Ε Λ ΑΙΩ ΝΑΣ: ΑΣΤ ΙΚ Α ΤΟ Π Ι Α Κ ΑΤΟΙ Κ Η ΣΗ Σ ΣΕ ΜΕΤΑΣΧ Η ΜΑΤΙ ΣΜΟ
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ-ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 9 - ΑΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ: 2017-2018, ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΝΕΛΛΗ ΜΑΡΔΑ, ΠΕΝΝΥ ΚΟΥΤΡΟΛΙΚΟΥ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΔΑΝΑΗ ΠΕΤΡΟΥ, ar12001
1
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
2
Π ΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ 1 . Α Ν Α ΛΥΣ Η ΠΕ ΡΙ ΟΧΗΣ (σ ελ . 4 -1 1 ) 2 . Α Ν ΑΦ Ο ΡΕ Σ (σ ελ . 1 2 - 1 5 ) 3. Β Α Σ Ι Κ Α Σ ΤΟ Ι ΧΕ Ι Α ΛΥΣ ΗΣ (σ ελ . 1 6 -2 1 ) 4 . Κ ΑΤΟ Ψ Η 1 : 1 . 0 0 0 (σ ελ . 22 -23) 5 . Κ ΥΚ Λ Ι Κ Η Ο Ι ΚΟ Ν Ο ΜΙΑ (σ ελ . 2 4 -25 ) 6. ΠΡΟΤΑ Σ Η Σ Ε Σ ΤΑ Δ Ι Α (σ ελ . 2 6 -27 ) 7 . Κ ΑΤΟ Ψ Η 1 : 50 0 (σ ελ . 2 8 - 2 9 ) 8 . ΓΕ Ν Ι Κ Η Κ ΑΤΟ Ι Κ Ι Α (σ ελ . 30 - 4 1 ) 9. Φ Ο Ι Τ ΗΤ Ι Κ Ε Σ Ε Σ Τ Ι Ε Σ (σ ελ . 4 2 -5 1 ) 10 . Τ ΡΙ Σ Δ Ι Α Σ ΤΑΤ Ε Σ Α ΠΟ Ψ Ε Ι Σ (σ ελ . 5 2 -5 3) 1 1 . Φ ΩΤΟ ΓΡΑΦ Ι Ε Σ ΜΑ Κ Ε ΤΩΝ (σ ελ . 5 4 -5 7 ) 3
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
1. ΑΝΑΛΥΣΗ Π ΕΡ Ι ΟΧ Η Σ
4
5
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
ΔΙΑΜ Ο Ρ ΦΩ ΣΗ Ν ΕΑΣ ΤΑΥΤΟΤΗ ΤΑΣ Γ Ι Α ΤΟΝ ΕΛ ΑΙ ΩΝΑ
Η νέα ταυτότητα του Ελαιώνα διαμορφώνεται μέσω της αναζήτησης δυναμικών στοιχείων στην υφιστάμενη κατάσταση. Τέτοια δυναμικά στοιχεία είναι τα ζητήματα της περιοχής, τα οποία αναλύθηκαν προηγουμένως και τα οποία μπορούν μέσω της επίλυσής τους να διαμορφώσουν τοπικές ευκαιρίες και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της νέας ταυτότητάς της. Στο διπλανό διάγραμμα απεικονίζονται δύο κύκλοι. Στον εσωτερικό κύκλο,εντάσσονται τα προβλήματα του Ελαιώνα, τα οποία αναλύθηκαν προηγουμένως. Στον εξωτερικό κύκλο, το καθένα από τα προβλήματα αυτά αντιστοιχίζεται σε μια ευκαιρία για την περιοχή. Όλες οι ευκαιρίες αυτές μαζί διαμορφώνουν τη νέα ταυτότητα του Ελαιώνα.
6
7
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
8
Χ ΑΡΤ ΗΣ ΑΞ ΙΟΛΟΓ Η ΣΗ Σ ΥΦΙ ΣΤΑΜΕΝΩΝ Κ ΕΛΥΦΩΝ
Τα κτίρια της περιοχής αξιολογήθηκαν ως προς την υφιστάμενη καταστασή τους, προκειμένου να αποφασιστεί ποια από αυτά θα μπορούσαν να συνεχίσουν να αποτελούν μέρος του τοπικού κτιριακού αποθέματος, πιθανώς με διαφορετική χρήση, και ποια είναι ακατάλληλα ως προς αυτό. Κριτήρια για την απόφαση αυτή αποτέλεσαν η κατάσταση της κατασκευής, το μέγεθος της και τα υλικά της. Δεδομένου του ότι το μεγαλύτερο μέρος του κτιριακού αποθέματος του Ελαιώνα στην υφιστάμενη κατάσταση είναι ευτελείς κατασκευές, μειοψηφία αποτέλεσαν τα κτίρια τα οποία είναι ικανά να συνεχίσουν τον κύκλο ζωής τους ως μέρος της ανάπλασης της περιοχής. Ο χάρτης αυτός έγινε σε μεγαλύτερη εμβέλεια από τα τελικά όρια της ανάπλασης ώστε να συμβάλλει στη διαμόρφωση των ορίων αυτών.
9
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
Χ ΑΡΤ ΗΣ Π ΡΑΣ ΙΝ ΟΥ ΣΤΗ Ν ΥΦΙ ΣΤΑΜΕΝΗ Κ ΑΤΑΣΤΑΣΗ
Ο χάρτης αυτός αφορά το υφιστάμενο πράσινο σε μορφή ελεύθερων χώρων πρασίνου, υφιστάμενων δέντρων, καλλιεργειών του πανεπιστημίου καθώς και τα όρια του ρέματος. Στόχος της αποτύπωσης αυτής είναι ο σεβασμός και η μέγιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων στοιχείων πρασίνου στην ανάπλαση της περιοχής.
10
11
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
2 . ΑΝΑΦ Ο Ρ Ε Σ: ΑΠ Ο Κ ΑΤΑΣ ΤΑΣΗ Ρ ΕΜΑΤΟΣ - ΣΥΜΒ Ι ΩΤΙ ΚΟ ΣΥΣΤΗ ΜΑ
12
CHEONGGYECHEON RIVER RESTORATION / SEOAHN TOTAL LANDSCAPE Seoul, South Korea
NORMAL’S UPTOWN WATER CIRCLE / HOERR SCHAUDT LANDSCAPE ARCHITECTS Normal, Illinois, U.S.A.
Στο έργο αυτό η αποκατάσταση του φυσικού τοπίου αποτέλεσε το βασικό άξονα του αστικού σχεδιασμού. Το ρέμα αυτό, το οποίο διαπερνά το κέντρο της Σεούλ, παρέμενε για χρόνια κρυμμένο από μια υπερυψωμένη λεωφόρο και χτισμένο με τσιμέντο. Το 2005, πραγματοποιήθηκε μελέτη για την αποκατάσταση του ρέματος αυτού και τη δημιουργία ενός γραμμικού πάρκου κατά μήκος του. Σήμερα, ο άξονας αυτός έχει βελτιώσει τη ζωή της πόλης περιβαλλοντικά, κονωνικά και οικονομικά. Η μέση θερμοκρασία στην περιοχή του ρέματος είναι χαμηλότερη κατά 3,6 βαθμούς Κελσίου, αύξησε την τοπική βιοποικιλότητα κατά 639% και μείωσε την ατμοσφαιρική ρύπανση κατά 35%. Επίσης, αποτελεί σήμερα έναν από τους πιο δημοφιλέις περιπάτους της πόλης ο οποίος έλκει 64000 επισκέπτες την ημέρα από τους οποίους οι 1408 είναι τουρίστες από το εξωτερικό. Επίσης η αξία γης αυξήθηκε κατά 30-50%, οι επιχειρήσεις κατά 3,5% και οι θέσεις εργασίας κατά 0.8%.
Στο Ιλινόις των Ηνωμένων Πολιτειών δημιουργήθηκε μία πλατεία με νερό ως σημείο σηνάντησης και ως μία έκφραση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας της κοινότητας. Το νερό της βροχής που σιγκεντρώνεται από τους κοντινούς δρόμους αποθηκεύεται και καθαρίζεται στο κέντρο του roundabout. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται οι πλημμύρες στο χαμηλό αυτό σημείο της πόλης. Το νερό καθαρίζεται με τη χρήση φίλτρων UV καθώς και με τη βοήθεια του εδάφους και της φύτευσης. Μετά τον καθαρισμό, το νερό ακολουθεί κυκλική πορεία, η οποία εντάσσεται στο σχεδιασμό της πλατείας. Ακόμα, το καθαρό νερό χρησιμοποιείται για να ψεκάζονται οι γειτονικοί δρόμοι της ημέρες με ζεστό καιρό, με αποτέλεσμα το δροσισμό του μικροκλίματος.
PURIFYING PARK DE CEUVEL / DELVA LANDSCAPE ARCHITECTS Amsterdam, The Netherlands Η περιοχή ‘Ceuvel Volharding’, πρώην ναυπηγείο αποτελούσε μολυσμένη πρώην βιομηχανική περιοχή στο Άμστερνταμ. Για τον καθαρισμό και την επανένταξή της στον αστικό ιστό και τη ζωή της πόλης ακολουθήθηκε η εξής τακτική. Ολόκληρη η περιοχή καλλιεργήθηκε με φυτά τα οποία έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν με τις ρίζες τους ρύπους (οργανικούς και ανόργανους) που έχουν συσσωρευθεί στο χώμα, να τις μεταβολίζουν και να συσσωρεύουν τις βλαβερές ουσίες στα φύλλα τους. Στη συνέχεια όταν τα φύλλα αυτά θεριστούν, απομακρύνονται μαζί τους και οι ρύποι που είχαν συσσωρευτεί στο έδαφος. Η φυσική αυτή διαδικασία χρειάζεται 5-10 χρόνια για να καθαρίσει το έδαφος αποτελεσματικά. Για το διάστημα αναμονής μέχρι να καταστεί το χώμα ασφαλές για οικιστική επέκταση, προσπάθησαν να επανεντάξουν την εγκαταλελειμμένη περιοχή στη ζωή της πόλης μέσω του πολιτισμού.
Αχρησιμοποίητα πλωτά σπίτια μεταφέρθηκαν στη στεριά και μετατράπηκαν σε ατελιέ καλλιτεχνών. Τα σπίτια αυτά και οι γέφυρεςδρόμοι που τα συνέδεεαν αιωρούνταν σε απόσταση πάνω από τις καλλιέργειες. Στο χώρο αυτό πραγματοποιούνταν περιστασιακά εκδηλώσεις τόσο καλλιτεχνικές όσο και καινοτομίας. Στο περιβάλλον αυτό αρχιτέκτονες, κατασκευαστές και κοινό συνεργάστηκαν για να διαμορφώσουν από κοινού το χαρακτήρα και τις ποιότητες της ανερχόμενης περιοχής. Από τη συνεργασία των φορέων αυτών προσμένεται ένα σύστημα συμβίωσης το οποίο θα μετατρέψει τη νέα περιοχή σε ένα βιώσιμο αστικό οικοσύστημα.
GOWANUS CANAL SPONGE PARK / DLANDSTUDIO LLD Brooklyn, New York, U.S.A.
ALGEA GREEN LOOP / INFLUX STUDIO Chicago, U.S.A.
Σκοπός της ανάπλασης είναι ο καθαρισμός ενός από τα κανάλια της Νέας Υόρκης, το οποίο είχε υποστεί τις τελευταίες δεκαετίες σοβαρή οικολογική υποβάθμιση. Με τη διαδικασία αυτή, το νερό ποτίζει τα φυτά και ταυτόχρονα φιλτράρεται και καθαρίζεται καθ’ όλη την κάθοδό του. Παράλληλα ο κήπος αυτός απορροφά μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και απελευθερώνει οξυγόνο στην πόλη.
Η κυκλική ράμπα ενός πάρκινγκ περιβλήθηκε από μία φυτεμένη ράμπα η οποία λειτουργεί ως φίλτρο γκρίζου νερού. Όταν αυτό εισέρχεται στην κορυφή της ράμπας ύστερα από μικρή επεξεργασία σε δεξαμενή, οι βλαβερές ουσίες αναμιγνύονται με οξυγόνο με αποτέλεσμα την παραγωγή μικροοργανισμών που αποτελούν θρεπτικά συστατικά για τα φυτά. Με τη διαδικασία αυτή, το νερό ποτίζει τα φυτά και ταυτόχρονα φιλτράρεται και καθαρίζεται καθ’ όλη την κάθοδό του. Παράλληλα ο κήπος αυτός απορροφά μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και απελευθερώνει οξυγόνο στην πόλη. Τα φυτά που χρησιμοποιούνται είναι η άλγη και άλλα θαλάσσια φυτά, τα οποία είναι ιδιαίτερα αποδοτικά στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα και στην παραγωγή οξυγόνου - τα φυτά της θάλασσας σχετίζονται με την παραγωγή του 70% του οξυγόνου του πλανήτη μας. Τέλος, η άλγη που θα θεριστεί από τον κήπο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί δυνητικά για παραγωγή βιοκαυσίμων.
THE PLANT / JOHN EDEL THROUGH THE NON-PROFIT ‘PLANT CHICAGO’ Chicago, U.S.A. Ένα εγκαταλελειμμένο βιομηχανικό κέλυφος στο κέντρο της πόλης, μετατράπηκε σε χώρο καλλιέργειας, με χρήση της μεθόδου aquaponics. Στο ίδιο κτίριο σταδιακά άρχισαν να εφαρμόζονται κι άλλες διαδιακασίες παραγωγής και επεξεργασίας φαγητού (παραγωγή μπύρας, μανιταριών, kombucha) με τρόπο ώστε να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα κλειστό συμβιωτικό σύστημα. Τα απόβλητα των ψαριών γίνονται το λίπασμα των φυτών, τα φυτά καθαρίζουν το νερό στο οποίο ζουν τα ψάρια, τα οργανικά απόβλητα των καλλιεργειών μετατρέπονται σε ενέργεια μετά την επεξεργασία τους σε αναερόβιο επεξεργαστή και ούτω καθεξής. Το σύστημα συμβίωσης αυτό βασίζεται με άλλα λόγια σε ένα κλειστό κύκλωμα ενέργειας όπου τίποτα δε σπαταλάται. Τίποτα δε βγαίνει από το κτήριο αυτό εκτός από τα προϊόντα. Το σύστημα αυτό συνεργάζεται πλέον και με το Illinois Insti-
tute of Technology. Οι φοιτητές μαθαίνουν για τις νέες τεχνολογίες και συμβιωτικά συστήματα παραγωγής, για τις τεχνολογίες μετατροπής ενέργειας για την επαναχρησιμοποίησή της και γενικότερα για την κυκλική οικονομία στην πράξη. Ταυτόχρονα, πραγματοποιείται από κοινού έρευνα προκειμένου συστήματα όπως κι αυτό να ισχυροποιηθούν και να εξαπλωθούν. Διεξάγονται ακόμα εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια, ομιλίες κτλ ανοιχτά προς όλους για τη διάδοσή της σχετικής τεχνογνωσίας. Τέλος για την διαμόρφωση του βιομηχανικού κελύφους στις απαιτούμενες εγκαταστάσεις, χρησιμοποιήθηκαν ως ένα βαθμό υλικά από το ίδιο το κτίριο, τα οποία αποσυναρμολογήθηκαν από μία θέση προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν σε άλλη κατασκευή που χρειαζόταν. Και σε επίπεδο αρχιτεκτονικής δηλαδή, εφαρμόστηκε μία φιλοσοφία επανάχρησης.
13
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
ΑΝ ΑΦ Ο ΡΕ Σ: ΕΠ ΑΝΑΧ Ρ Η ΣΗ ΥΛ Ι Κ ΩΝ
YARDHOUSE / ASSEMBLE London, United Kingdom
DOMINUS WINERY / HERZOG & DE MEURON Napa Valley, California 14
COLLAGE HOUSE / S+PS ARCHITECTS Navi Mumbai, India
CUBO HOUSE / PHOOEY ARCHITECTS Fitzroy North, Australia
TINSHED / RAFFAELLO ROSSELLI Sydney, Australia
Collage με δυνατότητες επανάχρησης υλικών, Lendager Group, υλικά από το πρότζεκτ Gronnetorvet, Δανάη Πέτρου
Πόστερ από την έκθεση Wasteland του αρχιτεκτονικού γραφείου Lendager Group, υλικά από το πρότζεκτ Varvsstaden, Malmo, Sweden, Δανάη Πέτρου
Collage με δυνατότητες επανάχρησης υλικών, Lendager Group, υλικά από το πρότζεκτ Gronnetorvet, Δανάη Πέτρου
Collage με δυνατότητες επανάχρησης υλικών, Lendager Group, υλικά από το πρότζεκτ Gronnetorvet, Δανάη Πέτρου
15
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
3 . Β ΑΣΙ Κ Α ΣΤΟΙ Χ ΕΙ Α ΛΥΣΗ Σ
16
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ
ΟΠΤΙΚΗ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΡΕΜΑ
Πρώτο βήμα για την ανάπλαση της περιοχής αποτελεί ο καθαρισμός του ρέματος με φυσικές μεθόδους. Ενδεικτικά αναφέρονται ως συνιστώμενοι μέθοδοι η καλλιέργεια οστρακοειδών και η δημιουργία τεχνητών φυτεμένων νησίδων (βλ.αναφορές). Ακόμα, με την κατεύθυνση στο ρέμα των καθαρών νερών της βροχής από την περιοχή, μπορεί να δημιουργηθεί μία συνεχής ροή καθαρού νερού για το μεγαλύτερο μέρος του έτους.
Τα νερά της βροχής κατά τη διαδρομή τους προς το ρέμα μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο αστικό οικοσύστημα του Ελαιώνα. Με τη διοχέτευση τους σε υπόγεια κανάλια τα οποία έχουν στοιχεία φύτευσης στην επιφάνειά τους πραγματοποιούνται δύο διαδικασίες (βλ. αναφορές για περισσότερα). Τα φυτά αποσπούν τα θρεπτικά συστατικά τους από το διερχόμενο νερό, καθώς διασπούν διάφορες βλαβερές ουσίες που αυτό φέρει. Συγχρόνως άρα το καθαρίζουν, και έτσι το νερό της βροχής που καταλήγει στο ποτάμι είναι καθαρό. Με άλλα λόγια, σχεδιαστική επιλογή αποτελεί η μεταφορά της διαχείρισης των νερών της βροχής στην επιφάνεια του εδάφους, με ταυτόχρονη σήμανση της εξυγείανσης του ρέματος.
Στην υφιστάμενη κατάσταση υπάρχει μια υψομετρική διαφορά 8μ. ανάμεσα στη στάθμη του ρέματος και στη στάθμη του εδάφους 0.00. Προκειμένου να δημιουργηθεί μία πιο στενή σχέση ανάμεσα στην περιοχή του Ελαιώνα και το ρέμα που τη διατρέχει οι υψομετρικές καμπύλες αυτές ανοίγουν δημιουργώντας ένα πράσινο θύλακα περιμετρικά του ρέματος. Ταυτόχρονα μεγιστοποιείται η οπτική επαφή των κατοίκων της περιοχής με το ρέμα κι επομένως διευκολύνεται η οικειοποίηση του χώρου γύρω του.
ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ
ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ
ΕΝΩΣΗ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥ ΜΕ ΡΕΜΑ
Ορισμένα από τα υφιστάμενα κτιρία της περιοχής επιλέγονται προς διατήρηση και βιώσιμη αναβάθμιση. Κριτήρια για την επιλογή αυτή αποτελούν η ικανοποιητική κατάσταση της κατασκευής και το μεγάλο σχετικά μέγεθος, ώστε να μπορούν να στεγαστούν με ευκολία νέες λειτουργίες. Εργαλείο για την επιλογή αποτέλεσε ο χάρτης αξιολόγησης των υφιστάμενων κτιρίων. Οι όψεις των κτιρίων αυτών ορίζουν δύο αντιδιαμετρικά μέτωπα, ανάμεσα στα οποία αναπτύσσεται η δημόσια ζωή της περιοχής. Ο ενδιάμεσος δημόσιος χώρος παίρνει μορφή πεζόδρομου. Το αξιόλογο πλάτος του πεζόδρομου σε σημεία, το οποίο προέκυψε αναγκαστικά λόγω της θέσης των υφιστάμενων κτιρίων, επιτρέπει την ανάπτυξη διαφόρων υπαίθριων λειτουργιών περιμετρικά της ζώνης διέλευσης. Η ζώνη κίνησης στον πεζόδρομο έχει πλάτος 6μ. και ξεχωρίζει μέσω της υλικότητάς της. Επίσης, σηματοδοτείται από το τεχνητό ρυάκι που συγκεντρώνει το βρόχινο νερό, το καθαρίζει με τη βοήθεια φυτών και ρέοντας παράλληλα στη ζώνη κίνησης το οδηγεί στο ρέμα του Προφήτη Ηλία.
Ο πεζόδρομος σχεδιάζεται ώστε να φέρει τη δημόσια ζωή της περιοχής. Διακρίνονται τρεις διαφορετικές ποιότητες στον πεζόδρομο. Στο σημείο διασταύρωσής του με το ρέμα, το πλάτος του φτάνει τη μέγιστη τιμή του, σχηματίζοντας μία πλατεία 4 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του ρέματος. Στα δυτικά της διαστάυρωσης, αποκτά πιο υπερτοπικό χαρακτήρα, καθώς το μετρό του Ελαιώνα βρίσκεται πολύ κοντά. Η υπερτοπικότητα αυτή εκφράζεται με ελαφρά μεγαλύτερο πλάτος στον πεζόδρομο και χρήσεις σχετικές με τον πολιτισμό και την ανακύκλωση. Αντίθετα, στα ανατολικά της διασταύρωσης, ο χαρακτήρας σταδιακά μεταβάλλεται σε τοπικός. Το πλάτος γίνεται πιο στενό σε σημεία, και οι χρήσεις περιλαμβάνουν εκπαίδευση, εμπόριο, υπηρεσίες, αθλητισμό και δραστηριότητες για όλη την οικογένεια. Σε όλο το μήκος του πεζόδρομου, η κίνηση των πεζών περιβάλλεται από διάφορες υπαίθριες λειτουργίες, χώρους στάσεις, μικρούς και μεγαλύτερους πράσινους θύλακες, δέντρα κα. Οι λειτουργίες των κτιρίων που περιβάλλουν τον πεζόδρομο ‘ζευγαρώνουν’ με τις υπαίθριες λειτουργίες αυτού, πραγματοποιείται δηλαδή εκτόνωση των λειτουργιών των κτιρίων στον πεζόδρομο. Έτσι, μεγιστοποιείται η οικειοποίηση του δημόσιου χώρου από τους κατοίκους της περιοχής. Τέτοια ζεύγη είναι για παράδειγμα σουπερμάρκετλαϊκή αγορά, αθλητικό κέντρο-γήπεδα, κέντρο απογευματινών δραστηριοτήτων παιδιών-παιδική χαρά, χώροι εστίασης με υπαίθρια τραπεζάκια και άλλα.
Ο πεζόδρομος διασταυρώνεται με το ρέμα και στο σημείο αυτό. Προκειμένου να βελτιωθεί η ένωση των δύο ενοτήτων, η στάθμη του πεζόδρομου κατεβαίνει στη στάθμη -4μ. ώστε να μειώσει την υψομετρική διαφορά με το ρέμα (-8μ). Ταυτόχρονα, διαμορφώνονται στον πεζόδρομο και την πλατεία σκαλιά, πεζούλες και ράμπες, δηλαδή διατάξεις κατάλληλες προς οικειοποίηση από τους χρήστες.
17
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
18
ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ - ΦΟΙΤΗΤΙΚΕΣ ΕΣΤΙΕΣ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ
ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
Βόρεια του πεζόδρομου αναπτύσσεται μία γραμμική ζώνη κατοικίας, η οποία απευθύνεται σε πολλές κοινωνικές ομάδες (νέες οικογένειες, φοιτητές, νεά ή ηλικιωμένα ζευγάρια, συγκατοίκηση). Συνοπτικά, τρεις τύποι κατοικιών διακρίνονται: Γενική κατοικία σε πολυκατοικίες-συγκροτήματα πολυκατοικιών, γενική κατοικία σε μονοκατοικίες διπλοκατοικίες - τριπλοκατοικίες ή συγκροτήματα αυτών καθώς και φοιτητικές εστίες. Οι φοιτητικές εστίες τοποθετούνται πλησίον του πράσινου θύλακα του ρέματος προκειμένου να δώσουν ζωή και κινητικότητα σε αυτόν. Οι διαφορετικοί τύποι γενικής κατοικίας αναμειγνύονται στην υπόλοιπη περιοχή, προκειμένουν να δημιουργηθεί κοινωνική συνοχή. Η περιοχή κατοικίας θα αναλυθεί περισσότερο σε επόμενη ενότητα.
Στην περιοχή κατοικίας τοποθετούνται και ορισμένες χρήσεις τοπικού εμπορίου και υπηρεσιών, οι οποίες χρειάζονται σε επίπεδο γειτονιάς (κόκκινο χρώμα στο διάγραμμα). Με τον τρόπο αυτό, η περιοχή αποκτά ζωή και χαρακτήρα γειτονιάς και γίνεται πιο φιλική και φιλόξενη για τους νέους χρήστες. Οι “χρήσεις γειτονιάς” αυτές εξαπλώνονται φυσικά και στο ανατολικό τμήμα του ίδιου του πεζοδρόμου το οποίο έχει, όπως είπαμε, τοπικό χαρακτήρα.
Το παράνομο κύκλωμα ανακύκλωσης που χαρακτηρίζει την περιοχή του Ελαιώνα στην υφιστάμενη κατάσταση εξυγειαίνεται προκειμένου να αποτελέσει συστατικό μέρος της νέας ταυτότητας. Η ανακύκλωση μετά την ανάπλαση πραγματοποιείται οργανωμένα και επίσημα μέσω ενός πάρκου ανακύκλωσης. Στο πάρκο αυτό κάτοικοι όχι μόνο από τον Ελαιώνα αλλά και από την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας μπορούν να φέρουν υλικά προς ανακύκλωση στις κατηγορίες (ξύλο, μέταλλο, γυαλί, πλαστικό, ηλεκτρικές συσκευές και λοιπά είδη). Τα αντικείμενα αυτά μπορεί να είναι από μικρά απορρίματα του νοικοκυριού (πχ γυάλινα-πλαστικά μπουκάλια, χαρτιά κι εφημερίδες) μέχρι έπιπλα, οικοδομικά υλικά που περίσσεψαν από εργασίες, συσκευές, είδη μπάνιου, παλιές πόρτες και παράθυρα κ.α. Τα είδη αυτά αποθηκεύονται στο πάρκο και από εκεί διοχετεύονται στο σύστημα ανακύκλωσης του κράτους ενισχυοντάς το. Μικρό μέρος αυτό, αφού υποστεί μερική επεξεργασία αποκτά επαναχρησιμοποιήσιμη μορφη. Η νέα του χρήση, ανάλογα με το αντικείμενο, μπορεί να είναι ίδια ή διαφορετική της αρχικής. Τα προϊόντα αυτά πωλούνται προς επανάχρηση στο πάρκο ανακύκλωσης.
ΠΑΖΑΡΙ ΡΑΚΟΣΥΛΛΕΚΤΩΝ
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Το παζάρι ρακοσυλλεκτών εντάσσεται στο πάρκο ανακύκλωσης. Μόνιμες στεγασμένες εγκαταστάσεις του παζαριού τοποθετούνται απέναντι από τα σημεία πώλησης επαναχρησιμοποιούμενων προϊόντων. Άλλωστε, το παζάρι ρακοσυλλεκτών εκφράζει την πιο άμεση και καθημερινή μορφή επανάχρησης. Στο πλαίσιο αυτό, αποκτά ακόμα θετικότερο αντίκτυπο και αποκτά τις υποδομές να ισχυροποιήσει τη δράση του και να διαδώσει το μήνυμα της επανάχρησης.
Στα ανατολικά της περιοχής, πλησίον του αθλητικού κέντρου του πεζοδρόμου τοποθετούνται αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδα). Οι εγκαταστάσεις αυτές συγχωνεύονται με το μικρό πάρκο-πλατεία και τις ανεκμεττάλλευτες εκτάσεις γης που υπάρχουν στο ανατολικό τμήμα της περιοχής μελέτης στην υφιστάμενη κατάσταση.
Στην παρούσα κατάσταση, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο βρίσκεται γεωγραφικά στον Ελαιώνα, χωρίς όμως να συνδέεται με την περιοχή λειτουργικά. Ωστόσο, το πεδίο σπουδών, οι δραστηριότητες και η έρευνα που πραγματοποιούνται εντός του πανεπιστημίου παρουσιάζουν πολλές προοπτικές ένταξης στο νέο ‘οικοσύστημα’ του Ελαιώνα. Σε πολεοδομικό επίπεσδο η σύνδεση πραγματοποιείται με μία οδό χαμηλής κυκλοφορίας με μεγάλα πεζοδρόμια εκατέρωθεν, η οποία διασχίζει κάθετα τον πεζόδρομο και καταλήγει στη νότια είσοδο του πανεπιστημίου. Δημιουργείται έτσι μία ξεκάθαρη πρόσβαση όχι μόνο για τους φοιτητές της περιοχής αλλά και για όσους θέλουν να επισκεφτούν το πανεπιστήμιο. Σε επίπεδο υποδομών, οι καλλιέργειες του πανεπιστημίου εντάσσονται στο συμβιωτικό σύστημα της περιοχής.
19
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
Λ Ε ΙΤΟΥΡ Γ ΊΕΣ - ΤΥΠ ΟΙ Κ ΤΙ Ρ Ι ΩΝ
ΝΕΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
ΝΕΟΙ ΤΥΠΟΙ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ
Στο διάγραμμα αυτό απεικονίζονται συνοπτικά η οργάνωση των νέων λειτουργιών στην περιοχή. Κατά μήκος του πεζόδρομου αναπτύσσονται οι λειτουργίες που φέρουν τη δημόσια ζωή και μερικές από τις χρήσεις γειτονιάς της περιοχής. Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι στο τμήμα του πεζόδρομου γύρω από το ρέμα παρουσιάζει πιο υπερτοπικό χαρακτήρα (πάρκο ανακύκλωσης, πολιτιστικό κέντρο, βιβλιοθήκη, μικρή μουσική σκηνή, ρέμα και οι περιμετρικές πράσινες διαμορφώσεις κα). Από την άλλη, το ανατολικότερο τμήμα του πεζόδρομου έχει περισσότερο τοπικά χαρακτηριστικά και ατμόσφαιρα γειτονιάς (σχολείο, αθλητικό κέντρο, γήπεδα, κέντρο απογευματινών δραστηριοτήτων για παιδιά κα).
Οι βασικοί τύποι κτιριακών μονάδες που χρησιμοποιούνται είναι τρεις:
Ακόμα στο διπλανό διάγραμμα φαίνεται η κατηγοριοποίηση των κατοικιών, με τις φοιτητικές εστίες να βρίσκονται πλησίον του πράσινου θύλακα του ρέματος και τη γενικη κατοικία να απλώνεται παράλληλα με το βόρειο μέτωπο του πεζόδρομου. Ακόμα, απεικονόζεται η σύνδεση της περιοχής μελέτης με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο σε επίπεδο προσβάσεων. Η σύνδεση αυτή πραγαμτοποιείται με ένα δρόμο χαμηλής κυλοφορίας ο οποίος διασταυρώνεται κάθετα με τον πεζόδρομο, ενισχύοντας τις μετακινήσεις στον άξονα βορρά-νότου. Το δρόμο αυτό πλαισιώνουν εκατέρωθεν πλατιά πεζοδρόμια τα οποία καταλήγουν στην νότια είσοδο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου.
20
-κτίριο με δώμα -κτίριο με φυτεμένο δώμα ή φυτεμένη κεκλιμένη στέγη -κτίριο με κεκλιμενη στέγη κι εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. Καθένας από τους κτιριακούς τύπους αυτούς συνδέεται με διαφορετικά πλεονεκτήματα για τη ζωή στο κτίριο και τη γειτονιά. Για παράδειγμα, η τυπολογία του δώματος έχει θετικές κοινωνικές επιπτώσεις, ενώ της τυπολογίας με κεκλιμένη στέγη και χρήση Α.Π.Ε. συνδέεται με θετικές περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις. Με τον τρόπο αυτό, η χρήση και των τριών τύπων με βάση την εκάστοτε κάθε φορά χρήση του κτιρίου μπορεί να δημιουργήσει το μέγιστο θετικό αντίκτυπο για το σύνολο της γειτονιάς. Στον πεζόδρομο οι κτιριακές μονάδες επιλέγονται ανάλογα με τη χρήση που θα στεγάσουν, ενώ στην περιοχή κατοικίας συνδυάζονται για τη δημιουργία περισσότερο πολύπλοκων μονάδων. Περισσότερα για τις κατοικίες σε επόμενη ενότητα.
21
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
4 . Κ ΑΤΟΨΗ 1 : 1 0 0 0
Στην κάτοψη 1:1000 της περιοχής απεικονίζονται συνοπτικά όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία της λύσης που περιγράφηκαν στις προηγούμενες σελίδες αναλυτικότερα.
22
23
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
5. Κ ΥΚ Λ Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜΙ Α
Η αποκατάσταση του ρέματος, η ένταξη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου στην περιοχή, το νέο πάρκο ανακύκλωσης υλικών και οι κατοικίες συνδυάζονται σε ένα σύστημα κυκλικής οικονομίας το οποίο συνδυάζει τους τομείς ενέργειας, νερού, υλικών και βιοποικιλότητας και τροφοδοτεί την περιοχή. Το ΝΕΡΌ της βροχής από την περιοχή μελέτης διοχετεύεται μέσω υπόγειων καναλιών με φυτεμένες επιφάνειες στο ρέμα, όπως περιγράφηκε και προηγουμένως, τροφοδοτώντας το ρέμα συνεχώς με καθαρό νερό. Ταυτόχρονα, το οργανωμένο αυτό σύστημα απορροής στην περιοχή εξασφαλίζει την ομαλή χρήση της, ακόμα και στις ακραίες βροχοπτώσεις που αναμένονται λόγω τις κλιματικής αλλαγής κατά τις επόμενες δεκαετίες. Η ενέργεια αυτή είναι περισσότερο συμβολική σχετικά με την εξυγείανση του ρέματος, καθώς η πραγματική αποκατάστασή του απαιτεί περισότερο εξειδικευμένες τεχνικές ενέργειες. ΕΝΕΡΓΕΙΑ παράγεται μέσω ηλιακών και φωτοβολταϊκών πανέλων τα οποία τοποθετούνται σε κεκλιμένες στέγες ορισμένων κτιρίων. Κτίρια που παράγουν ενέργεια αποτελούν όλες οι κατοικίες (γενική κατοικία και φοιτητικές εστίες) ενώ παραγωγή ενέργειας απαντάται περιστασιακά και σε κτιριακές μονάδες του πεζοδρόμου. Οι κατοικίες τροφοδοτούν την περιοχή όχι μόνο με ανθρώπους, ζωή, ιστορίες αλλά και με ενέργεια. Η ενέργεια αυτή χρησιμοποιείται σε πρώτο επίπεδο στις κατοικίες, ενώ τυχόν περισσευούμενη ενέργεια διοχετεύεται για την κάλυψη των αναγκών του δημόσιου χώρου σε ενέργεια. ΥΛΙΚΆ προς επανάχρηση από τη σημερινή περιοχή του Ελαιώνα συγκεντρώνονται πριν την έναρξη των εργασιών. Τα υλικά αυτά σε συνεργασία με άλλα οικοδομικά υλικά που συγκεντρώνονται στο πάρκο ανακύκλωσης χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων για την ανέγερση όψεων στο συγκρότημα των φοιτητικών εστιών. Ο κύκλος αυτός των υλικών επανατροφοδοτείται συνεχώς. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΌΤΗΤΑ δημιουργείται με την αναβίωση του ρέματος, την ένταξη πράσινων θυλάκων (μικρών αλλά και μεγαλύτερων) διάσπαρτους στην περιοχή μελέτης καθώς και δέντρων. Τα είδη και συστήματα φύτευσης που επιλέγονται παρουσιάζουν ποικιλία ώστε να δημιουργηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο πολύπλοκο και άρα ανθεκτικό σύστημα. 24
25
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
6 . ΠΡ ΟΤΑΣΗ ΣΕ ΣΤΑΔ Ι Α
ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΟΡΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ
Το μαύρο περίγραμμα περιλαμβάνει την περιοχή μελέτης στην υφιστάμενη κατάστασή της.
Οι υφιστάμενες χρήσεις της περιοχής (logistics, αποθήκες κτλ) κρίνονται ακατάλληλες για την περιοχή κατοικίας που θα σχεδιαστεί και απομακρύνονται. Τα κτίρια που κρίνεται όμως ότι διαθέτουν δυναμικό για αναβάθμιση και επανάχρηση διατηρούνται.
‘Ανοίγουν’ οι υψομετρικές καμπύλες εκατέρωθεν του ρέματος, δημιουργείται ένας πράσινος θύλακας γύρω του και βελτιώνεται η οπτική επαφή με το ρέμα από την περιοχή μελέτης.
26
ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ
ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ
ΝΕΟ ΟΔΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Τα κτίρια που διατηρούνται ορίζουν νοητούς άξονες παράλληλους με τα μετωπά τους. Στους άξονες αυτούς τοποθετούνται νέα κτίρια με κοινόχρηστες λειτουργίες για τη νέα γειτονιά.
Ανάμεσα στα δύο μέτωπα που σχηματίζεται από τα κτίρια που διατηρούνται και από τα κτίρια κοινόχρηστων λειτουργιών σχηματίζεται ο πεζόδρομος ο οποίος φέρει τη δημόσια ζωή της περιοχής.
Ακολουθώντας το υφιστάμενο οδικό σύστημα, χαράζονται οι νέοι οδικοί άξονες που εξυπηρετούν την κυκλοφορία στην περιοχή και τη συνδέουν με το περιβάλλον της.
27
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
7. Κ ΑΤΟΨΗ 1 : 50 0
Στο διπλανό σχέδιο απεικονίζεται κάτοψη τμήματος της περιοχής σε κλίμακα 1:500. Διακρίνονται οι επιμέρους διαμορφώσεις των υπαίθριων λειτουργιών του πεζόδρομου, τα διαφορετικά είδη στάσης και οι δύο διαφορετικές ταχύτητες που προτείνονται. Επίσης, φαίνονται ο αστικός εξοπλισμός στην περιοχή κατοικίας ο οποίος δημιουργεί θύλακες στάσεις και πράσινους θύλακες τσέπης διάσπαρτους ανάμεσα στις κατοικίες, με σκοπό την ενίσχυση του κλίματος γειτονιάς.
28
29
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
8 . Γ ΕΝΙ Κ Η Κ ΑΤΟΙ Κ Ι Α
30
31
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
Τ Υ Π ΟΛΟΓ Ι ΕΣ Γ ΕΝΙ Κ Η Σ Κ ΑΤΟΙ Κ Ι ΑΣ
Προηγουμένως, παρουσιάστηκαν οι 7 βασικοί τύποι διαμερισμάτων. Τα διαμερίσματα προορίζονται στο μεγαλύτερο μέρος τους προς ενοικίαση. Αυτό σημαίνει ότι κάθε νοικοκυριό διαμένει σε ένα διαμέρισμα για όσο χρονικό διάστημα αυτό καλύπτει τις ανάγκες του. Για τη διαμόρφωση της παραπάνω τυπολογίας εξετάστηκαν οι σύγχρονες ανάγκες και τάσεις κατοίκησης: -Μειωμένο νοίκι -> μικρότερο μέγεθος διαμερίσματος -Μειωμένο μέγεθος νοικοκυριών, υπογεννητικότητα -> μικρότερο μέγεθος διαμερίσματος -Ανάγκη για συστέγαση κατοικίας και εργασίας -Συγκατοίκηση Οι τυπολογίες αυτές συνδυάζονται στις ελάχιστες μονάδες κατοίκησης Α και Β. Οι μονάδες αυτές περιλαμβάνουν κλιμακοστάσιο και τρία διαμερίσματα (μονόροφα ή διώροφα). Οι ελάχιστες μονάδες αυτές Α και Β συνδυάζονται με ποικίλους τρόπους για τη διαμόρφωση πολυκατοικιών, συγκροτημάτων πολυκατοικιών, μονοκατοικιών και διπλοκατοικιών, όπως φαίνεται στο διπλανό πίνακα.
32
33
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
34
Μ Ο Ρ Φ ΟΛΟΓ Ι Α Γ ΕΝΙ Κ Η Σ Κ ΑΤΟΙ Κ Ι ΑΣ Η μορφολογία των κτιρίων της γενικής κατοικίας προκύπτει από το συνδυασμό των δύο από τους τρεις τύπους κτιριακών μονάδων που αναφέρθηκαν προηγουμένως: δώμα και κεκλιμένη στέγη με Α.Π.Ε. Ο κτιριακός τύπος ο οποίος προάγει την κοινωνική συνοχή σε μεγαλύτερο βαθμό είναι το βατό δώμα. Από την άλλη, ο ρόλος των κτιρίων κατοικίας ως βασική ενεργειακή πηγή για την ευρύτερη περιοχή του Ελαιώνα απαιτεί την εγκατάσταση ηλιακών και φωτοβολταϊκών πανέλων. Στην πρόταση αυτή, οι δύο παραπάνω τύποι συνδυάζονται: Η κεκλιμένη στέγη με νότιο προσανατολισμό πάνω στην οποία τοποθετούνται οι εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. υπερυψώνεται ώστε να δώσει χώρο για δραστηριότητες στην οροφή του κτιρίου. Με τον τρόπο αυτό η κτιριακή μονάδα που προκύπτει συμβάλλει θετικά και στους τρεις πυλώνες της βιωσιμότητας της κοινωνίας, του περιβάλλοντος και της οικονομίας. Οι πολυκατοικίες τοποθετούνται ελεύθερα στο οικοδομικό τετράγωνο ή σε συγκροτήματα δύο πολυκατοικιών με κοινή αυλή. Στη δεύτερη περίπτωση, η είσοδος στις πολυκατοικίες τοποθετείται από την πλευρά της κοινής αυλής ώστε να δοθεί ζωή σε αυτή. Επιπλέον, στα συγκροτήματα πολυκατοικιών συμπεριλαμβάνονται και δύο μικρές κτιριακές μονάδες οι οποίες παίρνουν χρήσεις γειτονιάς, δηλαδή απευθύνονται στον σύνολο των κατοίκων της περιοχής. Τέτοιες χρήσεις είναι λιανικό εμπόριο, τοπικές υπηρεσίες κτλ.
35
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
36
Ε ΝΔΕ ΙΚ Τ ΙΚ Ε Σ Κ ΑΤΟ Ψ Ε ΙΣ ΣΥΓ Κ Ρ ΟΤΗ ΜΑΤΩΝ Π ΟΛΥ Κ ΑΤΟΙ Κ Ι ΩΝ - Ι ΣΟΓ ΕΙ Ο
Ε ΝΔΕ ΙΚ Τ ΙΚ Ε Σ Κ ΑΤΟ Ψ Ε ΙΣ ΣΥ ΓΚ Ρ ΟΤΗ ΜΑΤΩΝ Π ΟΛΥ Κ ΑΤΟΙ Κ Ι ΩΝ - Α’ ΟΡ ΟΦΟΣ
37
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
ΙΣΟ ΓΕ Ι Ο
38
Α ΄ ΟΡ Ο Φ ΟΣ
39
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣΕ9 ΝΔΕ - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣΙ ΚΕ Σ Ι ΚΤ
40
Κ ΑΤΟ Ψ Ε ΙΣ ΣΥ Γ Κ Ρ ΟΤ ΗΜ ΑΤΩΝ ΜΟΝΟΚ ΑΤΟΙ Κ Ι ΩΝ-Δ Ι Π ΛΟΚ ΑΤΟΙ Κ ΩΝ - Ι ΣΟΓ ΕΙ Ο
Ε ΝΔΕ Ι ΚΤ Ι Κ Ε Σ Κ ΑΤΟ Ψ Ε ΙΣ ΣΥ Γ Κ Ρ ΟΤ ΗΜΑΤΩΝ ΜΟΝΟΚ ΑΤΟΙ Κ Ι ΩΝ-Δ Ι Π ΛΟΚ ΑΤΟΙ Κ ΩΝ - Α ΟΡ ΟΦΟΣ
41
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
9 . Φ ΟΙ ΤΗ ΤΙ Κ ΕΣ ΕΣΤΙ ΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ: Το κάθε συγκρότημα φοιτητικών εστιών αποτελείται από 4 κτιριακές μονάδες, οι οποίες οργανώνονται γύρω από μία αυλή. Οι μονάδες αυτές ενώνονται με υπέργειους διαδρόμους στις στάθμες 1 και 2, καθώς οι στάθμες αυτές φιλοξενούν πέρα από τα φοιτητικά δωμάτια και τις κοινόχρηστες λειτουργίες που αντιστοιχούν στο σύνολο του συγκροτήματος. Στην νότια πλευρά καθε μίας από τις κτιριακές μονάδες τοποθετούνται τα δωμάτια των φοιτητών. Στη βορινή τοποθετούνται οι χώροι κατακόρυφης κίνησης (κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας) καθώς και μικροί καθιστικοί χώροι συνάθροισης, ένας ανά όροφο. Οι διάδρομοι που οδηγούν στα δωμάτια είναι ημιυπαίθριοι τόσο ώστε να λειτουργούν ως ζωντανοί χώροι εκτόνωσης (και ζώνες καπνιστών), όσο και να επιτυγχάνεται διαμπερής φωτισμός και φυσικός αερισμός σε κάθε δωμάτιο. Δύο βασικοί τύποι φοιτητικής κατοικίας χρησιμοποιούνται. Ο πρώτος είναι το μονόκλινο δωμάτιο 20τ.μ. στο οποίο περιλαμβάνεται μικρό μπάνιο και κουζίνα. Ο δεύτερος τύπος αποτελεί στην ουσία ένα μικρό διαμέρισμα με τρία μονόκλινα δωμάτια, κοινόχρηστη κουζίνα, καθιστικό και μπάνιο. Στα συγκροτήματα των φοιτητικών εστιών οι χώροι συνάθροισης τοποθετούνται εσωτερικά των κτιριακών μονάδων, καθώς και στην κοινή αυλή. Επομένως, για τη διαμόρφωση της τυπολογίας των κτιρίων αυτών χρησιμοποιήθηκαν οι κτιριακοί τύποι του φυτεμένου δώματος και την κεκλιμένης στέγης με Α.Π.Ε.
42
43
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
9 . Φ ΟΙ ΤΗ ΤΙ Κ ΕΣ ΕΣΤΙ ΕΣ ΥΛΙΚΑ: Ο Ελαιώνας αποτελεί μία περιοχή στην οποία εξελίσσεται στην παρούσα κατάσταση όπως αναφέρθηκε, ένα σύστημα ανακύκλωσης υλικών, έστω και παράνομο. Για το λόγο αυτό η λογική της επανάχρησης/ανακύκλωσης πόρων αποτελεί μέρος της πρότασης αυτής, καθώς εξυγιαίνει και διαφυλάσσει την υφιστάμενη ταυτότητα της περιοχής. Προτείνεται επομένως η επανάχρηση υλικών ως στοιχείο των όψεων των φοιτητικών εστιών. Προκειμένου να αξιοποιηθούν στο μέγιστο τα υφιστάμενα υλικά, τα οποία ποικίλουν εξαιρετικά σε είδος, ιδιότητες και διαστάσεις, προτείνεται η χρήση ξύλινων πλαισίων στα οποία τα ποίκιλα αυτά υλικά εμπριέχονται. Στη συνέχεια τα πλαίσια αυτά συνδυάζονται με τη λογική του κολάζ προκειμένου να δημιουργηθεί η όψη των κτιρίων των εστιών. Η ίδια λογική όψεων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στη διαμόρφωση του αστικού εξοπλισμού ή τμημάτων των κοινόχρηστων κτιρίων.
44
45
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
46
47
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
ΙΣΟ ΓΕ Ι Ο
48
49
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
Α’ ΟΡΟ Φ ΟΣ
50
51
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
10 . Τ ΡΙ ΣΔ Ι ΑΣΤΑΤΕΣ ΑΠ ΟΨΕΙ Σ
52
53
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
11. Φ ΩΤΟΓ ΡΑΦΙ ΕΣ ΜΑΚ ΕΤΩΝ
54
55
Α ΡΧ. Σ ΧΕ Δ Ι Α Σ ΜΟΣ 9 - Ε ΛΑΙΩ ΝΑΣ
56
57