Foam+ by Daphne van Drenth

+ Een uitgave van het Fotomuseum Amsterdam

nr. 01

maart 2012

FOAM+inhoudsopgave

voorwoord

inhoud

Het is gelukt hoor! Na veel hard werken is hij er: de eerste uitgave van Foam+, ons nieuwe fotografie magazine voor iedereen die serieus met fotografie bezig is en geinteresseerd is.

06-09

Foam+ is het magazine voor iedereen die van fotografie zijn werk wil maken en voor de amateurfotograaf die zijn dagelijkse werk ziet als manier om zijn fotohobby te bekostigen. We geven de juiste informatie weer over de opkomende exposities in Foam, laten je inspireren door de vele interviews van verschillende fotografen en in elke uitgave een nieuwe kids spread voor de jonge fotografen. Dat maakt het voor ons ook een prachtig magazine om dat te maken 6x per jaar. Steeds meer mensen raken geinteresseerd in het vak fotografie. Dat is voor ons natuurlijk een prima reden om met een nieuw magazine te komen. We bestonden al maar nu met een frisse nietuwe start. Mensen meer betrokken laten voelen door Foam+, dat is ons doel. Voel je aangetrokken en geniet. Want laten we eerlijk zijn, fotografie is gewoon leuk. Foam Amsterdam

Interview

Inez van Lamsweerde

10-11

Achtergrondverhaal Documentaire fotografie

12-17

Beroepsfotografen Nederland Erwin Olaf en Anton Corbijn

18-19 Rubriek

Close-up met Bertien van Manen

20-21

Kids spread Speels het memory spel

colofon In samenwerking met Grafisch Lyceum Utrecht Foam Amsterdam

22-23 Agenda

Tentoonstellingen, rondleidingen en workshops

Grafisch ontwerp Daphne van Drenth

op de cover

Drukkerij Ruparo Amsterdam

Inez van Lamsweerde Fantastic Men

Fotografie Inez van Lamsweerde Erwin Olaf Anton Corbijn Ed van der Elsken

Nr 01 maart 2012

Tekst Loes PerrĂŠe Joost Nellen Nikita Berends Tentoonstelling Pavel Prokopchik Bertien van Manen Kathy Ryan & Lesley A. Martin

FOAM+inhoudsopgave

FOAM+interview

Inez van

lamsweerde

Inez van Lamsweerde - Fantastic Man

Ik wilde Inez van Lamsweerde om meerdere redenen interviewen. Ten eerste: zij en haar partner Vinoodh Matadin fotograferen met hetzelfde gemak voor modemerken als voor tijdschriften en hebben daarnaast in zowat alle belangrijke musea ter wereld gehangen. Ten tweede: ze kregen als eerste succes en navolging door digitale beeldbewerking toe te passen op modefotografie en zijn daarmee in elk geval deels verantwoordelijk voor het feit dat professionele fotografen de kans kregen om nieuwe en spannende dingen met fotografie te doen. Ten derde: Inez en Vinoodh zijn een fotografenduo dat op werkgebied alles samendoet, maar er daarnaast in slaagt ook al 18 jaar een romantische relatie te hebben.

Foam+: Bedankt voor dit gesprek. Jullie hebben naam gemaakt met FOR YOUR PLEASURE, een met de Paintbox-computer bewerkte fotoserie die in 1994 werd gepubliceerd in het Britse blad The Face. Wat denkt u dat uw werk heeft betekend voor de acceptatie van digitale beeldbewerking? Inez: Inez van Lamsweerde: Ik denk vrij veel. Die serie in The Face was eigenlijk de eerste keer dat er digitaal bewerkte modefotografie in een tijdschrift werd gepubliceerd. Digitale bewerking werd wel gebruikt om advertenties meer glans te geven of er konijnen mee te laten vliegen, maar in de modewereld mocht je echt niet zien dat je de computer gebruikt had. Maar wij ontdekten juist dat de mogelijkheden voor bewerking interessant waren als je er op een subtiele manier mee om kon gaan. Wij waren constant bezig om beelden op zo’n manier te veranderen dat het niet meteen zichtbaar was dat het op de computer was gebeurd, maar dat er toch een soort ongemak of dualiteit in dat beeld zat. Foam+: Toen vervolgens beeldbewerking in de mode kwam en iedere fotograaf zijn beelden digitaal begon te bewerken, voelde u toen iets van een hete adem en een nek enzo? Inez: Een beetje. Toen wij net begonnen met digitale bewerking, begonnen andere, bekendere fotografen ons na te doen. Foam+: Zoals wie? Inez: Bijvoorbeeld Mondino. Hij had al het geld in de wereld, terwijl wij foto’s met een superlaag budget manipuleerden. Voor ons was het heel lang sparen en dan lang werken.

Foam+: Ik las dat u twee maanden bezig was aan FOR YOUR PLEASURE. Inez: Maar we hadden al snel het gevoel dat we op onze eigen lijn zaten, onze eigen weg. Foam+: Dan maakt het niet meer zoveel uit wat anderen doen. Inez: Precies. Op een gegeven moment ging iedereen steeds verder met het retouchen het vliegende konijnen-fenomeen zoals wij dat noemen tot het er uiteindelijk veel te gemanipuleerd uit ging zien. Wij reageerden daarop door het beeld kapot te maken, en de fouten juist te laten zitten. Op een gegeven moment gebruikten we de computer helemaal niet meer, maar dan dachten mensen toch nog dat wij die hadden gebruikt. “Wat zijn die handen groot,” zeiden ze dan, maar we hadden er niks aan veranderd. Foam+: FOR YOUR PLEASURE kwam uit in de grunge-periode. Behalve dat grunge mensen aanzette tot het dragen van houthakkersbloezen had het ook invloed op de fotografie. U zei eerder dat die in die tijd vooral uit deprimerende zwart/wit-foto’s bestond, en dat jullie kleurrijke en energieke werk daar een tegenreactie op was. Maar wat zou een fotograaf nu moeten doen om anti te zijn? Bestaat dat überhaupt nog? Inez: Ik denk dat de underground aan het verdwijnen is. Alles is openbaar vanwege het internet. Iedereen heeft meteen een podium, en een kans om het te maken. Er zijn ook zoveel meer tijdschriften dan toen wij begonnen. >

FOAM+interview

Inez van Lamsweerde - Legs

Foam+: Maar voor u was die anti-houding een manier om op te vallen, en misschien een springplank voor uw carrière. Of was dat niet de intentie? Inez: Dat was niet de intentie, nee. Ik groeide op met de Franse Vogue, dat altijd bij mijn moeder thuis lag. Ze was modejournaliste. In dat blad zag ik de beelden van Helmut Newton. Het waren sterke, kleurrijke beelden, en daar komt mijn kleurrijke beeldtaal vandaan. En dat paste helemaal niet bij wat er gaande was in de grungeperiode. Maar wij bleven doen waar we in geloofden. Dat is het enige wat ik nu kan zeggen tegen een beginner: doe alleen waar je zelf in gelooft, blijf het doen en houd het vol. Doen wat je zelf wilt is het enige wat je hebt. In het begin ben je ontzettend bezig met het in één foto proberen te stoppen van al je vierhonderd ideeën. Maar met ervaring leer je dat zo’n foto dan iets krampachtigs krijgt, en daarna weet je: oké, ik heb een idee. Dit idee gaat daarheen. En dat idee past het beste daar. Je zult een bepaalde manier van werken vinden en dan merk je: dit is voor mij.

Foam+: Je moet jezelf rust geven en weinig te doen hebben. Inez: Zo lang mogelijk je studentenleven uitbuiten en zo lang mogelijk je beeldtaal zoeken en je smaak opbouwen uit beelden die je inspireren. Dat is mij op de op de Rietveld Academie goed gelukt. Foam+: De cv die uw assistent mij voor dit interview opstuurde is 20 pagina’s lang en gaat terug tot 1992. In die waslijst staan exposities in topmusea vermeld, campagnes voor ’s werelds grootste modemerken en redactionele foto’s voor de meest gelezen tijdschriften. Wat is het aan uw werk dat u motiveert om zo lang zo hard te werken? Inez: Dat heeft te maken met een keuze voor manier van leven. Daardoor kunnen of willen we zoveel werken. Ons leven bestaat voor een groot gedeelte uit fotograferen, en we werken zo vaak mogelijk samen met mensen met wie we het liefst werken en die we het meest inspirerend vinden. En dat is eigenlijk een groep vrienden. Dat is waanzinnig mooi en daardoor voelt wat wij doen nooit als werk. Waarom wordt u voor zoveel verschillende campagnes gevraagd? Inez: Omdat ons werk niet lijkt op dat van veel andere fotografen, maar dat zit hem in de kleine, subtiele gebaren en emoties.

Foam+: Uw werk My Little Darling Trish was te zien op een fotoexpo van Shaquille O’Neill. Dat vond ik opmerkelijk. Inez: Die tentoonstelling was geïnitieerd door een kunstverzamelaar, die dat werk van ons had gekocht. De afdruk die hij had gekocht was levensgroot. En hij heeft toen Shaquille gevraagd een tentoonstelling te cureren waarbij het ging om de maat. Size Does Matter. Dus er was werk dat ontzettend klein was en ontzettend groot. Alles gekozen door Shaq. Dus hij is waarschijnlijk door de collectie van die man gegaan en heeft dingen gekozen die hij interessant vond ten opzichte van zijn eigen maat.

Foam+: Was je er? Inez: Ja. En Shaq was heel erg groot. Hij was gigantisch. Twee keer zo groot als ik. Foam+: Wat wordt de volgende evolutie in uw werk? Inez: Video. Ik denk absoluut dat het werk van de fotograaf zich meer en meer gaat toespitsen op video. En dat is voor ons nu de interessantste ontwikkeling. Iedereen wil nu bewegend beeld op zijn website. Veel van onze klanten vragen daar nu om en worden ook steeds veeleisender. Langzaam maar zeker worden dat soort filmpjes bewegende advertenties en voor ons is dat een geweldig ontwikkeling. Ook voor ons werk, om in een nieuw vak te duiken en daar alles te ontdekken. Foam+: Oké. Ik heb moeite met de verkering met een meisje met wie ik werk. We gingen onlangs na een half jaar uit elkaar. U en uw partner zijn 18 jaar samen. Is er iets aan jullie samenzijn dat geëxtraheerd kan worden tot een advies voor anderen en kunt u, kortom, mijn relatie redden? Inez: Voor Vinoodh en mij was er de keuze dat we ieder moment in het leven samen wilden doorbrengen. “Waarom zou je überhaupt iets apart willen doen als je ook de hele tijd samen kan zijn?”, dachten we. Natuurlijk zijn er ook moeilijke dingen. Je hebt nooit afstand, en de scheiding tussen werk en thuis, die veel mensen hebben, is er bij ons niet. Alles loopt door elkaar heen, ook de stress van het werk. Ik denk dat jij dat waarschijnlijk ook hebt. Maar als je dat weet en weet waar het gevaar zit in de relatie, dan moet je dat openlijk bespreken. <

“Doen wat je zelf wilt is het enige wat je hebt.” 8

Inez van Lamsweerde - Milla Jovovich

Foam+: Tijden veranderen. Inez: In onze begintijd moest je ook Evangelista of Naomi Campbel in je portfolio hebben. Anders keken merken niet eens naar je. Je moest het ook niet in je hoofd halen om voor H&M te schieten als je al dingen voor Yohji Yamamoto had gedaan. Dat kon gewoon niet. Nu maakt het niet zoveel uit voor wie je schiet, wie je schiet en voor welk merk. Alle fotografen werken nu voor high en low; alles loopt door elkaar. Alles is een job en alles is op hetzelfde niveau, zeg maar. Ik denk dat er voor een jonger iemand niet echt iets is om tegenin te gaan. Ik weet ook niet of het daar nu nog om gaat.

Foam+: Dat schept ook vrijheid. Inez: Het gaat dan vanzelf. Als je weet wat het is waar je naar op zoek bent, dan gaat het makkelijk. Maar dat moet je dan wel eerst uit zien te vinden en daarom raad ik aan altijd zo lang mogelijk te studeren als je kan. Blijf zo lang mogelijk op school en ga vooral niet meteen werken, want dan krijg je meteen die druk om twaalf goede shots per dag af te leveren. En dan heb je maar weinig kans om je eigen beeldtaal te ontwikkelen.

Daardoor blijft alles mogelijk, zodat onze stijl zich niet beperkt tot zwart/wit in de studio of alleen maar heel felle kleuren op het strand. Sommige fotografen doen een ding en aan dat ene ding houden ze zich. Bij ons gaat het heel erg om het idee, en binnen dat idee proberen we weer te geven wat ons interesseert in zo’n foto. Klanten vinden het fijn dat we meedenken vanaf het begin. We zijn niet echt het type fotografen waar mensen naartoe komen met een compleet uitgedacht idee.

FOAM+documentair

Documentaire fotografie Documentaire fotografie is een manier van fotograferen van een bepaald onderwerp, gecombineerd met de mening van de fotograaf. Deze manier van fotograferen geeft een beeld van de werkelijkheid.De inhoud van de foto’s is belangrijker dan de foto zelf. Hierdoor zijn de foto’s soms van mindere kwaliteit, maar dat is op zich geen probleem.

“de foto legt niet de werkelijkheid, maar die van de fotograaf vast.”

In de ene foto en bij de ene fotograaf zal het ingenomen standpunt prominenter aanwezig zijn dan bij de andere. De documentaire foto legt niet één werkelijkheid, maar die van de fotograaf. Dit is dus vaak verschillend per fotograaf. In ieder geval onderscheidt de documentaire foto zich altijd van de registratieve foto. De gangbare motivatie is dat elke foto die de werkelijkheid vastlegt per definitie als documentair betiteld wordt. Ook is er spraakverwarring als het gaat om historische foto’s. Dit zijn weliswaar documenten, maar hoeven daarmee geen documentaire foto’s te zijn. In feite zijn veel ’documenten’ registraties. Soorten documentairefotografie In de media en journalistiek wordt onderscheid gemaakt tussen diverse soorten documentaire fotografie, zoals: opiniërend, stellend, manipulerend en confronterend. Inhoudelijk Om de foto’s meer inhoud te geven worden er verschillende manieren van fotograferen gebruikt om deze te versterken. Hierna zijn een paar manieren uitgelegd. Deze worden het meest toegepast in deze manier van fotograferen.

Contrast Het toepassen van contrast is een krachtige methode, die een fotograaf tot zijn beschikking staat. Het brengt tegenpolen in één beeld samen tot een nieuwe eenheid. Contrast versterk een mening of stelling van de fotograaf en wordt hierdoor veelvuldig gebruikt binnen de documentairefotografie. Contrasten zijn te realiseren in allerlei beeldelementen: in maatverhoudingen, materialen, de staat van dingen, contrast heden en verleden, rust en calamiteit, aantrekkelijk en afstotend. Het vastleggen van contrasten kan door de fotograaf vaak al vooraf worden onderzocht en voorbereid. Vergroten Vergroten van het beeld is een andere manier inhoud verder te versterken. Concreet betekent het dat het vergroten van elementen vaak de mening versterkt van de fotograaf. De vergrotende delen zitten dan ook in de inhoudelijke hoek en ondersteunen de mening en stellig van de fotograaf. Herhalen Herhalen is belangrijk in de documentairefotografie. Herhalen van essentiële onderdelen en inhoudelijke vormen ligt de nadruk op het betreffende onderwerp. Documentair gezien heeft het herhalen van het onderwerp de functie van ’vergroten’ en ’inzoomen’ op het betreffende betekenisdragend element. < FINA World Championships - World Press Photo 2011

Ed van der Elsken

De Fotografie De documentaire foto kenmerkt zich door het standpunt dat de fotograaf inneemt ten aanzien van het onderwerp. Dit standpunt wordt zichtbaar door de wijze van kijken naar het onderwerp, daarbij het toepassen van cameravoering, camerahoek en -afstand, kleurgebruik, eventuele afwerking en gebruik van betekenisdragende elementen, beeldtekens en beeldtaal.

FOAM+fotografen

Erwin Olaf - Fall portret, Felix

beroepsfotografen nederland De BFN is dĂ¨ toonaangevende en snelst groeiende beroepsvereniging voor beeldmakers met 600 leden in Nederland. Opgericht in 1919 bestaat de BFN nu bijna 92 jaar, en is anno 2011 nog steeds de belangrijkste partner voor beroepsfotografen in Nederland.

Foam+: Waarom kiest de vakfotograaf voor de BFN? BFN: De fotograaf is een vakman, heeft vaak een eenmanszaak en staat er meestal alleen voor als het gaat om vragen die van belang zijn voor zijn onderneming. Soms kan de back-up van een branchevereniging, onontbeerlijk zijn.

Foam+: Waarom kiest men een BFN vakfotograaf? BFN: De keuze voor een goede fotograaf is lastig, vooral nu de digitale camera voor iedereen bereikbaar is. De markt van fotografen is overspoeld door mensen die menen fotograaf te zijn omdat zij een dure camera hebben en daarbij vergeten dat fotografie een ambacht is waarbij kennis en ervaring een doorslaggevende rol speelt.

Zelfstandige fotografen, werknemers en studenten uit Nederland kunnen zich aansluiten bij de BFN. Vragen op financieel, organisatorisch of technisch gebied kunnen door de BFN beantwoord worden. Ook neemt de BFN dankbaar tips en opmerkingen aan haar eigen leden om zo ieder BFN lid te kunnen laten profiteren van die kennis en ervaring. Ook streeft de BFN een goede verhouding na tussen de collega leden om elkaar bij te staan en uiteindelijk de klant beter te kunnenbedienen. <

De BFN fotograaf is van huis uit een vakman en kan bogen op een goede opleiding, gedegen vakkennis en bovenal ervaring. De BFN fotograaf schoolt zich met regelmaat bij en heeft door het dagelijks fotograferen inzicht in het eindproduct. De BFN fotograaf kan zich daardoor kwalitatief en creatief onderscheiden van de gemiddelde fotograaf.Redenen genoeg om voor een BFN fotograaf te kiezen.

De BFN stelt zich hiervoor ter beschikking, zij doet dit immers al 92 jaar lang met veel succes.

FOAM+fotografen

Erwin olaf op het randje Seks en humor. Erwin Olaf geniet wereldfaam met opmerkelijke foto’s die vaak zijn doorspekt met deze twee elementen. Zijn werk – voor onder andere Diesel, Heineken en Microsoft – choqueert sommigen, ontroert anderen en is altijd spraakmakend.

Latex Opzien baren doet Olaf regelmatig, bijvoorbeeld met zijn vrije serie Fashion Victims (2000) waarin veel naakt en stijve geslachtsdelen zijn te zien. Ook Separation uit 2002, waarin een vrouw en kind beiden in latex zijn gekleed, heeft veel stof doen opwaaien. ‘Die serie werd destijds helemaal verkeerd geïnterpreteerd’, aldus Olaf. ‘Door het materiaal van de pakken vonden mensen dat ik pornografisch werk maakte met een kind er in. De foto’s gingen over mijn jeugd. In mijn kindertijd heb ik me vaak eenzaam en onbegrepen gevoeld. Voor mij waren die pakken een metafoor van onbereikbaarheid en eenzaamheid.’ Op de vraag welke overeenkomst hij dan ziet tussen latex en eenzaamheid geeft de kunstenaar een opmerkelijke antwoord: ‘Ik heb een keer staan vozen met een jongen die zo’n pak aan had. Hoewel die gast het geweldig vond, was er voor mij niks aan. Het was alsof ik in een ballon stond te knijpen. Zo’n dun laagje creëerde een enorme afstand tussen onze persoonlijke belevingen.’ De manier waarop hij zijn kindertijd heeft ervaren, gaf hij met die serie een plaats. ‘Daar zit geen oud zeer meer.’

Erwin Olaf - Hotel Milaan, Juul

Het is maar een foto Een jaar eerder wist Olaf te schokken met zijn serie Royal Blood. Op een van de foto’s was een lookalike van prinses Diana te zien met een bloederige Mercedes-ster in haar arm. ‘Het is maar een grap.

Vaak komt zoiets spelenderwijs tot stand. De vrouw op de foto was niet als de prinses gecast. Nadat de visagist klaar was met haar werk, dacht ik: “Jezus, ze lijkt wel Lady Di.” Toen ze loensend naar me keek, sloeg ik steil achterover. Het was op dat moment zonde om er niets mee te doen.’ ‘Aan mensen die over mijn werk vallen heb ik geen boodschap. Ze zouden zich over andere dingen druk moeten maken. Geweld en intolerantie, dat raakt mij veel meer.’ Als homoseksueel heeft hij vaak te maken gehad met onverdraagzaamheid. De Nederlandse maatschappij is in zijn ogen veel minder tolerant dan wordt beweerd. ‘In dit land mag wél worden getrouwd, maar als mannen hand in hand over straat lopen worden ze nageroepen.’

“De foto’s gingen over mijn jeugd.” Dikkerdjes en transseksuelen Olaf wil graag andere dingen fotograferen dan het gros van zijn collega’s. ‘Neem nu paparazzi: wat doen ze met honderd man om een beroemdheid? In plaats van me bezig te houden met de 5 procent van de samenleving die toch al wordt doodgefotografeerd, concentreer ik me op de overige 95 procent.’ Hierbij heeft hij een voorkeur voor groeperingen die in deze samenleving niet vaak aan bod komen. Zo fotografeerde hij in de serie Mind of Their Own (1995) louter geestelijk gehandicapten. Deze mensen probeert hij op een flatteuze wijze te portretteren. Tegenwoordig lijken emancipatieproblemen zijn werk steeds minder te beïnvloeden. ‘Ik geloof dat die achtergestelde groepen zich steeds beter redden. Dikkerdjes en transseksuelen: ze weten hun mond wel te roeren.’

Extra randje De kunstenaar heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij een dikke boterham verdient met zijn talent. In zijn eigen series zet Olaf zich vaak af tegen commercie. Desondanks heeft hij nu een delicate balans gevonden tussen opdrachten voor grote bedrijven en vrij werk. Op de vraag of deze twee dingen wel te rijmen zijn, antwoordt hij hoofdschuddend. ‘Het ene sluit het andere niet uit. Al zou ik niet modellen in bontjassen fotograferen, terwijl ik een week later werk in opdracht van dierenrechtenorganisatie PETA.’ ‘Commerciële opdrachten zorgen er voor dat je constant wordt geprikkeld. Het probleem met fotografen die enkel kunst maken, is dat er niets met die mensen gebeurt. Daardoor maken ze steeds weer hetzelfde. Als je een fotografiemuseum bezoekt is het negen van de tien keer kut met peren.’ Wat Olaf nu zo goed maakt in zijn vak kan hij niet precies vertellen. ‘Ik tracht bij elke serie weer iets nieuws te maken. Het blijft een uitdaging telkens weer de kwaliteit van voorgaand werk te evenaren. Een goede fotograaf is technisch onderlegd en maakt inhoudelijk goed werk, maar zijn foto’s hebben ook een extra randje. Of een foto zoiets heeft is onvoorspelbaar, dat zie je pas als de foto is gepubliceerd of in een museum hangt.’ Kitsch De vier meest recente vrije series van Olaf zijn meer ingetogen dan zijn vroegere werk. Hope, Rain, Grief en Fall gaan over het ‘non-moment’, na ‘ik maak het uit’, maar net vóór de eerste traan. Zijn werk is nu minder brutaal, omdat dat in de loop der tijd beter bij hem is gaan passen. ‘Ik word ouder en minder wild. Ik kan nog steeds excentrieke series maken, maar als dat niet past bij wat ik op dat moment voel, zouden die onecht worden.’ Zo noemt hij de serie Grief die nog steeds succesvol is en hem veel geld en roem oplevert. ‘Het was verleidelijk om zoiets nog eens te maken. Maar als je het niet goed neer kan zetten, wordt het toch een beetje kitsch.’ Op de vraag of zijn werk in de toekomst nog rustiger wordt, antwoordt hij ontkennend. ‘Ik zou het naakt weer opnieuw willen gaan onderzoeken. Een stijve lul fotograferen, daar ben ik nooit op tegen.’ < Zijn nieuwste serie Fall is samen met zijn eerdere series Hope, Rain en Grief tot 18 januari te zien in het Fotomuseum in Den Haag.

Erwin Olaf - Royal Blood, Sissi

Tekst: Loes Perrée en Joost Nellen

FOAM+fotografen

anton corbijn

had liever kunstschilder willen zijn Anton Corbijn had het liefst kunstschilder willen zijn. Je bent Nederlands; check. Je hebt een dominee als vader; check. Je leven staat in het teken van popmuziek; check. Je bent geïnteresseerd in het creatieve proces; check. Over wie we het hebben? Anton Corbijn en Ruud de Wild. De een fotografeert en ander schildert, van beide opent dit weekend een expositie. Wij zien de overeenkomsten en leggen beiden heren precies dezelfde vragen voor. Om te beginnen met Anton Corbijn over expo Inwards and onwards in FOAM.

Anton Corbijn - Tom Waits

Foam+: Hoe is het om een Nederlandse kunstenaar/fotograaf te zijn? Anton: ‘Ik begon mijn carrière in Engeland. Daar ben ik toen groot geworden. Maar Nederland heeft een duidelijke voorsprong genomen als het gaat om fotografie. In de laatste paar jaar alleen al, zijn er een dozijn belangrijke Nederlandse fotografen groot geworden en zijn er vele nieuwe fotomusea, waarvan FOAM misschien wel de belangrijkste is.’ Foam+: Wat voor rol heeft muziek gespeeld bij het maken van deze serie foto’s? Anton: ‘Ik ben begonnen als muziekfotograaf. Mijn passie en liefde voor muziek is er nog steeds en ik ben ook nog graag in het gezelschap van muzikanten. Maar de laatste tijd kijk ik ook verder dan alleen maar muziek. Ik had zelf eigenlijk het liefst schilder willen zijn, net als mijn grootvader. Je bent dan volledig eigen baas en je hoeft niet te reizen. Het creatieve proces van kunstenaars, het worstelen, van niets iets kunnen maken vind ik bijzonder boeiend. Muzikanten zijn dat in dat opzicht ook kunstenaars.‘

“Ik begon mijn carriere in Engeland.” Foam+: Welke foto in deze serie is het meest bijzonder voor je? Anton: ‘Inwards en onwards gaat dus over mensen die iets creëren. De mensen die ik heb gefotografeerd zijn kunstenaars zoals Damian Hirst en Karel Appel. Maar ook modeontwerpers als Alexander McQueen en muzikanten als Bruce Springsteen. Er zijn echter drie mensen in dit rijtje die er niet zo goed tussen passen. Dat zijn de portretten van Nelson Mandela, Kate Moss en Lance Armstrong. Toch wilde ik hen per se erbij hebben. Waarom? Omdat deze drie mensen allemaal een enorme kracht in zich hebben om door te zetten.’ <

FOAM+close-up

Bertien van Manen - The Beach

close-up

Bertien van Manen Foam presenteert dit voorjaar de solotentoonstelling Let’s sit down before we go van Bertien van Manen (1942). Er zijn meer dan 60 foto’s te zien, allen gemaakt tussen 1991 en 2009. Met een kleinbeeldcamera op zak reisde Van Manen toen regelmatig en intensief door Rusland, Moldavië, Kazachstan, Oezbekistan, Oekraïne, Tatarstan en Georgië. Zij verbleef langdurig bij mensen die zij op haar reis ontmoette, leerde de taal en raakte veelal met hen bevriend. Dit leverde intieme en soms kwetsbare foto’s op die het resultaat zijn van een persoonlijke en oprechte relatie. In de humanistische benadering van Bertien van Manen zijn fotograaf en geportretteerde gelijkwaardig en is wederzijds respect voelbaar. De titel van de tentoonstelling Let’s sit down before we go verwijst naar een oude gewoonte in Rusland: voor je op reis gaat, neem je een moment voor jezelf om te bedenken waar je vandaan komt, waar je heen gaat en waarom. Persoonlijke omstandigheden maakten dat zij vanaf 2010 minder reisde. Ze nam de rust om terug te kijken op haar projecten en reizen. Samen met de Engelse fotograaf Stephen Gill maakte ze een keuze uit ruim 15.000 negatieven. Ze was verbaasd te zien dat de tijd

bijna heeft stilgestaan. Zo leek op haar foto’s het leven buiten de grote steden te nauwelijks veranderen.

“Ze was verbaasd dat de tijd had stilgestaan” De foto’s van Van Manen zijn intiem. Neem Pjotr en zijn familie. Ongedwongen staan ze daar, op blote voeten in pyjama’s, in de sneeuw. Poserend voor een fotograaf die ze vertrouwen. Dat zie je aan de lach van Pjotr maar ook aan de twee mannen die ontspannen toekijken vanuit de deuropening. Of kijk naar Vlada die in haar keuken zit en wordt omringd door haar spullen: de theepot waar ze uit schenkt, de bloemen waarvan ze houdt, het schilderij waar ze elke dag naar kijkt. De persoonlijke sfeer van de foto’s wordt versterkt door een zacht, bijna flets kleurenpalet. Daarnaast zijn ze vaak een tikje vreemd. <

reacties Katja Schonburg Het werk van Bertien van Manen is erg inspirerend. Zelf ben ik met een Russische man getrouwd. De foto’s die gemaakt zijn in Rusland betekenen veel voor mij. Bertien kan laten zien hoe Rusland is qua persoonlijkheid en sfeer! Sam de Boog Zeker de moeite waard om deze expositie te bezoeken in Foam Amsterdam. Lotte Beemster Erg fijn werk. Je kan er ontspannen naar kijken en al die mooie plekken die van Manen bezoekt hebt goed bekijken. Vooral het intieme en soms kwetsbaarheid in de foto’s zijn prachtig. Niels Dijkstra Mooi werk, aanrader. Lisa Tulp Nooit geweten dat Rusland zo mooi was. Dit werk is zeker de moeite waard om te zien.

FOAM+nieuwtjes

Foam talent magazine #26

Foam talent call 2012

De nieuwe Canon 5D mark III

Door de redactie

Door Daphne van Drenth

Foam Magazine organiseert jaarlijks een competitie voor jonge, talentvolle fotografen. Deelnemers maken kans op publicatie van hun portfolio in het speciale talent issue van Foam Magazine dat deze herfst zal verschijnen. Voor het eerst verloopt de competitie via Facebook.

Vorige week introduceerde Canon de langverwachte EOS 5D Mark III digitale SLR camera. Deze 22 megapixel Full frame DSLR camera is de opvolger van de populaire 5D Mark II en beschikt onder andere over een hogere resolutie, een hogere snelheid, een sneller verwerkingsvermogen en meer creatieve opties voor zowel hoge resolutie foto als Full HD video opnamen.

Vorig jaar waren er ruim 800 inzendingen, verwacht wordt dat het aantal inzendingen dit jaar nog hoger zal liggen omdat de Talent Call voor het eerst via Facebook plaatsvindt, via een speciale Facebook-application. Het is niet noodzakelijk om een Facebook-account te hebben om in te schrijven. De Foam Talent Call is ontworpen om jonge fotografen een opstapje te geven in de wereld van fotografie. Fotografen van 18 tot en met 35 jaar oud kunnen zich inschrijven, door twee series van hun eigen werk te sturen. Het inschrijvingsgeld is 35 euro. Uit de inzendingen worden vijftien fotografen gekozen. Zij mogen hun portfolio presenteren in de nieuwste Foam Magazine talent issue.

De EOS is vanaf eind maart beschikbaar en de adviesprijs bedraagt 3499 euro. De nieuwe Speedlight 600EX-RT-flitser is rond dezelfde tijd als de EOS 5D Mark III beschikbaar voor een adviesprijs van 749 euro.

Canon 5D Mark III

fotografen boos Lohan gooit glas op nikon naar fotograaf Door de redactie

Door Nikita Berends

Camerafabrikant Nikon heeft zich de woede van talloze fotografen op de hals gehaald. Een woordvoerder van het bedrijf plaatste op Facebook het bericht ‘Een fotograaf is maar zo goed als zijn uitrusting’ en dat werd hem of haar niet in dank afgenomen.

Lindsay Lohan houdt niet van fotografen en dat heeft ze donderdag weer eens duidelijk gemaakt. Lohan gooide een glas naar een Nederlandse fotograaf die een kiekje van de actrice wilde maken.

De uitspraak was het vonkje dat het vuur deed oplaaien en binnen 10 uur na plaatsing hadden bijna 2.200 mensen al gereageerd. Het overgrote deel van de reacties is negatief: “Dit is simpelweg idioot. Jullie zijn veel beter dan dit,” aldus één reageerder. “Wat een domme status. Waarschijnlijk het idee van een marketing manager,” zo stelt een ander. Een derde: “Dus Nikon denkt dat onze ervaring en vakmanschap niks waard is?” De Nikon-profielpagina staat inmiddels vol met berichten van woedende fotografen. Het bedrijf zelf heeft nog niet gereageerd op de uitspraak en de reacties van boze fans.

De Nederlandse fotograaf, Jasper Rischen, was op een feestje toen hij Lindsay Lohan tussen de gasten spotte. Hij wilde een foto van haar maken voor V Magazine, maar mevrouw stelde dit niet op prijs en smeet haar glas in zijn richting. Gelukkig voor Rischen werd hij niet geraakt, maar een meisje van de bediening kreeg het drankje over zich heen. Problemen ‘Ik vond haar altijd leuk, zonder haar ooit te hebben ontmoet. Ik dacht dat de pers altijd overdreef. Maar ze zoekt zelf de problemen op’, twitterde de fotograaf.

Lindsay Lohan

FOAM+kids

lets make

pictures!

met n e m a s r Lee tograferen! Foam+ fo

Met Foam+ willen we graag dat kinderen leren omgaan met het vak fotografie. De ene persoon gaat er serieus mee om en maakt prachtige portretten of documentaire foto’s. De ander doet er iets speels mee of maakt er iets grafische van zoals een memory spel. Nu jullie het Foam museum bezocht hebben willen wij jullie geheugen stiekem nog een beetje opfrissen. Want hebben jullie nog kunnen onthouden van wie het werk in Foam hing? Op de rechter pagina hebben wij voor jullie alle expositie foto’s op een rijtje gezet. Knip ze netjes uit en speel het memory spel met een vriend(in)! De foto’s met de zelfde gekleurde kaders horen bij elkaar. <

Handige tips!

in je foto. Met Diafragma heeft invloed op de scherpte vaag en komt je Het diafragma gma wordt de achtergrond een groot diafraij van de achtergrond. model mooi vr

Succes!

Licht rd portretten is ha Voor de meeste hard om ar da r ee ob Pr licht niet goed. . en ijd rm elijk te ve licht zoveel mog

ses Pose verschillende po Laat het model t er wel op dat het Le uitproberen. urlijke houding model een natu aanneemt.

Compositie een model eens op Fotografeer je aak m of an ergens op sta el! ne ander punt. Ga gi or s ee W t. er je zi een foto wanne

kinderworkshop Ben jij gek op fotograferen en wil je leren hoe je een goed portret maakt? In de meivakantie kun je meedoen aan een portretworkshop in Foam in de stijl van de The New York Times Magazine Photographs tentoonstelling. Je maakt een bijzonder portret en vult dit aan met je eigen verhaal. Net als de wereldberoemde fotografen in de tentoonstelling! Deze middag ben jij model én fotograaf en leer je hoe tekst en beeld elkaar aanvullen. Je krijgt ook nog eens je eigen foto als cadeau mee naar huis.

Voor wie Voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar. Doel • Je maakt kennis met fotografie en het museum. • Je ontdekt hoe je een bijzondere foto kunt maken. • Je ontdekt wat voor foto’s je bijzonder vindt en waarom. • Je oefent in bewust kijken en praten met anderen over de foto’s in het museum.

Workshop De fotografieworkshop begint met een ontdekkingstocht door het museum. Je bekijkt een of twee tentoonstellingen. Daarna krijg je een spoedcursus fotografie en maak je zelf een bijzondere foto. Het bijzonderste resultaat krijg je mee naar huis. Extra Meld je snel aan via educatie@foam.org want het aantal jonge fotografen dat mee kan doen is beperkt!

play ory! mem

FOAM+kids

FOAM+agenda

tentoonstellingen

Bertien van Manen - Let’s Sit Down Before We go maart 19, 2012 - juni 24, 2012

Pavel Prokopchik - The Tribe februari 10, 2012 - maart 20, 2012 Pavel Prokopchik was geboren in Budyonnovsk (Rusland) in 1982. Hij is opgegroeid in Latvia, dat toen nog deel uitmaakte van de Sovjet-Unie. Sinds 2001 woont Prokopchik in Nederland, waar hij fotografie studeerde aan het KABK (2009). Hij heeft deel genomen in meerdere tentoonstellingen waaronder, het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam (2009) en Fotogalerie Groningen (2009).

Bertien van Manen begon ooit als modefotograaf - en heeft nog steeds met oog voor detail en patronen- maar besloot, geïnspireerd door Robert Franks boek The Americans (1958), tot een meer documentaire aanpak. Ze fotografeert een tijd in zwart-wit maar gooit begin jaren negentig het roer radicaal om. Vanaf dat moment reist ze met grote regelmaat door Oost-Europa en Azië. Er zijn meer dan 60 foto’s te zien, allen gemaakt tussen 1991 en 2009. Met een kleinbeeldcamera op zak reisde Van Manen toen regelmatig en intensief door Rusland, Moldavië, Kazachstan, Oezbekistan, Oekraïne, Tatarstan en Georgië. Zij verbleef langdurig bij mensen die zij op haar reis ontmoette, leerde de taal en raakte veelal met hen bevriend. Dit leverde intieme en soms kwetsbare foto’s op die het resultaat zijn van een persoonlijke en oprechte relatie.

De afgelopen twee jaar heeft Pavel Prokopchik een groep jonge mensen in Rusland gevolgd die zich hebben afgekeerd van politiek en materialisme en hebben gekozen voor een alternatieve levensstijl. Het resultaat van de tijd die hij met hen doorbracht, was een document over vrijdenkers die vrijwillig afstand doen van een comfortabel leven met bezittingen.

The New York Times Magazine Photographs maart 23, 2012 - mei 30, 2012 Kathy Ryan (directeur Fotografie) werkt al ruim 25 jaar voor het New York Times Magazine. In deze periode heeft het Magazine verschillende prestigieuze prijzen ontvangen; Lucie Award for Picture Editor of the Year in 2003; lifetime achievement award from the Griffin Museum of Photography. Lesley A. Martin (co-curator) is uitgever van het boek programma van de Aperture Foundation (NY). Martin schrijft over fotografie voor o.a. publicaties als Lay Flat en Aperture, ze heeft ruim zeventig fotografieboeken uitgegeven, waaronder Reflex: A Vik Muniz Primer; Richard Misrach: On the Beach. De tentoonstelling is samengesteld door Kathy Ryan, al jarenlang directeur Fotografie van het Magazine, en Lesley A. Martin, uitgever van Aperture Books. De tentoonstelling bestaat uit elf delen, elk gewijd aan een bijzonder project of combinatie van projecten die eerder zijn gepubliceerd in The New York Times Magazine. De projecten die zijn gekozen voor de tentoonstelling zijn een afspiegeling van het eclectische karakter van The New York Times Magazine. Naast voorbeelden van reportage- en portretfotografie is er ook kunst (autonome) fotografie te zien.

FOAM+agenda

rondleidingen en workshops

Gratis Openbare rondleiding in Nederlandse Gebarentaal april 05, 2012

Gratis openbare rondleiding maart 15, 2012 Iedere donderdagavond is er een gratis Openbare Rondleiding in Foam om 19.30 uur. Goed kijken en het ontdekken van fotografische elementen staat centraal tijdens de rondleiding. Door het grote aantal wisselende tentoonstellingen is er bijna iedere maand iets nieuws te zien.

Iedere eerste donderdagavond van de maand is er een openbare rondleiding in Nederlandse gebarentaal (NGT). In deze rondleiding staan goed kijken en het ontdekken van fotografische elementen centraal. Door het grote aantal wisselende tentoonstellingen is er bijna iedere maand iets nieuws te zien tijdens de rondleiding. Je wordt om 19.30 uur bij de balie opgehaald door onze dove museumdocent, waarna je in een groep van maximaal 15 personen de actuele tentoonstellingen bekijkt.

Fotografieworkshop voor volwassenen - Thema Report april 07, 2012 Foam Amsterdam organiseert workshops voor fotografieliefhebbers die willen leren hoe je een bijzondere foto maakt. In iedere workshop staat een ander thema centraal. De workshop start met een uitgebreide rondleiding door de tentoonstellingen in Foam ter inspiratie. Na een korte introductie op het thema van de dag, gaan de deelnemers zelf aan de slag onder begeleiding van een ervaren museumdocent. Aan het einde van de workshop worden de resultaten met elkaar besproken en geĂŤvalueerd.

U wordt om 19.30 uur bij de balie opgehaald door onze museumdocent, waarna u in een groep van maximaal 20 personen de actuele tentoonstellingen bekijkt. U bespreekt beeldelementen en de keuzes van de fotograaf. Daarnaast onderzoekt u het onderwerp en de context van de tentoonstelling. Centraal staat uw eigen manier van kijken en denken.

Er is een beperkte capaciteit voor de workshop en inschrijving is verplicht. Meer informatie over de prijs en tijden, kijk op www.foam.org

* TIP

Rondleiding door Bertien van Manen door Letâ&#x20AC;&#x2122;s Sit Down Before We Go

* TIP

Kinderworkshop

april 12, 2012

mei 01, 2012