KAWIARNIA KULTURALNA//FILM
Polskie Berlinale 2020 70. festiwal filmowy Berlinale był w lutym 2020 ostatnią masową imprezą kulturalną w Niemczech przed wybuchem pandemii. Powoli staramy wrócić się do normalnego życia, a widzowie wracają do kin, stosując się do obostrzeń antywirusowych. Warto przypomnieć polskie akcenty na ostatnim i wyjątkowym Berlinale. Wyjątkowym, ponieważ po 18 latach prowadzenia festiwalu przez dyrektora Dietera Kosslicka, oddanym przez władze Berlina w ręce dwójki obcokrajowców – Holenderki Mariette Rissenbeek, która przez wiele lat kierowała German Films, instytucją zajmującą się międzynarodową promocją niemieckiego kina oraz Włocha – Carlo Chatriana, wcześniejszego dyrektora festiwalu filmowego w Locarno.
@ Internationale Filmfestspiele Berlin/ State – Agentur für A, Berlin
W
trakcie ostatniego Berlinale wprowadzono kilka nowości – między innymi nową sekcję – Encouters – obejmującą oryginalne filmy, które nie miałyby szansy pojawić się na wielkim festiwalu filmowym, ale ogólny charakter Berlinale jako festiwalu politycznie zaangażowanego pozostał niezmieniony. Na stronie internetowej Carlo Chatrian jako dyrektor artystyczny festiwalu prowadzi swój blog, będący rodzajem pamiętnika artystycznego – Artistic Director’s Blog. Okazuje się, że jednym z reżyserów, który miał ogromny wpływ na postrzeganie przez niego współczesnego kina, był Lech Kowalski – filmowiec polskiego pochodzenia, żyjący za granicą i zupełnie niedoceniony w Polsce. Lech Kowalski urodził się w Londynie w rodzinie polskich powojennych emigrantów. Rodzice w Anglii czuli się outsiderami i dlatego przenieśli dalej, do USA. Lech do pójścia do szkoły mówił głównie po polsku. Po burzliwej młodości i studiach w Nowym Jorku udaje się Kowalskiemu w 1981 nakręcić film Dead On the Arrival, pokazujący ostatnią amerykańską trasę koncertową kultowego brytyjskiego zespołu punkowego Sex Pistols. W Gringo, nakręconym w 1984, do tego stopnia wyraziście na zimno dokumentuje narkotykową autodestrukcję, że film staje się częścią kampanii antynarkotykowej. Za film East of Paradise – Na wschód od raju, opowiadający historię przetrwania jego matki, zesłanej do sowieckich łagrów, w zestawieniu ze współczesnym dekadenckim undergroundem Nowego Jorku, dostaje jedną z głównych nagród na Festiwalu Filmowym w Wenecji w 2005. Carlo Chatrian przyznaje – od 2002 roku do dziś dorastałem i starzeję się z filmami Lecha Kowalskiego - von 2002 bis heute bin ich mit den Filmen von Lech Kowalski gewachsen und älter geworden. Nowy dyrektor Berlinale uważa Lecha Kowalskiego za wielkiego reżysera, który swoimi filmami buduje
emocjonalne mosty – wie alle grossen Regisseure versteht sich Lech Kowalski als Bruckenbauer.
Czesko-słowacko-polski Szarlatan Największą produkcją fabularną, zrealizowaną w współpracy z Polską, był na 70. Berlinale film w reżyserii Agnieszki Holland Szarlatan. Jego bohaterem jest czeski uzdrowiciel
145 MAGAZYN POLONIA 2020 17/18
