ๋นํธ์ ์ผ์ ํ ๊ธธ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋์ด ๋น ๋ฅธ ๋น๊ต ์ฐ์ฐ์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํด ์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์์ผ๋ก ๋ํ๋ด๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
๋ณธ ์ฅ์์๋ ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ๋ Flooding ๊ณต๊ฒฉ์
Session ID = MD5(Source IP address ^ Call ID) ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์์ฑ๋ Session ์ 128 ๋นํธ์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ค. SIP ์ธ์ ์ ๊ด๋ฆฌ ํ ์ ์๋ ํ ์ด๋ธ์ด ํ๋ ์ญํ ์ ๋จ๋ง์ ์ ์ก๋๋ SIP ์๊ทธ๋ ํจํท์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ์ฌ, ๋ด์ญ์ ์ ์ฅํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ SIP ์ธ์ ๊ด๋ฆฌ ํ ์ด๋ธ์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ํ์งํ๋ ๋ฐฉ์์ ๊ทธ๋ฆผ 4 ์ ์์๋์ ๋ํ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 4 ์ ์์๋๋ฅผ ๋ณด๋ฉด, VoIP ๋จ๋ง ํน์ ๋จ๋ง์ด ์ํ ๋คํธ์ํฌ์ ๊ฒ์ดํธ์จ์ด์ ํ์ฌ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์๋ SIP Session ์ ๋ํ ๋ด์ญ์ ํ์ํ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํ ํ ์ ์๋๋ก SIP Session ์ ์ฅ table ์ ์ ์ง์ํจ๋ค. ์ด ํ, ํด๋น ๋คํธ์ํฌ์ SIP ๋ฉ์์ง๊ฐ ํ์ง๋๋ฉด, ํด๋น ๋ฉ์์ง์ ๋ํ Session ์ ๋ณด๊ฐ SIP Session Table ์ ์๋์ง ํ์ํ๋ค. ๋ง์ฝ ํด๋น ๋ฉ์์ง์ ๋ํ Session ์ ๋ณด๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด์ ๋ํ Session ์ ๋ณด(ID, ์ธ์ ์ฐ๊ฒฐ ์)๋ฅผ Table ์ ๋ฑ๋กํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋, ํด๋น Session ์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์๋ค๋ฉด, ํ์ฌ ์ฐ๊ฒฐ ์์ฒญ์ ๋ํ ์ธ์ ์์ฒญ ์๊ฐ ์ฐ๊ฒฐ ํ๊ณ(Signal threshold)๊ฐ ๋์๋์ง ์ฒดํฌํ๋ค. ์ฐ๊ฒฐ ํ๊ณ ์ด์์ Session ์์ฒญ์ด ์๋ค๋ฉด, ์ด์ ๋ํ ์ธ์ ์ฐ๊ฒฐ ์์ฒญ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ์ฐจ๋จ ํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ฐฉ๋นํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ๋ฌผ๋ก ์์ ์ธ์ ์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ ์ฐ๊ฒฐํ๊ณ(Signal threshold)๋ VoIP ๋จ๋ง์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐ๋ผ ์์ดํ ์ ์๋ค.
5. Evaluation ์ ์๋ Flooding ๊ณต๊ฒฉ ํ์ง ๋ฐฉ์์ ๋ํ ์ฑ๋ฅ ๋ถ์์ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ SIP ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ ์ด๋น 3000~30000 pkt/s ๋ก ์ ์ก ํ์ฌ ์ ์๋ ๋ณด์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฐ์์ฑ์ ์ฆ๋ช ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 5 ๋ ๊ธฐ์กด์ VoIP ์ํํธ ํฐ์ ๋งค ์ด๋น ์ ์ก๋๋ ํจํท์ ์๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ค์ ํ์ฌ Invite Flooding ๊ณต๊ฒฉ์ ํ์์ ๋, ์ปดํจํฐ์ CPU ์ฌ์ฉ๋ฅ ์ ์ธก์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 5 ๊ธฐ์กด ์ํํธ ํฐ์ ๋ํ ๊ณต๊ฒฉ ๊ทธ๋ฆผ 5 ์์์ ๊ฐ์ด ๋น๊ต์ CPU ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ PC ํ๊ฒฝ์ ์ค์น๋ ์ํํธ ๋จ๋ง๊ธฐ๋ก DoS ๊ณต๊ฒฉ์ ์คํ ํ์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด๋น ๊ณต๊ฒฉ ํจํท ์ ์ก๋ฅ ์ด 15000 ์ ์ํํ๊ฒ ๋๋ฉด, CPU ์์์ด ๊ณ ๊ฐ๋์ด ์ํํธ ๋จ๋ง๊ธฐ๊ฐ ์ค์๋์ ์ผ์ผํค๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค. ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฆ๋ช ํ๊ธฐ ์ํด ์ปค๋ 2.6 ๋ฒ์ ์ ๋ฆฌ๋ ์ค OS ๋ฅผ PC ์ ์ค์นํ์ฌ, ํ๋ธ ๋ชจ๋๋ก ๋์ ์ํค๊ณ , ์ด๋ฅผ VoIP ์ํํธ ๋จ๋ง๊ธฐ์ ์ฐ๊ฒฐ ์์ผฐ๋ค. ํ๋ธ๋ชจ๋๋ก ๋์ํ๋ ๋ฆฌ๋ ์ค์๋ ์ ์๋ ์๋ฃจ์ ์ด ์ฑ์ฉ๋์ด ํธ๋ํฝ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ๊ณ , ๊ณต๊ฒฉ ํจํท์ ํ์งํ์ฌ, SIP Flooding ๊ณต๊ฒฉ ํจํท์ด VoIP ํฐ์ผ๋ก ์ ์ก๋์ง ์๋๋ก
์ค๊ฐ์์ ์ฐจ๋จ ํด์ฃผ๋ ์ญํ ์ ์ํ ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Session ID ์ ๋ํ ๊ฐ์ฉ Count ์ ๋ํ ์๊ณ๊ฐ์ 20 ์ผ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ์๊ณ๊ฐ์ 20 ์ผ๋ก ์ค์ ํ ์ด์ ๋ ์๋ฒ์์ ๋จ๋ง๊ธฐ๋ก ์ ์ก๋๋ invite ๋ฉ์์ง์ ๊ฒฝ์ฐ UDP ์์ ๊ฐ์ ์ฌ๋ฌ ์ฐจ๋ก ์ ์ก์ด ๋ ์ ์๊ณ , ํฌ๋ฐํ ํ๋ฅ ๋ก XOR ์์ Session ID ๊ฐ ์ค๋ณต๋์ด Count ๊ฐ ์ฌ๋ผ๊ฐ๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ๋ํ Count ๊ฐ์ ๋ํ ์ด๊ธฐํ Timeout ์ 60 ์ด๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 6 ์ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ฉ ํ์ ๋์ ์ฌ์ฉ ํ์ง ์์์ ๋๋ฅผ ๋น๊ตํ ๊ทธ๋ํ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 6 ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉ ํ์ ๋ CPU ์ฌ์ฉ๋ ๋น๊ต ๊ทธ๋ฆผ 6 ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ SIP ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ์งํ์ฌ ๊ณต๊ฒฉ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ฐฉ์ดํ๋ ํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ํ์ธํ์๋ค.
6. ๊ฒฐ๋ก ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ VoIP ์ ๋ณด์ ์ํ ์ค ๊ฐ์ฅ ๋์ ์ฑ๋ฅ ๊ฐ์์ ์์ธ์ด๋ฉฐ, ์ฌ์ ์ ์ ์ฅ์์ ๊ฐ์ฅ ์น๋ช ์ ์ธ ๊ณต๊ฒฉ์ธ SIP ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ํ ํด๊ฒฐ์ฑ ์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ฌผ๋ก VoIP ์ ๋ํ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์ผ๋ก๋ UDP ํ๋ฌ๋ฉ๊ณผ RTP ํ๋ฌ๋ฉ์ด ์กด์ฌํ์ง๋ง, UDP ํ๋ฌ๋ฉ๊ณผ RTP ํ๋ฌ๋ฉ์ด ์น๋ช ์ ์ธ ๊ณต๊ฒฉ์ด ๋๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ํธ์คํธ๊ฐ ๋์์ ๊ณต๊ฒฉ์ ํด์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์์ง์ ๋จ๋ง์ ๋ํ ํฐ ์ํ์ผ๋ก๋ ๋ ์ค๋ฅด์ง ์๋๋ค. ๊ทธ๋ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์๋ ๋จ ํ๋์ ํธ์คํธ๋ก๋ง ๊ณต๊ฒฉํด๋ ๋จ๋ง์ ์น๋ช ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ๊ฐ์๋ฅผ ์ด๋ํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ์ข ๋ฅ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ์๋ ์กด์ฌํ์ง ์๋ ๋จ๋ง์ ์ค์๋์ ์ ๋ฐํ๋ SIP ํ๋ฌ๋ฉ์ ์ง์คํ์ฌ ์ด๋ฅผ ๋ฐฉ์ดํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ตฌํ์ด ๊ฐํธํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ์ ๋ค๊ณผ ๊ฐ์ ํธํ์ฑ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ ๋ค๋ ์ฅ์ ์ด ์กด์ฌํ๋ค. ๋ํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๋ณธ ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ SIP ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๋ฌ๋ฉ ๊ณต๊ฒฉ๋ค์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ฐฉ์ด ํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
์ฐธ ๊ณ ๋ฌธ ํ [1] J. Mirkovic, S. Dietrich, D. Dittrich, P. Reiher, Internet Denial of Service: Attack and Defense Mechanisms, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ, 2005. [2] J. Rosenberg, H. Schulzrinne, G. Camarillo, A. Johnston, J. Peterson, R. Spark, M. Handley, E. Schooler, Session Initiation Protocol, 2002, RFC 3261 [3] KISA (Korea Information Security Agency), VoIP ์ ๋ณด๋ณดํธ ๊ฐ์ด๋, 2005, 12
[4] S. Ehlert, G. Zhang, D. Geneiatakis, G. Kambourakis, T. Dagiuklas, J. Markl, D. Sisalem "Two Layer Denial of Service Prevention on SIP VoIP Infrastructures", Computer Communication Journal, Vol 31, No. 10, Jun 2008 [5] Eric Y. Chen, "Detecting DoS Attacks on SIP System", 1st IEEE Workshop on VoIP Management and Security, 2006, April 2006. [6] ์์ฑํ, โVoIP ์์คํ ์์์ ๋ณด์๊ธฐ์ โ, 2004 [7] Voice over IP Security Alliance, http://www.voipsa.org/ [8] J. Rosenberg, H. Schulzrinne et al., โSIP: Session Initiation Protocolโ, RFC 3261, IETF, June 2002. [9] K. Singh, H. Schulzrinne, "Interworking Between SIP/SDP and H.323". Proc. of the 1st IP-Telephony Workshop (IPTel'2000), April 2000.
[10] H. Schulzrinne et al., โRTP: a transport protocol for real-time applicationsโ, RFC 1889, IETF, Jan. 1996.