MI
NO
RT
ND WA TC
RE
HIN
ON
GF
TY SA
CI
dA
L NIE
L
AN V E
b
M KO R E
95 3 23
95
COOLHUNTRAPPORT
2
voorwoord Voor u ligt het Coolhuntrapport dat twee thema’s uitwerkt en onderbouwt, namelijk Shifting Identities en Cool Involvement. Cool seeds of the new worden getoond, signalen die ons iets zeggen over veranderingen en verschuivingen in de samenleving. De beste coolhunts worden beschreven waarbij wordt uitgewerkt waarom ze cool en inspirerend zijn en waarom zij toekomstperspectief bezitten. Beide thema’s hebben in dit rapport één cluster dat wordt uitgewerkt door middel van de Cross Cultural Analysis methode. Dit rapport bespreekt wat de trend is, het bespreekt de signalen van de trend, waar de trend is gespot en wanneer en wie deze trend op de kaart heeft gezet. Dit alles gebeurt op basis van de vijf W-vragen: what, why, where, who en when. Veel leesplezier! Danielle van Berkom
3
Shifting
Identities
It's an US-Thing
about six coolhunts best coolhunt what why who where when
VOORWOORD
4
3
8 10 12 13 14 15 16 18
SLOTWOORD LITERATUUR
cOOL
30 32
INVOLVEMENT
Common Wonders
about 20 six coolhunts 22 best coolhunt 24 what 25 why 26 who 27 where 28 when 29
5
Shifting Identities it's an US-thing
6
7
ABOUT De fashionindustrie werkt er inmiddels al jaren mee, unisex producten. Van ondergoed tot lifestyle en van accessoires tot complete collecties. Niet alleen unisex is veel aanwezig, het valt steeds meer op dat de scheidingslijn tussen man en vrouw vervaagt. De huidige maatschappij draait om uiterlijke verschijning, het opzoeken en vervagen van grenzen wordt steeds meer geaccepteerd. Mannen dragen make-up en dragen jurken, vrouwen hebben steeds vaker kort haar en zijn afgetraind in de sportschool. Hoewel veel van deze dingen als alledaags vreemd worden gezien is het in de maatschappij steeds verder geaccepteerd je als individu te gedragen en te kleden zoals je graag wilt. Het is belangrijk je authenticiteit op te zoeken en dit betekent dat iedereen zich een eigen identiteit kan aanmeten of dat nu extreem mannelijk of vrouwelijk is of iets is dat daartussenin ligt. Bij Shifting Identities draait het om grensvervaging tussen man en vrouw. De seksen komen dichter bij elkaar en dit leidt tot het overnemen van elkaars gebruiken en unisex producten. Ook het benadrukken van de echte man en vrouw is hier een onderdeel van, dit is een soort tegenreactie op het verschuiven van de seksen.
8
9
SIX COOLHUNTS WHAT IT IS Agyness Deyn & Andrej Pejic
De verschijning van androgyne modellen op de catwalk zorgde voor opschudding in de modewereld. Ook in de maatschappij had dit een grote impact toen bekend werd dat tot dan toe gedacht vrouwelijk model Andrej Pejic een man bleek te zijn. Waren we jarenlang voorgelogen? In plaats van een rel werd het een hit toen bekende ketens voor de grote massa als Hema inspeelden op deze ontdekking en het bekende en beruchte androgyne model inzette voor een campagne.
WHAT IT IS 30 days without shaving
Inmiddels zijn modellen die zowel inzetbaar zijn in mannen- als vrouwencampagnes zeer gewild. Met name vrouwen met een ‘boyish’ uiterlijk zijn erg populair. Voorbeelden hiervan zijn Cara Delevigne en Agyness Deyn. (AD, 2014)
Ruby Rose is model, actrice, voormalig MTV host en een zeer vooraanstaand androgyne rolmodel. In haar in 2014 uitgebrachte video ‘Break Free’ breekt ze met de stereotypen van de vrouw. Onder een masker van lang blond haar, een laag make-up en een nette jurk met pumps komt haar ware ik tevoorschijn. Met kort bruin opgeschoren haar, armen vol tattoeages en een make-uploos gezicht toont zij haar ‘natural looks.’ Ze is en blijft een vrouw, maar kan net zo goed doorgaan voor een hippe man. Androgyne dus. Met 14,5 miljoen views op Youtube is de video een waar keerpunt geweest in onze kijk op de kwestie. De video is een belangrijk punt geweest in het doorbreken van de stereotypen en het omarmen van de androgyne modellen. (Youtube, 2014)
In de 30 days without shaving challenge worden zowel mannen als vrouwen uitgedaagd zich een maand lang niet te scheren. Opvallend is dat vrouwen beduidend meer moeite hebben met de challenge dan mannen. Hieruit blijkt dat stereotypen en verwachtingen een enorme impact hebben op met name de vrouw. Er wordt verwacht van een vrouw dat zij zich amannen als zij geen zin hebben in een scheerbeurt niet vreemd worden aangekeken. Deze challenge opent mannen de ogen en spoort vrouwen aan zich meer te emanciperen. Een vrouw scheert zich niet omdat de maatschappij vindt dat dat moet, maar omdat de vrouw zelf bewust die keuze maakt, is de boodschap. (Youtube, 2015)
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat grote ketens als Hema meegaan in deze trend. Zij staan dicht bij de ‘gewone’ consument en daardoor wordt deze trend langzaam maar zeker geaccepteerd en opgenomen door de maatschappij.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat Ruby Rose afrekent met het stereotype man & vrouw. Ze laat dat het maatschappelijk beeld van vrouwen niet altijd juist is en maakt ruim baan voor ‘gewone’ vrouwen in de maatschappij.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat het een prominent probleem aan de kaak stelt. Vrouwen dienen zich meer bezig te houden met verzorging dan mannen, zij worden erop aangekeken. Het draait hier om bewustwording.
FUTURE GROWTH POTENTIAL
10
WHAT IT IS Ruby Rose - Break Free
FUTURE GROWTH POTENTIAL
FUTURE GROWTH POTENTIAL
SIX COOLHUNTS - 3 times rule WHAT IT IS Men birth control pill (medics)
WHAT IT IS Cuelcinha Men Lace (fashion)
WHAT IT IS all that glitter (cosmetics/beauty)
À 2015 zijn er tal van mogelijkheden voor de vrouw om een zwangerschap te voorkomen, keuze genoeg dus. Echter bestaat zoiets nog altijd niet voor de man. Niet lang meer! Er wordt gewerkt aan twee soorten anticonceptiepil voor de man, beiden in testfase. De pil zal moeten voorkomen dat de spermacel een hoofd en staart ontwikkelt waardoor de cel nooit in het sperma terecht zal komen. De testfase waarbij wordt gekeken naar de reactie van het vrouwelijk lichaam om deze anticonceptie gaat nu in, niet onbelangrijk. Tot die tijd zullen we in spanning afwachten. Echter het feit dat er onderzoek wordt gedaan naar iets voor mannen wat tot nu toe altijd een typische vrouwenzaak is geweest geeft een duidelijke verschuiving aan. (Uproxx, 2015)
Lingerie is niet alleen voor vrouwen, Cuelcinha is een Braziliaans merk dat sinds 2012 lingerie maakt voor mannen. Het merk richt zich met name op de gayscene. Niet de alombekende katoenen boxershorts maar kanten strings, BH’s en boxershorts. Deze lingerie is volgens het merk niet te vergelijken met lingerie voor vrouwen maar volledig ontworpen om te passen bij de mannelijke anatomie. De tegenbeweging waarbij mannen echte mannelijkheid uitstralen met baarden, tattoeages en bijpassende kledingstijl wordt weerlegd door het Braziliaanse lingeriemerk. Grenzen tussen man en vrouw vervagen. Mannen schuwen een kanten stofje niet langer. De seksen groeien naar elkaar toe en dit merk is daarin zeer vooruitstrevend te noemen. (180 Graus, 2012)
Vrouwen met make-up, maar mannen? Dat is toch nog altijd het maatschappelijk beeld dat rondhangt in de samenleving. Echter na de Vajazzle vorig jaar waarbij de vagina met diamanten wordt bezet is er nu ook voor de man een aardige versiering. Vorige maand ging dit bericht viral op social media. Mannen zaten er dit jaar schitterend bij aan het Kerstontbijt met de glitterbaard. De nieuwste reactie is alweer online, de glitterwenkbrauw. Uiteraard is dit een reactie op het stereotype waarbij de vrouw zich mag opmaken en versieren en dit bij mannen vreemd wordt gevonden. Het vermoeden rijst dat deze hype uit de hipsterkringen afkomstig is, hipper kan het haast niet worden. (Thegaybeard, Instagram 2015)
FUTURE GROWTH POTENTIAL
FUTURE GROWTH POTENTIAL
FUTURE GROWTH POTENTIAL
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat het een verschuiving zal betekenen wanneer anticonceptie voor mannen daglicht zal zien. De rolverdeling wordt drastisch onder de loep genomen, mannen krijgen meer verantwoordelijkheid.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat we al jaren werken met unisex producten, deze producten zijn een succes. Lingerie voor de man is daarentegen heel wat anders. Kanten lingerieis een nieuw fenomeen dat de grenzen vervaagt.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat het hierbij niet draait om lichaamsbeharing die wordt versierd maar om het totaalplaatje. Mannen gaan zich bezig houden met ‘beautifying products’ wat een vervaging van de seksen betekent..
11
BEST COOLHUNT - SHIFTING IDENTITIES Men Birth Control Pill WHAT IT IS We leven in 2015 en er is keuze uit de orale anticonceptiepil, een spiraaltje, condooms, cups, prikpillen, pleisters en nog veel meer. Alles op de condoom na is bedoelt voor vrouwen om te voorkomen dat zij zwanger worden bij het hebben van gemeenschap. Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar een anticonceptiepil voor mannen. Het onderzoek is in een vergevorderd stadium en toont positieve resultaten. Op dit moment wordt onderzocht hoe het vrouwelijk lichaam reageert op de spermacel wanneer deze is gemuteerd. De spermacel krijgt bij de betreffende pil namelijk niet de kans een hoofd en staart te ontwikkelen. Op deze manier wordt voorkomen dat de cel in het sperma terechtkomt. (Uproxx, 2015) FUTURE GROWTH POTENTIAL Een vorm van anticonceptie voor de man zou een omslag zijn in de traditionele rolverdeling. Niet langer zou het enkel de taak zijn van de vrouw maar zou ook de man de verantwoording dragen voor de bescherming tegen een zwangerschap.
12
WHY IS IT THE MOST IMPORTANT COOLHUNT? Het is de belangrijkste coolhunt omdat het een ware verschuiving zou betekenen in de wereldwijde rolverdeling tegenover bescherming tijdens de gemeenschap. Bescherming tegen zwangerschap zou niet enkel meer de taak van de vrouw zijn, ook de man heeft dan de mogelijkheid de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Een coolhunt met een danig grote impact in de trend Shifting Identities geeft duidelijk weer dat het een element is dat van belang is voor zowel de man als de vrouw en past daarom perfect binnen het cluster: ’It’s an US-thing’.
Het cluster “It’s an us-Thing’ heeft alles te maken met de verschuiving van de seksen. Zo is een man niet langer per sé typisch man of een vrouw typisch elegant en vrouwelijk maar kan deze grens zozeer zijn vervaagd dat er nauwelijks onderscheid te maken valt. In dit cluster wordt het fenomeen van het vervagen van de grenzen blootgelegd in verschillende sectoren. We kennen allemaal de typische boy-girls-things. Vrouwen houden van make-up, mannen van voetbal en fitness. Vrouwen dragen jurken, mannen broeken. Vrouwen dienen zorg te dragen voor anticonceptie en dienen zich netjes te scheren waar mannen hun stoere baarden laten staan. Zowel het vervagen van de grenzen tussen mannen en vrouwen als het zoeken naar de echte vrouwelijke of mannelijke ik is een trend in ontwikkeling. (Nicolette de Wijn, 2011)
W
H
A
T
Maar wat als dat boy-girl-thing inmiddels een ‘us-thing’ is geworden? Hebben we in de huidige maatschappij niet sinds tijden deze verschuiving zien aankomen met onze unisexproducten? Mannen mogen eyeliner gebruiken, glitters in hun baard smeren met Kerst en vrouwen kunnen tegenwoordig net zo goed afgetraind aan het kerstdiner schuiven. En wat te denken van het bekende anticonceptiepilletje, is dat anno 2015 niet ook de taak van de man? Steden trekken mensen door onder andere werkgelegenheid, hierdoor hebben we te maken met verstedelijking maar ook plaatselijke overbevolking. (CBS, 2014) Men leeft dicht op elkaar en zoekt daardoor iets in de authentieke zelf. Door de snelle technologische ontwikkeling zijn we verbonden met de gehele wereld. Bij dit cluster is digitalisering een belangrijke trend. We staan niet alleen in contact met onze eigen omgeving maar met de hele wereld waardoor we inspiratie opdoen en wellicht onszelf vinden in de grote massa, waar technologische ontwikkelingen hun steentje aan bijdragen. Op het cluster ‘It’s an us-thing’ zijn hierdoor de DESTEP-factoren demografisch, sociaal-cultureel en technologisch van toepassing.
13
It’s an Us-Thing heeft betrekking op drie DESTEP factoren, namelijk demografisch, sociaal-cultureel en technologisch. Deze factoren kunnen worden gekoppeld aan diverse megatrends als globaliering, digitalisering en authentisering. Alle seeds binnen het cluster It’s an Us-Thing hebben betrekking op het het vervagen van de grenzen tussen seksen. Mannen gedragen en kleden zich vrouwelijker en voor vrouwen geldt het tegenovergestelde. Dit zien we terug in unisex producten en diensten. Met name de jongere generaties blijken een voorkeur te hebben voor neutrale, unisex producten en ervaringen. Deze generatie wil niet dat de maatschappij hen voorschrijft wat zij als man of vrouw horen te doen of kopen. Een mooi voorbeeld hiervan is het Londense warenhuis Selfridges. Sinds maart 2015 heeft dit warenhuis het project ‘Agender’ gestart waarbij afdelingen niet meer naar geslacht zijn ingedeeld. Selfridges noemt dit ‘‘a celebration of fashion without definition’.
w
h
De jongere generaties streven naar een neutrale wereld gevuld met neutrale producten. 57% van de jongeren shopt het liefst in een unisex winkel en niet zozeer in een typische winkel voor man of vrouw. Retail kan hier dus op inspelen zoals Selfridge dit doet. (Rozenbrood, 2015)
y
Bij de DESTEP-factor demografie in combinatie met dit cluster draait het om verstedelijking en vermenging van culturen. Vooral in grote steden is een vermenging van culturen zichtbaar (bewijs?). Om te onderbouwen dat vrouwen mannelijker en mannen vrouwelijke zijn geworden in de afgelopen jaren is het belangrijk om te kijken naar cijfers. Het Centraal Bureau voor de Statistiek houdt statistieken bij die betrekking hebben op emancipatie en rolverdeling. Uit deze cijfers blijkt onder andere dat er sinds de jaren ’50 30 procent meer vrouwen zijn toegetreden tot de Tweede Kamer, toch zijn er nog altijd minder vrouwen dan mannen die topfuncties bekleden, met als uitzondering het beroep van Rechter waarbij 56 procent vrouw is tegenover 44 procent man. Een andere duidelijke verschuiving is die van de taakverdeling in het huishouden en de zorg voor kinderen. Minder vrouwen stoppen met werken na het krijgen van kinderen, zij kiezen voor een deeltijd baan, mannen werken
14
vaker vanuit huis. In de Emancipatiemonitor is daarnaast te zien dat er steeds vaker geweld plaatsvindt tegen mannen (CBS, 2014) Binnen de sociaal-culturele factor gaat het om het vinden van de authenticiteit. Tegenover de alsmaar ontwikkelende digitalisering, globalisering en robotisering staat de stroming waarbij men op zoek is naar iets unieks in zichzelf. Misschien is het angst voor het onbekende en ongrijpbare, maar dat de eigenheid nog altijd voorop staat is iets dat duidelijk as tegenstroming mag gelden. De derde DESTEP-factor die van toepassing is op dit cluster is de technologische factor. In de huidige maatschappij staan we 24/7 in verbinding met alles en iedereen. Grenzen vervagen hierdoor letterlijk. We kunnen bergen informatie tot ons nemen met één druk op de knop, hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen man en vrouw. Op social media zijn vrouwen iets actiever dan mannen met 4%. De verschillen in online gedrag reiken echter verder dan social media. De reden om actief te zijn op het internet en de manier waarop het gebruikt wordt toont ook verschillen.Mannen gebruiken social media en internet vooral voor zakelijk netwerken en dating. Vrouwen zijn meer op zoek naar connecties met vrienden en kennissen. Daarnaast zijn vrouwen vaak loyaler aan een merk dan een man, dit is terug te zien in de likes op bedrijfspagina’s. Mannen zijn gemakkelijker te bereiken met online advertentiecampagnes, bijvoorbeeld voor een kortingscode, zij zijn geïnteresseerd in onder andere sport en drank. Vrouwen zijn op zoeken naar sociaal contact en interessante content. De content die het best aansluit is beauty en fashion. (Quicksprout, 2014)
The Gay Beard is een Instagramaccount opgericht door twee vrienden. Zij kregen afgelopen Kerst wereldwijde bekendheid door hun post met glitters in hun baard. Ruby Rose geldt al jaren als een androgyne schoonheid. In 2014 brak zij alle stereotypen door middel van haar video ‘Break Free’. Dit betekende een voor haar een bevrijding en maakte haar een voorloper in het vervagen van de seksen. Beatriz Rouce is de oprichtster van Cuelcinha lingerie, lingerie voor mannen. In 2012 realiseerde ze zich dat ze veel homoseksuele vrienden heeft die geen keuze hadden in lingerie. Daarom besloot zij een lingeriemerk op te zetten voor mannen met kant en vrouwelijke details. The Gay Beards Ruby Rose Beatriz rouce Laura Lippman Madonna Jayden Smith Tom Neuwirth
W
H
O
Laura Lippman deelde in 2014 een foto van zichzelf zonder make-up met de hashtag #itsokkimnovak uit solidariteit met Kim Novak die eerder die maand bij de Oscars verscheen zonder make-up en daar werd uitgejoeld. Duizenden vrouwen volgden haar voorbeeld. Zij was een van de eerste publieke figuren die deze beweging in gang zette. Madonna heeft publiciteit nooit geschuwd. Laura Lippman mag de beweging dan min of meer hebben aangestuurd maar Madonna was de eerste popster die op deze manier in de publiciteit kwam. Een foto met okselhaar en het bijschrift ‘long hair don’t care, rebelheart’ bracht heel wat teweeg. Er werd wereldwijd aandacht aan besteed door de media. Jayden Smith, de zoon van Will en Jada Smith is een controversieel figuur. Een jongen in jurken is niet alledaags en daar maakt Jayden gebruik van. Hij is een voorloper in het vervagen van de grenzen tussen de seksen door regelmatig te shoppen op de vrouwenafdeling van warenhuizen. Tom Neuwirth won het Eurovisie Songfestival in 2014 onder de naam Conchita Wurst, beter bekend als de ‘vrouw met de baard’. De media raakte niet uitgepraat over de kersverse winnares van het songfestival. Door alle heisa werden ook de modemerken wakker, zo bood Jean-Paul Gaultier Neuwirth een contract aan als zijn nieuwe muze.
15
ENTERTAINMENT In de entertainment- of amusementssector zien we veel mannen als vrouw en vrouwen als man. De voorloper op dit gebied was David Bowie, hij was één van de artiesten die begon met het vertonen van een androgyne uiterlijk. In Nederland zien we Jett Rebel, een mannelijke artiest die regelmatig op het podium verschijnt met lipstick en in een jurk, wereldwijd zien we artiesten als Miley Cyrus die met kortgeschoren haar en weinig kleding en ‘mannelijke’ kenmerken op het podium staan. HEALTH Zoals bij de coolhunts zichtbaar was vervagen de seksen ook op het gebied van health. in de pharmaceutische sector wordt gezocht naar een mogelijkheid tot geboortepreventie bij mannen. Niet alleen dit is een zeer interessante ontwikkeling, ook een andere ontwikkeling in de gezondheidszorg is van belang binnen deze trend: operaties. Zo zijn de afgelopen jaren de mogelijkheden tot geslachtsoperaties enorm toegenomen evenals de technieken binnen de plastische en cosmetische chirurgie. Een voorbeeld wat veel in het nieuws is geweest is bijvoorbeeld Bruce Jenner die nu door het leven gaat als Caitlyn. RETAIL (FASHION) Bij het vervagen van de grenzen tussen de seksen speelt fashion een belangrijke rol. Al jaren zijn unisex producten een succes maar volledige unisex kledinglijnen is wezenlijk wat anders dan katoenen basics als t-shirts, onderbroeken en sokken. Fashion is van grote invloed op het vervagen van de grenzen in de vorm van uiterlijk vertoon. Een signaal als mannenlingerie van Cuelcinha is een signaal dat duidelijk maakt dat de grenzen vervagen, net als het signaal van The Gay Beards waarbij de grenzen vervagen op het gebied van uiterlijke verzorging. Emancipatie speelt eveneens een grote rol binnen deze trend, 30 days without shaving of het voorbeeld van Madonna bij invloedrijke personen geeft aan dat vrouwen zich niet langer in een hokje laten stoppen.
16
W
H
E
R
E
w
h
e
n
ONTSTAAN In vroeger tijden was het de man die de dienst uitmaakte, op alle vlakken. De vrouwenemancipatie is als wereldwijde beweging gestart rond 1900. Hieruit vloeide het actief en passief stemrecht. Nog altijd is het een punt van discussie wanneer er wordt gekeken naar gelijk behandeling, hogere functies en seksuele vrijheid. De homo-emancipatie die betrekking heeft op homoseksuele mannen, lesbische vrouwen, biseksuelen en transgenders is nog in volle gang. Nog altijd is homo zijn strafbaar in 76 landen, in 7 landen staat daarop zelfs de doodstraf. Nederland is een van de voorlopers in de strijd tegen deze wandaden en als voorstander van de emancipatie. (rijksoverheid, 2014) Alle bewegingen binnen een trend zijn met elkaar verbonden, zo is het ontstaan van de metro man een voortvloeisel uit de vrouwenemancipatie waarbij de man meer emancipeert en de grenzen tussen de seksen vervagen. De tegenreactie daarop is het ontstaan van de beweging binnen de trend waarbij vrouwen zich extra vrouwelijk en mannen zich extra mannelijk gaan kleden en vertonen. TOEKOMST De toekomst van deze trend is zeer waarschijnlijk het volledig verdwijnen van de scheiding tussen man en vrouw. Iedereen is mens en niet zozeer gebonden aan een geslacht. Vrouwen dragen al jaren broeken, iets dat vroeger ongebruikelijk was. Mannen dragen daarentegen geen jurk. Wel worden de shirts voor mannen langer, wellicht is dit een eerste stap in die richting. Stereotypen vervagen met de grenzen tussen de geslachten en mensen worden meer beschouwd als gelijkwaardig dan toen er een duidelijke scheiding tussen de seksen zichtbaar was. De grenzen tussen de seksen zullen verder vervagen nu grote concerns als Hema zich mengen door de inzet van androgyne modellen. Ook artiesten die zich mengen in deze discussie en deze trend inzetten ten goede van hun carrière hebben veel invloed op het jongere publiek zullen invloed hebben op de doorgroei van de trend.
17
Cool involvement Common Wonders
18
19
ABOUT “Involvement” refereert aan alle manieren waarop consumenten worden uitgenodigd om zich onder te dompelen in en zich in contact te stellen met een meer uitnodigende interactie met een specifiek product of specifieke dienst. Cool Involvement is een mix van online en online ervaring, een hint secrecy please en een touch of gamification. (Science of the Time, 2015) De vier verschijningen die zich voordoen binnen Cool Involvement zijn experience, gamification, secrecy please en viral appearance. Ten eerste is de Experience Economy een reeds bestaande beweging die al jaren gaande is. In de afgelopen vijf jaar is het voor merken en bedrijven daarentegen niet meer een mogelijke toepassing maar een must geworden. Beleving creëren is dé manier om de klant aan je te binden. Relatief nieuw maar zeer effectief is Gamification. Gamification heeft bewezen effectief te zijn in de gamingbranche maar we zien dit fenomeen al lang niet enkel meer in de gamebranche maar in het alledaagse. In educatie, voorlichting en verkoop wordt hiervan veel gebruik gemaakt. Ten derde is er Secrecy. Wanneer iets niet verkrijgbaar is voor iedereen, wanneer het exclusief is wordt het meer gewild. Dit principe heet Secrecy Please. Het vierde en laatste principe binnen Cool Involvement is viral appearance welk principe een enorme groei heeft doorgemaakt in de afgelopen jaren door de groei van social media en internetgebruik. Om grote aandracht te krijgen voor een merk of een belangrijke zaak is viral appearance een zeer krachtige tool. Een prachtig voorbeeld van Involvement & Experience gegeven in één van de colleges door Carl Rohde is dat van het kopje koffie. Thuis kost een kopje zelfgezette koffie slechts 0,30 eurocent, maar in Rome of Parijs betaal je 4 euro 50. It’s all about the experience
20
21
SIX COOLHUNTS WHAT IT IS Feelgood market - strijp S
22
WHAT IT IS Coca Cola
WHAT IT IS Ulo - Intuitive watchguide
Op de Feel Good Market op Strijp-S in Eindhoven draait alles om Design, kunst, fashion, streekproducten, vintage, sieraden, lifestyle, inspirerende ideeĂŤn, alles voor de kinderen, muziek, workshops, dans en theater. Iedere 3e zondag van de maand (met uitzonderingen), wordt deze markt georganiseerd van 12:0018:00 op Strijp-S, Eindhoven. De Feel Good Market belooft een fijne plek te zijn voor het hele gezin. Strijp-S is al jaren in opkomst en de Feel Good Market is een onderdeel van deze groeiende hotspot. Strijp-S wordt nieuw leven ingeblazen en trekt daarmee vele bezoekers. In de zomer vinden vel festiviteiten plaats in en om de gebouwen en op het plein, in de winter ligt het niet stil, de markt verplaatst zich dan naar het Klokgebouw. (feelgoodmarket.nl, 2015)
Coca Cola is misschien wel een van de bekendste voorbeelden van een echte beleving. Het is allereerst een belofte die het merk zijn klant doet: Coca Cola is herkenbaar door het gevoerde merkuiterlijk en smaakt altijd hetzelfde door de hooggestelde kwaliteit. Coca Cola gaat daarnaast nog een stapje verder en trekt die herkenbaarheid in het geheel door naar de rest van het merk. Zo is er Coca Cola merchandise, maar ook reclame. Rond de Kerst wordt de consument jaarlijks verwend met de enige echte Coca Cola Kerstmis reclame waarin de trucks en trein niet mogen ontbreken. Coca Cola speelt hiermee in op saamhorigheid, het familiegevoel en uiteraard op associatie van het merk met gezelligheid en de mooiste tijd van het jaar. Coca Cola weet wat brandbuilding inhoudt. (cocacola.com)
Ulo is een project dat te vinden is op Kickstarter. Het doel is bereikt, er is meer dan voldoende geld opgehaald en dus zal Ulo daadwerkelijk vorm gaan krijgen. Ulo is een interactief beveligingssysteem dat gebruik maakt van videoapparatuur, het heeft de vorm van een uil waarvan de kleur van de ogen (de plaats van de camera), de vorm, het geluid en de verschillende functies kunnen worden aangepast. Wanneer het systeem beweging detecteert wordt direct een e-mail of sms verzonden. Als Ulo nieuwe energie nodig heeft ziet Ulo er moe uit. Wat Ulo zo bijzonder is dat Ulo een levend wezen lijkt te zijn met emoties en gezichtsuitdrukkingen. Dit staaltje nieuwe techniek zorgt dus voor een veilige beleving. (kickstarter, 2015)
FUTURE GROWTH POTENTIAL
FUTURE GROWTH POTENTIAL
FUTURE GROWTH POTENTIAL
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat het mensen bij elkaar brengt. In dit digitale tijdperk heeft men hier behoefte aan. Persoonlijk contact en pure, echte producten voeren de boventoon.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat Coca Cola een zodanig sterk merk heeft neergezet dat het tijdloos geworden is. Een merk met een voorbeeldfunctie.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat van simpele dingen iets interessants wordt gemaakt. Een beveilgingssysteem met levensechte functies is vernieuwend en trendwaardig.
SIX COOLHUNTS - 3 times rule WHAT IT IS Secret Cinema (leisure)
WHAT IT IS Culiair (food)
WHAT IT IS H&M Concious/experience (Fashion /retail)
Secret Cinema is een Brits evenementenbureau dat zich gespecialiseerd heeft in het combineren van film op doek met interactieve optredens in gebouwde sets. Vaak wordt Secret Cinema gehouden in verschillende steden over de wereld. Zo was er in 2014 een evenement om het recht op vrijheid van meningsuiting te vieren. The film ‘The Interview’ werd tegelijkertijd gedraaid in Rome, London, New York, Los Angeles en San Francisco. Secret Cinema wordt niet aangekondigd, enkel mensen die het concept kennen kunnen een ticket kopen en horen slechts enkele uren van tevoren waar zij om welke tijd moeten zijn. De slogan luidt daarom ‘Tell no one”. Een echte exclusieve experience met een good cause, gemengd met een stukje secrecy please. (secretcinema.com, 2015)
De meeste mensen zijn inmiddels bekend met ‘dinner in the sky’ een bedrijf dat dineren aan een kraan hoog in de lucht mogelijk maakt voor zowel particuliere feesten als bedrijfsuitjes. Je zou haast zeggen dat Culiair eigenlijk hetzelfde principe hanteert door middel van een diner in hogere sferen. Wat culiair echter een extra laagje experience geeft is dat chefkok Angélique Schmeinck live voor de gasten kookt enkel door gebruik te maken van de hete lucht van de ballon zelf. In 2011 is de ballon tegelijkertijd met het online gaan van het televisiekanaal 24kitchen, gedoopt en voor het eerst de lucht ingegaan en er is plaats voor 14 personen. Er zijn verschillende mogelijkheden zoals een tapasdiner, een champagneontbijt of een Alpenvlucht. Als dat geen experience is! (Culiair.nl, 2011)
H&M concious is een lijn binnen de keten H&M die duurzaamheid (sutainability) benadrukt en ondersteunt. Het geeft klanten de mogelijkheid duurzame en eerlijke kleding te kopen. Niet alleen is H&M concious een kledinglijn, het is een concept waarbinnen klanten hun oude kleding kunnen inleveren waardoor het wordt gerecycled. Binnen dit concept valt ook de H&M concious experience. Een evenement dat gemiddeld 10 dagen aanwezig is in een stad. Een pand wordt omgebouwd tot een betoverende tuin geïnspireerd op de prints van de nieuwe Concious collectie van H&M. Er wordt niets verkocht maar bestaat puur om de klant een beleving mee te geven en te informeren over de manieren waarop H&M iets doet voor het milieur zoals waterbesparing bij fabricatie. (H&M Concious, 2014)
FUTURE GROWTH POTENTIAL
FUTURE GROWTH POTENTIAL
FUTURE GROWTH POTENTIAL
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat exclusiviteit een drang oproept om iets te bemachtigen. Naast exclusief is deze cinema ook nog een echte beleving op een bijzondere locatie.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat we steeds meer zoeken naar extreme belevingen. Een etentje zwevend boven de Alpen, het is het extreme beleven dat ons weghaalt uit de dagelijkse sleur.
Deze coolhunt heeft toekomstpotentieel omdat het milieu een zaak is van heden en toekomst. Het bewust omspringen daarmee door middel van recycling is van levensbelang.Bewustwording is stap één.
23
BEST COOLHUNT - COOL INVOLVEMENT Feel Good market Strijp S eindhoven WHAT IT IS Afgelopen zomer was ik er al eens en afgelopen 18 december wederom, de Feel Good Market op Strijp S in Eindhoven. Strijp S is volop in onwikkeling, het is inmiddels dé plek in Eindhoven voor Culinair vermaak, architectuur en design. De leukste hotspot, de lekkerste koffie en hoop inspiratie komt samen in dit gebied in Eindhoven rondom het Klokgebouw en de oude Philipsfabriek. Jarenlang was dit deel van Eindhoven een vervallen gebied, nu wordt het nieuw leven ingeblazen met als klap op de vuurpeil een nieuwe naam voor het station. Het is officieel: Eindhoven Beukenlaan is nu Eindhoven Strijp-S. Een goed voorbeeld van hoe Eindhoven Strijp-S een toekomst biedt is de Feel Good Market die iedere derde zondag van de maand plaatsvindt. Zo was er in december de kersteditie op 18, 19 en 20 december. In de zomer wordt de Feel Good Market buiten gehouden op het plein maar in de winter is de markt te vinden in het Klokgebouw. Streekproducten, design en experience komen samen tijdens dit evenement. (feelgoodmarket, 2015) FUTURE GROWTH POTENTIAL De Feel Good Market en Strijp-S in het geheel heeft toekomstpotentieel omdat het mensen samenbrengt. Op deze manier kunnen mensen alledaagse dingen als eten en drinken combineren met een gezellige belevenis, een echte experience.
24
WHY IS IT THE MOST IMPORTANT COOLHUNT? Het is de belangrijkste coolhunt omdat het van alledaagse dingen iets speciaals maakt, het past dan ook perfect bij het gekozen cluster: ‘Common Wonders’.
Het cluster Common Wonders heeft een sterke link met de Experience Economy. Wij als consument willen niet zomaar iets zien, horen of voelen maar willen echt iets beleven. De hiervoor genoemde seeds behorend bij dit cluster draaien allen om het optimaliseren van de beleving van de consument. Een diner is niet langer zomaar een diner maar een smaakfestijn omgeven door sfeer en verrassing zoals bij Ctaste, diner in het donker. Een kledingwinkel is niet langer kleding aan een rek maar kleding met een boodschap die inspeelt op onze bewustwording (H&M Concious, 2014). Een outdoorwinkel is niet langer een winkel met opgestelde tenten en kano’s op het droge maar een belevenis met klimwanden en vijvers waarop de kano uitvoerig kan worden getest. (Globetrotter DE, 2014) De trend daagt bedrijven, merken en diensten uit creatief te zijn.
W
H
A
T
Common Wonders zorgt ervoor dat gewone dingen in het leven een verrassende twist krijgen, het zorgt ervoor dat we leren genieten van kleine dingen en dat we in die kleine dingen een echte beleving ervaren. Waar vroeger werd gecommuniceerd met de massa waarbij iedereen op dezelfde manier de boodschap ontving is er nu behoefte aan een meer persoonlijke aanpak die zorgt voor verrassing en betrokkenheid. (reklamerakkers, 2014) De DESTEP factoren die betrekking hebben op Common Wonders zijn demografie, economie, technologie en ecologie.
25
Common Wonders heeft betrekking op verscheidene DESTEP factoren, demografie, economie, technologie en ecologie zijn hier van toepassing. Deze factoren kunnen worden gekoppeld aan diverse megatrends als globalisering en digitalisering. Alle seeds binnen het cluster Common Wonders hebben betrekking op het involveren van mensen bij een merk, product of gebeurtenis, ook wel een cause genaamd. Door een experience of belevenis toe te voegen aan een merk, product of gebeurtenis raken mensen betrokken en geïnteresseerd.
w
26
h
y
De factor demografie is hierop van toepassing omdat mensen alsmaar dichter op elkaar komen te wonen, de bevolking groeit (CBS, 2014) en men wil ontsnappen aan de drukte. men wil graag een eigen plek en zich speciaal voelen. Economisch gaat het nog altijd niet geweldig. De economie maar weliswaar in Nederland een lichte groei door maar wereldwijd wil de valutawaarde niet stabiliseren (Nu.nl, 2015) Doordat men minder te besteden heeft geeft men de voorkeur geld uit te geven aan iets waarvan men zeker weet dat het een extra lading heeft. Er zijn cijfers bekend over het uitgavegedrag van consumenten. Zo geeft 78% liever geld uit aan belevenissen dan aan andere zaken, 55% van de ondervraagde consumenten geeft meer geld uit dan ooit aan belevenissen en ervaringen. Ook zegt 77% van de ondervraagden de beste herinneringen te hebben aan live ervaringen en zegt 69% van de mensen zich meer verbonden te voelen met mensen, de gemeenschap en de wereld door het bijwonen van evenementen. (scienceofthetime, 2014)
Een derde factor is technologie, deze factor ontwikkeld zich in razend tempo. Nieuwe techologieën zorgen ervoor dat belevenissen kunnen worden ontwikkeld en verbeterd of uitgebreid. Zo zijn er tegenwoordig bedrijven met printtechnologieën die voedsel printen tijdens evenementen. Ook het koken op grote hoogte zoals aangegeven in een van de seeds (Culiair, 2011) is een ontwikkeling in technologie. Een vierde factor is ecologie. Er is een wereldwijde bewustwordingsgolf gaande waarbij men zich realiseert dat zaken als milieuvervuiling, waste recycling en biologisch eten aan de orde van de dag zijn. Zo wordt afval gerecycled tot meubels, servies en kunst, wordt er rekening gehouden met milieuvervuiling door te komen met milieuvriendelijkere experiences als een tocht door de stad op een Segway of met gerecyclede fietsen. (icebearevents, 2016) Ook wordt er in restaurants gekookt met biologisch voedselwaar en wordt er steeds meer gecommuniceerd met de klant over de herkomst van het voedsel. Veel restaurants gaven in onderzoek aan dat voorlichting over herkomst van ingrediënten en de ervan aan tafel geschiedt en enkel als consumenten daar om vragen. Ook kwam uit onderzoek naar voren dat het merendeel (69%) van de restaurants de snijresten het liefst gebruikt zouden zien bij bijvoorbeeld een kinderboerderij. (Crem, 2011)
Joseph Pine beschreef samen met James H. Gilmore als eerst de ‘Experience Econmy’. Dit gebeurde in een artikel gepubliceerd in 1998. In dit artikel waren zij de eersten die benadrukten dat memorabele evenementen en belevenissen moeten worden gecreërd voor consumenten zodat de herinnering zelf een product wordt, dit is volgens hen namelijk een beleving. Scott wIlliams & Ron Currier zijn de oprichters van ‘Quince Imaging’. Een quote op de website zegt genoeg: “We believe memorable use of innovative technology is the most powerful tool that can be employed to large-group events, enhancing the accuracy and excitement of intended messages.” (quinceimaging.com, 2015)
Joseph Pine Scott Williams & Ron Currier Ruud Heijblom vivien muller Alek Wek Dr. John S. Pemberton
W
H
O
Ruud Heijblom is bedrijfskundige en auteur van verschillende marketingboeken. waaronder ‘van Experience naar Challenge Economy’ dat hij schreef samen met Herman Lier en Angela Waijers. Heijblom richt zich met name op het creëren an unieke belevenissen die een toegevoegde waarde vormen voor de consument op een product of dienst. Vivien Muller is de bedenker van Ulo. Hij is sinds 2009 freelance designer, vindt zijn inspiratie in de natuur en de wetenschap en is een voorloper in deze trend omdat hij het ‘gewone’ vanuit de natuur combineert met de mogelijkheden die de wetenschap biedt en daarmee een bruikbaar design ontwikkelt. Dit is niet zomaar een design maar design waarover moet worden nagedacht en wat een bepaalde mate van beleving in zich draagt. Alek Wek is een Sudanees model en sinds april 2014 ambassadrice van de H&M Concious Foundation. Ze is een groot voorstander van bewuste productie en recycling van kleding en draagt bij aan de belevenis die voortkomt uit de camapgnes die aandacht vragen voor deze zaak. In 1886 werd het bedrijf Coca Cola opgericht door Dr. John S. Pemberton. Coca Cola is een merk dat beleving snapt, al sinds het begin is hieraan gewerkt door middel van de geheime formule, het eenduidige merklogo en de promotie met de feestdagen. Ook is er The World of Coca Cola waar het merk daadwerkelijk tot leven komt, dit is de echte experience en maakt Coco Cola een tijdloos merk met de ultieme beleving voor jong en oud. (Cocacola.com)
27
ENTERTAINMENT In de entertainment- of amusementssector wordt veel gewerkt met Involvement en in het bijzonder met belevenissen dus experience. Er is een duidelijke verandering zichtbaar ten opzichte van vroeger. Vroeger bestond een bezoek aan een concert uit het luisteren naar muziek en dat was dan de ervaring. Tegenwoordig wordt er gezongen, gedanst maar wordt ook gebruik gemaakt van lichtshows, special effects en visuele kunst op grote LED-schermen. TECHNOLOGIE Technologie draagt ook bij aan experience, zo is er bijvoorbeeld de “360 Porsche Experience� waarbij met een app zowel de auto als de rij-ervaring kan worden getest. Doordat er is gefilmd met de 360-gradenmethode kan zowel het interieur als het exterieur van de auto worden bekeken en ervaren. (ITunes Apple, 2015) ADVERTISING In de advertising is Coca Cola een goed voorbeeld. Dit merk communiceert altijd met dezelfde beeltenissen, dezelfde slogan en op de dezelfde manier Coca Cola is herkenbaar en zorgt voor een vertrouwd en bekend gevoel. Tijdens de Feestdagen adverteert het merk nog meer door in te spelen op het ultieme kerstgevoel met familie. Slim en pakkend.. (Cocacola.com) RETAIL (FASHIION) Een goed voorbeeld zoals eerder aangegeven is de H&M Concious collectie waarbij op een aantrekkelijke manier aandacht wordt gevraagd voor het milieu, eerlijke kostwinning en arbeidsomstandigheden in fabricagelanden. (H&M, 2014) FOOD Ook in de wereld van eten en drinken zien we het belang van belevenissen steeds vaker voorkomen. Zo zijn er restaurants waarbij je kunt eten in het donker waardoor je puur op smaak afgaat (Ctaste.nl, 2011) maar ook restaurants (Foodsy, Amsterdam) waarbij je zelf dient te koken, de afwas doet en eigenhandig afrekent.
28
W
H
E
R
E
w
h
e
n
ONTSTAAN De Experience Economy is een fenomeen dat jaren geleden al zijn intrede deed in onze maaschappij. Niet alleen in Nederland maar wereldwijd is dit fenomeen in de afgelopen jaren gegroeid. Het werd voor het eerst bij naam genoemd door Pine & Gillmore in de jaren 80. Afgelopen vijf Ă tien jaar is de Experience Economy enorm gegroeid. Waar voorheen het toevoegen van een belevingsfactor een extraatje was waarmee merken, producten en diensten zich probeerden te onderscheiden is dit nu een must geworden. (Pine, B. Joseph, Gilmore, H., James, 1998) Door verschillende factoren en megatrends in de maatschappij hebben consumenten steeds meer toegang gekregen tot betekenisvolle belevenissen. Door de economisch ontwikkelingen wordt er spaarzaam omgegaan met geld en geeft de consument liever geld uit aan een memorabele gebeurtenis dan aan een reguliere gebeurtenis. (scienceofthetime, 2014) TOEKOMST De toekomst van de Trend Cool Involvement en dan met name de Experience richting is in de nabije toekomst net zo min weg te denken als nu, sterker nog, bedrijven en merken zullen steeds innovatiever moeten worden om de consument te bekoren. Gelukkig helpt de snelle ontwikkeling in techniek hen een handje.Door de economische crisis zijn we veel waarde gaan hechten aan belevenissen, ook we zijn innovatiever en vrijer geworden door digitalisering. Door deze ontwikkelingen zal de consument veeleisender worden dan ooit. Bedrijven dienen mee te groeien in deze innovatie, doen zij dit dan wacht deze trend nog een flinke doorgroei.
29
slotwoord Trends bepalen de gang van de maatschappij, trends bepalen hoe jij en ik ons dagelijks leven invullen. Van de economische crisis tot de experience economy en van emancipatie tot shifting identities, allen hebben ze invloed op ons doen en laten. In dit trendrapport is duidelijk geworden dat de trends Shiftng Identities en Cool Involvement op allerlei vlakken deze invloed uitoefenen. Shifting Identities zien we in het dagelijks leven terug in winkels, advertising, maar ook in het huishouden. Cool Involvement houdt ons bewust en onbewust bezig,. De trend is continu bezig onze winkelervaring, ons avondje uit en onze algehele kwaliteit van leven te beïnvloeden en te veraangenamen. Influencers zorgen ervoor dat wij als consument in aanraking komen met dergelijke trends. Via muziek, televisie, advertising, live etc. Door al deze signalen komen we nader tot elkaar. Dit werkt echter alleen als we elkaar accepteren, respecteren en liefhebben en ons beseffen dat geluk zit in de kleine dingen in het dagelijks leven: Common Wonders, it’s an US-thing
30
31
literatuur Shifting Identities It's an US-thing 180 Graus, 2012, Estilista cria lingerie masculina unindo calcinha e cueca na mesma peça: a cuelcinha , opgevraagd op 25-01-2016 van http://180graus.com/sexo-prazer/estilista-cria-lingerie-masculina-unindo-calcinha-e-cueca-na-mesma-peca-a-cuelcinha AD, 2014, Transgendermodel Andrej Pejic verandert van geslacht, opgevraagd op 25-01-2016 van http://www.ad.nl/ad/nl/1003/You/article/detail/3698909/2014/07/25/Transgender-model-Andrej-Pejic-verandert-van-geslacht.dhtml Boredpanda, 2015, Men are covering their beards in glitter, opgevraagd op 07-12-2015 van http://www.boredpanda.com/glitter-beard-trend CBS, 2015, verhouding man vrouw, opgevraagd op 21-01-2016 van http://download.cbs.nl/verhouding-man-vrouw.html#startscherm CBS, 2014 emancipatiemonitor 2014, opgevraagd op 21-01-2015 van http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/A58ACF46-9D48-4A0F-BC16-4420D714A93E/0/emancipatiemonitor2014web.pdf CBS, 2014, bevolking concentreert zich in de 30 grootste gemeenten, opgevraagd op 19-12-2015 van http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/publicaties/artikelen/archief/2014/2014-4056wm.htm Dailymail, 2014, Thousands of makeup-free selfies tweeted in support of Kim Novak, 81, whose looks were slated at the Oscar, opgevragd op 25-01-2016 van http://www.dailymail.co.uk/femail/article-2579248/Crime-novelists-make-free-selfie-solidarity-actress-Kim-Novak-sparks-Twitter-Facebook-trend-itsokkimnovak.html I-D Vice,2015, waarom we meer sterke vrouwelijke hoofdrolspelers nodig hebben, opgevraagd op 24-01-2016 van https://i-d.vice.com/nl/article/waarom-we-meer-sterke-vrouwelijke-hoofdrolspelers-nodig-hebben Independent, 2014, Madonna posts candid Instagram selfie showing off hairy armpit, opgevraagd op 25-01-2016 van http://www.independent.co.uk/news/people/madonna-posts-candid-instagramselfie-showing-off-hairy-armpit-9207618.html NRC, 2006, Meer vrouwen aan de top, desnoods verplicht , opgevraagd op 25-01-2016 van http://vorige.nrc.nl/krant/article1733491.ece Quicksprout, 2014, Who’s more active on social media?, opgevraagd op 24-01-2016 van https://www.quicksprout.com/2014/10/01/who-is-more-active-on-social-media-men-or-women/ Rijksoverheid, 2014, Internationale emancipatie homoseksuelen en transgenders, opgevraagd op 25-01-2016 van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/homo-emancipatie/inhoud/internationale-emancipatie-homoseksuelen-en-transgenders Rijksoverheid, 2014, homo emancipatie, opgevraagd op 25-01-2016 van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/homo-emancipatie Rozenbrood Trend Academy, Boer de, E., 2015, Next Generations, He + She = Me, opgevraag op 25-01-2016 van http://www.trendacademy.eu/blog/next-generations-he-she-me/ Sociaal en Cultureel Planbureau, 2012, Emancipatiemonitor 2012 opgevraagd op 25-01-2016 van http://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2012/Emancipatiemonitor_2012 Uproxx.com, 2015, a birth control pill for men could be getting closer, opgevraagd op 19-12-2015 van http://uproxx.com/webculture/2015/02/a-birth-control-pill-for-men-could-be-getting-closer/ Youtube, 2014, Ruby Rose, Break Free, opgevraagd op 19-12-2015 van https://www.youtube.com/watch?v=EFjsSSDLl8w Youtube, 2015, 30 days without shaving, opgevraagd op 19-12-2015 van https://www.youtube.com/watch?v=NWTin-X4GrM Wikipedia, 2015, vrouwenemancipatie, opgevraagd op 25-01-2016 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrouwenemancipatie Wikipedia, 2014, gender neutrality, popgevraagd op 21-01-2016 van https://en.wikipedia.org/wiki/Gender_role#Gender_neutrality Wijn de, N., 2011, Mannenkracht, opgevraagd op 19-12-2015 van http://nicolettedewijn.nl/mannenkracht/
32
literatuur cool involvement Common Wonders Boswijk, I., Cohen, G., Drijver, J., Kraan, R., Nijenhuis, L., Stolk, M., Visser, F., Crem: Rapport Duurzaam Dineren, 2011, opgevraagd op 24-01-2016 van http://www.crem.nl/files/upload/documents/downloads/file/Onderzoeksrapport_Duurzaam_Dineren.pdf CBS, 2014, bevolking concentreert zich in de 30 grootste gemeenten, opgevraagd op 19-12-2015 van http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/publicaties/artikelen/archief/2014/2014-4056wm.htm Coca Cola, Website, opgevraagd op 25-01-2016 van http://www.coca-cola.com/global/glp.html C Taste, opgevraagd op 25-01-2016 van http://www.ctaste.nl/ Culiair, 2011, website informatie Culiair, opgevraagd op 19-12-2015 van http://www.culiair.nl/ Feel good Market, 2016, opgevraagd op 24-01-2016 van http://feelgoodmarket.nl/ Globetrotter, website, opgevraagd op 19-12-2015 van https://www.globetrotter.de/ H&M, Concious Collection information, opgevraagd op 19-12-2015 van http://about.hm.com/en/About/sustainability/hm-conscious/conscious.html Icebear Events, 2016, Segway tochten en sightseeing, opgevraagd op 24-01-2016 van http://www.icebearevents.nl/segway_tours ITunes Apple, 2015, Porsche 360 Experience App, opgevraagdop 25-01-2016 van https://itunes.apple.com/nl/app/porsche-360-experience/id911780425?mt=8 Kickstarter, 2015, Ulo Kickstarter Project, opgevraagd op 19-12-2015 van https://www.kickstarter.com/projects/vivienmuller/ulo Nu.nl, 2015, CBS positiever over economische groei Nederland, opgevraagd op 24-01-2016 van http://www.nu.nl/economie/4104479/cpb-positiever-groei-nederlandse-economie.html Pine, B. Joseph, Gilmore, H., James, 1998, Welcome to the experience economy, opgevraagd op 19-12-2015 van https://hbr.org/1998/07/welcome-to-the-experience-economy Reklamerakkers, 2014, Reclame vroeger en nu, opgevraagd op 19-12-2015 van http://www.reklamerakkers.nl/reclame-vroeger-en-nu/ Secret Cinema, 2015, tell no one, opgevraagd op 19-12-2015 van http://www.secretcinema.org/ Science of the Time, 2014, Cool Involvement, opgevraagd op 19-12-2015 van http://scienceofthetime.com/study/mentality-trends/cool-involvement/ Newcom, 2015, Social Media onderzoek 2015, opgevraagd op 24-01-2016 van http://www.newcom.nl/socialmedia2015 Quince Imaging, who we are, opgevraagd op 25-01-2016 van http://quinceimaging.com/whoweare.html World of Coca Cola, About Us, opgevraagd op 25-01-2016 van https://www.worldofcoca-cola.com/about-us/
33
COOLHUNTRAPPORT