Μπορείτε να βρείτε ύλες, ανακοινώσεις , παλαιότερα θέματα, προγράμματα, λυμένα θέματα καθώς και άλλα φυλλάδια στο τραπεζάκι της Δαπ η στο dap-oikonomikou.gr Για απορίες γραφτείτε στο Φόρουμ του https://www.facebook.com/groups/econnomikis
Για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία μπορείτε επικοινωνήσετε στο dap.oikonomikou@gmail.com
ΔΑΠ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΑΝΤΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΦΟΙΤΗΤΗ
να
ΔΑΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ Περιεχόμενα: 1. Δημόσια Οικονομική - Απρίλιος 2014 2. Public Finance –April 2014 3. Δημόσια Οικονομική – Σεπτέμβρης 2013 4. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2013 5. Δημόσια Οικονομική – Πτυχιακή Εξεταστική Φεβρουάριος 2012 6. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2012 7. Δημόσια Οικονομική – Σεπτέμβρης 2011 8. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2010 •
Δαλαμάγκας
•
Καπλάνογλου
9. Δημόσια Οικονομική - Ιούλιος 2010 10. Δημόσια Οικονομική - Φεβρουάριος 2009 11. Public Finance - February 2009 12. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2007 •
Δαλαμάγκας
•
Ράπανος
13. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2007 •
Δαλαμάγκας
•
Ράπανος
14. Δημόσια Οικονομική - Ιανουάριος 2007 15. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2006 16. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2006 (εμβόλιμη) 17. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2006 18. Public Finance - June 2006 19. Δημόσια Οικονομική - Ιανουάριος 2006 20. Public Finance - January 2006 21. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2005 22. Public Finance - September 2005 23. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2005 24. Public Finance - July 2005 25. Δημόσια Οικονομική - Φεβρουάριος 2005 26. Public Finance - February 2005 - Midterm exam 27. Public Finance - February 2005
ΔΑΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 28. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2004 29. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2004 30. Δημόσια Οικονομική - Φεβρουάριος 2004 31. Public Finance - February 2004 32. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2003 33. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2003 34. Δημόσια Οικονομική - Φεβρουάριος 2003 35. Δημόσια Οικονομική - Σεπτέμβριος 2002 36. Δημόσια Οικονομική - Ιούνιος 2002 37. Δημόσια Οικονομική - Φεβρουάριος 2002
Δημόσια Οικονομική - Απρίλιος 2014 Η εξέταση αποτελείται από δύο τμήματα. Στο πρώτο μέρος δίνονται οκτώ ερωτήσεις από τις οποίες πρέπει να απαντήσετε μόνο τις πέντε. Στο δεύτερο τμήμα δίνονται τρία προβλήματα, από τα οποία πρέπει να απαντήσετε τα δύο. Τμήμα Ι. Σχολιάστε τις πιο κάτω προτάσεις ή εξηγήσετε συνοπτικά κατά πόσο αυτές είναι, κατά τη γνώμη σας, σωστές, λάθος ή αβέβαιες. Απαντήστε μόνο πέντε από τις πιο κάτω προτάσεις. Η κάθε μια παίρνει το 10%του βαθμού της εξέτασης. 1. Σε μια οικονομία υπάρχουν δύο άτομα, η Λίνα και ο Γιάννης, που τα επίπεδα χρησιμότητας τους δίνονται από τις συναρτήσεις υ Λ και U r αντίστοιχα. Υποθέστε ότι η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας δίνεται από τη συνάρτηση W=U^U r . Η κοινωνία είναι αδιάφορη μεταξύ του να δοθεί ένα ευρώ στη Λίνα και ένα ευρώ στο Γιάννη. 2. Στο πιο πάνω ερώτημα, υποθέστε ότι η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας είναι W=min[U^U r ]. Σε αυτή την κοινωνία η άριστη διανομή εισοδήματος είναι η πλήρης ισότητα. 3. Δύο επιχειρήσεις υποχρεώνονται από το κράτος να μειώσουν τα επίπεδα ρύπανσης που εκπέμπουν. Το οριακό κόστος της επιχείρησης Α που συνδέεται με τη μείωση ρύπανσης R είναι MC A =4R. Το οριακό κόστος της επιχείρησης Β που συνδέεται με τη μείωση ρύπανσης R είναι MC B =2R. Αν η κυβέρνηση εκδώσει 100 άδειες για ρύπανση στην κάθε επιχείρηση και τους επιτρέψει να τις εμπορευτούν, τότε η επιχείρηση Β θα αγοράσει άδειες από την Α. 4. Σε μια αγορά με κανονική (Μαρσαλιανή) καμπύλη ζήτησης, η επιβολή ενός φόρου δεν αλλάζει τη ζητούμενη ποσότητα του αγαθού. Αυτό σημαίνει ότι το υπερβάλλον βάρος του φόρου είναι μηδέν. 5. Οι γονείς σας σχεδιάζουν να αγοράσουν ένα σπίτι του χρόνου. Η κυβέρνηση προτείνει την αύξηση του φόρου περιουσίας κατά 5% από φέτος. Οι γονείς σας θα αντιδράσουν επειδή ο μεγαλύτερος φόρος θα αυξήσει την τιμή που θα πληρώσουν. 6. Στα προεκλογικά τους προγράμματα όλα τα κόμματα υποσχέθηκαν ότι θα μεταρρυθμίσουν το φορολογικό σύστημα της χώρας με τρόπο ώστε να είναι απλό, αποτελεσματικό και δίκαιο. 7. Εξηγείστε γιατί μια οικονομία στην οποία οι αεροπορικές εταιρείες χρεώνουν διαφορετικές τιμές διαφορετικούς πελάτες για εισιτήρια της ίδιας πτήσης δε μπορεί να είναι αποτελεσματική κατά Pareto στην ανταλλαγή. 8. Όταν επιλέγουμε το προτιμητέο επενδυτικό σχέδιο, μεταξύ όλων των αποδεκτών, ο λόγος κόστους - οφέλους δίνει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα με τη μέθοδο της προεξοφλημένης καθαρής αξίας.
Πρόβλημα 1. Υποθέστε ότι η Ελένη έχει την ακόλουθη συνάρτηση χρησιμότητας : U=𝐅 𝟏/𝟓 𝐎𝟒/𝟓 , όπου το F είναι η ποσότητα τροφίμων που καταναλώνει και το O είναι η ποσότητα που καταναλώνει από όλα τα άλλα αγαθά. Το εισόδημά της είναι €300. Οι τιμές είναι: για τα τρόφιμα P =2 και για τα άλλα αγαθά P =1. (α) Υποθέστε ότι η κυβέρνηση δίνει στην Ελένη μια χρηματική μεταβίβαση ύψους €120. Ποιες ποσότητες τροφίμων και άλλων αγαθών θα επιλέξει να καταναλώσει η Ελένη; (β) Υποθέστε ότι η κυβέρνηση αποφασίζει να δώσει στην Ελένη μια μεταβίβαση σε είδος (60 μονάδες τροφίμων), την οποία η Ελένη δε μπορεί να μεταπωλήσει. Σχεδιάστε την γραμμή εισοδηματικού περιορισμού
της Ελένης. Τι θα επιλέξει τώρα; (γ) υποθέστε ότι η κυβέρνηση δίνει στην Ελένη μια μεταβίβαση σε είδος 30 μονάδων τροφίμων και επιπλέον μια χρηματική μεταβίβαση ύψους €60. Σχεδιάστε τη νέα γραμμή εισοδηματικού περιορισμού της Ελένης. Ποιες θα είναι οι επιλογές της;
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Q
Πρόβλημα 2. Σε μια κοινότητα ζουν τρία άτομα τα Α, Β και Γ. Οι καμπύλες ζήτησης των ατόμων για αστυνόμευση είναι αυτές που απεικονίζονται στο πιο κάτω διάγραμμα. Το κόστος μιας ώρας επιπλέον αστυνόμευσης είναι €3, Ρ είναι η τιμή και Q η ποσότητα των ωρών αστυνόμευσης. α. Ποιος είναι ο αποτελεσματικός αριθμός ωρών αστυνόμευσης; Δείξτε το στο διάγραμμα β. Ποια η κοινωνική ευημερία (πλεόνασμα καταναλωτή) στο αποτελεσματικό επίπεδο; γ. Ποια η απώλεια ευημερίας αν δεν υπάρχει αστυνόμευση συγκριτικά με το αποτελεσματικό επίπεδο ; δ. Ποια η απώλεια ευημερίας αν έχουμε 40 ώρες αστυνόμευσης, αντί για τον αποτελεσματικό αριθμό;
Πρόβλημα 3. Η εταιρεία ΑΒΓ είναι ένα μονοπώλιο με συνάρτηση κόστους παραγωγής που δίνεται από τη συνάρτηση C = 10Q +Q2. Η συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν της ΑΒΓ είναι Q = 200 - 2P. α. Ποια τιμή θα χρεώσει η εταιρεία, ποια τα κέρδη της και ποιο το πλεόνασμα καταναλωτή; β. Πώς θα μεταβληθούν η τιμή και τα κέρδη του μονοπωλίου αν επιβληθεί ένας φόρος €15 ανά μονάδα προϊόντος στους καταναλωτές του προϊόντος;
Course: Public Finance Final Exam: April 2014
Instructor: Vassilis T. Rapanos The exam consists of two parts. Answer only 5 questions from the first part and 2 questions from part II. PART Ι (Briefly comment whether the following sentences are true, false or uncertain. Answer only 5 questions). Each question counts for 10% of the final grade)
PART I. Answer only 5 questions (each question counts for 10 points of the final grade). 1. An economy consists of two individuals, Lynne and Jonathan, whose utility levels are given by U L and Uj, respectively. Suppose that the social welfare function is W=U L +Uj. Society is indifferent between giving a euro to Lynn and a euro to Johnathan. 2. A policy change increases social welfare if, and only if, it represents a Pareto improvement. 3. Two firms are ordered by the federal government to reduce their pollution levels. Firm A's marginal costs associated with pollution reduction R are MCA=4R. Firm B's marginal costs associated with pollution reduction are MCB=2R. If the government issued 100 permits to pollute each to firms A and B and allowed trade, firm B would buy permits from firm A. 4. The optimal provision of a public good requires that each member of society places the same value on the good. 5. Your parents plan to buy a house next year. The government proposes to increase the property tax by 5% since this year. Your parents should object to the proposal because the tax increase hurts them. 6. Suppose apple and orange are substitutes. Suppose we have imposed sales tax on apple but there is no tax on orange. Then imposing tax on orange actually improves efficiency. 7. If the preferences of a community are single-peaked, then majority voting will always produce a "winning" alternative 8. An efficient tax system implies that taxes should be imposed on goods with a low price elasticity of demand
PART I. Answer only 2 problems (each problem counts for 25 points of the final grade).
Problem 1. Massive Products, Inc., is a monopolist whose cost of production is given by 10Q + Q2. Demand for Massive Products' massive products is Q = 200 - 2P. a. What price will the monopolist charge and what profits will the monopolist earn?
What will consumer surplus be? b. How will the monopolist's price and profits change if a tax of €15 per unit is imposed on the buyers of the
product?
Problem 2. Suppose that a honey farm is located next to an apple orchard and each acts as a competitive firm. Let the amount of apples produced be measured by A and the amount of honey produced be measured by H. The cost functions of the two firms are C H (H) = H2/100 and CA(A) =(A2/100) - H. The price of honey is €2 and the price of apples is €3. (a) If the firms each operate independently, what will be the equilibrium amount of honey produced? What will be the equilibrium amount of apples produced? (b) Suppose that the honey and apple firms merged. What would be the profit-maximizing output of honey for the combined firm? What would be the profit-maximizing amount of apples?
(c) What is the socially efficient output of honey? If the firms stayed separate, how much would honey production have to be subsidized to induce an efficient supply?
Problem 3. Suppose there are only two people, Simon and Charity, who must split a fixed income of â‚Ź100. For Simon, the marginal utility of income is MUs=400-2Is, while for Charity, marginal utility is MUc=400-6Ic , where Is and Ic are the amounts of income to Simon and Charity respectively. a. What is the optimal distribution of income if the social welfare function is additive? b. What is the optimal distribution if society values only the utility of Charity? What if the reverse is true? c. Comment on how your answers change if the marginal utility of income for Simon and Charity is constant: MUs= MUc =400.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Εξέταση στο μάθημα: Δημόσια Οικονομική Διδασκαλία: Βασίλης Ράπανος, Γεωργία Καπλάνογλου
Ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 Εξεταστική περίοδος Σεπτεμβρίου
Η εξέταση αποτελείται από δύο τμήματα. Στο πρώτο μέρος δίνονται οκτώ ερωτήσεις από τις οποίες πρέπει να απαντήσετε μόνο τις πέντε. Στο δεύτερο τμήμα δίνονται τρία προβλήματα, από τα οποία πρέπει να απαντήσετε τα δύο. Τμήμα Ι. Σχολιάστε τις πιο κάτω προτάσεις ή εξηγήσετε συνοπτικά κατά πόσο αυτές είναι, κατά τη γνώμη σας, σωστές, λάθος ή αβέβαιες. Απαντήστε μόνο πέντε από τις πιο κάτω προτάσεις. Η κάθε μια παίρνει το 10%του βαθμού της εξέτασης. 1. Ένας ερευνητής εξετάζει μια σειρά από διαστρωματικά δεδομένα για παιδιά και διαπιστώνει ότι οι σχολικές επιδόσεις των παιδιών με διαζευγμένους γονείς είναι χειρότερες από αυτές των παιδιών που ζουν σε μονιασμένες οικογένειες. Ο ερευνητής έβγαλε το συμπέρασμα ότι τα διαζύγια έχουν αρνητικές συνέπειες στις επιδόσεις των παιδιών. Τι προβλήματα μπορεί να έχει αυτή η ανάλυση; 2. Ένα κυβερνητικό πρόγραμμα που μεταβιβάζει εισόδημα από τη μεσαία τάξη στους πλούσιους και τους φτωχούς θα υποστηριχθεί από μια κοινωνία που έχει τη συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας του ωφελιμισμού του Bentham. 3. Η ανάλυση κόστους οφέλους υποθέτει ότι η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι απείρως μεγάλη. 4. Αν οι ασφαλιστικές εταιρείες ήταν ανταγωνιστικές και τους το επέτρεπε το κράτος, θα πρόσφεραν και συμβόλαια ασφάλισης σε περίπτωση διαζυγίου; 5. Τα αγαθά πολυτελείας έχουν συνήθως πολύ υψηλές ελαστικότητες ζήτησης ως προς την τιμή τους. Με βάση τη θεωρία της οριζόντιας ισότητας τα αγαθά αυτά πρέπει να φορολογούνται με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές. 6. Με βάση εμπειρικές μελέτες έχει εκτιμηθεί ότι οι φυλακές που ανήκουν σε ιδιώτες επιχειρηματίες έχουν κόστος μικρότερο κατά 10% σε σχέση με τις κρατικές φυλακές. Αυτό δείχνει ότι η ιδιωτικοποίηση των φυλακών θα οδηγήσει σε αύξηση της κοινωνικής ευημερίας. 7. Το γεγονός ότι οι πωλήσεις τσιγάρων δεν μειώνονται και πολύ όταν αυξάνεται η φορολογία τους μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες παραγωγής τσιγάρων πληρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του φόρου. 8. Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων που εξήγγειλε η κυβέρνηση θα οδηγήσει την οικονομία σε μια βελτίωση κατά Pareto. Πρόβλημα 1. Επειδή η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αυξήθηκε πολύ πέρυσι και ο χειμώνας αναμένεται βαρύς, το Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να επιδοτήσει το πετρέλαιο θέρμανσης με €20 ανά εκατό λίτρα πετρελαίου θέρμανσης που αγοράζει το κάθε νοικοκυριό. Η συνάρτηση ζήτησης του πετρελαίου είναι Q=100-P, όπου Q είναι η ζητούμενη ποσότητα σε εκατόλιτρα και P η τιμή ανά εκατόλιτρο. Η συνάρτηση προσφοράς δίνεται από τη σχέση Q=(1/3)P. α. Ποια η τιμή και η ζητούμενη ποσότητα πριν την επιδότηση; β. Ποια η ζητούμενη ποσότητα και ποια η τιμή του καταναλωτή και η τιμή παραγωγού μετά την επιδότηση;
2
γ. Πόσο αυξάνεται το πλεόνασμα του καταναλωτή, το πλεόνασμα του παραγώγου και το συνολικό πλεόνασμα μετά την επιδότηση; δ. Πόσο κοστίζει στο κράτος η επιδότηση; Συγκρίνετε την με τη συνολική αύξηση του πλεονάσματος και αν διαφέρουν εξηγείστε το γιατί.
Πρόβλημα 2. Σε μια κοινότητα ζουν δύο άτομα ο Γιάννης και ο Δημήτρης και θέλουν να κτίσουν ένα φράγμα για να τους προστατεύει από τις πλημμύρες. Και οι δύο καταναλώνουν ένα ιδιωτικό αγαθό το Χ και χρησιμοποιούν το φράγμα (Φ) για προστασία. Μια μονάδα Χ κοστίζει €1, ενώ μια μονάδα του Φ κοστίζει 2. Με βάση αυτά ο εισοδηματικός περιορισμός για κάθε άτομο είναι: Xi+2*Φi= 100. Τόσο ο Γιάννης όσο και ο Δημήτρης έχουν ο καθένας εισόδημα ίσο με 100 και συνάρτηση ωφέλειας της μορφής: U = log(Xi) + 2*log(ΦΓ + ΦΔ) α. Πόση προστασία, Φ , θα παράσχει η αγορά χωρίς κρατική παρέμβαση; Ποια η άριστη ποσότητα κατανάλωσης του ιδιωτικού αγαθού ; β. Ποια η κοινωνικά επιθυμητή ποσότητα προστασίας Φ και κατανάλωσης του Χ; Γιατί η ποσότητα αυτή διαφέρει (αν διαφέρει) από εκείνη της περίπτωσης α. Πρόβλημα 3. Υποθέστε ότι συνάρτηση χρησιμότητας του Βασίλη εξαρτάται από την κατανάλωση τροφίμων (Τ) 1/5 4/5
και λοιπών αγαθών (Λ) και έχει τη μορφή: U=Τ Λ , όπου το Τ είναι η ποσότητα τροφίμων που καταναλώνει και το Λ είναι η ποσότητα που καταναλώνει από όλα τα άλλα αγαθά. Το εισόδημά του είναι €300. Οι τιμές είναι: P =2 and P =1. Τ
Λ
(α) Η κυβέρνηση για να βοηθήσει το Βασίλη του δίνει μια χρηματική ενίσχυση ύψους €120. Ποιες ποσότητες τροφίμων και άλλων αγαθών θα επιλέξει να καταναλώσει; (β) Αντί για την ενίσχυση του Βασίλη με μετρητά, η κυβέρνηση αποφασίζει να του δώσει ενίσχυση σε είδος (60 μονάδες τροφίμων), τα οποία ο Βασίλης δε μπορεί να μεταπωλήσει. Σχεδιάστε την γραμμή εισοδηματικού περιορισμού του Βασίλη. Ποιες ποσότητες τροφίμων και λοιπών αγαθών θα επιλέξει τώρα ο Βασίλης; (γ) Υποθέστε τώρα ότι η κυβέρνηση δίνει στο Βασίλη μια μεταβίβαση σε είδος 30 μονάδων τροφίμων και επιπλέον μια χρηματική μεταβίβαση ύψους €60. Σχεδιάστε τη νέα γραμμή εισοδηματικού περιορισμού του Βασίλη. Ποιες θα είναι οι επιλογές του;
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Εξέταση στο μάθημα: Δημόσια Οικονομική Διδασκαλία: Βασίλης Ράπανος, Γεωργία Καπλάνογλου
Ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 Εξεταστική περίοδος Ιουνίου
Η εξέταση αποτελείται από δύο τμήματα. Στο πρώτο μέρος δίνονται οκτώ ερωτήσεις από τις οποίες πρέπει να απαντήσετε μόνο τις πέντε. Στο δεύτερο τμήμα δίνονται τρία προβλήματα, από τα οποία πρέπει να απαντήσετε τα δύο. Τμήμα Ι. Σχολιάστε τις πιο κάτω προτάσεις ή εξηγήσετε συνοπτικά κατά πόσο αυτές είναι, κατά τη γνώμη σας, σωστές, λάθος ή αβέβαιες. Απαντήστε μόνο πέντε από τις πιο κάτω προτάσεις. Η κάθε μια παίρνει το 10%του βαθμού της εξέτασης. 1. Ο ηθικός κίνδυνος οδηγεί τον ασφαλισμένο να καταναλώνει λιγότερο από το άριστο για ιατρική περίθαλψη. 2. Η ανάλυση κόστους οφέλους για ένα επενδυτικό σχέδιο πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα οφέλη που προκύπτουν στην τοπική οικονομία, λόγω αύξησης της απασχόλησης. 3. Σε μια οικονομία ζουν δύο άτομα, η Λίνα και ο Γιάννης, η συνάρτηση χρησιμότητας των οποίων είναι ϋ Λ and ϋ Γ αντίστοιχα. Υποθέστε ότι η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας είναι W= ϋ Λ + ϋ Γ . Σε αυτή την περίπτωση η κοινωνία είναι αδιάφορη μεταξύ του να δώσει ένα ευρώ στη Λίνα και ένα ευρώ στο Γιάννη. 4. Υποθέστε τώρα ότι η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας είναι W=min[U^U r ]. Σε αυτή την κοινωνία η άριστη διανομή εισοδήματος είναι η πλήρης ισότητα. 5. Ένα αγαθό είναι δημόσιο όταν το οριακό κόστος παραγωγής του είναι μηδέν. 6. Αν η επιβολή ενός φόρου στο εισόδημα από εργασία δεν μεταβάλλει την προσφορά εργασίας , αυτό σημαίνει ότι το υπερβάλλον βάρος του φόρου είναι μηδενικό. 7. Από τη στιγμή που η λειτουργία ανταγωνιστικών αγορών μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητα μιας οικονομίας, η παρέμβαση του κράτους είναι ζημιογόνα για την κοινωνία. 8. Αν οι προτιμήσεις μιας κοινωνίας είναι δικόρυφες, τότε ο κανόνας της πλειοψηφίας μας δίνει πάντα ένα σαφή νικητή Τμήμα ΙΙ. Προβλήματα Απαντήστε σε δύο από τις τρεις ερωτήσεις. Η κάθε μια παίρνει το 25% του βαθμού της εξέτασης. 1. Υποθέστε μια οικονομία με δύο επιχειρήσεις Α και Β και η κάθε μια παράγει 80 μονάδες ρύπανσης. Η κυβέρνηση θέλει να μειώσει τα επίπεδα ρύπανσης. Τα οριακά κόστη που συνδέονται με τη μείωση της ρύπανσης είναι για τις δύο επιχειρήσεις MC = 50 + 3Q για την επιχείρηση Α και MC = 20 + 6Q για A
B
A
A
B
B
την επιχείρηση Β, όπου Q και Q είναι οι ποσότητες ρύπων που θα μειώσουν οι επιχειρήσεις. Το οριακό όφελος της κοινωνίας από τη μείωση της ρύπανσης
δίνεται από τη σχέση MB = 590 - 3 QmoXo, where QmoXo είναι η συνολική μείωση της ρύπανσης. α. Ποιο είναι το κοινωνικά άριστο επίπεδο μείωσης της ρύπανσης για κάθε επιχείρηση; β. Ποια είναι η κοινωνικά άριστη ποσότητα ρύπανσης; γ . Μπορεί το κοινωνικά άριστο να επιτευχτεί με την επιβολή ενός φόρου στη ρύπανση; 2. Ο Αντρέας, η Βάσω και η Κατερίνα ζούνε στο Δήμο Πράσινο Πουλί, ο οποίος σκέπτεται να δημιουργήσει ποδηλατόδρομους για να βοηθήσει τους κατοίκους του στη μετακίνηση τους. Η καμπύλη ζήτησης για ποδηλατόδρομους, ένα δημόσιο αγαθό, είναι για τον Αντρέα Q = 12 - 2P για τη Βάσω Q = 18 - P, και για την Κατερίνα Q = 8 - P/3, όπου Q είναι τα χιλιόμετρα δρόμων και Ρ η τιμή ανά χιλιόμετρο. Το οριακό κόστος κατασκευής ενός χιλιομέτρου είναι MC = 21. Ο Δήμαρχος αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την εξής διαδικασία προκειμένου να αποφασίσει πόσα χιλιόμετρα ποδηλατόδρομου να κτίσει. Ρωτά τον κάθε κάτοικο πόσα χιλιόμετρα ποδηλατόδρομου θέλει και κτίζει το μεγαλύτερο δρόμο που θα του ζητηθεί από κάτοικο. Για να καλύψει το κόστος του δρόμου, ο Δήμαρχος επιβάλλει φόρο στους Αντρέα, Βάσω και Κατερίνα τις τιμές α, β, κ, ανά χιλιόμετρο αντίστοιχα και α+β+κ= MC. (Οι κάτοικοι ξέρουν τους φόρους αυτούς πριν πουν τη γνώμη τους) 3. α. Αν οι φόροι επιμεριστούν ισομερώς στους κατοίκους (α=β=κ), πόσα χιλιόμετρα δρόμου θα κτιστούν; β. Να δείξετε ότι ο Δήμαρχος μπορεί να επιτύχει το κοινωνικά άριστο μήκος δρόμου με το να θέσει τους σωστούς φόρους α, β, κ, Πόσο είναι ο κάθε φόρος; 4. Η αγορά για καφέ δίνεται από τη συνάρτηση Q = 2600 - 20P. Η κυβέρνηση προτίθεται να επιβάλει ένα φόρο €4 ανά κιλό καφέ. Ποια η τιμή που θα πληρώσει ο καταναλωτής πριν και μετά το φόρο και πιο το υπερβάλλον βάρος του φόρου, όταν : α. Η προσφορά καφέ δίνεται από τη σχέση Q = 400. β. Η προσφορά καφέ δίνεται από τη σχέση Q = 12Ρ.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
Εξέταση στο μάθημα: Δημόσια Οικονομική Διδασκαλία: Γεωργία Καπλάνογλου
Ακαδη μαϊκό έτος 2012-2013 Εξεταστική περίοδος Φεβρουαρίου
Η εξέταση αποτελείται από δύο τμήματα. Στο πρώτο μέρος δίνονται οκτώ ερωτήσεις από τις οποίες πρέπει να απαντήσετε μόνο τις πέντε. Στο δεύτερο τμήμα δίνονται τρία προβλήματα, από τα οποία πρέπει να απαντήσετε τα δύο. Τμήμα Ι. Σχολιάστε τις πιο κάτω προτάσεις ή εξηγήσετε συνοπτικά κατά πόσο αυτές είναι, κατά τη γνώμη σας, σωστές, λάθος ή αβέβαιες. Απαντήστε μόνο πέντε από τις πιο κάτω προτάσεις. Η κάθε μια παίρνει το 10%του βαθμού της εξέτασης. 1. Ο Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε πρόσφατα την αύξηση όλων των συντελεστών ΦΠΑ. Ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου αποφάσισε να αυξήσει τις τιμές των βιβλίων κατά το σύνολο της αύξησης του ΦΠΑ. Ορισμένα μαγαζιά παιχνιδιών έχουν ανακοινώσει ότι δεν θα αυξήσουν καθόλου τις τιμές των προϊόντων τους, παρόλο που αυξήθηκε ο ΦΠΑ. Τι σημαίνει αυτό για την οικονομική επίπτωση της αύξησης του ΦΠΑ στις δυο περιπτώσεις και πώς το εξηγείτε; 2. Ο Γιάννης και η Μάρθα πρέπει να μοιραστούν 100 ευρώ. Ας υποθέσουμε ότι ο Γιάννης παίρνει x ευρώ, η Μάρθα παίρνει y ευρώ και ότι 100-x-y ευρώ τα πετάμε. Για ποιες τιμές των x και y είναι η κατανομή αποτελεσματική κατά Pareto; 3. Σε ένα νησί υπάρχουν δυο ναυαγοί και τα μόνα αγαθά που έχουν είναι 100 καρύδες και 100 τσιγάρα. Αν ξέρετε ότι και οι δυο είναι καπνιστές, δίνετε στον καθένα 50 τσιγάρα και 50 καρύδες και τους λέτε ότι οι ανταλλαγές αγαθών απαγορεύονται, επειδή πιστεύετε ότι μπορεί να παρουσιαστούν φαινόμενα εκμετάλλευσης. Η κατανομή είναι αποτελεσματική κατά Pareto. Συμφωνείτε, ή όχι και γιατί; 4. Ας υποθέσουμε ότι η μια κοινωνία αποτελείται από δύο άτομα, το Γιάννη και το Χρίστο, με ατομικές συναρτήσεις ευημερίας Ur και U X. Αν η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας είναι Ρολσιανή, δηλαδή W = min (U r , U X ), η άριστη κατανομή εισοδήματος σημαίνει ότι το εισόδημα του Χρίστου και το εισόδημα του Γιάννη πρέπει να είναι ίσα. 5. Όταν επιχειρούμε να επιλέξουμε μεταξύ δύο αμοιβαίως αποκλειόμενων επενδυτικών προγραμμάτων, το κριτήριο της καθαρής παρούσας αξίας θα μας οδηγήσει στην ίδια απόφαση με τη μέθοδο του λόγου οφέλους - κόστους. 6. Είστε ο δήμαρχος της πόλης και θέλετε να κατασκευάσετε ένα καινούργιο στάδιο για να προπονείται η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα. Ο οικονομικός σας σύμβουλος σας λέει ότι η κατασκευή του σταδίου μπορεί να χρηματοδοτηθεί είτε με ένα φόρο κατανάλωσης με συντελεστή 10% για τα επόμενα 2 χρόνια, είτε με ένα φόρο κατανάλωσης με συντελεστή 1% για τα επόμενα 20 χρόνια. Ποιον φόρο θα επιλέξετε αν το κριτήριο είναι η ελαχιστοποίηση του υπερβάλλοντος βάρους του φόρου; (υποθέστε ότι το επιτόκιο είναι μηδέν). 7. Ο Μιχάλης έχει αγοράσει ένα πανάκριβο σύστημα ήχου στο σπίτι του. Συχνά ακούει δυνατά μουσική και ενοχλεί την Ιουλία που μένει στο διπλανό διαμέρισμα. Το γεγονός ότι έχει πληρώσει το σύστημα ήχου πάρα πολύ ακριβά σημαίνει ότι η αρνητική εξωτερικότητα έχει εσωτερικευθεί.
8. Αν ισχύει το θεώρημα του διάμεσου ψηφοφόρου, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία και οι καθολικές ψηφοφορίες με βάση τον πλειοψηφικό κανόνα θα οδηγούν σε ίδιες επιλογές. Τμήμα ΙΙ. Προβλήματα Απαντήστε σε δύο από τις τρεις ερωτήσεις. Η κάθε μια παίρνει το 25% του βαθμού της εξέτασης. Πρόβλημα 1. Ο Δήμαρχος της περιοχής που μένετε αποφασίζει να αναθέσει σε μια κατασκευαστική εταιρεία την κατασκευή ενός καινούργιου κτιρίου για την στέγαση του παιδικού σταθμού. Η εταιρεία δρα σε μια πλήρως ανταγωνιστική αγορά και έχει τις ακόλουθες συναρτήσεις ζήτησης και συνολικού κόστους: P = 300 - Q, και TC = 20Q + V Q2, όπου Q είναι οι ώρες που αφιερώνει στην κατασκευή του κτιρίου, P είναι η τιμή και TC είναι το συνολικό κόστος. Η κατασκευή του κτιρίου, όμως, συνεπάγεται πάρα πολύ θόρυβο. Ο θόρυβος αυτός ενοχλεί τους κατοίκους που ζουν κοντά στο κατασκευαζόμενο κτίριο. Η συνολική ζημιά (συνολικό εξωτερικό κόστος, TEC) για αυτούς είναι: TEC = 40Q + Q2. α. Πόσες ώρες θα αφιέρωνε η κατασκευαστική εταιρεία στην κατασκευή του νέου κτιρίου; Πόσες ώρες είναι κοινωνικά επιθυμητές; β. Πόσο φόρο ανά ώρα θα έπρεπε νε επιβάλει το κράτος προκειμένου να επιτευχθεί το κοινωνικά επιθυμητό αποτέλεσμα; γ. Ποιο είναι το υπερβάλλον βάρος αν η κατασκευαστική εταιρεία παράγει το επίπεδο που θεωρεί εκείνη επιθυμητό και το κράτος δεν παρέμβει; δ. Οι ώρες που οι κάτοικοι θα επιθυμούσαν να αφιερώσει η εταιρεία στην κατασκευή του κτιρίου είναι όσες οι κοινωνικά επιθυμητές που βρήκατε στο υποερώτημα (α). Συμφωνείτε, ή όχι, και γιατί; β. Αν θεωρήσουμε ότι ο ποδηλατόδρομος είναι δημόσιο αγαθό, πόσα χιλιόμετρα ποδηλατόδρομου είναι κοινωνικά επιθυμητό να κατασκευαστούν; γ. Με αυτές τις προτιμήσεις, ποιοι είναι οι κατάλληλοι φόροι κατά Lindahl στα τρία άτομα; δ. Αν το κράτος θεωρούσε ότι ο ποδηλατόδρομος πρέπει να χρηματοδοτηθεί με ίσες συνεισφορές από κάθε πολίτη (π.χ. 7 ευρώ ανά χιλιόμετρο ποδηλατόδρομου), ποιο άτομο θα υποστήριζε την άποψη του κράτους; Πρόβλημα 3. Είστε Υπουργός Οικονομικών σε μια χώρα και εξετάζετε το ενδεχόμενο επιβολής ενός φόρου κατανάλωσης σε ένα αγαθό, που έχει τις παρακάτω συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς αντίστοιχα: P D = 180 - Q, P S = 30 + 0,5Q. Οι επιλογές σας είναι είτε να επιβάλλετε ένα φόρο ανά μονάδα του αγαθού ύψους T = 20 €, είτε ένα φόρο με συντελεστή t = 25% επί της τιμής πώλησης του αγαθού. α. Ποια είναι η ισορροπία της αγοράς πριν το φόρο; β. Αν μέλημά σας είναι η συγκράτηση του πληθωρισμού, ποιος φόρος πιστεύετε ότι θα αυξήσει λιγότερο την τιμή του αγαθού για τους καταναλωτές; γ. Αν μέλημά σας είναι να αυξηθούν όσο γίνεται περισσότερο τα φορολογικά έσοδα ποιο φόρο θα επιλέξετε;
ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ – ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΤΜΗΜΑ Ι: Να εξηγήσετε συνοπτικά κατά πόσο οι πιο κάτω προτάσεις είναι κατά τη γνώμη σας σωστές, λάθος ή αβέβαιες. Απαντήστε μόνο 5 από αυτές. 1. Στα προεκλογικά τους προγράμματα όλα τα κόμματα υποσχέθηκαν ότι θα μεταρρυθμίσουν το φορολογικό σύστημα της χώρας με τρόπο ώστε να είναι αποτελεσματικό και δίκαιο. 2. Σε ένα κλάδο που υπάρχει μονοπώλιο, το βάρος από την επιβολή ενός φόρου μετακυλύεται ολόκληρο στους καταναλωτές. 3. Σε ένα νησί υπάρχουν 2 ναυαγοί και τα μόνα αγαθά που έχουν είναι 100 καρύδες και 100 τσιγάρα. Αν ξέρετε ότι και οι δύο είναι καπνιστές δίνετε στον καθένα 50 τσιγάρα και 50 καρύδες και τους λέτε ότι οι ανταλλαγές αγαθών απαγορεύονται, επειδή πιστεύετε ότι μπορεί να παρουσιαστούν φαινόμενα εκμετάλλευσης. Η κατανομή είναι αποτελεσματική κατά Pareto. Συμφωνείτε ή όχι και γιατί; 4. Ας υποθέσουμε ότι η μία κοινωνία αποτελείται από δύο άτομα με ατομικές συναρτήσεις ευημερίας 𝑈𝛤 και 𝑈𝜒 . Αν η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας είναι Rawlsian, δηλαδή W=min(𝑈𝛤 ,𝑈𝜒 ), η άριστη κατανομή εισοδήματος 5.
6.
7.
8.
σημαίνει ότι το εισόδημα της Χαράς και το εισόδημα του Γιάννη πρέπει να είναι ίσα. Όταν επιλέγουμε ένα έργο, από πολλά αποδεκτά έργα η μέθοδος του λόγου κόστος-όφελος θα δώσει το ίδιο αποτέλεσμα με τη μέθοδο της καθαρής παρούσας αξίας. Αν η αντισταθμιστική καμπύλη ζήτησης για ένα αγαθό είναι τελείως ανελαστική τότε ο πιο αποτελεσματικός φορολογικός συντελεστής επί της αξίας στο αγαθό αυτό θα είναι μεγαλύτερος απ’ ότι η φορολογικοί συντελεστές στα άλλα αγαθά. Είστε διακοπές και πρέπει να επιλέξετε σε δύο καταλύματα. Δίπλα στο κάθε κατάλυμα υπάρχει ένα μπαρ που λειτουργεί μέχρι αργά. Στη μία περίπτωση το μπαρ ανήκει στον ίδιο ιδιοκτήτη που έχει το κατάλυμα, ενώ στην άλλη όχι. Επειδή έχετε μικρά παιδιά θα πάτε στο δεύτερο κατάλυμα επειδή ο ιδιοκτήτης του μπαρ δε θα κάνει θόρυβο για να προσελκύσει πελάτες και από το κατάλυμα. Αν ισχύει το θεώρημα του διάμεσου ψηφοφόρου η αντιπροσωπευτική δημοκρατία και η καθολικές ψηφοφορίες με βάση των πλειοψηφικό κανόνα θα οδηγούν σε ίδιες επιλογές. ΤΜΗΜΑ ΙΙ: Προβλήματα, απαντήστε σε δύο από τις 3 ερωτήσεις.
1. Ένας επενδυτής αποφάσισε να κτίσει μια πολυκατοικία στη γειτονιά σας. Η εταιρεία του λειτουργεί σε μία πλήρως ανταγωνιστική αγορά και έχει τη συνάρτηση ζήτησης P=300-Q και συνολικού κόστους TC=20Q+0,5𝑄 2 , όπου Q είναι οι ώρες που αφιερώνει στην κατασκευή του κτιρίου, P είναι η τιμή και TC είναι το συνολικό κόστος. Η κατασκευή του κτιρίου συνεπάγεται πάρα πολύ θόρυβο. Ο θόρυβος αυτός ενοχλεί όσους ζουν στη γειτονιά. Η συνολική ζημιά (συνολικό εξωτερικό κόστος) για αυτούς είναι : ΤΕC=40Q+𝑄 2 . α) Πόσες ώρες θα αφιέρωνε η κατασκευαστική εταιρία στην κατασκευή του νέου κτιρίου; Πόσες ώρες είναι κοινωνικά επιθυμητές; β) Πόσο φόρο ανά ώρα θα έπρεπε να επιβάλλει το κράτος προκειμένου να επιτευχθεί το κοινωνικά επιθυμητό αποτέλεσμα; γ) Ποιο είναι το υπερβάλλον βάρος αν η κατασκευαστική εταιρεία παράγει το επίπεδο που θεωρεί εκείνη επιθυμητό και το κράτος δεν παρέμβει; δ) Οι ώρες που οι γείτονες θα επιθυμούσαν να αφιερώσει η εταιρεία στην κατασκευή είναι όσες οι κοινωνικά επιθυμητές που βρήκατε στο ερώτημα α). Συμφωνείτε και γιατί;
2. Ο Αντώνης, η Βασιλική και η Γεωργία ζουν σε μια πόλη και συζητούν την κατασκευή ενός πάρκου. Η συνάρτηση ζήτησης για το πάρκο είναι 𝑄𝐴 =12-2P, 𝑄𝐵 =18-P και 𝑄𝛤 =8-P/3 αντίστοιχα, όπου Q είναι η έκταση του πάρκου. Το οριακό κόστος κατασκευής ενός στρέμματος είναι 21€. Α) Αν θεωρήσουμε ότι το πάρκο είναι ιδιωτικό αγαθό, ποια είναι η εξίσωση του κοινωνικού οριακού οφέλους του νέου πάρκου; Β) Αν θεωρήσουμε ότι το πάρκο είναι δημόσιο αγαθό, πόσα στρέμματα πάρκου είναι κοινωνικά επιθυμητό να κατασκευαστούν; Γ) Με αυτές τις προτιμήσεις, ποιοι είναι οι κατάλληλοι φόροι κατά Lindahl στα τρία άτομα; Δ) Αν το κράτος θεωρούσε ότι το πάρκο πρέπει να χρηματοδοτηθεί με ίσες συνεισφορές από κάθε πολίτη ποιο άτομο θα υποστήριζε την άποψη του κράτους;
3. Η κυβέρνηση εξετάζει την επιβολή ενός ίδιου φόρου στους παραγωγούς ορισμένων αγαθών. Πιο συγκεκριμένα εξετάζει: Πρώτο την επιβολή φόρου στο γάλα με περιεκτικότητα λίπους 2%. Δεύτερο την επιβολή φόρου σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τρίτο την επιβολή φόρου σε όλα τα τρόφιμα. Σε ποια κατηγορία αγαθών, εκτιμάτε εσείς, ότι ο φόρος θα αυξήσει περισσότερο την τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής;
ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ – ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΤΜΗΜΑ Ι. Να εξηγήσετε συνοπτικά κατά πόσο οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές, λάθος ή αβέβαιες. Επιλέξτε 5 από αυτές. 1. Στα προεκλογικά τους προγράμματα τα κόμματα υποσχέθηκαν ότι θα μεταρρυθμίσουν το φορολογικό σύστημα της χώρας με τρόπο ώστε να είναι απλό αποτελεσματικό και δίκαιο. 2. Η παχυσαρκία είναι πλέον ένα σημαντικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Μια πρόταση που έχει ακουστεί είναι η επιβολή ενός ‘’φόρου λίπους ‘’, δηλαδή η επιβολή ενός φόρου σε τρόφιμα που περιέχουν περισσότερο από ένα ελάχιστο ποσοστό λίπους. Ένας τέτοιος φόρος όμως είναι ασύμβατος με τη μηνανιστική άποψη για το κράτος. 3. Ο υπουργός οικονομικών ανακοίνωσε ότι για να αυξηθούν τα έσοδα του κράτους θα επιβληθεί σε όλους τους φορολογούμενους, που δήλωσαν πέρυσι εισόδημα πάνω από 50.000€ ένας φόρος 1.000€ ανά φορολογούμενο. Ο φόρος όμως είναι στρεβλωτικός και θα προκαλέσει επιπλέον υπερβάλλον βάρος. 4. Η ιατρική ασφάλιση είναι πιο φθηνή όταν αγοράζεται από έναν εργοδότη για μια ομάδα εργαζομένων, από ότι αν αγοράζει ο κάθε εργαζόμενος χωριστά, λόγω της ύπαρξης ηθικού κινδύνου. 5. Οι χρήστες του διαδικτύου επιβάλλουν, εν γένει, ένα μηδενικό κόστος στη μετάδοση πληροφοριών. Κατά συνέπεια, υπάρχει συνωστισμός και οι χρήστες αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις. Για την επίλυση του προβλήματος δεν απαιτείται καμία παρέμβαση αφού με βάση το θεώρημα του Coase οι χρήστες θα λύσουν μόνοι τους το πρόβλημα. 6. Ο φόβος που προκαλείται από τρομοκρατικές επιθέσεις μπορεί να θεωρηθεί ως δημόσιο αγαθό. 7. Για τον έλεγχο των ρύπων των αυτοκινήτων η αστυνομία κάνει ελέγχους στους δρόμους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καθυστερήσεις που κυμαίνονται από 15 λεπτά μέχρι 2 ώρες. Αυτό δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε μια ανάλυση κόστους οφέλους για το περιβαλλοντικό πρόγραμμα και εξάλλου δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να γίνει κάτι τέτοιο. 8. Σε μια αγορά με κανονική (Μαρσαλιανή) καμπύλη ζήτησης, η επιβολή ενός φόρου δεν αλλάζει τη ζητούμενη ποσότητα του αγαθού. Αυτό σημαίνει ότι το υπερβάλλον βάρος του φόρου είναι μηδέν. ΤΜΗΜΑ ΙΙ. Επιλέξτε 2 από τα 3 1. Η Άννα και ο Βασίλης απολαμβάνουν ένα δημόσιο αγαθό (G). Οι προτιμήσεις της Άννας δίνονται από τη σχέση 𝑈𝐴 = 𝑎𝑙𝑛(𝑋𝐴 ) + (1 − 𝑎) ln(𝐺), και το εισόδημα της είναι 𝛭𝛢. Ο Βασίλης έχει προτιμήσεις που δίνονται από τη σχέση 𝑈𝐵 = 𝑎𝑙𝑛(𝑋𝐵 ) + (1 − 𝑎)ln(𝐺) και εισόδημα𝛭𝛣. Η τιμή του Χ είναι 1 και του G είναι 𝑃𝐺 . a) Ποια η ποσότητα του δημόσιου αγαθού που είναι κοινωνικά αποτελεσματική; b) Ποιο το επίπεδο παροχής του δημόσιου αγαθού από ιδιώτες; c) Η ιδιωτική παροχή είναι μικρότερη, μεγαλύτερη ή ίση με την αποτελεσματική; 2. Σε ένα νησί υπάρχει ένα ιχθυοτροφείο που παράγει ψάρια για τους κατοίκους του νησιού. Το ιδιωτικό οριακό όφελός του δίνεται από την εξίσωση ΜΡΒ+200-2Q. Τ0 ιδιωτικό οριακό κόστος δίνεται από την εξίσωση ΜΡC=50.Το ιχθυοτροφείο όμως ρυπαίνει τη γύρω θάλασσα με αποτέλεσμα να μη μπορούν να κολυμπήσουν οι κάτοικοι. Η οριακή ζημιά στους κατοίκους δίνεται από τη σχέση ΜD=0,25Q. Από την άλλη πλευρά οι ψαράδες ωφελούνται επειδή τα ψάρια γύρω από το ιχθυοτροφείο αυξάνονται και το οριακό εξωτερικό όφελος είναι ΜΕΒ=12. Πόσοι τόνοι ψάρια θα παραχθούν από το ιχθυοτροφείο; Ποια είναι η κοινωνικά επιθυμητή ποσότητα;
3. Υποθέστε ότι μια αγορά έχει μια μόνο επιχείρηση. Η καμπύλη ζήτησης για το προίόν που παράγεται δίνεται από τη σχέση Q=10-2P, όπου Q είναι το προϊόν και Ρ, η τιμή. Υποθέστε επίσης ότι η κανονική και η αντισταθμισμένη καμπύλη συμπίπτουν. Πάγια κόστη υπάρχουν και το οριακό κόστος της επιχείρησης είναι σταθερό και ίσο με 3 (ΜC=3). a) Αν η επιχείρηση συμπεριφέρεται ως πλήρως ανταγωνιστική ποια η παραγόμενη ποσότητα και ποια η τιμή του αγαθού σε ισορροπία; Ποια η κοινωνική ευημερία;
b) Αν η επιχείρηση συμπεριφέρεται ως μονοπώλιο ποια η παραγόμενη ποσότητα και ποια η τιμή του αγαθού σε ισορροπία; Ποια η κοινωνική ευημερία; c) Ποιο το υπερβάλλον βάρος του μονοπωλίου; d) Υποθέστε τώρα ότι η κυβέρνηση δίνει μια επιδότηση στο μονοπώλιο για να θέτει την τιμή του όπως στον τέλειο ανταγωνισμό. ποιο το ποσό της επιδότησης ανά μονάδα προϊόντος και ποιο το συνολικό ποσό της επιδότησης; Ποια η κοινωνική ευημερία στην περίπτωση αυτή;
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2010 Δαλαμάγκασ Να απανηηθούν δύο από ηα ηπία θέμαηα και η μια από ηιρ δύο αζκήζειρ..
Θέμα 1ο α) Ποιά είναι τα γνωρίςματα των αγακών, που προκαλοφν αρνθτικζσ εξωτερικζσ οικονομίεσ; Να εκτιμιςετε το κοινωνικά επικυμθτό επίπεδο παραγωγισ μιασ οχλοφςασ βιομθχανίασ, με ςυνάρτθςθ ηιτθςθσ 5-0.4Χ, ςυνάρτθςθ προςφοράσ 2+0.6Χ, και κόςτοσ εξωτερικισ επιβάρυνςθσ ίςο με 2 χ.μ. β) Δφο από τουσ ςτόχουσ που ζχουν οι δθμόςιεσ επιχειριςεισ είναι θ βελτίωςθ τθσ κατανομισ των παραγωγικών πόρων και θ προώκθςθ τθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ. Αναλφςτε. Θέμα 2ο α) Τι διαφζρει το ζλλειμμα από το χρζοσ και το πρωτογενζσ ζλλειμμα από το κακαρό ζλλειμμα; Ποιά είναι θ ζννοια τθσ κεφαλαιοποίθςθσ των τόκων; Να εκτιμιςετε το δθμόςιο χρζοσ ςτο τζλοσ του ζτουσ 2010, όταν το χρζοσ του 2009 ιταν 100 χ.μ.μ το πρωτογενζσ ζλλειμα του 2010 είναι 30 χ.μ., και οι τόκοι 15 χ.μ., από τουσ οποίουσ 5 χ.μ. κεφαλαιοποιικθκαν. β) Τι διαφζρει ο προοδευτικόσ φορολογικόσ ςυντελεςτισ από τον αναλογικό; Να εκτιμιςετε το χαρακτιρα του φορολογικοφ ςυντελεςτι, όταν το πρώτο κλιμάκιο ειςοδιματοσ (ο-200 χ.μ.) επιβαρφνεται με ςυντελεςτι 15% και το δεφτερο (201-600) με 30%, για τρεισ φορολογοφμενουσ με ειςοδιματα 150, 200 και 500 χ.μ., αντίςτοιχα. Θέμα 3ο α) Κατά τι διαφζρει θ επίδραςθ του φόρου ςτακεροφ ποςοφ ςτο κίνθτρο για εργαςία από τθν επίδραςθ του αναλογικοφ φόρου ειςοδιματοσ; β) Να εξθγιςετε, με τθν βοικεια ενόσ διαγράμματοσ, γιατί οι μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ ςε χριμα αςκοφν ευνοϊκότερθ επίδραςθ ςτο επίπεδο ευθμερίασ του ατόμου από τισ μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ ςε είδοσ; Άσκηση 1 Να υπολογίςετε τον πολλαπλαςιαςτι των δθμόςιων δαπανών, όταν επιβάλλονται ταυτόχρονα ζνασ φόροσ ςτακεροφ ποςοφ και ζνασ αναλογικόσ φόροσ ειςοδιματοσ. Να εκτιμιςετε επίςθσ πότε είναι μεγαλφτερθ θ αφξθςθ του εκνικοφ ειςοδιματοσ; Όταν αυξάνονται οι δθμόςιεσ δαπάνεσ κατό 100χ.μ., όταν μειώνεται ο φόροσ ςτακεροφ ποςοφ κατά 100χ.μ., ι όταν αυξάνονται ταυτόχρονα δθμόςιεσ δαπάνεσ και φόροσ ςτακεροφ ποςοφ κατά 100χ.μ. (c-0.70, t=0.20). Άσκηση 2
2
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Μια επιχείρθςθ ζχει αξία ειςροών 150 χ.μ., ενώ οι αμοιβζσ των ςυντελεςτών παραγωγισ που απαςχολεί ανζρχονται ςε 70 χ.μ. Να υπολογίςετε τα ποςά του ΦΠΑ που πλθρώνει ςτουσ προμθκευτζσ τθσ και ςτο Δθμόςιο, όπωσ επίςθσ και το ποςό του ΦΠΑ που μετακυλφει ςτουσ καταναλωτζσ.
Καπλάνογλου Σκήκα Η. Να εμεγήζεηε ζπλνπηηθά θαηά πφζν νη πην θάησ πξνηάζεηο είλαη θαηά ηε γλψκε ζαο, ζσζηέο, ιάζνο ή αβέβαηεο. Απαληήζηε κφλν πέληε απφ ηηο πην θάησ πξνηάζεηο. Ζ θάζε κηα παίξλεη ην 10 0/0ηνπ βαζκνχ ηεο εμέηαζεο. 1.Οη δεκνηηθέο βηβιηνζήθεο είλαη δεκφζηα αγαζά, θαη επνκέλσο είλαη πηζαλφ ε ηδησηηθή αγνξά λα απνηχρεη λα παξάζρεη ην αγαζφ απηφ ζε επαξθή πνζφηεηα. πκθσλείηε ή φρη, θαη γηαηί; 2.Ο Γηάλλεο θαη ε Μάξζα πξέπεη λα κνηξαζηνχλ 200 επξψ. Αο ππνζέζνπκε φηη ν Γηάλλεο παίξλεη ρ επξψ, ε Μάξζα παίξλεη Τ επξψ θαη φηη 200-Υ-Τ επξψ ηα πεηάκε. Γηα πνηεο ηηκέο ησλ ρ θαη Τ είλαη ε θαηαλνκή απνηειεζκαηηθή θαηά Pareto; 3.ε έλα λεζί ππάξρνπλ δπν λαπαγνί θαη ηα κφλα αγαζά πνπ έρνπλ είλαη 100θαξχδεο / θαη 100 ηζηγάξα. Πξέπεη λα κνηξάζεηε ηα αγαζά ζηνπο λαπαγνχο ρσξίο λα επηηξέπνληαη νη αληαιιαγέο αγαζψλ θαη ην κφλν θξηηήξην κε βάζε ην νπνίν πξέπεη λα απνθαζίζεηε είλαη απηφ ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαηά Pareto. Σν λα δψζεηε 50 θαξχδεο θαη 50 ηζηγάξα ζηνλ θαζέλα είλαη πξνηηκφηεξν απφ ην λα δψζεηε 1Ο ηζηγάξα θαη 1Ο θαξχδεο ζηνλ έλα λαπαγφ θαη 90 ηζηγάξα θαη 90 θαξχδα; ζηνλ άιιν λαπαγφ. πκθσλείηε, ή φρη θαη γηαηί; 4. χκθσλα κε ηελ θηινζνθία ηνπ John Rawls, ζηφρνο ηεο θνηλσλίαο είλαη λα έρνπλ φινη νη πνιίηεο ηελ ίδηα επεκεξία. 5.ηελ πεξίπησζε ελφο αλαινγηθνχ θφξνπ επί ηνπ εηζνδήκαηνο, ν κέζνο θνξνινγηθφο ζπληειεζηήο είλαη ζηαζεξφο αλεμάξηεηα απφ ην χςνο ηνπ εηζνδήκαηνο θαη είλαη ίζνο κε ηνλ νξηαθφ θνξνινγηθφ ζπληειεζηή. 6.Σν Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ εμεηάδεη ηελ επηβνιή εηδηθνχ θφξνπ θαηαλάισζε; ζην πεηξέιαην ζέξκαλζεο κε ζπληειεζηή ίζν κε εθείλνλ πνπ επηβάιιεηαη ζην πεηξέιαην θίλεζεο, πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπίζεη ηε θνξνδηαθπγή ζηνλ θιάδν απηφ. Οηθνλνκεηξηθέο κειέηεο δείρλνπλ φηη αθφκα θαη κεηά ηελ επηβνιή ηνπ θφξνπ απηνχ, ε δεηνχκελε πνζφηεηα γηα πεηξέιαην ζέξκαλζεο δε ζα κεησζεί θαζφινπ. Απηφ ζεκαίλεη φηη δε δεκηνπξγείηαη ππεξβάιινλ βάξνο θαη απφ άπνςε απνηειεζκαηηθφηεηαο ν θφξνο είλαη επηζπκεηφο. πκθσλείηε ή φρη, θαη γηαηί; 7.Δίζηε δηαθνπέο θαη πξέπεη λα επηιέμεηε αλάκεζα ζε δχν θαηαιχκαηα. Γίπια ζην θάζε θαηάιπκα ππάξρεη έλα κπαξ πνπ ιεηηνπξγεί κέρξη αξγά. ηε κία πεξίπησζε ην κπαξ αλήθεη ζηνλ ίδην ηδηνθηήηε πνπ έρεη ην θαηάιπκα, ελψ ζηελ άιιε πεξίπησζε ην κπαξ δελ αλήθεη ζηνλ ίδην ηδηνθηήηε πνπ έρεη ην θαηάιπκα. Δπεηδή έρεηε κηθξά παηδηά, ζέιεηε λα πάηε ζην ζρεηηθά πην ήζπρν θαηάιπκα. Έρεηε πεξάζεη ην κάζεκα ηεο Γεκφζηαο Οηθνλνκηθή; θαη μέξεηε θαιά ηε ζεσξία ησλ εμσηεξηθνηήησλ. ε πνην θαηάιπκα ζα πάηε, θαη γηαηί;. 8. Μηα ηνπηθή θνηλσλία πξέπεη λα επηιέμεη γηα ηε ρξήζε ελφο δεκφζηνπ ρψξνπ. Δίλαη πνιχ πηζαλφ λα ηζρχζεη ην ζεψξεκα ηνπ δηάκεζνπ ςεθνθφξνπ θαη ε ζρεηηθή επηινγή λα γίλεη εχθνια. Σκήκα II. Πξνβιήκαηα Απαληήζηε ζε δχν απφ ηηο ηξεηο εξσηήζεηο. Ζ θάζε κηα παίξλεη ην 25%ηνπ βαζκνχ ηεο εμέηαζεο.
3
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Πξφβιεκα 1. Ο Γεκήηξεο έρεη έλα θνχξλν θαη πνπιάεη ςσκί ζε κηα αληαγσληζηηθή αγνξά, κε ζπλάξηεζε δήηεζεο Ρ = 28 -Q. ΣΟ ζπλνιηθφ θφζηνο παξαγσγήο ηνπ ςσκηνχ δίλεηαη απφ ηε ζπλάξηεζε TC = 3Q2. Ο Θψζηαο κέλεη δίπια ζην θνχξλν θαη απνιακβάλεη ηελ επσδηά ηνπ δεζηνχ ςσκηνχ. Σν νξηαθφ εμσηεξηθφ φθεινο γηα ηνλ Θψζηα είλαη ΜΔΒ = 12 -Q. α. Πφζν ςσκί παξάγεη ν θνχξλνο; Πνηα είλαη ε απνηειεζκαηηθή απφ θνηλσληθή άπνςε παξαγσγή ςσκηνχ; Πνηα πνζφηεηα παξαγσγήο ζα πξνηηκνχζε ν Θψζηαο; Πφζν είλαη ην ππεξβάιινλ βάξνο αλ ε ηδησηηθή αγνξά παξέρεη ην ςσκί ρσξίο παξέκβαζε απφ ην θξάηνο; β. ηελ ίδηα γεηηνλία κεηαθνκίδεη ε Ηνπιία, ε νπνία θάλεη δίαηηα θαη ζα πξνηηκνχζε λα κελ έρεη ηνλ πεηξαζκφ ηεο σξαίαο κπξσδηάο ηνπ ςσκηνχ. Σν ζπλνιηθφ εμσηεξηθφ θφζηνο γηα απηήλ είλαη TEC = Q2 +1OQ. Πνηα είλαη ηψξα ε απνηειεζκαηηθή απφ θνηλσληθή άπνςε παξαγσγή ςσκηνχ; Πνηα πνζφηεηα παξαγσγήο ζα πξνηηκνχζε ε Ηνπιία; γ. Αλ ζέιεηε λα απνθαηαζηήζεηε ηελ άξηζηε παξαγσγή ςσκηνχ θαη ιακβάλεηε ππφςε κφλν ην φθεινο γηα ηνλ Θψζηα, ζα κπνξνχζαηε λα ην θάλεηε κε έλα θφξν ή κηα επηδφηεζε; Πνην ην πνζφ ηνπ θφξνπ ή ηεο επηδφηεζεο θαη πφζν ζα είλαη ην ζρεηηθφ έζνδν ή θφζηνο γηα ζαο; Πψο αιιάδεη ε απάληεζή ζαο αλ ιάβεηε ππφςε ζαο θαη ηελ επεκεξία ηεο Ηνπιίαο;
Πξφβιεκα 2. Αο ππνζέζνπκε φηη ε παξνρή ππξνζβεζηηθψλ ππεξεζηψλ είλαη δεκφζην αγαζφ. Ζ δήηεζε ηεο Αιίθεο γηα ππξνζβεζηηθέο ππεξεζίεο δίλεηαη απφ ηε ζπλάξηεζε QA = 100 -Ρ. Ζ δήηεζε ηνπ Βαζίιε δίλεηαη απφ ηε ζπλάξηεζε QB = 5O-Ρ. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο παξνρήο ππξνζβεζηηθψλ ππεξεζηψλ δίλεηαη απφ ηε ζρέζε: TC = 5 + (1/16) Q2. α. Πνην είλαη ην θνηλσληθά απνηειεζκαηηθφ επίπεδν παξνρήο ππξνζβεζηηθψλ ππεξεζηψλ; β. Τπνζέζηε φηη ν Βαζίιεο δελ πιεξψλεη γηα ππξνζβεζηηθέο ππεξεζίεο. Πνην ζα είλαη ην επίπεδν ππξνζβεζηηθψλ ππεξεζηψλ πνπ ζα παξέρεη ε Αιίθε; Τπνινγίζηε ην ππεξβάιινλ βάξνο πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ηδησηηθά ε Αιίθε παξέρεη ππξνζβεζηηθέο ππεξεζίεο. Πνην είλαη ην θαζαξφ φθεινο γηα ηνλ Βαζίιε; γ. Αθνχ ην νξηαθφ θφζηνο παξαγσγήο κηαο επηπιένλ κνλάδαο ππξνζβεζηηθψλ ππεξεζηψλ είλαη πάληνηε ζεηηθφ γηα Q > ν, νη ππξνζβεζηηθέο ππεξεζίεο δελ έρνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ακηγψλ δεκφζησλ αγαζψλ. πκθσλείηε ή φρη, θαη γηαηί; Πξφβιεκα 3. Τπνζέζηε φηη ε αγνξά ηζηγάξσλ έρεη ηηο αθφινπζεο ζπλαξηήζεηο πξνζθνξάο θαη δήηεζεο: Qd=200-4P θαη Qs=50+P α. Ζ θπβέξλεζε επηβάιιεη έλα θφξν αλά κνλάδα αγαζνχ χςνπο 25€ ζηνπο θαηαλαισηέο ηζηγάξσλ. Πνηα ζα είλαη ε πνζφηεηα ηζνξξνπίαο ζηελ αγνξά ηζηγάξσλ κεηά ηελ επηβνιή ηνπ θφξνπ; Πνηα είλαη ηα, έζνδα ησλ παξαγσγψλ ηζηγάξσλ; Πφζα είλαη ηα θνξνινγηθά έζνδα ηνπ θξάηνπο; β. Πνηα είλαη ε λνκηθή θαη πνηα ε νηθνλνκηθή επίπησζε ηνπ θφξνπ; γ. Αο ππνζέζνπκε φηη ελαιιαθηηθά ε θπβέξλεζε επηβάιιεη έλα θφξν 25% επί ηεο αμίαο ζηνπο θαηαλαισηέο ηζηγάξσλ. Πνηα είλαη ε ηηκή πνπ εηζπξάηηνπλ ηψξα νη θαπλνβηνκεραλίεο;Πνηα είλαη ε ηηκή πνπ πιεξψλνπλ νη θαηαλαισηέο;
4
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Δημόςια Οικονομική – Ιούλιοσ 2010 TMHMA Ι Να εξηγήζεηε ζςνοπηικά καηά πόζο οι πιο κάηω πποηάζειρ είναι καηά ηη γνώμη ζαρ ζωζηέρ, λάθορ ή αβέβαιερ. Απανηήζηε μόνο πένηε από ηιρ πιο κάηω πποηάζειρ. Η κάθε μία πέπνει ηο 10% ηηρ εξέηαζηρ. 1. Ο Τπνπξγφο Οηθνλνκηθψλ αλαθνίλσζε πξφζθαηα ηελ αχμεζε φισλ ησλ ζπληειεζηψλ ΦΠΑ. Ο χλδεζκνο Δθδνηψλ Βηβιίνπ απνθάζηζε λα απμήζεη ηηο ηηκέο ησλ βηβιίσλ θαηά ην ζχλνιν ηεο αχμεζεο ηνπ ΦΠΑ. Οξηζκέλα καγαδηά παηρληδη΄ςλ έρνπλ αλαθνηλψζεη φηη δελ ζα απμήζνπλ θαζφινπ ηηο ηηκέο ησλ πξντφλησλ ηνπο, παξφιν πνπ απμήζεθε ν ΦΠΑ. Ση ζεκαίλεη απηφ γηα ηελ νηθνλνκηθή επίπησζε ηεο αχμεζεο ηνπ ΦΠΑ ζηηο δχν πεξηπηψζεηο θαη πσο ην εμεγείηε; 2. Ο Γηάλλεο θαη ε Μάξζα πξέπεη λα κνηξαζηνχλ 100 επξψ, Αο ππνζέζνπκε φηη ν Γηάλλεο παίξλεη x επξψ, ε Μάξζα παίξλεη y επξψ θαη φηη 100-x-y επξψ ηα πεηάκε. Γηα πνηέο ηηκέο ησλ x θαη y είλαη ε θαηαλνκή απνηειεζκαηηθή θαηά Pareto; 3. ε έλα λεζί ππάξρνπλ δχν λαπαγνί θαη ηα κφλα αγαζά πνπ έρνπλ είλαη 100 θαξχδεο θαη 100 ηζηγάξα. Αλ μέξεηε φηη θαη νη δχν είλαη θαπληζηέο, δίλεηε ζηνλ θαζέλα 50 ηζηγάξα θαη 50 θαξχδεο θαη ηνπο ιέηε φηη νη αληαιιαγέο αγαζψλ απαγνξεχνληαη, επεηδή πηζηεχεηε φηη κπνξειί λα παξνπζηαζηνχλ θαηλνκέλα εθκεηάιιεπζεο. Ζ θαηαλνκή είλαη απνηειεζκαηηθή θαηά Pareto. πκθσλείηε, ή φρη θαη γηαηί; 4. Αο ππνζέζνπκε φηη ε κηα θνηλσλία απνηειείηαη απφ δχν άηνκα κε αηνκηθέο ζπλαξηήζεηο επεκεξίαο UΓ θαη UΥ. Αλ ε ζπλάξηεζε θνηλσληθήο επεκεξίαο είλαη Rawlsian, δειαδή W=min (UΓ, UX), ε άξηζηε θαηαλνκή εηζνδήκαηνο ζεκαίλεη φηη ην εηζφδεκα ηεο Υαξάο θαη ην εηζφδεκα ηνπ Γηάλλε πξέπεη λα είλαη ίζα. 5. Όηαλ επηρεηξνχκε λα επηιέμνπκε κεηαμχ δχν ακνηβαίσο απνθιεη΄κελσλ επελδπηηθψλ πξνγξακκάησλ, ην θξηηήηην ηεο θαζαξήο παξνχζαο αμίαο ζα καο νδεγήζεη ζηελ ίδηα απφθαζε κε ηε κέζνδν ηνπ ιφγνπ νθέινπο-θφζηνπο. 6. Δίζηε δήκαξρνο ηεο πφιεο θαη ζέιεηε λα θαηαζθεπάζεηε έλα θαηλνχξγην ζηάδην γηα λα πξνπνλείηαη ε ηνπηθή πνδνζθαηξηθή νκάδα. Ο νηθνλνκηθφο ζαο ζχκβνπινο ζαο ιέεη φηη ε θαηαζθεπή ηνπ ζηαδίνπ κπνξεί λα ρξεκαηνδνηεζεί είηε κε έλα θφξν θαηαλάισζεο κε ζπληειεζηή 10% γηα ηα επφκελα 2 ρξφληα, είηε κε έλα θφξν θαηαβάισζεο κε ζπληειεζηή 1% γηα ηα επφκελα 20 ρξφληα. Πνηφλ θφξν ζα επηιέμεηε αλ ην θξηηήξην είλαη ε ειαρηζηνπνίεζε ηνπ ππεξβάιινληνο βάξνπο ηνπ θφξνπ; (ππνζέζηε φηη ην επηηφθην είλαη κεδέλ). 7. Ο Μηράιεο έρεη αγνξάζεη έλα παλάθξηβν ζχζηεκα ήρνπ ζην ζπίηη ηνπ. πρλά αθνχεη δπλαηά κνπζηθή θαη ελνριεί ηελ Ηνπιία πνπ κέλεη ζην δηπιαλφ δηακέξηζκα. Σν γεγνλφο φηη έρεη πιεξψζεη ην ζχζηεκα ήρνπ πάξα πνιχ αθξηβά ζεκαίλεη φηη ε αξλεηηθή εμσηεξηθφηεηα έρεη εζσηεξηθεπζεί. 8. Αλ ηζρχεη ην ζεψξεκα ηνπ δηάκεζνπ ςεθνθφξνπ, ε αληηπξνζσπεπηηθή δεκνθξαηία θαη νη θαζνιηθέο ςεθνθνξίεο κε βάζε ηνλ πιεηνςεθηθφ θαλφλα ζα νδεγνχλ ζε ίδηεο επηινγέο. ΣΜΗΜΑ ΙΙ Πποβλήμαηα. Απανηήζηε ζε δύο από ηιρ ηπειρ επωηήζειρ. Η κάθε μία πέπνει ηο 25% ηος βαθμού εξέηαζηρ. Ππόβλημα 1. Ζ πξπηαλεία ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αζελάλ απνθαζίδεη λα αλαζέζεη ζε κηα θαηαζθεπαζηηθή εηαηξεία ηελ θαηαζθεπή ελφο θαηλνχξγηνπ θηηξίνπ γηα ηελ ζηέγαζε ηνπ Σκήκαηνο Οηθνλνκηθψλ Δπηζηεκψλ. Ζ εηαηξεία δξα ζε κηα πιήξσο αληαγσληζηηθή αγνξά θαη
5
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική έρεηο
ηηο
αθφινπζεο
ζπλαξηήζεηο
δήηεζεο
θαη
2010
ζπλνιηθνχ
θφζηνπο:
Ρ=3νν-Q,
θαη
TC=20Q+ ⁄ Q2. Όπνπ Q είλαη νη ψξεο πνπ αθηεξψλεη ζηελ θαηαζθεπή ηνπ θηηξίνπ, Ρ είλαη ε ηηκή θαη TC είλαη ην ζπλνιηθφ θφζηνο. Ζ θαηαζθεπή ηνπ θηηξίνπ, φκσο, ζπλεπάγεηαη πάξα πνιχ ζφξπβν. Ο ζφξπβνο απηφο ελνριεί ηνπο αθαδεκατθνχο, πνπ θάλνπλ έξεπλα ζην ζηπιαλφ θηίξην. Ζ ζπλνιηθή δεκηά (ζπλνιηθφ εμσηεξηθφ θφζηνο, TEC) γηα απηνχο είλαη: TEC=40Q+Q2. α. Πφζεο ψξεο ζα αθηέξσλε ε θαηαζθεπαζηηθή εηαηξεία ζηελ θαηαζθεπή ηνπ λένπ θηηξίνπ; Πφζεο ψξεο είλαη θνηλσληθά επηζπκεηέο; β. Πφζν θφξν αλά ψξα ζα έπξεπε λα επηβάιεη ην θξάηνο πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ην θνηλα=σληθά επηζπκεηφ απνηέιεζκα; γ. Πνηφ είλαη ην ππεξβάιινλ βάξνο αλ ε θαηαζθεπαζηηθή εηαηξεία παξάγεη ην επίπεδν πνπ ζεσξεί εθείλε επηζπκεηφ θαη ην θξάηνο δελ παξέκβεη; δ. Οη ψξεο πνπ νη αθαδεκατθνί ζα επηζπκνχζαλ λα αθηεξψζεη ε εηαηξεία ζηελ θαηαζθεπή ηνζ θηηξίνπ είλαη φζεο θαη νη θνηλσληθά επηζπκεηέο πνπ βξήθαηε ζην ππνεξψηεκα (α). πκθσλείηε, ή φρη, θαη γηαηί; Ππόβλημα 2. Ο Αληξέαο, ε Βηθηφξηα θαη ε Γεσξγία δνπλ ζε κηα πφιε. Ζ ζπλάξηεζε δήηεζεο ηνπ Αληξέα γηα πνδειαηνδξφκνπο είλαη QA=12-2Ρ, ηεο Βηθηφξηαο είλαη QB=18-P θαη ηεο Γεσξγίαο είλαη QΓ=8-P/3, φπνπ Q είλαη ρηιηφκεηξα πνδειαηφδξνκνπ. Σν νξηαθφ θφζηνο θαηαζθεπήο ελφο πνδειαηνδξφκνπ είλαη 21 επξψ, θαη είλαη ζηαζεξφ αλά ρηιηφκεηξν. α. Αλ ζεσξήζνπκε φηη νη πνδειαηφδξνκνη είλαη ηδησηηθφ αγαζφ, πνηά είλαη ε εμίζσζε ηνπ θνηλσληθνχ νξηαθνχ νθέινπο ηνπ λένπ πνδειαηφδξνκνπ; β. Αλ ζεσξήζνπκε φηη ν πνδειαηφδξνκνο είλαη δεκφζην αγαζφ, πνδειαηφδξνκνπ είλαη θνηλσληθά επηζπκεηφ λα θαηαζθεπαζηνχλ;
πφζα
ρηιηφκεηξα
γ. Με απηέο ηηο πξνηηκήζεηο, πνηνί είλαη νη θαηάιιεινη θφξνη θαηά Lindahl ζηα ηξία άηνκα; δ. Αλ ην θξάηνο ζεσξνχζε φηη ν πνδειαηφδξνκνο πξέπεη λα ρξεκαηνδνηεζεί κε ίζεο ζπλεηζθνξέο απφ θάζε πνιίηε (π.ρ. 7 επξψ αλά ρηιηφκεηξν πνδειαηφδξνκνπ), πνηφ άηνκν ζα ππνζηήξηδε ηελ άπνςε ηνπ θξάηνπο; Ππόβλημα 3. Δίζηε Τπνπξγφο Οηθνλνκηθψλ ζε κηα ρψξα θαη εμεηάδεηε ην ελδερφκελν επηβνιήο ελφο θφξνπ θαηαλάισζεο ζε έλα αγαζφ, πνπ έρεη ηηο παξαθάησ ζπλαξηήζεηο δήηεζεο θαη πξνζθνξάο: PD=180-Q, PS=30+0,5Q. Οη επηινγέο ζαο είλαη είηε λα επηβάιιεηε έλα θφξν αλά κνλάδα ηνπ αγαζνχ χςνπο Σ=20€, είηε έλα θφξν κε ζπληειεζηή t=25% επί ηεο παξνχζαο ηηκήο πψιεζεο ηνπ αγαζνχ. α. Πνηά είλαη ε ηζνξξνπία ηεοο αγνξάο πξηλ ην θφξν; β. Αλ κέιεκά ζαο είλαη ε ζπγθξάηεζε ηνπ πιεζσξηζκνχ, πνηφο θφξνο πηζηεχεηε φηη ζα απμήζεη ιηγφηεξν ηελ ηηκή ηνπ αγαζνχ γηα ηνπο θαηαλαισηέο; γ. Αλ κέιεκά ζαο είλαη λα απμεζνχλ φζν γίλεηαη πεξηζζφηεξν ηα θνξνινγηθά έζνδα πνηφ θφξν ζα επηιέμεηε; αξηζκφο ησλ θάξσλ α. Δμεγήζηε γηαηί κπνξεί λα κελ θηηζηεί ν απνηειεζκαηηθφο αξηζκφο θάξσλ θαηά κήθνο ηεο αθηήο. β. Πνηνο είλαη ν απνηειεζκαηηθφο αξηζκφο θάξσλ; Πνην ζα ήηαλ ην καθαρό φθεινο
ηνπ
ρσξηνχ
θηηδφηαλ ν απνηειεζκαηηθφο αξηζκφο θάξσλ;
6
www.dap-oikonomikou.gr
αλ
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
2. Ζ εμίζσζε γηα ηε δήηεζε ελφο αγαζνχ είλαη Ρ = 200 - 2Q, φπνπ Ρ είλαη ε ηηκή πνπ θαηαβάιιεη
ν
θαηαλαισηήο θαη Q ε πνζφηεηα. Σν αγαζφ παξάγεηαη ζε κηα ηέιεηα αληαγσληζηηθή αγνξά θαη
ε
καθξνρξφληα πξνζθνξά είλαη ηειείσο ειαζηηθή ζηελ ηηκή €100 αλά κνλάδα αγαζνχ. Θαηά ηελ παξαγσγή φκσο ηνπ αγαζνχ πξνθαιείηαη ξχπαλζε, ε νπνία είλαη ζηαζεξή ζηα €20 αλά κνλάδα πξντφληνο. Ζ θπβέξλεζε ζθέθηεηαη λα επηβάιεη έλα θφξν αλά κνλάδα αγαζνχ ζηνπο παξαγσγνχο
γηα
λα εζσηεξηθεχζεη ηελ εμσηεξηθφηεηα. α) Πφζν θφξν πρέπει λα επηβάιεη ην θξάηνο γηα λα απνθαηαζηαζεί ε απνηειεζκαηηθή παξαγσγή ηνπ αγαζνχ; β) Πνηα ε απνηειεζκαηηθή πνζφηεηα ηνπ αγαζνχ; γ) πνηα ε ηηκή πνπ πιεξψλεη ν αγνξαζηήο θαη πνηα 7£νπ παίξλεη ν παξαγσγφο; δ) Πφζα είλαη ηα έζνδα πνπ εηζπξάηηεη, ην θξάηνο ε)Πνηα ε σθέιεηα πνπ έρεη ε θνηλσλία απφ ηε κείσζε ηεο ξχπαλζεο;. ζη) Πιεξψλεη ην θφξν ν ξππαίλσλ;
3. Έζησ φηη ε θακπχιε δήηεζεο ηνπ αγαζνχ Α δίλεηαη απφ ηε ζρέζε ΡΑ = 10 - QA/10» θαη ε πξνζθνξά ηνπ είλαη ηειείσο ειαζηηθή (νξηδφληηα) ζην €1. Σν αγαζφ Α θνξνινγείηαη πξνο ην παξφλ
κε
€2 αλά κνλάδα πξντφληνο. Σν αγαζφ Β (πνπ είλαη αλεμάξηεην απφ ην Α) έρεη ζπλάξηεζε δήηεζεο ΡΒ - 5 - QB/20, θαη ε πξνζθνξά ηνπ είλαη επίζεο ηειείσο ειαζηηθή ζηελ ηηκή €1. Σν αγαζφ Β δελ θνξνινγείηαη. α) Πφζα έζνδα εηζπξάηηεη ην θξάηνο θαη πνην ην ππεξβάιινλ βάξνο ηνπ θφξνπ €2 ζην Α; β) Πφζα έζνδα ζα εηζπξαρζνχλ αλ ν θφξνο ζην Α κεησζεί θαηά €1 θαη επηβιεζεί έλαο θφξνο €1 ζην αγαζφ Β, αλά κνλάδα πξντφληνο; γ) Πνην είλαη ην ζπλνιηθφ ππεξβάιινλ βάξνο ηεο θνξνιφγεζεο ησλ δχν αγαζψλ θαηά €1; δ)
Πνην
θνξνινγηθφ
ζχζηεκα
είλαη
πξνηηκφηεξν
απφ
άπνςε
νηθνλνκηθήο
απνηειεζκαηηθφηεηαο; ε) Τπνζέζηε φηη ην αγαζφ Α είλαη πνιπηειείαο (π.ρ. ραβηάξη), ελψ ην αγαζφ Β είλαη βαζηθφ (π.ρ. λεξφ). Πψο απηφ κπνξεί λα επεξεάζεη ηα ζπκπεξάζκαηα ζαο γηα ην πνην ζχζηεκα είλαη πξνηηκφηεξν απφ θνηλσληθή άπνςε;
7
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Δημόςια Οικονομική – Φεβρουάριοσ 2009 Θέμα 1 Α) Πσο επεξεάδνπλ νη αξλεηηθέο εμσηεξηθέο ζπλζήθεο ην επίπεδν παξαγσγήο ησλ αγαζψλ θαη πσο κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ κε ηηο ζπκθσλίεο κεηαμχ ησλ ελδηαθεξνκέλσλ κεξψλ; Β) Πνηα επηρεηξήκαηα πξνβάιινληαη ππέξ ηνπ ζεζκνχ ηεο δεκφζηαο επηρείξεζεο; Θέμα 2 Α) Πνηα είλαη ε δηαθνξά κεηαμχ ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο θαη ηνπ ειιείκαηνο θαη πσο επεξεάδεηαη ην χςνο ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο απφ ηηο θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ θαη ηηο ζπκθσλίεο επαλαγνξάο ; Β)Να πεξηγξάςεηε ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπ ΦΠΑ. Θέμα 3 Α)Ση γλσξίδεηε γηα ηε κεηαθχιηζε ηνπ εηδηθνχ θφξνπ θαηαλάισζεο ππφ κνλνπσιηαθέο ζπλζήθεο (ρσξίο ηελ αιγεβξηθή απφδεημε); Β) Πσο επεξεάδνπλ νη κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο πξνο ηα λνηθνθπξηά θαη ηηο επηρεηξήζεηο ην θίλεηξν γηα εξγαζία ; Άζκηζη 1 Γίλνληαη ηα εμήο ζηνηρεία : i) Ζ θνξνινγηθή θιίκαθα : 0-200 0,15 201-400 0,3 401 θαη άλσ 0,4 ii) Σα εηζνδήκαηα ησλ Α θαη Β, 160 θαη 370 ρξεκ. κνλ. , αληίζηνηρα ζην πξψην έηνο iii) Πιεζσξηζηηθή αχμεζε ησλ ηηκψλ θαη ησλ εηζνδεκάησλ 20% ην δεχηεξν έηνο . Εεηείηαη λα εθηηκήζεηε ηπρφλ χπαξμε δεκνζηνλνκηθήο απνξξφθεζεο (δηαρξνληθή πξννδεπηηθφηεηα ) θαη ηνλ ηξφπν εμνπδεηέξσζεο ηεο . Άζκηζη 2 Γίλνληαη ε νξηαθή ξνπή πξνο θαηαλάισζε 0,70, θαη ν θνξνινγηθφο ζπληειεζηήο 0,30 θαη δεηείηαη λα εθηηκήζεηε αιγεβξηθά θαη αξηζκεηηθά: i) Σελ έθηαζε , ζηελ νπνία πξέπεη λα κεηαβιεζνχλ νη δεκφζηεο δαπάλεο ή νη θφξνη γηα λα επηηχρνπκε αχμεζε εηζνδήκαηνο θαηά 250 ρξεκ. κνλ. ii) Σνλ ζπληειεζηή ηεο απηφκαηεο ζηαζεξνπνηεηηθήο επίδξαζεο θαη ηελ ζεκαζία ηνπ. Να απαληεζνχλ δπν απφ ηα ηξία ζέκηα θαη λα ιπζεί ε κηα απφ ηηο δπν αζθήζεηο .
Public Finance – February 2009 The exam consists of two parts . Answer only 5 questions from the first part and 2 questions from part II . PART I (Briefly comment whether the following sentences are true ,false or uncertain. Answer only 5 questions). Each question counts for 10% of the final grade. 1. You like vanilla ice cream. I move to your town to demand so much vanilla ice cream that its price rises . This is an example of a negative externality from consumption. 2. The optimal provision of a public good requires that each member of society places the value on the good. 3. In an industry where there is a monopoly supplier , the economic incidence of a tax always falls fully on consumers because the monopoly has no competition and can therefore charge whatever price it likes .
8
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
4. If the preferences of a community are single –peaked , then majority voting will always produce a “winning” alternative. 5. If there is a perfect competition in all markets the economy automatically gets to a Pareto efficient outcome and there is no need for government intervention. 6. Vertical equity requires that all individuals should be taxed according to their level of education. 7. An efficient tax system implies that taxes should be imposed on goods with a low price elasticity of demand. 8. A policy change increases social welfare if, and only if , it represents a Pareto improvement. PART II . Answer only two of the following three problems . Problem 1 (25%) Suppose that a honey farm is located next to an apple orchard and each acts as a competitive firm. Let the amount of apples produced be measured by A and the amount of honey produced be measured by H . The cost functions of the two firms are CH(H) = H2/100 and CA(A)=(A2/100)- H. The price of honey is 2euro and the price of apples is 3 euro. a)I f the firms each operate independently, what will be the equilibrium amount of honey produced? What will be the equilibrium amount of apples produced? b) Suppose that the honey and apple firms are merged . What would be the profit – maximizing output of honey for the combined firm? What would be the profit maximizing of apples ? c) What is the socially efficient output of honey? If the firms stayed separate , how much would honey production have to be subsidized to include an efficient supply? Problem 2(25%) Suppose the inverse demand curve for good A is given by the equation P A= 10 – QA/10, and the supply is curve perfectly elastic (horizontal) at 1 euro. Good A is presently taxed at 2 euro per unit. Good B (which is independent of good A) has an inverse demand curve P B=5- QB/20, and is also perfectly elastically supplied at 1 euro . Good B is untaxed. a) How much tax revenue is collected and what is the excess burden of the 2 euro tax on A? b) How much revenue is collected if the tax on good A is reduced on 1 euro per unit and good B is taxed at 1 euro per unit? c) What is the total excess burden of taxing both goods at 1 euro per unit? d) Which tax system is preferable from the point of view of economic efficiency? e) Suppose good A is a gourmet food (caviar , say) while good B is water provided by the local utility. Discuss how this might affect the conclusion about which tax is socially preferable. Problem 3(25%) There are two residents, A and B , in the town of Reykjavic , Iceland . Their utility is defined over two goods , warm coats (C) and total snow-clean services (S) . The snowcleaning services are considered as a public good. a) Assume that the utility functions take the following form: UA= log(CA) + 3log( SA + SB) UB=log(CB) + 3log( SA + SB) Both A and B have income of 100. The prices of coats and snow-clean services are both equal to 1. Note that the total amount of snow-clean services , S , equals SA + SB .What is the total amount of snow-clean services , S , that will be provided? b) What is the socially optimal quantity of snow-clean services? Why does the socially optimal quantity differ from the quantity that was provided in part (b) ?
9
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2007 Δαλαμάγκασ Θέμα 1. α) Σα αγαζά πνπ πξνθαινχλ ζεηηθέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο παξέρνπλ φθεινο, πνπ θαξπνχηαη ν ρξήζηεο, φθεινο πνπ δηαρέεηαη ζε ηξίηνπο θαη θνηλσληθφ φθεινο. Πεξηγξάςηε ηηο ηξεηο απηέο θαηεγνξίεο νθέινπο, κε αλαθνξά ζηηο ππεξεζίεο πγείαο, β) χκθσλα κε ηελ αξρή ηεο απνδεκίσζεο, ε θνηλσληθή επεκεξία κπνξεί λα βειηησζεί θαηά Pareto αλ απηνί πνπ σθεινχληαη (π.ρ. απφ ηελ θαηαζθεπή ελφο λένπ δξφκνπ) απνδεκηψλνπλ απηνχο πνπ ζίγνληαη. Ζ αξρή φκσο ηεο απνδεκίσζεο πξνζθξνχεη ζε εκπφδηα. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1) Θέμα 2. Να αλαιχζεηε αιγεβξηθά θαη δηαγξακκαηηθά ηνλ εηζνδεκαηηθφ πεξηνξηζκφ θαη ηελ θιίζε ηνπ γηα δεκφζηα θαη ηδησηηθά αγαζά. Ση καο δείρλεη ε θιίζε ηεο γξακκήο εηζνδεκαηηθνχ πεξηνξηζκνχ; (βαζκνί 1) Θέμα 3. Έλα απφ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ηδησηηθνπνίεζεο είλαη φηη γίλεηαη πην νξζνινγηθή ε άζθεζε εηζνδεκαηηθήο πνιηηηθήο. Απηφ ζπκβαίλεη δηφηη, ζηηο δεκφζηεο επηρεηξήζεηο, ηα ζσκαηεία ησλ εξγαδνκέλσλ έρνπλ δπζαλάινγα ηζρπξή δηαπξαγκαηεπηηθή δχλακε θαη έρνπλ επηβάιεη ζηηο Γηνηθήζεηο έλα είδνο άηππεο ζπλδηαρείξηζεο. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1) Θέμα 4. Να εμεγήζεηε πνηα είλαη ε έλλνηα ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ θαη ζε ηη δηαθέξεη απφ ην δεκνζηνλνκηθφ πξφγξακκα. (βαζκνί 1) Θέμα 5. Έζησ φηη ε θνξνινγηθή θιίκαθα ζηελ Διιάδα θαηά ηελ πεξίνδν 2000-2006 ήηαλ ε εμήο: Διζόδημα (ζε εςπώ) Φοπολογ. ζςνηελ. (%) 0-10000
0
10001-15000
15
15001-25000
30
25001 θαη άλσ
40
Έζησ επίζεο φηη ην κέζν εηήζην εηζφδεκα ην 2000 ήηαλ 30.000 επξψ θαη ε νλνκαζηηθή αχμεζε ηνπ κέρξη ην 2006 ήηαλ 30%. Να ππνινγίζεηε ηελ έθηαζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο απνξξφθεζεο (δηαρξνληθή πξννδεπηηθφηεηα) θαηά ηελ πεξίνδν απηή. (βαζκνί 2) Θέμα 6. Ο αλαινγηθφο θφξνο εηζνδήκαηνο επεξεάδεη ζεηηθά ή αξλεηηθά ην θίλεηξν γηα εξγαζία; Αλαιχζηε. (βαζκνί 1) Θέμα 7. Να εμεγήζεηε πψο νη δεκνγξαθηθέο θαη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο, φπσο επίζεο θαη ην επίπεδν ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο επεξεάδνπλ ην χςνο ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ θαη ην κέγεζνο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. (βαζκνί 1) Θέμα 8. Να εθηηκήζεηε αιγεβξηθά ην ζπληειεζηή ηεο απηφκαηεο ζηαζεξνπνηεηηθήο επίδξαζεο, δ. ε πνην χςνο πξέπεη λα θαζνξηζηεί ν θνξνινγηθφο ζπληειεζηήο (κε c=0.80) γηα λα εμνπδεηεξσζεί θαηά 70% ε πιεζσξηζηηθή αχμεζε ηνπ εηζνδήκαηνο ; (βαζκνί 2)
Ράπανοσ Ζ εμέηαζε απνηειείηαη απφ δχν ηκήκαηα. ην πξψην κέξνο δίλνληαη οκηώ εξσηήζεηο απφ ηηο νπνίεο πξέπεη λα απαληήζεηε μόνο ηηο πέληε. Ζ θάζε εξψηεζε κεηξά 10% ζηελ βαζκνινγία ηεο εμέηαζεο. ην δεχηεξν ηκήκα δίλνληαη ηξία πξΊβιήκαηα, απφ ηα νπνία πξέπεη λα απαληήζεηε ηα
10
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
δχν. Σν θάζε πξφβιεκα κεηξά 25% ζηελ βακνινγία ηεο εμέηαζεο. Γράψεηε ζηην πρώηη ζελίδα ηοσ γραπηού ζας πόζα πακέηα αζκήζεφν παραδώζαηε
Τμήμα Ι (Να ζσολιάζεηε ζςνοπηικά μόνο πένηε από ηιρ πιο κάηω πποηάζειρ). Η κάθε μια παίπνει ηο 10% ηος βαθμού ηηρ εξέηαζηρ)
1. Ζ θπβέξλεζε ηεο Γαιιίαο ζέηεη ηζρπξνχο πεξηνξηζκνχο ζηε Γαιιηθή ηειεφξαζε γηα ηελ πξνβνιή Ακεξηθάληθσλ πξνγξακκάησλ θαη ηαηληψλ, κε ην επηρείξεκα φηη έρεη ηελ επζχλε γηα ηελ πξνζηαζία ηεο Γαιιηθήο «θνπιηνχξαο». Δίλαη απηφ ην επηρείξεκα ζχκθσλν κε ηελ αηνκηζηηθή ή ηελ νξγαληθή ζεσξία γηα ην θξάηνο; Δμεγείζηε ζπλνπηηθά. 2. Ζ κφλε κνξθή εμσηεξηθήο επίδξαζεο πνπ πξνθαιεί απνηπρία ηεο αγνξάο είλαη ε αξλεηηθή εμσηεξηθή επίδξαζε. Δμεγείζηε ζπλνπηηθά. 3. Αλ φια ηα άηνκα είλαη ηαπηφζεκα ζηηο πξνηηκήζεηο, ην ζπλνιηθφ εηζφδεκα ηνπο είλαη ζηαζεξφ θαη ε νξηαθή ρξεζηκφηεηα ηνπ εηζνδήκαηνο είλαη θζίλνπζα, ηφηε ην θξηηήξην ηνπ Rawls νδεγεί ζε κεγαιχηεξε ηζφηεηα ζηε δηαλνκή ηνπ εηζνδήκαηνο , απφ φηη ην θξηηήξην ηνπ απινχ σθειηζκηζκνχ. 4. Ζ ηαηξηθή αζθάιηζε είλαη πην θηελή φηαλ αγνξάδεηαη απφ έλαλ εξγνδφηε γηα κηα νκάδα εξγαδνκέλσλ, απφ φηη αλ ηελ αγνξάδεη ν θάζε εξγαδφκελνο ρσξηζηά 5. ε πνηα πεξίπησζε νη εμσηεξηθέο επηδξάζεηο κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ κε ■' δηαπξαγκαηεχζεηο κεηαμχ ησλ ελδηαθεξνκέλσλ κεξψλ. 6.«Αλ δελ ππήξρε ν θάξνο ηνπ Eddystone θνληά ζην Plymouth, νη κεγαιχηεξεο εηαηξείεο πεηξειαίνπ ζα ηνλ είραλ ρηίζεη». Θάησ απφ πνηεο πξνυπνζέζεηο ε θξάζε απηή είλαη ζσζηή; Θα ίζρπε ην ίδην θαη κε ηελ ηδησηηθή παξνρή άιισλ δεκφζησλ αγαζψλ; 7. Τπνζέζηε φηη ππάξρνπλ 1.001 ςεθνθφξνη πνπ ζέινπλ λα ρηίζνπλ έλα κλεκείν πνπ θνζηίδεη €10.010. Τπνζέζηε αθφκε φηη φινη νη ςεθνθφξνη έρνπλ κνλνθφξπθεο πξνηηκήζεηο θαη έηζη ν δηάκεζνο ςεθνθφξνο πξνζδηνξίδεη ην απνηέιεζκα κηαο ςεθνθνξίαο. Οη 500 πνιίηεο ζεσξνχλ ν θαζέλαο φηη ην κλεκείν αμίδεη €100 θαη γηα ηνπο άιινπο 501 ην κλεκείν έρεη αμία €0. Πνηνο είλαη ν δηάκεζνο ςεθνθφξνο; Θα θηηζηεί ηειηθά ην κλεκείν; Αλ ε επηβνιή ελφο θφξνπ δελ αιιάδεη ηε δεηνχκελε πνζφηεηα ελφο αγαζνχ, ηφηε ην ππεξβάιινλ βάξνο ηνπ θφξνπ είλαη κεδέλ. Σμήμα II. Πποβλήμαηα Απανηήζηε ζε δύο από ηιρ ηπειρ επωηήζειρ. Η κάθε μια παίπνει ηο 25% ηος βαθμού ηηρ εξέηαζηρ. 1. ' έλα κηθξφ λεζί δνπλ ηξία άηνκα, Α. Β, θαη Γ. Δπεηδή ζπρλά έρεη ηξηθπκίεο ζθέθηνληαη λα θαηαζθεπάζνπλ έλα θάξν. Ο Α θαη ν Β είλαη ςαξάδεο, ν θαζέλαο έρεη βάξθα θαη ςαξεχνπλ ζπρλά. Ο Γ είλαη αγξφηεο θαη ζπάληα ςαξεχεη. Ζ νξηαθή πξνζπκία γηα πιεξσκή γηα ην θάξν είλαη γηα ηνλ Α €10, γηα ηνλ Β € 10 θαη γηα ηνλ Γ €2. Σν θφζηνο θαηαζθεπήο ηνπ θάξνπ είλαη €24 θαη πξέπεη λα ρξεκαηνδνηεζεί κέζα απφ εζεινληηθέο εηζθνξέο. α) Αο ππνζέζνπκε φηη ην θφζηνο θαηαζθεπήο ρξεκαηνδνηείηαη κε έλα εληαίν θφξν θαη ν θάζε θάηνηθνο πιεξψλεη €8. Αλ γίλεη ςεθνθνξία γηα ηελ θαηαζθεπή ή κε ηνπ θάξνπ, πνην ζα είλαη ην απνηέιεζκα; Δμεγείζηε ζπλνπηηθά. β) Δίλαη ην πην πάλσ απνηέιεζκα απνηειεζκαηηθφ θαηά Pareto; Δμεγείζηε γ) Αο ππνζέζνπκε ηψξα φηη ε θαηαζθεπή ηνπ θάξνπ ρξεκαηνδνηείηαη κε θφξν πνπ επηβάιιεηαη κφλν ζηνπο ςαξάδεο θαη έρνπκε μαλά ςεθνθνξία. Πνην ζα είλαη ην απνηέιεζκα; Δίλαη ην απνηέιεζκα απνηειεζκαηηθφ θαηά Pareto; Δμεγείζηε
11
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
2. Έζησ φηη ε θακπχιε δήηεζεο γηα ηξφθηκα δίλεηαη απφ ηε ζρέζε Q = 1300 - 20Ρ θαη ε θακπχιε πξνζθνξάο απφ ηελ εμίζσζε Q = 100 + 40Ρ. α) Πνηα ε ηηκή θαη ε πνζφηεηα ζε ηζνξξνπία; β) Τπνζέζηε ηψξα φηη ε θπβέξλεζε επηβάιιεη ζηνπο πσιεηέο έλα θφξν €2 αλά κνλάδα πξντφληνο. • Πνηα ε λνκηθή επίπησζε ηνπ θφξνπ; • Τπνινγίζηε ην λέν επίπεδν πξντφληνο, ηε λέα ηηκή πνπ πιεξψλνπλ νη θαηαλαισηέο θαη ηελ ηηκή πνπ παίξλνπλ νη πσιεηέο, κεηά ην θφξν. γ) Δμεγείζηε ζπλνπηηθά γηαηί ε λνκηθή επίπησζε ηνπ θφξνπ δηαθέξεη απφ ηελ νηθνλνκηθή δ) Πνηνο πθίζηαηαη ην κεγαιχηεξν νηθνλνκηθφ βάξνο ηνπ θφξνπ, ν θαηαλαισηήο ή ν πσιεηήο . Δμεγείζηε γηαηί. ε) Πνην ην ππεξβάιινλ βάξνο ηνπ θφξνπ θαη πφζν αθνξά ηνλ πσιεηή θαη πφζν ηνλ θαηαλαισηή 3. ε κηα γεηηνληά ππάξρεη έλαο θνχξλνο πνπ παξάγεη ςσκί γηα ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο. Ζ θακπχιε δήηεζεο δίλεηαη απφ ηε ζρέζε P=200-2Q, φπνπ Ρ είλαη ε ηηκή θαη Q ε πνζφηεηα ηνπ ςσκηνχ. Σν νξηαθφ θφζηνο παξαζθεπήο ηνπ ςσκηνχ είλαη MPC=50. Ο θνχξλνο ςήλεη κε πεηξέιαην πνπ πξνθαιεί ηελ έθιπζε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ην νπνίν πξνθαιεί νξηαθή δεκηά ζηνπο θαηνίθνπο ίζε κε MD=0,25Q. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ππάξρεη θαη κηα ζεηηθή εμσηεξηθή επίδξαζε πνπ πξνθαιείηαη ζηνπο θαηνίθνπο απφ ηηο σξαίεο κπξσδηέο πνπ πξνθαιεί ην ςήζηκν ηνπ ςσκηνχ θαη ην νξηαθφ εμσηεξηθφ φθεινο είλαη ΜΔΒ=12. Πφζν ςσκί παξάγεη ν θνχξλνο; Πνηα είλαη ε απνηειεζκαηηθή απφ θνηλσληθή άπνςε παξαγσγή ςσκηνχ; Αλ ν Γήκαξρνο ηεο πεξηνρήο ζέιεη λα απνθαηαζηήζεη ηελ άξηζηε παξαγνηγή ςσκηνχ, ζα κπνξνχζε λα ην θάλεη κε έλα θφξν ή κηα επηδφηεζε; Πνην ην πνζφ ηνπ θφξνπ ή ηεο επηδφηεζεο;
Δημόςια Οικονομική – Ιούνιοσ 2007 Δαλαμάγκασ Θέμα 1. α) Έλαο απφ ηνπο ηέζζεξηο δεκνζηνλνκηθνχο ζηφρνπο είλαη θαη ε ζηαζεξνπνίεζε ηεο νηθνλνκίαο. Δμεγείζηε ηη ζεκαίλεη απηφ θαη γηα πνην ιφγν παξεκβαίλεη ην θξάηνο. (38) β) Αλ εθαξκνδφηαλ ε αξρή ηνπ Pareto ζε ζέκαηα αλαδηαλνκήο ηνπ εηζνδήκαηνο, ηφηε επηζπκεηή ζα ήηαλ θάζε αλαδηαλνκή, πνπ ζα βειηίσλε ηε ζέζε θάπνησλ, ρσξίο λα ρεηξνηεξεχζεη ηε ζέζε θάπνησλ άιισλ. ηελ πεξίπησζε απηή, είλαη θαηάιιειν ην θξηηήξην ηνπ Pareto θαη γηαηί; (βαζκνί 1) Θέμα 2. Ση γλσξίδεηε γηα ην πξφζηηκν, πνπ επηβάιιεηαη ζηηο ξππαίλνπζεο επηρεηξήζεηο, κε ζθνπφ λα αληηκεησπηζηνχλ νη εμσηεξηθέο επηβαξχλζεηο ; Δίλαη ηειηθά πξνηηκφηεξν απφ ηελ επηδφηεζε ; (βαζκνί 1) Θέμα 3. Θάησ απφ πνηεο ζπλζήθεο δεκηνπξγνχληαη θπζηθά κνλνπψιηα θαη πψο ην θξάηνο κπνξεί λα πξνθπιάμεη ηνλ θαηαλαισηή απφ ηνλ θίλδπλν εθκεηάιιεπζεο ;
(βαζκνί 1)
Θέμα 4. ε ηη δηαθέξεη ην δεκφζην ρξένο απφ ην (θαζαξφ) έιιεηκκα ηεο Γεληθήο Θπβέξλεζεο ; Ζ αλαληηζηνηρία κεηαμχ ηνπο ζηελ Διιάδα νθείιεηαη ζε πιήζνο παξαγφλησλ, κεηαμχ ησλ
12
www.dap-oikonomikou.gr
,) \
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
νπνίσλ θπξίαξρε ζέζε έρνπλ νη θεθαιαηνπνηήζεηο ηφθσλ θαη νη θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ. Αλαιχζηε.
(βαζκνί 1)
Θέμα 5. Ωο γλσζηφλ, ν ΦΠΑ είλαη έλαο έκκεζνο θφξνο, πνπ επηβαξχλεη ηα θαηαλαισηηθά αγαζά. ην θαησηέξσ παξάδεηγκα, κηα επηρείξεζε αγνξάδεη ραξηί αμίαο 350 ρ.κ. κε ζπληειεζηή 20% θαη κεραλήκαηα αμίαο 3500 ρ.κ. κε ζπληειεζηή 10%. ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, πνπιάεη βηβιία αμίαο 625 ρ.κ. κε ζπληειεζηή 4% θαη πιηθά ζπζθεπαζίαο αμίαο 780 ρ.κ. κε ζπληειεζηή 20%. Εεηείηαη: α) Να ππνινγίζεηε ην πνζφ ηνπ ΦΠΑ πνπ νθείιεη ζηα πξνεγνχκελα ζηάδηα θαη ζην θξάηνο, φπσο επίζεο θαη ηελ ηηκή πνπ ζα πιεξψζνπλ νη θαηαλαισηέο γηα ην θάζε είδνο, β) Να δψζεηε ηνλ νξηζκφ ηνπ έκκεζνπ θφξνπ, (βαζκνί 2) Θέμα 6. Να αλαιχζεηε (ρσξίο ηε ρξήζε δηαγξακκάησλ) ηε δηαθνξά κεηαμχ ηνπ εηζνδεκαηηθνχ απνηειέζκαηνο θαη ηνπ απνηειέζκαηνο ππνθαηάζηαζεο. Πνην απφ ηα δχν απηά απνηειέζκαηα ραξαθηεξίδεη ην θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαη γηαηί;
(βαζκνί 1)
Θέμα 7. Με δεδνκέλν ην ειάρηζην φξην ζπληήξεζεο (1000 ρ.κ.), ην εηζφδεκα ηνπ Α (600 ρ.κ.) θαη ην εηζφδεκα ηνπ Β (1200 ρ.κ.), λα ζρεδηάζεηε δχν κνξθέο ηνπ αξλεηηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο : κία πνπ λα ζίγεη ην θίλεηξν γηα εξγαζία θαη κία πνπ λα ην εληζρχεη. (βαζκνί 1) Θέμα 8. Ζ θπβέξλεζε επηζπκεί, ζε πεξίνδν χθεζεο, λα απμήζεη ην ΑΔΠ θαηά 800 ρ.κ. Σν θνξνινγηθφ ζχζηεκα πεξηιακβάλεη έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαη έλαλ αλαινγηθφ θφξν εηζνδήκαηνο. Πνην είλαη ην θαηαιιειφηεξν κέζν δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ επίηεπμε ηνπ παξαπάλσ ζηφρνπ (αχμεζε δεκνζίσλ δαπαλψλ, κείσζε θφξνπ ή ηζνζθειηζκέλνο πξνυπνινγηζκφο), φηαλ c=0.70 θαη t=0.30 ; (βαζκνί 2) Να απανηηθούν όλα ηα θέμαηα.
Ράπανοσ Ζ εμέηαζε απνηειείηαη απφ δχν ηκήκαηα. ην πξψην κέξνο δίλνληαη οκηώ εξσηήζεηο απφ ηηο νπνίεο πξέπεη λα απαληήζεηε μόνο ηηο πέληε. Ζ θάζε εξψηεζε κεηξά 10% ζηελ βαζκνινγία ηεο εμέηαζεο. ην δεχηεξν ηκήκα δίλνληαη ηξία πξνβιήκαηα, απφ ηα νπνία πξέπεη λα απαληήζεηε
ηα δχν. Σν θάζε πξφβιεκα κεηξά 25% ζηελ
βαζκνινγία ηεο εμέηαζεο. Γράυεηε ζηην πρώηη ζελίδα ηοσ γραπηού ζας πόζα πακέηα αζκήζεφν παραδώζαηε Τμήμα Ι (Να ζρνιηάζεηε ζπλνπηηθά κφλν πέληε απφ ηηο πην θάησ πξνηάζεηο). Ζ θάζε κηα παίξλεη ην 10% ηνπ βαζκνχ ηεο εμέηαζεο) 1. Ζ θπβέξλεζε ηεο Γαιιίαο ζέηεη ηζρπξνχο πεξηνξηζκνχο ζηε Γαιιηθή ηειεφξαζε γηα ηελ πξνβνιή Ακεξηθάληθσλ πξνγξακκάησλ θαη ηαηληψλ, κε ην επηρείξεκα φηη έρεη ηελ επζχλε γηα ηελ πξνζηαζία ηεο Γαιιηθήο «θνπιηνχξαο». Δίλαη απηφ ην επηρείξεκα ζχκθσλν κε ηελ αηνκηζηηθή ή ηελ
13
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
νξγαληθή ζεσξία γηα ην θξάηνο; Δμεγείζηε ζπλνπηηθά. 2. Ζ κφλε κνξθή εμσηεξηθήο επίδξαζεο πνπ πξνθαιεί απνηπρία ηεο αγνξάο είλαη ε αξλεηηθή εμσηεξηθή επίδξαζε. Δμεγείζηε ζπλνπηηθά. 3. Αλ φια ηα άηνκα είλαη ηαπηφζεκα ζηηο πξνηηκήζεηο, ην ζπλνιηθφ εηζφδεκα ηνπο είλαη ζηαζεξφ θαη ε νξηαθή ρξεζηκφηεηα ηνχ εηζνδήκαηνο είλαη θζίλνπζα, ηφηε ην θξηηήξην ηνπ Rawls νδεγεί ζε κεγαιχηεξε ηζφηεηα ζηε δηαλνκή ηνπ εηζνδήκαηνο, απφ φηη ην θξηηήξην ηνπ απινχ σθειηζκηζκνχ. 4. Ζ ηαηξηθή αζθάιηζε είλαη πην θηελή φηαλ αγνξάδεηαη απφ έλαλ εξγνδφηε γηα κηα νκάδα εξγαδνκέλσλ, απφ φηη αλ ηελ αγνξάδεη ν θάζε εξγαδφκελνο ρσξηζηά. 5.
ε
πνηα
πεξίπησζε
νη
εμσηεξηθέο
επηδξάζεηο
κπνξνχλ
λα
αληηκεησπηζηνχλ κε δηαπξαγκαηεχζεηο κεηαμχ ησλ ελδηαθεξνκέλσλ κεξψλ. 6. Αλ δελ ππήξρε ν θάξνο ηνπ Eddystone θνληά ζην Plymouth, νη κεγαιχηεξεο εηαηξείεο πεηξειαίνπ Θα ηνλ είραλ ρηίζεη». Θάησ απφ πνηεο πξνυπνζέζεηο ε θξάζε απηή είλαη ζσζηή; Θα ίζρπε ην ίδην θαη κε ηελ ηδησηηθή παξνρή άιισλ δεκφζησλ αγαζψλ; 7.Τπoζέζηε φηη ππάξρνπλ 1.001 ςεθνθφξνη πνπ ζέινπλ λα ρηίζνπλ έλα κλεκείν πνπ θνζηίδεη €10.010. Τπνζέζηε αθφκε φηη φινη νη ςεθνθφξνη έρνπλ κνλνθφξπθεο πξνηηκήζεηο θαη έηζη ν δηάκεζν ο ςεθνθφξνο πξνζδηνξίδεη ην απνηέιεζκα κηαο ςεθνθνξίαο. Οη 500 πνιίηεο ζεσξνχλ ν θαζέλαο φηη ην κλεκείν αμίδεη € 100 θαη γηα ηνπο άιινπο 501 ην κλεκείν έρεη αμία €O. Πνηνο είλαη ν δηάκεζνο ςεθνθφξνο; Θα θηηζηεί ηειηθά ην κλεκείν; 8.
Αλ ε επηβνιή ελφο θφξνπ δελ αιιάδεη ηε δεηνχκελε πνζφηεηα ελφο αγαζνχ, ηφηε
ην ππεξβάιινλ βάξνο ηνπ θφξνπ είλαη κεδέλ.
Σμήμα ΙΙ. Πποβλήμαηα Απανηήζηε ζε δύο από ηιρ ηπειρ επωηήζειρ. Η κάθε μια παίπνει ηο 25% ηος βαθμού ηηρ εξέηαζηρ. 1. ’ έλα κηθξφ λεζί δνπλ ηξία άηνκα Α, Β θαη Γ. Δπεηδή ζπρλά έρεη ηξηθπκίεο ζθέθηνληαη λα θαηαζθεπάδνπλ έλα θάξν. Ο Α θαη ν Β είλαη ςαξάδεο, ν θαζέλαο έρεη βάξθα θαη ςαξεχνπλ ζπρλά. Ο Γ είλαη αγξφηεο θαη ζπάληα ςαξεχεη. Ζ νξηαθή πξνζπκία γηα πιεξσκή γηα ην θάξν είλαη γηα ηνλ Α €10, γηα ηνλ Β €10 θαη γηα ηνλ Γ €2. Σν θφζηνο θαηαζθεπήο ηνπ θάξνπ είλαη €24 θαη πξέπεη λα ρξεκαηνδνηεζεί κέζα απφ εζεινληηθέο εηζθνξέο.
14
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Α) Αο ππνζέζνπκε φηη ην θφζηνο θαηαζθεπήο ρξεκαηνδνηείηαη κε έλα εληαίν θφξν θαη ν θάζε θάηνηθνο πιεξψλεη €8. Αλ γίλεη ςεθνθνξία γηα ηελ θαηαζθεπή ή κα ηνπ θάξνπ, πνην ζα είλαη ην απνηέιεζκα; Δμεγείζηε ζπλνπηηθά. Β) Δίλαη ην πην πάλσ απνηέιεζκα απνηειεζκαηηθφ θαηά Pareto;Δμεγείζηε Γ) Αο ππνζέζνπκε ηψξα φηη ε θαηαζθεπή ηνπ θάξνπ ρξεκαηνδνηείηαη κε θφξν πνπ επηβάιιεηαη κφλν ζηνπο ςαξάδεο θαη έρνπκε μαλά ςεθνθνξία. Πνην ζα είλαη ην απνηέιεζκα; Δίλαη ην απνηέιεζκα θαηά Pareto; Δμεγείζηε 2. Έζησ φηη ε θακπχιε δήηεζεο γηα ηξφθηκα δίλεηαη απφ ηε ζρέζε Q=1300-20P θαη ε θακπχιε πξνζθνξάο απφ ηελ εμίζσζε Q=100+40P. Α) Πνηα ε ηηκή θαη ε πνζφηεηα ζε ηζνξξνπία; Β) Τπνζέζηε ηψξα φηη ε θπβέξλεζε επηβάιιεη ζηνπο πσιεηέο έλα θφξν €2 αλά κνλάδα πξντφληνο.
Πνηα ε λνκηθή επίπησζε ηνπ θφξνπ;
Τπνινγίζηε ην λέν επίπεδν πξντφληνο, ηε λέα ηηκή πνπ πιεξψλνπλ νη θαηαλαισηέο θαη ηελ ηηκή πνπ παίξλνπλ νη πσιεηέο, κεηά ην θφξν.
Γ) Δμεγείζηε ζπλνπηηθά γηαηί ε λνκηθή επίπησζε ηνπ θφξνπ δηαθέξεη απφ ηελ νηθνλνκηθή. Γ) Πνηνο πθίζηαηαη ην κεγαιχηεξν νηθνλνκηθφ βάξνο ηνπ θφξνπ, ν θαηαλαισηήο ή ν πσιεηήο. Δμεγείζηε γηαηί. Δ) Πνην ην ππεξβάιινλ βάξνο ηνπ θφξνπ θαη πφζν αθνξά ηνλ πσιεηή θαη πφζν ηνλ θαηαλαισηή. 3. ε κία γεηηνληά ππάξρεη έλαο θνχξλνο πνπ παξάγεη ςσκί γηα ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο. Ζ θακπχιε δήηεζεο δίλεηαη απφ ηε ζρέζε Ρ=200-2Q, φπνπ Ρ είλαη ε ηηκή θαη Q ε πνζφηεηα ηνπ ςσκηνχ. Σν νξηαθφ θφζηνο παξαζθεπήο ηνπ ςσκηνχ είλαη MPC=50. Ο θνχξλνο ςήλεη κε πεηξέιαην πνπ πξνθαιεί ηελ έθιπζε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ην νπνίν πξνθαιεί νξηαθή δεκία ζηνπο θαηνίθνπο ίζε κε MD=0,25Q. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ππάξρεη θαη κηα ζεηηθή εμσηεξηθή επίδξαζε πνπ πξνθαιείηαη ζηνπο θαηνίθνπο απφ ηηο σξαίεο κπξσδηέο πνπ πξνθαιεί ην ςήζηκν ηνπ ςσκηνχ θαη ην νξηαθφ εμσηεξηθφ φθεινο είλαη ΜΔΒ=12. Πφζν ςσκί παξάγεη ν θνχξλνο; Πνηα είλαη ε απνηειεζκαηηθή απφ θνηλσληθή άπνςε παξαγσγή ςσκηνχ; Αλ ν Γήκαξρνο ηεο πεξηνρήο ζέιεη λα απνθαηαζηήζεη ηελ άξηζηε παξαγσγή ςσκηνχ, ζα κπνξνχζε λα ην θάλεη κε έλα θφξν ή κηα επηδφηεζε; Πνην ην πνζφ ηνπ θφξνπ ή ηεο επηδφηεζεο;
Δημόςια Οικονομική – Ιανουάριοσ 2007 ΔΙΡΑ Α΄ Θέμα 1. α) Μία απφ ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ηδησηηθνχ θαη δεκφζηνπ ηνκέα είλαη θαη ε δπλαηφηεηα ή κε θεξδνθνξίαο. Να εμεγήζεηε ηη ζεκαίλεη απηφ θαη πσο ζπκβηβάδεηαη ε είζπξαμε ηηκήο γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρνπλ νξηζκέλνη δεκφζηνη θνξείο (π.ρ. θξαηηθά ζέαηξα, ρξήζε εζληθψλ δξφκσλ).
15
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
β) Μία κνξθή θξαηηθψλ απνηπρηψλ είλαη θαη νη θαζπζηεξήζεηο πνπ ζεκεηψλνληαη ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ απφ ηε λνκνζεηηθή (θαη εθηειεζηηθή) εμνπζία. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1) Θέμα 2. Έζησ φηη ε θνξνινγηθή ηηκή είλαη αξρηθά ίζε κε 2 θαη, ζηε ζπλέρεηα, απμάλεηαη ζε 3 θαη 4. λα εμεγήζεηε ζεσξεηηθά θαη δηαγξακκαηηθά ηα δηαδνρηθά επίπεδα ηζνξξνπίαο ηνπ λνηθνθπξηνχ θαη λα ζρεδηάζεηε αξηζκεηηθά ηελ θακπχιε αηνκηθήο δήηεζεο γηα δεκφζηα αγαζά. (βαζκνί 1) Θέμα 3. Μία απφ ηεο κνξθέο ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο, πνπ κπνξεί λα αθνινπζήζεη ε δεκφζηα επηρείξεζε, είλαη λα πηνζεηήζεη ηνπο θαλφλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ηδησηηθνχ κνλνπσιίνπ. Με ην θαηάιιειν δηάγξακκα θαη ηε ρξήζε ελφο δηθνχ ζαο αξηζκεηηθνχ παξαδείγκαηνο, λα αλαιχζεηε ην επίπεδν ηζνξξνπίαο ηεο επηρείξεζεο, φπσο επίζεο θαη ηα ζεηηθά θαη ηα αξλεηηθά ζηνηρεία ηεο ελ ιφγσ ηηκνιφγεζεο.
(βαζκνί 1)
Θέμα 4. Ση
γλσξίδεηε
γηα
ην
ελδνθπβεξλεηηθφ
ρξένο
σο
κέζν
άζθεζεο
δεκηνπξγηθήο
ινγηζηηθήο;(βαζκνί 1) Θέμα 5. Μία επηρείξεζε θαηαζθεπήο εηνίκσλ ελδπκάησλ αγνξάδεη 5 κεραλέο αμίαο 120 ρ.κ. εθάζηε (ρσξίο ΦΠΑ), πνπ επηβαξχλνληαη κε ζπληειεζηή 10%, θαη 100 κνλ. Ύθαζκα πξνο 15 ρ.κ. αλά κνλάδα (ρσξίο ΦΠΑ) κε ζπληειεζηή 20%. ηε ζπλέρεηα, πνπιάεη 50 κνλ. Αλδξηθψλ εηδψλ πξνο 40 ρ.κ. εθάζηε, κε ζπληειεζηή 20%, θαη 40 κνλ. Παηδηθψλ εηδψλ πξνο 60 ρ.κ. εθάζηε, κε ζπληειεζηή 5%. Να ππνινγίζεηε ην θφξν πνπ ζα πιεξψζεη ζηνπο πξνκεζεπηέο ηεο θαη ζην Γεκφζην, φπσο επίζεο θαη ηε (ζπλνιηθή) ηηκή πψιεζεο ζηνπο θαηαλαισηέο. (βαζκνί 2) Θέμα 6. Να αλαιχζεηε, κε ηε βνήζεηα ελφο δηαγξάκκαηνο, πσο επεξεάδεηαη ην θίλεηξν γηα εξγαζία φηαλ έλαο αλαινγηθφο θφξνο εηζνδήκαηνο, ν νπνίνο εμαζζελεί ην ελ ιφγσ θίλεηξν, αληηθαηαζηαζεί απφ έλαλ ηζφπνζν πξννδεπηηθφ. (βαζκνί 1) Θέμα 7. Έλαο απφ ηνπο ιφγνπο, πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δηαρξνληθή αχμεζε ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ, είλαη θαη ην γεγνλφο φηη νη απνθάζεηο πνπ ιακβάλεη εθάζηνηε θπβέξλεζε ζηεξίδνληαη ζηηο πξνηηκήζεηο ηεο πιεηνςεθίαο ηνπ εθινγηθνχ ζψκαηνο θαη δελ ιακβάλνληαη νκφθσλα. (βαζκνί 1)
16
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Θέμα 8. Να αλαιχζεηε αιγεβξηθά ζε πνηα α[ν ηηο αθφινπζεο δχν πεξηπηψζεηο ηζρχεη ην ζεψξεκα ηνπ ηζνζθειηζκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ: Όηαλ ην θξάηνο επηβάιεη κφλν έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ ή φηαλ επηβάιεη ηαπηφρξνλα έλαλ αλαινγηθφ θφξν θαη έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ. (βαζκνί 2) ΔΙΡΑ Β΄ Θέμα 1. α) Μία απφ ηηο αηέιεηεο ηνπ κεραληζκνχ ηεο αγνξάο είλαη θαη ε απξνζπκία νξηζκέλσλ ηδησηηθψλ θνξέσλ λα παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ζε νξηζκέλνπο ρξήζηεο, αθφκα θαη φηαλ νη ηειεπηαίνη είλαη δηαηεζεηκέλνη λα θαηαβάινπλ ηηκή πνπ λα θαιχπηεη ην νξηαθφ θφζηνο παξαγσγήο. Πφηε ζπκβαίλεη απηφ θαη πσο κπνξεί λα ζεξαπεπηεί κε θξαηηθή παξέκβαζε;45 β) Να πεξηγξάςεηε πνηα κνξθή έρεη πάξεη ζήκεξα ην ζχζηεκα ηεο κεηθηήο νηθνλνκίαο. (βαζκνί 1) Θέμα 2. Να εμεγήζεηε κε ηε ρξήζε ησλ θαηάιιεισλ δηαγξακκάησλ πσο δηακνξθψλεηαη ε θακπχιε δήηεζεο ηεο θνηλσλίαο γηα δεκφζηα αγαζά θαη ζε ηη δηαθέξεη απφ ηελ αληίζηνηρε θακπχιε δήηεζεο γηα ηδησηηθά αγαζά.
(βαζκνί 1)
Θέμα 3. Μία απφ ηηο κνξθέο ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο, πνπ κπνξεί λα αθνινπζήζεη ε δεκφζηα επηρείξεζε, είλαη λα πηνζεηήζεη ηνπο θαλφλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ πιήξσο αληαγσληζηηθνχ θιάδνπ.
Με
ην
θαηάιιειν
δηάγξακκα
θαη
ηε
ρξήζε
ελφο
δηθνχ
ζαο
αξηζκεηηθνχ
παξαδείγκαηνο, λα αλαιχζεηε ην επίπεδν ηζνξξνπίαο ηεο επηρείξεζεο. Όπσο επίζεο θαη ηα ζεηηθά θαη αξλεηηθά ζηνηρεία ηεο ελ ιφγσ ηηκνιφγεζεο. →(βαζκνί 1) Θέμα 4. Ση γλσξίδεηε γηα ην αθαλέο ρξένο σο κέζν άζθεζεο δεκηνπξγηθήο ινγηζηηθήο; (βαζκνί 1) Θέμα 5. Απφ ηα ινγηζηηθά βηβιία κηαο επηρείξεζεο πξνθχπηεη φηη αγφξαζε πξψηεο χιεο αμίαο 400 ρ.κ.(ρσξίο ΦΠΑ), κε ζπληειεζηή 20%, πιήξσζε γηα ινγαξηαζκνχο ΓΔΘΟ 100 ρ.κ. (ρσξίο ΦΠΑ), κε ζπληειεζηή 10%, θαηέβαιε γηα κηζζνχο 300 ρ.κ., επηβαξχλζεθε κε 50 ρ.κ. γηα ηφθνπο θαη ελνίθηα θαη πξαγκαηνπνίεζε θέξδε 80 ρ.κ. Να εθηηκήζεηε ην πνζφ ηνπ ΦΠΑ πνπ νθείιεη ζηα πξνεγνχκελα ζηάδηα θαη ζην Γεκφζην, φπσο επίζεο θαη ηελ ηηκή πψιεζεο ζηνλ θαηαλαιση (βαζκνί 2)
17
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Θέμα 6. Να αλαιχζεηε, κε ηε βνήζεηα ελφο δηαγξάκκαηνο, πσο επεξεάδεηαη ην θίλεηξν γηα εξγαζία φηαλ έλαο αλαινγηθφο θφξνο εηζνδήκαηνο, ν νπνίνο εληζρχεη ην ελ ιφγσ θίλεηξν, αληηθαηαζηαζεί απφ έλαλ ηζφπνζν πξννδεπηηθφ. (βαζκνί 1) Θέμα 7. Έλαο απφ ηνπο ιφγνπο, πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δηαρξνληθή αχμεζε ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ, είλαη θαη ην γεγνλφο φηη ηα λνηθνθπξηά ηείλνπλ λα ππνεθηηκνχλ ηε ζπλνιηθή ηνπο επηβάξπλζε. Αλαιχζηε.
(βαζκνί 1)
Θέμα 8. Να εθηηκήζεηε αξηζκεηηθά ζε πνηα απφ ηηο αθφινπζεο δχν πεξηπηψζεηο ηζρχεη ην ζεψξεκα ηνπ ηζνζθειηζκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ: Όηαλ ην θξάηνο επηβάιεη κφλν έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ ή φηαλ επηβάιεη ηαπηφρξνλα έλαλ αλαινγηθφ θφξν θαη έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ (c=0.65 θαη t=0.35).
(βαζκνί 2)
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2006 ΔΙΡΑ Α’ Θέμα 1 Α) Ο ηδησηηθφο ηνκέαο δελ κπνξεί λα επηηχρεη ηθαλνπνηεηηθνχο αλάπηπμεο ρσξίο ηελ θξαηηθή παξέκβαζε ζε έξγα ππνδνκήο. Απηφ ηζρχεη γηα ηηο αλαπηπγκέλεο νηθνλνκίεο, θπξίσο φκσο ηζρχεη γηα ηηο αλαπηπζζφκελεο ξπζκνχο. Αλαιχζηε. Β) Μία απφ ηηο κνξθέο θξαηηθψλ απνηπρηψλ είλαη θαη ε γξαθεηνθξαηία. Να αλαιχζεηε πψο ε έιιεηςε αηνκηθψλ θηλήηξσλ ζην δεκφζην ηνκέα επηηείλεη ην πξφβιεκα ηεο γξαθεηνθξαηίαο. (βαζκνί 1) Θέμα 2 Ζ θαηαζθεπή κηαο γέθπξαο (κε ακηγέο δεκφζην αγαζφ) κπνξεί λα γίλεη είηε απφ δεκφζηνπο θνξείο είηε απφ ηδησηηθνχο. Θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο, ην νξηαθφ θφζηνο παξαγσγήο θαη δηαρείξηζεο είλαη ζεηηθφ, ελψ ην νξηαθφ θφζηνο ρξήζεο απφ έλαλ επηπιένλ νδεγφ (ΟΘΥ) κπνξεί λα είλαη είηε κεδεληθφ (αξαηή θπθινθνξία) είηε ζεηηθφ θαη κηθξφηεξν ηνπ νξηαθνχ θφζηνπο παξαγσγήο(ππθλή θπθινθνξία). Με ηε βνήζεηα ηεζζάξσλ δηαγξακκάησλ, λα δείμεηε πνην είλαη ην άξηζην επίπεδν παξνρήο ππεξεζηψλ ηεο γέθπξαο
(Γεκφζην, κε ΟΘΥ=0 θαη
ΟΘΥ>0, θαη ηδησηηθή επηρείξεζε, κε ΟΘΥ=0 θαη ΟΘΥ>0). (βαζκνί 2) Θέμα 3 Με ηελ πνιηηηθή δηαθνξνπνίεζεο ησλ ηηκψλ, πνπ αθνινπζνχλ ζπρλά νη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο γηα ηελ θάιπςε ησλ δεκηψλ ηνπο, πξνζπαζνχλ λα απνξξνθήζνπλ ην πιεφλαζκα ηνπ
18
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
θαηαλαισηή. Να ππνινγίζεηε αξηζκεηηθά θαη δηαγξακκαηηθά, ην ελ ιφγσ πιεφλαζκα, φηαλ MC=6 θαη D=10-Q. (βαζκνί 1) Θέμα 4 Πνηα είλαη ε δηαθνξά κεηαμχ ηνπ θαζαξνχ θαη ηνπ αθαζάξηζηνπ ειιείκκαηνο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ, πνηα είλαη ε ζεκαζία ηνπο θαη πνηα είλαη ε έλλνηα ησλ ρξενιπζηψλ; (βαζκνί 1)
Θέμα 5 Γηαηί πξνηηκάηαη λα θνξνινγνχληαη ηα θέξδε ησλ (αλψλπκσλ) εηαηξηψλ κε αλαινγηθφ θνξνινγηθφ ζπληειεζηή, αληί πξννδεπηηθνχ;(βαζκνί 1) Θέμα 6 Με έλα δηθφ ζαο αξηζκεηηθφ παξάδεηγκα, λα δείμεηε πψο ε ειαζηηθφηεηα δήηεζεο ηνπ αγαζνχ ζε ζρέζε κε ηελ ηηκή ηνπ επεξεάδεη ηελ έθηαζε ηεο θνξναπνθπγήο. Θέμα 7 Να εμεγήζεηε γηαηί ε ρακειφηεξε παξαγσγηθφηεηα ηεο εξγαζίαο ζην δεκφζην ηνκέα, ζε ζρέζε κε ηνλ ηδησηηθφ, ζπκβάιιεη ζηε δηαρξνληθή αχμεζε ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ (ρσξίο αιγεβξηθή απφδεημε).(βαζκνί 1) Θέμα 8 Σν κνλίκσο ειιεηκκαηηθφ ηζνδχγην πιεξσκψλ ηεο Διιάδαο δείρλεη φηη θαηαλαιψλνπκε πεξηζζφηεξα απφ φζα παξάγνπκε. Αλ ινηπφλ ππνζέζνπκε φηη t=(1/c)<1, λα εθηηκήζεηε ην πξφζεκν ηνπ ζπληειεζηή ηεο απηφκαηεο ζηαζεξνπνηεηηθήο επίδξαζεο, δ, γηα ηε ρψξα καο θαη λα εξκελεχζεηε ην απνηέιεζκα.(βαζκνί 2) ΔΙΡΑ Β’ Θέμα 1
Οη κεηαβνιέο ζηηο πξνηηκήζεηο ησλ θαηαλαισηψλ, ε ηερλνινγηθή πξφνδνο θαη εμσγελείο παξάγνληεο είλαη δπλαηφ λα νδεγήζνπλ ζε θπθιηθέο δηαθπκάλζεηο. Πψο κπνξνχλ απηέο λα ακβιπλζνχλ κε θξαηηθή παξέκβαζε;
Ζ πνιιαπιφηεηα θαη αζάθεηα ησλ ζηφρσλ ησλ δεκφζησλ θνξέσλ επηδεηλψλνπλ ην γξαθεηνθξαηηθφ πξφβιεκα. Αλαιχζηε.
(βαζκνί 1)
Θέμα 2 Έλα κε ακηγέο δεκφζην αγαζφ (π.ρ. γέθπξα) κπνξεί λα θαηαζθεπαζηεί είηε απφ δεκφζηνπο θνξείο είηε απφ ηδησηηθνχο. Θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο, ην νξηαθφ θφζηνο παξαγσγήο θαη δηαρείξηζεο είλαη MC=6, ελψ ην νξηαθφ θφζηνο ρξήζεο απφ έλαλ επηπιένλ νδεγφ είλαη είηε ΟΘΥ=0 (αξαηή θπθινθνξία) είηε ΟΘΥ=2 (ππθλή θπθινθνξία). Με θιίζε ηεο θακπχιεο
19
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
δήηεζεο ίζε κε 45ν, λα ππνινγίζεηε αξηζκεηηθά ηελ απψιεηα θνηλσληθήο επεκεξίαο ζε ηέζζεξηο πεξηπηψζεηο: Γεκφζην, κε ΟΘΥ=0 θαη ΟΘΥ=2, θαη ηδησηηθή επηρείξεζε, κε ΟΘΥ=0 θαη ΟΘΥ=2.
(βαζκνί 2)
Θέμα 3 Γηα ηελ θάιπςε ησλ δεκηψλ ηνπο, νη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο εθαξκφδνπλ ζπρλά ηε κέζνδν ηεο δηαθνξνπνίεζεο ησλ ηηκψλ κε βάζε ηξία θξηηήξηα. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1) Θέμα 4 Γηαηί ηα ρξενιχζηα θαη νη θεθαιαηαθέο κεηαβηβάζεηο (ζπκκεηνρή ηνπ θξάηνπο ζηελ αχμεζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ ησλ ΓΔΘΟ) πεξηιακβάλνληαη ζην αθαζάξηζην έιιεηκκα θαη ζην δεκφζην ρξένο, φρη φκσο θαη ζην θαζαξφ έιιεηκκα; (βαζκνί 1) Θέμα5 Πνηα είλαη ε έλλνηα ηεο πξννδεπηηθήο θνξνινγίαο θαη γηαηί ρξεζηκνπνηείηαη ηειηθά ζηελ πξάμε ε θιηκαθσηή πξννδεπηηθφηεηα; (βαζκνί 1) Θέμα 6 Να δείμεηε πσο ν θφξνο ζηαζεξνχ πνζνχ επεξεάδεη ην θίλεηξν γηα εξγαζία. (βαζκνί 1) Θέμα 7 Να εμεγήζεηε αλ ζσζηά εληάζζνληαη ζηηο κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο ηνπ Γεκνζίνπ νη ζπληάμεηο, νη ηφθνη ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο θαη νη δαπάλεο γηα ηελ αγνξά παιαηψλ θηεξίσλ. (βαζκνί 1) Θέμα 8 Ύζηεξα απφ δεδνκέλε κεηαβνιή ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ, ε κεηαβνιή ηνπ εηζνδήκαηνο, κε αλαινγηθφ θφξν εηζνδήκαηνο, είλαη ην 70% ηεο κεηαβνιήο ηνπ, κε έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ. Να εθηηκήζεηε ην ζπληειεζηή ηεο απηφκαηεο ζηαζεξνπνηεηηθήο επίδξαζεο, δ, θαη λα εξκελεχζεηε ην απνηέιεζκα. (βαζκνί 2)
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2006 (εμβόλιμη) ΔΙΡΑ Α΄ Θέμα 1 α) Μία απφ ηηο αηέιεηεο ηνπ κεραληζκνχ ηεο αγνξάο είλαη θαη ε αλεπαξθήο πιεξνθφξεζε ησλ θαηαλαισηψλ, πξάγκα πνπ ππαγνξεχεη θαη ηελ αλάγθε θξαηηθήο παξέκβαζεο. Αλαιχζηε. β) Αθφκε θαη φηαλ ε θαηαλνκή ησλ παξαγσγηθψλ πφξσλ είλαη άξηζηε θαηά Pareto, ε δηαλνκή ηνπ
εηζνδήκαηνο,
πνπ
αληηζηνηρεί
ζηελ
θαηαλνκή
απηή,
είλαη
ζπλήζσο
θνηλσληθά
αλεπηζχκεηε, πξάγκα πνπ θαζηζηά αλαγθαία ηελ θξαηηθή παξέκβαζε. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1)
20
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Θέμα 2 Με δεδνκέλν ην ιφγν ησλ ζρεηηθψλ ηηκψλ ησλ δεκφζησλ πξνο ηα ηδησηηθά αγαζά, ΓC/ΓG= PG/PC, λα πεξηγξάςεηε ηη ζα ζπκβεί φηαλ κεησζεί ε θνξνινγηθή ηηκή θαη πψο ζα επεξεαζηεί ν εηζνδεκαηηθφο πεξηνξηζκφο. (βαζκνί 1) Θέμα 3 Σν αληίηηκν απφ ηελ ηδησηηθνπνίεζε κηαο δεκφζηαο επηρείξεζεο αλέξρεηαη ζε 1000 ρξεκ. κνλ. Οη πξνηάζεηο πνπ γίλνληαη γηα ηε δηάζεζε ηνπ πνζνχ απηνχ είλαη ηέζζεξηο: πξφζιεςε δαζθάισλ
θαη
γηαηξψλ,
αλέγεξζε
ζρνιείσλ,
ελίζρπζε
ρακεινζπληαμηνχρσλ,
κεξηθή
εμφθιεζε δεκφζηνπ ρξένπο. Πνηα πξφηαζε ζα πηνζεηήζεηε θαη γηαηί; (βαζκνί 1) Θέμα 4 χκθσλα κε ην χκθσλν ηαζεξφηεηαο, ην έιιεηκκα ηεο Γεληθήο Θπβέξλεζεο δελ κπνξεί λα ππεξβεί ην 3% ηνπ ΑΔΠ. Πνηα είλαη ε δηθαηνινγεηηθή βάζε γηα ηε ζέζπηζε ηνπ νξίνπ απηνχ; Αλ επηηξαπεί ζην κέιινλ ππέξβαζή ηνπ, είλαη πηζαλφ λα ηζρχζεη θαη γηα ηελ Διιάδα; (βαζκνί 1) Θέμα 5 Μηα ηδησηηθή επηρείξεζε αγνξάδεη ραξηί αμίαο 800 ρξεκ. κνλ., πνπ επηβαξχλεηαη κε ζπληειεζηή ΦΠΑ 4%, θαη Ζ/Τ αμίαο 300 ρ.κ. κε ΦΠΑ 19%. Οη ακνηβέο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο αλέξρνληαη ζε 200ρ.κ., ην ελνίθηφ ηεο ζε 50 ρ.κ. θαη ην επηρεηξεκαηηθφ ηεο θέξδνο ζε 300 ρ.κ. Ζ ηηκή πψιεζεο ησλ βηβιίσλ ηεο επηβαξχλεηαη κε ΦΠΑ 5%. Να ππνινγίζεηε ην πνζφ ηνπ θφξνπ πνπ νθείιεη (ή δελ νθείιεη) ζην Γεκφζην θαη ηελ ηηκή πνπ ζα πιεξψζεη ν θαηαλαισηήο (κε θαη ρσξίο ηνλ ΦΠΑ). (βαζκνί 2) Θέμα 6 Δπηβάιιεηαη έλαο εηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο αλά κνλάδα πξντφληνο ζε δχν θιάδνπο, έλαλ αληαγσληζηηθφ θαη έλαλ κνλνπσιηαθφ, πνπ ιεηηνπξγνχλ ππφ ζπλζήθεο ζηαζεξνχ (νξηαθνχ) θφζηνπο. Να ζπγθξίλεηε δηαγξακκαηηθά ηελ έθηαζε ηεο κεηαθχιηζεο ζηηο δχν πεξηπηψζεηο θαη λα εμεγήζεηε ηηο δηαθνξέο. (βαζκνί 1) Θέμα 7 Πνηα ε έλλνηα ηνπ αξλεηηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο θαη πνηα είλαη ηα ζεηηθά θαη αξλεηηθά ηνπ ζηνηρεία; (βαζκνί 1) Θέμα 8 Δπηβάιινληαη ηαπηφρξνλα έλαο θφξνο ζηαζεξνχ πνζνχ θαη έλαο αλαινγηθφο θφξνο. Με νξηαθή ξνπή πξνο θαηαλάισζε 0.70, ε αχμεζε ησλ εζφδσλ απφ ην θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαηά 100 ρ.κ. νδεγεί ζε κείσζε ηνπ ΑΔΠ θαηά 159 ρ.κ. Να ππνινγίζεηε ην ζπληειεζηή ηνπ αλαινγηθνχ θφξνπ, αθνχ εμάγεηε πξψηα ηνλ ζρεηηθφ ηχπν. (βαζκνί 2) Να απαληεζνχλ φια ηα ζέκαηα.
21
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ΔΙΡΑ Β΄ Θέμα 1 α) Μία απφ ηηο δηαθνξέο ηνπ δεκφζηνπ απφ ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα είλαη ε αδπλακία ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ κεραληζκνχ ηεο αγνξάο ζηνλ πξψην. Αλαιχζηε. β) Ο θαηαιιειφηεξνο ζπλδπαζκφο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο, φπσο επίζεο θαη ην πεξηερφκελν ηεο αλαδηαλεκεηηθήο πνιηηηθήο, είλαη ζέκαηα πνπ δελ κπνξνχλ λα επηιπζνχλ κέζα απφ ηε δηαδηθαζία ηεο θαηά Pareto αξηζηνπνίεζεο, δηφηη νδεγνχκεζα ζε αδηέμνδν. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1) Θέμα 2 Απφ ηνλ εηζνδεκαηηθφ πεξηνξηζκφ πξνθχπηεη φηη ν ιφγνο ησλ ζρεηηθψλ ηηκψλ ησλ δεκφζησλ πξνο ηα ηδησηηθά αγαζά αλέξρεηαη ζε ΓC/ΓG= -PG/PC. Να επηζεκάλεηε ηε δηαθνξά κεηαμχ ηεο θιίζεο ηεο γξακκήο εηζνδεκαηηθνχ πεξηνξηζκνχ θαη ηεο θιίζεο ηεο θακπχιεο αδηαθνξίαο. (βαζκνί 1) Θέμα 3 Μηα δεκφζηα επηρείξεζε εθηηκάηαη φηη ζα απνθέξεη ζην Γεκφζην θαηά ηηο επφκελεο πέληε ρξνληθέο πεξηφδνπο, πνπ ζα δηαξθέζεη ε ιεηηνπξγία ηεο, κεξίζκαηα ίζα κε 300, 400, 200, 500 θαη 350 ρ.κ., αληίζηνηρα. Να ππνινγίζεηε ζε πνηα ηηκή ζα πξέπεη λα ηελ πνπιήζεηε σο θξάηνο, αλ απνθαζίζεηε λα ηελ ηδησηηθνπνηήζεηε (επηηφθην 10%). (βαζκνί 1) Θέμα 4 Πνηα είλαη ε έλλνηα ηνπ ελδνθπβεξλεηηθνχ ρξένπο θαη πψο απηφ επεξεάδεη ηε δεκνζηνλνκηθή εηθφλα ηεο Διιάδαο; (βαζκνί 1) Θέμα 5 Μηα βηνηερλία θαηαζθεπήο εηνίκσλ ελδπκάησλ αγνξάδεη χθαζκα αμίαο 600 ρ.κ., πνπ επηβαξχλεηαη κε ΦΠΑ 19%, θαη κεραλνινγηθφ εμνπιηζκφ αμίαο 300 ρ.κ. κε ΦΠΑ 9%. Οη ακνηβέο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο αλέξρνληαη ζε 100 ρ.κ., ηα ελνίθηα ζε 20 ρ.κ. θαη ην επηρεηξεκαηηθφ θέξδνο ζε 200 ρ.κ. Οη πσιήζεηο ηνπ ξνπρηζκνχ επηβαξχλνληαη κε ΦΠΑ 15%. Να ππνινγίζεηε ην πνζφ ηνπ ΦΠΑ πνπ νθείιεη ε επηρείξεζε ζην Γεκφζην θαη ηελ ηηκή, πνπ ζα πιεξψζνπλ νη θαηαλαισηέο (ρσξίο θαη κε ηνλ ΦΠΑ). (βαζκνί 2) Θέμα 6 ε πνηα έθηαζε κεηαθπιίεηαη ν εηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο ππφ νιηγνπσιηαθέο ζπλζήθεο θαη γηαηί; (βαζκνί 1) Θέμα 7 Δπεηδή ν πνιηηηθφο κεραληζκφο ιήςεο απνθάζεσλ δελ ζηεξίδεηαη ζηελ αξρή ηεο νκνθσλίαο, νη δεκφζηεο δαπάλεο δηακνξθψλνληαη ζε πςειφηεξα επίπεδα απφ ην θνηλσληθά επηζπκεηφ. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1)
22
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Θέμα 8 Δπηβάιινληαη ηαπηφρξνλα έλαο θφξνο ζηαζεξνχ πνζνχ θαη έλαο αλαινγηθφο θφξνο κε ζπληειεζηή 20%. Ζ αχμεζε ησλ εζφδσλ απφ ην θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαηά 100 ρ.κ. νδεγεί ζε κείσζε ηνπ ΑΔΠ θαηά 159 ρ.κ. Να ππνινγίζεηε ηελ νξηαθή ξνπή πξνο θαηαλάισζε, αθνχ εμάγεηε πξψηα ηνλ ζρεηηθφ ηχπν. (βαζκνί 2) Να απαληεζνχλ φια ηα ζέκαηα
Δημόςια Οικονομική – Ιούνιοσ 2006 Θέμα 1. α) Να αλαθέξεηε ( ρσξίο λα αλαιχζεηε ) ηηο ιεηηνπξγηθέο νκνηφηεηεο θαη δηαθνξέο κεηαμχ ηνπ ηδησηηθνχ θαη ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. β) Μία απφ ηηο αηέιεηεο ηεο θξαηηθήο παξέκβαζεο είλαη θαη ε πεξηνξηζκέλε πιεξνθφξεζε ηνπ θξάηνπο . Αλαιχζηε.(βαζκνί 1) Θέμα 2. Να πεξηγξάςεηε ηηο πην ραξαθηεξηζηηθέο πεξηπηψζεηο κε ακηγψλ δεκφζησλ αγαζψλ. (βαζκνί 1) Θέμα 3. Έλαο απφ ηνπο ζηφρνπο ησλ δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ είλαη ε βειηίσζε ηεο θαηαλνκήο ησλ παξαγσγηθψλ κέζσλ. Αλαιχζηε (βαζκνί 1) Θέμα 4. Πνηα είλαη ε δηαθνξά κεηαμχ ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο θαη ηνπ ειιείκκαηνο θαη γηαηί νη θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ επεξεάδνπλ ην ρξένο θαη φρη ην έιιεηκκα ; ( βαζκνί 1) Θέμα 5. Να πεξηγξάςεηε ηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ηνπ ΦΠΑ θαη ηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ ηνπ ( κε ηε ρξήζε δηθνχ ζαο αξηζκεηηθνχ παξαδείγκαηνο ).(βαζκνί 2) Θέμα 6. Σν εηζφδεκα ηνπ κέζνπ κηζζσηνχ αλέξρεηαη ζε
EYR. 30.000, επηβαξχλεηαη κε κέζν
θνξνινγηθφ ζπληειεζηή 30% θαη ε νξηαθή ξνπή πξνο θαηαλάισζε εθηηκάηαη ζε 60%. Να αλαιχζεηε ζεσξεηηθά θαη εκπεηξηθά πψο επεξεάδεηαη ην θίλεηξν γηα απνηακίεπζε ζε δχν πεξηπηψζεηο : πξψηνλ , φηαλ δελ θνξνινγείηαη ηα εηζφδεκα εθ ηφθσλ θαη , δεχηεξνλ , φηαλ θνξνινγείηαη κε ζπληειεζηή 20% θαη ην επηηφθην αλέξρεηαη ζε 10%. ( βαζκνί 2 )
23
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Θέμα 7. Να εμεγήζεηε δηαγξακκαηηθά πψο επεξεάδεηαη ην επίπεδν επεκεξίαο ηνπ λνηθνθπξηνχ, φηαλ νη κεηαβηβαζηηθέο
πιεξσκέο ζε είδνο ή νη επηδνηήζεηο αληηθαηαζηαζνχλ κε ηζφπνζεο
κεηαβηβάζεηο ζε ρξήκα. ( βαζκνί 1 ) Θέμα 8. Ση γλσξίδεηε γηα ηε δηνηθεηηθή πζηέξεζε , πνπ εκθαλίδεηαη θαηά ηελ άζθεζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο ; ( βαζκνί 1 ) εκ. : Να απαληεζνχλ φια ηα ζέκαηα..
Public Finance – June 2006 The exam consists of two parts. From the first part you have to answer five questions. From the second part you have to answer two questions. PART 1 Answer only five questions (Each question gets 10 points ) True/False/Uncertain Questions (50) Decide whether the following statements are True ,False ,or Uncertain. Explain briefly your reasoning. 1.Standard public finance theory suggests that patent rights on drugs must be protected because such rights guarantee Pareto efficiency in the drug market. 2.In a industry where is a monopoly supplier, the economic incidence of a tax always falls fully on consumers because the monopoly has no competition and can therefore charge whatever price it likes. 3.The only type of externality that causes a market failure is a negative externality. 4.The fact that cigarette sales do not charge much when cigarette taxes are increased allows us to conclude that cigarette companies bear most of the burden of the cigarette tax. 5.If there is perfect competition in all markets the economy automatically gets to a Pareto efficient outcome and there is no need for government intervention. 6.Vertical equity requires that all individuals should be taxed according to their level of education. 7.If ABC Company increases its production of ice-crimes ,it will depress the price of all other ice-cream makers , because ABC increases its supply and this creates an externality on other ice-cream suppliers.
24
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
PART II Answer only two questions. (Each question gets 25 points) Question 1. Anna and Bob share a public good G . Anna’s preferences are and she has income income
M A .Bob
has preferences
U A a ln( xA ) (1 a) ln(G),
U B a ln( xB ) (1 a) ln(G),
and he has
M B .The price for x is Px=1, the price for G is PG . x is the quantity of private good
, G is the quantity of the public good , a is a parameter ,and ln stands for logarithm. a)Find the Samuelson Condition .Give an intuitive interpretation of this condition. b)What is the Pareto efficient level of G? c)What’s the level of private provision? d)Give an intuitive explanation of the Free Rider Problem. e)Suppose government provides quantity g of the public good. What is the total provision now? Question 2. Assume that an economy consists of ten individuals with the following identical preferences :U(C,A)=0.25 x log(c) + 0.75 x log(A), where C denotes cigarettes and A denotes apples .Initially there is no commodity taxation in this economy and the price of cigarette is €0.50.Assume that the supply is perfectly elastic and that each individual has a fixed income of €100. a.The government ,having decided that it wants to discourage smoking ,impose a €0.50 per-unit tax on cigarettes .What is the deadweight loss (DWL) resulting from this tax? b.Now assume that there is a €0.25 per pack negative externality associated with smoking.Regulate the DWL. Question 3. Consider the competitive market for good x. Suppose that the demand for good x is perfectly elastic at price p=4 .Suppose further that the inverse supply function is given by
p ( x) 1
1 x 2
(a)Compute the equilibrium quantity x* consumed and the equilibrium price p* (b)Suppose a unit tax t=1 per unit sold is imposed on the firm. Compute the post-tax equilibrium quantity
xt
and prices gross – and net of tax. Graphically illustrate .
(c)Compute pre- and post-tax producer surplus ,tax revenue and the excess burden. Graphically illustrate . (d)Compute the excess burden using a formula analogous to the one we used to compute the excess burden in the case of perfectly elastic supply and elastic compensated demand.
25
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Δημόςια Οικονομική – Ιανουάριοσ 2006 ΔΙΡΑ Α Θέμα 1ο (α) Πνηνπο δεκφζηνπο θνξείο πεξηιακβάλεη ν δεκφζηνο ηνκέαο κε ηε ζηελή έλλνηα θαη πνηνπο κε ηελ επξεία; Με πνην δείθηε κεηξάκε ην κέγεζνο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα; (β) Ζ χπαξμε θξαηηθψλ απνηπρηψλ έρεη δηράζεη ηνπο νηθνλνκνιφγνπο σο πξνο ην ξφιν ηνπ θξάηνπο; Αλαιχζηε (βαζκνί 1) Θέμα 2ο Ση γλσξίδεηε γηα ην αδχλαην ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο ρξήζεο ησλ δεκνζίσλ αγαζψλ; (βαζκνί 1) Θέμα 3ο ε ηη δηαθέξεη ε ηδησηηθνπνίεζε ησλ δεκνζίσλ επηρεηξήζεσλ απφ ηελ απειεπζέξσζε ή απνθαλνληθνπνίεζε; (βαζκνί 1) Θέμα 4ο Ση γλσξίδεηε γηα ηελ ηηηινπνίεζε σο κέζν κείσζεο ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο; (βαζκνί 1) Θέμα 5ο Έλα λνηθνθπξηφ, κε εηζφδεκα 800 ρξ.κ. ππάγεηαη ζηεο εμήο θνξνινγηθή θιίκαθα: Τ
t
Μεηά ηελ χςσζε ηνπ επηπέδνπ ησλ ηηκψλ θαηά 50%, ην εηζφδεκα
0-200
10%
ηνπ λνηθνθπξηνχ απμάλεηαη ζε 1200 ρξ.κ., κε απνηέιεζκα ηελ
201-500
20%
εκθάληζε δηαρξνληθήο πξννδεπηηθφηεηαο Εεηείηαη λα ηελ εθηηκήζεηε
501-900
30%
θαη λα ηελ εμαιείςεηε κε ελ θαηάιιειε ηηκαξηζκνπνίεζεο ηεο
Τπεξβάιινλ
40%
θνξνινγηθήο θιίκαθαο, απνδεηθλχνληαο ηνλ ηζρπξηζκφο ζαο (βαζκνί 2)
Θέμα 6ο Να αλαιχζεηε πφηε έρνπκε νιηθή κεηαθχιηζε ηνπ εηδηθνχ θφξνπ θαηαλάισζεο (ππφ αληαγσληζηηθέο ζπλζήθεο) ζηνπο θαηαλαισηέο. (βαζκνί 1) Θέμα 7ο Πσο επεξεάδνληαη νη δεκφζηεο δαπάλεο γηα αγαζά θαη ππεξεζίεο ην θίλεηξν γηα εξγαζία; (βαζκνί 1) Θέμα 8ο Αλ ε ζπλάξηεζε θαηαλάισζεο είλαη C = c(Y-T-tY) = 0.6(Y-T-0.2Y), λα εθηηκήζεηε ζε πνηα έθηαζε πξέπεη λα απμεζνχλ ηζφπνζα δεκφζηεο δαπάλεο θαη θφξνο ζηαζεξνχ πνζνχ, πξνθεηκέλνπ λα επηηχρνπκε αχμεζε ηνπ εηζνδήκαηνο θαηά 200 ρξ.κ. Να εξκελεχζεηε ην απνηέιεζκα (βαζκνί 2) ΝΑ ΑΠΑΝΣΗΘΟΤΝ ΟΛΑ ΣΑ ΘΔΜΑΣΑ
26
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ΔΙΡΑ Β Θέμα 1ο (α) Να ηαμηλνκήζεηε ηνπο δεκφζηνπο θνξείο ζε θαηεγνξίεο (ρσξίο λα αλαιχζεηε), κε θξηηήξην ην βαζκφ θξαηηθήο παξέκβαζεο (β) ηηο θπβεξλεηηθέο απνηπρίεο εληάζζεηαη θαη ε γξαθεηνθξαηία. Ση γλσξίδεηε γηα ηελ πνιιαπιφηεηα ή αζάθεηα ησλ ζηφρσλ σο πεγή δεκηνπξγίαο γξαθεηνθξαηηθψλ αγθπιψζεσλ; (βαζκνί 1) Θέμα 2ο Ση γλσξίδεηε γηα ην αλεπηζχκεην ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο ρξήζεο ησλ δεκφζησλ αγαζψλ; (βαζκνί 1) Θέμα 3ο Έλα απφ ηα επηρεηξήκαηα ππέξ ησλ ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ είλαη φηη έρνπλ ηζρπξφηεξα θίλεηξα γηα λα ιεηηνπξγνχλ απνηειεζκαηηθά. Αλαιχζηε (βαζκνί 1) Θέμα 4ο Απφ ην 1996, ηα ειιείκκαηα πνιιψλ ΓΔΘΟ άξρηζαλ λα θαιχπηνληαη κε ηε κέζνδν ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ θξάηνπο ζηελ αχμεζε ηνπ κεηνρηθνχ ηνπο θεθαιαίνπ. Σν 2003 φκσο, ε Eurostat πεξηφξηζε δξαζηηθά ηε δπλαηφηεηα απηή. Αλαιχζηε. (βαζκνί 1) Θέμα 5ο Μηα επηρείξεζε αγνξάδεη πιηθά αμίαο 50 ρξ.κ. πνπ επηβαξχλνληαη κε ΦΠΑ 4% θαη πιηθά αμίαο 100 ρξ.κ. κε ΦΠΑ 19%. Ζ πξνζηηζέκελε αμία απφ ηελ επηρείξεζε αλέξρεηαη ζε 80 ρξ.κ. Απφ ηελ αμία ησλ πσιήζεψλ ηεο, νη 110 ρξ.κ. επηβαξχλνληαη κε ΦΠΑ 4% θαη νη 120 ρξ.κ. κε 19%. Να ππνινγίζεηε ην θφξν πνπ νθείιεη ζην Γεκφζην, ην θφξν πνπ θαηαβάιιεη ζηα πξνεγνχκελα ζηάδηα θαη ηελ ηηκή κε ηελ νπνία ρξεψλεη ηνλ θαηαλαισηή. (βαζκνί 2) Θέμα 6ο Πφηε ε κεηαθχιηζε ηνπ θφξνπ θαηαλάισζεο είλαη επρεξέζηεξε; Όηαλ ν θφξνο είλαη γεληθφο ή εηδηθφο; Βξαρπρξφληα ή καθξνρξφληα; Μπνξεί λα γίλεη ζχγρπζε ηεο κεηαθχιηζεο κε άιια θαηλφκελα; (βαζκνί 1) Θέμα 7ο Πσο επεξεάδνπλ νη κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο πξνο ηηο επηρεηξήζεηο ην θίλεηξν γηα εξγαζία; (βαζκνί 1) Θέμα 8ο Γίλεηαη ε ζπλάξηεζε θαηαλάισζεο: C = a+c(Y-T-tY), φπνπ c=0.7 θαη t=0.3. Να εθηηκήζεηε πνηα είλαη ε πξνζθνξφηεξε κέζνδνο γηα ηελ αχμεζε ηνπ ΑΔΠ θαηά 100 ρξ.κ.: Ζ αχμεζε ησλ
27
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
δεκνζίσλ δαπαλψλ ή ε κείσζε ηνπ θφξνπ ζηαζεξνχ πνζνχ; Να απεηθνλίζεηε δηαγξακκαηηθά ηηο δχν πεξηπηψζεηο (βαζκνί 2) ΝΑ ΑΠΑΝΣΗΘΟΤΝ ΟΛΑ ΣΑ ΘΔΜΑΣΑ
Public Finance – January 2006 The exam consists of two parts. From the first part you have to answer five questions. From the second part you have to answer two questions PART I Answer only five questions (Each question gets 10 points) Answer briefly, in no more than five lines, whether the following statements are true, false or uncertain 1. You like vanilla ice cream. I move to your town and demand so much vanilla ice cream that its price rises. This is an example of a negative externality from consumption. 2. The marginal consumer’s benefit from a public good is just equal to his or her cost of consuming. 3. Since public parks are owned by the government, they belong to all the people and therefore everyone should be allowed to enjoy them free of charge. 4. In an industry where there is a monopoly supplier, the economic incidence of a tax always falls fully on consumers because the monopoly has no competition and can therefore charge whatever price it likes 5. If the preferences of a community are single-peaked, then majority voting will always produce a "winning" alternative 6. If there is perfect competition in all markets the economy automatically gets to a Pareto efficient outcome and there is no need for government intervention. 7. Vertical equity requires that all individuals should be taxed according to their level of education. 8. An efficient tax system implies that taxes should be imposed on goods with a low price elasticity of demand PART II Answer only two questions. (Each question gets 25 points) Question 1. Peter, Paul and Mary are the only residents of a small town. You have been hired as a consultant and have unlimited authority to impose your decisions. The table below shows the total dollar amount that each is willing to pay for various amounts of
28
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
police protection and the total cost of the resulting level of security. Security level Peter Paul Mary Total Cost 00000 1 25 15 10 10 2 40 25 15 20 3 45 28 17 30 4 50 30 10 40 (a) What is the efficient level of security to provide? Why? (b) Is it likely that Peter, Paul, and Mary will provide this level without your expertise and authority? Explain. (c) Would your answer to part (b) be different if instead of having 3 persons in this town, we had 3,000 (with similar preferences)? (d) Given your unlimited powers, how you could impose an efficient system of taxation? Question 2. The supply of paper is described by the following equation: Qs = 5,000P where Qs is tons supplied per year and P is the price per ton. The demand is described by Qd = 4,000 - 1,000P where Qd is tons demanded per year. Because of the pollution associated with paper production, marginal external costs of _2 are associated with each ton of paper. Assuming that paper is sold in a competitive market, what is the market price? How many tons will be produced per year at that price? What is the efficient annual output of paper? How can a corrective tax achieve efficiency? Question 3. Suppose that the market for rock CDs is competitive and characterized by the following demand and supply curves respectively: P = 24 – Q, and MC = Q. Now suppose that the government considers imposing a tax on CDs. The tax being considered is a per unit tax of _2 per CD. Answer the following questions. (a) Calculate the equilibrium price and quantity of rock CDs before the tax is levied. (b) Assume that the statutory incidence of the tax is on the producers. Calculate the equilibrium quantity of rock CDs and the gross and net price per CD. (c) Calculate the changes in the welfare for consumers, and producers. 5 (d) On whom does the economic incidence fall? How much of the tax is paid by consumers and producers at the new equilibrium? (e) Show that the economic incidence is independent of the statutory incidence. (Suppose the statutory tax is on consumers. How do your answers to (b) above change?)
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2005 ΔΙΡΑ Α’ Θέμα 1ο Ζ χπαξμε πιήξνπο αληαγσληζκνχ είλαη κία απφ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο, έηζη ψζηε λα κεγηζηνπνηεζεί ε θνηλσληθή επεκεξία, ρσξίο θξαηηθή
29
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
παξέκβαζε. Δπεηδή φκσο ε πξνυπφζεζε απηή δελ πιεξνχηαη θαηά θαλφλα, θξίλεηαη αλαγθαία ε δηνξζσηηθή παξέκβαζε ηεο Πνιηηείαο. Αλαιχζαηε. Θέμα 2ο Μηα κνξθή θξαηηθψλ απνηπρηψλ είλαη ε πεξηνξηζκέλε δπλαηφηεηα ηνπ θξάηνπο λα επεξεάδεη ηηο απνθάζεηο ησλ ηδησηηθψλ θνξέσλ. Πσο ζπκβαίλεη απηφ;
Θέμα 3ο Με ηε ρξεζηκνπνίεζε δχν δηαγξακκάησλ, λα πξνζδηνξίζεηε ην θνηλσληθά επηζπκεηφ επίπεδν παξαγσγήο, φηαλ ε παξαγσγή ή θαηαλάισζε ελφο αγαζνχ ζπλεπάγεηαη: (α) Θεηηθέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο, (β) θαη εμσηεξηθέο επηβαξχλζεηο. Θέμα 4ο Έλα απφ ηα ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα ησλ ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ είλαη φηη νη θξαηηθέο επηδνηήζεηο πξνο απηέο έρνπλ έλα ζπγθεθξηκέλν θαη κεηξήζηκν θφζηνο. Αλαιχζαηε. Θέμα 5ο Πσο ν πξνυπνινγηζκφο εμππεξεηεί ην ζηφρν ηεο νηθνλνκηθήο κεγέζπλζεο κέζσ ησλ επελδπηηθψλ θηλήηξσλ; Πνηα είλαη ηα θίλεηξα απηά; Θέμα 6ο Να αλαιχζεηε ηελ έλλνηα ηεο θιηκαθσηήο πξννδεπηηθφηεηαο, ρξεζηκνπνηψληαο έλα δηθφ ζαο αξηζκεηηθφ παξάδεηγκα. Θέμα 7ο Πσο
επεξεάδεη
ε
έθηαζε
ηεο
θνξνδηαθπγήο
απφ
ηε
δηάξζξσζε
ηνπ θνξνινγηθνχ
ζπζηήκαηνο, ηνλ ηξφπν δηαρείξηζεο ηνπ δεκνζίνπ ρξήκαηνο θαη ηε κέζε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηνπ πιεζσξηζκνχ; Θέμα 8ο Να ζρεδηάζεηε έλαλ αξλεηηθφ θφξν εηζνδήκαηνο, πνπ λα κελ ζίγεη ην θίλεηξν γηα εξγαζία, ρξεζηκνπνηψληαο έλα δηθφ ζαο αξηζκεηηθφ παξάδεηγκα. Θέμα 9ο Να ππνινγίζεηε αιγεβξηθά ηνλ πνιιαπιαζηαζηή ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ κε έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαη κε έλα αλαινγηθφ θφξν εηζνδήκαηνο. ε πνηα έθηαζε πξέπεη λα κεηαβιεζνχλ νη δεκφζηεο δαπάλεο γηα λα επηηχρνπκε αχμεζε ηνπ ΑΔΠ θαηά 200 ρξεκ. κνλ. (c=0.6 , t=0.2); ΗΜ: ΝΑ ΑΠΑΝΣΗΘΟΤΝ ΟΛΑ ΣΑ ΘΔΜΑΣΑ. ΒΑΘΜΟΛΟΓΟΤΝΣΑΙ ΜΔ ΜΙΑ ΜΟΝΑΓΑ ΔΚΑΣΟ ΠΛΗΝ ΣΟΤ ΣΔΛΔΤΣΑΙΟΤ
30
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ΔΙΡΑ Β’ Θέμα 1ο Αλ ηα λνηθνθπξηά είραλ πιήξε γλψζε ησλ ζπλζεθψλ ηεο αγνξάο, ζα κπνξνχζε ππφ πξνυπνζέζεηο λα κεγηζηνπνηεζεί ε θνηλσληθή επεκεξία. Ζ αλεπαξθήο φκσο πιεξνθφξεζε θαζηζηά αλαγθαία ησλ θξαηηθή παξέκβαζε. Αλαιχζαηε Θέμα 2ο Ζ πνιηηηθή δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ παξνπζηάδεη νξηζκέλεο αδπλακίεο, πνπ νδεγνχλ ζηελ εκθάληζε θξαηηθψλ απνηπρηψλ. Να εμεγήζεηε γηαηί ζπκβαίλεη απηφ. Θέμα 3ο Γχν απφ ηηο κεζφδνπο αληηκεηψπηζεο ησλ εμσηεξηθψλ επηβαξχλζεσλ είλαη ε επηβνιή πξνζηίκσλ
θαη
ε
επηδφηεζε
ηεο
δαπάλεο
ησλ
επηρεηξήζεσλ
γηα
ηελ
εηζαγσγή
αληηξξππαληηθήο ηερλνινγίαο. Πνηα απφ ηηο δχν είλαη ε απνηειεζκαηηθφηεξε θαη γηαηί; Θέμα 4ο Γηαηί ζε νξηζκέλα ζέκαηα, φπσο π.ρ. ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ε ιεηηνπξγία κηαο ηδησηηθήο επηρείξεζεο δελ είλαη ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθή; Θέμα 5ο Γίλνληαη ηα αθφινπζα κεγέζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ: Έζνδα 500, Γαπάλεο(ρσξίο ηφθνπο) 500, Σφθνη 100, Υξενιχζηα 150. Να ππνινγίζεηε ην πξσηνγελέο έιιεηκκα, ηηο δαλεηαθέο αλάγθεο θαη ην αθαζάξηζην έιιεηκκα. Πνηα είλαη ε έλλνηα ησλ ηξηψλ απηψλ κνξθψλ ειιείκκαηνο; Θέμα 6ο Να αλαιχζεηε ηελ έλλνηα ηεο εκθαλνχο θαη αθαλνχο πξννδεπηηθφηεηαο, ρξεζηκνπνηψληαο έλα δηθφ ζαο αξηζκεηηθφ παξάδεηγκα. Θέμα 7ο Πσο επεξεάδεηαη ην θίλεηξν γηα εξγαζία απφ ην εηζνδεκαηηθφ απνηέιεζκα θαη ην απνηέιεζκα ππνθαηάζηαζεο; Πσο ελεξγνχλ νη δχν απηέο δπλάκεηο κέζσ ηνπ θφξνπ ζηαζεξνχ πνζνχ; Θέμα 8ο Πνηα είλαη ε έλλνηα ηεο δηνηθεηηθήο ηαμηλφκεζεο ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ θαη πνηα είλαη ε ρξεζηκφηεηά ηεο; Θέμα 9ο Να ππνινγίζεηε αιγεβξηθά θαη αξηζκεηηθά (c=0.7 , t=0.3) ηνλ ζπληειεζηή απηφκαηεο ζηαζεξνπνηεηηθήο επίδξαζεο ησλ θφξσλ. Πνηα είλαη ε έλλνηα ηνπ ζπληειεζηή απηνχ γηα δ=0,1 θαη δ=0,9;
31
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ΗΜ: ΝΑ ΑΠΑΝΣΗΘΟΤΝ ΟΛΑ ΣΑ ΘΔΜΑΣΑ. ΒΑΘΜΟΛΟΓΟΤΝΣΑΙ ΜΔ ΜΙΑ ΜΟΝΑΓΑ ΔΚΑΣΟ ΠΛΗΝ ΣΟΤ ΣΔΛΔΤΣΑΙΟΤ
Public Finance – September 2005 The exam consists of two parts. The first part includes three questions, which are all compulsory. The second part includes also three questions out of which you have to answer only two. Examination time: 1hour and forty minutes. PART I Question 1. (20%) True/False/Uncertain. For each of the following propositions, explain in 1-3 concise sentences why the proposition is true, false, or uncertain. (a) In the natural monopoly case, if price equals average cost, welfare loss (deadweight loss) is zero. (b) A Pareto improvement always leads to a Pareto efficient allocation. (c) Decisions about resource allocations in the public sector are made in essentially the same manner as they are in the private sector. (d) The only tax that does not induce any economic inefficiencies is a lump-sum tax. (e) A tax is nondistortionary if, and only if, there is nothing an individual can do to change his (her) tax liability. Question 2 (15%) Explain briefly why private insurance companies do not offer unemployment insurance Question 3 (15%) Suppose that the number of bottles of wine demanded per year is described by the equation QD = 1,000,000 -60,000PD, where QD is the quantity demanded and PD the price paid by consumers. The number of bottles supplied is described by the equation QS = 40,000PS, where QS is the quantity supplied by suppliers and PS is the price received by suppliers. a) What is the equilibrium price and quantity? b) Suppose that the government introduces a new tax such that the wine maker must pay a tax of _5 per bottle for every bottle that he produces. What is the new equilibrium price paid by consumers? What is the new price received by suppliers? What is the new equilibrium quantity? PART II Question 1(25 %) Suppose that a honey farm is located next to an apple orchard and each acts as a competitive firm. Let the amount of apples produced be measured by A and the amount of honey produced be measured by H. The cost functions of the two firms are CH(H) = H2/100 and CA(A) =(A2/100) - H. The price of honey is _2 and the price of apples is _3.
32
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
(a) If the firms each operate independently, what will be the equilibrium amount of honey produced? What will be the equilibrium amount of apples produced_3 (b) Suppose that the honey and apple firms merged. What would be the profit-maximizing output of honey for the combined firm? What would be the profit-maximizing amount of apples? (c) What is the socially efficient output of honey? If the firms stayed separate, how much would honey production have to be subsidized to induce an efficient supply? Question 2 (25 %) Consider a market characterised by having only one supplier. The demand curve for the product produced by the firm is Q=10-2P. The compensated demand curve coincides with the ordinary demand curve. The firm’s marginal costs are constant and equal to MC = 3. There are no fixed costs. The variable Q denotes quantity, while P denotes price. a) Assume initially that the firm uses marginal cost pricing. Find Q and P in this case. What is social welfare? b) Now assume that the firm behaves like a monopolist. What is the monopoly output and price? Find social welfare in monopoly. c) What is the deadweight loss resulting from monopoly in this case? d) Now assume that the government decides to pay a subsidy to the monopolist equal to a fixed amount per unit produced. Find the subsidy per unit required to make production in monopoly equal to the production level under marginal cost pricing. What is the total subsidy paid to the firm? What is social welfare in this case (i.e. where the monopoly is subsidised)? e) Compare the social welfare results in a), b) and d). Explain any similarities and differences. Question 3 (25%) 1. The rocky sea around the Yalli islands makes navigation very dangerous. The construction of several lighthouses would improve safety. There are 100 boat owners who each have demand curves P = 100-25q, where q is the number of lighthouses built. Each lighthouse costs _2,500 to build. a. Calculate the Pareto efficient number of lighthouses. b. Suppose that once a lighthouse is built, any and all ships that come by can freely benefit from the lighthouse's beacon. Would private firms operating in a free market build any lighthouses?
Δημόςια Οικονομική – Ιούνιοσ 2005 ειπά Α΄ 1. Έλαο απφ ηνπο ηέζζεξηο δεκνζηνλνκηθνχο ζηφρνπο είλαη θαη ε εμαζθάιηζε ηεο δίθαηεο δηαλνκήο ηνπ εηζνδήκαηνο. Γηαηί απνηπγράλεη ν κεραληζκφο ηεο αγνξάο λα πξνσζήζεη ην ζηφρν απηφ θαη πσο κπνξεί απηφ λα επηηεπρζεί κε ηελ θξαηηθή παξέκβαζε;
33
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
2. Πνην είλαη ην πεξηερφκελν ηεο αξρήο ηεο απνδεκίσζεο θαη πσο ζρεηίδεηαη κε ην θξηηήξην ηνπ Pareto; 3. Ση γλσξίδεηε γηα ηα κε ακηγή αγαζά (φρη γηα ην επίπεδν παξαγσγήο ηνπο); 4. Γηα ηελ πξνψζεζε ησλ δεκνζηνλνκηθψλ ζηφρσλ ζεσξνχληαη πην απνηειεζκαηηθέο άιινηε νη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο (π.ρ. αληηκεηψπηζε πιεζσξηζκνχ) θαη άιινηε νη ηδησηηθέο (π.ρ. αληηκεηψπηζε αλεξγίαο). Αλαιχζηε. 5. Έλα απφ ηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηεί ην θξάηνο γηα λα επηζπεχζεη ηε δηαδηθαζία κείσζεο ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο είλαη νη ηηηινπνηήζεηο. Αλαιχζηε. 6. Γίλεηαη ε θιίκα ππνινγηζκνχ ηνπ πξννδεπηηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο: Θιηκάθην εηζνδήκαηνο
Φνξνι.ζπληειεζηήο, %
0-1000
10
1001-3000
20
3001-6000
30
6001-10000
40
Σν εηζφδεκα ηνπ κηζζσηνχ είλαη 5000 ρξεκ. Μνλάδεο αιιά ηνλ επφκελν ρξφλν ζεκεηψλεηαη πιεζσξηζκφο 40% θαη ην ρξεκαηηθφ ηνπ εηζφδεκα δηακνξθψλεηαη ζηηο 7000 ρξεκ. κνλάδεο. Να εθηηκήζεηε ηελ δεκνζηνλνκηθή απνξξφθεζε (δηαρξνληθή πξννδεπηηθφηεηα) θαη λα ηελ εμαιείςεηε κε ηελ θαηάιιειε ηηκαξηζκνπνίεζε ηεο θνξνινγηθήο θιίκαθαο. 7. φηαλ επηβάιιεηαη ν εηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο αλά κνλάδα πξντφληνο, ππνζέηνπκε φηη ε θακπχιε πξνζθνξάο ηνπ αληαγσληζηηθνχ θιάδνπ κεηαηνπίδεηαη παξάιιεια πξνο ηα πάλσ, επεηδή ν θφξνο απνηειεί ζηνηρείν θφζηνπο. Δίλαη δπλαηή ε αλάιπζε κε ηε ρξήζε ηεο θακπχιεο δήηεζεο; Αλ λαη, παξάγεη ηα ίδηα απνηειέζκαηα θαη γηαηί; 8. Να ζπγθξίλεηε ηελ επίδξαζε πνπ αζθνχλ ζην επίπεδν ηεο επεκεξίαο ησλ πνιηηψλ νη επηδνηήζεηο ησλ ηηκψλ κε ηελ επίδξαζε πνπ αζθνχλ νη κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο ζε ρξήκα, θάλνληαο ρξήζε θαη ηνπ θαηάιιεινπ δηαγξάκκαηνο. 9. Πνην είλαη ην πεξηερφκελν ηνπ ζεσξήκαηνο ηνπ ηζνζθειηζκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ θαη πνηα είλαη ε ζεκαζία ηνπ; ημ.: Να απανηηθούν όλα ηα θέμαηα. Βαθμολογούνηαι με μία μονάδα έκαζηο πλην ηος έκηος(δύο μονάδερ) ειπά Β΄ 1. Ζ άκβιπλζε ησλ θπθιηθψλ δηαθπκάλζεσλ απνηειεί βαζηθφ δεκνζηνλνκηθφ ζηφρν. Πνπ νθείινληαη νη δηαθπκάλζεηο απηέο, πσο αληηκεησπίδνληαη απφ ην θξάηνο θαη ηη ππνζηεξίδνπλ νη αληηηηζέκελνη ζηελ θξαηηθή παξέκβαζε;
34
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
2. Ζ παξέκβαζε ηνπ θξάηνπο θξίλεηαη απαξαίηεηε, αθφκε θαη φηαλ ε θαηαλνκή ησλ παξαγσγηθψλ κέζσλ είλαη άξηζηε, ζηελ πεξίπησζε πνπ ε δηαλνκή ηνπ εηζνδήκαηνο δελ είλαη θνηλσληθά επηζπκεηή. Πνηα είλαη ε έλλνηα ηεο πξφηαζεο απηήο, γηαηί ν κεραληζκφο ηεο αγνξάο απνηπγράλεη ζε ζέκαηα αλαδηαλνκήο θαη πνην είλαη ην πεξηερφκελν ηεο κεηθηήο νηθνλνκίαο; 3. Ση γλσξίδεηε γηα ηηο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο θαηαλάισζεο , ηηο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο παξαγσγήο θαη ηηο κεηθηέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο; 4. Μία απφ ηηο κεζφδνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο γηα ηελ θάιπςε ησλ ειιεηκκάησλ ηνπο είλαη ε δηαθνξνπνίεζε ησλ ηηκψλ. ε ηη ζπλίζηαηαη ε πνιηηηθή απηά θαη πσο ζπλδέεηαη κε ηελ έλλνηα ηνπ πιενλάζκαηνο ηνπ θαηαλαισηή; 5. Έλα απφ ηα κέηξα δεκηνπξγηθήο ινγηζηηθήο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ εμσξατζκφ ηεο δηαρξνληθήο πνξείαο ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο είλαη νη ζπκθσλίεο επαλαγνξάο. Ση γλσξίδεηε γη’ απηέο; 6. Έζησ φηη ην αληηθείκελν ζπλαιιαγψλ ζηελ αγνξά απνηεινχλ δχν κφλν πξντφληα, ηα νπνία δηαηίζεληαη ζηελ ίδηα ηηκή θαη ζηελ ίδηα πνζφηεηα. Σν έλα φκσο απφ απηά επηβαξχλεηαη κε ΦΠΑ 10% θαη ην δεχηεξν κε 20%. Σα ηξία ζηάδηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο παξνπζηάδνπλ ηελ εμήο θίλεζε: Α’ ζηάδην
Β’ ζηάδην
Γ’ ζηάδην
Αμία αγνξψλ
0
120
280
Πξνζηηζέκελε αμία
120
160
40
Να ππνινγίζηε ην πνζφ ηνπ ΦΠΑ πνπ νθείιεη, ζχκθσλα κε ηελ θείκελε λνκνζεζία, ην θάζε ζηάδην ζην Γεκφζην θαη ηελ ηηκή πψιεζεο ζηνλ θαηαλαισηή. 7.Να εμεγήζεηε πσο επεξεάδεη ην θίλεηξν γηα εξγαζία ν αλαινγηθφο θφξνο εηζνδήκαηνο. 8. Πνηα άπνςε έρνπλ δηαηππψζεη νη Peacock-Wiseman ζρεηηθά κε ηελ ηάζε ηεο δηαρξνληθήο αχμεζεο ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ; 9. Πνηα είλαη ε έλλνηα ηεο δηνηθεηηθήο πζηέξεζεο θαη πνπ εκθαλίδεηαη: ζηελ ελεξγεηηθή ή ζηελ απηφκαηε δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή;
Public Finance – July 2005 The exam consists of two parts. The first part includes three questions, which are all compulsory. The second part includes also three questions out of which you have to answer only two. Examination time: 1hour and forty minutes.
35
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Question 1. (20%) True/False/Uncertain. For each of the following propositions, explain in 1-3 concise sentences why the proposition is true, false, or uncertain. (a) Changes in tastes will alter the shape of indifference curves. (b) A Pareto improvement always leads to a Pareto efficient allocation. (c) The optimal provision of a public good requires that each member of society places the same value on the good. (d) A good is considered to be a public good when the marginal cost of producing another unit is zero. Question 2 (10%) There are three people (A, B, and C) and five possible states of their economy summarized in the table below by the resultant utilities of each of the three people. Which of the states are Pareto optimal? State UA UB UC 1 15 17 13 2 16 16 14 3 16 17 14 4 16 14 12 5 13 15 14 Question 3 (20%) Consider the market for video rentals. Suppose that the demand curve for video rentals is described by the equation QD = 55 -5PD, where QD is the quantity demanded and PD the price paid by consumers. The quantity supplied of video rentals is described by the equation QS = 15PS -5, where QS is the quantity supplied by suppliers and PS is the price received by suppliers. What would the incidence be of a _1 unit tax on video rentals, if the market for video rentals were perfectly competitive? Question 4 (25 %) Consider a market characterised by having only one supplier. The demand curve for the product produced by the firm is Q=10-2P. The compensated demand curve coincides with the ordinary demand curve. The firm’s marginal costs are constant and equal to MC = 3. There are no fixed costs. The variable Q denotes quantity, while P denotes price. a) Assume initially that the firm uses marginal cost pricing. Find Q and P in this case. What is social welfare? b) Now assume that the firm behaves like a monopolist. What is the monopoly output and price? Find social welfare in monopoly. c)
What is the deadweight loss resulting from monopoly in this case?
36
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
d) Now assume that the government decides to pay a subsidy to the monopolist equal to a fixed amount per unit produced. Find the subsidy per unit required to make production in monopoly equal to the production level under marginal cost pricing. What is the total subsidy paid to the firm? What is social welfare in this case (i.e. where the monopoly is subsidised)? e) Compare the social welfare results in a), b) and d). Explain any similarities and differences. Question 5 (25%) The Mayor of Athens is considering how many statues of Ancient Olympic Games athletes to set up in order to celebrate the success of the Olympic games of 2004. Statues are considered to be pure public goods. The local government undertook a survey asking people about their willingness to pay for statues. To simplify matters, it is assumed that there are only three (groups of) individuals (labelled A, B and C) living in Athens. The demand curves are. DA = 6-2P is A’s demand, DB = 4-2P is B’s demand, and DC =2-2P is C’s demand. Assume that the compensated demand curves are the same as the ordinary demand curves. The cost of producing one additional statue is constant and equal to 3, i.e. MC = 3. The variable Q denotes the number of statutes, while P denotes the price (“amount of money”) per statue. a) Find the efficient number of statues that would be built in Athens. b) Calculate social welfare (equal to the consumers’ surplus) when the efficient number of statues is built. Explain. c)
Find the welfare loss if the Athens Mayor decides not to build any statues (instead of the efficient number). Explain.
d) Find the welfare loss if the Athens Mayor decides to build 4 statues (instead of the efficient number). Question 6 (25%) The supply of paper is described by the following equation: QS = 5,000P where QS is tons supplied per year and P is the price per ton. The demand is described by QD = 4,000 1,000P, where QD is tons demanded per year. Because of the pollution associated with paper production, marginal external costs of _2 are associated with each ton of paper. Assuming that paper is sold in a competitive market, what is the market price? How many tons will be produced per year at that price? What is the efficient annual output of paper? How can a corrective tax achieve efficiency?
Δημόςια Οικονομική – Φεβρουάριοσ 2005 ΟΜΑΓΑ Α Θέμα 1 Μία απφ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο θνηλσληθήο επεκεξίαο απφ ην κεραληζκφ ηεο αγνξάο, ρσξίο θξαηηθή παξέκβαζε, είλαη θαη ε αλππαξμία αηειψλ αγνξψλ. Αλαιχζηε.
37
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Θέμα 2 Ζ δπλαηφηεηα θξαηηθήο παξέκβαζεο γηα ηελ άκβιπλζε ησλ εηζνδεκαηηθψλ αληζνηήησλ είλαη πεξηνξηζκέλε, ιφγσ ηεο χπαξμεο κηαο «ζρέζεο αληαιιαγήο» κεηαμχ απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη δηθαηνζχλεο. Αλαιχζηε. Θέμα 3 Να εμεγήζεηε κε ηε βνήζεηα ελφο δηαγξάκκαηνο, πψο επεξεάδεηαη ην επίπεδν ηεο θνηλσληθήο επεκεξίαο φηαλ ην νξηαθφ θφζηνο ρξήζεο ησλ κε γλήζησλ δεκφζησλ αγαζψλ είλαη κεδεληθφ θαη ε παξαγσγή ηνπο αλαιακβάλεηαη απφ ηδηψηεο. Θέμα 4 Έλα
απφ
ηα
πιενλεθηήκαηα
ηεο
ηδησηηθνπνίεζεο
είλαη
θαη
ν
εμνξζνινγηζκφο
ηεο
εηζνδεκαηηθήο πνιηηηθήο. Αλαιχζηε. Θέμα 5 Να εμεγήζεηε ηηο θαησηέξσ δηαθξίζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ: εθκεηάιιεπζεο, θεθαιαίνπ, θαλνληθφο, έθηαθηνο θαη επελδχζεσλ. Θέμα 6 Γίλεηαη ε εμίζσζε θνξνινγηθψλ εζφδσλ:
*
. Να εθηηκήζεηε αλ ν θφξνο είλαη
αλαινγηθφο, πξννδεπηηθφο ή αληηζηξφθσο πξννδεπηηθφο. Θέμα 7 Να αλαιχζεηε, κε ηε βνήζεηα ελφο δηαγξάκκαηνο, πψο κεηαθπιίεηαη ν εηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο
απφ
ηελ
πιήξσο
αληαγσληζηηθή
επηρείξεζε
(πξνζνρή!
φρη
απφ
ηνλ
αληαγσληζηηθφ θιάδν). Θέμα 8 Να εμεγήζεηε πψο επεξεάδνπλ ην θίλεηξν γηα εξγαζία νη κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο πξνο ηηο επηρεηξήζεηο. Θέμα 9 Θαηά ην λενθιαζηθφ ππφδεηγκα, ε δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή δελ κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ αλαπηπμηαθή δηαδηθαζία, επεηδή ε αχμεζε ηνπ ΑΔΠ εμαξηάηαη απφ ηελ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ (θαη ηελ ηερλνινγία). Να απνδείμεηε αιγεβξηθά ηνλ ηζρπξηζκφ απηφ, μεθηλψληαο απφ ηε βαζηθή παξαδνρή ησλ λενθιαζηθψλ φηη ε δηαρξνληθή κεηαβνιή ηνπ ιφγνπ θεθαιαίνπεξγαζίαο ηείλεη δηαρξνληθά πξνο ην κεδέλ. ημείωζη: Να απαληεζνχλ φια ηα ζέκαηα. Σα νθηψ πξψηα ζέκαηα βαζκνινγνχληαη κε κία κνλάδα έθαζην θαη ην έλαην κε δχν καλάδεο.
38
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ΟΜΑΓΑ Β Θέμα 1 Πνηεο είλαη νη ηξεηο ζεκειηψζεηο δηαθνξέο κεηαμχ ηνπ δεκφζηνπ θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα; Θέμα 2 Μία απφ ηηο αηηίεο ησλ θξαηηθψλ απνηπρηψλ είλαη θαη ε γξαθεηνθξαηία ιφγσ έιιεηςεο νξγαλσηηθψλ θαη αηνκηθψλ θηλήηξσλ. Αλαιχζηε. Θέμα 3 Δμεγήζεηε ηελ ηδηφηεηα ηνπ αλεπηζχκεηνπ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο ρξήζεο ησλ δεκφζησλ αγαζψλ. Θέμα 4 Να εμεγήζεηε πψο ε χπαξμε ζπλζεθψλ θζίλνληνο θφζηνπο κπνξεί λα νδεγήζεη ζηε δεκηνπξγία κνλνπσιηαθψλ θαηαζηάζεσλ, πνπ ζα εθκεηαιιεχνληαη νη θαηαλαισηέο, αλ δελ ππάξμεη θξαηηθή παξέκβαζε. Θέμα 5 Πνηνο είλαη ν νξηζκφο ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ θαη ζε ηη δηαθέξεη απφ ην δεκνζηνλνκηθφ πξφγξακκα; Θέμα 6 Γίλνληαη ηξία δεχγε ηηκψλ γηα εηζφδεκα θαη θφξν εηζνδήκαηνο: 100-20, 150-45, 250-100. Με βάζε ηα ηξία θξηηήξηα ηαμηλφκεζεο, λα εθηηκήζεηε ηελ πξννδεπηηθφηεηα ή κε ηνπ θφξνπ. Θέμα 7 Να εμεγήζεηε, κε ηε βνήζεηα ησλ θαηάιιεισλ δηαγξακκάησλ, πφηε ν εηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο κεηαθπιίεηαη νιηθά ζηνπο θαηαλαισηέο. Θέμα 8 Να αλαιχζεηε πψο επεξεάδνπλ ην θίλεηξν γηα εξγαζία νη κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο πξνο ηα λνηθνθπξηά. Θέμα 9 Πψο επεξεάδνληαη νη ζπλαξηήζεηο θαηαλάισζεο θαη δήηεζεο απφ ηελ επηβνιή ελφο θφξνπ ζηαζεξνχ πνζνχ θαη ελφο αλαινγηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο; Πνηεο είλαη νη δηαθνξέο κεηαμχ ησλ δχν θφξσλ; ημείωζη: Να απαληεζνχλ φια ηα ζέκαηα. Σα νθηψ πξψηα ζέκαηα βαζκνινγνχληαη κε κία κνλάδα έθαζην θαη ην έλαην κε δχν κνλάδεο.
39
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Public Finance – February 2005 - Midterm exam Question 1 (20%) Suppose that following a shipwreck, there are 10 individuals on a lifeboat and it will take 10 days to reach the nearest piece of land. There is only enough ration on the boat to last one man for 10 days. The ration is the minimum needed to barely sustain a man for a day. Rule out cannibalism in your answer. How would a utilitarian allocate the ration?, How would a Rawlsian allocate the ration? What would Pareto efficiency dictate? Question 2 (20%) Consider a firm with constant marginal costs, MC = 2, and no fixed costs. The demand curve for the product produced by the firm is given by the equation P=6-Q. The compensated demand curve coincides with the ordinary demand curve. The variable Q denotes quantity, while P denotes price. a) Assume initially that the firm uses marginal cost pricing. Find Q and P in this case. How big is the firm’s profit? How big is the producer surplus? How big is the consumer surplus? What is social welfare in this case? b) Now assume that the firm behaves like a monopolist. What is the monopoly output and price? What is the firm’s profit? How big is the producer surplus? How big is the consumer surplus? Find social welfare in monopoly. c)
What is the deadweight loss resulting from monopoly in this case?
Question 3 (35%) Two consumers, A and B, demand a pure public good with A’s demand given by the relationship PA= 3-QA and B’s demand by PB=3-(1/2)QB. The marginal costs of producing the public good are constant and equal to 3, i.e. MC = 3. The variable Q denotes the quantity of the public good, while P denotes the price (“amount of money”) per unit of the public good. a) Explain what is meant by a public good. Give examples of pure and impure public goods. b) Using the information above, draw a graph showing the individual consumers’ demand curves as well as the collective demand curve. c)
What is the efficient output level, Q*?
d) State the condition for efficiency in the provision of public goods (for one market). Explain why Q* found in c) is efficient. e) What are the Lindahl prices, i.e. each person’s willingness to pay for the efficient output level Q*? Explain. f)
Now assume that the marginal costs increases to MC’ = 6. What is the efficient output level, Q**, in this case? Explain.
40
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Question 4 (35%) Consider a company that produces electricity with a fixed marginal cost MC=1. Electricity production pollutes so that other firms face higher costs, i.e. marginal external costs of electricity production are higher than private marginal costs. More specifically MEC=2. The demand curve for electricity is given by the relationship P=5-(1/2)Q where Q denotes amount (kWh) of electricity and P denotes the price/cost of electricity. a) Show that the production of electricity in market equilibrium is inefficient. Explain the economic intuition behind this result. b) Calculate the welfare loss resulting from production being at the market equilibrium level instead of at the (socially) efficient level. (Assume that the demand curve is identical to the compensated demand curve.) Explain. c)
Show that a Pigouvian tax on electricity can correct the inefficiency. How big should the tax be per unit (kWh) of electricity? Calculate the total revenue of the corrective tax.
Public Finance – February 2005 The exam consists of two parts. The first part includes 10 questions, out of which you have to answer only eight. The second part includes three questions out of which you have to answer only two. Examination time 1hour and forty minutes. Part 1. (Multiple choice questions). Please circle the correct, in your view, answer. (40%) 1) A natural monopoly attains its monopoly position as a result of a) decreasing returns to scale b) constant returns to scale c)
increasing returns to scale
d) none of the above is correct 2) The Rawlsian position is a) the most egalitarian b) the least egalitarian c)
not the most egalitarian
d) none of the above 3) The provision of the public goods is efficient at the output level where: a) the aggregate demand curve, derived from the vertical sum of individual demand curves, equals the supply curve. b) the aggregate demand curve, derived from the horizontal sum of individual demand curves, equals the supply curve c)
each individual demand curve equals the supply curve.
d) the marginal rate of substitution between private and public goods is equal to zero.
41
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
4) The median voter model is most useful in studying issues for which a) only a single dimension of preferences is relevant b) the voting paradox does not apply c)
the number of voters is large
d) the number of voters is small 5) An optimal corrective tax on the output from an externality-producing activity will a) eliminate the externality b) change private marginal costs to equal social marginal costs, at least at one output level c)
increase the output of the good and reduce the output of the “bad” (externality).
d) be negative for negative externalities and positive for positive externalities 6) Which of the following is a lump-sum tax? a) the value added tax b) an income tax c)
a head tax
d) a tax on a good with a rather inelastic demand curve 7) The precept that people who are equal in all relevant ways should be taxed equally is known as a) vertical equity b) horizontal equity c)
Rawlsian justice
d) non-distortionary taxation 8) If a tax is imposed on the output of a competitive firm, the firm acts as though a) its marginal cost has increased at all output levels by the amount of the tax b) the price of the output has fallen by the amount f the tax c)
either (a) or (b) is true
d) both (a) and (b) is true 9) A lump-sum tax causes a) income and substitution effects that reinforce each other b) income and substitution effects that offset each other c)
no income effect
d) no substitution effect 10) Which is not true statement about Pareto optimality a) It is a criterion that respects consumer sovereignty b) It provides some guidance for the direction of income redistribution c)
42
it helps in choosing among some possible allocations
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
d) it is an individualistic measure of welfare Part 2. Answer two out of the three questions Question 1. (30%) A construction company is remodelling the University building on Solonos street. The company is in a perfectly competitive market and faces the following demand and total cost curves respectively. P=
300 – Q, and TC=20Q + (1/2)Q2 where
Q is quantity of remodelling in hours, P is price, and TC is the total cost. The construction company is very noisy, however. This noise distracts professors and students from doing their work. The total external cost is given by TEC = 40Q+Q2 a) How many hours of remodelling would the construction firm privately choose to produce? How many hours are socially desirable? b) Calculate the per-unit Pigouvian tax that would achieve the socially optimal level of remodelling. c)
Calculate the deadweight loss from the construction firm choosing its privately optimal level.
Question 2. (30%) Assume that fireworks are a public good. Aris and Betty have the following individual demand curves for fireworks. PA= 200 – QA and PB = 100 - QB, where QA and QB represent the amount of fireworks consumed by Aris and Betty, respectively. The marginal cost of producing another unit of fireworks is given by: . MC = 25+(1/2) Q a) Calculate the socially optimal quantity of fireworks. b) If Betty did not contribute at all for the fireworks, and Aris provided her privately optimal quantity, what would be the welfare loss to society Question 3. (30%) Suppose that the market for rock CDs is competitive and characterized by the following demand and supply curves respectively: P = 24 – Q, and MC = Q. Now suppose that the government considers imposing a tax on CDs. The tax being considered is a per unit tax of €2 per CD. Answer the following questions. a) Calculate the equilibrium price and quantity of rock CDs before the tax is levied. b) Assume that the statutory incidence of the tax is on the producers. Calculate the equilibrium quantity of rock CDs and the gross and net price per CD. c)
Calculate the changes in the welfare for consumers, and producers.
d) On whom does the economic incidence fall? How much of the tax is paid by consumers and producers at the new equilibrium? e) Show that the economic incidence is independent of the statutory incidence. (Suppose the statutory tax is on consumers. How do your answers to (b) above change?)
43
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2004 Να γπαθούν δύο θέμαηα Θέμα 1: Σν νξηαθφ αηνκηθφ θφζηνο παξαγσγήο δεξκάησλ απφ έλα βπξζνδεςείν αλέξρεηαη ζε
MCP
=3+0,4Υ, ελψ ην πξφζζεην θφζηνο, πνπ δηαρέεηαη ζην θνηλσληθφ ζχλνιν, ιφγσ κφιπλζεο ηνπ πεξηβάιινληνο, εθηηκάηαη ζε
MCS
=1+0,2Υ. Αλ ε θάζε κνλάδα δέξκαηνο πσιείηαη ζηελ
ηηκή ησλ 10 ρξεκ. κνλ.,
Να ππνινγίζεηε ην αηνκηθά θαη θνηλσληθά επηζπκεηφ επίπεδν παξαγσγήο (1,5 βαζ.).
Να αλαιχζεηε ηελ έλλνηα ησλ εμσηεξηθψλ νηθνλνκηψλ θαη ησλ κεζφδσλ αληηκεηψπηζήο ηνπο (1,5 βαζ.).
Να εθηηκήζεηε, αιγεβξηθά θαη δηαγξακκαηηθά, ην πνζφ ηνπ πξνζηίκνπ ή ηεο επηδφηεζεο, πνπ απαηηνχληαη γηα λα επηηεπρζεί ην θνηλσληθά επηζπκεηφ επίπεδν παξαγσγήο, θαη λα ζπγθξίλεηαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δχν απηψλ κεζφδσλ (2 βαζ.). Θέμα 2: Ζ αμία αγνξψλ θαη πσιήζεσλ (ρσξίο ΦΠΑ) ηεζζάξσλ επηρεηξήζεσλ δίλεηαη ζηνλ θαησηέξσ πίλαθα Α
Β
Γ
Γ
Αμία Αγνξψλ
0
160
208
269
Αμία πσιήζεσλ
160
208
269
332
θαη δεηείηαη:
Να ππνινγίζεηε, κε ηελ ηζρχνπζα δηαδηθαζία,
ην πνζφ ηνπ ΦΠΑ, ην νπνίν ε θάζε επηρείξεζε πιεξψλεη ζην Γεκφζην, απνδίδεη ζηηο άιιεο επηρεηξήζεηο θαη κεηαθπιίεη ζηα επφκελα ζηάδηα (t=20%)
(1,5 βαζ.).
Να αλαιχζεηε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ΦΠΑ
(1,5 βαζ.).
Να εμεηάζεηε αλ ν ΦΠΑ αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ άκεζσλ ή έκκεζσλ θφξσλ θαη αλ είλαη πξνζσπηθφο ή απξφζσπνο. Πνην είλαη ην πεξηερφκελν ησλ ελ ιφγσ δηαθξίζεσλ ηεο θνξνινγίαο; (2 βαζ.). Θέμα 3: Πνιιέο ζεσξίεο έρνπλ δηαηππσζεί γηα λα εμεγήζνπλ ηελ ηάζε δηαρξνληθήο αχμεζεο ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ. Εεηείηαη:
Να εληνπίζεηε ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ ζεσξηψλ ηνπ Wagner, Peacock-Wiseman θαη Baumol, ρσξίο λα αλαιχζεηε ηηο αληίζηνηρεο ζεσξίεο
(1 βαζ.).
Αλ ε ζπλάξηεζε παξαγσγήο ζην δεκφζην ηνκέα είλαη
YP 4LP e0,03t
YG 8LG
, λα απνδείμεηε ηελ άπνςε ηνπ φηη νη δεκφζηεο δαπάλεο απμάλνπλ ιφγσ
πζηέξεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. (2 βαζ.).
44
θαη ζηνλ ηδησηηθφ
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Να δψζεηε ηελ έλλνηα ηνπ πξνυπνινγηζκνχ κεδεληθήο βάζεο γηα ηηο δεκφζηεο δαπάλεο θαη λα αλαιχζεηε πψο επεξεάδεηαη ζρεηηθά ε δηαρξνληθή εμέιημε ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ (1 βαζ.).
Να εμεγήζεηε γηαηί ε εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο πιεηνςεθίαο ζηελ πνιηηηθή δηαδηθαζία επεξεάδεη απμεηηθά ηελ πνξεία ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ (1 βαζ.).
Θέμα 4:
Να ππνινγίζεηε ζε πνην χςνο πξέπεη λα βξίζθεηαη ν θνξνινγηθφο ζπληειεζηήο, ψζηε λα πεξηνξίδεηαη θαηά 60% θαη απηφκαηα ε πιεζσξηζηηθή αχμεζε ηνπ εηζνδήκαηνο (c=0,7) (2 βαζ.).
Πνηα είλαη ε έλλνηα ηεο απηφκαηεο ζηαζεξνπνηεηηθήο επίδξαζεο ησλ θφξσλ θαη πψο εμάγεηαη ν ζρεηηθφο ηχπνο;
Υξεζηκνπνηείζηε έλα
(1,5 βαζ.).
δηθφ
ζαο αξηζκεηηθφ
παξάδεηγκα
γηα
λα
απνδείμεηε φηη
πξννδεπηηθφο θφξνο εηζνδήκαηνο πεξηνξίδεη απηφκαηα ηηο πιεζσξηζηηθέο πηέζεηο
ν
(1,5
βαζ.).
Δημόςια Οικονομική – Ιούνιοσ 2004 Θέμα 1 Γίλεηαη ν
εηζνδεκαηηθφο
πεξηνξηζκφο ηνπ αηφκνπ
Y PC C PGG (2*80) (4*30) .
γηα
ηδησηηθά θαη
δεκφζηα
αγαζά :
Έζησ φηη πςψλεηαη ε ηηκή ησλ δεκφζησλ
αγαζψλ θαηά 50%. Ζηηείηαι: a.
Να αλαιχζεηε, αξηζκεηηθά θαη δηαγξακκαηηθά, πψο ζα δηακνξθσζεί ν εηζνδεκαηηθφο πεξηνξηζκφο, πνχ ζα ηζνξξνπεί ην λνηθνθπξηφ θαη πνηα ζα είλαη ε θακπχιε δήηεζεο γηα δεκφζηα αγαζά, κε ηελ ππφζεζε φηη ε δαπάλε γηα ηδησηηθά αγαζά παξακέλεη ακεηάβιεηε (βαζκνί 2,5).
b.
Να
εμεγήζεηε
ηηο
έλλνηεο
ηεο
θνξνινγηθήο
ηηκήο,
ηεο
γξακκήο
εηζνδεκαηηθνχ
πεξηνξηζκνχ (πξηλ θαη κεηά ηελ χςσζε ηεο ηηκήο ησλ δεκφζησλ αγαζψλ), ηεο θακπχιεο αδηαθνξίαο θαη ηνπ επηπέδνπ ηζνξξνπίαο ηνπ λνηθνθπξηνχ, ρξεζηκνπνηψληαο απνθιεηζηηθά ηηο ηηκέο ηεο παξαπάλσ ζπλάξηεζεο θαη ηα θαηάιιεια δηαγξάκκαηα (βαζ. 2,5). Θέμα 2 Γίλνληαη ηα εμήο ζηνηρεία: Γεκφζηα έζνδα (100 ρξεκ. κνλ.), πξσηνγελείο δαπάλεο (90 ρ.κ.), ηφθνη (50 ρ.κ.), ρξενιχζηα (40 ρ.κ.), «άζπξε ηξχπα» (20 ρ.κ.), ρξένο πξνεγνχκελεο πεξηφδνπ (500 ρ.κ.), ζπκθσλίεο επαλαγνξάο (15 ρ.κ.), ΑΔΠ (400 ρ.κ.). Ζηηείηαι: a.
Να ππνινγίζεηε (αξηζκεηηθά) ην πξσηνγελέο, ην θαζαξφ θαη ην αθαζάξηζην έιιεηκκα ηνπ πξνυπνινγηζκνχ, ην δεκφζην ρξένο ηνπ ηξέρνληνο έηνπο θαη ην θαηά πφζν πιεξνχληαη ηα δεκνζηνλνκηθά θξηηήξηα ηνπ πκθψλνπ ηαζεξφηεηαο θαη Αλάπηπμεο (βαζ. 2).
b.
Να
εμεγήζεηε
αλαιπηηθά
ην
πεξηερφκελν
φισλ
ησλ
παξαπάλσ
πξνυπνινγηζκνχ (βαζ. 3).
45
www.dap-oikonomikou.gr
ελλνηψλ
ηνπ
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Θέμα 3 Σξία λνηθνθπξηά, κε εηζφδεκα 130, 550 θαη 860 ρ.κ. αληίζηνηρα, πιεξψλνπλ ην θαζέλα πνζφ θφξνπ ίζν κε 39, 143 θαη 172 ρ.κ. Ζηηείηαι: a.
Να εμαθξηβψζεηε ην ραξαθηήξα ηνπ θνξνινγηθνχ ζπληειεζηή κε βάζε ηνλ νξηαθφ θνξνινγηθφ ζπληειεζηή, ην κέζν θνξνινγηθφ ζπληειεζηή θαη ηελ ειαζηηθφηεηα ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ (βαζ. 2).
b.
Να αλαιχζεηε ζε πνηεο θαηεγνξίεο ηαμηλνκνχληαη γεληθά νη θφξνη κε θξηηήξην ην ραξαθηήξα ηνπ θνξνινγηθνχ ζπληειεζηή (βαζ. 1).
c.
Να εμεηάζεηε αλ ν θφξνο ηνπ παξαδείγκαηνο πξνσζεί ην ζηφρν ηεο θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο ή ηεο νηθνλνκηθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη γηαηί (βαζ. 1).
d.
Να εμεγήζεηε θαηά πφζν ν θφξνο ηνπ παξαδείγκαηνο είλαη δηαρξνληθά πξννδεπηηθφο, ζπκβάιινληαο έηζη ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ πιεζσξηζηηθψλ πηέζεσλ (βαζ. 1).
Θέμα 4 Γίλεηαη ην εηζφδεκα δχν λνηθνθπξηψλ, Α=300 ρ.κ. θαη Β=800 ρ.κ., θαη δεηείηαη λα εμεηάζεηε πψο ζα επεξεαζηεί ην κίνηηπο για επγαζία, αλ ην θξάηνο: a.
Απμήζεη ηηο δεκφζηεο δαπάλεο (γηα ηελ παξαγσγή δεκφζησλ αγαζψλ) θαηά 100 ρ.κ. ή, ελαιιαθηηθά, κεηψζεη ην θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαηά 100 ρ.κ. Δίλαη ηζνδχλακεο νη δχν απηέο κνξθέο πνιηηηθήο σο πξνο ην θίλεηξν γηα εξγαζία ; (βαζ. 2),
b.
Απμάλεη ηηο κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο θαηά 100 ρ.κ. θαη ζηα δχν λνηθνθπξηά ή, ελαιιαθηηθά, εληζρχεη ηνλ Α θαηά 100 ρ.κ. θαη ηνλ Β θαηά 20 ρ.κ. ή (σο ηξίηε ελαιιαθηηθή ιχζε) κεηψλεη ηνλ αλαινγηθφ θφξν εηζνδήκαηνο απφ 20% ζε 10%. Δίλαη ηζνδχλακεο νη ηξεηο απηέο κνξθέο πνιηηηθήο σο πξνο ην θίλεηξν γηα εξγαζία ; (βαζ. 3).
Να γραθούν δύο (2) θέμαηα.
Δημόςια Οικονομική – Φεβρουάριοσ 2004 Θέμα 1 a) Σν χκθσλν ηαζεξφηεηαο θαη Αλάπηπμεο πξνβιέπεη φηη ην έιιεηκκα ηεο Γεληθήο Θπβέξλεζεο δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ην 3% ηνπ ΑΔΠ γηα ηα θξάηε-κέιε. Πνηνη ιφγνη ππαγφξεπζαλ ηελ αλάγθε ζέζπηζεο ηνπ νξίνπ απηνχ θαη πνηεο επηθξίζεηο έρνπλ δηαηππσζεί ελαληίνλ ηνπ; (βαζ. 2,5) b) Γηα λα απνθχγνπλ ηηο απνθιίζεηο απφ ην παξαπάλσ φξην, νη ειιεληθέο δεκνζηνλνκηθέο αξρέο έρνπλ πηνζεηήζεη νξηζκέλεο ηερληθέο δεκηνπξγηθήο ινγηζηηθήο. Γχν απφ απηέο είλαη ε έθδνζε πξνκεηφρσλ θαη νη ηηηινπνηήζεηο. Αλαιχζηε. (βαζ. 2,5) Θέμα 2 a) Να εμεγήζεηε κε πνην ηξφπν ν βαζκφο ςεπδαίζζεζεο ρξήκαηνο επεξεάδεη ηελ έθηαζε ηεο θνξναπνθπγήο, ρξεζηκνπνηψληαο έλα παξάδεηγκα, φπνπ ην λνηθνθπξηφ αγνξάδεη αξρηθά πνζφηεηα 500 κνλ. ελφο αγαζνχ ζηελ ηηκή ησλ 20 ρξεκ. κνλ. θαη, ζηε ζπλέρεηα, επηβάιιεηαη Φ.Π.Α. κε ζπληειεζηή 20%. (βαζ. 3)
46
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
b) Πψο επεξεάδεη ε θνξναπνθπγή ηελ ηακηεπηηθή ιεηηνπξγία ησλ θφξσλ; (βαζ. 2) Θέμα 3 Γίλνληαη νη ζπλαξηήζεηο παξαγσγήο ζηνλ δεκφζην ηνκέα, ΤG=0,058LG, θαη ζηνλ ηδησηηθφ, Yp=0.069Lpe0.03t. Εεηείηαη, κέζα ζηα πιαίζηα ηεο ζεσξίαο ηνπ Baumol, a) Να πξνζδηνξίζεηε, αιγεβξηθά θαη αξηζκεηηθά, αλ θαη ζε πνηα έθηαζε νη ηηκέο ησλ δεκφζησλ αγαζψλ απμάλνπλ ηαρχηεξα απφ ηηο ηηκέο ησλ ηδησηηθψλ. (βαζ. 3) b) Να εμεγήζεηε γηα πνηνπο ιφγνπο απμάλνπλ νη δεκφζηεο δαπάλεο σο πνζνζηφ ηνπ Α.Δ.Π.. (βαζ. 2) θέμα 4 a) Πψο δηακνξθψλεηαη ην επίπεδν ηζνξξνπίαο ηνπ ΑΔΠ, φηαλ εηζέξρεηαη ζηελ αλάιπζε ν δεκφζηνο ηνκέαο, επηβάιινληαο ελαιιάμ έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαη έλαλ αλαινγηθφ θφξν; (βαζ. 2,5) b) Αλ, κεηά ηελ επηβνιή ησλ σο άλσ θφξσλ, ε θαηαλάισζε κεηψλεηαη θαηά 168 ρξεκ. κνλ. (c=0,70 θαη Τ=800), δεηείηαη λα ππνινγίζεηε: (i) ην χςνο ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ, (ii) ην ζπληειεζηή ηνπ αλαινγηθνχ θφξνπ, θαη (iii) ηελ έθηαζε, ζηελ νπνία ζα κεησζεί ην ΑΔΠ, κεηά ην πέξαο ηεο πνιιαπιαζηαζηηθήο δηαδηθαζίαο, (βαζ. 2,5)
Public Finance - February 2004 The exam consists of two parts. There are three questions in each part. You have to answer all three questions of the first part and two questions from the second part. The time for the exam is two hours. Parη I 1) (10 κνλάδεο) There are three people (A, B, and C) and five possible states of their economy summarized in the table below by the resultant utilities of each of the three people. Which of the states are Pareto optimal?
State
UA
UB
UC
1 2 3 4 5
10 12 12 11 9
10 9 10 13 14
10 7 7 10 14
2) (15 κνλάδεο) True/False/Uncertain. For each of the propositions given, explain in concise sentences why the proposition is true, false, or uncertain. a) Changes in tastes will alter the shape of indifference curves. b) A Pareto improvement always leads to a Pareto efficient allocation. c)
47
The optimal provision of a public good requires that each member of society place
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
the same value on the good. d) A good is considered to be a public good when the marginal cost of producing another unit is zero. 3) (25 κνλάδεο) The supply of paper is described by the following equation: Q S = 5.000P where Qs is tons supplied per year and Ρ is the price per ton. The demand is described by Qd = 4.000 - 1.000P where Qd is tons demanded per year. Because of the pollution associated with paper production, marginal external costs of €2 are associated with each ton of paper. Assuming that paper is sold in a competitive market, what is the market price? How many tons will be produced per year at that price? What is the efficient annual output of paper? How can a corrective tax achieve efficiency? Part II 4) (25 κνλάδεο) Suppose in a competitive market demand is given by Q D=100-(1/4)P and supply is QS= (1/6)P. If a tax of 5 per unit of output is imposed, what fraction of the tax burden is borne by consumers, and what part is borne by producers? 5) (25 κνλάδεο) A monopolist operates in a market with demand given by Q=70-(1/5)P where
Q
is the quantity sold and Ρ is the price per unit. It has a total cost of production given by TC=5+2Q a) What is the price and quantity sold in the absence of any taxes? b) What is the price and quantity sold with an excise tax of 14? c)
What is the price and quantity sold with a profit tax of 50%?
6) The households of a street are trying to decide how many trees to plant on the sidewalk. Each tree costs € 80 to plant. There are 10 households on the street. There are 4 households, each of which has a private marginal benefit of an extra tree as: PMBi = 10-(1/2)T
(€ per tree)
Where PMB is the private marginal benefit and Σ is the number of trees planted. There are 6 households, each of which has a private marginal benefit of an extra tree as: PMB2 = 20-2T
(€ per tree).
1) To achieve efficiency, how many trees should be planted? A committee is established to plant the efficient number of trees. The committee knows the PMB associated with each household, and decides to make people pay for the trees under the Benefit Principle, i.e according to the benefit received by each household.
48
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
2) How much does each household pay? Instead of planting the optimal number of trees and sharing the cost by the Benefit Principle, the street committee decides that the number of trees should be determined by majority voting, and the costs shared equally among the 10 households. 3) How many trees will be planted? 4) Are all households better-off than they would be if there were no trees planted? (In each case remember to explain your reasoning).
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2003 ΘΔΜΑ 1 a.
Να αλαιχζεηε ηηο έλλνηεο ηεο απειεπζέξσζεο ησλ αγνξψλ θαη ηεο ηδησηηθνπνίεζεο θαηλά εληνπίζεηε ηηο δηαθνξέο ηνπο.
b.
Πψο
ζπκβάιιεη
ε
ηδησηηθνπνίεζε
ζηελ
εμπγίαλζε
ηεο
δεκνζηνλνκηθήο
θαη
ηεο
εηζνδεκαηηθήο πνιηηηθήο; ΘΔΜΑ 2 a.
Πνηα είλαη ε έλλνηα ηνπ ππεξβάιινληνο βάξνπο θαη ζε πνηεο θαηεγνξίεο δηαθξίλεηαη;
b.
Πνηνη ζεσξνχληαη σο πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο ηεο θνξνδνηηθήο ηθαλφηεηαο; Ζ ζεσξεηηθή βάζε ηεο ζρεηηθήο ζεσξίαο (θζίλνπζα νξηαθή ρξεζηκφηεηα ηνπ εηζνδήκαηνο) επαιεζεχεηαη ζε θάζε πεξίπησζε;
ΘΔΜΑ 3 a.
Να πξνβείηε ζηελ νηθνλνκηθή, ιεηηνπξγηθή θαη δηνηθεηηθή ηαμηλφκεζε ησλ εμήο θαηεγνξηψλ δεκφζησλ δαπαλψλ:
Μηζζνί δαζθάισλ θαη θαζεγεηψλ
πληάμεηο ππαιιήισλ ΟΣΑ
Αγνξά νπιηθψλ ζπζηεκάησλ απφ ην εμσηεξηθφ
Αλέγεξζε θηεξίνπ γηα ηε ζηέγαζε ηνπ ΗΘΑ
Μίζζσζε παιαηνχ θηεξίνπ απφ- ΑΔΗ γηα δηδαζθαιία
Αγνξά κεηαρεηξηζκέλνπ νρήκαηνο γηα ηε κεηαθνξά ησλ ζηξαηησηηθψλ ζηηο κνλάδεο ηνπο
b.
Πιεξσκή ηφθσλ ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο
Ση γλσξίδεηε γηα ηελ νηθνλνκηθή ηαμηλφκεζε ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ;
ΘΔΜΑ 4 a.
Ση γλσξίδεηε γηα ηε δεκνζηνλνκηθή απνξξφθεζε θαη κε πνηα κνξθή δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο ζπλδέεηαη; Αλαιχζηε.
49
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική b.
Να
εθηηκήζεηε
θαη
λα
αλαιχζεηε
ηελ
έλλνηα
2010 ηνπ
ζπληειεζηή
ηεο
απηφκαηεο
ζηαζεξνπνηεηηθήο επίδξαζεο ηνπ θφξνπ (c = 0.60, t = 0,20). Να γραθούν δύο (2) θέμαηα. Καλή επιηστία.
Δημόςια Οικονομική – Ιούνιοσ 2003 ΘΔΜΑ 1 Ζ είζνδνο ζηα Διιεληθά κνπζεία κπνξεί λα γίλεηαη είηε δσξεάλ είηε κε πιεξσκή εηζηηεξίνπ. Αλ ππνζέζνπκε φηη ε είζπξαμε πνζνχ πνπ λα θάιππηε ην νξηαθφ θφζηνο παξνρήο (500 δξρ.) ζα κείσλε ηνλ εηήζην αξηζκφ ησλ επηζθεπηψλ απφ 3.000.000 ζε 2.600.000, δεηείηαη:
Να πξνζδηνξίζεηε ην είδνο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ κνπζείνπ
Nα αλαιχζεηε ηε δηαδηθαζία κέζσ ηεο νπνίαο ε είζπξαμε ηηκήο επεξεάδεη ην επίπεδν θνηλσληθήο επεκεξίαο, ρξεζηκνπνηψληαο ην θαηάιιειν δηάγξακκα
Nα ππνινγίζεηε ην κέγεζνο ηεο απψιεηαο θνηλσληθήο επεκεξίαο
ΘΔΜΑ 2 Γίλνληαη θαησηέξσ ην δεκφζην ρξένο θαη ηα ειιείκκαηα ηνπ πξνυπνινγηζκνχ γηα ηελ Διιάδα θαηά ηα έηε 1996 - 1999: Γεκφζην ρξένο
'Διιεηκκα
1996
36.246
2.871
1997
39.040
2.505
1998
41.241
2.085
1999
43.693
2.155
Εεηείηαη: i.
Να εμεγήζεηε ζε ηη δηαθέξεη ην δεκφζην ρξένο απφ ην έιιεηκκα
ii.
Να απαξηζκήζεηε πνηεο θαηεγνξίεο ειιεηκκάησλ ππάξρνπλ θαη ζε ηη δηαθέξνπλ
iii. Να αλαιχζεηε θαηά πφζν ε ζεσξεηηθή δηάθξηζε κεηαμχ ρξένπο θαη ειιείκκαηνο ηζρχεη γηα ηελ Διιάδα θαη γηαηί
ΘΔΜΑ 3 ηελ Διιάδα ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία (participation rate) είλαη ην ρακειφηεξν ηεο Δπξψπεο. Αλ ην θξάηνο επηζπκεί λα ελζαξξχλεη ηελ πξνζθνξά εξγαζίαο, πνην απφ ηα αθφινπζα δεκνζηνλνκηθά κέηξα ζεσξείηαη ιηγφηεξν επηβιαβέο ή πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθφ, ε αχμεζε ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ γηα αγαζά θαη ππεξεζίεο, ησλ κεηαβηβάζεσλ ζηα λνηθνθπξηά ή ησλ επηδνηήζεσλ ησλ ηηκψλ; ΘΔΜΑ 4 Όηαλ ην θξάηνο ρξεκαηνδνηεί ηηο δαπάλεο ηνπ κε έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ θαη έλαλ αλαινγηθφ θφξν, ην εζληθφ εηζφδεκα πξνζδηνξίδεηαη απφ ηηο ζρέζεηο:
50
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
Y=C+I+G C=c (Y-tY- T ) φπνπ c=0.60 θαη t=0.20. Αλ ε νηθνλνκία βξίζθεηαη ζε χθεζε θαη ην θξάηνο επηζπκεί λα απμήζεη ην ΑΔΠ θαηά 500 ρξεκ. κνλ., λα εθηηκήζεηε πνηα πνιηηηθή είλαη απνηειεζκαηηθφηεξε:
ηεο αχμεζεο ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ,
ηεο κείσζεο ησλ θφξσλ
ηνπ ηζνζθειηζκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ (d T = dG) θαη λα αηηηνινγήζεηε ηα ζπκπεξάζκαηα ζαο.
Να γπαθούν ηα δύο από ηα ηέζζεπα θέμαηα.
Δημόςια Οικονομική – Φεβρουάριοσ 2003 ΘΔΜΑ 1 a.
Ση είλαη ην πξφβιεκα ηνπ «δσξεάλ επηβάηε», ζε πνηα ηδηφηεηα ησλ δεκφζησλ αγαζψλ αλαθέξεηαη θαη πψο ζπλδέεηαη κε ηελ ηδηφηεηα απηή;
b.
Πνηα είλαη ε έλλνηα θαη ην πεξηερφκελν ηεο θνξνινγηθήο ηηκήο θαη κε πνην ηξφπν ε κείσζε ηεο, π.ρ. απφ 5 ζε 3, επεξεάδεη ηηο επηινγέο κεηαμχ ηδησηηθψλ θαη δεκφζησλ αγαζψλ θαη ην επίπεδν επεκεξίαο ησλ λνηθνθπξηψλ;
ΘΔΜΑ 2 Απφ ηελ Δηζεγεηηθή Έθζεζε επί ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ γηα ην 2003, δίλνληαη ηα αθφινπζα ζηνηρεία (ζε εθαη. €):
Έζνδα, 2002
40.510
Πξσηνγελείο δαπάλεο, 2002
36.174
Σφθνη, 2002
9.200
Υξενιχζηα, 2002
20.771
Υξένο, 2002
165.842
Υξένο, 2001
155.838
Εεηείηαη: (i) Να αλαιχζεηε ηελ έλλνηα ησλ αλσηέξσ, (ii) λα ππνινγίζεηε ην πξσηνγελέο έιιεηκκα, ηηο δαλεηαθέο αλάγθεο θα: ην αθαζάξηζην έιιεηκκα, (iii) λα εμεγήζεηε γηα πνηνπο ιφγνπο νη δαλεηαθέο αλάγθεο δελ ζπκπίπηνπλ κε ηε δηαθνξά ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο απφ έηνο ζε έηνο. ΘΔΜΑ 3 Με ειάρηζην φξην ζπληήξεζεο ζε ρηι. € ζηελ Διιάδα, ην Α λνηθνθπξηφ πξαγκαηνπνηεί εηζφδεκα 3 ρηι. € θαη ην Β 20 ρηι. €. Σν Α λνηθνθπξηφ δαπαλά γηα ηα βαζηθά είδε δηαηξνθήο νιφθιεξν ην εηζφδεκά ηνπ, ελψ ην 3 κφλν
51
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ην κηζφ. Ζ θπβέξλεζε έρεη λα επηιέμεη κεηαμχ κηαο επηδφηεζεο ησλ ηηκψλ ησλ βαζηθψλ αγαζψλ κε πνζνζηφ 30% θαη ελφο αξλεηηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο (ΑΦΔ) κε πνζνζηφ 40% γηα ην Α λνηθνθπξηφ (κέζνδνο Lampman). Εεηείηαη: (i) Να εθηηκήζεηε πνηα απφ ηηο δχν κνξθέο πνιηηηθήο ζπκθέξεη ην θαζέλα απφ ηα δχν λνηθνθπξηά, (ii) λα αμηνινγήζεηε ηελ πνιηηηθή ησλ επηδνηήζεσλ ζε ζρέζε κε ηελ πνιηηηθή ησλ κεηαβηβαζηηθψλ πιεξσκψλ ζε ρξήκα, ρξεζηκνπνηψληαο θαη ην θαηάιιειν δηάγξακκα. ΘΔΜΑ 4 Οη δεκνζηνλνκηθέο αξρέο απνθαζίδνπλ λα επηβαξχλνπλ ην εηζφδεκα κε δχν θφξνπο, έλα θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ, χςνπο 50 ρξεκ. κνλ., θαη έλαλ αλαινγηθφ ΦΔΦΠ, κε ζπληειεζηή t = 30%. Σν ππφ εμέηαζε άηνκν (κνλαδηθφο θάηνηθνο ηεο ρψξαο) έρεη εηζφδεκα Τ = 400 θαη νξηαθή ξνπή πξνο θαηαλάισζε c = 0.70. Εεηείηαη: (i) Να ππνινγίζεηε αιγεβξηθά θαη δηαγξακκαηηθά ηα θνξνινγηθά έζνδα θαη ην πνζφ, θαηά ην νπνίν κεηψλεηαη ε θαηαλάισζε κεηά ηνπο θφξνπο, (ii) λα εθηηκήζεηε ζε πνηα έθηαζε ζα κεηαβιεζεί ην εηζφδεκα αλ, κε δεδνκέλα ηα έζνδα απφ ην ΦΔΦΠ, ην θξάηνο δηαζέζεη ηα έζνδα απφ ην θφξν ζηαζεξνχ πνζνχ γηα λα απμήζεη ηηο δεκφζηεο δαπάλεο θαηά ην ίδην πνζφ. Να γραθούν ηα 2 από ηα 4 θέμαηα
Δημόςια Οικονομική – επτέμβριοσ 2002 ΘΔΜΑ 1 Σν νξηαθφ φθεινο πνπ αληιεί ν κέζνο καζεηήο απφ ηηο ππεξεζίεο εθπαίδεπζεο θαη γηα ην νπνίν επηζπκεί λα πιεξψλεη δίδαθηξα αλέξρεηαη ζε: MU=8-0,4X ελψ ην νξηαθφ θφζηνο παξνρήο ησλ ελ ιφγσ ππεξεζηψλ είλαη ζηαζεξφ θαη ίζν κε 4. Σν θνηλσληθφ ζχλνιν αληιεί έλα πξφζζεην φθεινο πνπ ππνινγίδεηαη ζε: 2-0,1Υ. Σαπηφρξνλα φκσο νη πεξίνηθνη ηνπ ζρνιείνπ δπζαλαζρεηνχλ απφ ηε ζπκπεξηθνξά πνιιψλ καζεηψλ (ερνξχπαλζε, αθηζνξχπαλζε θιπ) θαη ε δπζαξέζθεηα απηή απμάλεη κε ηελ αχμεζε ησλ ππεξεζηψλ εθπαίδεπζεο, ζχκθσλα κε ηε ζρέζε 0.2Υ. Εεηείηαη: a.
Να ππνινγίζεηε ην αηνκηθφ επίπεδν παξαγσγήο ησλ ππεξεζηψλ απηψλ θαη ην επίπεδν πνπ επηζπκνχλ νη πεξίνηθνη.
b.
Να αλαιχζεηε ζεσξεηηθά θαη δηαγξακκαηηθά ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ελ ιφγσ ππεξεζηψλ θαη πψο δηακνξθψλεηαη ην επίπεδν ηζνξξνπίαο.
ΘΔΜΑ 2 Μία δεκφζηα επηρείξεζε ιεηηνπξγεί ππφ ζπλζήθεο θζίλνληνο θφζηνπο, κε κέζν θφζηνο 200 ρ.κ. (πξψηε κνλάδα παξαγσγήο), 170 ρ.κ. (δεχηεξε κνλάδα), 130 ρ.κ. (ηξίηε κνλάδα) θαη 100 ρ.κ. (ηέηαξηε κνλάδα). Σα κέζα έζνδα αλέξρνληαη ζε 220, 180, 130 θαη 10 ρ.κ., αληίζηνηρα. Εεηείηαη: a.
Να αλαιχζεηε ην πεξηερφκελν θαη ηηο ζπλέπεηεο ησλ ζπλζεθψλ θζίλνληνο θφζηνπο.
b.
Να πεξηγξάςεηε ηα πξνβιήκαηα ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο πνπ αληηκεησπίδεη ε επηρείξεζε, κε ηε βνήζεηα ηνπ πίλαθα θαη ηνπ θαηάιιεινπ δηαγξάκκαηνο.
52
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ΘΔΜΑ 3 Γίλεηαη θαησηέξσ ε θιίκαθα ηνπ πξννδεπηηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο, πνπ ίζρπε ζηελ Διιάδα θαηά ηελ πεξίνδν 1995-98: Θιηκάθην εηζνδ.
Οξηαθφο θνξφι. πληέι. %
1.000.000
0
1.500.000
5
1.500.000
15
3.000.000
30
8.000.000
40
Τπεξβάιινλ
45
εκεηψλεηαη φηη, κεηαμχ ησλ εηψλ 1995 θαη 1998, ην επίπεδν ησλ ηηκψλ απμήζεθε θαηά 30% θαη, θαηά ην ίδην πνζνζηφ, ππνζέηνπκε φηη απμήζεθαλ θαη ηα ρξεκαηηθά εηζνδήκαηα. Εεηείηαη: a.
Να εμεγήζεηε ηε δηαθνξά κεηαμχ δηαρξνληθήο θαη δηαζηξσκαηηθήο πξννδεπηηθφηεηαο.
b.
Να ππνινγίζεηε ην κέγεζνο ηεο δεκνζηνλνκηθήο απνξξφθεζεο γηα έλα λνηθνθπξηφ κε εηήζην εηζφδεκα 6,8 εθαηνκ. δξαρκέο ην 1995.
c.
Να ηηκαξηζκνπνηήζεηε ηε θνξνινγηθή
θιίκαθα,
ψζηε λα εμαιεηθζεί ε δηαρξνληθή
πξννδεπηηθφηεηα. ΘΔΜΑ 4 ε κία πεξίνδν φπνπ ην εηζφδεκα βξίζθεηαη ζην επίπεδν πιήξνπο απαζρφιεζεο, ηα θξάηνο απμάλεη ηηο δεκφζηεο δαπάλεο θαηά ΓG=100 (c=0,75, t= 0,25). Εεηείηαη: a.
Να
ππνινγίζεηε
ηε
κεηαβνιή
ηνπ
εηζνδήκαηνο
φηαλ
δελ
ππάξρεη
απηφκαηνο
ζηαζεξνπνηεηήο θαη φηαλ ππάξρεη αλαινγηθφο θφξνο εηζνδήκαηνο. b.
Να πξνζδηνξίζεηε, κε ηελ εθηίκεζε ηνπ θαηάιιεινπ δείθηε, ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο παζεηηθήο ή απηφκαηεο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο.
Να γπαθούν ηα δύο από ηα ηέζζεπα θέμαηα
Δημόςια Οικονομική – Ιούνιοσ 2002 ΘΔΜΑ 1 Οη ππεξεζίεο πγείαο ζεσξνχληαη φηη απνηεινχλ έλα εκηδεκφζην αγαζφ, ηνπ νπνίνπ ε θαηαλάισζε ζπλεπάγεηαη ζεηηθέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο. Εεηείηαη: a.
Να πξνζδηνξίζεηε ην επίπεδν παξαγσγήο ηνπο, ζχκθσλα με ηνπο θαλφλεο ηνπ κεραληζκνχ ηεο αγνξάο, θαη ην θνηλσληθά επηζπκεηφ επίπεδν παξαγσγήο ηνπο, αλ ην νξηαθφ φθεινο δίλεηαη απφ ηε ζρέζε: MU = 6-0,7x, ην νξηαθφ θφζηνο είλαη: MC = 4+0,3x θαη ην πξφζζεην φθεινο, πνπ δηαρέεηαη ζην θνηλσληθφ ζχλνιν, αλέξρεηαη ζε ΑΜU = 3.
53
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική b.
2010
Να αλαιχζεηε ζεσξεηηθά θαη δηαγξακκαηηθά φηη ζρεηίδεηαη με ηηο ζεηηθέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο θαη λα εθηηκήζεηε κε πνηα δηαδηθαζία ζα θζάζνπκε ζηα θνηλσληθά επηζπκεηφ επίπεδν παξαγσγήο, κε βάζε ηα παξαπάλσ αξηζκεηηθά δεδνκέλα.
c.
Να πεξηγξάςεηε ηηο κεηθηέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο.
ΘΔΜΑ 2 Σν αξρηθφ ζηάδην ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο πσιεί αγαζά αμίαο 1.200 ρ.κ. (ρσξίο λα ζπλππνινγίδεηαη ν ΦΠΑ) ζην ελδηάκεζν ζηάδην θαη απηφ, ζηε ζπλέρεηα, πσιεί ηα αγαζά απηά αμίαο 1.600 ρ.κ. ζην ηειηθφ ζηάδην, πνπ ηα δηαζέηεη ζηνλ θαηαλαισηή πξνο 2.500 ρ.κ. Εεηείηαη: a.
Να θαηαξηίζεηε ηνλ πίλαθα ππνινγηζκνχ ηνπ ΦΠΑ (t = 10%).
b.
Να αλαιχζεηε ηελ έλλνηα θαη ην πεξηερφκελν ηνπ ελ ιφγσ θφξνπ.
c.
Να εθηηκήζεηε θαηά πφζν ν θφξνο απηφο είλαη θνηλσληθά δίθαηνο γηα δχν λνηθνθπξηά, κε εηζφδεκα 500 θαη 4.000 ρ.κ., αληίζηνηρα.
ΘΔΜΑ 3 a.
«Οη δεκφζηεο δαπάλεο γηα αγαζά θαη νη θφξνη ζηαζεξνχ πνζνχ επεξεάδνπλ ην θίλεηξν γηα εξγαζία πξνο ηελ αληίζεηε θαηεχζπλζε». Να αλαιχζεηε ηελ πξφηαζε απηή κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ελφο δηαγξάκκαηνο γηα ηνπο θφξνπο θαη ελφο άιινπ γηα ηηο δαπάλεο.
b.
Ζ επίδξαζε ησλ κεηαβηβαζηηθψλ πιεξσκψλ ζηα λνηθνθπξηά πάλσ ζην θίλεηξν γηα εξγαζία εμαξηάηαη απφ ην αλ νη πιεξσκέο απηέο έρνπλ ή φρη απνηέιεζκα ππνθαηάζηαζεο. Αλαιχζηε.
ΘΔΜΑ 4 a.
Πνηα είλαη ε θεληξηθή ζέζε ηνπ λενθιαζζηθνχ ππνδείγκαηνο κεγέζπλζεο θαη πνηα θξηηηθή αζθείηαη θαηά ησλ βαζηθψλ ηνπ ππνζέζεσλ, ζην πιαίζην ηεο
δεκνζηνλνκηθήο
πνιηηηθήο; b.
Να εμεγήζεηε γηα πνην ιφγν ην λενθιαζζηθφ ππφδεηγκα αλάπηπμεο βξίζθεηαη ζε ηζνξξνπία, φηαλ ζπκπίπηνπλ νη ξπζκνί αχμεζεο ηνπ θεθαιαίνπ θαη ηεο εξγαζίαο.
Να γπαθούν ηα 2 από ηα 4 θέμαηα. Καλή Δπιηςσία.
Δημόςια Οικονομική – Φεβρουάριοσ 2002 ΘΔΜΑ 1 Έζησ
φηη
ν
εηζνδεκαηηθφο
πεξηνξηζκφο
δίλεηαη
απφ
ηε
ζρέζε:
Τ=
PcC+PGG=
(0.2Υ200)+(0.8Υ100). Εεηείηαη λα αλαιχζεηε, κε ηε ρξήζε ησλ θαηάιιεισλ δηαγξακκάησλ, ηε δηαδηθαζία (θακπχιεο αδηαθνξίαο, αηνκηθή θαη ζπλνιηθή θακπχιε δήηεζεο, θακπχιε πξνζθνξάο θιπ.), ε νπνία καο νδεγεί ζηε δηακφξθσζε ηεο πνζφηεηαο θαη ηεο ηηκήο ηζνξξνπίαο γηα ηα δεκφζηα αγαζά.
54
www.dap-oikonomikou.gr
Παλαιότερα Θέματα: Δημόσια Οικονομική
2010
ΘΔΜΑ 2 Μηα απφ ηηο κνξθέο ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ππφ ζπλζήθεο θζίλνληνο θφζηνπο, είλαη λα αθνινπζνχλ ηνπο θαλφλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ πιήξσο αληαγσληζηηθνχ θιάδνπ παξαγσγήο, θαη λα θαιχπηνπλ ηπρφλ ειιείκκαηα κε επηδνηήζεηο. Εεηείηαη:
Να πξνζδηνξίζεηε δηαγξακκαηηθά ηηο ζπλζήθεο ηζνξξνπίαο θαη ηελ έθηαζε ησλ πηζαλψλ δεκηψλ.
Να αλαιχζεηε ηα ζεηηθά θαη αξλεηηθά ζηνηρεία ησλ επηδνηήζεσλ.
Να αλαπηχμεηε ηελ έλλνηα θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο ζηαπξνεηδνχο επηδφηεζεο.
ΘΔΜΑ 3 Έλαο ρνλδξέκπνξνο αγνξάδεη 100 ηφλλνπο ιάδη πξνο 600 δξρ. ην θηιφ θαη ηνπο κεηαπσιεί ζε δχν ιηαλνπσιεηέο, νη νπνίνη ιεηηνπξγνχλ κε πεξηζψξην θέξδνπο 30%. ηνλ Α ιηαλνπσιεηή πσινχληαη 60 ηφλλνη πξνο 700 δξρ. ην θηιφ θαη ζηνλ Β 40 ηφλλνη πξνο 800 δξρ. ην θηιφ. Εεηείηαη:
Να ππνινγίζεηε ην πνζφ ηνπ ΦΠΑ πνπ ζα θαηαβάιινπλ νη ζπλαιιαζζφκελνη ζην Γεκφζην, φπσο επίζεο θαη ηελ ηηκή πνπ ζα πιεξψζνπλ νη θαηαλαισηέο ζπλ ην ΦΠΑ (θνξνι. ζπληειεζηήο 20%).
Να αλαιχζεηε ηελ έλλνηα θαη ην πεξηερφκελν ηνπ ΦΠΑ.
ΘΔΜΑ 4 Γίλεηαη ε ζπλάξηεζε θαηαλάισζεο, C= 200+0.7Τ, θαη ε ζπλάξηεζε ηνπ αλαινγηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο, Σ=50+0.2Τ. Να εθηηκήζεηε, κε ηε βνήζεηα ησλ αληίζηνηρσλ πνιιαπιαζηαζηψλ, πνηα απφ ηηο θαησηέξσ κνξθέο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο είλαη ε απνηειεζκαηηθφηεξε:
Ζ αχμεζε ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ θαηά 100 ρξεκ. κνλ.
Ζ κείσζε ηνπ θφξνπ ζηαζεξνχ πνζνχ θαηά 150 ρξεκ. κνλ.
Ζ ηαπηφρξνλε αχμεζε δεκφζησλ δαπαλψλ θαη θφξνπ ζηαζεξνχ πνζνχ θαηά 400 ρξεκ. κνλ.
Πνηα είλαη ηα ζεηηθά θαη αξλεηηθά ζηνηρεία ηεο θάζε κνξθήο πνιηηηθήο; Να γπαθούν 2 θέμαηα.
55
www.dap-oikonomikou.gr